uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 114, art. 192 ust. 1 i art. 194 ust. 2,
uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,
po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,
uwzględniając opinie Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego 1 ,
uwzględniając opinię Komitetu Regionów 2 ,
stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą 3 ,
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) W kontekście Europejskiego Zielonego Ładu, określonego w komunikacje Komisji z dnia 11 grudnia 2019 r. (zwanego dalej "Europejskim Zielonym Ładem"), w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1119 4 ustanowiono cel neutralności klimatycznej Unii do 2050 r., a także pośredni cel ograniczenia emisji gazów cieplarnianych do 2030 r. o co najmniej 55 % w porównaniu z poziomami z 1990 r. Osiągnięcie unijnego celu neutralności klimatycznej wymaga sprawiedliwej transformacji energetycznej, która nie pomija żadnego terytorium ani obywatela, wyższej efektywności energetycznej i znacznego zwiększenia udziału odnawialnych energii ze źródeł odnawialnych w zintegrowanym systemie energetycznym.
(2) Zważywszy na fakt, że sektor energetyczny obecnie odpowiada za ponad 75 % całkowitych emisji gazów cieplarnianych w Unii, energia odnawialna odgrywa kluczową rolę w realizacji tych celów. Dzięki ograniczaniu emisji gazów cieplarnianych energia odnawialna może również wnieść wkład w przezwyciężanie wyzwań związanych ze środowiskiem, takich jak utrata różnorodności biologicznej oraz w ograniczanie zanieczyszczeń zgodnie z komunikatem Komisji z dnia 12 maja 2021 r. zatytułowanym "Droga do zdrowej planety dla wszystkich: Plan działania UE na rzecz eliminacji zanieczyszczeń wody, powietrza i gleby". Zielona transformacja w kierunku gospodarki opartej na energii odnawialnej pomoże osiągnąć cele decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/591 5 , której celem jest również ochrona, odbudowa i poprawa stanu środowiska, między innymi poprzez powstrzymanie i odwrócenie procesu utraty różnorodności biologicznej. Fakt, że energia odnawialna zmniejsza narażenie na wstrząsy cenowe w porównaniu z paliwami kopalnymi może sprawić, że energia odnawialna będzie odgrywać kluczową rolę w zwalczaniu ubóstwa energetycznego. Energia odnawialna może również przynieść liczne korzyści społecznoekonomiczne dzięki tworzeniu nowych miejsc pracy, wspieraniu lokalnego przemysłu i jednoczesnemu zaspokajaniu rosnącego wewnętrznego i globalnego zapotrzebowania na technologie energii odnawialnej.
(3) W dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/2001 6 ustanowiono wiążący ogólny cel unijny dotyczący zapewnienia, aby udział energii ze źródeł odnawialnych w Unii w końcowym zużyciu energii brutto wynosił co najmniej 32 % do 2030 r. Zgodnie z planem w zakresie celów klimatycznych na 2030 r., określonym w komunikacie Komisji z dnia 17 września 2020 r. zatytułowanym "Ambitniejszy cel klimatyczny Europy do 2030 r. Inwestowanie w przyszłość neutralną dla klimatu z korzyścią dla obywateli", udział energii odnawialnej w końcowym zużyciu energii brutto musiałby zwiększyć się do 40 % do 2030 r., aby można było osiągnąć unijny cel dotyczący redukcji emisji gazów cieplarnianych. W tym kontekście Komisja zaproponowała w ramach pakietu dotyczącego Europejskiego Zielonego Ładu w lipcu 2021 r. podwojenie udziału energii odnawialnej w miksie energetycznym do 2030 r. w porównaniu z rokiem 2020, tak aby osiągnąć co najmniej 40 %.
(4) Ogólna sytuacja spowodowana inwazją Rosji na Ukrainę oraz skutkami pandemii COVID-19 doprowadziła do gwałtownego wzrostu cen energii w całej Unii, co uwypukliło potrzebę szybszego zwiększenia efektywności energetycznej i większego wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych w Unii. Aby osiągnąć długoterminowy cel, jakim jest niezależność systemu energetycznego od państw trzecich, Unia powinna skoncentrować się na przyspieszeniu zielonej transformacji, zapewnieniu polityki energetycznej sprzyjającej zmniejszeniu zależności od importowanych paliw kopalnych oraz wspierającej sprawiedliwe i przystępne ceny dla unijnych obywateli i przedsiębiorstw we wszystkich sektorach gospodarki.
(5) Plan REPowerEU określony w komunikacie Komisji z dnia 18 maja 2022 r. (zwany dalej "planem REPowerEU") dąży do uniezależnienia Unii od rosyjskich paliw kopalnych na długo przed końcem 2030 r. W komunikacie przewidziano skoncentrowanie działań na energii wiatrowej i słonecznej, zwiększenie średniego tempa wdrażania takiej energii, a także dodatkowe zdolności w zakresie energii odnawialnej do 2030 r., aby zwiększyć produkcję paliw odnawialnych pochodzenia niebiologicznego. W komunikacie zachęca się również współprawodawców do rozważenia ustanowienia wyższego lub wcześniejszego celu w zakresie zwiększonego udziału energii odnawialnej w miksie energetycznym. W tym kontekście należy zwiększyć ogólny cel unijny w zakresie energii odnawialnej do 42,5 %, aby znacznie podnieść obecne tempo wdrażania energii odnawialnej, a tym samym przyspieszyć stopniowe uniezależnianie się Unii od rosyjskich paliw kopalnych poprzez zwiększenie dostępności przystępnej cenowo, bezpiecznej i zrównoważonej energii w Unii. Poza tym obowiązkowym poziomem państwa członkowskie powinny dążyć do wspólnego osiągnięcia ogólnego celu unijnego w zakresie energii odnawialnej na poziomie 45 % zgodnie z planem REPowerEU.
(6) Cele dotyczące energii odnawialnej powinny iść w parze z uzupełniającymi wysiłkami na rzecz obniżenia emisyj- ności z wykorzystaniem innych niekopalnych źródeł energii w celu osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 r. Państwa członkowskie powinny mieć możliwość łączenia różnych niekopalnych źródeł energii, aby osiągnąć unijny cel neutralności klimatycznej do 2050 r., z uwzględnieniem szczególnych uwarunkowań krajowych i struktury dostaw energii. Aby osiągnąć ten cel, wykorzystanie energii ze źródeł odnawialnych w ramach zwiększonego wiążącego ogólnego celu unijnego należy połączyć z uzupełniającymi wysiłkami, które państwa członkowskie mogą podjąć na rzecz obniżenia emisyjności, obejmującymi rozwój innych niekopalnych źródeł energii.
(7) Kluczowe znaczenie dla konkurencyjności energii ze źródeł odnawialnych mają innowacje. Europejski strategiczny plan w dziedzinie technologii energetycznych, określony został w komunikacie Komisji z dnia 15 września 2015 r. zatytułowanym "W kierunku strategicznego planu w dziedzinie technologii energetycznych (planu EPSTE) - przyspieszenie transformacji europejskiego systemu energetycznego" (zwany dalej "planem EPSTE"); ma on na celu przyspieszenie przejścia na neutralny dla klimatu system energetyczny dzięki działaniom w dziedzinie badań naukowych i innowacji, które dotyczą całego łańcucha innowacji od badań naukowych po wprowadzanie na rynek. W swoich zintegrowanych krajowych planach w dziedzinie energii i klimatu, przedłożonych zgodnie z art. 3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1999 7 , państwa członkowskie określają krajowe założenia i cele dotyczące finansowania publicznych i, w stosownym przypadku, prywatnych badań naukowych i innowacji dotyczących unii energetycznej, w tym w stosownym przypadku harmonogram realizacji tych założeń; te cele i założenia odzwierciedlają priorytety strategii unii energetycznej, określonej w komunikacie Komisji z dnia 25 lutego 2015 r. zatytułowanym "Strategia ramowa na rzecz stabilnej unii energetycznej opartej na przyszłościowej polityce w dziedzinie klimatu", i, w stosownych przypadkach, planu EPSTE. W celu uzupełnienia swoich krajowych założeń i celów dotyczących finansowania, promowania produkcji energii ze źródeł odnawialnych w oparciu o innowacyjne technologie energii odnawialnej oraz w celu utrzymania wiodącej pozycji Unii w dziedzinie badań naukowych i rozwoju innowacyjnych technologii energii odnawialnej, każde państwo członkowskie powinno wyznaczyć orientacyjny cel w zakresie innowacyjnych technologii energii odnawialnej na poziomie co najmniej 5 % nowo zainstalowanej mocy energii odnawialnej do 2030 r.
(8) Zgodnie z art. 3 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1791 8 i zaleceniem Komisji (UE) 2021/1749 9 państwa członkowskie powinny przyjąć zintegrowane podejście promujące najbardziej efektywne energetycznie odnawialne źródło energii dla każdego sektora i zastosowania oraz promujące wydajność systemu, aby każdy rodzaj działalności gospodarczej wymagał jak najmniejszej ilości energii.
(9) Zmiany określone w niniejszej dyrektywie mają także na celu przyczynienie się do osiągnięcia unijnego celu produkcji 35 mld m metrów sześciennych zrównoważonego biometanu rocznie do 2030 r., określonego w dokumencie roboczym służb Komisji z dnia 18 maja 2022 r. towarzyszącym planowi REPowerEU zatytułowanym "Implemen- ting the Repower EU Action Plan: Investment needs, hydrogen accelerator and achieving the bio-methane targets" [Wdrażanie unijnego planu RePower: Potrzeby inwestycyjne, akcelerator wodoru i osiągnięcie celów w zakresie biometanu], tym samym wspierając bezpieczeństwo dostaw i realizację unijnych ambicji klimatycznych.
(10) Coraz powszechniej uznaje się potrzebę dostosowania polityki w zakresie bioenergii do zasady kaskadowego wykorzystania biomasy. Celem tej zasady jest zapewnienie efektywnego gospodarowania zasobami biomasy poprzez priorytetowe traktowanie wykorzystania biomasy do celów energetycznych w każdym przypadku, gdy to możliwe, zwiększając tym samym ilość biomasy dostępnej w ramach systemu. Takie dostosowanie ma na celu zapewnienie sprawiedliwego dostępu do rynku surowca do produkcji biomasy w celu wypracowania innowacyjnych, opartych na biomasie rozwiązań o wysokiej wartości dodanej oraz przejście na zrównoważoną biogospodarkę o obiegu zamkniętym. Opracowując systemy wsparcia na rzecz bioenergii, państwa członkowskie powinny zatem wziąć pod uwagę dostępną podaż zrównoważonej biomasy do zastosowań energetycznych i nieenergetycznych oraz konieczność zachowania krajowych leśnych pochłaniaczy dwutlenku węgla i ekosystemów, a także należycie uwzględnić zasadę gospodarki o obiegu zamkniętym, zasadę kaskadowego wykorzystania biomasy oraz hierarchię postępowania z odpadami ustanowioną w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE 10 . Zgodnie z zasadą kaskadowego wykorzystania biomasy biomasa drzewna powinna być wykorzystywana stosownie do jej najwyższej ekonomicznej i środowiskowej wartości dodanej zgodnie z następującą hierarchią priorytetów: produkty drewnopochodne, przedłużanie cyklu życia produktów drewnopochodnych, ponowne użycie, recykling, bioenergia i trwałe składowanie. W przypadku gdy żadne inne zastosowanie biomasy drzewnej nie jest ekonomicznie opłacalne lub właściwe pod względem środowiskowym, odzysk energii pomaga ograniczyć produkcję energii ze źródeł nieodnawialnych. Systemy wsparcia państw członkowskich na rzecz bioenergii powinny zatem koncentrować się na surowcach, w przypadku których odnotowuje się niewielką konkurencję rynkową z sektorami surowcowymi i których pozyskiwanie uznaje się za korzystne zarówno dla klimatu, jak i dla różnorodności biologicznej, aby unikać negatywnych zachęt do podążania ścieżkami niezrównoważonej bioenergii, na co zwróciło uwagę Wspólne Centrum Badawcze (JRC) Komisji w sprawozdaniu z 2021 r. zatytułowanym "The use of woody biomass for energy production in the EU" [Wykorzystywanie biomasy drzewnej do wytwarzania energii w UE].
Równocześnie, przy wdrażaniu środków zapewniających stosowanie zasady kaskadowego wykorzystania biomasy należy uwzględnić specyficzne uwarunkowania krajowe, jakimi kierują się państwa członkowskie przy opracowywaniu swoich systemów wsparcia. Państwa członkowskie powinny mieć możliwość odstąpienia od tej zasady w należycie uzasadnionych okolicznościach, m.in. gdy wymaga tego bezpieczeństwo dostaw energii, na przykład w warunkach bardzo dużego zimna. Państwa członkowskie powinny również móc odstąpić od tej zasady w przypadku braku gałęzi przemysłu lub przetwórni, które mogłyby zwiększyć wartość dodaną wykorzystania niektórych surowców na danym obszarze geograficznym. W takim przypadku transport poza ten obszar do celów takiego wykorzystania może nie być uzasadniony z ekonomicznego lub środowiskowego punktu widzenia. Państwa członkowskie powinny powiadomić Komisję o tych odstępstwach. Państwa członkowskie nie powinny przyznawać bezpośredniego wsparcia finansowego na produkcję energii z kłód tartacznych, kłód skrawanych, przemysłowego drewna okrągłego, pniaków i korzeni. Dla celów niniejszej dyrektywy korzyści podatkowe nie wchodzą w zakres bezpośredniego wsparcia finansowego. Zapobieganie powstawaniu odpadów, zapewnienie ponownego użycia oraz recykling odpadów powinny być traktowane priorytetowo. Państwa członkowskie powinny unikać tworzenia systemów wsparcia, które byłyby sprzeczne z celami dotyczącymi postępowania z odpadami i które prowadziłyby do nieefektywnego wykorzystywania odpadów nadających się do recyklingu. Ponadto, aby zapewnić wydajniejsze wykorzystanie bioenergii, państwa członkowskie nie powinny odnawiać wsparcia ani udzielać nowego dla elektrowni wytwarzających jedynie energię elektryczną, chyba że tego rodzaju instalacje znajdują się w regionach o szczególnym statusie w zakresie wykorzystania energii z uwagi na fakt, że odchodzą od paliw kopalnych, w regionach najbardziej oddalonych, o których mowa w art. 349 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), lub jeżeli wykorzystują infrastrukturę wychwytywania i składowania dwutlenku węgla.
(11) Szybki rozwój produkcji odnawialnej energii elektrycznej i jej coraz większa konkurencyjność kosztowa mogą być wykorzystywane do zaspokojenia coraz większej części zapotrzebowania na energię, na przykład dzięki stosowaniu pomp ciepła do ogrzewania pomieszczeń lub w niskotemperaturowych procesach przemysłowych i wykorzystaniu pojazdów elektrycznych do transportu lub pieców elektrycznych w niektórych gałęziach przemysłu. Odnawialną energię elektryczną można również stosować do wytwarzania paliw syntetycznych wykorzystywanych w sektorach transportu, w których trudno jest obniżyć emisyjność, takich jak sektory lotnictwa i transportu morskiego. Ramy elektryfikacji muszą zapewniać możliwość prowadzenia solidnej i efektywnej koordynacji i rozszerzenia mechanizmów rynkowych, aby dostosować podaż do popytu w czasie i przestrzeni, stymulować inwestycje w źródła elastyczności i usprawniać proces integrowania dużych udziałów energii uzyskiwanej ze źródeł odnawialnych o zmiennej wydajności. Państwa członkowskie powinny zatem zapewnić, aby wdrażanie rozwiązań w zakresie odnawialnej energii elektrycznej w dalszym ciągu postępowało w tempie odpowiednim dla zaspokojenia rosnącego zapotrzebowania. W tym celu państwa członkowskie powinny ustanowić ramy uwzględniające zgodne z rynkiem mechanizmy służące usunięciu pozostałych barier, aby zapewnić dostępność bezpiecznych i odpowiednich systemów elektroenergetycznych przystosowanych do wysokiego poziomu energii odnawialnej, a także obiektów magazynowania w pełni zintegrowanych z systemem elektroenergetycznym. Wspomniane ramy powinny w szczególności umożliwiać usunięcie pozostałych barier, w tym barier niefinansowych, takich jak problem związany z faktem, że właściwe organy nie dysponują wystarczającymi zasobami cyfrowymi i ludzkimi, aby rozpatrywać coraz większą liczbę wniosków o wydanie zezwolenia.
(12) Przy obliczaniu udziału odnawialnej energii w państwie członkowskim paliwa odnawialne pochodzenia niebiolo- gicznego powinny być uwzględniane w sektorze, w którym są one zużywane (sektory energii elektrycznej, ogrzewania i chłodzenia lub transportu). Aby uniknąć podwójnego liczenia, nie powinno się uwzględniać odnawialnej energii elektrycznej zużytej do wyprodukowania tych paliw. Doprowadziłoby to do zharmonizowania zasad rozliczania tych paliw w całej dyrektywie (UE) 2018/2001, niezależnie od tego, czy zalicza się je na poczet osiągnięcia ogólnego celu dotyczącego energii odnawialnej czy na poczet osiągnięcia jakiegokolwiek celu cząstkowego. Zapewniłoby to również możliwość zaliczenia faktycznego poziomu zużycia energii, biorąc pod uwagę straty energii ponoszone w procesie produkcji tych paliw. Ponadto pozwoliłoby to zaliczyć paliwa odnawialne pochodzenia niebiologicznego przywożone do Unii i zużywane w Unii. Państwa członkowskie powinny mieć możliwość udzielenia zgody, w drodze szczegółowej umowy o współpracy, na zaliczanie paliw odnawialnych pochodzenia niebiologicznego zużywanych w danym państwie członkowskim na poczet udziału w końcowym zużyciu energii brutto ze źródeł odnawialnych w państwie członkowskim, w którym zostały wyprodukowane. Przy zawieraniu takich umów, o ile nie uzgodniono inaczej, zachęca się państwa członkowskie do ustalania ilości paliw odnawialnych pochodzenia niebio- logicznego produkowanych w państwie członkowskim innym niż państwo członkowskie, w którym są one zużywane, w następujący sposób: do 70 % ich ilości w kraju, w którym są zużywane, oraz do 30 % ich ilości w kraju, w którym są produkowane. Umowy między państwami członkowskimi mogą mieć formę szczegółowej umowy o współpracy zawartej za pośrednictwem unijnej platformy ds. rozwoju odnawialnych źródeł energii, uruchomionej w dniu 29 listopada 2021 r.
(13) Współpraca między państwami członkowskimi w dziedzinie promowania energii odnawialnej może przyjąć formę transferów statystycznych, systemów wsparcia lub wspólnych projektów. Współpraca ta zapewnia możliwość racjonalnego pod względem kosztów wdrożenia rozwiązań w zakresie energii odnawialnej w całej Europie i przyczynia się do integracji rynku. Współpraca między państwami członkowskimi - mimo jej potencjału - była prowadzona na bardzo ograniczoną skalę, co prowadziło do uzyskiwania nieoptymalnych wyników, jeżeli chodzi o efektywność zwiększania udziału energii odnawialnej. Państwa członkowskie powinny zatem mieć obowiązek ustanowić do 2025 r. ramy współpracy dotyczącej wspólnych projektów. W tych ramach państwa członkowskie powinny dążyć do ustanowienia co najmniej dwóch wspólnych projektów do 2030 r. Ponadto państwa członkowskie, których roczne zużycie energii elektrycznej przekracza 100 TWh, powinny dążyć do ustanowienia trzeciego wspólnego projektu do 2033 r. Projekty finansowane z wkładów krajowych w ramach mechanizmu finansowania energii ze źródeł odnawialnych ustanowionego na mocy rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2020/1294 11 doprowadziłyby do spełnienia tego obowiązku przez zaangażowane państwa członkowskie.
(14) W komunikacie z dnia 19 listopada 2020 r. zatytułowanym "Strategia UE mająca na celu wykorzystanie potencjału energii z morskich źródeł odnawialnych na rzecz neutralnej dla klimatu przyszłości" Komisja wprowadziła ambitny cel zakładający osiągnięcie 300 GW z morskiej energii wiatrowej i 40 GW z energii oceanicznej w basenach morskich w całej Unii do 2050 r. Aby zapewnić dokonanie tej poważnej zmiany, państwa członkowskie będą musiały prowadzić współpracę transgraniczną na poziomie poszczególnych basenów morskich. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/869 12 zobowiązuje państwa członkowskie do zawarcia niewiążących porozumień o współpracy w sprawie celów w obszarze produkcji energii z morskich źródeł odnawialnych, które mają zostać wdrożone w każdym basenie morskim do 2050 r., wraz z etapami pośrednimi w 2030 r. i 2040 r. Publikowanie informacji o ilościach energii z morskich źródeł odnawialnych, które państwa członkowskie zamierzają osiągnąć w drodze przetargów, zwiększa przejrzystość i przewidywalność dla inwestorów oraz sprzyja osiągnięciu celów w zakresie wykorzystywania energii morskiej. Planowanie przestrzenne obszarów morskich jest jednym z podstawowych narzędzi zapewniających współistnienie różnych sposobów wykorzystania morza. Przydzielanie przestrzeni na projekty dotyczące energii z morskich źródeł odnawialnych w planach zagospodarowania przestrzennego obszarów morskich jest konieczne, aby umożliwić długoterminowe planowanie w celu oceny skutków projektów w dziedzinie energii z morskich źródeł odnawialnych i zapewnienia społecznej akceptacji dla ich planowanej realizacji. Umożliwienie społecznościom energetycznym działającym w zakresie energii odnawialnej udziału we wspólnych projektach w dziedzinie energii z morskich źródeł odnawialnych jest kolejnym środkiem pozwalającym na zwiększenie akceptacji społecznej.
(15) Rynek umów zakupu odnawialnej energii elektrycznej szybko się rozwija i zapewnia alternatywną ścieżkę dostępu do rynku wytwarzania energii odnawialnej, poza systemami wsparcia stosowanymi przez państwa członkowskie lub prowadzeniem sprzedaży bezpośrednio na hurtowym rynku energii elektrycznej. Jednocześnie rynek umów zakupu odnawialnej energii elektrycznej wciąż ogranicza się do niewielkiej liczby państw członkowskich i dużych przedsiębiorstw, a w odniesieniu do znacznej części rynku Unii nadal można zaobserwować występowanie poważnych barier administracyjnych, technicznych i finansowych. Wprowadzone w art. 15 dyrektywy (UE) 2018/2001 środki sprzyjające upowszechnianiu umów zakupu odnawialnej energii elektrycznej należy zatem dodatkowo wzmocnić poprzez zbadanie możliwości korzystania z gwarancji kredytowych, aby ograniczyć ryzyko finansowe związane z tymi umowami, biorąc pod uwagę fakt, że wspomniane gwarancje - o ile mają charakter publiczny - nie powinny wypierać finansowania prywatnego. Ponadto środki wspierające zawieranie umów zakupu odnawialnej energii elektrycznej należy rozszerzyć w razie potrzeby na inne formy umów zakupu energii odnawialnej, w tym, w stosownym przypadku, na umowy zakupu energii odnawialnej do ogrzewania i chłodzenia. W tym kontekście Komisja powinna przeanalizować bariery dla długoterminowych umów zakupu energii odnawialnej, w szczególności dla wdrażania transgranicznych umów zakupu energii odnawialnej, oraz wydać wytyczne dotyczące usunięcia tych barier.
(16) Dalsze uproszczenie procedur administracyjnych wydawania zezwoleń może być konieczne, aby zlikwidować niepotrzebne obciążenia administracyjne w celu ustanowienia projektów dotyczących energii odnawialnej i związanych z nimi projektów dotyczących infrastruktury sieci. W ciągu dwóch lat od dnia wejścia w życie niniejszej dyrektywy oraz na podstawie zintegrowanych krajowych sprawozdań z postępów w dziedzinie energii i klimatu przedłożonych zgodnie z art. 17 rozporządzenia (UE) 2018/1999, Komisja powinna rozważyć, czy potrzebne są dodatkowe środki w celu dalszego wspierania państw członkowskich we wdrażaniu przepisów dyrektywy (UE) 2018/2001 regulujących procedury wydawania zezwoleń, w tym wymogu, aby punkty kontaktowe powołane lub wyznaczone zgodnie z art. 16 tej dyrektywy dotrzymywały terminów procedur wydawania zezwoleń określonych w tej dyrektywie. Powinna istnieć możliwość, aby środki te obejmowały orientacyjne kluczowe wskaźniki efektywności dotyczące m.in. długości procedur wydawania zezwoleń w zakresie projektów w dziedzinie energii odnawialnej zlokalizowanych na obszarach przyspieszonego rozwoju energii ze źródeł odnawialnych i poza nimi.
(17) Potencjał budynków w zakresie przyczynienia się do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych w Unii jest w znacznym stopniu niewykorzystany. Obniżanie emisyjności ogrzewania i chłodzenia w budynkach poprzez zwiększanie udziału produkcji i wykorzystania energii odnawialnej będzie konieczne do osiągnięcia ambitnego celu polegającego na zapewnieniu neutralności klimatycznej Unii wyznaczonego w rozporządzeniu (UE) 2021/1119. W ostatnim dziesięcioleciu nie odnotowano jednak postępów w kwestii wykorzystania energii odnawialnej w sektorze ogrzewania i chłodzenia - wzrost zanotowano głównie, jeśli chodzi o wykorzystanie biomasy. Bez wyznaczenia orientacyjnych udziałów energii odnawialnej w budynkach śledzenie postępów i identyfikowanie wąskich gardeł utrudniających upowszechnianie energii odnawialnej będzie niemożliwe. Wyznaczenie orientacyjnych udziałów energii odnawialnej w budynkach stanowi długoterminowy sygnał dla inwestorów, również w okresie bezpośrednio po 2030 r. W związku z tym należy wyznaczyć orientacyjne udziały energii odnawialnej w budynkach, wytwarzanej na miejscu lub w pobliżu oraz energii odnawialnej pochodzącej z sieci, aby ukierunkować i zachęcać państwa członkowskie do działań na rzecz wykorzystania potencjału związanego ze stosowaniem i wytwarzaniem energii odnawialnej w budynkach, aby zachęcać do opracowywania technologii wytwarzania energii odnawialnej, a także aby wspomagać skuteczną integrację takich technologii z systemem energetycznym, zapewniając jednocześnie inwestorom i zaangażowanym organom na szczeblu lokalnym odpowiedni poziom pewności oraz przyczyniając się do wydajności systemu. W stosownych przypadkach należy również promować inteligentne i innowacyjne technologie, które przyczyniają się do wydajności systemu. Do obliczenia tych orientacyjnych udziałów przy określaniu udziału energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych pochodzącej z sieci a wykorzystywanej w budynkach państwa członkowskie powinny wykorzystywać średni udział energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych dostarczonej na ich terytorium w dwóch poprzednich latach.
(18) Orientacyjny udział energii ze źródeł odnawialnych w Unii w sektorze budownictwa, który ma zostać osiągnięty do 2030 r., stanowi niezbędny minimalny cel pośredni dla zapewnienia obniżenia emisyjności zasobów budowlanych w Unii do 2050 r. i uzupełnia ramy regulacyjne dotyczące efektywności energetycznej i charakterystyki energetycznej budynków. Kluczowe znaczenie ma płynne i racjonalne pod względem kosztów wycofanie paliw kopalnych z budynków i zastąpienie ich energią odnawialną. Orientacyjny udział energii ze źródeł odnawialnych w sektorze budownictwa uzupełnia ramy regulacyjne dotyczące budynków zgodnie z prawem unijnym dotyczącym charakterystyki energetycznej budynków poprzez zapewnienie, aby technologie, urządzenia i infrastruktura wykorzystujące energię ze źródeł odnawialnych, w tym efektywne systemy ciepłownicze i chłodnicze, były wystarczająco szybko rozpowszechniane, aby stopniowo wycofywać paliwa kopalne z budynków oraz zapewnić do 2030 r. dostępność bezpiecznych i niezawodnych dostaw energii ze źródeł odnawialnych dla budynków o niemal zerowym zużyciu energii. Orientacyjny udział energii odnawialnej w sektorze budownictwa sprzyja też inwestycjom w energię odnawialną w ramach długoterminowych krajowych strategii i planów renowacji budynków, tym samym umożliwiając obniżenie emisyjności budynków. Ponadto orientacyjny udział energii odnawialnej w sektorze budownictwa stanowi istotny dodatkowy wskaźnik rozwoju lub modernizacji efektywnych sieci ciepłowniczych i chłodniczych, przez co uzupełnia zarówno orientacyjny cel w zakresie ogrzewania i chłodzenia określony w art. 24 dyrektywy (UE) 2018/2001, jak i wymóg zapewnienia dostępności energii odnawialnej oraz ciepła i chłodu odpadowego z efektywnych systemów ciepłowniczych i chłodniczych, aby pomóc w pokryciu całkowitego rocznego zużycia energii pierwotnej w nowych budynkach lub budynkach po renowacji. Ten orientacyjny udział energii odnawialnej w sektorze budownictwa jest również niezbędny do racjonalnego pod względem kosztów zapewnienia realizacji rocznego wzrostu ogrzewania i chłodzenia ze źródeł odnawialnych zgodnie z art. 23 dyrektywy (UE) 2018/2001.
(19) Biorąc pod uwagę duże zużycie energii w budynkach mieszkalnych, komercyjnych i publicznych, definicje zawarte w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1099/2008 13 można by stosować przy obliczaniu krajowego udziału energii ze źródeł odnawialnych w budynkach, aby zminimalizować obciążenie administracyjne i jednocześnie zapewnić postępy w realizacji orientacyjnego unijnego udziału energii odnawialnej w sektorze budownictwa do 2030 r.
(20) Długotrwałe procedury administracyjne wydawania zezwoleń stanowią jedną z głównych barier dla inwestycji w projekty w dziedzinie energii odnawialnej i związaną z nimi infrastrukturę. Bariery te obejmują złożoność obowiązujących przepisów dotyczących wyboru lokalizacji i administracyjnych zezwoleń na realizację takich projektów, złożoność i czas trwania oceny oddziaływania projektów na środowisko oraz powiązane sieci energetyczne, kwestie związane z podłączeniem do sieci, ograniczenia w dostosowywaniu specyfikacji technologicznych w trakcie procedury wydawania zezwoleń oraz problemy kadrowe organów wydających zezwolenia lub operatorów sieci. Aby przyspieszyć tempo realizacji takich projektów należy przyjąć zasady, które uprościłyby i skróciły procedury wydawania zezwoleń, uwzględniając szeroką społeczną akceptację korzystania z energii odnawialnej.
(21) Dyrektywa (UE) 2018/2001 usprawnia procedury administracyjne w zakresie wydawania zezwoleń dla elektrowni wytwarzających energię odnawialną poprzez wprowadzenie zasad dotyczących organizacji i maksymalnego czasu trwania administracyjnej części procedury wydawania zezwoleń dla projektów dotyczących energii odnawialnej, obejmujących wszelkie odpowiednie zezwolenia na budowę, rozbudowę źródła energii i eksploatację elektrowni wytwarzających energię odnawialną oraz na podłączenie tych elektrowni do sieci.
(22) Dalsze uproszczenie i skrócenie administracyjnych procedur wydawania zezwoleń dla elektrowni wytwarzających energię odnawialną, w tym elektrowni łączących różne odnawialne źródła energii, pompy ciepła, położone na tym samym obszarze magazyny energii, w tym instalacje energetyczne i termiczne, a także aktywa niezbędne do podłączenia tych elektrowni, pomp ciepła i magazynów w do sieci oraz do włączenia energii odnawialnej do sieci ciepłowniczych i chłodniczych w skoordynowany i zharmonizowany sposób są niezbędne do zapewnienia, aby Unia osiągnęła swoje ambitne cele w zakresie klimatu i energii na 2030 r. oraz cel neutralności klimatycznej do 2050 r. przy jednoczesnym uwzględnieniu zasady "nie szkodzić" zapisanej w Europejskim Zielonym Ładzie i niezależnie od wewnętrznego podziału kompetencji w państwach członkowskich.
(23) Wprowadzenie krótszych i jasnych terminów podejmowania decyzji przez organy właściwe do wydawania zezwoleń na instalacje energii odnawialnej na podstawie kompletnego wniosku ma na celu przyspieszenie rozpowszechniania projektów dotyczących energii odnawialnej. Czas, w którym elektrownie wytwarzające energię odnawialną są budowane i podłączane do sieci, nie powinien być wliczany przy obliczaniu tych terminów, z wyjątkiem sytuacji, gdy zbiega się on z innymi etapami procedury administracyjnej wydawania zezwoleń. Należy jednak dokonać rozróżnienia między projektami zlokalizowanymi na obszarach szczególnie odpowiednich do realizowania projektów dotyczących energii odnawialnej, w przypadku których terminy można skrócić, a mianowicie obszarów przyspieszonego rozwoju energii ze źródeł odnawialnych, a projektami zlokalizowanymi poza takimi obszarami. Przy ustalaniu tych terminów należy uwzględnić specyfikę projektów dotyczących energii z morskich źródeł odnawialnych.
(24) Niektóre z najczęstszych problemów, z jakimi mają do czynienia podmioty realizujące y projekty dotyczące energii odnawialnej, związane są ze złożonymi i długotrwałymi krajowymi lub regionalnymi procedurami administracyjnymi wydawania zezwoleń i podłączenia do sieci, a także z niedoborami pracowników i technicznej wiedzy fachowej w organach wydających zezwolenia, potrzebnej do oceny oddziaływania proponowanych projektów na środowisko. W związku z tym należy usprawnić niektóre środowiskowe aspekty procedur wydawania zezwoleń w stosunku do projektów dotyczących energii odnawialnej.
(25) Państwa członkowskie we współpracy z władzami lokalnymi i regionalnymi powinny wspierać szybszą realizację projektów dotyczących energii odnawialnej poprzez przeprowadzenie skoordynowanego mapowania rozpowszechnienia energii odnawialnej i powiązanej infrastruktury na swoich terytoriach. Państwa członkowskie powinny określić obszary lądowe, powierzchniowe, podpowierzchniowe i morskie lub obszary wód śródlądowych niezbędne do tworzenia elektrowni wytwarzających energię odnawialną i powiązanej infrastruktury, aby zrealizować co najmniej swoje krajowe wkłady w osiągnięcie zmienionego ogólnego celu dotyczącego energii odnawialnej na 2030 r. określonego w art. 3 ust. 1 dyrektywy (UE) 2018/2001 oraz wspierać osiągnięcie celu neutralności klimatycznej najpóźniej do 2050 r., zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2021/1119. Państwa członkowskie powinny móc korzystać z istniejących dokumentów zagospodarowania przestrzennego w celu identyfikowania tych obszarów. Państwa członkowskie powinny zapewnić, aby takie obszary odzwierciedlały ich szacunkowe trajektorie i całkowitą planowaną moc zainstalowaną oraz identyfikowały konkretne obszary dla różnych rodzajów technologii energii odnawialnej określonych w zintegrowanych krajowych planach w dziedzinie energii i klimatu państw członkowskich przedłożonych zgodnie z art. 3 i 14 rozporządzenia (UE) 2018/1999. Przy wskazywaniu wymaganych obszarów lądowych, powierzchniowych, podpowierzchniowych oraz morskich lub obszarów wód śródlądowych należy uwzględniać w szczególności dostępność energii z odnawialnych źródeł oraz potencjał danych obszarów lądowych i morskich w zakresie wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych w odniesieniu do poszczególnych rodzajów technologii, przewidywane zapotrzebowanie na energię, z uwzględnieniem efektywności energetycznej i efektywności systemu, ogólnie i w poszczególnych regionach państwa członkowskiego, a także dostępność odpowiedniej infrastruktury energetycznej, magazynowania i innych narzędzi elastyczności, mając na uwadze zdolność niezbędną do wykorzystania rosnącej ilości energii odnawialnej, a także wrażliwość środowiskową zgodnie z załącznikiem III do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/92/UE 14 .
(26) Państwa członkowskie powinny wyznaczyć, jako podzbiór tych obszarów, konkretne obszary lądowe (powierzchniowe i podpowierzchniowe) oraz morskie lub obszary wód śródlądowych jako obszary przyspieszonego rozwoju energii ze źródeł odnawialnych. Obszary te powinny być szczególnie odpowiednie do realizacji projektów dotyczących energii odnawialnej, z rozróżnieniem na poszczególne rodzaje technologii, przy założeniu, że wdrażanie określonego rodzaju odnawialnego źródła energii nie powinno powodować znaczącego oddziaływania na środowisko naturalne. Wyznaczając obszary przyspieszonego rozwoju energii ze źródeł odnawialnych, państwa członkowskie powinny unikać obszarów chronionych oraz brać pod uwagę plany odbudowy zasobów przyrodniczych i odpowiednie środki łagodzące. Państwa członkowskie powinny móc wyznaczyć obszary przyspieszonego rozwoju energii ze źródeł odnawialnych właściwe dla jednego rodzaju lub kilku rodzajów elektrowni wytwarzających energię odnawialną i powinny wskazać rodzaj lub rodzaje energii ze źródeł odnawialnych, które mogą być wytwarzane na takich obszarach przyspieszonego rozwoju energii ze źródeł odnawialnych. Państwa członkowskie powinny wyznaczyć takie obszary przyspieszonego rozwoju energii ze źródeł odnawialnych dla co najmniej jednego rodzaju technologii i powinny decydować o wielkości takich obszarów, biorąc pod uwagę specyfikę i wymogi rodzajów technologii, w odniesieniu do których ustanawiają obszary przyspieszonego rozwoju energii ze źródeł odnawialnych. Czyniąc to, państwa członkowskie powinny dążyć do zapewnienia znacznej powierzchni łącznej tych obszarów oraz do tego, by przyczyniały się one do osiągnięcia celów określonych w dyrektywie (UE) 2018/2001.
(27) Wielorakie użytkowanie przestrzeni na potrzeby produkcji energii odnawialnej oraz inne sposoby użytkowania gruntów, wód śródlądowych i mórz, takie jak produkcja żywności, ochrona przyrody czy odbudowa zasobów przyrodniczych, zmniejszają ograniczenia związane z użytkowaniem gruntów, wód śródlądowych i mórz. W tym kontekście planowanie przestrzenne znacząco ułatwia identyfikowanie i osiąganie synergii w zakresie użytkowania gruntów, wód śródlądowych i mórz na wczesnym etapie. Państwa członkowskie powinny badać, umożliwiać i faworyzować liczne sposoby użytkowania obszarów wskazanych w wyniku przyjętych środków planowania przestrzennego. W tym celu państwa członkowskie powinny w razie potrzeby ułatwiać zmiany w użytkowaniu gruntów i mórz, pod warunkiem że poszczególne sposoby użytkowania i działania są ze sobą zgodne i mogą współistnieć.
(28) W dyrektywie 2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady 15 wprowadzono ocenę wpływu na środowisko jako ważne narzędzie służące do uwzględniania aspektów środowiskowych przy przygotowywaniu i przyjmowaniu planów i programów. W celu wyznaczenia obszarów przyspieszonego rozwoju energii ze źródeł odnawialnych państwa członkowskie powinny przygotować plan lub plany obejmujące wyznaczenie obszarów przyspieszonego rozwoju energii ze źródeł odnawialnych oraz obowiązujące zasady i środki łagodzące w odniesieniu do projektów zlokalizowanych na każdym z tych obszarów. Państwa członkowskie powinny móc przygotować jeden plan dla wszystkich obszarów przyspieszonego rozwoju energii ze źródeł odnawialnych i dla technologii energii odnawialnej lub plany dla poszczególnych technologii wyznaczające jeden lub więcej obszarów przyspieszonego rozwoju energii ze źródeł odnawialnych. Każdy plan powinien podlegać ocenie zgodnie z dyrektywą 2001/42/WE, aby ocenić wpływ każdej technologii energii odnawialnej na odpowiednie obszary wyznaczone w tym planie. Przeprowadzenie w tym celu oceny wpływu na środowisko zgodnie z tą dyrektywą pozwoliłoby państwom członkowskim na bardziej zintegrowane i skuteczne podejście do planowania, na zapewnienie udziału obywateli na wczesnym etapie oraz na uwzględnienie aspektów środowiskowych we wczesnej fazie planowania na poziomie strategicznym. Przyczyniłoby się to do szybszego i sprawniejszego wdrażania różnych źródeł energii odnawialnej przy jednoczesnym zminimalizowaniu niepożądanego wpływu tych projektów na środowisko. W przypadku gdy plan może mieć znaczący niepożądany wpływ na środowisko w innym państwie członkowskim, takie oceny wpływu na środowisko powinny obejmować konsultacje transgraniczne między państwami członkowskimi.
(29) Po przyjęciu planów, w których wyznaczone są obszary przyspieszonego rozwoju energii ze źródeł odnawialnych, państwa członkowskie powinny monitorować wszelki znaczący niepożądany wpływ na środowisko wynikający z realizacji planów i programów, między innymi aby zidentyfikować na wczesnym etapie nieprzewidziane niekorzystne skutki i być w stanie podjąć odpowiednie działania naprawcze zgodnie z dyrektywą 2001/42/WE.
(30) Aby zwiększyć społeczną akceptację projektów dotyczących energii odnawialnej, państwa członkowskie powinny podjąć odpowiednie środki promujące udział społeczności lokalnych w projektach dotyczących energii odnawialnej. Zastosowanie nadal mają postanowienia Konwencji Europejskiej Komisji Gospodarczej ONZ o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do wymiaru sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska 16 , podpisanej w dniu 25 czerwca 1998 r. w Aarhus, w szczególności postanowienia dotyczące udziału społeczeństwa i dostępu do wymiaru sprawiedliwości.
(31) Aby usprawnić proces wyznaczania obszarów przyspieszonego rozwoju energii ze źródeł odnawialnych i uniknąć podwójnej oceny wpływu jednego obszaru na środowisko, państwa członkowskie powinny móc wskazywać - jako obszary przyspieszonego rozwoju energii ze źródeł odnawialnych - konkretne obszary uznane już na mocy prawa krajowego jako obszary nadające się do przyspieszonego rozwoju technologii energii ze źródeł odnawialnych. Takie wskazania powinny podlegać pewnym warunkom środowiskowym zapewniającym wysoki poziom ochrony środowiska. Możliwość wyznaczania obszarów przyspieszonego rozwoju energii ze źródeł odnawialnych w ramach istniejącego planowania przestrzennego powinna być ograniczona w czasie, aby zapewnić, że nie zagrozi to standardowej procedurze wyznaczania obszarów przyspieszonego rozwoju energii ze źródeł odnawialnych. Projekty zlokalizowane na istniejących wyznaczonych obszarach krajowych na obszarach chronionych, których nie można wyznaczyć jako obszary przyspieszonego rozwoju energii ze źródeł odnawialnych, powinny nadal funkcjonować na tych samych warunkach, na jakich zostały ustanowione.
(32) Obszary przyspieszonego rozwoju energii ze źródeł odnawialnych, wraz z istniejącymi elektrowniami wytwarzającymi energię odnawialną, przyszłymi elektrowniami wytwarzającymi energię odnawialną, które powstaną poza tymi obszarami, i mechanizmami współpracy, powinny mieć na celu zapewnienie produkcji energii odnawialnej wystarczającej do zagwarantowania wkładu państw członkowskich w ogólny cel unijny dotyczący energii odnawialnej określony w art. 3 ust. 1 dyrektywy (UE) 2018/2001. Państwa członkowskie powinny zachować możliwość udzielania zezwoleń na projekty poza takimi obszarami.
(33) Na obszarach przyspieszonego rozwoju energii ze źródeł odnawialnych, projekty dotyczące energii odnawialnej, które są zgodne z zasadami i środkami określonymi w planach przygotowanych przez państwa członkowskie, powinny korzystać z domniemania braku znaczącego wpływu na środowisko. W związku z tym takie projekty powinny być zwolnione z obowiązku przeprowadzenia szczegółowej oceny oddziaływania danego projektu na środowisko w rozumieniu dyrektywy 2011/92/UE z wyjątkiem projektów, w przypadku których państwo członkowskie postanowiło wymagać przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko w swoim krajowym obowiązkowym wykazie projektów, oraz z wyjątkiem projektów, które mogą poważnie wpłynąć na środowisko w innym państwie członkowskim, lub jeśli państwo członkowskie, które może zostać dotknięte znaczącymi skutkami, wystąpi z takim wnioskiem. Zobowiązania wynikające z Konwencji o ocenach oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym 17 , podpisanej w dniu 25 lutego 1991 r. w Espoo, powinny nadal mieć zastosowanie do państw członkowskich, jeżeli projekt może spowodować znaczące skutki transgraniczne w państwie trzecim.
(34) Obowiązki określone w dyrektywie 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady 18 nadal mają zastosowanie do elektrowni wodnych, w tym w przypadku, gdy państwo członkowskie postanowi wyznaczyć obszary przyspieszonego rozwoju energii ze źródeł odnawialnych związanego z energią wodną w celu zapewnienia, aby potencjalny niekorzystny wpływ na daną część wód lub części wód był uzasadniony oraz aby wdrożono wszystkie odpowiednie środki łagodzące.
(35) Wyznaczenie obszarów przyspieszonego rozwoju energii ze źródeł odnawialnych powinno zapewniać elektrowniom wytwarzającym energię odnawialną, położonym na tym samym obszarze magazynom energii oraz podłączeniu tych elektrowni i magazynów do sieci przewidywalność i uproszczone procedury administracyjne wydawania zezwoleń. W szczególności projekty zlokalizowane na obszarach przyspieszonego rozwoju energii ze źródeł odnawialnych powinny korzystać z przyspieszonych procedur administracyjnych wydawania zezwoleń, w tym z milczącej zgody w przypadku braku odpowiedzi właściwego organu na pośredni krok administracyjny w ustalonym terminie, chyba że dany projekt podlega ocenie oddziaływania na środowisko lub jeżeli w prawie krajowym państwa członkowskiego nie istnieje zasada milczącej zgody administracyjnej. Projekty te powinny także korzystać z jasno określonych terminów i pewności prawa co do oczekiwanego wyniku procedury wydawania zezwoleń. Po złożeniu wniosku zezwolenia na projekt na obszarze przyspieszonego rozwoju energii ze źródeł odnawialnych państwo członkowskie powinno przeprowadzić szybką kontrolę w celu ustalenia, czy istnieje duże prawdopodobieństwo, że projekt może mieć znaczący niepożądany wpływ pod względem wrażliwości środowiskowej obszaru geograficznego, na którym będzie zlokalizowany, a którego to wpływu nie wskazano podczas oceny wpływu na środowisko planów wyznaczających obszary przyspieszonego rozwoju energii ze źródeł odnawialnych, przeprowadzonej zgodnie z dyrektywą 2001/42/WE, oraz czy projekt jest objęty zakresem art. 7 dyrektywy 2011/92/UE ze względu na prawdopodobieństwo jego znaczącego oddziaływania na środowisko w innym państwie członkowskim lub na wniosek państwa członkowskiego, które może zostać znacząco dotknięte takimi skutkami. Do celów takiej kontroli właściwy organ powinien móc zwrócić się do wnioskodawcy o dostarczenie dodatkowych dostępnych informacji bez konieczności przeprowadzania nowej oceny lub gromadzenia nowych danych.
Wszystkie projekty zlokalizowane na obszarach przyspieszonego rozwoju energii ze źródeł odnawialnych, które są zgodne z zasadami i środkami określonymi w planach przygotowanych przez państwa członkowskie, należy uznać za zatwierdzone na koniec takiej kontroli. Pod warunkiem że państwa członkowskie dysponują jasnymi dowodami pozwalającymi uznać, że istnieje duże prawdopodobieństwo, że dany projekt może spowodować znaczące i nieprzewidziane niekorzystne skutki, po przeprowadzeniu takiej kontroli, państwa członkowskie powinny poddać projekt ocenie oddziaływania na środowisko zgodnie z dyrektywą 2011/92/UE oraz, w stosownych przypadkach, ocenie zgodnie z dyrektywą Rady 92/43/EWG 19 . Państwa członkowskie powinny uzasadnić swoje decyzje o poddaniu tych projektów ocenie przed przeprowadzeniem takich ocen. Takie oceny powinny być przeprowadzone w ciągu sześciu miesięcy od dnia takich decyzji, przy czym termin ten można przedłużyć w przypadku nadzwyczajnych okoliczności. Należy zezwolić państwom członkowskim na wprowadzenie odstępstw od obowiązku przeprowadzania takich ocen w uzasadnionych okolicznościach w odniesieniu do projektów dotyczących energii wiatrowej i fotowol- taicznej z uwagi na to, że takie projekty mają dostarczać zdecydowaną większość odnawialnej energii elektrycznej do 2030 r. W takim przypadku podmiot realizujący projekt powinien przyjąć proporcjonalne środki łagodzące lub, jeżeli nie są one dostępne, środki kompensacyjne, które mogą przyjąć formę rekompensaty pieniężnej, jeżeli inne proporcjonalne środki kompensacyjne nie są dostępne, w celu zaradzenia tym znaczącym i nieprzewidzianym niekorzystnym skutkom stwierdzonym podczas kontroli.
(36) Ze względu na potrzebę szybszego rozpowszechniania energii ze źródeł odnawialnych wyznaczenie obszarów przyspieszonego rozwoju energii ze źródeł odnawialnych nie powinno uniemożliwiać trwającego i przyszłego rozpowszechniania projektów dotyczących energii odnawialnej na wszystkich obszarach dostępnych do rozpowszechniania energii odnawialnej. Projekty takie powinny pozostać objęte obowiązkiem przeprowadzenia specjalnej oceny oddziaływania na środowisko zgodnie z dyrektywą 2011/92/UE i być objęte procedurami wydawania zezwoleń mającymi zastosowanie do projektów dotyczących energii odnawialnej zlokalizowanych poza obszarami przyspieszonego rozwoju energii ze źródeł odnawialnych. Aby przyspieszyć wydawanie zezwoleń na skalę niezbędną do osiągnięcia celu w zakresie energii odnawialnej określonego w dyrektywie (UE) 2018/2001, należy również uprościć i usprawnić procedury wydawania zezwoleń mające zastosowanie do projektów poza obszarami przyspieszonego rozwoju energii ze źródeł odnawialnych przez wprowadzenie jasnych maksymalnych terminów na wszystkich etapach procedury wydawania zezwoleń, w tym dla specjalnych ocen oddziaływania każdego projektu na środowisko.
(37) Budowa i eksploatacja elektrowni wytwarzających energię odnawialną może prowadzić do sporadycznego zabijania lub niepokojenia ptaków i innych gatunków chronionych na mocy dyrektywy 92/43/EWG lub dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/147/WE 20 . Takie zabijanie lub niepokojenie gatunków chronionych nie będzie jednak uważane za umyślne w rozumieniu tych dyrektyw, jeśli w projekcie budowy i eksploatacji takich elektrowni wytwarzających energię odnawialną zastosowano odpowiednie środki łagodzące w celu uniknięcia takiego zabijania, zapobieżenia niepokojeniu, oceny skuteczności takich środków poprzez odpowiednie monitorowanie, a także - w świetle zebranych informacji - w celu zastosowania dalszych środków wymaganych do zapewnienia, aby nie występował znaczący niekorzystny wpływ na populację danego gatunku.
(38) Oprócz instalowania nowych elektrowni wytwarzających energię odnawialną do osiągnięcia celów w zakresie energii odnawialnej może w znacznym stopniu przyczynić się również rozbudowa źródła energii w istniejących elektrowniach wytwarzających odnawialną energię elektryczną. Ponieważ istniejące elektrownie wytwarzające odnawialną energię elektryczną instalowano w większości przypadków w miejscach o znacznym potencjale zasobów energii odnawialnej, rozbudowa źródła energii może zapewnić dalsze wykorzystanie tych miejsc, co jednocześnie ograniczy potrzebę wyznaczania nowych terenów pod projekty dotyczące energii odnawialnej. Rozbudowa źródła energii wiąże się z dodatkowymi korzyściami, takimi jak istniejące podłączenie do sieci, prawdopodobnie wyższy stopień akceptacji społecznej oraz wiedza na temat oddziaływania na środowisko.
(39) W dyrektywie (UE) 2018/2001 wprowadza się uproszczone procedury wydawania zezwoleń na rozbudowę źródła energii. Aby odpowiedzieć na rosnące zapotrzebowanie na rozbudowę źródła energii w istniejących elektrowniach wytwarzających odnawialną energię elektryczną i w pełni wykorzystać płynące z niej korzyści, należy jeszcze bardziej skrócić procedurę wydawania zezwoleń na rozbudowę elektrowni wytwarzających odnawialną energię elektryczną zlokalizowanych na obszarach przyspieszonego rozwoju energii ze źródeł odnawialnych, w tym krótszą kontrolę. W przypadku rozbudowy źródła energii w istniejących elektrowniach wytwarzających odnawialną energię energetyczną znajdujących się poza obszarami przyspieszonego rozwoju energii ze źródeł odnawialnych państwa członkowskie powinny zapewnić uproszczoną i szybką procedurę wydawania zezwoleń, która nie trwa dłużej niż rok, i uwzględniać przy tym zasadę "nie szkodzić" wynikającą z Europejskiego Zielonego Ładu.
(40) W celu dalszego promowania i przyspieszenia rozbudowy istniejących elektrowni wytwarzających odnawialną energię elektryczną należy ustanowić uproszczoną procedurę wydawania zezwoleń na podłączanie do sieci, w przypadku gdy rozbudowa takiej elektrowni powoduje ograniczony wzrost całkowitej mocy w porównaniu z pierwotnym projektem. Rozbudowa źródła energii w ramach projektów dotyczących energii odnawialnej pociąga za sobą w różnym stopniu zmiany w istniejących projektach lub ich rozszerzenie. Procedura wydawania zezwoleń - obejmująca ocenę wpływu na środowisko i kontrolę- na rozbudowę źródła energii w ramach projektów dotyczących energii odnawialnej powinna ograniczać się do potencjalnych skutków wynikających ze zmiany lub rozszerzenia projektu w porównaniu z pierwotnym projektem.
(41) W przypadku rozbudowy instalacji wykorzystujących energię słoneczną wzrost wydajności i mocy można osiągnąć bez zwiększania zajmowanej powierzchni. Rozbudowana instalacja nie ma zatem innego wpływu na środowisko niż instalacja pierwotna, pod warunkiem że podczas rozbudowy nie zostanie zwiększona wykorzystywana powierzchnia i nadal będą przestrzegane pierwotnie wymagane środki łagodzące wpływ na środowisko.
(42) Instalacja urządzeń wytwarzających energię słoneczną i powiązane z nimi położone na tym samym obszarze magazyny energii oraz podłączenia tych urządzeń i magazynów do sieci, w istniejących lub przyszłych sztucznych konstrukcjach stworzonych do celów innych niż produkcja energii słonecznej lub magazynowanie energii, takich jak dachy, parkingi, drogi i tory kolejowe, z wyłączeniem sztucznych obszarów wodnych, zazwyczaj nie budzi obaw związanych z konkurencyjnymi sposobami wykorzystania przestrzeni lub oddziaływaniem na środowisko. Instalacje te można zatem objąć krótszymi procedurami wydawania pozwoleń i zwolnić z konieczności przeprowadzania ocen oddziaływania na środowisko zgodnie z dyrektywą 2011/92/UE, jednocześnie umożliwiając państwom członkowskim uwzględnienie szczególnych okoliczności związanych z ochroną dziedzictwa kulturowego lub historycznego, interesami obrony narodowej lub względami bezpieczeństwa. Instalacje do prosumpcji, w tym dla tych zbiorowych prosumentów, takich jak lokalne społeczności energetyczne, przyczyniają się również do zmniejszenia ogólnego zapotrzebowania na gaz ziemny, zwiększenia odporności systemu i osiągnięcia unijnych celów w zakresie energii odnawialnej. Instalacje urządzeń wytwarzających energię słoneczną o mocy poniżej 100 kW, w tym instalacje należące do prosumentów energii odnawialnej, prawdopodobnie nie będą miały znacznego negatywnego wpływu na środowisko lub sieć i nie budzą obaw co do bezpieczeństwa. Ponadto małe instalacje na ogół nie wymagają zwiększenia zdolności przesyłowej w punkcie podłączenia do sieci. Z uwagi na bezpośrednie pozytywne skutki takich instalacji dla konsumentów oraz ograniczony wpływ, jaki mogą one mieć na środowisko, należy jeszcze bardziej usprawnić mającą do nich zastosowanie procedurę wydawania zezwoleń, o ile nie przekraczają one istniejącej mocy podłączenia do sieci dystrybucyjnej, poprzez wprowadzenie do odpowiednich procedur wydawania zezwoleń zasady milczącej zgody administracyjnej, aby promować i przyspieszyć wprowadzanie tych instalacji oraz umożliwić szybkie rozpoczęcie czerpania z nich korzyści. Państwa członkowskie powinny mieć możliwość stosowania progu niższego niż 100 kW ze względu na ograniczenia wewnętrzne, pod warunkiem że próg pozostanie wyższy niż 10,8 kW.
(43) Pompy ciepła są kluczową technologią produkcji energii cieplnej i chłodniczej ze źródeł odnawialnych z energii otoczenia, w tym z oczyszczalni ścieków, oraz z energii geotermalnej. Pompy ciepła umożliwiają również wykorzystanie ciepła i chłodu odpadowego. Szybkie wprowadzenie pomp ciepła, które czerpią z niedostatecznie wykorzystywanych odnawialnych źródeł energii, takich jak energia otoczenia lub energia geotermalna i ciepło odpadowe z sektorów przemysłowych i usługowych, w tym centrów danych, umożliwia zastąpienie kotłów na gaz ziemny i inne paliwa kopalne rozwiązaniem grzewczym opartym na energii odnawialnej, przy jednoczesnym zwiększeniu efektywności energetycznej. Przyspieszy to ograniczenie zużycia gazu do celów dostaw energii cieplnej zarówno w budynkach, jak i w przemyśle. Aby przyspieszyć instalację i wykorzystanie pomp ciepła, należy wprowadzić ukierunkowane krótsze procedury wydawania zezwoleń dla takich instalacji, w tym uproszczoną procedurę wydawania zezwoleń na podłączanie do sieci elektroenergetycznej mniejszych pomp ciepła, o ile nie ma obaw co do bezpieczeństwa, niewymagane są dalsze prace nad podłączeniami do sieci i nie występuje niezgodność techniczna między elementami systemu, chyba że prawo krajowe nie wymaga takiej procedury. Dzięki szybszej i łatwiejszej instalacji pomp ciepła zwiększone wykorzystywanie energii odnawialnej w sektorze ciepłowniczym, który odpowiada za prawie połowę zużycia energii w Unii, ma na celu przyczynienie się do bezpieczeństwa dostaw i do rozwiązania trudniejszej sytuacji rynkowej.
(44) Na potrzeby właściwego prawa unijnego w zakresie ochrony środowiska w razie konieczności przeprowadzenia oceny poszczególnych przypadków, aby ustalić, czy elektrownia wykorzystująca energię ze źródeł odnawialnych, podłączenie tej elektrowni do sieci, sama powiązana sieć lub magazyny energii leżą w danym przypadku w nadrzędnym interesie publicznym, państwa członkowskie powinny założyć, że elektrownie te i powiązana z nimi infrastruktura leżą w nadrzędnym interesie publicznym i służą zdrowiu i bezpieczeństwu publicznemu, chyba że istnieją wyraźne dowody na to, że projekty te mają znaczny niekorzystny wpływ na środowisko, którego nie można złagodzić ani zrekompensować, lub jeżeli państwa członkowskie postanowią ograniczyć stosowanie tego domniemania w należycie uzasadnionych i szczególnych okolicznościach, takich jak względy związane z obroną narodową. Uznanie takich elektrowni wytwarzających energię odnawialną za leżące w nadrzędnym interesie publicznym oraz służące zdrowiu i bezpieczeństwu publicznemu pozwoliłoby stosować uproszczoną ocenę w przypadku takich projektów.
(45) W celu zapewnienia sprawnego i skutecznego wdrożenia przepisów ustanowionych w niniejszej dyrektywie Komisja wspiera państwa członkowskie za pośrednictwem Instrumentu Wsparcia Technicznego ustanowionego na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/240 21 , który zapewnia dostosowaną do potrzeb wiedzę fachową przy opracowywaniu i wdrażaniu reform, w tym reform zwiększających wykorzystanie energii ze źródeł odnawialnych, sprzyjających lepszej integracji systemów energetycznych, określających konkretne obszary szczególnie nadające się do instalacji elektrowni wytwarzających energię odnawialną oraz usprawniających ramy procedur zatwierdzania i wydawania zezwoleń w odniesieniu do elektrowni wytwarzających energię odnawialną. Wsparcie techniczne obejmuje przykładowo wzmocnienie zdolności administracyjnych, harmonizację ram legislacyjnych oraz wymianę odpowiednich najlepszych praktyk, takich jak umożliwianie i promowanie wielorakiego wykorzystania.
(46) Znaczne zwiększenie produkcji energii ze źródeł odnawialnych wymaga infrastruktury energetycznej. Państwa członkowskie powinny móc wyznaczyć specjalne obszary infrastruktury, na których wdrożenie projektów dotyczących sieci lub magazynowania niezbędnych do włączenia energii ze źródeł odnawialnych do systemu elektroenergetycznego nie powinno mieć znaczącego wpływu na środowisko bądź taki wpływ można odpowiednio złagodzić lub, jeżeli nie jest to możliwe, zrekompensować. Do projektów infrastrukturalnych na takich obszarach można stosować bardziej uproszczone oceny wpływu na środowisko. Jeżeli państwa członkowskie postanowią nie wyznaczać takich obszarów, oceny i przepisy przewidziane w unijnym prawodawstwie w zakresie ochrony środowiska nadal mają zastosowanie. W celu wyznaczenia obszarów infrastrukturalnych państwa członkowskie powinny przygotować plan lub plany, m.in. na mocy prawa krajowego, obejmujące identyfikację takich obszarów oraz obowiązujące zasady i środki łagodzące dla projektów zlokalizowanych na każdym z obszarów infrastrukturalnych. W planach powinno się wyraźnie wskazać zakres specjalnego obszaru oraz rodzaj projektów infrastrukturalnych objętych planem. Każdy plan powinien podlegać ocenie wpływu na środowisko przeprowadzanej zgodnie z dyrektywą 2001/42/WE, aby ocenić wpływ każdego rodzaju projektu na wyznaczone obszary. Projekty sieciowe na takich specjalnych obszarach infrastrukturalnych powinny w miarę możliwości omijać obszary Natura 2000 i obszary wyznaczone w ramach krajowych systemów ochrony przyrody i różnorodności biologicznej, chyba że ze względu na specyfikę projektów sieciowych nie istnieją proporcjonalne alternatywy dla realizacji takich projektów. Przy ocenie proporcjonalności państwa członkowskie powinny brać pod uwagę potrzebę zapewnienia opłacalności ekonomicznej, wykonalności oraz skutecznej i przyspieszonej realizacji projektu, aby można było szybko włączyć dodatkową moc wytwarzania energii odnawialnej do systemu energetycznego, lub to, czy na danym obszarze Natura 2000 lub obszarze chronionym istnieją już różnego rodzaju projekty infrastrukturalne, co pozwoliłoby na łączenie różnych projektów infrastrukturalnych na jednym obszarze i skutkowałoby mniejszym wpływem na środowisko.
Specjalne plany dotyczące projektów w zakresie magazynowania powinny zawsze wykluczać obszary Natura 2000, ponieważ zastosowanie ma mniej ograniczeń dotyczących ich lokalizacji. Na takich obszarach, w uzasadnionych okolicznościach, w tym gdy wymaga tego przyspieszenie rozbudowy sieci, aby wspierać rozpowszechnienie energii odnawialnej z myślą o osiągnięciu celów w zakresie klimatu i energii odnawialnej, państwa członkowskie powinny móc wprowadzać odstępstwa od niektórych obowiązków w zakresie oceny określonych w prawie unijnym dotyczącym ochrony środowiska. Jeżeli państwa członkowskie postanowią zastosować takie odstępstwa, konkretne projekty powinny podlegać uproszczonej procedurze kontroli podobnej do procedury kontroli określonej w odniesieniu do obszarów przyspieszonego rozwoju energii ze źródeł odnawialnych, która powinna opierać się na istniejących danych. Wnioski właściwego organu o dostarczenie dodatkowych dostępnych informacji nie powinny oznaczać konieczności przeprowadzenia nowej oceny ani gromadzenia nowych danych. Jeżeli taka procedura kontroli wykaże, że co do niektórych projektów istnieje duże prawdopodobieństwo, że mogą spowodować znaczące i nieprzewidziane niekorzystne skutki, właściwy organ powinien zapewnić zastosowanie odpowiednich i proporcjonalnych środków łagodzących lub, jeżeli nie są one dostępne, środków kompensacyjnych. W przypadku środków kompensacyjnych, realizacja projektu może być kontynuowana w trakcie ich ustalania.
(47) Niedobór wykwalifikowanych pracowników, w szczególności instalatorów i projektantów systemów ogrzewania i chłodzenia wytwarzających energię odnawialną, spowalnia proces zastępowania systemów ogrzewania bazujących na paliwach kopalnych systemami bazującymi na energii odnawialnej i stanowi poważną przeszkodę utrudniającą wdrażanie rozwiązań w zakresie energii odnawialnej w budynkach, w przemyśle i w rolnictwie. Państwa członkowskie powinny współpracować z partnerami społecznymi i społecznościami energetycznymi działającymi w zakresie energii odnawialnej na rzecz skutecznego przewidywania umiejętności, które będą potrzebne w przyszłości. Należy udostępnić wystarczającą liczbę wysokiej jakości skutecznych strategii podnoszenia i zmiany kwalifikacji oraz programów szkoleń i możliwości certyfikacji, które zapewniają prawidłową instalację i sprawne działanie szerokiego spektrum bazujących na energii odnawialnej systemów ogrzewania i chłodzenia, technologii magazynowania i punktów ładowania pojazdów elektrycznych - strategie te i programy należy zaprojektować w taki sposób, aby zachęcić potencjalnych uczestników do wzięcia w nich udziału. Państwa członkowskie powinny zastanowić się, jakie działania należałoby podjąć, aby przyciągnąć przedstawicieli grup, które są obecnie niedostatecznie reprezentowane we wspomnianych zawodach. Należy opublikować wykaz wyszkolonych i certyfikowanych instalatorów, aby zapewnić zaufanie konsumentów i łatwy dostęp do dostosowanych do indywidualnych potrzeb umiejętności projektanckich i instalatorskich, gwarantując tym samym odpowiednie instalowanie i funkcjonowanie systemów ogrzewania i chłodzenia bazujących na energii odnawialnej.
(48) Gwarancje pochodzenia stanowią kluczowe narzędzie przekazywania konsumentom informacji, jak również dalszego upowszechniania umów zakupu energii odnawialnej. Należy zatem zapewnić, aby wydawanie gwarancji pochodzenia, obracanie nimi oraz ich przekazywanie i wykorzystywanie mogło się odbywać w ramach jednolitego systemu obejmującego odpowiednio ustandaryzowane świadectwa wzajemnie uznawane w całej Unii. Ponadto, aby zapewnić osobom zawierającym umowy zakupu energii odnawialnej dostęp do odpowiednich dowodów potwierdzających, należy zapewnić możliwość przekazania nabywcy wszelkich powiązanych gwarancji pochodzenia. W kontekście większej elastyczności systemu energetycznego i rosnących potrzeb konsumentów potrzebne jest bardziej innowacyjne, cyfrowe, zaawansowane technologicznie i niezawodne narzędzie wspierające i dokumentujące rosnącą produkcję energii odnawialnej. Aby ułatwić innowacje cyfrowe w tej dziedzinie, państwa członkowskie powinny w razie potrzeby umożliwiać wydawanie gwarancji pochodzenia w ułamkach i w czasie zbliżonym do czasu rzeczywistego. W związku z potrzebą wzmocnienia pozycji konsumentów i przyczynienia się do większego udziału energii ze źródeł odnawialnych w dostawach gazu państwa członkowskie powinny wymagać od dostawców gazu sieciowego, którzy ujawniają swoje miksy energetyczne odbiorcom końcowym, stosowania gwarancji pochodzenia.
(49) Należy zintensyfikować działania w obszarze rozbudowy infrastruktury na potrzeby sieci ciepłowniczych i chłodniczych i ukierunkować je na szersze spektrum odnawialnych źródeł energii cieplnej i chłodniczej w wydajny i elastyczny sposób, aby przyczynić się do upowszechniania energii odnawialnej i pogłębić integrację systemu energetycznego. W związku z tym należy zaktualizować wykaz odnawialnych źródeł energii, które sieci ciepłownicze i chłodnicze powinny w coraz większym stopniu wykorzystywać, oraz ustanowić wymóg uwzględniania procesu magazynowania energii cieplnej jako źródła elastyczności, większej efektywności energetycznej i oszczędniejszego działania.
(50) Zważywszy, że oczekuje się, że do 2030 r. po Unii poruszać się będzie ponad 30 mln pojazdów elektrycznych, należy zapewnić tym pojazdom możliwość pełnego uczestnictwa w procesie włączania odnawialnej energii elektrycznej do systemu, tym samym umożliwiając osiągnięcie wyższych udziałów odnawialnej energii elektrycznej w sposób optymalny pod względem kosztów. Należy w pełni wykorzystać potencjał pojazdów elektrycznych w zakresie pobierania odnawialnej energii elektrycznej w sytuacji, gdy jest jej pod dostatkiem, oraz oddawania jej do sieci w przypadku jej niedoboru, co ułatwi włączenie do systemu zmiennej odnawialnej energii elektrycznej przy jednoczesnym zapewnieniu bezpiecznych i niezawodnych dostaw energii elektrycznej. W związku z tym należy wprowadzić konkretne środki dotyczące pojazdów elektrycznych i informacji na temat energii odnawialnej oraz tego, jak i kiedy uzyskiwać do dostęp do energii odnawialnej, które to środki uzupełniałyby środki przewidziane w rozporządzeniach Parlamentu Europejskiego (UE) 2023/1804 22 oraz w (UE) 2023/1542 23 .
(51) Na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/943 24 oraz dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/944 25 państwa członkowskie muszą umożliwiać i wspierać reagowanie na zapotrzebowanie poprzez koncentrację oraz przewidywać w razie potrzeby umowy oparte na dynamicznych cenach energii elektrycznej z odbiorcami końcowymi. Aby ułatwić reagowanie na zapotrzebowanie w celu dodatkowego zachęcenia do absorpcji zielonej energii elektrycznej, musi się ono opierać nie tylko na dynamicznych cenach, ale również na sygnałach dotyczących rzeczywistego rozpowszechnienia zielonej energii w systemie. Należy zatem poprawić sygnały, które konsumenci i uczestnicy rynku otrzymują w odniesieniu do udziału odnawialnej energii elektrycznej i intensywności emisji gazów cieplarnianych z dostarczanej energii elektrycznej, przez rozpowszechnianie specjalnych informacji na ten temat. Wzorce zużycia można następnie dostosować w oparciu o rozpowszechnienie energii ze źródeł odnawialnych i obecność bezemisyjnej energii elektrycznej w połączeniu z korektą dokonaną na podstawie sygnałów cenowych. Służy to realizacji celu polegającego na dalszym wspieraniu rozpowszechniania innowacyjnych modeli biznesowych i rozwiązań cyfrowych, które mają zdolność łączenia zużycia energii z poziomem energii odnawialnej w sieci elektroenergetycznej, tym samym zachęcając do odpowiednich inwestycji w sieci na rzecz przejścia na czystą energię.
(52) Aby zapewnić możliwość rozwijania usług w zakresie elastyczności i bilansowania oferowanych dzięki skoncentrowaniu rozproszonych magazynów energii w konkurencyjny sposób, właścicielom lub użytkownikom baterii i podmiotom działającym w ich imieniu - takim jak podmioty zarządzające systemami energetycznymi w budynkach, dostawcy usług w zakresie mobilności i inni uczestnicy rynku energii elektrycznej - należy zapewnić dostęp do podstawowych informacji o baterii, tj. o jej stanie zdrowia, poziomie jej naładowania oraz jej pojemności i wartości zadanej mocy, w czasie rzeczywistym, na niedyskryminacyjnych warunkach, zgodnie z odpowiednimi przepisami o ochronie danych i nieodpłatnie. W związku z tym należy wprowadzić środki, które zaspokoją potrzebę zapewnienia dostępu do takich danych, aby usprawnić działania w zakresie integracji baterii do użytku domowego i pojazdów elektrycznych, i które uzupełnią przepisy dotyczące dostępu do danych na temat baterii istotnych z punktu widzenia usprawnienia procesu wykorzystywania baterii do innych celów ustanowionych w rozporządzeniu (UE) 2023/1542. Przepisy dotyczące dostępu do danych na temat baterii do pojazdów elektrycznych powinny mieć zastosowanie niezależnie od jakichkolwiek przepisów ustanowionych w prawie Unii dotyczącym homologacji typu pojazdów.
(53) Coraz większa liczba pojazdów elektrycznych w transporcie drogowym, kolejowym i morskim oraz w innych rodzajach transportu będzie wiązała się z koniecznością optymalizacji operacji ładowania i zarządzania tymi operacjami w taki sposób, aby nie dopuścić do powstania zatorów komunikacyjnych i w pełni wykorzystać dostępność odnawialnej energii elektrycznej oraz niskie ceny energii elektrycznej w systemie. W sytuacjach, w których inteligentne i dwukierunkowe ładowanie pomogłoby zwiększyć udział odnawialnej energii elektrycznej dzięki flotom pojazdów elektrycznych w sektorze transportu i ogólnie w systemie elektroenergetycznym, należy również udostępnić taką funkcję. Ze względu na długi okres eksploatacji punktów ładowania wymogi dotyczące infrastruktury ładowania należy aktualizować w taki sposób, aby uwzględniały przyszłe potrzeby i nie powodowały negatywnego efektu blokady w odniesieniu do rozwoju technologii i usług.
(54) Punkty ładowania, przy których pojazdy elektryczne parkuje się zazwyczaj przez dłuższy czas, takie jak w miejscu zamieszkania lub zatrudnienia, są bardzo istotne dla integracji systemu energetycznego. Należy tam zatem zapewnić funkcje inteligentnego i w miarę możliwości dwukierunkowego ładowania. W tym względzie działanie niedostępnej publicznie infrastruktury ładowania o normalnej mocy jest szczególnie ważne dla integracji pojazdów elektrycznych z systemem elektroenergetycznym, gdyż jest ona zlokalizowana w miejscach, w których pojazdy elektryczne parkuje się często na długi czas, takich jak budynki z ograniczonym dostępem, parkingi dla pracowników lub parkingi wynajmowane osobom fizycznym lub prawnym.
(55) Reagowanie na zapotrzebowanie ma kluczowe znaczenie dla umożliwienia inteligentnego ładowania pojazdów elektrycznych, a tym samym umożliwienia skutecznej integracji pojazdów elektrycznych z siecią elektroenergetyczną, co będzie miało zasadnicze znaczenie dla procesu obniżania emisyjności transportu oraz dla ułatwienia integracji systemu energetycznego. Ponadto państwa członkowskie powinny w razie potrzeby zachęcać do inicjatyw promujących reagowanie na zapotrzebowanie przez interoperacyjność i wymianę danych w odniesieniu do systemów ogrzewania i chłodzenia, jednostek magazynowania energii cieplnej i innych odpowiednich urządzeń związanych z energią.
(56) Użytkownicy pojazdów elektrycznych zawierający umowy z dostawcami usług w zakresie elektromobilności, a także uczestnicy rynku energii elektrycznej powinni mieć prawo do otrzymywania informacji i wyjaśnień na temat tego, w jaki sposób warunki umowy wpłyną na korzystanie z ich pojazdu oraz na stan zdrowia jego baterii. Dostawcy usług w zakresie elektromobilności i uczestnicy rynku energii elektrycznej powinni jasno wyjaśnić użytkownikom pojazdów elektrycznych, w jaki sposób będą wynagradzani za usługi elastyczności, bilansowania i magazynowania na rzecz systemu elektroenergetycznego i rynku energii elektrycznej w związku z użytkowaniem pojazdu elektrycznego. Użytkownikom pojazdów elektrycznych należy również zabezpieczyć przysługujące im prawa konsumentów przy zawieraniu takich umów, w szczególności w zakresie ochrony ich danych osobowych, takich jak lokalizacja i nawyki podczas jazdy, w związku z użytkowaniem ich pojazdu. Elementem takich umów mogą być również preferencje użytkowników pojazdów elektrycznych dotyczące rodzaju nabywanej energii elektrycznej na potrzeby użytkowania swoich pojazdów elektrycznych oraz inne preferencje. Z tych względów ważne jest zapewnienie jak najefektywniejszego rozpowszechnienia infrastruktury ładowania. W celu zwiększenia zaufania konsumentów do elektromobilności konieczne jest, aby użytkownicy pojazdów elektrycznych mogli korzystać ze swojego abonamentu w wielu punktach ładowania. Pozwoli to również wybranemu przez użytkownika pojazdu elektrycznego dostawcy usług na optymalne zintegrowanie pojazdu elektrycznego z systemem elektroenergetycznym dzięki przewidywalnemu planowaniu i zachętom opartym na preferencjach użytkownika pojazdu elektrycznego. Jest to również zgodne z zasadami systemu energetycznego zorientowanego na konsumenta i opartego na prosumencie oraz z prawem do wyboru dostawcy przysługującym użytkownikom pojazdów elektrycznych jako odbiorcom końcowym zgodnie z przepisami dyrektywy (UE) 2019/944.
(57) Rozproszone magazyny energii, takie jak baterie do użytku domowego i baterie do pojazdów elektrycznych, mają potencjał oferowania znaczące usługi elastyczności i bilansowania na rzecz sieci poprzez koncentrację. W celu ułatwienia rozwoju takich urządzeń i usług przepisy regulacyjne dotyczące łączenia i funkcjonowania magazynów energii, takie jak taryfy, okresy gotowości oddania energii i specyfikacje połączeń, powinny być projektowane w sposób niezaburzający potencjału wszystkich magazynów energii, w tym magazynów małych i mobilnych oraz innych urządzeń, na przykład pomp ciepła, paneli słonecznych i magazynowania energii cieplnej, aby zapewnić systemowi usługi elastyczności i bilansowania oraz przyczynić się do dalszego rozpowszechnienia odnawialnej energii elektrycznej w porównaniu z większymi, stacjonarnymi magazynami energii. Oprócz ogólnych przepisów zapobiegających dyskryminacji rynkowej ustanowionych w rozporządzeniu (UE) 2019/943 i dyrektywie (UE) 2019/944 należy wprowadzić szczegółowe wymogi, aby kompleksowo zająć się kwestią udziału tych magazynów energii i usunąć wszelkie pozostałe bariery i przeszkody w uwalnianiu potencjału takich magazynów energii w celu przyczynienia się do obniżenia emisyjności systemu elektroenergetycznego i umożliwienia konsumentom aktywnego uczestnictwa w transformacji energetycznej.
(58) Co do zasady państwa członkowskie powinny zapewnić równe warunki działania małych zdecentralizowanych systemów wytwarzania i magazynowania energii elektrycznej, w tym za pomocą baterii i pojazdów elektrycznych, tak aby mogły one uczestniczyć w rynkach energii elektrycznej, w tym w zarządzaniu ograniczeniami przesyłowymi oraz świadczeniu usług elastyczności i bilansowania, w sposób niedyskryminacyjny w porównaniu z innymi systemami wytwarzania i magazynowania energii elektrycznej oraz bez nieproporcjonalnych obciążeń administracyjnych lub regulacyjnych. Państwa członkowskie powinny zachęcać prosumentów i społeczności energetyczne działające w zakresie energii odnawialnej do aktywnego uczestnictwa w tych rynkach energii elektrycznej w drodze świadczenia usług elastyczności poprzez reagowanie na zapotrzebowanie i magazynowanie, w tym za pomocą baterii i pojazdów elektrycznych.
(59) Przemysł odpowiada za 25 % zużycia energii Unii i jest kluczowym konsumentem ogrzewania i chłodzenia, które obecnie w 91 % zapewniają paliwa kopalne. 50 % zapotrzebowania na ogrzewanie i chłodzenie dotyczy jednak niskich temperatur (< 200 °C), dla uzyskania których istnieją racjonalne pod względem kosztów warianty z użyciem energii odnawialnej, w tym poprzez elektryfikację i bezpośrednie wykorzystywanie energii odnawialnej. Przemysł wykorzystuje ponadto źródła nieodnawialne jako surowce do produkcji wyrobów takich jak stal czy produkty chemiczne. Podejmowane dziś decyzje dotyczące inwestycji przemysłowych będą warunkowały przyszłe procesy przemysłowe i warianty energetyczne, możliwe do rozważenia przez przemysł, ważne jest zatem, aby te decyzje inwestycyjne uwzględniały przyszłe potrzeby i nie prowadziły do powstawania osieroconych aktywów. Należy zatem wprowadzić poziomy referencyjne, aby zachęcić przemysł do przejścia na procesy produkcji oparte o energię odnawialną, które nie tylko napędzane są energią odnawialną, lecz także używają surowców opartych o odnawialne źródła energii, takie jak wodór odnawialny. Państwa członkowskie powinny w miarę możliwości promować elektryfikację procesów przemysłowych, na przykład w odniesieniu do niskotemperaturowego ciepła przemysłowego. Ponadto państwa członkowskie powinny promować korzystanie ze wspólnej metodyki w odniesieniu do produktów etykietowanych jako wyprodukowane częściowo lub całkowicie z wykorzystaniem energii odnawialnej lub z użyciem paliw odnawialnych pochodzenia niebiologicznego jako surowców, uwzględniając istniejące unijne metody etykietowania oraz inicjatywy dotyczące zrównoważonych produktów. Dzięki temu uniknięto by wprowadzających w błąd praktyk i zwiększono by zaufanie konsumentów. Ponadto w związku z preferowaniem przez konsumentów produktów przyczyniających się do realizacji celów związanych z ochroną środowiska i przeciwdziałaniem zmianie klimatu, pobudzałoby to zapotrzebowanie na rynku na te produkty.
(60) Aby zmniejszyć zależność Unii od paliw kopalnych i importu paliw kopalnych, Komisja powinna opracować unijną strategię dotyczącą wodoru importowanego i krajowego na podstawie danych przekazanych przez państwa członkowskie.
(61) Paliw odnawialnych pochodzenia niebiologicznego można używać do celów energetycznych oraz do celów innych niż energetyczne, takich jak surowiec w przemyśle. stalowym lub chemicznym. Stosowanie paliw odnawialnych pochodzenia niebiologicznego w obu tych celach wykorzystuje ich pełny potencjał do zastępowania paliw kopalnych jako surowców i redukcji emisji gazów cieplarnianych w procesach przemysłowych, które trudno zelektryfikować, a zatem powinny być one uwzględnione w celu dotyczącym stosowania paliw odnawialnych pochodzenia nie- biologicznego. Krajowe środki mające na celu wspieranie upowszechniania paliw odnawialnych pochodzenia niebiologicznego w sektorach przemysłu, które trudno zelektryfikować, nie powinny prowadzić do zwiększenia zanieczyszczenia netto spowodowanego zwiększonym zapotrzebowaniem na produkcję energii elektrycznej zaspakajanym za pomocą najbardziej zanieczyszczających środowisko paliw kopalnych, takich jak węgiel kamienny, olej napędowy, węgiel brunatny, torf i łupek bitumiczny. Z tego celu dotyczącego stosowania paliw odnawialnych pochodzenia niebiologicznego należy wyłączyć zużycie wodoru w procesach przemysłowych, w których wodór jest produkowany jako produkt uboczny lub pochodzi z produktu ubocznego, który trudno zastąpić paliwami odnawialnymi pochodzenia niebiologicznego. Wodór zużywany do produkcji paliw transportowych jest objęty celami dotyczącymi stosowania paliw odnawialnych pochodzenia niebiologicznego w sektorze transportu.
(62) W unijnej strategii w zakresie wodoru, określonej w komunikacie Komisji z dnia 8 lipca 2020 r. zatytułowanym "Strategia w zakresie wodoru na rzecz Europy neutralnej dla klimatu", uznano rolę istniejących zakładów produkcji wodoru modernizowanych w celu ograniczenia emisji gazów cieplarnianych i realizacji ambitniejszych celów klimatycznych na 2030 r. W świetle tej strategii i w ramach zaproszenia do zgłaszania projektów organizowanego przez fundusz innowacyjny UE ustanowiony na mocy art. 10a ust. 8 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2003/87/WE 26 podmioty, które wcześniej podjęły działania, podjęły też decyzje inwestycyjne w celu zmodernizowania istniejących wcześniej zakładów produkcji wodoru w oparciu o technologię reformingu parowego metanu w celu obniżenia emisyjności produkcji wodoru. Do celów obliczenia mianownika wkładu odnawialnych paliw pochodzenia niebiologicznego wykorzystywanych do celów związanych z energią końcową i celów innych niż energetyczne w przemyśle nie należy uwzględniać wodoru produkowanego w zmodernizowanych zakładach produkcyjnych w oparciu o technologię reformingu parowego metanu, w odniesieniu do których Komisja opublikowała decyzję o przyznaniu dotacji w ramach funduszu innowacyjnego przed dniem wejścia w życie niniejszej dyrektywy i które osiągają średnią redukcję emisji gazów cieplarnianych o 70 % w ujęciu rocznym.
(63) Należy ponadto zauważyć, że zastąpienie wodoru wyprodukowanego w oparciu o proces reformingu parowego metanu może stanowić szczególne wyzwanie dla niektórych istniejących zintegrowanych zakładów produkcyjnych amoniaku. Zastąpienie to wymagałoby odbudowania takich zakładów produkcyjnych, co wymagałoby znacznych wysiłków państw członkowskich w zależności od uwarunkowań krajowych oraz struktury ich zaopatrzenia w energię.
(64) Aby zrealizować cel Unii, jakim jest osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 r. i obniżenie emisyjności unijnego przemysłu, państwa członkowskie powinny móc łączyć wykorzystywanie niekopalnych źródeł energii i paliw odnawialnych pochodzenia niebiologicznego z uwzględnieniem szczególnych uwarunkowań krajowych i swojego miksu energetycznego. W tym kontekście państwa członkowskie powinny móc zmniejszyć cel dotyczący stosowania paliw odnawialnych pochodzenia niebiologicznego w sektorze przemysłu, pod warunkiem że zużywają ograniczony udział wodoru lub jego pochodnych produkowanych z paliw kopalnych oraz że są na dobrej drodze do osiągnięcia oczekiwanego wkładu krajowego zgodnie ze wzorem przedstawionym w załączniku II do rozporządzenia (UE) 2018/1999.
(65) Zwiększenie poziomu ambicji w sektorze ogrzewania i chłodzenia ma kluczowe znaczenie dla osiągnięcia ogólnego celu dotyczącego energii odnawialnej, biorąc pod uwagę, że ogrzewanie i chłodzenie odpowiada za około połowę unijnego zużycia energii, obejmując szeroki zakres zastosowań końcowych i technologii w budynkach, przemyśle i systemach ciepłowniczych lub chłodniczych. Aby przyspieszyć wzrost udziału energii odnawialnej w sektorze ogrzewania i chłodzenia, należy ustalić wiążący dla wszystkich państw członkowskich minimalny roczny wzrost w punktach procentowych na poziomie państwa członkowskiego. Minimalny średni roczny wiążący wzrost w sektorze ogrzewania i chłodzenia o 0,8 punktu procentowego w latach 2021-2025 i o 1,1 punktu procentowego w latach 2026-2030 w odniesieniu do wszystkich państw członkowskich należy uzupełnić dodatkowym orientacyjnym wzrostem lub dodatkowymi zobowiązaniami obliczonymi specjalnie dla każdego państwa członkowskiego, aby osiągnąć średni wzrost o 1,8 punktu procentowego na poziomie Unii. Ten dodatkowy orientacyjny wzrost lub dodatkowe zobowiązania na poziomie państwa członkowskiego mają na celu redystrybucję dodatkowych wysiłków niezbędnych do osiągnięcia pożądanego poziomu odnawialnych źródeł energii w 2030 r. wśród państw członkowskich na podstawie produktu krajowego brutto i opłacalności oraz ukierunkowanie państw członkowskich w kwestii tego, jaki poziom energii odnawialnej może być wystarczający do wykorzystania w tym sektorze. Państwa członkowskie powinny przeprowadzić zgodnie z zasadą "efektywność energetyczna przede wszystkim" ocenę swojego potencjału w zakresie energii ze źródeł odnawialnych w sektorze ogrzewania i chłodzenia oraz potencjału wykorzystania ciepła i chłodu odpadowego. Państwa członkowskie powinny wdrożyć co najmniej dwa środki z wykazu środków, aby ułatwić zwiększenie udziału energii odnawialnej w ogrzewaniu i chłodzeniu. Przy przyjmowaniu i wdrażaniu tych środków państwa członkowskie powinny zapewnić dostęp do tych środków wszystkim konsumentom, w szczególności konsumentom w gospodarstwach domowych o niskich dochodach lub w trudnej sytuacji.
(66) W celu zapewnienia, aby większej roli systemów ciepłowniczych i chłodniczych towarzyszyło lepsze informowanie konsumentów, należy w jaśniejszy i bardziej wyraźny sposób ujawniać udział energii odnawialnej i efektywność energetyczną systemów ciepłowniczych i chłodniczych.
(67) Nowoczesne, oparte na odnawialnych źródłach energii efektywne systemy ciepłownicze i chłodnicze udowodniły swój potencjał, jeżeli chodzi o dostarczanie opłacalnych rozwiązań w zakresie integracji energii odnawialnej, zwiększoną efektywność energetyczną i integrację systemu energetycznego i zarazem ułatwiają obniżenie emisyjności sektora ogrzewania i chłodzenia. Aby zapewnić wykorzystanie tego potencjału, roczny wzrost energii odnawialnej lub ciepła opadowego i chłodu odpadowego w systemie ciepłowniczym i chłodniczym powinien zostać podniesiony z 1 do 2,2 punktu procentowego bez zmiany orientacyjnego charakteru tego wzrostu, tym samym odzwierciedlając nierównomierny rozwój tego rodzaju sieci w Unii.
(68) Aby odzwierciedlić zwiększoną wagę systemów ciepłowniczych i chłodniczych oraz konieczność ukierunkowania rozwoju tych sieci w stronę integracji większej ilości energii odnawialnej, należy zachęcać operatorów systemów ciepłowniczych i chłodniczych do podłączania zewnętrznych dostawców energii odnawialnej oraz ciepła odpadowego i chłodu odpadowego do sieci ciepłowniczych lub chłodniczych o mocy powyżej 25 MW.
(69) Systemy ciepłownicze i chłodnicze w coraz większym stopniu przyczyniają się do zrównoważenia sieci elektroenergetycznej poprzez zapewnianie dodatkowego zapotrzebowania na zmienną odnawialną energię elektryczną, taką jak energia wiatrowa i słoneczna, kiedy takiej odnawialnej energii elektrycznej jest pod dostatkiem, kiedy jest tania i kiedy w przeciwnym razie byłaby ona ograniczona. Takie zrównoważenie można osiągnąć poprzez wykorzystanie wysoce wydajnych jednostek wytwarzania ciepła i chłodu zasilanych elektrycznie, takich jak pompy ciepła, zwłaszcza gdy te jednostki wytwarzania ciepła i chłodu są połączone z dużym magazynem energii cieplnej, w szczególności w systemach ciepłowniczych i chłodniczych lub w ogrzewaniu indywidualnym, kiedy to korzyści skali i efektywność, jakie daje system ogrzewania i chłodzenia, nie są dostępne. Korzyści płynące z pomp ciepła są dwojakie; po pierwsze, znacznie zwiększają one efektywność energetyczną, pozwalając na znaczne oszczędności energii i kosztów dla konsumentów, a po drugie, integrują energię odnawialną, umożliwiając większe wykorzystanie energii geotermalnej i pochodzącej z otoczenia. Aby dalej zachęcać do wykorzystywania odnawialnej energii elektrycznej do ogrzewania i chłodzenia oraz magazynowania ciepła, zwłaszcza dzięki zastosowaniu pomp ciepła, należy umożliwić państwom członkowskim zaliczanie odnawialnej energii elektrycznej napędzającej te jednostki wytwarzania ciepła i chłodu, w tym pomp ciepła, na poczet wiążącego i orientacyjnego rocznego wzrostu energii ze źródeł odnawialnych w sektorze ogrzewania i chłodzenia oraz w systemach ciepłowniczych i chłodniczych.
(70) Mimo szerokiej dostępności ciepło odpadowe i chłód odpadowy są niedostatecznie wykorzystywane, co prowadzi do marnowania zasobów, niższej efektywności energetycznej w krajowych systemach energetycznych oraz wyższego niż konieczne zużycia energii w Unii. Pod warunkiem że ciepło odpadowe i chłód odpadowy pochodzą z efektywnych systemów ciepłowniczych i chłodniczych, należy umożliwić zaliczanie ciepła odpadowego i chłodu opadowego na poczet częściowej realizacji celów dotyczących energii odnawialnej w budynkach, przemyśle, ogrzewaniu i chłodzeniu oraz wszystkich takich celów w systemach ciepłowniczych i chłodniczych. Umożliwiłoby to wykorzystanie synergii między energią odnawialną a ciepłem odpadowym i chłodem odpadowym w sieciach ciepłowniczych i chłodniczych poprzez zwiększenie uzasadnienia ekonomicznego inwestowania w modernizację i rozwój tych sieci. W szczególności włączenie ciepła odpadowego do wskaźnika wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych w przemyśle powinno być dopuszczalne jedynie w odniesieniu do ciepła odpadowego lub chłodu odpadowego dostarczanego za pośrednictwem operatora systemu ciepłowniczego i chłodniczego z innego zakładu przemysłowego lub innego budynku, przy czym należy upewnić się, że dostawa ciepła lub chłodu stanowi główną dziedzinę działalności takich operatorów, i że liczone ciepło odpadowe jest wyraźnie rozróżnione od ciepła odpadowego odzyskanego w tym samym lub powiązanym przedsiębiorstwie lub budynkach.
(71) Aby zapewnić pełny udział systemów ciepłowniczych i chłodniczych w integracji sektora energetycznego, konieczne jest rozszerzenie współpracy z operatorami systemów dystrybucji energii elektrycznej o współpracę z operatorami systemów przesyłowych i zwiększenie zakresu współpracy, obejmując nim planowanie inwestycji w sieć oraz rynki, aby lepiej wykorzystać potencjał systemów ciepłowniczych i chłodniczych w celu świadczenia usług w zakresie elastyczności na rynkach energii elektrycznej. Powinno się również umożliwić dalszą współpracę z operatorami sieci gazowych, w tym sieci wodorowych i innych sieci energetycznych, w celu zapewnienia większej integracji pomiędzy nośnikami energii oraz ich najbardziej opłacalnego wykorzystania. Ponadto wymogi w zakresie ściślejszej koordynacji działań operatorów systemów ciepłowniczych i chłodniczych, sektora przemysłu i usług oraz organów lokalnych ułatwiłyby konieczny dialog i współpracę w kwestii wykorzystania potencjału opłacalnego ciepła i chłodu odpadowego za pośrednictwem systemów ciepłowniczych i chłodniczych.
(72) Wykorzystanie paliw odnawialnych i odnawialnej energii elektrycznej w sektorze transportu mogą przyczynić się do obniżenia emisyjności unijnego sektora transportu w sposób racjonalny pod względem kosztów oraz zwiększyć m.in. dywersyfikację źródeł energii w tym sektorze przy jednoczesnym wspieraniu innowacji, wzrostu gospodarczego i zatrudnienia w Unii oraz zmniejszeniu uzależnienia od importu energii. Mając na względzie osiągnięcie określonego przez Unię podwyższonego celu dotyczącego ograniczenia emisji gazów cieplarnianych, określonego w rozporządzeniu (UE) 2021/1119, należy zwiększyć poziom energii odnawialnej dostarczanej wszystkim rodzajom transportu w Unii. Umożliwienie państwom członkowskim wyboru między celem w dziedzinie transportu wyrażonym jako cel redukcji intensywności emisji gazów cieplarnianych lub jako udział zużycia energii ze źródeł odnawialnych daje państwom członkowskim odpowiedni stopień elastyczności w opracowywaniu polityki obniżenia emisyjności transportu. Ponadto wprowadzenie połączonego celu opartego na energii dla zaawansowanych biopaliw i biogazu oraz paliw odnawialnych pochodzenia niebiologicznego, w tym minimalnego udziału paliw odnawialnych pochodzenia niebiologicznego, zapewniłoby większe wykorzystanie paliw odnawialnych o najmniejszym oddziaływaniu na środowisko w rodzajach transportu, które trudno zelektryfikować, takich jak transport morski i lotniczy. Na początku transformacji paliwowej w transporcie morskim państwa członkowskie posiadające porty morskie powinny dążyć do tego, aby od 2030 r. udział paliw odnawialnych pochodzenia niebiologicznego w całkowitej ilości energii dostarczanej do sektora transportu morskiego wynosił co najmniej 1,2 %. Aby osiągnąć te cele, należy nałożyć obowiązki na dostawców paliw oraz wdrożyć inne środki, o których mowa w rozporządzeniach Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1805 27 i (UE) 2023/2405 28 . Specjalne obowiązki dostawców paliwa lotniczego powinny być nałożone wyłącznie zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2023/2405.
(73) Aby zachęcić do upowszechniania dostaw paliw odnawialnych do sektora międzynarodowego bunkrowania morskiego, w którym trudno jest obniżyć emisyjność, przy obliczaniu celów transportowych, paliwa odnawialne dostarczane do międzynarodowych bunkrów morskich powinny być wliczane w końcowe zużycie energii ze źródeł odnawialnych w sektorze transportu, a zatem paliwa dostarczane do międzynarodowych bunkrów morskich powinny być wliczane w końcowe zużycie źródeł energii w sektorze transportu. W niektórych państwach członkowskich transport morski stanowi duży udział w końcowym zużyciu energii brutto. Z uwagi na obecne ograniczenia techniczne i regulacyjne, które uniemożliwiają komercyjne wykorzystywanie biopaliw w sektorze transportu morskiego, należy, na zasadzie odstępstwa od obowiązku zaliczania całkowitej energii dostarczanej do sektora transportu morskiego i w celu obliczania konkretnych celów w sektorze transportu, pozwolić państwom członkowskim określić pułap energii dostarczanej do sektora transportu morskiego na poziomie 13 % końcowego zużycia energii brutto tego państwa członkowskiego. W przypadku wyspiarskich państw członkowskich, w których końcowe zużycie energii brutto w sektorze transportu morskiego jest nieproporcjonalnie wysokie, a mianowicie stanowi ponad jedną trzecią zużycia w sektorach transportu drogowego i kolejowego, pułap powinien wynosić 5 %. Biorąc pod uwagę szczególne cechy międzynarodowych bunkrów morskich pod względem dostarczanych do nich paliw, aby obliczyć ogólny cel unijny w zakresie energii odnawialnej, paliwa te należy uwzględnić w końcowym zużyciu energii brutto danego państwa członkowskiego wyłącznie w przypadku, gdy są odnawialne.
(74) Elektromobilność odegra zasadniczą rolę w obniżaniu emisyjności sektora transportu. W celu promowania dalszego rozwoju elektromobilności państwa członkowskie powinny ustanowić mechanizm przydzielania jednostek uprawnień do emisji umożliwiający operatorom ogólnodostępnych punktów ładowania przyczynienie się, poprzez dostawy odnawialnej energii elektrycznej, do wypełnienia obowiązku nałożonego przez państwa członkowskie na dostawców paliwa. Państwa członkowskie powinny móc włączyć do tego mechanizmu prywatne punkty ładowania, jeżeli można wykazać, że energia elektryczna ze źródeł odnawialnych dostarczana do tych prywatnych punktów ładowania jest wykorzystywana wyłącznie na potrzeby pojazdów elektrycznych. Obok wspierania wykorzystywania energii elektrycznej w sektorze transportu za pośrednictwem takich mechanizmów przydzielania jednostek uprawnień do emisji ważne jest, aby państwa członkowskie nadal wyznaczały ambitny poziom obniżania emisyjności koszyka paliw ciekłych, zwłaszcza w sektorach transportu, w których trudno jest obniżyć emisyjność, takich jak transport morski i lotnictwo, gdzie bezpośrednia elektryfikacja jest znacznie trudniejsza.
(75) Odnawialne paliwa pochodzenia niebiologicznego, w tym odnawialny wodór, można wykorzystywać jako surowiec lub źródło energii w procesach przemysłowych i chemicznych, w transporcie morskim i lotnictwie, tym samym odchodząc od paliw kopalnych w sektorach, w których bezpośrednia elektryfikacja jest technologicznie niemożliwa lub niekonkurencyjna. Mogą być one także wykorzystywane do magazynowania energii w celu zrównoważenia w razie konieczności systemu energetycznego, w związku z czym odgrywają istotną rolę w integracji systemu energetycznego.
(76) Polityka Unii w zakresie energii odnawialnej ma na celu przyczynienie się do osiągnięcia unijnych celów dotyczących łagodzenia zmiany klimatu w odniesieniu do redukcji emisji gazów cieplarnianych. W dążeniu do tego celu kluczowe jest również przyczynienie się do osiągnięcia szerszych celów środowiskowych, a w szczególności zapobieganie utracie różnorodności biologicznej, na którą wywiera niekorzystny wpływ pośrednia zmiana użytkowania gruntów związana z produkcją określonych biopaliw, biopłynów i paliw z biomasy. Osiągnięcie tych celów klimatycznych i środowiskowych od dawna stanowi przedmiot głębokiej międzypokoleniowej troski ze strony obywateli Unii i prawodawcy Unii. Unia powinna zatem promować te paliwa w ilościach zapewniających równowagę między niezbędnymi ambicjami a potrzebą nieprzyczyniania się do bezpośredniej i pośredniej zmiany użytkowania gruntów. Sposób obliczania celu dotyczącego energii odnawialnej w sektorze transportu nie powinien mieć wpływu na ustalone limity dotyczące sposobu zaliczania na poczet tego celu, z jednej strony, niektórych paliw produkowanych z roślin spożywczych i pastewnych, a z drugiej, paliw o wysokim ryzyku spowodowania pośredniej zmiany użytkowania gruntów. Ponadto, aby nie tworzyć zachęt do stosowania biopaliw i biogazu produkowanych z roślin spożywczych i pastewnych w transporcie oraz uwzględniając wpływ wojny Rosji przeciw Ukrainie na dostawy żywności i pasz, państwa członkowskie powinny nadal mieć możliwość wyboru, czy zaliczać biopaliwa i biogaz produkowane z roślin spożywczych i pastewnych do celu dotyczącego energii odnawialnej w sektorze transportu. Jeżeli nie będą ich zaliczały, państwa członkowskie powinny móc odpowiednio zmniejszyć cel dotyczący energii odnawialnej albo cel dotyczący redukcji intensywności emisji gazów cieplarnianych, zakładając, że biopaliwa wytwarzane z roślin spożywczych i pastewnych przyczyniają się do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych o 50 %, co odpowiada określonym w załączniku do niniejszej dyrektywy typowym wartościom ograniczenia emisji gazów cieplarnianych w przypadku najbardziej odpowiednich ścieżek produkcji biopaliw z roślin spożywczych i pastewnych, jak również minimalnemu progowi ograniczenia emisji gazów cieplarnianych mającemu zastosowanie do większości instalacji produkujących takie biopaliwa.
(77) Aby stosowanie biopaliw, biopłynów i paliw z biomasy pozwalało ograniczać coraz bardziej emisje gazów cieplarnianych oraz zaradzić potencjalnym pośrednim skutkom promowania takich paliw, takim jak wylesianie, Komisja powinna dokonać przeglądu poziomu maksymalnego udziału średniej rocznej ekspansji światowego obszaru produkcji na tereny zasobne w pierwiastek węgla na podstawie obiektywnych i naukowych kryteriów oraz z uwzględnieniem celów i zobowiązań Unii w zakresie klimatu, a także powinna, w razie potrzeby, zaproponować nowy próg w oparciu o wyniki przeglądu. Ponadto Komisja powinna ocenić możliwość opracowania przyspieszonej trajektorii stopniowego wycofywania wkładu takich paliw w realizację celów dotyczących energii odnawialnej, tak aby zmaksymalizować wielkość ograniczenia emisji gazów cieplarnianych.
(78) Określenie celu w sektorze transportu jako celu dotyczącego redukcji intensywności emisji gazów cieplarnianych wymaga stworzenia metodyki, zgodnie z którą różne rodzaje energii ze źródeł odnawialnych pozwalają ograniczyć w różnym stopniu emisje gazów cieplarnianych i w związku z tym w różny sposób przyczyniają się do osiągnięcia określonego celu. Odnawialną energię elektryczną należy uznać za niewytwarzającą emisji gazów cieplarnianych, co oznacza, że w porównaniu z energią elektryczną produkowaną z paliw kopalnych pozwala uniknąć 100 % emisji gazów cieplarnianych. Będzie to zachęcać do korzystania z odnawialnej energii elektrycznej, ponieważ jest mało prawdopodobne, aby paliwa odnawialne i pochodzące z recyklingu paliwa węglowe pozwoliły osiągnąć tak wysoki odsetek ograniczenia emisji gazów cieplarnianych. Elektryfikacja oparta na energii ze źródeł odnawialnych stałaby się zatem najskuteczniejszym sposobem obniżenia emisyjności transportu drogowego. Ponadto, aby promować stosowanie paliw odnawialnych pochodzenia niebiologicznego w trudnym do elektryfikacji transporcie lotniczym i morskim, należy wprowadzić mnożnik paliw dostarczanych na potrzeby tych rodzajów transportu przy wliczaniu ich na poczet konkretnych celów wyznaczonych dla tych paliw.
(79) Bezpośrednia elektryfikacja sektorów będących odbiorcą końcowym, w tym sektora transportu, przyczynia się do efektywności systemu i ułatwia przejście na system energetyczny oparty na energii odnawialnej. Jest to zatem sam w sobie skuteczny środek ograniczenia emisji gazów cieplarnianych. Nie trzeba zatem tworzyć ram dodatkowości, które miałyby zastosowanie w szczególności do odnawialnej energii elektrycznej dostarczanej na potrzeby pojazdów elektrycznych w sektorze transportu. Ponadto pojazdy wykorzystujące energię słoneczną mogą istotnie przyczynić się do obniżania emisyjności unijnego sektora transportu.
(80) Ponieważ paliwa odnawialne pochodzenia niebiologicznego mają być liczone jako energia odnawialna niezależnie od sektora, w którym są zużywane, zasady określania ich odnawialnego charakteru w przypadku produkcji z wykorzystaniem energii elektrycznej, które miały zastosowanie do tych paliw tylko wówczas, gdy były one zużywane w sektorze transportu, powinny zostać rozszerzone na wszystkie paliwa odnawialne pochodzenia niebiologicznego, niezależnie od sektora, w którym są zużywane.
(81) Odnawialne paliwa pochodzenia niebiologicznego są ważne dla zwiększenia udziału energii odnawialnej w sektorach, co do których oczekuje się, że w perspektywie długoterminowej będą polegały na paliwach gazowych i ciekłych na potrzeby zastosowań w przemyśle i transporcie ciężkim. Do dnia 1 lipca 2028 r. Komisja powinna ocenić wpływ metodyki określającej, kiedy energię elektryczną wykorzystywaną do produkcji paliw odnawialnych pochodzenia niebiologicznego można uznać za w pełni odnawialną, w tym wpływ dodatkowości oraz korelacji czasowej i geograficznej na koszty produkcji, ograniczenie emisji gazów cieplarnianych oraz system energetyczny, a także powinna przedstawić sprawozdanie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie. W sprawozdaniu tym należy ocenić w szczególności wpływ metodyki na dostępność i przystępność cenową paliw odnawialnych pochodzenia niebiologicznego dla sektorów przemysłu i transportu oraz na zdolność Unii do osiągnięcia celów dotyczących paliw odnawialnych pochodzenia niebiologicznego, z uwzględnieniem unijnej strategii dotyczącej wodoru importowanego i krajowego, przy jednoczesnym ograniczeniu do minimum wzrostu emisji gazów cieplarnianych w sektorze energii elektrycznej i w ogólnym systemie energetycznym. Jeżeli w sprawozdaniu tym Komisja stwierdzi, że metodyka nie jest wystarczająca do zapewnienia dostatecznej dostępności i przystępności cenowej oraz nie przyczynia się znacząco do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych, integracji systemu energetycznego i osiągnięcia celów Unii wyznaczonych na 2030 r. w zakresie paliw odnawialnych pochodzenia niebiologicznego, Komisja powinna przeprowadzić przegląd unijnej metodyki i w razie potrzeby przyjąć akt delegowany w celu zmiany takiej metodyki i niezbędnego dostosowania kryteriów, aby ułatwić rozwój przemysłu wodorowego.
(82) Aby zapewnić wyższą skuteczność środowiskową unijnych kryteriów zrównoważonego rozwoju i ograniczenia emisji gazów cieplarnianych w odniesieniu do stałych paliw z biomasy w instalacjach wytwarzających energię cieplną, elektryczną i chłodniczą, należy obniżyć minimalny próg stosowania takich kryteriów z obecnych 20 MW do 7,5 MW.
(83) Dyrektywa (UE) 2018/2001 wzmocniła ramy zrównoważonego rozwoju w zakresie bioenergii i ograniczenia emisji gazów cieplarnianych poprzez ustanowienie kryteriów dla wszystkich sektorów będących odbiorcą końcowym. Określono w niej przepisy szczegółowe dotyczące biopaliw, biopłynów i paliw z biomasy produkowanych z biomasy leśnej, wymagające zapewnienia zrównoważonego charakteru czynności związanych z pozyskiwaniem biomasy oraz rozliczania emisji spowodowanych zmianą sposobu użytkowania gruntów. Zgodnie z celami zachowania różnorodności biologicznej i zapobiegania niszczeniu siedlisk zgodnie z dyrektywą 92/43/EWG, 2000/60/WE, Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/56/WE 29 i 2009/147/WE, konieczne jest zapewnienie lepszej ochrony szczególnie różnorodnych biologicznie i bogatych w węgiel siedlisk, takich jak lasy pierwotne i starodrzewy, lasy o dużej różnorodności biologicznej, użytki zielone, torfowiska i wrzosowiska. W związku z tym należy wprowadzić wyłączenia i ograniczenia dotyczące pozyskiwania biomasy leśnej z tych obszarów, zgodnie z podejściem stosowanym w odniesieniu do biopaliw, biopłynów i paliw z biomasy rolniczej, chyba że podejście oparte na analizie ryzyka przewiduje niezbędne wyłączenia i ograniczenia, a operatorzy zapewniają niezbędne gwarancje. Ponadto w zależności od odpowiednich okresów przejściowych niezbędnych do zapewnienia bezpieczeństwa inwestycji kryteria dotyczące ograniczenia emisji gazów cieplarnianych powinny mieć również stopniowo zastosowanie do istniejących instalacji opartych na biomasie w celu zapewnienia, aby produkcja bioenergii we wszystkich takich instalacjach prowadziła do redukcji emisji gazów cieplarnianych w porównaniu z energią wytwarzaną z paliw kopalnych.
(84) Należy doprecyzować kryteria pozyskiwania biomasy leśnej zgodnie z zasadami zrównoważonej gospodarki leśnej. To doprecyzowanie powinno mieć na celu wzmocnienie i wyjaśnienie opartego na ryzyku podejścia do biomasy leśnej, a jednocześnie zapewniać państwom członkowskim proporcjonalne przepisy umożliwiające ukierunkowane dostosowanie praktyk, które mogą być odpowiednie w warunkach lokalnych.
(85) Państwa członkowskie powinny zapewnić, że będą wykorzystywać biomasę leśną do produkcji energii zgodnie ze swoimi obowiązkami wynikającymi z rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/841 30 . W tym celu powinny one przeprowadzać oceny perspektywiczne i wdrażać niezbędne środki uzupełniające ich dotychczasowe obowiązki wynikające z rozporządzenia (UE) 2018/1999.
(86) Ze względu na szczególną sytuację regionów najbardziej oddalonych, o której mowa w art. 349 TFUE, charakteryzującą się w sektorze energetycznym odizolowaniem, ograniczonymi dostawami i zależnością od paliw kopalnych, należy przewidzieć rozszerzenie odstępstwa, które umożliwia państwom członkowskim przyjęcie szczegółowych kryteriów w celu zapewnienia kwalifikowalności do wsparcia finansowego z tytułu zużycia niektórych paliw z biomasy w tych regionach, tak aby objąć nim również biopłyny i biopaliwa. Ponadto wszelkie szczegółowe kryteria powinny być obiektywnie uzasadnione względami niezależności energetycznej danego regionu najbardziej oddalonego, którego to dotyczy, oraz zapewnieniem sprawnego przejścia w takim regionie najbardziej oddalonym do zgodności z określonymi kryteriami zrównoważonego rozwoju, kryteriami efektywności energetycznej i kryteriami ograniczania emisji gazów cieplarnianych zgodnie z dyrektywą (UE) 2018/2001.
(87) Unia dąży do poprawy zrównoważenia środowiskowego, gospodarczego i społecznego produkcji paliw z biomasy. Niniejsza dyrektywa uzupełnia inne unijne akty ustawodawcze, zwłaszcza wszelkie akty ustawodawcze w sprawie zrównoważonego ładu korporacyjnego, które określają wymogi dotyczące należytej staranności w łańcuchu wartości w odniesieniu do niekorzystnego wpływu na prawa człowieka lub środowisko.
(88) Aby zmniejszyć obciążenie administracyjne producentów paliw odnawialnych i pochodzących z recyklingu paliw węglowych oraz obciążenie państw członkowskich, w przypadku gdy Komisja w drodze aktu wykonawczego uznała dobrowolne lub krajowe systemy za systemy dostarczające dowodów lub dokładnych danych dotyczących zgodności z kryteriami zrównoważonego rozwoju i ograniczenia emisji gazów cieplarnianych, a także z innymi wymogami ustanowionymi w przepisach zmieniających określonych w niniejszej dyrektywie, państwa członkowskie powinny przyjąć wyniki certyfikacji przeprowadzonej w ramach takich systemów w zakresie uznanym przez Komisję. Aby zmniejszyć obciążenie małych instalacji, państwa członkowskie powinny móc ustanowić uproszczony dobrowolny mechanizm weryfikacji instalacji o całkowitej mocy cieplnej od 7,5 MW do 20 MW.
(89) Aby ograniczyć ryzyko i lepiej zapobiegać oszustwom w łańcuchach dostaw bioenergii i pochodzących z recyklingu paliw węglowych, w dyrektywie (UE) 2018/2001 określono cenne elementy dodatkowe pod względem przejrzystości, identyfikowalności i nadzoru. W tym kontekście celem unijnej bazy danych, którą stworzy Komisja, będzie umożliwienie śledzenia ciekłych i gazowych paliw odnawialnych i pochodzących z recyklingu paliw węglowych. Zakres tej bazy danych należy rozszerzyć z transportu na wszystkie inne sektory będące odbiorcą końcowym, w których stosuje się takie paliwa. Takie rozszerzenie powinno wnieść istotny wkład w kompleksowe monitorowanie produkcji i zużycia tych paliw przy jednoczesnym ograniczeniu ryzyka podwójnego liczenia lub nieprawidłowości w łańcuchach dostaw objętych unijną bazą danych. Ponadto, aby uniknąć ryzyka podwójnych roszczeń w odniesieniu do tego samego gazu odnawialnego, należy unieważnić gwarancję pochodzenia wydaną dla każdej przesyłki gazu odnawialnego zarejestrowanej w bazie danych. Ta baza danych powinna być publicznie dostępna, otwarta, przejrzysta i przyjazna dla użytkownika oraz prowadzona z poszanowaniem zasad ochrony danych prywatnych i szczególnie chronionych z handlowego punktu widzenia. Komisja powinna publikować roczne sprawozdania na temat informacji zgłoszonych do unijnej bazy danych, w tym ilości, pochodzenia geograficznego i rodzaju surowca dla biopaliw, biopłynów i paliw z biomasy. Komisja i państwa członkowskie powinny dążyć do zapewnienia wzajemnych połączeń między unijną bazą danych a istniejącymi krajowymi bazami danych, co umożliwi sprawne przejście, a także umożliwi dwukierunkowość baz danych. Oprócz takiego zwiększenia przejrzystości i identyfikowal- ności poszczególnych przesyłek surowców i paliw w łańcuchu dostaw w przyjętym niedawno rozporządzeniu wykonawczym Komisji (UE) 2022/996 31 zaostrzono wymogi dotyczące audytu jednostek certyfikujących i zwiększono ich uprawnienia w zakresie nadzoru publicznego, łącznie z możliwością dostępu właściwych organów do dokumentów i pomieszczeń podmiotów gospodarczych w ramach kontroli. Integralność ram weryfikacji określonych w dyrektywie (UE) 2018/2001 została odpowiednio wzmocniona dzięki uzupełnieniu audytu przeprowadzanego przez jednostki certyfikujące i unijną bazę danych zdolnością właściwych organów państw członkowskich w zakresie weryfikacji i nadzoru. Zdecydowanie zaleca się, by państwa członkowskie korzystały z obu możliwości nadzoru publicznego.
(90) Komisja i państwa członkowskie powinny stale udoskonalać najlepsze praktyki administracyjne oraz podejmować wszelkie właściwe środki, aby uprościć wdrażanie dyrektywy (UE) 2018/2001 i tym samym ograniczyć koszty przestrzegania przepisów ponoszone przez zaangażowane podmioty i sektory, których to dotyczy.
(91) Należy ustanowić odpowiednie przepisy dotyczące zwalczania oszustw, w szczególności w odniesieniu do wykorzystywania surowców opartych na odpadach lub biomasy, które uznano za stwarzające wysokie ryzyko pośredniej zmiany użytkowania gruntów. Wykrywanie oszustw i zapobieganie im jest niezbędne, aby zapobiegać nieuczciwej konkurencji i szerzącemu się wylesianiu w krajach trzecich, należy zatem wdrożyć pełną i podlegającą certyfikacji możliwość śledzenia tych surowców.
(92) Należy zatem odpowiednio zmienić dyrektywę (UE) 2018/2001.
(93) W rozporządzeniu (UE) 2018/1999 kilkakrotnie zawarto odniesienie do ogólnounijnego wiążącego celu polegającego na osiągnięciu co najmniej 32 % udziału energii odnawialnej w zużyciu energii w Unii w roku 2030. Ponieważ konieczne jest podwyższenie tego celu, aby skutecznie przyczynić się do realizacji celu polegającego na ograniczeniu emisji gazów cieplarnianych o 55 % do 2030 r., należy zmienić te odniesienia. Żadne określone dodatkowe wymogi w zakresie planowania i sprawozdawczości nie doprowadzą do utworzenia nowego systemu planowania i sprawozdawczości, lecz powinny podlegać istniejącym ramom planowania i sprawozdawczości ustanowionym w tym rozporządzeniu.
(94) Należy zmienić zakres dyrektywy 98/70/WE Parlamentu Europejskiego i Rady 32 , aby uniknąć powielania wymogów regulacyjnych dotyczących celów w zakresie obniżania emisyjności paliw transportowych oraz aby dostosować tę dyrektywę do dyrektywy (UE) 2018/2001.
(95) Należy dostosować definicje ustanowione w dyrektywie 98/70/WE do definicji ustanowionych w dyrektywie (UE) 2018/2001 w celu uniknięcia stosowania różnych definicji zgodnie z tymi dwoma aktami.
(96) Należy uchylić obowiązki dotyczące redukcji emisji gazów cieplarnianych i stosowania biopaliw określone w dyrektywie 98/70/WE w celu usprawnienia i uniknięcia podwójnej regulacji wzmocnionych obowiązków w zakresie obniżania emisyjności paliw transportowych, które przewidziano w dyrektywie (UE) 2018/2001.
(97) Należy uchylić obowiązki dotyczące monitorowania i sprawozdawczości w zakresie redukcji emisji gazów cieplarnianych, określone w dyrektywie 98/70/WE, aby uniknąć podwójnego uregulowania obowiązków sprawozdawczych.
(98) Należy uchylić dyrektywę Rady (UE) 2015/652 33 , w której określono szczegółowe zasady jednolitego wdrażania art. 7a dyrektywy 98/70/WE, ponieważ wraz z uchyleniem art. 7a dyrektywy 98/70/WE niniejszą dyrektywą staje się ona nieaktualna.
(99) Jeśli chodzi o składniki pochodzenia biologicznego w oleju napędowym do silników wysokoprężnych, odniesienie w dyrektywie 98/70/WE do oleju napędowego typu B7, tj. oleju zawierającego do 7 % estrów metylowych kwasów tłuszczowych (FAME), ogranicza dostępne warianty osiągnięcia wyższych wartości docelowych w zakresie włączenia biopaliw, jak określono w dyrektywie (UE) 2018/2001. Wynika to z faktu, że niemal cała unijna podaż oleju napędowego kwalifikuje się już jako B7. Z tego powodu należy zwiększyć maksymalny udział składników pochodzenia biologicznego z 7 % do 10 %. Utrzymanie rozpowszechnienia na rynku oleju napędowego typu B10, tj. oleju napędowego zawierającego do 10 % FAME, wymaga wprowadzenia w całej Unii stopnia ochrony B7 w odniesieniu do 7-procentowej zawartości FAME w oleju napędowym ze względu na znaczny odsetek niekompatybilnych z B10 pojazdów, które zgodnie z oczekiwaniami mają się znaleźć we flocie do 2030 r. Należy to odzwierciedlić w art. 4 ust. 1 akapit drugi dyrektywy 98/70/WE.
(100) Postanowienia przejściowe powinny umożliwić dalsze uporządkowane gromadzenie danych oraz wypełnianie obowiązków sprawozdawczych w odniesieniu do artykułów dyrektywy 98/70/WE uchylonych niniejszą dyrektywą.
(101) Ponieważ cele niniejszej dyrektywy, a mianowicie zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych, zależności energetycznej i cen energii, nie mogą zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast ze względu na skalę działania możliwe jest ich lepsze osiągnięcie na poziomie Unii, może ona podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności, określoną w tym artykule, niniejsza dyrektywa nie wykracza poza to, co jest niezbędne do osiągnięcia tych celów.
(102) Zgodnie ze wspólną deklaracją polityczną państw członkowskich i Komisji z dnia 28 września 2011 r. dotyczącą dokumentów wyjaśniających 34 , państwa członkowskie zobowiązały się do złożenia, w uzasadnionych przypadkach, wraz z powiadomieniem o transpozycji, jednego lub większej liczby dokumentów wyjaśniających związki między elementami dyrektywy a odpowiadającymi im częściami krajowych instrumentów transpozycyjnych. W odniesieniu do niniejszej dyrektywy, ustawodawca uznaje, że przekazanie takich dokumentów jest uzasadnione, w szczególności w następstwie wyroku Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w sprawie Komisja przeciwko Belgii 35 (sprawa C-543/17).
(103) Aby zrekompensować obywatelom, administracji i przedsiębiorstwom obciążenia regulacyjne nałożone na nich niniejszą dyrektywą, Komisja powinna przeprowadzić przegląd ram regulacyjnych w odnośnych sektorach zgodnie z zasadą "jedno więcej - jedno mniej", jak określono w komunikacie Komisji z dnia 29 kwietnia 2021 r. zatytułowanym "Lepsze stanowienie prawa: połączenie sił na rzecz stanowienia lepszego prawa",
PRZYJMUJĄ NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ:
500 zł zarobi członek obwodowej komisji wyborczej w wyborach Prezydenta RP, 600 zł - zastępca przewodniczącego, a 700 zł przewodniczący komisji wyborczej – wynika z uchwały Państwowej Komisji Wyborczej. Jeżeli odbędzie się ponownie głosowanie, zryczałtowana dieta wyniesie 75 proc. wysokości diety w pierwszej turze. Termin zgłaszania kandydatów na członków obwodowych komisji wyborczych mija 18 kwietnia
20.01.2025
1 stycznia 2025 r. weszły w życie liczne zmiany podatkowe, m.in. nowe definicje budynku i budowli w podatku od nieruchomości, JPK CIT, globalny podatek wyrównawczy, PIT kasowy, zwolnienie z VAT dla małych firm w innych krajach UE. Dla przedsiębiorców oznacza to często nowe obowiązki sprawozdawcze i zmiany w systemach finansowo-księgowych. Firmy muszą też co do zasady przeprowadzić weryfikację nieruchomości pod kątem nowych przepisów.
02.01.2025
W 2025 roku minimalne wynagrodzenie za pracę wzrośnie tylko raz. Obniżeniu ulegnie natomiast minimalna podstawa wymiaru składki zdrowotnej płaconej przez przedsiębiorców. Grozi nam za to podwyżka podatku od nieruchomości. Wzrosną wynagrodzenia nauczycieli, a prawnicy zaczną lepiej zarabiać na urzędówkach. Wchodzą w życie zmiany dotyczące segregacji odpadów i e-doręczeń. To jednak nie koniec zmian, jakie czekają nas w Nowym Roku.
31.12.2024
1 stycznia 2025 r. zacznie obowiązywać nowa Polska Klasyfikacja Działalności – PKD 2025. Jej ostateczny kształt poznaliśmy dopiero w tygodniu przedświątecznym, gdy opracowywany od miesięcy projekt został przekazany do podpisu premiera. Chociaż jeszcze przez dwa lata równolegle obowiązywać będzie stara PKD 2007, niektórzy już dziś powinni zainteresować się zmianami.
31.12.2024
Dodatek dopełniający do renty socjalnej dla niektórych osób z niepełnosprawnościami, nowa grupa uprawniona do świadczenia wspierającego i koniec przedłużonych orzeczeń o niepełnosprawności w marcu - to tylko niektóre ważniejsze zmiany w prawie, które czekają osoby z niepełnosprawnościami w 2025 roku. Drugą część zmian opublikowaliśmy 31 grudnia.
28.12.2024
Prezydent Andrzej Duda powiedział w czwartek, że ubolewa, że w sprawie ustawy o Wigilii wolnej od pracy nie przeprowadzono wcześniej konsultacji z prawdziwego zdarzenia. Jak dodał, jego stosunek do ustawy "uległ niejakiemu zawieszeniu". Wyraził ubolewanie nad tym, że pomimo wprowadzenia wolnej Wigilii, trzy niedziele poprzedzające święto mają być dniami pracującymi. Ustawa czeka na podpis prezydenta.
12.12.2024| Identyfikator: | Dz.U.UE.L.2023.2413 |
| Rodzaj: | Dyrektywa |
| Tytuł: | Dyrektywa 2023/2413 zmieniająca dyrektywę (UE) 2018/2001, rozporządzenie (UE) 2018/1999 i dyrektywę 98/70/WE w odniesieniu do promowania energii ze źródeł odnawialnych oraz uchylająca dyrektywę Rady (UE) 2015/652 |
| Data aktu: | 18/10/2023 |
| Data ogłoszenia: | 31/10/2023 |
| Data wejścia w życie: | 20/11/2023 |