Rozporządzenie 2023/1114 w sprawie rynków kryptoaktywów oraz zmiany rozporządzeń (UE) nr 1093/2010 i (UE) nr 1095/2010 oraz dyrektyw 2013/36/UE i (UE) 2019/1937

ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) 2023/1114
z dnia 31 maja 2023 r.
w sprawie rynków kryptoaktywów oraz zmiany rozporządzeń (UE) nr 1093/2010 i (UE) nr 1095/2010 oraz dyrektyw 2013/36/UE i (UE) 2019/1937
(Tekst mający znaczenie dla EOG)

PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 114,

uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,

po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,

uwzględniając opinię Europejskiego Banku Centralnego 1 ,

uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego 2 ,

stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą 3 ,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Ważne jest zapewnienie, aby unijne akty ustawodawcze dotyczące usług finansowych były dostosowane do epoki cyfrowej, a także przyczyniały się do powstania gospodarki gotowej na przyszłe wyzwania, która będzie przynosić korzyści obywatelom, w tym poprzez umożliwienie korzystania z innowacyjnych technologii. Opracowywanie i promowanie wykorzystania przełomowych technologii w sektorze finansowym, w tym wykorzystania technologii rozproszonego rejestru (DLT), leży w interesie politycznym Unii. Oczekuje się, że dzięki licznym i wciąż nie do końca poznanym zastosowaniom technologii rozproszonego rejestru, w tym technologii blockchain, nadal będą powstawać nowe rodzaje działalności gospodarczej i modele biznesowe, które wraz z samą branżą kryptoaktywów przyczynią się do wzrostu gospodarczego i nowych możliwości zatrudnienia obywateli Unii.

(2) Jednym z głównych zastosowań technologii rozproszonego rejestru są kryptoaktywa. Kryptoaktywa są cyfrowymi przedstawieniami wartości lub praw, które mogą przynieść znaczne korzyści uczestnikom rynku, w tym detalicznym posiadaczom kryptoaktywów. Przedstawienia wartości obejmuj ą zewnętrzną, nieinherentn ą wartość przypisywaną kryptoaktywom przez zainteresowane strony lub uczestników rynku, co oznacza, że wartość ta jest subiektywna i oparta jedynie na zainteresowaniu nabywcy kryptoaktywa. Oferty kryptoaktywów usprawniaj ą procesy pozyskiwania kapitału i zwiększają konkurencj ę, dzięki czemu mogą umożliwić innowacyjny i inklu- zywny sposób finansowania, w tym dla małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP). Kryptoaktywa wykorzystywane jako środek płatniczy mogą stwarzać możliwości, jeśli chodzi o realizowanie płatności w sposób tańszy, szybszy i wydajniejszy, w szczególności w wymiarze transgranicznym, dzięki ograniczeniu liczby pośredników.

(3) Niektóre kryptoaktywa, w szczególności te, które kwalifikują się jako instrumenty finansowe zdefiniowane w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE 4 , objęte są zakresem stosowania obowiązujących aktów ustawodawczych Unii dotyczących usług finansowych. W związku z tym pełny zbiór przepisów unijnych ma już zastosowanie do emitentów takich kryptoaktywów i do firm prowadzących działalność związaną z takimi kryptoaktywami.

(4) Jednak inne kryptoaktywa nie są objęte zakresem stosowania unijnych przepisów dotyczących usług finansowych. Oprócz przepisów dotyczących przeciwdziałania praniu pieniędzy obecnie nie istnieją przepisy dotyczące świadczenia usług związanych z takimi nieuregulowanymi kryptoaktywami, w tym funkcjonowania platform obrotu kryptoaktywami, wymiany kryptoaktywów na środki pieniężne lub inne kryptoaktywa oraz zapewniania przechowywania kryptoaktywów i administrowania nimi w imieniu klientów. Brak takich przepisów naraża posiadaczy tych kryptoaktywów na ryzyko, w szczególności w obszarach nieobjętych przepisami dotyczącymi ochrony konsumentów. Brak takich przepisów może również powodować znaczne zagrożenie dla integralności rynku, w tym zagrożenie nadużyciami na rynku i przestępstwami finansowymi. Aby przeciwdziałać tym ryzykom, niektóre państwa członkowskie wprowadziły szczegółowe przepisy dotyczące wszystkich - lub części - krypto- aktywów, które nie są objęte zakresem stosowania unijnych aktów ustawodawczych dotyczących usług finansowych, a inne państwa członkowskie rozważają wprowadzenie przepisów dotyczących kryptoaktywów.

(5) Brak ogólnych ram unijnych dotyczących rynków kryptoaktywów może prowadzić do braku zaufania użytkowników do tych aktywów, co mogłoby znacznie zahamować rozwój rynku tych aktywów i skutkować utratą możliwości w zakresie innowacyjnych usług cyfrowych, alternatywnych instrumentów płatniczych lub nowych źródeł finansowania dla przedsiębiorstw unijnych. Ponadto przedsiębiorstwa wykorzystuj ące kryptoaktywa nie miałyby pewności prawa co do tego, w jaki sposób ich kryptoaktywa będą traktowane w poszczególnych państwach członkowskich, co szkodziłoby ich wysiłkom na rzecz wykorzystania kryptoaktywów do celów innowacji cyfrowych. Brak ogólnych unijnych ram prawnych dotyczących rynków kryptoaktywów mógłby również prowadzić do fragmentacji regulacyjnej, która zakłócałaby konkurencj ę na jednolitym rynku, utrudniałaby dostawcom usług w zakresie kryptoaktywów zwiększenie skali działalności w wymiarze transgranicznym i prowadziłaby do arbitrażu regulacyjnego. Rynki kryptoaktywów nadal są stosunkowo niewielkie i obecnie nie stanowią zagrożenia dla stabilności finansowej. Możliwe jest jednak, że kryptoaktywa, których celem jest ustabilizowanie ich ceny względem danego aktywa lub koszyka aktywów, mogłyby w przyszłości zostać powszechnie przyjęte przez posiadaczy detalicznych, a taka sytuacja mogłaby stworzyć dodatkowe wyzwania w zakresie stabilności finansowej, należytego funkcjonowania systemów płatniczych, transmisji polityki pieniężnej lub suwerenności monetarnej.

(6) Niezbędne jest zatem określenie na szczeblu unijnym specjalnych zharmonizowanych ram dla rynków krypto- aktywów, aby zapewnić szczegółowe przepisy dotyczące kryptoaktywów i powiązanych usług i działań, które nie są jeszcze objęte unijnymi aktami ustawodawczymi dotyczącymi usług finansowych. Takie ramy powinny służyć wspieraniu innowacji i uczciwej konkurencji, a jednocześnie zapewniać wysoki poziom ochrony posiadaczy detalicznych i integralności rynków kryptoaktywów. Jasne ramy powinny umożliwić dostawcom usług w zakresie kryptoaktywów zwiększenie skali ich działalności w wymiarze transgranicznym oraz ułatwić im dostęp do usług bankowych, aby mogli sprawniej prowadzić swoją działalność. Unijne ramy dotyczące rynków kryptoaktywów powinny przewidywać proporcjonalne traktowanie emitentów kryptoaktywów i dostawców usług w zakresie kryptoaktywów, zapewniaj ąc tym samym równe szanse wejścia na rynek oraz bieżący i przyszły rozwój rynków kryptoaktywów. Powinny one także wspierać stabilno ść finansową i należyte funkcjonowanie systemów płatniczych, a także przeciwdziałać zagrożeniom dla polityki pieniężnej, jakie mogą stwarzać kryptoaktywa, których celem jest stabilizacja ich ceny względem danego aktywa lub koszyka aktywów. Właściwe regulacje utrzymują konkurencyjno ść państw członkowskich na światowych rynkach finansowych i technologicznych oraz zapewniaj ą klientom znaczne korzyści w postaci dostępu do tańszych, szybszych i bezpieczniejszych usług finansowych i zarządzania aktywami. Unijne ramy prawne dotyczące rynków kryptoaktywów nie powinny regulować technologii bazowej. W aktach ustawodawczych Unii należy unikać nakładania zbędnych i nieproporcjonalnych obciążeń regulacyjnych na stosowanie technologii, ponieważ Unia i państwa członkowskie dążą do utrzymania konkurencyjno ści na globalnym rynku.

(7) Mechanizmy konsensusu stosowane do zatwierdzania transakcji na kryptoaktywach mogą powodować główne niekorzystne skutki dla klimatu oraz inne niekorzystne skutki związane ze środowiskiem. Takie mechanizmy konsensusu powinny zatem wdrażać rozwiązania bardziej przyjazne dla środowiska i zapewniać, aby emitenci kryptoaktywów i dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów odpowiednio identyfikowali i ujawniali wszelkie główne niekorzystne skutki, które mechanizmy te mogą mieć dla klimatu, oraz wszelkie inne niekorzystne skutki środowiskowe. Przy ustalaniu, czy negatywne skutki można uznać za główne, należy wziąć pod uwagę zasadę proporcjonalno ści oraz liczbę i wolumen wyemitowanych kryptoaktywów. Należy zatem upoważnić Europejski Urząd Nadzoru (Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych) (ESMA) ustanowiony rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1095/2010 5 , we współpracy z Europejskim Urzędem Nadzoru (Europejskim Urzędem Nadzoru Bankowego) (EUNB) ustanowionym rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1093/2010 6 , do opracowania projektu regulacyjnych standardów technicznych w celu doprecyzowania treści, metod i prezentacji informacji dotyczących wskaźników zrównoważonego rozwoju w odniesieniu do niepożądanego oddziaływania na klimat i innych niepożądanych oddziaływań związanych ze środowiskiem oraz w celu określenia kluczowych wskaźników energetycznych. Projekt regulacyjnych standardów technicznych powinien również zapewnić spójność podawania informacji przez emitentów kryptoaktywów i dostawców usług w zakresie kryptoaktywów. Opracowuj ąc projekt regulacyjnych standardów technicznych, ESMA powinien wziąć pod uwagę różne rodzaje mechanizmów konsensusu stosowanych do zatwierdzania transakcji na kryptoaktywach, ich cechy i różnice między nimi. ESMA powinien również uwzględnić istniejące wymogi dotyczące ujawniania informacji, zapewnić komplementarno ść i spójność oraz unikać zwiększania obciążeń dla przedsiębiorstw.

(8) Rynki kryptoaktywów mają charakter globalny, a zatem są z natury transgraniczne. W związku z tym Unia powinna nadal wspierać międzynarodowe wysiłki na rzecz promowania konwergencji w traktowaniu kryptoak- tywów i usług w zakresie kryptoaktywów za pośrednictwem organizacji lub organów międzynarodowych, takich jak Rada Stabilności Finansowej, Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego i Grupa Specjalna ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy.

(9) Unijne akty ustawodawcze dotyczące usług finansowych powinny kierować się zasadą "taka sama działalność, takie samo ryzyko, takie same przepisy" i zasadą neutralności technologicznej. W związku z tym kryptoaktywa, które objęte są zakresem obowiązujących unijnych aktów ustawodawczych dotyczących usług finansowych, powinny pozostać regulowane obowiązującymi ramami regulacyjnymi, niezależnie od technologii wykorzystanej do ich emisji lub transferu, a nie niniejszym rozporządzeniem. W związku z tym niniejsze rozporządzenie wyraźnie wyłącza ze swojego zakresu stosowania kryptoaktywa kwalifikuj ące się jako instrumenty finansowe zdefiniowane w dyrektywie 2014/65/UE, kryptoaktywa kwalifikujące się jako depozyty zdefiniowane w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/49/UE 7 , w tym lokaty strukturyzowane zdefiniowane w dyrektywie 2014/65/UE, kryptoaktywa kwalifikujące się jako środki pieniężne zdefiniowane w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2366 8 , chyba że kwalifikują się one jako tokeny będące pieniądzem elektronicznym (zwane dalej "tokenami będącymi e-pieniądzem"), kryptoaktywa kwalifikuj ące się jako pozycje sekury- tyzacyjne zdefiniowane w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/2402 9  oraz kryptoak- tywa kwalifikuj ące się jako umowy ubezpieczenia inne niż ubezpieczenia na życie lub umowy ubezpieczenia na życie, produkty lub programy emerytalne lub systemy zabezpieczenia społecznego. Mając na uwadze fakt, że pieniądz elektroniczny i środki pieniężne otrzymane w zamian za pieniądz elektroniczny nie powinny być traktowane jako depozyty zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/110/WE 10 , tokeny będące e- pieniądzem nie mogą być traktowane jako depozyty wyłączone z zakresu stosowania niniejszego rozporządzenia.

(10) Niniejsze rozporządzenie nie powinno mieć zastosowania do kryptoaktywów, które są unikalne i które nie są zamienne z innymi kryptoaktywami, w tym do sztuki cyfrowej i przedmiotów kolekcjonerskich. Wartość takich unikalnych i niezamiennych kryptoaktywów można przypisać wyjątkowym cechom każdego kryptoaktywa i użyteczności, jaką daje on posiadaczowi tokena. Niniejsze rozporządzenie nie powinno mieć również zastosowania do kryptoaktywów reprezentuj ących usługi lub aktywa rzeczowe, które są unikalne i niezamienne, takie jak gwarancje produktów lub nieruchomości. Chociaż unikalne i niezamienne kryptoaktywa mogą być przedmiotem obrotu na rynkach i mogą być gromadzone do celów spekulacyjnych, nie są one łatwo wymienialne, a względna wartość jednego takiego kryptoaktywa w stosunku do innego, z których każde jest unikalne, nie może być ustalona poprzez porównanie z istniejącym rynkiem lub równoważnym aktywem. Takie cechy ograniczaj ą zakres,

(11) Ułamkowych części unikalnego i niezamiennego kryptoaktywa nie należy uznawać za unikalne i niezamienne.

Emisję kryptoaktywów jako niezamiennych tokenów w ramach dużej serii lub kolekcji należy uznać za wskaźnik ich zamienności. Samo przypisanie unikalnego identyfikatora do danego kryptoaktywa nie wystarcza, by sklasyfikować je jako unikalne oraz niezamienne. Aby dane kryptoaktywo można było uznać za unikalne i nieza- mienne, reprezentowane przez nie aktywa lub prawa również powinny być unikalne i niezamienne. Wyłączenie unikalnych i niezamiennych kryptoaktywów z zakresu stosowania niniejszego rozporządzenia pozostaje bez uszczerbku dla kwalifikacji takich kryptoaktywów jako instrumentów finansowych. Niniejsze rozporządzenie powinno mieć również zastosowanie do kryptoaktywów, które wydają się unikalne i niezamienne, ale których faktyczne cechy lub cechy związane z ich faktycznym wykorzystaniem czyniłyby je zamiennymi lub nieunikal- nymi. Zatem oceniając i klasyfikuj ąc kryptoaktywa, właściwe organy powinny przyjąć podejście oparte na zasadzie przewagi treści nad formą, zgodnie z którym o klasyfikacji danego kryptoaktywa decyduj ą jego cechy, a nie jego oznaczenie przez emitenta.

(12) Należy wyłączyć niektóre transakcje wewnątrzgrupowe i niektóre podmioty publiczne z zakresu stosowania niniejszego rozporządzenia, ponieważ nie stwarzają one ryzyka dla ochrony inwestorów, integralności rynku, stabilności finansowej, należytego funkcjonowania systemów płatniczych, transmisji polityki pieniężnej ani suwerenności monetarnej. Do publicznych organizacji międzynarodowych objętych wyłączeniem należą Międzynarodowy Fundusz Walutowy i Bank Rozrachunków Międzynarodowych.

(13) Aktywa cyfrowe emitowane przez banki centralne działające w charakterze organu kształtującego politykę pieniężną, w tym pieniądz banku centralnego w formie cyfrowej, lub kryptoaktywa emitowane przez inne organy publiczne, w tym administracj ę centralną, regionalną i lokalną, nie powinny podlegać unijnym ramom dotyczącym rynków kryptoaktywów. Tym ramom unijnym nie powinny także podlegać powiązane usługi świadczone przez takie banki centralne działające w charakterze władz monetarnych lub inne organy publiczne.

(14) Aby zapewnić wyraźne rozgraniczenie między kryptoaktywami objętymi niniejszym rozporządzeniem a instrumentami finansowymi, ESMA powinien być upoważniony do wydawania wytycznych dotyczących kryteriów i warunków kwalifikowania kryptoaktywów jako instrumentów finansowych. Wytyczne te powinny również umożliwić lepsze zrozumienie przypadków, w których jako instrumenty finansowe można zakwalifikować kryp- toaktywa, które w przeciwnym razie uznano by za unikalne i niezamienne z innymi kryptoaktywami. Aby promować wspólne podejście do klasyfikacji kryptoaktywów, EUNB, ESMA i Europejski Urząd Nadzoru (Europejski Urząd Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych) (EIOPA) ustanowiony rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1094/2010 11  (zwane dalej "Europejskimi Urzędami Nadzoru") powinny sprzyjać dyskusjom na temat takiej klasyfikacji. Właściwe organy powinny mieć możliwość zwracania się do Europejskich Urzędów Nadzoru o opinie na temat klasyfikacji kryptoaktywów, w tym klasyfikacji zaproponowanych przez oferujących lub osoby ubiegaj ące się o dopuszczenie do obrotu. Oferujący lub osoby ubiegające się o dopuszczenie do obrotu ponoszą główną odpowiedzialno ść za prawidłową klasyfikacj ę kryptoaktywów, która może zostać zakwestionowana przez właściwe organy zarówno przed datą publikacji oferty, jak i w dowolnym późniejszym terminie. W przypadku gdy klasyfikacja danego kryptoaktywa wydaje się niezgodna z niniejszym rozporządzeniem lub innymi odpowiednimi aktami ustawodawczymi Unii dotyczącymi usług finansowych, Europejskie Urzędy Nadzoru powinny skorzystać ze swoich uprawnień wynikających z rozporządzeń (UE) nr 1093/2010, (UE) nr 1094/2010 i (UE) nr 1095/2010 w celu zapewnienia spójnego podejścia do takiej klasyfikacji.

(15) Zgodnie z art. 127 ust. 2 tiret czwarte Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), jednym z podstawowych zadań Europejskiego Systemu Banków Centralnych (ESBC) jest popieranie należytego funkcjonowania systemów płatniczych. Zgodnie z art. 22 załączonego do traktatów protokołu (nr 4) w sprawie Statutu Europejskiego Systemu Banków Centralnych i Europejskiego Banku Centralnego Europejski Bank Centralny (EBC) może uchwalać rozporządzenia w celu zapewnienia skuteczności i rzetelności systemów rozliczeń i systemów płatniczych w ramach Unii i z innymi krajami. W związku z tym EBC przyjął rozporządzenia w sprawie wymogów dotyczących systemów płatności o znaczeniu systemowym. Niniejsze rozporządzenie pozostaje bez uszczerbku dla obowiązków EBC oraz krajowych banków centralnych w ramach ESBC w zakresie zapewniania skutecznych i rzetelnych systemów rozliczeń i systemów płatniczych w ramach Unii oraz z państwami trzecimi. W związku z tym, aby uniknąć tworzenia równoległych zbiorów zasad, EUNB, ESMA i EBC powinny ściśle ze sobą współdziałać przy opracowywaniu odnośnych projektów standardów technicznych na mocy niniejszego rozporządzenia. Kluczowe znaczenie dla EBC i krajowych banków centralnych ma także dostęp do informacji podczas wykonywania zadań związanych z nadzorem nad systemami płatniczymi, w tym nad rozliczaniem płatności. Ponadto niniejsze rozporządzenie powinno pozostawać bez uszczerbku dla rozporządzenia Rady (UE) nr 1024/2013 12  i powinno być interpretowane w taki sposób, aby nie było sprzeczne z tym rozporządzeniem.

(16) Wszelkie przyjęte akty ustawodawcze w obszarze kryptoaktywów powinny być szczegółowe, dostosowane do przyszłych wyzwań, powinny być w stanie dotrzymać kroku innowacjom i postępowi technicznemu oraz powinny kierować się podejściem opartym na zachętach. W związku z tym należy opracować możliwie jak najszersze definicje terminów "kryptoaktywa" i "technologia rozproszonego rejestru", aby obejmowały one wszystkie rodzaje kryptoaktywów nieobj ętych obecnie zakresem stosowania unijnych aktów ustawodawczych dotyczących usług finansowych. Wszelkie akty ustawodawcze w obszarze kryptoaktywów powinny także przyczyniać się do osiągnięcia celu, jakim jest przeciwdziałanie praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. Z tego powodu podmioty oferujące usługi objęte zakresem stosowania niniejszego rozporządzenia powinny również przestrzegać obowiązujących unijnych przepisów dotyczących przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, które obejmują normy międzynarodowe.

(17) Aktywa cyfrowe, których nie można przenieść na innych posiadaczy, nie są objęte zakresem definicji kryptoak- tywów. W związku z tym aktywa cyfrowe, które są akceptowane wyłącznie przez emitenta lub oferującego i których przeniesienie bezpośrednio na innych posiadaczy jest technicznie niemożliwe, powinny zostać wyłączone z zakresu stosowania niniejszego rozporządzenia. Za przykład takich aktywów cyfrowych mogą służyć programy lojalnościowe, w których punkty lojalnościowe można wymieniać na korzyści wyłącznie z emitentem tych punktów lub z oferującym te punkty.

(18) Niniejsze rozporządzenie dokonuje podziału na trzy rodzaje kryptoaktywów, które należy rozróżniać i które powinny podlegać różnym wymogom w zależności od związanego z nimi ryzyka. Klasyfikacja opiera się na tym, czy kryptoaktywa mają utrzymywać stabilną wartość dzięki powiązaniu z innymi aktywami. Pierwszy rodzaj obejmuje kryptoaktywa, które mają utrzymywać stabilną wartość dzięki powiązaniu z tylko jedną walutą urzędową. Takie kryptoaktywa pełnią funkcję bardzo podobną do tej, jaką pełni pieniądz elektroniczny zgodnie z definicją zawartą w dyrektywie 2009/110/WE. Podobnie jak pieniądz elektroniczny takie kryptoaktywa są elektronicznym substytutem monet i banknotów i mogą służyć do dokonywania płatności. Te kryptoaktywa należy zdefiniować w niniejszym rozporządzeniu jako "tokeny będące e-pieniądzem". Drugim rodzajem krypto- aktywów są "tokeny powiązane z aktywami", które mają utrzymywać stabilną wartość dzięki powiązaniu z inną wartością lub prawem lub ich kombinacj ą, w tym z co najmniej jedną walutą urzędową. Ten drugi rodzaj obejmuje wszystkie inne kryptoaktywa inne niż tokeny będące e-pieniądzem, których wartość jest zabezpieczona aktywami, aby uniknąć obchodzenia przepisów i dostosować niniejsze rozporządzenie do przyszłych wyzwań. Trzecim rodzajem są kryptoaktywa, które nie są tokenami powiązanymi z aktywami ani tokenami będącymi e- pieniądzem i obejmuj ą szeroką gamę kryptoaktywów, w tym tokeny użytkowe.

(19) Obecnie mimo podobieństw pieniądz elektroniczny i kryptoaktywa, które są powiązane z walutą urzędową, różnią się od siebie w pewnych zasadniczych kwestiach. Posiadaczom pieniądza elektronicznego zgodnie z definicją zawartą w dyrektywie 2009/110/WE zawsze przysługuje prawo do roszczenia wobec emitenta pieniądza elektronicznego oraz prawo umowne do żądania wykupu w dowolnym momencie i według wartości nominalnej wartości pieniężnej posiadanego pieniądza elektronicznego. Z kolei posiadaczom niektórych kryptoaktywów, które są powiązane z walutą urzędową, nie przysługuje takie prawo do roszczenia wobec emitentów takich kryptoaktywów, a zatem kryptoaktywa te mogą nie być objęte zakresem stosowania dyrektywy 2009/110/WE. W przypadku innych kryptoaktywów, które są powiązane z walutą urzędową, nie przysługuje prawo do roszczenia według wartości nominalnej waluty, z którą te aktywa są powiązane, lub ograniczony jest okres wykupu. Fakt, że posiadaczom takich kryptoaktywów nie przysługuje prawo do roszczenia wobec emitenta takich kryp- toaktywów lub że takie roszczenie nie przysługuje według wartości nominalnej waluty, z którą te kryptoaktywa są powiązane, może podważyć zaufanie posiadaczy tych kryptoaktywów. Zatem aby uniknąć obchodzenia przepisów określonych w dyrektywie 2009/110/WE, ewentualna definicja "tokenów będących e-pieniądzem" powinna być możliwie szeroka, aby obejmowała wszystkie rodzaje kryptoaktywów powiązanych z jedną walutą urzędową. Ponadto aby uniknąć arbitrażu regulacyjnego, należy ustanowić rygorystyczne warunki w odniesieniu do emisji tokenów będących e-pieniądzem, w tym wymóg, aby takie tokeny będące e-pieniądzem były emitowane albo przez instytucj ę kredytową posiadającą zezwolenie na mocy dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/36/UE 13 , albo przez instytucję pieniądza elektronicznego uprawnioną na podstawie dyrektywy 2009/110/WE. Z tego samego względu emitenci tokenów będących e-pieniądzem powinni także zapewnić posiadaczom takich tokenów możliwość skorzystania z prawa do żądania ich wykupu w dowolnym momencie w walucie powiązanej z tymi tokenami i według wartości nominalnej. Ponieważ tokeny będące e-pieniądzem są kryptoaktywami i mogą nieść ze sobą nowe wyzwania dla ochrony posiadaczy detalicznych i integralności rynku, one także powinny podlegać przepisom określonym w niniejszym rozporządzeniu w celu sprostania takim wyzwaniom.

(20) Biorąc pod uwagę różne zagrożenia i możliwości, z jakimi wiążą się kryptoaktywa, niezbędne jest ustanowienie przepisów dotyczących oferujących kryptoaktywa inne niż tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e- pieniądzem i osób ubiegających się o dopuszczenie do obrotu takich kryptoaktywów, a także emitentów tokenów powiązanych z aktywami i tokenów będących e-pieniądzem; Emitenci kryptoaktywów są podmiotami, które mają kontrolę nad tworzeniem kryptoaktywów.

(21) Należy koniecznie określić przepisy szczegółowe dotyczące podmiotów, które świadczą usługi związane z kryp- toaktywami. Pierwsza kategoria takich usług obejmuje prowadzenie platformy obrotu kryptoaktywami, wymianę kryptoaktywów na środki pieniężne lub inne kryptoaktywa, zapewnienie przechowywania kryptoaktywów i administrowania nimi w imieniu klientów oraz świadczenie usług transferu kryptoaktywów w imieniu klientów. Druga kategoria takich usług obejmuje plasowanie kryptoaktywów, przyjmowanie lub przekazywanie zleceń związanych z kryptoaktywami w imieniu klientów, wykonywanie zleceń związanych z kryptoaktywami w imieniu klientów, świadczenie doradztwa w zakresie kryptoaktywów i zarządzanie portfelami kryptoaktywów. Każdą osobę, która profesjonalnie świadczy takie usługi w zakresie kryptoaktywów zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, należy uznawać za "dostawcę usług w zakresie kryptoaktywów".

(22) Niniejsze rozporządzenie powinno mieć zastosowanie do osób fizycznych i prawnych i niektórych innych przedsiębiorstw oraz do usług i działalności w zakresie kryptoaktywów, które te osoby i przedsiębiorstwa prowadzą, świadczą lub kontroluj ą, bezpośrednio lub pośrednio, w tym w przypadku, gdy część takiej działalności lub usług jest realizowana w sposób zdecentralizowany. Jeżeli usługi w zakresie kryptoaktywów są świadczone w sposób w pełni zdecentralizowany bez pośredników, nie powinny one być objęte zakresem stosowania niniejszego rozporządzenia. Niniejsze rozporządzenie obejmuje prawa i obowiązki emitentów kryptoaktywów, oferujących, osób ubiegających się o dopuszczenie kryptoaktywów do obrotu oraz dostawców usług w zakresie kryptoakty- wów. Jeżeli kryptoaktywa nie mają możliwego do zidentyfikowania emitenta, nie powinny one być objęte zakresem stosowania tytułu II, III lub IV niniejszego rozporządzenia. Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów świadczący usługi w zakresie takich kryptoaktywów powinni jednak być objęci niniejszym rozporządzeniem.

(23) Aby zapewnić odpowiednie monitorowanie wszystkich ofert publicznych kryptoaktywów - innych niż tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e-pieniądzem - które mogą być potencjalnie wykorzystywane do celów finansowych, lub wszystkich dopuszczeń kryptoaktywów do obrotu na platformie obrotu kryptoaktywami (zwanych dalej "dopuszczeniami do obrotu") w Unii oraz odpowiedni nadzór nad tymi ofertami lub dopuszczeniami przez właściwe organy, wszyscy oferujący lub osoby ubiegające się o dopuszczenie do obrotu powinni być osobami prawnymi.

(24) W celu zapewnienia ochrony potencjalnym detalicznym posiadaczom kryptoaktywów należy informować ich o specyfice i funkcji kryptoaktywów, które zamierzaj ą nabyć, a także o zagrożeniach, jakie te kryptoaktywa ze sobą niosą. Dokonując oferty publicznej kryptoaktywów innych niż tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e-pieniądzem lub ubiegając się o dopuszczenie takich kryptoaktywów do obrotu w Unii oferujący lub osoby ubiegające się o dopuszczenie do obrotu powinni sporządzić, zgłosić swojemu właściwemu organowi i opublikować dokument informacyjny (zwany dalej "dokumentem informacyjnym dotyczącym kryptoaktywa") zawierający obowiązkowe informacje, jakie należy ujawnić. Dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa powinien zawiera ć ogólne informacje na temat emitenta, oferującego lub osoby ubiegającej się o dopuszczenie do obrotu, projektu, jaki ma być realizowany z wykorzystaniem pozyskanego kapitału, oferty publicznej kryp- toaktywów lub ich dopuszczenia do obrotu, praw i obowiązków związanych z kryptoaktywami, technologii bazowej wykorzystywanej do takich kryptoaktywów, a także związanego z nimi ryzyka. Dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa nie powinien jednak zawiera ć opisu zagrożeń, które są nieprzewidywalne i bardzo mało prawdopodobne. Informacje zawarte w dokumencie informacyjnym dotycz ącym kryptoaktywa i w odnośnych materiałach marketingowych, w tym w przekazach reklamowych i komunikatach marketingowych, udostępnianych również za pośrednictwem nowych kanałów, takich jak platformy mediów społecznościowych, powinny być rzetelne, jasne i niewprowadzaj ące w błąd. Przekazy reklamowe i komunikaty marketingowe powinny być spójne z informacjami zawartymi w dokumencie informacyjnym dotyczącym kryptoaktywa.

(25) Dokumenty informacyjne dotyczące kryptoaktywów, w tym ich podsumowania, oraz zasady funkcjonowania platform obrotu kryptoaktywami sporządza się w co najmniej jednym z języków urzędowych macierzystego państwa członkowskiego i dowolnego przyjmuj ącego państwa członkowskiego lub alternatywnie w języku zwyczajowo używanym w sferze finansów międzynarodowych. W chwili przyjęcia niniejszego rozporządzenia językiem zwyczajowo używanym w sferze finansów międzynarodowych jest język angielski, co może jednak ulec zmianie w przyszłości.

(26) W celu zapewnienia proporcjonalnego podejścia żadne wymogi niniejszego rozporządzenia nie powinny mieć zastosowania do ofert kryptoaktywów innych niż tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e-pieniądzem oferowanych nieodpłatnie lub tworzonych automatycznie jako wynagrodzenie za utrzymywanie rozproszonego rejestru lub zatwierdzanie transakcji w kontekście mechanizmu konsensusu. Ponadto żadne wymogi nie powinny mieć zastosowania w przypadku ofert tokenów użytkowych zapewniaj ących dostęp do istniejącego towaru lub usługi, umożliwiających posiadaczowi odbiór towaru lub korzystanie z usługi, ani w przypadku, gdy posiadacz kryptoaktywów ma prawo do korzystania z nich wyłącznie w zamian za towary i usługi w ograniczonej sieci akceptantów, którzy zawarli ustalenia umowne z oferuj ącym. Wyjątki takie nie powinny obejmowa ć kryptoaktywów reprezentuj ących składowane towary, które nie są przeznaczone do odbioru przez nabywcę po ich nabyciu. Wyłączenie z tytułu ograniczonej sieci nie powinno również mieć zastosowania do kryptoaktywów, które są zazwyczaj projektowane dla stale rozwijającej się sieci dostawców usług. Wyłączenie z tytułu ograniczonej sieci powinno być oceniane przez właściwy organ za każdym razem, gdy oferta lub łączna wartość więcej niż jednej oferty przekracza określony próg, co oznacza, że nowa oferta nie powinna automatycznie korzystać z wyłączenia przyznanego poprzedniej ofercie. Wyłączenia te powinny przestać mieć zastosowanie, gdy oferujący lub inna osoba działająca w imieniu oferującego poinformuje o zamiarze ubiegania się przez oferującego o dopuszczenie do obrotu lub gdy wyłączone kryptoaktywa zostają dopuszczone do obrotu.

(27) Aby zapewnić proporcjonalne podejście, wymogi niniejszego rozporządzenia dotyczące opracowania i opublikowania dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa nie powinny mieć zastosowania do ofert krypto- aktywów innych niż tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e-pieniądzem, które są kierowane do mniej niż 150 osób na państwo członkowskie lub które są adresowane wyłącznie do inwestorów kwalifikowanych, w przypadku, gdy kryptoaktywa mogą posiadać wyłącznie tacy inwestorzy kwalifikowani. Nie należy nakładać nadmiernych i nieproporcjonalnych obciążeń administracyjnych na MŚP oraz przedsiębiorstwa typu startup. Oferty publiczne kryptoaktywów innych niż tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e-pieniądzem w Unii, których całkowita wartość nie przekracza 1 000 000 EUR w okresie 12 miesięcy, należy zatem zwolnić z obowiązku opracowywania dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa.

(28) Samo dopuszczenie do obrotu lub publikacja cen kupna i sprzedaży nie powinny być same w sobie uznawane za publiczną ofertę kryptoaktywów. Takie dopuszczenie lub publikacja powinny stanowić ofertę publiczną krypto- aktywów wyłącznie w przypadku, gdy obejmuj ą komunikat stanowiący publiczną ofertę na mocy niniejszego rozporządzenia.

(29) Mimo że niektóre oferty kryptoaktywów innych niż tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e-pienią- dzem są zwolnione z różnych obowiązków określonych w niniejszym rozporządzeniu, akty ustawodawcze Unii zapewniające ochronę konsumentów, takie jak dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2005/29/WE 14  lub dyrektywa Rady 93/13/EWG 15 , w tym wszelkie zawarte w nich obowiązki informacyjne, nadal mają zastosowanie do ofert publicznych kryptoaktywów, w których zachodzą relacje między przedsiębiorcami i konsumentami.

(30) W przypadku gdy oferta publiczna dotyczy tokenów użytkowych w odniesieniu do towarów, które jeszcze nie istnieją, lub usług, które nie są jeszcze realizowane, czas trwania oferty publicznej opisany w dokumencie informacyjnym dotyczącym kryptoaktywa nie powinien być dłuższy niż 12 miesięcy. Takie ograniczenie czasu trwania oferty publicznej pozostaje bez związku z momentem, w którym towary lub usługi pojawiają się lub zaczynaj ą być realizowane i mogą być wykorzystane przez posiadacza tokena użytkowego po wygaśnięciu oferty publicznej.

(31) Aby umożliwić nadzór, przed jakąkolwiek ofertą publiczną kryptoaktywów w Unii lub przed dopuszczeniem tych kryptoaktywów do obrotu oferujący i osoby ubiegaj ące się o dopuszczenie do obrotu kryptoaktywów innych niż tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e-pieniądzem powinni zgłosić swój dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa oraz, na żądanie właściwego organu, swoje materiały marketingowe właściwemu organowi państwa członkowskiego, w którym mają siedzibę statutową, lub, jeżeli nie mają siedziby statutowej w Unii, właściwemu organowi państwa członkowskiego, w którym mają oddział. Oferujący, którzy mają siedzibę w państwie trzecim, powinni zgłosić swój dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa oraz, na żądanie właściwego organu, swoje materiały marketingowe właściwemu organowi państwa członkowskiego, w którym zamierzają oferować kryptoaktywa.

(32) Operator platformy obrotu powinien być odpowiedzialny za spełnienie wymogów tytułu II niniejszego rozporządzenia w przypadku, gdy kryptoaktywo zostało dopuszczone do obrotu z jego własnej inicjatywy, a dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa nie został jeszcze opublikowany w przypadkach wymaganych na mocy niniejszego rozporządzenia. Operator platformy obrotu powinien być również odpowiedzialny za spełnienie tych wymogów w przypadku, gdy zawarł w tym celu pisemną umowę z osobą ubiegającą się o dopuszczenie do obrotu. Osoba ubiegaj ąca się o dopuszczenie do obrotu powinna pozostać odpowiedzialna, jeżeli przekaże operatorowi platformy obrotu informacje wprowadzaj ące w błąd. Osoba ubiegająca się o dopuszczenie do obrotu powinna pozostać również odpowiedzialna za kwestie, których nie powierzyła operatorowi platformy obrotu.

(33) Aby uniknąć nadmiernych obciążeń administracyjnych, nie należy wymagać zatwierdzenia dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa przez właściwe organy przed jego opublikowaniem. Właściwe organy powinny jednak być uprawnione do żądania zmian w dokumencie informacyjnym dotyczącym kryptoaktywa i we wszelkich materiałach marketingowych oraz, w razie potrzeby, do żądania ujęcia dodatkowych informacji w dokumencie informacyjnym dotyczącym kryptoaktywa.

(34) Właściwe organy powinny mieć możliwość zawieszenia lub zakazania oferty publicznej kryptoaktywów innych niż tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e-pieniądzem bądź też zawieszenia lub zakazania dopuszczenia takich kryptoaktywów do obrotu w przypadku, gdy dana oferta publiczna lub dane dopuszczenie do obrotu nie spełniają mających zastosowanie wymogów niniejszego rozporządzenia, także w przypadkach gdy dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa lub materiały marketingowe są nierzetelne, niejasne lub wprowadzają w błąd. Właściwe organy powinny też być uprawnione do publikowania - na ich stronie internetowej albo w formie komunikatu prasowego - ostrzeżenia przed oferującym lub osobą ubiegającą się o dopuszczenie do obrotu, którzy nie spełniają tych wymogów.

(35) Dokumenty informacyjne dotyczące kryptoaktywów, które zostały należycie zgłoszone właściwemu organowi, należy opublikowa ć. Po takiej publikacji oferujący kryptoaktywa inne niż tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e-pieniądzem oraz osoby ubiegaj ące się o dopuszczenie tych kryptoaktywów do obrotu powinni mieć możliwość oferowania tych kryptoaktywów w całej Unii oraz ubiegania się o dopuszczenie takich krypto- aktywów do obrotu w Unii.

(36) Oferujący kryptoaktywa inne niż tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e-pieniądzem powinni wprowadzić skuteczne rozwiązania w zakresie monitorowania i zabezpieczenia środków pieniężnych lub innych kryp- toaktywów pozyskanych podczas oferty publicznej. Rozwiązania te powinny również zapewniać, aby wszelkie środki pieniężne lub inne kryptoaktywa pozyskane od posiadaczy lub potencjalnych posiadaczy były jak najszybciej zwracane w przypadku anulowania z jakiegokolwiek powodu oferty publicznej. Oferujący powinien zapewnić, by środki finansowe lub inne kryptoaktywa pozyskane podczas oferty publicznej były zabezpieczone przez osobę trzecią.

(37) W celu zapewnienia ochrony detalicznych posiadaczy kryptoaktywów należy przyznać posiadaczom detalicznym, którzy nabywają kryptoaktywa inne niż tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e-pieniądzem bezpośrednio od oferującego lub od dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów dokonuj ącego plasowania kryp- toaktywów w imieniu oferuj ącego, prawo do odstąpienia przez określony czas po nabyciu tych kryptoaktywów. Aby zapewnić sprawną finalizację ograniczonej w czasie oferty publicznej kryptoaktywów, posiadacz detaliczny nie powinien korzysta ć z prawa do odstąpienia po zakończeniu okresu subskrypcji. Ponadto prawo do odstąpienia nie powinno mieć zastosowania w przypadku, gdy kryptoaktywa inne niż tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e-pieniądzem dopuszczono do obrotu przed nabyciem przez posiadacza detalicznego, ponieważ w takim przypadku cena takich kryptoaktywów zależeć będzie od wahań na rynku kryptoaktywów. W przypadku gdy posiadaczowi detalicznemu przysługuje prawo do odstąpienia na mocy niniejszego rozporządzenia, prawo odstąpienia na mocy dyrektywy 2002/65/WE Parlamentu Europejskiego i Rady 16  nie powinno mieć zastosowania.

(38) Oferujący i osoby ubiegające się o dopuszczenie do obrotu kryptoaktywów innych niż tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e-pieniądzem powinni działać uczciwie, rzetelnie i profesjonalnie, przekazywa ć posiadaczom i potencjalnym posiadaczom kryptoaktywów rzetelne, jasne i niewprowadzaj ące w błąd informacje, identyfikować i ujawniać konflikty interesów, a także zapobiegać im i zarządzać nimi oraz wprowadza ć skuteczne rozwiązania administracyjne, aby ich systemy i protokoły bezpieczeństwa spełniały normy unijne. Aby wspomóc właściwe organy w realizacji ich zadań nadzorczych, ESMA, w ścisłej współpracy z EUNB, powinien być zobowiązany do wydania wytycznych dotyczących takich systemów i protokołów bezpieczeństwa w celu doprecyzowania wspomnianych norm unijnych.

(39) W celu zapewnienia dodatkowej ochrony posiadaczy kryptoaktywów, do oferujących i osób ubiegaj ących się o dopuszczenie do obrotu oraz członków ich organu zarządzającego powinny mieć zastosowanie przepisy dotyczące odpowiedzialności cywilnej za informacje podawane do wiadomości publicznej w dokumencie informacyjnym dotyczącym kryptoaktywa.

(40) Tokeny powiązane z aktywami mogą być szeroko wykorzystywane przez posiadaczy do przenoszenia wartości lub jako środek wymiany i tym samym mogą nieść ze sobą większe zagrożenia dla ochrony posiadaczy kryp- toaktywów, zwłaszcza posiadaczy detalicznych, i integralności rynku niż inne kryptoaktywa. Emitenci tokenów powiązanych z aktywami powinni zatem podlegać bardziej rygorystycznym wymogom niż emitenci innych kryptoaktywów.

(41) Jeżeli kryptoaktywa objęte są zakresem definicji tokena powiązanego z aktywami lub tokena będącego e-pienią- dzem, zastosowanie powinny mieć przepisy tytułu III lub IV niniejszego rozporządzenia, niezależnie od sposobu, w jaki emitent zamierza zaprojektować dane kryptoaktywo, w tym od mechanizmu utrzymywania stabilnej wartości danego kryptoaktywa. Taka sama zasada ma zastosowanie do tak zwanych algorytmicznych stabilnych kryptowalut, które mają utrzymywać stabilną wartość względem waluty urzędowej lub względem co najmniej jednego aktywa dzięki wykorzystaniu protokołów umożliwiających zwiększenie lub zmniejszenie podaży takich kryptoaktywów w reakcji na zmiany popytu. Oferuj ący kryptoaktywa algorytmiczne lub osoby ubiegające się o dopuszczenie takich kryptoaktywów do obrotu, których celem nie jest utrzymanie stabilnej wartości krypto- aktywów dzięki powiązaniu z co najmniej jednym aktywem, powinni w każdym przypadku przestrzegać przepisów tytułu II niniejszego rozporządzenia.

(42) Aby zapewnić odpowiedni nadzór nad ofertami publicznymi tokenów powiązanych z aktywami oraz ich odpowiednie monitorowanie, emitenci tokenów powiązanych z aktywami powinni mieć siedzib ę statutową w Unii.

(43) Oferty publiczne tokenów powiązanych z aktywami w Unii lub ubieganie się o dopuszczenie takich kryptoak- tywów do obrotu powinno być dozwolone jedynie w przypadku, gdy właściwy organ udzielił odpowiedniego zezwolenia emitentowi takich kryptoaktywów i zatwierdził odnośny dokument informacyjny dotyczący krypto- aktywa. Wymóg dotyczący zezwolenia nie powinien jednak mieć zastosowania w przypadku, gdy tokeny powiązane z aktywami są oferowane jedynie inwestorom kwalifikowanym lub gdy oferta publiczna tokenów powiązanych z aktywami ma wartość poniżej progu 5 000 000 EUR. W takich przypadkach w dalszym ciągu należy wymagać, aby emitent takich tokenów powiązanych z aktywami sporządził dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa w celu przekazania nabywcom informacji na temat specyfiki takich tokenów powiązanych z aktywami oraz zagrożeń, jakie ze sobą niosą, a także aby przed opublikowaniem dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa zgłosił go swojemu właściwemu organowi.

(44) Instytucje kredytowe posiadające zezwolenie na mocy dyrektywy 2013/36/UE nie powinny potrzebować innego zezwolenia na mocy niniejszego rozporządzenia, aby oferować tokeny powiązane z aktywami lub ubiegać się o ich dopuszczenie do obrotu. Procedury krajowe ustanowione na mocy tej dyrektywy powinny mieć zastosowanie, ale należy je uzupełnić o wymóg powiadamiania właściwego organu macierzystego państwa członkowskiego wyznaczonego na mocy niniejszego rozporządzenia o elementach umożliwiających temu organowi weryfikację zdolności emitenta do oferowania tokenów powiązanych z aktywami lub ubiegania się o ich dopuszczenie do obrotu. Instytucje kredytowe oferuj ące tokeny powiązane z aktywami lub ubiegające się o ich dopuszczenie do obrotu powinny podlegać wszystkim wymogom mającym zastosowanie do emitentów tokenów powiązanych z aktywami z wyjątkiem wymogów dotyczących zezwolenia, wymogów w zakresie funduszy własnych i procedury zatwierdzania w odniesieniu do posiadaczy znacznego pakietu akcji, ponieważ kwestie te są objęte dyrektywą 2013/36/UE i rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 17 . Dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa sporządzony przez taką instytucję kredytową powinien przed publikacj ą zostać zatwierdzony przez właściwy organ macierzystego państwa członkowskiego. Instytucje kredytowe oferujące tokeny powiązane z aktywami lub ubiegaj ące się o ich dopuszczenie do obrotu, które posiadają zezwolenie na mocy przepisów prawa krajowego transponujących dyrektywę 2013/36/UE, powinny podlegać uprawnieniom organów administracyjnych określonym na mocy tej dyrektywy oraz na mocy niniejszego rozporządzenia, obejmującym między innymi ograniczenie działalności instytucji kredytowej oraz zawieszenie lub zakazanie oferty publicznej tokenów powiązanych z aktywami. Jeżeli obowiązki mające zastosowanie do takich instytucji kredytowych na mocy niniejszego rozporządzenia pokrywaj ą się z obowiązkami określonymi w dyrektywie 2013/36/UE, instytucje kredytowe powinny spełniać bardziej szczegółowe lub bardziej rygorystyczne wymogi, co zapewni zgodność z obydwoma zbiorami przepisów. Procedura powiadamiania przewidziana dla instytucji kredytowych zamierzaj ących oferować tokeny powiązane z aktywami lub ubiegać się o ich dopuszczenie do obrotu na podstawie niniejszego rozporządzenia powinna pozostawać bez uszczerbku dla przepisów prawa krajowego transponujących dyrektywę 2013/36/UE, które określają procedury udzielania instytucjom kredytowym zezwolenia na świadczenie usług wymienionych w załączniku I do tej dyrektywy.

(45) Właściwy organ powinien odmówić udzielenia zezwolenia z obiektywnych i wyraźnych powodów, w tym w przypadku, gdy model biznesowy emitenta tokenów powiązanych z aktywami ubiegającego się o zezwolenie może stanowić poważne zagrożenie dla integralności rynku, stabilności finansowej lub należytego funkcjonowania systemów płatniczych. Przed udzieleniem zezwolenia lub podjęciem decyzji o odmowie udzielenia zezwolenia właściwy organ powinien skonsultować się z EUNB, ESMA, ECB, a w przypadku, gdy emitent ma siedzib ę w państwie członkowskim, w którym walutą urzędową nie jest euro, lub gdy token powiązany z aktywami jest powiązany z walutą urzędową państwa członkowskiego inną niż euro, także z bankiem centralnym tego państwa członkowskiego. Niewiążące opinie EUNB i ESMA powinny dotyczyć klasyfikacji kryptoaktywów, natomiast EBC i, w stosownych przypadkach, bank centralny danego państwa członkowskiego powinny przedstawić właściwemu organowi opinię na temat ryzyka dla stabilności finansowej, należytego funkcjonowania systemów płatniczych, transmisji polityki pieniężnej lub suwerenności monetarnej. Właściwe organy powinny odmówić udzielenia zezwolenia w przypadkach, gdy EBC lub bank centralny państwa członkowskiego wyda negatywną opinię ze względu na ryzyko dla należytego funkcjonowania systemów płatniczych, transmisji polityki pieniężnej lub suwerenności monetarnej. W przypadku udzielenia zezwolenia emitentowi tokenów powiązanych z aktywami ubiegającemu się o zezwolenie dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa sporządzony przez tego emitenta również należy uznać za zatwierdzony. Zezwolenie udzielone przez właściwy organ powinno być ważne w całej Unii i powinno umożliwiać emitentowi tokenów powiązanych z aktywami oferowanie takich kryptoaktywów na rynku wewnętrznym oraz ubieganie się o dopuszczenie do obrotu. Analogicznie również dokument informacyjny dotyczący krypto- aktywa powinien być ważny w całej Unii bez możliwości nakładania dodatkowych wymogów przez państwa członkowskie.

(46) W kilku przypadkach, gdy przeprowadza się konsultacje z EBC na mocy niniejszego rozporządzenia, jego opinia powinna być wiążąca w zakresie, w jakim zobowiązuje właściwy organ do odmowy udzielenia, cofnięcia lub ograniczenia zezwolenia emitenta tokenów powiązanych z aktywami lub do nałożenia szczególnych środków na emitenta tokenów powiązanych z aktywami. Artykuł 263 akapit pierwszy TFUE stanowi, że Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (zwany dalej "Trybunałem Sprawiedliwości") kontroluje legalność aktów EBC innych niż zalecenia lub opinie. Należy jednak przypomnieć, że do Trybunału Sprawiedliwości należy dokonanie wykładni tego przepisu w świetle treści i skutków opinii EBC.

(47) W celu zapewnienia ochrony posiadaczy detalicznych emitenci tokenów powiązanych z aktywami powinni zawsze przekazywać posiadaczom takich tokenów pełne, rzetelne, jasne i niewprowadzaj ące w błąd informacje. Dokumenty informacyjne dotyczące kryptoaktywów sporządzone w odniesieniu do tokenów powiązanych z aktywami powinny zawierać informacje na temat mechanizmu stabilizacji, polityki inwestycyjnej dotyczącej aktywów rezerwowych, rozwiązań w zakresie przechowywania aktywów rezerwowych oraz praw przysługujących posiadaczom.

(48) Oprócz informacji zawartych w dokumencie informacyjnym dotyczącym kryptoaktywa emitenci tokenów powiązanych z aktywami powinni także na bieżąco informować posiadaczy takich tokenów. W szczególności powinni publikować na swojej stronie internetowej informacje na temat liczby tokenów powiązanych z aktywami będących w obiegu oraz wartości i struktury aktywów rezerwowych. Emitenci tokenów powiązanych z aktywami powinni również informować o wszelkich zdarzeniach, które mają lub mogą mieć znaczący wpływ na wartość tokenów powiązanych z aktywami lub na aktywa rezerwowe, niezależnie od tego, czy takie kryptoaktywa zostały dopuszczone do obrotu.

(49) W celu zapewnienia ochrony posiadaczy detalicznych emitenci tokenów powiązanych z aktywami powinni zawsze działać uczciwie, rzetelnie i profesjonalnie oraz w najlepszym interesie posiadaczy tokenów powiązanych z aktywami. Emitenci tokenów powiązanych z aktywami powinni też wprowadzić jasną procedurę rozpatrywania skarg zgłaszanych przez posiadaczy tokenów powiązanych z aktywami.

(50) Emitenci tokenów powiązanych z aktywami powinni wprowadzić politykę służącą identyfikowaniu konfliktów interesów, jakie mogą pojawić się w ich relacjach z jakimkolwiek ich akcjonariuszem lub udziałowcem niezależnie od tego, czy bezpośrednim, czy pośrednim - który posiada znaczny pakiet akcji lub znaczne udziały, lub z członkami ich organu zarządzającego, ich pracownikami, posiadaczami tokenów powiązanych z aktywami lub zewnętrznymi dostawcami usług, zapobieganiu takim konfliktom, zarządzaniu nimi i ich ujawnianiu.

(51) Emitenci tokenów powiązanych z aktywami powinni stosowa ć solidne zasady zarządzania obejmuj ące jasną strukturę organizacyjną z dobrze określonymi, przejrzystymi i spójnymi obszarami odpowiedzialno ści oraz skuteczne procesy służące rozpoznawaniu ryzyka, na jakie są lub mogą oni być narażeni, zarządzaniu tym ryzykiem, monitorowaniu i zgłaszaniu tego ryzyka. Członkowie organu zarządzającego takiego emitenta powinni spełniać wymogi dotyczące kompetencji i reputacji, a w szczególno ści nie powinni być skazani za żadne przestępstwo prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu ani za inne przestępstwo, które mogłoby mieć wpływ na ich dobrą opinię. Akcjonariusze lub udziałowcy - niezależnie od tego, czy są bezpośredni, czy pośredni, i czy są osobami fizycznymi, czy prawnymi -którzy posiadaj ą znaczne pakiety akcji lub znaczne udziały w takich emitentach, powinni cieszyć się wystarczaj ąco dobrą opinią, a w szczególno ści nie powinni być skazani za przestępstwo prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu ani za inne przestępstwo, które mogłoby mieć wpływ na ich dobrą opinię. Emitenci tokenów powiązanych z aktywami powinni wykorzystywa ć zasoby proporcjonalnie do skali swojej działalności i powinni zawsze zapewniać ciągłość i regularno ść w działaniach. W tym celu emitenci tokenów powiązanych z aktywami powinni ustanowić politykę ciągłości działania, która ma na celu zapewnienie w przypadku przerwy w funkcjonowaniu ich systemów i procedur realizacj ę ich podstawowych działań dotyczących tokenów powiązanych z aktywami. Emitenci tokenów powiązanych z aktywami powinni również posiadać silne mechanizmy kontroli wewnętrznej i skuteczne procedury zarządzania ryzykiem, a także system gwarantuj ący integralność i poufność otrzymywanych informacji. Obowiązki te mają na celu ochronę posiadaczy tokenów powiązanych z aktywami, w szczególno ści posiadaczy detalicznych, bez tworzenia niepotrzebnych barier.

(52) Emitenci tokenów powiązanych z aktywami zwykle znajdują się w centrum sieci podmiotów, które zapewniaj ą emisję takich kryptoaktywów, ich transfer i dystrybucj ę na rzecz posiadaczy. W związku z tym należy nałożyć na emitentów tokenów powiązanych z aktywami wymóg, aby uzgodnili z takimi podmiotami zewnętrznymi odpowiednie warunki umowne mające na celu zapewnienie mechanizmu stabilizacji i inwestowania aktywów rezerwowych zabezpieczaj ących wartość tokenów, zapewnienie przechowywania takich aktywów rezerwowych oraz, w stosownych przypadkach, dystrybucji publicznej tokenów powiązanych z aktywami, a także wymóg aby utrzymywali w mocy te warunki umowne.

(53) W celu ograniczenia zagrożenia dla stabilności finansowej szerszego systemu finansowego emitenci tokenów powiązanych z aktywami powinni podlegać wymogom w zakresie funduszy własnych. Takie wymogi powinny być proporcjonalne do wielkości emisji tokenów powiązanych z aktywami, a w związku z tym należy je obliczyć jako wartość procentową rezerwy aktywów zabezpieczaj ących wartość tokenów powiązanych z aktywami. Właściwe organy powinny jednak mieć możliwość zwiększenia kwoty funduszy własnych wymaganej na podstawie między innymi ewaluacji procesu oceny ryzyka i mechanizmów kontroli wewnętrznej emitenta, jakości i wahań wartości aktywów rezerwowych zabezpieczaj ących tokeny powiązane z aktywami lub zagregowanej wartości i liczby transakcji rozliczonych w tokenach powiązanych z aktywami.

(54) W celu zabezpieczenia odpowiedzialno ści względem posiadaczy tokenów powiązanych z aktywami emitenci tokenów powiązanych z aktywami powinni ustanowić i utrzymywać rezerwę aktywów współmierną do ryzyka objętego ich odpowiedzialnością. Rezerwa aktywów powinna być wykorzystywana na rzecz posiadaczy tokenów powiązanych z aktywami wtedy, gdy emitent nie jest w stanie wypełnić swoich zobowiązań względem posiadaczy, tak jak w przypadku niewypłacalności. Rezerwa aktywów powinna być tworzona i zarządzana w taki sposób, aby objąć ryzyko rynkowe i ryzyko walutowe. Emitenci tokenów powiązanych z aktywami powinni ostrożnie zarządzać taką rezerwą aktywów, a w szczególno ści zapewnić, aby wartość rezerwy odpowiadała co najmniej wartości tokenów znajdujących się w obiegu oraz aby zmian w rezerwie dokonywać odpowiednio, by uniknąć negatywnego wpływu na rynki aktywów rezerwowych. W związku z tym emitenci tokenów powiązanych z aktywami powinni przyjąć jasne i szczegółowe polityki określające między innymi strukturę rezerwy aktywów, alokację zawartych w niej aktywów, kompleksową ocenę ryzyka związanego z aktywami rezerwowymi, procedurę emisji i wykupu tokenów powiązanych z aktywami, procedurę zwiększania i zmniejszania aktywów rezerwowych oraz, w przypadku inwestowania aktywów rezerwowych, przyjętą przez emitentów politykę inwestycyjną. Emitenci tokenów powiązanych z aktywami, które są wprowadzane do obrotu zarówno w Unii, jak i w państwach trzecich, powinni zapewnić dostępność ich rezerwy aktywów na zabezpieczenie odpowiedzialno ści emitentów wobec posiadaczy z Unii. Wymóg utrzymywania rezerwy aktywów u firm podlegaj ących prawu Unii powinien zatem mieć zastosowanie proporcjonalnie do odsetka tokenów powiązanych z aktywami, który ma być wprowadzany do obrotu w Unii.

(55) Aby zapobiec ryzyku poniesienia strat, jakie niosą ze sobą tokeny powiązane z aktywami, oraz aby utrzymać wartość tych aktywów, emitenci tokenów powiązanych z aktywami powinni przyjąć odpowiednią politykę dotyczącą przechowywania ich aktywów rezerwowych. Polityka ta powinna gwarantować, że aktywa rezerwowe będą zawsze całkowicie oddzielone od własnych aktywów emitenta, aby aktywa rezerwowe nie były obciążone ani oddane w zastaw jako zabezpieczenie oraz aby emitent tokenów powiązanych z aktywami miał szybki dostęp do tych aktywów rezerwowych. Aktywa rezerwowe powinny, w zależności od ich charakteru, być przechowywane przez dostawcę usług w zakresie kryptoaktywów, przez instytucj ę kredytową posiadającą zezwolenie na mocy dyrektywy 2013/36/UE lub przez firmę inwestycyjną posiadającą zezwolenie na mocy dyrektywy 2014/65/UE. Nie powinno to wykluczać możliwości powierzenia przechowywania aktywów rzeczowych innemu podmiotowi. Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, instytucje kredytowe lub firmy inwestycyjne, które działają w charakterze powierników aktywów rezerwowych, powinni ponosić odpowiedzialno ść za utratę takich aktywów rezerwowych przed emitentem lub posiadaczami tokenów powiązanych z aktywami, chyba że udowodnią, że taka utrata nastąpiła w wyniku zdarzeń zewnętrznych będących poza ich kontrolą. Należy unikać koncentracji powierników aktywów rezerwowych. W niektórych sytuacjach może to jednak nie być możliwe ze względu na brak odpowiednich rozwiązań alternatywnych. W takich przypadkach tymczasową koncentracj ę należy uznać za dopuszczalną.

(56) W celu zapewnienia ochrony posiadaczy tokenów powiązanych z aktywami przed spadkiem wartości aktywów zabezpieczaj ących wartość tokenów emitenci tokenów powiązanych z aktywami powinni inwestować aktywa rezerwowe wyłącznie w bezpieczne aktywa o niskim ryzyku, charakteryzuj ące się minimalnym ryzykiem rynkowym i kredytowym oraz minimalnym ryzykiem koncentracji. Ponieważ tokeny powiązane z aktywami mogą być wykorzystywane jako środek wymiany, to emitent tokenów powiązanych z aktywami powinien osiągać wszystkie zyski lub ponosić wszystkie straty z inwestycji aktywów rezerwowych.

(57) Posiadaczom tokenów powiązanych z aktywami powinno przysługiwać stałe prawo do żądania wykupu, tak aby emitent był zobowiązany do wykupu tokenów powiązanych z aktywami w dowolnym momencie, na żądanie posiadaczy tokenów powiązanych z aktywami. Emitent tokenów powiązanych z aktywami powinien dokonać wykupu w drodze płatności w środkach pieniężnych innych niż pieniądz elektroniczny, odpowiadającej wartości rynkowej aktywów powiązanych z tokenami powiązanymi z aktywami, albo poprzez dostarczenie aktywów powiązanych z tymi tokenami. Emitent tokenów powiązanych z aktywami powinien zawsze umożliwiać posiadaczowi wykup tokenów powiązanych z aktywami w środkach pieniężnych innych niż pieniądz elektroniczny denominowanych w tej samej walucie urzędowej, którą emitent zaakceptował przy sprzedaży tokenów. Emitent powinien dostarczyć wystarczaj ąco szczegółowe i łatwo zrozumiałe informacje na temat różnych dostępnych form wykupu.

(58) Aby ograniczyć ryzyko wykorzystywania tokenów powiązanych z aktywami jako środka przechowywania wartości, emitenci tokenów powiązanych z aktywami i dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów- świadcząc usługi w zakresie kryptoaktywów związane z tokenami powiązanymi z aktywami - nie powinni oferować posiadaczom tokenów powiązanych z aktywami odsetek naliczanych na podstawie długości okresu posiadania tych tokenów przez takich posiadaczy.

(59) Tokeny powiązane z aktywami i tokeny będące e-pieniądzem należy uznać za znaczące, jeżeli spełniają lub prawdopodobnie spełnią określone kryteria, obejmujące dużą bazę klientów, wysoką kapitalizacj ę rynkową lub dużą liczbę transakcji. Takie tokeny mogłyby być wykorzystywane przez dużą liczbę posiadaczy, a ich stosowanie mogłoby wiązać się ze szczególnymi wyzwaniami w zakresie stabilności finansowej, transmisji polityki pieniężnej lub suwerenności monetarnej. Te znaczące tokeny powiązane z aktywami i tokeny będące e-pieniądzem powinny zatem podlegać bardziej rygorystycznym wymogom niż tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e- pieniądzem, których nie uznaje się za znaczące. Emitenci znaczących tokenów powiązanych z aktywami powinni w szczególności podlegać ściślejszym wymogom kapitałowym i wymogom w zakresie interoperacyjno ści, a także powinni ustanowić politykę zarządzania płynnością. Odpowiedniość progów umożliwiających sklasyfikowanie tokena powiązanego z aktywami lub tokena będącego e-pieniądzem jako znaczącego powinna zostać poddana przeglądowi przez Komisję w ramach przeglądu stosowania niniejszego rozporządzenia. W stosownych przypadkach przeglądowi powinien towarzyszyć wniosek ustawodawczy.

(60) Kompleksowe monitorowanie całego ekosystemu emitentów tokenów powiązanych z aktywami jest istotne dla ustalenia prawdziwej skali i wpływu takich tokenów. Aby uwzględnić wszystkie transakcje przeprowadzane w odniesieniu do danego tokena powiązanego z aktywami, monitorowanie takich tokenów obejmuje monitorowanie wszystkich rozliczanych transakcji, niezale żnie od tego, czy rozlicza się je w rozproszonym rejestrze ("on- chain") czy poza rozproszonym rejestrem ("off-chain"), w tym transakcje między klientami tego samego dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów.

(61) Szczególnie ważne jest oszacowanie transakcji rozliczanych za pomocą tokenów powiązanych z aktywami skojarzonych z zastosowaniami jako środka wymiany w obszarze jednej waluty, mianowicie transakcji powiązanych ze spłatą długów, w tym w kontekście transakcji z akceptantami. Transakcje te nie powinny obejmowa ć transakcji powiązanych z funkcjami i usługami inwestycyjnymi, takimi jak wymiana na środki pieniężne lub inne krypto- aktywa, chyba że istnieją dowody na to, że dany token powiązany z aktywami wykorzystywany jest do rozrachunku transakcji na innych kryptoaktywach. Zastosowanie do rozrachunku transakcji na innych krypto- aktywach miałoby miejsce w przypadkach, gdy transakcja dotycząca dwóch składników kryptoaktywów, które nie są tokenami powiązanymi z aktywami, jest rozliczana w tokenach powiązanych z aktywami. Ponadto w przypadku gdy tokeny powiązane z aktywami są powszechnie stosowane jako środek wymiany w obszarze jednej waluty, emitenci powinni być zobowiązani do ograniczenia zasięgu działalności. Token powiązany z aktywami należy uznać za powszechnie stosowany jako środek wymiany, jeżeli średnia dzienna liczba i średnia łączna dzienna wartość transakcji powiązanych z zastosowaniami tokena jako środka wymiany w obszarze jednej waluty wynoszą więcej niż, odpowiednio, 1 milion transakcji i 200 000 000 EUR.

(62) Jeżeli tokeny powiązane z aktywami stanowią poważne zagrożenie dla należytego funkcjonowania systemów płatniczych, mechanizmu transmisji polityki pieniężnej lub suwerenności monetarnej, banki centralne powinny mieć możliwość zwrócenia się do właściwego organu o cofnięcie zezwolenia udzielonego emitentowi tych tokenów powiązanych z aktywami. W przypadku, gdy tokeny powiązane z aktywami stanowią zagrożenie dla należytego funkcjonowania systemów płatniczych, mechanizmu transmisji polityki pieniężnej lub suwerenności monetarnej, banki centralne powinny móc zażądać od właściwego organu ograniczenia liczby tych tokenów powiązanych z aktywami, które mają zostać wyemitowane, lub wprowadzenia minimalnej kwoty nominalnej.

(63) Niniejsze rozporządzenie pozostaje bez uszczerbku dla przepisów krajowych reguluj ących korzystanie z walut krajowych i zagranicznych w operacjach między rezydentami, przyjętych przez państwa członkowskie spoza strefy euro w ramach wykonywania ich prerogatywy w zakresie suwerenności monetarnej.

(64) Emitenci tokenów powiązanych z aktywami powinni przygotować plan naprawy przewiduj ący środki, jakie ma podjąć emitent, by ponownie zapewnić zgodność z wymogami mającymi zastosowanie do rezerwy aktywów, w tym w przypadkach gdy realizacja zleceń wykupu tymczasowo zakłóca równowagę rezerwy aktywów. Właściwy organ powinien mieć prawo tymczasowo zawiesić wykup tokenów powiązanych z aktywami, aby chronić interesy posiadaczy tokenów powiązanych z aktywami i stabilność finansową.

(65) Emitenci tokenów powiązanych z aktywami powinni dysponować planem uporządkowanego wykupu tokenów, aby zapewnić ochronę praw posiadaczy tokenów powiązanych z aktywami w przypadku, gdy emitenci nie są w stanie wypełnić swoich obowiązków, w tym w razie zaprzestania emisji tokenów powiązanych z aktywami. Jeżeli emitent tokenów powiązanych z aktywami jest instytucją kredytową lub podmiotem objętym zakresem stosowania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/59/UE 18 , właściwy organ powinien skonsultować się z odpowiednim organem ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji. Temu organowi ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji należy zezwolić na przeanalizowanie planu wykupu w celu zidentyfikowania wszelkich jego elementów, które mogłyby negatywnie wpłynąć na możliwość przeprowadzenia skutecznej restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji emitenta, strategię restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji emitenta lub wszelkie działania przewidziane w planie restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji emitenta, oraz na przedstawienie właściwemu organowi zaleceń w odniesieniu do tych kwestii. Organ ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji powinien mieć przy tym również możliwość rozważenia, czy konieczne są jakiekolwiek zmiany w planie lub strategii restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji zgodnie z przepisami dyrektywy 2014/59/UE i rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 806/2014 19 , stosownie do przypadku. Taka analiza ze strony organu ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji nie powinna mieć wpływu na uprawnienia organu nadzoru ostrożnościowego ani, w stosownych przypadkach, organu ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji do podejmowania środków w zakresie zapobiegania kryzysom lub środków w zakresie zarządzania kryzysowego.

(66) Emitenci tokenów będących e-pieniądzem powinni posiadać zezwolenie albo jako instytucja kredytowa na podstawie dyrektywy 2013/36/UE, albo jako instytucja pieniądza elektronicznego na podstawie dyrektywy 2009/110/WE. Tokeny będące e-pieniądzem należy uznać za "pieniądz elektroniczny", zgodnie z definicją zawartą w dyrektywie 2009/110/WE, a ich emitenci powinni, o ile w niniejszym rozporządzeniu nie określono inaczej, spełniać określone w dyrektywie 2009/110/WE odpowiednie wymogi dotyczące podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje pieniądza elektronicznego oraz nadzoru ostrożnościowego nad ich działalnością, a także wymogi dotyczące emisji i możliwości wykupu tokenów będących e-pieniądzem. Emitenci tokenów będących e-pieniądzem powinni sporządzić dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa i przekazać go swojemu właściwemu organowi. Wyłączenia z tytułu ograniczonej sieci, dotyczące niektórych transakcji dokonywanych przez dostawców sieci łączności elektronicznej oraz dotyczące instytucji pieniądza elektronicznego emitujących jedynie ograniczoną maksymalną ilość pieniądza elektronicznego, oparte na fakultatywnych wyłączeniach określonych w dyrektywie 2009/110/WE, powinny mieć również zastosowanie do tokenów będących e- pieniądzem. Emitenci tokenów będących e-pieniądzem powinni jednak wciąż być zobowiązani do sporządzenia dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa w celu poinformowania nabywców o cechach tokenów będących e-pieniądzem oraz o związanym z nimi ryzykiem, jak również do zgłoszenia dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywów właściwemu organowi przed jego publikacją.

(67) Posiadaczom tokenów będących e-pieniądzem należy zapewnić możliwość roszczeń wobec emitenta tokenów będących e-pieniądzem. Posiadaczom tokenów będących e-pieniądzem powinno zawsze przysługiwać prawo do żądania wykupu w środkach pieniężnych - denominowanych w walucie urzędowej powiązanej z danym tokenem będącym e-pieniądzem - według wartości nominalnej. Przepisy dyrektywy 2009/110/WE dotyczące możliwości pobrania opłaty z tytułu wykupu nie mają zastosowania w kontekście tokenów będących e-pieniądzem.

(68) Aby ograniczyć ryzyko wykorzystywania tokenów będących e-pieniądzem jako środka przechowywania wartości, emitenci tokenów będących e-pieniądzem i dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, gdy świadcz ą usługi w zakresie kryptoaktywów związane z tokenami będącymi e-pieniądzem, nie powinni oferować posiadaczom tokenów będących e-pieniądzem odsetek, w tym odsetek, które nie są powiązane z długością okresu posiadania tych tokenów przez takich posiadaczy.

(69) Dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa sporządzony przez emitenta tokenów będących e-pieniądzem powinien zawierać wszystkie informacje na temat tego emitenta oraz oferty tokenów będących e-pieniądzem lub ich dopuszczenia do obrotu, które są niezbędne do umożliwienia potencjalnym nabywcom podjęcia świadomej decyzji o nabyciu oraz zrozumienia ryzyka, z jakim wiąże się dana oferta tokenów będących e-pieniądzem. Dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa powinien również wyraźnie odnosić się do prawa posiadaczy tokenów będących e-pieniądzem do żądania wykupu ich tokenów będących e-pieniądzem w zamian za środki pieniężne denominowane w walucie urzędowej, z którą są powiązane tokeny będące e-pieniądzem, według wartości nominalnej i w dowolnym momencie.

(70) Aby uniknąć ryzyka walutowego, w przypadku gdy emitent tokenów będących e-pieniądzem inwestuje środki pieniężne otrzymane w zamian za tokeny będące e-pieniądzem, środki te należy inwestować w aktywa denominowane w tej samej walucie co waluta urzędowa powiązana z danymi tokenami będącymi e-pieniądzem.

(71) Znaczące tokeny będące e-pieniądzem mogą stwarzać większe zagrożenie dla stabilności finansowej niż tokeny będące e-pieniądzem, które nie są znaczące, i tradycyjny pieniądz elektroniczny. Emitenci znaczących tokenów będących e-pieniądzem, którzy są instytucjami pieniądza elektronicznego, powinni zatem podlegać dodatkowym wymogom. Tacy emitenci znaczących tokenów będących e-pieniądzem powinni w szczególności podlegać ściślejszym wymogom kapitałowym niż emitenci innych tokenów będących e-pieniądzem, podlegać wymogom w zakresie interoperacyjno ści, a także ustanowić politykę zarządzania płynnością. Powinny one również spełniać niektóre z tych samych wymogów, które mają zastosowanie do emitentów tokenów powiązanych z aktywami w odniesieniu do rezerwy aktywów, na przykład wymogi w odniesieniu do przechowywania i inwestowania rezerwy aktywów. Te wymogi dotyczące emitentów znaczących tokenów będących e-pieniądzem powinny mieć zastosowanie zamiast art. 5 i 7 dyrektywy 2009/110/WE. Ponieważ te przepisy dyrektywy 2009/110/WE nie mają zastosowania do instytucji kredytowych emitujących e-pieniądz, dodatkowe wymogi dotyczące znaczących tokenów będących e-pieniądzem określone w niniejszym rozporządzeniu także nie powinny mieć zastosowania.

(72) Emitenci tokenów będących e-pieniądzem powinni opracować plan naprawy i plan wykupu w celu zapewnienia ochrony praw posiadaczy tokenów będących e-pieniądzem, w przypadku gdy emitenci nie są w stanie wywiązywać się ze swoich zobowiązań.

(73) W większości państw członkowskich świadczenie usług w zakresie kryptoaktywów nie jest jeszcze regulowane pomimo potencjalnych ryzyk, jakie stwarzają one dla ochrony inwestorów, integralności rynku i stabilności finansowej. Aby zapobiec takim ryzykom, niniejsze rozporządzenie ustanawia wymogi operacyjne, organizacyjne i ostrożnościowe na poziomie Unii mające zastosowanie do dostawców usług w zakresie kryptoaktywów.

(74) Aby umożliwić skuteczny nadzór i wyeliminować możliwość unikania lub obchodzenia nadzoru, usługi w zakresie kryptoaktywów powinny być świadczone wyłącznie przez osoby prawne posiadające siedzibę statutową w państwie członkowskim, w którym prowadzą istotną działalność gospodarczą, w tym świadczą usługi w zakresie kryptoaktywów. Przedsiębiorstwom niebędącym osobami prawnymi, takim jak spółki osobowe, należy również pod pewnymi warunkami zezwolić na świadczenie usług w zakresie kryptoaktywów. Istotne jest, aby dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów skutecznie zarządzali swoją działalnością w Unii, tak by uniknąć osłabienia skutecznego nadzoru ostrożnościowego i zapewnić egzekwowanie wymogów przewidzianych w niniejszym rozporządzeniu mających na celu zapewnienie ochrony inwestorów, integralności rynku i stabilności finansowej. Zasadniczym elementem takiego nadzoru powinny być regularne bliskie bezpośrednie kontakty między organami nadzoru a odpowiedzialnym kierownictwem dostawców usług w zakresie kryptoaktywów. Dlatego miejsce faktycznego zarządu dostawców usług w zakresie kryptoaktywów powinno znajdować się w Unii, a co najmniej jeden z dyrektorów powinien mieć miejsce zamieszkania w Unii. Miejsce faktycznego zarządu oznacza miejsce, w którym podejmowane są najważniejsze decyzje zarządcze i handlowe niezbędne do prowadzenia działalności.

(75) Niniejsze rozporządzenie nie powinno wpływać na możliwość korzystania przez osoby mające siedzibę w Unii, z ich własnej inicjatywy, z usług w zakresie kryptoaktywów świadczonych przez firmy z państw trzecich. W przypadku gdy firma z państwa trzeciego świadczy usługi w zakresie kryptoaktywów z inicjatywy osoby mającej siedzibę w Unii, usługi w zakresie kryptoaktywów nie powinny być uznawane za świadczone na terytorium Unii. W przypadku gdy firma z państwa trzeciego prowadzi akwizycję wśród klientów lub potencjalnych klientów w Unii lub promuje bądź reklamuje usługi lub działalność w zakresie kryptoaktywów w Unii, jego usługi nie powinny być uznawane za usługi w zakresie kryptoaktywów świadczone z własnej inicjatywy klienta. W takim przypadku należy udzielić firmie z państwa trzeciego zezwolenia na działanie jako dostawca usług w zakresie kryptoaktywów.

(76) Biorąc pod uwagę dotychczas stosunkowo niewielką skalę działalności dostawców usług w zakresie kryptoakty- wów, uprawnienie do udzielania zezwolenia i nadzorowania takich dostawców usług należy przyznać właściwym organom krajowym. Udzielenie, odmowa udzielenia lub cofnięcie zezwolenia na działanie jako dostawca usługi w zakresie kryptoaktywów powinno leżeć w gestii właściwego organu państwa członkowskiego, w którym odnośny podmiot ma swoją siedzibę statutową. W przypadku udzielenia zezwolenia należy w nim wskazać usługi w zakresie kryptoaktywów, w odniesieniu do których udziela się zezwolenia dostawcy usług w zakresie krypto- aktywów, a zezwolenie to powinno być ważne w całej Unii.

(77) Aby zapewnić stałą ochronę systemu finansowego Unii przed ryzykiem prania pieniędzy i finansowania terroryzmu, konieczne jest zapewnienie, aby dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów przeprowadzali wzmożone kontrole operacji finansowych z udziałem klientów i instytucji finansowych z państw trzecich wymienionych jako państwa trzecie wysokiego ryzyka, ponieważ są to jurysdykcje mające strategiczne braki w ich krajowych systemach przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, które to braki stwarzają znaczące zagrożenia dla systemu finansowego Unii o których mowa w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/849 20 .

(78) Niektóre firmy podlegające unijnym aktom ustawodawczym dotyczącym usług finansowych powinny mieć możliwość świadczenia wszystkich lub niektórych usług w zakresie kryptoaktywów bez konieczności uzyskania zezwolenia na prowadzenie działalności w charakterze dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów na mocy niniejszego rozporządzenia, jeżeli przekażą właściwym organom określone informacje przed rozpoczęciem świadczenia tych usług. W takich przypadkach firmy te należy uznać za dostawców usług w zakresie kryptoaktywów, a odpowiednie uprawnienia administracyjne przewidziane w niniejszym rozporządzeniu, w tym uprawnienie do zawieszenia lub zakazania niektórych usług w zakresie kryptoaktywów, powinny mieć do nich zastosowanie. Firmy te powinny podlegać wszystkim wymogom mającym zastosowanie do dostawców usług w zakresie kryp- toaktywów na mocy niniejszego rozporządzenia, z wyjątkiem wymogów dotyczących zezwoleń, wymogów w zakresie funduszy własnych i procedury zatwierdzania w odniesieniu do akcjonariuszy lub udziałowców posiadających znaczne pakiety akcji lub znaczne udziały, ponieważ kwestie te są objęte odpowiednimi aktami ustawodawczymi Unii, na mocy których firmy te uzyskały zezwolenie. Procedura powiadamiania dla instytucji kredytowych zamierzających świadczyć usługi w zakresie kryptoaktywów na podstawie niniejszego rozporządzenia powinna pozostawać bez uszczerbku dla przepisów prawa krajowego transponuj ących dyrektywę 2013/36/UE, które określają procedury udzielania instytucjom kredytowym zezwolenia na świadczenie usług wymienionych w załączniku I do tej dyrektywy.

(79) W celu zapewnienia ochrony konsumentów, integralności rynku i stabilności finansowej dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów powinni zawsze działać uczciwie, rzetelnie i profesjonalnie oraz w najlepszym interesie swoich klientów. Usługi w zakresie kryptoaktywów należy uznać za "usługi finansowe" zgodnie z definicją zawartą w dyrektywie 2002/65/WE, jeżeli spełniają one kryteria określone w tej dyrektywie. W przypadku gdy usługi te są sprzedawane na odległość, umowy między dostawcami usług w zakresie kryptoaktywów a konsumentami powinny także podlegać dyrektywie 2002/65/WE, chyba że niniejsze rozporządzenie wyraźnie stanowi inaczej. Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów powinni przekazywać swoim klientom pełne, rzetelne, jasne i niewprowadzaj ące w błąd informacje oraz ostrzegać ich o ryzyku związanym z kryptoaktywami. Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów powinni opublikować swoje polityki cenowe, ustanowić procedurę rozpatrywania skarg i przyjąć solidną politykę służącą identyfikowaniu i ujawnianiu konfliktów interesów oraz zapobieganiu takim konfliktom i zarządzaniu nimi.

(80) Aby zapewnić ochronę konsumentów, dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy uzyskali zezwolenie na podstawie niniejszego rozporządzenia, powinni spełniać pewne wymogi ostrożnościowe. Te wymogi ostrożno- ściowe należy określić w formie stałej kwoty lub proporcjonalnie do stałych kosztów pośrednich poniesionych przez dostawców usług w zakresie kryptoaktywów w poprzednim roku, w zależności od rodzaju świadczonej usługi.

(81) Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów powinni podlegać surowym wymogom organizacyjnym. Członkowie organu zarządzającego dostawców usług w zakresie kryptoaktywów powinni spełniać wymogi dotyczące kompetencji i reputacji, a w szczególności nie powinni być skazani za żadne przestępstwo prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu ani za inne przestępstwo, które mogłoby mieć wpływ na ich dobrą opinię. Akcjonariusze lub udziałowcy - niezależnie od tego, czy są bezpośredni, czy pośredni, i czy są osobami fizycznymi, czy prawnymi - którzy posiadają znaczne pakiety akcji lub znaczne udziały w dostawcach usług w zakresie kryptoaktywów, powinni cieszyć się wystarczaj ąco dobrą opinią, a w szczególności nie powinni być skazani za przestępstwo prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu ani za inne przestępstwo, które mogłoby mieć wpływ na ich dobrą opinię. Ponadto w przypadku, gdy wpływ wywierany przez akcjonariuszy lub udziałowców posiadających znaczne pakiety akcji lub znaczne udziały w dostawcach usług w zakresie kryptoaktywów może mieć negatywne skutki dla prawidłowego i ostrożnego zarządzania dostawcą usług w zakresie kryptoaktywów, biorąc pod uwagę między innymi ich wcześniejszą działalność, ryzyko ich zaangażowania w nielegalną działalność bądź wpływ lub kontrolę ze strony rządu państwa trzeciego, właściwe organy powinny być uprawnione do zapobiegania tym ryzykom. Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów powinni zatrudniać członków organu zarządzającego i pracowników o odpowiedniej wiedzy, umiejętnościach i doświadczeniu, a także powinni podejmować wszystkie rozsądne działania przy pełnieniu swoich funkcji, w tym poprzez przygotowanie planu ciągłości działania. Powinni oni wprowadzić skuteczne mechanizmy kontroli wewnętrznej i oceny ryzyka, a także odpowiednie systemy i procedury zapewniaj ące integralność i poufność otrzymywanych informacji. Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów powinni wprowadzić odpowiednie uzgodnienia dotyczące dokumentowania wszystkich oferowanych przez nich transakcji, zleceń i usług związanych ze świadczonymi przez nich usługami w zakresie krypto- aktywów. Powinni także wprowadzić systemy wykrywania potencjalnych nadużyć na rynku popełnianych przez klientów.

(82) W celu zapewnienia ochrony swoich klientów dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów powinni wprowadzić odpowiednie uzgodnienia dotyczące zabezpieczenia praw własności klientów do posiadanych przez nich pakietów kryptoaktywów. W przypadku gdy model biznesowy wymaga, aby dostawcy usług w zakresie krypto- aktywów przechowywali należące do ich klientów środki pieniężne zgodnie z definicją zawartą w dyrektywie (UE) 2015/2366 w postaci banknotów, monet, zapisów księgowych lub pieniądza elektronicznego, wówczas dostawcy ci powinni przekazać te środki pieniężne instytucji kredytowej lub bankowi centralnemu, jeżeli dostępne jest konto w banku centralnym. Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów powinni być uprawnieni do dokonywania transakcji płatniczych w związku ze świadczonymi przez siebie usługami w zakresie kryptoaktywów tylko pod warunkiem że uzyskali zezwolenie jako instytucja płatnicza zgodnie z tą dyrektywą.

(83) W zależności od świadczonych usług i ze względu na szczególne ryzyko, jakie niosą ze sobą te rodzaje usług, dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów powinni podlegać szczególnym wymogom w zakresie tych usług. Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów zapewniający przechowywanie kryptoaktywów i administrowanie nimi w imieniu klientów powinni zawrzeć ze swoimi klientami umowę zawierającą określone obowiązkowe postanowienia, a także powinni ustanowić i wdrożyć politykę przechowywania, która musi być udostępniana klientom - w formacie elektronicznym - na ich wniosek. W takiej umowie należy określić między innymi charakter świadczonej usługi, która może obejmować przechowywanie kryptoaktywów należących do klientów lub dysponowanie środkami dostępu do takich kryptoaktywów, w którym to przypadku klient może zachować kontrolę nad przechowywanymi kryptoaktywami. Kryptoaktywa lub środki dostępu do nich można również przekazać pod pełną kontrolę dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów. Dostawcy usług w zakresie kryptoak- tywów, którzy przechowują kryptoaktywa należące do klientów lub dysponują środkami dostępu do takich kryptoaktywów, powinni zapewnić, aby te kryptoaktywa nie były wykorzystywane do ich własnych celów. Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów powinni zapewnić, aby wszystkie posiadane kryptoaktywa były zawsze wolne od obciążeń. Tacy dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów powinni też ponosić odpowiedzialność za wszelkie straty wynikające z incydentów związanych z technologiami informacyjno-komunikacyjnymi (ICT), w tym incydentów spowodowanych cyberatakami, kradzie żą lub jakąkolwiek awarią. Dostawcy sprzętu lub oprogramowania dla portfeli niepowierniczych nie powinni być objęci zakresem stosowania niniejszego rozporządzenia.

(84) Aby zapewnić sprawne funkcjonowanie rynku kryptoaktywów, dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów prowadzący platformę obrotu kryptoaktywami powinni stosować szczegółowe przepisy operacyjne, zapewnić odpowiednią odporność swoich systemów i procedur, powinni podlegać wymogom w zakresie przejrzystości przedtransakcyjnej i posttransakcyjnej dostosowanym do rynku kryptoaktywów oraz powinni ustanowić przejrzyste, niedyskryminacyjne i oparte na obiektywnych kryteriach zasady regulujące dostęp do ich platform. Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów prowadzący platformę obrotu kryptoaktywami powinni także posiadać przejrzyst ą strukturę opłat za świadczone usługi, aby uniknąć składania zamówień, które mogłyby przyczynić się do nadużyć na rynku lub zakłóceń obrotu. Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów prowadzący platformę obrotu kryptoaktywami powinni mieć możliwość prowadzenia rozrachunku transakcji zrealizowanych na platformach obrotu on-chain i off-chain i powinni zapewniać terminowy rozrachunek. Rozrachunek transakcji powinien być inicjowany w ciągu 24 godzin od realizacji transakcji na platformie obrotu. W przypadku rozrachunku off-chain rozrachunek powinien rozpocząć się tego samego dnia roboczego, natomiast w przypadku rozrachunku on-chain rozrachunek może trwać dłużej, ponieważ nie jest kontrolowany przez dostawcę usług w zakresie kryptoaktywów prowadzącego platformę obrotu.

(85) W celu zapewnienia ochrony konsumentów dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy prowadzą wymianę kryptoaktywów na środki pieniężne lub inne kryptoaktywa z wykorzystaniem własnego kapitału, powinni ustanowić niedyskryminacyjną politykę handlową. Powinni publikować gwarantowane kwotowania albo metody, które wykorzystują do ustalania ceny kryptoaktywów, które chcą wymienić; powinni także publikować wszelkie limity, które zamierzają nałożyć na kwotę podlegającą wymianie. Powinni też podlegać wymogom w zakresie przejrzysto ści posttransakcyjnej.

(86) Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy wykonują zlecenia dotyczące kryptoaktywów w imieniu klientów, powinni ustanowić politykę wykonywania zleceń, a ich celem zawsze powinno być osiągnięcie możliwie najlepszych wyników dla ich klientów, w tym w przypadkach, gdy działają jako kontrahent klienta. Powinni podjąć wszystkie niezbędne działania, aby uniknąć niewłaściwego wykorzystania informacji dotyczących zleceń klientów przez swoich pracowników. Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy otrzymują zlecenia i przekazują je do innych dostawców usług w zakresie kryptoaktywów, powinni wdrożyć procedury szybkiego i odpowiedniego przesyłania takich zleceń. Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów nie powinni otrzymywać żadnych korzyści pieniężnych lub niepieniężnych za przekazywanie takich zleceń do jakiejkolwiek konkretnej platformy obrotu kryptoaktywami lub do jakiegokolwiek innego dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów. Powinni oni monitorować skuteczność swoich uzgodnień dotyczących wykonywania zleceń i polityki wykonywania zleceń, oceniając, czy systemy wykonywania zleceń ujęte w polityce wykonywania zleceń uzyskują możliwie najlepszy dla klienta wynik oraz czy konieczne jest wprowadzenie zmian do uzgodnień dotyczących wykonywania zleceń, oraz powinni powiadamiać klientów, z którymi łączą ich bieżące relacje, o wszelkich istotnych zmianach w uzgodnieniach dotyczących wykonywania zleceń lub polityce wykonywania zleceń.

(87) Jeżeli dostawca usług w zakresie kryptoaktywów wykonuj ący zlecenia dotyczące kryptoaktywów w imieniu klientów jest kontrahentem klienta, mogą istnieć podobieństwa do usług wymiany kryptoaktywów na środki pieniężne lub inne kryptoaktywa. Jednak w przypadku wymiany kryptoaktywów na środki pieniężne lub inne kryptoaktywa cena za takie wymiany jest swobodnie ustalana przez dostawcę usług w zakresie kryptoaktywów jak w przypadku wymiany walut. Natomiast w przypadku wykonywania zleceń związanych z kryptoaktywami w imieniu klientów dostawca usług w zakresie kryptoaktywów powinien zawsze zapewniać osiągnięcie możliwie najlepszych wyników dla swojego klienta, w tym w przypadkach, gdy działa jako kontrahent klienta, zgodnie z polityką najlepszego wykonywania zleceń. Wymiana kryptoaktywów na środki pieniężne lub inne kryptoaktywa dokonywana przez emitenta lub oferującego nie powinna być usługą w zakresie kryptoaktywów.

(88) Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy dokonują plasowania kryptoaktywów dla potencjalnych posiadaczy, powinni przed zawarciem umowy przekazywać takim osobom informacje na temat tego, w jaki sposób zamierzaj ą wykonywać tę usługę. W celu zapewnienia ochrony ich klientów dostawcy usług w zakresie krypto- aktywów, którzy posiadają zezwolenie na plasowanie kryptoaktywów, powinni wprowadzić szczegółowe i odpowiednie procedury, by zapobiegać konfliktom interesów, monitorowa ć je, zarządzać nimi i je ujawniać w przypadku, gdy konflikty te wynikaj ą z kierowania plasowania kryptoaktywów do własnych klientów oraz z faktu, że proponowana cena plasowania kryptoaktywów została zawyżona lub zaniżona. Plasowania kryptoaktywów w imieniu oferującego nie należy uznawać za odrębną ofertę.

(89) Aby zapewnić ochronę konsumentów, dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy świadczą usługi doradztwa w zakresie kryptoaktywów na wniosek klienta lub z własnej inicjatywy lub którzy świadczą usługi zarządzania portfelami kryptoaktywów, powinni ocenić, czy te usługi w zakresie kryptoaktywów lub te krypto- aktywa są odpowiednie dla klientów, mając na względzie ich doświadczenie, wiedzę, cele i zdolność do ponoszenia strat. W przypadku gdy klienci nie przekażą dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów informacji na temat swojego doświadczenia, swojej wiedzy, swoich celów i swojej zdolności do ponoszenia strat lub gdy jest oczywiste, że dane kryptoaktywa nie są odpowiednie dla tych klientów, dostawcy usług w zakresie kryptoak- tywów nie powinni polecać tym klientom takich usług w zakresie kryptoaktywów ani takich kryptoaktywów, ani też nie powinni rozpoczynać świadczenia usługi zarządzania portfelem kryptoaktywów. Świadcząc doradztwo w zakresie kryptoaktywów, dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów powinni dostarczać klientom sprawozdanie, które powinno zawierać ocenę odpowiedniości precyzującą udzielane porady oraz sposób, w jaki porady te odpowiadają preferencjom i celom klientów. Świadcząc usługi zarządzania portfelami kryptoaktywów, dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów powinni przedstawiać swoim klientom okresowe oświadczenia, które powinny obejmować przegląd ich działalności i wyników portfela, a także zaktualizowane oświadczenie dotyczące oceny odpowiedniości.

(90) Niektóre usługi w zakresie kryptoaktywów, w szczególności zapewnianie przechowywania kryptoaktywów i administrowania nimi w imieniu klientów, plasowanie kryptoaktywów oraz usługi transferu dla kryptoaktywów w imieniu klientów mogą pokrywać się z usługami płatniczymi zdefiniowanymi w dyrektywie (UE) 2015/2366.

(91) Narzędzia udostępniane klientom przez emitentów pieniądza elektronicznego w celu zarządzania tokenem będącym e-pieniądzem mogą nie odróżniać się od działalności w zakresie świadczenia usług przechowywania i administrowania regulowanych niniejszym rozporządzeniem. W związku z tym instytucje pieniądza elektronicznego powinny mieć możliwość świadczenia usług przechowywania bez uprzedniego uzyskania zezwolenia na mocy niniejszego rozporządzenia w celu świadczenia usług w zakresie kryptoaktywów, lecz wyłącznie w odniesieniu do emitowanych przez nie tokenów będących e-pieniądzem.

(92) Działalność tradycyjnych dystrybutorów pieniądza elektronicznego, a mianowicie dystrybucja pieniądza elektronicznego w imieniu emitentów, stanowiłaby działalność polegającą na plasowaniu kryptoaktywów do celów niniejszego rozporządzenia. Osoby fizyczne lub prawne, którym zezwolono na dystrybucj ę pieniądza elektronicznego na mocy dyrektywy 2009/110/WE, powinny jednak również mieć możliwość dystrybucji tokenów będących e-pieniądzem w imieniu emitentów tokenów będących e-pieniądzem bez konieczności uzyskania uprzedniego zezwolenia na świadczenie usług w zakresie kryptoaktywów na podstawie niniejszego rozporządzenia. Tacy dystrybutorzy powinni w związku z tym być zwolnieni z wymogu ubiegania się o uzyskanie zezwolenia jako dostawca usług w zakresie kryptoaktywów do celów działalności polegającej na plasowaniu kryptoaktywów.

(93) Dostawca usług transferu kryptoaktywów powinien być podmiotem zapewniającym transfer kryptoaktywów w imieniu klienta z jednego adresu lub rachunku rozproszonego rejestru do innego. Taka usługa transferu nie powinna obejmować podmiotów zatwierdzaj ących, węzłów ani górników, którzy mogą być częścią procesu zatwierdzania transakcji i aktualizacji stanu rozproszonego rejestru. Wielu dostawców usług w zakresie krypto- aktywów oferuje również pewne usługi transferu kryptoaktywów w ramach, na przykład, usługi zapewniania przechowywania kryptoaktywów i administrowania nimi w imieniu klientów, wymiany kryptoaktywów na środki pieniężne lub inne kryptoaktywa lub wykonywania zleceń dotyczących kryptoaktywów w imieniu klientów. W zależności od konkretnych cech usług związanych z transferem tokenów będących e-pieniądzem usługi takie mogą być objęte zakresem definicji usług płatniczych zawartej w dyrektywie (UE) 2015/2366. W takich przypadkach transferów powinien dokonywać podmiot posiadający zezwolenie na świadczenie usług płatniczych zgodnie z tą dyrektywą.

(94) Niniejsze rozporządzenie nie powinno dotyczyć udzielania i zaciągania pożyczek w kryptoaktywach, w tym w tokenach będących e-pieniądzem, i w związku z tym nie powinno stanowić uszczerbku dla mającego zastosowanie prawa krajowego. Należy dokładniej ocenić wykonalność i konieczność uregulowania takiej działalności.

(95) Ważne jest, aby zapewnić zaufanie do rynku kryptoaktywów oraz integralność rynku. W związku z tym niezbędne jest określenie przepisów zapobiegających nadużyciom na rynku związanym z kryptoaktywami dopuszczonymi do obrotu. Ponieważ jednak emitentami kryptoaktywów i dostawcami usług w zakresie krypto- aktywów często są MŚP, stosowanie do nich wszystkich przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 596/2014 21  byłoby nieproporcjonalne. W związku z tym należy koniecznie ustanowić przepisy szczegółowe zakazujące niektórych zachowań, które mogą podważyć zaufanie użytkowników do rynków kryp- toaktywów i zaburzyć integralność tych rynków, takich jak wykorzystywanie informacji poufnych, bezprawne ujawnianie informacji poufnych i manipulacje na rynku związane z kryptoaktywami. Takie dostosowane do potrzeb przepisy dotyczące nadużyć na rynku popełnianych w związku z kryptoaktywami powinny mieć zastosowanie również do dopuszczania kryptoaktywów do obrotu.

(96) Należy zwiększyć pewność prawa dla uczestników rynków kryptoaktywów poprzez określenie cech dwóch elementów niezbędnych do zdefiniowania informacji poufnych, a mianowicie dokładnego charakteru tych informacji i znaczenia ich potencjalnego wpływu na ceny kryptoaktywów. Elementy te należy również rozważyć, by zapobiec nadużyciom na rynku w kontekście rynków kryptoaktywów i ich funkcjonowania, biorąc pod uwagę na przykład korzystanie z mediów społecznościowych, stosowanie inteligentnych umów do realizacji zleceń oraz koncentracj ę pul wydobywczych.

(97) Instrumenty pochodne, które kwalifikują się jako instrumenty finansowe na mocy dyrektywy 2014/65/UE i których aktywem bazowym jest kryptoaktywo, podlegają przepisom rozporządzenia (UE) nr 596/2014, jeżeli są przedmiotem obrotu na rynku regulowanym, wielostronnej platformie obrotu lub zorganizowanej platformie obrotu. Kryptoaktywa objęte zakresem stosowania niniejszego rozporządzenia, które są aktywami bazowymi tych instrumentów pochodnych, powinny podlegać przepisom niniejszego rozporządzenia dotyczącym nadużyć na rynku.

(98) Właściwe organy powinny też posiadać wystarczaj ące uprawnienia do nadzorowania emisji, publicznego oferowania oraz dopuszczania do obrotu kryptoaktywów, w tym tokenów powiązanych z aktywami lub tokenów będących e-pieniądzem, a także do nadzorowania dostawców usług w zakresie kryptoaktywów. Uprawnienia te powinny obejmować uprawnienie do zawieszenia lub zakazania oferty publicznej lub dopuszczenia do obrotu kryptoaktywów lub świadczenia usług w zakresie kryptoaktywów, a także do prowadzenia dochodzeń w sprawie naruszeń przepisów dotyczących nadużyć na rynku. Emitenci kryptoaktywów innych niż tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e-pieniądzem nie powinni być objęci nadzorem na mocy niniejszego rozporządzenia w przypadku, gdy emitent nie jest oferuj ącym ani osobą ubiegającą się o dopuszczenie do obrotu.

(99) Właściwe organy powinny też być uprawnione do nakładania kar na emitentów, oferuj ących i osoby ubiegające się o dopuszczenie do obrotu kryptoaktywów, w tym tokenów powiązanych z aktywami lub tokenów będących e-pieniądzem, i na dostawców usług w zakresie kryptoaktywów. Określając rodzaj i wysokość kary administracyjnej lub innego środka administracyjnego, właściwe organy powinny brać pod uwagę wszystkie istotne okoliczności, w tym wagę i czas trwania naruszenia oraz to, czy zostało ono popełnione umyślnie.

(100) Biorąc pod uwagę transgraniczny charakter rynków kryptoaktywów, właściwe organy powinny współpracować ze sobą w celu wykrywania wszelkich naruszeń niniejszego rozporządzenia oraz w celu odstraszania od popełniania takich naruszeń.

(101) Aby zwiększyć przejrzystość w odniesieniu do kryptoaktywów i dostawców usług w zakresie kryptoaktywów, ESMA powinien ustanowić rejestr dokumentów informacyjnych dotyczących kryptoaktywów, emitentów tokenów powiązanych z aktywami, emitentów tokenów będących e-pieniądzem i dostawców usług w zakresie kryptoaktywów.

(102) Znaczące tokeny powiązane z aktywami mogą być wykorzystywane jako środek wymiany oraz w celu realizacji dużych wolumenów transakcji płatniczych. Ponieważ takie duże wolumeny mogą stwarzać szczególne ryzyko dla kanałów transmisji polityki pieniężnej i suwerenności monetarnej, należy powierzyć EUNB zadanie sprawowania nadzoru nad emitentami tokenów powiązanych z aktywami po sklasyfikowaniu takich tokenów jako znaczące. Powierzenie tego zadania powinno uwzględniać bardzo szczególny charakter ryzyka stwarzanego przez tokeny powiązane z aktywami i nie powinno stanowić precedensu dla żadnych innych aktów ustawodawczych Unii dotyczących usług finansowych.

(103) Nadzór nad emitentami tokenów będących e-pieniądzem powinny sprawować właściwe organy odpowiedzialne za nadzór na podstawie dyrektywy 2009/110/WE. Biorąc jednak pod uwagę możliwe powszechne korzystanie ze znaczących tokenów będących e-pieniądzem jako ze środka płatniczego oraz zagrożenia, jakie tokeny te mogą stwarzać dla stabilności finansowej, niezbędne jest zapewnienie podwójnego nadzoru nad emitentami znaczących tokenów będących e-pieniądzem zarówno przez właściwe organy jak i przez EUNB. EUNB powinien nadzorować spełnianie przez emitentów znaczących tokenów będących e-pieniądzem dodatkowych szczegółowych wymogów określonych w niniejszym rozporządzeniu w odniesieniu do takich tokenów. Ponieważ dodatkowe szczegółowe wymogi powinny mieć zastosowanie wyłącznie do instytucji pieniądza elektronicznego emitujących znaczące tokeny będące e-pieniądzem, instytucje kredytowe emitujące znaczące tokeny będące e-pieniądzem, do których takie wymogi nie mają zastosowania, powinny pozostać nadzorowane przez ich odpowiednie właściwe organy. Podwójny nadzór powinien uwzględniać bardzo szczególny charakter ryzyka stwarzanego przez tokeny będące e- pieniądzem i nie powinien stanowić precedensu dla żadnych innych aktów ustawodawczych Unii dotyczących usług finansowych.

(104) Znaczące tokeny będące e-pieniądzem denominowane w walucie urzędowej państwa członkowskiego innej niż euro, które są wykorzystywane jako środek wymiany i do rozrachunku dużych wolumenów transakcji płatniczych, mogą - chociaż jest to mało prawdopodobne - stwarzać szczególne ryzyko dla suwerenności monetarnej państwa członkowskiego, w którego walucie są denominowane. W przypadku gdy co najmniej 80 % posiadaczy znaczących tokenów będących e-pieniądzem i wolumenu transakcji w tych tokenach jest skoncentrowane w państwie członkowskim pochodzenia, uprawnień nadzorczych nie należy przenosić na EUNB.

(105) EUNB powinien ustanowić kolegium organów nadzoru dla każdego emitenta znaczących tokenów powiązanych z aktywami i znaczących tokenów będących e-pieniądzem. Emitenci znaczących tokenów powiązanych z aktywami i znaczących tokenów będących e-pieniądzem zwykle znajduj ą się w centrum sieci podmiotów, które zapewniaj ą emisje takich kryptoaktywów, ich transfer i dystrybucj ę, dlatego członkami kolegium organów nadzoru dla każdego emitenta powinny być między innymi właściwe organy najistotniejszych platform obrotu kryptoaktywami, jeżeli znaczące tokeny powiązane z aktywami i znaczące tokeny będące e-pieniądzem są dopuszczone do obrotu, oraz właściwe organy najistotniejszych podmiotów i dostawców usług w zakresie kryp- toaktywów, którzy zapewniają przechowywanie znaczących tokenów powiązanych z aktywami i znaczących tokenów będących e-pieniądzem w imieniu ich posiadaczy i administrowanie takimi tokenami. Kolegium organów nadzoru dla emitentów znaczących tokenów powiązanych z aktywami i znaczących tokenów będących e-pieniądzem powinno ułatwiać współpracę i wymianę informacji między jego członkami i powinno wydawać niewiążące opinie między innymi na temat zmian w zakresie zezwoleń dla takich emitentów lub środków nadzorczych dotyczących takich emitentów.

(106) Aby sprawować nadzór nad emitentami znaczących tokenów powiązanych z aktywami i znaczących tokenów będących e-pieniądzem, EUNB powinien mieć uprawnienia między innymi do przeprowadzania kontroli na miejscu, wprowadzania środków nadzorczych i nakładania kar pieniężnych.

(107) W celu pokrycia swoich kosztów, w tym kosztów pośrednich, EUNB powinien pobierać opłaty od emitentów znaczących tokenów powiązanych z aktywami oraz znaczących tokenów będących e-pieniądzem. W przypadku emitentów znaczących tokenów powiązanych z aktywami opłata ta powinna być proporcjonalna do wielkości ich rezerwy aktywów. W przypadku emitentów tokenów będących e-pieniądzem opłata ta powinna być proporcjonalna do ilości środków finansowych otrzymanych w zamian za znaczące tokeny będące e-pieniądzem.

(108) Aby zapewnić skuteczność niniejszego rozporządzenia, należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjęcia aktów zgodnie z art. 290 TFUE w odniesieniu do doprecyzowania technicznych elementów definicji określonych w niniejszym rozporządzeniu w celu ich dostosowania do zmian zachodzących na rynku i postępu technicznego, w odniesieniu do doprecyzowania pewnych kryteriów służących ustaleniu, czy dany token powiązany z aktywami lub token będący e-pieniądzem można sklasyfikować jako znaczący, w odniesieniu do ustalenia, czy istnieje poważna obawa dotycząca ochrony inwestorów lub zagrożenie dla prawidłowego funkcjonowania oraz integralności rynków kryptoaktywów lub stabilności całości lub części systemu finansowego Unii, w odniesieniu do doprecyzowania przepisów proceduralnych dotyczących wykonywania uprawnień EUNB do nakładania kar pieniężnych lub okresowych kar pieniężnych, a także terminów przedawnienia w zakresie nakładania i egzekwowania kar pieniężnych i okresowych kar pieniężnych, jak również w odniesieniu do doprecyzowania rodzaju i wysokości opłat, jakie EUNB może pobierać od emitentów znaczących tokenów powiązanych z aktywami lub znaczących tokenów będących e-pieniądzem. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertów, oraz aby konsultacje te prowadzone były zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa 22 . W szczególności, aby zapewnić Parlamentowi Europejskiemu i Radzie udział na równych zasadach w przygotowaniu aktów delegowanych, instytucje te otrzymuj ą wszelkie dokumenty w tym samym czasie co eksperci państw członkowskich, a eksperci tych instytucji mogą systematycznie brać udział w posiedzeniach grup eksperckich Komisji zajmuj ących się przygotowaniem aktów delegowanych.

(109) W celu wspierania spójnego stosowania niniejszego rozporządzenia w całej Unii, w tym należytej ochrony posiadaczy kryptoaktywów i klientów dostawców usług w zakresie kryptoaktywów, zwłaszcza jeśli są oni konsumentami, należy opracować standardy techniczne. Skuteczne i właściwe jest powierzenie EUNB i ESMA, jako organom dysponującym wysokim poziomem wiedzy specjalistycznej, opracowania projektów regulacyjnych standardów technicznych, które nie wymagają podejmowania decyzji politycznych, w celu przedłożenia Komisji.

(110) Komisja powinna zostać upoważniona do przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych opracowanych przez EUNB i ESMA w odniesieniu do: treści, metod i prezentacji informacji w dokumencie informacyjnym dotyczącym kryptoaktywa na temat głównych niekorzystnych skutków dla klimatu i innych niekorzystnych skutków środowiskowych mechanizmu konsensusu stosowanego do emisji kryptoaktywów; procedury zatwierdzania dokumentów informacyjnych dotyczących kryptoaktywów przedłożonych przez instytucje kredytowe przy emisji tokenów powiązanych z aktywami; informacji, jakie powinny być zawarte we wniosku o udzielenie zezwolenia na prowadzenie działalności jako emitent tokenów powiązanych z aktywami; metod szacowania w ujęciu kwartalnym średniej dziennej liczby i średniej łącznej dziennej wartości transakcji związanych z wykorzystaniem tokenów powiązanych z aktywami oraz tokenów będących e-pieniądzem denominowanych w walucie, która nie jest walutą urzędową państwa członkowskiego, jako środka wymiany w każdym obszarze jednej waluty; wymogów, szablonów i procedur rozpatrywania skarg posiadaczy tokenów powiązanych z aktywami i klientów dostawców usług w zakresie kryptoaktywów; wymogów dotyczących polityk i procedur mających na celu wykrywanie konfliktów interesów emitentów tokenów powiązanych z aktywami, zapobieganie im, zarządzanie nimi i ich ujawnianie, a także szczegółów i metod dotyczących treści ujawnianych informacji; procedury i ram czasowych dla emitenta tokenów powiązanych z aktywami oraz znaczących tokenów będących e-pieniądzem w celu dostosowania się do wyższych wymogów w zakresie funduszy własnych, kryteriów dotyczących wymogu wyższych funduszy własnych, minimalnych wymogów dotyczących opracowywania programów testów warunków skrajnych; wymogów płynnościowych dotyczących rezerwy aktywów; instrumentów finansowych, w które można zainwestować rezerwę aktywów; szczegółowej treści informacji niezbędnych do przeprowadzenia oceny planowanego nabycia znacznego pakietu akcji lub znacznych udziałów w emitencie tokenów powiązanych z aktywami; wymogów dotyczących dodatkowych obowiązków dla emitentów znaczących tokenów powiązanych z aktywami; informacji przekazywanych właściwym organom przez instytucje kredytowe, centralne depozyty papierów wartościowych, firmy inwestycyjne, operatorów rynku, instytucje pieniądza elektronicznego, spółki zarządzające UCITS i zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, którzy mają zamiar świadczyć usługi w zakresie kryptoaktywów; informacji zawartych we wniosku o udzielenie zezwolenia dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów; treści, metod i prezentacji informacji udostępnianych publicznie przez dostawcę usług w zakresie kryptoaktywów i dotyczących głównych niekorzystnych skutków dla klimatu i innych niekorzystnych skutków środowiskowych mechanizmu konsensusu stosowanego do emisji każdego kryptoaktywa, w związku z którym świadczą usługi; środków zapewniających ciągłość i regularność świadczenia usług w zakresie kryptoaktywów oraz rejestrów, które należy prowadzić w odniesieniu do wszystkich realizowanych usług, zleceń i transakcji w zakresie kryptoaktywów; wymogów dotyczących polityk mających na celu wykrywanie konfliktów interesów dostawców usług w zakresie kryptoaktywów, zapobieganie im, zarządzanie nimi i ich ujawnianie, a także szczegółów i metod dotyczących treści ujawnianych informacji; sposobu oferowania danych dotyczących przejrzystości operatora platformy obrotu oraz treści i formatu zapisów z arkusza zleceń dotyczących platformy obrotu; szczegółowej treści informacji niezbędnych do przeprowadzenia oceny planowanego

(111) Komisja powinna być uprawniona do przyjmowania wykonawczych standardów technicznych opracowanych przez EUNB i ESMA w odniesieniu do: ustanawiania standardowych formularzy, formatów i szablonów dokumentów informacyjnych dotyczących kryptoaktywów; ustanawiania standardowych formularzy, szablonów i procedur na potrzeby przekazywania informacji do celów wniosku o udzielenie zezwolenia na prowadzenie działalności jako emitent tokenów powiązanych z aktywami; ustanawiania standardowych formularzy, formatów i szablonów do celów zgłaszania tokenów powiązanych z aktywami oraz tokenów będących e-pieniądzem denomino- wanych w walucie niebędącej walutą urzędową państwa członkowskiego, które są emitowane, o wartości wyższej niż 100 000 000 EUR; ustanawiania standardowych formularzy, szablonów i procedur na potrzeby powiadamiania właściwych organów przez instytucje kredytowe, centralne depozyty papierów wartościowych, firmy inwestycyjne, operatorów rynku, instytucje pieniądza elektronicznego, spółki zarządzające UCITS i zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, którzy zamierzaj ą świadczyć usługi w zakresie kryptoaktywów; oraz ustanowienia standardowych formularzy, szablonów i procedur na potrzeby wniosku o udzielenie zezwolenia na prowadzenie działalności w charakterze dostawców usług w zakresie kryptoaktywów; określenia technicznych środków podawania informacji poufnych do wiadomości publicznej oraz opóźniania podawania informacji poufnych do wiadomości publicznej; standardowych formularzy, szablonów i procedur na potrzeby współpracy i wymiany informacji między właściwymi organami oraz między właściwymi organami, EUNB i ESMA. Komisja powinna przyjmować te wykonawcze standardy techniczne w drodze aktów wykonawczych zgodnie z art. 291 TFUE oraz zgodnie z art. 15 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010 i art. 15 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.

(112) Ponieważ cele niniejszego rozporządzenia, a mianowicie rozwiązanie problemu rozdrobnienia ram prawnych mających zastosowanie do oferujących kryptoaktywa inne niż tokeny powiązane z aktywami i tokeny będące e-pieniądzem lub osób ubiegaj ących się o dopuszczenie do obrotu takich kryptoaktywów, emitentów tokenów powiązanych z aktywami i tokenów będących e-pieniądzem oraz dostawców usług w zakresie kryptoaktywów, a także zapewnienie należytego funkcjonowania rynków kryptoaktywów, przy jednoczesnym zapewnieniu ochrony posiadaczy kryptoaktywów i klientów dostawców usług w zakresie kryptoaktywów, w szczególności posiadaczy detalicznych, jak również ochrony integralności rynku i stabilności finansowej, nie mogą zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast możliwe jest ich lepsze osiągnięcie na poziomie Unii poprzez utworzenie ram, w oparciu o które mógłby rozwinąć się większy transgraniczny rynek dla kryptoaktywów i dostawców usług w zakresie kryptoaktywów, Unia może podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalno ści określoną w tym artykule niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tych celów.

(113) W celu uniknięcia zakłócania działalności uczestników rynku świadczących usługi i prowadzących działalność w zakresie kryptoaktywów innych niż tokeny powiązane z aktywami i tokeny będące e-pieniądzem, które zostały wyemitowane przed datą rozpoczęcia stosowania niniejszego rozporządzenia, należy zwolnić emitentów takich kryptoaktywów z obowiązku opublikowania dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa i z pewnych innych wymogów niniejszego rozporządzenia. Niektóre obowiązki powinny jednak mieć zastosowanie w przypadku, gdy takie kryptoaktywa zostały dopuszczone do obrotu przed datą rozpoczęcia stosowania niniejszego rozporządzenia. Aby uniknąć zakłóceń dla istniejących uczestników rynku, konieczne są przepisy przejściowe dla emitentów tokenów powiązanych z aktywami, którzy prowadzili już działalność w momencie rozpoczęcia stosowania niniejszego rozporządzenia.

(114) Ponieważ krajowe ramy regulacyjne mające zastosowanie do dostawców usług w zakresie kryptoaktywów przed rozpoczęciem stosowania niniejszego rozporządzenia różnią się w zależności od państwa członkowskiego, istotne jest, aby te państwa członkowskie, w których nie obowiązują obecnie surowe wymogi ostrożnościowe dla dostawców usług w zakresie kryptoaktywów działających obecnie na podstawie ich ram regulacyjnych, miały możliwość nałożenia na takich dostawców usług w zakresie kryptoaktywów wymogów surowszych niż wymogi przewidziane w krajowych ramach regulacyjnych. W takich przypadkach państwom członkowskim należy zezwolić na pominięcie lub skrócenie 18-miesięcznego okresu przejściowego, który w przeciwnym razie umożliwiłby dostawcom usług w zakresie kryptoaktywów świadczenie usług na podstawie ich obowiązujących krajowych ram regulacyjnych. Taka możliwość dla państw członkowskich nie powinna stanowić precedensu dla żadnych innych aktów ustawodawczych Unii dotyczących usług finansowych.

(115) Sygnaliści powinni mieć możliwość zwrócenia uwagi właściwych organów na nowe informacje, co pomaga tym organom w wykrywaniu przypadków naruszenia niniejszego rozporządzenia oraz w nakładaniu za nie kar. Niniejsze rozporządzenie powinno zatem zapewnić ustanowienie odpowiednich warunków umożliwiających sygnalistom ostrzeganie właściwych organów o faktycznych lub potencjalnych naruszeniach niniejszego rozporządzenia oraz chroniących te osoby przed środkami odwetowymi. Należy tego dokonać poprzez zmianę dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 23  polegającą na rozszerzeniu jej zastosowania, tak aby obejmowała naruszenia niniejszego rozporządzenia.

(116) Biorąc pod uwagę, że EUNB powinien sprawować bezpośredni nadzór nad emitentami znaczących tokenów powiązanych z aktywami i znaczących tokenów będących e-pieniądzem, a ESMA powinien korzystać ze swoich uprawnień w odniesieniu do znaczących dostawców usług w zakresie kryptoaktywów, należy zapewnić, aby EUNB i ESMA były w stanie korzystać ze wszystkich uprawnień i wykonywać wszystkie zadania, aby realizować swoje cele w zakresie ochrony interesu publicznego poprzez przyczynianie się do krótko-, średnio- i długoterminowej stabilności i skuteczności systemu finansowego, z korzyścią dla gospodarki Unii, jej obywateli i przedsiębiorstw, a także aby gwarantować objęcie emitentów kryptoaktywów i dostawców usług w zakresie kryptoak- tywów rozporządzeniami (UE) nr 1093/2010 i (UE) nr 1095/2010. W związku z tym rozporządzenia te należy odpowiednio zmienić.

(117) Emisja i oferowanie kryptoaktywów lub ubieganie się o dopuszczenie kryptoaktywów do obrotu oraz świadczenie usług w zakresie kryptoaktywów mogą wiązać się z przetwarzaniem danych osobowych. Wszelkie przetwarzanie danych osobowych na mocy niniejszego rozporządzenia powinno odbywać się zgodnie ze stosownym prawem Unii w zakresie ochrony danych osobowych. Niniejsze rozporządzenie pozostaje bez uszczerbku dla praw i obowiązków ustanowionych na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 24  i rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1725 25 .

(118) Zgodnie z art. 42 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2018/1725 skonsultowano się z Europejskim Inspektorem Ochrony Danych, który wydał opinię dnia 24 czerwca 2021 r. 26 .

(119) W celu umożliwienia przyjęcia regulacyjnych standardów technicznych, wykonawczych standardów technicznych i aktów delegowanych niezbędnych do doprecyzowania niektórych elementów niniejszego rozporządzenia należy odroczyć datę rozpoczęcia stosowania niniejszego rozporządzenia,

PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

TYTUŁ  I

PRZEDMIOT, ZAKRES STOSOWANIA I DEFINICJE

Artykuł  1

Przedmiot

1. 
W niniejszym rozporządzeniu ustanawia się jednolite wymogi dotyczące oferty publicznej i dopuszczania do obrotu na platformie obrotu kryptoaktywów innych niż tokeny powiązane z aktywami i tokeny będące e-pieniądzem, tokenów powiązanych z aktywami i tokenów będących e-pieniądzem, a także wymogi w odniesieniu do dostawców usług w zakresie kryptoaktywów.
2. 
W szczególności w niniejszym rozporządzeniu ustanawia się:
a)
wymogi dotyczące przejrzystości i ujawniania informacji w odniesieniu do emisji, oferty publicznej i dopuszczania kryptoaktywów do obrotu na platformie obrotu kryptoaktywami (zwanego dalej "dopuszczaniem do obrotu");
b)
wymogi dotyczące udzielania zezwolenia dostawcom usług w zakresie kryptoaktywów, emitentom tokenów powiązanych z aktywami i emitentom tokenów będących e-pieniądzem, sprawowania nad nimi nadzoru, a także dotyczące ich działalności, organizacji i zasad zarządzania nimi;
c)
wymogi dotyczące ochrony posiadaczy kryptoaktywów w ramach emisji, oferty publicznej i dopuszczania krypto- aktywów do obrotu;
d)
wymogi dotyczące ochrony klientów dostawców usług w zakresie kryptoaktywów;
e)
środki zapobiegające wykorzystywaniu informacji poufnych, bezprawnemu ujawnianiu informacji poufnych i manipulacjom na rynku związanym z kryptoaktywami, aby zapewnić integralność rynków kryptoaktywów.
Artykuł  2

Zakres stosowania

1. 
Niniejsze rozporządzenie ma zastosowanie do osób fizycznych i prawnych oraz niektórych innych przedsiębiorstw uczestniczących w emisji, ofercie publicznej i dopuszczaniu do obrotu kryptoaktywów lub świadczących usługi związane z kryptoaktywami w Unii.
2. 
Niniejsze rozporządzenie nie ma zastosowania do:
a)
osób, które świadczą usługi w zakresie kryptoaktywów wyłącznie na rzecz swoich jednostek dominujących, swoich jednostek zależnych lub innych jednostek zależnych swoich jednostek dominujących;
b)
likwidatorów lub administratorów działających w ramach postępowania upadłościowego, z wyjątkiem przypadków stosowania na potrzeby art. 47;
c)
EBC, banków centralnych państw członkowskich, gdy działają one w charakterze organów kształtujących politykę pieniężną, oraz innych organów publicznych państw członkowskich;
d)
Europejskiego Banku Inwestycyjnego i jego jednostek zależnych;
e)
Europejskiego Instrumentu Stabilności Finansowej oraz Europejskiego Mechanizmu Stabilności;
f)
publicznych organizacji międzynarodowych.
3. 
Niniejsze rozporządzenie nie ma zastosowania do kryptoaktywów, które są unikalne i nie są zamienne z innymi kryptoaktywami.
4. 
Niniejsze rozporządzenie nie ma zastosowania do kryptoaktywów, które należą do co najmniej jednej z poniższych kategorii:
a)
instrumenty finansowe;
b)
depozyty, w tym lokaty strukturyzowane;
c)
środki pieniężne, chyba że kwalifikują się one jako tokeny będące e-pieniądzem;
d)
pozycje sekurytyzacyjne w kontekście sekurytyzacji zgodnie z definicją zawartą w art. 2 pkt 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/2402;
e)
ubezpieczenia na życie lub ubezpieczenia inne niż ubezpieczenia na życie, należące do grup ubezpieczeń wymienionych w załącznikach I i II do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/138/WE 27 , lub umowy reasekuracji i retrocesji, o których mowa w tej dyrektywie;
f)
produkty emerytalne uznane w prawie krajowym za mające za główny cel zapewnienie inwestorowi dochodu na emeryturze i uprawniaj ące inwestora do określonych świadczeń;
g)
oficjalnie uznane pracownicze programy emerytalne objęte zakresem stosowania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/2341 28  lub dyrektywy 2009/138/WE;
h)
indywidualne produkty emerytalne, w przypadku których prawo krajowe wymaga wkładu finansowego od pracodawcy, a pracodawca lub pracownik nie ma możliwości wyboru produktu emerytalnego lub jego dostawcy;
i)
ogólnoeuropejski indywidualny produkt emerytalny zgodnie z definicją zawartą w art. 2 pkt 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1238 29 ;
j)
systemy zabezpieczenia społecznego objęte rozporządzeniami Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 30  i (WE) nr 987/2009 31 .
5. 
Do dnia 30 grudnia 2024 r. ESMA do celów ust. 4 lit. a) niniejszego artykułu wyda zgodnie z art. 16 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010 wytyczne dotyczące warunków i kryteriów kwalifikowania kryptoaktywów jako instrumentów finansowych.
6. 
Niniejsze rozporządzenie pozostaje bez uszczerbku dla rozporządzenia (UE) nr 1024/2013.
Artykuł  3

Definicje

1. 
Do celów niniejszego rozporządzenia stosuje się następujące definicje:
1)
"technologia rozproszonego rejestru" lub "DLT" oznacza technologię umożliwiającą funkcjonowanie i korzystanie z rozproszonych rejestrów;
2)
"rozproszony rejestr" oznacza repozytorium informacji, w ramach którego prowadzony jest rejestr transakcji i który jest udostępniany w obrębie zbioru węzłów sieci DLT i synchronizowany między węzłami sieci DLT z zastosowaniem mechanizmu konsensusu;
3)
"mechanizm konsensusu" oznacza zasady i procedury, na podstawie których między węzłami sieci DLT zostaje uzgodnione zatwierdzenie transakcji;
4)
"węzeł sieci DLT" oznacza urządzenie lub proces, które są częścią sieci i które dysponuj ą kompletną lub częściową repliką zapisów wszystkich transakcji w rozproszonym rejestrze;
5)
"kryptoaktywo" oznacza cyfrowe odzwierciedlenie wartości lub prawa, które da się przenosić i przechowywać w formie elektronicznej z wykorzystaniem technologii rozproszonego rejestru lub podobnej technologii;
6)
"token powiązany z aktywami" oznacza rodzaj kryptoaktywa, który nie jest tokenem będącym pieniądzem elektronicznym i który ma utrzymywać stabilną wartość dzięki temu, że jest powiązany z inną wartością lub prawem bądź ich kombinacj ą, w tym z co najmniej jedną walutą urzędową;
7)
"token będący pieniądzem elektronicznym" lub "token będący e-pieniądzem" oznacza rodzaj kryptoaktywa, który ma utrzymywać stabilną wartość dzięki temu, że jest powiązany z jedną walutą urzędową;
8)
"waluta urzędowa" oznacza walutę urzędową państwa, która jest wyemitowana przez bank centralny lub inny organ kształtujący politykę pieniężną;
9)
"token użytkowy" oznacza rodzaj kryptoaktywa, który ma jedynie zapewnić dostęp do danego towaru lub usługi dostarczanych przez jego emitenta;
10)
"emitent" oznacza osobę fizyczną lub prawną lub inne przedsiębiorstwo, które emitują kryptoaktywa;
11)
"emitent ubiegaj ący się o zezwolenie" oznacza emitenta tokenów powiązanych z aktywami lub tokenów będących e-pieniądzem, który ubiega się o zezwolenie na publiczną ofertę tych kryptoaktywów lub o dopuszczenie ich do obrotu;
12)
"oferta publiczna" oznacza komunikat skierowany do odbiorców w dowolnej formie i za pomocą dowolnych środków, przedstawiaj ący wystarczaj ące informacje na temat warunków oferty i oferowanych kryptoaktywów, by umożliwić potencjalnym posiadaczom podjęcie decyzji, czy nabyć te kryptoaktywa;
13)
"oferujący" oznacza osobę fizyczną lub prawną, inne przedsiębiorstwo bądź emitenta, którzy dokonuj ą oferty publicznej kryptoaktywów;
14)
"środki pieniężne" oznaczają środki pieniężne zgodnie z definicją zawartą w art. 4 pkt 25 dyrektywy (UE) 2015/2366;
15)
"dostawca usług w zakresie kryptoaktywów " oznacza osobę prawną lub inne przedsiębiorstwo, których działalność zawodowa lub działalność gospodarcza polega na profesjonalnym świadczeniu co najmniej jednej usługi w zakresie kryptoaktywów na rzecz klientów i którym zezwolono na świadczenie usług w zakresie kryptoaktywów zgodnie z art. 59;
16)
"usługa w zakresie kryptoaktywów" oznacza następujące usługi lub rodzaje działalności związanej z kryptoakty- wami:
a)
zapewnianie przechowywania kryptoaktywów i administrowania nimi w imieniu klientów;
b)
prowadzenie platformy obrotu kryptoaktywami;
c)
wymiana kryptoaktywów na środki pieniężne;
d)
wymiana kryptoaktywów na inne kryptoaktywa;
e)
wykonywanie zleceń związanych z kryptoaktywami w imieniu klientów;
f)
plasowanie kryptoaktywów;
g)
przyjmowanie i przekazywanie zleceń związanych z kryptoaktywami w imieniu klientów;
h)
doradztwo w zakresie kryptoaktywów;
i)
zarządzanie portfelem kryptoaktywów;
j)
świadczenie usług transferu kryptoaktywów w imieniu klientów;
17)
"zapewnianie przechowywania kryptoaktywów i administrowanie nimi w imieniu klientów" oznacza sprawowanie pieczy nad kryptoaktywami lub środkami dostępu do takich kryptoaktywów, w stosownych przypadkach w postaci prywatnych kluczy kryptograficznych, lub sprawowanie nad nimi kontroli w imieniu klientów;
18)
"prowadzenie platformy obrotu kryptoaktywami " oznacza zarządzanie co najmniej jednym systemem wielostronnym, który skupia interesy wielu stron trzecich związane z nabywaniem i sprzedażą kryptoaktywów lub który ułatwia skupianie takich interesów - w ramach tego systemu i zgodnie z jego zasadami - w sposób skutkujący zawarciem umowy, albo w drodze wymiany kryptoaktywów na środki pieniężne albo w drodze wymiany krypto- aktywów na inne kryptoaktywa;
19)
"wymiana kryptoaktywów na środki pieniężne" oznacza zawieranie z klientami umów nabycia lub sprzedaży kryptoaktywów w zamian za środki pieniężne, z użyciem własnego kapitału;
20)
"wymiana kryptoaktywów na inne kryptoaktywa" oznacza zawieranie z klientami umów nabycia lub sprzedaży kryptoaktywów w zamian za inne kryptoaktywa, z użyciem własnego kapitału;
21)
"wykonywanie zleceń związanych z kryptoaktywami w imieniu klientów" oznacza zawieranie w imieniu klientów umów nabycia lub sprzedaży co najmniej jednego kryptoaktywa lub umów subskrypcji w imieniu klientów co najmniej jednego kryptoaktywa i obejmuje zawieranie umów sprzedaży kryptoaktywów w momencie ich oferty publicznej lub dopuszczenia do obrotu;
22)
"plasowanie kryptoaktywów" oznacza oferowanie kryptoaktywów nabywcom w imieniu lub na rachunek oferującego bądź osoby powiązanej z oferującym;
23)
"przyjmowanie i przekazywanie zleceń związanych z kryptoaktywami w imieniu klientów" oznacza przyjmowanie od danej osoby zleceń kupna lub sprzedaży co najmniej jednego kryptoaktywa bądź subskrypcji co najmniej jednego kryptoaktywa oraz przekazywanie takiego zlecenia do wykonania osobie trzeciej;
24)
"doradztwo w zakresie kryptoaktywów " oznacza oferowanie, udzielanie lub zgodę na udzielanie klientowi spersonalizowanych zaleceń - na żądanie klienta, albo z własnej inicjatywy dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów świadczącego doradztwo - w odniesieniu do co najmniej jednej transakcji związanej z kryptoaktywami lub korzystania z usług w zakresie kryptoaktywów;
25)
"zarządzanie portfelem kryptoaktywów" oznacza zarządzanie portfelami zgodnie z upoważnieniami udzielonymi przez klientów wedle swobodnego uznania poszczególnych klientów, w przypadku gdy portfele te obejmuj ą co najmniej jedno kryptoaktywo;
26)
"świadczenie usług transferu kryptoaktywów w imieniu klientów" oznacza świadczenie, w imieniu osoby fizycznej lub prawnej, usług transferu kryptoaktywów z jednego adresu lub rachunku w rozproszonym rejestrze do innego;
27)
"organ zarządzający" oznacza organ bądź organy emitenta, oferującego lub osoby ubiegającej się o dopuszczenie do obrotu kryptoaktywów lub dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, które są powołane zgodnie z prawem krajowym, uprawnione do formułowania strategii podmiotu, jego celów i ogólnego kierunku jego działalności, nadzorują i monitoruj ą proces podejmowania decyzji w zakresie zarządzania oraz składają się z osób faktycznie kierujących działalnością podmiotu;
28)
"instytucja kredytowa" oznacza instytucję kredytową zgodnie z definicją zawartą w art. 4 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia (UE) nr 575/2013 posiadającą zezwolenie na podstawie dyrektywy 2013/36/UE;
29)
"firma inwestycyjna" oznacza firmę inwestycyjną zgodnie z definicją zawartą w art. 4 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia (UE) nr 575/2013 posiadającą zezwolenie na podstawie dyrektywy 2014/65/UE;
30)
"inwestorzy kwalifikowani" oznaczają osoby lub podmioty wymienione w sekcji I pkt 1-4 załącznika II do dyrektywy 2014/65/UE;
31)
"bliskie powiązania" oznaczają bliskie powiązania zgodnie z definicją zawartą w art. 4 ust. 1 pkt 35 dyrektywy 2014/65/UE;
32)
"rezerwa aktywów" oznacza koszyk aktywów rezerwowych zabezpieczaj ących roszczenia wobec emitenta;
33)
"macierzyste państwo członkowskie" oznacza:
a)
w przypadku gdy oferujący kryptoaktywa inne niż tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e-pienią- dzem lub osoba ubiegająca się o dopuszczenie takich kryptoaktywów do obrotu ma swoją siedzib ę statutową w Unii - państwo członkowskie, w którym ten oferuj ący lub ta osoba ubiegająca się o dopuszczenie do obrotu ma siedzibę statutową;
b)
w przypadku gdy oferujący kryptoaktywa inne niż tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e-pienią- dzem lub osoba ubiegaj ąca się o dopuszczenie takich kryptoaktywów do obrotu nie ma siedziby statutowej w Unii, lecz ma co najmniej jeden oddział w Unii - państwo członkowskie wybrane przez tego oferującego lub tę osobę ubiegającą się o dopuszczenie do obrotu spośród państw członkowskich, w których mają oni oddziały;
c)
w przypadku gdy oferujący kryptoaktywa inne niż tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e-pienią- dzem lub osoba ubiegająca się o dopuszczenie takich kryptoaktywów do obrotu ma siedzib ę w państwie trzecim i nie ma oddziału w Unii - albo państwo członkowskie, w którym kryptoaktywa mają być po raz pierwszy przedmiotem oferty publicznej, albo państwo członkowskie, w którym został złożony pierwszy wniosek o dopuszczenie do obrotu tych kryptoaktywów, wedle uznania oferuj ącego lub osoby ubiegającej się o dopuszczenie do obrotu;
d)
w przypadku emitentów tokenów powiązanych z aktywami - państwo członkowskie, w którym emitent tokenów powiązanych z aktywami ma siedzib ę statutową;
e)
w przypadku emitentów tokenów będących e-pieniądzem - państwo członkowskie, w którym emitent tokenów będących e-pieniądzem uzyskał zezwolenie jako instytucja kredytowa na podstawie dyrektywy 2013/36/UE lub jako instytucja pieniądza elektronicznego na podstawie dyrektywy 2009/110/WE;
f)
w przypadku dostawców usług w zakresie kryptoaktywów - państwo członkowskie, w którym dostawca usług w zakresie kryptoaktywów ma siedzibę statutową;
34)
"przyjmujące państwo członkowskie" oznacza państwo członkowskie, w którym oferujący lub osoba ubiegająca się o dopuszczenie do obrotu dokonali oferty publicznej kryptoaktywów lub ubiegaj ą się o dopuszczenie kryptoak- tywów do obrotu bądź w którym dostawca usług w zakresie kryptoaktywów świadczy usługi w zakresie kryptoak- tywów, jeżeli nie jest to macierzyste państwo członkowskie;
35)
"właściwy organ" oznacza organ lub organy:
a)
wyznaczone przez każde państwo członkowskie zgodnie z art. 93 w odniesieniu do oferuj ących, osób ubiegających się o dopuszczenie do obrotu kryptoaktywów innych niż tokeny powiązane z aktywami lub tokenów będących e-pieniądzem, emitentów tokenów powiązanych z aktywami lub dostawców usług w zakresie krypto- aktywów;
b)
wyznaczone przez każde państwo członkowskie w celu stosowania dyrektywy 2009/110/WE w odniesieniu do emitentów tokenów będących e-pieniądzem;
36)
"znaczny pakiet akcji lub znaczne udziały" oznaczają posiadane bezpośrednio lub pośrednio akcje lub udziały w emitencie tokenów powiązanych z aktywami lub w dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, stanowiące co najmniej 10 % kapitału lub praw głosu, jak określono odpowiednio w art. 9 i 10 dyrektywy 2004/109/WE Parlamentu Europejskiego i Rady 32 , z uwzględnieniem warunków dotyczących ich agregacji określonych w art. 12 ust. 4 i 5 tej dyrektywy, bądź umożliwiające wywieranie znaczącego wpływu na zarządzanie danym emitentem tokenów powiązanych z aktywami lub danym dostawcą usług w zakresie kryptoaktywów;
37)
"posiadacz detaliczny" oznacza osobę fizyczną działającą w celach, które nie mieszczą się w ramach jej działalności handlowej, gospodarczej, rzemieślniczej lub zawodowej;
38)
"interfejs internetowy" oznacza oprogramowanie, w tym stronę internetową bądź jej część lub aplikację, które jest obsługiwane przez oferującego lub dostawcę usług w zakresie kryptoaktywów bądź w ich imieniu i które służy do zapewnienia posiadaczom kryptoaktywów dostępu do ich kryptoaktywów oraz zapewnienia klientom dostępu do usług w zakresie kryptoaktywów;
39)
"klient" oznacza osobę fizyczną lub prawną, na rzecz której dostawca usług w zakresie kryptoaktywów świadczy usługi w zakresie kryptoaktywów;
40)
"obrót polegający na zestawianiu zleceń" oznacza obrót polegający na zestawianiu zleceń zgodnie z definicją zawartą w art. 4 ust. 1 pkt 38 dyrektywy 2014/65/UE;
41)
"usługa płatnicza" oznaczają usługę płatniczą zgodnie z definicją zawartą w art. 4 pkt 3 dyrektywy (UE) 2015/2366;
42)
"dostawca usług płatniczych" oznacza dostawcę usług płatniczych zgodnie z definicj ą zawartą w art. 4 pkt 11 dyrektywy (UE) 2015/2366;
43)
"instytucja pieniądza elektronicznego" oznacza instytucję pieniądza elektronicznego zgodnie z definicją zawartą w art. 2 pkt 1 dyrektywy 2009/110/WE;
44)
"pieniądz elektroniczny" oznacza pieniądz elektroniczny zgodnie z definicją zawartą w art. 2 pkt 2 dyrektywy 2009/110/WE;
45)
"dane osobowe" oznaczają dane osobowe zgodnie z definicją zawartą w art. 4 pkt 1 rozporządzenia (UE) 2016/679;
46)
"instytucja płatnicza" oznacza instytucj ę płatniczą zgodnie z definicją zawartą w art. 4 pkt 4 dyrektywy (UE) 2015/2366;
47)
"spółka zarządzająca UCITS" oznacza spółkę zarządzającą zgodnie z definicją zawartą w art. 2 ust. 1 lit. b) dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE 33 ;
48)
"zarządzający alternatywnym funduszem inwestycyjnym" oznacza ZAFI zgodnie z definicj ą zawartą w art. 4 ust. 1 lit. b) dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/61/UE 34 .
49)
"instrument finansowy" oznacza instrument finansowy zgodnie z definicj ą zawartą w art. 4 ust. 1 pkt 15 dyrektywy 2014/65/UE;
50)
"depozyt" oznacza depozyt zgodnie z definicją zawartą w art. 2 ust. 1 pkt 3 dyrektywy 2014/49/UE;
51)
"lokata strukturyzowana" oznacza lokatę strukturyzowan ą zgodnie z definicją zawartą w art. 4 ust. 1 pkt 43 dyrektywy 2014/65/UE.
2. 
Komisja przyjmuje akty delegowane zgodnie z art. 139 w celu uzupełnienia niniejszego rozporządzenia w drodze doprecyzowania elementów technicznych definicji zawartych w ust. 1 niniejszego artykułu oraz w celu dostosowania tych definicji do zmian zachodzących na rynku oraz do postępu technologicznego.

TYTUŁ  II

KRYPTOAKTYWA INNE NIŻ TOKENY POWIĄZANE Z AKTYWAMI LUB TOKENY BĘDĄCE E-PIENIĄDZEM

Artykuł  4

Oferty publiczne kryptoaktywów innych niż tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e-pieniądzem

1. 
Zakazane jest składanie w Unii oferty publicznej kryptoaktywa innego niż token powiązany z aktywami lub token będący e-pieniądzem, chyba że osoba składająca taką ofertę publiczną:
a)
jest osobą prawną;
b)
sporządziła w odniesieniu do tego kryptoaktywa dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa zgodnie z art. 6;
c)
zgłosiła dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa zgodnie z art. 8;
d)
opublikowała dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa zgodnie z art. 9;
e)
sporządziła ewentualne materiały marketingowe dotyczące tego kryptoaktywa zgodnie z art. 7;
f)
opublikowała ewentualne materiały marketingowe dotyczące tego kryptoaktywa zgodnie z art. 9;
g)
spełnia wymogi dotyczące oferującego określone w art. 14.
2. 
Ust. 1 lit. b), c), d) oraz f) nie mają zastosowania do następujących ofert publicznych dotyczących kryptoaktywów innych niż tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e-pieniądzem:
a)
oferta skierowana do mniej niż 150 osób fizycznych lub prawnych na państwo członkowskie, w przypadku gdy osoby te działają na własny rachunek;
b)
w okresie 12 miesięcy od rozpoczęcia oferty łączna wartość oferty publicznej kryptoaktywa w Unii nie przekracza 1 000 000 EUR lub równowartości tej kwoty w innej walucie urzędowej lub w kryptoaktywach;
c)
oferta kryptoaktywa skierowana wyłącznie do inwestorów kwalifikowanych, jeżeli tylko tacy inwestorzy kwalifikowani mogą posiadać to kryptoaktywo.
3. 
Przepisy niniejszego tytułu nie mają zastosowania do ofert publicznych dotyczących kryptoaktywów innych niż tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e-pieniądzem, jeżeli spełniony jest którykolwiek z poniższych warunków:
a)
kryptoaktywo jest oferowane nieodpłatnie;
b)
kryptoaktywo jest tworzone automatycznie jako wynagrodzenie za utrzymywanie rozproszonego rejestru lub zatwierdzanie transakcji;
c)
oferta dotyczy tokena użytkowego zapewniaj ącego dostęp do istniejącego towaru lub realizowanej usługi;
d)
posiadacz kryptoaktywa ma prawo do korzystania z niego wyłącznie w zamian za towary i usługi w ograniczonej sieci akceptantów, którzy zawarli ustalenia umowne z oferującym.

Do celów akapitu pierwszego lit. a) kryptoaktywa nie uznaje się za oferowanego nieodpłatnie w przypadku gdy od nabywców wymaga się, by przekazali lub zobowiązali się do przekazania oferującemu swoich danych osobowych w zamian za to kryptoaktywo lub w przypadku gdy w zamian za kryptoaktywo oferuj ący je otrzymuje od potencjalnych posiadaczy tego kryptoaktywa jakiekolwiek opłaty, prowizje lub korzyści pieniężne lub niepieniężne.

Jeżeli w każdym 12-miesięcznym okresie, licząc od początku pierwszej oferty publicznej, łączna wartość oferty publicznej kryptoaktywa w Unii w okolicznościach, o których mowa w akapicie pierwszym lit. d), przekracza 1 000 000 EUR, oferujący powiadamia o tym właściwy organ wraz z opisem oferty i wyjaśnieniem, dlaczego ta oferta jest zwolniona z wymogów zawartych w niniejszym tytule na podstawie akapitu pierwszego lit. d).

Na podstawie powiadomienia, o którym mowa w akapicie trzecim, właściwy organ podejmuje należycie uzasadnioną decyzję, jeżeli uzna, że dana działalność nie jest objęta wyłączeniem z tytułu ograniczonej sieci na podstawie akapitu pierwszego lit. d), i informuje o tym oferującego.

4. 
Wyłączenia wymienione w ust. 2 i 3 nie mają zastosowania w przypadku, gdy oferujący lub inna osoba działająca w jego imieniu ogłosi w dowolnym komunikacie zamiar ubiegania się o dopuszczenie do obrotu kryptoaktywa innego niż token powiązany z aktywami lub token będące e-pieniądzem.
5. 
Zezwolenie na prowadzenie działalności w charakterze dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów na podstawie art. 59 nie jest wymagane do zapewniania przechowywania kryptoaktywów i administrowania nimi w imieniu klientów ani do świadczenia usług transferu kryptoaktywów w odniesieniu do kryptoaktywów, których oferty publiczne podlegaj ą wyłączeniu na podstawie ust. 3 niniejszego artykułu, chyba że:
a)
istnieje inna oferta publiczna tych samych kryptoaktywów i oferta ta nie podlega wyłączeniu; lub
b)
oferowane kryptoaktywo zostało dopuszczone do obrotu na platformie obrotu.
6. 
W przypadku gdy oferta publiczna kryptoaktywa innego niż token powiązany z aktywami lub token będący e- pieniądzem dotyczy tokena użytkowego dającego dostęp do towarów i usług, które jeszcze nie istnieją lub nie są jeszcze realizowane, czas trwania oferty publicznej opisany w dokumencie informacyjnym dotyczącym tego kryptoaktywa nie może być dłuższy niż 12 miesięcy od dnia opublikowania dokumentu informacyjnego dotyczącego tego kryptoaktywa.
7. 
Kolejną ofertę publiczną kryptoaktywa innego niż token powiązany z aktywami lub token będący e-pieniądzem uznaje się za oddzielną ofertę publiczną, do której mają zastosowanie wymogi określone w ust. 1, bez uszczerbku dla ewentualnego zastosowania ust. 2 lub 3 do tej kolejnej oferty publicznej.

Na potrzeby kolejnej oferty publicznej kryptoaktywa innego niż token powiązany z aktywami lub token będący e- pieniądzem nie jest wymagany dodatkowy dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa, o ile dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa został opublikowany zgodnie z art. 9 i 12, a osoba odpowiedzialna za sporządzenie takiego dokumentu informacyjnego wyrazi na piśmie zgodę na jego wykorzystanie.

8. 
Przepisy niniejszego tytułu mają zastosowanie w przypadku gdy oferta publiczna kryptoaktywa innego niż token powiązany z aktywami lub token będący e-pieniądzem jest zwolniona z obowiązku publikacji dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa na podstawie ust. 2 lub 3, ale mimo to dokument informacyjny dotyczący kryptoak- tywa został sporządzony dobrowolnie.
Artykuł  5

Dopuszczenie do obrotu kryptoaktywów innych niż tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e- pieniądzem

1. 
Zakazane jest ubieganie się o dopuszczenie do obrotu w Unii kryptoaktywa innego niż token powiązany z aktywami lub token będący e-pieniądzem, chyba że osoba ubiegająca się o takie dopuszczenie do obrotu:
a)
jest osobą prawną;
b)
sporządziła dokument informacyjny dotyczący tego kryptoaktywa zgodnie z art. 6;
c)
zgłosiła dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa zgodnie z art. 8;
d)
opublikowała dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa zgodnie z art. 9;
e)
sporządziła ewentualne materiały marketingowe dotyczące tego kryptoaktywa zgodnie z art. 7;
f)
opublikowała ewentualne materiały marketingowe dotyczące tego kryptoaktywa zgodnie z art. 9;
g)
spełnia wymogi dotyczące osób ubiegających się o dopuszczenie do obrotu określone w art. 14.
2. 
Jeżeli kryptoaktywo zostanie dopuszczone do obrotu z inicjatywy operatora platformy obrotu, a dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa nie został opublikowany zgodnie z art. 9 w przypadkach wymaganych niniejszym rozporządzeniem, operator tej platformy obrotu kryptoaktywami musi spełniać wymogi określone w ust. 1 niniejszego artykułu.
3. 
Na zasadzie odstępstwa od ust. 1 osoba ubiegająca się o dopuszczenie do obrotu kryptoaktywa innego niż token powiązany z aktywami lub token będący e-pieniądzem oraz odpowiedni operator tej platformy obrotu kryptoaktywami mogą uzgodnić na piśmie, że to operator platformy obrotu jest zobowiązany do spełnienia wszystkich lub części wymogów, o których mowa w ust. 1 lit. b)-g).

W pisemnych uzgodnieniach, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, wyraźnie stwierdza się, że osoba ubiegaj ąca się o dopuszczenie do obrotu jest zobowiązana do przekazania operatorowi platformy obrotu wszelkich niezbędnych informacji umożliwiających mu spełnienie wymogów, o których mowa w ust. 1 lit. b)-g), stosownie do przypadku.

4. 
Ust. 1 lit. b), c) i d) nie mają zastosowania w przypadku gdy:
a)
kryptoaktywo zostało już dopuszczone do obrotu na innej platformie obrotu kryptoaktywami w Unii; oraz
b)
dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa został sporządzony zgodnie z art. 6, zaktualizowany zgodnie z art. 12, a osoba odpowiedzialna za sporządzenie takiego dokumentu informacyjnego wyraziła na piśmie zgodę na jego wykorzystanie.
Artykuł  6

Treść i forma dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa

1. 
Dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa zawiera wszystkie następujące informacje, określone szczegółowo w załączniku I:
a)
informacje na temat oferującego lub osoby ubiegającej się o dopuszczenie do obrotu;
b)
informacje na temat emitenta, jeżeli nie jest nim oferuj ący lub osoba ubiegaj ąca się o dopuszczenie do obrotu;
c)
informacje na temat operatora platformy obrotu w przypadkach, gdy to on sporządza dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa;
d)
informacje na temat projektu kryptoaktywa;
e)
informacje na temat oferty publicznej kryptoaktywa lub dopuszczenia go do obrotu;
f)
informacje na temat kryptoaktywa;
g)
informacje na temat praw i obowiązków związanych z kryptoaktywem;
h)
informacje na temat technologii bazowych;
i)
informacje na temat ryzyka;
j)
informacje na temat głównych niekorzystnych skutków dla klimatu i innych niekorzystnych skutków środowiskowych mechanizmu konsensusu zastosowanego do emisji kryptoaktywa.

W przypadku gdy dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa nie został sporządzony przez osoby, o których mowa w akapicie pierwszym lit. a), b) i c), dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa podaje również dane identyfikacyjne osoby, która sporządziła dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa, oraz powód sporządzenia go przez tę osobę.

2. 
Wszystkie informacje wymienione w ust. 1 muszą być rzetelne, jasne i nie mogą wprowadzać w błąd. Dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa nie może mieć istotnych braków i przedstawia się go w zwięzłej i zrozumia łej formie.
3. 
Dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa zawiera na pierwszej stronie następujące jasne i widoczne oświadczenie:

"Niniejszy dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa nie został zatwierdzony przez żaden właściwy organ w żadnym państwie członkowskim Unii Europejskiej. Wyłączną odpowiedzialność za treść niniejszego dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa ponosi oferujący kryptoaktywo.".

Jeżeli dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa jest sporządzony przez osobę ubiegającą się o dopuszczenie do obrotu lub operatora platformy obrotu, w oświadczeniu, o którym mowa w akapicie pierwszym, zamiast o "oferuj ącym kryptoaktywa" jest mowa o "osobie ubiegającej się o dopuszczenie do obrotu kryptoaktywów" lub o "operatorze platformy obrotu kryptoaktywami".

4. 
Dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa nie może zawierać twierdzeń na temat przyszłej wartości kryptoaktywa z wyjątkiem oświadczenia, o którym mowa w ust. 5.
5. 
Dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa zawiera jasne i jednoznaczne oświadczenie, że:
a)
kryptoaktywo może częściowo lub całkowicie stracić na wartości;
b)
kryptoaktywo może nie zawsze być zbywalne;
c)
kryptoaktywo może utracić płynność;
d)
w przypadku gdy oferta publiczna dotyczy tokena użytkowego - że taki token użytkowy może nie podlegać wymianie na towary lub usługi obiecane w dokumencie informacyjnym dotyczącym kryptoaktywa, w szczególności w razie niepowodzenia projektu kryptoaktywa lub zaprzestania jego realizacji;
e)
kryptoaktywo nie jest objęte systemami rekompensat dla inwestorów na mocy dyrektywy 97/9/WE Parlamentu Europejskiego i Rady 35 ;
f)
kryptoaktywo nie jest objęte systemami gwarancji depozytów na mocy dyrektywy 2014/49/UE.
6. 
Dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa zawiera oświadczenie organu zarządzającego oferującego, osoby ubiegającej się o dopuszczenie do obrotu lub operatora platformy obrotu. W oświadczeniu tym, umieszczonym po oświadczeniu, o którym mowa w ust. 3, potwierdza się, że dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa spełnia wymogi niniejszego tytułu oraz że zgodnie z najlepsz ą wiedzą organu zarządzającego informacje przedstawione w dokumencie informacyjnym dotyczącym kryptoaktywa są rzetelne, jasne i nie wprowadzaj ą w błąd oraz że w dokumencie tym nie pominięto niczego, co mogłoby wpływać na jego znaczenie.
7. 
Dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa zawiera podsumowanie - umieszczone po oświadczeniu, o którym mowa w ust. 6 - które w zwięzłym i niespecjalistycznym języku przedstawia kluczowe informacje na temat oferty publicznej kryptoaktywa lub planowanego dopuszczenia go do obrotu. Podsumowanie musi być łatwo zrozumiałe oraz przedstawione i sformułowane w jasnej i zrozumiałej formie przy użyciu czcionki o czytelnej wielkości. Podsumowanie dokumentu informacyjnego dotycz ącego kryptoaktywa zawiera odpowiednie informacje na temat charakterystyki danego kryptoaktywa, aby pomóc potencjalnym posiadaczom tego kryptoaktywa w podjęciu świadomej decyzji.

Podsumowanie zawiera ostrzeżenie, że:

a)
należy je traktować jako wprowadzenie do dokumentu informacyjnego dotycz ącego kryptoaktywa;
b)
potencjalny posiadacz powinien podejmować wszelkie decyzje o nabyciu kryptoaktywów w oparciu o treść całego dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa, a nie jedynie na podstawie podsumowania;
c)
oferta publiczna kryptoaktywa nie stanowi oferty ani zachęty do nabycia instrumentów finansowych oraz że wszelkich tego rodzaju ofert lub zachęt można dokonywać tylko za pośrednictwem prospektu lub innego dokumentu emisyjnego zgodnie z obowiązującym prawem krajowym;
d)
dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa nie stanowi prospektu, o którym mowa w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1129 36 , ani innego dokumentu emisyjnego zgodnie z prawem Unii lub prawem krajowym.
8. 
Dokument informacyjny dotycz ący kryptoaktywa zawiera datę jego zgłoszenia i spis treści.
9. 
Dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa sporządza się w języku urzędowym macierzystego państwa członkowskiego lub w języku zwyczajowo przyjętym w sferze finansów międzynarodowych.

Jeżeli kryptoaktywa oferuje się także w państwie członkowskim innym niż macierzyste państwo członkowskie, dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa sporządza się również w języku urzędowym przyjmującego państwa członkowskiego lub w języku zwyczajowo przyjętym w sferze finansów międzynarodowych.

10. 
Dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa udostępnia się w formacie nadającym się do odczytu maszynowego.
11. 
ESMA we współpracy z EUNB opracowuje projekty wykonawczych standardów technicznych, aby określić standardowe formularze, formaty i szablony na potrzeby ust. 10.

ESMA przedstawi Komisji projekty wykonawczych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, do dnia 30 czerwca 2024 r.

Komisja jest uprawniona do przyjmowania wykonawczych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 15 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.

12. 
ESMA we współpracy z EUNB opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych dotyczących treści, metod i prezentacji informacji, o których mowa w ust. 1 akapit pierwszy lit. j), w odniesieniu do wskaźników zrównoważonego rozwoju dotyczących niekorzystnych skutków dla klimatu i innych niekorzystnych skutków związanych ze środowiskiem.

Opracowuj ąc projekty regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, ESMA bierze pod uwagę różne rodzaje mechanizmów konsensusu stosowanych do zatwierdzania transakcji na kryptoaktywach, ich strukturę zachęt oraz zużycie energii, energii odnawialnej i zasobów naturalnych, produkcj ę odpadów i emisje gazów cieplarnianych. ESMA aktualizuje te regulacyjne standardy techniczne w świetle zmian przepisów i postępu technologicznego.

ESMA przedstawi Komisji projekty regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, do dnia 30 czerwca 2024 r.

Komisja jest uprawniona do uzupełniania niniejszego rozporządzenia w drodze przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, zgodnie z art. 10-14 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.

Artykuł  7

Materiały marketingowe

1. 
Wszelkie materiały marketingowe dotyczące oferty publicznej kryptoaktywa innego niż token powiązany z aktywami lub token będący e-pieniądzem bądź dopuszczenia takiego kryptoaktywa do obrotu muszą spełniać wszystkie poniższe wymogi:
a)
materiały marketingowe są wyraźnie oznaczone jako takie;
b)
informacje zawarte w materiałach marketingowych są rzetelne, jasne i nie mogą wprowadza ć w błąd;
c)
informacje zawarte w materiałach marketingowych są zgodne z informacjami zawartymi w dokumencie informacyjnym dotyczącym kryptoaktywa, jeśli taki dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa jest wymagany na podstawie art. 4 lub 5;
d)
w materiałach marketingowych wyraźnie informuje się, że opublikowany został dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa, i w czytelny sposób podaje się w nich adres strony internetowej oferującego, osoby ubiegającej się o dopuszczenie do obrotu lub operatora platformy obrotu danym kryptoaktywem, a także kontaktowy numer telefonu i adres e-mail tej osoby;
e)
materiały marketingowe zawieraj ą następujące jasne i widoczne oświadczenie:

"Niniejszy materiał marketingowy dotyczący kryptoaktywa nie został poddany przeglądowi ani nie został zatwierdzony przez żaden właściwy organ w żadnym państwie członkowskim Unii Europejskiej. Wyłączną odpowiedzialność za treść niniejszego materiału marketingowego dotyczącego kryptoaktywa ponosi oferujący kryptoaktywo.".

Jeżeli materiał marketingowy sporządza osoba ubiegająca się o dopuszczenie do obrotu lub operator platformy obrotu, w oświadczeniu, o którym mowa w akapicie pierwszym lit. e), zamiast o "oferującym kryptoaktywa" jest mowa o "osobie ubiegającej się o dopuszczenie do obrotu kryptoaktywów" lub o "operatorze platformy obrotu kryptoaktywami ".

2. 
Jeżeli zgodnie z art. 4 lub 5 konieczny jest dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa, materiały marketingowe nie mogą być rozpowszechniane przed publikacją takiego dokumentu informacyjnego. Nie ma to wpływu na możliwość prowadzenia badań rynku przez oferującego, osobę ubiegającą się o dopuszczenie do obrotu lub operatora platformy obrotu.
3. 
Właściwy organ państwa członkowskiego, w którym rozpowszechniane są materiały marketingowe, jest uprawniony do oceny zgodności tych materiałów marketingowych z ust. 1.

W razie potrzeby właściwy organ macierzystego państwa członkowskiego wspomaga właściwy organ państwa członkowskiego, w którym rozpowszechniane są materiały marketingowe, w przeprowadzeniu oceny spójności materiałów marketingowych z informacjami zawartymi w dokumencie informacyjnym dotyczącym kryptoaktywa.

4. 
O skorzystaniu z uprawnień nadzorczych i dochodzeniowych określonych w art. 94 w związku z egzekwowaniem przepisów niniejszego artykułu przez właściwy organ przyjmuj ącego państwa członkowskiego powiadamia się bez zbędnej zwłoki właściwy organ macierzystego państwa członkowskiego oferującego, osoby ubiegającej się o dopuszczenie do obrotu lub operatora platformy obrotu kryptoaktywami.
Artykuł  8

Zgłaszanie dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa oraz materiałów marketingowych

1. 
Oferujący kryptoaktywa inne niż tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e-pieniądzem, osoby ubiegające się o dopuszczenie takich kryptoaktywów do obrotu lub operatorzy platform obrotu takimi kryptoaktywami zgłaszają swój dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa właściwemu organowi swojego macierzystego państwa członkowskiego.
2. 
Materiały marketingowe są zgłaszane, na żądanie, właściwemu organowi macierzystego państwa członkowskiego i właściwemu organowi przyjmującego państwa członkowskiego, gdy są one skierowane do potencjalnych posiadaczy kryptoaktywów innych niż tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e-pieniądzem w tych państwach członkowskich.
3. 
Właściwy organ nie wymaga uprzedniego zatwierdzenia dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa przed opublikowaniem go ani zatwierdzenia materiałów marketingowych dotyczących kryptoaktywa przed ich opublikowaniem.
4. 
Zgłoszeniu dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa, o którym mowa w ust. 1, towarzyszy wyjaśnienie, dlaczego kryptoaktywa opisanego w dokumencie informacyjnym dotyczącym kryptoaktywa nie należy uznawać za:
a)
kryptoaktywo wyłączone z zakresu stosowania niniejszego rozporządzenia na podstawie art. 2 ust. 4;
b)
token będący e-pieniądzem; ani
c)
token powiązany z aktywami.
5. 
Elementy, o których mowa w ust. 1 i 4, zgłasza się właściwemu organowi macierzystego państwa członkowskiego co najmniej na 20 dni roboczych przed datą publikacji dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa.
6. 
Wraz ze zgłoszeniem, o którym mowa w ust. 1, oferujący kryptoaktywa inne niż tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e-pieniądzem i osoby ubiegające się o dopuszczenie takich kryptoaktywów do obrotu przekazuj ą właściwemu organowi swojego macierzystego państwa członkowskiego wykaz ewentualnych przyjmuj ących państw członkowskich, w których zamierzaj ą dokonywać ofert publicznych swoich kryptoaktywów lub w których zamierzają ubiegać się o dopuszczenie do obrotu. Przekazuj ą także właściwemu organowi swojego macierzystego państwa członkowskiego informacj ę o dacie rozpoczęcia planowanej oferty publicznej lub planowanego dopuszczenia do obrotu oraz o wszelkich zmianach tej daty.

Właściwy organ macierzystego państwa członkowskiego powiadamia pojedynczy punkt kontaktowy przyjmujących państw członkowskich o planowanej ofercie publicznej lub o planowanym dopuszczeniu do obrotu i przekazuje temu pojedynczemu punktowi kontaktowemu odnośny dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa w terminie pięciu dni roboczych od otrzymania wykazu przyjmuj ących państw członkowskich, o którym mowa w akapicie pierwszym.

7. 
Właściwy organ macierzystego państwa członkowskiego przekazuje ESMA informacje, o których mowa w ust. 1, 2 i 4, a także informuje o dacie rozpoczęcia planowanej oferty publicznej lub planowanego dopuszczenia do obrotu oraz o wszelkich zmianach tej daty. Przekazuje takie informacje w terminie pięciu dni roboczych od otrzymania ich od oferującego lub osoby ubiegającej się o dopuszczenie do obrotu.

ESMA udostępnienia dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa w rejestrze, zgodnie z art. 109 ust. 2, najpóźniej w dniu rozpoczęcia oferty publicznej lub dopuszczenia do obrotu.

Artykuł  9

Publikowanie dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa oraz materiałów marketingowych

1. 
Oferujący kryptoaktywa inne niż tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e-pieniądzem i osoby ubiegające się o dopuszczenie takich kryptoaktywów do obrotu publikuj ą dokumenty informacyjne dotyczące kryptoaktywów oraz, w stosownych przypadkach, materiały marketingowe na swojej stronie internetowej, która musi być publicznie dostępna, w rozsądnym terminie poprzedzaj ącym dzień rozpoczęcia oferty publicznej tych kryptoaktywów lub dopuszczenia takich kryptoaktywów do obrotu, a w każdym razie przed tym dniem. Dokumenty informacyjne dotyczące kryptoaktywów oraz, w stosownych przypadkach, materiały marketingowe muszą być dostępne na stronie internetowej oferującego lub osoby ubiegającej się o dopuszczenie do obrotu tak długo, jak długo dane kryptoaktywa pozostają w posiadaniu ogółu inwestorów.
2. 
Opublikowane wersje dokumentów informacyjnych dotyczących kryptoaktywów oraz, w stosownych przypadkach, materiałów marketingowych muszą być identyczne jak ich wersje zgłoszone właściwemu organowi zgodnie z art. 8 lub w stosownych przypadkach jak ich wersje zmienione zgodnie z art. 12.
Artykuł  10

Wynik oferty publicznej i rozwiązania w zakresie zabezpieczeń

1. 
Oferujący kryptoaktywa inne niż tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e-pieniądzem, którzy ograniczają czasowo swoją ofertę publiczną tych kryptoaktywów, publikuj ą wyniki oferty publicznej na swojej stronie internetowej w ciągu 20 dni roboczych od zakończenia okresu subskrypcji.
2. 
Oferujący kryptoaktywa inne niż tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e-pieniądzem, którzy nie ograniczają czasowo swojej oferty publicznej tych kryptoaktywów, publikuj ą na swojej stronie internetowej na bieżąco, a co najmniej raz na miesiąc, liczbę jednostek kryptoaktywów w obiegu.
3. 
Oferujący kryptoaktywa inne niż tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e-pieniądzem, którzy ograniczają czasowo swoją ofertę publiczną kryptoaktywów, wprowadzaj ą skuteczne rozwiązania na potrzeby monitorowania i zabezpieczenia środków pieniężnych lub innych kryptoaktywów pozyskanych w ramach takiej oferty publicznej. W tym celu tacy oferujący zapewniają, by środki pieniężne lub kryptoaktywa pozyskane w ramach oferty publicznej były przechowywane przez jeden lub oba z poniższych podmiotów:
a)
instytucję kredytową, w przypadku gdy w ramach oferty publicznej pozyskiwane są środki pieniężne;
b)
dostawcę usług w zakresie kryptoaktywów zapewniaj ącego przechowywanie kryptoaktywów i administrowanie nimi w imieniu klientów.
4. 
Jeżeli oferta publiczna nie jest ograniczona czasowo, do czasu wygaśnięcia prawa do odstąpienia przysługującego posiadaczowi detalicznemu na podstawie art. 13 oferujący musi przestrzegać ust. 3 niniejszego artykułu.
Artykuł  11

Prawa oferujących kryptoaktywa inne niż tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e-pieniądzem oraz osób ubiegających się o dopuszczenie takich kryptoaktywów do obrotu

1. 
Po opublikowaniu dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa zgodnie z art. 9 oraz, w stosownych przypadkach, dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa zmienionego zgodnie z art. 12 oferujący mogą oferować kryptoaktywa inne niż tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e-pieniądzem w całej Unii i takie kryptoaktywa mogą być dopuszczane do obrotu na platformach obrotu kryptoaktywami w Unii.
2. 
Oferujący kryptoaktywa inne niż tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e-pieniądzem i osoby ubiegające się o dopuszczenie takich kryptoaktywów do obrotu, które opublikowały dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa zgodnie z art. 9 oraz, w stosownych przypadkach, dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa zmieniony na podstawie art. 12, nie podlegają dalszym wymogom informacyjnym w odniesieniu do oferty publicznej tego kryptoaktywa lub dopuszczenia go do obrotu.
Artykuł  12

Zmiana opublikowanej wersji dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa oraz materiałów marketingowych

1. 
Oferujący kryptoaktywa inne niż tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e-pieniądzem, osoby ubiegające się o dopuszczenie takich kryptoaktywów do obrotu lub operatorzy platform obrotu takimi kryptoaktywami zmieniaj ą swoje opublikowane dokumenty informacyjne dotyczące kryptoaktywów, a w stosownych przypadkach również swoje opublikowane materiały marketingowe, jeżeli pojawi się nowy istotny czynnik bądź zaistnieje istotny błąd lub istotna niedokładność, które mogą mieć wpływ na wycenę kryptoaktywów. Wymóg ten ma zastosowanie przez cały okres trwania oferty publicznej lub tak długo, jak kryptoaktywo jest dopuszczone do obrotu.
2. 
Oferujący kryptoaktywa inne niż tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e-pieniądzem, osoby ubiegające się o dopuszczenia takich kryptoaktywów do obrotu lub operatorzy platformy obrotu takimi kryptoaktywami zgłaszają właściwemu organowi swojego macierzystego państwa członkowskiego zmienione dokumenty informacyjne dotyczące kryptoaktywów oraz, w stosownych przypadkach, zmienione materiały marketingowe, informując o planowanej dacie ich publikacji i o przyczynach zmiany, w terminie co najmniej siedmiu dni roboczych przed ich publikacją.
3. 
W dniu publikacji lub wcześniej, jeżeli wymaga tego właściwy organ, oferujący, osoba ubiegająca się o dopuszczenie do obrotu lub operator platformy obrotu niezwłocznie podają do wiadomości publicznej na swojej stronie internetowej fakt zgłoszenia do właściwego organu swojego macierzystego państwa członkowskiego zmienionego dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa i zamieszczaj ą podsumowanie przyczyn, dla których zgłosili zmieniony dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa.
4. 
Kolejność informacji zawartych w zmienionym dokumencie informacyjnym dotyczącym kryptoaktywa oraz, w stosownych przypadkach, w zmienionych materiałach marketingowych muszą być zgodne z informacjami zawartymi w dokumencie informacyjnym dotyczącym kryptoaktywa lub materiałach marketingowych opublikowanych zgodnie z art. 9.
5. 
W terminie pięciu dni roboczych od otrzymania zmienionego dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoak- tywa właściwy organ macierzystego państwa członkowskiego zgłasza właściwym organom przyjmujących państw członkowskich, o których mowa w art. 8 ust. 6, zmieniony dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa oraz, w stosownych przypadkach, zmienione materiały marketingowe, po czym powiadamia ESMA o zgłoszeniu i o dacie publikacji.

Po publikacji ESMA udostępnia zmieniony dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa w rejestrze zgodnie z art. 109 ust. 2.

6. 
Oferujący kryptoaktywa inne niż tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e-pieniądzem, osoby ubiegające się o dopuszczenie takich kryptoaktywów do obrotu lub operatorzy platform obrotu takimi kryptoaktywami publikuj ą na swojej stronie internetowej zgodnie z art. 9 zmieniony dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa oraz, w stosownych przypadkach, zmienione materiały marketingowe, z podaniem przyczyn takich zmian.
7. 
Zmieniony dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa oraz, w stosownych przypadkach, zmienione materiały marketingowe muszą być opatrzone znacznikiem czasu. Najnowsze wersje zmienionego dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa oraz, w stosownych przypadkach, zmienionych materiałów marketingowych muszą być oznaczone jako wersje obowiązujące. Wszystkie zmienione dokumenty informacyjne dotyczące kryptoaktywa oraz, w stosownych przypadkach, zmienione materiały marketingowe są dostępne tak długo, jak długo odnośne kryptoaktywa pozostają w posiadaniu ogółu inwestorów.
8. 
W przypadku gdy oferta publiczna dotyczy tokena użytkowego dającego dostęp do towarów i usług, które jeszcze nie istnieją lub nie są jeszcze realizowane, zmiany dokonane w zmienionym dokumencie informacyjnym dotyczącym kryptoaktywa oraz, w stosownych przypadkach, w zmienionych materiałach marketingowych nie skutkują wydłużeniem okresu 12 miesięcy, o którym mowa w art. 4 ust. 6.
9. 
Starsze wersje dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa i materiałów marketingowych pozostają publicznie dostępne na stronie internetowej oferujących, osób ubiegających się o dopuszczenie do obrotu lub operatorów platform obrotu przez okres co najmniej 10 lat od daty publikacji tych starszych wersji, z wyraźnym ostrzeżeniem, że nie są już ważne, oraz z hiperłączem do specjalnej sekcji na stronie internetowej, na której jest opublikowana najnowsza wersja tych dokumentów.
Artykuł  13

Prawo do odstąpienia

1. 
Posiadacze detaliczni, którzy nabywaj ą kryptoaktywa inne niż tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e- pieniądzem bezpośrednio od oferującego lub od dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów dokonuj ącego plasowania kryptoaktywów w imieniu tego oferuj ącego, mają prawo do odstąpienia.

Posiadaczom detalicznym przysługuje okres 14 dni kalendarzowych na odstąpienie od umowy nabycia kryptoaktywów innych niż tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e-pieniądzem bez ponoszenia jakichkolwiek opłat lub kosztów i bez konieczności podawania przyczyny. Okres, w którym można odstąpić od umowy, liczy się od dnia wyrażenia przez posiadacza detalicznego zgody na nabycie tych kryptoaktywów.

2. 
Wszystkie płatności otrzymane od posiadacza detalicznego, w tym - w przypadku gdy ma to zastosowanie - wszelkie opłaty, muszą zostać zwrócone bez zbędnej zwłoki, a w każdym razie nie później niż w terminie 14 dni od dnia, w którym oferujący lub dostawca usług w zakresie kryptoaktywów dokonuj ący plasowania kryptoaktywów w imieniu tego oferującego został poinformowany o decyzji posiadacza detalicznego o odstąpieniu od umowy nabycia tych kryptoaktywów.

Takiego zwrotu płatności dokonuje się przy użyciu takich samych środków płatniczych, których użył posiadacz detaliczny w pierwotnej transakcji, chyba że posiadacz detaliczny wyraźnie zgodzi się na inne rozwiązanie i pod warunkiem że posiadacz detaliczny nie zostanie obciążony żadnymi opłatami ani kosztami w związku z takim zwrotem.

3. 
Oferujący kryptoaktywa przekazuj ą informacje o prawie do odstąpienia, o którym mowa w ust. 1, w swoim dokumencie informacyjnym dotyczącym kryptoaktywa.
4. 
Prawo do odstąpienia, o którym mowa w ust. 1, nie ma zastosowania w przypadku, gdy kryptoaktywa zostały dopuszczone do obrotu przed ich nabyciem przez posiadacza detalicznego.
5. 
Jeżeli oferujący ograniczyli w czasie swoją ofertę publiczną tych kryptoaktywów zgodnie z art. 10, po zakończeniu okresu subskrypcji nie ma możliwości skorzystania z prawa do odstąpienia.
Artykuł  14

Obowiązki oferujących kryptoaktywa inne niż tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e-pieniądzem oraz osób ubiegających się o dopuszczenie do obrotu takich kryptoaktywów

1. 
Oferujący kryptoaktywa inne niż tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e-pieniądzem i osoby ubiegające się o dopuszczenie takich kryptoaktywów do obrotu są zobowiązane:
a)
do działania w sposób uczciwy, rzetelny i profesjonalny;
b)
do przekazywania posiadaczom i potencjalnym posiadaczom kryptoaktywów rzetelnych, jasnych i niewprowadzaj ą- cych w błąd informacji;
c)
do identyfikowania wszelkich konfliktów interesów, jakie mogą wystąpić, zapobiegania takim konfliktom, zarządzania nimi i ujawniania ich;
d)
do utrzymywania wszystkich swoich systemów i protokołów bezpiecznego dostępu w zgodności z odpowiednimi normami unijnymi.

Do celów akapitu pierwszego lit. d) ESMA we współpracy z EUNB wyda do dnia 30 grudnia 2024 r. zgodnie z art. 16 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010 wytyczne precyzujące te normy unijne.

2. 
Oferujący kryptoaktywa inne niż tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e-pieniądzem i osoby ubiegające się o dopuszczenie takich kryptoaktywów do obrotu działają w najlepszym interesie posiadaczy tych kryptoak- tywów i traktują ich jednakowo, chyba że w dokumencie informacyjnym dotyczącym kryptoaktywa oraz, w stosownych przypadkach, w materiałach marketingowych zostaną zawarte informacje na temat preferencyjnego traktowania niektórych posiadaczy oraz powody takiego preferencyjnego traktowania.
3. 
W razie anulowania oferty publicznej kryptoaktywa innego niż token powiązany z aktywami lub token będący e- pieniądzem oferujący takie kryptoaktywo zapewniaj ą, by wszelkie środki pieniężne pozyskane od posiadaczy lub potencjalnych posiadaczy zostały im należycie zwrócone nie później niż po 25 dniach od dnia anulowania oferty.
Artykuł  15

Odpowiedzialno ść za informacje podane w dokumencie informacyjnym dotyczącym kryptoaktywa

1. 
W przypadku gdy oferujący, osoba ubiegająca się o dopuszczenie do obrotu lub operator platformy obrotu naruszyli art. 6, podając w swoim dokumencie informacyjnym dotyczącym kryptoaktywa lub w zmienionym dokumencie informacyjnym dotyczącym kryptoaktywa informacje, które są niepełne, nierzetelne, niejasne lub wprowadzaj ą w błąd, ten oferujący, ta osoba ubiegająca się o dopuszczenie do obrotu lub ten operator platformy obrotu oraz członkowie ich organów administracyjnych, zarządzających lub nadzorczych ponoszą odpowiedzialno ść wobec posiadacza takiego kryptoaktywa za wszelkie straty poniesione w wyniku tego naruszenia.
2. 
Wszelkie umowne wyłączenia lub ograniczenia odpowiedzialno ści cywilnej, o której mowa w ust. 1, nie wywierają skutków prawnych.
3. 
Jeżeli dokument informacyjny i materiały marketingowe dotyczące kryptoaktywa zostały sporządzone przez operatora platformy obrotu zgodnie z art. 5 ust. 3, osoba ubiegająca się o dopuszczenie do obrotu również ponosi odpowiedzialność w razie, gdy przekaże operatorowi platformy obrotu niepełne, nierzetelne, niejasne lub wprowadzaj ące w błąd informacje.
4. 
Obowiązkiem posiadacza kryptoaktywa jest przedstawienie dowodów wskazujących na to, że oferujący krypto- aktywa inne niż tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e-pieniądzem, osoba ubiegająca się o dopuszczenie takich kryptoaktywów do obrotu lub operator platformy obrotu takimi kryptoaktywami naruszyli art. 6, gdyż przekazali informacje, które są niepełne, nierzetelne, niejasne lub wprowadzają w błąd, oraz że poleganie na takich informacjach miało wpływ na decyzję posiadacza o nabyciu, sprzedaży lub wymianie wspomnianego kryptoaktywa.
5. 
Oferujący, osoba ubiegająca się o dopuszczenie do obrotu lub operator platformy obrotu oraz członkowie ich organu administracyjnego, zarządzającego lub nadzorczego nie ponoszą odpowiedzialności wobec posiadacza krypto- aktywa za straty poniesione w wyniku polegania na informacjach przedstawionych w podsumowaniu zgodnie z art. 6 ust. 7, w tym w ich tłumaczeniu, z wyjątkiem sytuacji, gdy podsumowanie:
a)
odczytywane łącznie z pozostałymi częściami dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa wprowadza w błąd, jest nieprecyzyjne lub niespójne; lub
b)
odczytywane łącznie z pozostałymi częściami dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa nie przedstawia kluczowych informacji mających pomóc potencjalnym posiadaczom kryptoaktywa w podjęciu decyzji, czy nabyć takie kryptoaktywo.
6. 
Niniejszy artykuł pozostaje bez uszczerbku dla wszelkiej innej odpowiedzialno ści cywilnej wynikającej z prawa krajowego.

TYTUŁ  III

TOKENY POWIĄZANE Z AKTYWAMI

ROZDZIAŁ  1

Zezwolenie na ofertę publiczną tokenów powiązanych z aktywami i na ubieganie się o ich dopuszczenie do obrotu

Artykuł  16

Zezwolenie

1. 
Zakazane jest dokonywanie na terenie Unii oferty publicznej tokena powiązanego z aktywami oraz ubieganie się o dopuszczenie go do obrotu, chyba że osoba dokonująca takiej oferty publicznej lub ubiegająca się o takie dopuszczenie do obrotu jest emitentem tego tokena powiązanego z aktywami oraz jest:
a)
osobą prawną lub innym przedsiębiorstwem z siedzibą w Unii i uzyskała zezwolenie zgodnie z art. 21 udzielone przez właściwy organ jej macierzystego państwa członkowskiego; lub
b)
instytucją kredytową spełniającą wymogi art. 17.

Niezależnie od akapitu pierwszego za pisemną zgodą emitenta tokena powiązanego z aktywami inne osoby mogą publicznie oferować taki token powiązany z aktywami lub ubiegać się o dopuszczenie go do obrotu. Osoby te muszą spełniać wymogi art. 27, 29 i 40.

Do celów akapitu pierwszego lit. a) inne przedsiębiorstwa mogą emitować tokeny powiązane z aktywami tylko wówczas, gdy forma prawna tych przedsiębiorstw zapewnia poziom ochrony interesów osób trzecich równoważny poziomowi zapewnianemu przez osoby prawne i gdy przedsiębiorstwa te podlegaj ą równoważnemu nadzorowi ostroż- nościowemu odpowiedniemu dla ich formy prawnej.

2. 
Ust. 1 nie ma zastosowania w przypadku gdy:
a)
w okresie 12 miesięcy, licząc na koniec każdego dnia kalendarzowego, średnia wartość wyemitowanych przez emitenta tokena powiązanego z aktywami pozostających w obrocie nigdy nie przekracza kwoty 5 000 000 EUR lub odpowiadającej jej równowartości w innej walucie, a emitent nie ma powiązań z siecią innych wyłączonych emitentów; lub
b)
oferta publiczna tokena powiązanego z aktywami jest skierowana wyłącznie do inwestorów kwalifikowanych i tylko tacy inwestorzy kwalifikowani mogą posiadać taki token powiązany z aktywami.

Jeżeli niniejszy ustęp ma zastosowanie, emitenci tokenów powiązanych z aktywami sporządzają dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa, o którym mowa w art. 19, i zgłaszają ten dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa oraz, na żądanie, wszelkie materiały marketingowe właściwemu organowi swojego macierzystego państwa członkowskiego.

3. 
Zezwolenie udzielone przez właściwy organ osobie, o której mowa w ust. 1 akapit pierwszy lit. a), jest ważne w całej Unii i umożliwia emitentowi tokena powiązanego z aktywami publiczne oferowanie w całej Unii tokena powiązanego z aktywami, w odniesieniu do którego uzyskał on zezwolenie, lub ubieganie się o dopuszczenie do obrotu takiego tokena powiązanego z aktywami.
4. 
Zatwierdzenie przez właściwy organ sporządzonego przez emitenta dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa na podstawie art. 17 ust. 1 lub art. 21 ust. 1 lub dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa zmienionego na podstawie art. 25 jest ważne w całej Unii.
Artykuł  17

Wymogi dotyczące instytucji kredytowych

1. 
Token powiązany z aktywami emitowany przez instytucje kredytowe może być oferowany publicznie lub dopuszczony do obrotu, jeżeli instytucja kredytowa:
a)
sporządzi dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa, o którym mowa w art. 19, dla tego tokena powiązanego z aktywami, przedłoży ten dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa do zatwierdzenia przez właściwy organ swojego macierzystego państwa członkowskiego zgodnie z procedurą określoną w regulacyjnych standardach technicznych przyjętych na podstawie ust. 8 niniejszego artykułu, a właściwy organ zatwierdzi ten dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa;
b)
co najmniej 90 dni roboczych przed wyemitowaniem po raz pierwszy danego tokena powiązanego z aktywami powiadomi odpowiedni właściwy organ, dostarczaj ąc mu następujące informacje:
(i)
program działalności określający model biznesowy, który instytucja kredytowa zamierza wdrożyć;
(ii)
opinię prawną stwierdzającą, że token powiązany z aktywami nie kwalifikuje się jako żadne z poniższych:
kryptoaktywo wyłączone z zakresu stosowania niniejszego rozporządzenia na podstawie art. 2 ust. 4,
token będący e-pieniądzem;
(iii)
szczegółowy opis zasad zarządzania, o których mowa w art. 34 ust. 1;
(iv)
polityki i procedury wymienione w art. 34 ust. 5 akapit pierwszy;
(v)
opis ustaleń umownych z podmiotami zewnętrznymi, o których mowa w art. 34 ust. 5 akapit drugi;
(vi)
opis polityki ciągłości działania, o której mowa w art. 34 ust. 9;
(vii)
opis mechanizmów kontroli wewnętrznej i procedur zarządzania ryzykiem, o których mowa w art. 34 ust. 10;
(viii)
opis systemów i procedur zapewniaj ących dostępność, autentyczność, integralność i poufność danych, o których to systemach i procedurach jest mowa w art. 34 ust. 11;
2. 
Instytucja kredytowa, która już wcześniej powiadomiła właściwy organ zgodnie z art. 1 lit. b), w razie emisji innego tokena powiązanego z aktywami nie jest zobowiązana do przedkładania informacji, które już uprzednio przedłożyła właściwemu organowi, jeżeli informacje te są identyczne. Przedkładając informacje wymienione w ust. 1 lit. b), instytucja kredytowa wyraźnie potwierdza, że nieprzedłożone ponownie informacje są nadal aktualne.
3. 
Właściwy organ otrzymujący powiadomienie, o którym mowa w ust. 1 lit. b), ocenia w terminie 20 dni roboczych od otrzymania wymienionych tam informacji, czy zostały dostarczone wszystkie informacje wymagane zgodnie z tą literą. Jeżeli właściwy organ stwierdzi, że powiadomienie nie jest kompletne ze względu na brak niektórych informacji, niezwłocznie informuje o tym powiadamiającą instytucję kredytową i wyznacza termin, w którym ta instytucja kredytowa jest zobowiązana do przekazania brakujących informacji.

Termin przekazania wszelkich brakujących informacji nie może przekraczać 20 dni roboczych od daty ich zażądania. Do czasu upływu tego terminu zawiesza się bieg terminu określonego w ust. 1 lit. b). Właściwy organ może wystosowywać według własnego uznania ewentualne dalsze żądania uzupełnienia lub doprecyzowania informacji, jednak żądania te nie powoduj ą zawieszenia biegu terminu określonego w ust. 1 lit. b).

Instytucja kredytowa nie może oferować publicznie ani może ubiegać się o dopuszczenie do obrotu tokena powiązanego z aktywami, dopóki powiadomienie pozostaje niekompletne.

4. 
Instytucja kredytowa emitująca tokeny powiązane z aktywami, w tym znaczące tokeny powiązane z aktywami, nie podlegają przepisom art. 16, 18, 20, 21, 24, 35, 41 i 42.
5. 
Właściwy organ niezwłocznie przekazuje kompletne informacje otrzymane na podstawie art. 1 EBC, a jeżeli instytucja kredytowa ma siedzibę w państwie członkowskim, którego walutą urzędową nie jest euro, lub jeżeli token powiązany z aktywami jest powiązany z walutą urzędową państwa członkowskiego inną niż euro, również bankowi centralnemu tego państwa członkowskiego.

EBC i, w stosownych przypadkach, bank centralny państwa członkowskiego, o którym mowa w akapicie pierwszym, w terminie 20 dni roboczych od otrzymania kompletnych informacji wydają opinię na temat tych informacji i przekazują ją właściwemu organowi.

Właściwy organ nakazuje, by instytucja kredytowa nie oferowała publicznie ani nie ubiegała się o dopuszczenie do obrotu tokena powiązanego z aktywami w przypadku, gdy EBC lub, w stosownych przypadkach, bank centralny państwa członkowskiego, o którym mowa w akapicie pierwszym, wyda negatywną opinię ze względu na ryzyko dla należytego funkcjonowania systemów płatniczych, transmisji polityki pieniężnej lub suwerenności monetarnej.

6. 
Po sprawdzeniu kompletności informacji otrzymanych na podstawie ust. 1 niniejszego artykułu właściwy organ przekazuje ESMA informacje określone w art. 109 ust. 3.

ESMA udostępnia te informacje w rejestrze zgodnie z art. 109 ust. 3 najpóźniej w dniu rozpoczęcia oferty publicznej lub dopuszczenia do obrotu.

7. 
Odpowiedni właściwy organ informuje ESMA o cofnięciu zezwolenia udzielonego instytucji kredytowej, która emituje tokeny powiązane z aktywami, w terminie dwóch dni roboczych od cofnięcia tego zezwolenia. ESMA bez zbędnej zwłoki udostępnia informacje o takim cofnięciu w rejestrze zgodnie z art. 109 ust. 3.
8. 
EUNB, w ścisłej współpracy z ESMA i EBC, opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu doprecyzowania procedury zatwierdzania dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa, o którym mowa w ust. 1 lit. a).

EUNB przedłoży Komisji projekty regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, do dnia 30 czerwca 2024 r.

Komisja jest uprawniona do uzupełniania niniejszego rozporządzenia w drodze przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, zgodnie z art. 10-14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.

Artykuł  18

Wniosek o zezwolenie

1. 
Osoby prawne lub inne przedsiębiorstwa zamierzające złożyć ofertę publiczną tokenów powiązanych z aktywami lub ubiegać się o dopuszczenie do obrotu takich tokenów składają do właściwego organu swojego macierzystego państwa członkowskiego wniosek o zezwolenie, o którym mowa w art. 16.
2. 
Wniosek, o którym mowa w ust. 1, zawiera wszystkie następujące informacje:
a)
adres emitenta ubiegającego się o zezwolenie;
b)
identyfikator osoby prawnej emitenta ubiegającego się o zezwolenie;
c)
w stosownych przypadkach statut lub umowę spółki emitenta ubiegającego się o zezwolenie;
d)
program działań określający model biznesowy, jaki emitent ubiegający się o zezwolenie zamierza wdrożyć;
e)
opinię prawną stwierdzaj ącą, że token powiązany z aktywami nie kwalifikuje się jako żadne z poniższych:
(i)
kryptoaktywo wyłączone z zakresu stosowania niniejszego rozporządzenia na podstawie art. 2 ust. 4; lub
(ii)
token będący e-pieniądzem;
f)
szczegółowy opis zasad zarządzania przyjętych przez emitenta ubiegającego się o zezwolenie, o których mowa w art. 34 ust. 1;
g)
gdy istnieje współpraca z konkretnymi dostawcami usług w zakresie kryptoaktywów - opis stosowanych przez nich mechanizmów kontroli wewnętrznej i procedur mających zapewnić wywiązywanie się z obowiązków w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu na mocy dyrektywy (UE) 2015/849;
h)
dane identyfikacyjne członków organu zarządzającego emitenta ubiegającego się o zezwolenie;
i)
dowód potwierdzaj ący, że osoby, o których mowa w lit. h), cieszą się wystarczaj ąco dobrą opinią oraz mają odpowiednią wiedzę, umiejętności i doświadczenie, aby zarządzać emitentem ubiegającym się o zezwolenie;
j)
dowód na to, że akcjonariusz lub udziałowiec - niezależnie od tego, czy bezpośredni, czy pośredni - posiadający znaczny pakiet akcji lub znaczne udziały w emitencie ubiegaj ącym się o zezwolenie cieszy się wystarczaj ąco dobrą opinią;
k)
dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa, o którym mowa w art. 19;
l)
polityki i procedury, o których mowa w art. 34 ust. 5 akapit pierwszy;
m)
opis ustaleń umownych z podmiotami zewnętrznymi, o których mowa w art. 34 ust. 5 akapit drugi;
n)
opis polityki ciągłości działania emitenta ubiegającego się o zezwolenie, o której mowa w art. 34 ust. 9;
o)
opis mechanizmów kontroli wewnętrznej i procedur zarządzania ryzykiem, o których mowa w art. 34 ust. 10;
p)
opis systemów i procedur zapewniaj ących dostępność, autentyczno ść, integralność i poufność danych, o których to systemach i procedurach jest mowa w art. 34 ust. 11;
q)
opis procedur rozpatrywania skarg przez emitenta ubiegaj ącego się o zezwolenie, o których mowa w art. 31;
r)
w stosownych przypadkach, wykaz przyjmuj ących państw członkowskich, w których emitent ubiegający się o zezwolenie zamierza oferować publicznie token powiązany z aktywami lub ubiegać się o dopuszczenie do obrotu tokena powiązanego z aktywami.
3. 
Emitenci, którzy uzyskali już zezwolenie w odniesieniu do jednego tokena powiązanego z aktywami, nie są zobowiązani do przedkładania na potrzeby uzyskania zezwolenia w odniesieniu do innego tokena powiązanego z aktywami informacji, które już uprzednio przedłożyli właściwemu organowi, jeżeli informacje te są identyczne. Przedkładając informacje wymienione w ust. 2, emitent wyraźnie potwierdza, że nieprzedłożone ponownie informacje są nadal aktualne.
4. 
Właściwy organ potwierdza na piśmie emitentowi ubiegającemu się o zezwolenie otrzymanie wniosku zgodnie z ust. 1 niezwłocznie, a w każdym razie w ciągu dwóch dni roboczych od otrzymania wniosku.
5. 
Do celów ust. 2 lit. i) i j) emitent tokena powiązanego z aktywami ubiegający się o zezwolenie przedstawia dowody potwierdzające wszystkie następujące informacje:
a)
w odniesieniu do wszystkich członków organu zarządzającego - że dana osoba nie widnieje w rejestrze karnym jako osoba, wobec której wydano wyrok skazujący, ani nie nałożono na nią kar na podstawie mających zastosowanie przepisów prawa handlowego, prawa dotyczącego niewypłacalności oraz przepisów dotyczących usług finansowych, lub przepisów dotyczących przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, zwalczania nadużyć finansowych lub odpowiedzialno ści zawodowej;
b)
że członkowie organu zarządzającego emitenta tokena powiązanego z aktywami ubiegającego się o zezwolenie mają odpowiedni ą wiedzę, umiejętności i doświadczenie do zarządzania emitentem tokena powiązanego z aktywami oraz że osoby te są zobowiązane poświęcać wystarczaj ąco dużo czasu na wykonywanie swoich obowiązków;
c)
w odniesieniu do wszystkich akcjonariuszy lub udziałowców - niezależnie od tego, czy bezpośrednich, czy pośrednich - posiadających znaczne pakiety akcji lub znaczne udziały w emitencie ubiegaj ącym się o zezwolenie - że dana osoba nie widnieje w rejestrze karnym jako osoba, wobec której wydano wyrok skazujący, ani nie nałożono na nią kar na podstawie mających zastosowanie przepisów prawa handlowego, prawa dotyczącego niewypłacalności oraz przepisów dotyczących usług finansowych, lub przepisów dotycz ących przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, zwalczania nadużyć finansowych lub odpowiedzialno ści zawodowej.
6. 
EUNB, w ścisłej współpracy z ESMA i EBC, opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu doprecyzowania informacji, o których mowa w ust. 2.

EUNB przedłoży Komisji projekty regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, do dnia 30 czerwca 2024 r.

Komisja jest uprawniona do uzupełniania niniejszego rozporządzenia w drodze przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, zgodnie z art. 10-14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.

7. 
EUNB, w ścisłej współpracy z ESMA, opracowuje projekty wykonawczych standardów technicznych w celu określenia standardowych formularzy, szablonów i procedur w związku z informacjami, które mają być zawarte we wniosku, w trosce o zapewnienie jednolito ści w całej Unii.

EUNB przedłoży Komisji projekty wykonawczych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, do dnia 30 czerwca 2024 r.

Komisja jest uprawniona do przyjmowania wykonawczych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 15 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.

Artykuł  19

Treść i forma dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa sporządzanego dla tokenów powiązanych z aktywami

1. 
Dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa sporządzany dla tokena powiązanego z aktywami zawiera wszystkie następujące informacje, określone szczegółowo w załączniku II:
a)
informacje o emitencie tokena powiązanego z aktywami;
b)
informacje o tokenie powiązanym z aktywami;
c)
informacje na temat oferty publicznej tokena powiązanego z aktywami lub dopuszczenia go do obrotu;
d)
informacje na temat praw i obowiązków związanych z tokenem powiązanym z aktywami;
e)
informacje na temat technologii bazowej;
f)
informacje na temat ryzyka;
g)
informacje na temat rezerwy aktywów;
h)
informacje na temat głównych niekorzystnych skutków dla klimatu i innych niekorzystnych skutków środowiskowych mechanizmu konsensusu zastosowanego do emisji tokena powiązanego z aktywami.

Dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa zawiera również dane identyfikacyjne osoby innej niż emitent, która oferuje publicznie tokeny powiązane z aktywami lub ubiega się o dopuszczenie ich do obrotu zgodnie z art. 16 ust. 1 akapit drugi, oraz powód, dla którego ta osoba oferuje token powiązany z aktywami lub ubiega się o dopuszczenie go do obrotu. W przypadku gdy dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa nie został sporządzony przez emitenta, dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa podaje również dane identyfikacyjne osoby, która sporządziła dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa, oraz powód sporządzenia go przez tę osobę.

2. 
Wszystkie informacje wymienione w ust. 1 muszą być rzetelne, jasne i nie mogą wprowadzać w błąd. Dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa nie może mieć istotnych braków i jest przedstawiany w zwięzłej i zrozumiałej formie.
3. 
Dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa nie może zawierać twierdzeń na temat przyszłej wartości kryptoaktywów z wyjątkiem oświadczenia, o którym mowa w ust. 4.
4. 
Dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa zawiera jasne i jednoznaczne oświadczenie, że:
a)
token powiązany z aktywami może częściowo lub całkowicie stracić na wartości;
b)
token powiązany z aktywami może nie zawsze być zbywalny;
c)
tokeny powiązane z aktywami mogą utracić płynność;
d)
token powiązany z aktywami nie jest objęty systemami rekompensat dla inwestorów na mocy dyrektywy 97/9/WE;
e)
token powiązany z aktywami nie jest objęty systemami gwarancji depozytów na mocy dyrektywy 2014/49/UE.
5. 
Dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa zawiera oświadczenie organu zarządzającego emitenta tokena powiązanego z aktywami. W oświadczeniu tym potwierdza się, że dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa spełnia wymogi niniejszego tytułu oraz że zgodnie z najlepszą wiedzą organu zarządzającego informacje przedstawione w dokumencie informacyjnym dotyczącym kryptoaktywa są rzetelne, jasne i nie wprowadzaj ą w błąd oraz że w dokumencie tym nie pominięto niczego, co mogłyby wpływać na jego znaczenie.
6. 
Dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa zawiera podsumowanie - umieszczone po oświadczeniu, o którym mowa w ust. 5 - które w zwięzłym i niespecjalistycznym języku przedstawia kluczowe informacje na temat oferty publicznej tokena powiązanego z aktywami lub planowanego dopuszczenia do obrotu takiego tokena powiązanego z aktywami. Podsumowanie musi być łatwo zrozumiałe oraz przedstawione i sformułowane w jasnej i zrozumiałej formie przy użyciu czcionki o czytelnej wielkości. Podsumowanie dokumentu informacyjnego dotycz ącego kryptoak- tywa zawiera odpowiednie informacje na temat charakterystyki danego tokena powiązanego z aktywami, aby pomóc potencjalnym posiadaczom tego tokena powiązanego z aktywami w podjęciu świadomej decyzji.

Podsumowanie zawiera ostrzeżenie, że:

a)
należy je rozumieć jako wprowadzenie do dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa;
b)
potencjalny posiadacz powinien podejmować wszelkie decyzje o nabyciu tokenów powiązanych z aktywami w oparciu o treść całego dokumentu informacyjnego dotycz ącego kryptoaktywa, a nie jedynie na podstawie podsumowania;
c)
oferta publiczna tokena powiązanego z aktywami nie stanowi oferty ani zachęty do nabycia instrumentów finansowych oraz że wszelkich tego rodzaju ofert lub zachęt można dokonywać tylko za pośrednictwem prospektu lub innego dokumentu emisyjnego zgodnie z obowiązującym prawem krajowym;
d)
dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa nie stanowi prospektu, o którym mowa w rozporządzeniu (UE) 2017/1129, ani innego dokumentu emisyjnego na mocy przepisów unijnych lub prawa krajowego.

W podsumowaniu jest mowa o tym, że posiadacze tokenów powiązanych z aktywami mają prawo do żądania wykupu w dowolnym momencie, oraz są określone warunki takiego wykupu.

7. 
Dokument informacyjny dotycz ący kryptoaktywa zawiera datę zgłoszenia go i spis treści.
8. 
Dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa sporządza się w języku urzędowym macierzystego państwa członkowskiego lub w języku zwyczajowo przyjętym w sferze finansów międzynarodowych.

Jeżeli token powiązany z aktywami oferuje się także w państwie członkowskim innym niż macierzyste państwo członkowskie emitenta, dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa sporządza się również w języku urzędowym przyjmującego państwa członkowskiego lub w języku zwyczajowo przyjętym w sferze finansów międzynarodowych.

9. 
Dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa udostępnia się w formacie nadającym się do odczytu maszynowego.
10. 
ESMA we współpracy z EUNB opracowuje projekty wykonawczych standardów technicznych, aby określić standardowe formularze, formaty i szablony na potrzeby ust. 9.

ESMA przedstawi Komisji projekty wykonawczych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, do dnia 30 czerwca 2024 r.

Komisja jest uprawniona do przyjmowania wykonawczych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, zgodnie z art. 15 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.

11. 
ESMA we współpracy z EUNB opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych dotyczących treści, metod i prezentacji informacji, o których mowa w ust. 1 akapit pierwszy lit. h), w odniesieniu do wskaźników zrównoważonego rozwoju dotyczących niekorzystnych skutków dla klimatu i innych niekorzystnych skutków związanych ze środowiskiem.

Opracowuj ąc projekty regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, ESMA bierze pod uwagę różne rodzaje mechanizmów konsensusu stosowanych do zatwierdzania transakcji na kryptoaktywach, ich strukturę zachęt oraz zużycie energii, energii odnawialnej i zasobów naturalnych, produkcj ę odpadów i emisje gazów cieplarnianych. ESMA aktualizuje te regulacyjne standardy techniczne w świetle zmian przepisów i postępu technologicznego.

ESMA przedstawi Komisji projekty regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, do dnia 30 czerwca 2024 r.

Komisja jest uprawniona do uzupełniania niniejszego rozporządzenia w drodze przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, zgodnie z art. 10-14 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.

Artykuł  20

Ocena wniosku o zezwolenie

1. 
Właściwy organ otrzymujący wniosek o zezwolenie, o którym mowa w art. 18, w ciągu 25 dni roboczych od otrzymania takiego wniosku ocenia, czy wniosek, w tym zawarty w nim dokument informacyjny dotyczący kryptoak- tywa, o którym mowa w art. 19, zawiera wszystkie wymagane informacje. Właściwy organ niezwłocznie informuje emitenta ubiegającego się o zezwolenie, czy we wniosku, w tym zawartym w nim dokumencie informacyjnym dotyczącym kryptoaktywa, brakuje wymaganych informacji. Jeżeli wniosek, w tym dokument informacyjny dotyczący kryp- toaktywa, nie jest kompletny, właściwy organ wyznacza termin przekazania przez emitenta ubiegaj ącego się o zezwolenie wszelkich brakujących informacji.
2. 
W terminie 60 dni roboczych od otrzymania kompletnego wniosku właściwy organ ocenia, czy emitent ubiegający się o zezwolenie spełnia wymogi określone w niniejszym tytule, oraz sporządza w pełni uzasadniony projekt decyzji o udzieleniu lub odmowie udzielenia zezwolenia. W ciągu tych 60 dni roboczych właściwy organ może zażądać do emitenta ubiegającego się o zezwolenie wszelkich informacji na temat wniosku, w tym na temat dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa, o którym mowa w art. 19.

Podczas procesu oceny właściwy organ może współpracować z właściwymi organami ds. przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, jednostkami analityki finansowej lub innymi organami publicznymi.

3. 
Bieg okresu oceny, o którym mowa w ust. 1 i 2 ulega zawieszeniu się w okresie od daty wystosowania przez właściwy organ żądania przekazania brakujących informacji do momentu uzyskania przez właściwy organ odpowiedzi od emitenta ubiegającego się o zezwolenie. Okres zawieszenia nie przekracza 20 dni roboczych. Właściwy organ może wystosowywać według własnego uznania dalsze żądania uzupełnienia lub wyjaśnienia informacji, jednak nie powodują one zawieszenia biegu okresu oceny, o którym mowa w ust. 1 i 2.
4. 
Po upływie okresu 60 dni roboczych, o którym mowa w ust. 2, właściwy organ przekazuje projekt decyzji i wniosek o zezwolenie EUNB, ESMA i EBC. Jeżeli emitent ubiegający się o zezwolenie ma siedzibę w państwie członkowskim, którego walutą urzędową nie jest euro, lub jeżeli token powiązany z aktywami jest powiązany z walutą urzędową państwa członkowskiego inną niż euro, właściwy organ przekazuje projekt decyzji i wniosek o zezwolenie również bankowi centralnemu tego państwa członkowskiego.
5. 
Na wniosek właściwego organu w terminie 20 dni roboczych od otrzymania projektu decyzji i wniosku o zezwolenie EUNB i ESMA wydają opinię zawierającą ich ocenę opinii prawnej, o której mowa w art. 18 ust. 2 lit. e), i przekazują swoje opinie zainteresowanemu właściwemu organowi.

EBC lub, w stosownych przypadkach, bank centralny, o którym mowa w ust. 4, w terminie 20 dni roboczych od otrzymania projektu decyzji i wniosku o zezwolenie wydaje opinię dotyczącą oceny ryzyka, jakie emisja tego tokena powiązanego z aktywami może stwarzać dla stabilności finansowej, należytego funkcjonowania systemów płatniczych, transmisji polityki pieniężnej i suwerenności monetarnej, a następnie przekazuje tę opinię zainteresowanemu właściwemu organowi.

Bez uszczerbku dla art. 21 ust. 4 opinie, o których mowa w akapitach pierwszym i drugim niniejszego ustępu, nie są wiążące.

Właściwy organ należycie uwzględnia jednak opinie, o których mowa w akapicie pierwszym i drugim niniejszego ustępu.

Artykuł  21

Udzielenie lub odmowa udzielenia zezwolenia

1. 
W terminie 25 dni roboczych od otrzymania opinii, o których mowa w art. 20 ust. 5, właściwy organ przyjmuje w pełni uzasadnioną decyzję o udzieleniu lub odmowie udzielenia zezwolenia emitentowi ubiegającemu się o zezwolenie oraz w terminie pięciu dni roboczych od przyjęcia tej decyzji informuje o niej emitenta ubiegaj ącego się o zezwolenie. W przypadku udzielenia zezwolenia emitentowi ubiegającemu się o zezwolenie, jego dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa uznaje się za zatwierdzony.
2. 
Właściwy organ odmawia udzielenia zezwolenia, jeżeli istnieją obiektywne i możliwe do wykazania powody, by sądzić, że:
a)
organ zarządzający emitenta ubiegaj ącego się o zezwolenie może stanowić zagrożenie dla skutecznego, prawidłowego i ostrożnego zarządzania tym podmiotem, dla jego ciągłości działania, dla odpowiedniego uwzględniania interesów jego klientów oraz dla integralności rynku;
b)
członkowie organu zarządzającego nie spełniają kryteriów określonych w art. 34 ust. 2;
c)
akcjonariusze lub udziałowcy - niezależnie od tego, czy bezpośredni, czy pośredni - posiadający znaczne pakiety akcji lub znaczne udziały nie spełniają kryteriów wystarczaj ąco dobrej opinii określonych w art. 34 ust. 4;
d)
emitent ubiegający się o zezwolenie nie spełnia lub istnieje prawdopodobie ństwo, że nie spełni któregokolwiek z wymogów określonych w przepisach niniejszego tytułu;
e)
model biznesowy emitenta ubiegającego się o zezwolenie może stwarzać poważne zagrożenie dla integralno ści rynku, stabilno ści finansowej, należytego funkcjonowania systemów płatniczych lub narażać emitenta bądź sektor na poważne ryzyko prania pieniędzy i finansowania terroryzmu.
3. 
EUNB i ESMA do dnia 30 czerwca 2024 r. wspólnie wydadzą wytyczne zgodnie z odpowiednio art. 16 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010 oraz art. 16 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010 dotyczące oceny odpowiedniości członków organu zarządzającego emitentów tokenów powiązanych z aktywami oraz akcjonariuszy lub udziałowców - niezależnie od tego, czy bezpośrednich, czy pośrednich - posiadających znaczne pakiety akcji lub znaczne udziały w emitentach tokenów powiązanych z aktywami.
4. 
Właściwy organ odmawia udzielenia zezwolenia, jeżeli EBC lub w stosownych przypadkach bank centralny państwa członkowskiego wyda negatywną opinię na podstawie art. 20 ust. 5 ze względu na ryzyko dla należytego funkcjonowania systemów płatniczych, transmisji polityki pieniężnej lub suwerenno ści monetarnej.
5. 
W terminie dwóch dni roboczych od udzielenia zezwolenia właściwy organ przekazuje pojedynczemu punktowi kontaktowemu przyjmuj ącego państwa członkowskiego, ESMA, EUNB, EBC oraz, w stosownych przypadkach, bankowi centralnemu, o którym mowa w art. 20 ust. 4, informacje określone w art. 109 ust. 3.

ESMA udostępnia takie informacje w rejestrze zgodnie z art. 109 ust. 3 najpóźniej w dniu rozpoczęcia oferty publicznej lub dopuszczenia do obrotu.

6. 
Właściwy organ informuje EUNB, ESMA i EBC oraz, w stosownych przypadkach, bank centralny, o którym mowa w art. 20 ust. 4, o wszystkich odmowach udzielenia zezwolenia oraz podaje uzasadnienie takich decyzji i, w stosownych przypadkach, wyjaśnienie powodów odejścia od opinii, o których mowa w art. 20 ust. 5.
Artykuł  22

Sprawozdawczo ść dotycząca tokenów powiązanych z aktywami

1. 
Dla każdego tokena powiązanego z aktywami, którego wartość emisji przekracza 100 000 000 EUR, emitent przekazuje właściwemu organowi co kwartał następujące informacje dotyczące:
a)
liczbę posiadaczy;
b)
wartość wyemitowanego tokena powiązanego z aktywami i wielkość rezerwy aktywów;
c)
średnią dzienn ą liczbę i średnią łączną dzienną wartość transakcji w odpowiednim kwartale;
d)
szacowaną średnią dzienn ą liczbę i średnią łączną dzienną wartość transakcji w odpowiednim kwartale powiązanych z jego zastosowaniami jako środka wymiany w obszarze jednej waluty.

Do celów akapitu pierwszego lit. c) i d) transakcja oznacza każdą zmian ę osoby fizycznej lub prawnej mającej prawo do tokena powiązanego z aktywami w wyniku transferu tokena powiązanego z aktywami z jednego adresu lub jednego rachunku w rozproszonym rejestrze do innego.

Transakcji, które wiążą się z wymianą na środki pieniężne lub inne kryptoaktywa dokonywan ą z emitentem lub dostawcą usług w zakresie kryptoaktywów, nie uznaje się za powiązane z zastosowaniami tokena powiązanego z aktywami jako środka wymiany, chyba że istnieją dowody na to, że token powiązany z aktywami wykorzystywany jest do rozrachunku transakcji na innych kryptoaktywach.

2. 
Właściwy organ może nakazać emitentom tokenów powiązanych z aktywami wywiązanie się z obowiązku sprawozdawczo ści, o którym mowa w ust. 1, w odniesieniu do wyemitowanych tokenów powiązanych z aktywami o wartości mniejszej niż 100 000 000 EUR.
3. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów świadczący usługi związane z tokenami powiązanymi z aktywami przekazują emitentowi tokena powiązanego z aktywami informacje niezb ędne do przygotowania sprawozdania, o którym mowa w ust. 1, w tym poprzez zgłaszanie transakcji poza rozproszonym rejestrem.
4. 
Właściwy organ udostępnia otrzymane informacje EBC oraz, w stosownych przypadkach, bankowi centralnemu, o którym mowa w art. 20 ust. 4, i właściwym organom przyjmujących państw członkowskich.
5. 
EBC i, w stosownych przypadkach, bank centralny, o którym mowa w art. 20 ust. 4, mogą przekazać właściwemu organowi swoje szacunki, opracowane w ujęciu kwartalnym, dotyczące średniej dziennej liczby i średniej łącznej dziennej wartości transakcji, które są powiązane z zastosowaniami tokena powiązanego z aktywami jako środka wymiany w obszarze jednej waluty.
6. 
EUNB w ścisłej współpracy z EBC opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych określających metodę szacowania w ujęciu kwartalnym średniej dziennej liczby i średniej łącznej dziennej wartości transakcji, które są powiązane z zastosowaniami tokena powiązanego z aktywami jako środka wymiany w obszarze jednej waluty.

EUNB przedłoży Komisji projekty regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, do dnia 30 czerwca 2024 r.

Komisja jest uprawniona do uzupełniania niniejszego rozporządzenia w drodze przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, zgodnie z art. 10-14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.

7. 
EUNB opracowuje projekty wykonawczych standardów technicznych, w celu określenia standardowych formularzy, formatów i szablonów na potrzeby sprawozdawczo ści zgodnie z ust. 1 oraz przekazywania informacji, o których mowa w ust. 3.

EUNB przedłoży Komisji projekty wykonawczych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, do dnia 30 czerwca 2024 r.

Komisja jest uprawniona do przyjmowania wykonawczych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, zgodnie z art. 15 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.

Artykuł  23

Ograniczenia w emisji tokenów powiązanych z aktywami powszechnie używanych jako środki wymiany

1. 
Gdy w przypadku tokena powiązanego z aktywami szacowana w ujęciu kwartalnym średnia dzienna liczba i średnia łączna dzienna wartość transakcji powiązanych z jego zastosowaniami jako środka wymiany w obszarze jednej waluty są wyższe niż, odpowiednio, 1 mln transakcji i 200 000 000 EUR, emitent:
a)
zaprzestaje emisji tego tokena powiązanego z aktywami; oraz
b)
w ciągu 40 dni roboczych od osiągnięcia tego progu przedkłada właściwemu organowi plan mający na celu zapewnienie utrzymania szacowanej w ujęciu kwartalnym średniej dziennej liczby i średniej łącznej dziennej wartości tych transakcji na poziomie, odpowiednio, poniżej 1 mln transakcji i 200 000 000 EUR.
2. 
Właściwy organ wykorzystuje informacje przekazane przez emitenta, własne szacunki bądź szacunki przedstawione przez EBC lub, w stosownych przypadkach, przez bank centralny, o którym mowa w art. 20 ust. 4, w zależności od tego, która z tych wartości jest wyższa, w celu oceny, czy został osiągnięty próg, o którym mowa w ust. 1.
3. 
Jeżeli kilku emitentów emituje ten sam token powiązany z aktywami, kryteria, o których mowa w ust. 1, są poddawane ocenie przez właściwy organ po zagregowaniu danych od wszystkich emitentów.
4. 
Emitent przedkłada plan, o którym mowa w ust. 1 lit. b), do zatwierdzenia właściwemu organowi. W razie potrzeby właściwy organ nakazuje wprowadzenie zmian, takich jak wprowadzenie minimalnej kwoty nominalnej, aby zapewnić szybkie zmniejszenie skali zastosowania tokena powiązanego z aktywami jako środka wymiany.
5. 
Właściwy organ zezwala emitentowi na wznowienie emisji tokena powiązanego z aktywami dopiero po uzyskaniu dowodów na to, że szacowana w ujęciu kwartalnym średnia dzienna liczba i średnia łączna dzienna wartość transakcji powiązanych z jego zastosowaniami jako środka wymiany w obszarze jednej waluty są niższe niż, odpowiednio, 1 mln transakcji i 200 000 000 EUR.
Artykuł  24

Cofnięcie zezwolenia

1. 
Właściwy organ cofa zezwolenie udzielone emitentowi tokena powiązanego z aktywami w każdej z poniższych sytuacji:
a)
emitent zaprzestał prowadzenia działalności przez sześć kolejnych miesięcy lub nie korzystał z zezwolenia przez 12 kolejnych miesięcy;
b)
emitent uzyskał zezwolenie w sposób sprzeczny z prawem, na przykład składając fałszywe oświadczenia we wniosku o zezwolenie, o którym mowa w art. 18, lub w którymkolwiek dokumencie informacyjnym dotyczącym kryptoak- tywa zmienionym zgodnie z art. 25;
c)
emitent nie spełnia już warunków, na których podstawie udzielono mu zezwolenia;
d)
emitent poważnie naruszył przepisy niniejszego tytułu;
e)
emitent podlega planowi wykupu;
f)
emitent jednoznacznie zrzekł się zezwolenia lub podjął decyzję o zaprzestaniu działalności;
g)
działalność emitenta stwarza poważne zagrożenie dla integralności rynku, stabilności finansowej, należytego funkcjonowania systemów płatniczych lub naraża emitenta lub sektor na poważne ryzyko prania pieniędzy i finansowania terroryzmu.

Emitent tokena powiązanego z aktywami powiadamia właściwy organ o każdej z sytuacji, o których mowa w akapicie pierwszym lit. e) i f).

2. 
Właściwy organ cofa również zezwolenie udzielone emitentowi tokena powiązanego z aktywami w przypadku gdy EBC lub, w stosownych przypadkach, bank centralny, o którym mowa w art. 20 ust. 4, wydadzą opinię stwierdzaj ącą, że dany token powiązany z aktywami stwarza poważne zagrożenie dla należytego funkcjonowania systemów płatniczych, transmisji polityki pieniężnej lub suwerenności monetarnej.
3. 
Właściwy organ ogranicza liczbę jednostek tokena powiązanego z aktywami do emisji lub określają minimalną kwotę nominalną tokena powiązanego z aktywami w przypadku, gdy EBC lub, w stosownych przypadkach, bank centralny, o którym mowa w art. 20 ust. 4, wyda opinię stwierdzającą, że dany token powiązany z aktywami stwarza zagrożenie dla należytego funkcjonowania systemów płatniczych, transmisji polityki pieniężnej lub suwerenności monetarnej, oraz określi stosowny limit lub minimalną kwotę nominalną.
4. 
Odpowiedni właściwy organ niezwłocznie powiadamia właściwy organ emitenta tokena powiązanego z aktywami o:
a)
utracie przez podmiot zewnętrzny, o którym mowa w art. 34 ust. 5 akapit pierwszy lit. h) niniejszego rozporządzenia, zezwolenia na prowadzenie działalności jako instytucja kredytowa, o której mowa w art. 8 dyrektywy 2013/36/UE, jako dostawca usług w zakresie kryptoaktywów, o którym mowa w art. 59 niniejszego rozporządzenia, jako instytucja płatnicza lub jako instytucja pieniądza elektronicznego;
b)
naruszeniu przez członków organu zarządzającego emitenta lub przez akcjonariuszy lub udziałowców - niezależnie od tego, czy bezpośrednich, czy pośrednich - posiadających znaczne pakiety akcji lub znaczne udziały w emitencie przepisów prawa krajowego transponujących dyrektywę (UE) 2015/849.
5. 
Właściwy organ cofa zezwolenie udzielone emitentowi tokena powiązanego z aktywami, jeżeli uznał, że sytuacje, o których mowa w ust. 4 niniejszego artykułu, wpływają na dobrą opinię członków organu zarządzającego tego emitenta bądź na dobrą opinię akcjonariuszy lub udziałowców - niezależnie od tego, czy bezpośrednich, czy pośrednich - posiadających znaczne pakiety akcji lub znaczne udziały w emitencie lub wskazuj ą na niewydolno ść zasad zarządzania lub mechanizmów kontroli wewnętrznej, o których mowa w art. 34.

Po cofnięciu zezwolenia emitent tokena powiązanego z aktywami wdraża procedurę określoną w art. 47.

6. 
Właściwy organ informuje ESMA o cofnięciu zezwolenia udzielonego emitentowi tokena powiązanego z aktywami, w terminie dwóch dni roboczych od cofnięcia tego zezwolenia. ESMA bez zbędnej zwłoki udostępnia informacje o takim cofnięciu w rejestrze, o którym mowa w art. 109 ust. 3.
Artykuł  25

Zmiana opublikowanych dokumentów informacyjnych dotyczących kryptoaktywów w odniesieniu do tokenów powiązanych z aktywami

1. 
Emitenci tokenów powiązanych z aktywami powiadamiaj ą właściwy organ swojego macierzystego państwa członkowskiego o każdej planowanej zmianie modelu biznesowego mogącej mieć istotny wpływ na decyzję posiadacza lub potencjalnego posiadacza tokenów powiązanych z aktywami o nabyciu, która to zmiana nastąpi już po udzieleniu zezwolenia na podstawie art. 21 lub po zatwierdzeniu dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa na podstawie art. 17 oraz w kontekście art. 23. Zmiany takie obejmują między innymi wszelkie istotne zmiany:
a)
zasad zarządzania, w tym podległości służbowych wobec organu zarządzającego i ram zarządzania ryzykiem;
b)
aktywów rezerwowych i przechowywania aktywów rezerwowych;
c)
praw przyznanych posiadaczom tokenów powiązanych z aktywami;
d)
mechanizmu, za którego pośrednictwem dokonuje się emisji i wykupu tokena powiązanego z aktywami;
e)
protokołów zatwierdzania transakcji na tokenach powiązanych z aktywami;
f)
funkcjonowania własnej technologii rozproszonego rejestru emitenta, jeżeli tokeny powiązane z aktywami są emitowane, przenoszone i przechowywane za pośrednictwem takiej technologii rozproszonego rejestru;
g)
mechanizmów zapewniaj ących płynność tokenów powiązanych z aktywami, w tym polityki i procedur w zakresie zarządzania płynnością w przypadku emitentów znaczących tokenów powiązanych z aktywami, o których mowa w art. 45;
h)
ustaleń z podmiotami zewnętrznymi, w tym dotyczących zarządzania aktywami rezerwowymi i inwestowania rezerwy, przechowywania aktywów rezerwowych oraz, w stosownych przypadkach, dystrybucji publicznej tokenów powiązanych z aktywami;
i)
procedury rozpatrywania skarg;
j)
oceny ryzyka prania pieniędzy i finansowania terroryzmu oraz związanych z tym ogólnych strategii i procedur.

Emitenci tokenów powiązanych z aktywami powiadamiaj ą właściwy organ swojego macierzystego państwa członkowskiego na co najmniej 30 dni roboczych przed wejściem w życie planowanych zmian.

2. 
Po powiadomieniu właściwego organu o planowanej zmianie, o której mowa w ust. 1, emitent tokena powiązanego z aktywami sporządza projekt zmienionego dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa oraz zapewnia, by kolejność zawartych w nim informacji była spójna z kolejnością informacji zawartych w pierwotnym dokumencie informacyjnym dotyczącym kryptoaktywa.

Emitent tokena powiązanego z aktywami przekazuje projekt zmienionego dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa właściwemu organowi macierzystego państwa członkowskiego.

Właściwy organ jak najszybciej potwierdza drogą elektroniczną otrzymanie projektu zmienionego dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa, jednak nie później niż w ciągu pięciu dni roboczych od jego otrzymania.

Właściwy organ zatwierdza projekt zmienionego dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa lub odmawia jego zatwierdzenia w ciągu 30 dni roboczych po potwierdzeniu jego otrzymania. Podczas analizy projektu zmienionego dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa właściwy organ może zwrócić się o udzielenie wszelkich dodatkowych informacji, wyjaśnień lub uzasadnień w odniesieniu do projektu zmienionego dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa. Jeżeli właściwy organ zwróci się z takim żądaniem, termin 30 dni roboczych rozpoczyna bieg dopiero po uzyskaniu przez właściwy organ żądanych dodatkowych informacji.

3. 
Jeżeli właściwy organ uzna, że zmiany w dokumencie informacyjnym dotyczącym kryptoaktywa są potencjalnie istotne dla należytego funkcjonowania systemów płatniczych, transmisji polityki pieniężnej i suwerenności monetarnej, konsultuje się z EBC oraz, w stosownych przypadkach, z bankiem centralnym, o którym mowa w art. 20 ust. 4. W takich przypadkach właściwy organ może również konsultować się z EUNB i ESMA.

EBC lub odpowiedni bank centralny oraz, w stosownych przypadkach, EUNB i ESMA wydają opinię w terminie 20 dni roboczych od otrzymania prośby o konsultację, o której mowa w akapicie pierwszym.

4. 
W ramach zatwierdzania zmienionego dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa właściwy organ może zwrócić się do emitenta tokena powiązanego z aktywami o:
a)
wprowadzenie mechanizmów zapewniaj ących ochronę posiadaczy tokena powiązanego z aktywami, jeżeli potencjalna zmiana działalności emitenta może mieć istotny wpływ na wartość, stabilność tego tokena powiązanego z aktywami lub aktywów rezerwowych lub na związane z nimi ryzyko;
b)
podjęcie odpowiednich środków naprawczych w celu zaradzenia obawom związanym z integralnością rynku, stabilnością finansową lub należytym funkcjonowaniem systemów płatniczych.

Właściwy organ nakazuje emitentowi tokena powiązanego z aktywami podjęcie wszelkich odpowiednich środków naprawczych, by zaradzić obawom związanym ze należytym funkcjonowaniem systemów płatniczych, transmisją polityki pieniężnej lub suwerennością monetarną, jeżeli takie środki naprawcze zostaną zaproponowane przez EBC lub, w stosownych przypadkach, bank centralny, o którym mowa w art. 20 ust. 4, w ramach konsultacji, o których mowa w ust. 3 niniejszego artykułu.

Jeżeli EBC lub bank centralny, o którym mowa w art. 20 ust. 4, zaproponuj ą środki inne niż te, które nakaże właściwy organ, proponowane środki podejmuje się łącznie, a jeśli nie jest to możliwe, nakazuje się środek bardziej rygorystyczny.

5. 
Właściwy organ przekazuje zmieniony dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa ESMA, pojedynczym punktom kontaktowym przyjmujących państw członkowskich, EUNB i EBC oraz, w stosownych przypadkach, bankowi centralnemu danego państwa członkowskiego w terminie dwóch dni roboczych od zatwierdzenia dokumentu.

ESMA bez zbędnej zwłoki udostępnia zmieniony dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa w rejestrze, o którym mowa w art. 109.

Artykuł  26

Odpowiedzialno ść emitentów tokenów powiązanych z aktywami za informacje podane w dokumencie informacyjnym dotyczącym kryptoaktywa

1. 
W przypadku gdy emitent naruszy art. 19, podając w swoim dokumencie informacyjnym dotyczącym kryptoak- tywa lub w zmienionym dokumencie informacyjnym dotyczącym kryptoaktywa informacje, które są niepełne, nierzetelne, niejasne lub wprowadzaj ą w błąd, emitent ten oraz członkowie jego organu administracyjnego, zarządzającego lub nadzorczego ponoszą odpowiedzialność wobec posiadacza takiego tokena powiązanego z aktywami za wszelkie straty poniesione w wyniku tego naruszenia.
2. 
Wszelkie umowne wyłączenia lub ograniczenia odpowiedzialności cywilnej, o której mowa w ust. 1, nie wywierają skutków prawnych.
3. 
Obowiązkiem posiadacza tokena powiązanego z aktywami jest przedstawienie dowodów wskazujących, że emitent tego tokena powiązanego z aktywami naruszył art. 19, podając w swoim dokumencie informacyjnym dotyczącym kryptoaktywa lub w zmienionym dokumencie informacyjnym dotyczącym kryptoaktywa informacje, które są niepełne, nierzetelne, niejasne lub wprowadzają w błąd, i że poleganie przez posiadacza na tych informacjach miało wpływ na jego decyzję o nabyciu, sprzedaży lub wymianie tego tokena powiązanego z aktywami.
4. 
Emitent i członkowie jego organu administracyjnego, zarządzającego lub nadzorczego nie ponoszą odpowiedzialności za straty poniesione w wyniku polegania na informacjach przedstawionych w podsumowaniu zgodnie z art. 19, w tym w ich tłumaczeniu, z wyjątkiem sytuacji, gdy podsumowanie:
a)
odczytywane łącznie z pozostałymi częściami dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa wprowadza w błąd, jest nieprecyzyjne lub niespójne; lub
b)
odczytywane łącznie z pozostałymi częściami dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa nie przedstawia kluczowych informacji mających pomóc potencjalnym posiadaczom w podjęciu decyzji, czy nabyć taki token powiązany z aktywami.
5. 
Niniejszy artykuł pozostaje bez uszczerbku dla wszelkiej innej odpowiedzialno ści cywilnej wynikającej z prawa krajowego.

ROZDZIAŁ  2

Obowiązki emitentów tokenów powiązanych z aktywami

Artykuł  27

Obowiązek uczciwego, rzetelnego i profesjonalnego działania zgodnie z najlepiej pojętym interesem posiadaczy tokenów powiązanych z aktywami

1. 
Emitenci tokenów powiązanych z aktywami postępują uczciwie, rzetelnie i profesjonalnie oraz przekazują posiadaczom i potencjalnym posiadaczom tokenów powiązanych z aktywami rzetelne, jasne i niewprowadzaj ące w błąd informacje.
2. 
Emitenci tokenów powiązanych z aktywami działają w najlepiej pojętym interesie posiadaczy takich tokenów i traktują ich jednakowo, chyba że w dokumencie informacyjnym dotyczącym kryptoaktywa oraz, w stosownych przypadkach, w materiałach marketingowych zostaną zawarte informacje na temat preferencyjnego traktowania.
Artykuł  28

Publikowanie dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa

Emitent tokena powiązanego z aktywami publikuje na swojej stronie internetowej zatwierdzony dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa, o którym mowa w art. 17 ust. 1 lub art. 21 ust. 1, oraz, w stosownych przypadkach, zmieniony dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa, o którym mowa w art. 25. Zatwierdzony dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa musi być publicznie dostępny najpóźniej w dniu rozpoczęcia oferty publicznej tokena powiązanego z aktywami lub dopuszczenia tego tokena do obrotu. Zatwierdzony dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa oraz, w stosownych przypadkach, zmieniony dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa muszą być dostępne na stronie internetowej emitenta tak długo, jak długo odnośny token powiązany z aktywami pozostaje w posiadaniu ogółu inwestorów.

Artykuł  29

Materiały marketingowe

1. 
Wszelkie materiały marketingowe dotyczące oferty publicznej tokena powiązanego z aktywami lub dopuszczenia do obrotu takiego tokena powiązanego z aktywami muszą spełniać wszystkie poniższe wymogi:
a)
materiały marketingowe są wyraźnie oznaczone jako takie;
b)
informacje zawarte w materiałach marketingowych są rzetelne, jasne i nie mogą wprowadzać w błąd;
c)
informacje zawarte w materiałach marketingowych są zgodne z informacjami zawartymi w dokumencie informacyjnym dotyczącym kryptoaktywa;
d)
w materiałach marketingowych wyraźnie informuje się, że opublikowany został dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa, i w czytelny sposób podaje się w nich adres strony internetowej emitenta tokena powiązanego z aktywami, a także kontaktowy numer telefonu i adres e-mail emitenta.
2. 
Materiały marketingowe zawierają jasne i jednoznaczne oświadczenie, że posiadaczom tokena powiązanego z aktywami przysługuje wobec emitenta prawo do żądania wykupu w dowolnym czasie.
3. 
Materiały marketingowe i zmiany do nich publikuje się na stronie internetowej emitenta.
4. 
Właściwy organ nie wymaga uprzedniego zatwierdzenia materiałów marketingowych przed ich publikacj ą.
5. 
Materiały marketingowe zgłasza się właściwemu organowi na jego żądanie.
6. 
Materiałów marketingowych nie rozpowszechnia się przed publikacj ą dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa. Ograniczenie to nie uniemożliwia emitentowi tokena powiązanego z aktywami prowadzenia badań rynku.
Artykuł  30

Bieżące informowanie posiadaczy tokenów powiązanych z aktywami

1. 
Emitenci tokenów powiązanych z aktywami zamieszczaj ą w jasny, dokładny i przejrzysty sposób w publicznie i łatwo dostępnym miejscu na swojej stronie internetowej informacje na temat liczby tokenów powiązanych z aktywami będących w obiegu oraz wartości i struktury rezerwy aktywów, o której mowa w art. 36. Informacje te są aktualizowane co najmniej raz na miesiąc.
2. 
Emitenci tokenów powiązanych z aktywami jak najszybciej zamieszczają w publicznie i łatwo dostępnym miejscu na swojej stronie internetowej zwięzłe, jasne, dokładne i przejrzyste podsumowanie raportu z audytu, jak również pełny i niezredagowany raport z audytu w odniesieniu do rezerwy aktywów, o której mowa w art. 36.
3. 
Bez uszczerbku dla art. 88, emitenci tokenów powiązanych z aktywami jak najszybciej w jasny, dokładny i przejrzysty sposób publikują w publicznie i łatwo dostępnym miejscu na swojej stronie internetowej informacje na temat wszelkich zdarzeń, które mają lub mogą mieć istotny wpływ na wartość tokenów powiązanych z aktywami lub na rezerwę aktywów, o której mowa w art. 36.
Artykuł  31

Procedury rozpatrywania skarg

1. 
Emitenci tokenów powiązanych z aktywami ustanawiają i utrzymują skuteczne i przejrzyste procedury szybkiego, sprawiedliwego i spójnego rozpatrywania skarg otrzymywanych od posiadaczy tokenów powiązanych z aktywami i innych zainteresowanych stron, w tym stowarzyszeń konsumentów reprezentuj ących posiadaczy tokenów powiązanych z aktywami, oraz publikuj ą opisy tych procedur. W przypadku gdy tokeny powiązane z aktywami są dystrybuowane, w całości lub częściowo, przez podmioty zewnętrzne, o których mowa w art. 34 ust. 5 akapit pierwszy lit. h), emitenci tokenów powiązanych z aktywami ustanawiaj ą procedury mające również na celu ułatwienie rozpatrywania takich skarg między posiadaczami tokenów powiązanych z aktywami a takimi podmiotami zewnętrznymi.
2. 
Posiadacze tokenów powiązanych z aktywami muszą mieć możliwość bezpłatnego składania skarg do emitentów ich tokenów powiązanych z aktywami lub, w stosownych przypadkach, do podmiotów zewnętrznych, o których mowa w ust. 1.
3. 
Emitenci tokenów powiązanych z aktywami i w stosownych przypadkach podmioty zewnętrzne, o których mowa w ust. 1, opracowuj ą i udostępniają posiadaczom tokenów powiązanych z aktywami szablon do celów składania skarg oraz prowadzą rejestr wszystkich otrzymanych skarg i wszelkich środków podjętych w odpowiedzi na te skargi.
4. 
Emitenci tokenów powiązanych z aktywami badają wszystkie skargi w sposób terminowy i sprawiedliwy oraz informują posiadaczy ich tokenów powiązanych z aktywami o wynikach takich badań w rozsądnym terminie.
5. 
EUNB w ścisłej współpracy z ESMA opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu doprecyzowania wymogów, szablonów i procedur dotyczących rozpatrywania skarg.

EUNB przedłoży Komisji projekty regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, do dnia 30 czerwca 2024 r.

Komisja jest uprawniona do uzupełniania niniejszego rozporządzenia poprzez przyjmowanie regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, zgodnie z art. 10-14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.

Artykuł  32

Identyfikowanie konfliktów interesów, zapobieganie im, zarządzanie nimi i ich ujawnianie

1. 
Emitenci tokenów powiązanych z aktywami wdrażają i utrzymują skuteczną politykę i procedury mające na celu identyfikowanie konfliktów interesów, zapobieganie im i zarządzanie nimi oraz ujawnianie konfliktów interesów, do jakich dochodzi między nimi a:
a)
ich akcjonariuszami lub udziałowcami;
b)
akcjonariuszem lub udziałowcem - niezależnie od tego, czy bezpośrednim, czy pośrednim - który posiada w nich znaczny pakiet akcji lub znaczne udziały;
c)
członkami ich organu zarządzającego;
d)
ich pracownikami;
e)
posiadaczami tokenów powiązanych z aktywami; lub
f)
osobami trzecimi sprawującymi jedną z funkcji, o których mowa w art. 34 ust. 5 akapit pierwszy lit. h).
2. 
Emitenci tokenów powiązanych z aktywami podejmują w szczególności wszelkie odpowiednie działania w celu identyfikowania konfliktów interesów, zapobiegania im i zarządzania nimi oraz ujawniania konfliktów interesów, które powstają wskutek zarządzania rezerwą aktywów, o której mowa w art. 36, i inwestowania tych aktywów.
3. 
Emitenci tokenów powiązanych z aktywami w widocznym miejscu na swojej stronie internetowej ujawniaj ą posiadaczom swoich tokenów powiązanych z aktywami informacje na temat ogólnego charakteru i źródeł konfliktów interesów, o których mowa w ust. 1, oraz działań podjętych w celu ograniczenia ich wpływu.
4. 
Ujawnione informacje, o których mowa w ust. 3, muszą być wystarczająco precyzyjne, aby potencjalni posiadacze tokenów powiązanych z aktywami byli w stanie podjąć świadomą decyzję o nabyciu w odniesieniu do tokenów powiązanych z aktywami.
5. 
EUNB opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu doprecyzowania:
a)
wymogów dotyczących polityki i procedur, o których mowa w ust. 1;
b)
szczegółów i metodyki w odniesieniu do treści ujawnianych informacji, o których mowa w ust. 3.

EUNB przedstawia Komisji projekty regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, do dnia 30 czerwca 2024 r.

Komisji przekazuje się uprawnienia do uzupełniania niniejszego rozporządzenia poprzez przyjmowanie regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, zgodnie z art. 10-14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.

Artykuł  33

Powiadamianie o zmianach w organie zarządzającym

Emitenci tokenów powiązanych z aktywami niezwłocznie powiadamiaj ą właściwy organ o wszelkich zmianach w swoim organie zarządzającym i przekazują właściwemu organowi wszelkie informacje niezbędne do oceny zgodności z art. 34 ust. 2.

Artykuł  34

Zasady zarządzania

1. 
Emitenci tokenów powiązanych z aktywami posiadają solidne zasady zarządzania obejmuj ące jasną strukturę organizacyjną z dobrze określonymi, przejrzystymi i spójnymi zakresami odpowiedzialności, skuteczne procesy służące rozpoznawaniu ryzyka, na które są lub mogą być narażeni, zarządzaniu ryzykiem, monitorowaniu i zgłaszaniu ryzyka oraz odpowiednie mechanizmy kontroli wewnętrznej obejmujące prawidłowe procedury administracyjne i rachunkowości.
2. 
Członkowie organu zarządzającego emitenta tokenów powiązanych z aktywami muszą cieszyć się wystarczaj ąco dobrą opinią i posiadać, zarówno indywidualnie jak i kolektywnie, odpowiedni ą wiedzę, umiejętności i doświadczenie w zakresie wykonywania swoich obowiązków. W szczególności nie mogą być skazani za przestępstwa związane z praniem pieniędzy lub finansowaniem terroryzmu ani za inne przestępstwa, które mogłyby wpłynąć na ich dobrą opinię. Muszą również wykazać, że są w stanie poświęcić wystarczająco dużo czasu na skuteczne wykonywanie swoich obowiązków.
3. 
Organ zarządzający emitenta tokenów powiązanych z aktywami ocenia skuteczność ustaleń dotyczących polityki i procedur wprowadzonych w celu wypełnienia obowiązków określonych w rozdziałach 2, 3, 5 i 6 niniejszego tytułu i okresowo dokonuje ich przeglądu oraz stosuje odpowiednie środki w celu wyeliminowania wszelkich niedociągnięć.
4. 
Akcjonariusze lub udziałowcy - niezależnie od tego, czy bezpośredni, czy pośredni - posiadaj ący znaczne pakiety akcji lub znaczne udziały w emitentach tokenów powiązanych z aktywami muszą cieszyć się wystarczaj ąco dobrą opinią i w szczególności nie mogą być skazani za przestępstwa związane z praniem pieniędzy lub finansowaniem terroryzmu ani za inne przestępstwa, które mogłyby wpłynąć na ich dobrą opinię.
5. 
Emitenci tokenów powiązanych z aktywami przyjmuj ą strategie i procedury dostatecznie skuteczne, aby zapewnić przestrzeganie przepisów niniejszego rozporządzenia. Emitenci tokenów powiązanych z aktywami ustanawiaj ą, utrzymują i wdrażają w szczególności politykę i procedury dotyczące:
a)
rezerwy aktywów, o której mowa w art. 36;
b)
przechowywania aktywów rezerwowych, w tym wydzielenia aktywów, określonego w art. 37;
c)
praw określonych w art. 39, przyznawanych posiadaczom tokenów powiązanych z aktywami;
d)
mechanizmu, za którego pośrednictwem dokonuje się emisji i wykupu tokenów powiązanych z aktywami;
e)
protokołów zatwierdzania transakcji na tokenach powiązanych z aktywami;
f)
funkcjonowania własnej technologii rozproszonego rejestru emitenta, jeżeli tokeny powiązane z aktywami są emitowane, przenoszone i przechowywane za pośrednictwem takiej technologii rozproszonego rejestru lub podobnej technologii, którą obsługuje emitent lub osoba trzecia działająca w jego imieniu;
g)
mechanizmów zapewniaj ących płynność tokenów powiązanych z aktywami, w tym polityki i procedur w zakresie zarządzania płynnością dla emitentów znaczących tokenów powiązanych z aktywami, o których mowa w art. 45;
h)
ustaleń z podmiotami zewnętrznymi dotyczących obsługi rezerwy aktywów oraz dotyczących inwestowania aktywów rezerwowych, przechowywania aktywów rezerwowych oraz, w stosownych przypadkach, dystrybucji publicznej tokenów powiązanych z aktywami;
i)
pisemnej zgody emitentów tokenów powiązanych z aktywami udzielonej innym osobom, które mogą oferować lub ubiegać się o dopuszczenie do obrotu tokenów powiązanych z aktywami;
j)
rozpatrywania skarg zgodnie z art. 31;
k)
konfliktów interesów zgodnie z art. 32.

Jeżeli emitenci tokenów powiązanych z aktywami zawierają uzgodnienia, o których mowa w akapicie pierwszym lit. h), uzgodnienia te określa się w umowie z podmiotami zewnętrznymi. W tych ustaleniach umownych określa się role, zadania, prawa i obowiązki zarówno emitentów tokenów powiązanych z aktywami jak i podmiotów zewnętrznych. W ustaleniach umownych, których mogą dotyczyć przepisy różnych państw, konieczne jest jednoznaczne wskazanie wybranego prawa właściwego.

6. 
W przypadku gdy emitenci tokenów powiązanych z aktywami nie wprowadzili planu wykupu, o którym mowa w art. 47, emitenci stosują odpowiednie i proporcjonalne systemy, zasoby i procedury w celu zapewnienia ciągłego i regularnego wykonania swoich usług i działalności. W tym celu emitenci tokenów powiązanych z aktywami utrzymują wszystkie systemy i protokoły bezpiecznego dostępu zgodnie z odpowiednimi normami unijnymi.
7. 
Jeżeli emitent tokena powiązanego z aktywami podejmie decyzję o zaprzestaniu świadczenia powiązanych usług i działalności, w tym poprzez zaprzestanie emisji tego tokena powiązanego z aktywami, przedkłada właściwemu organowi do zatwierdzenia plan zaprzestania działalności lub świadczenia usług.
8. 
Emitenci tokenów powiązanych z aktywami określają źródła ryzyka operacyjnego i minimalizuj ą te zagrożenia dzięki opracowaniu odpowiednich systemów, kontroli i procedur.
9. 
Emitenci tokenów powiązanych z aktywami ustanawiają politykę i plany ciągłości działania zapewniaj ące, w przypadku przerwy w funkcjonowaniu ich systemów ICT i procedur, zachowanie istotnych danych i funkcji oraz utrzymanie ich działalności lub, jeżeli nie jest to możliwe, terminowego przywrócenia takich danych i funkcji oraz terminowego przywrócenia działalności.
10. 
Emitenci tokenów powiązanych z aktywami posiadają mechanizmy kontroli wewnętrznej i skuteczne procedury zarządzania ryzykiem, w tym skuteczne mechanizmy kontroli i zabezpieczenia w zakresie zarządzania systemami ICT zgodnie z wymogami zawartymi w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2554 37 . W procedurach tych przewiduje się kompleksową ocenę związaną z uzależnieniem od podmiotów zewnętrznych, o których mowa w ust. 5 akapit pierwszy lit. h) niniejszego artykułu. Emitenci tokenów powiązanych z aktywami monitorują i regularnie oceniają adekwatność i skuteczność mechanizmów kontroli wewnętrznej i procedur oceny ryzyka oraz podejmują odpowiednie środki w celu wyeliminowania wszelkich niedociągnięć.
11. 
Emitenci tokenów powiązanych z aktywami posiadają systemy i procedury, które są odpowiednie do zapewnienia autentyczności, integralności i poufności danych, zgodnie z wymogami zawartymi w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2554 i są zgodne z rozporządzeniem (UE) 2016/679. Systemy te rejestrują i zabezpieczają właściwe dane i informacje zgromadzone i utworzone w trakcie działalności emitenta.
12. 
Emitenci tokenów powiązanych z aktywami zapewniają, by byli oni poddawani regularnym audytom przeprowadzanym przez niezależnych audytorów. Wyniki tych audytów przekazywane są organowi zarządzającemu danego emitenta i udostępniane właściwemu organowi.
13. 
Do dnia 30 czerwca 2024 r. EUNB, w ścisłej współpracy z ESMA i EBC, wydaje wytyczne zgodnie z art. 16 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010 określające minimalną treść zasad zarządzania dotyczących:
a)
narzędzia monitorowania zagrożeń, o których mowa w ust. 8;
b) 38
 planu ciągłości działania, o którym mowa w ust. 9;
c) 39
 mechanizmu kontroli wewnętrznej, o którym mowa w ust. 10;
d)
audytów, o których mowa w ust. 12, w tym minimalnej dokumentacji, jaką ma być wykorzystywana podczas audytu.

Przy wydawaniu wytycznych, o których mowa w akapicie pierwszym, EUNB uwzględnia przepisy dotyczące wymogów w zakresie zarządzania zawarte w innych aktach ustawodawczych Unii dotycz ących usług finansowych, w tym w dyrektywie 2014/65/UE.

Artykuł  35

Wymogi w zakresie funduszy własnych

1. 
Emitenci tokenów powiązanych z aktywami przez cały czas posiadają fundusze własne w kwocie co najmniej równej najwyższej z następujących kwot:
a)
350 000 EUR;
b)
2 % średniej kwoty rezerwy aktywów, o której mowa w art. 36;
c)
jednej czwartej stałych kosztów pośrednich z poprzedniego roku.

Do celów akapitu pierwszego lit. b) średnia kwota rezerwy aktywów oznacza średnią kwotę aktywów rezerwowych na koniec każdego dnia kalendarzowego obliczoną za okres ostatnich sześciu miesięcy.

W przypadku gdy emitent oferuje więcej niż jeden token powiązany z aktywami, kwota, o której mowa w akapicie pierwszym lit. b), jest sumą średniej kwoty aktywów rezerwowych stanowiących zabezpieczenie każdego tokena powiązanego z aktywami.

Kwota, o której mowa w akapicie pierwszym lit. c), podlega corocznemu przeglądowi i jest obliczana zgodnie z art. 67 ust. 3.

2. 
Fundusze własne, o których mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, składają się z pozycji i instrumentów w kapitale podstawowym Tier I, o których mowa w art. 26-30 rozporządzenia (UE) nr 575/2013, po dokonaniu w całości odliczeń zgodnie z art. 36 tego rozporządzenia, bez stosowania progowych wyłączeń, o których mowa w art. 46 ust. 4 i art. 48 tego rozporządzenia.
3. 
Właściwy organ macierzystego państwa członkowskiego może wymagać od emitenta tokena powiązanego z aktywami posiadania kwoty funduszy własnych do 20 % wyższej od kwoty wynikającej z zastosowania ust. 1 akapit pierwszy lit. b), w przypadku gdy ocena dowolnego z następujących elementów wskazuje na wyższy stopień ryzyka:
a)
ocena procesów zarządzania ryzykiem i mechanizmów kontroli wewnętrznej emitenta tokena powiązanego z aktywami, o których mowa w art. 34 ust. 1, 8 i 10;
b)
jakość i zmienność rezerwy aktywów, o której mowa w art. 36;
c)
rodzaje praw przyznanych przez emitenta tokena powiązanego z aktywami posiadaczom tokena powiązanego z aktywami zgodnie z art. 39;
d)
w przypadku gdy rezerwa aktywów obejmuje inwestycje - ryzyko związane z polityką inwestycyjną dotyczącą rezerwy aktywów;
e)
łączna wartość i liczba transakcji rozliczonych w tokenie powiązanym z aktywami;
f)
znaczenie rynków, na których token powiązany z aktywami jest oferowany i wprowadzany do obrotu;
g)
w stosownych przypadkach kapitalizacja rynkowa tokena powiązanego z aktywami.
4. 
Właściwy organ macierzystego państwa członkowskiego może wymaga ć od emitenta tokena powiązanego z aktywami, który nie jest znaczący, spełnienia któregokolwiek z wymogów określonych w art. 45 w przypadku gdy jest to niezbędne do zaradzenia wyższemu ryzyku zidentyfikowanemu na podstawie ust. 3 niniejszego artykułu lub innym zagrożeniom uwzględnionym zgodnie z art. 45, takim jak ryzyko płynności.
5. 
Bez uszczerbku dla ust. 3 emitenci tokenów powiązanych z aktywami przeprowadzaj ą regularnie testy warunków skrajnych uwzględniające groźne, choć realistyczne scenariusze finansowych warunków skrajnych, takie jak wstrz ąsy związane ze stopami procentowymi, oraz elementy pozafinansowe, takie jak ryzyko operacyjne. W oparciu o wyniki takich testów warunków skrajnych właściwy organ macierzystego państwa członkowskiego wymaga od emitenta tokena powiązanego z aktywami posiadania kwoty funduszy własnych o 20 % - 40 % wyższej od kwoty wynikającej z zastosowania ust. 1 akapit pierwszy lit. b), w pewnych okolicznościach z uwagi na perspektywę ryzyka i wyniki testów warunków skrajnych.
6. 
EUNB, w ścisłej współpracy z ESMA i EBC, opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu doprecyzowania:
a)
procedury i ram czasowych dla emitenta tokena powiązanego z aktywami na dostosowanie się do wyższych wymogów w zakresie funduszy własnych, jak określono w ust. 3;
b)
kryteriów dotyczących wymogu posiadania wyższych funduszy własnych zgodnie z ust. 3;
c)
minimalnych wymogów dotyczących opracowywania programów testów warunków skrajnych, uwzględniających wielkość, złożoność i charakter tokena powiązanego z aktywami, w tym między innymi:
(i)
rodzajów testów warunków skrajnych oraz ich głównych celów i zastosowa ń;
(ii)
częstotliwości różnych testów warunków skrajnych;
(iii)
wewnętrznych zasad zarządzania;
(iv)
odpowiedniej infrastruktury danych;
(v)
metodyki i wiarygodności założeń;
(vi)
stosowania zasady proporcjonalno ści do wszystkich minimalnych wymogów, zarówno ilościowych, jak i jakościowych; oraz
(vii)
minimalnej częstotliwości testów warunków skrajnych i wspólnych parametrów referencyjnych scenariuszy testów warunków skrajnych.

EUNB przedstawia Komisji projekty regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, do dnia 30 czerwca 2024 r.

Komisji przekazuje się uprawnienia do uzupełniania niniejszego rozporządzenia poprzez przyjmowanie regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, zgodnie z art. 10-14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.

ROZDZIAŁ  3

Rezerwa aktywów

Artykuł  36

Obowiązek posiadania rezerwy aktywów oraz struktura takiej rezerwy aktywów i zarządzanie nią

1. 
Emitenci tokenów powiązanych z aktywami ustanawiają i stale utrzymują rezerwę aktywów.

Rezerwę aktywów tworzy się i zarządza nią w taki sposób, aby:

a)
uwzględnione było ryzyko związane z aktywami powiązanymi z tokenami powiązanymi z aktywami; oraz
b)
uwzględnione było ryzyko utraty płynności związane z trwałymi prawami do żądania wykupu przysługującymi posiadaczom.
2. 
Rezerwa aktywów jest prawnie oddzielona od majątku emitenta, jak również od rezerwy aktywów ustanowionej dla innych tokenów powiązanych z aktywami, w interesie posiadaczy tokenów powiązanych z aktywami zgodnie z prawem właściwym, tak by wierzyciele emitentów nie mogli zaspokaja ć swoich roszczeń z rezerwy aktywów, w szczególności w przypadku niewypłacalności.
3. 
Emitenci tokenów powiązanych z aktywami zapewniaj ą, aby rezerwa aktywów była operacyjnie oddzielona od ich majątku, a także od rezerwy aktywów innych tokenów.
4. 
EUNB, w ścisłej współpracy z ESMA i EBC, opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu doprecyzowania wymogów dotyczących płynności, z uwzględnieniem rozmiaru, złożoności i charakteru rezerwy aktywów i samego tokena powiązanego z aktywami.

Regulacyjne standardy techniczne określają w szczególności:

a)
odpowiedni odsetek rezerwy aktywów, którą mają stanowić aktywa o jednodniowym terminie zapadalności, w tym odsetek umów z otrzymanym przyrzeczeniem odkupu, które można rozwiązać za uprzednim wypowiedzeniem w terminie jednego dnia roboczego, lub odsetek środków pieniężnych, które można wycofać za uprzednim wypowiedzeniem w terminie jednego dnia roboczego;
b)
odpowiedni odsetek rezerwy aktywów, którą mają stanowić aktywa o tygodniowym terminie zapadalności, w tym odsetek umów z otrzymanym przyrzeczeniem odkupu, które można rozwiązać za uprzednim wypowiedzeniem w terminie pięciu dni roboczych, lub odsetek środków pieniężnych, które można wycofać za uprzednim wypowiedzeniem w terminie pięciu dni roboczych;
c)
inne istotne terminy zapadalności i ogólne techniki zarządzania płynnością;
d)
minimalne kwoty w każdej walucie urzędowej wymienionej jako depozyty w instytucjach kredytowych, które to kwoty nie mogą być niższe niż 30 % kwoty referencyjnej w każdej walucie urzędowej.

Do celów akapitu drugiego lit. a), b) i c) EUNB uwzględnia między innymi odpowiednie progi określone w art. 52 dyrektywy 2009/65/WE.

EUNB przedstawi Komisji projekty regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, do dnia 30 czerwca 2024 r.

Komisji przekazuje się uprawnienia do uzupełniania niniejszego rozporz ądzenia poprzez przyjmowanie regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, zgodnie z art. 10-14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.

5. 
Emitenci, których co najmniej dwa tokeny powiązane z aktywami są przedmiotem oferty publicznej, stosują i utrzymuj ą dla każdego tokena powiązanego z aktywami wydzielon ą pulę aktywów rezerwowych. Każdą pulą aktywów rezerwowych zarządza się oddzielnie.

W przypadku gdy różni emitenci tokenów powiązanych z aktywami udostępniają w ramach oferty publicznej ten sam token powiązany z aktywami, emitenci ci stosuj ą i utrzymuj ą tylko jedną rezerwę aktywów dla tego tokena powiązanego z aktywami.

6. 
Organy zarządzające emitentów tokenów powiązanych z aktywami zapewniają skuteczne i ostrożne zarządzanie rezerwami aktywów. Emitenci zapewniaj ą, aby emisji i wykupowi tokenów powiązanych z aktywami zawsze towarzyszyło odpowiadaj ące im zwiększenie lub zmniejszenie rezerwy aktywów.
7. 
Emitent tokena powiązanego z aktywami określa łączną wartość rezerwy aktywów z wykorzystaniem cen rynkowych. Ich łączna wartość jest co najmniej równa łącznej wartości roszczeń, jakie mają względem emitenta posiadacze tokena powiązanego z aktywami znajduj ącego się w obiegu.
8. 
Emitenci tokenów powiązanych z aktywami posiadają jasną i szczegółową politykę określającą mechanizm stabilizacji takich tokenów. Ta polityka zwiera w szczególności:
a)
wykaz aktywów powiązanych z tokenami powiązanymi z aktywami oraz skład tych aktywów;
b)
opis rodzaju aktywów i dokładnej alokacji aktywów, które są włączone do rezerwy aktywów;
c)
szczegółową ocenę ryzyka, w tym ryzyka kredytowego, ryzyka rynkowego, ryzyka koncentracji i ryzyka płynności wynikaj ącego z rezerwy aktywów;
d)
opis procedury, zgodnie z którą tworzy się i wykupuje tokeny powiązane z aktywami, oraz procedury, w wyniku której takie tworzenie i wykup spowoduje odpowiednie zwiększenie i zmniejszenie rezerwy aktywów;
e)
informację, czy część rezerwy aktywów jest inwestowana, jak przewidziano w art. 38;
f)
w przypadku gdy emitenci tokenów powiązanych z aktywami inwestuj ą część rezerwy aktywów, jak przewidziano w art. 38 - szczegółowy opis polityki inwestycyjnej i ocenę tego, w jaki sposób ta polityka inwestycyjna może wpłynąć na wartość rezerwy aktywów;
g)
opis procedury nabywania tokenów powiązanych z aktywami i wykupu takich tokenów w zamian za rezerwę aktywów oraz wykaz osób lub kategorii osób, które są do tego uprawnione.
9. 
Bez uszczerbku dla art. 34 ust. 12, emitenci tokenów powiązanych z aktywami zlecają przeprowadzenie niezależnego audytu rezerwy aktywów co sześć miesięcy, aby ocenić zgodność z przepisami niniejszego rozdziału, począwszy od daty udzielenia im zezwolenia zgodnie z art. 21, lub od daty zatwierdzenia dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa zgodnie z art. 17.
10. 
Emitent powiadamia o wynikach audytu, o którym mowa w ust. 9, właściwy organ niezwłocznie, a najpóźniej w ciągu sześciu tygodni od daty referencyjnej wyceny. Emitent publikuje wyniki audytu w ciągu dwóch tygodni od daty powiadomienia właściwego organu. Właściwy organ może polecić emitentowi, aby opóźnił publikację wyników audytu w przypadku, gdy:
a)
emitent zostanie zobowiązany do wdrożenia ustaleń lub środków naprawczych zgodnie z art. 46 ust. 3;
b)
emitent zostanie zobowiązany do wdrożenia planu wykupu zgodnie z art. 47;
c)
zostanie to uznane za konieczne w celu ochrony interesów ekonomicznych posiadaczy tokena powiązanego z aktywami;
d)
zostanie to uznane za konieczne w celu uniknięcia znacznego negatywnego wpływu na system finansowy macierzystego państwa członkowskiego lub innego państwa członkowskiego.
11. 
Wyceny według cen rynkowych, o której mowa w ust. 7 niniejszego artykułu, dokonuje się w miarę możliwości przy użyciu wyceny według wartości rynkowej, zdefiniowanej w art. 2 pkt 8 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1131 40 .

Przy stosowaniu wyceny według wartości rynkowej aktywa rezerwowe wycenia się po ostrożniejszym z kursów kupna/ sprzedaży, chyba że aktywa rezerwowe można rozliczyć po średnim kursie rynkowym. Wykorzystywane są wyłącznie dane rynkowe dobrej jakości, a takie dane ocenia się na podstawie wszystkich następujących czynników:

a)
liczby i jakości kontrahentów;
b)
wolumenu danego aktywa rezerwowego i obrotu nim na rynku;
c)
wielkości rezerwy aktywów.
12. 
W przypadku gdy stosowanie wyceny według wartości rynkowej, o której mowa w ust. 11 niniejszego artykułu, nie jest możliwe lub dane rynkowe nie są wystarczaj ąco dobrej jakości, aktywa rezerwowe wycenia się ostrożnie, stosując wycenę według modelu zdefiniowaną w art. 2 pkt 9 rozporządzenia (UE) 2017/1131.

W modelu dokładnie ocenia się wartość wewnętrzną aktywa rezerwowego w oparciu o następujące aktualne, kluczowe czynniki:

a)
wolumen danego aktywa rezerwowego i obrotu nim na rynku;
b)
wielkość rezerwy aktywów;
c)
ryzyko rynkowe, ryzyko zmiany stóp procentowych i ryzyko kredytowe związane z aktywami rezerwowymi.

W przypadku stosowania wyceny według modelu nie stosuje się metody kosztu zamortyzowanego zdefiniowanej w art. 2 pkt 10 rozporządzenia (UE) 2017/1131.

Artykuł  37

Przechowywanie aktywów rezerwowych

1. 
Emitenci tokenów powiązanych z aktywami ustanawiaj ą, utrzymują i wdrażają zasady, procedury i ustalenia umowne dotyczące przechowywania, które w sposób ciągły zapewniaj ą, aby:
a)
aktywa rezerwowe nie były obciążone ani zastawiane jako uzgodnienie dotyczące zabezpieczeń finansowych zdefiniowane w art. 2 ust. 1 lit. a) dyrektywy 2002/47/WE Parlamentu Europejskiego i Rady 41 ;
b)
aktywa rezerwowe przechowywano zgodnie z ust. 6 niniejszego artykułu;
c)
emitenci tokenów powiązanych z aktywami dysponowali szybkim dostępem do aktywów rezerwowych w celu zrealizowania wszelkich zleceń umorzenia złożonych przez posiadaczy tokenów powiązanych z aktywami;
d)
nie zachodziła koncentracja u powierników aktywów rezerwowych;
e)
nie występowało ryzyko koncentracji aktywów rezerwowych.
2. 
Emitenci tokenów powiązanych z aktywami, którzy emitują co najmniej dwa tokeny powiązane z aktywami w Unii, dysponują polityką przechowywania dla każdej puli aktywów rezerwowych. Różni emitenci tokenów powiązanych z aktywami, którzy wyemitowali ten sam token powiązany z aktywami, stosują i utrzymują jednolitą politykę przechowywania.
3. 
Aktywa rezerwowe są przechowywane przez okres nie dłuższy niż pięć dni roboczych od daty emisji tokena powiązanego z aktywami przez jeden z następujących podmiotów lub większą ich liczbę:
a)
dostawcę usług w zakresie kryptoaktywów zapewniaj ącego przechowywanie kryptoaktywów i administrowanie nimi w imieniu klientów, jeżeli aktywa rezerwowe mają postać kryptoaktywów;
b)
instytucję kredytową w przypadku wszystkich rodzajów aktywów rezerwowych;
c)
firmę inwestycyjną, która świadczy usługę dodatkową polegaj ącą na sprawowaniu pieczy nad instrumentami finansowymi i administrowaniu nimi na rachunek klientów, o czym mowa w sekcji B pkt 1 załącznika I do dyrektywy 2014/65/UE, w przypadku gdy aktywa rezerwowe przyjmują formę instrumentów finansowych.
4. 
Emitenci tokenów powiązanych z aktywami wykazują się należytą fachowością i starannością przy wyborze, wyznaczaniu i kontroli dostawców usług w zakresie kryptoaktywów, instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych wyznaczonych na powierników aktywów rezerwowych zgodnie z ust. 3. Powiernikiem jest osoba prawna inna niż emitent.

Emitenci tokenów powiązanych z aktywami zapewniają, aby dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, instytucje kredytowe i firmy inwestycyjne wyznaczone na powierników aktywów rezerwowych, o czym mowa w ust. 3, posiadały niezbędną wiedzę fachową i reputację rynkową umożliwiające działanie w charakterze powierników takich aktywów rezerwowych, biorąc pod uwagę praktyki księgowe, procedury sprawowania pieczy i mechanizmy kontroli wewnętrznej tych dostawców usług w zakresie kryptoaktywów, instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych. Ustalenia umowne między emitentami tokenów powiązanych z aktywami i powiernikami zapewniaj ą ochronę przechowywanych aktywów rezerwowych przed roszczeniami wierzycieli powierników.

5. 
Polityki i procedury przechowywania, o których mowa w ust. 1, określają kryteria wyboru w zakresie wyznaczania dostawców usług w zakresie kryptoaktywów, instytucji kredytowych lub firm inwestycyjnych na powierników aktywów rezerwowych oraz procedurę przeglądu takich wyznaczeń.

Emitenci tokenów powiązanych z aktywami dokonują regularnie przeglądu wyznaczenia dostawców usług w zakresie kryptoaktywów, instytucji kredytowych lub firm inwestycyjnych na powierników aktywów rezerwowych. Na potrzeby przeglądu emitenci tokenów powiązanych z aktywami oceniają swoje ekspozycje wobec takich powierników, biorąc pod uwagę pełny zakres swoich relacji, oraz na bieżąco monitoruj ą warunki finansowe takich powierników.

6. 
Powiernicy aktywów rezerwowych, o których mowa w ust. 4, zapewniają przechowywanie tych aktywów rezerwowych w następujący sposób:
a)
instytucje kredytowe przechowuj ą środki pieniężne na rachunku otwartym w księgach instytucji kredytowych;
b)
w przypadku instrumentów finansowych, które mogą być przechowywane, instytucje kredytowe lub firmy inwestycyjne przechowują wszystkie instrumenty finansowe, które mogą być zarejestrowane na rachunku instrumentów finansowych otwartym w księgach instytucji kredytowych lub firm inwestycyjnych, oraz wszystkie instrumenty finansowe, które mogą być fizycznie dostarczone do takich instytucji kredytowych lub firm inwestycyjnych;
c)
w przypadku kryptoaktywów, które mogą być przechowywane, dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów przechowują kryptoaktywa włączone do aktywów rezerwowych lub środki dostępu do takich kryptoaktywów, w stosownych przypadkach, w postaci prywatnych kluczy kryptograficznych;
d)
w przypadku innych aktywów instytucje kredytowe sprawdzaj ą prawo własności przysługujące emitentom tokenów powiązanych z aktywami i prowadzą rejestr tych aktywów rezerwowych, co do których mają pewność, że emitenci tokenów powiązanych z aktywami są właścicielami tych aktywów rezerwowych.

Do celów akapitu pierwszego lit. a) instytucje kredytowe zapewniają rejestracj ę środków pieniężnych w księgach instytucji kredytowych na wydzielonym rachunku zgodnie z przepisami krajowymi transponuj ącymi art. 16 dyrektywy Komisji 2006/73/WE 42 . Rachunek ten jest otwierany w imieniu emitenta tokenów powiązanych z aktywami w celu zarządzania aktywami rezerwowymi każdego tokena powiązanego z aktywami, tak aby przechowywane środki pieniężne można było wyraźnie zidentyfikować jako należące do danej rezerwy aktywów.

Do celów lit. b) akapit pierwszy instytucje kredytowe i firmy inwestycyjne zapewniaj ą, aby wszystkie instrumenty finansowe, które mogą być zarejestrowane na rachunku instrumentów finansowych otwartym w księgach instytucji kredytowej i księgach firmy inwestycyjnej, były rejestrowane w księgach instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych na wydzielonych rachunkach zgodnie z przepisami krajowymi transponującymi art. 16 dyrektywy 2006/73/WE. Rachunek instrumentów finansowych otwiera się w imieniu emitentów tokenów powiązanych z aktywami w celu zarządzania aktywami rezerwowymi każdego tokena powiązanego z aktywami, tak aby przechowywane instrumenty finansowe można było wyraźnie zidentyfikować jako należące do każdej rezerwy aktywów.

Do celów lit. c) akapit pierwszy dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów otwierają rejestr pozycji na rzecz emitentów tokenów powiązanych z aktywami w celu zarządzania aktywami rezerwowymi każdego tokena powiązanego z aktywami, tak aby przechowane kryptoaktywa można było wyraźnie zidentyfikować jako należące do każdej rezerwy aktywów.

Do celów lit. d) akapit pierwszy ocena, czy emitenci tokenów powiązanych z aktywami są właścicielami aktywów rezerwowych, opiera się na informacjach lub dokumentach dostarczonych przez emitentów tokenów powiązanych z aktywami oraz, o ile są one dostępne, na dowodach zewnętrznych.

7. 
Wyznaczenie dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, instytucji kredytowej lub firmy inwestycyjnej na powiernika aktywów rezerwowych zgodnie z ust. 4 niniejszego artykułu potwierdza się ustaleniem umownym, o czym mowa w art. 34 ust. 5 akapit drugi. Owe ustalenia umowne reguluj ą między innymi przepływ informacji niezbędnych w celu umożliwienia emitentom tokenów powiązanych z aktywami, dostawcom usług w zakresie kryptoaktywów, instytucjom kredytowym i firmom inwestycyjnym pełnienia ich funkcji powiernika.
8. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, instytucje kredytowe i firmy inwestycyjne, których wyznaczono na powierników zgodnie z ust. 4, postępują w sposób uczciwy, rzetelny, profesjonalny i niezależny oraz działają w interesie emitenta tokenów powiązanych z aktywami oraz posiadaczy takich tokenów.
9. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, instytucje kredytowe i firmy inwestycyjne, których wyznaczono na powierników zgodnie z ust. 4, nie mogą prowadzić działalności w odniesieniu do emitentów tokenów powiązanych z aktywami, która może powodować konflikty interesów między tymi emitentami, posiadaczami tokenów powiązanych z aktywami oraz nimi samymi, chyba że spełnione zostały wszystkie poniższe warunki:
a)
dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, instytucje kredytowe lub firmy inwestycyjne oddzielaj ą pod względem funkcjonalnym i hierarchicznym wykonywanie swoich zadań w zakresie przechowywania aktywów od potencjalnie sprzecznych z nimi zadań;
b)
emitent tokenów powiązanych z aktywami odpowiednio identyfikuje potencjalne konflikty interesów, monitoruje je, zarządza nimi oraz ujawnia je posiadaczom tokenów powiązanych z aktywami zgodnie z art. 32.
10. 
W przypadku utraty przechowywanego zgodnie z ust. 6 instrumentu finansowego lub kryptoaktywa dostawca usług w zakresie kryptoaktywów, instytucja kredytowa lub firma inwestycyjna, którzy utracili ten instrument finansowy lub kryptoaktywo, rekompensuj ą lub zwracają emitentowi tokena powiązanego z aktywami bez zbędnej zwłoki instrument finansowy lub kryptoaktywo identycznego rodzaju lub o odpowiadaj ącej im wartości. Dany dostawca usług w zakresie kryptoaktywów, dana instytucja kredytowa lub dana firma inwestycyjna nie są zobowiązane do rekompensaty lub zwrotu, jeśli mogą udowodnić, że utrata powstała w wyniku pozostaj ącego poza ich racjonalną kontrolą zdarzenia zewnętrznego, którego skutki byłyby nieuniknione mimo wszystkich racjonalnych działań podjętych w celu zapobieżenia mu.
Artykuł  38

Inwestowanie rezerwy aktywów

1. 
Emitenci tokenów powiązanych z aktywami, którzy inwestują część rezerwy aktywów, inwestuj ą wyłącznie w wysoce płynne instrumenty finansowe o minimalnym ryzyku rynkowym, ryzyku kredytowym i ryzyku koncentracji. Inwestycje te muszą być możliwe do upłynnienia w krótkim terminie przy minimalnym negatywnym wpływie na cenę.
2. 
Jednostki uczestnictwa w przedsiębiorstwie zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) uznaje się za aktywa o minimalnym ryzyku rynkowym, ryzyku kredytowym i ryzyku koncentracji na potrzeby ust. 1, jeżeli to UCITS inwestuje wyłącznie w aktywa określone szczegółowo przez EUNB zgodnie z ust. 5 oraz jeżeli emitent tokena powiązanego z aktywami zapewnia inwestowanie rezerwy aktywów w sposób minimalizuj ący ryzyko koncentracji.
3. 
Instrumenty finansowe, w które inwestuje się rezerwę aktywów, przechowuje się zgodnie z art. 37.
4. 
Wszelkie zyski lub straty, w tym wahania wartości instrumentów finansowych, o których mowa w ust. 1, oraz wszelkie ryzyko kontrahenta lub ryzyko operacyjne wynikające z inwestowania rezerwy aktywów ponosi emitent tokena powiązanego z aktywami.
5. 
EUNB, we współpracy z ESMA i EBC, opracowuje projekt regulacyjnych standardów technicznych określających instrumenty finansowe, które można uznać za instrumenty wysoce płynne i instrumenty o minimalnym ryzyku rynkowym i kredytowym oraz minimalnym ryzyku koncentracji, o czym mowa w ust. 1. Określając te instrumenty finansowe, EUNB bierze pod uwagę:
a)
poszczególne rodzaje aktywów, które mogą być powiązane z tokenem powiązanym z aktywami;
b)
korelację pomiędzy aktywami powiązanymi z tokenem powiązanym z aktywami a wysoce płynnymi instrumentami finansowymi, w które może inwestować emitent;
c)
wymóg pokrycia wypływów netto, o którym mowa w art. 412 rozporządzenia (UE) nr 575/2013, sprecyzowany w rozporządzeniu delegowanym Komisji (UE) 2015/61 43 ;
d)
ograniczenia dotyczące koncentracji i uniemożliwiające emitentowi:
(i)
inwestowanie więcej niż określonego odsetka aktywów rezerwowych w wysoce płynne instrumenty finansowe o minimalnym ryzyku rynkowym i kredytowym oraz minimalnym ryzyku koncentracji emitowane przez jeden podmiot;
(ii)
przechowywanie więcej niż określonego odsetka kryptoaktywów lub aktywów u dostawców usług w zakresie kryptoaktywów lub w instytucjach kredytowych należących do tej samej grupy zgodnie z definicją w art. 2 pkt 11 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE 44  lub w firmach inwestycyjnych.

Do celów akapitu pierwszego lit. d) ppkt (i) EUNB opracowuje odpowiednie limity w celu określenia wymogów dotyczących koncentracji. Limity te uwzględniają między innymi odpowiednie progi określone w art. 52 dyrektywy 2009/65/WE.

EUNB przedstawi Komisji projekty regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, do dnia 30 czerwca 2024 r.

Komisji przekazuje się uprawnienia do uzupełniania niniejszego rozporządzenia poprzez przyjmowanie regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, zgodnie z art. 10-14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.

Artykuł  39

Prawo do żądania wykupu

1. 
Posiadaczom tokenów powiązanych z aktywami przysługuje w każdym momencie prawo do żądania wykupu wobec emitentów tokenów powiązanych z aktywami oraz w odniesieniu do aktywów rezerwowych, jeżeli emitenci nie są w stanie wywiązać się ze swoich obowiązków, o których mowa w rozdziale 6 niniejszego tytułu. Emitenci ustanawiaj ą, utrzymują i wdrażają jasne i szczegółowe zasady i procedury dotyczące takiego stałego prawa do żądania wykupu.
2. 
Na żądanie posiadacza tokena powiązanego z aktywami emitent takiego tokena dokonuje jego wykupu poprzez zapłatę kwoty środków pieniężnych innych niż pieniądz elektroniczny, odpowiadaj ącej wartości rynkowej aktywów powiązanych z posiadanym tokenem powiązanym z aktywami, albo poprzez przekazanie aktywów powiązanych z tym tokenem. Emitenci ustanawiają politykę dotyczącą takiego stałego prawa do żądania wykupu, która określa:
a)
warunki, w tym progi, okresy i ramy czasowe, na jakich posiadacze tokenów powiązanych z aktywami mogą wykonywać takie prawo do żądania wykupu;
b)
mechanizmy i procedury mające na celu zapewnienie wykupu tokenów powiązanych z aktywami, w tym w skrajnych warunkach rynkowych, w tym również w kontekście wdrażania planu naprawy, o którym mowa w art. 46, lub w przypadku uporządkowanego wykupu tokenów powiązanych z aktywami, o czym mowa w art. 47;
c)
wycenę lub zasady wyceny tokenów powiązanych z aktywami oraz aktywów rezerwowych, gdy prawo do żądania wykupu wykonuje posiadacz tokenów powiązanych z aktywami, w tym poprzez zastosowanie metodyki wyceny, o której mowa w art. 36 ust. 11;
d)
warunki rozliczenia wykupu; oraz
e)
środki podejmowane przez emitentów w celu odpowiedniego zarządzania zwiększeniem lub zmniejszeniem rezerwy aktywów w celu uniknięcia niekorzystnego wpływu rezerwy aktywów na rynek.

Jeżeli emitenci przy sprzedaży tokena powiązanego z aktywami akceptują płatność w środkach pieniężnych innych niż pieniądz elektroniczny, denominowanych w walucie urzędowej, zawsze zapewniają możliwość wykupu tokena za środki pieniężne inne niż pieniądz elektroniczny, denominowane w tej samej walucie urzędowej.

3. 
Bez uszczerbku dla art. 46 wykup tokenów powiązanych z aktywami nie podlega opłacie.
Artykuł  40

Zakaz przyznawania odsetek

1. 
Emitenci tokenów powiązanych z aktywami nie przyznaj ą odsetek w odniesieniu do tokenów powiązanych z aktywami.
2. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów nie przyznaj ą odsetek świadcząc usługi w zakresie kryptoaktywów związane z tokenami powiązanymi z aktywami.
3. 
Na potrzeby ust. 1 i 2 wszelkie wynagrodzenie lub inne korzyści związane z długością okresu, przez jaki posiadacz tokenów powiązanych z aktywami jest w ich posiadaniu, uznaje się za odsetki. Obejmuje to rekompensatę netto lub rabat netto o skutku równoważnym do odsetek otrzymywanych przez posiadacza tokenów powiązanych z aktywami, uzyskiwane bezpośrednio od emitenta lub za pośrednictwem osób trzecich, które są bezpośrednio związane z tokenami powiązanymi z aktywami lub mają formę wynagrodzenia lub wyceny innych produktów.

ROZDZIAŁ  4

Nabycia emitentów tokenów powiązanych z aktywami

Artykuł  41

Ocena planowanych nabyć emitentów tokenów powiązanych z aktywami

1. 
Osoby fizyczne lub prawne bądź takie osoby działające w porozumieniu, zamierzaj ące nabyć, bezpośrednio lub pośrednio (potencjalny nabywca), znaczny pakiet akcji lub znaczne udziały w emitencie tokena powiązanego z aktywami lub zwiększyć, bezpośrednio lub pośrednio, taki posiadany znaczny pakiet akcji lub takie posiadane znaczne udziały, w wyniku czego odsetek posiadanych praw głosu lub posiadanego kapitału osiągnąłby bądź przekroczył 20 %, 30 % lub 50 %, lub w wyniku czego emitent tego tokena powiązanego z aktywami stałby się jednostką zależną takiej osoby lub takich osób, powiadamia o tym na piśmie właściwy organ tego emitenta, wskazując wielkość planowanego pakietu akcji lub planowanych udziałów oraz przekazując informacje wymagane na podstawie regulacyjnych standardów technicznych przyjętych przez Komisję zgodnie z art. 42 ust. 4.
2. 
Osoba fizyczna lub prawna, która postanowiła zbyć, bezpośrednio lub pośrednio, znaczny pakiet akcji lub znaczne udziały w emitencie tokena powiązanego z aktywami, przed zbyciem akcji lub udziałów informuje o tym na piśmie właściwy organ, wskazując wielkość tego pakietu akcji lub tych udziałów. Osoba ta powiadamia również właściwy organ w przypadku podjęcia decyzji o zmniejszeniu posiadanego znacznego pakietu akcji lub posiadanych znacznych udziałów w taki sposób, że odsetek praw głosu lub posiadanego przez nią kapitału spadłby wówczas poniżej poziomu 10 %, 20 %, 30 % lub 50 %, lub emitent tego tokena powiązanego z aktywami przestałby być jednostką zależną tej osoby.
3. 
Właściwy organ potwierdza na piśmie otrzymanie powiadomienia zgodnie z ust. 1 niezwłocznie po otrzymaniu tego powiadomienia, a w żadnym razie nie później niż w ciągu dwóch dni roboczych od otrzymania tego powiadomienia.
4. 
Właściwy organ ocenia planowane nabycie, o którym mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, oraz informacje wymagane na podstawie regulacyjnych standardów technicznych przyjętych przez Komisję zgodnie z art. 42 ust. 4 w terminie 60 dni roboczych od dnia dokonania pisemnego potwierdzenia otrzymania powiadomienia, o którym mowa w ust. 3 niniejszego artykułu. Potwierdzaj ąc otrzymanie powiadomienia, właściwy organ informuje potencjalnego nabywcę o dacie upływu okresu oceny.
5. 
Dokonując oceny, o której mowa w ust. 4, właściwy organ może zwrócić się do potencjalnego nabywcy o udzielenie wszelkich dodatkowych informacji, które są niezbędne do zakończenia tej oceny. Wniosek taki składa się przed zakończeniem oceny, a w każdym razie nie później niż 50. dnia roboczego od dnia dokonania pisemnego potwierdzenia otrzymania powiadomienia, o którym mowa w ust. 3. Wnioski te przekazuje się na piśmie z wyszczególnieniem dodatkowych wymaganych informacji.

Właściwy organ zawiesza okres oceny, o którym mowa w ust. 4, do czasu otrzymania dodatkowych informacji, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu. Okres zawieszenia nie przekracza 20 dni roboczych. Kolejne wnioski o udzielenie dodatkowych informacji lub wyjaśnienie otrzymanych informacji kierowane przez właściwy organ nie powoduj ą dalszego zawieszenia biegu okresu oceny.

Właściwy organ może przedłużyć zawieszenie, o którym mowa w akapicie drugim niniejszego ustępu, do 30 dni roboczych, jeżeli potencjalny nabywca ma siedzibę poza Unią lub podlega przepisom prawa państwa trzeciego.

6. 
Właściwy organ, który - po zakończeniu oceny, o której mowa w ust. 4 - postanowi wyrazić sprzeciw wobec planowanego nabycia, o którym mowa w ust. 1, powiadamia o tej decyzji potencjalnego nabywcę w terminie dwóch dni roboczych, ale w każdym razie przed upływem terminu, o którym mowa w ust. 4, przedłużonego w stosownych przypadkach zgodnie z ust. 5 akapity drugi i trzeci. Powiadomienie to zawiera uzasadnienie takiej decyzji.
7. 
Planowane nabycie uznaje się za zatwierdzone jeżeli właściwy organ nie wyrazi sprzeciwu wobec planowanego nabycia, o którym mowa w ust. 1, przed upływem okresu, o którym mowa w ust. 4, przedłużonego w stosownych przypadkach zgodnie z ust. 5 akapity drugi i trzeci.
8. 
Właściwy organ może wyznaczy ć maksymalny okres na sfinalizowanie planowanego nabycia, o którym mowa w ust. 1, i w stosownych przypadkach przedłużyć ten maksymalny okres.
Artykuł  42

Przedmiot oceny planowanych nabyć emitentów tokenów powiązanych z aktywami

1. 
Dokonując oceny, o której mowa w art. 41 ust. 4, właściwy organ ocenia, czy potencjalny nabywca jest odpowiedni oraz ocenia bezpieczeństwo finansowe planowanego nabycia, o którym mowa w art. 41 ust. 1, w oparciu o wszystkie następujące kryteria:
a)
reputację potencjalnego nabywcy;
b)
reputację, wiedzę, umiejętności i doświadczenie wszelkich osób, które będą kierować działalnością emitenta tokena powiązanego z aktywami w wyniku planowanego nabycia;
c)
dobrą kondycj ę finansową potencjalnego nabywcy, w szczególności w odniesieniu do rodzaju działalności planowanej i prowadzonej przez mającego być przedmiotem nabycia emitenta tokena powiązanego z aktywami;
d)
zdolność emitenta tokena powiązanego z aktywami do przestrzegania, aktualnie i w przyszłości, przepisów niniejszego tytułu;
e)
kwestię, czy istnieją uzasadnione powody, aby podejrzewać, że w związku z planowanym nabyciem dokonuje się lub dokonano prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu w rozumieniu, odpowiednio, art. 1 ust. 3 i 5 dyrektywy (UE) 2015/849 lub usiłuje się lub usiłowano dokonać tego procederu lub też czy planowane nabycie mogłoby zwiększyć ryzyko zaistnienia tego procederu.
2. 
Właściwy organ może wyrazić sprzeciw wobec planowanego nabycia jedynie wówczas, gdy na podstawie kryteriów określonych w ust. 1 niniejszego artykułu istnieją ku temu uzasadnione powody lub jeżeli informacje przekazane zgodnie z art. 41 ust. 4 są niekompletne lub nieprawdziwe.
3. 
Państwa członkowskie nie nakładają wstępnych warunków dotyczących wielkości znacznego pakietu akcji lub znacznych udziałów, jakie muszą być nabywane na podstawie niniejszego rozporządzenia, ani nie umożliwiają swoim właściwym organom oceny planowanego nabycia pod kątem potrzeb ekonomicznych rynku.
4. 
EUNB, w ścisłej współpracy z ESMA, opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych określających szczegółową treść informacji niezbędnych do przeprowadzenia oceny, o której mowa w art. 41 ust. 4 akapit pierwszy. Zakres wymaganych informacji musi być istotny dla oceny ostrożnościowej, proporcjonalny i dostosowany do charakteru potencjalnego nabywcy i planowanego nabycia, o których mowa w art. 41 ust. 1.

EUNB przedstawi Komisji projekty regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, do dnia 30 czerwca 2024 r.

Komisji przekazuje się uprawnienia do uzupełniania niniejszego rozporządzenia poprzez przyjmowanie regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, zgodnie z art. 10-14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.

ROZDZIAŁ  5

Znaczące tokeny powiązane z aktywami

Artykuł  43

Klasyfikacja tokenów powiązanych z aktywami jako znaczących tokenów powiązanych z aktywami

1. 
Tokeny powiązane z aktywami są klasyfikowane jako znaczące tokeny powiązane z aktywami w oparciu o następujące kryteria, jak określono szczegółowo w aktach delegowanych przyjętych na podstawie ust. 11:
a)
liczba posiadaczy tokena powiązanego z aktywami przekracza 10 mln;
b)
wartość wyemitowanego tokena powiązanego z aktywami, kapitalizacja rynkowa takiego tokena powiązanego z aktywami lub wielkość rezerwy aktywów emitenta tokena powiązanego z aktywami przekracza 5 000 000 000 EUR;
c)
średnia liczba i łączna wartość transakcji dziennie w odpowiednim okresie na tym tokenie powiązanym z aktywami przekracza odpowiednio 2 500 000 transakcji i 500 000 000 EUR;
d)
emitent tokena powiązanego z aktywami jest dostawc ą podstawowych usług platformowych wyznaczonym jako strażnik dostępu zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/1925 45 ;
e)
znaczenie działalności emitenta tokena powiązanego z aktywami w skali międzynarodowej, w tym wykorzystanie tokena powiązanego z aktywami do celów płatności i przekazów pieniężnych;
f)
wzajemne powiązania tokena powiązanego z aktywami lub jego emitentów z systemem finansowym;
g)
fakt, że ten sam emitent emituje co najmniej jeden dodatkowy token powiązany z aktywami lub token będący e- pieniądzem i świadczy co najmniej jedną usługę w zakresie kryptoaktywów.
2. 
EUNB klasyfikuje tokeny powiązane z aktywami jako znaczące tokeny powiązane z aktywami jeżeli spełnione są co najmniej trzy z kryteriów określonych w ust. 1 niniejszego artykułu:
a)
w okresie objętym pierwszym sprawozdaniem zawierającym informacje, o których mowa w ust. 4 niniejszego artykułu, po udzieleniu zezwolenia zgodnie z art. 21 lub po zatwierdzeniu dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa zgodnie z art. 17; lub
b)
w okresie objętym co najmniej dwoma kolejnymi sprawozdaniami zawieraj ącymi informacje, o których mowa w ust. 4 niniejszego artykułu.
3. 
Jeżeli kilku emitentów emituje ten sam token powiązany z aktywami, spełnienie kryteriów określonych w ust. 1 jest oceniane po zagregowaniu danych od tych emitentów.
4. 
Właściwy organ macierzystego państwa członkowskiego emitenta przekazuje EUNB i EBC informacje mające znaczenie dla oceny spełnienia kryteriów określonych w ust. 1 niniejszego artykułu, w tym, w stosownych przypadkach, informacje otrzymane zgodnie z art. 22, co najmniej dwa razy w roku.

Jeżeli emitent ma siedzibę w państwie członkowskim, którego walutą urzędową nie jest euro, lub jeżeli token powiązany z aktywami jest powiązany z walutą urzędową państwa członkowskiego inną niż euro, właściwy organ przekazuje informacje, o których mowa w akapicie pierwszym, również bankowi centralnemu tego państwa członkowskiego.

5. 
Jeżeli EUNB uzna, że token powiązany z aktywami zgodnie z ust. 2 spełnia kryteria, o których mowa w ust. 1, sporządza projekt decyzji o sklasyfikowaniu danego tokena powiązanego z aktywami jako znaczącego tokena powiązanego z aktywami i powiadamia o tym projekcie emitenta tego tokena powiązanego z aktywami, właściwy organ macierzystego państwa członkowskiego emitenta, EBC oraz w przypadkach, o których mowa w ust. 4 akapit drugi, bank centralny danego państwa członkowskiego.

Emitent takich tokenów powiązanych z aktywami, odpowiedni właściwy organ, EBC oraz, w stosownych przypadkach, bank centralny danego państwa członkowskiego mają 20 dni roboczych od daty powiadomienia o projekcie decyzji EUNB na przedstawienie uwag i komentarzy w formie pisemnej. EUNB należycie uwzględnia te uwagi i komentarze przed przyjęciem ostatecznej decyzji.

6. 
EUNB podejmuje ostateczną decyzję w sprawie sklasyfikowania danego tokena powiązanego z aktywami jako znaczącego tokena powiązanego z aktywami w terminie 60 dni roboczych od daty powiadomienia, o którym mowa w ust. 5, i niezwłocznie powiadamia o tej decyzji emitenta takiego tokena powiązanego z aktywami oraz odpowiedni właściwy organ.
7. 
Jeżeli token powiązany z aktywami został sklasyfikowany jako znaczący w drodze decyzji EUNB podjętej zgodnie z ust. 6, uprawnienia nadzorcze w odniesieniu do emitenta tego znaczącego tokena powiązanego z aktywami zostają przeniesione z właściwego organu macierzystego państwa członkowskiego emitenta na EUNB w terminie 20 dni roboczych od daty powiadomienia o tej decyzji.

EUNB i właściwy organ współpracują ze sobą w celu zapewnienia sprawnego przekazania kompetencji nadzorczych.

8. 
EUNB co roku ponownie ocenia klasyfikacj ę znaczących tokenów powiązanych z aktywami na podstawie dostępnych informacji, w tym wynikających ze sprawozdań, o których mowa w ust. 4, lub informacji otrzymanych zgodnie z art. 22.

Jeżeli EUNB uzna, że określone tokeny powiązane z aktywami zgodnie z ust. 2 nie spełniają już kryteriów, o których mowa w ust. 1, sporządza projekt decyzji o zakończeniu klasyfikowania danych tokenów powiązanych z aktywami jako znaczącego i powiadamia o tym projekcie emitenta tych tokenów powiązanych z aktywami, właściwy organ macierzystego państwa członkowskiego emitenta, EBC oraz w przypadkach, o których mowa w ust. 4 akapit drugi, bank centralny danego państwa członkowskiego.

Emitent takich tokenów powiązanych z aktywami, odpowiedni właściwy organ, EBC oraz bank centralny, o którym mowa w ust. 4, mają 20 dni roboczych od daty powiadomienia o tym projekcie decyzji na przedstawienie uwag i komentarzy w formie pisemnej. EUNB należycie uwzględnia te uwagi i komentarze przed przyjęciem ostatecznej decyzji.

9. 
EUNB podejmuje ostateczną decyzję w sprawie tego, czy zakończyć klasyfikowanie tokena powiązanego z aktywami jako znaczącego, w terminie 60 dni roboczych od daty powiadomienia, o którym mowa w ust. 8, i niezwłocznie powiadamia o tej decyzji emitenta takich tokenów powiązanych z aktywami oraz odpowiedni właściwy organ.
10. 
Jeżeli token powiązany z aktywami nie jest już klasyfikowany jako znaczący na podstawie decyzji EUNB podjętej zgodnie z ust. 9, uprawnienia nadzorcze w odniesieniu do emitenta tego tokena powiązanego z aktywami zostają przeniesione z EUNB na właściwy organ macierzystego państwa członkowskiego emitenta w terminie 20 dni roboczych od daty powiadomienia o tej decyzji.

EUNB i właściwy organ współpracują ze sobą w celu zapewnienia sprawnego przekazania kompetencji nadzorczych.

11. 
Komisja przyjmuje akty delegowane zgodnie z art. 139 w celu uzupełnienia niniejszego rozporządzenia poprzez doprecyzowanie kryteriów określonych w ust. 1, na których podstawie token powiązany z aktywami zostaje sklasyfikowany jako znaczący, oraz w celu określenia:
a)
okoliczności, w których działalność emitenta tokena powiązanego z aktywami uznaje się za znaczącą w skali międzynarodowej poza Unią;
b)
okoliczności, w których tokeny powiązane z aktywami i ich emitentów uznaje się za wzajemnie powiązanych z systemem finansowym;
c)
treści i formatu informacji przekazywanych EUNB i EBC przez właściwe organy zgodnie z ust. 4 niniejszego artykułu oraz art. 56 ust. 3;
Artykuł  44

Dobrowolna klasyfikacja tokenów powiązanych z aktywami jako znaczących tokenów powiązanych z aktywami

1. 
Emitenci tokenów powiązanych z aktywami ubiegający się o zezwolenie mogą wskazać we wniosku o udzielenie zezwolenia na podstawie art. 18 lub w powiadomieniu na podstawie art. 17, że chcą, aby ich tokeny powiązane z aktywami zostały sklasyfikowane jako znaczące tokeny powiązane z aktywami. W takim przypadku właściwy organ niezwłocznie powiadamia EUNB, EBC oraz w przypadkach, o których mowa w art. 43 ust. 4, bank centralny danego państwa członkowskiego, o takim wniosku emitenta ubiegającego się o zezwolenie.

Aby token powiązany z aktywami można było sklasyfikować jako znaczący na mocy niniejszego artykułu, potencjalny emitent tokena powiązanego z aktywami wykazuje za pomocą szczegółowego programu działalności, o którym mowa w art. 17 ust. 1 lit. b) ppkt (i) i w art. 18 ust. 2 lit. d), że prawdopodobnie spełni co najmniej trzy kryteria określone w art. 43 ust. 1.

2. 
W terminie 20 dni roboczych od daty powiadomienia, o którym mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, EUNB sporządza projekt decyzji zawieraj ącej jego opinię na podstawie programu działalności, czy token powiązany z aktywami spełnia lub prawdopodobnie spełni przynajmniej trzy kryteria określone w art. 43 ust. 1, i powiadamia o tym projekcie decyzji właściwy organ macierzystego państwa członkowskiego emitenta ubiegającego się o zezwolenie, EBC oraz w przypadkach, o których mowa w art. 43 ust. 4 akapit drugi, bank danego centralny państwa członkowskiego.

Właściwy organ emitenta takich tokenów powiązanych z aktywami, EBC oraz, w stosownych przypadkach, bank centralny danego państwa członkowskiego mają 20 dni roboczych od daty powiadomienia o tym projekcie decyzji na przedstawienie uwag i komentarzy w formie pisemnej. EUNB należycie uwzględnia te uwagi i komentarze przed przyjęciem ostatecznej decyzji.

3. 
EUNB podejmuje ostateczną decyzję w sprawie sklasyfikowania danego tokena powiązanego z aktywami jako znaczącego tokena powiązanego z aktywami, w terminie 60 dni roboczych od daty powiadomienia, o którym mowa w ust. 1, i niezwłocznie powiadamia o tej decyzji ubiegającego się o zezwolenie emitenta takiego tokena powiązanego z aktywami oraz odpowiedni właściwy organ.
4. 
W przypadku gdy tokeny powiązane z aktywami zostały sklasyfikowane jako znaczące w drodze decyzji EUNB podjętej zgodnie z ust. 3 niniejszego artykułu, uprawnienia nadzorcze w odniesieniu do emitentów tych tokenów powiązanych z aktywami zostają przeniesione z właściwego organu na EUNB w dniu podjęcia przez właściwy organ decyzji o udzieleniu zezwolenia, o którym mowa w art. 21 ust. 1, lub w dniu zatwierdzenia dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa zgodnie z art. 17.
Artykuł  45

Szczególne dodatkowe obowiązki mające zastosowanie do emitentów znaczących tokenów powiązanych z aktywami

1. 
Emitenci znaczących tokenów powiązanych z aktywami przyjmuj ą, wdrażają i prowadzą politykę wynagrodzeń, która promuje rozważne i skuteczne zarządzanie swoim ryzykiem oraz nie tworzy zachęt do rozluźniania standardów w zakresie zarządzania ryzykiem.
2. 
Emitenci znaczących tokenów powiązanych z aktywami zapewniaj ą, aby tokeny te mogły być przechowywane przez różnych dostawców usług w zakresie kryptoaktywów posiadających zezwolenie na zapewnianie przechowywania kryptoaktywów i administrowania nimi w imieniu klientów, w tym przez dostawców usług w zakresie kryptoaktywów nienależących do tej samej grupy, w rozumieniu art. 2 pkt 11 dyrektywy 2013/34/UE, na uczciwych, rozsądnych i niedyskryminacyjnych zasadach.
3. 
Emitenci znaczących tokenów powiązanych z aktywami oceniają i monitorują potrzeby w zakresie płynności w celu realizacji zleceń wykupu tokenów powiązanych z aktywami składanych przez ich posiadaczy. W tym celu emitenci znaczących tokenów powiązanych z aktywami ustanawiaj ą, utrzymują i wdrażają zasady i procedury zarządzania płynnością. Te zasady i procedury zapewniaj ą, aby aktywa rezerwowe miały charakteryzuj ący się odpornością profil płynności, który umożliwia emitentom znaczących tokenów powiązanych z aktywami kontynuowanie normalnej działalności, w tym w scenariuszach zaburzenia płynności.
4.  46
 Emitenci znaczących tokenów powiązanych z aktywami regularnie przeprowadzają testy warunków skrajnych w zakresie płynności. W zależności od wyniku takich testów EUNB może podjąć decyzję o zaostrzeniu wymogów dotyczących płynności, o których mowa w ust. 7 akapit pierwszy lit. b) niniejszego artykułu i w art. 36 ust. 4.

Jeżeli emitenci znaczących tokenów powiązanych z aktywami oferują co najmniej dwa tokeny powiązane z aktywami lub świadczą usługi w zakresie kryptoaktywów, testy warunków skrajnych obejmuj ą wszystkie te rodzaje działalności w sposób kompleksowy i całościowy.

5. 
Wartość procentową, o której mowa w art. 35 ust. 1 akapit pierwszy lit. b), dla emitentów znaczących tokenów powiązanych z aktywami ustala się na 3 % średniej kwoty aktywów rezerwowych.
6. 
W przypadku gdy kilku emitentów oferuje ten sam znaczący token powiązany z aktywami, ust. 1-5 mają zastosowanie do każdego emitenta.

W przypadku gdy emitent oferuje co najmniej dwa tokeny powiązane z aktywami w Unii, a co najmniej jeden z tych tokenów powiązanych z aktywami jest sklasyfikowany jako znaczący, wówczas do tego emitenta stosuje się ust. 1-5.

7. 
EUNB, w ścisłej współpracy z ESMA, opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych, które określają:
a)
minimaln ą treść zasad zarządzania w odniesieniu do polityki wynagrodze ń, o której mowa w ust. 1;
b)
minimalną treść polityki zarządzania płynnością i procedur, zgodnie z ust. 3, oraz wymogi dotyczące płynności, w tym minimaln ą kwotę depozytów w każdej powiązanej walucie urzędowej, która to kwota nie może wynosić mniej niż 60 % powiązanej kwoty w każdej walucie urzędowej;
c)
procedurę i ramy czasowe dla emitenta znaczącego tokena powiązanego z aktywami na dostosowanie kwoty funduszy własnych zgodnie z ust. 5.

W przypadku instytucji kredytowych EUNB dokonuje dostosowania standardów technicznych, uwzględniając wszelkie możliwe interakcje między wymogami regulacyjnymi ustanowionymi w niniejszym rozporządzeniu a wymogami regulacyjnymi ustanowionymi w innych aktach ustawodawczych Unii.

EUNB przedstawi Komisji projekty regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, do dnia 30 czerwca 2024 r.

Komisji przekazuje się uprawnienia do uzupełniania niniejszego rozporządzenia poprzez przyjmowanie regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, zgodnie z art. 10-14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.

8. 
EUNB, w ścisłej współpracy z ESMA i EBC, wydaje wytyczne zgodnie z art. 16 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010 w celu określenia wspólnych parametrów referencyjnych dla scenariuszy warunków skrajnych, które mają być uwzględniane w testach warunków skrajnych, o których mowa w ust. 4 niniejszego artykułu. Wytyczne te są regularnie aktualizowane z uwzględnieniem rozwoju sytuacji na rynku.

ROZDZIAŁ  6

Plan naprawy i plan wykupu

Artykuł  46

Plan naprawy

1. 
Emitent tokena powiązanego z aktywami ustanawia i utrzymuje plan naprawy przewiduj ący środki, jakie ma podjąć emitent, by ponownie zapewnić zgodność z wymogami mającymi zastosowanie do rezerwy aktywów w przypadku, gdy emitent nie spełnia tych wymogów.

Plan naprawy obejmuje także utrzymanie usług emitenta związanych z wyemitowanym tokenem powiązanym z aktywami, terminowe przywrócenie działalności i wywiązanie się przez emitenta z obowiązków w przypadku zdarzeń stwarzających poważne ryzyko zakłócenia działalności.

Plan naprawy obejmuje odpowiednie warunki i procedury zapewniające terminową realizację działań naprawczych oraz szeroki wachlarz możliwości naprawy, w tym:

a)
opłatę płynnościową za wykup;
b)
ograniczenia kwoty tokena powiązanego z aktywami, które mogą być wykupione w ciągu jednego dnia roboczego;
c)
zawieszenie wykupu.
2. 
Emitent tokena powiązanego z aktywami zgłasza plan naprawy właściwemu organowi w terminie sześciu miesięcy od daty udzielenia zezwolenia zgodnie z art. 21 lub w terminie sześciu miesięcy od daty zatwierdzenia dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa zgodnie z art. 17. Właściwy organ wymaga wprowadzenia zmian w planie naprawy, jeżeli jest to konieczne do zapewnienia jego właściwego wdrożenia, oraz powiadamia emitenta o swojej decyzji wzywającej do wprowadzenia tych zmian w terminie 40 dni roboczych od daty powiadomienia o tym planie. Emitent wykonuje tę decyzję w terminie 40 dni roboczych od daty powiadomienia o niej. Emitent regularnie dokonuje przeglądu i aktualizacji planu naprawy.

W stosownych przypadkach równolegle do zgłoszenia planu naprawy właściwemu organowi emitent zgłasza go także swoim organom ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji i organom nadzoru ostrożnościowego.

3. 
Jeżeli emitent nie spełnia wymogów mających zastosowanie do rezerwy aktywów, o czym mowa w rozdziale 3 niniejszego tytułu, lub ze względu na szybko pogarszaj ącą się kondycję finansową istnieje prawdopodobie ństwo, że w najbliższej przyszłości nie spełni tych wymogów, właściwy organ, w celu zapewnienia przestrzegania mających zastosowanie wymogów, jest uprawniony zażądać od emitenta wdrożenia jednego lub większej liczby rozwiązań lub środków określonych w planie naprawy lub aktualizacji takiego planu naprawy, jeżeli okoliczności różnią się od założeń określonych w pierwotnym planie naprawy, oraz wdrożenia - w określonym terminie - jednego lub większej liczby rozwiązań lub środków określonych w zaktualizowanym planie.
4. 
W okolicznościach, o których mowa w ust. 3, właściwy organ ma prawo tymczasowo zawiesić wykup tokenów powiązanych z aktywami, pod warunkiem że zawieszenie jest uzasadnione ze względu na interesy posiadaczy tokenów powiązanych z aktywami i na stabilność finansową.
5. 
W stosownych przypadkach właściwy organ powiadamia organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji i organy nadzoru ostrożnościowego właściwe dla emitenta o wszelkich środkach podjętych zgodnie z ust. 3 i 4.
6. 
EUNB po konsultacji z ESMA wydaje wytyczne zgodnie z art. 16 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010 co do określenia formatu planu naprawy i informacji, które mają być w nim zawarte.
Artykuł  47

Plan wykupu

1. 
Emitent tokena powiązanego z aktywami sporządza i utrzymuje plan operacyjny z myślą o uporządkowanym wykupie każdego tokena powiązanego z aktywami, który to plan ma zostać wdrożony na podstawie decyzji właściwego organu stwierdzaj ącej, że emitent nie jest lub prawdopodobnie nie będzie w stanie wypełnić swoich obowiązków, w tym w przypadku niewypłacalności lub, w stosownych przypadkach, restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, lub w przypadku cofnięcia zezwolenia udzielonego emitentowi, bez uszczerbku dla rozpocz ęcia stosowania środka w zakresie zapobiegania sytuacjom kryzysowym lub środka w zakresie zarządzania kryzysowego zdefiniowanych odpowiednio w art. 2 ust. 1 pkt 101 i 102 dyrektywy 2014/59/UE lub działania w ramach restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji zdefiniowanego w art. 2 pkt 11 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/23 47 .
2. 
Plan wykupu wykazuje zdolność emitenta tokena powiązanego z aktywami do dokonania wykupu pozostającego w obrocie wyemitowanego tokena powiązanego z aktywami bez narażania jego posiadaczy na nadmierne straty ekonomiczne oraz bez narażania stabilności rynków aktywów rezerwowych.

Plan wykupu obejmuje ustalenia umowne, procedury i systemy, w tym wyznaczenie tymczasowego administratora zgodnie z obowiązującym prawem, zapewniaj ące sprawiedliwe traktowanie wszystkich posiadaczy tokenów powiązanych z aktywami oraz terminową wypłatę posiadaczom tokenów powiązanych z aktywami wpływów ze sprzedaży pozostałych aktywów rezerwowych.

Plan wykupu zapewnia ciągłość wszelkich krytycznych operacji niezbędnych do przeprowadzenia uporządkowanego wykupu i które są prowadzane przez emitentów lub dowolny podmiot zewnętrzny.

3. 
Emitent tokena powiązanego z aktywami zgłasza plan wykupu właściwemu organowi w terminie sześciu miesięcy od daty udzielenia zezwolenia zgodnie z art. 21 lub w terminie sześciu miesięcy od daty zatwierdzenia dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa zgodnie z art. 17. Właściwy organ wymaga wprowadzenia zmian w planie wykupu, jeżeli jest to konieczne do zapewnienia jego właściwego wdrożenia, oraz powiadamia emitenta o swojej decyzji wzywającej do wprowadzenia tych zmian w terminie 40 dni roboczych od daty powiadomienia o tym planie. Emitent wykonuje tę decyzję w terminie 40 dni roboczych od daty powiadomienia o niej. Emitent regularnie dokonuje przeglądu i aktualizacji planu wykupu.
4. 
W stosownych przypadkach właściwy organ zgłasza plan wykupu organowi ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji i organowi nadzoru ostrożnościowego emitenta.

Organ ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji może przeanalizowa ć plan wykupu z myślą o zidentyfikowaniu wszelkich działań w planie wykupu, które mogą negatywnie wpłynąć na możliwość przeprowadzenia skutecznej restrukturyzacji i uporz ądkowanej likwidacji emitenta, oraz wydać w tych kwestiach zalecenia dla właściwego organu.

5. 
EUNB wydaje wytyczne zgodnie z art. 16 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010 w celu określenia:
a)
treści planu wykupu oraz częstotliwości przeglądów, w zależności od wielkości, złożoności i charakteru tokena powiązanego z aktywami a także modelu biznesowego jego emitenta; oraz
b)
przesłanek do rozpoczęcia realizacji planu wykupu.

TYTUŁ  IV

TOKENY BĘDĄCE E-PIENIĄDZEM

ROZDZIAŁ  1

Wymogi, które muszą spełniać wszyscy emitenci tokenów będących e-pieniądzem

Artykuł  48

Wymogi dotyczące oferty publicznej tokenów będących e-pieniądzem lub dopuszczenia takich tokenów do obrotu

1. 
Zakazane jest dokonywanie w Unii oferty publicznej tokena będącego e-pieniądzem lub ubieganie się o dopuszczenie takiego tokena do obrotu, chyba że osoba dokonująca takiej oferty publicznej lub ubiegająca się o takie dopuszczenie do obrotu, jest emitentem takiego tokena będącego e-pieniądzem oraz:
a)
posiada zezwolenie na prowadzenie działalności jako instytucja kredytowa lub instytucja pieniądza elektronicznego; oraz
b)
zgłosiła dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa właściwemu organowi i opublikowała go zgodnie z art. 51.

Niezależnie od akapitu pierwszego, za pisemną zgodą emitenta inne osoby mogą oferować publicznie token będący e- pieniądzem lub ubiegać się o dopuszczenie takiego tokena do obrotu. Osoby te stosują się do postanowień art. 50 i 53.

2. 
Tokeny będące e-pieniądzem uznaje się za pieniądz elektroniczny.

Token będący e-pieniądzem, który powiązany jest z walutą urzędową państwa członkowskiego, uznaje się za będący przedmiotem oferty publicznej w Unii.

3. 
Tytuły II i III dyrektywy 2009/110/WE mają zastosowanie do tokenów będących e-pieniądzem, chyba że w niniejszym tytule określono inaczej.
4. 
Ust. 1 niniejszego artykułu nie ma zastosowania do emitentów tokenów będących e-pieniądzem objętych wyłączeniem zgodnie z art. 9 ust. 1 dyrektywy 2009/110/WE.
5. 
Przepisy niniejszego tytułu, z wyjątkiem ust. 7 niniejszego artykułu oraz art. 51, nie mają zastosowania do tokenów będących e-pieniądzem zwolnionych na podstawie art. 1 ust. 4 i 5 dyrektywy 2009/110/WE.
6. 
Emitenci tokenów będących e-pieniądzem na co najmniej 40 dni roboczych przed dniem, w którym zamierzaj ą oferować publicznie te tokeny będące e-pieniądzem lub ubiegać się o ich dopuszczenie ich do obrotu, powiadamiaj ą o tym zamiarze właściwy organ.
7. 
Jeżeli zastosowanie ma ust. 4 lub 5, emitenci tokenów będących e-pieniądzem sporządzają dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa i zgłaszają go właściwemu organowi zgodnie z art. 51.
Artykuł  49

Emisja i możliwość wykupu tokenów będących e-pieniądzem

1. 
Na zasadzie odstępstwa od art. 11 dyrektywy 2009/110/WE do emitentów tokenów będących e-pieniądzem w zakresie emisji i możliwości wykupu tokenów będących e-pieniądzem stosuje się wyłącznie wymogi określone w niniejszym artykule.
2. 
Posiadaczom tokenów będących e-pieniądzem przysługuje roszczenie wobec emitentów takich tokenów będących e-pieniądzem.
3. 
Emitenci tokenów będących e-pieniądzem emitują tokeny będące e-pieniądzem według wartości nominalnej w chwili otrzymania środków pieniężnych.
4. 
Na wniosek posiadacza tokena będącego e-pieniądzem emitent tego tokena będącego e-pieniądzem wykupuje go - w każdym czasie i według wartości nominalnej - poprzez zapłatę wartości pieniężnej posiadanego tokena będącego e- pieniądzem jego posiadaczowi w środkach pieniężnych innych niż pieniądz elektroniczny.
5. 
Emitenci tokenów będących e-pieniądzem wyraźnie określają warunki wykupu w dokumencie informacyjnym dotyczącym kryptoaktywa, o którym mowa w art. 51 ust. 1 akapit drugi lit. d).
6. 
Bez uszczerbku dla art. 46 wykup tokenów będących e-pieniądzem nie podlega opłacie.
Artykuł  50

Zakaz przyznawania odsetek

1. 
Niezależnie od art. 12 dyrektywy 2009/110/WE emitenci tokenów będących e-pieniądzem nie przyznają odsetek w odniesieniu do tokenów będących e-pieniądzem.
2. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów nie przyznaj ą odsetek świadcząc usługi w zakresie kryptoaktywów związane z tokenami będącymi e-pieniądzem.
3. 
Na potrzeby ust. 1 i 2 wszelkie wynagrodzenie lub inne korzyści związane z długością okresu, przez jaki posiadacz tokena będącego e-pieniądzem jest w jego posiadaniu, uznaje się za odsetki. Obejmuje to rekompensatę netto lub rabat netto o skutku równoważnym do odsetek otrzymywanych przez posiadacza tokena będącego e-pieniądzem, uzyskiwane bezpośrednio od emitenta lub za pośrednictwem osób trzecich, które są bezpośrednio związane z tokenem będącym e- pieniądzem lub mają formę wynagrodzenia lub wyceny innych produktów.
Artykuł  51

Treść i forma dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa sporządzanego dla tokenów będących e- pieniądzem

1. 
Dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa i sporządzany dla tokena będącego e-pieniądzem zawiera wszystkie następujące informacje, określone szczegółowo w załączniku III:
a)
informacje o emitencie tokena będącego e-pieniądzem;
b)
informacje na temat tokena będącego e-pieniądzem;
c)
informacje na temat oferty publicznej tokena będącego e-pieniądzem lub dopuszczenia go do obrotu;
d)
informacje na temat praw i obowiązków związanych z tokenem będącym e-pieniądzem;
e)
informacje na temat technologii bazowej;
f)
informacje na temat ryzyka;
g)
informacje na temat głównych niekorzystnych skutków dla klimatu i innych niekorzystnych skutków środowiskowych mechanizmu konsensusu stosowanego do emisji tokenów będących e-pieniądzem.

Dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa zawiera również dane identyfikacyjne osoby innej niż emitent, która oferuje publicznie token będący e-pieniądzem lub ubiega się o dopuszczenie go do obrotu zgodnie z art. 48 ust. 1 akapit drugi, oraz powód, dla którego ta osoba oferuje ten token będący e-pieniądzem lub ubiega się o dopuszczenie go do obrotu.

2. 
Wszystkie informacje wymienione w ust. 1 muszą być rzetelne, jasne i nie mogą wprowadzać w błąd. Dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa nie może mieć istotnych braków i jest przedstawiony w zwięzłej i zrozumiałej formie.
3. 
Dokument informacyjny dotycz ący kryptoaktywa zawiera na pierwszej stronie następujące jasne i widoczne oświadczenie:

"Niniejszy dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa nie został zatwierdzony przez żaden właściwy organ w żadnym państwie członkowskim Unii Europejskiej. Wyłączną odpowiedzialno ść za treść niniejszego dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa ponosi emitent kryptoaktywa".

4. 
Dokument informacyjny dotycz ący kryptoaktywa zawiera jasne ostrzeżenie, że:
a)
token będący e-pieniądzem nie jest objęty systemami rekompensat dla inwestorów na mocy dyrektywy 97/9/WE;
b)
token będący e-pieniądzem nie jest objęty systemami gwarancji depozytów na mocy dyrektywy 2014/49/UE.
5. 
Dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa zawiera oświadczenie organu zarządzającego emitenta tokena będącego e-pieniądzem. W oświadczeniu tym, umieszczonym po oświadczeniu, o którym mowa w ust. 3, potwierdza się, że dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa spełnia wymogi niniejszego tytułu oraz że zgodnie z najlepszą wiedzą organu zarządzającego informacje przedstawione w dokumencie informacyjnym dotyczącym kryptoaktywa są pełne, rzetelne i jasne oraz nie wprowadzaj ą w błąd oraz że w dokumencie tym nie pominięto niczego, co mogłoby wpływać na jego znaczenie.
6. 
Dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa zawiera podsumowanie - umieszczone po oświadczeniu, o którym mowa w ust. 5 - które w zwięzłym i niespecjalistycznym języku przedstawia kluczowe informacje na temat oferty publicznej tokena będącego e-pieniądzem lub planowanego dopuszczenia go do obrotu. Podsumowanie musi być łatwo zrozumiałe oraz przedstawiane i sformułowane w jasnej i zrozumiałej formie przy użyciu czcionki o czytelnej wielkości. Podsumowanie dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa zawiera odpowiednie informacje na temat charakterystyki danych kryptoaktywów, aby pomóc potencjalnym posiadaczom tych kryptoaktywów w podjęciu świadomej decyzji.

Podsumowanie zawiera ostrzeżenie, że:

a)
należy je traktować jako wprowadzenie do dokumentu informacyjnego dotycz ącego kryptoaktywa;
b)
potencjalny posiadacz powinien podejmować wszelkie decyzje o nabyciu tokenów będących e-pieniądzem w oparciu o treść całego dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa, a nie jedynie na podstawie podsumowania;
c)
oferta publiczna tokena będącego e-pieniądzem nie stanowi oferty ani zachęty do nabycia instrumentów finansowych oraz że wszelkich tego rodzaju ofert lub zachęt można dokonywać tylko za pośrednictwem prospektu lub innego dokumentu emisyjnego zgodnie z obowiązującym prawem krajowym;
d)
dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa nie stanowi prospektu, o którym mowa w rozporz ądzeniu (UE) 2017/1129, ani innego dokumentu emisyjnego zgodnie z prawem Unii lub prawem krajowym.

W podsumowaniu podaje się, że posiadacze tokena będącego e-pieniądzem mają prawo do żądania wykupu w dowolnym momencie i według wartości nominalnej, a także określa się warunki wykupu.

7. 
Dokument informacyjny dotycz ący kryptoaktywa zawiera datę jego zgłoszenia i spis treści.
8. 
Dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa sporządza się w języku urzędowym macierzystego państwa członkowskiego lub w języku zwyczajowo przyjętym w sferze finansów międzynarodowych.

Jeżeli token będący e-pieniądzem jest oferowany również w państwie członkowskim innym niż macierzyste państwo członkowskie, dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa sporządza się również w języku urzędowym przyjmującego państwa członkowskiego lub w języku zwyczajowo używanym w sferze finansów międzynarodowych.

9. 
Dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa udostępnia się w formacie nadającym się do odczytu maszynowego.
10. 
ESMA we współpracy z EUNB opracowuje projekty wykonawczych standardów technicznych, aby określić standardowe formy, formaty i wzory do celów ust. 9.

ESMA przedstawi Komisji projekty wykonawczych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, do dnia 30 czerwca 2024 r.

Komisja jest uprawniona do przyjmowania wykonawczych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, zgodnie z art. 15 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.

11. 
Emitent tokenów będących e-pieniądzem przekazuje odpowiedniemu właściwemu organowi dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa co najmniej 20 dni roboczych przed datą jego publikacji.

Właściwy organ nie wymaga uprzedniego zatwierdzenia dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa przed jego opublikowaniem.

12. 
Wszelkie nowe istotne czynniki, istotne błędy lub istotne niedokładności, które mogą mieć wpływ na ocenę tokena będącego e-pieniądzem, są opisywane w zmienionym dokumencie informacyjnym dotycz ącym kryptoaktywa sporządzonym przez emitenta, zgłaszane odpowiedniemu właściwemu organowi oraz publikowane na stronie internetowej emitenta.
13. 
Zanim emitent tokena będącego e-pieniądzem zaoferuje token będący e-pieniądzem w ramach oferty publicznej w Unii lub wystąpi z wnioskiem o dopuszczenie ich do obrotu, emitent tokena będącego e-pieniądzem publikuje na swojej stronie internetowej dokument informacyjny dotycz ący kryptoaktywa.
14. 
Emitent tokena będącego e-pieniądzem, wraz z zawiadomieniem o dokumencie informacyjnym dotyczącym kryptoaktywa zgodnie z ust. 11 niniejszego artykułu, przekazuje właściwemu organowi informacje, o których mowa w art. 109 ust. 4. W terminie pięciu dni roboczych od otrzymania informacji od emitenta właściwy organ przekazuje ESMA informacje określone w art. 109 ust. 4.

Właściwy organ przekazuje też ESMA zmieniony dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa i informuje ESMA o cofnięciu zezwolenia udzielonego emitentowi tokena będącego e-pieniądzem.

ESMA udostępnia takie informacje w rejestrze, zgodnie z art. 109 ust. 4, najpóźniej w dniu rozpoczęcia oferty publicznej lub dopuszczenia do obrotu lub - w przypadku zmienionego dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa lub cofnięcia zezwolenia, bez zbędnej zwłoki.

15. 
ESMA, we współpracy z EUNB, opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych dotycz ących treści, metod i prezentacji informacji, o których mowa w ust. 1 lit. g), w odniesieniu do wskaźników zrównoważonego rozwoju dotyczących niekorzystnych skutków dla klimatu i innych niekorzystnych skutków związanych ze środowiskiem.

Opracowuj ąc projekty regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, ESMA bierze pod uwagę różne rodzaje mechanizmów konsensusu stosowanych do zatwierdzania transakcji na kryptoaktywach, ich struktury zachęt oraz wykorzystanie energii, energii odnawialnej i zasobów naturalnych, produkcję odpadów i emisje gazów cieplarnianych. ESMA aktualizuje regulacyjne standardy techniczne w świetle zmian w regulacjach i rozwoju technologicznego.

ESMA przedstawi Komisji projekty regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, do dnia 30 czerwca 2024 r.

Komisja jest uprawniona do uzupełniania niniejszego rozporządzenia poprzez przyjmowanie regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, zgodnie z art. 10-14 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.

Artykuł  52

Odpowiedzialno ść emitentów tokenów będących e-pieniądzem za informacje podane w dokumencie informacyjnym dotyczącym kryptoaktywa

1. 
W przypadku gdy emitent tokena będącego e-pieniądzem naruszył art. 51, podając w swoim dokumencie informacyjnym dotyczącym kryptoaktywa lub w zmienionym dokumencie informacyjnym dotyczącym kryptoaktywa informacje, które są niepełne, nierzetelne, niejasne lub wprowadzaj ą w błąd, emitent ten oraz członkowie jego organu administracyjnego, zarządzającego lub nadzorczego ponoszą odpowiedzialność wobec posiadacza takiego tokena będącego e-pieniądzem za wszelkie straty poniesione w wyniku tego naruszenia.
2. 
Wszelkie umowne wyłączenia lub ograniczenia odpowiedzialno ści cywilnej, o której mowa w ust. 1, nie wywierają skutków prawnych.
3. 
Obowiązkiem posiadacza tokena będącego e-pieniądzem jest przedstawienie dowodów wskazujących na to, że emitent tego tokena będącego e-pieniądzem naruszył art. 51, podając w swoim dokumencie informacyjnym dotyczącym kryptoaktywa lub w zmienionym dokumencie informacyjnym dotyczącym kryptoaktywa informacje, które są niepełne, nierzetelne, niejasne lub wprowadzaj ą w błąd, oraz że poleganie na takich informacjach miało wpływ na decyzję posiadacza o nabyciu, sprzedaży lub wymianie tego tokena będącego e-pieniądzem.
4. 
Emitent i członkowie jego organu administracyjnego, zarządzającego lub nadzorczego nie ponoszą odpowiedzialności za straty poniesione w wyniku polegania na informacjach przedstawionych w podsumowaniu zgodnie z art. 51 ust. 6, w tym w ich tłumaczeniu, z wyjątkiem sytuacji, gdy podsumowanie:
a)
odczytywane łącznie z pozostałymi częściami dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa wprowadza w błąd, jest nieprecyzyjne lub niespójne; lub
b)
odczytywane łącznie z pozostałymi częściami dokumentu informacyjnego dotycz ącego kryptoaktywa nie przedstawia kluczowych informacji mających pomóc potencjalnym posiadaczom w podjęciu decyzji, czy nabyć takie tokeny będące e-pieniądzem.
5. 
Niniejszy artykuł pozostaje bez uszczerbku dla wszelkiej innej odpowiedzialno ści cywilnej wynikającej z prawa krajowego.
Artykuł  53

Materiały marketingowe

1. 
Materiały marketingowe dotyczące oferty publicznej tokena będącego e-pieniądzem lub dopuszczenia takiego tokena do obrotu muszą spełniać wszystkie poniższe wymogi:
a)
materiały marketingowe są wyraźnie oznaczone jako takie;
b)
informacje zawarte w materiałach marketingowych są rzetelne, jasne i nie mogą wprowadzać w błąd;
c)
informacje zawarte w materiałach marketingowych są zgodne z informacjami zawartymi w dokumencie informacyjnym dotyczącym kryptoaktywa;
d)
w materiałach marketingowych wyraźnie informuje się, że opublikowany został dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa, i w czytelny sposób podaje się w nich adres strony internetowej emitenta tokena będącego e-pienią- dzem, a także kontaktowy numer telefonu i adres e-mail emitenta.
2. 
Materiały marketingowe zawierają jasne i jednoznaczne oświadczenie, że posiadaczom tokena będącego e-pienią- dzem przysługuje wobec emitenta prawo do żądania wykupu w dowolnym czasie i według wartości nominalnej.
3. 
Materiały marketingowe i zmiany w nich publikuje się na stronie internetowej emitenta.
4. 
Właściwy organ nie wymaga uprzedniego zatwierdzenia materiałów marketingowych przed ich publikacj ą.
5. 
Materiały marketingowe zgłaszane są właściwemu organowi na jego żądanie.
6. 
Materiałów marketingowych nie rozpowszechnia się przed publikacj ą dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa. Ograniczenie to nie uniemożliwia emitentowi tokena będącego e-pieniądzem prowadzenia badań rynku.
Artykuł  54

Inwestowanie środków pieniężnych otrzymanych w zamian za tokeny będące e-pieniądzem

Środki pieniężne otrzymane przez emitentów tokenów będących e-pieniądzem w zamian za tokeny będące e-pienią- dzem i objęte ochroną zgodnie z art. 7 ust. 1 dyrektywy 2009/110/WE podlegają następującym wymogom:

a)
co najmniej 30 % otrzymanych środków pieniężnych jest zawsze zdeponowane na odrębnych rachunkach w instytucjach kredytowych;
b)
pozostałe otrzymane środki pieniężne są inwestowane w bezpieczne aktywa o niskim ryzyku kwalifikuj ące się jako wysoce płynne instrumenty finansowe o minimalnym ryzyku rynkowym, ryzyku kredytowym i ryzyku koncentracji, zgodnie z art. 38 ust. 1 niniejszego rozporządzenia, które są denominowane w tej samej walucie urzędowej co waluta, z którą powiązany jest token będący e-pieniądzem.
Artykuł  55

Plan naprawy i plan wykupu

Tytuł III rozdział 6 stosuje się odpowiednio do emitentów tokenów będących e-pieniądzem.

Na zasadzie odstępstwa od art. 46 ust. 2, termin zgłoszenia właściwemu organowi planu naprawy, w odniesieniu do emitentów tokenów będących e-pieniądzem, wynosi sześć miesięcy od daty dokonania oferty publicznej lub dopuszczenia do obrotu.

Na zasadzie odstępstwa od art. 47 ust. 3, termin zgłoszenia właściwemu organowi planu wykupu, w odniesieniu do emitentów tokenów będących e-pieniądzem, wynosi sześć miesięcy od daty dokonania oferty publicznej lub dopuszczenia do obrotu.

ROZDZIAŁ  2

Znaczące tokeny będące e-pieniądzem

Artykuł  56

Klasyfikacja tokenów będących e-pieniądzem jako znaczących tokenów będących e-pieniądzem

1. 
EUNB klasyfikuje tokeny będące e-pieniądzem jako znaczące tokeny będące e-pieniądzem, jeżeli spełnione są przynajmniej trzy z kryteriów określonych w art. 43 ust. 1:
a)
w okresie objętym pierwszym sprawozdaniem zawieraj ącym informacje, o których w ust. 3 niniejszego artykułu, po dokonaniu oferty publicznej lub po ubieganiu się o dopuszczenie do obrotu tych tokenów; lub
b)
w okresie objętym co najmniej dwoma kolejnymi sprawozdaniami zawieraj ącymi informacje, o których mowa w ust. 3 niniejszego artykułu.
2. 
Jeżeli kilku emitentów emituje ten sam token będący e-pieniądzem, spełnienie kryteriów określonych w art. 43 ust. 1 jest oceniane po zagregowaniu danych od tych emitentów.
3. 
Właściwy organ macierzystego państwa członkowskiego emitenta przekazuje EUNB i EBC informacje mające znaczenie dla oceny spełnienia kryteriów określonych w art. 43 ust. 1, w tym, w stosownych przypadkach, informacje otrzymane na podstawie art. 22, co najmniej dwa razy w roku.

Jeżeli emitent ma siedzibę w państwie członkowskim, którego walutą urzędową nie jest euro, lub jeżeli token będący e- pieniądzem jest powiązany z walutą urzędową państwa członkowskiego inną niż euro, właściwy organ przekazuje informacje, o których mowa w akapicie pierwszym, również bankowi centralnemu tego państwa członkowskiego.

4. 
Jeżeli EUNB uzna, że token będący e-pieniądzem zgodnie z ust. 1 niniejszego artykułu spełnia kryteria, o których mowa w art. 43 ust. 1, sporządza projekt decyzji o sklasyfikowaniu danego tokena będącego e-pieniądzem jako znaczącego tokena będącego e-pieniądzem i powiadamia o tym projekcie emitenta tokena będącego e-pieniądzem, właściwy organ macierzystego państwa członkowskiego emitenta, EBC oraz w przypadkach, o których mowa w ust. 3 akapit drugi niniejszego artykułu, bank centralny danego państwa członkowskiego.

Emitent takich tokenów będących e-pieniądzem, odpowiedni właściwy organ, EBC oraz, w stosownych przypadkach, bank centralny danego państwa członkowskiego mają 20 dni roboczych od daty powiadomienia o tym projekcie decyzji na przedstawienie uwag i komentarzy w formie pisemnej. EUNB należycie uwzględnia te uwagi i komentarze przed przyjęciem ostatecznej decyzji.

5. 
EUNB podejmuje ostateczną decyzję w sprawie sklasyfikowania danego tokena będącego e-pieniądzem jako znaczącego tokena będącego e-pieniądzem, w terminie 60 dni roboczych od daty powiadomienia, o którym mowa w ust. 4, i niezwłocznie powiadamia o tej decyzji emitenta takiego tokena będącego e-pieniądzem oraz odpowiedni właściwy organ.
6. 
Jeżeli token będący e-pieniądzem został sklasyfikowany jako znaczący w drodze decyzji EUNB podjętej zgodnie z ust. 5, uprawnienia nadzorcze w odniesieniu do emitenta tego tokena będącego e-pieniądzem zostają przeniesione z właściwego organu macierzystego państwa członkowskiego emitenta na EUNB zgodnie z art. 117 ust. 4 w terminie 20 dni roboczych od daty powiadomienia o tej decyzji.

EUNB i właściwy organ współpracują ze sobą w celu zapewnienia sprawnego przekazania kompetencji nadzorczych.

7. 
Na zasadzie odstępstwa od ust. 6 uprawnienia nadzorcze w odniesieniu do emitentów znaczących tokenów będących e-pieniądzem, denominowanych w walucie urzędowej państwa członkowskiego innej niż euro, w przypadku gdy co najmniej 80 % liczby posiadaczy i wolumenu transakcji dotyczących tych znaczących tokenów będących e- pieniądzem jest skoncentrowane w macierzystym państwie członkowskim, nie są przekazywane EUNB.

Właściwy organ macierzystego państwa członkowskiego emitenta co roku przekazuje EUNB informacje na temat przypadków zastosowania odstępstwa, o którym mowa w akapicie pierwszym.

Do celów akapitu pierwszego uznaje się, że transakcja ma miejsce w macierzystym państwie członkowskim, jeżeli płatnik lub odbiorca płatności ma siedzibę w tym państwie członkowskim.

8. 
EUNB co roku ponownie ocenia klasyfikacj ę tokenów będących e-pieniądzem na podstawie dostępnych informacji, w tym zawartych w sprawozdaniach, o których mowa w ust. 3 niniejszego artykułu, lub informacji otrzymanych zgodnie z art. 22.

Jeżeli EUNB uzna zgodnie z ust. 1 niniejszego artykułu, że token będący e-pieniądzem nie spełnia już kryteriów, o których mowa w art. 43 ust. 1, sporządza projekt decyzji o zakończeniu klasyfikowania tego tokena będącego e- pieniądzem jako znaczącego i powiadamia o tym projekcie emitenta tego tokena będącego e-pieniądzem, właściwy organ jego macierzystego państwa członkowskiego, EBC oraz w przypadkach, o których mowa w ust. 3 akapit drugi niniejszego artykułu, bank centralny danego państwa członkowskiego.

Emitent takich tokenów będących e-pieniądzem, odpowiedni właściwy organ, EBC oraz bank centralny danego państwa członkowskiego mają 20 dni roboczych od daty powiadomienia o tym projekcie decyzji na przedstawienie uwag i komentarzy w formie pisemnej. EUNB należycie uwzględnia te uwagi i komentarze przed przyjęciem ostatecznej decyzji.

9. 
EUNB podejmuje ostateczną decyzję w sprawie tego, czy zakończyć klasyfikowanie danego tokena będącego e- pieniądzem jako znaczącego, w terminie 60 dni roboczych od powiadomienia, o którym mowa w ust. 8, i niezwłocznie powiadamia o tej decyzji emitenta tego tokena będącego e-pieniądzem oraz odpowiedni właściwy organ.
10. 
Jeżeli token będący e-pieniądzem nie jest już klasyfikowany jako znaczący na podstawie decyzji EUNB podjętej zgodnie z ust. 9, uprawnienia nadzorcze w odniesieniu do emitenta tego tokena będącego e-pieniądzem zostają przeniesione z EUNB na właściwy organ macierzystego państwa członkowskiego emitenta w terminie 20 dni roboczych od daty powiadomienia o tej decyzji.

EUNB i właściwy organ współpracują ze sobą w celu zapewnienia sprawnego przekazania kompetencji nadzorczych.

Artykuł  57

Dobrowolna klasyfikacja tokenów będących e-pieniądzem jako znaczących tokenów będących e-pieniądzem

1. 
Emitent tokena będącego e-pieniądzem posiadający zezwolenie na prowadzenie działalności instytucji kredytowej lub instytucji pieniądza elektronicznego, lub ubiegający się o takie zezwolenie, może wskazać, że chce aby jego token będący e-pieniądzem został sklasyfikowany jako znaczący token będący e-pieniądzem. W takim przypadku właściwy organ niezwłocznie powiadamia o takim wniosku emitenta EUNB oraz, w przypadkach, o których mowa w art. 56 ust. 3 akapit drugi, bank centralny danego państwa członkowskiego.

Aby token będący e-pieniądzem można było sklasyfikować jako znaczący na mocy niniejszego artykułu, potencjalny emitent tego tokena będącego e-pieniądzem wykazuje za pomocą szczegółowego programu działalności, że prawdopodobnie spełni co najmniej trzy kryteria określone w art. 43 ust. 1.

2. 
W terminie 20 dni roboczych od daty powiadomienia, o którym mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, EUNB sporządza projekt decyzji zawieraj ącej jego opinię na podstawie programu działalności emitenta, czy token będący e- pieniądzem spełnia lub prawdopodobnie spełni co najmniej trzy kryteria określone w art. 43 ust. 1, i powiadamia o tym projekcie decyzji właściwy organ macierzystego państwa członkowskiego emitenta, EBC oraz w przypadkach, o których mowa w art. 56 ust. 3 akapit drugi, bank centralny danego państwa członkowskiego.

Właściwy organ emitenta takich tokenów będących e-pieniądzem, EBC oraz, w stosownych przypadkach, bank centralny danego państwa członkowskiego mają 20 dni roboczych od daty powiadomienia o tym projekcie decyzji na przedstawienie uwag i komentarzy w formie pisemnej. EUNB należycie uwzględnia te uwagi i komentarze przed przyjęciem ostatecznej decyzji.

3. 
EUNB podejmuje ostateczną decyzję w sprawie sklasyfikowania tego tokena będącego e-pieniądzem jako znaczącego tokena będącego e-pieniądzem, w terminie 60 dni roboczych od daty powiadomienia, o którym mowa w ust. 1, i niezwłocznie powiadamia o tej decyzji emitenta takiego tokena będącego e-pieniądzem oraz odpowiedni właściwy organ.
4. 
W przypadku gdy token będący e-pieniądzem został sklasyfikowany jako znaczący w drodze decyzji EUNB podjętej na podstawie ust. 3 niniejszego artykułu, uprawnienia nadzorcze w odniesieniu do emitentów tych tokenów będących e-pieniądzem zostają przeniesione z właściwego organu na EUNB zgodnie z art. 117 ust. 4 w terminie 20 dni roboczych od daty powiadomienia o tej decyzji.

EUNB i właściwe organy współpracują ze sobą w celu zapewnienia sprawnego przekazania kompetencji nadzorczych.

5. 
Na zasadzie odstępstwa od ust. 4 uprawnień nadzorczych w odniesieniu do emitentów znaczących tokenów będących e-pieniądzem, denominowanych w walucie urzędowej państwa członkowskiego innej niż euro, nie przekazuje się EUNB, jeżeli oczekuje się, że co najmniej 80 % liczby posiadaczy i wolumenu transakcji dotyczących tych znaczących tokenów będących e-pieniądzem jest lub oczekuje się, że będzie skoncentrowane w macierzystym państwie członkowskim.

Właściwy organ macierzystego państwa członkowskiego emitenta co roku przekazuje EUNB informacje na temat stosowania odstępstwa, o którym mowa w akapicie pierwszym.

Do celów akapitu pierwszego uznaje się, że transakcja ma miejsce w macierzystym państwie członkowskim, jeżeli płatnik lub odbiorca płatności ma siedzibę w tym państwie członkowskim.

Artykuł  58

Szczególne dodatkowe obowiązki mające zastosowanie do emitentów tokenów będących e-pieniądzem

1. 
Instytucje pieniądza elektronicznego emitujące znaczące tokeny będące e-pieniądzem podlegają:
a)
wymogom, o których mowa w art. 36, 37 i 38 oraz w art. 45 ust. 1-4 niniejszego rozporządzenia, zamiast art. 7 dyrektywy 2009/110/WE;
b)
wymogom, o których mowa w art. 35 ust. 2, 3 i 5 oraz art. 45 ust. 5 niniejszego rozporządzenia, zamiast art. 5 dyrektywy 2009/110/WE.

W stosownych przypadkach na zasadzie odstępstwa od art. 36 ust. 9, w odniesieniu do emitentów znaczących tokenów będących e-pieniądzem, zleca się niezależny audyt co sześć miesięcy począwszy od daty decyzji o sklasyfikowaniu tokena będącego e-pieniądzem jako znaczącego zgodnie z art. 56 lub 57.

2. 
Właściwy organ macierzystego państwa członkowskiego może wymagać od instytucji pieniądza elektronicznego emitującej tokeny będące e-pieniądzem, które nie są znaczącymi tokenami, spełnienia któregokolwiek z wymogów, o których mowa w ust. 1, gdy jest to konieczne do wyeliminowania różnych rodzajów ryzyka, jakie przepisy te mają wyeliminować, takich jak ryzyko utraty płynności, ryzyko operacyjne lub ryzyko wynikające z nieprzestrzegania wymogów dotyczących zarządzania rezerwą aktywów.
3. 
Art. 22 i 23 oraz art. 24 ust. 3 mają zastosowanie do tokenów będących e-pieniądzem denominowanych w walucie, która nie jest walutą urzędową jednego z państw członkowskich.

TYTUŁ  V

ZEZWOLENIE NA PROWADZENIE DZIAŁALNOŚCI W CHARAKTERZE DOSTAWCY USŁUG W ZAKRESIE KRYPTOAKTYWÓW ORAZ WARUNKI PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI PRZEZ TYCH DOSTAWCÓW

ROZDZIAŁ  1

Udzielanie zezwolenia dostawcom usług w zakresie kryptoaktywów

Artykuł  59

Zezwolenie

1. 
Zakazane jest świadczenie w Unii usług w zakresie kryptoaktywów, chyba że osoba świadcząca takie usługi jest:
a)
osobą prawną lub innym przedsiębiorstwem, które uzyskały zezwolenie na prowadzenie działalności jako dostawca usług w zakresie kryptoaktywów zgodnie z art. 63; lub
b)
instytucją kredytową, centralnym depozytem papierów wartościowych, firmą inwestycyjną, uczestnikiem rynku, instytucją pieniądza elektronicznego, spółką zarządzającą UCITS lub zarządzającym alternatywnym funduszem inwestycyjnym, którym zezwolono na świadczenie usług w zakresie kryptoaktywów zgodnie z art. 60.
2. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy uzyskali zezwolenie zgodnie z art. 63, muszą mieć siedzibę główną w państwie członkowskim, w którym prowadzą przynajmniej część swojej działalności związanej z usługami w zakresie kryptoaktywów. Ich miejsce faktycznego zarządu musi znajdować się w Unii, a co najmniej jeden z dyrektorów musi mieć miejsce zamieszkania w Unii.
3. 
Dla celów ust. 1 lit. a) inne przedsiębiorstwa, które nie są osobami prawnymi, mogą świadczyć usługi w zakresie kryptoaktywów tylko wówczas, jeżeli forma prawna tych przedsiębiorstw zapewnia poziom ochrony interesów osób trzecich równoważny poziomowi zapewnianemu przez osoby prawne i jeżeli przedsiębiorstwa te podlegaj ą równoważnemu nadzorowi ostrożnościowemu odpowiedniemu dla ich formy prawnej.
4. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów posiadający zezwolenie udzielone zgodnie z art. 63 muszą stale spełniać warunki udzielenia zezwolenia.
5. 
Osoba niebędąca podmiotem świadczącym usługi w zakresie kryptoaktywów nie może posługiwać się nazwą ani nazwą handlową, nie może wydawać materiałów marketingowych ani stosować żadnych innych procesów sugerujących, że jest dostawcą usług w zakresie kryptoaktywów, lub mogących powodować niejasność w tym względzie.
6. 
Właściwy organ, który udziela zezwolenia zgodnie z art. 63, zapewnia, aby w zezwoleniach takich określano usługi w zakresie kryptoaktywów, do których świadczenia uprawnieni są dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów.
7. 
Dostawcom usług w zakresie kryptoaktywów zezwala się na świadczenie usług w zakresie kryptoaktywów w całej Unii w ramach swobody przedsiębiorczości, w tym za pośrednictwem oddziału, albo w ramach swobody świadczenia usług. Od dostawców usług w zakresie kryptoaktywów, którzy świadczą usługi w zakresie kryptoaktywów w wymiarze transgranicznym, nie wymaga się posiadania fizycznej obecności na terytorium przyjmuj ącego państwa członkowskiego.
8. 
Dostawca usług w zakresie kryptoaktywów pragnący poszerzyć zakres swojego zezwolenia o usługi w zakresie kryptoaktywów zgodnie z art. 63 zwracają się do właściwego organu, który udzielił pierwotnego zezwolenia, o rozszerzenie zezwolenia, uzupełniając i uaktualniając informacje, o których mowa w art. 62. Wniosek o rozszerzenie zezwolenia podlega rozpatrzeniu zgodnie z art. 63.
Artykuł  60

Świadczenie usług w zakresie kryptoaktywów przez niektóre podmioty finansowe

1. 
Instytucja kredytowa może świadczyć usługi w zakresie kryptoaktywów, jeżeli co najmniej 40 dni roboczych przed rozpoczęciem świadczenia tych usług przekaże właściwemu organowi macierzystego państwa członkowskiego informacje, o których mowa w ust. 7.
2. 
Centralny depozyt papierów wartościowych, który uzyskał zezwolenie na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 909/2014 48 , może świadczyć usługi przechowywania kryptoaktywów i administrowania nimi w imieniu klientów tylko wówczas, jeżeli co najmniej 40 dni roboczych przed rozpoczęciem świadczenia takich usług przekaże właściwemu organowi macierzystego państwa członkowskiego informacje, o których mowa w ust. 7 niniejszego artykułu.

Do celów akapitu pierwszego niniejszego ustępu, zapewnianie przechowywania kryptoaktywów i administrowania nimi w imieniu klientów uznaje się za równoważne z udostępnianiem lub prowadzeniem rachunków papierów wartościowych w związku z usługą rozrachunku, o której mowa w sekcji B pkt 3 załącznika do rozporządzenia (UE) nr 909/2014.

3. 
Firma inwestycyjna może świadczyć w Unii usługi w zakresie kryptoaktywów równoważne usługom inwestycyjnym i działalności inwestycyjnej, w odniesieniu do których posiada wyraźne zezwolenie na podstawie dyrektywy 2014/65/UE, jeżeli co najmniej 40 dni roboczych przed rozpoczęciem świadczenia tych usług przekaże właściwemu organowi macierzystego państwa członkowskiego informacje, o których mowa w ust. 7 niniejszego artykułu.

Do celów niniejszego ustępu:

a)
zapewnianie przechowywania kryptoaktywów i administrowania nimi w imieniu klientów uznaje się za równoważne z usługą dodatkową, o której mowa w sekcji B pkt 1 załącznika I do dyrektywy 2014/65/UE;
b)
prowadzenie platformy obrotu kryptoaktywami uznaje się za równoważne z prowadzeniem wielostronnej platformy obrotu i prowadzeniem zorganizowanej platformy obrotu, o których mowa odpowiednio w sekcji A pkt 8 i 9 załącznika I do dyrektywy 2014/65/UE;
c)
wymianę kryptoaktywów na środki pieniężne i inne kryptoaktywa uznaje się za równoważne z zawieraniem transakcji na własny rachunek, o czym mowa w sekcji A pkt 3 załącznika I do dyrektywy 2014/65/UE;
d)
wykonywanie zleceń związanych z kryptoaktywami w imieniu klientów uznaje się za równoważne z wykonywaniem zleceń w imieniu klientów, o którym mowa w sekcji A pkt 2 załącznika I do dyrektywy 2014/65/UE;
e)
plasowanie kryptoaktywów uznaje się za równoważne gwarantowaniu emisji lub subemisji instrumentów finansowych z gwarancją przejęcia emisji oraz subemisji instrumentów finansowych bez gwarancji przej ęcia emisji, o których mowa odpowiednio w sekcji A pkt 6 i 7 załącznika I do dyrektywy 2014/65/UE;
f)
przyjmowanie i przekazywanie zleceń związanych z kryptoaktywami w imieniu klientów uznaje się za równoważne z przyjmowaniem i przekazywaniem zleceń dotyczących co najmniej jednego spośród instrumentów finansowych, o których mowa w sekcji A pkt 1 załącznika I do dyrektywy 2014/65/UE;
g)
doradztwo w zakresie kryptoaktywów uznaje się za równoważne z doradztwem inwestycyjnym, o którym mowa w sekcji A pkt 5 załącznika I do dyrektywy 2014/65/UE;
h)
zarządzanie portfelem kryptoaktywów uznaje się za równoważne z zarządzaniem portfelem, o którym mowa w sekcji A pkt 4 załącznika I do dyrektywy 2014/65/UE.
4. 
Instytucja pieniądza elektronicznego, która uzyskała zezwolenie na mocy dyrektywy 2009/110/WE, może świadczyć usługi przechowywania kryptoaktywów i administrowania nimi w imieniu klientów oraz usługi transferu krypto- aktywów w imieniu klientów w odniesieniu do tokenów będących e-pieniądzem, które emituje, jeżeli co najmniej 40 dni roboczych przed rozpoczęciem świadczenia takich usług przekaże właściwemu organowi macierzystego państwa członkowskiego informacje, o których mowa w ust. 7 niniejszego artykułu.
5. 
Spółka zarządzająca UCITS lub zarządzający alternatywnym funduszem inwestycyjnym mogą świadczyć usługi w zakresie kryptoaktywów równoważne usługom w zakresie zarządzania portfelami inwestycyjnymi i usługom pobocznym, w odniesieniu do których posiadają zezwolenie na podstawie dyrektywy 2009/65/WE lub dyrektywy 2011/61/UE, jeżeli co najmniej 40 dni roboczych przed rozpoczęciem świadczenia tych usług przekażą właściwemu organowi macierzystego państwa członkowskiego informacje, o których mowa w ust. 7 niniejszego artykułu.

Do celów niniejszego ustępu:

a)
przyjmowanie i przekazywanie zleceń związanych z kryptoaktywami w imieniu klientów uznaje się za równoważne z przyjmowaniem i przekazywaniem zleceń dotyczących instrumentów finansowych, o których mowa w art. 6 ust. 4 lit. b) ppkt (iii) dyrektywy 2011/61/UE;
b)
doradztwo w zakresie kryptoaktywów uznaje się za równoważne z doradztwem inwestycyjnym, o którym mowa w art. 6 ust. 4 lit. b) ppkt (i) dyrektywy 2011/61/UE oraz w art. 6 ust. 3 lit. b) ppkt (i) dyrektywy 2009/65/WE;
c)
świadczenie usług w zakresie zarządzania portfelem kryptoaktywów uznaje się za równoważne usługom, o których mowa w art. 6 ust. 4 lit. a) dyrektywy 2011/61/UE i w art. 6 ust. 3 lit. a) dyrektywy 2009/65/WE.
6. 
Uczestnik rynku posiadający zezwolenie na podstawie dyrektywy 2014/65/UE może prowadzić platformę obrotu kryptoaktywami, jeżeli co najmniej 40 dni roboczych przed rozpoczęciem świadczenia takich usług przekaże właściwemu organowi macierzystego państwa członkowskiego informacje, o których mowa w ust. 7 niniejszego artykułu.
7. 
Do celów ust. 1-6 przekazuje się powiadomienie zawierające następujące informacje:
a)
program działania określający rodzaje usług w zakresie kryptoaktywów, które dostawca usług w zakresie kryptoak- tywów ubiegający się o zezwolenie zamierza świadczyć, w tym miejsce i sposób świadczenia tych usług;
b)
opis:
(i)
mechanizmów kontroli wewnętrznej, polityk i procedur służących zapewnieniu zgodności z przepisami prawa krajowego transponującymi dyrektywę (UE) 2015/849;
(ii)
ram oceny ryzyka na potrzeby zarządzania ryzykiem związanym z praniem pieniędzy i finansowaniem terroryzmu; oraz
(iii)
planu ciągłości działania;
c)
dokumentacj ę techniczną systemów ICT i rozwiązań w zakresie bezpieczeństwa oraz ich opis w języku niespecjalis- tycznym;
d)
opis procedury wyodrębnienia kryptoaktywów i środków pieniężnych klienta;
e)
opis polityki w zakresie przechowywania i administrowania w przypadku zamiaru świadczenia usług w zakresie przechowywania kryptoaktywów i administrowania nimi w imieniu klientów;
f)
opis przepisów operacyjnych platformy obrotu oraz procedur i systemu wykrywania nadużyć na rynku w przypadku zamiaru prowadzenia platformy obrotu kryptoaktywami;
g)
opis niedyskryminacyjnej polityki handlowej regulującej stosunki z klientami oraz opis metody określania ceny kryptoaktywów, które dany podmiot oferuje do wymiany na środki pieniężne lub inne kryptoaktywa w przypadku zamiaru wymiany kryptoaktywów na środki pieniężne lub na inne kryptoaktywa;
h)
opis polityki realizowania zleceń w przypadku zamiaru realizowania zleceń dotyczących kryptoaktywów w imieniu klientów;
i)
dowody potwierdzaj ące, że osoby fizyczne świadczące usługi doradztwa w imieniu dostawcy usług w zakresie kryp- toaktywów ubiegającego się o zezwolenie lub zarządzające portfelami w imieniu dostawcy usług w zakresie krypto- aktywów ubiegającego się o zezwolenie posiadaj ą wiedzę ogólną i fachową niezbędne do wywiązania się ze swoich obowiązków w przypadku zamiaru świadczenia usług doradztwa w zakresie kryptoaktywów lub zarządzania portfelem kryptoaktywów;
j)
czy usługa w zakresie kryptoaktywów dotyczy tokenów powiązanych z aktywami, tokenów będących e-pieniądzem czy innych kryptoaktywów;
k)
informacje na temat sposobu świadczenia usług transferu kryptoaktywów w imieniu klientów w przypadku zamiaru świadczenia takich usług transferu.
8. 
Właściwy organ otrzymujący powiadomienie, o którym mowa w ust. 1-6, ocenia w terminie 20 dni roboczych od otrzymania go, czy przekazano wszystkie wymagane informacje. Jeżeli właściwy organ stwierdzi, że powiadomienie nie jest kompletne, niezwłocznie informuje o tym podmiot powiadamiaj ący i wyznacza termin, w którym podmiot ten jest zobowiązany do przekazania brakujących informacji.

Termin przekazania wszelkich brakuj ących informacji nie przekracza 20 dni roboczych od daty ich zażądania. Do czasu upływu tego terminu zawiesza się bieg wszystkich terminów określonych w ust. 1-6. Właściwy organ może wystosowywać według własnego uznania dalsze żądania uzupełnienia lub wyjaśnienia informacji, jednak nie powodują one zawieszenia biegu terminów określonych w ust. 1-6.

Podmiot świadczący usługi w zakresie kryptoaktywów nie rozpoczyna świadczenia tych usług, dopóki powiadomienie jest niekompletne.

9. 
Podmioty, o których mowa w ust. 1-6, nie są zobowiązane do przedkładania informacji, o których mowa w ust. 7, jeżeli zostały one wcześniej przedłożone właściwemu organowi i są identyczne. Przedkładając informacje, o których mowa w ust. 7, podmioty, o których mowa w ust. 1-6, wyraźnie stwierdzają, że nieprzedłożone ponownie informacje są nadal aktualne.
10. 
Jeżeli podmioty, o których mowa w ust. 1-6 niniejszego artykułu, świadczą usługi w zakresie kryptoaktywów, nie podlegają one przepisom art. 62, 63, 64, 67, 83 i 84.
11. 
Prawo do świadczenia usług w zakresie kryptoaktywów, o którym mowa w ust. 1-6 niniejszego artykułu, ustaje po cofnięciu odpowiedniego zezwolenia, które umożliwiło danemu podmiotowi świadczenie usług w zakresie krypto- aktywów bez konieczności uzyskania zezwolenia zgodnie z art. 59.
12. 
Właściwy organ przekazuje ESMA informacje określone w art. 109 ust. 5 po sprawdzeniu kompletności informacji otrzymanych, o których mowa w ust. 7.

ESMA udostępnia takie informacje w rejestrze, o którym mowa w art. 109, najpóźniej w dniu rozpoczęcia planowanego świadczenia usług w zakresie kryptoaktywów.

13. 
ESMA, w ścisłej współpracy z EUNB, opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu dokładniejszego określenia informacji, o których mowa w ust. 7.

ESMA przedstawi Komisji projekty regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, do dnia 30 czerwca 2024 r.

Komisja jest uprawniona do uzupełniania niniejszego rozporządzenia poprzez przyjmowanie regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, zgodnie z art. 10-14 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.

14. 
ESMA, w ścisłej współpracy z EUNB, opracowuje projekty wykonawczych standardów technicznych w celu określenia standardowych formularzy, wzorów i procedur na potrzeby powiadomienia, o którym mowa w ust. 7.

ESMA przedstawi Komisji projekty wykonawczych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, do dnia 30 czerwca 2024 r.

Komisja jest uprawniona do przyjmowania wykonawczych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, zgodnie z art. 15 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.

Artykuł  61

Świadczenie usług w zakresie kryptoaktywów z wyłącznej inicjatywy klienta

1. 
Jeżeli klient mający siedzibę lub znajduj ący się w Unii inicjuje z własnej wyłącznej inicjatywy świadczenie usługi w zakresie kryptoaktywów lub prowadzenie działalności w zakresie kryptoaktywów przez firmę z państwa trzeciego, przewidziany w art. 59 wymóg uzyskania zezwolenia nie ma zastosowania do świadczenia tej usługi w zakresie kryp- toaktywów lub prowadzenia działalności w zakresie kryptoaktywów przez firmę z państwa trzeciego na rzecz tego klienta, co obejmuje również relacje specyficznie związane ze świadczeniem tej usługi w zakresie kryptoaktywów lub prowadzeniem działalności w zakresie kryptoaktywów.

Bez uszczerbku dla relacji wewn ątrzgrupowych, w przypadku gdy firma z państwa trzeciego, w tym za pośrednictwem podmiotu działającego w jej imieniu lub mającego z nią bliskie powiązania bądź innej osoby działającej w imieniu takiego podmiotu, oferuje usługi klientom lub potencjalnym klientom w Unii, niezależnie od wykorzystywanych środków komunikacji, promocji lub reklamy w Unii, nie uznaje się tego za usługę świadczoną z własnej wyłącznej inicjatywy klienta.

Akapit drugi stosuje się niezależnie od wszelkich klauzul umownych lub zastrzeżeń prawnych zawierających odmienne stwierdzenia, włącznie z wszelkimi klauzulami lub zastrzeżeniami, że świadczenie usług przez firmę z państwa trzeciego uznaje się za usługę świadczoną z własnej wyłącznej inicjatywy klienta.

2. 
Własna wyłączna inicjatywa klienta, o której mowa w ust. 1, nie uprawnia firmy z państwa trzeciego, by w odniesieniu do tego klienta prowadziła obrót nowymi rodzajami kryptoaktywów ani świadczyła na jego rzecz nowe kategorie usług w zakresie kryptoaktywów.
3. 
Do dnia 30 grudnia 2024 r. ESMA wyda zgodnie z art. 16 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010 wytyczne w celu określenia sytuacji, w których uznaje się, że firma z państwa trzeciego prowadzi akwizycję wśród klientów mających siedzib ę lub znajdujących się w Unii.

Aby wspierać konwergencj ę i promować spójny nadzór w odniesieniu do ryzyka nadużyć niniejszego artykułu, ESMA wydaje również zgodnie z art. 16 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010 wytyczne dotyczące praktyk nadzorczych w celu wykrywania obchodzenia przepisów niniejszego rozporządzenia i zapobiegania mu.

Artykuł  62

Zezwolenie na prowadzenie działalności w charakterze dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów

1. 
Osoby prawne lub inne przedsiębiorstwa, które zamierzają świadczyć usługi w zakresie kryptoaktywów, składają do właściwego organu swojego macierzystego państwa członkowskiego wniosek o zezwolenie na prowadzenie działalności w charakterze dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów.
2. 
Wniosek, o którym mowa w ust. 1, zawiera wszystkie następujące informacje:
a)
nazwę, w tym nazwę prawną i każdą inną nazwę handlową, która ma być używana, identyfikator osoby prawnej dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów ubiegającego się o zezwolenie, adres strony internetowej prowadzonej przez tego dostawcę, kontaktowy adres e-mail, numer telefonu kontaktowego oraz jego adres fizyczny;
b)
formę prawną dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów ubiegającego się o zezwolenie;
c)
w stosownych przypadkach statut lub umowę spółki dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów ubiegającego się o zezwolenie;
d)
program działania określający rodzaje usług w zakresie kryptoaktywów, które dostawca usług w zakresie kryptoak- tywów ubiegający się o zezwolenie zamierza świadczyć, w tym miejsce i sposób świadczenia tych usług;
e)
dowód potwierdzaj ący, że dostawca usług w zakresie kryptoaktywów ubiegający się o zezwolenie spełnia wymogi dotyczące zabezpieczeń ostrożnościowych określone w art. 67;
f)
opis zasad zarządzania przyjętych przez dostawcę usług w zakresie kryptoaktywów ubiegającego się o zezwolenie;
g)
dowód potwierdzający, że członkowie organu zarządzającego dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów ubiegającym się o zezwolenie cieszą się wystarczająco dobrą opinią i posiadają odpowiednią wiedzę, umiejętności i doświadczenie potrzebne do zarządzania tym dostawcą;
h)
tożsamość wszelkich akcjonariuszy lub udziałowców - niezależnie od tego, czy bezpośrednich, czy pośrednich - posiadaj ących znaczne pakiety akcji lub znaczne udziały w dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów ubiegaj ącym się o zezwolenie oraz wartość tych pakietów akcji lub tych udziałów, a także dowód, że osoby te cieszą się wystarczaj ąco dobrą opinią;
i) 49
 opis mechanizmów kontroli wewnętrznej dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów ubiegającego się o zezwolenie, polityki i procedur w zakresie identyfikowania i oceny ryzyka oraz zarządzania ryzykiem, w tym w zakresie prania pieniędzy i finansowania terroryzmu, oraz opis planu ciągłości działania;
j)
dokumentacj ę techniczną systemów ICT i rozwiązań w zakresie bezpieczeństwa wraz z opisem w języku niespecja- listycznym;
k)
opis procedury wyodrębnienia kryptoaktywów i środków pieniężnych klienta;
l)
opis procedur rozpatrywania skarg przyjętych przez dostawcę usług w zakresie kryptoaktywów ubiegającego się o zezwolenie;
m)
jeżeli dostawca usług w zakresie kryptoaktywów ubiegaj ący się o zezwolenie zamierza zapewniać przechowywanie kryptoaktywów i administrowanie nimi w imieniu klientów - opis polityki w zakresie przechowywania i administrowania;
n)
jeżeli dostawca usług w zakresie kryptoaktywów ubiegający się o zezwolenie zamierza prowadzić platformę obrotu kryptoaktywami - opis przepisów operacyjnych platformy obrotu oraz procedury i systemu wykrywania nadużyć na rynku;
o)
jeżeli dostawca usług w zakresie kryptoaktywów ubiegający się o zezwolenie zamierza wymieniać kryptoaktywa na środki pieniężne lub na inne kryptoaktywa - opis niedyskryminuj ącej polityki handlowej regulującej stosunki z klientami oraz opis metody określania ceny kryptoaktywów, które dany dostawca usług w zakresie kryptoaktywów ubiegający się o zezwolenie oferuje do wymiany na środki pieniężne lub inne kryptoaktywa;
p)
opis polityki wykonywania zleceń, jeżeli dostawca usług w zakresie kryptoaktywów ubiegający się o zezwolenie zamierza realizować zlecenia dotyczące kryptoaktywów w imieniu klientów;
q)
jeżeli dostawca usług w zakresie kryptoaktywów ubiegający się o zezwolenie zamierza świadczyć usługi doradztwa w zakresie kryptoaktywów lub zarządzania portfelem kryptoaktywów - potwierdzenie, że osoby fizyczne udzielające porad w imieniu dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów ubiegającego się o zezwolenie lub zarządzające portfelami w imieniu dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów ubiegającego się o zezwolenie posiadają wiedzę i doświadczenie niezbędne do wywiązania się ze swoich obowiązków;
r)
jeżeli dostawca usług w zakresie kryptoaktywów ubiegaj ący się o zezwolenie zamierza świadczyć usługi transferu kryptoaktywów w imieniu klientów - informacje na temat sposobu świadczenia takich usług transferu;
s)
rodzaj kryptoaktywów, których dotyczy usługa w zakresie kryptoaktywów.
3. 
Do celów ust. 2 lit. g) i h) dostawca usług w zakresie kryptoaktywów ubiegaj ący się o zezwolenie przedstawia dowody potwierdzające wszystkie następujące informacje:
a)
w odniesieniu do wszystkich członków organu zarządzającego dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów ubiegającego się o zezwolenie - potwierdzenie, że dana osoba nie widnieje w rejestrze karnym jako osoba, wobec której wydano wyrok skazujący, ani nie nałożono na nią kar na podstawie mających zastosowanie przepisów prawa handlowego, prawa dotyczącego niewypłacalności oraz przepisów dotyczących usług finansowych, lub przepisów dotyczących przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, zwalczania nadużyć finansowych lub odpowiedzialności zawodowej;
b)
że członkowie organu zarządzającego dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów ubiegaj ącego się o zezwolenie kolektywnie posiadają odpowiednią wiedzę, umiejętności i doświadczenie do zarządzania dostawcą usług w zakresie kryptoaktywów ubiegającym się o zezwolenie oraz że osoby te są zobowiązane poświęcać wystarczająco dużo czasu na wykonywanie swoich obowiązków;
c)
w odniesieniu do wszystkich akcjonariuszy lub udziałowców - niezależnie od tego, czy bezpośrednich, czy pośrednich - posiadających znaczne pakiety akcji lub znaczne udziały w dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów ubiegającym się o zezwolenie - potwierdzenie, że dana osoba nie widnieje w rejestrze karnym jako osoba, wobec której wydano wyrok skazujący, ani nie nałożono na nią kar na podstawie mających zastosowanie przepisów prawa handlowego, prawa dotyczącego niewypłacalności oraz przepisów dotyczących usług finansowych, lub przepisów dotyczących przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, zwalczania nadużyć finansowych lub odpowiedzialno ści zawodowej.
4. 
Właściwy organ nie wymaga od dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów ubiegającego się o zezwolenie dostarczenia informacji, o których mowa w ust. 2 i 3 niniejszego artykułu, które już otrzymał na podstawie odpowiednich procedur wydawania zezwoleń zgodnie z dyrektywą 2009/110/WE, dyrektywą 2014/65/UE, dyrektywą (UE) 2015/2366 lub na podstawie prawa krajowego mającego zastosowanie do usług w zakresie kryptoaktywów przed dniem 29 czerwca 2023 r., pod warunkiem że takie uprzednio przedłożone informacje lub dokumenty są nadal aktualne.
5. 
ESMA, w ścisłej współpracy z EUNB, opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu doprecyzowania informacji, o których mowa w ust. 2 i 3.

ESMA przedstawi Komisji projekty regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, do dnia 30 czerwca 2024 r.

Komisja jest uprawniona do uzupełniania niniejszego rozporządzenia poprzez przyjmowanie regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, zgodnie z art. 10-14 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.

6. 
ESMA, w ścisłej współpracy z EUNB, opracowuje projekty wykonawczych standardów technicznych w celu ustanowienia standardowych formularzy, wzorów i procedur dotyczących informacji, które należy zawrzeć we wniosku o zezwolenie na prowadzenie działalności w charakterze dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów.

ESMA przedstawi Komisji projekty wykonawczych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, do dnia 30 czerwca 2024 r.

Komisja jest uprawniona do przyjmowania wykonawczych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, zgodnie z art. 15 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.

Artykuł  63

Ocena wniosku o zezwolenie oraz udzielenie lub odmowa udzielenia zezwolenia

1. 
Właściwy organ niezwłocznie potwierdza na piśmie dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów ubiegającemu się o zezwolenie otrzymanie wniosku zgodnie z art. 62 ust. 1, a w każdym razie w ciągu pięciu dni roboczych od jego otrzymania.
2. 
Właściwy organ ocenia w ciągu 25 dni roboczych od otrzymania wniosku zgodnie z art. 62 ust. 1, czy wniosek ten jest kompletny, sprawdzając, czy zawarto w nim informacje wymienione w art. 62 ust. 2.

Jeżeli wniosek nie jest kompletny, właściwy organ określa termin przekazania wszelkich brakujących informacji przez dostawcę usług w zakresie kryptoaktywów ubiegającego się o zezwolenie.

3. 
Właściwy organ może odmówić rozpatrzenia wniosku, jeżeli pozostaje on niekompletny po upływie terminu określonego zgodnie z ust. 2 akapit drugi.
4. 
Kiedy wniosek jest kompletny, właściwy organ niezwłocznie powiadamia o tym dostawcę usług w zakresie kryp- toaktywów ubiegającego się o zezwolenie.
5. 
Przed udzieleniem lub odmową udzielenia zezwolenia na prowadzenie działalności w charakterze dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów właściwy organ konsultuje się z właściwym organem innego państwa członkowskiego, jeżeli dostawca usług w zakresie kryptoaktywów ubiegający się o zezwolenie jest w stosunku do instytucji kredytowej, centralnego depozytu papierów wartościowych, firmy inwestycyjnej, uczestnika rynku, spółki zarządzającej UCITS, zarządzającego alternatywnym funduszem inwestycyjnym, instytucji płatniczej, zakładu ubezpieczeń, instytucji pieniądza elektronicznego lub instytucji pracowniczych programów emerytalnych, które posiadają zezwolenie w tym innym państwie członkowskim:
a)
jednostką zależną;
b)
jednostką zależną jednostki dominującej tego podmiotu; lub
c)
kontrolowany przez te same osoby fizyczne lub prawne, które kontroluj ą ten podmiot.
6. 
Przed udzieleniem lub odmową udzielenia zezwolenia na prowadzenie działalności w charakterze dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów właściwy organ:
a)
może konsultować się z właściwymi organami ds. przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu oraz jednostkami analityki finansowej w celu sprawdzenia, czy dostawca usług w zakresie kryptoaktywów ubiegający się o zezwolenie nie był objęty dochodzeniem w sprawie działalności związanej z praniem pieniędzy lub finansowaniem terroryzmu;
b)
zapewnia, aby dostawca usług w zakresie kryptoaktywów ubiegający się o zezwolenie, który prowadzi zakłady lub korzysta z usług osób trzecich mających siedzibę w państwach trzecich wysokiego ryzyka określonych na podstawie art. 9 dyrektywy (UE) 2015/849, przestrzegał przepisów prawa krajowego transponujących art. 26 ust. 2, art. 45 ust. 3 i art. 45 ust. 5 tej dyrektywy;
c)
w stosownych przypadkach zapewnia, aby dostawca usług w zakresie kryptoaktywów ubiegający się o zezwolenie wprowadził odpowiednie procedury w celu zapewnienia zgodności z przepisami prawa krajowego transponuj ącymi art. 18a ust. 1 i 3 dyrektywy (UE) 2015/849.
7. 
W przypadku bliskich powiązań między dostawcą usług w zakresie kryptoaktywów ubiegającym się o zezwolenie a inną osobą fizyczną lub prawną właściwy organ udziela zezwolenia tylko wówczas, gdy powiązania te nie stanowią przeszkody w skutecznym wykonywaniu funkcji nadzorczych.
8. 
Właściwy organ odmawia wydania zezwolenia, jeżeli skuteczne wykonywanie funkcji nadzorczych nie jest możliwe z powodu przepisów ustawowych, wykonawczych lub administracyjnych państwa trzeciego mających zastosowanie do co najmniej jednej z osób fizycznych lub prawnych, z którymi dostawca usług w zakresie kryptoaktywów ma bliskie powiązania, bądź też z powodu trudności związanych z ich egzekwowaniem.
9. 
Właściwy organ ocenia w ciągu 40 dni roboczych od otrzymania kompletnego wniosku, czy dostawca usług w zakresie kryptoaktywów ubiegający się o zezwolenie spełnia wymogi określone w niniejszym tytule, oraz przyjmuje w pełni uzasadnioną decyzję o udzieleniu lub odmowie udzielenia zezwolenia na prowadzenie działalności w charakterze dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów. Właściwy organ powiadamia ubiegającego się o zezwolenie o swojej decyzji w ciągu pięciu dni roboczych od dnia jej wydania. W ocenie tej uwzględnia się charakter, skalę i stopień złożoności usług w zakresie kryptoaktywów, które dostawca usług w zakresie kryptoaktywów ubiegaj ący się o zezwolenie zamierza świadczyć.
10. 
Właściwy organ odmawia udzielenia zezwolenia na prowadzenie działalności w charakterze dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, jeżeli istnieją obiektywne i możliwe do wykazania powody, by sądzić, że:
a)
organ zarządzający dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów ubiegającego się o zezwolenie stanowi zagrożenie dla skutecznego, prawidłowego i ostrożnego zarządzania tym dostawcą oraz dla ciągłości jego działania, a także dla odpowiedniego uwzględniania interesów jego klientów oraz kwestii integralności rynku lub naraża dostawcę usług w zakresie kryptoaktywów ubiegającego się o zezwolenie na poważne ryzyko związane z praniem pieniędzy lub finansowaniem terroryzmu;
b)
członkowie organu zarządzającego dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów ubiegającego się o zezwolenie nie spełniają kryteriów określonych w art. 68 ust. 1;
c)
akcjonariusze lub udziałowcy - niezależnie od tego, czy bezpośredni, czy pośredni - którzy posiadają znaczne pakiety akcji lub znaczne udziały w dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów ubiegającym się o zezwolenie, nie spełniają kryteriów wystarczaj ąco dobrej opinii określonych w art. 68 ust. 2;
d)
dostawca usług w zakresie kryptoaktywów ubiegający się o zezwolenie nie spełnia lub istnieje prawdopodobie ństwo, że nie spełni któregokolwiek z wymogów niniejszego tytułu.
11. 
ESMA i EUNB wspólnie wydają zgodnie z odpowiednio art. 16 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010 oraz art. 16 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010 wytyczne dotyczące oceny odpowiedniości członków organu zarządzającego dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów ubiegającego się o zezwolenie oraz akcjonariuszy lub udziałowców - niezależnie od tego, czy bezpośrednich, czy pośrednich - posiadających znaczne pakiety akcji lub znaczne udziały w dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów ubiegaj ącym się o zezwolenie.

ESMA i EUNB wydadzą wytyczne, o których mowa w akapicie pierwszym, do dnia 30 czerwca 2024 r.

12. 
Podczas okresu oceny przewidzianego w ust. 9 i nie później niż dwudziestego roboczego dnia tego okresu właściwy organ może zwrócić się o dalsze informacje potrzebne do ukończenia oceny. Wniosek ten przekazuje się na piśmie dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów ubiegającemu się o zezwolenie z wyszczególnieniem dodatkowych wymaganych informacji.

Okres na dokonanie oceny na podstawie ust. 9 zostaje zawieszony na okres między dniem złożenia przez właściwy organ wniosku o brakujące informacje a otrzymaniem przez niego odpowiedzi na ten wniosek od dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów ubiegającego się o zezwolenie. Okres zawieszenia nie przekracza 20 dni roboczych. Właściwy organ może wystosowywać według własnego uznania ewentualne dalsze wnioski o uzupełnienie lub wyjaśnienie informacji, jednak wnioski te nie powodują zawieszenia biegu okresu oceny na podstawie ust. 9.

13. 
Właściwy organ, w ciągu dwóch dni roboczych od udzielenia zezwolenia, przekazuje ESMA informacje określone w art. 109 ust. 5. Właściwy organ informuje ponadto ESMA o każdej odmowie udzielenia zezwolenia. ESMA udostępnia informacj ę, o której mowa w art. 109 ust. 5 w rejestrze, o którym mowa w tym artykule, najpóźniej w dniu rozpoczęcia świadczenia usług w zakresie kryptoaktywów.
Artykuł  64

Cofnięcie zezwolenia na prowadzenie działalności w charakterze dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów

1. 
Właściwy organ cofa zezwolenie na prowadzenie działalności w charakterze dostawcy usług w zakresie kryptoak- tywów, gdy dostawca usług w zakresie kryptoaktywów:
a)
nie skorzystał z zezwolenia w ciągu 12 miesięcy od jego udzielenia;
b)
jednoznacznie zrzekł się swojego zezwolenia;
c)
przez dziewięć kolejnych miesięcy nie świadczył usług w zakresie kryptoaktywów;
d)
uzyskał zezwolenie w sposób sprzeczny z prawem, na przykład składając fałszywe oświadczenia we wniosku o zezwolenie;
e)
nie spełnia już warunków, na których podstawie zezwolenie zostało udzielone, i nie podjął w określonym terminie działania naprawczego, którego zażądał właściwy organ;
f)
nie dysponuje skutecznymi systemami, procedurami ani mechanizmami służącymi wykrywaniu prania pieniędzy i finansowaniu terroryzmu i zapobiegania im zgodnie z dyrektywą (UE) 2015/849;
g)
poważnie naruszył przepisy niniejszego rozporządzenia, w tym przepisy dotyczące ochrony posiadaczy kryptoak- tywów lub klientów dostawców usług w zakresie kryptoaktywów lub dotyczące integralności rynku.
2. 
Właściwy organ może cofnąć zezwolenie na prowadzenie działalności w charakterze dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów w każdej z poniższych sytuacji:
a)
dostawca usług w zakresie kryptoaktywów naruszył przepisy krajowe transponujące dyrektywę (UE) 2015/849;
b)
dostawca usług w zakresie kryptoaktywów utracił zezwolenie na prowadzenie działalności w charakterze instytucji płatniczej lub zezwolenie na prowadzenie działalności w charakterze instytucji pieniądza elektronicznego, przy czym dostawca ten nie naprawił tej sytuacji w ciągu 40 dni kalendarzowych.
3. 
Jeżeli właściwy organ cofa zezwolenie na prowadzenie działalności w charakterze dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów bezzwłocznie powiadamia on o tym fakcie ESMA i pojedyncze punkty kontaktowe przyjmuj ących państw członkowskich. ESMA udostępnia te informacje w rejestrze, o którym mowa w art. 109.
4. 
Właściwy organ może ograniczyć cofnięcie zezwolenia do konkretnej usługi w zakresie kryptoaktywów.
5. 
Przed cofnięciem zezwolenia na prowadzenie działalności w charakterze dostawcy usług w zakresie kryptoak- tywów właściwy organ konsultuje się z właściwym organem innego państwa członkowskiego, w przypadku gdy dostawca usług w zakresie kryptoaktywów jest:
a)
jednostką zależną dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów posiadaj ącego zezwolenie w tym innym państwie członkowskim;
b)
jednostką zależną jednostki dominuj ącej dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów posiadającego zezwolenie w tym innym państwie członkowskim;
c)
kontrolowany przez te same osoby fizyczne lub prawne, które kontroluj ą dostawcę usług w zakresie kryptoaktywów posiadającego zezwolenie w tym innym państwie członkowskim.
6. 
Przed cofnięciem zezwolenia na prowadzenie działalności w charakterze dostawcy usług w zakresie kryptoak- tywów właściwy organ może skonsultować się z organem właściwym do nadzorowania przestrzegania przez dostawcę usług w zakresie kryptoaktywów przepisów dotyczących przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu.
7. 
EUNB, ESMA i dowolny właściwy organ przyjmuj ącego państwa członkowskiego mogą w dowolnym czasie zwrócić się do właściwego organu macierzystego państwa członkowskiego o sprawdzenie, czy dostawca usług w zakresie kryptoaktywów nadal spełnia warunki, na których podstawie udzielono mu zezwolenia, gdy istnieją powody, by podejrzewać, że już tak nie jest.
8. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów ustanawiaj ą, wdrażają i utrzymują odpowiednie procedury zapewniające terminowe i uporządkowane przenoszenie kryptoaktywów i środków pieniężnych swoich klientów do innego dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów w przypadku cofnięcia zezwolenia.
Artykuł  65

Transgraniczne świadczenie usług w zakresie kryptoaktywów

1. 
Dostawca usług w zakresie kryptoaktywów, którzy zamierza świadczyć usługi w zakresie kryptoaktywów w więcej niż jednym państwie członkowskim, przedstawia następujące informacje właściwemu organowi macierzystego państwa członkowskiego:
a)
wykaz państw członkowskich, w których dostawca usług w zakresie kryptoaktywów zamierza świadczyć swoje usługi;
b)
usługi w zakresie kryptoaktywów, które dostawca usług w zakresie kryptoaktywów zamierza świadczyć w wymiarze transgranicznym;
c)
datę rozpoczęcia planowanego świadczenia usług w zakresie kryptoaktywów;
d)
wykaz wszystkich innych rodzajów działalności prowadzonej przez dostawcę usług w zakresie kryptoaktywów nieobjętych niniejszym rozporządzeniem.
2. 
W terminie 10 dni roboczych od otrzymania informacji, o których mowa w ust. 1, właściwy organ macierzystego państwa członkowskiego przekazuje te informacje pojedynczym punktom kontaktowym przyjmuj ących państw członkowskich, ESMA oraz EUNB.
3. 
Właściwy organ państwa członkowskiego, które udzieliło zezwolenia, bezzwłocznie informuje dostawcę usług w zakresie kryptoaktywów o powiadomieniu, o którym mowa w ust. 2.
4. 
Dostawca usług w zakresie kryptoaktywów może rozpocząć świadczenie swoich usług w państwie członkowskim innym niż jego macierzyste państwo członkowskie z dniem otrzymania powiadomienia, o którym mowa w ust. 3, lub najpóźniej począwszy od piętnastego dnia kalendarzowego od dnia przedłożenia informacji, o których mowa w ust. 1.

ROZDZIAŁ  2

Obowiązki, którym podlegają wszyscy dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów

Artykuł  66

Obowiązek uczciwego, rzetelnego i profesjonalnego działania zgodnie z najlepiej pojętym interesem klientów

1. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów działają uczciwie, rzetelnie i profesjonalnie zgodnie z najlepiej pojętym interesem swoich klientów i potencjalnych klientów.
2. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów przekazują swoim klientom uczciwe, jasne i niewprowadzaj ące w błąd informacje, w tym w materiałach marketingowych, które muszą być oznaczone jako takie. Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów nie mogą, umyślnie lub w wyniku zaniedbania, wprowadzać klienta w błąd w odniesieniu do rzeczywistych lub domniemanych korzyści związanych z jakimikolwiek kryptoaktywami.
3. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów ostrzegają klientów o ryzyku związanym z transakcjami dotyczącymi kryptoaktywów.

Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy prowadzą platformę obrotu kryptoaktywami, wymieniaj ą kryptoak- tywa na środki pieniężne lub inne kryptoaktywa, świadczą doradztwo w zakresie kryptoaktywów lub zarządzają portfelem kryptoaktywów, przekazuj ą swoim klientom hiperłącza do wszelkich dokumentów informacyjnych dotyczących kryptoaktywa, w odniesieniu do których świadczą te usługi.

4. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów udostępniają publicznie swoje polityki w zakresie cen, kosztów i opłat, zamieszczaj ąc ją w widocznym miejscu na swojej stronie internetowej.
5. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów podają do wiadomości publicznej, w widocznym miejscu na swojej stronie internetowej, informacje dotyczące głównych niekorzystnych skutków dla klimatu i innych niekorzystnych skutków środowiskowych mechanizmu konsensusu stosowanego do emisji każdego kryptoaktywa, w związku z którym świadczą usługi. Informacje te mogą pochodzić z dokumentów informacyjnych dotyczących kryptoaktywów.
6. 
ESMA, we współpracy z EUNB, opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych dotyczących treści, metod i prezentacji informacji, o których mowa w ust. 5, w odniesieniu do wskaźników zrównoważonego rozwoju dotyczących niekorzystnych skutków dla klimatu i innych niekorzystnych skutków środowiskowych.

Opracowuj ąc projekty regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, ESMA bierze pod uwagę różne rodzaje mechanizmów konsensusu stosowanych do zatwierdzania transakcji na kryptoaktywach, ich struktury zachęt oraz zużycie energii, energii odnawialnej i zasobów naturalnych, produkcj ę odpadów i emisje gazów cieplarnianych. ESMA aktualizuje regulacyjne standardy techniczne w świetle zmian w regulacjach i rozwoju technologicznego.

ESMA przedstawi Komisji projekty regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, do dnia 30 czerwca 2024 r.

Komisja jest uprawniona do uzupełniania niniejszego rozporządzenia poprzez przyjmowanie regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, zgodnie z art. 10-14 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.

Artykuł  67

Wymogi ostrożnościowe

1. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów przez cały czas posiadaj ą zabezpieczenie ostrożnościowe co najmniej równe tej z poniższych kwot, która jest wyższa:
a)
kwocie stałych minimalnych wymogów kapitałowych wskazanych w załączniku IV, w zależności od charakteru świadczonych usług w zakresie kryptoaktywów;
b)
jednej czwartej stałych kosztów pośrednich z poprzedniego roku, podlegających corocznemu przeglądowi.
2. 
Do celów obliczeń, o których mowa w ust. 1 lit. b), dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy nie prowadzili działalności gospodarczej przez rok od dnia rozpoczęcia świadczenia usług, stosują prognozowane stałe koszty pośrednie zawarte w ich prognozach dotyczących pierwszych 12 miesięcy świadczenia usług, przedstawionych wraz z wnioskiem o zezwolenie.
3. 
Do celów ust. 1 lit. b) dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów obliczaj ą swoje stałe koszty pośrednie poniesione w roku poprzednim, wykorzystuj ąc dane liczbowe wynikaj ące z mających zastosowanie standardów rachunkowości, poprzez odjęcie następujących pozycji od łącznych kosztów po wypłacie zysków akcjonariuszom lub udziałowcom wykazanych w najnowszym zbadanym rocznym sprawozdaniu finansowym lub, w przypadku gdy zbadane sprawozdanie finansowe nie jest dostępne, w rocznym sprawozdaniu finansowym zatwierdzonym przez krajowe organy nadzoru:
a)
premii pracowniczych i innych wynagrodzeń, w zakresie, w jakim te premie i wynagrodzenia zależą od zysku netto dostawców usług w zakresie kryptoaktywów w danym roku;
b)
udziału pracowników, dyrektorów i partnerów w zyskach;
c)
innych przyznanych zysków oraz innych zmiennych składników wynagrodzenia w zakresie, w jakim mają one w pełni uznaniowy charakter;
d)
jednorazowych kosztów z tytułu działalności innej niż zwykła działalność.
4. 
Zabezpieczenie ostrożnościowe, o którym mowa w ust. 1, przyjmuje jedną z następujących form lub ich kombinację:
a)
fundusze własne, składające się z pozycji i instrumentów w kapitale podstawowym Tier I, o których mowa w art. 2630 rozporządzenia (UE) nr 575/2013, po dokonaniu w całości odliczeń zgodnie z art. 36 tego rozporządzenia, bez stosowania progowych wyłączeń zgodnie z art. 46 i 48 tego rozporządzenia;
b)
polisa ubezpieczeniowa obejmuj ąca terytoria Unii, na których świadczone są usługi w zakresie kryptoaktywów, lub porównywalna gwarancja.
5. 
Polisa ubezpieczeniowa, o której mowa w ust. 4 lit. b), jest podawana do wiadomości publicznej na stronie internetowej dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów i posiada co najmniej następujące cechy:
a)
jej początkowy okres obowiązywania wynosi nie mniej niż jeden rok;
b)
okres wypowiedzenia umowy wynosi co najmniej 90 dni;
c)
została wykupiona w zakładzie posiadającym zezwolenie na prowadzenie działalności ubezpieczeniowej zgodnie z prawem Unii lub prawem krajowym;
d)
jest oferowana przez podmiot zewnętrzny.
6. 
Polisa ubezpieczeniowa, o której mowa w ust. 4 lit. b), obejmuje ubezpieczenie od ryzyka wystąpienia wszystkich poniższych zdarzeń:
a)
utraty dokumentów;
b)
złożenia fałszywych lub wprowadzaj ących w błąd oświadczeń;
c)
czynów, błędów lub zaniechań powoduj ących naruszenie:
(i)
obowiązków prawnych i regulacyjnych;
(ii)
obowiązku uczciwego, rzetelnego i profesjonalnego działania wobec klientów;
(iii)
obowiązków zachowania poufności;
d)
braku ustanowienia, wdrożenia i utrzymania odpowiednich procedur zapobiegania konfliktom interesów;
e)
strat wynikających z zakłóceń w działalności gospodarczej lub awarii systemu;
f)
w stosownych przypadkach w odniesieniu do modelu biznesowego - rażących zaniedbań w zakresie ochrony kryp- toaktywów i środków pieniężnych klientów;
g)
odpowiedzialności dostawców usług w zakresie kryptoaktywów wobec klientów zgodnie z art. 75 ust. 8.
Artykuł  68

Zasady zarządzania

1. 
Członkowie organu zarządzającego dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów muszą cieszyć się wystarczaj ąco dobrą opinią i posiadać, zarówno indywidualnie jak i kolektywnie, odpowiedni ą wiedzę, umiejętności i doświadczenie do wykonywania swoich obowiązków. W szczególności członkowie organu zarządzającego dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów nie mogą być skazani za przestępstwa związane z praniem pieniędzy lub finansowaniem terroryzmu ani za inne przestępstwa, które mogłyby wpłynąć na ich dobrą opinię. Muszą również wykazać, że są w stanie poświęcić wystarczająco dużo czasu na skuteczne wykonywanie swoich obowiązków.
2. 
Akcjonariusze lub udziałowcy - niezależnie od tego, czy bezpośredni, czy pośredni - którzy posiadają znaczne pakiety akcji lub znaczne udziały w dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, muszą cieszyć się wystarczająco dobrą opinią i w szczególności nie mogą być skazani za przestępstwa związane z praniem pieniędzy lub finansowaniem terroryzmu ani za inne przestępstwa, które mogłyby wpłynąć na ich dobrą opinię.
3. 
W przypadku gdy wpływ wywierany przez akcjonariuszy lub udziałowców - niezależnie od tego, czy bezpośredni, czy pośredni - którzy posiadają znaczne pakiety akcji lub znaczne udziały w dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, może być niekorzystny dla prawidłowego i ostrożnego zarządzania tym dostawcą usług w zakresie kryptoaktywów, właściwy organ podejmuje odpowiednie środki w celu przeciwdziałania tym ryzykom.

Środki takie mogą obejmować wnioski o wydanie nakazów sądowych lub nałożenie sankcji wobec dyrektorów i osób odpowiedzialnych za zarządzanie lub mogą obejmować zawieszenie wykonywania praw głosu przysługujących z akcji lub udziałów posiadanych przez akcjonariuszy lub udziałowców - niezależnie od tego, czy bezpośrednich, czy pośrednich - którzy posiadaj ą znaczne pakiety akcji lub znaczne udziały.

4. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów przyjmuj ą polityki i procedury dostatecznie skuteczne, aby zapewni ć przestrzeganie przepisów niniejszego rozporz ądzenia.
5. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów zatrudniają personel posiadający wiedzę, umiejętności i doświadczenie niezbędne do wykonywania przydzielonych im obowiązków, biorąc pod uwagę skalę, charakter i zakres świadczonych usług w zakresie kryptoaktywów.
6. 
Organ zarządzający dostawcami usług w zakresie kryptoaktywów ocenia skuteczność ustaleń dotyczących polityki i procedur wprowadzonych w celu wypełnienia obowiązków określonych w rozdziałach 2 i 3 niniejszego tytułu i okresowo dokonuje ich przeglądu oraz stosuje odpowiednie środki w celu wyeliminowania wszelkich niedociągnięć.
7. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów podejmuj ą wszelkie uzasadnione kroki w celu zapewnienia ciągłości i regularności świadczenia usług w zakresie kryptoaktywów. W tym celu dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów stosują odpowiednie i proporcjonalne zasoby i procedury, w tym odporne i bezpieczne systemy ICT, wymagane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2554.

Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów ustanawiaj ą politykę ciągłości działania, która obejmuje plany ciągłości działania w zakresie ICT, a także plany reagowania i przywracania sprawności ICT, ustanowione zgodnie z art. 11 i 12 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2554, mające na celu zapewnienie, w przypadku przerwy w funkcjonowaniu ich systemów i procedur ICT, zachowania istotnych danych i funkcji oraz utrzymania usług w zakresie kryptoaktywów lub, jeżeli nie jest to możliwe, odpowiednio szybkiego przywrócenia takich danych i funkcji oraz odpowiednio szybkiego przywrócenia usług w zakresie kryptoaktywów.

8. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów posiadają mechanizmy, systemy i procedury wymagane zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2022/2554, a także skuteczne procedury i zasady dotyczące oceny ryzyka, w celu zapewnienia zgodności z przepisami prawa krajowego transponującymi dyrektywę (UE) 2015/849. Monitorują oni i regularnie oceniają adekwatność i skuteczność tych mechanizmów, systemów i procedur, z uwzględnieniem skali, charakteru i zakresu świadczonych usług w zakresie kryptoaktywów, oraz podejmują odpowiednie środki w celu wyeliminowania wszelkich niedociągnięć w tym zakresie.

Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów posiadaj ą systemy i procedury zapewniaj ące dostępność, autentyczność, integralność i poufność danych zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2022/2554.

9. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów zapewniają ewidencjonowanie wszystkich usług w zakresie kryptoak- tywów, działań, zleceń i transakcji, które realizują, a także wszelkiej prowadzonej przez nich działalności. Taka ewidencja musi być wystarczająca, aby umożliwić właściwemu organowi wypełnianie jego zadań w zakresie nadzoru i podejmowania środków egzekucyjnych, a w szczególności aby ustalić, czy dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów wypełnili wszystkie zobowiązania, w tym zobowiązania dotyczące klientów lub potencjalnych klientów oraz integralności rynku.

Rejestry przechowywane zgodnie z akapitem pierwszym udostępnia się klientom na ich żądanie oraz przechowuje się je przez okres pięciu lat, a w przypadku gdy przed upływem pięciu lat żąda tego właściwy organ, przez okres do siedmiu lat.

10. 
ESMA opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu doprecyzowania:
a)
środków zapewniających ciągłość i regularność świadczenia usług w zakresie kryptoaktywów, o których mowa w ust. 7;
b)
ewidencjonowania wszystkich usług w zakresie kryptoaktywów, a także realizowanych działań, zleceń i transakcji, o których mowa w ust. 9.

ESMA przedstawi Komisji projekty regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, do dnia 30 czerwca 2024 r.

Komisja jest uprawniona do uzupełniania niniejszego rozporządzenia poprzez przyjmowanie regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, zgodnie z art. 10-14 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.

Artykuł  69

Przekazywanie informacji właściwym organom

Dostawca usług w zakresie kryptoaktywów niezwłocznie powiadamia swój właściwy organ o wszelkich zmianach w swoim organie zarządzającym, przed podjęciem działalności przez nowych członków, i przekazuje temu właściwemu organowi wszelkie informacje niezbędne do oceny zgodności z art. 68.

Artykuł  70

Sprawowanie pieczy nad kryptoaktywami i środkami pieniężnymi klientów

1. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy posiadaj ą kryptoaktywa należące do klientów lub środki dostępu do takich kryptoaktywów, wprowadzaj ą odpowiednie mechanizmy mające na celu zabezpieczenie praw własności klientów, w szczególności w przypadku niewypłacalności dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, oraz mające na celu zapobieżenie wykorzystywaniu kryptoaktywów należących do klienta na swój własny rachunek.
2. 
Jeżeli z modeli biznesowych dostawców usług w zakresie kryptoaktywów lub z usług w zakresie kryptoaktywów wynika konieczność przechowywania innych niż tokeny będące e-pieniądzem środków pieniężnych klientów, dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów muszą dysponować odpowiednimi mechanizmami mającymi na celu zabezpieczenie praw własności klientów i zapobieżenie wykorzystywaniu na własny rachunek należących do klientów środków pieniężnych.
3. 
Do końca dnia roboczego następującego po dniu otrzymania środków pieniężnych klientów innych niż tokeny będące e-pieniądzem dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów deponują te środki pieniężne w instytucji kredytowej lub w banku centralnym.

Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów podejmują wszelkie niezbędne kroki w celu zapewnienia, aby środki pieniężne klientów - inne niż tokeny będące e-pieniądzem - zdeponowane instytucji kredytowej lub w banku centralnym były przechowywane na rachunku dającym się wyodrębnić od wszelkich innych rachunków wykorzystywanych do przechowywania środków pieniężnych należących do dostawców usług w zakresie kryptoaktywów.

4. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów mogą sami lub za pośrednictwem osoby trzeciej świadczyć usługi płatnicze związane z oferowaną przez siebie usługą w zakresie kryptoaktywów, pod warunkiem że sam dostawca usług w zakresie kryptoaktywów lub osoba trzecia posiadaj ą zezwolenie na świadczenie tych usług na mocy dyrektywy (UE) 2015/2366.

W przypadku świadczenia usług płatniczych dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów informuj ą swoich klientów o wszystkich następujących kwestiach:

a)
charakterze i warunkach korzystania z tych usług, w tym odniesieniach do mającego zastosowanie prawa krajowego oraz do praw klientów;
b)
czy te usługi są świadczone przez nich bezpośrednio, czy przez osobę trzecią.
5. 
Przepisy ust. 2 i 3 niniejszego artykułu nie mają zastosowania do dostawców usług w zakresie kryptoaktywów, którzy są instytucjami pieniądza elektronicznego, instytucjami płatniczymi lub instytucjami kredytowymi.
Artykuł  71

Procedura rozpatrywania skarg

1. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów ustanawiaj ą i utrzymuj ą skuteczne i przejrzyste procedury szybkiego, sprawiedliwego i spójnego rozpatrywania skarg otrzymywanych od klientów i publikują opis tych procedur.
2. 
Klienci muszą mieć możliwość bezpłatnego wnoszenia skarg do dostawców usług w zakresie kryptoaktywów.
3. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów informuj ą klientów o możliwości wniesienia skargi. Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów udostępniają klientom wzór do wniesienia skargi oraz prowadz ą rejestr wszystkich otrzymanych skarg i środków zastosowanych w odpowiedzi na te skargi.
4. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów rozpatruj ą wszystkie skargi w sposób terminowy i sprawiedliwy oraz informują swoich klientów o wyniku rozpatrzenia tych skarg w rozsądnym terminie.
5. 
ESMA, w ścisłej współpracy z EUNB, opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu doprecyzowania wymogów, wzorów i procedur dotyczących rozpatrywania skarg.

ESMA przedstawi Komisji projekty regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, do dnia 30 czerwca 2024 r.

Komisja jest uprawniona do uzupełniania niniejszego rozporządzenia poprzez przyjmowanie regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, zgodnie z art. 10-14 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.

Artykuł  72

Identyfikowanie konfliktów interesów, zapobieganie im, zarządzanie nimi i ich ujawnianie

1. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów wdrażają i utrzymuj ą, z uwzględnieniem skali, charakteru i zakresu świadczonych usług w zakresie kryptoaktywów, skuteczną politykę i procedury identyfikowania konfliktów interesów, zapobiegania im, zarządzania nimi i ich ujawniania, do jakich dochodzi między:
a)
nimi a następującymi podmiotami:
(i)
ich akcjonariuszami lub udziałowcami;
(ii)
jakąkolwiek osobą bezpośrednio lub pośrednio powiązaną z dostawcami usług w zakresie kryptoaktywów lub ich akcjonariuszami lub udziałowcami poprzez stosunek kontroli;
(iii)
członkami ich organu zarządzającego;
(iv)
ich pracownikami; lub
(v)
ich klientami; lub
b)
co najmniej dwoma klientami, których wzajemne interesy koliduj ą ze sobą.
2. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów w widocznym miejscu na swojej stronie internetowej ujawniaj ą swoim klientom i potencjalnym klientom ogólny charakter i źródła konfliktów interesów, o których mowa w ust. 1, oraz działania podjęte w celu ograniczenia ich wpływu.
3. 
Ujawniane informacje, o których mowa w ust. 2, muszą być sporządzone w formacie elektronicznym i być wystarczająco szczegółowe, z uwzględnieniem charakteru poszczególnych klientów, aby każdy klient mógł podjąć świadomą decyzję w odniesieniu do usługi w zakresie kryptoaktywów w kontekście, w którym te konflikty interesów występują.
4. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów oceniają swoją politykę w zakresie konfliktów interesów i co najmniej raz w roku dokonuj ą jej przeglądu oraz stosują wszelkie odpowiednie środki w celu wyeliminowania wszelkich niedociągnięć w tym zakresie.
5. 
ESMA, w ścisłej współpracy z EUNB, opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu doprecyzowania:
a)
wymogów dotyczących polityki i procedur, o których mowa w ust. 1, z uwzględnieniem skali, charakteru i zakresu świadczonych usług w zakresie kryptoaktywów;
b)
szczegółów i metodyki w odniesieniu do treści ujawnianych informacji, o których mowa w ust. 2.

ESMA przedstawi Komisji projekty regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, do dnia 30 czerwca 2024 r.

Komisja jest uprawniona do uzupełniania niniejszego rozporządzenia poprzez przyjmowanie regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, zgodnie z art. 10-14 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.

Artykuł  73

Outsourcing

1. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy zlecają na zasadzie outsourcingu usługi lub działania osobom trzecim do celów wykonywania funkcji operacyjnych, podejmuj ą wszelkie uzasadnione działania mające na celu uniknięcie dodatkowego ryzyka operacyjnego. Pozostają oni w pełni odpowiedzialni za wywiązywanie się ze swoich obowiązków wynikających z niniejszego tytułu i zapewniają, aby w każdym czasie spełnione były poniższe warunki:
a)
outsourcing nie prowadzi do przekazania odpowiedzialno ści spoczywaj ącej na dostawcach usług w zakresie krypto- aktywów;
b)
outsourcing nie zmienia relacji między dostawcami usług w zakresie kryptoaktywów a ich klientami ani zobowiązań dostawców usług w zakresie kryptoaktywów wobec ich klientów;
c)
outsourcing nie zmienia warunków udzielenia zezwolenia dostawcom usług w zakresie kryptoaktywów;
d)
osoby trzecie zaangażowane w outsourcing współpracują z właściwymi organami macierzystego państwa członkowskiego dostawców usług w zakresie kryptoaktywów, a outsourcing nie uniemożliwia pełnienia przez funkcji nadzorczych przez właściwe organy, w tym uzyskania dostępu na miejscu do wszelkich odpowiednich informacji niezbędnych do wypełniania tych funkcji;
e)
dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów dysponują wiedzą fachową i zasobami niezbędnymi do oceny jakości świadczonych usług, skutecznego nadzorowania zlecanych usług oraz bieżącego zarządzania ryzykiem związanym z outsourcingiem;
f)
dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów mają bezpośredni dostęp do odpowiednich informacji na temat zleconych usług;
g)
dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów zapewniaj ą, aby osoby trzecie zaangażowane w outsourcing spełniały unijne normy ochrony danych.

Do celów lit. g) akapitu pierwszego dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów są odpowiedzialni za zapewnienie, aby normy ochrony danych zostały określone w pisemnej umowie, o której mowa w ust. 3.

2. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów posiadają politykę w zakresie outsourcingu, w tym politykę dotyczącą planów awaryjnych i strategii wyjścia, z uwzględnieniem skali, charakteru i zakresu świadczonych usług w zakresie kryptoaktywów.
3. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów określają w pisemnej umowie swoje prawa i obowiązki oraz prawa i obowiązki osób trzecich, którym zlecają na zasadzie outsourcingu usługi lub działania. Umowy w sprawie outsour- cingu dają dostawcom usług w zakresie kryptoaktywów prawo do ich wypowiedzenia.
4. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów i osoby trzecie udostępniają właściwym organom i innym odpowiednim organom, na ich wniosek, wszelkie informacje niezbędne do tego, by umożliwić tym organom ocenę zgodności działań zleconych na zasadzie outsourcingu z wymogami określonymi w niniejszym tytule.
Artykuł  74

Uporządkowana likwidacja dostawców usług w zakresie kryptoaktywów

Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy świadczą usługi, o których mowa w art. 75-79, dysponują planem, który jest odpowiedni, aby wesprzeć uporządkowaną likwidację ich działalności zgodnie z obowiązującym prawem krajowym, w tym ciągłość lub przywracanie wszelkich krytycznych operacji prowadzonych przez tych dostawców usług. Plan ten wykazuje zdolność dostawców usług w zakresie kryptoaktywów do przeprowadzenia uporządkowanej likwidacji bez narażania swoich klientów na nadmierne straty ekonomiczne.

ROZDZIAŁ  3

Obowiązki związane ze świadczeniem określonych usług w zakresie kryptoaktywów

Artykuł  75

Zapewnianie przechowywania kryptoaktywów i administrowanie nimi w imieniu klientów

1. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy zapewniaj ą przechowywanie kryptoaktywów i administrowanie nimi w imieniu klientów, zawierają umowę ze swoimi klientami w celu określenia swoich obowiązków i zakresu odpowiedzialno ści. Umowa taka zawiera co najmniej następujące elementy:
a)
tożsamość stron umowy;
b)
charakter świadczonej usługi w zakresie kryptoaktywów i jej opis;
c)
polityka w zakresie przechowywania;
d)
środki komunikacji między dostawcą usług w zakresie kryptoaktywów a klientem, w tym system uwierzytelniania klienta;
e)
opis systemów bezpieczeństwa stosowanych przez dostawcę usług w zakresie kryptoaktywów;
f)
opłaty, koszty i należności pobierane przez dostawcę usług w zakresie kryptoaktywów;
g)
prawo właściwe.
2. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy zapewniaj ą przechowywanie kryptoaktywów i administrowanie nimi w imieniu klientów, prowadzą otwarty w imieniu każdego klienta rejestr pozycji odpowiadaj ących prawom każdego klienta do kryptoaktywów. W stosownych przypadkach dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów rejestrują w tym rejestrze możliwie jak najszybciej wszelkie operacje wynikające z dyspozycji ich klientów. W takich przypadkach ich procedury wewnętrzne zapewniaj ą, aby każda operacja mająca wpływ na rejestracj ę kryptoaktywów była udokumentowana transakcj ą prawidłowo zarejestrowaną w rejestrze pozycji klienta.
3. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy zapewniaj ą przechowywanie kryptoaktywów i administrowanie nimi w imieniu klientów, ustanawiaj ą politykę w zakresie przechowywania wraz z wewnętrznymi zasadami i procedurami w celu zapewniania sprawowania pieczy lub kontroli nad takimi kryptoaktywami lub środkami dostępu do nich.

Polityka w zakresie przechowywania, o której mowa w akapicie pierwszym, minimalizuje ryzyko utraty kryptoaktywów klientów lub praw związanych z tymi kryptoaktywami lub środków dostępu do kryptoaktywów z powodu oszustw, zagrożeń dla cyberbezpieczeństwa lub zaniedbań.

Podsumowanie dotyczące polityki w zakresie przechowywania jest udostępniane klientom na ich wniosek, w formacie elektronicznym.

4. 
W stosownych przypadkach dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy zapewniają przechowywanie kryp- toaktywów i administrowanie nimi w imieniu klientów, ułatwiają wykonywanie praw związanych z kryptoaktywami. Wszelkie zdarzenia mogące spowodować powstanie lub zmianę praw klienta są natychmiast rejestrowane w rejestrze pozycji klienta.

W przypadku zmian w leżących u podstaw kryptoaktywów technologiach rozproszonego rejestru lub wszelkich innych zdarzeń, które mogą spowodować powstanie lub zmianę praw klienta, klient jest uprawniony do wszelkich nowo utworzonych kryptoaktywów lub praw na podstawie i w zakresie pozycji klienta w momencie wystąpienia takiej zmiany lub zdarzenia, z wyjątkiem sytuacji, gdy ważna umowa podpisana przed tym zdarzeniem z dostawcą usług w zakresie kryptoaktywów, który zapewnia przechowywanie kryptoaktywów i administrowanie nimi w imieniu klientów, zgodnie z ust. 1, wyraźnie stanowi inaczej.

5. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy zapewniaj ą przechowywanie kryptoaktywów i administrowanie nimi w imieniu klientów, przekazuj ą swoim klientom, co najmniej raz na trzy miesiące i na żądanie zainteresowanego klienta, informacj ę o stanie kryptoaktywów zarejestrowanych na rzecz tych klientów. Informacj ę tę sporządza się w formacie elektronicznym. W informacji o stanie kryptoaktywów wymienia się dane kryptoaktywa, ich saldo, ich wartość i przeniesienia kryptoaktywów dokonane w danym okresie.

Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy zapewniaj ą przechowywanie kryptoaktywów i administrowanie nimi w imieniu klientów, przekazuj ą swoim klientom możliwie jak najszybciej wszelkie informacje o operacjach dotyczących kryptoaktywów, które wymagaj ą reakcji tych klientów.

6. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy zapewniaj ą przechowywanie kryptoaktywów i administrowanie nimi w imieniu klientów, zapewniaj ą istnienie koniecznych procedur, aby kryptoaktywa przechowywane w imieniu ich klientów lub środki dostępu zostały jak najszybciej zwrócone tym klientom.
7. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy zapewniaj ą przechowywanie kryptoaktywów i administrowanie nimi w imieniu klientów, oddzielaj ą pakiety kryptoaktywów, które przechowuj ą w imieniu swoich klientów od swoich własnych pakietów i zapewniaj ą, by środki dostępu do kryptoaktywów ich klientów były wyraźnie oznaczone jako takie. Zapewniaj ą oni, aby w rozproszonym rejestrze kryptoaktywa ich klientów były przechowywane oddzielnie od ich własnych kryptoaktywów.

Przechowywane kryptoaktywa są prawnie wydzielone z majątku dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów w interesie klientów dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów zgodnie z mającym zastosowanie prawem, tak aby wierzyciele dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów nie mogli zaspokajać swoich roszczeń z kryptoaktywów przechowywanych przez dostawcę usług w zakresie kryptoaktywów, w szczególności w przypadku niewypłacalności.

Dostawca usług w zakresie kryptoaktywów zapewnia, aby przechowywane kryptoaktywa były pod względem operacyjnym oddzielone od jego majątku.

8. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy zapewniaj ą przechowywanie kryptoaktywów i administrowanie nimi w imieniu klientów, ponoszą wobec swoich klientów odpowiedzialność za utratę kryptoaktywów lub środków dostępu do kryptoaktywów w wyniku incydentu, który można im przypisać. Odpowiedzialno ść dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów jest ograniczona do wartości rynkowej utraconych kryptoaktywów w momencie wystąpienia utraty.

Incydenty, których nie można przypisać dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, obejmują wszelkie zdarzenia, w odniesieniu do których dostawca usług w zakresie kryptoaktywów wykaże, że miały miejsce niezależnie od świadczenia odpowiedniej usługi lub niezależnie od operacji dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, takie jak problem nieodłącznie związany z eksploatowaniem rozproszonego rejestru, nad którym dostawca usług w zakresie kryptoak- tywów nie sprawuje kontroli.

9. 
Jeżeli dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy zapewniają przechowywanie kryptoaktywów i administrowanie nimi w imieniu klientów, korzystaj ą z usług innych dostawców usług w zakresie kryptoaktywów w ramach tej usługi, korzystają oni wyłącznie z dostawców usług w zakresie kryptoaktywów posiadających zezwolenie udzielone zgodnie z art. 59.

Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy zapewniaj ą przechowywanie kryptoaktywów i administrowanie nimi w imieniu klientów oraz korzystaj ą z usług innych dostawców usług w zakresie kryptoaktywów w ramach tej usługi, informują o tym swoich klientów.

Artykuł  76

Prowadzenie platformy obrotu kryptoaktywami

1. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy prowadzą platformę obrotu kryptoaktywami, określają, utrzymują i wdrażają jasne i przejrzyste zasady funkcjonowania tej platformy obrotu. Te zasady funkcjonowania określają co najmniej:
a)
procesy zatwierdzania, w tym wymogi należytej staranności wobec klienta proporcjonalne do ryzyka prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu przedstawionego przez ubiegaj ącego się o zezwolenie zgodnie z dyrektywą (UE) 2015/849, stosowane przed dopuszczeniem kryptoaktywów do obrotu na platformie obrotu;
b)
ewentualne kategorie wykluczenia, które obejmuj ą rodzaje kryptoaktywów, które nie są dopuszczone do obrotu;
c)
politykę i procedury reguluj ące dopuszczanie do obrotu oraz wysokość ewentualnych opłat z tego tytułu;
d)
obiektywne, niedyskryminacyjne i proporcjonalne kryteria uczestnictwa w obrocie, które wspieraj ą uczciwy i otwarty dostęp do platformy obrotu dla klientów chcących obracać kryptoaktywami;
e)
nieuznaniowe zasady i procedury w celu zapewnienia uczciwego i prawidłowego obrotu oraz obiektywne kryteria skutecznej realizacji zleceń;
f)
warunki, na jakich kryptoaktywa mają pozostać dostępne do obrotu, w tym progi płynności i wymogi dotyczące okresowego ujawniania informacji;
g)
warunki, na jakich można zawiesić obrót kryptoaktywami;
h)
procedury zapewniaj ące skuteczny rozrachunek zarówno kryptoaktywów, jak i środków pieniężnych.

Do celów akapitu pierwszego lit. a) w zasadach funkcjonowania wyraźnie stwierdza się, że kryptoaktywów nie dopuszcza się do obrotu w przypadku nieopublikowania odpowiedniego dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa, gdy jest to wymagane na mocy niniejszego rozporządzenia.

2. 
Przed dopuszczeniem kryptoaktywów do obrotu dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy prowadzą platformę obrotu kryptoaktywami, zapewniaj ą, by dane kryptoaktywa były zgodne z przepisami operacyjnymi platformy obrotu, i oceniają odpowiedniość danego kryptoaktywa. Oceniaj ąc odpowiedniość danych kryptoaktywów, dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy prowadzą platformę obrotu kryptoaktywami, oceniają w szczególności wiarygodność zastosowanych rozwiązań i potencjalne powiązanie z nielegalnymi lub nieuczciwymi działaniami, z uwzględnieniem doświadczenia, dotychczasowej działalności i reputacji emitenta oraz jego zespołu ds. rozwoju. Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy prowadzą platformę obrotu, oceniają również odpowiedniość kryptoaktywów innych niż tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e-pieniądzem, o których mowa w art. 4 ust. 3 akapit pierwszy lit. a)-d).
3. 
Zasady funkcjonowania platformy obrotu kryptoaktywami uniemożliwiają dopuszczenie do obrotu kryptoakty- wów, które posiadają wbudowaną funkcję anonimizacji, chyba że możliwa jest identyfikacja posiadaczy kryptoaktywów i ich historii transakcji przez dostawców usług w zakresie kryptoaktywów, którzy prowadzą platformę obrotu krypto- aktywami.
4. 
Zasady funkcjonowania, o których mowa w ust. 1, sporządza się w języku urzędowym macierzystego państwa członkowskiego lub w języku zwyczajowo używanym w sferze finansów międzynarodowych.

Jeżeli prowadzenie platformy obrotu kryptoaktywami odbywa się w innym państwie członkowskim, zasady funkcjonowania, o których mowa w ust. 1, sporządza się w języku urzędowym przyjmuj ącego państwa członkowskiego lub w języku zwyczajowo używanym w sferze finansów międzynarodowych.

5. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy prowadzą platformę obrotu kryptoaktywami, nie zawierają transakcji na własny rachunek na platformie obrotu kryptoaktywami, którą prowadzą, w tym w przypadku gdy zapewniają wymianę kryptoaktywów na środki pieniężne lub na inne kryptoaktywa.
6. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy prowadzą platformę obrotu kryptoaktywami, mogą prowadzić obrót polegający na zestawianiu zleceń wyłącznie w przypadku, gdy klient wyraził zgodę na ten proces. Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów przekazują właściwemu organowi informacje wyjaśniające sposób wykorzystywania przez nich obrotu polegającego na zestawianiu zleceń. Właściwy organ monitoruje zajmowanie się przez dostawców usług w zakresie kryptoaktywów obrotem polegającym na zestawianiu zleceń, zapewnia, by ich działalność w zakresie obrotu polegającego na zestawianiu zleceń była objęta zakresem definicji obrotu polegającego na zestawianiu zleceń oraz aby nie powodowała konfliktów interesów między dostawcami usług w zakresie kryptoaktywów a ich klientami.
7. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy prowadzą platformę obrotu kryptoaktywami, posiadają skuteczne systemy, procedury i mechanizmy zapewniaj ące, by ich systemy obrotu:
a)
były odporne;
b)
posiadały wystarczaj ącą zdolność do obsługi szczytowych wolumenów zleceń i komunikatów;
c)
były w stanie zapewnić uporządkowany obrót w warunkach ekstremalnie skrajnych warunków rynków;
d)
były w stanie odrzucać zlecenia, które przekraczaj ą uprzednio określone progi wolumenu i ceny lub które są w oczywisty sposób błędne;
e)
były kompleksowo przetestowane w celu zapewnienia spełnienia warunków określonych w lit. a)-d);
f)
były objęte skutecznymi rozwiązaniami z zakresu ciągłości działania w celu zapewnienia ciągłości ich usług w przypadku jakiejkolwiek awarii systemu obrotu;
g)
były w stanie zapobiegać nadużyciom na rynku lub je wykrywać;
h)
były wystarczająco solidne, aby zapobiegać ich wykorzystywaniu do celów prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu.
8. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy prowadzą platformę obrotu kryptoaktywami, informują swój właściwy organ o stwierdzeniu przypadków nadużyć na rynku lub usiłowania dokonania nadużyć na rynku mających miejsce w ich systemach obrotu lub za pośrednictwem tych systemów.
9. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy prowadzą platformę obrotu kryptoaktywami, podają do publicznej wiadomości wszelkie ceny kupna i sprzedaży oraz poziom zainteresowania zawarciem transakcji po tych cenach, ogłaszane dla kryptoaktywów za pośrednictwem ich platform obrotu. Odnośni dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów podają te informacje do publicznej wiadomo ści w sposób ciągły w godzinach, w których prowadzony jest obrót.
10. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy prowadzą platformę obrotu kryptoaktywami, podają do wiadomo ści publicznej cenę, wolumen i czas transakcji wykonanych w odniesieniu do kryptoaktywów będących przedmiotem obrotu na ich platformach obrotu. Dostawcy udostępniają te szczegółowe informacje na temat wszystkich takich transakcji w czasie tak bardzo zbliżonym do czasu rzeczywistego, jak jest to technicznie możliwe.
11. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy prowadzą platformę obrotu kryptoaktywami, podają do publicznej wiadomości informacje publikowane zgodnie z ust. 9 i 10 na rozsądnych warunkach handlowych oraz zapewniaj ą niedyskryminuj ący dostęp do tych informacji. Informacje te udostępnia się nieodpłatnie 15 minut po publikacji w formacie nadającym się do odczytu maszynowego i pozostają one dostępne przez co najmniej dwa lata.
12. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy prowadzą platformę obrotu kryptoaktywami, inicjują ostateczny rozrachunek transakcji dotyczącej kryptoaktywów w rozproszonym rejestrze w ciągu 24 godzin od momentu, w którym transakcja została zrealizowana na platformie obrotu, lub, w przypadku transakcji rozliczanych poza rozproszonym rejestrem, najpóźniej do momentu zamknięcia obrotu w tym dniu.
13. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy prowadzą platformę obrotu kryptoaktywami, zapewniaj ą, aby ich struktury opłat były przejrzyste, uczciwe i niedyskryminacyjne oraz aby nie stwarzały zachęt do składania, modyfikowania lub anulowania zleceń lub wykonywania transakcji w sposób, który przyczynia się do zakłócenia warunków obrotu lub nadużyć na rynku, o których mowa w tytule VI.
14. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy prowadzą platformę obrotu kryptoaktywami, utrzymują zasoby i posiadają systemy zapasowe umożliwiające im składanie w każdym czasie sprawozdań właściwemu organowi.
15. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy prowadzą platformę obrotu, przechowuj ą do dyspozycji właściwego organu przez co najmniej pięć lat odpowiednie dane dotyczące wszystkich zleceń dotyczących kryptoak- tywów, które są ogłaszane za pośrednictwem ich systemów, lub udzielaj ą właściwemu organowi dostępu do arkusza zleceń, tak aby właściwy organ mógł monitorować działalność w zakresie obrotu. Te odpowiednie dane obejmuj ą cechy zlecenia, w tym te, które łączą zlecenie ze zrealizowanymi transakcjami wynikaj ącymi z tego zlecenia.
16. 
ESMA opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu doprecyzowania:
a)
sposobu, w jaki mają być prezentowane dane dotyczące przejrzystości, w tym poziomu zdezagregowania danych, które mają być podawane do wiadomości publicznej i o których mowa w ust. 1, 9 i 10;
b)
treści i formatu zapisów w arkuszu zleceń, które należy prowadzić zgodnie z ust. 15.

ESMA przedstawi Komisji projekty regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, do dnia 30 czerwca 2024 r.

Komisja jest uprawniona do uzupełniania niniejszego rozporządzenia poprzez przyjmowanie regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, zgodnie z art. 10-14 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.

Artykuł  77

Wymiana kryptoaktywów na środki pieniężne lub inne kryptoaktywa

1. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy wymieniają kryptoaktywa na środki pieniężne lub inne kryp- toaktywa, ustanawiaj ą niedyskryminacyjn ą politykę handlową, w której wskazuje się, w szczególności, rodzaj klientów, z którymi zgadzają się zawiera ć transakcje, oraz warunki, które muszą być spełnione przez takich klientów.
2. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy wymieniają kryptoaktywa na środki pieniężne lub inne kryp- toaktywa, publikują wiążącą cenę kryptoaktywów lub metodę określania ceny kryptoaktywów, które oferują do wymiany na środki pieniężne lub inne kryptoaktywa, oraz wszelkie limity określone przez tego dostawcę usług w zakresie kryptoaktywów mające zastosowanie do kwoty podlegaj ącej wymianie.
3. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy wymieniają kryptoaktywa na środki pieniężne lub inne kryp- toaktywa, realizują zlecenia klientów po cenach podanych w momencie, gdy zlecenie wymiany staje się ostateczne. Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów informuj ą swoich klientów o warunkach uznania ich zlecenia za ostateczne.
4. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy wymieniają kryptoaktywa na środki pieniężne lub inne kryp- toaktywa, publikują informacje dotyczące zawartych przez siebie transakcji, w tym wolumeny transakcji i ceny transakcyjne.
Artykuł  78

Wykonywanie zleceń związanych z kryptoaktywami w imieniu klientów

1. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy wykonuj ą zlecenia związane z kryptoaktywami w imieniu klientów, podejmują wszelkie niezbędne działania w celu uzyskania, podczas wykonywania zleceń, możliwie najlepszych dla swoich klientów wyników, uwzględniając wskaźniki ceny, kosztów, szybkości, prawdopodobie ństwa wykonania oraz rozrachunku, wielkości, charakteru, warunków przechowywania kryptoaktywów lub wszelkiego rodzaju inne aspekty istotne z punktu widzenia realizacji zlecenia.

Niezależnie od akapitu pierwszego dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy wykonuj ą zlecenia związane z kryptoaktywami w imieniu klientów, nie są zobowiązani do podejmowania niezbędnych działań, o których mowa w akapicie pierwszym, w przypadkach gdy wykonuj ą zlecenia dotyczące kryptoaktywów zgodnie ze szczególnymi instrukcjami swoich klientów.

2. 
W celu zapewnienia zgodności z ust. 1 dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy wykonuj ą zlecenia związane z kryptoaktywami w imieniu klientów, ustanawiaj ą i wdrażają skuteczne ustalenia dotyczące wykonywania zleceń. W szczególności ustanawiaj ą i wdrażają politykę wykonywania zleceń umożliwiającą zapewnienie zgodności z ust. 1. Polityka wykonywania zleceń zapewnia, między innymi, szybkie, uczciwe i sprawne wykonanie zleceń klientów oraz zapobiega nieuprawnionemu wykorzystaniu informacji dotyczących zleceń klientów przez pracowników dostawców usług w zakresie kryptoaktywów.
3. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy wykonuj ą zlecenia związane z kryptoaktywami w imieniu klientów, przekazuj ą swoim klientom odpowiednie i jasne informacje na temat swojej polityki wykonywania zleceń, o której mowa w ust. 2, oraz wszelkich istotnych zmian w tym zakresie. Informacje te zawieraj ą wyraźne, wystarczaj ąco szczegółowe wyjaśnienia umożliwiające klientom łatwe zrozumienie sposobu wykonywania zleceń klientów przez dostawcę usług w zakresie kryptoaktywów. Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów uzyskują od każdego klienta uprzednią zgodę na politykę wykonywania zleceń.
4. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy wykonuj ą zlecenia związane z kryptoaktywami w imieniu klientów, są w stanie wykazać swoim klientom, na ich wniosek, że wykonali ich zlecenia zgodnie ze swoją polityką wykonywania zleceń oraz wykazać właściwemu organowi, na jego wniosek, że przestrzegają niniejszego artykułu.
5. 
W przypadku gdy polityka wykonywania zleceń przewiduje możliwość wykonywania zleceń klientów poza platformą obrotu, dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy wykonuj ą zlecenia związane z kryptoaktywami w imieniu klientów, informuj ą swoich klientów o tej możliwości i uzyskują uprzednią wyraźną zgodę swoich klientów przed przystąpieniem do wykonania ich zleceń poza platformą obrotu, w formie umowy ogólnej lub w odniesieniu do poszczególnych transakcji.
6. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy wykonuj ą zlecenia związane z kryptoaktywami w imieniu klientów, monitoruj ą skuteczność swoich rozwiązań dotyczących wykonywania zleceń i polityki wykonywania zleceń w celu wykrywania i, w stosownych przypadkach, usuwania wszelkich niedociągnięć w tym zakresie. W szczególności, regularnie dokonuj ą oceny, czy systemy wykonywania zleceń ujęte w polityce wykonywania zleceń uzyskuj ą możliwie najlepszy dla klientów wynik oraz czy konieczne jest wprowadzenie zmian do rozwiązań dotyczących wykonywania zleceń. Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy wykonuj ą zlecenia związane z kryptoaktywami w imieniu klientów, powiadamiaj ą klientów, z którymi łączą ich bieżące relacje, o wszelkich istotnych zmianach w uzgodnieniach dotyczących wykonywania zleceń lub polityce wykonywania zleceń.
Artykuł  79

Plasowanie kryptoaktywów

1. 
Przed zawarciem umowy z oferującym, osobą ubiegającą się o dopuszczenie do obrotu lub jakąkolwiek osobą trzecią działającą w ich imieniu dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy dokonują plasowania kryptoakty- wów, przekazują im następujące informacje:
a)
rodzaj rozważanego plasowania, w tym informacje o tym, czy gwarantowana jest minimalna kwota zakupu;
b)
wskazanie wysokości opłat transakcyjnych związanych z proponowanym plasowaniem;
c)
prawdopodobny czas, proces i cenę proponowanej operacji;
d)
informacje na temat docelowych nabywców.

Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy dokonuj ą plasowania kryptoaktywów, przed plasowaniem tych kryptoaktywów uzyskują zgodę emitentów tych kryptoaktywów lub osób trzecich działających w ich imieniu w odniesieniu do informacji umieszczonej w akapicie pierwszym.

2. 
Obowiązujące dostawców usług w zakresie kryptoaktywów przepisy dotyczące konfliktów interesów, o których mowa w art. 72 ust. 1, muszą zawierać szczegółowe i odpowiednie procedury identyfikowania konfliktów interesów wynikających z poniższych sytuacji, zapobiegania im, zarządzania nimi i ich ujawniania:
a)
dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów dokonuj ą plasowania kryptoaktywów do własnych klientów;
b)
proponowana cena plasowania kryptoaktywów została zawyżona lub zaniżona;
c)
oferujący wypłaca lub zapewnia dostawcom usług w zakresie kryptoaktywów zachęty, w tym zachęty niepieniężne.
Artykuł  80

Przyjmowanie i przekazywanie zleceń związanych z kryptoaktywami w imieniu klientów

1. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów przyjmuj ący i przekazuj ący zlecenia w imieniu klientów, ustanawiają i wdrażają procedury i mechanizmy, które zapewniaj ą szybkie i prawidłowe przekazywanie zleceń klienta do realizacji na platformie obrotu kryptoaktywami lub do innego dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów.
2. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy przyjmują i przekazuj ą zlecenia w imieniu osób trzecich, nie otrzymują żadnego wynagrodzenia, rabatu ani korzyści niepieniężnych z tytułu kierowania zleceń otrzymanych od klientów na określoną platformę obrotu kryptoaktywami lub do innego dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów.
3. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy przyjmują i przekazuj ą zlecenia w imieniu osób trzecich, nie wykorzystują w sposób nieuprawniony informacji dotyczących oczekujących na realizację zleceń otrzymanych od klientów oraz podejmują wszelkie uzasadnione kroki, aby zapobiec nieuprawnionemu wykorzystaniu takich informacji przez któregokolwiek ze swoich pracowników.
Artykuł  81

Świadczenie doradztwa w zakresie kryptoaktywów i zarządzanie portfelem w zakresie kryptoaktywów

1. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy świadczą doradztwo w zakresie kryptoaktywów lub zarządzają portfelem w zakresie kryptoaktywów, oceniają, czy usługi w zakresie kryptoaktywów lub kryptoaktywa są odpowiednie dla ich klientów lub potencjalnych klientów, biorąc pod uwagę ich wiedzę i doświadczenie w zakresie inwestowania w kryptoaktywa, ich cele inwestycyjne, w tym ich tolerancję ryzyka i sytuację finansową, jak również ich zdolność do ponoszenia strat.
2. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy świadczą doradztwo w zakresie kryptoaktywów, informują potencjalnych klientów z odpowiednim wyprzedzeniem przed świadczeniem usługi doradztwa w zakresie kryptoakty- wów, czy dane doradztwo:
a)
jest świadczone w sposób niezależny;
b)
opiera się na szerokiej czy też na bardziej ograniczonej analizie różnych kryptoaktywów, w tym czy doradztwo ogranicza się do kryptoaktywów emitowanych lub oferowanych przez podmioty mające bliskie powiązania z dostawcą usług w zakresie kryptoaktywów lub jakiekolwiek inne stosunki prawne lub gospodarcze, takie jak stosunki umowne, które stwarzają ryzyko naruszenia niezależności świadczonego doradztwa.
3. 
W przypadku gdy dostawca usług w zakresie kryptoaktywów, który świadczy doradztwo w zakresie kryptoakty- wów, informuje potencjalnego klienta, że doradztwo jest świadczone w sposób niezależny:
a)
ocenia on wystarczaj ący zakres kryptoaktywów dostępnych na rynku, który musi być wystarczająco zróżnicowany, aby zapewnić, by cele inwestycyjne klienta mogły być odpowiednio realizowane i który nie może ograniczać się do kryptoaktywów emitowanych lub dostarczanych przez:
(i)
tego samego dostawcę usług w zakresie kryptoaktywów;
(ii)
podmioty mające bliskie powiązania z tym samym dostawcą usług w zakresie kryptoaktywów; lub
(iii)
inne podmioty, z którymi ten sam dostawca usług w zakresie kryptoaktywów ma bliskie stosunki prawne lub gospodarcze, w tym stosunki umowne, stwarzające ryzyko naruszenia niezależności świadczonego doradztwa; b) nie może przyjmować ani pobierać wynagrodzenia, prowizji ani jakichkolwiek korzyści pieniężnych lub niepieniężnych, wypłacanych lub przekazywanych przez jakąkolwiek osobę trzecią lub osobę działającą w imieniu osoby trzeciej w związku ze świadczeniem tej usługi na rzecz klientów.

Niezależnie od akapitu pierwszego lit. b) drobne korzyści niepieniężne, które mogą zwiększyć jakość usług w zakresie kryptoaktywów świadczonych na rzecz klienta i które mają taką skalę i charakter, że nie wpływają negatywnie na przestrzeganie przez dostawcę usług w zakresie kryptoaktywów obowiązku działania zgodnie z najlepiej pojętym interesem jego klienta, są dozwolone w przypadkach, gdy są one wyraźnie ujawniane klientowi.

4. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy świadczą doradztwo w zakresie kryptoaktywów, dostarczaj ą również potencjalnym klientom informacje o wszystkich kosztach i związanych z nimi opłatach, w tym kosztach doradztwa, w stosownych przypadkach, kosztach kryptoaktywów polecanych lub sprzedawanych klientowi oraz o tym, w jaki sposób klientowi wolno zapłacić za te kryptoaktywa, z uwzględnieniem również wszelkich płatności dokonywanych przez osoby trzecie.
5. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy zarządzają portfelem kryptoaktywów, nie mogą przyjmować i zatrzymywać opłat, prowizji ani żadnych korzyści pieniężnych lub niepieniężnych wypłacanych lub przekazywanych przez emitenta, oferującego, osobę ubiegającą się o dopuszczenie do obrotu lub jakąkolwiek stronę trzecią lub osobę działającą w imieniu strony trzeciej w związku z zarządzaniem portfelem kryptoaktywów na rzecz swoich klientów.
6. 
W przypadku gdy dostawca usług w zakresie kryptoaktywów informuje potencjalnego klienta, że jego doradztwo nie jest świadczone w sposób niezależny, dostawca ten może otrzymywać zachęty, pod warunkiem że płatność lub korzyść:
a)
ma na celu poprawę jakości odpowiedniej usługi świadczonej klientowi; oraz
b)
nie ma negatywnego wpływu na przestrzeganie przez dostawcę usług w zakresie kryptoaktywów jego obowiązku uczciwego, sprawiedliwego i profesjonalnego działania zgodnie z najlepiej pojętym interesem klienta.

Istnienie, charakter i wysokość płatności lub korzyści, o których mowa w ust. 4, lub - w przypadku gdy wysokość nie może zostać ustalona - metoda obliczania tej wysokości są wyraźnie ujawniane klientowi w wyczerpujący, dokładny i zrozumiały sposób przed świadczeniem danej usługi w zakresie kryptoaktywów.

7. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy świadczą doradztwo w zakresie kryptoaktywów, zapewniają, aby osoby fizyczne udzielające porad lub informacji na temat kryptoaktywów lub usług w zakresie kryptoaktywów w ich imieniu posiadały wiedzę i kompetencje niezbędne do wypełniania ich obowiązków. Państwa członkowskie publikują kryteria stosowane na potrzeby oceny tej wiedzy i tych kompetencji.
8. 
Do celów oceny odpowiedniości, o której mowa w ust. 1, dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów świadczący doradztwo w zakresie kryptoaktywów lub zarządzający portfelem kryptoaktywów uzyskują od swoich klientów lub potencjalnych klientów niezbędne informacje dotyczące ich wiedzy i doświadczenia w inwestowaniu, w tym w zakresie kryptoaktywów, ich celów inwestycyjnych, w tym tolerancji ryzyka, ich sytuacji finansowej, w tym ich zdolności do ponoszenia strat i ich podstawowego zrozumienia ryzyka związanego z nabyciem kryptoaktywów, tak aby umożliwić dostawcom usług w zakresie kryptoaktywów zalecenie klientom lub potencjalnym klientom, czy kryptoaktywa są dla nich odpowiednie, a w szczególności czy są zgodne z ich tolerancją ryzyka i zdolnością do ponoszenia strat.
9. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów świadczący doradztwo w zakresie kryptoaktywów lub zarządzający portfelem kryptoaktywów, ostrzegaj ą klientów lub potencjalnych klientów, że:
a)
wartość kryptoaktywów może ulegać wahaniom;
b)
kryptoaktywa mogą być narażone na całkowite lub częściowe straty;
c)
kryptoaktywa mogą nie być płynne;
d)
w stosownych przypadkach kryptoaktywa nie są objęte systemami rekompensat dla inwestorów na mocy dyrektywy 97/9/WE;
e)
kryptoaktywa nie są objęte systemami gwarancji depozytów na mocy dyrektywy 2014/49/UE.
10. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy świadczą doradztwo w zakresie kryptoaktywów lub zarządzają portfelem kryptoaktywów, ustanawiaj ą, utrzymują i wdrażają zasady i procedury umożliwiające im gromadzenie i ocenę wszystkich informacji niezbędnych do przeprowadzenia oceny, o której mowa w ust. 1, w odniesieniu do każdego klienta. Podejmują oni wszystkie odpowiednie kroki w celu zapewnienia wiarygodności informacji zgromadzonych na temat swoich klientów lub potencjalnych klientów.
11. 
Jeżeli klienci nie dostarczają informacji wymaganych zgodnie z ust. 8 lub jeżeli dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów świadczący doradztwo w zakresie kryptoaktywów lub zarządzający portfelem kryptoaktywów, uznają, że usługi w zakresie kryptoaktywów lub kryptoaktywa nie są odpowiednie dla ich klientów, dostawcy usług nie rekomenduj ą takich usług w zakresie kryptoaktywów ani takich kryptoaktywów, ani nie rozpoczynaj ą świadczenia usług zarządzania portfelem takich kryptoaktywów.
12. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów świadczący doradztwo w zakresie kryptoaktywów lub zarządzający portfelem kryptoaktywów, regularnie dokonują - w odniesieniu do każdego klienta - przeglądu oceny odpowiedniości, o której mowa w ust. 1, przynajmniej co dwa lata po wstępnej ocenie przeprowadzonej zgodnie z tym ustępem.
13. 
Po przeprowadzeniu oceny odpowiednio ści, o której mowa w ust. 1, lub jej przeglądu na podstawie ust. 12 dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy świadczą doradztwo w zakresie kryptoaktywów, przekazuj ą klientom sprawozdanie o odpowiednio ści, w którym określa się udzielone porady oraz w jaki sposób porady te odpowiadaj ą preferencjom, celom i innym cechom klientów. Sprawozdanie to sporządza się i przekazuje klientom w formacie elektronicznym. W sprawozdaniu tym należy przynajmniej:
a)
zawrzeć aktualne informacje na temat oceny, o której mowa w ust. 1; oraz
b)
przedstawić zarys udzielonych porad.

W sprawozdaniu o odpowiedniości, o którym mowa w akapicie pierwszym, wyraźnie stwierdza się, że doradztwo opiera się na wiedzy i doświadczeniu klienta w zakresie inwestowania w kryptoaktywa, jego celach inwestycyjnych, tolerancji ryzyka, sytuacji finansowej i zdolności do ponoszenia strat.

14. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy zarządzają portfelem kryptoaktywów, dostarczają swoim klientom, w formacie elektronicznym, okresowe sprawozdania z działań w zakresie zarządzania portfelem prowadzonych w imieniu swoich klientów. Te okresowe sprawozdania zawieraj ą rzetelny i wyważony przegląd podjętych działań i wyników portfela w okresie sprawozdawczym, zaktualizowane sprawozdanie na temat tego, w jaki sposób podejmowane działania odpowiadaj ą preferencjom klienta, jego celom i innym jego cechom charakterystycznym, a także zaktualizowane informacje na temat oceny odpowiedniości, o której mowa w ust. 1, lub jej przeglądu na mocy ust. 12.

Okresowe sprawozdanie, o którym mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, jest przekazywane co trzy miesiące, z wyjątkiem sytuacji, gdy klient ma dostęp do systemu internetowego, w którym dostępne są aktualne wyceny portfela klienta i aktualne informacje na temat oceny odpowiednio ści, o której mowa w ust. 1, a dostawca usług w zakresie kryptoaktywów posiada dowody na to, że klient skorzystał z dostępu do wyceny co najmniej raz w danym kwartale. Taki system internetowy uznaje się za format elektroniczny.

15. 
ESMA do dnia 30 grudnia 2024 r. wyda zgodnie z art. 16 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010 wytyczne określające:
a) 50
 kryteria oceny wiedzy i kompetencji zgodnie z ust. 7;
b)
informacje, o których mowa w ust. 8; oraz
c)
format okresowego sprawozdania, o którym mowa w ust. 14.
Artykuł  82

Świadczenie usług transferu kryptoaktywów w imieniu klientów

1. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy świadczą usługi transferu kryptoaktywów w imieniu klientów, zawieraj ą umowę ze swoimi klientami w celu określenia swoich obowiązków i zakresu odpowiedzialno ści. Umowa taka zawiera co najmniej następujące elementy:
a)
tożsamość stron umowy;
b)
opis warunków świadczenia usługi transferu;
c)
opis systemów bezpieczeństwa stosowanych przez dostawcę usług w zakresie kryptoaktywów;
d)
opłaty pobierane przez dostawcę usług w zakresie kryptoaktywów;
e)
prawo właściwe.
2. 
ESMA, w ścisłej współpracy z EUNB, wydaje zgodnie z art. 16 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010 wytyczne dla dostawców usług w zakresie kryptoaktywów świadczących usługi transferu kryptoaktywów w imieniu klientów w odniesieniu do procedur i strategii, w tym praw klientów, w kontekście usług transferu kryptoaktywów.

ROZDZIAŁ  4

Nabycie dostawców usług w zakresie kryptoaktywów

Artykuł  83

Ocena planowanych nabyć dostawców usług w zakresie kryptoaktywów

1. 
Osoba fizyczna lub prawna bądź większa liczba takich osób działających w porozumieniu (dalej "potencjalny nabywca"), która postanowiła lub które postanawiaj ą nabyć, bezpośrednio lub pośrednio, znaczny pakiet akcji lub znaczne udziały w dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów lub zwiększyć, bezpośrednio lub pośrednio, taki posiadany znaczny pakiet akcji lub takie posiadane znaczne udziały, w wyniku czego odsetek posiadanych praw głosu lub posiadanego kapitału osiągnie bądź przekroczy 20 %, 30 % lub 50 % lub dostawca usług w zakresie kryptoaktywów stanie się jednostką zależną takiej osoby lub takich osób, powiadamia o tym na piśmie właściwy organ właściwy dla tego dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, wskazując wielkość planowanego znacznego pakietu akcji lub planowanych znacznych udziałów oraz przekazuj ąc informacje wymagane na podstawie regulacyjnych standardów technicznych przyjętych przez Komisję zgodnie z art. 84 ust. 4.
2. 
Osoba fizyczna lub prawna, która postanowiła zbyć, bezpośrednio lub pośrednio, znaczny pakiet akcji lub znaczne udziały w dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, przed zbyciem akcji lub udziałów informuje o tym na piśmie właściwy organ, wskazując wielkość takie pakietu akcji lub takich udziałów. Osoba taka powiadamia również właściwy organ w przypadku podjęcia decyzji o zmniejszeniu posiadanego znacznego pakietu akcji lub posiadanych znacznych udziałów w taki sposób, że odsetek praw głosu lub posiadanego przez nią kapitału spadłby wówczas poniżej poziomu 10 %, 20 %, 30 % lub 50 % lub dostawca usług w zakresie kryptoaktywów przestałby być jednostką zależną tej osoby.
3. 
Właściwy organ potwierdza na piśmie otrzymanie powiadomienia wymaganego zgodnie z ust. 1 niezwłocznie po otrzymaniu tego powiadomienia, a w żadnym razie nie później niż w ciągu dwóch dni roboczych od otrzymania tego powiadomienia.
4. 
Właściwy organ ocenia planowane nabycie, o którym mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, oraz informacje wymagane na podstawie regulacyjnych standardów technicznych przyjętych przez Komisję zgodnie z art. 84 ust. 4 w terminie 60 dni roboczych od dnia dokonania pisemnego potwierdzenia otrzymania powiadomienia, o którym mowa w ust. 3 niniejszego artykułu. Potwierdzaj ąc otrzymanie powiadomienia, właściwy organ informuje potencjalnego nabywcę o terminie upływu okresu oceny.
5. 
Do celów oceny, o której mowa w ust. 4, właściwy organ może konsultować się z właściwymi organami ds. przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu oraz jednostkami analityki finansowej i należycie uwzględnia ich opinie.
6. 
Dokonując oceny, o której mowa w ust. 4, właściwy organ może zwrócić się do potencjalnego nabywcy o udzielenie wszelkich dodatkowych informacji, które są niezbędne do zakończenia tej oceny. Wniosek taki składa się przed zakończeniem oceny, a w każdym razie nie później niż 50. dnia roboczego od dnia dokonania pisemnego potwierdzenia otrzymania powiadomienia, o którym mowa w ust. 3. Wnioski te przekazuje się na piśmie z wyszczególnieniem dodatkowych wymaganych informacji.

Właściwy organ zawiesza okres oceny, o którym mowa w ust. 4, do czasu otrzymania dodatkowych informacji, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu. Okres zawieszenia nie przekracza 20 dni roboczych. Kolejne wnioski o udzielenie dodatkowych informacji lub wyjaśnienie otrzymanych informacji kierowane przez właściwy organ nie powoduj ą dalszego zawieszenia biegu okresu oceny.

Właściwy organ może przedłużyć zawieszenie, o którym mowa w akapicie drugim niniejszego ustępu, do 30 dni roboczych, jeżeli potencjalny nabywca ma siedzibę poza Unią lub podlega przepisom prawa państwa trzeciego.

7. 
Właściwy organ, który - po zakończeniu oceny, o której mowa w ust. 4 - postanowi wyrazić sprzeciw wobec planowanego nabycia, o którym mowa w ust. 1, powiadamia o tym potencjalnego nabywcę w terminie dwóch dni roboczych, ale w każdym razie przed terminem, o którym mowa w ust. 4, przedłużonym w stosownych przypadkach zgodnie z ust. 6 akapity drugi i trzeci. Powiadomienie to zawiera uzasadnienie takiej decyzji.
8. 
W przypadku gdy właściwy organ nie wyrazi sprzeciwu wobec planowanego nabycia, o którym mowa w ust. 1, przed terminem, o którym mowa w ust. 4, przedłużonym w stosownych przypadkach zgodnie z ust. 6 akapity drugi i trzeci, planowane nabycie uznaje się za zatwierdzone.
9. 
Właściwy organ może wyznaczyć maksymalny termin na sfinalizowanie planowanego nabycia, o którym mowa w ust. 1, i w stosownych przypadkach przedłużyć ten maksymalny termin.
Artykuł  84

Przedmiot oceny planowanych nabyć dostawców usług w zakresie kryptoaktywów

1. 
Dokonując oceny, o której mowa w art. 83 ust. 4, właściwy organ ocenia, czy potencjalny nabywca jest odpowiedni oraz ocenia bezpieczeństwo finansowe planowanego nabycia, o którym mowa w art. 83 ust. 1, w oparciu o wszystkie następujące kryteria:
a)
reputację potencjalnego nabywcy;
b)
reputację, wiedzę, umiejętności i doświadczenie wszelkich osób, które będą kierować działalnością dostawców usług w zakresie kryptoaktywów w wyniku planowanego nabycia;
c)
dobrą kondycj ę finansową potencjalnego nabywcy, w szczególności w odniesieniu do rodzaju działalności planowanej i prowadzonej przez dostawcę usług w zakresie kryptoaktywów, który ma być przedmiotem nabycia;
d)
zdolność dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów do przestrzegania, aktualnie i w przyszłości, przepisów niniejszego tytułu;
e)
kwestię, czy istnieją uzasadnione powody, aby podejrzewać, że w związku z planowanym nabyciem dokonuje się lub dokonano prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu w rozumieniu, odpowiednio, art. 1 ust. 3 i 5 dyrektywy (UE) 2015/849 lub usiłuje się lub usiłowano dokonać tego procederu lub też czy planowane nabycie mogłoby zwiększyć ryzyko zaistnienia tego procederu.
2. 
Właściwy organ może wyrazić sprzeciw wobec planowanego nabycia jedynie wówczas, gdy na podstawie kryteriów określonych w ust. 1 istnieją ku temu uzasadnione powody lub jeżeli informacje przekazane zgodnie z art. 83 ust. 4 są niekompletne lub nieprawdziwe.
3. 
Państwa członkowskie nie nakładają wstępnych warunków dotyczących wielkości znacznego pakietu akcji lub znacznych udziałów, jakie muszą być nabywane na podstawie niniejszego rozporządzenia, ani nie umożliwiają swoim właściwym organom oceny planowanego nabycia pod kątem potrzeb ekonomicznych rynku.
4. 
ESMA, w ścisłej współpracy z EUNB, opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych określających szczegółową treść informacji, które są niezbędne do przeprowadzenia oceny, o której mowa w art. 83 ust. 4 akapit pierwszy. Zakres wymaganych informacji musi być istotny dla oceny ostrożnościowej, proporcjonalny i dostosowany do charakteru potencjalnego nabywcy i planowanego nabycia, o których mowa w art. 83 ust. 1.

ESMA przedstawia Komisji projekty regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, do dnia 30 czerwca 2024 r.

Komisja jest uprawniona do uzupełniania niniejszego rozporządzenia poprzez przyjmowanie regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, zgodnie z art. 10-14 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.

ROZDZIAŁ  5

Znaczący dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów.

Artykuł  85

Identyfikacja znaczących dostawców usług w zakresie kryptoaktywów

1. 
Dostawcę usług w zakresie kryptoaktywów uznaje się za znaczącego, jeżeli w Unii ma on średnio co najmniej 15 mln aktywnych użytkowników w roku kalendarzowym, przy czym średnią tę oblicza się jako średnią dziennej liczby aktywnych użytkowników w całym poprzednim roku kalendarzowym.
2. 
Dostawca usług w zakresie kryptoaktywów powiadamia właściwy organ w terminie dwóch miesięcy od osiągnięcia liczby aktywnych użytkownikach określonej w ust. 1. W przypadku gdy właściwy organ zgadza się, że próg określony w ust. 1 został osiągnięty, powiadamia on o tym ESMA.
3. 
Bez uszczerbku dla obowiązków właściwych organów wynikających z niniejszego rozporządzenia właściwe organy macierzystych państw członkowskich co roku przekazuj ą Radzie Organów Nadzoru ESMA informacje o następujących zmianach w zakresie nadzoru nad dostawcami usług w zakresie kryptoaktywów:
a)
udzielanych lub udzielonych zezwoleniach, o których mowa w art. 59;
b)
trwających lub zakończonych postępowaniach w sprawie cofnięcia zezwoleń, o których mowa w art. 64;
c)
wykonywaniu uprawnień nadzorczych określonych w art. 94 ust. 1 akapit pierwszy lit. b), c), e), f), g), y) i aa).

Właściwy organ macierzystego państwa członkowskiego może częściej przekazywać Radzie Organów Nadzoru ESMA informacje o zmianach lub powiadamiać ją przed podjęciem decyzji przez właściwy organ macierzystego państwa członkowskiego w odniesieniu do akapitu pierwszego lit. a), b) lub c).

4. 
Po udzieleniu informacji, o którym mowa w ust. 3 akapit drugi, może nastąpić wymiana poglądów w Radzie Organów Nadzoru ESMA.
5. 
W stosownych przypadkach ESMA może skorzystać ze swoich uprawnień na mocy art. 29, 30, 31 i 31b rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.

TYTUŁ  VI

ZAKAZ NADUŻYĆ NA RYNKU ZWIĄZANYM Z KRYPTOAKTYWAMI I ZAPOBIEGANIE TAKIM NADUŻYCIOM

Artykuł  86

Zakres stosowania przepisów dotyczących nadużyć na rynku

1. 
Niniejszy tytuł ma zastosowanie do działań podejmowanych przez dowolną osobę i dotyczących kryptoaktywów, które są dopuszczone do obrotu lub w odniesieniu do których złożono wniosek o dopuszczenie do obrotu.
2. 
Przepisy niniejszego tytułu mają również zastosowanie do wszelkich transakcji, zleceń lub zachowań dotyczących kryptoaktywów, o których mowa w ust. 1, niezależnie od tego, czy takie transakcje, zlecenia lub zachowania mają miejsce na platformie obrotu.
3. 
Przepisy niniejszego tytułu mają zastosowanie do działań i zaniechań, w Unii i w państwach trzecich, dotyczących kryptoaktywów, o których mowa w ust. 1.
Artykuł  87

Informacje poufne

1. 
Do celów niniejszego rozporządzenia informacje poufne obejmują następujące rodzaje informacji:
a)
określone w sposób precyzyjny informacje, które nie zostały podane do wiadomości publicznej, dotyczące, bezpośrednio lub pośrednio, co najmniej jednego emitenta kryptoaktywów, oferującego kryptoaktywa, lub osoby ubiegającej się o dopuszczenie kryptoaktywów do obrotu lub co najmniej jednego kryptoaktywa, które w przypadku podania ich do wiadomości publicznej miałyby prawdopodobnie znaczący wpływ na ceny tych kryptoaktywów lub powiązanych z nimi kryptoaktywów;
b)
w przypadku osób odpowiedzialnych za wykonywanie zleceń związanych z kryptoaktywami w imieniu klientów oznacza to także określone w sposób precyzyjny informacje przekazywane przez klienta i odnoszące się do będących w trakcie realizacji zleceń klienta związanych z kryptoaktywami i dotyczące, bezpośrednio lub pośrednio, co najmniej jednego emitenta kryptoaktywów, oferującego kryptoaktywa, lub osoby ubiegającej się o dopuszczenie kryptoak- tywów do obrotu lub co najmniej jednego kryptoaktywa, które w przypadku podania ich do wiadomości publicznej miałyby prawdopodobnie znaczący wpływ na ceny tych kryptoaktywów lub powiązanych z nimi kryptoaktywów.
2. 
Do celów ust. 1 uznaje się, że informacja jest określona w sposób precyzyjny, jeśli wskazuje na zbiór okoliczności, które istnieją lub zaistnienia których w uzasadniony sposób można się spodziewać, lub na wydarzenie, które wystąpiło lub którego wystąpienia można w uzasadniony sposób się spodziewać, i gdy informacja ta jest wystarczająco konkretna, aby umożliwić wyciągnięcie wniosku dotyczącego możliwego wpływu tego zbioru okoliczności lub wydarzenia na ceny kryptoaktywów. W związku z tym w przypadku rozciągniętego w czasie procesu, którego celem lub wynikiem jest zaistnienie szczególnych okoliczności lub szczególnego wydarzenia, za informacje określone w sposób precyzyjny można uznać te przyszłe okoliczności lub to przyszłe wydarzenie, ale także etapy pośrednie tego procesu, związane z zaistnieniem lub spowodowaniem tych przyszłych okoliczności lub tego przyszłego wydarzenia.
3. 
Etap pośredni rozciągniętego w czasie procesu jest uznany za informacj ę poufną, jeżeli sam w sobie spełnia kryteria informacji poufnych, o których mowa w ust. 2.
4. 
Do celów ust. 1 informacje, które w przypadku podania ich do wiadomości publicznej miałyby prawdopodobnie znaczący wpływ na ceny kryptoaktywów, oznaczaj ą informacje, które rozsądny posiadacz kryptoaktywów prawdopodobnie wykorzystałby, by częściowo oprzeć na nich swoje decyzje inwestycyjne.
Artykuł  88

Podawanie informacji poufnych do wiadomości publicznej

1. 
Emitenci, oferujący i osoby ubiegaj ące się o dopuszczenie do obrotu jak najszybciej podają do wiadomości publicznej informacje poufne, o których mowa w art. 87, które ich bezpośrednio dotyczą, w sposób umożliwiający ogółowi osób łatwy dostęp do takich informacji oraz ich pełną, prawidłową i terminową ocenę. Emitenci, oferujący i osoby ubiegające się o dopuszczenie do obrotu nie łączą podawania informacji poufnych do wiadomości publicznej z reklamowaniem swojej działalności. Emitenci, oferujący i osoby ubiegające się o dopuszczenie do obrotu zamieszczaj ą i utrzymuj ą na swojej stronie internetowej przez okres co najmniej pięciu lat wszystkie informacje poufne, które mają obowiązek podawać do wiadomości publicznej.
2. 
Emitenci, oferujący i osoby ubiegaj ące się o dopuszczenie do obrotu mogą, na własną odpowiedzialno ść, opóźnić podanie do wiadomości publicznej informacji poufnych, o których mowa w art. 87, pod warunkiem że spełnione są łącznie następujące warunki:
a)
niezwłoczne ujawnienie informacji mogłoby naruszyć uzasadniony interes emitentów, oferujących lub osób ubiegających się o dopuszczenie do obrotu;
b)
jest mało prawdopodobne, aby opóźnienie podania do wiadomości informacji wprowadziło w błąd opinię publiczną;
c)
emitenci, oferujący lub osoby ubiegające się o dopuszczenie do obrotu są w stanie zapewnić poufność takich informacji.
3. 
W przypadku gdy emitent, oferujący lub osoba ubiegająca się o dopuszczenie do obrotu opóźnia podanie do wiadomości publicznej informacji poufnych zgodnie z ust. 2, informują oni właściwy organ o opóźnieniu ujawnienia informacji i składają pisemne wyjaśnienie na temat spełnienia warunków określonych w ust. 2 natychmiast po publicznym ujawnieniu tych informacji. Alternatywnie państwa członkowskie mogą przewidzieć, że dokumentacja takiego wyjaśnienia ma być udostępniana dopiero na żądanie właściwego organu.
4. 
W celu zapewnienia jednolitych warunków stosowania niniejszego artykułu ESMA opracowuje projekty wykonawczych standardów technicznych w celu określenia technicznych warunków:
a)
właściwego podawania do wiadomości publicznej informacji poufnych, o którym mowa w ust. 1; oraz
b)
opóźniania podawania do wiadomości publicznej informacji poufnych, o którym mowa w ust. 2 i 3.

ESMA przedstawi Komisji projekty wykonawczych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, do dnia 30 czerwca 2024 r.

Komisja jest uprawniona do przyjmowania wykonawczych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, zgodnie z art. 15 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.

Artykuł  89

Zakaz wykorzystywania informacji poufnych

1. 
Do celów niniejszego rozporządzenia uznaje się, że wykorzystywanie informacji poufnych ma miejsce wówczas, gdy dana osoba znajduje się w posiadaniu informacji poufnych i wykorzystuje te informacje, nabywaj ąc lub zbywając, na własny rachunek lub na rzecz osoby trzeciej, bezpośrednio lub pośrednio, kryptoaktywa, których informacje te dotyczą. Wykorzystanie informacji poufnych poprzez anulowanie lub zmianę zlecenia dotyczącego kryptoaktywa, którego informacje te dotyczą, w przypadku gdy zlecenie złożono przed wejściem osoby zainteresowanej w posiadanie informacji poufnych, również uznaje się za wykorzystywanie informacji poufnych. Wykorzystanie informacji poufnych obejmuje również złożenie, zmianę lub wycofanie oferty nabycia przez osobę na własny rachunek lub na rachunek osoby trzeciej.
2. 
Zakazane jest uczestnictwo w wykorzystywaniu informacji poufnych, usiłowanie uczestnictwa w wykorzystywaniu informacji poufnych, a także wykorzystywanie informacji poufnych o kryptoaktywach w celu nabycia lub zbycia tych kryptoaktywów, bezpośrednio lub pośrednio, na własny rachunek lub w imieniu osoby trzeciej. Zakazane jest rekomendowanie innej osobie uczestnictwa w wykorzystywaniu informacji poufnych, a także zachęcanie do uczestnictwa w wykorzystywaniu informacji poufnych.
3. 
Osoba posiadająca informacje poufne dotyczące kryptoaktywów nie może na podstawie tych informacji poufnych rekomendować innej osobie ani zachęcać jej do:
a)
nabycia lub zbycia tych kryptoaktywów; lub
b)
anulowania lub zmiany zlecenia dotyczącego tych kryptoaktywów.
4. 
Korzystanie z rekomendacji lub zachęty, o których mowa w ust. 3, stanowi wykorzystywanie informacji poufnych w rozumieniu niniejszego artykułu, jeżeli osoba korzystająca z danej rekomendację lub zachęty wie lub powinna wiedzieć, że są one oparte na informacjach poufnych.
5. 
Niniejszy artykuł ma zastosowanie do wszystkich osób będących w posiadaniu informacji poufnych z racji:
a)
bycia członkiem organów administracyjnych, zarządzających lub nadzorczych emitenta, oferuj ącego lub osoby ubiegającej się o dopuszczenie do obrotu;
b)
posiadania akcji lub udziałów emitenta, oferującego lub osoby ubiegającej się o dopuszczenie do obrotu;
c)
posiadania dostępu do tych informacji w związku z zatrudnieniem, wykonywaniem zawodu lub obowiązków, lub w związku z rolą tej osoby w odniesieniu do technologii rozproszonego rejestru lub podobnej technologii; lub
d)
zaangażowania w działalność przestępczą.

Niniejszy artykuł ma także zastosowanie do wszystkich osób, które weszły w posiadanie informacji poufnych w okolicznościach innych niż wymienione w akapicie pierwszym, jeżeli osoby te wiedzą lub powinny wiedzieć, że są to informacje poufne.

6. 
W przypadku gdy osoba, o której mowa w ust. 1, jest osobą prawną, niniejszy artykuł stosuje się zgodnie z prawem krajowym do osób fizycznych, które biorą udział w podejmowaniu decyzji o dokonaniu nabycia, zbycia, anulowania lub zmiany zlecenia, na rachunek tej osoby prawnej.
Artykuł  90

Zakaz bezprawnego ujawniania informacji poufnych

1. 
Zakazane jest bezprawne ujawnianie informacji poufnych przez osob ę będącą w posiadaniu informacji poufnych innej osobie, z wyjątkiem przypadków, gdy ujawnienie to odbywa się w ramach normalnych czynności w związku z zatrudnieniem, wykonywaniem zawodu lub obowiązków.
2. 
Dalsze ujawnienie rekomendacji lub zachęt, o których mowa w art. 89 ust. 4, uznaje się za bezprawne ujawnianie informacji poufnych, gdy osoba ujawniaj ąca rekomendacj ę lub zachętę wie lub powinna wiedzieć, że są one oparte na informacjach poufnych.
Artykuł  91

Zakaz manipulacji na rynku

1. 
Manipulacja na rynku oraz usiłowanie manipulacji na rynku są zakazane.
2. 
Do celów niniejszego rozporządzenia manipulacja na rynku obejmuje którekolwiek z poniższych działań:
a)
zawieranie transakcji, składanie zlecenia zawarcia transakcji lub jakiekolwiek inne zachowanie -, chyba że nastąpiły z zasadnych powodów - które:
(i)
generują lub mogłyby generować fałszywe lub wprowadzaj ące w błąd sygnały dotyczące podaży kryptoaktywów, popytu na takie kryptoaktywa lub ich ceny;
(ii)
utrzymują lub mogą utrzymywać cenę jednego lub kilku kryptoaktywów na nienaturalnym lub sztucznym poziomie;
b)
zawieranie transakcji, składanie zlecenia zawarcia transakcji lub inne działanie lub zachowanie wpływające albo mogące wpływać na cenę jednego lub kilku kryptoaktywów, przy użyciu fikcyjnego narzędzia lub innych form wprowadzania w błąd lub podstępu;
c)
rozpowszechnianie za pośrednictwem mediów, w tym internetu, lub przy użyciu innych środków informacji, które generują lub mogłyby generować fałszywe lub wprowadzaj ące w błąd sygnały dotyczące podaży kryptoaktywów, popytu na takie kryptoaktywa lub ceny jednego lub kilku kryptoaktywów lub które zapewniaj ą lub mogą zapewnić utrzymanie się ceny jednego lub kilku kryptoaktywów na nienaturalnym lub sztucznym poziomie, w tym rozpowszechnianie plotek, w przypadku gdy osoba rozpowszechniaj ąca te informacje wiedziała lub powinna była wiedzieć, że informacje te były fałszywe lub wprowadzaj ące w błąd.
3. 
Za manipulacj ę na rynku uznaje się między innymi następujące zachowania:
a)
utrzymywanie dominującej pozycji w zakresie podaży lub popytu na kryptoaktywa, które skutkuje albo może skutkować, bezpośrednio lub pośrednio, ustaleniem poziomu cen sprzedaży lub kupna lub stwarza albo może stwarzać nieuczciwe warunki transakcji;
b)
składanie zleceń na platformie obrotu kryptoaktywami, w tym ich anulowanie lub zmiana, za pomocą wszelkich dostępnych sposobów prowadzenia obrotu, które wywołuje jeden ze skutków, o którym mowa w ust. 2 lit. a), poprzez:
(i)
zakłócanie lub opóźnianie funkcjonowania platformy obrotu kryptoaktywami lub jakikolwiek działania, które mogą mieć taki skutek;
(ii)
utrudnianie innym osobom identyfikacji rzeczywistych zleceń na platformie obrotu kryptoaktywami lub jakiekolwiek działania, które mogą mieć taki skutek, w tym poprzez składanie zleceń skutkujących destabilizacj ą normalnego funkcjonowania platformy obrotu kryptoaktywami;
(iii)
tworzenie fałszywego lub wprowadzaj ącego w błąd sygnału co do podaży lub popytu na kryptoaktywa lub ich ceny, w szczególności poprzez składanie zleceń w celu zapoczątkowania lub nasilenia danego trendu lub jakiekolwiek działania, które mogą mieć taki skutek;
c)
wykorzystywanie okazjonalnego lub regularnego dostępu do mediów tradycyjnych lub elektronicznych do wygłaszania opinii na temat kryptoaktywów, po uprzednim zajęciu pozycji w tych kryptoaktywach, a następnie czerpanie zysku ze skutków opinii wygłaszanych na temat ceny tych kryptoaktywów, bez jednoczesnego ujawnienia publicznie tego konfliktu interesów we właściwy i skuteczny sposób.
Artykuł  92

Zapobieganie nadużyciom na rynku i ich wykrywanie

1. 
Każda osoba zawodowo pośrednicząca w zawieraniu transakcji lub realizuj ąca transakcje związane z kryptoakty- wami posiada skuteczne rozwiązania, systemy i procedury służące zapobieganiu nadużyciom na rynku i ich wykrywaniu. Osoba ta podlega przepisom dotyczącym zgłaszania obowiązującym w państwie członkowskim, w którym jest zarejestrowana lub ma siedzibę zarządu, lub, w przypadku oddziału, w państwie członkowskim, w którym znajduje się oddział, oraz niezwłocznie zgłasza właściwemu organowi tego państwa członkowskiego wszelkie uzasadnione podejrzenia dotyczące zlecenia lub transakcji, w tym ich anulowania lub zmiany, oraz innych aspektów funkcjonowania technologii rozproszonego rejestru, takich jak mechanizm konsensusu, w przypadku gdy mog ą istnieć okoliczności wskazuj ące na to, iż nadużycie na rynku zostało popełnione, jest właśnie popełniane lub może zostać popełnione.

Właściwy organ otrzymujący zgłoszenie podejrzanych zleceń lub transakcji niezwłocznie przekazuje takie informacje właściwym organom odnośnych platform obrotu.

2.  51
 ESMA opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu doprecyzowania:
a)
właściwych rozwiązań, systemów i procedur dla osób w celu spełnienia wymogów ust. 1;
b)
wzoru, który ma być wykorzystywany przez osoby w celu spełnienia wymogów ust. 1;
c)
w przypadku transgranicznych nadużyć na rynku - procedur koordynacji między odpowiednimi właściwymi organami w zakresie wykrywania i karania nadużyć na rynku.

ESMA przedstawi Komisji projekty regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, do dnia 30 grudnia 2024 r.

Komisja jest uprawniona do uzupełniania niniejszego rozporządzenia w drodze przyjmowania regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, zgodnie z art. 10-14 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.

3. 
W celu zapewnienia spójności praktyk nadzorczych na mocy niniejszego artykułu ESMA do dnia 30 czerwca 2025 r. wyda zgodnie z art. 16 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010 wytyczne dotyczące praktyk nadzorczych właściwych organów w celu zapobiegania nadużyciom na rynku i ich wykrywania, jeżeli nie są one jeszcze objęte regulacyjnymi standardami technicznymi, o których mowa w ust. 2.

TYTUŁ  VII

WŁAŚCIWE ORGANY, EUNB I ESMA

ROZDZIAŁ  1

Uprawnienia właściwych organów oraz współpraca między właściwymi organami, EUNB i ESMA

Artykuł  93

Właściwe organy

1. 
Państwa członkowskie wyznaczaj ą właściwe organy odpowiedzialne za wykonywanie funkcji i obowiązków przewidzianych w niniejszym rozporz ądzeniu. Państwa członkowskie powiadamiaj ą o tych właściwych organach EUNB i ESMA.
2. 
W przypadku gdy państwa członkowskie wyznaczaj ą więcej niż jeden właściwy organ zgodnie z ust. 1, określają one zadania poszczególnych organów i wyznaczaj ą jeden właściwy organ jako pojedynczy punkt kontaktowy odpowiedzialny za transgraniczną współpracę administracyjną między właściwymi organami oraz z EUNB i ESMA. Państwa członkowskie mogą wyznaczyć inny pojedynczy punkt kontaktowy dla każdego rodzaju współpracy administracyjnej.
3. 
ESMA publikuje na swojej stronie internetowej wykaz właściwych organów wyznaczonych zgodnie z ust. 1 i 2.
Artykuł  94

Uprawnienia właściwych organów

1. 
Aby realizować obowiązki spoczywające na nich na mocy tytułów II-VI niniejszego rozporządzenia, właściwe organy muszą posiadać - zgodnie z prawem krajowym - co najmniej poniższe uprawnienia nadzorcze i dochodzeniowe:
a)
do zobowiązania dowolnej osoby do przedstawienia informacji i dokumentów, które zdaniem właściwego organu mogą być istotne dla wykonywania spoczywaj ących na nim obowiązków;
b)
do zawieszenia świadczenia usług przez dostawcę usług w zakresie kryptoaktywów lub do zobowiązania dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów do zawieszenia świadczenia tych usług na okres każdorazowo nie dłuższy niż 30 kolejnych dni roboczych, jeżeli istnieją uzasadnione powody, aby podejrzewać, że doszło do naruszenia niniejszego rozporządzenia;
c)
do zakazania świadczenia usług w zakresie kryptoaktywów, w przypadku gdy stwierdzenia, że doszło do naruszenia niniejszego rozporządzenia;
d)
do ujawnienia lub zobowiązania dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów do ujawnienia wszystkich istotnych informacji, które mogą mieć wpływ na świadczenie usług w zakresie kryptoaktywów, aby zapewnić ochronę interesów klientów, w szczególno ści posiadaczy detalicznych lub zapewnić sprawne działanie rynku;
e)
do podania do publicznej wiadomości faktu, że dostawca usług w zakresie kryptoaktywów nie spełnia swoich obowiązków;
f)
do zawieszenia świadczenia usług przez dostawcę usług w zakresie kryptoaktywów lub do zobowiązania dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów do zawieszenia świadczenia tych usług, jeżeli właściwy organ uznaje, że dostawca usług w zakresie kryptoaktywów znajduje się w takiej sytuacji, że świadczenie usług w zakresie kryptoaktywów byłoby szkodliwe dla interesów klientów, w szczególno ści posiadaczy detalicznych;
g)
do nałożenia obowiązku przeniesienia istniejących umów do innego dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów w przypadkach cofnięcia zezwolenia na prowadzenie działalności w charakterze dostawcy usług w zakresie kryp- toaktywów zgodnie z art. 64, z zastrzeżeniem zgody klientów i dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, do którego umowy te są przenoszone;
h)
do nakazania natychmiastowego zaprzestania działalności bez uprzedniego ostrzeżenia lub wyznaczenia terminu, jeżeli istnieje powód, aby przypuszczać, że dana osoba świadczy usługi w zakresie kryptoaktywów bez zezwolenia;
i)
do nałożenia na oferujących, osoby ubiegające się o dopuszczenie do obrotu kryptoaktywów lub emitentów tokenów powiązanych z aktywami lub tokenów będących e-pieniądzem obowiązku dokonania zmiany swojego dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa lub dalszej zmiany zmienionego dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa, w przypadku stwierdzenia, że dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa lub zmieniony dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa nie zawierają informacji wymaganych na mocy art. 6, 19 lub 51;
j)
do nałożenia na oferujących, osoby ubiegające się o dopuszczenie do obrotu kryptoaktywów lub emitentów tokenów powiązanych z aktywami lub tokenów będących e-pieniądzem obowiązku zmiany swoich materiałów marketingowych, w przypadku stwierdzenia, że materiały marketingowe nie spełniają wymogów określonych w art. 7, 29 lub 53 niniejszego rozporządzenia;
k)
do nałożenia na oferujących, osoby ubiegające się o dopuszczenie do obrotu kryptoaktywów lub emitentów tokenów powiązanych z aktywami lub tokenów będących e-pieniądzem obowiązku uwzględnienia w ich dokumencie informacyjnym dotyczącym kryptoaktywa dodatkowych informacji, jeżeli to konieczne dla zapewnienia stabilności finansowej lub dla ochrony interesów posiadaczy kryptoaktywów, w szczególności posiadaczy detalicznych;
l)
do zawieszenia oferty publicznej lub dopuszczenia do obrotu kryptoaktywów na okres jednorazowo nie dłuższy niż 30 kolejnych dni roboczych, jeżeli istnieją uzasadnione powody, aby podejrzewać, że naruszone zostały przepisy niniejszego rozporządzenia;
m)
do zakazania dokonania oferty publicznej lub zakazania dopuszczenia do obrotu kryptoaktywów, w przypadku stwierdzenia, że doszło do naruszenia niniejszego rozporządzenia, lub w przypadku gdy istnieją uzasadnione powody, aby podejrzewać, że mogło dojść do jego naruszenia;
n)
do zawieszenia świadczenia usług przez dostawcę usług w zakresie kryptoaktywów lub do zobowiązania dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów do zawieszenia świadczenia tych usług na okres każdorazowo nie dłuższy niż 30 kolejnych dni roboczych, jeżeli istnieją uzasadnione powody, aby podejrzewać, że doszło do naruszenia niniejszego rozporządzenia;
o)
do zakazania obrotu kryptoaktywami na platformie obrotu kryptoaktywami, w przypadku stwierdzenia, że doszło do naruszenia niniejszego rozporządzenia, lub jeżeli istnieją uzasadnione powody, aby podejrzewać, że może dojść do jego naruszenia;
p)
do zawieszenia lub zakazania wykorzystywania materiałów marketingowych, jeżeli istnieją uzasadnione powody, aby podejrzewać, że doszło do naruszenia niniejszego rozporządzenia;
q)
do zobowiązania oferujących, osób ubiegających się o dopuszczenie do obrotu kryptoaktywów, emitentów tokenów powiązanych z aktywami lub tokenów będących e-pieniądzem lub odpowiednich dostawców usług w zakresie kryptoaktywów do zaprzestania lub zawieszenia wykorzystywania materiałów marketingowych na okres jednorazowo nie dłuższy niż 30 kolejnych dni roboczych, jeżeli istnieją uzasadnione powody, aby podejrzewać, że doszło do naruszenia niniejszego rozporządzenia;
r)
do podania do publicznej wiadomości, że oferujący, osoba ubiegaj ąca się o dopuszczenie do obrotu kryptoaktywów lub emitent tokena powiązanego z aktywami lub tokena będącego e-pieniądzem nie spełniają swoich obowiązków wynikających z niniejszego rozporządzenia;
s)
do ujawnienia lub zobowiązania oferującego, osoby ubiegającej się o dopuszczenie do obrotu kryptoaktywa lub emitenta tokena powiązanego z aktywami lub tokena będącego e-pieniądzem do ujawnienia wszystkich istotnych informacji, które mogą mieć wpływ na ocenę kryptoaktywa będącego przedmiotem oferty publicznej lub dopuszczonych do obrotu, aby zapewnić ochronę interesów posiadaczy kryptoaktywów, w szczególno ści posiadaczy detalicznych, lub zapewnić sprawne działanie rynku;
t)
do zawieszenia świadczenia usług przez odpowiedniego dostawcę usług w zakresie kryptoaktywów lub do zobowiązania dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów do zawieszenia świadczenia tych usług, jeżeli uznają, że oferujący, osoba ubiegająca się o dopuszczenie do obrotu kryptoaktywa lub emitent tokena powiązanego z aktywami lub tokena będącego e-pieniądzem znajduje się w takiej sytuacji, że obrót byłby szkodliwy dla interesów posiadaczy kryptoaktywów, w szczególności posiadaczy detalicznych;
u)
do nakazania natychmiastowego zaprzestania działalności bez uprzedniego ostrzeżenia lub wskazania terminu, gdy istnieje powód, aby przypuszczać, że osoba dokonuje emisji tokenów powiązanych z aktywami lub tokenów będących e-pieniądzem bez zezwolenia lub osoba oferuje kryptoaktywa inne niż tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e-pieniądzem lub ubiega się o dopuszczenie takich kryptoaktywów do obrotu bez zgłoszenia dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa zgodnie z art. 8;
v)
do zastosowania dowolnego rodzaju środków w celu zapewnienia, aby oferujący lub osoba ubiegająca się o dopuszczenie do obrotu kryptoaktywów, emitent tokena powiązanego z aktywami lub tokena będącego e-pieniądzem lub dostawca usług w zakresie kryptoaktywów przestrzegali przepisów niniejszego rozporządzenia, włącznie z żądaniem zaprzestania wszelkich praktyk lub postępowania, które właściwy organ uznaje za sprzeczne z niniejszym rozporządzeniem;
w)
do przeprowadzania kontroli na miejscu lub dochodzeń w miejscach innych niż prywatne miejsca zamieszkania osób fizycznych, oraz wchodzenia w tym celu do pomieszczeń, aby uzyskać dostęp do dokumentów i innych danych w jakiejkolwiek postaci;
x)
do zlecania kontroli lub dochodzeń audytorom lub ekspertom;
y)
do wystąpienia o usunięcie osoby fizycznej z organu zarządzającego emitenta tokena powiązanego z aktywami lub dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów;
z)
do zobowiązania osoby do podjęcia kroków w celu ograniczenia rozmiaru swoich pozycji w kryptoaktywach lub swojej ekspozycji na kryptoaktywa;

aa) aby zapobiec ryzyku wyrządzenia poważnych szkód interesom klientów lub posiadaczy kryptoaktywów, w przypadku braku innych skutecznych środków prowadzących do zaprzestania naruszenia niniejszego rozporządzenia do zastosowania wszelkich niezbędnych środków, w tym w drodze wystąpienia do osoby trzeciej lub innego organu publicznego o wprowadzenie takich środków, by:

(i)
usunąć treści lub ograniczyć dostęp do interfejsu internetowego lub nakazać umieszczenie wyraźnego ostrzeżenia dla klientów i posiadaczy kryptoaktywów, jeżeli korzystają z dostępu do interfejsu internetowego;
(ii)
nakazać dostawcy usług hostingowych usunięcie lub wyłączenie interfejsu internetowego lub ograniczenie dostępu do niego; lub
(iii)
nakazać rejestrom domen lub rejestratorom domen usunięcie pełnej nazwy domenowej oraz umożliwić danemu właściwemu organowi jej rejestracj ę;

ab) do zobowiązania emitenta tokena powiązanego z aktywami lub tokena będącego e-pieniądzem, zgodnie z art. 23 ust. 4, art. 24 ust. 3 lub art. 58 ust. 3, do wprowadzenia minimalnej kwoty nominalnej lub do ograniczenia emitowanej kwoty.

2. 
Uprawnienia nadzorcze i dochodzeniowe wykonywane w odniesieniu do oferujących, osób ubiegających się o dopuszczenie do obrotu, emitentów oraz dostawców usług w zakresie kryptoaktywów pozostają bez uszczerbku dla uprawnień przyznanych tym samym lub innym organom nadzorczym w odniesieniu do tych podmiotów, w tym uprawnień powierzonych odpowiednim właściwym organom na mocy przepisów krajowych transponuj ących dyrektywę 2009/110/WE i uprawnień w zakresie nadzoru ostrożnościowego powierzonych EBC na mocy rozporządzenia (UE) nr 1024/2013.
3. 
Aby wywiązywać się z obowiązków spoczywaj ących na nich na mocy przepisów tytułu VI, właściwe organy, oprócz uprawnień, o których mowa w ust. 1, muszą mieć - zgodnie z prawem krajowym - co najmniej poniższe uprawnienia nadzorcze i dochodzeniowe do:
a)
uzyskania dostępu do wszelkich dokumentów i danych w jakiejkolwiek formie oraz uzyskania lub sporządzania ich kopii;
b)
wymagania lub żądania udzielenia informacji od dowolnej osoby, włączając w to osoby, które biorą udział - na kolejnych etapach - w przekazywaniu zleceń lub prowadzeniu operacji, a także od ich przełożonych, oraz, w razie konieczności, do wzywania do stawiennictwa i przesłuchiwania takich osób w celu uzyskania informacji;
c)
wchodzenia do pomieszczeń osób fizycznych i prawnych w celu zajęcia dokumentacji i danych w jakiejkolwiek formie w przypadku uzasadnionego przypuszczenia, że dokumenty lub dane związane z przedmiotem kontroli lub dochodzenia mogą mieć znaczenie dla udowodnienia przypadku wykorzystywania informacji poufnych lub manipulacji na rynku;
d)
przekazywania spraw w celu wszczęcia postępowania karnego;
e)
żądania, w zakresie dozwolonym prawem krajowym, wydania istniejących rejestrów przesyłu danych przechowywanych przez operatora telekomunikacyjnego, w przypadku uzasadnionego podejrzenia naruszenia i gdy takie rejestry mogą mieć znaczenie dla dochodzenia prowadzonego w sprawie naruszenia art. 88-91;
f)
żądania zamrożenia lub zajęcia aktywów lub zastosowania obu tych środków;
g)
wydania czasowego zakazu wykonywania działalności zawodowej;
h)
stosowania wszelkich środków niezbędnych do zapewnienia prawidłowego poinformowania opinii publicznej, między innymi w drodze sprostowania fałszywych lub wprowadzaj ących w błąd informacji podanych do wiadomości publicznej, w tym przez zobowiązanie oferującego, osoby ubiegaj ącej się o dopuszczenie do obrotu, emitenta lub innej osoby, która opublikowała lub rozpowszechni ła fałszywe lub wprowadzaj ące w błąd informacje, do opublikowania sprostowania.
4. 
W przypadku gdy wymaga tego prawo krajowe, właściwy organ może zwrócić się do odpowiedniego sądu z wnioskiem o wydanie postanowienia w sprawie użycia uprawnień, o których mowa w ust. 1 i 2.
5. 
Właściwe organy wykonuj ą uprawnienia, o których mowa w ust. 1 i 2, w którykolwiek z poniższych sposobów:
a)
bezpośrednio;
b)
we współpracy z innymi organami, w tym organami właściwymi w zakresie zapobiegania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu oraz zwalczania tych zjawisk;
c)
w drodze przekazania uprawnień organom, o których mowa w lit. b), zachowuj ąc odpowiedzialność za ich wykonanie;
d)
przez wnoszenie spraw do właściwych sądów.
6. 
Państwa członkowskie zapewniają wprowadzenie odpowiednich środków, tak aby właściwe organy mogły wykonywać uprawnienia nadzorcze i dochodzeniowe, które są niezbędne do wypełniania spoczywaj ących na nich obowiązków.
7. 
Uznaje się, że osoba udostępniająca informacje właściwemu organowi zgodnie z niniejszym rozporządzeniem nie narusza ograniczeń w ujawnianiu informacji nałożonych przez umowę lub przez przepisy ustawowe, wykonawcze lub administracyjne ani nie podlega odpowiedzialno ści w związku z takim powiadomieniem.
Artykuł  95

Współpraca między właściwymi organami

1. 
Właściwe organy współpracują ze sobą na potrzeby niniejszego rozporządzenia. W szczególności właściwe organy udzielają pomocy właściwym organom innego państwa członkowskiego oraz EUNB i ESMA. Wymieniaj ą się informacjami bez zbędnej zwłoki i współpracują przy prowadzeniu czynności dochodzeniowych, nadzorczych i związanych z egzekwowaniem przepisów.

W przypadku gdy państwa członkowskie, zgodnie z art. 111 ust. 1 akapit drugi, ustanowiły sankcje karne za naruszenia niniejszego rozporządzenia, o których mowa w art. 111 ust. 1 akapit pierwszy, zapewniaj ą wprowadzenie odpowiednich środków, tak aby właściwe organy miały wszelkie uprawnienia niezbędne do utrzymywania kontaktów z organami sądowymi, organami ścigania lub organami wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych w granicach ich jurysdykcji w celu otrzymywania szczegółowych informacji dotyczących postępowań przygotowawczych lub postępowań karnych wszczętych w związku z naruszeniami niniejszego rozporządzenia oraz przekazywania takich informacji innym właściwym organom, a także EUNB i ESMA, aby wypełnić spoczywający na nich obowiązek współpracy do celów niniejszego rozporz ądzenia.

2. 
Właściwy organ może odmówić podjęcia działań na podstawie wniosku o udzielenie informacji lub wniosku o współpracę w ramach dochodzenia wyłącznie w następujących przypadkach:
a)
przekazanie odpowiednich informacji mogłoby mieć niekorzystny wpływ na bezpieczeństwo państwa członkowskiego, do którego skierowano żądanie, zwłaszcza w zakresie walki z terroryzmem i innymi poważnymi przestępstwami;
b)
w przypadku gdy pozytywne rozpatrzenie wniosku może mieć niekorzystny wpływ na jego własne czynności dochodzeniowe, czynności związane z egzekwowaniem przepisów lub, w stosownych przypadkach, na postępowanie przygotowawcze;
c)
w przypadku gdy przed sądem państwa członkowskiego, do którego skierowano wniosek, wszcz ęto już postępowanie w odniesieniu do tych samych czynów i przeciwko tym samym osobom fizycznym lub prawnym;
d)
w przypadku gdy w państwie członkowskim, do którego skierowano wniosek, wydano już prawomocne orzeczenie w związku z tymi samymi czynami oraz w odniesieniu do tych osób fizycznych lub prawnych.
3. 
Właściwe organy, na wniosek, bez zbędnej zwłoki przekazuj ą wszelkie informacje wymagane do celów niniejszego rozporządzenia.
4. 
Właściwy organ może wystąpić o pomoc do właściwego organu innego państwa członkowskiego w odniesieniu do kontroli na miejscu lub dochodzeń.

Właściwy organ występujący o pomoc informuje EUNB i ESMA o każdym wniosku złożonym na podstawie akapitu pierwszego. Właściwy organ, który otrzymał wniosek właściwego organu innego państwa członkowskiego dotyczący przeprowadzenia kontroli na miejscu lub dochodzenia, może:

a)
samodzielnie przeprowadzić kontrolę na miejscu lub dochodzenie;
b)
zezwolić właściwemu organowi, który wystąpił z wnioskiem, na udział w kontroli na miejscu lub dochodzeniu;
c)
zezwolić właściwemu organowi, który wystąpił z wnioskiem, na samodzielne przeprowadzenie kontroli na miejscu lub dochodzenia;
d)
wykonać określone zadania związane z działaniami nadzorczymi wspólnie z innymi właściwymi organami.
5. 
W przypadku kontroli na miejscu lub dochodzenia, o których mowa w ust. 4, ESMA koordynuje kontrolę lub dochodzenie, jeżeli wystąpił o to jeden z właściwych organów.

W przypadku gdy kontrola na miejscu lub dochodzenie, o których mowa w ust. 4, dotyczą emitenta tokena powiązanego z aktywami lub tokena będącego e-pieniądzem lub usług w zakresie kryptoaktywów związanych z tokenami powiązanymi z aktywami lub tokenami będącymi e-pieniądzem, EUNB koordynuje kontrolę lub dochodzenie, jeżeli wystąpił o to jeden z właściwych organów.

6. 
Właściwe organy mogą zwrócić uwagę ESMA na tę kwestię, w sytuacji gdy wniosek o współpracę, w szczególności dotyczący wymiany informacji, został odrzucony lub nie został rozpatrzony rozsądnym terminie. W takich sytuacjach stosuje się odpowiednio art. 19 ust. 4 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.
7. 
Na zasadzie odstępstwa od ust. 6 niniejszego artykułu właściwe organy mogą zwrócić uwagę EUNB na tę kwestię, w sytuacji gdy wniosek o współpracę, w szczególności o udzielenie informacji, dotyczący emitenta tokena powiązanego z aktywami lub tokena będącego e-pieniądzem lub dotyczący usług w zakresie kryptoaktywów związanych z tokenami powiązanymi z aktywami lub tokenami będącymi e-pieniądzem, został odrzucony lub nie został rozpatrzony w rozsądnym terminie. W takich sytuacjach stosuje się odpowiednio art. 19 ust. 4 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
8. 
Właściwe organy ściśle koordynują swoje działania nadzorcze w celu wykrywania i usuwania naruszeń niniejszego rozporządzenia, a także w celu opracowywania i promowania najlepszych praktyk, ułatwiania współpracy, promowania spójnej interpretacji i przedstawiania ocen uwzględniających kontekst transgraniczny w przypadku sporów.

Na potrzeby akapitu pierwszego niniejszego ustępu EUNB i ESMA pełnią rolę koordynatora pomiędzy właściwymi organami i wśród kolegiów, o których mowa w art. 119, z myślą o budowaniu wspólnej kultury nadzoru i spójnych praktyk nadzorczych oraz zapewnianiu jednolitych procedur.

9. 
W przypadku gdy właściwy organ stwierdzi, lub ma powody by przypuszczać, że doszło do naruszenia któregokolwiek z wymogów określonych w niniejszym rozporządzeniu, w wystarczaj ąco szczegółowy sposób informuje o swoich ustaleniach organ właściwy dla podmiotu lub podmiotów podejrzewanych o takie naruszenie.
10. 
ESMA, w ścisłej współpracy z EUNB, opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu dalszego określenia informacji, które właściwe organy mają między sobą wymieniać na podstawie ust. 1.

ESMA przedstawi Komisji projekty regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, do dnia 30 czerwca 2024 r.

Komisja jest uprawniona do uzupełniania niniejszego rozporządzenia poprzez przyjmowanie regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, zgodnie z art. 10-14 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.

11. 
ESMA, w ścisłej współpracy z EUNB, opracowuje projekty wykonawczych standardów technicznych w celu ustanowienia standardowych formularzy, wzorów i procedur do celów współpracy i wymiany informacji między właściwymi organami.

ESMA przedstawi Komisji projekty wykonawczych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, do dnia 30 czerwca 2024 r.

Komisja jest uprawniona do przyjmowania wykonawczych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, zgodnie z art. 15 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.

Artykuł  96

Współpraca z EUNB i ESMA

1. 
Do celów niniejszego rozporządzenia właściwe organy ściśle współpracują z ESMA zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 1095/2010 oraz z EUNB zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 1093/2010. Wymieniają one informacje w celu wykonywania swoich obowiązków na podstawie przepisów niniejszego rozdziału i rozdziałów 2 i 3 niniejszego tytułu.
2. 
Właściwe organy niezwłocznie przekazuj ą EUNB i ESMA wszelkie informacje niezbędne im do wykonywania obowiązków odpowiednio zgodnie z art. 35 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010 i zgodnie z art. 35 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.
3. 
ESMA, w ścisłej współpracy z EUNB, opracowuje projekty wykonawczych standardów technicznych w celu określenia standardowych formularzy, wzorów i procedur do celów współpracy i wymiany informacji między właściwymi organami oraz EUNB i ESMA.

ESMA przedstawi Komisji projekty wykonawczych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, do dnia 30 czerwca 2024 r.

Komisja jest uprawniona do przyjmowania wykonawczych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, zgodnie z art. 15 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.

Artykuł  97

Promowanie konwergencji klasyfikacji kryptoaktywów

1. 
Do dnia 30 czerwca 2024 r. Europejskie Urzędy Nadzoru wspólnie wydadzą wytyczne zgodnie z art. 16 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010, art. 16 rozporządzenia (UE) nr 1094/2010 lub art. 16 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010 w celu określenia treści i formy wyjaśnienia towarzyszącego dokumentowi informacyjnemu dotyczącemu kryptoaktywa, o którym mowa w art. 8 ust. 4, oraz opinii prawnych w sprawie kwalifikowania tokenów powiązanych z aktywami, o których mowa w art. 17 ust. 1 lit. b) ppkt (ii) i w art. 18 ust. 2 lit. e). Wytyczne zawieraj ą wzór wyjaśnienia i opinii oraz standardowy test klasyfikacji kryptoaktywów.
2. 
Zgodnie z odpowiednio art. 29 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010, art. 29 rozporządzenia (UE) nr 1094/2010 i art. 29 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010 Europejskie Urzędy Nadzoru wspierają dyskusje między właściwymi organami na temat klasyfikacji kryptoaktywów, w tym na temat klasyfikacji kryptoaktywów wyłączonych z zakresu stosowania niniejszego rozporządzenia zgodnie z art. 2 ust. 3. Europejskie Urzędy Nadzoru identyfikują również źródła potencjalnych rozbieżności w podejściach właściwych organów do klasyfikacji tych kryptoaktywów i, w miarę możliwości, wspieraj ą wspólne podejście w tym zakresie.
3. 
Właściwy organ macierzystego państwa członkowskiego lub przyjmuj ącego państwa członkowskiego może w stosownych przypadkach zwrócić się do ESMA, EIOPA lub EUNB o wydanie opinii w sprawie klasyfikacji kryptoaktywów, w tym kryptoaktywów wyłączonych z zakresu stosowania niniejszego rozporządzenia na podstawie art. 2 ust. 3. Zależnie od przypadku ESMA, EIOPA lub EUNB wydaje taką opinię, zgodnie z art. 29 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010, art. 29 rozporządzenia (UE) nr 1094/2010 lub art. 29 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010, odpowiednio, w terminie 15 dni roboczych od otrzymania wniosku właściwego organu.
4. 
Europejskie Urzędy Nadzoru wspólnie sporządzają roczne sprawozdanie w oparciu o informacje zawarte w rejestrze, o którym mowa w art. 109, oraz o wyniki swoich prac, o których mowa w ust. 2 i 3 niniejszego artykułu, wskazując trudności w klasyfikacji kryptoaktywów oraz rozbieżności w podejściach właściwych organów.
Artykuł  98

Współpraca z innymi organami

Jeżeli oferujący, osoba ubiegająca się o dopuszczenie do obrotu, emitent tokena powiązanego z aktywami lub tokena będącego e-pieniądzem lub dostawca usług w zakresie kryptoaktywów prowadzą działalność inną niż działalność objęta niniejszym rozporządzeniem, właściwy organ współpracuje z organami odpowiedzialnymi za sprawowanie nadzoru lub kontroli nad tą inną działalnością na podstawie przepisów prawa Unii lub prawa krajowego, w tym z organami podatkowymi i odpowiednimi organami nadzoru państw trzecich.

Artykuł  99

Obowiązek powiadamiania

Państwa członkowskie powiadamiaj ą Komisję, EUNB i ESMA o przepisach ustawowych, wykonawczych i administracyjnych wdrażających przepisy niniejszego tytułu, w tym o odpowiednich przepisach karnych, do dnia 30 czerwca 2025 r. Państwa członkowskie bez zbędnej zwłoki powiadamiają Komisję, EUNB i ESMA o wszelkich późniejszych zmianach tych przepisów.

Artykuł  100

Tajemnica zawodowa

1. 
Wszystkie informacje, które właściwe organy wymieniaj ą między sobą na podstawie niniejszego rozporządzenia, a które dotyczą warunków biznesowych lub operacyjnych oraz innych kwestii gospodarczych lub osobowych, uznaje się za informacje poufne oraz obejmuje się je obowiązkiem zachowania tajemnicy zawodowej, z wyjątkiem przypadków, gdy w momencie ich przekazania właściwy organ stwierdzi, że informacje te mogą być ujawnione lub ich ujawnienie jest niezbędne na potrzeby postępowania sądowego lub spraw objętych krajowym prawem podatkowym lub karnym.
2. 
Obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej ma zastosowanie do wszystkich osób fizycznych i prawnych, które pracują lub pracowały dla właściwych organów. Informacje objęte tajemnicą zawodową nie mogą być ujawniane innej osobie fizycznej lub prawnej ani innemu organowi, chyba że na mocy unijnych lub krajowych aktów ustawodawczych.
Artykuł  101

Ochrona danych

W odniesieniu do przetwarzania danych osobowych w ramach niniejszego rozporządzenia właściwe organy wykonują swoje zadania na potrzeby niniejszego rozporządzenia zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2016/679.

Przetwarzanie danych osobowych przez EUNB i ESMA na potrzeby niniejszego rozporządzenia musi odbywać się zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2018/1725.

Artykuł  102

Środki zapobiegawcze

1. 
W przypadku gdy właściwy organ przyjmującego państwa członkowskiego ma wyraźne i możliwe do wykazania powody, aby podejrzewać wystąpienie nieprawidłowości w działaniach oferującego lub osoby ubiegającej się o dopuszczenie do obrotu kryptoaktywów, emitenta tokena powiązanego z aktywami lub tokena będącego e-pieniądzem lub dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, powiadamia o tym właściwy organ macierzystego państwa członkowskiego oraz ESMA.

W przypadku gdy nieprawidłowości, o których mowa w akapicie pierwszym, dotyczą emitenta tokena powiązanego z aktywami lub tokena będącego e-pieniądzem lub usług w zakresie kryptoaktywów związanych z tokenami powiązanymi z aktywami lub tokenami będącymi e-pieniądzem, właściwy organ przyjmującego państwa członkowskiego powiadamia również EUNB.

2. 
W przypadku gdy mimo środków podjętych przez właściwy organ macierzystego państwa członkowskiego nieprawidłowości, o których mowa w ust. 1, nadal występują i stanowią naruszenie niniejszego rozporządzenia, właściwy organ przyjmuj ącego państwa członkowskiego, po powiadomieniu właściwego organu macierzystego państwa członkowskiego, ESMA oraz, w stosownych przypadkach, EUNB stosuje odpowiednie środki w celu ochrony klientów dostawców usług w zakresie kryptoaktywów i posiadaczy kryptoaktywów, w szczególności posiadaczy detalicznych. Środki takie obejmują uniemożliwienie oferującemu, osobie ubiegającej się o dopuszczenie do obrotu, emitentowi tokena powiązanego z aktywami lub tokena będącego e-pieniądzem lub dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów prowadzenia dalszej działalności w przyjmującym państwie członkowskim. Właściwy organ bez zbędnej zwłoki powiadamia o nich ESMA oraz, w stosownych przypadkach, EUNB. ESMA i, w stosownych przypadkach, EUNB bez zbędnej zwłoki informuj ą odpowiednio Komisję.
3. 
W przypadku gdy właściwy organ macierzystego państwa członkowskiego nie zgadza się z którymkolwiek ze środków zastosowanych przez właściwy organ przyjmuj ącego państwa członkowskiego na podstawie ust. 2 niniejszego artykułu, może zwrócić uwagę ESMA na tę kwestię. W takich sytuacjach stosuje się odpowiednio art. 19 ust. 4 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.

Na zasadzie odstępstwa od akapitu pierwszego niniejszego ustępu, w przypadku gdy środki, o których mowa w ust. 2 niniejszego artykułu, dotyczą emitenta tokena powiązanego z aktywami lub tokena będącego e-pieniądzem bądź usług w zakresie kryptoaktywów związanych z tokenami powiązanymi z aktywami lub tokenami będącymi e-pieniądzem, właściwy organ przyjmuj ącego państwa członkowskiego może zwrócić uwagę EUNB na tę kwestię. W takich sytuacjach stosuje się odpowiednio art. 19 ust. 4 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.

Artykuł  103

Uprawnienia ESMA do tymczasowej interwencji

1. 
Zgodnie z art. 9 ust. 5 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010 ESMA może, jeżeli warunki, o których mowa w ust. 2 i 3 niniejszego artykułu, zostały spełnione, tymczasowo zakazać lub wprowadzić ograniczenia w zakresie:
a)
wprowadzania do obrotu, dystrybucji lub sprzedaży niektórych kryptoaktywów innych niż tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e-pieniądzem bądź kryptoaktywów innych niż tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e-pieniądzem o pewnych określonych cechach; lub
b)
rodzaju działalności lub praktyki związanej z kryptoaktywami innymi niż tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e-pieniądzem.

Zakaz lub ograniczenie może mieć zastosowanie w niektórych okolicznościach określonych przez ESMA lub z zastrzeżeniem określonych przez ESMA wyjątków.

2. 
ESMA stosuje środek na podstawie ust. 1, tylko jeżeli spełnione są wszystkie następujące warunki:
a)
proponowany zakaz lub ograniczenie dotyczy znaczącego problemu w dziedzinie ochrony inwestorów lub zagrożenia dla prawidłowego funkcjonowania i integralności rynków kryptoaktywów lub dla stabilności całego unijnego systemu finansowego lub jego części;
b)
wymogi regulacyjne prawa unijnego, które mają zastosowanie do odpowiednich kryptoaktywów lub usług w zakresie kryptoaktywów, nie przeciwdziałają danemu zagrożeniu;
c)
odpowiedni właściwy organ nie podjął działań, aby przeciwdziałać zagrożeniu, lub podjęte działania nie przeciwdziałają temu zagrożeniu w dostatecznym stopniu.
3. 
Stosując środek na podstawie ust. 1, ESMA zapewnia, aby dany środek:
a)
nie miał szkodliwego wpływu na efektywność rynków kryptoaktywów ani na posiadaczy kryptoaktywów lub klientów usług w zakresie kryptoaktywów, który byłby niewspółmierny do korzyści płynących z wprowadzenia tego środka; oraz
b)
nie stwarzał ryzyka arbitrażu regulacyjnego.

Jeżeli właściwy organ zastosował środek na podstawie art. 105, ESMA może przyjąć dowolne spośród środków, o których mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, bez wydawania opinii na podstawie art. 106 ust. 2.

4. 
Przed podjęciem decyzji o zastosowaniu środka na podstawie ust. 1 ESMA powiadamia odpowiednie właściwe organy o środku, który zamierza zastosować.
5. 
ESMA publikuje na swojej stronie internetowej komunikat o decyzji o zastosowaniu środka na podstawie ust. 1. Komunikat ten zawiera szczegóły wprowadzonego zakazu lub ograniczenia oraz określa liczony od publikacji komunikatu okres, po upływie którego środki wchodzą w życie. Zakaz lub ograniczenie ma zastosowanie tylko do działań podjętych po wejściu w życie danego środka.
6. 
ESMA dokonuje przeglądu zakazu lub ograniczenia nałożonego na podstawie ust. 1 w odpowiednich odstępach czasu i przynajmniej co sześć miesięcy. Po co najmniej dwóch kolejnych przedłużeniach obowiązywania i na podstawie odpowiedniej analizy oceniającej wpływ na konsumentów ESMA może zdecydować o przedłużaniu obowiązywania zakazu lub ograniczenia co rok.
7. 
Środki zastosowane przez ESMA na podstawie niniejszego artykułu mają charakter nadrzędny w stosunku do wszelkich wcześniejszych decyzji przyjętych przez właściwe organy w tej samej sprawie.
8. 
Do celów ust. 2 lit. a) niniejszego artykułu Komisja przyjmuje akty delegowane zgodnie z art. 139 w celu uzupełnienia niniejszego rozporządzenia przez określenie kryteriów i czynników, które ESMA musi uwzględnić przy ustalaniu, czy istnieje znaczący problem w dziedzinie ochrony inwestorów lub zagrożenie dla prawidłowego funkcjonowania i integralności rynków kryptoaktywów lub dla stabilności całego systemu finansowego Unii lub jego części.
Artykuł  104

Uprawnienia EUNB do tymczasowej interwencji

1. 
Zgodnie z art. 9 ust. 5 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010 EUNB może, w przypadku gdy warunki, o których mowa w ust. 2 i 3 niniejszego artykułu, zostały spełnione, tymczasowo zakazać lub wprowadzić ograniczenia w zakresie:
a)
wprowadzania do obrotu, dystrybucji lub sprzedaży niektórych tokenów powiązanych z aktywami lub tokenów będących e-pieniądzem bądź tokenów powiązanych z aktywami lub tokenów będących e-pieniądzem o pewnych określonych cechach; lub
b)
rodzaju działalności lub praktyki związanej z tokenami powiązanymi z aktywami lub tokenami będącymi e-pienią- dzem.

Zakaz lub ograniczenie mogą mieć zastosowanie w niektórych okolicznościach określonych przez EUNB bądź z zastrzeżeniem określonych przezeń wyjątków.

2. 
EUNB stosuje środek na podstawie ust. 1, tylko jeżeli spełnione są wszystkie następujące warunki:
a)
proponowany zakaz lub ograniczenie dotyczy znaczącego problemu w dziedzinie ochrony inwestorów lub zagrożenia dla prawidłowego funkcjonowania i integralności rynków kryptoaktywów lub dla stabilności całego unijnego systemu finansowego lub jego części;
b)
wymogi regulacyjne prawa unijnego, które mają zastosowanie do odpowiednich tokenów powiązanych z aktywami, tokenów będących e-pieniądzem lub związanych z nimi usług w zakresie kryptoaktywów, nie przeciwdziałają danemu zagrożeniu;
c)
odpowiedni właściwy organ nie podjął działań, aby przeciwdziałać zagrożeniu, lub podjęte działania nie przeciwdziałają temu zagrożeniu w dostatecznym stopniu.
3. 
Stosując środek na podstawie ust. 1, EUNB zapewnia, aby dany środek:
a)
nie miał szkodliwego wpływu na efektywność rynków kryptoaktywów ani na posiadaczy tokenów powiązanych z aktywami lub tokenów będących e-pieniądzem, ani na klientów usług w zakresie kryptoaktywów, który byłby niewspółmierny do korzyści płynących z wprowadzenia tego środka; oraz
b)
nie stwarzał ryzyka arbitrażu regulacyjnego.

Jeżeli właściwy organ zastosował środek na podstawie art. 105, EUNB może przyjąć dowolne spośród środków, o których mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, bez wydawania opinii na podstawie art. 106 ust. 2.

4. 
Przed podjęciem decyzji o zastosowaniu środka na podstawie ust. 1 EUNB powiadamia odpowiednie właściwe organy o środku, który zamierza zastosować.
5. 
EUNB publikuje na swojej stronie internetowej komunikat o decyzji o zastosowaniu środka na podstawie ust. 1. Komunikat ten zawiera szczegóły wprowadzonego zakazu lub ograniczenia oraz określa liczony od publikacji komunikatu okres, po upływie którego środki wchodzą w życie. Zakaz lub ograniczenie ma zastosowanie tylko do działań podjętych po wejściu w życie danego środka.
6. 
EUNB dokonuje przeglądu zakazu lub ograniczenia nałożonego na podstawie ust. 1 w odpowiednich odstępach czasu i przynajmniej co sześć miesięcy. Po co najmniej dwóch kolejnych przedłużeniach obowiązywania i na podstawie odpowiedniej analizy oceniającej wpływ na konsumentów EUNB może zdecydować o przedłużaniu obowiązywania zakazu lub ograniczenia co rok.
7. 
Środki zastosowane przez EUNB na podstawie niniejszego artykułu mają charakter nadrzędny w stosunku do wszelkich wcześniejszych decyzji przyjętych przez właściwy organ w tej samej sprawie.
8. 
Do celów ust. 2 lit. a) niniejszego artykułu Komisja przyjmuje akty delegowane zgodnie z art. 139 w celu uzupełnienia niniejszego rozporządzenia przez określenie kryteriów i czynników, które EUNB musi uwzględnić przy ustalaniu, czy istnieje znaczący problem w dziedzinie ochrony inwestorów lub zagrożenie dla prawidłowego funkcjonowania i integralności rynków kryptoaktywów lub dla stabilności całego systemu finansowego Unii lub jego części.
Artykuł  105

Interwencja produktowa właściwych organów

1. 
Właściwy organ może wprowadzić w odniesieniu do swojego państwa członkowskiego lub czynności dokonywanych z jego terytorium zakazy lub ograniczenia w zakresie:
a)
wprowadzania do obrotu, dystrybucji lub sprzedaży niektórych kryptoaktywów lub kryptoaktywów o pewnych określonych cechach; lub
b)
rodzaju działalności lub praktyki związanej z kryptoaktywami.
2. 
Właściwy organ stosuje środek na podstawie ust. 1, jeżeli na podstawie uzasadnionych przesłanek stwierdził się, że:
a)
kryptoaktywa powodują znaczące problemy w dziedzinie ochrony inwestorów lub stanowią zagrożenie dla prawidłowego funkcjonowania i integralności rynków kryptoaktywów lub dla stabilności całego systemu finansowego lub jego części w co najmniej jednym państwie członkowskim;
b)
istniejące wymogi regulacyjne w prawie Unii, które mają zastosowanie do danych kryptoaktywów lub danej usługi w zakresie kryptoaktywów, w niewystarczaj ącym stopniu przeciwdziałają zagrożeniom, o których mowa w lit. a), a problem nie zostanie lepiej rozwiązany dzięki lepszemu nadzorowi lub egzekwowaniu istniejących wymogów;
c)
środek jest proporcjonalny, biorąc pod uwagę charakter zidentyfikowanych zagrożeń, poziom wiedzy zainteresowanych inwestorów lub uczestników rynku oraz prawdopodobny skutek środka dla inwestorów i uczestników rynku, którzy mogą mieć lub wykorzystywać dane kryptoaktywa lub daną usługę w zakresie kryptoaktywów, lub odnosić z nich korzyści;
d)
właściwy organ przeprowadził należyte konsultacje z właściwymi organami w innych państwach członkowskich, na które środek może wywrzeć znaczący wpływ; oraz
e)
środek nie ma skutku dyskryminuj ącego w odniesieniu do usług świadczonych lub działalności prowadzonej z innego państwa członkowskiego.

Jeżeli spełnione są warunki, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, właściwy organ może zapobiegawczo nałożyć zakaz lub ograniczenie, o którym mowa w ust. 1, przed wprowadzeniem kryptoaktywów do obrotu, ich dystrybucj ą lub sprzedażą klientom.

Właściwy organ może podjąć decyzję o zastosowaniu zakazu lub ograniczenia, o którym mowa w ust. 1, jedynie w określonych okolicznościach lub z zastrzeżeniem określonych wyjątków.

3. 
Właściwy organ nie wprowadza zakazu lub ograniczenia na podstawie niniejszego artykułu, jeżeli co najmniej miesiąc przed planowaną datą wejścia tego środka w życie nie przekazał pozostałym zainteresowanym właściwym organom oraz ESMA lub EUNB w odniesieniu do tokenów powiązanych z aktywami i tokenów będących e-pieniądzem w formie pisemnej lub w inny uzgodniony przez organy sposób następujących szczegółów:
a)
kryptoaktywów, działalności lub praktyki, których dotyczy proponowany środek;
b)
dokładnego charakteru proponowanego zakazu lub ograniczenia oraz proponowanej daty jego wejścia w życie; oraz
c)
dowodów, na podstawie których podjął decyzję oraz upewnił się, że spełniony jest każdy z warunków określonych w ust. 2 akapit pierwszy.
4. 
W wyjątkowych przypadkach, jeżeli właściwy organ uznaje za to konieczne, aby zapobiec szkodom, jakie mogą wyniknąć z kryptoaktywów, działalności lub praktyki, o których mowa w ust. 1, może zastosować pilny środek tymczasowy po upływie nie mniej niż 24 godzin od pisemnego powiadomienia - przed planowanym momentem wejścia danego środka w życie - wszystkich innych właściwych organów i ESMA, pod warunkiem że spełnione są wszystkie kryteria wymienione w niniejszym artykule, a ponadto jednoznacznie stwierdzono, że miesięczny okres powiadomienia nie umożliwiłby odpowiedniej reakcji na dany problem lub zagrożenie. Okres stosowania środków tymczasowych nie przekracza trzech miesięcy.
5. 
Właściwy organ publikuje na swojej stronie internetowej komunikat o decyzji dotyczącej wprowadzenia zakazu lub ograniczenia, o którym mowa w ust. 1. Komunikat ten zawiera szczegóły wprowadzonego zakazu lub ograniczenia oraz określa liczony od publikacji komunikatu okres, po upływie którego środki wchodzą w życie, a także dowody, na podstawie których właściwy organ oparł swoją decyzję oraz stwierdził, że spełniony jest każdy z warunków określonych w ust. 2 akapit pierwszy. Zakaz lub ograniczenie mają zastosowanie tylko do działań podjętych po wejściu w życie tych środków.
6. 
Właściwy organ cofa zakaz lub ograniczenie, jeżeli warunki wymienione w ust. 2 przestały być spełniane.
7. 
Do celów ust. 2 akapit pierwszy lit. a) Komisja przyjmuje akty delegowane zgodnie z art. 139 w celu uzupełnienia niniejszego rozporządzenia przez określenie kryteriów i czynników, które właściwe organy muszą uwzględnić przy ustalaniu, czy istnieje znaczący problem w dziedzinie ochrony inwestorów lub zagrożenie dla prawidłowego funkcjonowania i integralności rynków kryptoaktywów lub dla stabilności całego systemu finansowego lub jego części w co najmniej jednym państwie członkowskim.
Artykuł  106

Koordynacja z ESMA lub EUNB

1. 
ESMA lub, w przypadku tokenów powiązanych z aktywami i tokenów będących e-pieniądzem, EUNB pełni rolę ułatwiającą i koordynuj ącą w odniesieniu do środków zastosowanych przez właściwe organy na podstawie art. 105. ESMA lub, w przypadku tokenów powiązanych z aktywami i tokenów będących e-pieniądzem, EUNB zapewnia, aby środki stosowane przez właściwy organ były uzasadnione i proporcjonalne oraz aby w stosownych przypadkach właściwe organy stosowały spójne podejście.
2. 
Po otrzymaniu zgodnie z art. 105 ust. 3 powiadomienia o środkach, które mają zostać zastosowane na podstawie tego artykułu, ESMA lub, w przypadku tokenów powiązanych z aktywami i tokenów będących e-pieniądzem, EUNB wydaje opinię na temat tego, czy zakaz lub ograniczenie są uzasadnione i proporcjonalne. Jeżeli ESMA lub, w przypadku tokenów powiązanych z aktywami i tokenów będących e-pieniądzem, EUNB uzna, że dla przeciwdziałania zagrożeniu konieczne jest zastosowanie środka przez inne właściwe organy, stwierdza to w swojej opinii. Opinia publikowana jest na stronie internetowej ESMA lub, w przypadku tokenów powiązanych z aktywami i tokenów będących e-pieniądzem, na stronie internetowej EUNB.
3. 
Jeżeli właściwy organ wbrew opinii wydanej przez ESMA lub EUNB na podstawie ust. 2, proponuje wprowadzenie środków, wprowadza środki lub odmawia ich zastosowania, niezwłocznie publikuje na swojej stronie internetowej komunikat szczegółowo wyjaśniający przyczyny takiego postępowania.
Artykuł  107

Współpraca z państwami trzecimi

1. 
W stosownych przypadkach właściwe organy państw członkowskich zawierają porozumienia o współpracy z organami nadzoru państw trzecich dotyczące wymiany informacji z tymi organami nadzoru w państwach trzecich oraz egzekwowania obowiązków wynikaj ących z niniejszego rozporządzenia w tych państwach trzecich. Te porozumienia o współpracy zapewniają co najmniej skuteczną wymianę informacji umożliwiającą właściwym organom wykonywanie obowiązków spoczywaj ących na nich na podstawie niniejszego rozporządzenia.

Właściwy organ informuje EUNB, ESMA i pozostałe właściwe organy o zamiarze zawarcia takiego porozumienia.

2. 
ESMA, w ścisłej współpracy z EUNB, w miarę możliwości ułatwia i koordynuje opracowywanie porozumień o współpracy między właściwymi organami i odpowiednimi organami nadzoru państw trzecich.
3. 
ESMA, w ścisłej współpracy z EUNB, opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych określających wzór porozumień o współpracy, o których mowa w ust. 1, wykorzystywany w miarę możliwości przez właściwe organy państw członkowskich.

ESMA przedstawia Komisji projekty regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, do dnia 30 czerwca 2024 r.

Komisja jest uprawniona do uzupełniania niniejszego rozporządzenia poprzez przyjmowanie regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, zgodnie z art. 10-14 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.

4. 
ESMA, w ścisłej współpracy z EUNB, w miarę możliwości także ułatwia i koordynuje wymianę między właściwymi organami informacji otrzymanych od organów nadzoru państw trzecich, które mogą mieć znaczenie dla stosowania środków na podstawie przepisów rozdziału 3 niniejszego tytułu.
5. 
Właściwe organy zawierają porozumienia o współpracy w sprawie wymiany informacji z organami nadzoru państw trzecich wyłącznie wówczas, gdy ujawniane informacje są objęte gwarancjami tajemnicy zawodowej, które są co najmniej równoważne gwarancjom określonym w art. 100. Taka wymiana informacji musi służyć realizacji zadań powierzonych tym właściwym organom na podstawie niniejszego rozporządzenia.
Artykuł  108

Rozpatrywanie skarg przez właściwe organy

1. 
Właściwe organy określają procedury umożliwiające klientom i innym zainteresowanym stronom, w tym organizacjom konsumenckim, składanie do nich skarg dotyczących domniemanych naruszeń niniejszego rozporządzenia przez oferujących, osoby ubiegające się o dopuszczenie do obrotu, emitentów tokenów powiązanych z aktywami lub tokenów będących e-pieniądzem lub przez dostawców usług w zakresie kryptoaktywów. Skargi przyjmuje się w formie pisemnej, w tym elektronicznej, oraz w języku urzędowym państwa członkowskiego, w którym złożono skargę, lub w języku akceptowanym przez właściwe organy tego państwa członkowskiego.
2. 
Informacje na temat procedur rozpatrywania skarg, o których to procedurach mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, są udostępniane na stronie internetowej każdego właściwego organu i przekazywane EUNB i ESMA. ESMA publikuje w swoim rejestrze kryptoaktywów, o którym mowa w art. 109, linki do części stron internetowych właściwych organów poświęconych procedurom rozpatrywania skarg.

ROZDZIAŁ  2

Rejestr ESMA

Artykuł  109

Rejestr dokumentów informacyjnych dotyczących kryptoaktywów, emitentów tokenów powiązanych z aktywami i tokenów będących e-pieniądzem oraz dostawców usług w zakresie kryptoaktywów

1. 
ESMA tworzy rejestr:
a)
dokumentów informacyjnych dotyczących kryptoaktywów innych niż tokeny powiązane z aktywami i tokeny będące e-pieniądzem;
b)
emitentów tokenów powiązanych z aktywami;
c)
emitentów tokenów będących e-pieniądzem; oraz
d)
dostawców usług w zakresie kryptoaktywów.

Rejestr ESMA jest publicznie dostępny na stronie internetowej urzędu i regularnie aktualizowany. W celu ułatwienia takiej aktualizacji właściwe organy przekazują do ESMA wszelkie zgłoszone im zmiany dotyczące informacji określonych w ust. 2-5.

Właściwe organy przekazuj ą ESMA dane konieczne do sklasyfikowania dokumentów informacyjnych dotyczących kryptoaktywów w rejestrze zgodnie z ust. 8.

2. 
W odniesieniu do dokumentów informacyjnych dotyczących kryptoaktywów innych niż tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e-pieniądzem rejestr zawiera dokumenty informacyjne dotyczące kryptoaktywów i zmienione dokumenty informacyjne dotyczące kryptoaktywów. Nieaktualne wersje dokumentów informacyjnych dotyczących kryptoaktywów przechowuje się w oddzielnym archiwum i wyraźnie oznacza jako nieaktualne.
3. 
W odniesieniu do emitentów tokenów powiązanych z aktywami rejestr zawiera następujące informacje:
a)
nazwę, formę prawną oraz identyfikator podmiotu prawnego emitenta;
b)
nazwę handlową, adres fizyczny, numer telefonu, adres poczty elektronicznej i adres strony internetowej emitenta;
c)
dokumenty informacyjne dotyczące kryptoaktywów i zmienione dokumenty informacyjne dotyczące kryptoaktywów, przy czym nieaktualne wersje dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa przechowuje się w oddzielnym archiwum i wyraźnie oznacza jako nieaktualne;
d)
wykaz przyjmuj ących państw członkowskich, jeżeli emitent ubiegający się o zezwolenie zamierza oferować publicznie token powiązany z aktywami lub ubiega się o dopuszczenie do obrotu tokenów powiązanych z aktywami;
e)
datę rozpoczęcia, a jeżeli nie jest ona dostępna w momencie zawiadomienia przez właściwy organ, planowaną datę rozpoczęcia oferty publicznej lub dopuszczenia do obrotu;
f)
wszelkie inne usługi świadczone przez emitenta nieobj ęte zakresem stosowania niniejszego rozporządzenia, z odniesieniem do mających zastosowanie przepisów prawa Unii lub prawa krajowego;
g)
datę udzielenia zezwolenia na ofertę publiczną lub ubieganie się o dopuszczenie do obrotu tokena powiązanego z aktywami lub zezwolenia na prowadzenie działalności jako instytucja kredytowa i, w stosownych przypadkach, datę cofnięcia takich zezwoleń.
4. 
W odniesieniu do emitentów tokenów będących e-pieniądzem rejestr zawiera następujące informacje:
a)
nazwę, formę prawną oraz, jeżeli jest dostępny, identyfikator podmiotu prawnego emitenta;
b)
nazwę handlową, adres fizyczny, numer telefonu, adres poczty elektronicznej i adres strony internetowej emitenta;
c)
dokumenty informacyjne dotyczące kryptoaktywów i zmienione dokumenty informacyjne dotyczące kryptoaktywów, przy czym nieaktualne wersje dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa przechowuje się w oddzielnym archiwum i wyraźnie oznacza jako nieaktualne;
d)
datę rozpoczęcia, a jeżeli nie jest ona dostępna w momencie zawiadomienia przez właściwy organ, planowaną datę rozpoczęcia oferty publicznej lub dopuszczenia do obrotu;
e)
wszelkie inne usługi świadczone przez emitenta nieobj ęte zakresem stosowania niniejszego rozporządzenia, z odniesieniem do mających zastosowanie przepisów prawa unijnego lub krajowego;
f)
datę udzielenia zezwolenia na prowadzenie działalności jako instytucja kredytowa lub jako instytucja pieniądza elektronicznego i, w stosownych przypadkach, datę jego cofnięcia.
5. 
W odniesieniu do dostawców usług w zakresie kryptoaktywów rejestr zawiera następujące informacje:
a)
nazwę, formę prawną i identyfikator podmiotu prawnego dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów oraz, w stosownych przypadkach, oddziałów dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów;
b)
nazwę handlową, adres fizyczny, numer telefonu, adres poczty elektronicznej i adres strony internetowej dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów i, w stosownych przypadkach, platformy obrotu kryptoaktywami prowadzonej przez dostawcę usług w zakresie kryptoaktywów;
c)
nazwę i adres właściwego organu, który wydał zezwolenie, oraz jego dane kontaktowe;
d)
wykaz usług w zakresie kryptoaktywów, które świadczy dostawca usług w zakresie kryptoaktywów;
e)
wykaz przyjmuj ących państw członkowskich, w których dostawca usług w zakresie kryptoaktywów zamierza świadczyć usługi w zakresie kryptoaktywów;
f)
datę rozpoczęcia, a jeżeli nie jest ona dostępna w momencie zawiadamiania przez właściwy organ, planowaną datę rozpoczęcia świadczenia usług w zakresie kryptoaktywów;
g)
wszelkie inne usługi świadczone przez dostawcę usług w zakresie kryptoaktywów, nieobjęte niniejszym rozporządzeniem, z odniesieniem do mających zastosowanie przepisów prawa unijnego lub krajowego;
h)
datę udzielenia zezwolenia i, w stosownych przypadkach, datę jego cofnięcia.
6. 
Właściwe organy niezwłocznie powiadamiają ESMA o środkach wymienionych w art. 94 ust. 1 akapit pierwszy lit. b), c), f), l), m), n), o) lub t) i o wszelkich publicznych środkach zapobiegawczych zastosowanych na podstawie art. 102 mających wpływ na świadczenie usług w zakresie kryptoaktywów lub na emisj ę, ofertę publiczną lub wykorzystywanie kryptoaktywów. ESMA wprowadza te informacje do rejestru.
7. 
Informację o wszelkich cofnięciach zezwolenia udzielonego emitentowi tokena powiązanego z aktywami, emitentowi tokena będącego e-pieniądzem lub zezwolenia na prowadzenie działalności w charakterze dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów oraz wszelkie środki zgłoszone zgodnie z ust. 6 umieszcza się w rejestrze na okres pięciu lat.
8. 
ESMA opracowuje projekty regulacyjnych standardów technicznych w celu doprecyzowania, jakie dane, w podziale na rodzaje kryptoaktywów, są niezbędne do klasyfikacji dokumentów informacyjnych dotyczących kryptoaktywów w rejestrze, w tym identyfikatory podmiotu prawnego, oraz w celu określenia praktycznych kwestii służących zapewnieniu, by takie dane nadawały się do odczytu maszynowego.

ESMA przedstawi Komisji projekty regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym, do dnia 30 czerwca 2024 r.

Komisja jest uprawniona do uzupełniania niniejszego rozporządzenia poprzez przyjmowanie regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, zgodnie z art. 10-14 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.

Artykuł  110

Rejestr niespełniających wymogów podmiotów świadczących usługi w zakresie kryptoaktywów

1. 
ESMA ustanawia niewyczerpuj ący rejestr podmiotów świadczących usługi w zakresie kryptoaktywów z naruszeniem art. 59 lub 61.
2. 
Rejestr zawiera co najmniej nazwę handlową lub adres strony internetowej podmiotu niespełniającego wymogów i nazwę właściwego organu, który przekazał informacje.
3. 
Rejestr jest publicznie dostępny na stronie internetowej ESMA w formacie nadającym się do odczytu maszynowego i jest regularnie aktualizowany w celu uwzględnienia wszelkich zmian okoliczności lub wszelkich informacji, na które zwrócono uwagę ESMA w odniesieniu do zarejestrowanych podmiotów niespełniających wymogów. Rejestr umożliwia scentralizowany dostęp do informacji przekazywanych przez właściwe organy państw członkowskich lub państw trzecich, a także przez EUNB.
4. 
ESMA aktualizuje rejestr, aby zawierał informacje na temat każdego przypadku naruszenia niniejszego rozporządzenia stwierdzonego z własnej inicjatywy zgodnie z art. 17 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010, w którym to przypadku przyjął decyzję na podstawie ust. 6 tego artykułu skierowaną do niespełniającego wymogów podmiotu świadczącego usługi w zakresie kryptoaktywów, lub wszelkie informacje dotycz ące podmiotów świadczących usługi w zakresie kryptoaktywów bez niezbędnego zezwolenia lub rejestracji, przekazane przez właściwe organy nadzoru państw trzecich.
5. 
W przypadkach, o których mowa w ust. 4 niniejszego artykułu, ESMA może zastosować odpowiednie uprawnienia nadzorcze i dochodzeniowe właściwych organów, o których mowa w art. 94 ust. 1, wobec niespełniających wymogów podmiotów świadczących usługi w zakresie kryptoaktywów.
Artykuł  110a  52  

Dostępność informacji w europejskim pojedynczym punkcie dostępu

1. 
Od dnia 10 stycznia 2030 r. emitent, oferujący lub osoba wnioskująca o dopuszczenie do obrotu, podając do wiadomości publicznej informacje, o których mowa w art. 88 ust. 1 niniejszego rozporządzenia, przekazują jednocześnie te informacje odpowiedniemu organowi zbierającemu dane, o którym mowa w ust. 3 niniejszego artykułu, w celu ich udostępnienia w europejskim pojedynczym punkcie dostępu (ESAP) ustanowionym na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/2859 53 .

Informacje te muszą spełniać następujące wymogi:

a)
zostały przekazane w formacie umożliwiającym ekstrakcję danych zgodnie z art. 2 pkt 3 rozporządzenia (UE) 2023/2859 lub - jeżeli wymaga tego prawo Unii - w formacie nadającym się do odczytu maszynowego zgodnie z art. 2 pkt 4 tego rozporządzenia;
b)
towarzyszą im następujące metadane:
(i)
wszystkie imiona i nazwiska lub nazwy emitenta, oferującego lub osoby wnioskującej o dopuszczenie do obrotu, których dotyczą informacje;
(ii)
w przypadku osób prawnych - identyfikator podmiotu prawnego emitenta, oferującego lub osoby wnioskującej o dopuszczenie do obrotu określony zgodnie z art. 7 ust. 4 lit. b) rozporządzenia (UE) 2023/2859;
(iii)
w przypadku osób prawnych - wielkość emitenta, oferującego lub osoby wnioskującej o dopuszczenie do obrotu według kategorii określonej zgodnie z art. 7 ust. 4 lit. d) tego rozporządzenia;
(iv)
rodzaj informacji według klasyfikacji na podstawie art. 7 ust. 4 lit. c) tego rozporządzenia;
(v)
wskazanie, czy informacje zawierają dane osobowe.
2. 
Do celów ust. 1 lit. b) pkt (ii) emitent, oferujący lub osoba wnioskująca o dopuszczenie do obrotu uzyskują identyfikator podmiotu prawnego.
3. 
Do dnia 9 stycznia 2030 r. w celu udostępniania w ESAP informacji, o których mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, państwa członkowskie wyznaczają co najmniej jeden organ zbierający dane zdefiniowany w art. 2 pkt 2 rozporządzenia (UE) 2023/2859 i powiadamiają o tym ESMA.
4. 
Od dnia 10 stycznia 2030 r. informacje, o których mowa w art. 109 i 110 niniejszego rozporządzenia, udostępnia się w ESAP. W tym celu organem zbierającym dane zdefiniowanym w art. 2 pkt 2 rozporządzenia (UE) 2023/2859 jest ESMA.

Informacje te muszą spełniać następujące wymogi:

a)
zostały przekazane w formacie nadającym się do odczytu maszynowego zgodnie z art. 2 pkt 3 rozporządzenia (UE) 2023/2859;
b)
towarzyszą im następujące metadane:
(i)
wszystkie imiona i nazwiska lub nazwy emitenta tokenów powiązanych z aktywami, emitenta tokenów będących pieniądzem elektronicznym i dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, których dotyczą informacje;
(ii)
jeżeli jest dostępny - identyfikator podmiotu prawnego emitenta tokenów powiązanych z aktywami, emitenta tokenów będących pieniądzem elektronicznym i dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów określony zgodnie z art. 7 ust. 4 lit. b) tego rozporządzenia;
(iii)
rodzaj informacji według klasyfikacji na podstawie art. 7 ust. 4 lit. c) tego rozporządzenia;
(iv)
wskazanie, czy informacje zawierają dane osobowe.
5. 
W celu zapewnienia wydajnego zbierania informacji przekazywanych zgodnie z ust. 1 oraz zarządzania nimi ESMA opracowuje projekty wykonawczych standardów technicznych określających:
a)
pozostałe metadane, które mają towarzyszyć informacjom;
b)
strukturę danych zawartych w informacjach;
c)
informacje, w przypadku których wymagany jest format nadający się do odczytu maszynowego, oraz jaki format nadający się do odczytu maszynowego należy stosować w takich przypadkach.

Do celów lit. c) ESMA ocenia zalety i wady różnych formatów nadających się do odczytu maszynowego i przeprowadza odpowiednie testy praktyczne.

ESMA przedkłada Komisji te projekty wykonawczych standardów technicznych.

Komisja jest uprawniona do przyjęcia wykonawczych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, zgodnie z art. 15 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.

6. 
W razie potrzeby ESMA przyjmuje wytyczne dla podmiotów, aby zapewnić poprawność metadanych przekazywanych zgodnie z ust. 5 akapit pierwszy lit. a).

ROZDZIAŁ  3

Kary administracyjne i inne środki administracyjne nakładane przez właściwe organy

Artykuł  111

Kary administracyjne i inne środki administracyjne

1.  54
 Bez uszczerbku dla sankcji karnych oraz bez uszczerbku dla uprawnień nadzorczych i dochodzeniowych właściwych organów wymienionych w art. 94 państwa członkowskie, zgodnie z prawem krajowym, przyznają właściwym organom uprawnienia do stosowania odpowiednich kar administracyjnych i innych środków administracyjnych w związku z co najmniej następującymi naruszeniami:
a)
naruszeniami art. 4-14;
b)
naruszeniami art. 16, 17, 19, 22, 23 i 25, art. 27-41, art. 46 i 47;
c)
naruszeniami art. 48-51, art. 53, 54 i 55;
d)
naruszeniami art. 59, 60, 64 i art. 65-83;
e)
naruszeniami art. 88-92;
f)
brakiem współpracy lub niepoddaniem się czynnościom dochodzeniowym, kontroli lub niezastosowaniem się do żądania, o którym mowa w art. 94 ust. 3.

Państwa członkowskie mogą postanowić, że nie określą przepisów dotyczących kar administracyjnych, jeżeli naruszenia, o których mowa w akapicie pierwszym lit. a), b), c), d) lub e), objęto już sankcjami karnymi przewidzianymi w prawie krajowym przed dniem 30 czerwca 2024 r. W takim przypadku państwa członkowskie szczegółowo informują Komisję, ESMA i EUNB o odpowiednich przepisach swojego prawa karnego.

Do dnia 30 czerwca 2025 r. państwa członkowskie szczegółowo powiadomią Komisję, EUNB i ESMA o przepisach, o których mowa w akapitach pierwszym i drugim. Państwa członkowskie niezwłocznie powiadamiają też Komisję, ESMA i EUNB o wszelkich późniejszych zmianach tych przepisów.

2. 
Państwa członkowskie zapewniaj ą, zgodnie ze swoim prawem krajowym, aby w odniesieniu do naruszeń, o których mowa w ust. 1 akapit pierwszy lit. a)-d), właściwe organy miały uprawnienia do nakładania co najmniej poniższych kar administracyjnych i innych środków administracyjnych:
a)
podania do wiadomości publicznej informacji wskazującej osobę fizyczną lub prawną odpowiedzialn ą za naruszenie oraz charakter naruszenia;
b)
nakazu zobowiązującego odpowiedzialn ą osobę fizyczną lub prawną do zaprzestania określonego postępowania stanowiącego naruszenie oraz do powstrzymania się od jego powtarzania;
c)
administracyjnych kar pieniężnych w maksymalnej wysokości co najmniej dwukrotności kwoty korzyści uzyskanych lub strat unikniętych w wyniku naruszenia, o ile można je określić, nawet jeżeli wysokość ta przekracza kwoty maksymalne określone w lit. d) niniejszego ustępu w odniesieniu do osób fizycznych lub w ust. 3 w odniesieniu do osób prawnych;
d)
w przypadku osoby fizycznej -administracyjnych kar pieniężnych w maksymalnej wysokości co najmniej 700 000 EUR lub - w państwach członkowskich, których walutą urzędową nie jest euro - równowartości tej kwoty w walucie urzędowej na dzień 29 czerwca 2023 r.
3. 
Państwa członkowskie zapewniają, zgodnie z prawem krajowym, aby w odniesieniu do naruszeń popełnianych przez osoby prawne właściwe organy miały uprawnienia do nakładania administracyjnych kar pieniężnych w maksymalnej wysokości co najmniej:
a)
5 000 000 EUR lub w państwach członkowskich, których walutą urzędową nie jest euro, równowartości tej kwoty w walucie urzędowej na dzień 29 czerwca 2023 r. w odniesieniu do naruszeń, o których mowa w ust. 1 akapit pierwszy lit. a)-d);
b)
3 % łącznego rocznego obrotu osoby prawnej ustalonego na podstawie ostatniego dostępnego sprawozdania finansowego zatwierdzonego przez organ zarządzający w odniesieniu do naruszeń, o których mowa w ust. 1 akapit pierwszy lit. a);
c)
5 % łącznego rocznego obrotu osoby prawnej ustalonego na podstawie ostatniego dostępnego sprawozdania finansowego zatwierdzonego przez organ zarządzający w odniesieniu do naruszeń, o których mowa w ust. 1 akapit pierwszy lit. d);
d)
12,5 % łącznego rocznego obrotu osoby prawnej ustalonego na podstawie ostatniego dostępnego sprawozdania finansowego zatwierdzonego przez organ zarządzający w odniesieniu do naruszeń, o których mowa w ust. 1 akapit pierwszy lit. b) i c).

W przypadku gdy osoba prawna, o której mowa w akapicie pierwszym lit. a)-d), jest jednostk ą dominuj ącą lub jednostką zależną jednostki dominuj ącej, która jest zobowiązana do sporządzenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego zgodnie z dyrektywą 2013/34/UE, za stosowny łączny roczny obrót uznaje się łączny roczny obrót lub odpowiadający mu rodzaj dochodu zgodnie z mającymi zastosowanie przepisami prawa Unii w dziedzinie rachunkowości, ustalony na podstawie ostatniego dostępnego skonsolidowanego sprawozdania finansowego zatwierdzonego przez organ zarządzający jednostki dominuj ącej najwyższego szczebla.

4. 
Oprócz kar administracyjnych i innych środków administracyjnych oraz administracyjnych kar pieniężnych, o których mowa w ust. 2 i 3 państwa członkowskie zapewniaj ą, zgodnie z prawem krajowym, aby właściwe organy w razie wystąpienia naruszeń, o których mowa w ust. 1 akapit pierwszy lit. d), miały uprawnienia do nakładania, na dowolnego członka organu zarządzającego dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów lub na dowoln ą inną osobę fizyczną, których uznano za odpowiedzialnych za naruszenie, tymczasowego zakazu sprawowania funkcji kierowniczych w podmiocie będącym dostawcą usług w zakresie kryptoaktywów.
5. 
Państwa członkowskie zapewniaj ą, zgodnie z prawem krajowym, aby w razie wystąpienia naruszeń, o których mowa w ust. 1 akapit pierwszy lit. e), właściwe organy miały uprawnienia do nakładania co najmniej następujących kar administracyjnych i stosowania co najmniej następujących środków administracyjnych:
a)
podania do wiadomości publicznej informacji wskazującej osobę fizyczną lub prawną odpowiedzialn ą za naruszenie oraz charakter naruszenia;
b)
nakazu zobowiązującego odpowiedzialną osobę fizyczną lub prawną do zaprzestania określonego postępowania stanowiącego naruszenie oraz do powstrzymania się od jego powtarzania;
c)
wydania korzyści uzyskanych lub wyrównania strat unikniętych w wyniku naruszenia, o ile możliwe jest ich ustalenie;
d)
cofnięcia lub zawieszenia zezwolenia na prowadzenie działalności w charakterze dostawcy usług w zakresie krypto- aktywów;
e)
tymczasowego zakazu pełnienia funkcji kierowniczych w przedsiębiorstwach dostawców usług w zakresie kryptoak- tywów wobec dowolnego członka organu zarządzającego dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów lub dowolnej innej osoby fizycznej, których uznano za odpowiedzialnych za naruszenie;
f)
w razie ponownego naruszenia art. 89, 90, 91lub 92 - co najmniej 10-letniego zakazu pełnienia funkcji kierowniczych w przedsiębiorstwie dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów wobec dowolnego członka organu zarządzającego dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów lub dowolnej innej osoby fizycznej, których uznano za odpowiedzialnych za naruszenie;
g)
tymczasowego zakazu zawierania transakcji na własny rachunek wobec dowolnego członka organu zarządzającego przedsiębiorstwem dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów lub wobec dowolnej innej osoby fizycznej, których uznano za odpowiedzialnych za naruszenie;
h)
administracyjnych kar pieniężnych w maksymalnej wysokości co najmniej trzykrotności kwoty korzyści uzyskanych lub strat unikniętych w wyniku naruszenia, o ile można je określić, nawet jeżeli wysokość ta przekracza kwoty maksymalne określone, zależnie od przypadku, w lit. i) lub j);
i)
w przypadku osoby fizycznej -administracyjnych kar pieniężnych w maksymalnej wysokości co najmniej 1 000 000 EUR za naruszenia art. 88 i 5 000 000 EUR za naruszenia art. 89-92 lub - w państwach członkowskich, których walutą urzędową nie jest euro - równowartości tych kwot w walucie urzędowej na dzień 29 czerwca 2023 r.;
j)
w przypadku osób prawnych -administracyjnych kar pieniężnych w maksymalnej wysokości co najmniej 2 500 000 EUR za naruszenia art. 88 i 15 000 000 EUR za naruszenia art. 89-92 lub 2 % łącznego rocznego obrotu tej osoby prawnej według ostatniego dostępnego sprawozdania finansowego zatwierdzonego przez organ zarz ądza- jący za naruszenia art. 88 oraz 15 % tej kwoty za naruszenia art. 89-92 lub - w państwach członkowskich, których walutą urzędową nie jest euro - równowartości tych kwot w walucie urzędowej na dzień 29 czerwca 2023 r.

Do celu akapitu pierwszego lit. j), w przypadku gdy osoba prawna jest jednostką dominującą lub jednostką zależną jednostki dominującej, która jest zobowiązana do sporządzenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE, za stosowny łączny roczny obrót uznaje się łączny roczny obrót lub odpowiadaj ący mu rodzaj dochodu zgodnie z mającymi zastosowanie przepisami prawa Unii w dziedzinie rachunkowości, ustalony na podstawie ostatniego dostępnego skonsolidowanego sprawozdania finansowego zatwierdzonego przez organ zarządzający jednostki dominującej najwyższego szczebla.

6. 
Państwa członkowskie mogą przyznać właściwym organom dodatkowe uprawnienia poza uprawnieniami wymienionymi w ust. 2-5 oraz ustanowić wyższe poziomy kar niż poziomy ustanowione w tych ustępach w odniesieniu do zarówno osób fizycznych, jak i prawnych odpowiedzialnych za naruszenie.
Artykuł  112

Wykonywanie uprawnień nadzorczych i uprawnień do nakładania kar

1. 
Określając rodzaj i poziom kary administracyjnej lub innych środków administracyjnych, które mają zostać nałożone zgodnie z art. 111, właściwy organ bierze pod uwagę wszystkie odpowiednie okoliczności, w tym w stosownych przypadkach:
a)
wagę naruszenia i czas jego trwania;
b)
kwestię, czy naruszenie jest wynikiem działania umyślnego czy zaniedbania;
c)
stopień odpowiedzialności osoby fizycznej lub prawnej odpowiedzialnej za dane naruszenie;
d)
sytuację finansową osoby fizycznej lub prawnej odpowiedzialnej za naruszenie, której wyznacznikiem jest wysokość łącznego obrotu odpowiedzialnej osoby prawnej lub rocznego dochodu oraz aktywów netto odpowiedzialnej osoby fizycznej;
e)
skalę korzyści uzyskanych lub strat unikniętych przez osobę fizyczną lub prawną odpowiedzialn ą za naruszenie, o ile można je ustalić;
f)
straty poniesione przez osoby trzecie w wyniku naruszenia, o ile można je ustalić;
g)
poziom współpracy osoby fizycznej lub prawnej odpowiedzialnej za naruszenie z właściwym organem, bez uszczerbku dla konieczności zapewnienia wydania korzyści uzyskanych lub wyrównania strat unikniętych przez tę osobę;
h)
poprzednie naruszenia niniejszego rozporządzenia popełnione przez osobę fizyczną lub prawną odpowiedzialn ą za naruszenie;
i)
środki zastosowane przez osobę odpowiedzialn ą za naruszenie w celu zapobieżenia jego powtórzeniu się;
j)
wpływ naruszenia na interesy posiadaczy kryptoaktywów i klientów dostawców usług w zakresie kryptoaktywów, w szczególności posiadaczy detalicznych.
2. 
Przy wykonywaniu swoich uprawnień do nakładania kar administracyjnych i innych środków administracyjnych na podstawie art. 111 właściwe organy ściśle współpracują w celu zapewnienia, aby wykonywanie przez nie uprawnień nadzorczych i dochodzeniowych oraz nakładane przez nie kary administracyjne i inne środki administracyjne były skuteczne i odpowiednie. Koordynuj ą one swoje działania w celu uniknięcia powtarzania i pokrywania się działań przy wykonywaniu przysługujących im uprawnień nadzorczych i dochodzeniowych oraz przy nakładaniu kar administracyjnych i innych środków administracyjnych w sprawach transgranicznych.
Artykuł  113

Prawo do odwołania

1. 
Państwa członkowskie zapewniają, aby decyzje podejmowane przez właściwe organy na podstawie niniejszego rozporządzenia były właściwie uzasadnione i podlegały prawu do odwołania się przed sądem. Prawo do odwołania się przed sądem przysługuje również w przypadku, gdy w terminie sześciu miesięcy od daty złożenia wniosku o zezwolenie zawieraj ącego wszystkie wymagane informacje zgodnie z obowiązującymi przepisami nie zostanie wydana żadna decyzja.
2. 
Państwa członkowskie stanowią, że jeden lub więcej z następujących organów określonych przez prawo krajowe może - w interesie konsumentów i zgodnie z prawem krajowym - wszcząć postępowanie przed sądem lub właściwym organem administracyjnym w celu zapewnienia stosowania niniejszego rozporz ądzenia:
a)
organy publiczne lub ich przedstawiciele;
b)
organizacje konsumenckie mające uzasadniony interes w ochronie posiadaczy kryptoaktywów;
c)
organizacje zawodowe mające uzasadniony interes w ochronie swoich członków.
Artykuł  114

Publikacja decyzji

1. 
Właściwy organ publikuje na swojej urzędowej stronie internetowej decyzj ę nakładającą kary administracyjne i inne środki administracyjne za naruszenie niniejszego rozporz ądzenia zgodnie z art. 111 bez zbędnej zwłoki po poinformowaniu o tej decyzji osoby fizycznej lub prawnej, wobec której wydano tę decyzję. Taka publikacja obejmuje co najmniej informacje na temat rodzaju i charakteru naruszenia oraz tożsamości odpowiedzialnych osób fizycznych lub prawnych. Nie ma obowiązku publikowania decyzji nakładających środki o charakterze dochodzeniowym.
2. 
W przypadku gdy właściwy organ uzna, że publikacja informacji o tożsamości osób prawnych bądź tożsamości lub danych osobowych osób fizycznych byłaby nieproporcjonalna w oparciu o indywidualn ą ocenę proporcjonalno ści publikacji takich danych, lub w przypadku gdy taka publikacja zagrozi łaby prowadzonym czynnościom dochodzeniowym, właściwy organ podejmuje jedną z następujących czynności:
a)
odracza publikację decyzji o nałożeniu kary administracyjnej lub innego środka administracyjnego do momentu ustania powodów nieopublikowania;
b)
publikuje decyzję o nałożeniu kary administracyjnej lub innego środka administracyjnego w sposób zanonimizowany, który jest zgodny z prawem krajowym, jeżeli taka anonimowa publikacja zapewnia skuteczn ą ochronę odnośnych danych osobowych;
c)
nie publikuje decyzji o nałożeniu kary administracyjnej lub innego środka administracyjnego, jeżeli możliwości określone w lit. a) i b) uznaje się za niewystarczaj ące, aby zapewnić:
(i)
brak zagrożeń dla stabilności rynków finansowych;
(ii)
proporcjonalno ść publikacji takiej decyzji w odniesieniu do środków, których charakter uznaje się za drugorzędny.

W przypadku podjęcia decyzji o publikacji informacji o karze administracyjnej lub innym środku administracyjnym w sposób zanonimizowany, o czym mowa w akapicie pierwszym lit. b), publikacja odnośnych danych może zostać odroczona o rozsądny okres, jeżeli przewiduje się ustanie powodów uzasadniaj ących anonimow ą publikację.

3. 
W przypadku gdy od decyzji o nałożeniu kary administracyjnej lub innego środka administracyjnego przysługuje odwołanie do odpowiednich sądów lub do organów administracyjnych, właściwy organ niezwłocznie publikuje na swojej urzędowej stronie internetowej taką informację oraz wszelkie późniejsze informacje na temat wyniku takiego odwołania. Ponadto publikuje się również ewentualną decyzję uchylającą wcześniejszą decyzję o nałożeniu kary administracyjnej lub innego środka administracyjnego.
4. 
Właściwe organy zapewniają, aby wszelkie informacje opublikowane zgodnie z niniejszym artykułem pozostawały dostępne na ich urzędowych stronach internetowych przez co najmniej pięć lat po ich opublikowaniu. Dane osobowe zawarte w opublikowanych informacjach pozostawia się na urzędowej stronie internetowej właściwego organu jedynie przez okres, który jest niezbędny zgodnie z mającymi zastosowanie przepisami o ochronie danych.
Artykuł  115

Zgłaszanie ESMA i EUNB kar administracyjnych i innych środków administracyjnych

1. 
Właściwy organ corocznie przekazuje ESMA i EUNB zbiorcze informacje dotyczące wszystkich kar administracyjnych i innych środków administracyjnych nałożonych zgodnie z art. 111. ESMA publikuje te informacje w sprawozdaniu rocznym.

W przypadku gdy państwa członkowskie, zgodnie z art. 111 ust. 1 akapit drugi, przewiduj ą sankcje karne za naruszenia przepisów, o których mowa w tym akapicie, ich właściwe organy co roku przedstawiaj ą EUNB i ESMA zanonimizowane i zagregowane dane dotyczące wszystkich odpowiednich wszczętych postępowań przygotowawczych i nałożonych sankcji karnych. ESMA publikuje dane dotyczące nałożonych sankcji karnych w sprawozdaniu rocznym.

2. 
W przypadku gdy właściwy organ podał informacje o karach administracyjnych, innych środkach administracyjnych lub sankcjach karnych do wiadomości publicznej, zgłasza je równocześnie ESMA.
3. 
Właściwe organy informują EUNB i ESMA o wszystkich karach administracyjnych oraz innych środkach administracyjnych, które nałożono, lecz których nie opublikowano, w tym o wszelkich dotyczących ich odwołaniach oraz o wyniku takich odwołań. Państwa członkowskie zapewniają, aby właściwe organy otrzymywały informacje i prawomocne orzeczenia dotyczące wszelkich nałożonych sankcji karnych oraz aby przekazywały je EUNB i ESMA. ESMA prowadzi centralną bazę danych zawierającą informacje o zgłoszonych mu karach i środkach administracyjnych wyłącznie na potrzeby wymiany informacji między właściwymi organami. Ta baza danych jest dostępna wyłącznie dla EUNB i ESMA oraz dla właściwych organów i podlega aktualizacji na podstawie informacji przekazywanych przez właściwe organy.
Artykuł  116

Zgłaszanie naruszeń i ochrona osób dokonujących zgłoszeń

W odniesieniu do przypadków zgłaszania naruszeń niniejszego rozporządzenia oraz w kwestiach ochrony osób zgłaszających takie naruszenia zastosowanie mają przepisy dyrektywy (UE) 2019/1937.

ROZDZIAŁ  4

Uprawnienia nadzorcze EUNB w odniesieniu do emitentów znaczących tokenów powiązanych z aktywami i znaczących tokenów będących e-pieniądzem oraz kolegia organów nadzoru

Artykuł  117

Uprawnienia nadzorcze EUNB w odniesieniu do emitentów znaczących tokenów powiązanych z aktywami i emitentów znaczących tokenów będących e-pieniądzem

1. 
Jeżeli token powiązany z aktywami sklasyfikowano jako znaczący token zgodnie z art. 43 lub 44, emitent takiego tokena powiązanego z aktywami prowadzi działalność pod nadzorem EUNB.

Bez uszczerbku dla uprawnień właściwych organów krajowych na mocy ust. 2 niniejszego artykułu EUNB wykonuje uprawnienia przysługujące właściwym organom zgodnie z art. 22-25, 29, 33, art. 34 ust. 7 i 12, art. 35 ust. 3 i 5, art. 36 ust. 10 oraz art. 41, 42, 46 i 47 w ramach nadzoru nad emitentami znaczących tokenów powiązanych z aktywami.

2. 
Jeżeli emitent znaczącego tokena powiązanego z aktywami świadczy również usługi w zakresie kryptoaktywów lub emituje kryptoaktywa, które nie są znaczącymi tokenami powiązanymi z aktywami, nadzór nad tymi usługami i nad tą działalnością sprawuje nadal właściwy organ macierzystego państwa członkowskiego.
3. 
Jeżeli token powiązany z aktywami sklasyfikowano jako znaczący zgodnie z art. 43, EUNB przeprowadza ponowną ocenę nadzorczą w celu zapewnienia, aby emitent spełniał wymogi tytułu III.
4. 
Jeżeli token będący e-pieniądzem, wydany przez instytucję pieniądza elektronicznego, sklasyfikowano jako znaczący zgodnie z art. 56 lub 57, EUNB nadzoruje przestrzeganie art. 55 i 58 przez emitenta takiego znaczącego tokena będącego e-pieniądzem.

W ramach sprawowania nadzoru nad przestrzeganiem art. 55 i 58 EUNB wykonuje uprawnienia przysługujące właściwym organom zgodnie z art. 22 i 23, art. 24 ust. 3, art. 35 ust. 3 i 5, art. 36 ust. 10 oraz art. 46 i 47 w odniesieniu do instytucji pieniądza elektronicznego emitujących znaczące tokeny będące e-pieniądzem.

5. 
EUNB wykonuje uprawnienia nadzorcze przewidziane w ust. 1-4 w ścisłej współpracy z innymi właściwymi organami odpowiedzialnymi za nadzorowanie emitenta, w szczególności:
a)
z organem sprawującym nadzór ostrożnościowy, w tym w stosownych przypadkach z EBC, zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 1024/2013;
b)
w stosownych przypadkach z odpowiednimi właściwymi organami na mocy krajowych przepisów transponuj ących dyrektywę 2009/110/WE;
c)
z właściwymi organami, o których mowa w art. 20 ust. 1.
Artykuł  118

Komitet EUNB ds. kryptoaktywów

1. 
EUNB powołuje stały komitet wewnętrzny zgodnie z art. 41 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010 w celu przygotowania decyzji EUNB podejmowanych zgodnie z art. 44 tego rozporządzenia, w tym decyzji dotyczących zadań nadzorczych powierzonych EUNB na mocy niniejszego rozporządzenia.
2. 
Komitet ds. kryptoaktywów może również przygotowywać decyzje dotyczące projektów regulacyjnych standardów technicznych i projektów wykonawczych standardów technicznych w odniesieniu do zadań nadzorczych powierzonych EUNB na mocy niniejszego rozporządzenia.
3. 
EUNB zapewnia, aby komitet ds. kryptoaktywów wykonywał wyłącznie działania, o których mowa w ust. 1 i 2, oraz inne zadania niezbędne do wykonywania jego działań związanych z kryptoaktywami.
Artykuł  119

Kolegia właściwe dla emitentów znaczących tokenów powiązanych z aktywami i znaczących tokenów będących e-pieniądzem

1. 
W terminie 30 dni kalendarzowych od dnia podjęcia decyzji o sklasyfikowaniu tokena powiązanego z aktywami lub tokena będącego e-pieniądzem jako znaczącego tokena na podstawie art. 43, 44, 56 lub 57 EUNB powołuje doradcze kolegium organów nadzoru dla każdego emitenta znaczącego tokena powiązanego z aktywami lub znaczącego tokena będącego e-pieniądzem, zarządza pracami tego kolegium i przewodniczy jego obradom, aby usprawnić wykonywanie zadań nadzorczych na podstawie niniejszego rozporządzenia i służyć jako koordynator działań nadzorczych.
2. 
W skład kolegium, o którym mowa w ust. 1, wchodzą:
a)
EUNB;
b)
ESMA;
c)
właściwe organy macierzystego państwa członkowskiego, w którym znajduje się siedziba emitenta znaczącego tokena powiązanego z aktywami lub znaczącego tokena będącego e-pieniądzem;
d)
organy właściwe dla najistotniejszych dostawców usług w zakresie kryptoaktywów lub firm inwestycyjnych odpowiedzialnych za przechowywanie aktywów rezerwowych zgodnie z art. 37 lub środków pieniężnych otrzymanych w zamian za znaczące tokeny będące e-pieniądzem;
e)
w stosownych przypadkach, organy właściwe dla najistotniejszych platform obrotu kryptoaktywami, na których dopuszczono do obrotu znaczące tokeny powiązane z aktywami lub znaczące tokeny będące e-pieniądzem;
f)
organy właściwe dla najistotniejszych dostawców usług płatniczych, którzy świadczą usługi płatnicze w odniesieniu do znaczących tokenów będących e-pieniądzem;
g)
w stosownych przypadkach, organy właściwe dla podmiotów zapewniających funkcje, o których mowa w art. 34 ust. 5 akapit pierwszy, lit. h);
h)
w stosownych przypadkach, organy właściwe dla najistotniejszych dostawców usług w zakresie kryptoaktywów zapewniających przechowywanie aktywów i administrowanie nimi w imieniu klientów w odniesieniu do znaczących tokenów powiązanych z aktywami lub znaczących tokenów będących e-pieniądzem;
i)
EBC;
j)
jeżeli emitent znaczącego tokena powiązanego z aktywami ma siedzibę w państwie członkowskim, którego walutą urzędową nie jest euro, lub jeżeli waluta urzędowa inna niż euro jest powiązana ze znaczącym tokenem powiązanym z aktywami - bank centralny tego państwa członkowskiego;
k)
jeżeli emitent znaczącego tokena będącego e-pieniądzem ma siedzibę w państwie członkowskim, którego walutą urzędową nie jest euro, lub jeżeli waluta urzędowa inna niż euro jest powiązana ze znaczącym tokenem będącym e- pieniądzem -bank centralny tego państwa członkowskiego;
l)
na ich wniosek - właściwe organy państw członkowskich, w których na szeroką skalę wykorzystuje się token powiązany z aktywami lub token będący e-pieniądzem;
m)
odpowiednie organy nadzoru państw trzecich, z którymi EUNB zawarł umowy administracyjne zgodnie z art. 126.
3. 
EUNB może zaprosić inne organy do członkostwa w kolegium, o którym mowa w ust. 1, jeżeli podmioty podlegające nadzorowi tych organów mają znaczenie dla prac kolegium.
4. 
Właściwy organ państwa członkowskiego, który nie jest członkiem kolegium, może zwrócić się do kolegium o udostępnienie wszelkich informacji istotnych dla wykonywania obowiązków nadzorczych spoczywaj ących na nim na mocy niniejszego rozporządzenia.
5. 
Bez uszczerbku dla obowiązków właściwych organów wynikających z niniejszego rozporządzenia kolegium, o którym mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, zapewnia:
a)
opracowanie niewiążącej opinii, o której mowa w art. 120;
b)
wymianę informacji zgodnie z niniejszym rozporządzeniem;
c)
zawarcie porozumienia w sprawie dobrowolnego podzia łu zadań pomiędzy członków kolegium.

W celu ułatwienia wykonywania zadań powierzonych kolegiom na podstawie akapitu pierwszego niniejszego ustępu członkowie kolegium, o których mowa w ust. 2, mogą brać udział w ustalaniu porządku posiedzeń kolegium, w szczególności przez dodawanie punktów do porządku obrad.

6. 
Podstawą powołania i funkcjonowania kolegium, o którym mowa w ust. 1, jest umowa na piśmie zawarta pomiędzy wszystkimi jego członkami.

Umowa, o której mowa w akapicie pierwszym, reguluje praktyczne kwestie związane z funkcjonowaniem kolegium i zawiera szczegółowe postanowienia dotyczące:

a)
procedur głosowania, o których mowa w art. 120 ust. 3;
b)
procedur ustalania porządku posiedzeń kolegium;
c)
częstotliwości posiedzeń kolegium;
d)
stosownych minimalnych terminów na dokonanie oceny odpowiedniej dokumentacji przez członków kolegium;
e)
sposobów komunikacji między członkami kolegium;
f)
utworzenia kilku kolegiów, po jednym dla każdego konkretnego kryptoaktywa lub każdej konkretnej grupy kryp- toaktywów.

W umowie tej można również określić zadania, które mają zostać powierzone EUNB lub innemu członkowi kolegium.

7. 
EUNB, pełniąc funkcję przewodniczącego każdego kolegium:
a)
określa pisemne uzgodnienia i procedury dotyczące funkcjonowania kolegium, po konsultacji z pozostałymi członkami kolegium;
b)
koordynuje wszystkie działania kolegium;
c)
zwołuje wszystkie jego posiedzenia, a także przekazuje z wyprzedzeniem członkom kolegium wyczerpuj ące informacje dotyczące organizacji posiedzeń kolegium, głównych kwestii, które mają być omawiane, i zagadnień, które mają być rozpatrywane;
d)
informuje członków kolegium o planowanych posiedzeniach, aby mogli zgłosić chęć wzięcia w nich udziału;
e)
terminowo informuje członków kolegium o decyzjach podjętych w trakcie tych posiedzeń i o ich wynikach.
8. 
Aby zapewnić konsekwentne i spójne funkcjonowanie kolegiów, EUNB - we współpracy z ESMA i EBC - opracowuje projekty standardów regulacyjnych określających:
a)
warunki, na jakich podmioty, o których mowa w ust. 2 lit. d), e), f) i h), uznaje się za najistotniejsze;
b)
warunki, na jakich uznaje się, że tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e-pieniądzem są wykorzystywane na szeroką skalę, o czym mowa w ust. 2 lit. l); oraz
c)
szczegółowe informacje na temat kwestii praktycznych, o których mowa w ust. 6.

EUNB przedstawi Komisji projekty standardów regulacyjnych, o których mowa w akapicie pierwszym, do dnia 30 czerwca 2024 r.

Komisja jest uprawniona do uzupełniania niniejszego rozporządzenia poprzez przyjmowanie regulacyjnych standardów technicznych, o których mowa w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, zgodnie z art. 10-14 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.

Artykuł  120

Niewiążące opinie kolegiów właściwych dla emitentów znaczących tokenów powiązanych z aktywami i znaczących tokenów będących e-pieniądzem

1. 
Kolegium, o którym mowa w art. 119 ust. 1, może wydać niewiążącą opinię dotyczącą:
a)
ponownej oceny nadzorczej, o której mowa w art. 117 ust. 3;
b)
decyzji zobowiązującej emitenta znaczącego tokena powiązanego z aktywami lub tokena będącego e-pieniądzem do utrzymywania wyższej kwoty funduszy własnych zgodnie z art. 35 ust. 2, 3 i 5, art. 45 ust. 5 oraz art. 58 ust. 1, stosownie do przypadku;
c)
aktualizacji planu naprawy i planu wykupu emitenta znaczącego tokena powiązanego z aktywami lub znaczącego tokena będącego e-pieniądzem na podstawie art. 46, 47 i 55, stosownie do przypadku;
d)
zmian modelu biznesowego emitenta znaczącego tokena powiązanego z aktywami na podstawie art. 25 ust. 1;
e)
projektu zmienionego dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa sporządzonego zgodnie z art. 25 ust. 2;
f)
planowanych odpowiednich środków naprawczych na podstawie art. 25 ust. 4;
g)
planowanych środków nadzorczych na podstawie art. 130;
h)
planowanej umowy administracyjnej o wymianie informacji z organem nadzoru państwa trzeciego zgodnie z art. 126;
i)
przekazania przez EUNB zadań nadzorczych właściwemu organowi na podstawie art. 138;
j)
planowanych zmian zezwolenia członków kolegium, o których mowa w art. 119 ust. 2 lit. d)-h), lub wszelkich środków nadzorczych, jakie planuje się w odniesieniu do nich zastosować;
k)
projektu zmienionego dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa sporządzonego zgodnie z art. 51 ust. 12.
2. 
W przypadku gdy kolegium wydaje opinię zgodnie z ust. 1, można w niej zawrze ć - na wniosek dowolnego członka kolegium i po przyjęciu większością głosów kolegium zgodnie z ust. 3 - zalecenia służące wyeliminowaniu niedociągnięć w środku planowanym przez EUNB lub właściwe organy.
3. 
Opinia kolegium przyjmowana jest zwykłą większością głosów jego członków.

Jeżeli w kolegium zasiada kilku członków z danego państwa członkowskiego, tylko jeden z tych członków dysponuje głosem.

W przypadku gdy członek kolegium reprezentuj ący EBC pełni kilka funkcji, w tym funkcje nadzorcze, dysponuje on tylko jednym głosem.

Organom nadzoru państw trzecich, o których mowa w art. 119 ust. 2 lit. m), nie przysługuje prawo głosu w odniesieniu do opinii kolegium.

4. 
EUNB albo, w odpowiednim przypadku, właściwe organy należycie uwzględniają opinię kolegium wydaną zgodnie z ust. 3, w tym wszelkie zalecenia służące wyeliminowaniu niedociągnięć w środku nadzorczym, jaki planuje się zastosować w odniesieniu do emitenta znaczącego tokena powiązanego z aktywami lub znaczącego tokena będącego e- pieniądzem, podmiotu lub dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, o których mowa w art. 119 ust. 2 lit. d)-h). W przypadku gdy EUNB lub właściwy organ nie zgadzają się z opinią kolegium, w tym z którymkolwiek z zaleceń służących wyeliminowaniu niedociągnięć w planowanym środku nadzorczym, decyzja EUNB lub właściwego organu musi zawierać uzasadnienie oraz wyjaśnienie każdego znaczącego odstępstwa od tej opinii lub od tych zaleceń.

ROZDZIAŁ  5

Uprawnienia i kompetencje EUNB w odniesieniu do emitentów znaczących tokenów powiązanych z aktywami oraz emitentów znaczących tokenów będących e-pieniądzem

Artykuł  121

Prawnicza tajemnica zawodowa

Uprawnienia powierzone EUNB na podstawie art. 122-125, urzędnikowi lub innej osobie upoważnionej przez EUNB nie mogą być wykorzystywane do żądania ujawnienia informacji, które są objęte prawnicz ą tajemnicą zawodową.

Artykuł  122

Wniosek o udzielenie informacji

1. 
Na potrzeby wykonywania uprawnień nadzorczych na podstawie art. 117 EUNB może - w drodze zwykłego wniosku lub w drodze decyzji - zobowiązać następujące osoby do udzielenia wszelkich informacji niezbędnych, aby umożliwić EUNB wykonywanie jego obowiązków wynikających z niniejszego rozporządzenia:
a)
emitenta znaczącego tokena powiązanego z aktywami lub osobę kontroluj ącą emitenta znaczących tokenów powiązanych z aktywami lub osobę bezpośrednio lub pośrednio kontrolowaną przez emitenta znaczącego tokena powiązanego z aktywami;
b)
osobę trzecią, o której mowa w art. 34 ust. 5 akapit pierwszy lit. h), z którą emitent znaczącego tokena powiązanego z aktywami zawarł ustalenia umowne;
c)
dostawcę usług w zakresie kryptoaktywów, instytucj ę kredytową lub firmę inwestycyjną, odpowiedzialnych za przechowywanie aktywów rezerwowych zgodnie z art. 37;
d)
emitenta znaczącego tokena będącego e-pieniądzem lub osobę kontrolującą emitenta znaczącego tokena będącego e- pieniądzem lub osobę bezpośrednio lub pośrednio kontrolowaną przez emitenta znaczącego tokena będącego e- pieniądzem;
e)
dostawcę usług płatniczych, który świadczy usługi płatnicze w odniesieniu do znaczących tokenów będących e- pieniądzem;
f)
osobę fizyczną lub prawną odpowiedzialn ą za dystrybucję znaczących tokenów będących e-pieniądzem w imieniu emitenta znaczących tokenów będących e-pieniądzem;
g)
dostawcę usług w zakresie kryptoaktywów świadczącego usługi w zakresie przechowywania kryptoaktywów i administrowania nimi w imieniu klientów, w odniesieniu do znacz ących tokenów powiązanych z aktywami lub znaczących tokenów będących e-pieniądzem;
h)
operatora platformy obrotu kryptoaktywami, która dopuściła do obrotu znaczący token powiązany z aktywami lub znaczący token będący e-pieniądzem;
i)
organy zarządzające osób, o których mowa w lit. a)-h).
2. 
W zwykłym wniosku o udzielenie informacji, o którym mowa w ust. 1:
a)
przywołuje się niniejszy artykuł jako podstawę prawną wniosku;
b)
podaje się cel wniosku;
c)
określa się wymagane informacje;
d)
określa się termin przekazania informacji;
e)
informuje się osobę, która ma udzielić informacji, że udzielenie ich nie jest obowiązkowe, ale że przekazane dobrowolnie informacje muszą być zgodne z prawdą i nie mogą wprowadzać w błąd; oraz
f)
wskazuje się karę pieniężną przewidzianą w art. 131, w przypadku gdy odpowiedzi na zadane pytania są niezgodne z prawdą lub wprowadzaj ą w błąd.
3. 
Wzywając do udzielenia informacji w drodze decyzji na podstawie ust. 1, EUNB:
a)
przywołuje niniejszy artykuł jako podstawę prawną wniosku;
b)
podaje cel wniosku;
c)
określa wymagane informacje;
d)
wyznacza termin przekazania informacji;
e)
wskazuje okresowe kary pieniężne przewidziane w art. 132, jeżeli przekazanie informacji jest wymagane;
f)
wskazuje karę pieniężną przewidzianą w art. 131, w przypadku gdy odpowiedzi na zadane pytania są niezgodne z prawdą lub wprowadzaj ą w błąd;
g)
informuje o prawie do odwołania od decyzji do Komisji Odwoławczej EUNB i prawie zaskarżenia tej decyzji do Trybunału Sprawiedliwości zgodnie z art. 60 i 61 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
4. 
Do udzielenia wymaganych informacji zobowiązane są osoby, o których mowa w ust. 1, lub ich przedstawiciele, a w przypadku osób prawnych lub stowarzyszeń niemających osobowości prawnej - osoby uprawnione zgodnie z prawem do ich reprezentowania.
5. 
EUNB niezwłocznie przesyła kopię zwykłego wniosku lub swojej decyzji właściwemu organowi państwa członkowskiego, w którym osoby objęte wnioskiem o udzielenie informacji mają miejsce zamieszkania lub siedzibę.
Artykuł  123

Ogólne uprawnienia dochodzeniowe

1. 
Na potrzeby wykonywania uprawnień nadzorczych na podstawie art. 117 EUNB może prowadzić dochodzenia dotyczące emitentów znaczących tokenów powiązanych z aktywami i emitentów znaczących tokenów będących e- pieniądzem. W tym celu urzędnicy EUNB i inne osoby upoważnione przez EUNB mają prawo do:
a)
wglądu we wszelkie dokumenty, dane, procedury i inne materiały istotne z punktu widzenia realizacji zadań EUNB, niezależnie od nośnika, na jakim są one przechowywane;
b)
sporządzenia lub uzyskania uwierzytelnionych kopii lub wyciągów z takich dokumentów, danych, procedur i innych materiałów;
c)
wezwania dowolnego emitenta znaczącego tokena powiązanego z aktywami lub znaczącego tokena będącego e- pieniądzem, członków organu zarządzającego takiego emitenta lub członków jego personelu w celu złożenia ustnych lub pisemnych wyjaśnień na temat sytuacji faktycznej lub dokumentów związanych z przedmiotem i celem dochodzenia oraz do zaprotokołowania odpowiedzi;
d)
prowadzenia rozmów z wszelkimi innymi osobami fizycznymi lub prawnymi, które wyrażą na to zgodę, w celu pozyskania informacji dotyczących przedmiotu dochodzenia;
e)
żądania rejestrów połączeń telefonicznych i przesyłu danych.

Kolegium, o którym mowa w art. 119 ust. 1, jest bez zbędnej zwłoki informowane o ustaleniach, które mogą być istotne dla wykonywania jego zadań.

2. 
Urzędnicy EUNB i inne osoby upoważnione przez EUNB do prowadzenia dochodzenia, o którym mowa w ust. 1, wykonują swoje uprawnienia po okazaniu pisemnego upoważnienia określającego przedmiot i cel tego dochodzenia. W upoważnieniu tym wskazuje się również okresowe kary pieniężne przewidziane w art. 132 nakładane w przypadku, gdy wymagane dokumenty, dane, procedury lub inne materiały bądź odpowiedzi na pytania zadane emitentom znaczących tokenów powiązanych z aktywami lub emitentom znaczących tokenów będących e-pieniądzem nie zostaną przekazane bądź udzielone lub są niepełne, a także kary pieniężne przewidziane w art. 131 nakładane w przypadku, gdy odpowiedzi na pytania zadane emitentom znaczących tokenów powiązanych z aktywami lub emitentom znaczących tokenów będących e-pieniądzem są niezgodne z prawdą lub wprowadzaj ą w błąd.
3. 
Emitenci znaczących tokenów powiązanych z aktywami oraz emitenci znaczących tokenów będących e-pienią- dzem mają obowiązek poddać się dochodzeniom wszczętym na podstawie decyzji EUNB. W decyzji określa się przedmiot i cel dochodzenia, wskazuje się okresowe kary pieniężne przewidziane w art. 132, środki odwoławcze dostępne na podstawie rozporządzenia (UE) nr 1093/2010 oraz prawo do zaskarżenia decyzji do Trybunału Sprawiedliwości.
4. 
W rozsądnym terminie przed rozpoczęciem dochodzenia, o którym mowa w ust. 1, EUNB informuje właściwy organ państwa członkowskiego, w którym ma być prowadzone dochodzenie, o dochodzeniu i o tożsamości upoważnionych osób. Na wniosek EUNB urzędnicy danego właściwego organu udzielają tym upoważnionym osobom pomocy w wykonywaniu ich zadań. Na żądanie urzędnicy danego właściwego organu mogą być obecni podczas dochodzeń.
5. 
Jeżeli żądanie udostępnienia rejestrów połączeń telefonicznych lub przesyłu danych, o którym mowa w ust. 1 akapit pierwszy lit. e), wymaga uzyskania zezwolenia sądu na podstawie mającego zastosowanie prawa krajowego, EUNB występuje o takie zezwolenie. O wydanie takiego zezwolenia można również wystąpić zapobiegawczo.
6. 
W przypadku gdy sąd w państwie członkowskim otrzyma wniosek o zezwolenie na wystosowanie żądania udostępnienia rejestrów połączeń telefonicznych lub przesyłu danych, o którym mowa w ust. 1 akapit pierwszy lit. e), sąd ten sprawdza, czy:
a)
decyzja EUNB, o której mowa w ust. 3, jest autentyczna;
b)
środki, które mają być zastosowane, są proporcjonalne i nie są arbitralne ani nadmierne.
7. 
Do celów ust. 6 lit. b) sąd może zwrócić się do EUNB o szczegółowe wyjaśnienia, w szczególności dotyczące przesłanek, na podstawie których EUNB podejrzewa, że doszło do naruszenia przepisów niniejszego rozporządzenia, a także powagi zarzucanego naruszenia oraz charakteru, w jakim osoba, wobec której stosowane są środki przymusu, uczestniczyła w danym naruszeniu. Sąd ten nie może jednak oceniać konieczności przeprowadzenia dochodzenia ani żądać dostępu do informacji zawartych w aktach sprawy EUNB. Zgodność z prawem decyzji EUNB podlega kontroli jedynie ze strony Trybunału Sprawiedliwości zgodnie z procedurą określoną w rozporządzeniu (UE) nr 1093/2010.
Artykuł  124

Kontrole na miejscu

1. 
Na potrzeby wykonywania swoich uprawnień nadzorczych na podstawie art. 117 EUNB może prowadzić wszelkie konieczne kontrole na miejscu w dowolnych lokalach stanowiących miejsce prowadzenia działalności gospodarczej emitentów znaczących tokenów powiązanych z aktywami i emitentów znaczących tokenów będących e-pieniądzem.

Kolegium, o którym mowa w art. 119, jest bez zbędnej zwłoki informowane o ustaleniach, które mogą być istotne dla wykonywania powierzonych mu zadań.

2. 
Urzędnicy EUNB i inne osoby upoważnione przez EUNB do przeprowadzenia kontroli na miejscu mogą wejść do dowolnych lokali stanowiących miejsce prowadzenia działalności gospodarczej osób, których dotyczy decyzja o dochodzeniu przyjęta przez EUNB, i mają wszelkie uprawnienia określone w art. 123 ust. 1. Mają oni również prawo do pieczętowania wszelkich lokali stanowiących miejsce prowadzenia działalności gospodarczej oraz wszelkich ksiąg lub dokumentów na czas kontroli i w zakresie koniecznym do jej przeprowadzenia.
3. 
Z odpowiednim wyprzedzeniem przed kontrolą EUNB powiadamia o niej właściwy organ państwa członkowskiego, w którym kontrola ma być przeprowadzona. Jeżeli jest to wymagane do odpowiedniego i sprawnego przeprowadzenia kontroli na miejscu, EUNB - po poinformowaniu tego właściwego organu - może przeprowadzić ją bez uprzedniego powiadomienia emitenta znaczącego tokena powiązanego z aktywami lub emitenta znaczącego tokena będącego e-pieniądzem.
4. 
Urzędnicy EUNB i inne osoby upoważnione przez EUNB do przeprowadzenia kontroli na miejscu wykonuj ą swoje uprawnienia po okazaniu pisemnego upoważnienia określającego przedmiot i cel kontroli oraz okresowe kary pieniężne określone w art. 132, które podlegaj ą nałożeniu w przypadku, gdy zainteresowane osoby nie poddadzą się kontroli.
5. 
Emitent znaczącego tokena powiązanego z aktywami lub emitent znaczącego tokena będącego e-pieniądzem ma obowiązek poddać się kontrolom na miejscu zarządzonym na podstawie decyzji EUNB. W decyzji tej określa się przedmiot i cel kontroli, datę jej rozpoczęcia oraz wskazuje okresowe kary pieniężne przewidziane w art. 132, środki odwoławcze dostępne na podstawie rozporządzenia (UE) nr 1093/2010 oraz prawo do zaskarżenia decyzji do Trybunału Sprawiedliwo ści.
6. 
Urzędnicy właściwego organu państwa członkowskiego, w którym ma być przeprowadzana kontrola, a także osoby upoważnione bądź wyznaczone przez ten organ na żądanie EUNB aktywnie pomagają urzędnikom EUNB i innym osobom upoważnionym przez EUNB. Urzędnicy właściwego organu danego państwa członkowskiego mogą również brać udział w kontrolach na miejscu.
7. 
EUNB może również zwrócić się do właściwych organów o przeprowadzenie w jego imieniu konkretnych czynności dochodzeniowych i kontroli na miejscu przewidzianych w niniejszym artykule i w art. 123 ust. 1.
8. 
W przypadku gdy urzędnicy i inne osoby towarzyszące upoważnione przez EUNB stwierdzą, że osoba sprzeciwia się kontroli zarządzonej na podstawie niniejszego artykułu, właściwy organ danego państwa członkowskiego udziela im niezbędnej pomocy, zwracaj ąc się w razie potrzeby o pomoc policji lub równorzędnego organu ścigania, aby umożliwić im przeprowadzenie kontroli na miejscu.
9. 
Jeżeli kontrola na miejscu przewidziana w ust. 1 lub pomoc przewidziana w ust. 7 wymagają zezwolenia wydanego przez sąd na podstawie prawa krajowego, EUNB występuje z wnioskiem o takie zezwolenie. O wydanie takiego zezwolenia można również wystąpić zapobiegawczo.
10. 
W przypadku gdy sąd w państwie członkowskim otrzyma wniosek o zezwolenie na kontrolę na miejscu przewidzianą w ust. 1 lub pomoc przewidzianą w ust. 7, sąd ten sprawdza, czy:
a)
przyjęta przez EUNB decyzja, o której mowa w ust. 4, jest autentyczna;
b)
środki, które mają być zastosowane, są proporcjonalne i nie są arbitralne ani nadmierne.
11. 
Do celów ust. 10 lit. b) sąd może zwrócić się do EUNB o szczegółowe wyjaśnienia, w szczególności dotyczące przesłanek, na podstawie których EUNB podejrzewa, że doszło do naruszenia przepisów niniejszego rozporządzenia, a także powagi zarzucanego naruszenia oraz charakteru, w jakim osoba, wobec której stosowane są środki przymusu, uczestniczyła w danym naruszeniu. Sąd ten nie może jednak oceniać konieczności przeprowadzenia dochodzenia ani żądać dostępu do informacji zawartych w aktach sprawy EUNB. Zgodność z prawem decyzji EUNB podlega kontroli jedynie ze strony Trybunału Sprawiedliwości zgodnie z procedurą określoną w rozporządzeniu (UE) nr 1093/2010.
Artykuł  125

Wymiana informacji

1. 
Do celów wykonywania uprawnień nadzorczych EUNB na mocy art. 117 i bez uszczerbku dla art. 96, i właściwe organy udostępniają sobie nawzajem, bez zbędnej zwłoki, informacje wymagane na potrzeby wykonywania obowiązków spoczywaj ących na nich na podstawie niniejszego rozporządzenia. W tym celu właściwe organy i EUNB wymieniaj ą wszelkie informacje dotyczące:
a)
emitenta znaczącego tokena powiązanego z aktywami lub osoby kontroluj ącej emitenta znaczącego tokena powiązanego z aktywami lub osoby kontrolowanej, bezpośrednio lub pośrednio, przez emitenta znaczącego tokena powiązanego z aktywami;
b)
osoby trzeciej, o której mowa w art. 34 ust. 5 akapit pierwszy lit. h), z którą emitent znaczącego tokena powiązanego z aktywami zawarł ustalenia umowne;
c)
dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, instytucji kredytowej lub firmy inwestycyjnej odpowiedzialnych za przechowywanie aktywów rezerwowych zgodnie z art. 37;
d)
emitenta znaczącego tokena będącego e-pieniądzem lub osoby kontroluj ącej emitenta znaczącego tokena będącego e- pieniądzem lub osoby bezpośrednio lub pośrednio kontrolowanej przez emitenta znaczącego tokena będącego e- pieniądzem;
e)
dostawcy usług płatniczych, który świadczy usługi płatnicze w odniesieniu do znaczących tokenów będących e- pieniądzem;
f)
osoby fizycznej lub prawnej odpowiedzialnej za dystrybucj ę znaczących tokenów będących e-pieniądzem w imieniu emitenta znaczących tokenów będących e-pieniądzem;
g)
dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów zapewniającego przechowywanie kryptoaktywów i administrowanie nimi w imieniu klientów, w odniesieniu do znaczących tokenów powiązanych z aktywami lub znaczących tokenów będących e-pieniądzem;
h)
platformy obrotu kryptoaktywami, na której dopuszczono do obrotu znaczący token powiązany z aktywami lub znaczący token będący e-pieniądzem;
i)
organów zarządzających osób, o których mowa w lit. a)-h).
2. 
Właściwy organ może odmówić podjęcia działań na wniosek dotyczący wymiany informacji przewidziany w ust. 1 niniejszego artykułu lub wniosek o współpracę w prowadzeniu dochodzenia lub kontroli na miejscu, o których mowa odpowiednio w art. 123 i 124, tylko jeżeli:
a)
pozytywne rozpatrzenie wniosku może mieć niekorzystny wpływ na jego własne czynności dochodzeniowe, czynności związane z egzekwowaniem przepisów lub, w stosownych przypadkach, na postępowanie przygotowawcze;
b)
przed sądem państwa członkowskiego, do którego skierowano wniosek, wszczęto już postępowanie sądowe w odniesieniu do tych samych czynów i przeciwko tym samym osobom fizycznym lub prawnym;
c)
w państwie członkowskim, do którego skierowano wniosek, wydano już prawomocne orzeczenie w odniesieniu do takiej osoby fizycznej lub prawnej w związku z tymi samymi czynami.
Artykuł  126

Umowy administracyjne o wymianie informacji między EUNB a państwami trzecimi

1. 
Na potrzeby wykonywania swoich uprawnień nadzorczych na mocy art. 117 EUNB może zawierać umowy administracyjne o wymianie informacji z organami nadzoru państw trzecich tylko wówczas, gdy ujawniane informacje są objęte gwarancjami zachowania tajemnicy zawodowej co najmniej równoważnymi z gwarancjami określonymi w art. 129.
2. 
Wymianę informacji prowadzi się w celu zapewnienia EUNB lub organom nadzoru, o których mowa w ust. 1 możliwości wykonywania powierzonych im zadań.
3. 
W kwestiach dotyczących przekazywania danych osobowych państwu trzeciemu EUNB stosuje przepisy rozporządzenia (UE) 2018/1725.
Artykuł  127

Ujawnianie informacji otrzymanych od państw trzecich

1. 
EUNB może ujawnić informacje otrzymane od organów nadzoru państw trzecich tylko wówczas, gdy EUNB lub właściwy organ, który przekazał informacje EUNB, uzyskał wyraźną zgodę organu nadzoru państwa trzeciego, który przesłał informacje, oraz - w stosownych przypadkach - gdy informacje są ujawniane wyłącznie do celów, na które ten organ nadzoru wyraził zgodę, lub gdy takie ujawnienie jest niezbędne do celów postępowania sądowego.
2. 
Wymóg wyraźnej zgody, o którym mowa w ust. 1, nie ma zastosowania do innych organów nadzoru Unii, jeżeli informacje, o które się zwracają, są niezbędne do wykonywania ich zadań, i nie ma zastosowania do sądów, jeżeli informacje, o które się zwracają, są niezbędne do prowadzenia postępowań w odniesieniu do naruszeń podlegających sankcjom karnym.
Artykuł  128

Współpraca z innymi organami

Jeżeli emitent znaczącego tokena powiązanego z aktywami lub emitent znaczącego tokena będącego e-pieniądzem prowadzą działalność inną niż ta objęta niniejszym rozporządzeniem, EUNB współpracuje z organami odpowiedzialnymi za sprawowanie nadzoru nad tą inną działalnością zgodnie z odpowiednimi przepisami prawa Unii lub prawa krajowego, w tym z organami podatkowymi i odpowiednimi organami nadzoru państw trzecich, które nie są członkami kolegium, o których mowa w art. 119 ust. 2 lit. m).

Artykuł  129

Tajemnica zawodowa

Obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej ma zastosowanie do EUNB i wszystkich osób, które pracują lub pracowały dla EUNB, a także do wszelkich osób, którym EUNB powierzył realizację określonych zadań, w tym do audytorów i biegłych zaangażowanych przez EUNB.

Artykuł  130

Środki nadzorcze stosowane przez EUNB

1. 
Jeżeli EUNB stwierdzi, że emitent znaczącego tokena powiązanego z aktywami dopuścił się naruszenia wymienionego w załączniku V, może zastosować co najmniej jeden z poniższych środków:
a)
przyjąć decyzję zobowiązującą emitenta znaczącego tokena powiązanego z aktywami do zaprzestania postępowania stanowiącego naruszenie;
b)
przyjąć decyzję nakładającą karę pieniężną lub okresową karę pieniężną na podstawie art. 131 i 132;
c)
przyjąć decyzję zobowiązującą emitenta znaczącego tokena powiązanego z aktywami do przekazania dodatkowych informacji, jeżeli jest to konieczne, by zapewnić ochronę posiadaczy tego tokena powiązanego z aktywami, w szczególności posiadaczy detalicznych;
d)
przyjąć decyzję zobowiązującą emitenta znaczącego tokena powiązanego z aktywami do zawieszenia oferty publicznej kryptoaktywów na okres jednorazowo nie dłuższy niż 30 kolejnych dni roboczych, w przypadku gdy istnieją uzasadnione powody, aby podejrzewać, że doszło do naruszenia niniejszego rozporządzenia;
e)
przyjąć decyzję zakazującą oferty publicznej znaczącego tokena powiązanego z aktywami, jeżeli stwierdzi, że doszło do naruszenia niniejszego rozporządzenia, lub jeżeli ma uzasadnione powody, aby podejrzewać, że może do niego dojść;
f)
przyjąć decyzję zobowiązującą dostawcę usług w zakresie kryptoaktywów prowadzącego platformę obrotu krypto- aktywami, która dopuściła znaczący token powiązany z aktywami do obrotu, do zawieszenia obrotu takim kryp- toaktywem na okres jednorazowo nie dłuższy niż 30 kolejnych dni roboczych, w przypadku gdy istnieją uzasadnione powody, aby podejrzewać, że doszło do naruszenia niniejszego rozporządzenia;
g)
przyjąć decyzję zakazującą obrotu znaczącym tokenem powiązanym z aktywami za pośrednictwem platformy obrotu kryptoaktywami, jeżeli stwierdzi, że doszło do naruszenia niniejszego rozporządzenia;
h)
przyjąć decyzję zobowiązującą emitenta znaczącego tokena powiązanego z aktywami do zmiany materiałów marketingowych, jeżeli stwierdzi, że materiały te nie są zgodne z art. 29;
i)
przyjąć decyzję o zawieszeniu lub zakazaniu wykorzystywania materiałów marketingowych, jeżeli istnieją uzasadnione powody, aby podejrzewać, że doszło do naruszenia niniejszego rozporządzenia;
j)
przyjąć decyzję zobowiązującą emitenta znaczącego tokena powiązanego z aktywami do ujawnienia wszystkich istotnych informacji, które mogą mieć wpływ na ocenę znaczącego tokena powiązanego z aktywami będącego przedmiotem oferty publicznej lub dopuszczonego do obrotu, aby zapewnić ochronę konsumentów lub sprawne działanie rynku;
k)
wydać ostrzeżenie informujące, że emitent znaczącego tokena powiązanego z aktywami nie wypełnia swoich obowiązków wynikających z niniejszego rozporządzenia;
l)
cofnąć zezwolenie udzielone emitentowi znaczącego tokena powiązanego z aktywami;
m)
przyjąć decyzję nakazuj ącą usunięcie osoby fizycznej z organu zarządzającego emitenta znaczącego tokena powiązanego z aktywami;
n)
zobowiązać emitenta znaczącego tokena powiązanego z aktywami podlegającego jego nadzorowi do wprowadzenia minimalnej kwoty nominalnej w odniesieniu do tego znaczącego tokena powiązanego z aktywami lub do ograniczenia kwoty emitowanego znaczącego tokena powiązanego z aktywami, zgodnie z art. 23 ust. 4 i art. 24 ust. 3.
2. 
Jeżeli EUNB stwierdzi, że emitent znaczącego tokena będącego e-pieniądzem dopuścił się naruszenia wymienionego w załączniku VI, może zastosować co najmniej jeden z poniższych środków:
a)
przyjąć decyzję zobowiązującą emitenta znaczącego tokena będącego e-pieniądzem do zaprzestania postępowania stanowiącego naruszenie;
b)
przyjąć decyzję nakładającą karę pieniężną lub okresową karę pieniężną na podstawie art. 131 i 132;
c)
przyjąć decyzję zobowiązującą emitenta znaczącego tokena będącego e-pieniądzem do przekazania dodatkowych informacji, jeżeli jest to konieczne, by zapewnić ochronę posiadaczy tokena będącego e-pieniądzem, w szczególności posiadaczy detalicznych;
d)
przyjąć decyzję zobowiązującą emitenta znaczącego tokena będącego e-pieniądzem do zawieszenia oferty publicznej kryptoaktywów na okres jednorazowo nie dłuższy niż 30 kolejnych dni roboczych, jeżeli istnieją uzasadnione powody, aby podejrzewać, że doszło do naruszenia niniejszego rozporządzenia;
e)
przyjąć decyzję zakazuj ącą oferty publicznej znaczącego tokena będącego e-pieniądzem, jeżeli stwierdzi, że doszło do naruszenia niniejszego rozporządzenia, lub jeżeli ma uzasadnione powody, aby podejrzewać, że może do niego dojść;
f)
przyjąć decyzję zobowiązującą danego dostawcę usług w zakresie kryptoaktywów prowadzącego platformę obrotu kryptoaktywami, która dopuściła znaczące tokeny będące e-pieniądzem do obrotu, do zawieszenia obrotu takimi kryptoaktywami na okres jednorazowo nie dłuższy niż 30 kolejnych dni roboczych, w przypadku gdy istnieją uzasadnione powody, aby podejrzewać, że doszło do naruszenia niniejszego rozporządzenia;
g)
przyjąć decyzję zakazującą obrotu znaczącymi tokenami będącymi e-pieniądzem za pośrednictwem platformy obrotu kryptoaktywami, jeżeli stwierdzi, że doszło do naruszenia niniejszego rozporządzenia;
h)
przyjąć decyzję zobowiązującą emitenta znaczącego tokena będącego e-pieniądzem do ujawnienia wszystkich istotnych informacji, które mogą mieć wpływ na ocenę znaczącego tokena będącego e-pieniądzem, który jest przedmiotem oferty publicznej lub został dopuszczony do obrotu, aby zapewnić ochronę konsumentów lub sprawne działanie rynku;
i)
wydać ostrzeżenie informuj ące, że emitent znaczącego tokena będącego e-pieniądzem nie wypełnia swoich obowiązków wynikających z niniejszego rozporządzenia;
j)
zobowiązać emitenta znaczącego tokena będącego e-pieniądzem podlegającego jego nadzorowi do wprowadzenia minimalnej kwoty nominalnej w odniesieniu do tego znaczącego tokena będącego e-pieniądzem lub do ograniczenia kwoty emitowanego znaczącego tokena będącego e-pieniądzem, w wyniku zastosowania art. 58 ust. 3.
3. 
Wprowadzając środki, o których mowa w ust. 1 lub 2, EUNB bierze pod uwagę charakter i powagę naruszenia, uwzględniając:
a)
czas trwania i częstotliwość naruszenia;
b)
kwestię, czy naruszenie doprowadziło do przestępstwa finansowego bądź też ułatwiło przestępstwo finansowe lub jest z nim związane w inny sposób;
c)
czy naruszenie doprowadziło do ujawnienia poważnych lub systemowych braków w procedurach, politykach i środkach zarządzania ryzykiem stosowanych przez emitenta znaczącego tokena powiązanego z aktywami lub emitenta znaczącego tokena będącego e-pieniądzem;
d)
czy naruszenie jest wynikiem umyślnego działania czy zaniedbania;
e)
stopień odpowiedzialno ści emitenta znaczącego tokena powiązanego z aktywami lub emitenta znaczącego tokena będącego e-pieniądzem za naruszenie;
f)
sytuację finansową emitenta znaczącego tokena powiązanego z aktywami lub emitenta znaczącego tokena będącego e-pieniądzem odpowiedzialnego za naruszenie, której wyznacznikiem jest wysokość łącznego obrotu odpowiedzialnej osoby prawnej lub rocznego dochodu oraz aktywów netto odpowiedzialnej osoby fizycznej;
g)
wpływ naruszenia na interesy posiadaczy znaczących tokenów powiązanych z aktywami lub znaczących tokenów będących e-pieniądzem;
h)
skalę korzyści uzyskanych lub strat unikniętych przez emitenta znaczącego tokena powiązanego z aktywami lub emitenta znaczącego tokena będącego e-pieniądzem odpowiedzialnego za naruszenie lub straty poniesione przez osoby trzecie w wyniku naruszenia, o ile można je ustalić;
i)
poziom współpracy z EUNB emitenta znaczącego tokena powiązanego z aktywami lub emitenta znaczącego tokena będącego e-pieniądzem odpowiedzialnego za naruszenie, bez uszczerbku dla konieczności zapewnienia wyrównania zysków osiągniętych lub strat unikniętych przez tę osobę;
j)
poprzednie naruszenia popełnione przez emitenta znaczącego tokena powiązanego z aktywami lub emitenta tokena będącego e-pieniądzem odpowiedzialnego za naruszenie;
k)
środki, jakie emitent znaczącego tokena powiązanego z aktywami lub emitent znaczącego tokena będącego e-pienią- dzem zastosowali po popełnieniu naruszenia, aby zapobiec jego powtórzeniu się.
4. 
Przed podjęciem któregokolwiek ze środków, o których mowa w ust. 1 lit. d)-g) oraz j), EUNB informuje ESMA oraz - w przypadku gdy znaczące tokeny powiązane z aktywami są powiązane z euro lub z walutą urzędową państwa członkowskiego inną niż euro - odpowiednio EBC lub bank centralny danego państwa członkowskiego emitującego tę walutę.
5. 
Przed podjęciem któregokolwiek ze środków, o których mowa w ust. 2, EUNB informuje o nich organ właściwy dla emitenta znaczącego tokena będącego e-pieniądzem oraz bank centralny państwa członkowskiego, z którego walutą urzędową jest powiązany znaczący token będący e-pieniądzem.
6. 
EUNB bez zbędnej zwłoki powiadamia emitenta znaczącego tokena powiązanego z aktywami lub emitenta znaczącego tokena będącego e-pieniądzem odpowiedzialnego za naruszenie o wszelkich środkach zastosowanych na podstawie ust. 1 lub 2 oraz informuje o nich zainteresowane właściwe organy i Komisję. EUNB podaje do wiadomości publicznej każdą taką decyzję na swojej stronie internetowej w terminie 10 dni roboczych od dnia jej przyj ęcia, chyba że podanie tej decyzji do wiadomości publicznej poważnie zagrażałoby stabilności finansowej lub wyrządziłoby nieproporcjonaln ą szkodę stronom, których dotyczy. Ujawniane informacje nie mogą zawierać danych osobowych.
7. 
Informacje podane do wiadomości publicznej, o których mowa w ust. 6, zawierają następujące elementy:
a)
pouczenie o prawie do wniesienia odwołania od decyzji do Trybunału Sprawiedliwości przysługującym osobie odpowiedzialnej za naruszenie;
b)
w stosownych przypadkach informację potwierdzaj ącą wniesienie odwołania oraz wyjaśnienie, że takie odwołanie nie ma skutku zawieszaj ącego;
c)
informację o możliwości zawieszenia przez Komisję Odwoławczą EUNB zgodnie z art. 60 ust. 3 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010 stosowania decyzji, od której wniesiono odwołanie.
Artykuł  131

Kary pieniężne

1. 
EUNB przyjmuje decyzję o nałożeniu kary pieniężnej zgodnie z ust. 3 lub 4 niniejszego artykułu, jeżeli na podstawie art. 134 ust. 8 stwierdzi, że:
a)
emitent znaczącego tokena powiązanego z aktywami lub członek jego organu zarządzającego umyślnie lub wskutek zaniedbania dopuścił się naruszenia wymienionego w załączniku V;
b)
emitent znaczącego tokena będącego e-pieniądzem lub członek jego organu zarządzającego umyślnie lub wskutek zaniedbania dopuścił się naruszenia wymienionego w załączniku VI.

Uznaje się, że naruszenie popełniono umyślnie, jeżeli EUNB zgromadził obiektywne dowody świadczące o tym, że taki emitent lub członek jego organu zarządzającego działali z zamiarem popełnienia naruszenia.

2. 
Podejmuj ąc decyzję, o której mowa w ust. 1, EUNB bierze pod uwagę charakter i powagę naruszenia, uwzględniając:
a)
czas trwania i częstotliwość naruszenia;
b)
czy naruszenie doprowadziło do przestępstwa finansowego bądź też ułatwiło przestępstwo finansowe lub jest z nim związane w inny sposób;
c)
czy naruszenie doprowadziło do ujawnienia poważnych lub systemowych braków w procedurach, politykach i środkach zarządzania ryzykiem stosowanych przez emitenta znaczącego tokena powiązanego z aktywami lub emitenta znaczącego tokena będącego e-pieniądzem;
d)
czy naruszenie jest wynikiem działania umyślnego czy zaniedbania;
e)
stopień odpowiedzialno ści emitenta znaczącego tokena powiązanego z aktywami lub emitenta znaczącego tokena będącego e-pieniądzem za naruszenie;
f)
sytuację finansową emitenta znaczącego tokena powiązanego z aktywami lub emitenta znaczącego tokena będącego e-pieniądzem odpowiedzialnego za naruszenie, której wyznacznikiem jest wysokość łącznego obrotu odpowiedzialnej osoby prawnej lub rocznego dochodu oraz aktywów netto odpowiedzialnej osoby fizycznej;
g)
wpływ naruszenia na interesy posiadaczy znaczących tokenów powiązanych z aktywami lub znaczących tokenów będących e-pieniądzem;
h)
skalę korzyści uzyskanych lub strat unikniętych przez emitenta znaczącego tokena powiązanego z aktywami lub emitenta znaczącego tokena będącego e-pieniądzem odpowiedzialnego za naruszenie lub strat poniesionych przez osoby trzecie w wyniku naruszenia, o ile można je ustalić;
i)
poziom współpracy z EUNB emitenta znaczącego tokena powiązanego z aktywami lub emitenta znaczącego tokena będącego e-pieniądzem odpowiedzialnego za naruszenie, bez uszczerbku dla konieczności zapewnienia wyrównania zysków osiągniętych lub strat unikniętych przez tę osobę;
j)
poprzednie naruszenia popełnione przez emitenta znaczącego tokena powiązanego z aktywami lub emitenta znaczącego tokena będącego e-pieniądzem odpowiedzialnego za naruszenie;
k)
środki, jakie emitent znaczącego tokena powiązanego z aktywami lub emitent znaczącego tokena będącego e-pienią- dzem zastosowali po popełnieniu naruszenia, aby zapobiec jego powtórzeniu się.
3. 
W odniesieniu do emitentów znaczących tokenów powiązanych z aktywami maksymalna kwota kary pieniężnej, o której mowa w ust. 1, wynosi do 12,5 % rocznego obrotu osiągniętego w poprzednim roku obrotowym lub dwukrot- ność kwoty zysków osiągniętych lub strat unikniętych w wyniku naruszenia, o ile można je ustalić.
4. 
W odniesieniu do emitentów znaczących tokenów będących e-pieniądzem maksymalna kwota kary pieniężnej, o której mowa w ust. 1, wynosi do 10 % rocznego obrotu osiągniętego w poprzednim roku obrotowym lub dwukrot- ność kwoty zysków osiągniętych lub strat unikniętych w wyniku naruszenia, o ile można je ustalić.
Artykuł  132

Okresowe kary pieniężne

1. 
EUNB przyjmuje decyzję nakładającą okresowe kary pieniężne, aby zmusić:
a)
do zaprzestania postępowania stanowiącego naruszenie zgodnie z decyzją podjętą na podstawie art. 130;
b)
osobę, o której mowa w art. 122 ust. 1:
(i)
do dostarczenia kompletnych informacji, których zażądano w drodze decyzji na podstawie art. 122;
(ii)
do poddania się dochodzeniu, a w szczególności do przedłożenia kompletnych dokumentów, danych, procedur lub wszelkich innych żądanych materiałów, oraz do uzupełnienia i skorygowania innych informacji przekazanych w toku dochodzenia wszczętego w drodze decyzji na podstawie art. 123;
(iii)
do poddania się kontroli na miejscu zarządzonej decyzją na podstawie art. 124.
2. 
Okresowa kara pieniężna musi być skuteczna i proporcjonalna. Okresową karę pieniężną nakłada się za każdy dzień opóźnienia.
3. 
Niezależnie od ust. 2 kwota okresowej kary pieniężnej wynosi 3 % średniego dziennego obrotu w poprzednim roku obrotowym lub, w przypadku osób fizycznych, 2 % średniego dziennego dochodu w poprzednim roku kalendarzowym. Nalicza się ją od dnia określonego w decyzji EUNB o nałożeniu okresowej kary pieniężnej.
4. 
Okresową karę pieniężną nakłada się na okres nieprzekraczaj ący sześciu miesięcy od dnia powiadomienia o decyzji EUNB. Na koniec tego okresu EUNB dokonuje przeglądu tego środka.
Artykuł  133

Podawanie do wiadomości publicznej informacji o karach pieniężnych i okresowych karach pieniężnych oraz ich charakter, egzekucja i przypisywanie

1. 
EUNB podaje do wiadomości publicznej informacje o każdej karze pieniężnej i okresowej karze pieniężnej, które nałożono zgodnie z art. 131 i 132, chyba że podanie do wiadomości publicznej tych informacji poważnie zagrażałoby stabilności finansowej lub wyrządziłoby nieproporcjonaln ą szkodę stronom, których dotyczy. Ujawniane informacje nie mogą zawierać danych osobowych.
2. 
Kary pieniężne i okresowe kary pieniężne nałożone zgodnie z art. 131 i 132 mają charakter administracyjny.
3. 
Kary pieniężne i okresowe kary pieniężne nałożone zgodnie z art. 131 i 132 podlegają egzekucji zgodnie z przepisami dotyczącymi postępowania cywilnego obowiązującymi w państwie, na którego terytorium jest prowadzona jest egzekucja kary pieniężnej lub okresowej kary pieniężnej.
4. 
Kwoty kar pieniężnych i okresowych kar pieniężnych przypisuje się do budżetu ogólnego Unii.
5. 
Jeżeli niezależnie od art. 131 i 132 EUNB postanowi nie nakładać kar pieniężnych ani okresowych kar pieniężnych, informuje Parlament Europejski, Radę, Komisję i właściwe organy danego państwa członkowskiego oraz podaje przyczyny swojej decyzji.
Artykuł  134

Przepisy proceduralne regulujące stosowanie środków nadzorczych i nakładanie kar pieniężnych

1. 
Jeżeli w trakcie wykonywania przez EUNB uprawnień nadzorczych wynikających z art. 117 istniej ą jasne i wyraźne podstawy do podejrzeń, że doszło lub dojdzie do naruszenia wymienionego w załączniku V lub VI, EUNB powołuje w swoich strukturach niezależnego urzędnika prowadzącego dochodzenie, który wyjaśnia tę sprawę. Urzędnikiem prowadzący dochodzenie nie może być osoba, która jest lub była w przeszłości bezpośrednio ani pośrednio zaangażowana w sprawowanie nadzoru nad zainteresowanymi emitentami znaczących tokenów powiązanych z aktywami lub znaczących tokenów będących e-pieniądzem; urzędnik prowadzący dochodzenie wykonuje swoje funkcje niezależnie od EUNB.
2. 
Urzędnik prowadzący dochodzenie bada zarzucane naruszenia, z uwzględnieniem uwag przedstawionych przez osoby objęte dochodzeniem, i przedkłada EUNB kompletne akta sprawy zawieraj ące dokonane przez niego ustalenia.
3. 
Aby móc wykonywać swoje zadania, urzędnik prowadzący dochodzenie może korzystać z prawa do występowania o informacje zgodnie z art. 122 oraz z prawa do prowadzenia dochodzeń i kontroli na miejscu zgodnie z art. 123 i 124. Korzystając z tych uprawnień, urzędnik prowadzący dochodzenie przestrzega art. 121.
4. 
W trakcie wykonywania swoich zadań urzędnik prowadzący dochodzenie ma dostęp do wszystkich dokumentów i informacji zgromadzonych przez EUNB w toku prowadzonych działań nadzorczych.
5. 
Urzędnik prowadzący dochodzenie - po zakończeniu dochodzenia i przed przekazaniem EUNB akt sprawy zawierających jego ustalenia - daje osobom objętym dochodzeniem możliwość przedstawienia stanowiska na temat spraw będących przedmiotem dochodzenia. Podstawę ustaleń urzędnika prowadzącego dochodzenie mogą stanowić wyłącznie fakty, do których zainteresowane osoby miały możliwość się odnieść.
6. 
W trakcie dochodze ń prowadzonych na podstawie niniejszego artykułu w pełni przestrzega się prawa do obrony przysługującego osobom objętym dochodzeniem.
7. 
Urzędnik prowadzący dochodzenie przedkładając EUNB akta sprawy zawierające swoje ustalenia powiadamia o tym fakcie osoby objęte dochodzeniem. Osobom objętym dochodzeniem przysługuje prawo dostępu do akt sprawy, z zastrzeżeniem prawnie uzasadnionego interesu innych osób w zakresie ochrony ich tajemnicy handlowej. Prawo dostępu do akt sprawy nie obejmuje informacji poufnych wywieraj ących wpływ na osoby trzecie ani wewnętrznych dokumentów przygotowawczych EUNB.
8. 
Na podstawie akt sprawy zawierających ustalenia urzędnika prowadzącego dochodzenie oraz - na wniosek osób objętych dochodzeniem - po zapoznaniu się ze stanowiskiem tych osób zgodnie z art. 135 EUNB decyduje, czy emitent znaczącego tokena powiązanego z aktywami lub emitent znaczącego tokena będącego e-pieniądzem, objęty dochodzeniem, dopuścił się naruszenia wymienionego w załączniku V lub VI, a jeżeli tak - stosuje środek nadzorczy zgodnie z art. 130 lub nakłada karę pieniężną zgodnie z art. 131.
9. 
Urzędnik prowadzący dochodzenie nie bierze udziału w obradach EUNB ani nie uczestniczy w żaden inny sposób w procesie podejmowania decyzji przez EUNB.
10. 
Komisja przyjmie akty delegowane zgodnie z art. 139 do dnia 30 czerwca 2024 r. w celu uzupełnienia niniejszego rozporządzenia poprzez doprecyzowanie przepisów proceduralnych dotyczących wykonywania prawa do nakładania kar pieniężnych lub okresowych kar pieniężnych, w tym przepisów dotyczących prawa do obrony, przepisów tymczasowych, pobierania kar pieniężnych lub okresowych kar pieniężnych, a także dotyczących terminów przedawnienia w zakresie nakładania i egzekwowania kar pieniężnych i okresowych kar pieniężnych.
11. 
EUNB przekazuje sprawy odpowiednim organom krajowym w celu zbadania i, w stosownych przypadkach, wszczęcia postępowania karnego, jeżeli w toku wykonywania swoich obowiązków na podstawie niniejszego rozporządzenia stwierdzi, że istnieją wiarygodne przesłanki wskazujące na możliwość zajścia okoliczności noszących znamiona przestępstwa. Ponadto EUNB odstępuje od nałożenia kar pieniężnych lub okresowych kar pieniężnych, jeżeli posiada informacje o prawomocnym wyroku uniewinniaj ącym lub skazującym wydanym w toku postępowania karnego przeprowadzonego na mocy prawa krajowego w odniesieniu do takich samych lub zasadniczo takich samych okoliczności faktycznych.
Artykuł  135

Wysłuchanie zainteresowanych stron

1. 
Przed podjęciem decyzji na podstawie art. 130, 131 lub 132 EUNB zapewnia osobom objętym dochodzeniem możliwość przedstawienia swojego stanowiska odnośnie do ustaleń EUNB. Podstawę decyzji EUNB stanowią wyłącznie ustalenia, co do których osoby objęte takim dochodzeniem mogły przedstawić swoje stanowisko.
2. 
Ust. 1 nie ma zastosowania, jeżeli konieczne jest podjęcie pilnych działań w celu zapobieżenia istotnym i bezpośrednio zagrażającym szkodom w odniesieniu do stabilności finansowej lub stratom posiadaczy kryptoaktywów, w szczególności posiadaczy detalicznych. W takim przypadku EUNB może przyjąć decyzję tymczasową i zapewnia osobom objętym postępowaniem możliwość przedstawienia swojego stanowiska jak najszybciej po podjęciu decyzji.
3. 
Zapewnia się pełne poszanowanie prawa do obrony przysługującego osobom objętym dochodzeniem. Osoby te mają prawo dostępu do gromadzonych przez EUNB akt sprawy, z zastrzeżeniem prawnie uzasadnionego interesu innych osób w zakresie ochrony ich tajemnicy handlowej. Prawo dostępu do akt sprawy EUNB nie obejmuje informacji poufnych ani wewnętrznych dokumentów przygotowawczych EUNB.
Artykuł  136

Kontrola ze strony Trybunału Sprawiedliwości

Trybunał Sprawiedliwo ści ma nieograniczone prawo orzekania w sprawie decyzji EUNB nakładających karę pieniężną, okresową karę pieniężną, karę administracyjn ą lub inny środek administracyjny zgodnie z niniejszym rozporządzeniem. Może on uchylić, obniżyć lub podwyższyć nałożoną karę pieniężną lub okresową karę pieniężną.

Artykuł  137

Opłaty nadzorcze

1. 
EUNB pobiera opłaty od emitentów znaczących tokenów powiązanych z aktywami i emitentów znaczących tokenów będących e-pieniądzem. Opłaty te pokrywają wydatki EUNB związane z wykonywaniem swych uprawnień nadzorczych wobec emitentów znaczących tokenów powiązanych z aktywami oraz emitentów znaczących tokenów będących e-pieniądzem zgodnie z art. 117 i 119 a także zwrot kosztów, jakie mogą ponieść właściwe organy, wykonując czynności przewidziane na mocy niniejszego rozporządzenia, w szczególności w wyniku przekazania zadań zgodnie z art. 138.
2. 
Wysokość opłaty pobieranej od pojedynczego emitenta znaczącego tokena powiązanego z aktywami jest proporcjonalna do wielkości jego aktywów rezerwowych i pozwala na pokrycie wszystkich kosztów poniesionych przez EUNB w związku z wykonywaniem zadań nadzorczych powierzonych mu na mocy niniejszego rozporządzenia.

Wysokość opłaty pobieranej od pojedynczego emitenta znaczącego tokena będącego e-pieniądzem jest proporcjonalna do kwoty emisji tokenów będących e-pieniądzem w zamian za środki pieniężne i obejmuje wszystkie koszty wynikające z wykonywania przez EUNB zadań nadzorczych zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, w tym zwrot wszelkich kosztów poniesionych w wyniku wykonywania tych zadań.

3. 
Komisja przyjmie akt delegowany zgodnie z art. 139 do dnia 30 czerwca 2024 r. w celu uzupełnienia niniejszego rozporządzenia poprzez dalsze określenie rodzaju opłat, czynności, za które są one pobierane, ich wysokości oraz sposobu ich uiszczania, a także metody obliczania maksymalnej kwoty, jaką EUNB może pobrać od każdego podmiotu, o której mowa w ust. 2 niniejszego artykułu.
Artykuł  138

Przekazywanie zadań właściwym organom przez EUNB

1. 
Jeżeli jest to niezbędne do należytego wykonania zadania nadzorczego wobec emitentów znaczących tokenów powiązanych z aktywami lub emitentów znaczących tokenów będących e-pieniądzem, EUNB może przekazać określone zadania nadzorcze właściwemu organowi. Takie określone zadania nadzorcze mogą obejmować prawo do wystosowywania wniosków o informacje zgodnie z art. 122 oraz do prowadzenia dochodzeń i kontroli na miejscu zgodnie z art. 123 lub 124.
2. 
Przed przekazaniem zadania, o którym mowa w ust. 1, EUNB konsultuje się z odpowiednim właściwym organem w sprawie:
a)
zakresu zadania, które ma zostać przekazane;
b)
harmonogramu wykonania tego zadania; oraz
c)
przekazania niezbędnych informacji EUNB i przez EUNB.
3. 
EUNB zwraca właściwemu organowi koszty poniesione w wyniku wykonywania przekazanych mu zadań zgodnie z aktem delegowanym w sprawie opłat przyjętym przez Komisję na podstawie art. 137 ust. 3 i art. 139.
4. 
EUNB dokonuje przeglądu przekazania zadań w odpowiednich odstępach czasu. Takie przekazanie może zostać w każdej chwili odwołane.

TYTUŁ  VIII

AKTY DELEGOWANE

Artykuł  139

Wykonywanie przekazanych uprawnień

1. 
Powierzenie Komisji uprawnień do przyjmowania aktów delegowanych podlega warunkom określonym w niniejszym artykule.
2. 
Uprawnienia do przyjęcia aktów delegowanych, o których mowa w art. 3 ust. 2, art. 43 ust. 11, art. 103 ust. 8, art. 104 ust. 8, art. 105 ust. 7, art. 134 ust. 10 i art. 137 ust. 3, powierza się Komisji na okres 36 miesięcy od dnia 29 czerwca 2023 r. Komisja sporządza sprawozdanie dotyczące przekazania uprawnień nie później niż dziewięć miesięcy przed końcem 36-miesięcznego okresu. Przekazanie uprawnień zostaje automatycznie przedłużone na takie same okresy, chyba że Parlament Europejski lub Rada sprzeciwią się takiemu przedłużeniu nie później niż trzy miesiące przed końcem każdego okresu.
3. 
Przekazanie uprawnień, o których mowa w art. 3 ust. 2, art. 43 ust. 11, art. 103 ust. 8, art. 104 ust. 8, art. 105 ust. 7, art. 134 ust. 10 i art. 137 ust. 3, może zostać w dowolnym momencie odwołane przez Parlament Europejski lub przez Radę. Decyzja o odwołaniu kończy przekazanie określonych w niej uprawnień. Decyzja o odwołaniu staje się skuteczna następnego dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej lub w późniejszym terminie określonym w tej decyzji. Nie wpływa ona na ważność już obowiązujących aktów delegowanych.
4. 
Przed przyjęciem aktu delegowanego Komisja konsultuje się z ekspertami wyznaczonymi przez każde państwo członkowskie zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa.
5. 
Niezwłocznie po przyjęciu aktu delegowanego Komisja przekazuje go równocześnie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.
6. 
Akt delegowany przyjęty na podstawie art. 3 ust. 2, art. 43 ust. 11, art. 103 ust. 8, art. 104 ust. 8, art. 105 ust. 7, art. 134 ust. 10 i art. 137 ust. 3 wchodzi w życie tylko wówczas, gdy ani Parlament Europejski ani Rada nie wyraziły sprzeciwu w terminie trzech miesięcy od przekazania tego aktu Parlamentowi Europejskiemu i Radzie, lub gdy, przed upływem tego terminu, zarówno Parlament Europejski, jak i Rada poinformowały Komisję, że nie wniosą sprzeciwu. Termin ten przedłuża się o trzy miesiące z inicjatywy Parlamentu Europejskiego lub Rady.

TYTUŁ  IX

PRZEPISY PRZEJŚCIOWE I KOŃCOWE

Artykuł  140

Sprawozdania dotyczące stosowania niniejszego rozporządzenia

1. 
Do dnia 30 czerwca 2027 r. i po konsultacji z EUNB i ESMA Komisja przedłoży Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie dotyczące stosowania niniejszego rozporządzenia, w stosownych przypadkach wraz z wnioskiem ustawodawczym. Do dnia 30 czerwca 2025 r. przedkłada się sprawozdanie okresowe, w stosownych przypadkach wraz z wnioskiem ustawodawczym.
2. 
Sprawozdania, o których mowa w ust. 1, zawierają następujące elementy:
a)
liczbę emisji kryptoaktywów w Unii, liczbę dokumentów informacyjnych dotyczących kryptoaktywów przedłożonych lub zgłoszonych właściwym organom, rodzaj wyemitowanych kryptoaktywów oraz ich kapitalizacj ę rynkową i liczbę kryptoaktywów dopuszczonych do obrotu;
b)
opis doświadczeń z klasyfikacj ą kryptoaktywów, w tym ewentualnych rozbieżności w podejściach właściwych organów;
c)
ocenę, czy konieczne jest wprowadzenie mechanizmu zatwierdzania w odniesieniu do dokumentów informacyjnych dotyczących kryptoaktywów dla kryptoaktywów innych niż tokeny powiązane z aktywami i tokeny będące e- pieniądzem;
d)
oszacowanie liczby mieszkańców Unii, którzy posługują się kryptoaktywami wyemitowanymi w Unii lub w nie inwestują;
e)
o ile to możliwe, oszacowanie liczby mieszkańców Unii, którzy posługują się kryptoaktywami wyemitowanymi poza Unią lub w nie inwestują, oraz wyjaśnienie dostępności danych w tym zakresie;
f)
liczbę i wartość przypadków zgłoszonych w Unii nadużyć, wyłudzeń, ataków hakerskich, wykorzystania kryptoak- tywów do płatności związanych z atakami z użyciem oprogramowania typu ransomware, cyberataków, kradzieży lub utraty kryptoaktywów, rodzaje nieuczciwych zachowań, liczbę skarg otrzymanych przez dostawców usług w zakresie kryptoaktywów i emitentów tokenów powiązanych z aktywami, liczbę skarg otrzymanych przez właściwe organy oraz informacje na temat przedmiotu otrzymanych skarg;
g)
liczbę emitentów tokenów powiązanych z aktywami oraz analizę kategorii aktywów rezerwowych, wielkość rezerw aktywów i wolumen płatności z wykorzystaniem tokenów powiązanych z aktywami;
h)
liczbę emitentów znaczących tokenów powiązanych z aktywami oraz analizę kategorii aktywów rezerwowych, wielkość rezerw aktywów i wolumen płatności z wykorzystaniem znaczących tokenów powiązanych z aktywami;
i)
liczbę emitentów tokenów będących e-pieniądzem oraz analizę walut urzędowych, z którymi powiązane są tokeny będące e-pieniądzem, skład i wielkość środków pieniężnych zdeponowanych lub zainwestowanych zgodnie z art. 54 i wolumen płatności z wykorzystaniem tokenów będących e-pieniądzem;
j)
liczbę emitentów znaczących tokenów będących e-pieniądzem oraz analizę walut, z którymi powiązane są znaczące tokeny będące e-pieniądzem oraz, w odniesieniu do instytucji pieniądza elektronicznego emitujących znaczące tokeny będące e-pieniądzem, analizę kategorii aktywów rezerwowych, wielkość rezerw aktywów i wolumen płatności z wykorzystaniem znaczących tokenów będących e-pieniądzem;
k)
liczbę znaczących dostawców usług w zakresie kryptoaktywów;
l)
ocenę funkcjonowania rynków usług w zakresie kryptoaktywów w Unii, w tym ocenę rozwoju rynku i tendencji rynkowych, z uwzględnieniem doświadczeń organów nadzoru, liczby dostawców usług w zakresie kryptoaktywów posiadaj ących zezwolenie oraz średniego udziału poszczególnych dostawców usług w zakresie kryptoaktywów w rynku;
m)
ocenę poziomu ochrony posiadaczy kryptoaktywów i klientów dostawców usług w zakresie kryptoaktywów, w szczególności posiadaczy detalicznych;
n)
ocenę nieuczciwych materiałów marketingowych i oszustw związanych z kryptoaktywami pojawiaj ących się za pośrednictwem mediów społecznościowych;
o)
ocenę wymogów mających zastosowanie do emitentów kryptoaktywów i dostawców usług w zakresie kryptoak- tywów oraz ocenę ich wpływu na odporność operacyjną, integralność rynku, stabilność finansową oraz ochronę klientów i posiadaczy kryptoaktywów;
p)
ocenę stosowania art. 81 oraz możliwości wprowadzenia testów adekwatności do art. 78, 79 i 80 w celu lepszej ochrony klientów dostawców usług w zakresie kryptoaktywów, w szczególności posiadaczy detalicznych;
q)
ocenę kwestii, czy zakres usług w zakresie kryptoaktywów objętych niniejszym rozporządzeniem jest właściwy i czy konieczne jest dostosowanie definicji zawartych w niniejszym rozporządzeniu, a także czy należy objąć zakresem stosowania niniejszego rozporządzenia dodatkowe innowacyjne formy kryptoaktywów;
r)
ocenę, czy wymogi ostrożnościowe wobec dostawców usług w zakresie kryptoaktywów są odpowiednie i czy należy je dostosować do wymogów dotyczących kapitału założycielskiego i funduszy własnych mających zastosowanie do firm inwestycyjnych na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2033 55  oraz dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2034 56 ;
s)
ocenę stosowności progów klasyfikowania tokenów powiązanych z aktywami i tokenów będących e-pieniądzem jako znaczące, jak określono w art. 43 ust. 1 lit. a), b) i c), oraz ocenę, czy progi te należy poddawać okresowej ocenie;
t)
ocenę rozwoju zdecentralizowanego finansowania na rynkach kryptoaktywów i odpowiedniego traktowania regulacyjnego zdecentralizowanych systemów kryptoaktywów;
u)
ocenę stosowności progów pozwalających uznać dostawców usług w zakresie kryptoaktywów za znaczących zgodnie z art. 85 oraz ocenę, czy progi te należy poddawać okresowej ocenie;
v)
ocenę, czy na podstawie niniejszego rozporządzenia należy ustanowić system równoważności w odniesieniu do podmiotów świadczących usługi w zakresie kryptoaktywów, emitentów tokenów powiązanych z aktywami lub emitentów tokenów będących e-pieniądzem z państw trzecich;
w)
ocenę, czy zwolnienia na podstawie art. 4 i art. 16 są odpowiednie;
x)
ocenę wpływu niniejszego rozporządzenia na właściwe funkcjonowanie rynku wewnętrznego w odniesieniu do kryptoaktywów, w tym wpływu na dostęp MŚP do finansowania oraz na rozwój nowych środków płatniczych, w tym instrumentów płatniczych;
y)
opis zmian modeli biznesowych i technologii na rynkach kryptoaktywów, ze szczególnym uwzględnieniem wpływu nowych technologii na środowisko i klimat, jak również ocenę opcji politycznych i, w razie potrzeby, wszelkich dodatkowych środków, które mogą być uzasadnione w celu złagodzenia niekorzystnego wpływu na klimat i innych niekorzystnych wpływów na środowisko technologii stosowanych na rynkach kryptoaktywów, a w szczególności mechanizmów konsensusu wykorzystywanych do zatwierdzania transakcji na kryptoaktywach;
z)
ocenę kwestii, czy konieczne są zmiany w środkach określonych w niniejszym rozporządzeniu w celu zapewnienia ochrony klientów i posiadaczy kryptoaktywów, integralności rynku i stabilności finansowej;

aa) informacje na temat stosowania kar administracyjnych i innych środków administracyjnych;

ab) ocenę współpracy między właściwymi organami, EUNB i ESMA, bankami centralnymi, a także innymi odpowiednimi organami, w tym w odniesieniu do wzajemnego oddziaływania ich obowiązków lub zadań, oraz ocenę zalet i wad systemu, w którym odpowiedzialno ść za nadzór na podstawie niniejszego rozporządzenia spoczywa na właściwych organach i EUNB;

ac) ocenę współpracy między właściwymi organami a ESMA w zakresie nadzoru nad znaczącymi dostawcami usług w zakresie kryptoaktywów, a także ocenę zalet i wad tego, że odpowiednio właściwe organy państw członkowskich i ESMA są odpowiedzialne za nadzór nad znaczącymi dostawcami usług w zakresie kryptoaktywów na mocy niniejszego rozporządzenia;

ad) informacje o kosztach ponoszonych przez emitentów kryptoaktywów innych niż tokeny powiązane z aktywami i tokeny będące e-pieniądzem w celu zapewnienia zgodności z niniejszym rozporządzeniem, wyrażonych jako odsetek kwoty pozyskanej w wyniku emisji kryptoaktywów;

ae) informacje o kosztach zapewnienia zgodności z niniejszym rozporządzeniem ponoszonych przez emitentów tokenów powiązanych z aktywami oraz emitentów tokenów będących e-pieniądzem, wyrażonych jako odsetek ich kosztów operacyjnych;

af) informacje o kosztach zapewnienia zgodności z niniejszym rozporządzeniem ponoszonych przez dostawców usług w zakresie kryptoaktywów, wyrażonych jako odsetek ich kosztów operacyjnych;

ag) liczbę i kwoty administracyjnych kar pieniężnych i sankcji karnych nałożonych przez właściwe organy i EUNB w związku z przypadkami naruszenia przepisów niniejszego rozporządzenia.

3. 
W stosownych przypadkach sprawozdania, o których mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, obejmują również tematy poruszone w sprawozdaniach, o których mowa w art. 141 i 142.
Artykuł  141

Roczne sprawozdanie ESMA na temat rozwoju sytuacji na rynku

Do dnia 31 grudnia 2025 r., a następnie co roku ESMA, w ścisłej współpracy z EUNB, przedkłada Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie dotyczące stosowania niniejszego rozporządzenia oraz rozwoju sytuacji na rynkach kryptoaktywów. Sprawozdanie podaje się do wiadomości publicznej.

Sprawozdanie zawiera:

a)
liczbę emisji kryptoaktywów w Unii, liczbę dokumentów informacyjnych dotyczących kryptoaktywów przedłożonych lub zgłoszonych właściwym organom, rodzaj wyemitowanych kryptoaktywów oraz ich kapitalizacj ę rynkową i liczbę kryptoaktywów dopuszczonych do obrotu;
b)
liczbę emitentów tokenów powiązanych z aktywami oraz analizę kategorii aktywów rezerwowych, wielkość rezerw aktywów i wolumen transakcji z wykorzystaniem tokenów powiązanych z aktywami;
c)
liczbę emitentów znaczących tokenów powiązanych z aktywami oraz analizę kategorii aktywów rezerwowych, wielkość rezerw aktywów i wolumen transakcji z wykorzystaniem znaczących tokenów powiązanych z aktywami;
d)
liczbę emitentów tokenów będących e-pieniądzem oraz analizę walut urzędowych, z którymi powiązane są tokeny będące e-pieniądzem, skład i wielkość środków pieniężnych zdeponowanych lub zainwestowanych zgodnie z art. 54 i wolumen płatności dokonanych z wykorzystaniem tokenów będących e-pieniądzem;
e)
liczbę emitentów znaczących tokenów będących e-pieniądzem oraz analizę walut urzędowych, z którymi powiązane są znaczące tokeny będące e-pieniądzem, oraz, w odniesieniu do instytucji pieniądza elektronicznego, analizę kategorii aktywów rezerwowych, wielkość rezerw aktywów i wolumen płatności z wykorzystaniem znaczących tokenów będących e-pieniądzem;
f)
liczbę dostawców usług w zakresie kryptoaktywów i liczbę znaczących dostawców usług w zakresie kryptoakty- wów;
g)
oszacowanie liczby mieszkańców Unii, którzy posługują się kryptoaktywami wyemitowanymi w Unii lub w nie inwestują;
h)
jeżeli to możliwe, oszacowanie liczby mieszkańców Unii, którzy posługują się kryptoaktywami wyemitowanymi poza Unią lub w nie inwestują oraz wyjaśnienie dostępności danych w tym zakresie;
i)
informacje na temat lokalizacji geograficznej nieposiadaj ących zezwolenia giełd świadczących usługi w zakresie kryptoaktywów na rzecz rezydentów Unii oraz stosowania przez nie zasady "znaj swojego klienta" oraz procedur należytej staranności wobec klienta, w tym informacje na temat liczby giełd bez jasno określonej siedziby oraz liczby giełd zlokalizowanych w jurysdykcjach znajdujących się na liście państw trzecich wysokiego ryzyka na potrzeby przepisów Unii w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i zwalczania finansowania terroryzmu lub w wykazie jurysdykcji niechętnych współpracy do celów podatkowych, sklasyfikowanych według poziomu zgodności z odpowiednimi procedurami dotyczącymi zasady "znaj swojego klienta";
j)
informacje na temat procentowego udziału transakcji kryptoaktywów, które dokonywane są za pośrednictwem dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów lub nieposiadaj ącego zezwolenia dostawcy usług lub na zasadzie peer-to- peer, oraz informacje o ich wolumenie transakcji;
k)
liczbę i wartość zgłoszonych w Unii przypadków nadużyć, wyłudzeń, ataków hakerskich, wykorzystania kryptoak- tywów do płatności związanych z atakami z użyciem oprogramowania typu ransomware, cyberataków, kradzieży lub utraty kryptoaktywów, rodzaje nieuczciwych zachowań, liczbę skarg otrzymanych przez dostawców usług w zakresie kryptoaktywów i emitentów tokenów powiązanych z aktywami, liczbę skarg otrzymanych przez właściwe organy oraz informacje na temat przedmiotu otrzymanych skarg;
l)
liczbę skarg otrzymanych przez dostawców usług w zakresie kryptoaktywów, emitentów i właściwe organy w związku z fałszywymi i wprowadzaj ącymi w błąd informacjami zawartymi w dokumentach informacyjnych dotyczących kryptoaktywa lub w materiałach marketingowych, w tym w mediach społecznościowych;
m)
możliwe podejścia i warianty, oparte na najlepszych praktykach i sprawozdaniach odpowiednich organizacji międzynarodowych, mające na celu ograniczenie ryzyka obchodzenia niniejszego rozporządzenia, w tym w odniesieniu do świadczenia w Unii bez zezwolenia usług w zakresie kryptoaktywów przez podmioty z państw trzecich.

Właściwe organy przekazuj ą ESMA informacje niezbędne do przygotowania sprawozdania. W celu przygotowania sprawozdania ESMA może zwrócić się do organów ścigania o udzielenie informacji.

Artykuł  142

Sprawozdanie dotyczące rozwoju sytuacji w zakresie kryptoaktywów

1. 
Do dnia 30 grudnia 2024 r. Komisja, po konsultacji z EUNB i ESMA, przedłoży Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie dotyczące rozwoju sytuacji w zakresie kryptoaktywów, w szczególności w kwestiach, które nie zostały uwzględnione w niniejszym rozporządzeniu, w stosownych przypadkach wraz z wnioskiem ustawodawczym.
2. 
Sprawozdanie, o którym mowa w ust. 1, zawiera co najmniej:
a)
ocenę rozwoju zdecentralizowanego finansowania na rynkach kryptoaktywów oraz odpowiedniego traktowania pod względem regulacyjnym zdecentralizowanych systemów kryptoaktywów bez emitenta lub dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, w tym ocenę konieczności i wykonalności regulacji zdecentralizowanego finansowania;
b)
ocenę konieczności i wykonalności regulacji udzielania i zaciągania pożyczek w kryptoaktywach;
c)
ocenę traktowania usług związanych z przenoszeniem tokenów będących e-pieniądzem, jeżeli kwestia ta nie zostanie uwzględniona w kontekście przeglądu dyrektywy (UE) 2015/2366;
d)
ocenę rozwoju rynków unikalnych i niezamiennych kryptoaktywów oraz odpowiedniego traktowania regulacyjnego takich kryptoaktywów, w tym ocenę konieczności i wykonalności regulacji prawnej oferuj ących unikalne i nieza- mienne kryptoaktywa oraz dostawców usług związanych z takimi kryptoaktywami.
Artykuł  143

Środki przejściowe

1. 
Art. 4-15 nie mają zastosowania do ofert publicznych kryptoaktywów, które zakończyły się przed dniem 30 grudnia 2024 r.
2. 
Na zasadzie odstępstwa od przepisów tytułu II, w odniesieniu do kryptoaktywów innych niż tokeny powiązane z aktywami i tokeny będące e-pieniądzem, które zostały dopuszczone do obrotu przed 30 grudnia 2024 r., stosuje się wyłącznie następujące wymogi:
a)
art. 7 i 9 stosuje się do materiałów marketingowych opublikowanych po dniu 30 grudnia 2024 r.;
b)
operatorzy platform obrotu zapewniają do dnia 31 grudnia 2027 r. sporządzenie, zgłoszenie i opublikowanie dokumentu informacyjnego dotycz ącego kryptoaktywa, w przypadkach wymaganych przez niniejsze rozporządzenie, zgodnie z art. 6, 8 i 9, oraz jego aktualizację zgodnie z art. 12.
3. 
Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, którzy świadczyli swoje usługi zgodnie z obowiązującym prawem przed dniem 30 grudnia 2024 r., mogą w dalszym ciągu świadczyć swoje usługi do dnia 1 lipca 2026 r. lub do momentu uzyskania przez nich zezwolenia zgodnie z art. 63 lub do momentu odmowy udzielenia im takiego zezwolenia, w zależności od tego, co nastąpi wcześniej.

Państwa członkowskie mogą podjąć decyzję o niestosowaniu przewidzianych w akapicie pierwszym uregulowań przejściowych w odniesieniu do dostawców usług w zakresie kryptoaktywów lub o skróceniu okresu ich obowiązywania, jeżeli uznają, że ich krajowe ramy regulacyjne mające zastosowanie przed dniem 30 grudnia 2024 r. są mniej rygorystyczne niż niniejsze rozporządzenie.

Do dnia 30 czerwca 2024 r. państwa członkowskie powiadamiaj ą Komisję i ESMA o tym, czy skorzystały z możliwości przewidzianej w akapicie drugim, oraz o okresie obowiązywania systemu przejściowego.

4. 
Emitenci tokenów powiązanych z aktywami inni niż instytucje kredytowe, którzy wyemitowali tokeny powiązane z aktywami zgodnie z mającymi zastosowanie przepisami przed dniem 30 czerwca 2024 r., mogą w dalszym ciągu je emitować aż do momentu uzyskania przez nich zezwolenia zgodnie z art. 21 lub do momentu odmowy udzielenia im takiego zezwolenia, o ile wystąpili o zezwolenie przed dniem 30 lipca 2024 r.
5. 
Instytucje kredytowe, które wyemitowały tokeny powiązane z aktywami zgodnie z mającymi zastosowanie przepisami przed dniem 30 czerwca 2024 r., mogą je w dalszym ciągu emitować do czasu zatwierdzenia dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa lub odmowy jego zatwierdzenia zgodnie z art. 17, o ile powiadomiły swój właściwy organ zgodnie z ust. 1 tego artykułu przed dniem 30 lipca 2024 r.
6.  57
 Na zasadzie odstępstwa od art. 62 i 63 państwa członkowskie mogą stosować procedurę uproszczoną w odniesieniu do wniosków o udzielenie zezwolenia składanych w okresie między dniem 30 grudnia 2024 r. a dniem 1 lipca 2026 r. przez podmioty, które dnia 30 grudnia 2024 r. posiadały udzielone na podstawie prawa krajowego zezwolenie na świadczenie usług w zakresie kryptoaktywów. Właściwe organy zapewniają, aby przed udzieleniem zezwolenia na podstawie takich procedur uproszczonych były przestrzegane przepisy tytułu V rozdziały 2 i 3.
7. 
EUNB wykonuje swoje uprawnienia nadzorcze zgodnie z art. 117 od dnia rozpoczęcia stosowania aktów delegowanych, o których mowa w art. 43 ust. 11.
Artykuł  144

Zmiana rozporządzenia (UE) nr 1093/2010

Art. 1. ust. 2 akapit pierwszy rozporządzenia (UE) nr 1093/2010 otrzymuje brzmienie:

"Urząd działa w ramach uprawnień przyznanych niniejszym rozporządzeniem i w zakresie przepisów dyrektywy 2002/87/WE, dyrektywy 2008/48/WE * , dyrektywy 2009/110/WE, rozporządzenia (UE) nr 575/2013 * , dyrektywy 2013/36/UE * , dyrektywy 2014/49/UE * , dyrektywy 2014/92/UE * , dyrektywy (UE) 2015/2366 * , rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1114 * oraz - w zakresie, w jakim akty te mają zastosowanie do instytucji kredytowych i finansowych oraz właściwych organów sprawujących nad nimi nadzór - stosownych części dyrektywy 2002/65/WE, w tym wszystkich dyrektyw, rozporządzeń i decyzji wydanych na podstawie tych aktów, oraz wszelkich przyszłych prawnie wiążących aktów unijnych powierzaj ących zadania Urzędowi. Urząd działa również zgodnie z rozporządzeniem Rady (UE) nr 1024/2013 *

Artykuł  145

Zmiana rozporządzenia (UE) nr 1095/2010

Art. 1. ust. 2 akapit pierwszy rozporządzenia (UE) nr 1095/2010 otrzymuje brzmienie:

"Urząd działa w ramach uprawnień przyznanych niniejszym rozporządzeniem i w zakresie przepisów dyrektyw 97/9/WE, 98/26/WE, 2001/34/WE, 2002/47/WE, 2004/109/WE, 2009/65/WE, dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/61/UE(* ), rozporządzenia (WE) nr 1060/2009 i dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE(* ), rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1129(* ), rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1114(* ), a także - w zakresie, w jakim akty te mają zastosowanie do przedsiębiorstw świadczących usługi inwestycyjne lub do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania wprowadzaj ących do obrotu swoje jednostki lub udziały, emitentów kryptoaktywów lub oferuj ących kryptoaktywa, osób ubiegających się o dopuszczenie do obrotu lub dostawców usług w zakresie kryptoaktywów oraz do właściwych organów nadzorujących takie przedsiębiorstwa - w zakresie stosownych części dyrektyw 2002/87/WE i dyrektywy 2002/65/WE, w tym wszystkich dyrektyw, rozporządzeń i decyzji wydanych na podstawie tych aktów oraz wszelkich przyszłych prawnie wiążących aktów Unii powierzaj ących zadania Urzędowi.

Artykuł  146

Zmiana dyrektywy 2013/36/UE

Pkt 15 załącznika I do dyrektywy 2013/36/UE zastępuje się następującymi punktami:

"15. Emisja pieniądza elektronicznego, w tym tokenów będących pieniądzem elektronicznym zdefiniowanych w art. 3 ust. 1 pkt 7 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1114(* ).

16. Emisja tokenów powiązanych z aktywami zdefiniowanych w art. 3 ust. 1 pkt 6 rozporządzenia (UE) 2023/1114.

17. Usługi związane z kryptoaktywami zdefiniowane w art. 3 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia (UE) 2023/1114.

Artykuł  147

Zmiana dyrektywy (UE) 2019/1937

W części I.B załącznika do dyrektywy (UE) 2019/1937 dodaje się punkt w brzmieniu:

"(xxii) rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1114 z dnia 31 maja 2023 r. w sprawie rynków kryptoaktywów oraz zmiany rozporządzeń (UE) nr 1093/2010 i (UE) nr 1095/2010 oraz dyrektyw 2013/36/UE i (UE) 2019/1937 (Dz.U. L 150 z 9.6.2023, s. 40).".

Artykuł  148

Transpozycja zmian dyrektyw 2013/36/UE i (UE) 2019/1937

1. 
Państwa członkowskie przyjmują i publikują, do dnia 30 grudnia 2024 r., przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne niezbędne do wykonania art. 146 i 147.
2. 
Państwa członkowskie przekazują Komisji, EUNB i ESMA tekst podstawowych przepisów prawa krajowego, przyjętych w dziedzinie objętej art. 116.
Artykuł  149

Wejście w życie i stosowanie

1. 
Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
2. 
Niniejsze rozporządzenie stosuje się od dnia 30 grudnia 2024 r.
3. 
Na zasadzie odstępstwa od ust. 2 przepisy tytułów III i IV stosuje się od dnia 30 czerwca 2024 r.
4. 
Na zasadzie odstępstwa od ust. 2 i 3 niniejszego artykułu, art. 2 ust. 5, art. 3 ust. 2, art. 6 ust. 11 i 12 art. 14 ust. 1 akapit drugi, art. 17 ust. 8, art. 18 ust. 6 i 7, art. 19 ust. 10 i 11, art. 21 ust. 3, art. 22 ust. 6 i 7, art. 31 ust. 5, art. 32 ust. 5, art. 34 ust. 13, art. 35 ust. 6, art. 36 ust. 4, art. 38 ust. 5, art. 42 ust. 4, art. 43 ust. 11, art. 45 ust. 7 i 8, art. 46 ust. 6, art. 47 ust. 5, art. 51 ust. 10 i 15, art. 60 ust. 13 i 14, art. 61 ust. 3, art. 62 ust. 5 i 6, art. 63 ust. 11, art. 66 ust. 6, art. 68 ust. 10, art. 71 ust. 5, art. 72 ust. 5, art. 76 ust. 16, art. 81 ust. 15, art. 82 ust. 2, art. 84 ust. 4, art. 88 ust. 4, art. 92 ust. 2 i 3, art. 95 ust. 10 i 11, art. 96 ust. 3, art. 97 ust. 1, art. 103 ust. 8, art. 104 ust. 8, art. 105 ust. 7, art. 107 ust. 3 i 4, art. 109 ust. 8 i art. 119 ust. 8, art. 134 ust. 10, art. 137 ust. 3 oraz art. 139 stosuje się od dnia 29 czerwca 2023 r.
Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Sporządzono w Brukseli dnia 31 maja 2023 r.

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK  I

INFORMACJE PODLEGAJĄCE UJAWNIENIU W DOKUMENCIE INFORMACYJNYM DOTYCZĄCYM KRYPTOAKTYWA SPORZĄDZANYM DLA KRYPTOAKTYWÓW INNYCH NIŻ TOKENY POWIĄZANE Z AKTYWAMI LUB TOKENY BĘDĄCE E-PIENIĄDZEM

Część A: Informacje o oferującym lub osobie ubiegającej się o dopuszczenie do obrotu
1.
Nazwa.
2.
Forma prawna.
3.
Adres siedziby i siedziba zarządu, jeżeli są różne.
4.
Data rejestracji.
5.
identyfikator podmiotu prawnego lub inny identyfikator wymagany zgodnie z mającym zastosowanie prawem krajowym.
6.
Kontaktowy numer telefonu i adres e-mail oferującego lub osoby ubiegającej się o dopuszczenie do obrotu oraz liczba dni, w ciągu których inwestor kontaktuj ący się z oferującym lub osobą ubiegającą się o dopuszczenie do obrotu za pośrednictwem tego numeru telefonu lub adresu e-mail otrzyma odpowiedź.
7.
W stosownych przypadkach - nazwa jednostki dominującej.
8.
Tożsamość, adresy służbowe i funkcje osób będących członkami organu zarządzającego oferującego lub osoby ubiegaj ącej się o dopuszczenie do obrotu.
9.
Działalność gospodarcza lub zawodowa oferującego lub osoby ubiegaj ącej się o dopuszczenie do obrotu oraz, w stosownych przypadkach, ich jednostki dominującej.
10.
Kondycja finansowa oferującego lub osoby ubiegającej się o dopuszczenie do obrotu w ostatnich trzech latach lub, w przypadku gdy oferujący lub osoba ubiegająca się o dopuszczenie do obrotu nie prowadzili działalności gospodarczej w ostatnich trzech latach, ich kondycja finansowa od daty rejestracji.

Kondycję finansową ocenia się na podstawie rzetelnego przeglądu rozwoju i wyników działalności oferującego lub osoby ubiegającej się o dopuszczenie do obrotu oraz ich sytuacji w każdym roku i okresie śródrocznym, dla których wymagane są historyczne informacje finansowe, w tym przyczyny istotnych zmian.

Przegląd ten ma formę wyważonej i kompleksowej analizy rozwoju i wyników działalności oferującego lub osoby ubiegaj ącej się o dopuszczenie do obrotu oraz ich sytuacji w każdym roku, stosownie do rozmiarów i stopnia złożoności prowadzonej działalności.

Część B: Informacje o emitencie, jeżeli nie jest nim oferujący lub osoba ubiegająca się o dopuszczenie do obrotu

1.
Nazwa.
2.
Forma prawna.
3.
Adres siedziby i siedziba zarządu, jeżeli są różne.
4.
Data rejestracji.
5.
Identyfikator podmiotu prawnego lub inny identyfikator wymagany zgodnie z mającym zastosowanie prawem krajowym.
6.
W stosownych przypadkach - nazwa jednostki dominuj ącej.
7.
Tożsamość, adresy służbowe i funkcje osób będących członkami organu zarządzającego emitenta.
8.
Działalność gospodarcza lub zawodowa emitenta oraz, w stosownych przypadkach, jego jednostki dominuj ącej.

Część C: Informacje na temat operatora platformy obrotu w przypadkach, gdy sporządza on dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa

1.
Nazwa.
2.
Forma prawna.
3.
Adres siedziby i siedziba zarządu, jeżeli są różne.
4.
Data rejestracji.
5.
Identyfikator podmiotu prawnego lub inny identyfikator wymagany zgodnie z mającym zastosowanie prawem krajowym.
6.
W stosownych przypadkach - nazwa jednostki dominującej.
7.
Powód, dla którego dany operator sporządził dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa.
8.
Tożsamość, adresy służbowe i funkcje osób będących członkami organu zarządzającego operatora.
9.
Działalność gospodarcza lub zawodowa operatora oraz, w stosownych przypadkach, jego jednostki dominuj ącej.

Część D: Informacje o projekcie kryptoaktywa

1.
Nazwa projektu kryptoaktywa oraz nazwa kryptoaktywów, jeżeli jest inna niż nazwa oferującego lub osoby ubiegającej się o dopuszczenie do obrotu, oraz skrót lub kod.
2.
Krótki opis projektu kryptoaktywa.
3.
Dane wszystkich osób fizycznych lub prawnych (w tym adresy służbowe lub siedziba przedsi ębiorstwa) zaangażowanych w realizację projektu kryptoaktywa, w tym doradcy, zespół ds. rozwoju i dostawcy usług w zakresie kryp- toaktywów.
4.
Jeżeli projekt kryptoaktywa dotyczy tokenów użytkowych, najważniejsze cechy towarów lub usług, które mają zostać opracowane.
5.
Informacje na temat projektu kryptoaktywa, zwłaszcza przeszłych i przyszłych celów pośrednich projektu oraz - w stosownych przypadkach - zasobów już przydzielonych na potrzeby projektu.
6.
W stosownych przypadkach - informacje na temat planowanego wykorzystania zgromadzonych środków pieniężnych lub innych kryptoaktywów.

Część E: Informacje na temat oferty publicznej kryptoaktywów lub ich dopuszczenia do obrotu

1.
Określenie, czy dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa dotyczy oferty publicznej kryptoaktywów czy ich dopuszczenia do obrotu.
2.
Powody zorganizowania oferty publicznej lub ubiegania się o dopuszczenie do obrotu.
3.
W stosownych przypadkach - kwota, którą planuje się pozyskać w ramach oferty publicznej w środkach pieniężnych lub w innych kryptoaktywach, w tym, w stosownych przypadkach, wszelkie minimalne i maksymalne zakładane cele subskrypcji określone dla oferty publicznej kryptoaktywów, a także informacja, czy akceptowana jest nadsubskrypcja i w jaki sposób odbywa się przydział w przypadku jej wystąpienia.
4.
Cena emisyjna kryptoaktywów będących przedmiotem oferty publicznej (wyrażona w walucie urzędowej lub w innych kryptoaktywach), wszelkie mające zastosowanie opłaty z tytułu subskrypcji lub metody, według których zostanie określona cena sprzedaży.
5.
W stosownych przypadkach - całkowita liczba kryptoaktywów, które mają być przedmiotem oferty publicznej lub dopuszczenia do obrotu.
6.
Wskazanie potencjalnych posiadaczy, do których kieruje się ofertę publiczną kryptoaktywów lub dopuszczenie takich kryptoaktywów do obrotu, w tym wszelkich ogranicze ń dotyczących rodzaju posiadaczy takich kryptoakty- wów.
7.
Szczególna informacja o tym, że nabywcy uczestniczący w ofercie publicznej kryptoaktywów będą w stanie uzyskać zwrot w przypadku nieosiągnięcia minimalnego zakładanego celu subskrypcji na koniec oferty publicznej, gdyby skorzystali z prawa do odstąpienia przewidzianego w art. 13 lub w przypadku anulowania oferty, oraz szczegółowy opis mechanizmu zwrotu środków, w tym oczekiwany termin dokonania takich zwrotów.
8.
Informacja na temat poszczególnych etapów oferty publicznej kryptoaktywów, w tym informacje na temat ceny nabycia z dyskontem dla nabywców dokonuj ących nabycia kryptoaktywów w przedsprzedaży (sprzedaż poprzedzająca sprzedaż publiczną); w przypadku cen nabycia z dyskontem dla niektórych nabywców - wyjaśnienie, dlaczego ceny nabycia mogą być inne, i opis wpływu na pozostałych inwestorów.
9.
W przypadku ofert ograniczonych czasowo - okres subskrypcji, w którego trakcie oferta publiczna jest otwarta.
10.
Rozwiązania służące zabezpieczeniu środków pieniężnych lub innych kryptoaktywów, o których mowa w art. 10, podczas oferty publicznej ograniczonej czasowo lub w okresie obowiązywania prawa do odstąpienia.
11.
Metody płatności w celu nabycia oferowanych kryptoaktywów i metody przekazywania nabywcom wartości kryp- toaktywów, gdy mają oni prawo do uzyskania zwrotu.
12.
W przypadku ofert publicznych - informacje na temat prawa do odstąpienia, o którym mowa w art. 13.
13.
Informacje na temat sposobu i harmonogramu przekazania posiadaczom nabytych kryptoaktywów.
14.
Informacje na temat wymogów technicznych, jakie musi spełnić nabywca, by móc posiadać kryptoaktywa.
15.
W stosownych przypadkach - nazwa dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów odpowiedzialnego za plasowanie kryptoaktywów i forma takiego plasowania (z gwarancj ą przejęcia emisji lub bez niej).
16.
W stosownych przypadkach - nazwa platformy obrotu kryptoaktywami, której dotyczy wniosek o dopuszczenie do obrotu, oraz informacje na temat sposobu, w jaki inwestorzy mogą uzyskać dostęp do takich platform, i związanych z tym kosztów.
17.
Wydatki związane z ofertą publiczną kryptoaktywów.
18.
Potencjalne konflikty interesów osób zaangażowanych w ofertę publiczną lub ubieganie się o dopuszczenie do obrotu, powstałe w związku z ofertą lub dopuszczeniem do obrotu.
19.
Prawo obowiązujące w odniesieniu do oferty publicznej kryptoaktywów, a także właściwy sąd.

Część F: Informacje na temat kryptoaktywów

1.
Rodzaj kryptoaktywów, które będą przedmiotem oferty publicznej lub wniosku o dopuszczenie do obrotu.
2.
Opis właściwości, w tym dane niezbędne do sklasyfikowania dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa w rejestrze, o którym mowa w art. 109, określone zgodnie z ust. 8 tego artykułu, i funkcji kryptoaktywów będących przedmiotem oferty lub dopuszczenia do obrotu, w tym informacje na temat planowanego momentu rozpoczęcia stosowania tych funkcji.

Część G: Informacje na temat praw i obowiązków związanych z kryptoaktywami

1.
Opis praw przysługujących nabywcy i ewentualnych obowiązków, jakim podlega, oraz trybu i warunków wykonywania tych praw.
2.
Opis warunków, na jakich prawa i obowiązki mogą być modyfikowane.
3.
W stosownych przypadkach - informacje na temat przyszłych ofert publicznych kryptoaktywów emitenta oraz liczby kryptoaktywów zatrzymywanych przez samego emitenta.
4.
W przypadku gdy oferta publiczna kryptoaktywów lub ich dopuszczenie do obrotu dotyczy tokenów użytkowych, informacje na temat jakości i ilości towarów lub usług, do których tokeny użytkowe dają dostęp.
5.
W przypadku gdy oferta publiczna kryptoaktywów lub ich dopuszczenie do obrotu dotyczy tokenów użytkowych, informacje na temat sposobu wymiany - w drodze wykupu - tokenów użytkowych na towary lub usługi, z którymi są związane.
6.
W przypadku nieubiegania się o dopuszczenie do obrotu - informacje na temat tego, w jaki sposób i gdzie można nabyć lub sprzedać kryptoaktywa po zakończeniu oferty publicznej.
7.
Ograniczenia dotyczące zbywalności kryptoaktywów będących przedmiotem oferty lub dopuszczenia do obrotu.
8.
W przypadku gdy kryptoaktywa wykorzystuj ą protokoły, które służą zwiększeniu lub zmniejszeniu ich podaży w odpowiedzi na zmiany popytu - opis funkcjonowania takich protokołów.
9.
W stosownych przypadkach - opis systemów ochrony chroniących wartość kryptoaktywów i systemów rekompensat.
10.
Prawo mające zastosowanie do kryptoaktywów, a także właściwy sąd.

Część H: Informacje na temat technologii bazowej

1.
Informacje na temat zastosowanej technologii, w tym technologii rozproszonego rejestru, protoko łów i wykorzystanych standardów technicznych.
2.
Mechanizm konsensusu, w stosownych przypadkach.
3.
Mechanizmy zachęt w celu zabezpieczenia transakcji i wszelkie obowiązujące opłaty.
4.
W przypadku gdy kryptoaktywa są emitowane, przenoszone i przechowywanie przy wykorzystaniu technologii rozproszonego rejestru obsługiwanej przez emitenta, oferującego lub osobę trzecią działającą w ich imieniu - szczegółowy opis funkcjonowania takiej technologii rozproszonego rejestru.
5.
Informacje na temat wyników audytu zastosowanej technologii, jeżeli przeprowadzono taki audyt.

Część I: Informacje na temat ryzyka

1.
Opis czynników ryzyka związanych z ofertą publiczn ą kryptoaktywów lub ich dopuszczeniem do obrotu.
2.
Opis czynników ryzyka związanych z emitentem, jeżeli nie jest nim oferujący lub osoba ubiegająca się o dopuszczenie do obrotu.
3.
Opis czynników ryzyka związanych z kryptoaktywami.
4.
Opis czynników ryzyka związanych z realizacją projektu.
5.
Opis czynników ryzyka związanych z zastosowan ą technologią oraz ewentualnych środków ograniczaj ących ryzyko.

ZAŁĄCZNIK  II

INFORMACJE PODLEGAJĄCE UJAWNIENIU W DOKUMENCIE INFORMACYJNYM DOTYCZĄCYM KRYPTOAKTYWA SPORZĄDZANYM DLA TOKENA POWIĄZANEGO Z AKTYWAMI

Część A: Informacje o emitencie tokena powiązanego z aktywami
1.
Nazwa.
2.
Forma prawna.
3.
Adres siedziby i siedziba zarządu, jeżeli są różne.
4.
Data rejestracji.
5.
Identyfikator podmiotu prawnego lub inny identyfikator wymagany zgodnie z mającym zastosowanie prawem krajowym.
6.
W stosownych przypadkach tożsamość jednostki dominującej.
7.
Tożsamość, adresy służbowe i funkcje osób będących członkami organu zarządzającego emitenta.
8.
Działalność gospodarcza lub zawodowa emitenta oraz, w stosownych przypadkach, jego jednostki dominuj ącej.
9.
Kondycja finansowa emitenta w ostatnich trzech latach lub, w przypadku gdy emitent nie prowadził działalności gospodarczej w ostatnich trzech latach, jego kondycja finansowa od dnia rejestracji.

Kondycję finansową ocenia się na podstawie rzetelnego przeglądu rozwoju i wyników działalności emitenta oraz jego sytuacji w każdym roku i okresie śródrocznym, dla których wymagane są historyczne informacje finansowe, w tym przyczyny istotnych zmian.

Przegląd ten ma formę wyważonej i kompleksowej analizy rozwoju i wyników działalności emitenta oraz jego sytuacji, stosownie do rozmiarów i stopnia złożoności prowadzonej działalności.

10.
Szczegółowy opis zasad zarządzania przyjętych przez emitenta.
11.
Z wyjątkiem emitentów tokenów powiązanych z aktywami, którzy są zwolnieni z obowiązku uzyskania zezwolenia zgodnie z art. 17 - szczegółowe informacje na temat zezwolenia na emisję tokena powiązanego z aktywami oraz nazwa właściwego organu, który udzielił takiego zezwolenia.

W przypadku instytucji kredytowych - nazwa właściwego organu macierzystego państwa członkowskiego.

12.
W przypadku gdy emitent tokena powiązanego z aktywami emituje również inne kryptoaktywa lub prowadzi również działalność związaną z innymi kryptoaktywami, należy to wyraźnie zaznaczyć; emitent powinien również określić, czy istnieją jakiekolwiek powiązania między emitentem a podmiotem prowadzącym technologię rozproszonego rejestru wykorzystywan ą do emisji kryptoaktywa, w tym czy protokoły są prowadzone lub kontrolowane przez osobę blisko związaną z uczestnikami projektu.

Część B: Informacje na temat tokena powiązanego z aktywami

1.
Nazwa i skrót lub kod tokena powiązanego z aktywami.
2.
Opis właściwości tokena powiązanego z aktywami, w tym dane niezbędne do sklasyfikowania dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa w rejestrze, o którym mowa w art. 109, określone zgodnie z ust. 8 tego artykułu.
3.
Dane wszystkich osób fizycznych lub prawnych (w tym adresy służbowe lub siedziba przedsiębiorstwa) zaangażowanych w operacjonalizacj ę tokena powiązanego z aktywami, takich jak doradcy, zespół ds. rozwoju i dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów.
4.
Opis roli, obowiązków i zakresu odpowiedzialności podmiotów zewnętrznych, o których mowa w art. 34 ust. 5 akapit pierwszy lit. h).
5.
Informacje na temat planów dotyczących tokenów powiązanych z aktywami, w tym opis przeszłych i przyszłych celów pośrednich oraz - w stosownych przypadkach, już przydzielonych zasobów.

Część C: Informacje na temat oferty publicznej tokena powiązanego z aktywami lub dopuszczenia go do obrotu

1.
Określenie, czy dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa dotyczy oferty publicznej tokena powiązanego z aktywami czy dopuszczenia go do obrotu.
2.
W stosownych przypadkach - kwota, którą planuje się pozyskać w ramach oferty publicznej tokena powiązanego z aktywami w środkach pieniężnych lub w innych kryptoaktywach, w tym, w stosownych przypadkach, wszelkie minimalne i maksymalne zakładane cele subskrypcji określone dla oferty publicznej tokena powiązanego z aktywami, a także informacja, czy akceptowana jest nadsubskrypcja i w jaki sposób odbywa się przydział w przypadku jej wystąpienia.
3.
W stosownych przypadkach - całkowita liczba jednostek tokena powiązanego z aktywami, które mają być przedmiotem oferty lub dopuszczenia do obrotu.
4.
Wskazanie potencjalnych posiadaczy, do których kieruje się ofertę publiczn ą tokena powiązanego z aktywami lub dopuszczenie takiego tokena powiązanego z aktywami do obrotu, w tym wszelkich ogranicze ń dotyczących rodzaju posiadaczy takiego tokena powiązanego z aktywami.
5.
Szczególna informacja o tym, że nabywcy uczestnicz ący w ofercie publicznej tokena powiązanego z aktywami będą w stanie uzyskać zwrot w przypadku nieosiągnięcia minimalnego zakładanego celu subskrypcji na koniec oferty publicznej, w tym oczekiwany termin dokonania takich zwrotów; należy wyraźnie określić konsekwencje przekroczenia maksymalnego zakładanego celu subskrypcji.
6.
Informacje na temat poszczególnych etapów oferty publicznej tokena powiązanego z aktywami, w tym informacje na temat ceny nabycia z dyskontem dla nabywców dokonuj ących nabycia tokena powiązanego z aktywami w przedsprzedaży (sprzedaż poprzedzająca sprzedaż publiczną), a w przypadku cen nabycia z dyskontem dla niektórych nabywców - wyjaśnienie, dlaczego ceny nabycia mogą być inne, i opis wpływu na pozostałych inwestorów.
7.
W przypadku ofert ograniczonych czasowo - okres subskrypcji, w którego trakcie oferta publiczna jest otwarta.
8.
Metody płatności w celu nabycia i wykupu oferowanych tokena powiązanego z aktywami.
9.
Informacje na temat metody i harmonogramu przekazania posiadaczom nabytego tokena powiązanego z aktywami.
10.
Informacje na temat wymogów technicznych, jakie musi spełnić nabywca, by móc posiadać tokeny powiązane z aktywami.
11.
W stosownych przypadkach - nazwa dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów odpowiedzialnego za plasowanie tokena powiązanego z aktywami i forma takiego plasowania (z gwarancj ą przejęcia emisji lub bez niej).
12.
W stosownych przypadkach - nazwa platformy obrotu kryptoaktywami, której dotyczy wniosek o dopuszczenie do obrotu, oraz informacje na temat sposobu, w jaki inwestorzy mogą uzyskać dostęp do takich platform, i związanych z tym kosztów.
13.
Wydatki związane z ofertą publiczną tokena powiązanego z aktywami.
14.
Potencjalne konflikty interesów osób zaanga żowanych w ofertę publiczną lub ubieganie się o dopuszczenie do obrotu, powstałe w związku z ofertą lub dopuszczeniem do obrotu.
15.
Prawo mające zastosowanie do oferty publicznej tokena powiązanego z aktywami, a także właściwy sąd.

Część D: Informacje na temat praw i obowiązków związanych z tokenem powiązanym z aktywami

1.
Opis właściwości i funkcji tokena powiązanego z aktywami będącego przedmiotem oferty lub dopuszczenia do obrotu, w tym informacje na temat planowanego momentu rozpoczęcia stosowania tych funkcji.
2.
Opis praw przysługujących nabywcy i ewentualnych obowiązków, jakim podlega, oraz trybu i warunków wykonywania tych praw.
3.
Opis warunków, na jakich prawa i obowiązki mogą być modyfikowane.
4.
W stosownych przypadkach - informacje na temat przyszłych ofert publicznych tokena powiązanego z aktywami emitenta oraz liczby jednostek tokena powiązanego z aktywami zatrzymywanych przez samego emitenta.
5.
W przypadku nieubiegania się o dopuszczenie do obrotu - informacje na temat tego, w jaki sposób i gdzie można nabyć lub sprzedać token powiązany z aktywami po zakończeniu oferty publicznej.
6.
Wszelkie ograniczenia dotyczące zbywalności tokena powiązanego z aktywami będącego przedmiotem oferty lub dopuszczenia do obrotu.
7.
W przypadku gdy token powiązany z aktywami wykorzystuje protoko ły, które służą zwiększeniu lub zmniejszeniu jego podaży w odpowiedzi na zmiany popytu - opis funkcjonowania takich protoko łów.
8.
W stosownych przypadkach - opis systemów ochrony chroniących wartość tokena powiązanego z aktywami i systemów rekompensat.
9.
Informacje na temat charakteru i wykonalności praw, w tym stałych praw do żądania wykupu i wszelkich roszczeń, które posiadacze i wszelkie osoby prawne lub fizyczne, o których mowa w art. 39 ust. 2, mogą posiadać wobec emitenta, w tym informacje na temat sposobu traktowania takich praw w przypadku postępowania upadłościowego, informacje o tym, czy różne prawa są przydzielane różnym posiadaczom oraz niedyskryminuj ące powody takiego odmiennego traktowania.
10.
Szczegó łowy opis roszczenia, jakie przysługuje posiadaczom tokena powiązanego z aktywami, w tym:
a)
opis każdego powiązanego aktywa i określenie proporcji poszczególnych aktywów;
b)
stosunek między wartością powiązanych aktywów a kwotą roszczenia oraz rezerwy aktywów; oraz
c)
opis tego, w jaki sposób dokonywana jest rzetelna i przejrzysta wycena składników roszczenia, z określeniem, w stosownych przypadkach, niezależnych stron.
11.
W stosownych przypadkach - informacje na temat mechanizmów wprowadzonych przez emitenta w celu zapewnienia płynności tokena powiązanego z aktywami, w tym nazwy podmiotów odpowiedzialnych za zapewnienie takiej płynności.
12.
Dane kontaktowe do celów składania skarg oraz opis procedury rozpatrywania skarg i mechanizmu rozstrzygania sporów lub procedury odwoławczej ustanowionych przez emitenta tokena powiązanego z aktywami.
13.
Opis praw posiadaczy, w przypadku gdy emitent nie jest w stanie wywiązać się ze swoich obowiązków, w tym w przypadku niewypłacalności.
14.
Opis praw w kontekście realizacji planu naprawy.
15.
Opis praw w kontekście realizacji planu wykupu.
16.
Szczegó łowe informacje na temat sposobu wykupu tokenów powiązanych z aktywami, w tym informacje o tym, czy posiadacz będzie mógł wybrać formę wykupu, formę przeniesienia lub walutę urzędową wykupu.
17.
Prawo mające zastosowanie do tokena powiązanego z aktywami, a także właściwy sąd.

Część E: Informacje na temat technologii bazowej

1.
Informacje na temat zastosowanej technologii, w tym technologii rozproszonego rejestru, a także protokołów i wykorzystanych standardów technicznych umożliwiających posiadanie, przechowywanie i przenoszenie tokenów powiązanych z aktywami.
2.
Mechanizm konsensusu, w stosownych przypadkach.
3.
Mechanizmy zachęt w celu zabezpieczenia transakcji i wszelkie obowiązujące opłaty.
4.
W przypadku gdy tokeny powiązane z aktywami są emitowane, przenoszone i przechowywane przy wykorzystaniu technologii rozproszonego rejestru obsługiwanej przez emitenta lub osobę trzecią działającą w imieniu emitenta - szczegółowy opis funkcjonowania takiej technologii rozproszonego rejestru.
5.
Informacje na temat wyników audytu zastosowanej technologii, jeżeli przeprowadzono taki audyt.

Część F: Informacje na temat ryzyka

1.
Czynniki ryzyka związane z rezerwą aktywów, w przypadku gdy emitent nie jest w stanie wywiązać się ze swoich zobowiązań.
2.
Opis czynników ryzyka związanych z emitentem tokena powiązanego z aktywami.
3.
Opis czynników ryzyka związanych z ofertą publiczną tokena powiązanego z aktywami lub dopuszczeniem go do obrotu.
4.
Opis czynników ryzyka związanych z tokenem powiązanym z aktywami, zwłaszcza w odniesieniu do powiązanych aktywów.
5.
Opis czynników ryzyka związanych z operacjonalizacj ą projektu dotyczącego tokena powiązanego z aktywami.
6.
Opis czynników ryzyka związanych z zastosowan ą technologi ą oraz ewentualnych środków ograniczaj ących ryzyko.

Część G: Informacja na temat rezerwy aktywów

1.
Szczegółowy opis mechanizmu mającego na celu dostosowanie wartości rezerwy aktywów do roszczenia związanego z tokenem powiązanym z aktywami, w tym aspektów prawnych i technicznych.
2.
Szczegółowy opis rezerwy aktywów i ich struktury.
3.
Opis mechanizmów, za których pomocą emituje się i wykupuje tokeny powiązane z aktywami.
4.
Informacje na temat ewentualnego inwestowania części aktywów rezerwowych oraz - w stosownych przypadkach - opis polityki inwestycyjnej dotycz ącej tych aktywów rezerwowych.
5.
Opis rozwiązań w zakresie przechowywania aktywów rezerwowych, w tym ich wydzielenia, oraz nazwa dostawców usług w zakresie kryptoaktywów zapewniaj ących przechowywanie kryptoaktywów i administrowanie nimi w imieniu klientów, instytucji kredytowych lub firm inwestycyjnych, które wyznaczono na powierników aktywów rezerwowych.

ZAŁĄCZNIK  III

INFORMACJE PODLEGAJĄCE UJAWNIENIU W DOKUMENCIE INFORMACYJNYM DOTYCZĄCYM KRYPTOAKTYWA SPORZĄDZANYM DLA TOKENA BĘDĄCEGO E-PIENIĄDZEM

Część A: Informacje o emitencie tokena będącego e-pieniądzem
1.
Nazwa.
2.
Forma prawna.
3.
Adres siedziby i siedziba zarządu, jeżeli są różne.
4.
Data rejestracji.
5.
Identyfikator podmiotu prawnego, jeżeli jest dostępny, lub inny identyfikator wymagany zgodnie z mającym zastosowanie prawem krajowym.
6.
Kontaktowy numer telefonu i adres e-mail emitenta oraz liczba dni, w ciągu których inwestor kontaktujący się z emitentem za pośrednictwem tego numeru telefonu lub adresu e-mail otrzyma odpowiedź.
7.
W stosownych przypadkach tożsamość jednostki dominującej.
8.
Tożsamość, adres służbowy i funkcje osób będących członkami organu zarządzającego emitenta.
9.
Działalność gospodarcza lub zawodowa emitenta oraz, w stosownych przypadkach, jego jednostki dominuj ącej.
10.
Potencjalne konflikty interesów.
11.
W przypadku gdy emitent tokena będącego e-pieniądzem emituje również inne kryptoaktywa lub prowadzi również inną działalność związaną z kryptoaktywami, należy to wyraźnie zaznaczyć; emitent powinien również określić, czy istnieją jakiekolwiek powiązania między emitentem a podmiotem prowadzącym technologię rozproszonego rejestru wykorzystywan ą do emisji kryptoaktywa, w tym czy protokoły są prowadzone lub kontrolowane przez osobę blisko związaną z uczestnikami projektu.
12.
Kondycja finansowa emitenta w ostatnich trzech latach lub, w przypadku gdy emitent nie prowadził działalności gospodarczej w ostatnich trzech latach, kondycja finansowa emitenta za okres od daty rejestracji.

Kondycję finansową ocenia się na podstawie rzetelnego przeglądu rozwoju i wyników działalności emitenta oraz jego sytuacji w każdym roku i okresie śródrocznym, dla których wymagane są historyczne informacje finansowe, w tym przyczyny istotnych zmian.

Przegląd ten ma formę wyważonej i kompleksowej analizy rozwoju i wyników działalności emitenta oraz jego sytuacji, stosownie do rozmiarów i stopnia złożoności prowadzonej działalności.

13.
Z wyjątkiem emitentów tokenów będących e-pieniądzem, którzy są zwolnieni z uzyskania zezwolenia zgodnie z art. 48 ust. 4 i 5, szczegółowe informacje na temat zezwolenia na emisję tokena będącego e-pieniądzem oraz nazwa właściwego organu, który udzielił zezwolenia.

Część B: Informacje na temat tokena będącego e-pieniądzem

1.
Nazwa i skrót.
2.
Opis właściwości tokena będącego e-pieniądzem, w tym dane niezbędne do sklasyfikowania dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa w rejestrze, o którym mowa w art. 109, określone zgodnie z ust. 8 tego artykułu.
3.
Dane wszystkich osób fizycznych lub prawnych (w tym adresy służbowe lub siedziba przedsiębiorstwa) zaangażowanych w opracowywanie i rozwój, w tym doradców, zespołu ds. rozwoju i dostawców usług w zakresie kryptoak- tywów.

Część C: Informacje na temat oferty publicznej tokena będącego e-pieniądzem lub dopuszczenia go do obrotu

1.
Określenie, czy dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa dotyczy oferty publicznej tokena będącego e- pieniądzem czy dopuszczenia go do obrotu.
2.
W stosownych przypadkach - całkowita liczba jednostek tokena będącego e-pieniądzem, które mają być przedmiotem oferty publicznej lub dopuszczenia do obrotu.
3.
W stosownych przypadkach - nazwy platform obrotu kryptoaktywami, których dotyczy wniosek o dopuszczenie do obrotu tokena będącego e-pieniądzem.
4.
Prawo obowiązujące w odniesieniu do oferty publicznej tokena będącego e-pieniądzem, a także właściwy sąd.

Część D: Informacje na temat praw i obowiązków związanych z tokenami będącymi e-pieniądzem

1.
Szczegółowy opis praw przysługujących posiadaczowi tokenów będących e-pieniądzem, i ewentualnych obowiązków, jakim podlega, w tym prawa do żądania wykupu według wartości nominalnej, a także trybu i warunków wykonywania tych praw.
2.
Opis warunków, na jakich prawa i obowiązki mogą być modyfikowane.
3.
Opis praw posiadaczy, w przypadku gdy emitent nie jest w stanie wywiązać się ze swoich obowiązków, w tym w przypadku niewypłacalności.
4.
Opis praw w kontekście realizacji planu naprawy.
5.
Opis praw w kontekście realizacji planu wykupu.
6.
Dane kontaktowe do celów składania skarg oraz opis procedur rozpatrywania skarg i mechanizmu rozstrzygania sporów lub procedury odwoławczej ustanowionych przez emitenta tokena będącego e-pieniądzem.
7.
W stosownych przypadkach - opis systemów ochrony chroniących wartość kryptoaktywa i systemów rekompensat.
8.
Prawo mające zastosowanie do tokena będącego e-pieniądzem, a także właściwy sąd.

Część E: Informacje na temat technologii bazowej

1.
Informacje na temat zastosowanej technologii, w tym technologii rozproszonego rejestru, a także protokołów i wykorzystanych standardów technicznych umożliwiających posiadanie, przechowywanie i przenoszenie tokenów będących e-pieniądzem.
2.
Informacje na temat wymogów technicznych, jakie musi spełnić nabywca, by uzyskać kontrolę nad tokenem będącym e-pieniądzem.
3.
Mechanizm konsensusu, w stosownych przypadkach.
4.
Mechanizmy zachęt w celu zabezpieczenia transakcji i wszelkie obowiązujące opłaty.
5.
W przypadku gdy token będący e-pieniądzem jest emitowany, przekazywany i przechowywany przy wykorzystaniu technologii rozproszonego rejestru obsługiwanej przez emitenta lub osobę trzecią działającą w jego imieniu - szczegółowy opis funkcjonowania takiej technologii rozproszonego rejestru.
6.
Informacje na temat wyników audytu zastosowanej technologii, jeżeli przeprowadzono taki audyt.

Część F: Informacje na temat ryzyka

1.
Opis czynników ryzyka związanych z emitentem tokena będącego e-pieniądzem.
2.
Opis czynników ryzyka związanych z tokenem będącym e-pieniądzem.
3.
Opis czynników ryzyka związanych z zastosowan ą technologi ą oraz ewentualnych środków ograniczaj ących ryzyko.

ZAŁĄCZNIK  IV

MINIMALNE WYMOGI KAPITAŁOWE DLA DOSTAWCÓW USŁUG W ZAKRESIE KRYPTOAKTYWÓW

Dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów Rodzaj usług w zakresie kryptoaktywów Minimalne wymogi kapitałowe zgodnie z art. 67 ust. 1 lit. a)
Klasa 1 Dostawca usług w zakresie kryptoaktywów posiadający zezwolenie na świadczenie następujących usług w zakresie kryptoaktywów:

- wykonywanie zleceń w imieniu klientów;

- plasowanie kryptoaktywów;

- świadczenie usług transferu kryptoaktywów w imieniu klientów;

- przyjmowanie i przekazywanie zleceń związanych z krypto- aktywami w imieniu klientów;

- doradztwo w zakresie kryptoaktywów; lub

- zarządzanie portfelem kryptoaktywów.

50 000 EUR
Klasa 2 Dostawca usług w zakresie kryptoaktywów posiadający zezwolenie na świadczenie jakichkolwiek usług w zakresie kryptoaktywów objętych zakresem klasy 1 oraz następujących usług:

- zapewnianie przechowywania kryptoaktywów i administrowania nimi w imieniu klientów;

- wymiana kryptoaktywów na środki pieniężne; lub

- wymiana kryptoaktywów na inne kryptoaktywa.

125 000 EUR
Klasa 3 Dostawca usług w zakresie kryptoaktywów posiadający zezwolenie na świadczenie jakichkolwiek usług w zakresie kryptoaktywów objętych zakresem klasy 2 oraz następujących usług:

- Prowadzenie platformy obrotu kryptoaktywami.

150 000 EUR

ZAŁĄCZNIK  V

WYKAZ NARUSZEŃ, O KTÓRYCH MOWA W TYTULE III I VI W ODNIESIENIU DO EMITENTÓW ZNACZĄCYCH TOKENÓW POWIĄZANYCH Z AKTYWAMI

1.
Emitent narusza art. 22 ust. 1, jeżeli nie przekazuje EUNB co kwartał informacji, o których mowa w akapicie pierwszym lit. a)-d) tego ustępu, w odniesieniu do każdego znaczącego tokena powiązanego z aktywami, którego wartość emisji przekracza 100 000 000 EUR.
2.
Emitent narusza art. 23 ust. 1, jeżeli nie zaprzestaje emisji znaczącego tokena powiązanego z aktywami po osiągnięciu progów przewidzianych w tym ustępie lub nie przedkłada EUNB planu w terminie 40 dni roboczych od osiągnięcia tych progów w celu zapewnienia utrzymania szacowanej w ujęciu kwartalnym średniej dziennej liczby i średniej łącznej wartości transakcji poniżej tych progów.
3.
Emitent narusza art. 23 ust. 4, jeżeli nie stosuje się do zmian planu, o których mowa w ust. 1 lit. b) tego artykułu, zgodnie z wymogami EUNB.
4.
Emitent narusza art. 25, jeżeli nie powiadamia EUNB o planowanej zmianie swojego modelu biznesowego, która może mieć istotny wpływ na decyzję posiadacza lub potencjalnego posiadacza znaczących tokenów powiązanych z aktywami o nabyciu, lub jeżeli nie opisuje takiej zmiany w dokumencie informacyjnym dotycz ącym kryptoak- tywa.
5.
Emitent narusza art. 25, jeżeli nie stosuje się do środka wymaganego przez EUNB zgodnie z art. 25 ust. 4.
6.
Emitent narusza art. 27 ust. 1, jeżeli nie działa w sposób uczciwy, rzetelny i profesjonalny.
7.
Emitent narusza art. 27 ust. 1, jeżeli nie przekazuje posiadaczom i potencjalnym posiadaczom znaczącego tokena powiązanego z aktywami rzetelnych, jasnych i niewprowadzaj ących w błąd informacji.
8.
Emitent narusza art. 27 ust. 2, jeżeli nie działa w najlepszym interesie posiadaczy znaczącego tokena powiązanego z aktywami lub jeżeli traktuje preferencyjnie określonych posiadaczy, co nie zostało ujawnione w dokumencie informacyjnym emitenta dotyczącym kryptoaktywa lub, w stosownych przypadkach, w materiałach marketingowych.
9.
Emitent narusza art. 28, jeżeli nie publikuje na swojej stronie internetowej zatwierdzonego dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa, o którym mowa w art. 21 ust. 1, oraz, w stosownych przypadkach, zmienionego dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa, o którym mowa w art. 25.
10.
Emitent narusza art. 28, jeżeli nie zapewnia publicznego dostępu do dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa przed dniem rozpocz ęcia oferty publicznej znaczącego tokena powiązanego z aktywami lub przed dniem dopuszczenia tego tokena do obrotu.
11.
Emitent narusza art. 28, jeżeli nie zapewnia, aby dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa i, w stosownych przypadkach, zmieniony dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa pozostał dostępny na jego stronie internetowej dopóty, dopóki znaczący token powiązany z aktywami pozostaje w posiadaniu ogółu inwestorów.
12.
Emitent narusza art. 29 ust. 1 i 2, jeżeli publikuje materiały marketingowe dotyczące oferty publicznej znaczącego tokena powiązanego z aktywami lub dopuszczenia takiego znaczącego tokena powiązanego z aktywami do obrotu, które to materiały nie spełniają wymogów określonych w ust. 1 lit. a)-d) oraz w ust. 2 tego artykułu.
13.
Emitent narusza art. 29 ust. 3, jeżeli nie publikuje na swojej stronie internetowej materiałów marketingowych i ewentualnych zmian do nich.
14.
Emitent narusza art. 29 ust. 5, jeżeli nie przekazuje EUNB materiałów marketingowych na żądanie.
15.
Emitent narusza art. 29 ust. 6, jeżeli rozpowszechnia materiały marketingowe przed publikacją dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa.
16.
Emitent narusza art. 30 ust. 1, jeżeli nie ujawnia w jasny, dokładny i przejrzysty sposób w publicznie i łatwo dostępnym miejscu na swojej stronie internetowej informacji na temat kwoty znaczącego tokena powiązanego z aktywami znajdującego się w obiegu oraz wartości i struktury rezerwy aktywów, o której mowa w art. 36, lub jeżeli nie aktualizuje wymaganych informacji przynajmniej co miesiąc.
17.
Emitent narusza art. 30 ust. 2, jeżeli nie publikuje możliwie najszybciej w publicznie i łatwo dostępnym miejscu na swojej stronie internetowej krótkiego, jasnego, dokładnego i przejrzystego podsumowania raportu z audytu, jak również pełnego i nieredagowanego raportu z audytu w odniesieniu do rezerwy aktywów, o której mowa w art. 36.
18.
Emitent narusza art. 30 ust. 3, jeżeli nie ujawnia w publicznie i łatwo dostępnym miejscu na swojej stronie internetowej możliwie najszybciej w jasny, właściwy i przejrzysty sposób informacji na temat dowolnego zdarzenia, które ma lub może mieć istotny wpływ na wartość znaczącego tokena powiązanego z aktywami lub aktywów rezerwowych, o których mowa w art. 36.
19.
Emitent narusza art. 31 ust. 1, jeżeli nie ustanawia ani nie utrzymuje skutecznych i przejrzystych procedur szybkiego, sprawiedliwego i spójnego rozpatrywania skarg otrzymywanych od posiadaczy znaczącego tokena powiązanego z aktywami i innych zainteresowanych stron, w tym organizacji konsumenckich reprezentuj ących posiadaczy znaczących tokenów powiązanych z aktywami, i jeżeli - w przypadku gdy znaczący token powiązany z aktywami jest dystrybuowany, w całości lub częściowo, przez podmioty zewnętrzne - nie ustanawia procedur mających na celu także ułatwienie rozpatrywania skarg między posiadaczami tokenów powiązanych z aktywami a takimi podmiotami zewnętrznymi, jak określono w art. 34 ust. 5 akapit pierwszy lit. h).
20.
Emitent narusza art. 31 ust. 2, jeżeli nie umożliwia posiadaczom znaczącego tokena powiązanego z aktywami bezpłatnego składania skarg.
21.
Emitent narusza art. 31 ust. 3, jeżeli nie opracowuje ani nie udostępnia posiadaczom znaczącego tokena powiązanego z aktywami wzoru na potrzeby składania skarg oraz jeżeli nie prowadzi rejestru wszystkich otrzymanych skarg oraz wszelkich środków wprowadzonych w odpowiedzi na te skargi.
22.
Emitent narusza art. 31 ust. 4, jeżeli nie rozpatruje wszystkich skarg w sposób terminowy i sprawiedliwy lub jeżeli nie informuje posiadaczy swojego znaczącego tokena powiązanego z aktywami o wyniku rozpatrzenia skargi w rozsądnym terminie.
23.
Emitent narusza art. 32 ust. 1, jeżeli nie wdraża ani nie utrzymuje skutecznej polityki i skutecznych procedur w celu identyfikowania konfliktów interesów, zapobiegania im, zarządzania nimi i ujawniania konfliktów interesów, do jakich dochodzi między samym emitentem a jego akcjonariuszami lub udziałowcami, między emitentem a akcjonariuszem lub udziałowcem - niezależnie od tego, czy bezpośrednim, czy pośrednim - posiadaj ącym znaczny pakiet akcji lub znaczne udziały w emitencie, między emitentem a jego organem zarządzającym, między emitentem a jego pracownikami, między emitentem a posiadaczami znaczącego tokena powiązanego z aktywami lub między emitentem a osobą trzecią realizuj ącą jedną z funkcji, o których mowa w art. 34 ust. 5 akapit pierwszy lit. h).
24.
Emitent narusza art. 32 ust. 2, jeżeli nie podejmuje wszystkich odpowiednich działań w celu identyfikowania konfliktów interesów, zapobiegania im, zarządzania nimi i ujawniania konfliktów interesów, które powstają w związku z zarządzaniem rezerwą aktywów i inwestowaniem jej, jak określono w art. 36.
25.
Emitent narusza art. 32 ust. 3 i 4, jeżeli nie ujawnia w widocznym miejscu na swojej stronie internetowej posiadaczom znaczącego tokena powiązanego z aktywami ogólnego charakteru i źródeł konfliktów interesów oraz działań podjętych w celu ograniczenia tych zagrożeń lub jeżeli ujawnione informacje nie są wystarczająco precyzyjne, aby umożliwić potencjalnym posiadaczom znaczącego tokena powiązanego z aktywami podjęcie świadomej decyzji o nabyciu takiego tokena.
26.
Emitent narusza art. 33, jeżeli nie powiadamia niezwłocznie EUNB o wszelkich zmianach w swoim organie zarządzającym lub jeżeli nie przekazuje EUNB wszystkich informacji niezbędnych do oceny zgodności z art. 34 ust. 2.
27.
Emitent narusza art. 34 ust. 1, jeżeli nie posiada solidnych zasad zarządzania, włącznie z jasną strukturą organizacyjną z dobrze określonymi, przejrzystymi i spójnymi obszarami odpowiedzialności, skutecznych procesów służących rozpoznawaniu ryzyka, na które jest lub może być narażony, zarządzaniu tym ryzykiem, monitorowaniu i zgłaszaniu tego ryzyka oraz odpowiednich mechanizmów kontroli wewnętrznej obejmuj ących prawidłowe procedury administracyjne i procedury z zakresu rachunkowości.
28.
Emitent narusza art. 34 ust. 2, jeżeli członkowie jego organu zarządzającego nie posiadają wystarczająco dobrej opinii lub nie posiadają, zarówno indywidualnie, jak i kolektywnie, odpowiedniej wiedzy, umiej ętności i doświadczenia potrzebnych do wykonywania swoich obowiązków lub nie wykazują, że są w stanie poświęcić wystarczaj ąco dużo czasu na skuteczne wykonywanie swoich obowiązków.
29.
Emitent narusza art. 34. ust. 3, jeżeli jego organ zarządzający nie ocenia lub nie dokonuje okresowego przeglądu skuteczności ustaleń dotyczących polityki i procedur wprowadzonych w celu wypełnienia obowiązków określonych w rozdziałach 2, 3, 5 i 6 tytułu III lub nie stosuje odpowiednich środków w celu wyeliminowania wszelkich niedociągnięć w tym względzie.
30.
Emitent narusza art. 34 ust. 4, jeżeli posiada akcjonariuszy lub udziałowców - niezależnie od tego, czy bezpośrednich, czy pośrednich - posiadających znaczne pakiety akcji lub znaczne udziały, którzy nie mają wystarczająco dobrej opinii.
31.
Emitent narusza art. 34 ust. 5, jeżeli nie przyjmuje strategii i procedur dostatecznie skutecznych, aby zapewnić przestrzeganie przepisów niniejszego rozporządzenia, zwłaszcza jeżeli nie ustanawia, nie utrzymuje i nie wdraża którychkolwiek z zasad i procedur, o których mowa w akapicie pierwszym lit. a)-k) tego ustępu.
32.
Emitent narusza art. 34 ust. 5, jeżeli nie zawiera ustaleń umownych z podmiotami zewnętrznymi, o których mowa w akapicie pierwszym lit. h) tego ustępu, w których określa się role, zadania, prawa i obowiązki zarówno emitenta, jak i zainteresowanego podmiotu zewnętrznego, lub jeżeli nie wskazuje jednoznacznie prawa mającego zastosowanie.
33.
Emitent narusza art. 34 ust. 6, jeżeli nie wprowadził planu, o którym mowa w art. 47, jeżeli nie stosuje odpowiednich i proporcjonalnych systemów, zasobów lub procedur w celu zapewnienia ciągłego i regularnego wykonywania swoich usług i działalności oraz jeżeli nie utrzymuje wszystkich swoich systemów i protokołów bezpiecznego dostępu w zgodności z odpowiednimi unijnymi normami.
34.
Emitent narusza art. 34 ust. 7, jeżeli nie przedkłada EUNB planu zaprzestania świadczenia usług i działalności do zatwierdzenia takiego zaprzestania.
35.
Emitent narusza art. 34 ust. 8, jeżeli nie identyfikuje źródeł ryzyka operacyjnego ani nie minimalizuje ich poprzez opracowywanie odpowiednich systemów, mechanizmów kontroli i procedur.
36.
Emitent narusza art. 34 ust. 9, jeżeli nie ustanawia polityki i planów ciągłości działania zapewniających, w przypadku przerwy w funkcjonowaniu jego systemów ICT i procedur, zachowanie istotnych danych i funkcji oraz utrzymanie jego działalności lub, jeżeli nie jest to możliwe, odpowiednio szybkie przywrócenie takich danych i funkcji oraz odpowiednio szybkie przywrócenie działalności.
37.
Emitent narusza art. 34 ust. 10, jeżeli nie posiada mechanizmów kontroli wewn ętrznej i skutecznych procedur zarządzania ryzykiem, w tym skutecznych mechanizmów kontroli i zabezpieczeń w zakresie zarządzania systemami ICT zgodnie z wymogami zawartymi w rozporządzeniu (UE) 2022/2554.
38.
Emitent narusza art. 34 ust. 11, jeżeli nie posiada systemów i procedur, które są odpowiednie do zapewnienia dostępności, autentyczno ści, integralności i poufności danych, zgodnie z wymogami zawartymi w rozporządzeniu (UE) 2022/2554 i stosownie do rozporządzenia (UE) 2016/679.
39.
Emitent narusza art. 34 ust. 12, jeżeli nie zapewnia, aby emitent był przedmiotem regularnych audytów przeprowadzanych przez niezależnych audytorów.
40.
Emitent narusza art. 35 ust. 1, jeżeli nie dysponuje przez cały czas funduszami własnymi równymi co najmniej najwyższej z kwot określonych w lit. a) lub c) tego ustępu lub w art. 45 ust. 5.
41.
Emitent narusza art. 35 ust. 2 niniejszego rozporządzenia, jeżeli jego fundusze własne nie składają się z pozycji i instrumentów w kapitale podstawowym Tier I, o których mowa w art. 26-30 rozporządzenia (UE) nr 575/2013, po dokonaniu w całości odliczeń zgodnie z art. 36 tego rozporządzenia, bez stosowania progowych wyłączeń, o których mowa w art. 46 ust. 4 i art. 48 tego rozporządzenia.
42.
Emitent narusza art. 35 ust. 3, jeżeli nie spełnia wymogu EUNB dotyczącego utrzymywania wyższej kwoty funduszy własnych w następstwie oceny przeprowadzonej zgodnie z lit. a)-g) tego ustępu.
43.
Emitent narusza art. 35 ust. 5, jeżeli nie przeprowadza regularnie testów warunków skrajnych uwzględniających groźne, choć realistyczne scenariusze finansowych warunków skrajnych, takie jak wstrząsy związane ze stopami procentowymi, oraz elementy pozafinansowe, takie jak ryzyko operacyjne.
44.
Emitent narusza art. 35 ust. 5, jeżeli nie spełnia wymogu EUNB dotyczącego utrzymywania wyższej kwoty funduszy własnych na podstawie wyników testów warunków skrajnych.
45.
Emitent narusza art. 36 ust. 1, jeżeli nie ustanawia i nie utrzymuje w każdym czasie rezerwy aktywów.
46.
Emitent narusza art. 36 ust. 1, jeżeli nie zapewnia, aby rezerwa aktywów miała taką strukturę i była zarządzana w taki sposób, aby zapewniała pokrycie ryzyka związanego z aktywami powiązanymi z danym znaczącym tokenem powiązanym z aktywami.
47.
Emitent narusza art. 36 ust. 1, jeżeli nie zapewnia, aby rezerwa aktywów miała taką strukturę i była zarządzana w taki sposób, aby uwzględnić ryzyko płynności związane ze stałymi prawami do żądania wykupu przysługującymi posiadaczom.
48.
Emitent narusza art. 36 ust. 3, jeżeli nie zapewnia, aby rezerwa aktywów była operacyjnie oddzielona od majątku emitenta, a także od rezerwy aktywów innych tokenów powiązanych z aktywami.
49.
Emitent narusza art. 36 ust. 6, jeżeli jego organ zarządzający nie zapewnia skutecznego i ostrożnego zarządzania rezerwą aktywów.
50.
Emitent narusza art. 36 ust. 6, jeżeli nie zapewnia, aby emisji i wykupowi znaczącego tokena powiązanego z aktywami zawsze towarzyszyło odpowiadaj ące im zwiększenie lub zmniejszenie rezerwy aktywów.
51.
Emitent narusza art. 36 ust. 7, jeżeli nie ustala łącznej wartości rezerwy aktywów na podstawie cen rynkowych i jeżeli jej łączna wartość nie jest zawsze co najmniej równa łącznej wartości roszczeń wobec emitenta ze strony posiadaczy znajdującego się w obiegu znaczącego tokena powiązanego z aktywami.
52.
Emitent narusza art. 36 ust. 8, jeżeli nie posiada jasnej i szczegółowej polityki określającej mechanizm stabilizacji znaczącego tokena powiązanego z aktywami, która to polityka spełnia warunki określone w lit. a)-g) tego ustępu.
53.
Emitent narusza art. 36 ust. 9, jeżeli nie zleca niezależnego audytu rezerwy aktywów co sześć miesięcy od dnia udzielenia zezwolenia lub od dnia zatwierdzenia dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa zgodnie z art. 17.
54.
Emitent narusza art. 36 ust. 10, jeżeli nie powiadamia EUNB o wynikach audytu zgodnie z tym ustępem lub jeżeli nie publikuje wyników audytu w terminie dwóch tygodni od daty powiadomienia EUNB.
55.
Emitent narusza art. 37 ust. 1, jeżeli nie ustanawia, nie utrzymuje lub nie wdraża zasad, procedur i ustaleń umownych dotyczących przechowywania, które przez cały czas zapewniaj ą zgodność z warunkami wymienionymi w akapicie pierwszym lit. a)-e) tego ustępu.
56.
Emitent narusza art. 37 ust. 2, jeżeli - w przypadku gdy emituje co najmniej dwa znaczące tokeny powiązane z aktywami - nie posiada polityki przechowywania dla każdej puli rezerw aktywów.
57.
Emitent narusza art. 37 ust. 3, jeżeli nie zapewnia, aby aktywa rezerwowe były przechowywane w depozycie przez dostawcę usług w zakresie kryptoaktywów zapewniaj ącego przechowywanie kryptoaktywów i administrowanie nimi w imieniu klientów, przez instytucj ę kredytową lub firmę inwestycyjn ą nie później niż w terminie pięciu dni roboczych od daty emisji znaczącego tokena powiązanego z aktywami.
58.
Emitent narusza art. 37 ust. 4, jeżeli nie wykazuje się należytą fachowością, dbałością i starannością przy wyborze, wyznaczaniu i kontroli dostawców usług w zakresie kryptoaktywów, instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych wyznaczonych na powierników aktywów rezerwowych lub jeżeli nie zapewnia, aby powiernik był osobą prawną inną niż emitent.
59.
Emitent narusza art. 37 ust. 4, jeżeli nie zapewnia, aby dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, instytucje kredytowe i firmy inwestycyjne wyznaczeni na powierników aktywów rezerwowych posiadali wiedzę fachową i reputację rynkową, które są niezbędne do działania w charakterze powierników takich aktywów rezerwowych.
60.
Emitent narusza art. 37 ust. 4, jeżeli nie zapewnia w ustaleniach umownych z powiernikami ochrony przechowywanych aktywów rezerwowych przed roszczeniami wierzycieli powierników.
61.
Emitent narusza art. 37 ust. 5, jeżeli nie określa w zasadach i procedurach przechowywania kryteriów wyboru stosowanych przy wyznaczaniu dostawców usług w zakresie kryptoaktywów, instytucji kredytowych lub firm inwestycyjnych na powierników aktywów rezerwowych lub jeżeli nie określa procedury przeglądu takich wyznaczeń.
62.
Emitent narusza art. 37 ust. 5, jeżeli nie dokonuje regularnie przeglądu wyznaczenia dostawców usług w zakresie kryptoaktywów, instytucji kredytowych lub firm inwestycyjnych na powierników aktywów rezerwowych, jeżeli nie ocenia swoich ekspozycji wobec takich powierników lub nie monitoruje na bieżąco kondycji finansowej takich powierników.
63.
Emitent narusza art. 37 ust. 6, jeżeli nie zapewnia przechowywania aktywów rezerwowych zgodnie z akapitem pierwszym lit. a)-d) tego ustępu.
64.
Emitent narusza art. 37 ust. 7, jeżeli nie wyznacza dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, instytucji kredytowej lub firmy inwestycyjnej jako powiernika aktywów rezerwowych potwierdzonych umową lub jeżeli nie reguluje za pomocą takiej umowy przepływu informacji niezbędnych w celu umożliwienia emitentowi znaczącego tokena powiązanego z aktywami, dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, instytucji kredytowej i firmie inwestycyjnej realizacji ich funkcji jako powierników.
65.
Emitent narusza art. 38 ust. 1, jeżeli inwestuje rezerwy aktywów w produkty inne niż wysoce płynne instrumenty finansowe o minimalnym ryzyku rynkowym, minimalnym ryzyku kredytowym oraz minimalnym ryzyku koncentracji lub jeżeli takich inwestycji nie można upłynnić w krótkim terminie przy minimalnym negatywnym wpływie na cenę.
66.
Emitent narusza art. 38 ust. 3, jeżeli nie przechowuje, zgodnie z art. 37, instrumentów finansowych, w które zainwestowano rezerwę aktywów.
67.
Emitent narusza art. 38 ust. 4, jeżeli nie ponosi wszystkich zysków i strat oraz wszelkiego ryzyka kontrahenta lub ryzyka operacyjnego wynikających z inwestowania rezerwy aktywów.
68.
Emitent narusza art. 39 ust. 1, jeżeli nie ustanawia, nie utrzymuje lub nie wdraża jasnych i szczegółowych zasad i procedur odnośnie do stałych praw do żądania wykupu przysługujących posiadaczom znaczącego tokena powiązanego z aktywami.
69.
Emitent narusza art. 39 ust. 1 i 2, jeżeli nie zapewnia, by posiadacze znaczącego tokena powiązanego z aktywami posiadali stałe prawa do żądania wykupu zgodnie z tymi ustępami, oraz jeżeli nie ustanawia polityki dotyczącej takich stałych praw do żądania wykupu, spełniającej warunki wymienione w art. 39 ust. 2 akapit pierwszy lit. a)-e).
70.
Emitent narusza art. 39 ust. 3, jeżeli stosuje opłaty w przypadku wykupu znaczącego tokena powiązanego z aktywami.
71.
Emitent narusza art. 40, jeżeli przyznaje odsetki w odniesieniu do znaczącego tokena powiązanego z aktywami.
72.
Emitent narusza art. 45 ust. 1, jeżeli nie przyjmuje, nie wdraża lub nie prowadzi polityki wynagrodzeń promującej rozważne i skuteczne zarządzanie ryzykiem emitentów znaczących tokenów powiązanych z aktywami oraz niesprzyjającej rozluźnianiu standardów w zakresie zarządzania ryzykiem.
73.
Emitent narusza art. 45 ust. 2, jeżeli nie zapewnia, aby jego znaczący token powiązany z aktywami mógł być przechowywany przez różnych dostawców usług w zakresie kryptoaktywów posiadających zezwolenie na zapewnianie przechowywania kryptoaktywów i administrowania nimi w imieniu klientów na uczciwych, rozsądnych i niedyskryminacyjnych zasadach.
74.
Emitent narusza art. 45 ust. 3, jeżeli nie ocenia lub nie monitoruje potrzeb w zakresie płynności w celu zrealizowania zleceń wykupu znaczącego tokena powiązanego z aktywami składanych przez jego posiadaczy.
75.
Emitent narusza art. 45 ust. 3, jeżeli nie ustanawia, nie utrzymuje lub nie wdraża zasad i procedur zarządzania płynnością lub jeżeli nie zapewnia za pomocą tych zasad i procedur, aby aktywa rezerwowe miały charakteryzuj ący się odpornością profil płynności, który umożliwia emitentowi znaczącego tokena powiązanego z aktywami kontynuowanie normalnej działalności, w tym w scenariuszach zaburzenia płynności.
76.
Emitent narusza art. 45 ust. 4, jeżeli nie przeprowadza regularnie testów warunków skrajnych dotyczących płynności lub nie zaostrza wymogów dotyczących płynności na wniosek EUNB na podstawie wyników takich testów.
77.
Emitent narusza art. 46 ust. 1, jeżeli nie sporządza lub nie utrzymuje planu naprawy przewiduj ącego środki, jakie ma podjąć emitent znaczących tokenów powiązanych z aktywami, by ponownie zapewnić zgodność z wymogami mającymi zastosowanie do rezerwy aktywów w przypadkach, gdy emitent nie spełnia tych wymogów, w tym w zakresie utrzymania usług związanych z wyemitowanym znaczącym tokenem powiązanym z aktywami, terminowego przywrócenia działalności i wywiązania się z obowiązków w przypadku zdarzeń stwarzających poważne ryzyko zakłócenia działalności.
78.
Emitent narusza art. 46 ust. 1, jeżeli nie sporządza lub nie utrzymuje planu naprawy obejmuj ącego odpowiednie warunki i procedury zapewniaj ące terminow ą realizacj ę działań naprawczych oraz szeroki wachlarz możliwości naprawy, jak wymieniono w trzecim akapicie tego ustępu.
79.
Emitent narusza art. 46 ust. 2, jeżeli nie zgłasza planu naprawy EUNB i, w stosownych przypadkach, swoim organom ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji i organom nadzoru ostrożnościowego w terminie sześciu miesięcy od dnia udzielenia zezwolenia zgodnie z art. 21 lub od dnia zatwierdzenia dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa zgodnie z art. 17.
80.
Emitent narusza art. 46 ust. 2, jeżeli nie przeprowadza regularnych przeglądów lub regularnej aktualizacji planu naprawy.
81.
Emitent narusza art. 47 ust. 1, jeżeli nie sporządza lub nie utrzymuje planu operacyjnego wspierającego uporządkowany wykup każdego znaczącego tokena powiązanego z aktywami.
82.
Emitent narusza art. 47 ust. 2, jeżeli nie posiada planu wykupu, który wykazuje zdolność emitenta znaczącego tokena powiązanego z aktywami do dokonania wykupu pozostającego w obrocie wyemitowanego znaczącego tokena powiązanego z aktywami bez narażania jego posiadaczy na nadmierne straty ekonomiczne oraz bez narażania stabilności rynków aktywów rezerwowych.
83.
Emitent narusza art. 47 ust. 2, jeżeli nie posiada planu wykupu, który obejmuje ustalenia umowne, procedury lub systemy, w tym wyznaczenie tymczasowego administratora, aby zapewnić sprawiedliwe traktowanie wszystkich posiadaczy znaczącego tokena powiązanego z aktywami oraz zapewnić terminową wypłatę posiadaczom znaczącego tokena powiązanego z aktywami wpływów ze sprzedaży pozostałych aktywów rezerwowych.
84.
Emitent narusza art. 47 ust. 2, jeżeli nie posiada planu wykupu, który zapewnia ciągłość wszelkich krytycznych operacji prowadzonych przez emitenta lub dowolny podmiot zewnętrzny niezbędnych do przeprowadzenia uporządkowanego wykupu.
85.
Emitent narusza art. 47 ust. 3, jeżeli nie zgłasza planu wykupu EUNB w terminie sześciu miesięcy od dnia udzielenia zezwolenia zgodnie z art. 21 lub od dnia zatwierdzenia dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoak- tywa zgodnie z art. 17.
86.
Emitent narusza art. 47 ust. 3, jeżeli nie przeprowadza regularnych przeglądów lub regularnej aktualizacji planu wykupu.
87.
Emitent narusza art. 88 ust. 1, z wyjątkiem przypadków gdy zostały spełnione warunki określone w art. 88 ust. 2, jeżeli nie podaje możliwie najszybciej do wiadomości publicznej informacji poufnych, o których mowa w art. 87, które go bezpośrednio dotyczą, w sposób umożliwiający szybki dostęp do takich informacji oraz ich pełną, prawidłową i terminową ocenę przez ogół osób.

ZAŁĄCZNIK  VI

WYKAZ NARUSZEŃ PRZEPISÓW, O KTÓRYCH MOWA W TYTULE IV, W POWIĄZANIU Z TYTUŁEM III, W ODNIESIENIU DO EMITENTÓW ZNACZĄCYCH TOKENÓW BĘDĄCYCH E-PIENIĄDZEM

1.
Emitent narusza art. 22 ust. 1, jeżeli nie przekazuje EUNB co kwartał informacji, o których mowa w akapicie pierwszym lit. a)-d) tego ustępu, w odniesieniu do każdego znaczącego tokena będącego e-pieniądzem, denomino- wanego w walucie, która nie jest walutą urzędową państwa członkowskiego, którego wartość emisji przekracza 100 000 000 EUR.
2.
Emitent narusza art. 23 ust. 1, jeżeli nie zaprzestaje emisji znaczącego tokena będącego e-pieniądzem, denomino- wanego w walucie, która nie jest walutą urzędową państwa członkowskiego, po osiągnięciu progów przewidzianych w tym ustępie lub nie przedkłada EUNB planu w terminie 40 dni roboczych od osiągnięcia tych progów w celu zapewnienia utrzymania szacowanej w ujęciu kwartalnym średniej dziennej liczby i średniej łącznej wartości transakcji poniżej tych progów.
3.
Emitent narusza art. 23 ust. 4, jeżeli nie stosuje się do zmian planu, o których mowa w ust. 1 lit. b) tego artykułu, zgodnie z wymogami EUNB.
4.
Emitent narusza art. 35 ust. 2 niniejszego rozporządzenia, jeżeli jego fundusze własne nie składają się z pozycji i instrumentów w kapitale podstawowym Tier I, o których mowa w art. 26-30 rozporządzenia (UE) nr 575/2013, po dokonaniu w całości odliczeń zgodnie z art. 36 tego rozporz ądzenia, bez stosowania progowych wyłączeń, o których mowa w art. 46 ust. 4 i art. 48 tego rozporządzenia.
5.
Emitent narusza art. 35 ust. 3, jeżeli nie spełnia wymogu EUNB dotyczącego utrzymywania wyższej kwoty funduszy własnych w następstwie oceny przeprowadzonej zgodnie z lit. a)-g) tego ustępu.
6.
Emitent narusza art. 35 ust. 5, jeżeli nie przeprowadza regularnie testów warunków skrajnych uwzględniających groźne, choć realistyczne scenariusze finansowych warunków skrajnych, takie jak wstrz ąsy związane ze stopami procentowymi, oraz elementy pozafinansowe, takie jak ryzyko operacyjne.
7.
Emitent narusza art. 35 ust. 5, jeżeli nie spełnia wymogu EUNB dotyczącego utrzymywania wyższej kwoty funduszy własnych na podstawie wyników testów warunków skrajnych.
8.
Emitent narusza art. 36 ust. 1, jeżeli nie ustanawia lub nie utrzymuje przez cały czas rezerwy aktywów.
9.
Emitent narusza art. 36 ust. 1, jeżeli nie zapewnia, aby rezerwa aktywów miała taką strukturę i była zarządzana w taki sposób, aby zapewniała pokrycie ryzyka związanego z walutą urzędową powiązaną z danym znaczącym tokenem będącym e-pieniądzem.
10.
Emitent narusza art. 36 ust. 1, jeżeli nie zapewnia, aby rezerwa aktywów miała taką strukturę i była zarządzana w taki sposób, aby uwzględnić ryzyko płynności związane ze stałymi prawami do żądania wykupu przysługującymi posiadaczom.
11.
Emitent narusza art. 36 ust. 3, jeżeli nie zapewnia, aby rezerwa aktywów była operacyjnie oddzielona od majątku emitenta, a także od rezerwy aktywów innych tokenów będących e-pieniądzem.
12.
Emitent narusza art. 36 ust. 6, jeżeli jego organ zarządzający nie zapewnia skutecznego i ostrożnego zarządzania rezerwą aktywów.
13.
Emitent narusza art. 36 ust. 6, jeżeli nie zapewnia, aby emisji i wykupowi znaczącego tokena będącego e-pienią- dzem zawsze towarzyszyło odpowiadaj ące im zwiększenie lub zmniejszenie rezerwy aktywów.
14.
Emitent narusza art. 36 ust. 7, jeżeli nie ustala łącznej wartości rezerwy aktywów na podstawie cen rynkowych lub jeżeli nie utrzymuje jej łącznej wartości w każdym momencie co najmniej na poziomie łącznej wartości roszczeń wobec emitenta ze strony posiadaczy znajdującego się w obiegu znaczącego tokena będącego e-pieniądzem.
15.
Emitent narusza art. 36 ust. 8, jeżeli nie określa jasnej i szczegółowej polityki określającej mechanizm stabilizacji znaczącego tokena będącego e-pieniądzem, która to polityka spełnia warunki określone w lit. a)-g) tego ustępu.
16.
Emitent narusza art. 36 ust. 9, jeżeli nie zleca niezależnego audytu rezerwy aktywów co sześć miesięcy od dnia rozpoczęcia oferty publicznej lub dopuszczenia do obrotu.
17.
Emitent narusza art. 36 ust. 10, jeżeli nie powiadamia EUNB o wynikach audytu zgodnie z tym ustępem lub jeżeli nie publikuje wyników audytu w terminie dwóch tygodni od daty powiadomienia EUNB.
18.
Emitent narusza art. 37 ust. 1, jeżeli nie ustanawia, nie utrzymuje lub nie wdraża zasad, procedur i ustaleń umownych dotyczących przechowywania, które przez cały czas zapewniają zgodność z warunkami wymienionymi w akapicie pierwszym lit. a)-e) tego ustępu.
19.
Emitent narusza art. 37 ust. 2, jeżeli - w przypadku gdy emituje co najmniej dwa znaczące tokeny będące e-pieniądzem - nie posiada polityki przechowywania dla każdej puli rezerw aktywów.
20.
Emitent narusza art. 37 ust. 3, jeżeli nie zapewnia, aby aktywa rezerwowe były przechowywane w depozycie przez dostawcę usług w zakresie kryptoaktywów zapewniaj ącego przechowywanie kryptoaktywów i administrowanie nimi w imieniu klientów, przez instytucj ę kredytową lub firmę inwestycyjn ą nie później niż w terminie pięciu dni roboczych od emisji znaczącego tokena będącego e-pieniądzem.
21.
Emitent narusza art. 37 ust. 4, jeżeli nie wykazuje się należytą fachowością, dbałością i staranno ścią przy wyborze, wyznaczaniu i kontroli dostawców usług w zakresie kryptoaktywów, instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych wyznaczonych na powierników aktywów rezerwowych lub jeżeli nie zapewnia, aby powiernik był osobą prawną inną niż emitent.
22.
Emitent narusza art. 37 ust. 4, jeżeli nie zapewnia, aby dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, instytucje kredytowe i firmy inwestycyjne wyznaczeni na powierników aktywów rezerwowych posiadali wiedzę fachową i reputacj ę rynkową, które są niezbędne do działania w charakterze powierników takich aktywów rezerwowych.
23.
Emitent narusza art. 37 ust. 4, jeżeli nie zapewnia w ustaleniach umownych z powiernikami ochrony przechowywanych aktywów rezerwowych przed roszczeniami wierzycieli powierników.
24.
Emitent narusza art. 37 ust. 5, jeżeli nie określa w zasadach i procedurach przechowywania kryteriów wyboru stosowanych przy wyznaczaniu dostawców usług w zakresie kryptoaktywów, instytucji kredytowych lub firm inwestycyjnych na powierników aktywów rezerwowych lub jeżeli nie określae procedury przeglądu takich wyznaczeń.
25.
Emitent narusza art. 37 ust. 5, jeżeli nie dokonuje regularnie przeglądu wyznaczenia dostawców usług w zakresie kryptoaktywów, instytucji kredytowych lub firm inwestycyjnych na powierników aktywów rezerwowych oraz jeżeli nie ocenia swoich ekspozycji wobec takich powierników lub nie monitoruje na bieżąco kondycji finansowej takich powierników.
26.
Emitent narusza art. 37 ust. 6, jeżeli nie zapewnia przechowywania aktywów rezerwowych zgodnie z akapitem pierwszym lit. a)-d) tego ustępu.
27.
Emitent narusza art. 37 ust. 7, jeżeli nie wyznacza dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, instytucji kredytowej lub firmy inwestycyjnej jako powiernika aktywów rezerwowych potwierdzonych umową lub jeżeli nie reguluje za pomocą takiej umowy przepływu informacji niezbędnych w celu umożliwienia emitentowi znaczącego tokena będącego e-pieniądzem oraz dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, instytucji kredytowej i firmie inwestycyjnej realizacji ich funkcji jako powierników.
28.
Emitent narusza art. 38 ust. 1, jeżeli inwestuje aktywa rezerwowe w produkty inne niż wysoce płynne instrumenty finansowe o minimalnym ryzyku rynkowym, minimalnym ryzyku kredytowym oraz minimalnym ryzyku koncentracji lub jeżeli takich inwestycji nie można upłynnić w krótkim terminie przy minimalnym negatywnym wpływie na cenę.
29.
Emitent narusza art. 38 ust. 3, jeżeli nie przechowuje, zgodnie z art. 37, instrumentów finansowych, w które zainwestowano rezerwę aktywów.
30.
Emitent narusza art. 38 ust. 4, jeżeli nie ponosi wszystkich zysków i strat oraz wszelkiego ryzyka kontrahenta lub ryzyka operacyjnego wynikających z inwestowania rezerwy aktywów.
31.
Emitent narusza art. 45 ust. 1, jeżeli nie przyjmuje, nie wdraża lub nie prowadzi polityki wynagrodzeń promującej rozważne i skuteczne zarządzanie ryzykiem emitentów znaczących tokenów będących e-pieniądzem oraz niesprzyjającej rozluźnianiu standardów w zakresie zarządzania ryzykiem.
32.
Emitent narusza art. 45 ust. 2, jeżeli nie zapewnia, aby jego znaczący token będący e-pieniądzem mógł być przechowywany przez różnych dostawców usług w zakresie kryptoaktywów posiadaj ących zezwolenie na zapewnianie przechowywania kryptoaktywów i administrowania nimi w imieniu klientów na uczciwych, rozsądnych i niedyskryminacyjnych zasadach.
33.
Emitent narusza art. 45 ust. 3, jeżeli nie ocenia ani nie monitoruje potrzeb w zakresie płynności w celu zrealizowania zleceń wykupu znaczącego tokena będącego e-pieniądzem składanych przez jego posiadaczy.
34.
Emitent narusza art. 45 ust. 3, jeżeli nie ustanawia, nie utrzymuje lub nie wdraża zasad i procedur zarządzania płynnością lub jeżeli nie zapewnia za pomocą tych zasad i procedur, aby aktywa rezerwowe miały charakteryzuj ący się odpornością profil płynności, który umożliwia emitentowi znaczącego tokena będącego e-pieniądzem kontynuowanie normalnej działalności, w tym w scenariuszach zaburzenia płynności.
35.
Emitent narusza art. 45 ust. 4, jeżeli nie przeprowadza regularnie testów warunków skrajnych dotyczących płynności lub nie zaostrza wymogów dotyczących płynności na wniosek EUNB na podstawie wyników takich testów.
36.
Emitent narusza art. 45 ust. 5, jeżeli nie przestrzega przez cały czas wymogu w zakresie funduszy własnych.
37.
Emitent narusza art. 46 ust. 1, jeżeli nie sporządza i nie utrzymuje planu naprawy przewiduj ącego środki, jakie ma podjąć emitent znaczących tokenów będących e-pieniądzem, by ponownie zapewnić zgodność z wymogami mającymi zastosowanie do rezerwy aktywów w przypadkach, gdy emitent nie spełnia tych wymogów, w tym w zakresie utrzymania usług związanych z wyemitowanym znaczącym tokenem będącym e-pieniądzem, terminowego przywrócenia działalności i wywiązania się z obowiązków w przypadku zdarzeń stwarzających poważne ryzyko zakłócenia działalności.
38.
Emitent narusza art. 46 ust. 1, jeżeli nie sporządza lub nie utrzymuje planu naprawy obejmującego odpowiednie warunki i procedury zapewniające terminową realizację działań naprawczych oraz szeroki wachlarz możliwości naprawy, jak wymieniono w akapicie trzecim lit. a), b) i c) tego ustępu.
39.
Emitent narusza art. 46 ust. 2, jeżeli nie zgłasza planu naprawy EUNB i, w stosownych przypadkach, swoim organom ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji i organom nadzoru ostrożnościowego w terminie sześciu miesięcy od dnia rozpoczęcia oferty publicznej lub dopuszczenia do obrotu.
40.
Emitent narusza art. 46 ust. 2, jeżeli nie przeprowadza regularnych przeglądów lub regularnej aktualizacji planu naprawy.
41.
Emitent narusza art. 47 ust. 1, jeżeli nie sporządza lub nie utrzymuje planu operacyjnego wspierającego uporządkowany wykup każdego znaczącego tokena będącego e-pieniądzem.
42.
Emitent narusza art. 47 ust. 2, jeżeli nie posiada planu wykupu, który wykazuje zdolność emitenta znaczącego tokena będącego e-pieniądzem do dokonania wykupu pozostaj ącego w obrocie wyemitowanego znaczącego tokena będącego e-pieniądzem bez narażania jego posiadaczy na nadmierne straty ekonomiczne oraz bez narażania stabilności rynków aktywów rezerwowych.
43.
Emitent narusza art. 47 ust. 2, jeżeli nie posiada planu wykupu, który obejmuje ustalenia umowne, procedury lub systemy, w tym wyznaczenie tymczasowego administratora, aby zapewnić sprawiedliwe traktowanie wszystkich posiadaczy znaczącego tokena będącego e-pieniądzem oraz zapewnić terminową wypłatę posiadaczom znaczącego tokena będącego e-pieniądzem wpływów ze sprzedaży pozostałych aktywów rezerwowych.
44.
Emitent narusza art. 47 ust. 2, jeżeli nie posiada planu wykupu, który zapewnia ciągłość wszelkich krytycznych operacji prowadzonych przez emitentów lub dowolne podmioty zewnętrzne niezbędnych do przeprowadzenia uporządkowanego wykupu.
45.
Emitent narusza art. 47 ust. 3, jeżeli nie zgłasza planu wykupu EUNB w terminie sześciu miesięcy od dnia rozpoczęcia oferty publicznej lub dopuszczenia do obrotu.
46.
Emitent narusza art. 47 ust. 3, jeżeli nie przeprowadza regularnych przeglądów lub regularnej aktualizacji planu wykupu.
1 Dz.U. C 152 z 29.4.2021, s. 1.
2 Dz.U. C 155 z 30.4.2021, s. 31.
3 Stanowisko Parlamentu Europejskiego z 20 kwietnia 2023 r. (dotychczas nieopublikowane w Dzienniku Urzędowym) oraz decyzja Rady z dnia 16 maja 2023 r.
4 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE z dnia 15 maja 2014 r. w sprawie rynków instrumentów finansowych oraz zmieniająca dyrektywę 2002/92/WE i dyrektywę 2011/61/UE (Dz.U. L 173 z 12.6.2014, s. 349).
5 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1095/2010 z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie ustanowienia Europejskiego Urzędu Nadzoru (Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych), zmiany decyzji nr 716/2009/WE i uchylenia decyzji Komisji 2009/77/WE (Dz.U. L 331 z 15.12.2010, s. 84).
6 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1093/2010 z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie ustanowienia Europejskiego Urzędu Nadzoru (Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego), zmiany decyzji nr 716/2009/WE oraz uchylenia decyzji Komisji 2009/78/WE (Dz.U. L 331 z 15.12.2010, s. 12).
7 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/49/UE z dnia 16 kwietnia 2014 r. w sprawie systemów gwarancji depozytów (Dz.U. L 173 z 12.6.2014, s. 149).
8 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2366 z dnia 25 listopada 2015 r. w sprawie usług płatniczych w ramach rynku wewnętrznego, zmieniająca dyrektywy 2002/65/WE, 2009/110/WE, 2013/36/UE i rozporządzenie (UE) nr 1093/2010 oraz uchylająca dyrektywę 2007/64/WE (Dz.U. L 337 z 23.12.2015, s. 35).
9 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/2402 z dnia 12 grudnia 2017 r. w sprawie ustanowienia ogólnych ram dla sekurytyzacji oraz utworzenia szczególnych ram dla prostych, przejrzystych i standardowych sekurytyzacji, a także zmieniające dyrektywy 2009/65/WE, 2009/138/WE i 2011/61/UE oraz rozporządzenia (WE) nr 1060/2009 i (UE) nr 648/2012 (Dz.U. L 347 z 28.12.2017, s. 35).
10 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/110/WE z dnia 16 września 2009 r. w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje pieniądza elektronicznego oraz nadzoru ostrożnościowego nad ich działalnością, zmieniająca dyrektywy 2005/60/WE i 2006/48/WE oraz uchylająca dyrektywę 2000/46/WE (Dz.U. L 267 z 10.10.2009, s. 7). w jakim te kryptoaktywa mogą być wykorzystywane do celów finansowych, ograniczaj ąc tym samym ryzyko dla posiadaczy i systemu finansowego oraz uzasadniaj ąc ich wyłączenie z zakresu stosowania niniejszego rozporządzenia.
11 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1094/2010 z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie ustanowienia Europejskiego Urzędu Nadzoru (Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych), zmiany decyzji nr 716/2009/WE i uchylenia decyzji Komisji 2009/79/WE (Dz.U. L 331 z 15.12.2010, s. 48).
12 Rozporządzenie Rady (UE) nr 1024/2013 z dnia 15 października 2013 r. powierzające Europejskiemu Bankowi Centralnemu szczególne zadania w odniesieniu do polityki związanej z nadzorem ostrożnościowym nad instytucjami kredytowymi (Dz.U. L 287 z 29.10.2013, s. 63).
13 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/36/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie warunków dopuszczenia instytucji kredytowych do działalności oraz nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi i firmami inwestycyjnymi, zmieniająca dyrektywę 2002/87/WE i uchylająca dyrektywy 2006/48/WE oraz 2006/49/WE (Dz.U. L 176 z 27.6.2013, s. 338).
14 Dyrektywa 2005/29/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 maja 2005 r. dotycząca nieuczciwych praktyk handlowych stosowanych przez przedsiębiorstwa wobec konsumentów na rynku wewnętrznym oraz zmieniająca dyrektywę Rady 84/450/EWG, dyrektywy 97/7/WE, 98/27/WE i 2002/65/WE Parlamentu Europejskiego i Rady oraz rozporządzenie (WE) nr 2006/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady ("Dyrektywa o nieuczciwych praktykach handlowych") (Dz.U. L 149 z 11.6.2005, s. 22).
15 Dyrektywa Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich (Dz.U. L 95 z 21.4.1993, s. 29).
16 Dyrektywa 2002/65/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 września 2002 r. dotycząca sprzedaży konsumentom usług finansowych na odległość oraz zmieniająca dyrektywę Rady 90/619/EWG oraz dyrektywy 97/7/WE i 98/27/WE (Dz.U. L 271 z 9.10.2002, s. 16).
17 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożno- ściowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zmieniające rozporządzenie (UE) nr 648/2012 (Dz.U. L 176 z 27.6.2013, s. 1).
18 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego 2014/59/UE z dnia 15 maja 2014 r. ustanawiająca ramy na potrzeby prowadzenia działań naprawczych oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w odniesieniu do instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych oraz zmieniająca dyrektywę Rady 82/891/EWG i dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/24/WE, 2002/47/WE, 2004/25/WE, 2005/56/WE, 2007/36/WE, 2011/35/UE, 2012/30/UE i 2013/36/EU oraz rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1093/2010 i (UE) nr 648/2012 (Dz.U. L 173 z 12.6.2014, s. 190).
19 Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 806/2014 z dnia 15 lipca 2014 r. ustanawiające jednolite zasady i jednolitą procedurę restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji instytucji kredytowych i niektórych firm inwestycyjnych w ramach jednolitego mechanizmu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz jednolitego funduszu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz zmieniające rozporządzenie (UE) nr 1093/2010 (Dz.U. L 225 z 30.7.2014, s. 1).
20 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/849 z dnia 20 maja 2015 r. w sprawie zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu, zmieniaj ąca rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 i uchylająca dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2005/60/WE oraz dyrektywę Komisji 2006/70/WE (Dz.U. L 141 z 5.6.2015, s. 73).
21 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 596/2014 z dnia 16 kwietnia 2014 r. w sprawie nadużyć na rynku (rozporządzenie w sprawie nadużyć na rynku) oraz uchylające dyrektywę 2003/6/WE Parlamentu Europejskiego i Rady i dyrektywy Komisji 2003/124/WE, 2003/125/WE i 2004/72/WE (Dz.U. L 173 z 12.6.2014, s. 1).
22 Dz.U. L 123 z 12.5.2016, s. 1. nabycia znacznego pakietu akcji lub znacznych udziałów w dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów; odpowiednich rozwiązań, systemów i procedur monitorowania i wykrywania nadużyć na rynku, wzoru zgłoszenia na potrzeby zgłaszania podejrzeń nadużycia na rynku oraz procedury koordynacji między odpowiednimi właściwymi organami w celu wykrywania nadużyć na rynku; informacji wymienianych między właściwymi organami; wzoru porozumień o współpracy między właściwymi organami państw członkowskich i odpowiednimi właściwymi organami państw trzecich; danych niezbędnych do celów klasyfikacji dokumentów informacyjnych dotyczących kryptoaktywów w rejestrze ESMA oraz praktycznych kwestii służących zapewnieniu, by dane takie nadawały się do odczytu maszynowego; warunków uznawania niektórych członków kolegium organów nadzoru dla emitentów znaczących tokenów powiązanych z aktywami i emitentów znaczących tokenów będących e- pieniądzem za najistotniejszych w ich kategorii oraz warunków, na jakich uznaje się, że tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące e-pieniądzem są wykorzystywane na dużą skalę do celów kwalifikowania niektórych członków tego kolegium, jak również szczegółowych informacji na temat praktycznych ustaleń dotyczących funkcjonowania tego kolegium. Komisja powinna przyjmować te regulacyjne standardy techniczne w drodze aktów delegowanych zgodnie z art. 290 TFUE oraz zgodnie z odpowiednio art. 10-14 rozporządzeń (UE) nr 1093/2010 i (UE) nr 1095/2010.
23 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z dnia 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii (Dz.U. L 305 z 26.11.2019, s. 17).
24 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz.U. L 119 z 4.5.2016, s. 1).
25 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1725 z dnia 23 października 2018 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych przez instytucje, organy i jednostki organizacyjne Unii i swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia rozporządzenia (WE) nr 45/2001 i decyzji nr 1247/2002/WE (Tekst mający znaczenie dla EOG) (Dz.U. L 295 z 21.11.2018, s. 39).
26 Dz.U. C 337 z 23.8.2021, s. 4.
27 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/138/WE z dnia 25 listopada 2009 r. w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Wypłacalność II) (Dz.U. L 335 z 17.12.2009, s. 1).
28 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/2341 z dnia 14 grudnia 2016 r. w sprawie działalności instytucji pracowniczych programów emerytalnych oraz nadzoru nad takimi instytucjami (IORP) (Dz.U. L 354 z 23.12.2016, s. 37).
29 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1238 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie ogólnoeuropejskiego indywidualnego produktu emerytalnego (OIPE) (Dz.U. L 198 z 25.7.2019, s. 1).
30 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.U. L 166 z 30.4.2004, s. 1).
31 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. dotyczące wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.U. L 284 z 30.10.2009, s. 1).
32 Dyrektywa 2004/109/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 grudnia 2004 r. w sprawie harmonizacji wymogów dotyczących przejrzystości informacji o emitentach, których papiery wartościowe dopuszczane są do obrotu na rynku regulowanym oraz zmieniająca dyrektywę 2001/34/WE (Dz.U. L 390 z 31.12.2004, s. 38).
33 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) (Dz.U. L 302 z 17.11.2009, s. 32).
34 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/61/UE z dnia 8 czerwca 2011 r. w sprawie zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zmiany dyrektyw 2003/41/WE i 2009/65/WE oraz rozporządzeń (WE) nr 1060/2009 i (UE) nr 1095/2010 (Dz.U. L 174 z 1.7.2011, s. 1).
35 Dyrektywa 97/9/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 3 marca 1997 r. w sprawie systemów rekompensat dla inwestorów (Dz.U. L 84 z 26.3.1997, s. 22).
36 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1129 z dnia 14 czerwca 2017 r. w sprawie prospektu, który ma być publikowany w związku z ofertą publiczną papierów wartościowych lub dopuszczeniem ich do obrotu na rynku regulowanym oraz uchylenia dyrektywy 2003/71/WE (Dz.U. L 168 z 30.6.2017, s. 12).
37 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2554 z dnia 14 grudnia 2022 r. w sprawie operacyjnej odporności cyfrowej sektora finansowego i zmieniające rozporządzenia (WE) nr 1060/2009, (UE) nr 648/2012, (UE) nr 600/2014, (UE) nr 909/2014 i (UE) 2016/1011 (Dz.U. L 333 z 27.12.2022, s. 1).
38 Art. 34 ust. 13 lit. b) zmieniona przez sprostowanie z dnia 30 października 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.90658) zmieniające nin. rozporządzenie z dniem 29 czerwca 2023 r.
39 Art. 34 ust. 13 lit. c) zmieniona przez sprostowanie z dnia 30 października 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.90658) zmieniające nin. rozporządzenie z dniem 29 czerwca 2023 r.
40 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1131 z dnia 14 czerwca 2017 r. w sprawie funduszy rynku pieniężnego (Dz.U. L 169 z 30.6.2017, s. 8).
41 Dyrektywa 2002/47/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 6 czerwca 2002 r. w sprawie uzgodnień dotyczących zabezpieczeń finansowych (Dz.U. L 168 z 27.6.2002, s. 43).
42 Dyrektywa Komisji 2006/73/WE z dnia 10 sierpnia 2006 r. wprowadzająca środki wykonawcze do dyrektywy 2004/39/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do wymogów organizacyjnych i warunków prowadzenia działalności przez przedsiębiorstwa inwestycyjne oraz pojęć zdefiniowanych na potrzeby tejże dyrektywy (Dz.U. L 241 z 2.9.2006, s. 26).
43 Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2015/61 z dnia 10 października 2014 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 w odniesieniu do wymogu pokrycia wypływów netto dla instytucji kredytowych (Dz.U. L 11 z 17.1.2015, s. 1).
44 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek, zmieniająca dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/43/WE oraz uchylająca dyrektywy Rady 78/660/EWG i 83/349/EWG (Dz.U. L 182 z 29.6.2013, s. 19).
45 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/1925 z dnia 14 września 2022 r. w sprawie kontestowalnych i uczciwych rynków w sektorze cyfrowym oraz zmiany dyrektyw (UE) 2019/1937 i (UE) 2020/1828 (akt o rynkach cyfrowych) (Dz.U. L 265 z 12.10.2022, s. 1).
46 Art. 45 ust. 4 zmieniony przez sprostowanie z dnia 2 maja 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.90275) zmieniające nin. rozporządzenie z dniem 29 czerwca 2023 r.
47 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/23 z dnia 16 grudnia 2020 r. w sprawie ram na potrzeby prowadzenia działań naprawczych oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w odniesieniu do kontrahentów centralnych oraz zmieniające rozporządzenia (UE) nr 1095/2010, (UE) nr 648/2012, (UE) nr 600/2014, (UE) nr 806/2014 i (UE) 2015/2365 oraz dyrektywy 2002/47/WE, 2004/25/WE, 2007/36/WE, 2014/59/UE i (UE) 2017/1132 (Dz.U. L 22 z 22.1.2021, s. 1).
48 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 909/2014 z dnia 23 lipca 2014 r. w sprawie usprawnienia rozrachunku papierów wartościowych w Unii Europejskiej i w sprawie centralnych depozytów papierów wartościowych, zmieniaj ące dyrektywy 98/26/WE i 2014/65/UE oraz rozporządzenie (UE) nr 236/2012 (Dz.U. L 257 z 28.8.2014, s. 1).
49 Art. 62 ust. 2 lit. i) zmieniona przez sprostowanie z dnia 30 października 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.90658) zmieniające nin. rozporządzenie z dniem 29 czerwca 2023 r.
50 Art. 81 ust. 15 lit. a) zmieniona przez sprostowanie z dnia 2 maja 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.90275) zmieniające nin. rozporządzenie z dniem 29 czerwca 2023 r.
51 Art. 92 ust. 2 zmieniony przez sprostowanie z dnia 2 maja 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.90275) zmieniające nin. rozporządzenie z dniem 29 czerwca 2023 r.
52 Art. 110a dodany przez art. 18 rozporządzenia nr 2023/2869 z dnia 13 grudnia 2023 r. (Dz.U.UE.L.2023.2869) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 9 stycznia 2024 r.
53 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/2859 z dnia 13 grudnia 2023 r. w sprawie ustanowienia europejskiego pojedynczego punktu dostępu zapewniającego scentralizowany dostęp do publicznie dostępnych informacji mających znaczenie dla usług finansowych, rynków kapitałowych i zrównoważonego rozwoju (Dz.U. L, 2023/ 2859, 20.12.2023, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2023/2859/oj).
54 Art. 111 ust. 1 zmieniony przez sprostowanie z dnia 2 maja 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.90275) zmieniające nin. rozporządzenie z dniem 29 czerwca 2023 r.
55 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2033 z dnia 27 listopada 2019 r. w sprawie wymogów ostrożno- ściowych dla firm inwestycyjnych oraz zmieniające rozporządzenia (UE) nr 1093/2010, (UE) nr 575/2013, (UE) nr 600/2014 i (UE) nr 806/2014 (Dz.U. L 314 z 5.12.2019, s. 1).
56 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2034 z dnia 27 listopada 2019 r. w sprawie nadzoru ostrożnościowego nad firmami inwestycyjnymi oraz zmieniająca dyrektywy 2002/87/WE, 2009/65/WE, 2011/61/UE, 2013/36/UE, 2014/59/UE i 2014/65/UE (Dz.U. L 314 z 5.12.2019, s. 64).
57 Art. 143 ust. 6 zmieniony przez sprostowanie z dnia 30 października 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.90658) zmieniające nin. rozporządzenie z dniem 29 czerwca 2023 r.
* Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie umów o kredyt konsumencki oraz uchylająca dyrektywę Rady 87/102/EWG (Dz.U. L 133 z 22.5.2008, s. 66).
**) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zmieniaj ące rozporządzenie (UE) nr 648/2012 (Dz.U. L 176 z 27.6.2013, s. 1).
***) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/36/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie warunków dopuszczenia instytucji kredytowych do działalności oraz nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi, zmieniająca dyrektywę 2002/87/WE i uchylająca dyrektywy 2006/48/WE oraz 2006/49/WE (Dz.U. L 176 z 27.6.2013, s. 338).
****) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/49/UE z dnia 16 kwietnia 2014 r. w sprawie systemów gwarancji depozytów (Dz.U. L 173 z 12.6.2014, s. 149).
*****) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/92/UE z dnia 23 lipca 2014 r. w sprawie porównywalności opłat związanych z rachunkami płatniczymi, przenoszenia rachunku płatniczego oraz dostępu do podstawowego rachunku płatniczego (Dz.U. L 257 z 28.8.2014, s. 214).
******) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2366 z dnia 25 listopada 2015 r. w sprawie usług płatniczych w ramach rynku wewnętrznego, zmieniająca dyrektywy 2002/65/WE, 2009/110/WE, 2013/36/UE i rozporządzenie (UE) nr 1093/2010 oraz uchylająca dyrektywę 2007/64/WE (Dz.U. L 337 z 23.12.2015, s. 35).
*******) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1114 z dnia 31 maja 2023 r. w sprawie rynków kryptoaktywów oraz zmiany rozporządzeń (UE) nr 1093/2010 i (UE) nr 1095/2010 oraz dyrektyw 2013/36/UE i (UE) 2019/1937 (Dz.U. L 150 z 9.6.2023, s. 40).
********) Rozporządzenie Rady (UE) nr 1024/2013 z dnia 15 października 2013 r. powierzające Europejskiemu Bankowi Centralnemu szczególne zadania w odniesieniu do polityki związanej z nadzorem ostrożnościowym nad instytucjami kredytowymi (Dz.U. L 287 z 29.10.2013, s. 63).".
* Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/61/UE z dnia 8 czerwca 2011 r. w sprawie zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zmiany dyrektyw 2003/41/WE i 2009/65/WE oraz rozporządzeń (WE) nr 1060/2009 i (UE) nr 1095/2010 (Dz.U. L 174 z 1.7.2011, s. 1).
**) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE z dnia 15 maja 2014 r. w sprawie rynków instrumentów finansowych oraz zmieniająca dyrektywę 2002/92/WE i dyrektywę 2011/61/UE (Dz.U. L 173 z 12.6.2014, s. 349).
***) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1129 z dnia 14 czerwca 2017 r. w sprawie prospektu, który ma być publikowany w związku z ofertą publiczną papierów wartościowych lub dopuszczeniem ich do obrotu na rynku regulowanym oraz uchylenia dyrektywy 2003/71/WE (Dz.U. L 168 z 30.6.2017, s. 12).
****) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1114 z dnia 31 maja 2023 r. w sprawie rynków kryptoaktywów oraz zmiany rozporządzeń (UE) nr 1093/2010 i (UE) nr 1095/2010 oraz dyrektyw 2013/36/UE i (UE) 2019/1937 (Dz.U. L 150 z 9.6.2023, s. 40).".
* Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1114 z dnia 31 maja 2023 r. w sprawie rynków kryp- toaktywów oraz zmiany rozporządzeń (UE) nr 1093/2010 i (UE) nr 1095/2010 oraz dyrektyw 2013/36/UE i (UE) 2019/1937 (Dz.U. L 150 z 9.6.2023, s. 40).".

Zmiany w prawie

Stosunek prezydenta Dudy do wolnej Wigilii "uległ zawieszeniu"

Prezydent Andrzej Duda powiedział w czwartek, że ubolewa, że w sprawie ustawy o Wigilii wolnej od pracy nie przeprowadzono wcześniej konsultacji z prawdziwego zdarzenia. Jak dodał, jego stosunek do ustawy "uległ niejakiemu zawieszeniu". Wyraził ubolewanie nad tym, że pomimo wprowadzenia wolnej Wigilii, trzy niedziele poprzedzające święto mają być dniami pracującymi. Ustawa czeka na podpis prezydenta.

kk/pap 12.12.2024
ZUS: Renta wdowia - wnioski od stycznia 2025 r.

Od Nowego Roku będzie można składać wnioski o tzw. rentę wdowią, która dotyczy ustalenia zbiegu świadczeń z rentą rodzinną. Renta wdowia jest przeznaczona dla wdów i wdowców, którzy mają prawo do co najmniej dwóch świadczeń emerytalno-rentowych, z których jedno stanowi renta rodzinna po zmarłym małżonku. Aby móc ją pobierać, należy jednak spełnić określone warunki.

Grażyna J. Leśniak 20.11.2024
Zmiany w składce zdrowotnej od 1 stycznia 2026 r. Rząd przedstawił założenia

Przedsiębiorcy rozliczający się według zasad ogólnych i skali podatkowej oraz liniowcy będą od 1 stycznia 2026 r. płacić składkę zdrowotną w wysokości 9 proc. od 75 proc. minimalnego wynagrodzenia, jeśli będą osiągali w danym miesiącu dochód do wysokości 1,5-krotności przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez prezesa GUS. Będzie też dodatkowa składka w wysokości 4,9 proc. od nadwyżki ponad 1,5-krotność przeciętnego wynagrodzenia, a liniowcy stracą możliwość rozliczenia zapłaconych składek w podatku dochodowym.

Grażyna J. Leśniak 18.11.2024
Prezydent podpisał nowelę ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności

Usprawnienie i zwiększenie efektywności systemu wdrażania Rozwoju Lokalnego Kierowanego przez Społeczność (RLKS) przewiduje ustawa z dnia 11 października 2024 r. o zmianie ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności. Jak poinformowała w czwartek Kancelaria Prezydenta, Andrzej Duda podpisał ją w środę, 13 listopada. Ustawa wejdzie w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 14.11.2024
Do poprawki nie tylko emerytury czerwcowe, ale i wcześniejsze

Problem osób, które w latach 2009-2019 przeszły na emeryturę w czerwcu, przez co - na skutek niekorzystnych zasad waloryzacji - ich świadczenia były nawet o kilkaset złotych niższe od tych, jakie otrzymywały te, które przeszły na emeryturę w kwietniu lub w maju, w końcu zostanie rozwiązany. Emerytura lub renta rodzinna ma - na ich wniosek złożony do ZUS - podlegać ponownemu ustaleniu wysokości. Zdaniem prawników to dobra regulacja, ale równie ważna i paląca jest sprawa wcześniejszych emerytur. Obie powinny zostać załatwione.

Grażyna J. Leśniak 06.11.2024
Bez konsultacji społecznych nie będzie nowego prawa

Już od jutra rządowi trudniej będzie, przy tworzeniu nowego prawa, omijać proces konsultacji publicznych, wykorzystując w tym celu projekty poselskie. W czwartek, 31 października, wchodzą w życie zmienione przepisy regulaminu Sejmu, które nakazują marszałkowi Sejmu kierowanie projektów poselskich do konsultacji publicznych i wymagają sporządzenia do nich oceny skutków regulacji. Każdy obywatel będzie mógł odtąd zgłosić własne uwagi do projektów poselskich, korzystając z Systemu Informacyjnego Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 30.10.2024
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.UE.L.2023.150.40

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Rozporządzenie 2023/1114 w sprawie rynków kryptoaktywów oraz zmiany rozporządzeń (UE) nr 1093/2010 i (UE) nr 1095/2010 oraz dyrektyw 2013/36/UE i (UE) 2019/1937
Data aktu: 31/05/2023
Data ogłoszenia: 09/06/2023
Data wejścia w życie: 30/06/2024, 30/12/2024, 29/06/2023