a także mając na uwadze, co następuje:(1) Rozporządzeniem (UE) nr 1308/2013 uchylono i zastąpiono rozporządzenie Rady (WE) nr 1234/2007 2 . W części II tytuł II rozdział I sekcja 1 rozporządzenia (UE) nr 1308/2013 ustanowiono przepisy dotyczące norm handlowych w odniesieniu do oliwy z oliwek i uprawniono Komisję do przyjmowania aktów delegowanych i wykonawczych w tym zakresie. W celu zapewnienia sprawnego funkcjonowania rynku oliwy z oliwek w nowych ramach prawnych niektóre przepisy muszą zostać przyjęte w drodze takich aktów. Akty te powinny zastąpić rozporządzenie Komisji (EWG) nr 2568/91 3 i rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 29/2012 4 , które należy w związku z tym uchylić.
(2) Oliwa z oliwek posiada określone właściwości organoleptyczne oraz odżywcze, które, biorąc pod uwagę jej koszty produkcji, wyznaczają jej miejsce na rynku stosunkowo wysokich cen w porównaniu z większością innych tłuszczów roślinnych. W związku z tą sytuacją rynkową należy ustanowić normy handlowe w odniesieniu do oliwy z oliwek, które gwarantują jakość produktów i skutecznie zwalczają nadużycia. Należy również usprawnić skuteczne monitorowanie norm handlowych. W tym celu należy zatem ustanowić przepisy szczególne.
(3) Doświadczenia zdobyte w ciągu ostatniej dekady podczas wdrażania unijnych norm handlowych w odniesieniu do oliwy z oliwek oraz wdrażania kontroli zgodności pokazują, że niektóre aspekty ram regulacyjnych wymagają uproszczenia i doprecyzowania.
(4) W celu rozróżnienia różnych kategorii oliwy z oliwek należy określić właściwości fizyczne i chemiczne każdej kategorii oliwy z oliwek oraz właściwości organoleptyczne oliwy z oliwek z pierwszego tłoczenia, aby zagwarantować czystość i jakość danych produktów.
(5) Aby nie wprowadzać konsumentów w błąd i nie tworzyć nieuczciwej konkurencji na rynku oliwy z oliwek, należy zezwolić na mieszanie z innymi olejami roślinnymi lub włączanie do środków spożywczych tylko tych kategorii oliwy z oliwek, które mogą być sprzedawane konsumentowi końcowemu. W celu uwzględnienia zróżnicowanej sytuacji państwa członkowskie powinny mieć możliwość zakazania produkcji takich mieszanek na ich terytorium.
(6) W celu zagwarantowania autentyczności sprzedawanej oliwy z oliwek, opakowanie dla sprzedaży detalicznej powinno być małe i mieć odpowiedni system zamknięcia. Jednakże państwa członkowskie powinny mieć prawo zatwierdzania większych opakowań dla zakładów żywienia zbiorowego.
(7) Aby pomóc konsumentowi w wyborze produktu, konieczna jest dobra czytelność oznaczeń obowiązkowych, które mają znajdować się na etykiecie. Należy zatem ustanowić zasady dotyczące czytelności oraz grupowania obowiązkowych informacji w głównym polu widzenia.
(8) Nazwy kategorii oliwy z oliwek powinny odpowiadać opisom oliwy z oliwek wprowadzanej do obrotu w każdym państwie członkowskim, w handlu wewnątrzunijnym i w handlu z państwami trzecimi, jak określono w części VIII załącznika VII do rozporządzenia (UE) nr 1308/2013.
(9) Liczne badania naukowe wykazały niekorzystny wpływ światła i ciepła na jakość oliwy z oliwek. Aby umożliwić konsumentowi dostęp do odpowiedniej informacji o optymalnych warunkach przechowywania, należy zatem jednoznacznie określić na etykiecie szczegółowe warunki przechowywania.
(10) Wskutek tradycji rolniczych oraz lokalnych praktyk wytłaczania i sporządzania mieszanek, nadająca się do bezpośredniego obrotu oliwa z oliwek z pierwszego tłoczenia może mieć zupełnie inny smak i jakość, w zależności od miejsca jej pochodzenia. Może to spowodować różnice w cenie w ramach tej samej kategorii, które zakłócają sytuację na rynku. Nie ma zasadniczych różnic wynikających z pochodzenia w innych kategoriach jadalnej oliwy z oliwek i w związku z tym oznaczenie miejsca pochodzenia bezpośrednio na opakowaniu takiej oliwy może sprawić, że konsument uwierzy, że różnice jakościowe jednak istnieją. Aby nie zakłócać sytuacji na rynku jadalnej oliwy z oliwek, należy ustalić na poziomie Unii obowiązkowy system oznaczania miejsca pochodzenia, ograniczony do oliwy z oliwek najwyższej jakości z pierwszego tłoczenia i oliwy z oliwek z pierwszego tłoczenia, który spełnia szczegółowe warunki.
(11) W Unii znaczne ilości oliwy z oliwek najwyższej jakości z pierwszego tłoczenia i oliwy z oliwek z pierwszego tłoczenia składają się z mieszanek oliwy pochodzącej z różnych państw członkowskich i państw trzecich. Należy ustanowić proste przepisy dotyczące oznaczania pochodzenia takich mieszanek.
(12) Regionalna nazwa pochodzenia może być objęta chronioną nazwą pochodzenia (ChNP) lub chronionym oznaczeniem geograficznym (ChOG) zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1151/2012 5 . Oznaczenia wskazujące pochodzenie regionalne powinny być zarezerwowane dla ChNP lub ChOG, tak aby uniknąć dezorientowania konsumentów, potencjalnie prowadzącego do zakłóceń na rynku. W przypadku przywożonej oliwy z oliwek należy przestrzegać przepisów dotyczących niepreferencyjnego pochodzenia przewidzianych w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 6 .
(13) Istniejące znaki towarowe, w tym odniesienia geograficzne, powinny być nadal używane, pod warunkiem że zostały oficjalnie zarejestrowane w przeszłości, zgodnie z dyrektywą Rady 89/104/EWG 7 lub rozporządzeniem Rady (WE) nr 40/94 8 .
(14) Jeżeli miejsce pochodzenia oliwy z oliwek najwyższej jakości z pierwszego tłoczenia lub oliwy z oliwek z pierwszego tłoczenia odnosi się do Unii lub państwa członkowskiego, oznacza to nie tylko miejsce zbioru oliwek, ale również techniki i praktyki wytłaczania, które wpływają na jakość i smak oliwy. Oznaczenie miejsca pochodzenia powinno wobec tego odnosić się do obszaru geograficznego, z którego oliwa z oliwek została uzyskana, który stanowi w zasadzie obszar, w którym oliwa została pozyskana z oliwek. Jednakże w niektórych przypadkach oliwa jest pozyskiwana w miejscu, które nie jest tym samym, co miejsce zbioru oliwek i ta informacja powinna znaleźć się na opakowaniu lub etykietach na opakowaniu, aby zagwarantować, że konsumenci nie są wprowadzani w błąd, a rynek oliwy z oliwek nie jest zakłócany.
(15) W przypadku gdy zakłady pakujące są zatwierdzane na szczeblu krajowym zgodnie z art. 6 rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2022/2105 ustanawiającego przepisy dotyczące kontroli zgodności norm handlowych w odniesieniu do oliwy z oliwek oraz metod analizy właściwości oliwy z oliwek 9 , etykieta oliwy z oliwek powinna zawierać alfanumeryczny kod identyfikacyjny nadany zakładowi pakującemu, aby umożliwić lepszą identyfikowalność i ochronę konsumentów.
(16) Zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 10 oznaczenia wskazane na etykietkach nie mogą wprowadzać kupującego w błąd, zwłaszcza pod względem właściwości danej oliwy z oliwek, o którą chodzi, lub poprzez przypisywanie jej właściwości, których nie posiada, albo poprzez sugerowanie, że posiada specjalne właściwości, podczas gdy w rzeczywistości większość oliw ma takie właściwości. Pewne powszechnie używane oznaczenia fakultatywne, które są typowe dla oliwy z oliwek, wymagają zharmonizowanych przepisów w celu dokładnego określenia takich stwierdzeń oraz zagwarantowania, że ich trafność może podlegać weryfikacji. W kontekście rozprzestrzeniania niektórych oznaczeń i ich znaczenia gospodarczego, należy ustalić obiektywne kryteria odnośnie do ich używania, w celu wprowadzenia przejrzystości na rynku oliwy z oliwek.
(17) W związku z tym, pojęcia "pierwsze tłoczenie na zimno" oraz "uzyskiwanie na zimno" powinny odpowiadać określonej pod względem technicznym metodzie tradycyjnej produkcji.
(18) Niektóre terminy opisujące właściwości organoleptyczne odnoszące się do smaku lub zapachu oliwy z oliwek najwyższej jakości z pierwszego tłoczenia i oliwy z oliwek z pierwszego tłoczenia zostały zdefiniowane w załączniku IX do rozporządzenia (UE) nr 1308/2013. Aby nie wprowadzać konsumentów w błąd, w opisie tych kategorii oliwy nie należy stosować żadnych innych terminów opisujących właściwości organoleptyczne oliwy z oliwek najwyższej jakości z pierwszego tłoczenia i oliwy z oliwek z pierwszego tłoczenia. Stosowanie takich określeń na etykietach oliwy z oliwek najwyższej jakości z pierwszego tłoczenia i oliwy z oliwek z pierwszego tłoczenia powinno być zastrzeżone dla oliwy, która została zweryfikowana pod kątem posiadania tych właściwości zgodnie z odpowiednią metodą analizy Międzynarodowej Rady ds. Oliwy z Oliwek.
(19) Odniesienie wyłącznie do kwasowości niesłusznie sugeruje skalę absolutnej jakości, co jest mylące dla konsumentów, jako że ten wskaźnik reprezentuje jakościową wartość tylko w odniesieniu do innych parametrów fizykochemicznych (liczba nadtlenkowa, zawartość wosków i absorpcja ultrafioletu). W związku z tym w przypadku odniesienia do kwasowości na etykiecie należy również wskazać te parametry.
(20) Aby nie wprowadzać konsumentów w błąd, wartością parametrów fizykochemicznych w przypadku wskazania takich parametrów na etykiecie powinna być maksymalna wartość, jaką te parametry mogłyby osiągnąć przed datą minimalnej trwałości.
(21) Aby zapewnić konsumentom informacje na temat wieku produktu, podmioty gospodarcze powinny mieć możliwość wskazania roku zbioru na etykiecie oliwy z oliwek najwyższej jakości z pierwszego tłoczenia i oliwy z oliwek z pierwszego tłoczenia, ale tylko wtedy, gdy 100 % zawartości pojemnika pochodzi z jednego roku zbiorów. Ponieważ zbiór oliwek zazwyczaj rozpoczyna się późną jesienią i kończy wiosną następnego roku, należy wyjaśnić, w jaki sposób podawać rok zbioru.
(22) Aby dostarczyć konsumentom informacji na temat wieku oliwy z oliwek, państwa członkowskie powinny mieć możliwość wprowadzenia obowiązku podawania roku zbiorów. Aby jednak nie zakłócić funkcjonowania jednolitego rynku, takie obowiązkowe oznaczenie powinno być ograniczone do produkcji krajowej uzyskanej z oliwek zbieranych na terytorium danego państwa i przeznaczonej wyłącznie na dany rynek krajowy. Aby umożliwić Komisji monitorowanie stosowania takich decyzji krajowych oraz dokonanie przeglądu przepisów Unii, na podstawie których zostały one wprowadzone, w świetle wszelkich istotnych zmian w funkcjonowaniu jednolitego rynku, państwa członkowskie powinny zawiadomić o swojej decyzji zgodnie z rozporządzeniem delegowanym Komisji (UE) 2017/1183 11 .
(23) Należy podjąć kroki dla zapewnienia, aby środki spożywcze zawierające oliwę z oliwek nie były wykorzystywane do wprowadzania konsumentów w błąd przez podkreślanie renomy oliwy z oliwek bez jasnego określenia prawdziwego składu produktu. Zawartość procentowa oliwy z oliwek i niektóre oznaczenia typowe dla produktów zawierających wyłącznie mieszankę olejów roślinnych muszą wobec tego być wyraźnie wskazane na etykiecie. Ponadto należy uwzględnić szczególne przepisy dotyczące środków spożywczych w postaci stałej konserwowanych wyłącznie w oliwie z oliwek, ustanowione w rozporządzeniach szczególnych, w szczególności w odniesieniu do sardynek, tuńczyka i bonito.
(24) W celu uproszczenia, w odniesieniu do produktów spożywczych konserwowanych wyłącznie w oliwie z oliwek nie należy wymagać podawania na etykiecie udziału procentowego dodanej oliwy w stosunku do całkowitej masy netto środka spożywczego,
PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE: