uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 292,
(1) W komunikacie dotyczącym ambitniejszego celu klimatycznego Europy do 2030 r. 1 Komisja przedstawiła Plan w zakresie celów klimatycznych na 2030 r., tj. kompleksowy plan dotyczący zwiększenia w sposób odpowiedzialny celu redukcji emisji gazów cieplarnianych w Unii Europejskiej do 2030 r. o 55 % (w porównaniu z 1990 r.).
(2) W Europejskim prawie o klimacie 2 określono, że emisje i pochłanianie gazów cieplarnianych w całej Unii, uregulowane przez prawo Unii, należy zrównoważyć najpóźniej do 2050 r., tym samym zmniejszając emisje do poziomu zerowego netto w tym terminie.
(3) W komunikacie w sprawie Europejskiego Zielonego Ładu 3 stwierdzono, że efektywność energetyczna musi stać się priorytetem, i wskazano efektywność energetyczną jako jedno z kluczowych rozwiązań we wszystkich sektorach, które pozwoli osiągnąć neutralność klimatyczną najniższym możliwym kosztem.
(4) Zasadę "efektywność energetyczna przede wszystkim" zdefiniowano w art. 2 pkt 18 rozporządzenia w sprawie zarządzania unią energetyczną i działaniami w dziedzinie klimatu 4 , które zawiera również wymóg uwzględniania tej zasady przez państwa członkowskie w zintegrowanych krajowych planach w dziedzinie energii i klimatu. Dyrektywa w sprawie efektywności energetycznej 5 przyczynia się do wdrożenia tej zasady, lecz nie zawiera żadnych konkretnych wymogów co do sposobu jej stosowania.
(5) W strategii UE dotyczącej integracji systemu energetycznego 6 efektywność energetyczną uznano za kluczowy element, a także wezwano do stosowania zasady "efektywność energetyczna przede wszystkim" w całym systemie energetycznym. Polega to na przyznawaniu pierwszeństwa rozwiązaniom po stronie popytu, gdy tylko są one bardziej opłacalne niż inwestycje w infrastrukturę dostaw energii, jeśli chodzi o realizację celów polityki i odpowiednie odzwierciedlanie efektywności w cyklu życia poszczególnych nośników energii, w tym konwersji, przekształcania, przesyłu, transportu i magazynowania energii, a także na rosnącym udziale odnawialnych źródeł energii w zaopatrzeniu w energię elektryczną.
(6) Zasada "efektywność energetyczna przede wszystkim" jest też jedną z kluczowych zasad określonych w inicjatywie "Fala renowacji" 7 i powinna być częścią krajowych długoterminowych strategii renowacji.
(7) Zasada "efektywność energetyczna przede wszystkim" jako horyzontalna zasada przewodnia europejskiego zarządzania kwestiami klimatu i energii w Europie oraz w szerszym zakresie powinna zapewniać - przy pełnym uwzględnieniu bezpieczeństwa dostaw i integracji rynku - wytwarzanie tylko takiej ilości energii, która jest potrzebna, oraz unikanie inwestycji w aktywa osierocone w drodze do osiągnięcia celów klimatycznych. W podejmowanych decyzjach dotyczących środków służących efektywności energetycznej należy również uwzględnić warunki, jakie prawdopodobnie przyniesie zmiana klimatu, oraz ich wpływ na infrastrukturę energetyczną i zużycie materiałów.
(8) Celem tej zasady jest traktowanie efektywności energetycznej jako "pierwszego paliwa", będącego samoistnym źródłem energii, w które sektor publiczny i prywatny mogą inwestować przed inwestycjami w inne bardziej złożone lub kosztowne źródła energii ("oszczędność przed budowaniem"). Obejmuje ona przejście od tradycyjnego modelu wytwarzania i zużycia energii, opartego na dużych dostawcach, w których ofercie dominują paliwa kopalne, oraz biernych konsumentach akceptujących narzucane ceny, w kierunku bardziej elastycznego systemu włączającego odnawialne technologie i skupia się na aktywnie zaangażowanych konsumentach energii.
(9) Zasada "efektywność energetyczna przede wszystkim" zakłada przyjęcie całościowego podejścia uwzględniającego ogólną efektywność zintegrowanego systemu energetycznego i działa na korzyść najbardziej efektywnych rozwiązań na rzecz neutralności klimatycznej w całym łańcuchu wartości (od wytwarzania energii, przez transport za pomocą sieci, aż po zużycie energii końcowej), aby osiągnąć efektywność w zakresie zużycia zarówno energii pierwotnej, jak i końcowej. W ramach tego podejścia zwraca się uwagę na wydajność systemu i dynamiczne wykorzystanie energii, przy czym uwzględnia się zasoby po stronie popytu i elastyczność systemu jako rozwiązania w zakresie efektywności. Zasadę tę można również jednocześnie stosować na niższym szczeblu -na poziomie aktywów - gdy należy wskazać poziom efektywności energetycznej określonych rozwiązań i dostosować je w taki sposób, aby preferowane były rozwiązania oferujące korzystniejszy współczynnik efektywności energetycznej.
(10) Kluczowym elementem tej zasady jest odpowiednia analiza kosztów i korzyści. Stosując tę zasadę, przy ocenie skutków różnych alternatywnych rozwiązań w ramach analizy opłacalności i szerszych korzyści wynikających z zaoszczędzonej energii przyjmuje się perspektywę społeczną. W decyzjach o wdrożeniu na poziomie operacyjnym i poniżej szczebla krajowego należy jednak uwzględniać opłacalność efektywności energetycznej z perspektywy inwestora i użytkownika końcowego.
(11) Zasada ta nie oznacza, że efektywność energetyczna jest zawsze preferowanym wariantem. Głównym celem zasady "efektywność energetyczna przede wszystkim" jest rozważanie działań w zakresie efektywności energetycznej i zarządzania zapotrzebowaniem na energię na równi z działaniami alternatywnymi, aby spełnić określoną potrzebę lub cel, szczególnie gdy chodzi o inwestycje w dostawy energii lub infrastrukturę energetyczną. W konsekwencji oczekuje się, że zasada ta doprowadzi do określenia i wdrożenia opłacalnych i energooszczędnych rozwiązań, przy jednoczesnym osiąganiu zamierzonych celów.
(12) Stosowanie tej zasady powinno być korzystne dla inwestycji przyczyniających się do realizacji celów środowiskowych wymienionych w rozporządzeniu w sprawie systematyki 8 . Oznacza to, że energooszczędne rozwiązania rozważane w ramach zasady "efektywność energetyczna przede wszystkim" powinny spełniać kryteria zrównoważonych środowiskowo inwestycji na wszystkich etapach energetycznego łańcucha wartości.
(13) Stosowanie zasady pozostaje bez uszczerbku dla obowiązków państw członkowskich na podstawie dyrektywy w sprawie odnawialnych źródeł energii 9 . Poprzez zwrócenie uwagi na efektywność energii pierwotnej zasada "efektywność energetyczna przede wszystkim" wspiera również wdrażanie źródeł energii odnawialnej oraz ich efektywną integrację w systemie energetycznym. Występują również znaczące synergie między inwestycjami w efektywność energetyczną a rozwiązaniami w zakresie ogrzewania i chłodzenia z wykorzystaniem źródeł odnawialnych.
(14) Badania naukowe i innowacje uznawane są za kluczowy czynnik umożliwiający opracowywanie i wykorzystywanie nowych synergii w systemie energetycznym: oparta na czystych i innowacyjnych procesach i narzędziach droga do integracji systemu da również bodziec dla nowych inwestycji, przyczyni się do tworzenia miejsc pracy i wzrostu, a także wzmocni wiodącą rolę przemysłową UE na szczeblu światowym, ułatwiając tym samym osiągnięcie neutralności klimatycznej w krajach o gospodarkach wschodzących. Stosowanie zasady "efektywność energetyczna przede wszystkim" powinno być zgodne z innowacyjnymi rozwiązaniami problemów społecznych i powinno wspierać ich wdrażanie. Zasada innowacyjności jest narzędziem wspomagającym osiągnięcie celów polityki UE, ponieważ stanowi gwarancję, że prawodawstwo jest projektowane w sposób oferujący najlepsze możliwe warunki dla rozkwitu innowacyjności 10 , i powinna być stosowana, w stosownych przypadkach, łącznie z zasadą "efektywność energetyczna przede wszystkim".
(15) Zasada ta jest uzupełnieniem planu działania UE dotyczącego gospodarki o obiegu zamkniętym 11 . Projektowanie produktów i infrastruktury z myślą o dłuższej eksploatacji lub ponowne użycie i recykling surowców prowadzą do niższego zużycia energii i emisji gazów cieplarnianych w całym cyklu życia produktów i elementów infrastruktury. Stosowanie zasad obiegu zamkniętego do renowacji budynków może prowadzić do znaczących dodatkowych korzyści w zakresie efektywności energii i zasobooszczędności, obniżenia emisyjności i usuwania zanieczyszczeń.
(16) Niezależnie od tego, czy podejmuje się działanie związane z efektywnością energetyczną, należy zawsze wykazać przeprowadzenie uważnej oceny energooszczędnych rozwiązań. Uzasadnienia wymaga niewykorzystanie pełnego potencjału realizacji wariantu zapewniającego efektywność energetyczną. Ryzyko wynikające z niezastosowania zasady "efektywność energetyczna przede wszystkim" polega na wybraniu droższych rozwiązań, wywołujących więcej niekorzystnych efektów zewnętrznych. Zwłaszcza w przypadku przeszacowania zapotrzebowania na energię inwestycje mogą prowadzić do niewykorzystanej mocy i aktywów osieroconych.
(17) Do głównych czynników zwiększających skalę stosowania zasady "efektywność energetyczna przede wszystkim" należą niezakłócone ceny towarów energetycznych i ich transportu, obejmujące w największym możliwym zakresie środowiskowe i klimatyczne koszty alternatywnych rozwiązań energetycznych.
(18) Zasada ta obowiązuje w odniesieniu do decyzji dotyczących planowania, polityki i inwestycji mających wpływ na zużycie energii i dostawy energii. Jest ona istotna dla wielu decyzji, w różnych sektorach, podejmowanych przez decydentów, organy regulacyjne, przedsiębiorstwa publiczne i prywatne czy inwestorów. Decydenci i organy regulacyjne mają również do odegrania szczególną rolę w zakresie wspierania i umożliwiania właściwego stosowania zasady.
(19) Stosowanie tej zasady będzie pomocne w zwalczaniu ubóstwa energetycznego. Poprawa efektywności energetycznej może zmniejszyć wysokość rachunków za energię i mieć najbardziej znaczące korzystne skutki dla zdrowia i komfortu w gospodarstwach domowych o niskich dochodach.
(20) Poziom starań niezbędnych do właściwego zastosowania zasady "efektywność energetyczna przede wszystkim" w procesie podejmowania decyzji, w szczególności do identyfikacji i analizy wariantów w zakresie efektywności energetycznej, zależy przede wszystkim od kontekstu decyzji oraz znaczenia jej skutków pod względem zużycia energii.
(21) Stosowanie zasady "efektywność energetyczna przede wszystkim" powinno być oparte na dowodach, co wymaga należytego weryfikowania, monitorowania i przeprowadzania oceny skutków podjętych decyzji, w szczególności pod względem zużycia energii. Wymaga ono również szczegółowych i prawidłowych informacji i danych. W wielu przypadkach informacje dotyczące energii, umożliwiające podjęcie decyzji na podstawie dokładniejszej wiedzy, nie są dostępne. Należy przeznaczyć odpowiednie zasoby do celów gromadzenia danych i kompilacji statystyk, do których to zasobów powinny mieć dostęp odpowiednie jednostki. Decyzje powinny również być oceniane w perspektywie przyszłego rozwoju technologicznego i powinny zachęcać do innowacji, które pomagają realizować środowiskowe, społeczne i gospodarcze cele UE.
(22) Zalecane wytyczne można uzupełnić bardziej ukierunkowanymi podręcznikami na szczeblu krajowym, lokalnym i sektorowym. Powinny one być dostosowane do regionalnej sytuacji klimatycznej i społecznej 12 . Komisja może wydać w nadchodzących latach bardziej szczegółowe i specyficzne zalecenia.
(23) Celem wytycznych jest wspieranie państw członkowskich w stosowaniu zasady "efektywność energetyczna przede wszystkim" w różnych procesach podejmowania decyzji związanych nie tylko z systemami energetycznymi, lecz również z innymi sektorami, w których mógłby wystąpić wpływ na zużycie energii. Wytyczne zawierają szereg wyjaśnień i zaleceń dotyczących rozwiązań praktycznych, które powinny przyczynić się do sprawniejszego stosowania tej zasady. W razie potrzeby w późniejszym czasie mogą zostać opracowane bardziej szczegółowe zalecenia dla poszczególnych sektorów,
NINIEJSZYM ZALECA PAŃSTWOM CZŁONKOWSKIM:
W imieniu Komisji | |
Kadri SIMSON | |
Członek Komisji |
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej nie zgodziło się na usunięcie z ustawy o zatrudnianiu cudzoziemców przepisu podnoszącego w kodeksie pracy kary dla pracodawców. Senacka Komisja Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej zaakceptowała we wtorek jedynie poprawki Biura Legislacyjnego Senatu do tej ustawy. Nie można jednak wykluczyć, że na posiedzeniu Senatu inni senatorowie przejmą poprawki zgłaszane przez stronę pracodawców.
11.03.2025Podczas ostatniego posiedzenia Sejmu, ku zaskoczeniu zarówno przedsiębiorców, jak i części posłów koalicji rządzącej, Lewica w ostatniej chwili „dorzuciła” do ustawy o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom poprawki zaostrzające kary za naruszanie przepisów prawa pracy - m.in. umożliwiające orzeczenie kary ograniczenia wolności. Jednocześnie zignorowano postulaty organizacji pracodawców, mimo wcześniejszych zapewnień rządu o ich poparciu.
27.02.2025Już nie 30 tys. zł, a 50 tys. zł ma grozić maksymalnie pracodawcy, który zawrze umowę cywilnoprawną, choć powinien - umowę o pracę. Podobnie temu, który nie wypłaca w terminie wynagrodzenia za pracę lub innego świadczenia przysługującego pracownikowi albo uprawnionemu do tego świadczenia członkowi jego rodziny. A jeśli nie wypłaca przez okres co najmniej 3 miesięcy, to kara ma wynieść nawet 60 tys. złotych - zdecydował Sejm, przyjmując poprawkę Lewicy, zmieniającą Kodeks pracy w... ustawie dotyczącej cudzoziemców.
25.02.2025500 zł zarobi członek obwodowej komisji wyborczej w wyborach Prezydenta RP, 600 zł - zastępca przewodniczącego, a 700 zł przewodniczący komisji wyborczej – wynika z uchwały Państwowej Komisji Wyborczej. Jeżeli odbędzie się ponownie głosowanie, zryczałtowana dieta wyniesie 75 proc. wysokości diety w pierwszej turze. Termin zgłaszania kandydatów na członków obwodowych komisji wyborczych mija 18 kwietnia
20.01.20251 stycznia 2025 r. weszły w życie liczne zmiany podatkowe, m.in. nowe definicje budynku i budowli w podatku od nieruchomości, JPK CIT, globalny podatek wyrównawczy, PIT kasowy, zwolnienie z VAT dla małych firm w innych krajach UE. Dla przedsiębiorców oznacza to często nowe obowiązki sprawozdawcze i zmiany w systemach finansowo-księgowych. Firmy muszą też co do zasady przeprowadzić weryfikację nieruchomości pod kątem nowych przepisów.
02.01.2025W 2025 roku minimalne wynagrodzenie za pracę wzrośnie tylko raz. Obniżeniu ulegnie natomiast minimalna podstawa wymiaru składki zdrowotnej płaconej przez przedsiębiorców. Grozi nam za to podwyżka podatku od nieruchomości. Wzrosną wynagrodzenia nauczycieli, a prawnicy zaczną lepiej zarabiać na urzędówkach. Wchodzą w życie zmiany dotyczące segregacji odpadów i e-doręczeń. To jednak nie koniec zmian, jakie czekają nas w Nowym Roku.
31.12.2024Identyfikator: | Dz.U.UE.L.2021.350.9 |
Rodzaj: | Zalecenie |
Tytuł: | Zalecenie 2021/1749 w sprawie zasady efektywność energetyczna przede wszystkim: od zasad do praktyki - Wytyczne i przykłady dotyczące jej wdrażania w procesie podejmowania decyzji w sektorze energetycznym i w innych sektorach |
Data aktu: | 28/09/2021 |
Data ogłoszenia: | 04/10/2021 |
Data wejścia w życie: | 28/09/2021 |