PARLAMENT EUROPEJSKI,- uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Agencji Europejskiego GNSS za rok budżetowy 2019,
- uwzględniając art. 100 Regulaminu i załącznik V do Regulaminu,
- uwzględniając sprawozdanie Komisji Kontroli Budżetowej (A9-0074/2021),
A. mając na uwadze, że zgodnie z zestawieniem dochodów i wydatków 1 ostateczny budżet Agencji Europejskiego GNSS (zwanej dalej "Agencją") na rok budżetowy 2019 wyniósł 33 589 862,79 EUR, co stanowi wzrost o 4,22 % w porównaniu z 2018 r.; mając na uwadze, że budżet Agencji pochodzi głównie z budżetu Unii 2 ;
B. mając na uwadze, że Trybunał Obrachunkowy (zwany dalej "Trybunałem") w sprawozdaniu dotyczącym rocznego sprawozdania finansowego Agencji za rok budżetowy 2019 (zwanym dalej "sprawozdaniem Trybunału") stwierdził, iż uzyskał wystarczaj ącą pewność, że sprawozdanie finansowe Agencji jest wiarygodne oraz że transakcje leżące u jego podstaw są legalne i prawidłowe;
Zarządzanie budżetem i finansami
1. z uznaniem zauważa, że wysiłki związane z monitorowaniem budżetu w ciągu roku budżetowego 2019 doprowadziły do osiągnięcia wskaźnika wykonania budżetu w wysokości 100 %, co odpowiada wskaźnikowi z 2018 r.; zauważa ponadto, że wskaźnik wykonania w odniesieniu do środków na płatności wyniósł 85,95 %, co oznacza wzrost o 2,22 % w porównaniu z 2018 r.;
2. zauważa, że oprócz swojego budżetu podstawowego Agencja nadal zarządzała dużą kwotą budżetu delegowanego w 2018 r., aby obsłużyć europejski system wspomagania satelitarnego (EGNOS) oraz umowy o delegowaniu zadań dotyczące Galileo, świadczenia usług publicznych o regulowanym dostępie i programu "Horyzont 2020"; zauważa, że w 2019 r. na zobowiązania przeznaczono łącznie 290 696 766,98 EUR z budżetu delegowanego, zaś płatności wyniosły 523 494 171,23 EUR;
Wyniki
3. zauważa, że Agencja wykorzystuje niektóre środki jako kluczowe wskaźniki skuteczności działania do oceny wartości dodanej swoich działań i inne środki służące usprawnieniu zarządzania budżetem, takie jak udział procentowy pomyślnie przeprowadzonych niezależnych ocen słabych stron oraz wskaźnik zobowiązań i płatności dokonanych w wyznaczonym terminie;
4. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że od 2015 r. Agencja zleca Komisji usługi księgowe oraz że współdzieli ona jednostkę audytu wewnętrznego z Europejską Agencją Chemikaliów; zachęca Agencję do poszukiwania dalszych i szerszych płaszczyzn współpracy z agencjami Unii;
5. wzywa Agencję do zwiększania synergii, zacieśniania współpracy i wymiany dobrych praktyk z innymi agencjami unijnymi w celu poprawy wydajności w takich dziedzinach jak zasoby ludzkie, zarządzanie budynkami, usługi informatyczne i bezpieczeństwo;
6. zauważa, że w lipcu 2019 r. w Agencji doszło do incydentu, w wyniku którego przez sześć dni nie były dostępne usługi Galileo, w związku z czym w odpowiedniej infrastrukturze Galileo uruchomiono w trybie pilnym procedury naprawcze; zauważa, że Rada ds. Akredytacji Bezpieczeństwa Agencji przeanalizowała dossier dotyczące przerw w świadczeniu usług w latach 2018-2019, zwracając szczególną uwagę na przypadek z lipca 2019 r., i wskazała szereg kwestii i działań, które należy podjąć, aby zwiększyć odporność systemu; wzywa Agencj ę do poinformowania organu udzielaj ącego absolutorium o poczynionych w związku z tym postępach;
7. zaważa, że w lutym 2019 r. uruchomiono cztery nowe satelity;
8. odnotowuje, że w 2019 r. wyniku konkursu "MyGalileoApp", w którym uczestniczyło około 150 zespołów, przyznano nagrodę finansową 3 nowym innowacyjnym zastosowaniom Galileo, a tym samym wsparto unijne przedsiębiorstwa typu startup i młodych innowatorów w rozwijaniu ich potencjału biznesowego;
9. zauważa, że zgodnie ze sprawozdaniem specjalnym Trybunału na temat przyszłości agencji (zwanym dalej "sprawozdaniem specjalnym Trybunału") Agencja ma w praktyce bardzo ograniczoną autonomię, ponieważ jej głównym zadaniem jest eksploatacja globalnego systemu nawigacji satelitarnej Galileo w ramach umowy o delegowaniu zadań podpisanej z Komisją; wzywa Komisję do dokonania przeglądu autonomii Agencji, w szczególności w odniesieniu do jej kompetencji w zakresie wdrażania umowy o delegowaniu zadań za pomocą szeregu złożonych umów z podmiotami z branży i sektora publicznego; wzywa Agencj ę do poinformowania organu udzielającego absolutorium o poczynionych w związku z tym postępach;
10. zauważa, że zgodnie ze sprawozdaniem specjalnym Trybunału, w wyniku kontroli przeprowadzonej w okresie od marca do września 2019 r., Agencja musi znacznie poprawić swoją współpracę z państwami członkowskimi, organami międzynarodowymi i innymi agencjami unijnymi, ponieważ odnotowano, że Agencja posiadała jedynie ograniczone informacje na temat strategii i działań państw członkowskich w ramach wspierania korzystania z usług Galileo; zachęca Agencj ę do nasilenia współpracy i dzielenia się wiedzą z państwami członkowskimi, organami międzynarodowymi i innymi agencjami Unii w celu większego upowszechnienia usług Galileo i dążenia do wspólnego celu, jakim jest realizacja polityki UE w interesie obywateli Unii; wzywa Agencję do poinformowania organu udzielającego absolutorium o poczynionych w związku z tym postępach;
11. podkreśla, że należy zwiększyć poziom cyfryzacji Agencji w zakresie operacji wewnętrznych i procedur zarządzania; podkreśla, że Agencja musi zachować proaktywną postawę w tym względzie, aby za wszelką cenę uniknąć przepaści cyfrowej między agencjami; zwraca jednak uwagę na konieczność podjęcia wszelkich niezbędnych środków bezpieczeństwa, aby uniknąć zagrożenia bezpieczeństwa przetwarzanych informacji w internecie; przypomina również o znaczeniu, jakie ma dla Agencji zwiększenie widoczności jej działań w mediach, internecie i mediach społecznościowych;
Incydent związany z Galileo
12. ubolewa, że 10 lipca 2019 r. podczas aktualizacji systemu doszło do incydentu serwisowego w infrastrukturze naziemnej Galileo, co doprowadziło do sześciodniowej przerwy w świadczeniu pierwszych usług nawigacyjnych i synchronizacyjnych Galileo; z zadowoleniem przyjmuje jednak fakt, że Komisja powołała niezależną komisję śledczą w celu zbadania tego incydentu i przedstawienia zaleceń, które pozwolą uniknąć podobnych zdarzeń w przyszłości;
13. przypomina, że komisja śledcza stwierdziła niewłaściwą obsługę, anomalię techniczną sprzętu, niestandardow ą konfiguracj ę sprzętu będącego przedmiotem anomalii; przypomina, że komisja śledcza zidentyfikowała przyczyny źródłowe o różnym charakterze, związane z organizacj ą i zarządzaniem Galileo, czynnikami ludzkimi, złożoną i niestandardową konfiguracj ą systemu; wzywa Komisję i Agencję do konsekwentnego stosowania zaleceń komisji śledczej, zwłaszcza w odniesieniu do ciągłości usług i optymalizacji zarządzania Galileo, a także do zapewnienia lepszej komunikacji instytucjonalnej z użytkownikami i państwami członkowskimi w sytuacjach kryzysowych; zwraca się do Komisji i Agencji o regularne informowanie organu udzielającego absolutorium o działaniach następczych;
Polityka kadrowa
14. zauważa, że zgodnie ze stanem na dzień 31 grudnia 2019 r. plan zatrudnienia wdrożono w 92,81 %, z figurującymi w nim 129 pracownikami na czas określony ze 139 takich stanowisk dopuszczalnych przez budżet Unii (w porównaniu ze 128 stanowiskami dopuszczalnymi w 2018 r.); zauważa ponadto, że w 2019 r. Agencja zatrudniała również 55 pracowników kontraktowych i 3 oddelegowanych ekspertów krajowych; stwierdza, że oprócz jednego już przewidzianego stanowiska, w planie zatrudnienia Agencji na rok 2019 przydzielono jej dziesięć dodatkowych stanowisk;
15. wyraża zaniepokojenie faktem, że według sprawozdania specjalnego Trybunału Agencja ma trudności z rekrutacją pracowników posiadających niezbędną wiedzę techniczną, a w celu zrekompensowania braku stanowisk lub ekspertów krajowych Agencja coraz częściej zleca podstawowe zadania prywatnym wykonawcom, od których może następnie stać się zależna; zwraca się do Komisji o dokładne zbadanie sytuacji i zapewnienie Agencji środków niezbędnych do zatrudnienia koniecznego personelu; wzywa Komisję, by udzieliła organowi udzielającemu absolutorium informacji zwrotnej o tej sprawie;
16. z zadowoleniem przyjmuje wysiłki Agencji i nowe środki wprowadzone w celu przyciągnięcia, rekrutacji i zatrzymania wysoce kompetentnych pracowników;
17. wyraża ubolewanie z powodu utrzymuj ących się dysproporcji geograficznych w składzie personelu Agencji, zwłaszcza na średnich i wyższych szczeblach kierowniczych; wzywa Agencj ę do doprowadzenia do odpowiedniej reprezentacji obywateli wszystkich państw członkowskich, przy jednoczesnym poszanowaniu kompetencji i zasług kandydatów, jak wskazano w art. 27 regulaminu pracowniczego urzędników;
18. zachęca Agencję, aby nadal prowadziła długoterminową politykę kadrową, w której uwzględnia się równowagę między życiem zawodowym a prywatnym, poradnictwo zawodowe przez całe życie i rozwój kariery zawodowej, równowagę płci, telepracę, równowagę geograficzną oraz rekrutację i integrację osób z niepełnosprawnościami;
19. odnotowuje brak równowagi płci w 2019 r. wśród wyższej kadry kierowniczej (7 mężczyzn i 4 kobiety) oraz w zarządzie (24 mężczyzn i 5 kobiet); zwraca się do Agencji, aby w przyszłości zapewniła równowagę płci na szczeblu kadry kierowniczej wyższego szczebla; zwraca się do Komisji i państw członkowskich o wzięcie pod uwagę znaczenia zapewnienia równowagi płci podczas przedstawiania kandydatur na członków zarządu Agencji;
20. wyraża zaniepokojenie z powodu zbyt dużej liczebności zarządu Agencji, która utrudnia podejmowanie decyzji i generuje znaczne koszty administracyjne;
Zrównoważony charakter
21. wyraża ubolewanie, że Agencja jeszcze nie przyjęła celów w zakresie redukcji emisji CO 2; wzywa Agencję do stworzenia przyjaznych dla środowiska ram pracy oraz do zmniejszenia śladu węglowego, zużycia energii oraz do opracowania systemu obiegu dokumentów bez użycia papieru;
22. ubolewa, że energia jest dostarczana za pośrednictwem operatora, który nie podaje szczegółowo udziału źródeł energii, w związku z czym nie można określić wykorzystania energii odnawialnej wykorzystywanej przez Agencję; zachęca Agencję do przejścia do operatora, który jest w stanie dostarczyć szczegółowe informacje na temat źródeł energii;
Zamówienia
23. w odniesieniu do działań podjętych w związku z ustaleniami Trybunału z 2018 r. zauważa, że przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) wszczęto postępowanie sądowe przeciwko Agencji, kwestionujące wynik postępowania o udzielenie zamówienia na umowę ramową dotyczącą eksploatacji systemu satelitarnego Galileo w latach 2017-2027, opiewającą na kwotę 1,5 mld EUR; zauważa, że Eutelsat odstąpił od tej sprawy, a TSUE ją anulował;
24. w odniesieniu do działań podjętych w związku z ustaleniami Trybunału z poprzedniego roku zauważa, że moduł elektronicznego składania ofert w ramach procedur e-zamówień nie odpowiada złożonym potrzebom Agencji w zakresie zamówień publicznych, i postanowiono, że przetargi nie będą przeprowadzane drogą elektroniczną, a zatem nie korzystano z opracowanych przez Komisj ę informatycznych narzędzi e-zamówień; w oparciu o odpowiedzi Agencji odnotowuje, że Agencja ponownie nawiązuje kontakty z Komisją w celu oceny możliwości stosowania przetargów elektronicznych w przypadku zamówień, dla których metoda ta może być najbardziej odpowiednia; wzywa Agencj ę do poinformowania organu udzielającego absolutorium o poczynionych w związku z tym postępach;
Zapobieganie konfliktom interesów i zarządzanie nimi oraz przejrzystość
25. zauważa, że na stronie internetowej Agencji nie opublikowano życiorysów wszystkich członków zarządu Agencji; ponownie wzywa Agencję, aby opublikowała życiorysy wszystkich członków zarządu oraz poinformowała organ udzielający absolutorium o podjętych w związku z tym działaniach; zauważa, że sekretariat zarządu oraz koordynator kontroli wewnętrznej przypominają członkom zarządu o konieczności przedkładania brakujących dokumentów i wzywaj ą ich do wywiązania się z tego obowiązku, oraz że deklaracje o braku konfliktu interesów członków zarządu są przechowywane w systemie zarządzania dokumentami Agencji;
26. zauważa, że na stronie internetowej Agencji opublikowano życiorysy i deklaracje o braku konfliktu interesów członków wyższej kadry kierowniczej Agencji; odnotowuje jednak, że na stronie internetowej Agencji nie opublikowano życiorysów i deklaracji o braku konfliktu interesów kadry kierowniczej Agencji; zauważa, że Agencja oczekuje na formalne zatwierdzenie przez Komisję przepisów wykonawczych dotyczących konfliktu interesów w celu opublikowania życiorysów kadry kierowniczej na swojej stronie internetowej;
27. podkreśla, że w obecnych ramach etycznych mających zastosowanie do instytucji i agencji Unii występują poważne wady wynikające z ich rozdrobnienia oraz braku spójności między istniejącymi przepisami; podkreśla, że kwestie te należy rozwiązać poprzez ustanowienie wspólnych ram etycznych zapewniaj ących stosowanie wysokich standardów etycznych we wszystkich instytucjach, agencjach i organach Unii;
28. podkreśla, że niektórzy urzędnicy wypełniają deklaracje o braku konfliktu interesów i dokonują samooceny przestrzegania norm etycznych; podkreśla jednak, że takie oświadczenia własne i samooceny nie są wystarczaj ące i w związku z tym konieczna jest dodatkowa kontrola;
Kontrole wewnętrzne
29. w oparciu o sprawozdanie Trybunału zauważa, że Agencja podpisała z Europejską Agencją Kosmiczną (ESA) porozumienia robocze dotyczące wdrażania programów EGNOS i GALILEO, a w 2019 r. Agencja wypłaciła 55,5 mln EUR w ramach porozumienia roboczego EGNOS i 223,7 mln EUR w ramach porozumienia roboczego dotyczącego systemu GALILEO; na podstawie sprawozdania Trybunału odnotowuje, że istnieje ryzyko, iż płatności Agencji na rzecz ESA mogą być obliczane na podstawie niedokładnych kosztów ze względu na brak kompleksowej strategii ex ante lub ex post; na podstawie odpowiedzi Agencji odnotowuje, że przeprowadza się kontrolę ex ante w celu potwierdzenia, że kwoty we wnioskach o płatność są zgodne z odpowiednimi planami płatności i płatności zaliczkowych określonymi w umowach roboczych oraz że kontrola ex post nie ma zastosowania, ponieważ Agencja ma wynikający z umowy obowiązek dokonania płatności; w oparciu o odpowiedzi Agencji stwierdza, że w latach 2020-2023 Agencja ma przeprowadzić kontrole ex post, w szczególności pełne uzgodnienie kosztów i działań z zestawieniami poniesionych wydatków;
30. w oparciu o sprawozdanie Trybunału zauważa, że Agencja doświadcza opóźnień we wdrażaniu nowych ram kontroli wewnętrznej, które miały zostać zatwierdzone w 2019 r., oraz w zatwierdzaniu planu ciągłości działania, który jest przedmiotem dochodzeń następczych prowadzonych przez Trybunał od 2015 r. i który został zatwierdzony dopiero w dniu 15 maja 2020 r., co dowodzi istnienia istotnych słabych punktów wewnątrz Agencji, jeżeli chodzi o jej procedury; na podstawie odpowiedzi Agencji odnotowuje, że zamierza ona sfinalizować swoje ramy kontroli wewnętrznej w 2020 r.;
31. odnotowuje, że Służba Audytu Wewnętrznego (IAS) wydała w listopadzie 2019 r. sprawozdanie z kontroli eksploatacji EGNOS, w którym sformułowano pięć ważnych zaleceń i wskazano jedną kwestię do rozważenia; wzywa Agencję, aby poinformowała organ udzielający absolutorium o postępach dokonanych w tym zakresie;
32. zauważa, że jednostka audytu wewnętrznego przeprowadziła w 2019 r. kontrolę "Budowania zdolności pracowników GSA" i chociaż sprawozdania nie sfinalizowano w 2019 r., zaplanowano jednak uwzględnienie w nim jednego bardzo ważnego i czterech ważnych zaleceń; wzywa Agencję do złożenia organowi udzielającemu absolutorium sprawozdania z postępu dokonanego w ramach wdrażania tych zaleceń;
33. zauważa, że w 2019 r. Agencja wybrała firmę audytorską BDO do przeprowadzenia trzech zwyczajowych audytów zewnętrznych dotyczących działalności w 2018 r. w ramach trzech umów o delegowaniu zadań z DG GROW (obecnie DEFIS) dotyczących EGNOS, Galileo i programu "Horyzont 2020", a w wyniku tych audytów stwierdzono, że środki przekazane przez DG DEFIS zostały odpowiednio wydane; chociaż wykryto pewne błędy, nie stwierdzono istotnych nieprawidłowości;
34. w odniesieniu do działań następczych podjętych w związku z uwagami organu udzielającego absolutorium z poprzednich lat zauważa, że w 2018 r. Służba Audytu Wewnętrznego przeprowadziła audyt "Zarządzanie IT w GSA" oraz że Agencja opracowała plan działania obejmujący sześć działań mających na celu zajęcie się potencjalnymi obszarami wymagającymi poprawy; zauważa, że w marcu 2020 r. Służba Audytu Wewnętrznego zamknęła dwa działania, a Agencja przygotowała całą pozostałą dokumentacj ę dotyczącą pozostałych działań, przy czym Agencja uważa, że po przedłożeniu przygotowanego pakietu Służba Audytu Wewnętrznego będzie w stanie zamknąć większość, jeśli nie wszystkie z pozostałych działań; wzywa Agencję do poinformowania organu udzielającego absolutorium o poczynionych w związku z tym postępach;
Inne uwagi
35. w świetle uwag i spostrzeżeń organu udzielającego absolutorium dotyczących zobowiązania Agencji do zminimalizowania wszelkich negatywnych skutków decyzji Zjednoczonego Królestwa o wystąpieniu z Unii zauważa, że niektóre umowy, na które wystąpienie to ma wpływ, zostały przeniesione od wykonawców brytyjskich na przedsiębiorstwa mające siedzib ę na terytorium jednego z państw członkowskich, a inne umowy wygasły w sposób naturalny przed datą wystąpienia, oraz że wspomagające centrum monitorowania bezpieczeństwa systemu Galileo (GSMC) zostało przeniesione ze Zjednoczonego Królestwa do Hiszpanii, dzięki czemu zapewniono ciągłość jego działania;
36. w odniesieniu do innych uwag towarzyszących decyzji w sprawie absolutorium, które mają charakter przekrojowy, odsyła do swojej rezolucji z dnia 29 kwietnia 2021 r. 3 w sprawie wyników, zarządzania finansami i kontroli agencji.
