a także mając na uwadze, co następuje:(1) Rozpoczęta w dniu 24 lutego 2022 r. inwazja Rosji na Ukrainę ma wpływ na operacje żeglugowe w ukraińskich portach Morza Czarnego, z których prowadzono około 90 % ukraińskiego wywozu zbóż i nasion oleistych. Aby uniknąć zagrożeń dla światowego bezpieczeństwa żywnościowego i wesprzeć ukraińskich rolników, pilnie potrzebne były alternatywne szlaki logistyczne, a Unia podjęła konkretne środki w celu ułatwienia wywozu produktów rolnych z Ukrainy, określone w komunikacie Komisji zatytułowanym "Plan działań na rzecz korytarzy solidarnościowych między UE a Ukrainą ułatwiających wywóz produktów rolnych z Ukrainy handel dwustronny między Ukrainą a UE" ("Korytarze solidarnościowe między UE a Ukrainą") 2 .
(2) Zmiany w trasach logistycznych podniosły koszty transportu ukraińskich zbóż i nasion oleistych na ich tradycyjne rynki. Doprowadziło to do przesunięcia wywozu na rynek unijny.
(3) Zwiększony przywóz zbóż i nasion oleistych z Ukrainy do państw członkowskich Unii położonych blisko Ukrainy, gdzie utworzono główne korytarze solidarnościowe między UE a Ukrainą, ma wpływ na lokalnych rolników. W niektórych regionach Unii dodatkowy przywóz powoduje nadmierną podaż, obniża ceny lokalne i przeciąża łańcuchy logistyczne.
(4) Biorąc pod uwagę sytuację w zakresie dostaw krajowych i wyzwania logistyczne w państwach członkowskich położonych blisko granicy ukraińskiej, uznaje się, że rolnicy w Bułgarii, Polsce i Rumunii są najbardziej dotknięci, w szczególności ci, których gospodarstwa znajdują się najbliżej granicy lub węzła tranzytowego. Spadek lokalnych cen zbóż i nasion oleistych wpływa na rentowność produkcji wspomnianych rolników i może mieć wpływ na ich decyzje dotyczące zasiewów. Sytuacja ta może spowodować szybkie pogorszenie produkcji na przedmiotowych obszarach, a także utrudnienia we wdrażaniu korytarzy solidarnościowych między UE a Ukrainą. Sytuacja ta stanowi szczególny problem w rozumieniu art. 221 rozporządzenia (UE) nr 1308/2013. Tego szczególnego problemu, występującego w ograniczonej liczbie regionów w niektórych państwach członkowskich Unii, nie można rozwiązać, stosując środki przyjęte na podstawie art. 219 lub 220 tego rozporządzenia, ponieważ nie jest on konkretnie związany z istniejącym zakłóceniem na rynku lub bezpośrednim zagrożeniem wystąpienia takiego zakłócenia ani związany ze środkami zwalczania rozprzestrzeniania się chorób zwierząt bądź utratą zaufania konsumentów wynikającą z istnienia zagrożeń dla zdrowia publicznego, zdrowia zwierząt lub roślin. Ponadto, aby uniknąć szybkiego pogorszenia produkcji zbóż i nasion oleistych, sytuacja wymaga pilnej interwencji, takiej jak przyjęcie środków nadzwyczajnych przewidzianych w art. 221 tego rozporządzenia.
(5) Należy zatem przyznać Bułgarii, Polsce i Rumunii dotację finansową w celu wsparcia rolników dotkniętych skutkami zwiększonego przywozu zbóż i nasion oleistych z Ukrainy przez absolutnie niezbędny okres. Należy określić kwotę udostępnioną na rzecz każdego z tych państw członkowskich, biorąc pod uwagę potencjalną utratę wartości produkcji w odniesieniu do wybranych upraw i rolników w odnośnych regionach.
(6) Bułgaria, Polska i Rumunia powinny dystrybuować pomoc najbardziej skutecznymi kanałami na podstawie obiektywnych i niedyskryminacyjnych kryteriów, które uwzględniają zakres trudności, z którymi mierzą się rolnicy uprawiający zboża i nasiona oleiste w dotkniętych regionach, przy jednoczesnym zapewnieniu, aby rolnicy ci byli ostatecznymi beneficjentami pomocy, oraz unikaniu wszelkich zakłóceń rynku i konkurencji.
(7) Ponieważ kwota przydzielona Bułgarii, Polsce i Rumunii zrekompensuje jedynie część rzeczywistych strat poniesionych przez rolników w dotkniętych regionach, państwa te powinny mieć możliwość przyznania tym producentom dodatkowego wsparcia krajowego na warunkach i w terminie określonym w niniejszym rozporządzeniu.
(8) Aby umożliwić Bułgarii, Polsce i Rumunii elastyczne przydzielanie pomocy na rzecz rolników, aby mogli oni radzić sobie z trudnościami, jakie napotykają, państwa te powinny mieć możliwość kumulowania tej pomocy z innymi rodzajami wsparcia finansowanymi w ramach Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji i Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich.
(9) Ponieważ pomoc unijną ustala się w euro, konieczne jest określenie daty przeliczenia kwoty przydzielonej państwom członkowskim, które nie przyjęły euro - jak ma to miejsce w przypadku Bułgarii, Polski i Rumunii - na ich waluty krajowe, aby zapewnić jednolite i jednoczesne stosowanie przepisów. W niniejszym rozporządzeniu nie określono terminu składania wniosków o przyznanie pomocy, zatem do celów art. 30 ust. 3 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2022/127 3 , zatem za termin operacyjny dla kursu wymiany w odniesieniu do kwot określonych w niniejszym rozporządzeniu należy uznać datę wejścia w życie niniejszego rozporządzenia.
(10) Ze względów budżetowych Unia powinna finansować wydatki poniesione przez Bułgarię, Polskę i Rumunię wyłącznie w przypadku, gdy wydatki te zostały poniesione przed określoną datą kwalifikowalności.
(11) Wsparcie na rzecz tego środka nadzwyczajnego należy wypłacić do dnia 30 września 2023 r. Po dniu 30 września 2023 r. nie będą dokonywane żadne płatności, zatem art. 5 ust. 2 rozporządzenia delegowanego (UE) 2022/127 nie powinien mieć zastosowania.
(12) Aby umożliwić Unii monitorowanie efektywności niniejszego środka nadzwyczajnego, Bułgaria, Polska i Rumunia powinny przekazywać Komisji szczegółowe informacje na temat jego wdrożenia.
(13) Aby zapewnić jak najszybsze udzielenie pomocy rolnikom, Bułgaria, Polska i Rumunia powinny mieć możliwość bezzwłocznego wdrożenia niniejszego rozporządzenia. Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie następnego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
(14) Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Komitetu ds. Wspólnej Organizacji Rynków Rolnych,
PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.Sporządzono w Brukseli dnia 4 kwietnia 2023 r.
