Rosnące koszty zatrudnienia pracowników największą barierą dla polskiego biznesu

Coraz wyższe koszty zatrudnienia pracowników oraz wysokie obciążenia finansowe to bariery, które najbardziej utrudniają prowadzenie działalności gospodarczej w Polsce. Kraje Europy Zachodniej i Północnej borykają się natomiast przede wszystkim z brakiem odpowiednio wykwalifikowanej siły roboczej. W badaniu Polskiego Instytutu Ekonomicznego wśród dziesięciu barier o największym znaczeniu firmy wymieniły aż cztery bariery systemowe.

Rosnące koszty zatrudnienia pracowników oraz wysokie podatki i inne obciążenia finansowe to bariery, które najbardziej utrudniają prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce. W badaniu przeprowadzonym przez Polski Instytut Ekonomiczny (próba 1050 przedsiębiorstw, IV kwartał 2019 r.) znaczenie obu czynników dla funkcjonowania przedsiębiorstw zostało ocenione na ok. 4 w skali 5-stopniowej.

Wśród dziesięciu barier o największym znaczeniu firmy wymieniły aż cztery bariery systemowe (uciążliwość kontroli, niestabilność przepisów, przewlekłość postępowań i nieelastyczne prawo pracy), trzy kosztowe (oprócz kosztów zatrudnienia i podatków także rosnące koszty zakupu materiałów do produkcji) i po jednej ogólnogospodarczej (niepewność sytuacji gospodarczej), popytowej (konkurencja ze strony przedsiębiorstw krajowych) i podażowej (trudności w pozyskaniu nowych pracowników).

Najbardziej zróżnicowane oceny dotyczyły trudności w pozyskiwaniu nowych pracowników i przewlekłości postępowań sądowych, natomiast oceny dwóch głównych barier (koszty zatrudnienia i podatki) były mniej zróżnicowane wśród przedsiębiorców.

Wykwalifikowana siła robocza największym problemem strefy euro

Według badania SAFE (Survey on the ac-cess to finance of enterprises), prowadzonego przez Europejski Bank Centralny, w przypadku krajów strefy euro największą barierę działalności stanowi dostępność wykwalifikowanej siły roboczej. W zależności od wielkości przedsiębiorstwa na ten czynnik zwróciło uwagę od 28 proc. do 32 proc. firm, zyskał on również na znaczeniu w porównaniu z pierwszą edycją badania w 2010 r. Istotny problem dla 21-25 proc. firm stanowi znalezienie klientów.

Między 10 proc. a 15 proc. wskazuje na problemy ze sprostaniem konkurencji, przepisy prawne utrudniające funkcjonowanie na rynku oraz na koszty pracy.

W przypadku dwóch pierwszych czynników widać niewielką tendencję spadkową w porównaniu z poprzednimi badaniami, natomiast udział odpowiedzi wskazujących na koszty pracy utrzymuje się na podobnym poziomie.

Najmniej przedsiębiorstw uznało, że największą barierą w ich działalności jest dostęp do finansowania – odpowiedzi takiej udzieliło jedynie 5-9 proc. firm. Jednocześnie, w porównaniu z 2010 r., firmy dwukrotnie rzadziej wskazują na tę barierę.

Bank Światowy: Największym problemem wysokość stawek podatkowych

Bank Światowy w ramach badania Enterprises Surveys zebrał opinie od 146 tys. przedsiębiorstw ze 143 krajów, m.in. na temat największej przeszkody w prowadzeniu działalności gospodarczej. Spośród uwzględnionych w badaniu piętnastu krajów Unii Europejskiej, w dziewięciu najwięcej firm za najmocniej odczuwaną barierę uznało wysokość stawek podatkowych. W sześciu państwach ich udział dominował stanowiąc ponad 30 proc.: w Chorwacji (47,8 proc.), Rumunii (43,0 proc.), Grecji (40,3 proc.), na Łotwie (36,1 proc.), na Litwie (30,4 proc.) i na Węgrzech (30,1 proc.). Natomiast w Polsce, na Słowacji i we Włoszech był najbardziej istotny dla 20-30 proc. firm. W Polsce znaczny odsetek przedsiębiorstw wskazał również na dostęp do finansowania, na Słowacji – na działalność w szarej strefie, a we Włoszech – na prawo pracy. Niedostateczne kwalifikacje siły roboczej zostały wymienione jako główna przeszkoda na Malcie (37,4 proc.), w Estonii (32,7 proc.) i Szwecji (27,8 proc.). W Bułgarii i Czechach najwięcej przedsiębiorców uznało, że jest nią działalność w szarej strefie (odpowiednio 28,7 i 19,7 proc.), a w Słowenii dostęp do finansowania (23,6 proc.).

Czytaj też: Złe prawo ogranicza rozwój polskiego e-biznesu >

Różne bariery rozwoju biznesu w różnych krajach

Polski Instytut Ekonomiczny wskazuje, że z porównania wyników powyższych badań wynikają różnice w postrzeganiu barier prowadzenia działalności gospodarczej w różnych krajach europejskich. Zwraca uwagę znacznie większa i rosnąca waga przywiązywana przez kraje Europy Zachodniej i Północnej do braku odpowiednio wykwalifikowanej siły roboczej. Czynnik ten nie stanowi natomiast tak znaczącego problemu dla państw Europy Środkowej i Wschodniej. Kraje te borykają się przede wszystkim z problemami systemowymi, głównie dotyczącymi stawek podatkowych. Dane te znajdują potwierdzenie w badaniu PIE, w którym polskie firmy zwracają uwagę przede wszystkim na problemy wspólne dla Europy Środkowej i Wschodniej niż Zachodniej i Północnej.