Zalecenie 2023/1425 w sprawie ułatwienia finansowania transformacji w stronę gospodarki zrównoważonej

ZALECENIE KOMISJI (UE) 2023/1425
z dnia 27 czerwca 2023 r.
w sprawie ułatwienia finansowania transformacji w stronę gospodarki zrównoważonej

KOMISJA EUROPEJSKA,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 292,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Transformacja w stronę gospodarki zrównoważonej do 2050 r. stanowi dla gospodarki Unii wyzwanie, ale stwarza również dla niej nowe możliwości. Inwestowanie w zieloną transformację pomoże uczynić Europę pierwszym neutralnym dla klimatu kontynentem o gospodarce zrównoważonej.

(2) W tym dziesięcioleciu konieczne jest podjęcie pilnych działań, aby do 2030 r. zmniejszyć emisję gazów cieplarnianych o 55 % i osiągnąć nasze cele środowiskowe, w szczególności te związane z kryzysem ekologicznym i wodnym. W latach 2021-2030 Unia będzie musiała inwestować o około 700 mld EUR rocznie więcej niż w latach 2011-2020, aby zdekarbonizować swoją gospodarkę, osiągnąć cele środowiskowe 1  i cele określone w proponowanym akcie w sprawie przemysłu neutralnego emisyjnie 2 .

(3) Finansowanie transformacji w stronę gospodarki neutralnej dla klimatu i zrównoważonej jest dziś potrzebne tym przedsiębiorstwom, które chcą zyskać zrównoważony charakter, ale nie są w stanie przejść, bez etapów pośrednich, na model wydajności, który byłby w pełni przyjazny dla środowiska i neutralny dla klimatu. Finansowanie transformacji będzie niezbędne w nadchodzących latach, aby zapewnić terminową i uporządkowaną transformację gospodarki realnej w kierunku zrównoważonego rozwoju przy zapewnieniu konkurencyjności gospodarki UE. Nie wszystkie technologie są jeszcze dostępne na potrzeby gospodarki zrównoważonej, a podmioty gospodarcze mogą osiągać wskazane cele w różnym tempie.

(4) Zrównoważone finansowanie polega na finansowaniu zarówno tego, co już jest przyjazne dla środowiska, jak i tego, co stopniowo osiąga taki poziom efektywności. Poziom zrównoważonych inwestycji ma z czasem rosnąć wraz z postępem transformacji.

(5) Chociaż w unijnych ramach prawnych nie zdefiniowano pojęcia finansowania transformacji, finansowanie transformacji należy rozumieć jako finansowanie poprawy efektywności klimatycznej i środowiskowej w celu transformacji w stronę gospodarki zrównoważonej w tempie zgodnym z unijnymi celami klimatycznymi i środowiskowymi.

(6) Unijne ramy zrównoważonego finansowania, w tym rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/852 3 , metody określone w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2089 4 , dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2464 5  oraz wniosek dotyczący rozporządzenia w sprawie europejskich zielonych obligacji 6 , zawierają gwarancje i zasady, które mogą dodatkowo wskazywać, czym jest finansowanie transformacji.

(7) Finansowanie transformacji w stronę neutralnej dla klimatu i zrównoważonej gospodarki leży u podstaw komunikatu Komisji z 2021 r. w sprawie strategii finansowania transformacji w stronę gospodarki zrównoważonej 7 , w którym podkreślono potrzebę sprzyjającego włączeniu społecznemu podejścia do zrównoważonego finansowania niezależnie od sektorów, obszarów geograficznych, podmiotów i różnych punktów wyjściowych transformacji.

(8) W niniejszym zaleceniu wyjaśniono pojęcie finansowania transformacji, uznając istotną rolę, jaką mogą odegrać uczestnicy rynku przez dobrowolne wykorzystanie do finansowania transformacji narzędzi uwzględnionych w unijnych ramach zrównoważonego finansowania, stosownie do potrzeb.

(9) Przedsiębiorstwa, pośrednicy finansowi i inwestorzy, państwa członkowskie i organy nadzoru mogą pozyskiwać finansowanie transformacji, zapewniać je lub wypracować do niego odpowiednie podejście przez dobrowolne stosowanie narzędzi zrównoważonego finansowania określonych w niniejszym zaleceniu.

(10) Niniejsze zalecenie ma na celu wspieranie finansowania transformacji w zaufanym środowisku dla inwestorów przez zachęcanie do dobrowolnego stosowania narzędzi zrównoważonego finansowania i ujawniania informacji w sposób, który może zapewnić wiarygodność możliwości inwestycyjnych związanych z transformacją.

(11) Niniejsze zalecenie opiera się na unijnych ramach zrównoważonego finansowania i na elementach pochodzących z wiodących międzynarodowych inicjatyw w zakresie finansowania transformacji, takich jak wytyczne OECD w sprawie finansowania transformacji 8 , ramy G20 dotyczące finansowania transformacji 9 , sprawozdanie międzynarodowej platformy ds. zrównoważonego finansowania w sprawie finansowania transformacji 10  oraz sprawozdanie grupy ekspertów wysokiego szczebla ONZ ds. zobowiązań podmiotów niepaństwowych do neutralności emisyjnej 11 . W związku z tym międzynarodowi inwestorzy stosujący się do niniejszego zalecenia powinni być w stanie dopasować główne aspekty swoich celów transformacji i potrzeb w zakresie finansowania do międzynarodowej praktyki rynkowej.

(12) Transformacja w kierunku osiągnięcia celów Europejskiego Zielonego Ładu 12  obejmuje transformację w stronę neutralności klimatycznej do roku 2050, z założeniem ograniczenia globalnego ocieplenia do 1,5 °C zgodnie z porozumieniem paryskim przyjętym na mocy Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu 13 , transformację w stronę gospodarki odpornej na zmianę klimatu oraz transformację w stronę gospodarki zrównoważonej pod względem środowiskowym, a mianowicie gospodarki o obiegu zamkniętym, o zerowym poziomie emisji zanieczyszczeń i przyjaznej dla przyrody, oraz w stronę zrównoważonego wykorzystania zasobów wodnych i morskich.

(13) Uczestnicy rynku mogą stosować niniejsze zalecenie zarówno do transformacji klimatycznej, jak i ekologicznej.

(14) Przedsiębiorstwa (w tym zarówno przedsiębiorstwa niefinansowe, jak i finansowe) mogą mieć różne punkty wyjściowe transformacji w stronę zrównoważonego rozwoju, w zależności od różnych czynników, takich jak sektory i obszary geograficzne, w których działają. Przedsiębiorstwa mają także różne możliwości i zdolności transformacji, w zależności od wielkości, dostępnych zasobów finansowych i fizycznych lub dostępności infrastruktury i technologii. W rezultacie przedsiębiorstwa będą miały różne potrzeby w zakresie finansowania.

(15) Korzystanie z finansowania transformacji jest dobrowolne. Nie wszystkie przedsiębiorstwa i nie wszystkie sektory gospodarki mają znaczące potrzeby w zakresie finansowania transformacji klimatycznej lub środowiskowej. Jeżeli jednak szkodliwy wpływ można zmniejszyć i jest on zmniejszany, należy docenić tę optymalizację i ułatwić jej finansowanie.

(16) Małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) mogą potrzebować finansowania swojej transformacji i w takim przypadku mogą odnieść korzyści z pozyskania finansowania transformacji, jeśli dostarczą kluczowych informacji dotyczących zrównoważonego rozwoju. Ze względu jednak na rozmiar tych przedsiębiorstw i bardziej ograniczone zasoby może to być trudne i kosztowne. MŚP mogą potrzebować wsparcia partnerów finansowych, dostawców i klientów w swoim łańcuchu wartości przy rozważaniu potrzeb w zakresie finansowania transformacji i uzyskiwaniu dostępu do finansowania transformacji w praktyce. Duże przedsiębiorstwa i pośredników finansowych zachęca się do stosowania zasady proporcjonalności przy współpracy z MŚP oraz do powściągliwości przy zwracaniu się o informacje do partnerów, dostawców i klientów z łańcucha wartości będących MŚP.

(17) Finansowanie transformacji może również pomóc w finansowaniu transformacji przedsiębiorstw, które działają w sektorach najbardziej dotkniętych transformacją w stronę gospodarki zrównoważonej. Na przykład nowe inwestycje i powiązane nakłady inwestycyjne takich przedsiębiorstw mogą być zgodne z transformacją w kierunku osiągnięcia unijnych celów środowiskowych i klimatycznych.

(18) Potrzeby w zakresie finansowania transformacji można ustalić przez planowanie z wyprzedzeniem i wyznaczenie celów transformacji. Jest to możliwe na przykład przez określenie krótko-, średnio- i długoterminowych celów przedsiębiorstwa oraz działań zgodnych z transformacją w stronę neutralnej dla klimatu i zrównoważonej gospodarki, a także planów inwestycyjnych i planów działania wskazujących zasoby, które już przydzielono, i zasoby, które są nadal potrzebne, aby zapewnić osiągnięcie celów oraz zaplanowanie i wdrożenie działań w przejrzysty, wiarygodny i spójny sposób. Można to zrobić zarówno na poziomie przedsiębiorstwa, jak i na poziomie działalności, w zależności od tego, gdzie pojawia się potrzeba finansowania transformacji.

(19) Planowanie transformacji, czyli proces, w którym przedsiębiorstwa przekuwają swoje ambicje środowiskowe i klimatyczne w działania, może pomóc przedsiębiorstwom zminimalizować ryzyko strategiczne i finansowe związane z transformacją, zidentyfikować możliwości biznesowe i zapewnić jasność strategii biznesowej, mogącej przyciągnąć nowych inwestorów i partnerów biznesowych.

(20) Przedsiębiorstwa mogą jednak również korzystać z unijnych narzędzi zrównoważonego finansowania, takich jak systematyka, nie tylko w celu ujawniania rodzajów działalności i nakładów inwestycyjnych zgodnych z systematyką, lecz także jako przyszłościowego narzędzia w procesie transformacji, wykorzystując kryteria systematyki jako punkty odniesienia do ustalania celów. Systematyka jest coraz częściej wykorzystywana do celów finansowania transformacji, a wiele przedsiębiorstw zgłasza nakłady inwestycyjne zgodne z systematyką, które są znacznie wyższe niż analogiczne przychody, zwłaszcza w sektorach o dużym oddziaływaniu.

(21) Inwestycje mające na celu osiągnięcie zgodności z systematyką w ciągu pięciu (w wyjątkowych przypadkach - dziesięciu) lat są uznawane za nakłady inwestycyjne, które są w pełni zgodne z systematyką, jeśli towarzyszy im plan nakładów inwestycyjnych, który jest rodzajem planu transformacji na poziomie działalności 14 . Ponadto inwestycje w działalność na rzecz przejścia, w rozumieniu rozporządzenia (UE) 2020/852, są inwestycjami w najlepsze dostępne technologie, a zatem są również uznawane za zgodne z systematyką, pod warunkiem że nie prowadzą do długoterminowego uzależnienia od aktywów wysokoemisyjnych ani nie uniemożliwiają rozwoju bardziej ekologicznych technologii. Są to rodzaje działalności gospodarczej, w których nie istnieje obecnie żadna alternatywna technologia, a jej efektywność środowiskowa sytuuje ją na ścieżce prowadzącej do przyszłej neutralności klimatycznej. Aby zapewnić ciągłe doskonalenie poprzez transformację, w rozporządzeniu (UE) 2020/852 przewidziano przeprowadzany co trzy lata przegląd technicznych kryteriów kwalifikacji w odniesieniu do działalności na rzecz przejścia, który ma służyć uwzględnieniu nowych technologii i danych naukowych w miarę, jak stają się dostępne.

(22) Systematyka może być również przydatnym przewodnikiem, uzupełniającym cele klimatyczne, środowiskowe lub plany transformacji w odniesieniu do działalności gospodarczej, która nie może wnieść znaczącego wkładu w osiągnięcie jednego z celów środowiskowych określonych w rozporządzeniu (UE) 2020/852, ale w przypadku której nadal możliwa jest znaczna poprawa efektywności środowiskowej. Kryteria i zasady systematyki można wykorzystać do ustalenia celów pośrednich lub minimalnych, na których realizację można pozyskać finansowanie transformacji, jeśli inwestycje są zgodne z unijnymi celami środowiskowymi i klimatycznymi 15 . Należy to zapewnić za pomocą planu transformacji dla konkretnej działalności (plan transformacji oparty na rodzaju działalności).

(23) Dane pokazują, że systematyka funkcjonuje zgodnie z założeniami w przypadku spółek z indeksu STOXX Europe 600, które do tej pory zgłosiły inną niż zerową zgodność z systematyką 16 , średnio zgłaszają zgodność z systematyką na poziomie około 23 % dla nakładów inwestycyjnych, 24 % dla wydatków operacyjnych i 17 % dla przychodów 17 .

(24) Unijne wskaźniki referencyjne transformacji klimatycznej i unijne wskaźniki referencyjne dostosowane do porozumienia paryskiego są odpowiednimi narzędziami do projektowania portfeli uwzględniających cele w zakresie dekarbonizacji. Fundusze inwestycyjne, które odwzorowują te wskaźniki referencyjne, znacznie wzrosły i są obecnie wyceniane na 116 mld EUR. Wzrasta również wykorzystanie rynkowych wskaźników referencyjnych ESG uwzględniających cechy zrównoważoności środowiskowej.

(25) Plany transformacji są przydatnym narzędziem do przekucia celów klimatycznych lub środowiskowych na poziomie zarówno przedsiębiorstw, jak i działalności gospodarczej w działania i plan inwestycyjny w kontaktach z pośrednikami finansowymi i inwestorami. Pośrednicy finansowi i inwestorzy mogą również brać pod uwagę informacje zawarte w planach transformacji oraz rzetelność, przejrzystość i rozliczalność celów podanych w tych planach przy ocenie ryzyka związanego z transformacją i fizycznego ryzyka zrównoważonego rozwoju związanego z inwestycją.

(26) Plany transformacji nie są obecnie obowiązkowe, ale stają się jednym z kluczowych narzędzi przyszłościowych, które przedsiębiorstwa mogą wykorzystać do ustalenia i sformułowania swoich celów oraz określenia finansowania potrzebnego do ich osiągnięcia, a także zawierają informacje na temat kamieni milowych, działań, procesów i zasobów. Plany transformacji można sformułować na podstawie dyrektywy (UE) 2022/2464 i standardów sprawozdawczości wynikających z tej dyrektywy, w przypadku gdy plany transformacji są częścią ogólnej strategii biznesowej przedsiębiorstwa, które dąży do dostosowania się do celu porozumienia paryskiego, jakim jest ograniczenie wzrostu temperatury na świecie do 1,5 °C.

(27) Przedsiębiorstwa objęte zakresem obowiązków sprawozdawczych wynikających z dyrektywy (UE) 2022/2464 będą musiały informować o wszelkich celach w zakresie zrównoważonego rozwoju, dla których wyznaczono termin ich realizacji, a także o wszelkich planach, które mogą mieć na celu zapewnienie, by ich model biznesowy i strategia były zgodne z założeniami transformacji w stronę gospodarki zrównoważonej i ze ścieżką prowadzącą do ograniczenia globalnego ocieplenia do 1,5 °C.

(28) W lutym 2022 r. Komisja przedstawiła wniosek dotyczący dyrektywy w sprawie należytej staranności przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju 18  w celu zapewnienia, aby przedsiębiorstwa działające na rynku wewnętrznym przyczyniały się do transformacji naszych gospodarek w stronę modelu zrównoważonego. Proponuje się w nim, aby przedsiębiorstwa objęte zakresem jego stosowania przyjęły plan służący zapewnieniu, by modele biznesowe i strategie przedsiębiorstwa były spójne z założeniami procesu przechodzenia na gospodarkę zrównoważoną oraz z celem zakładającym ograniczenie globalnego ocieplenia do 1,5 °C zgodnie z postanowieniami porozumienia paryskiego.

(29) Plan transformacji, który jest aspektem ogólnej strategii przedsiębiorstwa, może również obejmować transformację w kierunku osiągania celów środowiskowych. Wiarygodność planu transformacji można wzmocnić przez jego przyjęcie przez kierownictwo spółki, przez uwzględnienie ustrukturyzowanego zestawu krótko-, średnio- i długoterminowych celów i działań, uwzględnienie przydzielonych i potrzebnych zasobów, które mają zapewnić realizację celów i działań w wiarygodny i spójny sposób, uwzględnienie i unikanie długoterminowego uzależnienia od rodzajów działalności lub aktywów, które generują znaczące emisje gazów cieplarnianych lub powodują poważne szkody dla środowiska, biorąc pod uwagę cykl życia tych aktywów.

(30) Pośrednicy finansowi mają do odegrania kluczową rolę we wspieraniu transformacji gospodarki realnej w kierunku zrównoważonego rozwoju. Zapewniając finansowanie transformacji gospodarki realnej, sektor finansowy może zatem pełnić swoją funkcję finansującą w okresie transformacji, co zmniejsza w miarę upływu czasu ryzyko związane z transformacją i umożliwia sektorowi przeprowadzenie własnej uporządkowanej transformacji. Finansowanie transformacji i powiązane z nim inwestycje mogą w przyszłości zmniejszyć finansowe ryzyko związane z transformacją, nawet jeśli nie są one automatycznie obarczone mniejszym ryzykiem finansowym niż inne inwestycje.

(31) Zarówno kredyty bankowe, jak i inwestycje są ważne dla finansowania gospodarki realnej i oczekuje się, że zapewnią one przedsiębiorstwom znaczną część środków potrzebnych do finansowania transformacji. Banki i inni inwestorzy instytucjonalni są w szczególnie dobrej sytuacji, aby udzielać swoim klientom finansowania transformacji, ponieważ mogą opierać się na bliskich relacjach, jakie łączą ich z ich klientami. W tym kontekście banki mogą rozważyć niniejsze zalecenie w połączeniu z przepisami dotyczącymi ryzyka związanego z transformacją i ryzyka fizycznego zawartymi w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/36/UE 19  oraz w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 20 , które są obecnie poddawane przeglądowi.

(32) Spodziewana opinia Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego dotycząca kredytów ekologicznych 21 , a także prace platformy ds. zrównoważonego finansowania 22  będą uwzględniać różne aspekty finansowania transformacji i zapewnią odpowiedni wkład w przyszłe rozważania na ten temat.

(33) Ujawnianie informacji na temat zrównoważonego rozwoju pomaga usprawnić wymianę informacji między pośrednikami finansowymi a przedsiębiorstwami w okresie transformacji. Na przykład prospektywne informacje na temat celów klimatycznych lub środowiskowych lub planów transformacji, jeśli takie istnieją, mogą dostarczyć przydatnych danych inwestorom i pośrednikom finansowym, którzy sami są zaangażowani w transformację. Informacje te pomogą pośrednikom finansowym i inwestorom w podjęciu decyzji o tym, co należy lub czego nie należy uwzględniać w produktach inwestycyjnych, a także w ocenie skutków różnych horyzontów czasowych inwestycji i ryzyka związanego z aktywami osieroconymi.

(34) Pośrednicy finansowi i inwestorzy mogą również przyczynić się do transformacji, oferując konkretne rozwiązania finansowe związane z transformacją, które są powiązane z celami klimatycznymi lub środowiskowymi określonymi przez przedsiębiorstwa.

(35) Zachęca się państwa członkowskie do dalszego podnoszenia świadomości na temat podejść do ubiegania się o finansowanie transformacji lub zapewniania go. Zachęca się je również do dalszego zapewniania szkoleń i pomocy technicznej, które mogą pomóc w zwiększeniu wykorzystania finansowania transformacji i przynieść konkretne rozwiązania finansowe związane z transformacją dla przedsiębiorstw chcących zaangażować się w transformację.

(36) Europejskie Urzędy Nadzoru i właściwe organy krajowe w Unii powinny nadal podnosić świadomość na temat odpowiednich podejść do finansowania transformacji. Pomoże to wzbudzić zaufanie uczestników rynku do tego, jak skutecznie korzystać z unijnych narzędzi zrównoważonego finansowania, i zachęci do korzystania z finansowania transformacji oraz zmniejszy ryzyko pseudoekologicznego marketingu.

(37) Niniejsze zalecenie nie zawiera wskazówek dotyczących wszystkich aspektów finansowania transformacji w stronę neutralnej dla klimatu i zrównoważonej gospodarki. Jego celem jest wyjaśnienie podstawowych pojęć związanych z finansowaniem transformacji i stosowaniem narzędzi, które mogą zachęcić do zwiększenia wykorzystania prywatnego finansowania transformacji.

(38) Niniejsze zalecenie nie jest wyczerpujące, ponieważ uczestnicy rynku mogą znaleźć inne sposoby propagowania lub pozyskiwania finansowania transformacji, które są zgodne z transformacją w stronę gospodarki zrównoważonej. Przy stosowaniu niniejszego zalecenia należy uwzględniać wszelkie przyszłe zmiany rynkowe lub legislacyjne. Platforma ds. zrównoważonego finansowania pomoże zidentyfikować odpowiednie praktyki rynkowe związane z finansowaniem transformacji, a uczestnicy rynku mogą przekazywać informacje zwrotne w celu dalszego dopracowania elementów ram zrównoważonego finansowania i ich wykorzystania do finansowania transformacji za pośrednictwem platformy lub wydarzeń informacyjnych organizowanych przez Komisję, takich jak warsztaty i dialogi z zainteresowanymi stronami. Komisja zwiększy również swoje zaangażowanie we współpracę z partnerami międzynarodowymi, np. za pośrednictwem międzynarodowej platformy ds. zrównoważonego finansowania i przyszłego centrum doradztwa ds. zrównoważonego finansowania w kontekście Global Gateway, aby promować wykorzystanie i międzynarodową interoperacyjność finansowania transformacji na całym świecie,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ZALECENIE:

1. CEL I ZAKRES

1.1. Niniejsze zalecenie stanowi kontynuację komunikatu Komisji "Strategia dotycząca finansowania transformacji w stronę gospodarki zrównoważonej" 23 .

1.2. Zalecenie to ma na celu wsparcie uczestników rynku, którzy chcą uzyskać lub zapewnić finansowanie transformacji, przez przedstawienie praktycznych wskazówek dotyczących podejścia do finansowania transformacji.

1.3. Niniejsze zalecenie skierowane jest do przedsiębiorstw, które chcą mieć swój udział w transformacji w kierunku neutralności klimatycznej i zrównoważenia środowiskowego, jednocześnie zwiększając swoją konkurencyjność, oraz z takim zamiarem ubiegają się o finansowanie inwestycji. Wyjaśniono w nim, jak korzystać w tym celu z narzędzi zrównoważonego finansowania. Finansowanie transformacji i zielone finansowanie 24  można odróżnić od finansowania ogólnego, któremu nie przyświecają cele w zakresie zrównoważonego rozwoju.

1.4. Niniejsze zalecenie zasadniczo nie ma zastosowania do mikroprzedsiębiorstw 25  ze względu na ich wielkość i możliwości administracyjne.

1.5. Niniejsze zalecenie skierowane jest do

a) pośredników finansowych i inwestorów, którzy chcą udzielać przedsiębiorstwom finansowania transformacji;

b) państw członkowskich i organów nadzoru finansowego, aby zwiększyć świadomość na ten temat i zapewnić pomoc techniczną, zachęcić do korzystania z finansowania transformacji i udzielania go w gospodarce realnej.

1.6. Niniejsze zalecenie pozostaje bez uszczerbku dla prawodawstwa Unii, które określa obowiązki prawne.

1.7. Podmioty spoza Unii mogą również korzystać z niniejszego zalecenia, ale mogą mieć szczególne potrzeby, których niniejsze zalecenie nie odzwierciedla.

2. DEFINICJE

Do celów niniejszego zalecenia stosuje się następujące definicje:

2.1. Transformacja oznacza przejście od obecnych poziomów efektywności środowiskowej i klimatycznej do gospodarki neutralnej dla klimatu, odpornej na zmianę klimatu i zrównoważonej środowiskowo w ramach czasowych umożliwiających osiągnięcie:

a) celu, jakim jest ograniczenie wzrostu temperatury na świecie do 1,5 °C zgodnie z porozumieniem paryskim, oraz, w odniesieniu do przedsiębiorstw i działalności w Unii, celu, jakim jest osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 r. i ograniczenie emisji gazów cieplarnianych o 55 % do 2030 r., jak przewidziano w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1119 26 ;

b) celu, jakim jest przystosowanie się do zmiany klimatu 27 ; oraz

c) innych celów środowiskowych Unii, określonych w rozporządzeniu (UE) 2020/852, takich jak zapobieganie zanieczyszczeniom i ich kontrola, ochrona i odbudowa różnorodności biologicznej i ekosystemów, zrównoważone wykorzystywanie i ochrona zasobów morskich i słodkowodnych oraz przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym.

2.2. Finansowanie transformacji oznacza finansowanie inwestycji zgodnych z transformacją i przyczyniających się do niej, w ramach którego unika się efektów uzależnienia, co obejmuje:

a) inwestycje w portfele odwzorowujące unijne wskaźniki referencyjne transformacji klimatycznej i unijne wskaźniki referencyjne dostosowane do porozumienia paryskiego ("unijne klimatyczne wskaźniki referencyjne");

b) inwestycje w działalność gospodarczą zgodną z systematyką, w tym:

- w działalność gospodarczą na rzecz przejścia w rozumieniu art. 10 ust. 2 rozporządzenia (UE) 2020/852 w odniesieniu do celu, jakim jest łagodzenie zmiany klimatu,

- w działalność gospodarczą kwalifikującą się do systematyki, która stanie się działalnością gospodarczą zgodną z systematyką, w rozumieniu art. 1 pkt 2 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2021/2178, w okresie maksymalnie pięciu (w wyjątkowych przypadkach - dziesięciu) lat 28 ;

c) inwestycje w przedsiębiorstwa lub działalność gospodarczą, dla których istnieje wiarygodny plan transformacji na poziomie przedsiębiorstwa lub na poziomie działalności;

d) inwestycje w przedsiębiorstwa lub działalność gospodarczą, w przypadku których ustalono wiarygodne cele oparte na podstawach naukowych - jeżeli są one proporcjonalne - poparte informacjami zapewniającymi rzetelność, przejrzystość i rozliczalność.

2.3. Plan transformacji oznacza aspekt ogólnej strategii przedsiębiorstwa, określający cele i działania podmiotu w zakresie transformacji w stronę neutralnej dla klimatu i zrównoważonej gospodarki, w tym działania takie jak ograniczenie emisji gazów cieplarnianych zgodnie z celem, jakim jest ograniczenie zmiany klimatu do 1,5 °C.

3. ZALECENIE DLA PRZEDSIĘBIORSTW UBIEGAJĄCYCH SIĘ O FINANSOWANIE TRANSFORMACJI

Narzędzia zrównoważonego finansowania służące do określania i formułowania potrzeb w zakresie finansowania transformacji

3.1. Przedsiębiorstwa mogą rozważyć swoje potrzeby w zakresie finansowania transformacji na podstawie swojego wpływu, ryzyka i możliwości związanych ze zrównoważonym rozwojem. Potrzeby te można zidentyfikować na podstawie oceny istotności.

3.2. Aby określić potrzeby w zakresie finansowania transformacji, przedsiębiorstwa mogą zacząć od ustalenia celów transformacji i określenia indywidualnych ścieżek transformacji na podstawie scenariuszy i ścieżek opartych na podstawach naukowych 29 .

3.3. Narzędzia zrównoważonego finansowania, w szczególności systematykę lub unijne klimatyczne wskaźniki referencyjne, a także wiarygodne plany transformacji, można wykorzystywać jako wsparcie przy określaniu celów transformacji i formułowaniu konkretnych potrzeb w zakresie finansowania transformacji na poziomie przedsiębiorstwa i na poziomie działalności gospodarczej 30 .

3.4. Wiarygodny plan transformacji, w którym wyraźnie uwzględniono cele transformacji i związane z nimi potrzeby w zakresie finansowania transformacji, pomoże pośrednikom finansowym i inwestorom lepiej zrozumieć, porównać i ocenić możliwości finansowania transformacji, jakie się przed nimi otwierają.

3.5. Potrzeby w zakresie finansowania transformacji można określić jako planowane nakłady inwestycyjne oraz, w stosownych przypadkach, wydatki operacyjne związane z osiągnięciem celów klimatycznych i środowiskowych, a także bieżące lub docelowe przychody związane z transformacją.

3.6. W stosownych przypadkach przedsiębiorstwa mogą omówić z pośrednikami finansowymi i inwestorami swoje konkretne potrzeby w zakresie finansowania transformacji i najbardziej odpowiednie rozwiązania finansowe.

4. KORZYSTANIE Z WIARYGODNYCH ŚCIEŻEK TRANSFORMACJI PRZY USTALANIU CELÓW OPARTYCH NA PODSTAWACH NAUKOWYCH

4.1. Przedsiębiorstwa mogą wykorzystywać publicznie dostępne międzysektorowe lub sektorowe scenariusze i ścieżki dekarbonizacji, a także, jeśli istnieją, scenariusze poprawy stanu środowiska jako punkty odniesienia przy ustalaniu celów opartych na podstawach naukowych i określaniu swoich potrzeb w zakresie finansowania transformacji.

4.2. Podczas korzystania ze scenariuszy lub ścieżek zaleca się stosowanie tych, które są oparte na podstawach naukowych, a w przypadku ścieżek dekarbonizacji - tych, które są zgodne z porozumieniem paryskim, takich jak scenariusze zakładające ograniczenia wzrostu temperatury do 1,5 °C (bez przekroczenia tej granicy lub przy jej niewielkim przekroczeniu) opracowane przez Międzynarodową Agencję Energetyczną lub Międzyrządowy Zespół ds. Zmian Klimatu 31 .

4.3. Zaleca się dostosowanie ścieżek dla poszczególnych przedsiębiorstw zgodnie z unijnymi celami klimatycznymi i środowiskowymi oraz na podstawie lokalizacji, w których działają te przedsiębiorstwa, i punktu wyjścia tych przedsiębiorstw. W tym celu zaleca się również zapoznanie się z opartymi na kryteriach jakościowych unijnymi ścieżkami transformacji, które Komisja Europejska opracowała dla poszczególnych ekosystemów przemysłowych 32 , przy ocenie wyzwań związanych z transformacją klimatyczną i dostępnych technologii najwyższej klasy, a także szerszych wyzwań związanych z ekologią, cyfryzacją i odpornością w danym sektorze.

4.4. Oparte na podstawach naukowych cele transformacji można wykorzystywać do pozyskiwania finansowania transformacji bez planu transformacji, jeżeli jest to proporcjonalne do złożoności i wielkości przedsiębiorstwa oraz powodowanych przez niego skutków, a także jeżeli cele te są poparte informacjami zapewniającymi ich rzetelność i przejrzystość oraz rozliczność wdrażania działań służących ich osiągnięciu.

5. KORZYSTANIE Z UNIJNYCH KLIMATYCZNYCH WSKAŹNIKÓW REFERENCYJNYCH

5.1. W celu uzupełnienia scenariuszy lub ścieżek opartych na podstawach naukowych przedsiębiorstwa mogą wykorzystywać, w stosownych przypadkach, metody stosowane do wyznaczania unijnych klimatycznych wskaźników referencyjnych. Metody te mogą wspomagać określanie indywidualnych ścieżek na poziomie przedsiębiorstwa lub projektu bądź służyć do wyznaczenia celów transformacji i pomagać w ustalaniu potrzeb w zakresie finansowania transformacji.

5.2. Te same metody można również stosować, aby uniknąć sytuacji, w której nowe inwestycje stają się potencjalnie aktywami osieroconymi, i aby umożliwić włączenie instrumentów emitowanych przez przedsiębiorstwo lub kapitału pozyskanego na odpowiedni projekt transformacji do portfela inwestycyjnego lub kredytowego, który odwzorowuje unijny klimatyczny wskaźnik referencyjny 33 .

6. WYKORZYSTANIE UNIJNEJ SYSTEMATYKI

6.1. Przedsiębiorstwa mogą określić swoje potrzeby w zakresie finansowania transformacji przez dobrowolne stosowanie systematyki, wraz z innymi punktami odniesienia opartymi na podstawach naukowych, przy ustalaniu celów transformacji dla konkretnych rodzajów działalności gospodarczej w sektorach gospodarki objętych aktami delegowanymi przyjętymi na podstawie rozporządzenia (UE) 2020/852 34 .

6.2. Przedsiębiorstwa zachęca się do korzystania z systematyki w planowaniu inwestycji mających na celu spełnienie kryteriów systematyki dla danej działalności gospodarczej w ciągu pięciu (w wyjątkowych przypadkach - dziesięciu) lat, ponieważ takie inwestycje są już uznawane za w pełni zgodne z systematyką.

6.3. Przedsiębiorstwa mogą korzystać z systematyki w celu wyznaczenia kamieni milowych i celów pośrednich transformacji działalności gospodarczej, dalszej poprawy efektywności środowiskowej lub ostatecznego dostosowania się do systematyki w dłuższych ramach czasowych, które są nadal wystarczająco krótkie, aby były zgodne z transformacją. Na przykład w razie potrzeby przedsiębiorstwa mogą wykorzystać kryteria systematyki do zaplanowania stopniowego osiągania zgodności z systematyką: jako pierwszy cel z wyznaczonym terminem realizacji - wykroczenie poza poziomy wydajności określone przez kryteria zasady "nie czyń poważnych szkód", oraz jako drugi cel z wyznaczonym terminem realizacji - osiągnięcie zgodności z kryteriami istotnego wkładu, z wyjaśnieniami zawartymi w planie transformacji opartym na rodzaju działalności 35 .

6.4. Aby zoperacjonalizować wykorzystanie systematyki do pozyskania finansowania transformacji, przedsiębiorstwa mogłyby określić swoje potrzeby w zakresie finansowania transformacji pod względem nakładów inwestycyjnych przedsiębiorstwa. W stosownych przypadkach mogą one również określić te potrzeby w odniesieniu do swoich bieżących i docelowych wydatków operacyjnych lub przychodów, które mogą:

a) być zgodne z systematyką;

b) w przyszłości osiągnąć zgodność z systematyką; lub

c) wykazywać ciągłą poprawę efektywności w ramach wiarygodnego planu transformacji, który jest zgodny z założeniami transformacji.

7. KORZYSTANIE Z WIARYGODNEGO PLANU TRANSFORMACJI

7.1. Bez uszczerbku dla wymogów prawnych przedsiębiorstwa, zwłaszcza te, których działalność wiąże się z istotnymi skutkami lub złożonymi ścieżkami transformacji, mogą opracowywać plany transformacji na poziomie przedsiębiorstwa lub działalności, lub na obu tych poziomach, do określenia celów transformacji, kamieni milowych, działań i potrzeb w zakresie zasobów w ustrukturyzowany i spójny sposób.

7.2. Standardy sprawozdawczości określone w dyrektywie (UE) 2022/2464 zawierają wzór na potrzeby opracowania wiarygodnych planów transformacji i planów działania, z którego przedsiębiorstwa mogą skorzystać w celu zapewnienia rzetelności, przejrzystości i rozliczalności takich planów.

7.3. Do określenia celów lub potrzeb w zakresie finansowania uwzględnionych w takich planach na poziomie zarówno przedsiębiorstw, jak i rodzajów działalności gospodarczej można wykorzystać systematykę oraz unijne klimatyczne wskaźniki referencyjne wraz ze scenariuszami opartymi na podstawach naukowych lub ścieżkami transformacji.

7.4. Na potrzeby opracowania planów na rzecz zrównoważenia środowiskowego można także wykorzystać strategiczne plany działania UE w dziedzinie ochrony środowiska dotyczące gospodarki o obiegu zamkniętym 36 , różnorodności biologicznej 37  i eliminacji zanieczyszczeń 38 .

8. Instrumenty finansowe do celów pozyskiwania finansowania transformacji

8.1. Aby pozyskiwać finansowanie transformacji, przedsiębiorstwa zachęca się do korzystania z jednego lub kilku rodzajów instrumentów finansowych związanych z transformacją, takich jak określone rodzaje kredytów lub emisje na rynku kapitałowym o określonych cechach 39 .

Kredyty ekologiczne lub inne kredyty powiązane ze zrównoważonością

8.2. Jeśli przedsiębiorstwo potrzebuje finansowania transformacji, może ubiegać się o określone rodzaje kredytów, takie jak kredyty powiązane ze zrównoważonością, kredyty ekologiczne lub inne kredyty celowe.

8.3. Pośrednicy finansowi zaczynają oferować takie kredyty i mogą proponować konkurencyjne stopy procentowe, gdy przewidywana efektywność środowiskowa leżąca u podstaw kredytów pomaga zmniejszyć ryzyko związane z transformacją lub pozwala pośrednikowi finansowemu uzyskać niższe stopy refinansowania.

8.4. Inwestycje mające na celu osiągnięcie określonego celu transformacji, takie jak modernizacja aktywów lub realizowanie nowych inwestycji, które umożliwią produkcję o niewielkim wpływie na klimat i środowisko, mogą być finansowane za pomocą kredytu celowego, z którego środki można wykorzystać wyłącznie na taki cel (zwanego również "finansowaniem z przeznaczeniem środków na określony cel"). Określenie przeznaczenia kredytu za pomocą celów transformacji związanych z kryteriami systematyki mogłoby zachęcić do zaciągania kredytów przeznaczonych na transformację.

8.5. Inwestycje w poprawę wydajności na poziomie przedsiębiorstw mogłyby być finansowane za pomocą kredytów powiązanych ze zrównoważonością, w których przypadku za gwarancje służyłyby oparte na podstawach naukowych cele w zakresie efektywności klimatycznej lub środowiskowej z wyznaczonym terminem realizacji, a stopy procentowe powiązane byłyby z osiągnięciem zakładanych wyników w zakresie zrównoważonego rozwoju, przy uniknięciu efektu uzależnienia.

Zielone obligacje lub obligacje powiązane ze zrównoważonością

8.6. Aby sfinansować swoją transformację, przedsiębiorstwa mogą również emitować instrumenty rynku kapitałowego lub określone rodzaje obligacji, takie jak zielone obligacje lub inne obligacje powiązane ze zrównoważonością. Obligacje mogą być wykorzystywane do pozyskiwania kapitału na poziomie zarówno przedsiębiorstwa, jak i działalności gospodarczej.

8.7. Aby pozyskać finansowanie transformacji na określony cel, emitenci mogą rozważyć emisję obligacji, w przypadku których wykażą wykorzystanie wpływów z emisji na cele transformacji. Chociaż istnieją międzynarodowe standardy zielonych obligacji, które mogą być wykorzystywane do pozyskiwania finansowania transformacji, przedsiębiorstwa mogą również rozważyć wykorzystanie europejskiego standardu zielonych obligacji do emisji zielonych obligacji, aby sfinansować działalność gospodarczą, która stanie się zgodna z systematyką w ciągu pięciu (w wyjątkowych przypadkach - dziesięciu) lat.

8.8. Obligacje powiązane ze zrównoważonością można wykorzystać do pozyskiwania kapitału na poprawę wyników przedsiębiorstwa w zakresie zrównoważonego rozwoju na poziomie zarówno przedsiębiorstwa, jak i działalności. Obligacje te powinny być powiązane z solidnymi docelowymi wynikami w zakresie zrównoważonego rozwoju, na przykład z kluczowymi wskaźnikami wyników systematyki, oraz z ramami czasowymi dostosowanymi do założeń transformacji, ponieważ odsetki są zwykle wypłacane pod warunkiem osiągnięcia zakładanych wyników, co jest w tym względzie źródłem zachęt.

8.9. Narzędzia zrównoważonego finansowania wymienione w pkt 3-7 mogą stanowić punkt odniesienia dla celów w zakresie efektywności oraz mogą być wykorzystywane do dalszego wzmacniania wiarygodności obligacji powiązanych ze zrównoważonością.

Finansowanie kapitałowe i kredytowanie specjalistyczne

8.10. Przedsiębiorstwa mogą również emitować instrumenty kapitałowe lub rozważyć specjalistyczne rozwiązania kredytowe, powiązane z docelowymi wynikami w zakresie zrównoważonego rozwoju na poziomie przedsiębiorstwa, projektu lub działalności gospodarczej. Na potrzeby ustalenia takich docelowych wyników można zastosować podobne podejścia do tych opisanych powyżej.

9. ZALECENIE DLA POŚREDNIKÓW FINANSOWYCH I INWESTORÓW CHCĄCYCH UDZIELAĆ FINANSOWANIA TRANSFORMACJI

Narzędzia na potrzeby ustalania celów finansowania transformacji oraz identyfikacji projektów lub przedsiębiorstw

9.1. Pośrednicy finansowi mogą przyczynić się do finansowania transformacji przez odzwierciedlenie celów finansowania transformacji w swojej strategii kredytowej lub inwestycyjnej.

9.2. Przy ustalaniu celów transformacji i opracowywaniu podejść do finansowania transformacji dla portfeli i strategii inwestycyjnych lub kredytowych pośrednicy finansowi mogą:

a) uwzględnić zalecenia dla przedsiębiorstw dotyczące określania potrzeb w zakresie finansowania transformacji i wyznaczania celów 40 ;

b) dopilnować, aby podejście do finansowania transformacji pomagało w transformacji i dekarbonizacji gospodarki realnej, uwzględniało punkty wyjścia poszczególnych przedsiębiorstw, wykorzystywało zasadę proporcjonalności (w szczególności w odniesieniu do MŚP) oraz obejmowało odpowiednie gwarancje klimatyczne i środowiskowe, zgodnie z definicją finansowania transformacji zawartą w niniejszym zaleceniu;

c) przekuć podejście do finansowania transformacji w konkretne założenia związane z celami środowiskowymi i klimatycznymi, odnoszące się do wszystkich klas aktywów i obejmujące wszystkie rodzaje finansowania i wszystkie sektory gospodarki, które są istotne dla transformacji;

d) uznać doradztwo i współpracę za istotne elementy strategii finansowania transformacji.

9.3. Inwestorzy i właściciele aktywów mogą opracować podobne podejście do własnych aktywów.

9.4. Aby zoperacjonalizować strategie inwestycyjne z wykorzystaniem podejść do finansowania transformacji i zidentyfikować przedsiębiorstwa i projekty, które spełniają cele transformacji, pośrednicy finansowi i inwestorzy mogą 41 :

a) wykorzystywać informacje dostarczone przez przedsiębiorstwa do określenia celów transformacji i potrzeb w zakresie finansowania transformacji, w tym planów transformacji i sprawozdawczości przedsiębiorstw;

b) stosować metody dekarbonizacji wymagane w unijnych klimatycznych wskaźnikach referencyjnych, na przykład jasne cele dekarbonizacji przyjęte przez przedsiębiorstwa i ograniczanie nowych inwestycji w aktywa potencjalnie osierocone;

c) wykorzystywać ramy i kryteria systematyki do identyfikacji inwestycji, które kwalifikują się do systematyki i mogą osiągnąć zgodność z nią, w razie potrzeby poprzez etapy przejściowe realizowane według harmonogramu zgodnego z założeniami transformacji. Na przykład, w razie potrzeby, jako pierwszy krok należy rozważyć sfinansowanie etapów transformacji wykraczających poza poziomy wydajności określone w kryteriach zasady "nie czyń poważnych szkód", a jako drugi krok - spełnienie kryteriów istotnego wkładu, wyjaśnionych w planie transformacji opartym na rodzaju działalności;

d) wykorzystywać ujawniane informacje i prospekty emisyjne, które towarzyszą emisji zielonych obligacji lub instrumentów kapitałowych powiązanych z ekologią, transformacją i zrównoważonym rozwojem.

10. WSPÓŁPRACA Z PRZEDSIĘBIORSTWAMI POTRZEBUJĄCYMI FINANSOWANIA TRANSFORMACJI

10.1. Pośredników finansowych zachęca się do nawiązywania współpracy i kontaktów z klientami i przedsiębiorstwami, w które dokonuje się inwestycji, realizującymi proces transformacji - zwłaszcza tam, gdzie istnieje znaczne zapotrzebowanie na finansowanie transformacji.

10.2. Polityka współpracy mogłaby obejmować określenie odpowiednich strategii kredytowych lub inwestycyjnych, dostosowanych do odpowiednich potrzeb w zakresie finansowania transformacji, oraz warunków kwalifikowalności do finansowania w ramach tych strategii.

10.3. W ramach współpracy z klientami i przedsiębiorstwami, w które dokonuje się inwestycji, można omówić następujące aspekty:

a) istotny wpływ, ryzyko i możliwości związane ze zrównoważonym rozwojem, a także sposób uwzględnienia wpływu na klimat i środowisko i związanego z nim ryzyka;

b) sposób, w jaki określany jest wkład w osiąganie celów klimatycznych lub środowiskowych, oraz jakie są horyzonty czasowe kredytów lub inwestycji;

c) podstawowe ścieżki transformacji, które zapewnią zgodność strategii kredytowej lub inwestycyjnej z założeniami transformacji;

d) czy lub w jaki sposób stosowana jest zasada "nie czyń poważnych szkód" zdefiniowana w art. 17 rozporządzenia (UE) 2020/852 oraz w jaki sposób traktowane są niekorzystne skutki;

e) w jaki sposób wyniki w zakresie zrównoważonego rozwoju oraz cele i plany przedsiębiorstw w zakresie transformacji będą brane pod uwagę, w tym przy ocenie ryzyka wystąpienia aktywów osieroconych oraz ryzyka związanego z transformacją i ryzyka fizycznego w szerszym ujęciu.

11. ROZWIĄZANIA FINANSOWE SPECJALNIE PRZEWIDZIANE NA POTRZEBY TRANSFORMACJI

11.1. Oprócz ogólnych rozwiązań w zakresu kredytów i finansowania pośrednicy finansowi mogą oferować rozwiązania finansowe specjalnie przewidziane na potrzeby transformacji przedsiębiorstwom lub projektom, które mają znaczne potrzeby w zakresie finansowania transformacji.

11.2. Obejmuje to na przykład oferowanie kredytów lub produktów finansowych, które mogą pomóc w finansowaniu inwestycji w transformację w terenie, takich jak te oparte na:

a) inwestycjach zgodnych z rozporządzeniem (UE) 2020/852, które w znaczący sposób pomagają zwiększyć udział prowadzonej przez przedsiębiorstwo działalności zgodnej z systematyką;

b) unijnych klimatycznych wskaźnikach referencyjnych, w przypadku gdy uzupełniają one scenariusze lub ścieżki oparte na podstawach naukowych;

c) wiarygodnych planach transformacji na poziomie podmiotu lub działalności wdrażających cele oparte na podstawach naukowych;

d) wiarygodnych, opartych na podstawach naukowych celach, tam gdzie jest to proporcjonalne, popartych informacjami zapewniającymi rzetelność, przejrzystość i rozliczalność;

e) zmniejszeniu śladu środowiskowego na podstawie strategicznych planów działania UE w dziedzinie ochrony środowiska dotyczących gospodarki o obiegu zamkniętym 42 , różnorodności biologicznej 43  i eliminacji zanieczyszczeń 44  oraz w zgodności z tymi planami.

f) połączeniu powyższych elementów, np. w przypadku gdy plany transformacji uwzględniają potrzeby w zakresie finansowania transformacji określone za pomocą systematyki lub unijnych klimatycznych wskaźników referencyjnych.

11.3. Pośrednicy finansowi mogą rozważyć ustanowienie zachęt, aby skłonić przedsiębiorstwa do osiągania dobrych wyników w stosunku do celów transformacji, na przykład przez nagradzanie postępów w realizacji celów transformacji lub spełnieniu kryteriów systematyki za pomocą atrakcyjnych stóp procentowych, np. dzięki zmniejszonemu ryzyku związanemu z transformacją lub korzystniejszym warunkom pozyskania kapitału.

12. RYZYKO ZWIĄZANE Z TRANSFORMACJĄ I RYZYKO FIZYCZNE

12.1. Pośredników finansowych i inwestorów zachęca się do oceny, w jaki sposób ich cele w zakresie transformacji i finansowania transformacji są zgodne z ich strategiami zarządzania ryzykiem i przyczyniają się do realizacji tych strategii, tak aby przeciwdziałać ryzyku finansowemu wynikającemu z niedostosowania się do transformacji.

12.2. W szczególności zachęca się pośredników finansowych i inwestorów, aby:

a) uwzględniali w ramach współpracy i zarządzania ryzykiem prospektywne informacje od kontrahentów, takie jak cele i plany transformacji, w tym informacje na temat ich wiarygodności i roczne sprawozdania z postępów;

b) rozważyli finansowanie projektów w zakresie transformacji, które mogą zmniejszyć negatywny wpływ na czynniki zrównoważonego rozwoju oraz przyszłe ryzyka związane z transformacją i ryzyka fizyczne, np. przez stosowanie się do wskazań systematyki dotyczących przystosowania do zmiany klimatu.

13. ZALECENIE DOTYCZĄCE MAŁYCH I ŚREDNICH PRZEDSIĘBIORSTW

Małe i średnie przedsiębiorstwa ubiegające się o finansowanie transformacji

13.1. Jeśli MŚP są zainteresowane pozyskaniem finansowania transformacji, będą potrzebować proporcjonalnych rozwiązań dopasowanych do ich wielkości, zdolności administracyjnych i zasobów i dlatego zachęca się je do współpracy z pośrednikami finansowymi i inwestorami w celu zbadania dostępnych opcji finansowania i usług wsparcia.

13.2. MŚP, które są zainteresowane wkładem w transformację, mogą rozważyć pozyskanie finansowania transformacji na swoje inwestycje związane z transformacją, które mogą być inwestycjami bieżącymi lub przyszłymi np. na następujące cele:

a) nowe ekologiczne technologie;

b) modernizacja istniejącej działalności gospodarczej lub aktywów;

c) inwestowanie w technologie prorozwojowe;

d) ekologiczna polityka zaopatrzenia (np. energia odnawialna);

e) działania zazieleniające funkcje pomocnicze MŚP, np. działania zwiększające efektywność energetyczną ich budynków, leasing lub zakup pojazdów elektrycznych, dekarbonizacja transportu, zazielenianie dostaw żywności itp.

13.3. MŚP notowane na giełdzie są objęte zakresem dyrektywy (UE) 2022/2464 i w przyszłości będą ujawniać informacje dotyczące zrównoważonego rozwoju zgodnie z uproszczonymi standardami sprawozdawczości. MŚP, które nie są objęte zakresem tej dyrektywy, ale są zainteresowane przekazywaniem swoich kluczowych informacji dotyczących zrównoważonego rozwoju, mogą rozważyć zastosowanie w tym celu tych uproszczonych standardów sprawozdawczości lub innych dobrowolnych standardów sprawozdawczości dostosowanych do MŚP 45 .

13.4. Duże przedsiębiorstwa zachęca się do proporcjonalnego wspierania MŚP (zainteresowanych finansowaniem transformacji) w ich łańcuchu wartości w ocenie potrzeb w zakresie finansowania transformacji oraz, w stosownych przypadkach, w uzyskiwaniu kluczowych informacji dotyczących zrównoważonego rozwoju, niezależnie od tego, czy wchodzą one w zakres obowiązkowej sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju.

13.5. W stosownych przypadkach większe przedsiębiorstwa mogłyby również współpracować z instytucjami finansowymi, aby oferować korzystne warunki finansowania lub zakupu swoim partnerom w łańcuchu wartości potrzebującym finansowania transformacji, w szczególności MŚP w sektorach istotnych dla transformacji 46 .

14. ROZWIĄZANIA FINANSOWE DLA MAŁYCH I ŚREDNICH PRZEDSIĘBIORSTW

14.1. MŚP mają ograniczone możliwości dostarczania szczegółowych informacji, dlatego zachęca się pośredników finansowych i inwestorów do stosowania zasady proporcjonalności w kontaktach z klientami będącymi MŚP. Nie powinni oni domagać się informacji wykraczających poza to, co jest konieczne, i zachować powściągliwość przy zwracaniu się o informacje do partnerów z łańcucha wartości będących MŚP.

14.2. Pośredników finansowych zachęca się do oferowania programów edukacyjnych i zwiększających świadomość, usług doradczych lub narzędzi internetowych, aby pomóc MŚP zainteresowanym finansowaniem transformacji w podnoszeniu ich świadomości na temat ryzyka związanego z transformacją i możliwości związanych z transformacją.

14.3. W ramach tego rodzaju działań zainteresowanym MŚP można by udzielać wsparcia, które pomogłoby im w prosty sposób ocenić ich potrzeby w zakresie finansowania transformacji.

14.4. MŚP można zaoferować rozwiązania finansowe ukierunkowane na ekologię i transformację, które są proporcjonalne i odpowiednie dla MŚP oraz na tyle atrakcyjne, aby były zachęcające, biorąc pod uwagę, że MŚP nienotowane na giełdzie nie podlegają obowiązkom sprawozdawczym na mocy dyrektywy (UE) 2022/2464 i rozporządzenia (UE) 2020/852.

15. ZALECENIE DLA PAŃSTW CZŁONKOWSKICH

Zachęca się państwa członkowskie do uwzględnienia następujących zaleceń, aby pobudzić finansowanie transformacji:

15.1. Zachęca się państwa członkowskie do podnoszenia świadomości wśród uczestników rynku na temat potrzeby finansowania inwestycji w zieloną transformację oraz na temat istniejących standardów, zasad i gwarancji, które mogą zapewnić wiarygodność i integralność środowiskową takich inwestycji. Państwa członkowskie mogłyby wyjaśnić korzyści płynące z wykorzystania w tym celu unijnych narzędzi zrównoważonego finansowania.

15.2. Państwa członkowskie mogłyby zachęcać uczestników rynku do korzystania ze scenariuszy odniesienia, które są oparte na podstawach naukowych i odzwierciedlają ścieżki dekarbonizacji zgodne z porozumieniem paryskim, takie jak scenariusze Międzynarodowej Agencji Energetycznej (MAE) lub Międzynarodowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (IPCC) dotyczące ograniczenia wzrostu temperatury do 1,5 °C, bez przekroczenia tej wartości granicznej lub przy niewielkim jej przekroczeniu, lub unijne, krajowe i sektorowe ścieżki odnoszące się do wspomnianych scenariuszy MAE lub IPCC.

15.3. Państwa członkowskie mogłyby zachęcać uczestników rynku do nawiązywania między sobą współpracy, w graniach unijnych i krajowych ram konkurencji, aby dzielić się zdobytymi doświadczeniami i najlepszymi praktykami w zakresie udzielania finansowania transformacji lub ubiegania się o nie oraz stawiania czoła wspólnym wyzwaniom. Państwa członkowskie mogłyby wykorzystać rolę, jaką w tym zakresie mogą odegrać stowarzyszenia branżowe i inne organizacje o utrwalonej renomie.

15.4. Państwa członkowskie mogłyby zachęcać do budowania potencjału w zakresie narzędzi i polityki finansowania transformacji, w tym do szkolenia urzędników służby cywilnej, organów regulacyjnych i specjalistów z sektora finansowego, aby wspierać opracowywanie rozwiązań i polityki finansowej związanych z transformacją, odzwierciedlających zależności geograficzne.

15.5. Państwa członkowskie mogłyby zachęcać do stosowania innowacyjnych produktów i usług zrównoważonego finansowania dostosowanych do potrzeb MŚP i promować takie produkty i usługi, z uwzględnieniem zasady proporcjonalności.

15.6. Państwa członkowskie mogłyby wspierać MŚP w dobrowolnym zgłaszaniu zainteresowanym stronom oraz pośrednikom finansowym i inwestorom kluczowych informacji na temat zrównoważonego rozwoju i finansowania transformacji, co mogłoby zwiększyć różnorodność opcji finansowania oferowanych MŚP.

15.7. Państwa członkowskie mogłyby zachęcać wielostronne banki rozwoju i krajowe banki prorozwojowe do wspierania tych wysiłków przez oferowanie pomocy technicznej.

15.8. Państwa członkowskie mogłyby zachęcać lokalne banki i MŚP do podejmowania inicjatyw mających na celu opracowanie i wdrożenie strategii zrównoważonego finansowania oraz wiarygodnych celów transformacji lub, w stosownych przypadkach, planów transformacji dla MŚP.

16. ZALECENIE DLA EUROPEJSKICH ORGANÓW NADZORU I WŁAŚCIWYCH ORGANÓW KRAJOWYCH

Zachęca się europejskie organy nadzoru i właściwe organy krajowe do:

16.1. uwzględnienia niniejszego zalecenia podczas monitorowania i nadzorowania ryzyka pseudoekologicznego marketingu związanego z transformacją;

16.2. uwzględniania istotnych informacji prospektywnych wykorzystanych do sformułowania celów transformacji, a także zawartych w wiarygodnych planach transformacji lub ujawnianych informacjach w zakresie systematyki przy ocenie związanego z transformacją ryzyka finansowego podmiotów nadzorowanych;

16.3. podnoszenia świadomości wśród nadzorowanych podmiotów na temat tego, w jaki sposób ramy regulacyjne pozwalają na wykorzystanie informacji prospektywnych uzyskanych od kontrahentów lub przedsiębiorstw, w które dokonano inwestycji, do oceny i monitorowania ryzyka związanego z transformacją i ryzyka fizycznego oraz zarządzania takimi rodzajami ryzyka;

16.4. budowania zdolności w zakresie finansowania transformacji we współpracy z właściwymi organami krajowymi i promowania zaufanego środowiska na potrzeby finansowania transformacji w całej UE.

Sporządzono w Brukseli dnia 27 czerwca 2023 r.

ZAŁĄCZNIK

Niniejszy załącznik towarzyszy zaleceniu Komisji w sprawie ułatwienia finansowania transformacji w stronę gospo-
darki zrównoważonej 47 . Uzupełnia on zalecenia o bardziej szczegółowe rozważania i ilustracje, aby wspomóc dobro-
wolne stosowanie narzędzi z unijnych ram zrównoważonego finansowania w odniesieniu do finansowania transfor-
macji. Przedstawiono w nim różne warianty i sugestie dla przedsiębiorstw i instytucji finansowych dotyczące ustalania
celów transformacji, określania i identyfikowania potrzeb i projektów w zakresie finansowania transformacji, a także
pozyskiwania lub zapewniania finansowania transformacji.
1. Spis treści

1. Związek między zielonym finansowaniem a finansowaniem transformacji

2. Rozważania dotyczące tego, w jaki sposób różne rodzaje skutków, ryzyka i możliwości tworzonych przez przedsiębiorstwo mogą znaleźć odzwierciedlenie w indywidualnych celach transformacji

3. Przegląd narzędzi zrównoważonego finansowania w celu ustalania i formułowania potrzeb w zakresie finansowania transformacji

4. Metody wyznaczania unijnych klimatycznych wskaźników referencyjnych

5. Systematyka UE

5.1. Do czego można wykorzystać systematykę UE

5.2. Systematyka jako narzędzie transformacji

5.3. Warianty wykorzystania systematyki do określenia potrzeb w zakresie finansowania transformacji

6. Instrumenty finansowe w celu pozyskania finansowania transformacji

7. Wykorzystanie narzędzi Unii Europejskiej w zakresie zrównoważonego finansowania przez pośredników finansowych i inwestorów

1. Związek między zielonym finansowaniem a finansowaniem transformacji

Zrównoważone finansowanie polega na finansowaniu zarówno tego, co już jest przyjazne dla środowiska, jak i tego, co z czasem przechodzi na taki poziom efektywności.

Na rys. 1 poniżej przedstawiono, w jaki sposób finansowanie transformacji odnosi się do finansowania ogólnego i zielonego finansowania oraz w jaki sposób te różne formy finansowania mogą ewoluować w perspektywie krótko-, średnio- i długoterminowej.

Finansowanie ogólne, które nie ma żadnych celów dotyczących zrównoważonego rozwoju, można odróżnić od zielonego finansowania i finansowania transformacji. Takie ogólne finansowanie może obecnie obejmować zarówno działalność o dużym, jak i o niewielkim wpływie. Z czasem, wraz z transformacją gospodarczą, działalność o dużym wpływie będzie musiała stać się działalnością o niewielkim wpływie.

Finansowanie transformacji ma na celu sfinansowanie tej zmiany. Może ono obejmować zarówno finansowanie z wykorzystaniem wpływów pieniężnych, jak i finansowanie ogólnego przeznaczenia (na działalność). W perspektywie krótkoterminowej finansowanie transformacji często nie doprowadzi do usprawnień, które pozwolą na osiągnięcie celów efektywności środowiskowej. W perspektywie długoterminowej potrzeby w zakresie finansowania transformacji należy jednak dostosować do unijnych celów klimatycznych i środowiskowych i w związku z tym będą one uważane za ekologiczne albo za mające niewielki wpływ.

Rysunek 1: Związek między zielonym finansowaniem a finansów aniem transformacji dziś i w przyszłości

grafika

2. Rozważania dotyczące tego, w jaki sposób różne rodzaje skutków, ryzyka i możliwości tworzonych przez przedsiębiorstwo mogą znaleźć odzwierciedlenie w indywidualnych celach transformacji

Niniejsza sekcja odnosi się do pkt 3 i 4 zalecenia Komisji.

Przedsiębiorstwa mogą rozważyć swoje potrzeby w zakresie finansowania transformacji na podstawie swojego wpływu, ryzyka i możliwości związanych ze zrównoważonym rozwojem. Te trzy elementy można zidentyfikować za pomocą oceny istotności zgodnie z zasadą podwójnej istotności.

W ramach tej oceny przedsiębiorstwa mogłyby wykorzystywać analizę scenariuszy związanych z klimatem i środowiskiem do identyfikacji i oceny ryzyka fizycznego i ryzyka związanego z transformacją oraz możliwości w perspektywie krótko-, średnio- i długoterminowej. Na podstawie wyników takiej oceny istotności 48 , w stosownych przypadkach, przedsiębiorstwa mogłyby wyznaczyć cele transformacji oraz określić potrzeby i zobowiązania w zakresie finansowania transformacji.

Na rys. 2 przedstawiono przegląd narzędzi, które można wykorzystać do określenia potrzeb w zakresie finansowania transformacji w przypadku istotnych skutków oraz do określenia potrzeb finansowych umożliwiających zaradzenie skutkom rezydualnym.

Rysunek 2: W jaki sposób różne rodzaje wpływu, ryzyka i możliwości przedsiębiorstwa mogą znaleźć odzwierciedlenie w indywidualnych celach transformacji i, co za tym idzie, potrzebach w zakresie jej finansowania

grafika

Przedsiębiorstwa zachęca się, aby przy planowaniu transformacji i określaniu potrzeb w zakresie finansowania transformacji rozważyły ustalenie celów transformacji na podstawie odpowiednich ścieżek transformacji, które są zgodne z transformacją, z uwzględnieniem rodzaju skutków i innych czynników, takich jak dotkliwość, skala, zakres i nieodwracalność tych skutków. W tym celu przedsiębiorstwa mogą korzystać ze standardów i wytycznych dostępnych na podstawie dyrektywy (UE) 2022/2464 i jej wdrożenia (dyrektywa w sprawie sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju).

Zachęca się przedsiębiorstwa do rozważenia poniższych kwestii dotyczących sposobu odzwierciedlenia różnych rodzajów wpływu, ryzyka i możliwości w celach transformacji i powiązanych potrzebach w zakresie finansowania transformacji.

Tabela 1.

Ogólne kwestie dotyczące ustalania celów klimatycznych i środowiskowych w przypadku istotnych skutków

1) Uwzględnienie wiarygodnych ram odniesienia na potrzeby metody stosowanej w tym procesie, tj. uwzględnienie m.in.:
- opartej na podstawach naukowych analizy scenariuszy oraz globalnych, unijnych lub krajowych sektorowych ścieżek ograniczenia wzrostu temperatury do 1,5 °C, bez przekroczenia tej wartości granicznej lub przy niewielkim jej przekroczeniu, z odniesieniem do IPCC, MAE lub innych, wiarygodnych i opartych na podstawach naukowych prywatnych inicjatyw. Należy rozważyć scenariusze, które odzwierciedlają szczególny kontekst przedsiębiorstwa pod względem położenia geograficznego i działalności gospodarczej;
- unijnych ram regulujących zrównoważone finansowanie, także rozporządzenia w sprawie systematyki oraz metod wyznaczania unijnych klimatycznych wskaźników referencyjnych (zob. sekcje 3-5 niniejszego załącznika);
- unijnych strategicznych planów działania w dziedzinie ochrony środowiska: na rzecz gospodarki o obiegu zamkniętym 49 , różnorodności biologicznej 50  i eliminacji zanieczyszczeń 51 ;
- przy ocenie wyzwań związanych z transformacją i dostępnych technologii najwyższej klasy w danym sektorze należy zapoznać się z opracowanymi przez Komisję unijnymi ścieżkami transformacji 52  w odniesieniu do aspektów związanych z klimatem.
2) Rozważenie ustanowienia celów transformacji, które są określone w czasie, oparte na podstawach naukowych i możliwe do realizacji, aby zapewnić ich wiarygodność.
3) Rozważenie podziału tych celów na poziomie działalności i produktu oraz określenie kluczowych dźwigni na poziomie działalności, w tym zasobów finansowych, aby zapewnić operacjonalizację tych celów.
4) Rozważenie, w stosownych przypadkach, w odniesieniu do pkt 3), określenia oczekiwanych dźwigni dekarbonizacji i ich ogólnego wkładu ilościowego w osiągnięcie celów redukcji emisji gazów cieplarnianych, a także planowanych kluczowych działań, w tym zmian w portfelu produktów i usług przedsiębiorstwa oraz przyjęcia przez nie nowych technologii.
5) Rozważenie wskaźników, na podstawie których można mierzyć i monitorować osiąganie celów transformacji, na przykład takich wskaźników jak skuteczność działań, postępy poczynione w czasie i zaangażowanie zainteresowanych stron.
6) Rozważenie sprecyzowania, w jaki sposób procesy planowania biznesowego i finansowego oraz ramy zarządzania ryzykiem uwzględniają cele transformacji.
7) Rozważenie ogólnej integralności środowiskowej celów transformacji, tak aby nie zamieniać jednego celu na inny, i rozważenie w związku z tym zastosowania zasady "nie czyń poważnych szkód", zgodnie z rozporządzeniem w sprawie systematyki. Należy również uwzględnić przestrzeganie minimalnych gwarancji dotyczących praw człowieka i praw pracowniczych.
8) Rozważenie powzięcia środków na potrzeby zapewnienia przejrzystości celów i podstaw, na których te cele wyznaczono, aby zachęcić inwestorów i pośredników finansowych do uwzględnienia tych celów przy finansowaniu transformacji. Można na przykład, aby zwiększyć wiarygodność osiągnięcia celów, rozważyć sformułowanie ich w ramach wiarygodnego planu transformacji, który odzwierciedla zewnętrzne zależności 53  w lokalizacjach, w których działa przedsiębiorstwo.
9) Rozważenie solidnego procesu zarządzania wspierającego realizację celów transformacji i nadzór nad nimi, w tym:
a) zatwierdzenie celów transformacji przez organy administrujące, zarządzające i nadzorcze przedsiębiorstwa;
b) ustanowienie dobrej kontroli wewnętrznej obejmującej jasny podział ról i obowiązków w zakresie nadzoru i realizacji działań wspierających osiąganie tych celów transformacji;
c) regularne składanie organom zarządzającym sprawozdań z osiągania celów transformacji.
10) W stosownych przypadkach rozważenie wykorzystania weryfikacji i poświadczenia przez osoby trzecie, aby zwiększyć wiarygodność celów transformacji i powiązanego procesu ustalania celów i działań następczych.

Tabela 2.

Kwestie dotyczące celów w zakresie prostych usprawnień w przypadku skutków nieistotnych

1) W przypadku przedsiębiorstw, których główna działalność gospodarcza ma niewielki wpływ, może udać się ograniczyć skutki rezydualne, mogące występować na przykład w funkcjach pomocniczych tego przedsiębiorstwa (np. efektywność energetyczna budynków biurowych, emisje z transportu lub mobilności, zakup energii odnawialnych, ekologizacja dostaw żywności itp.).
2) W stosownych przypadkach, rozważenie:
a) celów w zakresie prostych usprawnień, aby zainwestować w efektywność energetyczną budynków i w ten sposób znacznie ograniczyć emisje związane ze zużyciem energii elektrycznej lub ogrzewania oraz poczynić podobne inwestycje, w szczególności przez działalność wspomagającą objętą aktami delegowanymi przyjętymi na podstawie rozporządzenia (UE) 2020/852 (rozporządzenie w sprawie systematyki);
b) polityki zamówień publicznych ze szczególnym uwzględnieniem kwestii zrównoważonego rozwoju.

3. Przegląd narzędzi zrównoważonego finansowania w celu ustalania i formułowania potrzeb w zakresie finansowania transformacji

Aby ułatwić określanie celów transformacji i formułowanie konkretnych potrzeb w zakresie finansowania transformacji na poziomie przedsiębiorstwa i na poziomie działalności gospodarczej można wykorzystać narzędzia zrównoważonego finansowania, w szczególności systematykę lub unijne klimatyczne wskaźniki referencyjne, a także wiarygodne plany transformacji. Finansowanie transformacji można następnie pozyskać za pomocą zielonych obligacji, kredytów ekologicznych, obligacji lub kredytów powiązanych ze zrównoważonością, finansowania kapitałowego lub kredytów specjalistycznych.

Na rys. 3 poniżej przedstawiono przegląd narzędzi, które można wykorzystać do określenia i pozyskania finansowania transformacji.

Rysunek 3: Warianty formułowania potrzeb w zakresie finansowania transformacji i pozyskiwania finansowania transformacji

grafika

4. Metody wyznaczania unijnych klimatycznych wskaźników referencyjnych

Niniejsza sekcja odnosi się do pkt 5 zalecenia Komisji.

W przypadku gdy nie istnieją sektorowe ścieżki lub plany działania oparte na podstawach naukowych, przedsiębiorstwa mogłyby rozważyć metody wyznaczania unijnych klimatycznych wskaźników referencyjnych i stosować je w sposób zapewniający zgodność ze scenariuszem 1,5 °C opracowanym przez MAE lub IPCC.

W przypadku gdy istnieją sektorowe scenariusze i ścieżki oparte na podstawach naukowych, przedsiębiorstwa mogłyby rozważyć, czy stosowanie tych scenariuszy i ścieżek umożliwia im również spełnienie minimalnych norm dotyczących unijnych klimatycznych wskaźników referencyjnych.

Istnieje większe prawdopodobieństwo, że emisje na rynku kapitałowym przedsiębiorstw spełniających minimalne normy dotyczące metod wyznaczania klimatycznych wskaźników referencyjnych i wykazujących to (na przykład za pomocą wiarygodnego planu transformacji uwzględniającego normy i wytyczne dostępne na podstawie dyrektywy (UE) 2022/2464 i jej wdrożenia), zostaną włączone do portfeli, które są zgodne z unijnymi klimatycznymi wskaźnikami referencyjnymi.

Minimalne normy dotyczące klimatycznych wskaźników referencyjnych

Unijne klimatyczne wskaźniki referencyjne opierają się na wiarygodnym zestawie kryteriów mających na celu zapewnienie portfelom ścieżki transformacji, która jest zgodna z transformacją w stronę gospodarki zrównoważonej 54 . Minimalne normy dotyczące celu i trajektorii dekarbonizacji w odniesieniu do klimatycznych wskaźników referencyjnych zakładają wymóg rocznej redukcji intensywności emisji gazów cieplarnianych o co najmniej 7 % lub osiągnięcie bezwzględnego celu redukcji emisji gazów cieplarnianych. 55

Dla każdego roku, w którym cele nie zostały osiągnięte, niezrealizowane wartości docelowe należy kompensować przez skorygowanie w górę celów przewidzianych w ich trajektorii dekarbonizacji na kolejny rok.

W miarę możliwości należy rozważyć wykazanie niższego średniego poziomu emisji w porównaniu z podobnymi podmiotami i unikanie szczególnych czynników wykluczenia wymienionych w art. 9-12 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2020/1818 z dnia 17 lipca 2020 r.

Zwiększenie wagi przedsiębiorstw, które ustalają i publikują cele redukcji emisji gazów cieplarnianych

Emisji na rynku kapitałowym przedsiębiorstw można przypisać większą wagę w ramach wskaźnika referencyjnego, który jest zgodny z unijnymi klimatycznymi wskaźnikami referencyjnymi, jeżeli przedsiębiorstwo emitujące może wykazać, że wyznaczyło i opublikowało cele redukcji emisji gazów cieplarnianych, gdy spełnione są następujące warunki:

a) emitent papierów wartościowych wchodzących w skład portfela referencyjnego w sposób spójny i dokładny publikuje swoje emisje gazów cieplarnianych z zakresów 1, 2 i 3;

b) emitent papierów wartościowych wchodzących w skład portfela referencyjnego zmniejszył swoją intensywność emisji gazów cieplarnianych lub, w stosownych przypadkach, swoje emisje gazów cieplarnianych w ujęciu bezwzględnym, w tym emisje gazów cieplarnianych z zakresów 1, 2 i 3, średnio o co najmniej 7 % rocznie przez co najmniej trzy kolejne lata.

5. Systematyka UE

Niniejsza sekcja odnosi się do pkt 6 zalecenia Komisji.

5.1. Do czego można wykorzystać systematykę UE

Przedsiębiorstwa mogą wykorzystywać systematykę jako narzędzie finansowania transformacji, do planowania transformacji swojej działalności gospodarczej i przeznaczania środków na niezbędne inwestycje w transformację. W związku z tym można ją wykorzystywać do klasyfikacji zrównoważonych inwestycji, pomiaru bieżącej i planowanej efektywności klimatycznej lub środowiskowej, wyznaczania celów i informowania o nich, w tym formułowania celów powiązanych z systematyką w planach transformacji.

Rysunek 4: Do czego można wykorzystać systematykę

grafika

5.2. Systematyka jako narzędzie transformacji

W systematyce określono działalność gospodarczą zrównoważoną środowiskowo, a nie przedsiębiorstwa, dzięki czemu umożliwiono przedsiębiorstwom transformację przez stopniowe zwiększanie ich udziału w działalności zrównoważonej środowiskowo.

Na rys. 5 przedstawiono, w jaki sposób przedsiębiorstwo może stopniowo przekształcać swoją działalność, w tym przypadku działalność prowadzoną w fabrykach, i inwestować w modernizację, aby zwiększyć udział zielonej działalności w przyszłości. Plany transformacji oparte na rodzaju działalności mogą być kluczowym elementem strategii transformacji na poziomie podmiotu.

Rysunek 5: Systematyka jako narzędzie transformacji

grafika

5.3. Warianty wykorzystania systematyki do określenia potrzeb w zakresie finansowania transformacji

Przedsiębiorstwa mogą wykorzystać systematykę do określenia swoich potrzeb i zobowiązań w zakresie finansowania transformacji na poziomie działalności.

W systematyce nie określono harmonogramu, zgodnie z którym przedsiębiorstwo powinno dostosować swoją działalność do któregokolwiek z kryteriów systematyki. Pozostawiono natomiast uczestnikom rynku elastyczność w korzystaniu z harmonogramów własnych ścieżek transformacji opartych na podstawach naukowych. Przedsiębiorstwa mogą się odwoływać do kryteriów systematyki przy ustalaniu celów klimatycznych i środowiskowych i jeżeli cele te są dostosowane do transformacji, a ich osiągnięcie jest wiarygodne, przedsiębiorstwa mogą zwiększyć finansowanie transformacji z myślą o ich realizacji.

Na rys. 6 zilustrowano, w jaki sposób można wykorzystać systematykę do tego celu, i przedstawiono warianty, które można rozważyć w danej kolejności, z uwzględnieniem wykonalności najpierw bardziej ambitnych z nich.

Rysunek 6: Wykorzystanie unijnej systematyki do określenia potrzeb w zakresie finansowania transformacji

grafika

1) Finansowanie działalności gospodarczej już zgodnej z systematyką

W przypadku gdy działalność gospodarcza jest już dostosowana do systematyki, przedsiębiorstwa mogą rozważyć wszelkie obecne i przyszłe potrzeby w zakresie finansowania, aby utrzymać zgodność z systematyką również w przyszłości.

2) Inwestycje zgodne z systematyką

W przypadku gdy działalność gospodarcza kwalifikuje się do systematyki, ale nie jest jeszcze z nią zgodna, przedsiębiorstwa mogą uwzględnić dostosowanie działalności do technicznych kryteriów kwalifikacji określonych w systematyce w ciągu pięciu (w wyjątkowych przypadkach - dziesięciu) lat 56 . W planie dotyczącym nakładów inwestycyjnych należy określić inwestycje w transformację niezbędne do osiągnięcia tych celów. Takie nakłady inwestycyjne uznaje się za inwestycje zgodne z systematyką.

3) Inwestycje na rzecz zgodności z systematyką w dłuższym horyzoncie czasowym

W przypadku gdy dostosowanie do systematyki w ciągu pięciu (w wyjątkowych przypadkach - dziesięciu) lat nie jest wykonalne, można rozważyć dostosowanie składnika aktywów lub działalności gospodarczej do powiązanych kryteriów efektywności systematyki w dłuższym horyzoncie czasowym, który nadal jest zgodny z transformacją. Inwestycjom w transformację, dzięki którym zgodność z systematyką zostanie osiągnięta w dłuższym okresie niż pięć (w wyjątkowych przypadkach - dziesięć) lat, uznawanym na mocy rozporządzenia delegowanego (UE) 2021/2178, mógłby towarzyszyć plan transformacji dla poszczególnych rodzajów działalności, zgodny z transformacją, uzasadniający dłuższy horyzont czasowy na osiągnięcie celów 57  oraz wskazujący sposób osiągnięcia zgodności z systematyką na późniejszym etapie.

W odniesieniu do aspektów środowiskowych cele można dostosować do międzynarodowych i unijnych założeń i celów polityki ochrony środowiska, w tym celów dotyczących zrównoważonej ochrony i odbudowy zasobów wodnych i morskich, gospodarki o obiegu zamkniętym, zapobiegania zanieczyszczeniom i ich kontroli oraz ochrony i przywrócenia różnorodności biologicznej i ekosystemów.

4) Inwestycje na rzecz wyjścia ponad poziomy łagodzenia zmiany klimatu zgodne z zasadą "nie czyń poważnych szkód" na pierwszym etapie

Przedsiębiorstwa prowadzące działalność niespełniającą obecnie kryteriów "nie czyń poważnych szkód" określonych w systematyce, gdy inwestycje mające na celu osiągnięcie kryteriów znacznego wkładu w ciągu pięciu (w wyjątkowych przypadkach - dziesięciu) lat nie są obecnie wykonalne, mogą rozważyć poprawę efektywności środowiskowej tej działalności powyżej poziomów efektywności określonych w kryteriach "nie czyń poważnych szkód" w terminie na tyle krótkim, aby był zgodny z transformacją. 58  W przypadku takich inwestycji w transformację, które poprawiają wyniki do poziomów wykraczających poza kryteria "nie czyń poważnych szkód" określone w systematyce jako pierwszy etap transformacji, przedsiębiorstwa mogłyby rozważyć dołączenie do tych inwestycji planu transformacji dla poszczególnych rodzajów działalności, zgodnego z transformacją, uzasadniając, dlaczego ten etap przejściowy jest potrzebny, i wyjaśniając, w jaki sposób dostosowanie do systematyki zostanie osiągnięte na późniejszym etapie.

W planie tym można wykazać (i) w jaki sposób dana działalność wyjdzie, dzięki znaczącej poprawie wyników, ponad poziom kryteriów "nie czyń poważnych szkód" i będzie dalej zmierzać w kierunku poziomu kryteriów znaczącego wkładu oraz (ii) w jaki sposób ciągła poprawa efektywności klimatycznej lub środowiskowej pozwoli uniknąć wyrządzania poważnych szkód w przyszłości, ponieważ gospodarka zbliża się do neutralności klimatycznej, a poziomy tolerancji dla szkód uznawanych za poważne również będą się z czasem zmieniać.

5) Inwestycje określone w inny sposób w planie transformacji opartym na rodzaju działalności

W przypadku działalności gospodarczej o dużym wpływie na klimat, która nie jest jeszcze objęta aktami delegowanymi w sprawie systematyki, i w przypadku gdy nie istnieje alternatywa w postaci niskiego wpływu objęta rozporządzeniem w sprawie systematyki, przedsiębiorstwa mogłyby rozważyć zastosowanie innych środków, takich jak ścieżki oparte na podstawach naukowych, z myślą o określeniu celów i potrzeb w zakresie finansowania.

6) Inwestycje na rzecz związanej z transformacją działalności o niewielkim wpływie na środowisko

W przypadku działalności gospodarczej o niewielkim wpływie, która w związku z tym nie jest objęta systematyką, przedsiębiorstwa mogą rozważyć zastosowanie odpowiednich kryteriów systematyki w celu uwzględnienia skutków rezydualnych, np. poprzez inwestycje w efektywność energetyczną budynków, mobilność niskoemisyjną, technologie prorozwojowe itp.

6. Instrumenty finansowe w celu pozyskania finansowania transformacji

Niniejsza sekcja odnosi się do pkt 8 zalecenia Komisji.

W celu pozyskania finansowania transformacji przedsiębiorstwa mogą rozważyć wykorzystanie instrumentu finansowego związanego z transformacją lub kombinacji kilku takich instrumentów, do których należą określone rodzaje kredytów lub emisje na rynku kapitałowym o określonych cechach. Tabela 3 poniżej zawiera przykłady dotyczące tego celu.

Tabela 3

Przykłady instrumentów finansowania na rynku kredytowym lub kapitałowym służących pozyskiwaniu środków finansowania transformacji

Kredyty ekologiczne i inne kredyty związane ze zrównoważonością 1) Finansowanie projektów lub inwestycji za pomocą kredytu o specjalnym przeznaczeniu na transformację (finansowanie z wykorzystaniem wpływów pieniężnych), np. kredyty na modernizację aktywów lub nowe inwestycje, które umożliwią produkcję niskoemisyjną lub znacznie poprawią efektywność środowiskową. Na przykład:

- kredyty na finansowanie projektów w zakresie transformacji, obejmujących wiarygodny plan transformacji oparty na rodzaju działalności lub będących częścią wiarygodnego planu transformacji na poziomie podmiotu 59 ;

- kredyty na finansowanie działalności gospodarczejkwalifikującejsię do systematyki i osiągnięcia zgodności z systematyką w perspektywie pięciu lat (w wyjątkowych przypadkach - dziesięciu lat);

- wiarygodne, oparte na podstawach naukowych cele, tam gdzie jest to proporcjonalne, poparte informacjami zapewniającymi rzetelność, przejrzystość i rozliczalność;

- kredyty na finansowanie innych inwestycji w transformację w ramach działalności, o której mowa w pkt 2.2 niniejszego zalecenia;

- określenie solidnych wskaźników efektywności środowiskowej w celu finansowania uwzględnionych w planie transformacji inwestycji przedsiębiorstw.

2) Korzystanie z kredytu ogólnego przeznaczenia (na działalność) związanego z poprawą ogólnych wyników w zakresie zrównoważonego rozwoju zgodnie z transformacją określoną w pkt 2.1. Na przykład:

- kredyty z kluczowymi celami skuteczności działania na finansowanie inwestycji w transformację, które są zgodne ze ścieżkami transformacji opartymi na podstawach naukowych;

- kredyty z kluczowymi celami skuteczności działania na finansowanie inwestycji w transformację, które opierają się na ogólnym udziale dostosowania do systematyki, który należy osiągnąć;

- kredyty na finansowanie inwestycji w transformację, które opierają się na wiarygodnym planie transformacji zawierającym kluczowe cele skuteczności działania.

Zielone obligacje i inne obligacje związane ze

zrównoważonością

1) Rozważenie emisji obligacji w konkretnym celu transformacji poprzez wykazanie wykorzystania wpływów pieniężnych.

Na przykład emisja obligacji zgodnie z rozporządzeniem w sprawie europejskich zielonych obligacji w celu sfinansowania inwestycji w transformację w ramach działalności gospodarczej kwalifikującej się do systematyki i osiągnięcia dostosowania do systematyki w ciągu pięciu (w wyjątkowych przypadkach - dziesięciu) lat.

2) Rozważenie emisji obligacji powiązanej z docelowym wynikiem transformacji przedsiębiorstwa (np. obligacja powiązana ze zrównoważonością) poprzez wykorzystanie systematyki lub wiarygodnych planów transformacji na poziomie podmiotu 60  i działalności lub wiarygodnych celów - jeżeli są one proporcjonalne - opartych na podstawach naukowych, oraz:

- określenie kluczowych celów efektywności na potrzeby finansowania istotnych inwestycji przedsiębiorstw, które to inwestycje są uwzględnione w planie transformacji;

- przedsiębiorstwa zachęca się do powiązania wymogów w zakresie zrównoważonego rozwoju, w ramach obligacji powiązanych ze zrównoważonością, z systematyką lub celem dotyczącym unijnych klimatycznych wskaźników referencyjnych;

- może to obejmować finansowanie inwestycji w transformację określonych za pomocą celów opartych na systematyce.

3) Rozważenie korzystania ze wzoru dobrowolnego ujawniania informacji zawartego w rozporządzeniu w sprawie europejskich zielonych obligacji, aby zapewnić inwestorom i pośrednikom finansowym standardowe informacje na temat emisji obligacji, które nie są zgodne z europejskim standardem zielonych obligacji.

Finansowanie kapitałowe W przypadku gdy emisje papierów wartościowych są odpowiednim instrumentem finansowym, należy rozważyć zastosowanie kryteriów transformacji podobnych do tych, o których mowa powyżej, aby określić kluczowe cele dotyczące wyników w zakresie zrównoważonego rozwoju.
Finansowanie specjalistyczne Uwzględnienie specjalistycznego finansowania, takiego jak leasing, rozwiązania z zakresu finansowania strukturyzowanego, finansowanie typu project finance i instrumenty finansowania mieszanego, przez zastosowanie kryteriów transformacji podobnych do tych, o których mowa powyżej, aby określić kluczowe cele dotyczące wyników w zakresie zrównoważonego rozwoju.

7. Wykorzystanie narzędzi Unii Europejskiej w zakresie zrównoważonego finansowania przez pośredników finansowych i inwestorów

Niniejsza sekcja odnosi się do pkt 9 zalecenia Komisji.

Pośrednicy finansowi i inwestorzy chcący zapewnić finansowanie transformacji, aby wesprzeć transformację gospodarki realnej mogliby wykorzystać narzędzia zrównoważonego finansowania do ustalenia celów portfelowych i zidentyfikowania projektów lub przedsiębiorstwa na potrzeby sfinansowania transformacji. Tabela 4 poniżej zawiera dalsze przykłady w tym zakresie.

Tabela 4

Jak korzystać z narzędzi zrównoważonego finansowania do ustalania celów portfela i identyfikowania projektów lub przedsiębiorstw na potrzeby sfinansowania transformacji

Rozważenie wykorzystania metod dekarbonizacji

opartych na unijnych

klimatycznych wskaźnikach referencyjnych, aby ustalić cele transformacji portfela i zidentyfikować

odpowiednie przedsiębiorstwa:

Wykorzystanie metod dekarbonizacji opartych na unijnych klimatycznych wskaźnikach referencyjnych do wyznaczania celów w zakresie dekarbonizacji:

rozważenie wykorzystania unijnych klimatycznych wskaźników referencyjnych do realizacji strategii dekarbonizacji i inwestowanie w portfel przedsiębiorstw o różnych celach klimatycznych i potrzebach w zakresie finansowania transformacji; tworzenie produktów finansowych powielających powyższe metody wyznaczania wskaźników referencyjnych 61 ;

administratorów wskaźników referencyjnych zachęca się do rozważenia nadania większej wagi przedsiębiorstwom na podstawie wyznaczonych przez przedsiębiorstwa celów w zakresie dekarbonizacji;

rozważenie stosowania metod wyznaczania wskaźników referencyjnych do systematycznej oceny instrumentów finansowych i portfeli oraz opracowanie ścieżek portfeli prowadzących do neutralności klimatycznejz minimalnymi normami dotyczącymi dekarbonizacji w ujęciu rok do roku.

Stosowanie metod wyznaczania unijnych klimatycznych wskaźników referencyjnych do identyfikacji przedsiębiorstw z myślą o udzieleniu kredytu lub zainwestowaniu: rozważenie wykorzystania unijnych klimatycznych wskaźników referencyjnych lub innych opartych na podstawach naukowych wskaźników referencyjnych ESG do zidentyfikowania przedsiębiorstw, które są w trakcie przeprowadzania transformacji w sposób zgodny z transformacją w stronę gospodarki zrównoważonej; rozważenie stosowania wskaźników, które umożliwiają administratorom nadanie większej wagi przedsiębiorstwom posiadającym opartą na podstawach naukowych ścieżkę i plan transformacji;

pośrednicy finansowi i inwestorzy mogą stosować kryteria wykluczenia z metod wyznaczania unijnych klimatycznych wskaźników referencyjnych, w stosownych przypadkach, aby wykluczyć szkodliwe dla środowiska lub społeczeństwa rodzaje działalności gospodarczejlub metody produkcji oraz te, które w inny sposób wyrządzają poważne szkody w odniesieniu do jakichkolwiek celów klimatycznych lub środowiskowych.

Rozważenie wykorzystania systematyki do określenia celów na poziomie portfela i zidentyfikowania

odpowiednich przedsiębiorstw:

Wykorzystanie kryteriów systematyki do określenia celów klimatycznych i środowiskowych na poziomie portfela:

Rozważenie stosowania kryteriów systematyki i ujawniania informacji do określenia celów i śledzenia z czasem postępów na poziomie portfela, a w przypadku właścicieli aktywów - w odniesieniu do ogólnej alokacji aktywów.

Rozważenie wykorzystania ujawnionych informacji w zakresie systematyki w celu śledzenia odsetka inwestycji kwalifikujących się do systematyki, odsetka inwestycji zgodnych z systematyką oraz postępów w dostosowywaniu się do kryteriów systematyki.

W zależności od dostępności danych - rozważenie stosowania wskaźnika zielonych aktywów i wskaźnika zielonych inwestycji opartego na systematyce w celu ustalenia celów sektorowych na poziomie portfela, do których średnia portfela może się zbliżyć w trakcie transformacji. Na przykład banki mogą stosować wskaźnik zielonych aktywów i emisje dwutlenku węgla w ujęciu bezwzględnym w odpowiednich portfelach lub średnią efektywność energetyczną portfela hipotecznego, aby opracować cele redukcji emisji lub cel efektywności energetycznej i kamienie milowe między nimi.

Rozważenie wykorzystania odsetka planowanych przychodów, wydatków kapitałowych lub wydatków operacyjnych związanych z transformacją przedsiębiorstw, które zostaną dostosowane do systematyki w ciągu pięciu (w wyjątkowych przypadkach - dziesięciu) lat (ale nie spełniają warunków określonych w rozporządzeniu delegowanym (UE) 2021/2178, aby można je było natychmiast uznać za nakłady inwestycyjne zgodne z systematyką) jako przyszłe lub planowane wskaźniki zielonych aktywów, jeżeli są one poparte wiarygodnym planem transformacji.

Podobne wskaźniki można by również opracować dla rodzajów działalności gospodarczejniekwalifikującejsię do systematyki, objętych wiarygodnym planem transformacji.

Wykorzystanie informacji ujawnianych w zakresie systematyki do identyfikacji przedsiębiorstw z myślą o udzieleniu kredytu lub zainwestowaniu:

Rozważenie wykorzystania ujawnianych przez przedsiębiorstwa informacji na temat dochodów kwalifikujących się do systematyki i zgodnych z systematyką, pułapów i, w stosownych przypadkach, wydatków operacyjnych w celu uzupełnienia innych danych dotyczących przedsiębiorstw na potrzeby identyfikacji projektów transformacji.

W przypadku projektów kwalifikujących się do systematyki należy rozważyć obowiązkowe i, w miarę dostępności, dobrowolne ujawnianie informacji w zakresie systematyki, ujawnianie informacji przez przedsiębiorstwa lub planów transformacji na poziomie podmiotu lub konkretnego rodzaju działalności na potrzeby identyfikacji projektów z założeniami w zakresie finansowania transformacji, w których określono cele związane:

- z dostosowaniem do systematyki, zakładające spełnienie kryteriów systematyki stopniowo lub w określonym horyzoncie czasowym;

- z elementami kryteriów systematyki, takimi jak zasada "nie czyń poważnych szkód", zapewniającymi znaczną poprawę wyników;

- ze sprawdzeniem, czy istnieją plany transformacji dla poszczególnych rodzajów działalności, aby zapewnić zgodność celów takich projektów z transformacją w stronę gospodarki zrównoważonej;

- w przypadku działalności gospodarczej nieobjętej aktami delegowanymi przyjętymi na podstawie rozporządzenia w sprawie systematyki stosuje się zasady określone w art. 10 ust. 2 rozporządzenia w sprawie systematyki jako wytyczne dotyczące minimalnych warunków, które należy spełnić, aby dana działalność mogła być brana pod uwagę do celów finansowania transformacji.

Rozważenie wykorzystania informacji ujawnianych przez przedsiębiorstwa, na podstawie dyrektywy

w sprawie

sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju, do wyboru przedsiębiorstw o szczególnych celach i potrzebach związanych z transformacją:

Rozważenie stosowania wspólnych wskaźników w planach transformacji, zarówno na poziomie podmiotu, jak i na poziomie działalności, w celu systematycznego identyfikowania potrzeb w zakresie finansowania transformacji w niektórych sektorach, na podstawie wskaźników finansowych i planów inwestycyjnych zgłaszanych przez przedsiębiorstwa, np.:

- cele redukcji emisji gazów cieplarnianych dla emisji zakresu 1, emisji zakresu 2 oraz, w miarę możliwości, również istotnych emisji zakresu 3;

- dostosowanie do systematyki i plany dostosowania w odniesieniu do działalności gospodarczej w sektorach o dużym oddziaływaniu;

- nakłady inwestycyjne na finansowanie etapów transformacji z odniesieniem do zastosowanych kluczowych wskaźników zrównoważonego rozwoju (np. nakładów inwestycyjnych opartych na systematyce);

- wiarygodność celów transformacji opartych na działaniach i dźwigniach, które przedsiębiorstwa planują wykorzystać, aby osiągnąć te cele, oraz ich zależność od czynników zewnętrznych 62  oczekiwanych kosztów transformacji;

- ryzyko związane z transformacją oraz sposób, w jaki potencjalne cele transformacji mogą z czasem zmniejszyć takie ryzyko;

- ekspozycja na możliwości finansowe związane z klimatem (np. jako % całego port- fela/działalności ubezpieczeniowej)

- obecne i planowane emisje finansowane z różnych sektorów, obszarów geograficznych i ram czasowych;

- wskaźniki dostosowania portfela (np. średnia ważona intensywność emisji dwutlenku węgla, dorozumiany wzrost temperatury, finansowane emisje w stosunku do powszechnie stosowanego wskaźnika referencyjnego opartego na podstawach naukowych).

Rozważenie wykorzystania informacji ujawnianych na temat planów transformacji do identyfikacji konkretnych przedsiębiorstw lub projektów o jasno określonych celach dekarbonizacji, obecnie działających przy wysokich emisjach, ale posiadających wiarygodne plany transformacji zakładające ograniczenie tych emisji z biegiem czasu, co umożliwi portfelowi dekarbonizację w takim samym tempie jak przedsiębiorstwom, w które dokonano inwestycji.

Rozważenie wykorzystania standardów i wytycznych na podstawie dyrektywy (UE) 2022/2464 i jej wdrożenia (CSRD), w miarę dostępności, w celu uwzględnienia efektywności klimatyczneji środowiskowejprzedsiębiorstwa, jego punktu wyjścia i indywidualnej ścieżki transformacji, aby uzupełnić ujawnione informacje na temat celów transformacji, planów transformacji i danych ze sprawozdawczości finansowej.

Rozważenie wykorzystania ujawnianych informacji i prospektów

towarzyszących emisji

zielonych obligacji,

obligacji lub papierów wartościowych powiązanych z transformacją

i zrównoważonością:

Rozważenie wykorzystania informacji dostarczonych przez emitentów zielonych obligacji, obligacji powiązanych ze zrównoważonością lub innych obligacji o cechach finansowania transformacji, do wyboru inwestycji zapewniających integralność środowiskową i poziom aspiracji pożądany przez inwestora.

Rozważenie wykorzystania wysokiego stopnia przejrzystości przewidzianego w rozporządzeniu w sprawie europejskich zielonych obligacji do wyboru projektów do finansowania transformacji, w przypadku gdy integralność środowiskowa jest zapewniona przez systematykę. Większa przejrzystość w zakresie wykorzystania wpływów pieniężnych oznacza większą wiarygodność i niezawodność takich inwestycji, w szczególności jeżeli są one związane z progami lub celami w zakresie zrównoważonego rozwoju określonymi przez przedsiębiorstwo i ujawnianymi przez nie w ramach ujawniania informacji przez przedsiębiorstwa.

Rozważenie stosowania wysokiego stopnia przejrzystości, zapewnianego przez emitentów korzystających ze wzorów dobrowolnego ujawniania informacji dla emitentów stosujących standardy inne niż standardy przewidziane w rozporządzeniu w sprawie europejskich zielonych obligacji, do wyboru projektów do finansowania transformacji, które są dostosowane do transformacji w stronę gospodarki zrównoważonej.

Rozważenie wykorzystania informacji na temat celów transformacji lub potrzeb w zakresie finansowania transformacji zawartych w prospektach emisyjnych przedsiębiorstw będących w trakcie transformacji, aby ocenić ryzyko emisji dla zrównoważonego rozwoju i jejcechy dotyczące zrównoważonego rozwoju, wraz z innymi rodzajami ryzyka finansowego i korzyściami z projektu 63 .

1 W latach 2021-2030 Unia będzie musiała inwestować o 477 mld EUR rocznie więcej niż w latach 2011-2020, aby osiągnąć swoje cele redukcji emisji w sektorach energii i transportu. Aby osiągnąć swoje cele środowiskowe, będzie musiała inwestować dodatkowo 110 mld EUR rocznie. Szczegółowe informacje można znaleźć w dokumencie roboczym służb Komisji w sprawie oceny potrzeb inwestycyjnych i dostępności finansowania w celu wzmocnienia zdolności produkcyjnych UE w zakresie technologii o zerowym zużyciu energii netto (SWD (2023) 68 final) oraz w komunikacie Komisji "Gospodarka UE po pandemii COVID-19: wpływ na zarządzanie gospodarcze", COM(2021) 662 final.
2 Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ustanowienia ram środków na rzecz wzmocnienia europejskiego ekosystemu produkcji produktów technologii neutralnych emisyjnie (akt w sprawie przemysłu neutralnego emisyjnie), COM (2023) 161 final.
3 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/852 z dnia 18 czerwca 2020 r. w sprawie ustanowienia ram ułatwiających zrównoważone inwestycje, zmieniające rozporządzenie (UE) 2019/2088 (Dz.U. L 198 z 22.6.2020, s. 13). W dalszej części termin "systematyka" odnosi się do rozporządzenia (UE) 2020/852 i aktów delegowanych przyjętych na podstawie tego rozporządzenia.
4 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2089 z dnia 27 listopada 2019 r. zmieniające rozporządzenie (UE) 2016/1011 w odniesieniu do unijnych wskaźników referencyjnych transformacji klimatycznej oraz unijnych wskaźników referencyjnych dostosowanych do porozumienia paryskiego, a także ujawniania informacji dotyczących wskaźników referencyjnych w związku z kwestiami dotyczącymi zrównoważonego rozwoju (Dz.U. L 317 z 9.12.2019, s. 17).
5 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2464 z dnia 14 grudnia 2022 r. w sprawie zmiany rozporządzenia (UE) nr 537/2014, dyrektywy 2004/109/WE, dyrektywy 2006/43/WE oraz dyrektywy 2013/34/UE w odniesieniu do sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (Dz.U. L 322 z 16.12.2022, s. 15).
6 Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie europejskich zielonych obligacji, COM(2021) 391 final. Porozumienie polityczne współprawodawców osiągnięto 28 lutego 2023 r.
7 Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów "Strategia dotycząca finansowania transformacji w stronę gospodarki zrównoważonej", COM(2021) 390 final.
8 OECD (2022), OECD Guidance on Transition Finance: Ensuring Credibility of Corporate Climate Transition Plans, Green Finance and Investment [Wytyczne OECD dotyczące finansowania transformacji. Zapewnienie wiarygodności biznesplanów transformacji klimatycznej, zielonego finansowania i inwestycji], OECD Publishing, Paryż.
9 Grupa G-20 (2022), 2022 G20 Sustainable Finance Report [Sprawozdanie grupy G-20 na temat zrównoważonego finansowania z 2022 r.]
10 Międzynarodowa platforma ds. zrównoważonego finansowania (2022), Report on Transition Finance [Sprawozdanie w sprawie finansowania transformacji]. Dostępne pod adresem: https://finance.ec.europa.eu/system/files/2022-11/221109-international-platform- sustainable-report-transition-finance_en.pdf
11 Grupa ekspertów wysokiego szczebla ONZ ds. zobowiązań podmiotów niepaństwowych do neutralności emisyjnej (2022), "Integrity Matters: Net Zero Commitments by Businesses, Financial Institutions, Cities and Regions" [Integralność ma znaczenie: Zobowiązania przedsiębiorstw, instytucji finansowych, miast i regionów do neutralności emisyjnej].
12 Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów: Europejski Zielony Ład, COM(2019) 640 final.
13 Zatwierdzonej przez Unię 5 października 2016 r.; decyzja Rady (UE) 2016/1841 z dnia 5 października 2016 r. w sprawie zawarcia, w imieniu Unii Europejskiej, porozumienia paryskiego przyjętego na mocy Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (Dz.U. L 282 z 19.10.2016, s. 1).
14 Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2021/2178 z dnia 6 lipca 2021 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/852 przez sprecyzowanie treści i prezentacji informacji dotyczących zrównoważonej środowiskowo działalności gospodarczej, które mają być ujawniane przez przedsiębiorstwa podlegające art. 19a lub 29a dyrektywy 2013/34/UE, oraz określenie metody spełnienia tego obowiązku ujawniania informacji (Dz.U. L 443 z 10.12.2021, s. 9), załącznik I.
15 Wydatków na plany transformacji oparte na rodzaju działalności nie można uznać za zgodne z systematyką, jeśli nie spełniają w pełni odpowiednich kryteriów systematyki, ale mimo to mogą stanowić znaczący krok w kierunku poprawy poziomów wyników w zakresie zrównoważonego rozwoju i przyciągać finansowanie transformacji.
16 Na dzień 17 maja 2023 r. 63 % spółek z indeksu STOXX Europe 600 ujawniło już swoją kwalifikowalność do systematyki i zgodność z systematyką na rok obrotowy 2022; źródło: Bloomberg.
17 Prawie dwie na trzy spółki, które ujawniły nakłady inwestycyjne kwalifikujące się do systematyki, zgłosiły inny niż zerowy poziom zgodności z systematyką, a jedna na dwie spółki, które ujawniły kwalifikujące się przychody, zgłosiła inny niż zerowy stopień dostosowania przychodów; źródło: Bloomberg.
18 Wniosek dotyczący dyrektywy w sprawie należytej staranności przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju oraz zmieniającej dyrektywę (UE) 2019/1937, COM(2022) 71.
19 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/36/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie warunków dopuszczenia instytucji kredytowych do działalności oraz nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi, zmieniająca dyrektywę 2002/87/WE i uchylająca dyrektywy 2006/48/WE oraz 2006/49/WE (Dz.U. L 176 z 27.6.2013, s. 338).
20 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych oraz zmieniające rozporządzenie (UE) nr 648/2012 (Dz.U. L 176 z 27.6.2013, s. 1).
21 Spodziewana opinia w związku z wnioskiem o wydanie opinii skierowanym do Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego w sprawie kredytów ekologicznych i kredytów hipotecznych, dostępnym pod adresem: https://www.eba.europa.eu/sites/default/documents/files/ document_library/About%20Us/Missions%20and%20tasks/Call%20for%20Advice/2022/CfA%20°n%20green%20loans%20and% 20mortgages/1043881/EBA%20Call%20for%20Advice%20Green%20Loans%20and%20Mortgages_Clean.pdf
22 Platforma ds. zrównoważonego finansowania ustanowiona na mocy art. 20 rozporządzenia (UE) 2020/852. Więcej informacji na temat tej platformy można znaleźć na stronie: https://finance.ec.europa.eu/sustainable-finance/overview-sustainable-finance-old/plat form-sustainable-finance_pl
23 Komunikat Komisji "Strategia dotycząca finansowania transformacji w stronę gospodarki zrównoważonej", COM(2021) 390 final.
24 Różnice i podobieństwa między finansowaniem transformacji a zielonym finansowaniem, a także sposób, w jaki relacja między tymi dwoma rodzajami finansowania zmienia się w czasie, przedstawiono w sekcji 1 załącznika.
25 W zaleceniu Komisji 2003/361/WE z dnia 6 maja 2003 r. dotyczącym definicji mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw (Dz.U. L 124 z 20.5.2003, s. 1) zdefiniowano mikroprzedsiębiorstwo jako przedsiębiorstwo, które zatrudnia mniej niż 10 osób i którego roczny obrót lub roczna suma bilansowa nie przekracza 2 mln EUR.
26 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1119 z dnia 30 czerwca 2021 r. w sprawie ustanowienia ram na potrzeby osiągnięcia neutralności klimatycznej i zmiany rozporządzeń (WE) nr 401/2009 i (UE) 2018/1999 (Europejskie prawo o klimacie) (Dz.U. L 243 z 9.7.2021, s. 1).
27 Zgodnie z definicją w rozporządzeniu (UE) 2020/852.
28 Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2021/2178 z dnia 6 lipca 2021 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/852 przez sprecyzowanie treści i prezentacji informacji dotyczących zrównoważonej środowiskowo działalności gospodarczej, które mają być ujawniane przez przedsiębiorstwa podlegające art. 19a lub 29a dyrektywy 2013/34/UE, oraz określenie metody spełnienia tego obowiązku ujawniania informacji (Dz.U. L 443 z 10.12.2021, s. 9).
29 W sekcji 2 załącznika zilustrowano, w jaki sposób poszczególne aspekty przyjętych przez przedsiębiorstwo celów transformacji mogą znaleźć odzwierciedlenie w potrzebach w zakresie finansowania transformacji w różnych horyzontach czasowych. Rysunek 2 w załączniku przedstawia różne warianty określenia potrzeb w zakresie finansowania transformacji.
30 W sekcji 3 załącznika przedstawiono przegląd narzędzi, które można wykorzystać do określenia potrzeb w zakresie finansowania transformacji oraz możliwości pozyskania finansowania transformacji.
31 Możliwym źródłem takich scenariuszy są scenariusze opublikowane przez sieć na rzecz ekologizacji systemu finansowego.
32 Oparte na kryteriach jakościowych ścieżki transformacji opracowane przez Komisję Europejską są dostępne pod adresem: https:// single-market-economy.ec.europa.eu/industry/transition-pathways_pl
33 Metodę unijnych klimatycznych wskaźników referencyjnych oraz sposób, w jaki można je wykorzystać do określenia potrzeb w zakresie finansowania transformacji, wyjaśniono bardziej szczegółowo w sekcji 4 załącznika.
34 Takimi jak akt delegowany dotyczący klimatu i wszelkie przyszłe akty delegowane określające techniczne kryteria kwalifikacji.
35 Sposób, w jaki można w tym celu wykorzystać systematykę, przedstawiono bardziej szczegółowo w sekcji 5 załącznika.
36 Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów "Nowy plan działania UE dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym na rzecz czystszej i bardziej konkurencyjnej Europy". COM(2020) 98 final.
37 Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów "Unijna strategia na rzecz bioróżnorodności 2030. Przywracanie przyrody do naszego życia". COM(2020) 380 final.
38 Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów "Droga do zdrowej planety dla wszystkich. Plan działania UE na rzecz eliminacji zanieczyszczeń wody, powietrza i gleby". COM(2021) 400 final.
39 Przykłady instrumentów finansowych opisanych poniżej znajdują się w sekcji 6 załącznika.
40 Uwzględniając również sekcję 2 załącznika.
41 Dalsze sugestie dotyczące takich narzędzi znajdują się w sekcji 7 załącznika.
42 Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów "Nowy plan działania UE dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym na rzecz czystszej i bardziej konkurencyjnej Europy". COM(2020) 98 final.
43 Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów "Unijna strategia na rzecz bioróżnorodności 2030. Przywracanie przyrody do naszego życia". COM(2020) 380 final.
44 Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów "Droga do zdrowej planety dla wszystkich. Plan działania UE na rzecz eliminacji zanieczyszczeń wody, powietrza i gleby". COM(2021) 400 final.
45 Zgodnie z dyrektywą (UE) 2022/2464 MŚP notowane na giełdzie (z wyjątkiem mikroprzedsiębiorstw) zaczną prowadzić sprawozdawczość w 2027 r., w oparciu o dane za rok obrotowy 2026. MŚP notowane na giełdzie będą mogły składać sprawozdania zgodnie z odrębnymi, proporcjonalnymi standardami opracowanymi przez EFRAG.
46 Na przykład przedsiębiorstwa mogą wspierać MŚP - niezależnie od tego, czy wchodzą one w zakres obowiązkowej sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju, czy też nie - w dobrowolnym korzystaniu z unijnych narzędzi zrównoważonego finansowania lub innych narzędzi opartych na podstawach naukowych w celu informowania - w przejrzysty i merytoryczny sposób - banków o swoich projektach transformacji, celach transformacji i planach transformacji mających na celu zaradzenie ryzyku związanemu z transformacją.
47 Zalecenie Komisji w sprawie ułatwienia finansowania transformacji w stronę gospodarki zrównoważonej (C(2023) 3844).
48 Kwestia zrównoważonego rozwoju jest istotna z perspektywy oddziaływania, jeżeli odnosi się do istotnego faktycznego lub potencjalnego, pozytywnego lub negatywnego wpływu przedsiębiorstwa na ludzi lub środowisko w perspektywie krótko-, średnio- i długoterminowej. Kwestia związana ze zrównoważonym rozwojem istotna z perspektywy oddziaływania obejmuje skutki wywołane przez przedsiębiorstwo lub takie, do których się ono przyczyniło, oraz skutki bezpośrednio związane z operacjami, produktami i usługami przedsiębiorstwa poprzez jego relacje biznesowe. Istotny zrównoważony rozwój może mieć również znaczenie z perspektywy finansowej, na przykład jeśli ryzyko związane ze zrównoważonym rozwojem zmaterializuje się w postaci aktywów osieroconych.
49 Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów "Nowy plan działania UE dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym na rzecz czystszej i bardziej konkurencyjnej Europy", COM(2020) 98 final.
50 Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów - Unijna strategia na rzecz bioróżnorodności 2030 - Przywracanie przyrody do naszego życia, COM(2020) 380 final.
51 Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów "Droga do zdrowej planety dla wszystkich - Plan działania UE na rzecz eliminacji zanieczyszczeń wody, powietrza i gleby", COM(2021) 400 final.
52 Opracowane przez Komisję Europejską ścieżki transformacji są dostępne na stronie: https://single-market-economy.ec.europa.eu/industry/transition-pathways_pl.
53 Zależność przedsiębiorstwa od czynników zewnętrznych w różnych obszarach geograficznych w celu osiągnięcia planu transformacji na poziomie podmiotu, np. potencjalna przyszła polityka, gotowość technologiczna, akceptowalność społeczna, dostępność zasobów i fizyczne oddziaływanie zmiany klimatu w miejscach, w których przedsiębiorstwo prowadzi działalność.
54 Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2020/1818 z dnia 17 lipca 2020 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1011 w odniesieniu do minimalnych norm dotyczących unijnych wskaźników referencyjnych transformacji klimatycznej i unijnych wskaźników referencyjnych dostosowanych do porozumienia paryskiego, art. 6-12.
55 Minimalne wymagania określono w art. 7-9 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2020/1818 z dnia 17 lipca 2020 r.
56 Zgodnie z aktem delegowanym w sprawie ujawniania informacji w zakresie unijnej systematyki okres osiągnięcia zgodności z systematyką może przekraczać pięć lat tylko wtedy, gdy dłuższy okres jest obiektywnie uzasadniony szczególnymi cechami działalności gospodarczej i danej modernizacji, przy czym maksymalny okres wynosi dziesięć lat.
57 Powiązanych nakładów inwestycyjnych nie uznaje się za zgodne z systematyką, ale w ramach ścieżki transformacji mogą one stanowić istotny krok do osiągnięcia wyższych poziomów wyników w zakresie zrównoważonego rozwoju.
58 Powiązanych nakładów inwestycyjnych nie uznaje się za zgodne z systematyką, ale w ramach ścieżki transformacji mogą one stanowić istotny krok do osiągnięcia wyższych poziomów wyników w zakresie zrównoważonego rozwoju.
59 Zgodnie z dyrektywą(UE) 2022/2464 i jej wdrożeniem (dyrektywa w sprawie sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju).
60 Zgodnie z dyrektywą(UE) 2022/2464 i jej wdrożeniem (dyrektywa w sprawie sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju).
61 Wskaźniki referencyjne zakładają wymóg wyjściowej dekarbonizacji na poziomie 30 % w przypadku unijnych wskaźników referencyjnych transformacji klimatycznej i 50 % w przypadku unijnych wskaźników referencyjnych dostosowanych do porozumienia paryskiego, wymóg dekarbonizacji na poziomie 7 % w ujęciu rok do roku, uwzględnienie emisji zakresu 3 i ograniczeń dotyczących ekspozycji wskaźników referencyjnych, co ma służyć zapewnieniu, aby reprezentacja branży odpowiadała reprezentacji "macierzystego" wskaźnika referencyjnego (unikanie tendencyjności branżowej).
62 Na przykład potencjalna przyszła polityka, gotowość technologiczna, akceptowalność społeczna, dostępność zasobów i fizyczne skutki klimatyczne w miejscach, w których dane przedsiębiorstwo prowadzi działalność.
63 Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenia (UE) 2017/1129, (UE) nr 596/2014i (UE) nr 600/2014w celu zwiększenia atrakcyjności publicznych rynków kapitałowych w Unii dla przedsiębiorstw oraz ułatwienia małym i średnim przedsiębiorstwom dostępu do kapitału (COM(2022) 762 final) przyczynia się do zwiększenia przejrzystości, gdyż przewiduje wymóg włączenia informacji o zrównoważonym rozwoju do prospektów emisyjnych zawierających oświadczenia na temat zrównoważonym rozwoju.

Zmiany w prawie

Bez konsultacji społecznych nie będzie nowego prawa

Już od jutra rządowi trudniej będzie, przy tworzeniu nowego prawa, omijać proces konsultacji publicznych, wykorzystując w tym celu projekty poselskie. W czwartek, 31 października, wchodzą w życie zmienione przepisy regulaminu Sejmu, które nakazują marszałkowi Sejmu kierowanie projektów poselskich do konsultacji publicznych i wymagają sporządzenia do nich oceny skutków regulacji. Każdy obywatel będzie mógł odtąd zgłosić własne uwagi do projektów poselskich, korzystając z Systemu Informacyjnego Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 30.10.2024
Nowy urlop dla rodziców wcześniaków coraz bliżej - rząd przyjął projekt ustawy

Rada Ministrów przyjęła we wtorek przygotowany w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej projekt ustawy wprowadzający nowe uprawnienie – uzupełniający urlop macierzyński dla rodziców wcześniaków i rodziców dzieci urodzonych w terminie, ale wymagających dłuższej hospitalizacji po urodzeniu. Wymiar uzupełniającego urlopu macierzyńskiego będzie wynosił odpowiednio do 8 albo do 15 tygodni.

Grażyna J. Leśniak 29.10.2024
Na zwolnieniu w jednej pracy, w drugiej - w pełni sił i... płacy

Przebywanie na zwolnieniu lekarskim w jednej pracy nie wykluczy już możliwości wykonywania pracy i pobierania za nią wynagrodzenia w innej firmie czy firmach. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotowało właśnie projekt ustawy, który ma wprowadzić też m.in. definicję pracy zarobkowej - nie będzie nią podpisanie w czasie choroby firmowych dokumentów i nie spowoduje to utraty świadczeń. Zwolnienie lekarskie będzie mogło przewidywać miejsce pobytu w innym państwie. To rewolucyjne zmiany. Zdaniem prawników, te propozycje mają sens, nawet jeśli znajdą się tacy, którzy będą chcieli nadużywać nowych przepisów.

Beata Dązbłaż 29.10.2024
Bez kary za brak lekarza w karetce do połowy przyszłego roku

W ponad połowie specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego brakuje lekarzy. Ministerstwo Zdrowia wydłuża więc po raz trzeci czas, kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie pobierał kar umownych w przypadku niezapewnienia lekarza w zespołach ratownictwa medycznego. Ostatnio termin wyznaczono na koniec tego roku, teraz ma to być czerwiec 2025 r.

Beata Dązbłaż 23.09.2024
Darowizny dla ofiar powodzi z zerową stawką VAT

Można już stosować zerową stawkę VAT na darowizny dla ofiar powodzi - rozporządzenie w tej sprawie obowiązuje od 18 września, ale z możliwością stosowania go do darowizn towarów i nieodpłatnych usług przekazanych począwszy od 12 września do 31 grudnia 2024 r. Stawka 0 proc. będzie stosowana do darowizn wszelkiego rodzaju towarów lub usług niezbędnych do wsparcia poszkodowanych.

Monika Sewastianowicz 18.09.2024
Lewiatan: Za reformę płacy minimalnej będą musieli zapłacić pracodawcy

Projekt ustawy o minimalnym wynagrodzeniu jest słaby legislacyjnie. Nie tylko nie realizuje celów zawartych w unijnej dyrektywie, ale może przyczynić się do pogłębienia problemów firm i spadku zatrudnienia. Nie poprawi też jakości pracy w naszym kraju. Utrwala zwiększanie presji płacowej – uważa Konfederacja Lewiatan.

Grażyna J. Leśniak 10.09.2024