KOMISJA EUROPEJSKA,uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
uwzględniając dyrektywę 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 października 2003 r. ustanawiającą system handlu przydziałami emisji gazów cieplarnianych w Unii oraz zmieniającą dyrektywę Rady 96/61/WE 1 , w szczególności jej art. 19 ust. 3, a także mając na uwadze, co następuje:
(1) Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2019/1122 2 ustanawia wymogi ogólne oraz wymagania dotyczące prowadzenia i utrzymania rejestru Unii określone w dyrektywie 2003/87/WE oraz stosuje się do uprawnień utworzonych na potrzeby unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji (EU ETS).
(2) Dyrektywa 2003/87/WE została zmieniona w celu uwzględnienia od 2024 r. emisji z transportu morskiego w EU ETS. Przedsiębiorstwa żeglugowe będą zatem podlegać wymogowi umorzenia uprawnień do emisji odpowiadających określonej części ich emisji gazów cieplarnianych, która to część będzie stopniowo rosła do 2026 r. Należy zatem ustanowić szczegółowe zasady otwierania i zamykania rachunków posiadania operatora statków morskich przez przedsiębiorstwa żeglugowe. Wprowadzono szereg odstępstw od wymogu umorzenia, które mają zastosowanie do emisji z transportu morskiego. Odstępstwa te powinny znaleźć odzwierciedlenie przy obliczaniu liczby statusu zgodności dla przedsiębiorstw żeglugowych.
(3) Dyrektywę 2003/87/WE zmieniono również w celu włączenia od 2027 r. odrębnego, lecz równolegle obowiązującego systemu handlu emisjami, który ma być stosowany do paliw wykorzystywanych do spalania w sektorze budowlanym i sektorze transportu drogowego, a także w dodatkowych sektorach działalności przemysłowej nieobjętych załącznikiem I do tej dyrektywy. Należy zatem ustanowić szczegółowe zasady dotyczące rachunków posiadania oraz umarzania uprawnień w odniesieniu do objętych regulacją podmiotów prowadzących działalność, o której mowa w załączniku III do dyrektywy 2003/87/WE. Ponieważ nowy system handlu emisjami pozostaje odrębny od istniejącego systemu dla instalacji stacjonarnych i lotnictwa, rozróżnienie to należy odzwierciedlić w odniesieniu do uprawnień wydanych dla odnośnych sektorów w rejestrze Unii.
(4) W dyrektywie 2003/87/WE należy odzwierciedlić nowe terminy zapewnienia zgodności z wymogiem umorzenia uprawnień przez operatorów. Należy zatem zmienić na 30 września termin zapewnienia zgodności w przypadku instalacji stacjonarnych i operatorów statków powietrznych. Należy również zmienić terminy zapewnienia zgodności w przypadku operatorów statków morskich i podmiotów objętych regulacją odpowiednio na 30 września i 31 maja.
(5) Należy również usunąć odniesienia do przepisów prawnych, które usunięto z dyrektywy 2003/87/WE, oraz zaspokoić potrzeby w zakresie uproszczenia, która pojawiły się w wyniku dotychczasowych doświadczeń. Należy zaktualizować przepisy dotyczące zwrotu nadmiernego przydziału, aby umożliwić tego rodzaju transakcję z zablokowanych rachunków. Informacje na temat spółki dominującej i spółki zależnej powinny być podane na poziomie posiadacza rachunku, a nie na poziomie spółki.
(6) Należy ustanowić nowy rodzaj rachunku dla rządów państw trzecich, które zawarły z Unią niewiążące porozumienie zgodnie z dyrektywą 2003/87/WE. Ten nowy rodzaj rachunku powinien umożliwiać tym rządom państw trzecich usunięcie uprawnień nabytych na rynku unijnym.
(7) W dyrektywie 2003/87/WE wprowadzono przepis umożliwiający właściwemu organowi państwa członkowskiego zwolnienie podmiotu objętego regulacją, który podlega krajowemu podatkowi od emisji dwutlenku węgla, z obowiązku umorzenia uprawnień. Należy ustanowić nowy rodzaj rachunku dla państw członkowskich, które zdecydują się skorzystać z tej możliwości. Państwo członkowskie powinno zatem mieć możliwość usunięcia uprawnień dotyczących paliw wykorzystywanych do spalania w sektorze budowlanym i sektorze transportu drogowego oraz w dodatkowych sektorach, w których liczby uprawnień przeznaczonych do sprzedaży na aukcji są niższe od liczby uprawnień, które muszą zostać anulowane.
(8) Od dnia 1 stycznia 2025 r. uprawnienia ogólne mają być wydawane również dla sektora lotnictwa w drodze przydziału bezpłatnych uprawnień i sprzedaży na aukcji, a zatem będą obejmowały emisje z sektora instalacji stacjonarnych, sektora morskiego i sektora lotniczego. Aby jednak zapewnić użytkownikom płynne przejście i pewność prawa, uprawnienia do emisji lotniczych wydane przed końcem 2024 r. powinny pozostać na rachunkach i w obiegu.
(9) Aby zwiększyć przejrzystość i usprawnić monitorowanie rynku czysto dwustronnych transakcji pozagiełdowych związanych z uprawnieniami do emisji, transakcje tego rodzaju powinny być systematycznie oznaczane w rejestrze Unii. Aby uniknąć niespójności danych termin "dwustronne transakcje" ma takie samo znaczenie jak w odpowiednich ramach sprawozdawczości finansowej Ponadto, aby poprawić jakość danych udostępnionych organom regulacyjnym rynku w odniesieniu do tzw. rynku kasowego uprawnień do emisji, organy regulacyjne rynku powinny mieć możliwość zwracania się do rejestru Unii o dostęp do danych w regularnych odstępach czasu, w zależności od ich potrzeb w zakresie monitorowania.
(10) Należy zatem odpowiednio zmienić rozporządzenie delegowane (UE) 2019/1122.
(11) Aby dać uczestnikom rynku czas na dostosowanie się do połączenia uprawnień ogólnych i uprawnień do emisji lotniczych oraz aby zapobiec niepewności prawa odnośnie do wykorzystania i ważności uprawnień w 2024 r., należy odroczyć termin rozpoczęcia stosowania przepisów dotyczących połączenia uprawnień do emisji ogólnych i uprawnień do emisji lotniczych.
(12) Aby zapewnić terminowe rozpoczęcie stosowania EU ETS w dniu 1 stycznia 2024 r. w odniesieniu do operatorów statków morskich niniejsze rozporządzenie powinno wejść w życie w trybie pilnym następnego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
(13) Zgodnie z art. 42 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1725 3 skonsultowano się z Europejskim Inspektorem Ochrony Danych, który wydał opinię w dniu 25 września 2023 r.,
PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.Sporządzono w Brukseli dnia 25 października 2023 r.