Mariusz Zaruski urodził się w Dumanowie na Podolu. W młodości odbył szereg rejsów dalekomorskich. Za udział w konspiracji niepodległościowej w Odessie został w 1894 r. zesłany do Archangielska.Na początku XX w. w Zakopanem założył Sekcję Narciarską Towarzystwa Tatrzańskiego, a w 1909 r. Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe, któremu przewodził. Dokonał również licznych pierwszych wejść na szczyty górskie.
Mariusz Zaruski działał w Związku Walki Czynnej. W sierpniu 1914 r. wstąpił do oddziału strzeleckiego Józefa Piłsudskiego, walczył w szeregach Legionów Polskich jako oficer w 1. pułku ułanów. Następnie uczestniczył w konspiracji w ramach Polskiej Organizacji Wojskowej.
Po odzyskaniu niepodległości służył w Wojsku Polskim. Jako dowódca 11. pułku ułanów walczył na froncie wojny z bolszewikami. Odznaczono go Orderem Virtuti Militari. W 1924 r. został mianowany generałem brygady.
Po przejściu w stan spoczynku działał na Pomorzu Gdańskim w Yacht Klubie Polski. Był prezesem Polskiego Związku Żeglarskiego i kapitanem harcerskiego szkunera "Zawisza Czarny".
W grudniu 1939 r. został aresztowany przez Sowietów we Lwowie, był więziony w Chersoniu, gdzie zmarł w kwietniu 1941 r. w szpitalu więziennym.
Życie i działalność Mariusza Zaruskiego, jego niezłomna postawa i żarliwy patriotyzm, wielkie zasługi dla żeglarstwa i taternictwa stanowią wzór do naśladowania dla kolejnych pokoleń Polaków.
Sejm Rzeczypospolitej Polskiej uznaje, że generał Mariusz Zaruski dobrze zasłużył się Ojczyźnie.
