PARLAMENT EUROPEJSKI,- uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Biotechnologicznej Europy Opartej na Obiegu Zamkniętym za rok budżetowy 2021,
- uwzględniając art. 100 Regulaminu i załącznik V do Regulaminu,
- uwzględniając sprawozdanie Komisji Kontroli Budżetowej (A9-0093/2023),
A. mając na uwadze, że Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Bioprzemysłu (BBI) utworzono w maju 2014 r. w programie "Horyzont 2020", na okres do 31 grudnia 2024 r. 1 ; mając na uwadze, że w listopadzie 2021 r. na mocy rozporządzenia Rady (UE) 2021/2085 2 utworzono Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Biotechnologicznej Europy Opartej na Obiegu Zamkniętym (zwane dalej "Wspólnym Przedsięwzięciem CBE"), by zastąpić Wspólne Przedsięwzięcie Bioprzemysłu w programie "Horyzont Europa", na okres do 31 grudnia 2031 r.;
B. mając na uwadze, że wspólne przedsięwzięcia w programie "Horyzont Europa" mają być ogólnie bardziej ukierunkowane na osiąganie celów i zawierać ambitniejsze partnerstwa z odnośnymi sektorami przemysłu niż w poprzednich programach;
C. mając na uwadze, że Wspólne Przedsięwzięcie CBE jest finansowane z wieloletnich ram finansowych (WRF) na lata 2021-2027, by połączyć wszystkie odpowiednie zainteresowane strony i przyczynić się do powstania Unii będącej ważnym podmiotem w dziedzinie badań naukowych, przez włączanie i angażowanie partnerów w tworzenie i realizację programu badań naukowych i innowacji o europejskiej wartości dodanej;
D. mając na uwadze, że wspólne przedsięwzięcia finansowane z WRF mają odrębną osobowość prawną i przyjmują własne harmonogramy badań i innowacji w danych strategicznych obszarach działalności oraz realizują te harmonogramy, ogłaszając zaproszenia do składania wniosków lub udzielając zamówień publicznych;
E. mając na uwadze, że ogólne cele Wspólnego Przedsięwzięcia CBE to: przyspieszenie procesu innowacji i opracowywania innowacyjnych rozwiązań biotechnologicznych, przyspieszenie wprowadzania na rynek istniejących dojrzałych i innowacyjnych rozwiązań biotechnologicznych oraz zapewnienie wysokiego poziomu efektywności środowiskowej biosystemów przemysłowych;
F. mając na uwadze, że aby uwzględnić czas trwania programu ramowego "Horyzont Europa", zaproszenia do składania wniosków we Wspólnym Przedsięwzięciu CBE należy ogłosić do 31 grudnia 2027 r.; mając na uwadze, że w należycie uzasadnionych przypadkach zaproszenia do składania wniosków można ogłaszać do 31 grudnia 2028 r.;
G. mając na uwadze, że członkami-założycielami Wspólnego Przedsięwzięcia CBE są: Unia reprezentowana przez Komisję i partnerzy branżowi reprezentowani przez Konsorcjum Bioprzemysłu (BIC);
H. mając na uwadze, że wkład finansowy Unii we Wspólne Przedsięwzięcie CBE, w tym środki EOG, to maksymalnie 1 mld EUR (w tym maksymalnie 23,5 mln EUR na pokrycie kosztów administracyjnych); mając na uwadze, że w ciągu 10 lat członkowie Wspólnego Przedsięwzięcia CBE inni niż Unia mają wnieść łączny wkład w wysokości co najmniej 1 mld EUR, w tym do 23,5000 EUR na pokrycie kosztów administracyjnych, lub zorganizować wniesienie takiego wkładu przez podmioty wchodzące w ich skład lub z nimi stowarzyszone;
Uwagi ogólne
1. z zadowoleniem przyjmuje sprawozdanie Trybunału Obrachunkowego (zwanego dalej "Trybunałem") w sprawie rocznego sprawozdania finansowego Wspólnego Przedsięwzięcia CBE (zwane dalej "sprawozdaniem Trybunału"); uznaje sprawozdanie roczne za 2021 r. przedstawia rzetelnie we wszystkich istotnych aspektach sytuację finansową Wspólnego Przedsięwzięcia CBE na 31 grudnia 2021 r. oraz wyniki transakcji, przepływy pieniężne i zmiany w aktywach netto za zakończony w tym dniu rok budżetowy, zgodnie z przepisami regulaminu finansowego Wspólnego Przedsięwzięcia CBE i z zasadami rachunkowości przyjętymi przez księgowego Komisji; zauważa ponadto, że transakcje leżące u podstaw rozliczeń są legalne i prawidłowe we wszystkich istotnych aspektach;
2. przyznaje, że w programie "Horyzont Europa" przewidziano dla Wspólnego Przedsięwzięcia ambitne cele, które można osiągnąć tylko dzięki opracowaniu i zastosowaniu skutecznych rozwiązań służących usunięciu słabości w systemach kontroli wewnętrznej i przygotowujących na przyszłe wyzwania wynikające ze zwiększonej odpowiedzialności, np. w zarządzaniu zasobami kadrowymi i ich planowaniu; zwraca w tym kontekście uwagę, że szczególnie skomplikowane i uciążliwe obliczenia oraz wymogi dotyczące sprawozdawczości wiążą się ze znacznym ryzykiem błędu, i dlatego wzywa do zbadania możliwości uproszczeń, o ile jest to możliwe i zgodne z istniejącymi ramami prawnymi;
3. zauważa, że wspólne przedsięwzięcia nie mają ujednoliconej definicji kosztów administracyjnych, co jest podstawą do obliczania wkładów finansowych ich członków i warunkiem koniecznym do uzyskania porównywalności tych kosztów; w związku z tym wzywa do opracowania wspólnych wytycznych dla wszystkich wspólnych przedsięwzięć w celu przyjęcia zharmonizowanego podejścia do klasyfikacji niektórych kategorii wydatków administracyjnych, takich jak wydatki na konsultacje, badania, analizy, oceny i pomoc techniczną;
Zarządzanie budżetem i finansami
4. zauważa, że w grudniu 2020 r. rada zarządzająca przyjęła budżet wspólnego przedsięwzięcia na 2021 r. wynoszący łącznie (przyjęty budżet i środki ponownie uruchomione) 5 215 066 EUR w środkach na zobowiązania i 174 626 895 EUR w środkach na płatności oraz że nie wprowadzono do niego żadnych poprawek;
5. z ubolewaniem zauważa, że zgodnie ze sprawozdaniem Trybunału wskaźnik wykonania budżetu Wspólnego Przedsięwzięcia na płatności w 2021 r., który udostępniono mu na projekty w programie "Horyzont 2020", wyniósł jedynie 71 % ze względu na czynniki zewnętrzne, takie jak pandemia COVID-19, a także z powodu nieoczekiwanego zakończenia dużego projektu w programie "Horyzont 2020" po bankructwie głównego beneficjenta w 2021 r.;
6. zauważa ponadto, że w budżecie byłego Wspólnego Przedsięwzięcia BBI widniała nadwyżka niewykorzystanego budżetu z poprzednich lat (2018, 2019 i 2020), w tym 600 000 EUR w środkach na zobowiązania i płatności administracyjne, a po stronie operacyjnej 46 881 709 EUR w środkach na płatności; zauważa również, że ponownie uruchomione środki wykorzystano w pierwszej kolejności, zgodnie z przepisami finansowymi Wspólnego Przedsięwzięcia CBE, i pokryto z nich do końca roku niemal 100 % administracyjnych środków na zobowiązania, 84 % administracyjnych środków na płatności i 79 % operacyjnych środków na płatności;
7. odnotowuje, że na koniec 2021 r. wkład Unii wyniósł 728 228 000 EUR, a zrzeszenie branżowe wniosło zatwierdzony wkład niepieniężny o wartości 52 239 000 EUR oraz wkład pieniężny na koszty administracyjne, w wysokości 14 559 000 EUR, i na koszty operacyjne, wynoszący 3 250 000 EUR;
8. zauważa - jeśli chodzi o zobowiązania operacyjne Wspólnego Przedsięwzięcia CBE na koniec 2021 r. - że Wspólne Przedsięwzięcie przeznaczyło niemal w pełni 815,8 mln EUR z maksymalnego wkładu Unii na podpisane umowy o udzielenie dotacji w programie "Horyzont 2020"; zauważa również, że w najbliższych latach do wypłaty pozostaje jeszcze około 159,6 mln EUR (19,6 %); odnotowuje, że jednocześnie członkowie prywatni podjęli zobowiązania prawne do przekazania wkładów niepieniężnych o wartości 266,5 mln EUR, czyli 56 % orientacyjnej wartości docelowej wyznaczonej w rocznych programach prac przyjętych przez Wspólne Przedsięwzięcie CBE, wynoszącej 475,3 mln EUR; zauważa jednak, że ponieważ wszystkie zaproszenia do składania wniosków w programie "Horyzont 2020" zamknięto pod koniec 2020 r., do końca okresu programowania Wspólne Przedsięwzięcie CBE nie osiągnie orientacyjnego celu wyznaczonego dla jego członków prywatnych;
9. zauważa, że wskaźnik wykonania płatności Wspólnego Przedsięwzięcia CBE w projektach programu "Horyzont 2020" wyniósł 71 %, co można wytłumaczyć zawieszeniem lub przedłużeniem ostatnich projektów programu "Horyzont 2020", koniecznym ze względu na pandemię COVID-19, a także zakończeniem dużego projektu programu "Horyzont 2020" po tym, jak jego główny beneficjent zbankrutował w 2021 r.; zauważa, że w 2021 r. Wspólne Przedsięwzięcie CBE nie miało prawie żadnych środków na zobowiązania operacyjne, ponieważ ostatnie ogłoszone przez nie zaproszenie do składania zamknięto z końcem 2020 r.;
10. odnotowuje, że na koniec 2021 r. kwota niepieniężnych wkładów członków z branży na działania dodatkowe wyniosła 1 646 500 EUR, czyli 74 % docelowej kwoty 2 225 400 EUR; zauważa jednak uwagę Trybunału dotyczącą niezakończenia procesu certyfikacji kwoty 715 600 000 EUR, czyli 43 % zgłoszonej kwoty; odnotowuje działania podjęte przez radę zarządzającą Wspólnego Przedsięwzięcia CBE, by przed zamknięciem programu osiągnąć wyznaczony cel dzięki zatwierdzeniu w lutym 2022 r. dodatkowych 658 mln EUR przekazanych przez członków z branży w postaci inwestycji w działania z 2022 r. ściśle związane z celami strategicznymi wspólnego przedsięwzięcia; zauważa w związku z tym, że to zobowiązanie członków prywatnych może zmniejszyć ryzyko, że Wspólne Przedsięwzięcie CBE nie osiągnie celu dotyczącego wkładów niepieniężnych na działania dodatkowe do końca programu "Horyzont 2020";
11. zauważa, że w związku z uwagą Trybunału z 2020 r. o braku danych na temat zatwierdzonych wkładów niepieniężnych do czasu opublikowania rocznego sprawozdania z działalności za 2021 r. BIC zdołało wydać dużą liczbę certyfikatów na niepieniężne wkłady podmiotów tworzących BIC w działania dodatkowe, głównie z 2020 r., ale również z lat 2019 i 2018, których dokończenie opóźniła pandemia COVID-19;
12. podkreśla, że jeśli chodzi o wskazane przez Trybunał w 2020 r. ryzyko dla realizacji programu badań naukowych i innowacji Wspólnego Przedsięwzięcia CBE w programie "Horyzont 2020", wyniki operacyjne przedstawione w rocznym sprawozdaniu z działalności za 2021 r. potwierdzają, że mimo zmniejszenia wkładów pieniężnych obu członków wspólnego przedsięwzięcia (Komisji i BIC) Wspólne Przedsięwzięcie CBE osiąga wyznaczone cele strategiczne; z zadowoleniem przyjmuje zwłaszcza - wśród najważniejszych punktów operacyjnych zgłoszonych za 2021 r. - zakończenie 41 projektów i osiągnięcie wszystkich kluczowych wskaźników skuteczności działania powiązanych z wynikami projektu; docenia ponadto, że oczekiwane wyniki zgłoszone w trwających projektach wskazują, iż ostateczne kluczowe wskaźniki skuteczności działania znacznie przekroczą cele określone w strategicznym i innowacyjnym programie badań bioprzemysłu i przemysłu odnawialnego na rzecz rozwoju i wzrostu w Europie, gdzie wskazano działania dotyczące badań, demonstracji i wdrażania, które Wspólne Przedsięwzięcie CBE ma przeprowadzić w ramach programu "Horyzont 2020";
13. zauważa, że w rocznym sprawozdaniu z działalności za 2021 r. Wspólne Przedsięwzięcie CBE nadal zgłasza faktyczne wartości finansowych wkładów niepieniężnych wniesionych przez BIC lub podmioty wchodzące w jego skład, aby osiągnąć cele określone w rozporządzeniu Rady (UE) nr 560/2014 3 , a łączny poziom wkładów niepieniężnych i finansowych osiągnął już 70 % ostatecznej oczekiwanej wartości 2,73 mld EUR i jest duże prawdopodobieństwo osiągnięcia tego celu końcowego do 2024 r.;
Wyniki
14. zauważa, że dyrektor wykonawczy przedstawił radzie zarządzającej Wspólnego Przedsięwzięcia CBE priorytety i cele na 2021 r. po raz pierwszy na posiedzeniu 17 czerwca 2020 r., zanim przedstawiono i omówiono ostateczną wersję 7 października 2020 r.; zauważa, że priorytety te wpisano następnie do rocznego planu prac na 2021 r. jako cele na 2021 r., by skonsolidować portfel projektów, a jednocześnie utrzymać standardy jakości, a przy tym uporać się ze szczytowym obciążeniem pracą; odnotowuje ponadto, że zapewniono płynne przejście od Wspólnego Przedsięwzięcia BBI do nowego Wspólnego Przedsięwzięcia CBE w programie ramowym "Horyzont Europa";
15. zauważa, że ponieważ w 2021 r. nie było niezamkniętych zaproszeń do składania wniosków, gdyż ostatnie zaproszenie zrealizowano w 2020 r., Wspólne Przedsięwzięcie CBE nadal zarządzało swoim portfelem projektów, co doprowadziło do podpisania 18 umów o udzielenie dotacji, a to zwiększyło łączną liczbę projektów w portfelu Wspólnego Przedsięwzięcia CBE do 142 (71 projektów w zakresie badań naukowych i innowacji, 39 działań demonstracyjnych, 14 projektów przewodnich i 18 działań koordynacyjnych i wspierających), z czego na koniec 2021 r. 96 jeszcze było w toku, a 46 zakończono;
16. zauważa, że w 2021 r. zewnętrzny wykonawca przeprowadził specjalne badanie 4 , by zatwierdzić wyniki kluczowych wskaźników skuteczności działania 32 projektów Wspólnego Przedsięwzięcia BBI zakończonych do lipca 2020 r. oraz przedstawić ogólną ocenę portfela projektów Wspólnego Przedsięwzięcia BBI; zauważa, że w procesie walidacji przeanalizowano wyniki i wpływ zgłoszonych kluczowych wskaźników skuteczności działania w zestawieniu z dowodami przedstawionymi w dokumentacji projektu, w tym sprawozdanie okresowe, wyniki i sprawozdania z przeglądu sporządzone przez niezależnych ekspertów; zauważa ponadto, że opracowano punktację walidacyjną, aby wskazać, na ile zgłoszone kluczowe wskaźniki efektywności poparto dowodami;
17. wskazuje, że większość (około 90 %) zatwierdzonych danych zyskało ocenę 1 lub 2 (możliwe oceny: 1, 2, 3), co pokazuje, że ramy kluczowych wskaźników skuteczności działania ustalone dla Wspólnego Przedsięwzięcia BBI pozwalają na miarodajny pomiar wyników i wpływu programu;
18. zauważa, że projekty przewodnie i zaawansowane działania demonstracyjne mają największy wpływ społeczno-gospodarczy w postaci tworzenia miejsc pracy, rozwoju obszarów wiejskich i korzyści dla producentów surowców, a także oddziałują regionalnie i lokalnie oraz wpływają na rynki i przemysł; zauważa, że poziom gotowości technologicznej tych projektów umożliwia wdrażanie technologii na dużą skalę przedprzemysłową, z udziałem podmiotów z całego łańcucha wartości, od lokalnych dostawców surowców po użytkowników końcowych i władze lokalne;
19. zaznacza, że do głównych celów Wspólnego Przedsięwzięcia CBE należy zmniejszenie wpływu procesów i produktów przemysłowych na środowisko; zauważa, że istotnym wkładem w łagodzenie zmiany klimatu jest zmniejszenie emisji CO2 i innych gazów cieplarnianych zgłoszone w 65 % projektów Wspólnego Przedsięwzięcia CBE; zauważa, że w 29 % projektów zgłoszono wykorzystanie lub recykling CO2 z działalności biotechnologicznej, co oznacza zmniejszenie bezpośrednich emisji gazów cieplarnianych;
20. wyraża zadowolenie, że w 2021 r. utrzymano dobre wyniki Wspólnego Przedsięwzięcia CBE w głównych operacjach, jeśli chodzi o główne kluczowe wskaźniki skuteczności działania programu "Horyzont 2020", które monitoruje się we Wspólnym Przedsięwzięciu CBE, co potwierdza pozytywne trendy z poprzednich lat: w styczniu 2021 r. dotrzymano czasu na poinformowanie (TTI) wnioskodawców w zaproszeniu do składania wniosków na 2020 r. - czas ten wyniósł 137 dni, a za cel wyznaczono 153 dni (100 % poinformowanych w terminie); czas oczekiwania na przyznanie dotacji (TTG) w przypadku wniosków zakwalifikowanych w zaproszeniu 2020 r. wyniósł średnio 236 dni, a za cel wyznaczono 245 dni - wszystkie umowy o udzielenie dotacji podpisano w terminie (100 % w terminie); czas na zmianę (TTA) wyniósł 9, a za cel wyznaczono 45 dni (100 % w terminie); czas do zapłaty (TTP) w przypadku płatności zaliczkowych na zakwalifikowane wnioski z zaproszenia na 2020 r. wyniósł średnio 9,5 dnia, a za cel wyznaczono 30 dni (100 % w terminie), zaś w przypadku płatności okresowych i końcowych czas ten wyniósł średnio 66 dni, a za cel wyznaczono 90 dni (100 % w terminie);
21. zauważa, że zgodnie z uwagą z procedury udzielania absolutorium za 2020 r. dotyczącą praw własności intelektualnej Wspólne Przedsięwzięcie CBE podpisuje umowy o udzielenie dotacji zgodne z wzorem umowy o udzielenie dotacji sporządzonym przez Komisję na potrzeby wykonywania budżetu Unii i nie zawierają żadnych odstępstw w zarządzaniu prawami własności intelektualnej; odnotowuje ponadto, że w kwestii praw własności intelektualnej i publikacji wyników beneficjenci zachowują kontrolę nad własnością wyników projektów i muszą wypełniać szczegółowe obowiązki dotyczące otwartej nauki i dostępu do wyników badań zgodnie z sekcją 3 wzoru umowy o udzielenie dotacji w programie "Horyzont 2020": "Prawa i obowiązki dotyczące istniejącej wiedzy i wyników";
Postępowania o udzielenie zamówienia, personel i procedury naboru pracowników
22. zauważa, że do końca 2021 r. biuro programowe Wspólnego Przedsięwzięcia CBE liczyło 22 pracowników, a w 2021 r. rozpoczęto cztery procedury rekrutacyjne, w wyniku których zatrudniono jednego urzędnika ds. projektów (pracownik kontraktowy), jednego urzędnika ds. stosunków z zainteresowanymi stronami i asystenta wykonawczego (pracownik tymczasowy), jednego asystenta ds. komunikacji (pracownik tymczasowy) i jednego asystenta finansowego (pracownik kontraktowy); odnotowuje ponadto, że - podobnie jak w 2020 r. - aby uporać się z okresem największego obciążenia pracą, Wspólne Przedsięwzięcie CBE zawarło - na podstawie przygotowanej przez Komisję umowy ramowej o świadczenie usług tymczasowych - kilka takich umów krótkoterminowych, mających zaspokoić szczególne potrzeby biura programowego Wspólnego Przedsięwzięcia CBE;
23. z zaniepokojeniem zauważa, że średni roczny odsetek pracowników tymczasowych utrzymywał się na wysokim poziomie i wynosił 19 % personelu statutowego; przypomina, że wysoki odsetek pracowników kontraktowych prowadzi często do znacznie większej rotacji personelu, co ma destabilizujący wpływ na sytuację kadrową we Wspólnym Przedsięwzięciu CBE; podkreśla ponadto, że korzystanie z personelu tymczasowego powinno pozostać rozwiązaniem przejściowym, ponieważ mogłoby negatywnie wpłynąć na ogólne wyniki Wspólnego Przedsięwzięcia CBE, prowadząc np. do trudności z zatrzymaniem pracowników niezbędnych do wykonywania przez Wspólne Przedsięwzięcie CBE kluczowych kompetencji, do niejasnych kanałów odpowiedzialności, potencjalnych sporów sądowych oraz niższej wydajności pracowników; przypomina, że Wspólne Przedsięwzięcie CBE powinno opracować sformalizowany model lub wytyczne dotyczące sposobu szacowania potrzeb kadrowych (w tym kluczowych kompetencji) w celu optymalizacji wykorzystania zasobów kadrowych;
24. na podstawie rocznego sprawozdania z działalności za 2021 r. zauważa, że istnieje odpowiednia równowaga płci, gdyż w biurze programowym pracuje 64 % kobiet, w grupie przedstawicieli państw - 46 % (licząc zastępców), a w komitetach naukowych - 57 %; zachęca Wspólne Przedsięwzięcie CBE do utrzymania i dalszego poprawiania tej równowagi płci;
25. przyznaje, że zgodnie z rocznym sprawozdaniem z działalności liczba kobiet w radzie zarządzającej wzrosła z 20 % w poprzednim roku do 30 % do końca 2021 r.; zachęca Wspólne Przedsięwzięcie CBE do dalszych wysiłków w celu osiągnięcia równowagi płci w Radzie Zarządzającej;
26. zauważa, że od 2016 r. wspólne przedsięwzięcia nie odprowadzają do unijnego programu emerytalnego części składek należnych od pracodawcy na rzecz pracowników, która odpowiada odsetkowi ich dochodów z dotacji pochodzących z państw trzecich w stosunku do ich całkowitych dochodów, ponieważ Komisja nie przewidziała tych wydatków w budżecie wspólnego przedsięwzięcia ani formalnie nie zażądała ich płatności; wzywa Komisję, aby podjęła działania w celu uniknięcia podobnych problemów w przyszłości;
27. zauważa, że w 2021 r. omawiane wspólne przedsięwzięcie wraz z czterema innymi wspólnymi przedsięwzięciami jako jedno z pierwszych zaczęło stosować narzędzie SYSTAL, służące do e-rekrutacji, a opracowane przez Oracle i już wykorzystywane przez kilka agencji zdecentralizowanych, oraz że Wspólne Przedsięwzięcie CBE po raz pierwszy wykorzystało to narzędzie we wrześniu 2021 r., gdy opublikowało w nim jedno stanowisko;
28. zauważa, że w 2021 r., chcąc zapewnić, że pracownicy będą mieć kompetencje niezbędne do wykonywania ich zadań i poradzą sobie w wymagającym środowisku pracy, działy kadr opracowały system szkoleń i rozwoju uwzględniający roczne cele Wspólnego Przedsięwzięcia CBE; zauważa, że z powodu pandemii COVID-19 wszystkie działania szkoleniowe organizowano online;
29. podkreśla, że w związku z uwagą z procedury udzielania absolutorium za 2020 r. dotyczącą zamówień Wspólne Przedsięwzięcie CBE zastosowało wszelkie środki mające zapewnić jak najszerszą konkurencję w jego postępowaniach o udzielenie zamówienia, zgodne z rozporządzeniem finansowym; z zadowoleniem przyjmuje ponadto, że Wspólne Przedsięwzięcie CBE publikuje ogłoszenia o zamówieniach publicznych w systemie e-przetargów i wdrożyło wszystkie wymogi akcesyjne dotyczące elektronicznych zamówień publicznych (np. elektroniczne składanie ofert), które do końca 2022 r. miały być w pełni zintegrowane z systemem;
30. przyznaje (w związku z uwagą z procedury udzielania absolutorium za 2020 r. o braku struktury wsparcia zapewniającej dobrostan psychiczny pracowników), że wspólne przedsięwzięcie zorganizowało szereg wydarzeń, by wesprzeć pracowników w podejmowaniu wyzwań wynikających z pandemii oraz że zgodnie z systemem nowych metod pracy opracowano najlepsze praktyki i zasady działania, przygotowując w organizacji strategię powrotu do biur;
Kontrole wewnętrzne i audyt wewnętrzny
31. zauważa, że ramy kontroli wewnętrznej Wspólnego Przedsięwzięcia CBE bazują na 17 zasadach, są zgodne z ramami kontroli Komisji i obowiązują od 1 stycznia 2020 r.;
32. zauważa, że wyniki oceny kontroli wewnętrznej z 2021 r. potwierdzają istnienie i funkcjonowanie systemu kontroli Wspólnego Przedsięwzięcia CBE, choć konieczne są pewne usprawnienia; zauważa, że ogólnie wszystkie elementy kontroli wewnętrznej współdziałają w sposób zintegrowany, system jest zgodny z ramami kontroli wewnętrznej, działa na akceptowalnym poziomie skuteczności i umożliwia kontrolę ryzyka wystarczającą do osiągnięcia celów kontroli;
33. odnotowuje, że w kwestii płatności w programie "Horyzont 2020" za prowadzenie audytu ex post odpowiada wspólna służba audytu Dyrekcji Generalnej Komisji ds. Badań Naukowych i Innowacji; zauważa na podstawie wyników audytów ex post dostępnych na koniec 2021 r., że Wspólne Przedsięwzięcie CBE zgłosiło reprezentatywny poziom błędu wynoszący 1,9 % oraz poziom błędu rezydualnego wynoszący 1,2 % w projektach finansowanych z programu "Horyzont 2020" (płatności końcowe i rozliczenie płatności); zaznacza jednak, że do tych poziomów błędu należy podchodzić ostrożnie, ponieważ nie wszystkie wyniki kontroli są jeszcze dostępne, a poziomy błędu nie są w pełni reprezentatywne dla wydatków objętych kontrolą;
34. docenia, że podobnie jak w 2020 r. istnieją dowody na to, że uproszczenia wprowadzone w programie "Horyzont 2020" oraz doświadczenie zdobywane stopniowo przez głównych beneficjentów pozytywnie wpłynęły na liczbę i poziom błędów; zauważa jednak, że beneficjenci nadal popełniają błędy, zazwyczaj z powodu niezrozumienia lub nieprzestrzegania przepisów;
35. podkreśla, że ustalenia Trybunału potwierdziły utrzymujące się błędy systemowe w zadeklarowanych kosztach personelu oraz że w szczególności małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) i nowi beneficjenci są bardziej podatni na błędy niż inni beneficjenci; podkreśla, że błędy te były również regularnie zgłaszane w sprawozdaniach rocznych Trybunału od 2017 r.; podkreśla w związku z tym, że usprawnienie zasad programu "Horyzont 2020" dotyczących deklarowania kosztów personelu oraz szersze stosowanie uproszczonych form kosztów jest warunkiem stabilizacji poziomów błędu poniżej poziomu istotności; podkreśla, że Wspólne Przedsięwzięcia CBE powinny wzmocnić swoje systemy kontroli wewnętrznej w obliczu większego ryzyka w przypadku MŚP i nowych beneficjentów, a także zdecydowanie zachęcać pewne kategorie beneficjentów, które są bardziej narażone na błędy, takie jak MŚP i nowi beneficjenci, do korzystania z narzędzia Personnel Costs Wizard; z zadowoleniem przyjmuje, że w 2022 r. wszystkie wspólne przedsięwzięcia rozpoczęły wdrażanie działań mających na celu obniżenie poziomu błędu zgodnie z działaniami zaproponowanymi przez Trybunał, w tym zbadanie możliwości stosowania uproszczonych form kosztów, takich jak koszty jednostkowe, kwoty ryczałtowe i stawki zryczałtowane;
36. zauważa, że oceniając mechanizmy kontroli mające zastosowanie do płatności z tytułu działalności operacyjnej Wspólnego Przedsięwzięcia CBE, Trybunał zbadał losowo dobraną próbę płatności z programu "Horyzont 2020" dla beneficjentów końcowych w 2021 r., aby potwierdzić poziomy błędu ustalone w wyniku audytów ex post 5 ; odnotowuje, że w jednym przypadku Trybunał wykrył i skwantyfikował błąd polegający na zadeklarowaniu bezpośrednich kosztów osobowych w odniesieniu do osoby, która nie była zatrudniona przez beneficjenta ani z którą nie zawarto bezpośrednio umowy na realizację projektu;
37. zauważa, że w procedurze udzielania absolutorium za 2020 r. znalazła się uwaga o stwierdzeniu przez Trybunał utrzymujących się błędów systemowych w kosztach osobowych deklarowanych przez beneficjentów, a błędy takie zgłaszano również regularnie w czasie kontroli ex post prowadzonych przez wspólną służbę audytu, dlatego Wspólne Przedsięwzięcie CBE nadal aktywnie dąży do poprawy swoich strategii kontroli wydatków i uczestniczy we wspólnych działaniach podejmowanych w tym celu w ramach zarządzania programami "Horyzont 2020" i programem "Horyzont Europa", ukierunkowanych także na odpowiednio wskazane kategorie beneficjentów funduszy Unii;
Zarządzanie konfliktami interesów i ryzykiem nadużyć finansowych oraz zapobieganie im
38. zauważa, że pod koniec 2021 r. wskazano i opisano w rejestrze ryzyka łącznie 11 rodzajów ryzyka o różnym stopniu istotności, konwergencji i współzależności; wskazuje, że ocena ryzyka przeprowadzona w 2021 r. potwierdziła tendencje z poprzednich lat, a niektóre dodatkowe ryzyka usunięto lub ograniczono dzięki zwiększonej skuteczności kontroli wewnętrznych i doświadczeniu z działań głównych, takich jak planowanie dotacji oraz procedury i systemy w programie "Horyzont 2020";
39. z zadowoleniem przyjmuje, że w biuro programowe Wspólnego Przedsięwzięcia CBE opracowało całościowy zestaw zasad i procedur zarządzania potencjalnymi konfliktami interesów, skutecznie wdrażanych obecnie w całej strukturze zarządzania, oraz że zastosowano konkretne środki zapobiegania konfliktom interesów i zarządzania nimi w odniesieniu do ekspertów odpowiedzialnych za przegląd projektów i przetargów;
40. podkreśla, że w 2021 r. te systemy kontroli działały skutecznie i nie ma informacji wymagających zgłoszenia i mogących wpłynąć na stwierdzenie wystarczającej pewności przez urzędnika zatwierdzającego;
41. zauważa, że w związku z uwagami z procedury udzielania absolutorium za 2020 r. Wspólne Przedsięwzięcie CBE w rocznym sprawozdaniu z działalności za 2021 r. informuje organ udzielający absolutorium o zarządzaniu ryzykiem nadużyć finansowych i potwierdza, że nadal wdrażało i informowało Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych OLAF o skutecznym wdrażaniu zaleceń z poprzednich lat;
42. zauważa, że w związku z uwagą z procedury udzielania absolutorium za 2020 r. na oficjalnej stronie internetowej Wspólnego Przedsięwzięcia CBE opublikowano deklarację o braku konfliktu interesów członków Rady Zarządzającej, zawierającą istotne informacje o przeszłej i bieżącej działalności zawodowej jej członków;
43. zauważa, że w związku z uwagą z procedury udzielania absolutorium za 2020 r. Wspólne Przedsięwzięcie CBE wdrożyło szereg strategii politycznych i szkoleń, by przeciwdziałać molestowaniu i nadużyciom finansowym, zapobiegać konfliktom interesów i chronić sygnalistów; zauważa ponadto, że politykę etyczną wbudowano w wiele działań i mechanizmów zarządzania ryzykiem, których skuteczność stale monitorują odpowiedzialne struktury jednoznacznie wskazane w strukturze zarządzania Wspólnego Przedsięwzięcia CBE, a wszystkie odpowiednie systemy kontroli są regularnie testowane przez służbę audytu wewnętrznego i Trybunał jako podmioty udzielające poświadczenia wiarygodności; zauważa, że Wspólne Przedsięwzięcie CBE w rocznych sprawozdaniach z działalności regularnie informowało o tym mechanizmie zarządzania ryzykiem, a zwłaszcza o wszelkich potencjalnych i mogących budzić zastrzeżenia przypadkach molestowania, konfliktów interesów i sytuacji prowadzących do nadużyć finansowych, w załączonym rocznym poświadczeniu wiarygodności przedkładanym przez dyrektora wykonawczego Wspólnego Przedsięwzięcia CBE; zauważa, że roczne sprawozdanie z działalności Wspólnego Przedsięwzięcia CBE za 2021 r. nie zawiera żadnych ustaleń i wniosków mogących budzić zastrzeżenia w tych obszarach.
