uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 53 i 114,
uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,
po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,
uwzględniając opinię Europejskiego Banku Centralnego 1 ,
uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego 2 ,
stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą 3 ,
(1) Opracowanie kompleksowej strategii służącej rozwiązaniu problemu nieobsługiwanych kredytów jest dla Unii priorytetem. Chociaż główna odpowiedzialność za rozwiązanie problemu nieobsługiwanych kredytów spoczywa na instytucjach kredytowych i państwach członkowskich, istnieje jednak również wyraźny unijny wymiar w zmniejszeniu obecnie odnotowywanych wolumenów nieobsługiwanych kredytów, a także w zapobieganiu wszelkiej nadmiernej akumulacji nieobsługiwanych kredytów w przyszłości. Ze względu na wzajemne powiązania między systemami bankowymi i finansowymi w całej Unii, gdzie instytucje kredytowe prowadzą działalność w wielu jurysdykcjach i państwach członkowskich, istnieje znaczący potencjał skutków ubocznych dla państw członkowskich i Unii jako całości, zarówno pod względem wzrostu, jak i stabilności finansowej.
(2) Zintegrowany system finansowy zwiększy odporność unii gospodarczej i walutowej na wstrząsy poprzez ułatwienie udziału sektora prywatnego w transgranicznym podziale ryzyka, zmniejszając jednocześnie zapotrzebowanie na udział sektora publicznego w podziale ryzyka. Aby osiągnąć te cele, Unia powinna dokończyć budowę unii bankowej oraz dalej rozwijać unię rynków kapitałowych. Rozwiązanie problemu wysokiego wolumenu nieobsługiwanych kredytów i ich możliwej akumulacji w przyszłości ma istotne znaczenie dla wzmocnienia unii bankowej, ponieważ jest to niezbędne do zapewnienia konkurencji w sektorze bankowym, zachowania stabilności finansowej oraz zachęcania do udzielania kredytów w celu tworzenia miejsc pracy i pobudzania wzrostu w Unii.
(3) W konkluzjach Rady z dnia 11 lipca 2017 r. w sprawie planu działania na rzecz rozwiązania problemu kredytów zagrożonych w Europie (zwanego dalej "Planem działania") zwrócono się do różnych instytucji o podjęcie odpowiednich środków w celu dalszego zaradzenia problemom związanym z wysokim wolumenem nieobsługiwanych kredytów w Unii oraz uniknięcia ich możliwej akumulacji w przyszłości. W Planie działania określono kompleksowe podejście, które opiera się na połączeniu uzupełniających się środków z zakresu polityki w czterech obszarach: (i) nadzoru bankowego i regulacji bankowej; (ii) reformy ram restrukturyzacji, niewypłacalności i dochodzenia wierzytelności; (iii) rozwoju wtórnych rynków aktywów zagrożonych; oraz (iv) wspierania restrukturyzacji systemu bankowego. Działanie w tych obszarach należy podjąć na poziomie krajowym, a w stosownych przypadkach na poziomie unijnym. Komisja ogłosiła podobne zamiary w swoim komunikacie z dnia 11 października 2017 r. w sprawie dokończenia budowy unii bankowej, w którym wezwała do przygotowania kompleksowego pakietu służącego rozwiązaniu problemu nieobsługiwanych kredytów w Unii.
(4) Niniejsza dyrektywa wraz z innymi środkami proponowanymi przez Komisję, a także działania podejmowane przez Europejski Bank Centralny (EBC) w kontekście nadzoru bankowego w ramach Jednolitego Mechanizmu Nadzorczego oraz przez Europejski Urząd Nadzoru (Europejski Urząd Nadzoru Bankowego) (EUNB), ustanowiony rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1093/2010 4 , stworzą dla instytucji kredytowych odpowiednie środowisko do radzenia sobie z nieobsługiwanymi kredytami ujętymi w ich bilansach oraz zmniejszą ryzyko akumulacji nieobsługiwanych kredytów w przyszłości.
(5) Przy opracowywaniu podejść makroostrożnościowych mających zapobiegać powstawaniu ryzyka systemowego związanego z nieobsługiwanymi kredytami Europejska Rada ds. Ryzyka Systemowego, ustanowiona na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1092/2010 5 , zobowiązana jest do wydawania, w stosownych przypadkach, ostrzeżeń i zaleceń makroostrożnościowych dotyczących rynku wtórnego nieobsługiwanych kredytów.
(6) Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/630 6 wprowadzono do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 7 nowe przepisy zobowiązujące instytucje kredytowe do odłożenia wystarczających środków w chwili, w której nowe kredyty stają się nieobsługiwane, co powinno stworzyć odpowiednie zachęty do rozwiązania problemu nieobsługiwanych kredytów na wczesnym etapie oraz zapobiec ich nadmiernej akumulacji. W przypadku gdy kredyty stają się nieobsługiwane, skuteczniejsze mechanizmy egzekwowania w zakresie kredytów zabezpieczonych pozwoliłyby instytucjom kredytowym zastosować kompleksową strategię, aby wyegzekwować należności z tytułu nieobsługiwanych kredytów, z zachowaniem silnych i skutecznych środków ochronnych dla kredytobiorców. Jeżeli wolumen nieobsługiwanych kredytów mimo wszystko stanie się zbyt wysoki, instytucje kredytowe powinny móc sprzedawać je innym operatorom na efektywnych, konkurencyjnych i przejrzystych rynkach wtórnych. Właściwe organy dla instytucji kredytowych zapewniają bankom wytyczne w tym zakresie, opierając się na swoich istniejących już uprawnieniach w odniesieniu do banków, w ramach tzw. filaru 2, zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 575/2013. W przypadku gdy nieobsługiwane kredyty staną się znaczącym i szeroko zakrojonym problemem, państwa członkowskie mogą ustanowić krajowe spółki zarządzania aktywami lub wprowadzić inne alternatywne środki w ramach obowiązujących obecnie zasad pomocy państwa oraz przepisów dotyczących restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banków.
(7) Niniejsza dyrektywa powinna umożliwić instytucjom kredytowym skuteczniejsze radzenie sobie z kredytami, które stają się nieobsługiwane, przez poprawę warunków do sprzedaży kredytu osobom trzecim. Ponadto w sytuacjach, w których instytucje kredytowe zmagają się z dużą akumulacją nieobsługiwanych kredytów oraz z brakiem pracowników lub wiedzy fachowej niezbędnych do ich właściwej obsługi, powinny one mieć możliwość powierzenia wykonywania obsługi tych kredytów wyspecjalizowanemu podmiotowi obsługującemu kredyty albo przeniesienia umowy o kredyt na nabywcę kredytu, który posiada apetyt na ryzyko oraz wiedzę fachową niezbędne do zarządzania takim kredytem.
(8) Chociaż w niektórych państwach członkowskich w języku potocznym powszechnie używa się pojęć "pożyczka" i "bank", dalej stosowane będą pojęcia "kredyt" lub "umowy o kredyt" oraz "instytucja kredytowa". Ponadto niniejsza dyrektywa obejmuje zarówno prawa kredytodawcy wynikające z nieobsługiwanej umowy o kredyt, jak i samą nieobsługiwaną umowę o kredyt.
(9) Niniejsza dyrektywa powinna wspierać rozwój rynków wtórnych nieobsługiwanych kredytów w Unii, usuwając przeszkody i wprowadzając środki ochronne dla przeniesienia nieobsługiwanych kredytów do nabywców kredytów, dokonywanego przez instytucje kredytowe, przy jednoczesnej ochronie praw kredytobiorców. Wszelkie przyjęte środki powinny zharmonizować wymogi dotyczące udzielania zezwoleń dla podmiotów obsługujących kredyty. W niniejszej dyrektywie należy zatem ustanowić ogólnounijne ramy zarówno dla nabywców nieobsługiwanych kredytów, jak i dla podmiotów obsługujących nieobsługiwane umowy o kredyt sporządzone przez instytucje kredytowe, zgodnie z którymi podmioty obsługujące kredyty powinny uzyskać zezwolenie od właściwych organów państw członkowskich oraz podlegać ich nadzorowi.
(10) Obecnie nabywcy kredytów i podmioty obsługujące kredyty nie mogą czerpać korzyści płynących z rynku wewnętrznego ze względu na przeszkody wynikające z rozbieżnych systemów krajowych przy braku specjalnego i spójnego systemu regulacji i nadzoru. Obecnie nie ma żadnych wspólnych unijnych norm, które regulowałyby działalność podmiotów obsługujących kredyty. Brak jest w szczególności wspólnych norm regulujących windykację należności. Państwa członkowskie mają bardzo różne przepisy dotyczące tego, w jaki sposób nabywcy kredytów mogą nabywać umowy o kredyt od instytucji kredytowych. Nabywcy kredytów nabywający kredyty udzielane przez instytucje kredytowe w niektórych państwach członkowskich nie podlegają regulacjom, podczas gdy w innych mogą podlegać różnym wymogom, niekiedy odpowiadającym wymogowi uzyskania zezwolenia na prowadzenie działalności jako instytucja kredytowa. Te różnice między wymogami regulacyjnymi spowodowały znaczne przeszkody w zgodnym z prawem transgranicznym nabywaniu kredytów w Unii, głównie poprzez zwiększenie kosztów związanych z przestrzeganiem przepisów, w przypadku zamiaru zakupu portfeli kredytowych. W rezultacie nabywcy kredytów prowadzą działalność w ograniczonej liczbie państw członkowskich, co poskutkowało słabą konkurencją na rynku wewnętrznym, ponieważ liczba zainteresowanych nabywców kredytów pozostaje niska. Doprowadziło to z kolei do nieefektywnego rynku wtórnego nieobsługiwanych kredytów. Ponadto mające zasadniczo krajowy charakter rynki nieobsługiwanych kredytów mają tendencję do utrzymywania niewielkiego wolumenu.
(11) Ograniczony udział nabywców kredytów prowadzi do małego popytu, słabej konkurencji i niskich cen kupna portfeli umów o kredyt na rynkach wtórnych, co zniechęca instytucje kredytowe do sprzedawania nieobsługiwanych umów o kredyt. W związku z tym istnieje wyraźny unijny wymiar rozwoju rynków kredytów udzielanych przez instytucje kredytowe i sprzedawanych nabywcom kredytów. Z jednej strony instytucje kredytowe powinny mieć możliwość sprzedaży nieobsługiwanych umów o kredyt w skali całej Unii na efektywnych, konkurencyjnych i przejrzystych rynkach wtórnych. Z drugiej strony dokończenie budowy unii bankowej i unii rynków kapitałowych wymaga podjęcia działań w celu zapobieżenia akumulacji nieobsługiwanych umów o kredyt w bilansach instytucji kredytowych, tak aby instytucje te mogły nadal pełnić swoją rolę polegającą na finansowaniu gospodarki. W związku z tym, niniejsza dyrektywa obejmuje nabywców kredytów działających w ramach prowadzonej przez nich działalności handlowej, gospodarczej lub zawodowej gdy nabywają oni umowę o kredyt, wyłącznie w przypadku, gdy ta umowa kredytowa jest nieobsługiwaną umową o kredyt.
(12) Nieobsługiwany kredyt udzielony pierwotnie przez instytucję kredytową może zmienić się w obsługiwany kredyt w trakcie jego obsługi. W takim przypadku podmioty obsługujące kredyty powinny mieć możliwość dalszego prowadzenia swojej działalności na podstawie zezwolenia na prowadzenie działalności, jako podmioty obsługujące kredyty zgodnie z niniejszą dyrektywą.
(13) Niektóre państwa członkowskie regulują działalność w zakresie obsługi kredytów, ale w różnym stopniu. Po pierwsze, tylko niektóre państwa członkowskie regulują tę działalność, a te, które to robią, bardzo odmiennie ją definiują. Zwiększone koszty związane z przestrzeganiem przepisów stanowią przeszkodę w opracowaniu strategii ekspansji w drodze utworzenia dodatkowego przedsiębiorstwa lub transgranicznego świadczenia usług. Po drugie, znaczna część państw członkowskich wymaga zezwoleń na niektóre działania podejmowane przez te podmioty obsługujące kredyty. W ramach tych zezwoleń nakłada się różne wymogi i nie przewiduje się możliwości zwiększania skali działalności transgranicznej. To także stanowi przeszkodę w świadczeniu usług transgranicznych. Ponadto w niektórych przypadkach prawo wymaga założenia przedsiębiorstwa lokalnego, co utrudnia korzystanie ze swobody świadczenia usług transgranicznych.
(14) Podczas gdy podmioty obsługujące kredyty mogą świadczyć swoje usługi instytucjom kredytowym i nabywcom kredytów niebędącym instytucjami kredytowymi, konkurencyjny i zintegrowany rynek dla podmiotów obsługujących kredyty jest powiązany z rozwojem konkurencyjnego i zintegrowanego rynku dla nabywców kredytów. Nabywcy kredytów często decydują się na powierzenie wykonywania działalności w zakresie obsługi kredytów innym podmiotom, ponieważ nie mają zdolności do samodzielnej obsługi kredytu, i w związku z tym mogą być niechętnie nastawieni do nabywania kredytów od instytucji kredytowych, jeżeli nie mogą powierzyć wykonywania określonych usług.
(15) Brak presji konkurencyjnej na rynku zakupu kredytów oraz i działalności w zakresie obsługi kredytów powoduje, że podmioty obsługujące kredyty obciążają nabywców kredytów wysokimi opłatami za swoje usługi oraz prowadzi do niskich cen na wtórnych rynkach kredytów. Zmniejsza to zachęty dla instytucji kredytowych do zmniejszenia ujętych w ich bilansach wolumenów nieobsługiwanych kredytów.
(16) W związku z tym konieczne jest podjęcie działań na poziomie Unii w celu uregulowania pozycji nabywców kredytów i podmiotów obsługujących kredyty w odniesieniu do nieobsługiwanych kredytów pierwotnie udzielonych przez instytucje kredytowe. Niniejsza dyrektywa pozostaje jednak bez uszczerbku dla przepisów prawa unijnego i krajowego regulujących udzielanie kredytów, w tym w przypadkach, w których można uznać, że podmioty obsługujące kredyty prowadzą pośrednictwo kredytowe. Niniejsza dyrektywa pozostaje również bez uszczerbku dla przepisów krajowych, które nakładają na nabywcę kredytów lub podmiot obsługujący kredyty dodatkowe wymogi w zakresie renegocjacji warunków umowy o kredyt.
(17) Państwa członkowskie mogą regulować działalność w zakresie obsługi kredytów nieobjętą niniejszą dyrektywą, taką jak usługi oferowane w przypadku umów o kredyt sporządzonych przez instytucje niekredytowe lub działalność w zakresie obsługi kredytów prowadzoną przez osoby fizyczne, w tym przez nakładanie wymogów równoważnych z wymogami przewidzianymi w niniejszej dyrektywie. Podmioty te i osoby fizyczne nie mogłyby jednak korzystać z paszportowania tego rodzaju usługi w innych państwach członkowskich.
(18) Niniejsza dyrektywa nie powinna wpływać na ograniczenia przewidziane w prawie krajowym w zakresie przenoszenia praw kredytodawcy wynikających z nieobsługiwanej umowy o kredyt lub przenoszenia samej nieobsługiwanej umowy o kredyt, która nie została rozwiązana zgodnie z krajowym prawem cywilnym, skutkiem czego wszystkie zobowiązania z tytułu umowy o kredyt stają się natychmiast należne, w przypadku gdy jest to wymagane w celu przeniesienia na podmiot spoza systemu bankowego. W związku z tym nabywanie nieobsługiwanych umów o kredyt, które nie są przeterminowane, są przeterminowane o mniej niż 90 dni lub nie zostały rozwiązane zgodnie z krajowym prawem cywilnym przez nieregulowanych kredytodawców, w niektórych państwach członkowskich z uwagi na przepisy krajowe pozostanie ograniczone. Państwa członkowskie mogą regulować przenoszenie nieobsługiwanych umów o kredyt, w tym przez nakładanie wymogów równoważnych z wymogami przewidzianymi w niniejszej dyrektywie.
(19) Niniejsza dyrektywa nie powinna wpływać na prawo Unii dotyczące współpracy sądowej w sprawach cywilnych, w szczególności na przepisy w zakresie prawa właściwego dla zobowiązań umownych i przepisy w zakresie jurysdykcji, w tym na stosowanie tych aktów i przepisów w indywidualnych przypadkach zgodnie z rozporządzeniami Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 593/2008 8 i (UE) nr 1215/2012 9 . Wszyscy kredytodawcy oraz wszelkie reprezentujące ich osoby zobowiązane są do przestrzegania prawa Unii w kontaktach z konsumentami i organami krajowymi, aby zapewnić ochronę praw konsumentów.
(20) Podmioty obsługujące kredyty i nabywcy kredytów powinni zawsze działać w dobrej wierze, sprawiedliwie traktować kredytobiorców oraz szanować ich prywatność. Nie powinni nękać kredytobiorców ani udzielać im wprowadzających w błąd informacji. Przed pierwszą windykacją długu oraz na każde żądanie kredytobiorców powinni oni udzielić kredytobiorcom informacji dotyczących między innymi dokonanego przeniesienia, danych identyfikacyjnych i kontaktowych nabywcy kredytu i podmiotu obsługującego kredyty, jeżeli taki został wyznaczony, a także informacji na temat kwot należnych od kredytobiorcy oraz oświadczenie, że wszystkie odpowiednie przepisy prawa unijnego i krajowego nadal mają zastosowanie.
(21) Ponadto niniejsza dyrektywa nie ogranicza zakresu stosowania unijnych przepisów dotyczących ochrony konsumentów a - w zakresie, w jakim nabywcy kredytów są kwalifikowani jako kredytodawcy zgodnie z dyrektywami Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE 10 i 2014/17/UE 11 - powinni oni podlegać szczególnym obowiązkom określonym odpowiednio w art. 20 dyrektywy 2008/48/WE oraz w art. 35 dyrektywy 2014/17/UE. Niniejsza dyrektywa pozostaje również bez uszczerbku dla ochrony konsumentów zagwarantowanej dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2005/29/WE 12 , która zakazuje nieuczciwych praktyk handlowych, w tym praktyk stosowanych podczas egzekwowania umowy, w przypadku gdy konsument jest wprowadzany w błąd co do jego praw lub obowiązków, lub jest poddawany nękaniu, przymusowi lub bezprawnemu naciskowi, w tym pod względem czasu, miejsca, charakteru lub uporczywości działań egzekucyjnych, stosowania gróźb lub obraźliwych sformułowań lub zachowań, czy też grożenia podjęciem jakichkolwiek działań niezgodnych z prawem.
(22) Art. 47 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej zapewnia prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy przez niezawisły i bezstronny sąd oraz możliwość korzystania z porady prawnej, obrony i reprezentacji przez prawnika. Może to mieć szczególne znaczenie dla pełnego i kompletnego zrozumienia wszystkich poruszanych kwestii i argumentów prawnych oraz dla zapewnienia kompleksowego przygotowania zastępstwa procesowego w sprawie będącej przedmiotem sporu. Kredytobiorcy, którzy nie posiadają wystarczających środków, powinni mieć możliwość skorzystania z pomocy prawnej, jeżeli jest to niezbędne do zapewnienia skutecznego dostępu do wymiaru sprawiedliwości oraz na warunkach określonych w mających zastosowanie przepisach krajowych.
(23) Unijne instytucje kredytowe podejmują działalność w zakresie obsługi kredytów w ramach swojej zwykłej działalności. Mają one takie same obowiązki zarówno w odniesieniu do umów o kredyt, które same sporządziły, jak i w odniesieniu do tych, które nabyły od innej instytucji kredytowej. Ponieważ podlegają one już regulacjom i nadzorowi, stosowanie niniejszej dyrektywy do ich działalności w zakresie obsługi kredytów lub nabywania kredytów oznaczałoby niepotrzebne powielanie kosztów zezwoleń i kosztów związanych z przestrzeganiem przepisów, a zatem nie są one objęte niniejszą dyrektywą. Niniejsza dyrektywa nie obejmuje też powierzania wykonywania czynności w zakresie obsługi kredytów stosowanego przez instytucje kredytowe na rzecz podmiotów obsługujących kredyty lub innych stron trzecich - zarówno w przypadku obsługiwanych, jak i nieobsługiwanych umów o kredyt - ponieważ instytucje kredytowe są już zobowiązane przestrzegać mających zastosowanie przepisów dotyczących powierzania wykonywania. Ponadto kredytodawcy, którzy nie są instytucjami kredytowymi, lecz mimo to podlegają nadzorowi ze strony właściwego organu państwa członkowskiego zgodnie z dyrektywą 2008/48/WE lub dyrektywą 2014/17/UE oraz podejmują działalność w zakresie obsługi kredytów udzielonych konsumentom w ramach swojej zwykłej działalności, nie są objęci niniejszą dyrektywą, gdy prowadzą w tym państwie członkowskim działalność w zakresie obsługi kredytów. Dodatkowo zakresem niniejszej dyrektywy nie powinni być też objęci zarządzający alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, spółki zarządzające i spółki inwestycyjne (pod warunkiem że spółka inwestycyjna nie wyznaczyła spółki zarządzającej), które uzyskały zezwolenie lub zostały zarejestrowane na podstawie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE 13 lub dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/61/UE 14 . Istnieją ponadto zawody, które w ramach swojej działalności zawodowej podejmują działalność pomocniczą podobną do działalności w zakresie obsługi kredytu, a mianowicie notariusze, prawnicy i komornicy, którzy prowadzą swoją działalność zawodową zgodnie z prawem krajowym oraz zajmują się egzekwowaniem wią- żących środków, a zatem państwa członkowskie powinny mieć możliwość wyłączenia tych zawodów ze stosowania niniejszej dyrektywy.
(24) W celu umożliwienia istniejącym nabywcom kredytów i podmiotom obsługującym kredyty dostosowania się do wymogów przepisów krajowych transponujących niniejszą dyrektywę, a w szczególności w celu umożliwienia podmiotom obsługującym kredyty uzyskania zezwolenia, niniejsza dyrektywa pozwala podmiotom, które zgodnie z prawem krajowym prowadzą obecnie działalność w zakresie obsługi kredytów, na dalsze ich prowadzenie w swoim macierzystym państwie członkowskim przez sześć miesięcy po terminie transpozycji niniejszej dyrektywy. Po upływie tego sześciomiesięcznego okresu na rynku dozwolone powinno być działanie jedynie tych podmiotów obsługujących kredyty, które uzyskały zezwolenie na mocy przepisów krajowych transponujących niniejszą dyrektywę.
(25) Państwa członkowskie, które posiadają już przepisy równoważne z przepisami niniejszej dyrektywy dotyczącymi działalności w zakresie obsługi kredytów lub bardziej od nich rygorystyczne, powinny móc przewidzieć w przepisach krajowych transponujących niniejszą dyrektywę możliwość automatycznego uznania istniejących podmiotów prowadzących działalność w zakresie obsługi kredytów za posiadające zezwolenie podmioty obsługujące kredyty.
(26) Udzielanie zezwolenia podmiotowi obsługującemu kredyty na prowadzenie działalności w zakresie obsługi kredytów w całej Unii powinno podlegać jednolitemu i zharmonizowanemu zbiorowi warunków, które powinny być w proporcjonalny sposób stosowane przez właściwe organy.
(27) Aby uniknąć zmniejszenia ochrony kredytobiorcy, a także promować zaufanie, warunki przyznawania i utrzymywania zezwolenia na prowadzenie działalności jako podmiot obsługujący kredyty powinny zapewniać, aby podmioty obsługujące kredyty, osoby posiadające znaczny pakiet akcji w podmiocie obsługującym kredyty oraz osoby będące członkami jego zarządu lub organu wykonawczego, nie były notowane w rejestrach policyjnych w związku z, między innymi, przestępstwami przeciwko mieniu, przestępstwami związanymi z działalnością finansową, praniem pieniędzy i nadużyciami finansowymi lub przestępstwami przeciwko integralności cielesnej oraz nie były przedmiotem postępowania upadłościowego ani nie została ogłoszona ich upadłość w przeszłości, chyba że przywrócono im odpowiednie prawa zgodnie z prawem krajowym. Spełnienie wymogu, zgodnie z którym członkowie zarządu lub organu wykonawczego podmiotu obsługującego kredyty wykazują się przejrzystością, otwartością i gotowością do współpracy w swoich dotychczasowych kontaktach gospodarczych z organami nadzorczymi i regulacyjnymi, należy oceniać w oparciu o informacje dostępne właściwym organom lub znane im w chwili udzielania zezwolenia. Jeżeli nie są dostępne żadne informacje, nie ma wiedzy o jakichkolwiek informacjach lub nie było w przeszłości interakcji z organami nadzoru i regulacyjnymi w tym czasie, wymóg uważa się wówczas za spełniony.
(28) Państwa członkowskie powinny zapewnić, aby organ zarządzający podmiotu obsługującego kredyty, jako całość, posiadał odpowiednią wiedzę i doświadczenie w zakresie kompetentnego i odpowiedzialnego prowadzenia działalności, stosownie do rodzaju działalności, jaka ma być prowadzona. Określenie wymogów dotyczących dobrej reputacji oraz odpowiedniej wiedzy i doświadczenia należy do każdego z państw członkowskich, lecz nie powinno to przeszkadzać w swobodnym przepływie posiadających zezwolenie podmiotów obsługujących kredyty w Unii. EUNB powinien opracować w tym celu wytyczne, aby zmniejszyć ryzyko różniących się interpretacji wymogów dotyczących odpowiedniej wiedzy i wykształcenia. Ponadto w celu zapewnienia zgodności z zasadami ochrony dłużnika, a także z przepisami dotyczącymi ochrony danych osobowych, należy ustanowić - a następnie nadzorować - odpowiednie zasady zarządzania i mechanizmy kontroli wewnętrznej, a także odpowiednie procedury dla dokumentowania i rozpatrywania skarg. Dodatkowo podmioty obsługujące kredyty powinny wprowadzić odpowiednie procedury przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, w przypadku gdy przepisy krajowe trans- ponujące dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/849 15 wyznaczają podmioty obsługujące kredyty jako podmioty zobowiązane do celu zapobiegania i przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. Ponadto podmioty obsługujące kredyty powinny być zobowiązane do uczciwego działania, z należytym uwzględnieniem sytuacji finansowej kredytobiorców. W przypadku, gdy na poziomie krajowym dostępne są usługi doradztwa w zakresie zadłużenia ułatwiające spłatę zadłużenia, podmioty obsługujące kredyty powinny rozważyć skierowanie kredytobiorców do podmiotów świadczących takie usługi.
(29) Państwa członkowskie powinny określić w prawie krajowym transponującym niniejszą dyrektywę, czy na ich terytorium dozwolone jest przyjmowanie i przechowywanie środków finansowych od kredytobiorców podczas prowadzenia działalności w zakresie obsługi kredytów. W przypadkach gdy przyjmowanie i przechowywanie środków finansowych od kredytobiorców jest dozwolone w danym państwie członkowskim, a podmioty obsługujące kredyty zamierzają to robić w ramach swojego modelu biznesowego, do tych podmiotów obsługujących kredyty powinny mieć zastosowanie dodatkowe wymogi w celu przeciwdziałania ryzyku, które może wystąpić w przypadkach niewypłacalności, a mianowicie rozdzielaniu rachunków i środków finansowych, a także w przypadkach uwolnienia się od odpowiedzialności przez kredytobiorcę. W przypadku gdy macierzyste państwo członkowskie podmiotu obsługującego kredyty zabrania podmiotom obsługującym kredyty przyjmowania i przechowywania środków finansowych od kredytobiorców, podmiot obsługujący kredyty nie może tego robić ani w macierzystym państwie członkowskim, ani w przyjmującym państwie członkowskim, nawet jeżeli przyjmujące państwo członkowskie zezwala na przyjmowanie i przechowywanie środków finansowych, właśnie dlatego, że podmiot obsługujący kredyty nie otrzymał zezwolenia w tym celu od macierzystego państwa członkowskiego. Natomiast w przypadku gdy macierzyste państwo członkowskie zezwala podmiotom obsługującym kredyty na przyjmowanie i przechowywanie środków finansowych od kredytobiorców oraz przewiduje w swoim prawie krajowym odpowiednie wymogi, podmiot obsługujący kredyty powinien mieć możliwość przyjmowania i przechowywania środków finansowych od kredytobiorców w swoim macierzystym państwie członkowskim, a także w każdym przyjmującym państwie członkowskim, które również zezwala na przyjmowanie i przechowywanie środków finansowych od kredytobiorców.
(30) W celu uniknięcia długotrwałych procedur i niepewności niezbędne jest określenie wymogów dotyczących informacji, które muszą przedłożyć wnioskujący o zezwolenie na prowadzenie działalności jako podmiot obsługujący kredyty, a także rozsądnych terminów na wydanie zezwolenia oraz okoliczności uzasadniających cofnięcie zezwolenia. W przypadku gdy właściwe organy cofają zezwolenie udzielone podmiotowi obsługującemu kredyty, który prowadzi działalność w zakresie obsługi kredytów w innych państwach członkowskich, należy poinformować właściwe organy przyjmującego państwa członkowskiego, a także państwa członkowskiego, w którym kredyt został udzielony, w przypadku gdy jest to państwo członkowskie inne niż przyjmujące państwo członkowskie i macierzyste państwo członkowskie. Podobnie w macierzystym państwie członkowskim i przyjmującym państwie członkowskim należy ustanowić aktualny rejestr publiczny lub wykaz oraz udostępniać je publicznie na stronach internetowych właściwych organów, aby zapewnić przejrzystość w odniesieniu do liczby i tożsamości posiadających zezwolenie podmiotów obsługujących kredyty.
(31) Stosunek umowny między podmiotem obsługującym kredyty a nabywcą kredytu oraz obowiązki podmiotu obsługującego kredyty wobec nabywcy kredytu nie powinny ulegać zmianie w wyniku powierzenia wykonywania działalności w zakresie świadczenia usług w zakresie obsługi kredytów na rzecz dostawców usług obsługi kredytów. Podmioty obsługujące kredyty powinny być odpowiedzialne za zapewnienie, aby powierzenie wykonywania ich działalności w zakresie obsługi kredytów dostawcom usług obsługi kredytów nie powodowało nadmiernego ryzyka operacyjnego ani nie prowadziło do nieprzestrzegania przez dostawcę usług obsługi kredytów jakichkolwiek unijnych lub krajowych wymogów prawnych, ani nie prowadziło do ograniczenia zdolności organu nadzoru regulacyjnego do wykonywania jego obowiązków i ochrony praw kredytobiorcy.
(32) Gdy nabywca kredytu powierza zarządzanie i egzekwowanie umowy o kredyt podmiotowi obsługującemu kredyty, nabywca kredytu przekazuje swoje prawa i obowiązki, a także bezpośredni kontakt z kredytobiorcą podmiotowi obsługującemu kredyty, ponosząc jednocześnie w dalszym ciągu ostateczną odpowiedzialność. W związku z tym stosunek między nabywcą kredytu a podmiotem obsługującym kredyty powinien zostać jasno określony w pisemnej umowie o obsługę kredytów, a właściwe organy powinny mieć możliwość sprawdzenia, w jaki sposób taki stosunek został ustalony. Ponadto podmioty obsługujące kredyty powinny działać uczciwie i z należytym uwzględnieniem sytuacji finansowej kredytobiorców. W zakresie, w jakim nabywca kredytu sam nie obsługuje umów o kredyt, jakie nabył, państwa członkowskie powinny móc przewidzieć, że podmiot obsługujący kredyty i nabywca kredytu są zobowiązani do uzgodnienia w umowie o obsługę kredytów, że podmiot obsługujący kredyty powiadomi nabywcę kredytu przed powierzeniem wykonywania działalności w zakresie obsługi kredytów.
(33) Aby zapewnić prawo podmiotu obsługującego kredyty do prowadzenia działalności transgranicznej oraz przewidzieć nadzór nad nimi, w niniejszej dyrektywie ustanawia się procedurę wykonywania prawa posiadającego zezwolenie podmiotu obsługującego kredyty do prowadzenia działalności transgranicznej. Komunikacja między właściwymi organami macierzystego państwa członkowskiego i przyjmującego państwa członkowskiego oraz z podmiotem obsługującym kredyty powinna przebiegać z zachowaniem rozsądnych terminów. Właściwe organy państwa członkowskiego, w którym kredyt został udzielony, również powinny otrzymywać informacje na temat działalności transgranicznej od właściwych organów macierzystego państwa członkowskiego.
(34) Podmiot obsługujący kredyty prowadzący działalność w przyjmującym państwie członkowskim powinien podlegać ograniczeniom i wymogom ustanowionym w prawie krajowym tego przyjmującego państwa członkowskiego zgodnie z niniejszą dyrektywą, w tym - w stosownych przypadkach - zakazowi przyjmowania i przechowywania środków finansowych od kredytobiorców, które to ograniczenia i wymogi nie są związane z innymi wymogami dotyczącymi zezwoleń dla podmiotów obsługujących kredyty. Jeżeli na mocy przepisów krajowych przyjmującego państwa członkowskiego transponujących niniejszą dyrektywę nałożone są dodatkowe wymogi dotyczące zezwolenia na prowadzenie działalności jako podmiot obsługujący kredyty, takie dodatkowe wymogi nie powinny mieć zastosowania do podmiotów obsługujących kredyty, które prowadzą transgraniczną działalność w zakresie obsługi kredytów w tym przyjmującym państwie członkowskim.
(35) W celu zapewnienia skutecznego i efektywnego nadzoru nad podmiotami obsługującymi kredyty na poziomie transgranicznym należy utworzyć specjalne ramy na potrzeby współpracy między właściwymi organami macierzystego państwa członkowskiego i przyjmującego państwa członkowskiego oraz - w stosownych przypadkach - właściwymi organami państwa członkowskiego, w którym kredyt został udzielony. Ramy te powinny umożliwiać wymianę informacji, zapewniając jednocześnie ich poufność, zachowanie tajemnicy zawodowej, ochronę praw indywidualnych i handlowych, kontrole na miejscu i kontrole poza siedzibą podmiotu kontrolowanego, udzielanie wsparcia a także powiadamianie o wynikach kontroli i inspekcji oraz o wszelkich zastosowanych środkach.
(36) Istotnym warunkiem koniecznym do podjęcia działalności przez nabywców kredytów i podmioty obsługujące kredyty powinno być posiadanie przez nich możliwości dostępu do wszystkich istotnych informacji, w związku z czym państwa członkowskie powinny zapewnić taką możliwość, nie naruszając jednocześnie unijnych i krajowych przepisów dotyczących ochrony danych. W tym kontekście istotne jest, aby instytucje kredytowe przekazywały potencjalnym nabywcom kredytów szczegółowe informacje, które umożliwią im samodzielne oszacowanie wartości praw kredytodawcy wynikających z nieobsługiwanej umowy o kredyt lub samej nieobsługiwanej umowy o kredyt. Instytucje kredytowe powinny przekazywać te informacje tylko raz w trakcie tego procesu -na etapie początkowym albo na kolejnych etapach - jednakże w każdym przypadku przed zawarciem umowy o przeniesienie. Ten obowiązek przekazania informacji jest konieczny i uzasadniony, aby potencjalni nabywcy kredytu mogli dokonywać świadomych wyborów przed zawarciem transakcji, a zatem udostępnianie przez instytucje kredytowe danych osobowych kredytobiorców potencjalnym nabywcom kredytu jest uzasadnione. Takie informacje powinny być ściśle ograniczone do tego, co jest niezbędne, aby umożliwić potencjalnym nabywcom kredytów oszacowanie wartości praw kredytodawcy wynikających z nieobsługiwanej umowy o kredyt lub samej nieobsługiwanej umowy o kredyt oraz prawdopodobieństwa odzyskania wartości tej umowy. Państwa członkowskie powinny zapewnić, aby przekazywanie informacji potencjalnym nabywcom kredytów oraz ich późniejsze wykorzystywanie były zgodne z odpowiednimi unijnymi ramami ochrony danych.
(37) W przypadku gdy instytucja kredytowa przenosi nieobsługiwane umowy o kredyt, powinna być ona zobowiązana do poinformowania - dwa razy w roku - swojego właściwego organu oraz właściwych organów przyjmującego państwa członkowskiego co najmniej o zagregowanym saldzie należności przeniesionych portfeli kredytowych, a także o liczbie i wielkości zawartych w nim kredytów oraz o tym, czy przeniesienie uwzględnia umowy o kredyt zawarte z konsumentami. W odniesieniu do każdego portfela kredytowego przeniesionego w drodze pojedynczej transakcji przekazane informacje powinny obejmować identyfikator podmiotu prawnego (LEI) nabywcy kredytu lub w stosownych przypadkach jego przedstawiciela, lub - w przypadku braku takiego identyfikatora - tożsamość i adres nabywcy kredytu, a także, w stosownych przypadkach, jego przedstawiciela w Unii. Właściwe organy powinny mieć możliwość żądania, aby informacje te były przekazywane co kwartał, w każdym przypadku, gdy uznają to za konieczne, w tym ze względu na dużą liczbę transakcji w okresie kryzysu. Właściwe organy przyjmującego państwa członkowskiego powinny być zobowiązane do przekazania otrzymanych informacji organom właściwym do sprawowania nadzoru nad nabywcą kredytu. Takie wymogi w zakresie przejrzystości umożliwiają zharmonizowane i skuteczne monitorowanie przeniesienia umów o kredyt w Unii. Aby zapewnić zgodność z zasadą proporcjonalności, właściwe organy powinny - w celu uniknięcia powielania działań - uwzględnić informacje, do których uzyskały już dostęp w inny sposób, w szczególności informacje dotyczące instytucji kredytowych. Państwa członkowskie powinny zapewnić, aby odpowiedzialność za spełnienie wymogów powiadamiania właściwych organów o portfelu kredytowym po przeniesieniu takiego portfela do nabywcy kredytu spoczywała na podmiocie obsługującym kredyty.
(38) W Planie działania uznano, że infrastruktura instytucji kredytowych w zakresie danych zostałaby wzmocniona przez ujednolicenie i ustandaryzowanie danych dotyczących nieobsługiwanych umów o kredyt. EUNB opracował formularze dotyczące danych, obejmujące informacje na temat ekspozycji kredytowych w portfelu bankowym oraz umożliwiające potencjalnym nabywcom oszacowanie wartości umów o kredyt i przeprowadzenie ich analizy due diligence. Z jednej strony, stosowanie takich formularzy w odniesieniu do umów o kredyt zmniejszyłoby asymetrię informacyjną między potencjalnymi nabywcami a sprzedającymi umowy o kredyt i tym samym przyczyniłoby się do rozwoju funkcjonujących rynków wtórnych w Unii. Z drugiej jednak strony, w przypadku gdy takie formularze dotyczące danych są zbyt szczegółowe, mogą powodować nadmierne obciążenie instytucji kredytowych, nie przynosząc jakichkolwiek istotnych korzyści z informacyjnego punktu widzenia. EUNB powinien zatem dokonać przeglądu formularzy dotyczących danych z myślą o dalszym rozwijaniu ich w formie wykonawczych standardów technicznych dla instytucji kredytowych. Instytucje kredytowe powinny być zobowiązane do stosowania formularzy dotyczących danych w odniesieniu do przeniesień nieobsługiwanych umów o kredyt, w tym przeniesień do innych instytucji kredytowych. Obowiązek ten powinien mieć zastosowanie wyłącznie do przeniesień nieobsługiwanych umów o kredyt i nie obejmuje złożonych transakcji, w których nieobsługiwane umowy o kredyt stanowią część takiej transakcji, w tym sprzedaży oddziałów, sprzedaży linii biznesowych lub sprzedaży portfeli klientów, które nie są ograniczone do nieobsługiwanych umów o kredyt, oraz przeniesień stanowiących część bieżącej restrukturyzacji sprzedającej instytucji kredytowej w ramach postępowania upadłościowego, naprawczego lub likwidacyjnego. Aby zachować zgodność z zasadą proporcjonalności, te wymogi informacyjne powinny być stosowane do instytucji kredytowych w sposób proporcjonalny, z uwzględnieniem rodzaju i wielkości kredytów. Jednocześnie zakres obowiązku stosowania przez instytucje kredytowe formularzy dotyczących danych powinien uwzględniać datę zawarcia nieobsługiwanych umów o kredyt. Inni sprzedawcy umów o kredyt powinni mieć możliwość stosowania tych standardów, aby ułatwić wycenę sprzedawanych umów o kredyt. Ponadto w przypadku transakcji sekurytyzacji, gdy przewidziane są obowiązkowe formularze dotyczące przejrzystości, należy unikać wszelkiej podwójnej sprawozdawczości w związku z niniejszą dyrektywą.
(39) Komisja powinna być uprawniona do przyjmowania wykonawczych standardów technicznych, opracowanych przez EUNB, w celu określenia formularzy, które mają być stosowane przez instytucje kredytowe do przekazywania informacji wymaganych na mocy niniejszej dyrektywy. Komisja powinna przyjmować te wykonawcze standardy techniczne w drodze aktów wykonawczych zgodnie z art. 291 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej oraz zgodnie z art. 15 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010.
(40) Nabywcy kredytu nie tworzą nowego kredytu, lecz zamiast tego, jak przewidziano w niniejszej dyrektywie, nabywają wyłącznie istniejące nieobsługiwane umowy o kredyt na własne ryzyko, w związku z czym ich działanie nie wzbudza obaw związanych z zasadami ostrożnościowymi, a ich ewentualny wpływ na ryzyko systemowe jest marginalny. Nie ma zatem powodów, aby wobec nabywców kredytów stosować wymóg ubiegania się o zezwolenie, natomiast ważne jest, aby nadal miały zastosowanie unijne i krajowe przepisy dotyczące ochrony konsumentów, a kredytobiorcy nadal przysługiwały prawa wynikające z pierwotnej umowy o kredyt.
(41) Udział nabywców kredytów z państw trzecich mógłby utrudniać kredytobiorcom z Unii powoływanie się na prawa przysługujące im na mocy prawa Unii, a organom krajowym - nadzorowanie egzekwowania nieobsługiwanych umów o kredyt. Ponadto instytucje kredytowe mogłyby być niechętne przeniesieniu takich nieobsługiwanych umów o kredyt na nabywców kredytów z państw trzecich ze względu na wiążące się z tym ryzyko utraty reputacji. W zakresie, w jakim przedstawiciel pochodzącego z państwa trzeciego nabywcy kredytów udzielonych osobom fizycznym, w tym konsumentom i pracownikom niezależnym, lub kredytów udzielonych mikroprzedsiębiorstwom oraz małym i średnim przedsiębiorstwom (MŚP) nie jest instytucją kredytową lub jest instytucją niekredytową nadzorowaną przez właściwy organ państwa członkowskiego zgodnie z dyrektywą 2008/48/WE lub dyrektywą 2014/17/UE, lub podmiotem obsługującym kredyty posiadającym zezwolenie w Unii, przedstawiciel ten powinien wyznaczyć taki podmiot, aby zapewnić zachowanie tych samych standardów praw kredytobiorców po przeniesieniu nieobsługiwanej umowy o kredyt.
(42) Ponadto aby lepiej zapewnić zachowanie tych samych standardów praw konsumentów po przeniesieniu nieobsługi- wanej umowy o kredyt, nabywca kredytu mający miejsce zamieszkania, lub siedzibę statutową, lub - w przypadku gdy na mocy swojego prawa krajowego nie posiada on siedziby statutowej - główne biuro w Unii, powinien być również zobowiązany do wyznaczenia instytucji kredytowej lub instytucji niekredytowej nadzorowanej przez właściwy organ państwa członkowskiego zgodnie z dyrektywą 2008/48/WE lub dyrektywą 2014/17/UE, lub podmiotu obsługującego kredyty, do prowadzenia działalności w zakresie obsługi kredytów w odniesieniu do nieobsługiwa- nych umów o kredyt zawartych z konsumentami.
(43) Przyjmujące państwa członkowskie powinny mieć możliwość rozszerzenia obowiązku wyznaczenia podmiotu obsługującego kredyty w odniesieniu do innych umów o kredyt. W przypadkach gdy przeniesienie portfela kredytowego obejmuje zarówno umowy o kredyt zawarte z konsumentami, innymi osobami fizycznymi lub MŚP, w odniesieniu do których wymagane jest wyznaczenie instytucji kredytowej lub instytucji niekredytowej nadzorowanej przez właściwy organ państwa członkowskiego zgodnie z dyrektywą 2008/48/WE lub dyrektywą 2014/17/UE, lub podmiotu obsługującego kredyty, oraz obejmuje jednocześnie inne umowy o kredyt, w odniesieniu do których takie wyznaczenie nie jest wymagane, nabywca kredytu lub, w stosownych przypadkach, jego przedstawiciel powinien spełnić obowiązek wyznaczenia w odniesieniu do umów o kredyt zawartych z konsumentami, innymi osobami fizycznymi lub MŚP. Podmiot obsługujący kredyty oraz nabywca kredytu powinni przestrzegać mającego zastosowanie prawa unijnego i krajowego, a organom krajowym w poszczególnych państwach członkowskich należy nadać uprawnienia niezbędne do skutecznego nadzoru działalności prowadzonej przez takie podmioty.
(44) W przypadku gdy nabywca kredytu lub jego przedstawiciel wyznaczony zgodnie z niniejszą dyrektywą zobowiązany jest do wyznaczenia podmiotu obsługującego kredyty, lub instytucji kredytowej lub instytucji niekredytowej nadzorowanej przez właściwy organ państwa członkowskiego zgodnie z dyrektywą 2008/48/WE lub dyrektywą 2014/17/UE, oraz podejmuje decyzję o samodzielnym zarządzaniu prawami i obowiązkami związanymi z prawami kredytodawcy wynikającymi z nieobsługiwanej umowy o kredyt, lub z samej nieobsługiwanej umowy o kredyt, uznaje się, że nabywca kredytu, lub jego przedstawiciel wyznaczony zgodnie z niniejszą dyrektywą, jest podmiotem obsługującym kredyty, a zatem powinien uzyskać zezwolenie na mocy niniejszej dyrektywy.
(45) Nabywcy kredytów korzystający z usług świadczonych przez podmioty obsługujące kredyty, lub instytucje kredytowe lub instytucje niekredytowe nadzorowane przez właściwy organ państwa członkowskiego zgodnie z dyrektywą 2008/48/WE lub dyrektywą 2014/17/UE, powinni poinformować o tym właściwe organy swojego macierzystego państwa członkowskiego, aby umożliwić odpowiednim właściwym organom wykonywanie ich uprawnień nadzorczych nad postępowaniem podmiotu obsługującego kredyt, lub instytucji kredytowej lub instytucji niekredytowej nadzorowanej przez właściwy organ państwa członkowskiego zgodnie z dyrektywą 2008/48/WE lub dyrektywą 2014/17/UE, względem kredytobiorcy. Nabywcy kredytów powinni również w odpowiednim czasie poinformować właściwe organy, których nadzorowi podlegają, jeżeli zaangażują inny podmiot obsługujący kredyty, instytucję kredytową lub instytucję niekredytową nadzorowaną przez właściwy organ państwa członkowskiego zgodnie z dyrektywą 2008/48/WE lub dyrektywą 2014/17/UE.
(46) Nabywcy kredytów, którzy bezpośrednio egzekwują nabytą umowę o kredyt, powinni przestrzegać w tym zakresie prawa właściwego dla umowy o kredyt, w tym przepisów dotyczących ochrony konsumentów mających zastosowanie do kredytobiorcy. Przepisy krajowe dotyczące w szczególności egzekwowania umów oraz ochrony konsumentów i prawa karnego nadal mają zastosowanie, a właściwe organy powinny zapewnić przestrzeganie przez nabywców kredytów tych przepisów na terytorium państw członkowskich.
(47) Aby ułatwić egzekwowanie obowiązków określonych w niniejszej dyrektywie, w przypadku gdy nabywca kredytu nie ma miejsca zamieszkania, siedziby statutowej lub - w przypadku gdy na mocy swojego prawa krajowego nie posiada on siedziby statutowej - głównego biura w Unii, przepisy prawa krajowego transponujące niniejszą dyrektywę powinny przewidywać, że w przypadku przeniesienia umowy o kredyt nabywca kredytu z państwa trzeciego wyznacza przedstawiciela, który ma miejsce zamieszkania, siedzibę statutową lub - w przypadku gdy na mocy swojego prawa krajowego nie posiada on siedziby statutowej - główne biuro w Unii, upoważnionego do kontaktów z właściwymi organami oprócz lub zamiast nabywcy kredytu. Przedstawiciel ten odpowiada za spełnienie obowiązków nałożonych na nabywców kredytów niniejszą dyrektywą bez uszczerbku dla obowiązków nałożonych na podmioty obsługujące kredyty. Nabywcy kredytów przenoszący nieobsługiwane umowy o kredyt powinni - dwa razy w roku oraz w ujęciu zbiorczym - informować właściwy organ macierzystego państwa członkowskiego przynajmniej o zagregowanym saldzie należności przeniesionych portfeli kredytowych, a także o liczbie i wielkości zawartych w nim kredytów i o tym, czy przeniesienie uwzględnia umowy zawarte z konsumentami. W odniesieniu do każdego portfela przeniesionego w drodze pojedynczej transakcji przekazane informacje powinny obejmować identyfikator podmiotu prawnego (LEI) nabywcy kredytu lub w stosownych przypadkach jego przedstawiciela w Unii, a w przypadku braku takiego identyfikatora - tożsamość i adres nabywcy kredytu, a także, w stosownych przypadkach, jego przedstawiciela w Unii. Właściwe organy powinny mieć możliwość żądania, aby informacje te były przekazywane co kwartał, w każdym przypadku, gdy uznają to za niezbędne, w tym ze względu na dużą liczbę transakcji w okresie kryzysu.
(48) Obecnie zatwierdzanie i nadzorowanie podmiotów obsługujących kredyty i nabywców kredytów w państwach członkowskich powierzone jest różnym organom, w związku z czym istotne jest, aby państwa członkowskie wyjaśniły ich rolę i nadały im odpowiednie uprawnienia, zwłaszcza że mogą występować sytuacje, w których takie organy mogłyby potrzebować sprawować nadzór nad podmiotami świadczącymi usługi w innych państwach członkowskich. Aby zapewnić skuteczny i proporcjonalny nadzór w całej Unii, państwa członkowskie powinny nadać właściwym organom uprawnienia niezbędne do wykonywania ich zadań wynikających z niniejszej dyrektywy, w tym uprawnienie do uzyskania niezbędnych informacji, badania możliwych naruszeń niniejszej dyrektywy, rozpatrywania skarg kredytobiorców, nakładania kar administracyjnych i stosowania środków naprawczych, w tym cofania zezwoleń. W przypadku stosowania tego rodzaju kar administracyjnych i środków naprawczych państwa członkowskie powinny zapewnić, aby właściwe organy stosowały je w sposób proporcjonalny oraz podawały uzasadnienie swoich decyzji, które ponadto powinny podlegać kontroli sądowej, w tym w przypadkach gdy właściwe organy nie podejmują działania w przewidzianych ramach czasowych.
(49) Przepisy dotyczące naruszania niniejszej dyrektywy pozostają bez uszczerbku dla prawa państwa członkowskiego do interweniowania w przypadkach naruszeń prawa krajowego odnoszących się na przykład do ochrony konsumentów, praw kredytobiorców lub działalności przestępczej. W takich przypadkach właściwe organy przyjmującego państwa członkowskiego i państwa członkowskiego, w którym udzielono kredytu, są organami właściwymi do podejmowania decyzji, czy nastąpiło naruszenie prawa krajowego, a zatem ich uprawnienia nie są ograniczone niniejszą dyrektywą.
(50) Zważywszy, że efektywność rynków wtórnych kredytu w dużym stopniu będą zależały od dobrej reputacji zaangażowanych podmiotów, podmioty obsługujące kredyty powinny ustanowić skuteczny mechanizm na potrzeby rozpatrywania skarg wnoszonych przez kredytobiorców. Państwa członkowskie powinny zapewnić, aby organy właściwe w kwestii nadzoru nad nabywcami kredytów i podmiotami obsługującymi kredyty miały do dyspozycji skuteczne i łatwo dostępne procedury w zakresie rozpatrywania skarg wnoszonych przez kredytobiorców.
(51) Do przetwarzania danych osobowych do celów niniejszej dyrektywy zastosowanie mają rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 16 i (UE) 2018/1725 17 . W przypadku przetwarzania danych osobowych do celów niniejszej dyrektywy należy w szczególności określić dokładny cel takiego przetwarzania, odpowiednią podstawę prawną, spełnić odpowiednie wymogi dotyczące bezpieczeństwa ustanowione w rozporządzeniu (UE) 2016/679, a także przestrzegać zasad konieczności, proporcjonalności, celowości oraz przejrzystego i proporcjonalnego okresu zatrzymywania danych. Do tych celów preferowany jest ogólnobranżowy kodeks postępowania, zgodnie z art. 40 rozporządzenia (UE) 2016/679. Ponadto uwzględnienie ochrony danych osobowych już w fazie projektowania oraz domyślna ochrona danych powinny być wbudowane we wszystkie systemy przetwarzania danych opracowywane i stosowane w ramach niniejszej dyrektywy. Podobnie zgodność z przepisami dotyczącymi ochrony danych osobowych określonymi w rozporządzeniu (UE) 2016/679 oraz krajowymi przepisami dotyczącymi ochrony danych wdrażającymi prawo unijne należy zapewnić w przypadku współpracy administracyjnej właściwych organów państw członkowskich i wzajemnej pomocy udzielanej sobie przez te organy.
(52) Aby zapewnić wysoki poziom ochrony konsumentów, w prawie unijnym i krajowym przewidziano szereg praw i środków ochronnych związanych z umowami o kredyt udzielonych konsumentowi. Te prawa i środki ochronne mają zastosowanie w szczególności do negocjacji i zawarcia umowy o kredyt, stosowania nieuczciwych praktyk handlowych przez przedsiębiorstwa wobec konsumentów określonych w dyrektywie 2005/29/WE oraz do wykonania lub niewykonania umowy o kredyt. Dotyczy to zwłaszcza długoterminowych umów o kredyt konsumencki objętych zakresem dyrektywy 2014/17/UE, w odniesieniu do prawa konsumenta do pełnego lub częściowego wywiązania się z zobowiązań konsumenta na mocy umowy o kredyt przed wygaśnięciem tej umowy o kredyt lub prawa do bycia informowanym za pomocą europejskiego znormalizowanego arkusza informacyjnego, w stosownych przypadkach, o ewentualnym przeniesieniu umowy o kredyt na nabywcę kredytu. Prawa kredytobiorcy powinny również pozostać niezmienione, jeżeli przeniesienie umowy o kredyt między instytucją kredytową a nabywcą kredytu ma formę umowy nowacji. Co do zasady należy zapewnić, aby po przeniesieniu umowy o kredyt z instytucji kredytowej na nabywcę kredytu sytuacja kredytobiorcy nie uległa pogorszeniu. Niniejsza dyrektywa nie powinna uniemożliwiać państwom członkowskim stosowania bardziej rygorystycznych przepisów w celu ochrony kredytobiorców.
(53) Bez uszczerbku dla innych obowiązków przewidzianych w dyrektywach 2008/48/WE i 2014/17/UE, a także w celu zapewnienia wysokiego poziomu ochrony konsumentów, należy zmienić te dyrektywy w celu zapewnienia, aby konsumentowi przedstawiano - w odpowiednim czasie i przed wprowadzeniem jakichkolwiek zmian w warunkach umowy o kredyt - przejrzysty i pełny wykaz wszelkich takich zmian, terminy ich wdrożenia oraz niezbędne szczegółowe informacje, a także nazwę i adres organu krajowego, do którego konsument może wnieść skargę.
(54) Informacje dotyczące zmiany warunków umowy o kredyt na mocy dyrektyw 2008/48/WE i 2014/17/UE, wprowadzone zmianami określonymi w niniejszej dyrektywie, nie powinny wpływać na jakiekolwiek prawa konsumentów określone w dyrektywach 2008/48/WE i 2014/17/UE, w tym na prawa do informacji.
(55) Znaczenie, jakie prawodawca unijny przywiązuje do ochrony zapewnianej konsumentom w dyrektywie Rady 93/13/EWG 18 oraz w dyrektywach 2008/48/WE i 2014/17/UE oznacza, że przeniesienie praw kredytodawcy na mocy umowy o kredyt lub samej umowy o kredyt na nabywcę kredytu nie powinno w żaden sposób wpływać na poziom ochrony przyznanej konsumentowi przez prawo Unii. Nabywcy kredytów i podmioty obsługujące kredyty powinny zatem przestrzegać mających zastosowanie przepisów prawa Unii i prawa krajowego właściwego do pierwotnej umowy o kredyt, a kredytobiorca powinien zachować taki sam poziom ochrony, jaki przewidziano w mających zastosowanie przepisach prawa Unii i prawa krajowego lub określono zgodnie z unijnymi lub krajowymi normami kolizyjnymi. Państwa członkowskie powinny zapewnić, aby kredytobiorca nie był obciążany żadnymi kosztami związanymi z przeniesieniem umowy o kredyt innymi niż koszty już uwzględnione w tej umowie o kredyt. W odniesieniu do opłat nakładanych na konsumentów w przypadku niewykonania zobowiązań należy wprowadzić zmiany do dyrektywy 2008/48/WE wymagające od państw członkowskich przestrzegania tych samych zasad, co w dyrektywie 2014/17/UE w zakresie ustalania górnych limitów opłat i kar.
(56) W odniesieniu do konsumentów dyrektywy 2008/48/WE i 2014/17/UE powinny zostać zmienione niniejszą dyrektywą tak, aby stanowiły one, że państwa członkowskie powinny wymagać od kredytodawców posiadania odpowiednich polityk i procedur, tak aby podejmowali oni starania w celu zastosowania, w stosownych przypadkach, rozsądnych środków restrukturyzacyjnych przed wszczęciem postępowania egzekucyjnego. Należy uwzględnić wytyczne EUNB z dnia 19 sierpnia 2015 r. dotyczące zaległości w spłacie i egzekucji z nieruchomości, wytyczne EUNB z dnia 31 października 2018 r. dotyczące zarządzania ekspozycjami nieobsługiwanymi i restrukturyzowanymi oraz wytyczne EBC dla banków w sprawie kredytów zagrożonych z marca 2017 r. Przy podejmowaniu decyzji, jakie środki restrukturyzacyjne podjąć, kredytodawcy powinni brać pod uwagę indywidualną sytuację konsumenta, interesy i prawa konsumenta oraz zdolność konsumenta do spłaty kredytu, w tym w szczególności, czy umowa o kredyt jest zabezpieczona nieruchomością mieszkalną, która jest głównym miejscem zamieszkania konsumenta. Środki restrukturyzacyjne powinny móc obejmować pewne ustępstwa na rzecz konsumenta, takie jak całkowite lub częściowe refinansowanie umowy o kredyt lub zmiana jej obowiązujących warunków, w tym między innymi przedłużenie jej okresu obowiązywania, zmiana rodzaju umowy o kredyt, odroczenie na pewien okres spłaty wszystkich lub części rat, zmiana oprocentowania, zaproponowanie wakacji kredytowych, częściowe spłaty, przewalutowanie, częściowe umorzenie i konsolidacja zadłużenia. Państwa członkowskie powinny dysponować odpowiednimi środkami restrukturyzacyjnymi na poziomie krajowym. Wykaz środków restrukturyzacyjnych przewidziany w niniejszej dyrektywie, będący częścią zmian w dyrektywach 2008/48/WE i 2014/17/UE, nie jest wyczerpujący, a zatem państwa członkowskie mogą przewidzieć dodatkowe środki. Podobnie państwa członkowskie mogą nie przewidywać konkretnego środka, jeżeli jest on przewidziany na poziomie krajowym, dopóki dostępna jest rozsądna liczba środków. W przypadku gdy po przeprowadzeniu postępowania egzekucyjnego zadłużenie wciąż pozostaje niespłacone, państwa członkowskie powinny zapewnić ochronę minimalnych warunków życia oraz wprowadzić środki ułatwiające spłatę długu, przy jednoczesnym uniknięciu długotrwałego nadmiernego zadłużenia. Przynajmniej w przypadku gdy cena uzyskiwana za nieruchomość mieszkalną wpływa na kwotę należną od konsumenta, państwa członkowskie powinny zachęcać kredytodawców do podjęcia rozsądnych kroków w celu uzyskania najkorzystniejszej ceny za nieruchomość mieszkalną stanowiącą przedmiot egzekucji w kontekście warunków rynkowych. Państwa członkowskie nie powinny uniemożliwiać stronom umowy o kredyt wyraźnego postanowienia, że przeniesienie zabezpieczenia na kredytodawcę wystarczy do spłaty kredytu, w szczególności gdy kredyt jest zabezpieczony nieruchomością będącą głównym miejscem zamieszkania konsumenta.
(57) W celu zapewnienia, aby poziom ochrony konsumenta nie zmienił się w sytuacji, w której prawa kredytodawcy wynikające z umowy o kredyt hipoteczny lub sama umowa o kredyt zostają przeniesione na osobę trzecią, należy wprowadzić zmianę do dyrektywy 2014/17/UE tak, aby stanowiła ona, że w przypadku przeniesienia kredytu objętego tą dyrektywą, konsument ma prawo powoływać się wobec nabywcy kredytu na wszelkie środki obrony, które przysługiwały konsumentowi względem pierwotnego kredytodawcy, oraz ma prawo do otrzymania informacji o przeniesieniu.
(58) Zgodnie ze wspólną deklaracją polityczną państw członkowskich i Komisji z dnia 28 września 2011 r. dotyczącą dokumentów wyjaśniających 19 , państwa członkowskie zobowiązały się do złożenia, w uzasadnionych przypadkach, wraz z powiadomieniem o transpozycji, jednego lub większej liczby dokumentów wyjaśniających związki między elementami dyrektywy a odpowiadającymi im częściami krajowych instrumentów transpozycyjnych. W odniesieniu do niniejszej dyrektywy prawodawca unijny uznaje, że przekazanie takich dokumentów jest uzasadnione.
(59) Zgodnie z art. 42 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2018/1725 skonsultowano się z Europejskim Inspektorem Ochrony Danych, który wydał opinię w dniu 24 stycznia 2019 r.
(60) Skuteczne funkcjonowanie niniejszej dyrektywy powinno zostać poddane przeglądowi przez Komisję w miarę postępów w tworzeniu wewnętrznego rynku wtórnego dla nieobsługiwanych umów o kredyt o wysokim poziomie ochrony konsumentów. Komisja jest odpowiednim organem do analizy konkretnych kwestii transgranicznych, których poszczególne państwa członkowskie nie są w stanie zidentyfikować lub prawidłowo rozwiązać, takich jak ryzyko prania pieniędzy i finansowania terroryzmu, które może pojawić się w związku z obsługą kredytów i działalnością nabywców kredytów, lub współpraca między właściwymi organami różnych państw członkowskich. Przegląd niniejszej dyrektywy przez Komisję powinien zatem również obejmować szczegółową ocenę ryzyka prania pieniędzy i finansowania terroryzmu, które wiąże się z działalnością podmiotów obsługujących kredyty i nabywców kredytów, oraz współpracę administracyjną między właściwymi organami.
(61) Ponieważ cele niniejszej dyrektywy, a mianowicie przyspieszenie rozwoju rynków wtórnych nieobsługiwanych kredytów w Unii, przy jednoczesnym zapewnieniu dalszej wzmocnionej ochrony kredytobiorców, w szczególności konsumentów, nie mogą zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast ze względu na ich rozmiary i skutki możliwe jest ich lepsze osiągnięcie na poziomie Unii, może ona podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności, określoną w tym artykule, niniejsza dyrektywa nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tych celów,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ:
| W imieniu Parlamentu Europejskiego | W imieniu Rady |
| Przewodniczący | Przewodniczący |
| D.M. SASSOLI | A. LOGAR |
500 zł zarobi członek obwodowej komisji wyborczej w wyborach Prezydenta RP, 600 zł - zastępca przewodniczącego, a 700 zł przewodniczący komisji wyborczej – wynika z uchwały Państwowej Komisji Wyborczej. Jeżeli odbędzie się ponownie głosowanie, zryczałtowana dieta wyniesie 75 proc. wysokości diety w pierwszej turze. Termin zgłaszania kandydatów na członków obwodowych komisji wyborczych mija 18 kwietnia
20.01.2025
1 stycznia 2025 r. weszły w życie liczne zmiany podatkowe, m.in. nowe definicje budynku i budowli w podatku od nieruchomości, JPK CIT, globalny podatek wyrównawczy, PIT kasowy, zwolnienie z VAT dla małych firm w innych krajach UE. Dla przedsiębiorców oznacza to często nowe obowiązki sprawozdawcze i zmiany w systemach finansowo-księgowych. Firmy muszą też co do zasady przeprowadzić weryfikację nieruchomości pod kątem nowych przepisów.
02.01.2025
W 2025 roku minimalne wynagrodzenie za pracę wzrośnie tylko raz. Obniżeniu ulegnie natomiast minimalna podstawa wymiaru składki zdrowotnej płaconej przez przedsiębiorców. Grozi nam za to podwyżka podatku od nieruchomości. Wzrosną wynagrodzenia nauczycieli, a prawnicy zaczną lepiej zarabiać na urzędówkach. Wchodzą w życie zmiany dotyczące segregacji odpadów i e-doręczeń. To jednak nie koniec zmian, jakie czekają nas w Nowym Roku.
31.12.2024
1 stycznia 2025 r. zacznie obowiązywać nowa Polska Klasyfikacja Działalności – PKD 2025. Jej ostateczny kształt poznaliśmy dopiero w tygodniu przedświątecznym, gdy opracowywany od miesięcy projekt został przekazany do podpisu premiera. Chociaż jeszcze przez dwa lata równolegle obowiązywać będzie stara PKD 2007, niektórzy już dziś powinni zainteresować się zmianami.
31.12.2024
Dodatek dopełniający do renty socjalnej dla niektórych osób z niepełnosprawnościami, nowa grupa uprawniona do świadczenia wspierającego i koniec przedłużonych orzeczeń o niepełnosprawności w marcu - to tylko niektóre ważniejsze zmiany w prawie, które czekają osoby z niepełnosprawnościami w 2025 roku. Drugą część zmian opublikowaliśmy 31 grudnia.
28.12.2024
Prezydent Andrzej Duda powiedział w czwartek, że ubolewa, że w sprawie ustawy o Wigilii wolnej od pracy nie przeprowadzono wcześniej konsultacji z prawdziwego zdarzenia. Jak dodał, jego stosunek do ustawy "uległ niejakiemu zawieszeniu". Wyraził ubolewanie nad tym, że pomimo wprowadzenia wolnej Wigilii, trzy niedziele poprzedzające święto mają być dniami pracującymi. Ustawa czeka na podpis prezydenta.
12.12.2024| Identyfikator: | Dz.U.UE.L.2021.438.1 |
| Rodzaj: | Dyrektywa |
| Tytuł: | Dyrektywa 2021/2167 w sprawie podmiotów obsługujących kredyty i nabywców kredytów oraz w sprawie zmiany dyrektyw 2008/48/WE i 2014/17/UE |
| Data aktu: | 24/11/2021 |
| Data ogłoszenia: | 08/12/2021 |
| Data wejścia w życie: | 28/12/2021 |