PARLAMENT EUROPEJSKI,- uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego za rok budżetowy 2019,
- uwzględniając art. 100 Regulaminu i załącznik V do Regulaminu, - uwzględniając opinię przedstawioną przez Komisję Gospodarczą i Monetarną, - uwzględniając sprawozdanie Komisji Kontroli Budżetowej (A9-0091/2021),
A. mając na uwadze, że zgodnie z zestawieniem dochodów i wydatków 1 ostateczny budżet Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego (zwanego dalej "Urzędem") na rok budżetowy 2019 wyniósł 45 326 900 EUR, co stanowi wzrost o 6,44 % w porównaniu z 2018 r.; mając na uwadze, że Urząd jest finansowany z wkładu Unii (17 394 600 EUR, czyli w 38,38 %) oraz wkładów krajowych organów nadzoru państw członkowskich i obserwatorów (27 160 689,50 EUR, czyli w 59,92 %);
B. mając na uwadze, że Trybunał Obrachunkowy (zwany dalej "Trybunałem") w sprawozdaniu dotyczącym rocznego sprawozdania finansowego Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego za rok budżetowy 2019 (zwanym dalej "sprawozdaniem Trybunału") stwierdza, iż uzyskał wystarczaj ącą pewność, że roczne sprawozdanie finansowe Urzędu jest wiarygodne oraz że transakcje leżące u jego podstaw są legalne i prawidłowe;
Zarządzanie budżetem i finansami
1. zauważa z zaniepokojeniem, że wysiłki związane z monitorowaniem budżetu w ciągu roku budżetowego 2019 doprowadziły do osiągnięcia wskaźnika wykonania budżetu w wysokości 97,29 %, co oznacza spadek o 2,56 % w porównaniu z rokiem 2018; zauważa z zaniepokojeniem, że wskaźnik wykonania środków na płatności wyniósł 85,88 %, co oznacza spadek o 2,35 % w porównaniu z poprzednim rokiem;
2. odnotowuje paragraf objaśniający w sprawozdaniu Trybunału dotyczący rezerwy w wysokości 10,1 mln EUR związanej z umową najmu biura Urzędu w Londynie; zauważa w szczególności, że część tej rezerwy dotyczy kosztów - w wysokości 3,4 mln EUR - przywrócenia biura w Londynie do jego pierwotnego stanu;
3. z niepokojem odnotowuje uwagę Trybunału, że skorygowany budżet Urzędu na 2019 r. i jego budżet na 2020 r. nie zawierają odpowiednich informacji na temat wkładów nowego przyjmującego państwa członkowskiego w koszty bieżące Urzędu; wzywa Urząd, aby skorygował to przeoczenie lub z należytą starannością poinformował organ udzielający absolutorium o przyczynach takiego pominięcia;
4. wyraża zaniepokojenie, że w przeciwieństwie do ustalonego budżetu wkłady właściwych organów krajowych członków EFTA nie zostały obliczone zgodnie ze wzorem określonym w tym samym budżecie, co doprowadziło do zmniejszenia płatności właściwych organów krajowych Unii i EFTA o 0,7 mln EUR; zauważa, że obliczanie składek emerytalnych wymaga dalszego wyjaśnienia; zdaje sobie sprawę z tego, że obliczanie to ma charakter szacunkowy i zależy od składu personelu w trakcie roku oraz możliwości wprowadzania corocznych korekt; wzywa Komisję do dopilnowania, by otrzymano brakujące płatności;
Wyniki
5. zauważa, że Urząd stosuje niektóre kluczowe wskaźniki skuteczności działania do oceny wartości dodanej wynikającej z jego działalności, a także wykorzystuje inne środki, takie jak odsetek ukończonych rocznych ocen kolegiów nadzorczych, uwagi uczestników seminariów na temat szkoleń oraz wykonanie budżetu, do usprawnienia zarządzania budżetem; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że kluczowe wskaźniki skuteczności działania Urzędu mierzą cały zakres jego działalności oraz że są one dostosowywane w miarę osiągania celów rocznych i wieloletnich;
6. odnotowuje, że personel administracyjny Urzędu, Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych oraz Europejskiego Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych organizuje regularne spotkania, aby omówić sprawy będące przedmiotem wspólnego zainteresowania, a efektem tego jest wymiana praktyk i wzorców, co prowadzi do przyrostu wydajności; zdecydowanie zachęca Urząd, aby nadal starał się zacieśniać współpracę i zwiększać wymianę dobrych praktyk z innymi zdecentralizowanymi agencjami w celu poprawy wydajności, w szczególności w obszarze zasobów ludzkich, zarządzania budynkami, usług informatycznych i bezpieczeństwa;
7. zauważa, że w 2019 r. Urząd przeniósł swoją siedzibę z Londynu do Paryża i że w ciągu roku oprócz obowiązków wynikających z mandatu Urzędu prowadzono działania związane z przeprowadzką, takie jak migracja do nowych centrów danych, nawiązywanie nowych stosunków z dostawcami usług i inne zadania; dostrzega problemy, z którymi Urząd borykał się w trakcie tych działań, takie jak utrata personelu i know-how oraz ograniczone zasoby przeznaczone na projekt przeniesienia siedziby;
8. odnotowuje, że dla Urzędu rok 2019 był również rokiem gruntownego przeglądu zadań i uprawnień Europejskich Urzędów Nadzoru i zarządzania nimi, co doprowadziło do zmiany rozporządzenia ustanawiającego Urząd i wzmocnienia roli Urzędu, jeśli chodzi o przeciwdziałanie praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, ochronę konsumentów i stosunki z państwami trzecimi;
9. uznaje, że skład Rady Organów Nadzoru wydaje się odpowiedni do wypełniania obowiązków Urzędu w zakresie stanowienia przepisów, lecz w mniejszym stopniu nadaje się on do pełnienia funkcji nadzorczych; przypomina w tym kontekście o nowym mandacie Urzędu do walki z praniem pieniędzy i finansowaniem terroryzmu;
10. apeluje do Urzędu o poprawę i zintensyfikowanie komunikacji z państwami członkowskimi; wzywa Urząd do poprawy i zacieśnienia współpracy z państwami członkowskimi oraz z bankami krajowymi i komercyjnymi instytucjami bankowymi państw członkowskich;
11. ubolewa, że Urząd zrealizował jedynie 19 z 30 działań ujętych w programie prac na 2019 r.; zauważa, że przegląd osiągnięć politycznych Urzędu w odniesieniu do jego programu prac na 2019 r., przedstawiony w rocznym sprawozdaniu z działalności, nie daje pełnego obrazu działań realizowanych przez Urząd, ponieważ nie opisano wyników bieżących działań; zauważa z zaniepokojeniem, że spośród działań opisanych w rocznym sprawozdaniu z działalności 17 z 21 zgłoszonych działań zrealizowano (częściowo) oraz że w przypadku dziewięciu działań Urząd przeprowadził dodatkowe poddziałania, siedem poddziałań przełożono, pięć opóźniono, cztery poddziałania zostały anulowane, a jedno jest nadal w toku; wzywa Urząd, aby dokonał oceny niedociągnięć i przyczyn słabych wyników oraz przyjął środki służące poprawie skutecznej realizacji celów programu prac;
12. podkreśla znaczenie zwiększenia cyfryzacji wewnętrznych operacji i procedur zarządzania Urzędu; podkreśla, że Urząd powinien nadal aktywnie działać w tym zakresie, aby za wszelką cenę uniknąć przepaści cyfrowej między agencjami; zwraca jednak uwagę na konieczność podejmowania wszelkich niezbędnych środków bezpieczeństwa, aby uniknąć jakiegokolwiek ryzyka dla bezpieczeństwa przetwarzanych informacji w internecie;
13. z zadowoleniem przyjmuje wysiłki Urzędu zmierzające do osiągnięcia bardziej skoordynowanego systemu nadzoru w całym europejskim systemie finansowym; podkreśla jego rolę w zapewnieniu stabilnego, dobrze zintegrowanego, wydajnego i bezpiecznego rynku finansowego; podkreśla, że należy chronić konsumentów w Unii w drodze promowania uczciwości i przejrzystości na rynku produktów i usług finansowych, oraz oczekuje na aktualne informacje na temat przyszłych środków, jakie będą podejmowane w tym kierunku, w tym również odpowiedzi na wyzwania związane z cyfryzacją gospodarki i środkami na rzecz zrównoważonego rozwoju;
14. podkreśla, że nadzór nad publicznym sektorem finansowym wnosi pozytywny wkład w zwalczanie oszustw podatkowych i prania pieniędzy;
15. przypomina o ważnej roli Urzędu w przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, a także o nowych uprawnieniach Urzędu w tym zakresie; oczekuje na przedstawienie 10-punktowego planu działania Urzędu na lata 2020-2021, który ma wzmocnić przyszłe ramy wymogów ostrożnościowych i wymogów dotyczących przeciwdziałania praniu pieniędzy obejmujące systemy obrotu wykorzystujące arbitraż dywidendowy; podkreśla ponadto, że Urząd powinien w pełni wykorzystać uprawnienia przyznane mu na podstawie rozdziału II rozporządzenia (UE) nr 1093/2010, aby zapewnić prawidłowe i terminowe wykonanie wszystkich działań i zadań oraz zagwarantować realizację zadań i celów określonych w tym rozdziale, w szczególności dotyczących ochrony konsumentów w szybko rozwijającym się obszarze finansów cyfrowych, w tym neobanków;
16. podkreśla spoczywający na systemie finansowym obowiązek odpowiedniego reagowania na wyzwania związane ze stabilnością finansową, Europejskim Zielonym Ładem i porozumieniem paryskim; z zadowoleniem przyjmuje w związku z tym wysiłki Urzędu zmierzające do pełnego włączenia do jego prac czynników środowiskowych, społecznych i zarządczych; wyraża w szczególności zainteresowanie zamiarem Urzędu, by z czasem zgromadzić dowody na temat ekspozycji związanych z aktywami lub działaniami dotyczącymi zasadniczo celów środowiskowych lub społecznych, oraz oczekuje na zaktualizowane informacje na temat tych prac;
17. zauważa, że Urząd przeprowadził dochodzenie w sprawie systemów obrotu wykorzystujących arbitraż dywidendowy, takich jak cum-ex lub cum-cum, o które to dochodzenie wnioskował Parlament w rezolucji z 29 listopada 2018 r. w sprawie afery cum-ex - przestępstwa finansowego i luk w obowiązujących ramach prawnych 2 ; odnotowuje jednak niedociągnięcia sprawozdania, jeśli chodzi o wyjaśnienie tych nielegalnych praktyk, i ubolewa, że dotychczas nie ustalono daty formalnego dochodzenia;
18. podkreśla, że w swoich działaniach Urząd musi zwracać uwagę na zapewnienie zgodności z prawem Unii, poszanowanie w stosownych przypadkach zasady proporcjonalności jako zasady przewodniej i respektowanie podstawowych zasad rządzących rynkiem wewnętrznym; z zadowoleniem przyjmuje ustanowienie Komitetu Doradczego ds. Proporcjonalności w celu nadzorowania zasady proporcjonalno ści oraz oczekuje na proponowaną metodykę wnoszenia przez Komitet wkładu w roczny program prac Urzędu;
19. zauważa, że ponieważ zakres obowiązków Urzędu w coraz większym stopniu przesuwa się z zadań regulacyjnych ku egzekwowaniu i stosowaniu prawa Unii, należy dokonać wewnętrznych przesunięć środków budżetowych i zasobów kadrowych; zwraca uwagę, że ścisłe skoncentrowanie się na mandacie przyznanym przez unijnego prawodawcę zapewni skuteczniejsze i wydajniejsze wykorzystanie zasobów; podkreśla pilną potrzeb ę przydzielenia Urzędowi wystarczających zasobów, aby umożliwić mu odpowiednie i skuteczne wykonywanie przydzielonych zadań; uważa, że przyszłe obowiązki, które będą wynikały m.in. ze strategii w zakresie finansów cyfrowych, oraz obowiązki związane z walką z praniem pieniędzy wymagają dostosowań pod względem finansowania Urzędu; zauważa, że zwiększanie budżetu powinno odbywać się stopniowo i w sposób ciągły, odpowiednio do rozszerzania kompetencji;
20. wzywa Urząd, by skoncentrował się na rozpowszechnianiu wśród społeczeństwa wyników prowadzonych badań;
Polityka kadrowa
21. zauważa, że w dniu 31 grudnia 2019 r. plan zatrudnienia zrealizowano w 99,31 % - przyjęto 144 pracowników na czas określony, podczas gdy budżet Unii przewidywał 145 stanowisk dla tej kategorii pracowników (w porównaniu ze 145 zatwierdzonymi stanowiskami w 2018 r.); zauważa, że w 2019 r. Urząd zatrudniał ponadto 42 pracowników kontraktowych (w stosunku do 49 zatwierdzonych) i 16 oddelegowanych ekspertów krajowych (wobec 17 zatwierdzonych); zauważa, że rotacja pracowników zatrudnionych na czas określony, pracowników kontraktowych i oddelegowanych ekspertów krajowych spadła z 12,1 % do 9,0 %;
22. zauważa, że w Urzędzie nastąpiły zmiany na najwyższych stanowiskach kierowniczych w związku z mianowaniem nowego przewodniczącego w marcu 2019 r. i rezygnacją dyrektora wykonawczego w sierpniu 2019 r.;
23. z satysfakcją zauważa, że w Urzędzie odnotowano mniej rezygnacji spowodowanych przeniesieniem siedziby, niż zakładano, oraz że przez cały okres przeprowadzki udało się prowadzić podstawową działalność prawie normalnie; docenia to nadzwyczajne zaangażowanie personelu Urzędu;
24. odnotowuje z zadowoleniem, że Urząd poinformował, iż zatrudnia pracowników 28 narodowości, z czego według informacji Urzędu 50 % stanowią kobiety i 50 % - mężczyźni; zauważa z zaniepokojeniem, że wśród kadry kierowniczej najwyższego szczebla 83 % to mężczyźni, a 17 % kobiety; zwraca się do Urzędu, aby w przyszłości zapewnił równowagę płci wśród kadry kierowniczej najwyższego szczebla;
25. zachęca Urząd, aby kontynuował opracowywanie długoterminowych ram polityki kadrowej, w których uwzględnia się równowagę między życiem zawodowym a prywatnym, poradnictwo zawodowe przez całe życie i rozwój kariery zawodowej, równowagę płci, telepracę, równowagę geograficzną wśród pracowników oraz rekrutację i integrację osób z niepełnosprawnościami;
Udzielanie zamówień publicznych
26. zauważa, że Urząd przeprowadził cztery postępowania o udzielenie zamówienia powyżej progu określonego w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE 3 oraz że Urząd zawarł ponadto 14 umów o wartości powyżej 15 000 EUR w wyniku procedur negocjacyjnych;
27. odnotowuje uwagę Trybunału, że Urząd skorzystał z umowy ramowej z przedsiębiorstwem IT w celu zapewnienia usług konsultantów IT oraz że niektórym z tych konsultantów IT Urząd wydał instrukcje robocze bezpośrednio, co mogło spowodować zatarcie granic między personelem Urzędu a konsultantami; podkreśla ryzyko wynikające z korzystania z usług zewnętrznych konsultantów IT; wzywa Urząd, aby zwrócił szczególną uwagę na zapewnienie bezpieczeństwa operacji i ochrony danych; odnotowuje odpowiedź Urzędu, według której wynikało to z wdrożenia nowego modelu usług IT i powiązanej umowy ramowej oraz że Urząd dąży do pełnego rozwoju zarządzania integracją usług strony trzeciej; wzywa Urząd, aby informował organ udzielający absolutorium o tym procesie rozwoju i ugruntowywania opartego na usługach korzystania z usług IT;
28. odnotowuje z wielkim zaniepokojeniem uwagę Trybunału, że Urząd naraża się na ryzyko prawne i ryzyko utraty reputacji, korzystając z usług przedsiębiorstwa IT niemającego siedziby w państwie przyjmującym Urzędu w celu pozyskania do pracy w siedzibie Urzędu konsultantów IT, którzy na mocy przepisów prawa francuskiego dotyczących transpozycji dyrektywy o delegowaniu pracowników 4 i dyrektywy w sprawie egzekwowania 5 powinni mieć status pracownika delegowanego, a także nie weryfikując deklaracji zgodności z prawem Unii i prawem krajowym wykonawcy;
Zapobieganie konfliktom interesów i zarządzanie nimi oraz przejrzystość
29. z zadowoleniem przyjmuje dalsze kroki podjęte w celu zwiększenia przejrzystości działań Urzędu, takie jak składanie sprawozdań ze spotkań personelu Urzędu z zewnętrznymi podmiotami oraz publikowanie ich na stronie internetowej Urzędu;
30. z zadowoleniem zauważa, że deklaracje interesów i życiorysy kadry kierowniczej najwyższego szczebla i wszystkich członków zarządu są publikowane na stronie internetowej Urzędu; zauważa z zaniepokojeniem, że roczne deklaracje interesów publikowane na stronie internetowej opieraj ą się na samoocenie członków zarządu; wzywa Urząd, aby dokonał niezależnej oceny istnienia potencjalnych konfliktów interesów; z zadowoleniem przyjmuje rozszerzenie zakresu konfliktów interesów na osoby niebędące pracownikami poza Radą Organów Nadzoru i zarządem, aby objąć nim stały komitet ds. przeciwdziałania praniu pieniędzy, komitet ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz niezależne zespoły, w tym zespoły badające przypadki naruszenia prawa Unii;
31. zauważa, że Urząd ustanowił politykę zapobiegania molestowaniu i związane z nią ramy szkoleniowe;
32. zauważa, że aby zapewnić pełne dostosowanie, w styczniu 2020 r. Urząd przyjął strategię zwalczania nadużyć finansowych 2019, uwzględniającą aktualizację strategii Komisji w zakresie zwalczania nadużyć finansowych; zauważa, że w 2019 r. ze względu na przeniesienie siedziby Urzędu i późne zakończenie poprzedniej oceny nie przeprowadzono nowej oceny ryzyka nadużyć finansowych, która jest głównym instrumentem dostosowywania środków zwalczania nadużyć finansowych do strategii Komisji w zakresie zwalczania nadużyć finansowych; wzywa Urząd do wznowienia rocznej oceny ryzyka nadużyć finansowych oraz, w razie potrzeby, do dostosowania strategii Urzędu w zakresie zwalczania nadużyć finansowych;
33. przypomina swoją rezolucję z 16 stycznia 2020 r. w sprawie instytucji i organów unii gospodarczej i walutowej: zapobieganie konfliktom interesów związanym z zatrudnianiem byłych urzędników instytucji publicznych 6 oraz decyzję Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich z 18 listopada 2020 r. i jego zalecenie z 7 maja 2020 r. w sprawie 2168/2019/KR; odnotowuje z zaniepokojeniem, że dochodzenie Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich zostało podjęte w następstwie decyzji Urzędu, by nie zakazać byłemu dyrektorowi wykonawczemu objęcia funkcji w Stowarzyszeniu Rynków Finansowych w Europie (AFME), i że zgodnie z wnioskiem z dochodzenia Urząd dopuścił się niewłaściwego administrowania, ponieważ nie cofnął niezwłocznie dyrektorowi wykonawczemu dostępu do informacji poufnych; podkreśla, że w tym przypadku można było rozważyć zakaz bezpośredniego przejścia do AFME; przyjmuje do wiadomości zalecenia Rzecznika Praw Obywatelskich i odpowiedź Urzędu, zgodnie z którą w nowej polityce kadrowej uwzględniono te zalecenia; wyraża zadowolenie z przyjęcia przez Radę Organów Nadzoru Urzędu polityki dotyczącej niezależności i procesów decyzyjnych w celu unikania konfliktów interesów, co stanowi pierwszy krok w kierunku zapobiegania konfliktom interesów i odpowiedniego zarządzania nimi oraz wprowadzenia środków przejrzystości; wzywa Urząd, aby zadbał o zgodność wewnętrznych procedur postępowania w przypadku konfliktu interesów z zaleceniami Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich, o ile procedury te nie zostały jeszcze w pełni dostosowane; oczekuje na w pełni zaktualizowane informacje na temat podjętych lub przewidywanych środków zapobiegawczych i zarządczych, które mają zapobiec powtórzeniu się takiej sytuacji; podkreśla, że sytuacje, w których dochodzi do konfliktu interesów związanego z zatrudnieniem byłych urzędników instytucji publicznych i efektu "drzwi obrotowych", są problemem wspólnym dla wielu organów i agencji w całej Unii; zwraca się do Urzędu, by zapobiegał przyszłym przypadkom efektu "drzwi obrotowych"; wzywa Urząd, aby w celu zwiększenia przejrzystości w zakresie potencjalnych konfliktów interesów oraz pracy zarobkowej po upływie kadencji czerpał inspirację z opublikowanej przez komitet ds. etyki Europejskiego Banku Centralnego opinii na temat przypadków konfliktu interesów i pracy zarobkowej po upływie kadencji; apeluje ponadto do Urzędu, aby stosował się do swoich wytycznych etycznych, co pozwoli chronić uczciwość Urzędu oraz ustanowić sprawiedliwe i odpowiedzialne praktyki;
34. wzywa Trybunał, aby podczas przyszłych kontroli Urzędu szczególnie uważnie sprawdził, (i) czy pracownicy wyższego szczebla po zakończeniu kadencji objęli określone stanowiska w sektorze finansowym oraz (ii) czy po otrzymaniu informacji o objęciu przez pracowników nowego stanowiska odbierany jest im w odpowiednim czasie dostęp do informacji poufnych;
Kontrole wewnętrzne
35. odnotowuje, że w styczniu 2020 r. Urząd przyjął i wdrożył zmienione ramy kontroli wewnętrznej; ubolewa, że w 2019 r. nie przeprowadzono rocznej oceny ram kontroli wewnętrznej; wzywa Urząd, aby niezwłocznie przeprowadził roczną ocenę i poinformował organ udzielający absolutorium o jej wynikach w toku rocznej procedury udzielania absolutorium;
36. odnotowuje, że po zakończeniu przeprowadzki z Londynu do Paryża po wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa z Unii zrobiono rezerwę w wysokości 10,1 mln EUR na wynajem biura Urzędu w Londynie; proponuje przeprowadzenie kontroli po określeniu wszystkich kosztów i konsekwencji przeniesienia siedziby, tak aby zidentyfikować najlepsze praktyki i obszary wymagające poprawy;
Inne uwagi
37. z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie Urzędu do zarejestrowania przestrzeni biurowej w unijnym systemie ekozarządzania i audytu; zachęca Urząd, aby bardziej angażował się w tworzenie zrównoważonego środowiska pracy; zachęca Urząd, aby ściśle przestrzegał wytycznych EMAS;
38. z zadowoleniem przyjmuje dążenie do zwiększenia cyberbezpieczeństwa i ochrony danych w Urzędzie, w szczególności kampanie szkoleniowe dla wszystkich pracowników statutowych;
39. uważa, że Urząd powinien mieć na uwadze nowe wyzwania w dziedzinie cyfryzacji i zrównoważoności; jest zdania, że dążenie do osiągnięcia tych ustalonych celów oraz włączenie ich do ram regulacji i nadzoru powinno zawsze iść w parze ze wzmacnianiem rynku, bez osłabiania jego konkurencyjności i nakładania nadmiernych obciążeń na jego podmioty, w szczególności małe i średnie; uważa, że trzeba zapewnić wystarczające zasoby na monitorowanie realizacji tych celów;
40. w odniesieniu do innych uwag towarzyszących decyzji w sprawie absolutorium, które mają charakter przekrojowy, odsyła do swojej rezolucji z dnia 29 kwietnia 2021 r. 7 w sprawie wyników, zarządzania finansami i kontroli agencji.
