PARLAMENT EUROPEJSKI,- uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa Morskiego za rok budżetowy 2019,
- uwzględniając art. 100 Regulaminu i załącznik V do Regulaminu,
- uwzględniając opinię przedstawioną przez Komisję Transportu i Turystyki,
- uwzględniając sprawozdanie Komisji Kontroli Budżetowej (A9-0099/2021),
A. mając na uwadze, że zgodnie z zestawieniem dochodów i wydatków 1 ostateczny budżet Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa Morskiego (zwanej dalej "Agencją") na rok budżetowy 2019 wyniósł 96 792 026,82 EUR, co stanowi spadek o 9,35 % w porównaniu z 2018 r.; mając na uwadze, że budżet Agencji pochodzi w całości z budżetu Unii;
B. mając na uwadze, że w swoim sprawozdaniu dotyczącym rocznego sprawozdania finansowego Agencji za rok budżetowy 2019 (zwanym dalej "sprawozdaniem Trybunału") Trybunał Obrachunkowy (zwany dalej "Trybunałem") stwierdza, iż uzyskał wystarczającą pewność, że roczne sprawozdanie finansowe Agencji jest wiarygodne oraz że transakcje leżące u jego podstaw są legalne i prawidłowe;
Zarządzanie budżetem i finansami
1. zauważa z satysfakcją, że wysiłki związane z monitorowaniem budżetu w ciągu roku budżetowego 2019 doprowadziły do osiągnięcia wskaźnika wykonania budżetu w wysokości 99,22 %, co oznacza nieznaczny wzrost o 0,20 % w porównaniu z rokiem 2018, oraz że wskaźnik wykonania środków na płatności wyniósł 96,44 %, co oznacza spadek o 3,60 %;
2. odnotowuje przyjęcie przepisów finansowych Agencji; z zadowoleniem przyjmuje nowe przepisy dotyczące konfliktu interesów, które wymagaj ą corocznego publikowania deklaracji zobowiązań i poufności;
3. odnotowuje uwagę zawartą w sprawozdaniu Trybunału dotyczącą terminowych płatności oraz fakt, że w 2019 r. w 18 % przypadków Agencja zapłaciła odsetki za opóźnienia w płatnościach; zauważa z zaniepokojeniem, że w latach 2018, 2017 i 2016 Trybunał odnotował podobne lub wyższe poziomy opóźnień; zauważa, że pomimo wysiłków na rzecz zmniejszenia zaległości w tych zwrotach większość opóźnionych płatności dotyczyła zwrotu kosztów podróży uczestników warsztatów; odnotowuje odpowiedź Agencji na uwagę Trybunału; ponownie podkreśla potrzebę zajęcia się problemem opóźnień w płatnościach oraz zmniejszenia ryzyka finansowego i ryzyka utraty reputacji opisanego przez Trybunał; wzywa Agencję do poinformowania organu udzielającego absolutorium do czerwca 2021 r. o wynikach środków podjętych w odniesieniu do opóźnień w płatnościach; podkreśla jednak wysiłki Agencji na rzecz zapewnienia stałego wsparcia technicznego krajowym organizacjom morskim i innym zainteresowanym stronom za pośrednictwem takich warsztatów; wzywa Agencję do opracowania nowych modułów kształcenia na odległość i online w celu dostosowania się do sytuacji zdrowotnej i zmniejszenia kosztów;
Wyniki
4. zauważa, że na 56. posiedzeniu Rady Administracyjnej w listopadzie Agencja przyjęła pięcioletnią strategię EMSA na lata 2020-2024; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że strategia odnosi się do wyzwań i możliwości stojących przed sektorem morskim, takich jak zerowy poziom zanieczyszczenia, zrównoważony rozwój, cyfryzacja, wymiana danych, bezpieczeństwo i ochrona, zgodność z przepisami i skuteczne egzekwowanie przepisów, oraz że przyczyni się do realizacji głównych ambicji Komisji, której przewodniczy Ursula von der Leyen;
5. zauważa, że Agencja stosuje kluczowe wskaźniki skuteczności działania do pomiaru realizacji swojego rocznego programu prac; zauważa, że okresowa ocena Agencji jest głównym instrumentem służącym do oceny wartości dodanej wynikającej z jej działalności;
6. z zadowoleniem przyjmuje porozumienie administracyjne z Agencją Unii Europejskiej ds. Bezpieczeństwa Lotniczego dotyczące wprowadzenia bezzałogowych / zdalnie pilotowanych statków powietrznych;
7. wyraża zadowolenie z pomyślnego funkcjonowania od 2017 r. trójstronnego porozumienia roboczego między Agencją, Europejską Agencją Kontroli Rybołówstwa (EFCA) i Europejską Agencją Straży Granicznej i Przybrzeżnej (Frontex); uważa, że porozumienie to stanowi przykład synergii między agencjami europejskimi, który powinien stanowić źródło inspiracji dla innych agencji w innych dziedzinach;
8. zauważa, że Agencja ściśle współpracuje z innymi agencjami Unii, takimi jak Europejska Agencja Kontroli Rybołówstwa, Europejska Agencja Straży Granicznej i Przybrzeżnej i Europejskie Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii; zachęca ponadto Agencję, aby aktywnie dążyła do ściślejszej i szerszej współpracy ze wszystkimi agencjami Unii, w szczególności z Europejską Agencją Kontroli Rybołówstwa (EFCA) i Fronteksem, poprzez ustanowienie wspólnych służb nadzoru morskiego oraz wymianę informacji i współdzielenie zdolności;
9. zachęca Agencję do dalszej cyfryzacji swoich usług w celu ograniczenia biurokracji;
10. wzywa Agencję, by skoncentrowała się na rozpowszechnianiu wyników prowadzonych badań w społeczeństwie;
11. z zadowoleniem przyjmuje, że w drugim pełnym roku prowadzenia przez EMSA operacji z wykorzystaniem zdalnie kierowanych bezzałogowych systemów powietrznych Agencja rozbudowała swoje usługi w tej dziedzinie do 642 dni operacyjnych (1 488 godzin lotu) w zakresie funkcji straży przybrzeżnej i wspierania państw członkowskich w operacjach nadzoru morskiego;
12. z zadowoleniem przyjmuje opracowanie przez Agencję nowych narzędzi monitorowania ruchu morskiego oraz fakt, że od września 2019 r. upoważnionym użytkownikom udostępnia się mapy natężenia ruchu przedstawiające schematycznie ruch statków i przyczyniające się do lepszego zrozumienia ruchu morskiego, w tym oceny ryzyka i planowania ruchu;
13. podkreśla, że wiedza fachowa i zdolności operacyjne Agencji stwarzaj ą możliwość rozszerzenia jej działań i świadczonych usług na bardziej globalną skalę, co może zwiększyć zasięg unijnych ram regulacyjnych oraz norm w zakresie bezpieczeństwa i ochrony środowiska;
Polityka kadrowa
14. zauważa, że na dzień 31 grudnia 2019 r. plan zatrudnienia zrealizowano w 96,23 %, co oznacza, że przyjęto 204 urzędników oraz 63 pracowników na czas określony, podczas gdy budżet Unii przewidywał 212 stanowisk dla urzędników i 66 stanowisk dla pracowników na czas określony (w porównaniu z 212 stanowiskami zatwierdzonymi w 2018 r.); zauważa, że oprócz 30 pracowników kontraktowych opłacanych z budżetu EMSA w 2019 r. w Agencji pracowało 3 pracowników kontraktowych opłacanych z budżetu programu Copernicus i 14 oddelegowanych ekspertów krajowych;
15. zauważa z zaniepokojeniem, że w 2019 r. w zarządzie Agencji zasiadało jedynie 21 % kobiet (43 mężczyzn i 14 kobiet), natomiast równowagę płci osiągnięto wśród kadry kierowniczej wyższego szczebla (8 mężczyzn i 5 kobiet); zwraca się do Agencji, aby w przyszłości zapewniła równowagę płci wśród pracowników i kadry kierowniczej wyższego szczebla; nadal apeluje do Komisji i państw członkowskich o uwzględnienie znaczenia równowagi płci podczas wyznaczania kandydatur do zarządu Agencji;
16. zauważa, że wyniki piątej analizy porównawczej dotyczącej personelu są podobne do wyników z 2018 r.: 19,5 % (20,20 % w 2018 r.) personelu zajmuje się wsparciem administracyjnym i koordynacją, 71,6 % (71,65 %) wykonuje zadania operacyjne, a 8,9 % (8,15 %) zadania związane z finansami i kontrolą;
17. odnotowuje uwagę zawartą w sprawozdaniu Trybunału dotyczącą umowy ramowej z agencją pracy tymczasowej o zapewnienie pracowników tymczasowych, a w szczególności zauważa, że wynagrodzenie pracowników tymczasowych w Agencji było niższe od najniższego możliwego wynagrodzenia, które byłoby należne pracownikowi kontraktowemu zatrudnionemu bezpośrednio przez Agencję do wykonywania tego samego zadania; odnotowuje sprawę toczącą się przed Trybunałem Sprawiedliwości; przyjmuje do wiadomości odpowiedź Agencji, w której stwierdzono, że umowa z agencją pracy tymczasowej została rozwiązana, a w maju 2020 r. podpisano nową umowę ramową; wzywa Agencj ę do poinformowania organu udzielającego absolutorium o wyniku sprawy toczącej się przed Trybunałem Sprawiedliwości i o ewentualnych wynikających z tego konsekwencjach finansowych;
Zamówienia
18. zauważa, że w 2019 r. rozpoczęto 80 postępowań o udzielenie zamówienia, z czego 65 zostało wszczętych (36,93 % procedur otwartych, 10,77 % specjalnych procedur negocjacyjnych i 52,30 % procedur negocjacyjnych);
Zapobieganie konfliktom interesów i zarządzanie nimi oraz przejrzystość
19. odnotowuje uwagę zawartą w sprawozdaniu Trybunału dotyczącą zarządzania konfliktami interesów w procedurach rekrutacyjnych w Agencji oraz fakt, że członkowie komisji selekcyjnej nie zawsze deklarowali osobiste interesy, potencjalnie podając w ten sposób w wątpliwość swoją niezależność w stosunku do kandydatów; wzywa Agencj ę do dokonania przeglądu wytycznych dotyczących konfliktu interesów, monitorowania przestrzegania tych wytycznych oraz do poinformowania organu udzielającego absolutorium do czerwca 2021 r. o środkach podjętych w celu zapobieżenia takim sytuacjom;
20. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Agencja stosuje i publikuje deklaracje o braku konfliktu interesów i życiorysy członków swojego zarządu i kadry kierowniczej wyższego szczebla oraz że wydała wytyczne dotyczące konfliktu interesów i wdrożyła mechanizmy sygnalizowania nieprawidłowości, które są ważnym narzędziem wykrywania nadużyć finansowych, korupcji i poważnych nieprawidłowości;
21. z niepokojem odnotowuje ustalenie Trybunału, że w procedurach rekrutacyjnych istnieją uchybienia w zakresie stosowania zasady równego traktowania lub przejrzystości oraz braku ścieżki audytu w Agencji;
Kontrole wewnętrzne
22. odnotowuje ocenę przeprowadzoną przez Agencję, w której stwierdzono, że wszystkie zasady i elementy kontroli wewnętrznej są odpowiednio wdrożone i skuteczne oraz że konieczne są niewielkie usprawnienia;
23. podkreśla, że dzięki dodatkowym zasobom Agencja mogłaby odgrywać jeszcze istotniejszą rolę we wspieraniu państw członkowskich w ograniczaniu ryzyka środowiskowego związanego z transportem morskim oraz w poprawie ogólnego zrównoważonego charakteru sektora morskiego; przypomina w tym kontekście, że w 2019 r. dzięki systemowi THETIS-MRV zarządzanemu przez Agencję do wiadomości publicznej podano pierwszy bilans emisji CO 2 obejmujący prawie 11 000 statków;
24. z zadowoleniem odnotowuje, że w 2019 r. Służba Audytu Wewnętrznego Komisji i Europejski Trybunał Obrachunkowy nie wydały żadnych krytycznych zaleceń ani uwag, które mogłyby prowadzić do sformułowania zastrzeżeń w rocznym poświadczeniu wiarygodności;
25. z zadowoleniem przyjmuje ustalenia audytu przeprowadzonego przez Służbę Audytu Wewnętrznego, zgodnie z którymi systemy zarządzania i kontroli EMSA ustanowione na potrzeby wizyt i inspekcji są odpowiednio zaprojektowane, wydajne i skutecznie wdrażane oraz pomagaj ą Agencji w osiąganiu jej celów strategicznych;
Inne uwagi
26. odnotowuje, że w 2019 r. Agencja rozpoczęła wdrażanie unijnego systemu ekozarządzania i audytu (EMAS), który powinien prowadzić do rejestracji w EMAS, co wspiera zaangażowanie Agencji na rzecz stworzenia i utrzymania przyjaznego dla środowiska miejsca pracy oraz ogólnej poprawy jej efektywności środowiskowej; wzywa Agencję do poinformowania organu udzielającego absolutorium do czerwca 2021 r. o postępach we wdrażaniu tego systemu;
27. podkreśla, że wiedza fachowa i zdolności operacyjne Agencji stwarzają możliwość rozszerzenia jej działań i świadczonych usług na bardziej globalną skalę, co może zwiększyć zasięg unijnych ram regulacyjnych oraz norm w zakresie bezpieczeństwa i ochrony środowiska;
28. z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie Agencji, że do 2021 r. będzie się ona w 100 % zaopatrywała w energię ze źródeł odnawialnych;
29. zachęca Agencję, aby zwiększała dostępność swojej strony internetowej w językach innych niż angielski; uważa, że większa różnorodność językowa ułatwi obywatelom europejskim dostęp do informacji, a tym samym zwiększy ich zrozumienie i wiedzę na temat działań Unii w zakresie bezpieczeństwa morskiego;
30. podkreśla, że potrzebne jest kompleksowe podejście, aby internetowe strony startowe instytucji europejskich były dostępne dla osób z wszelkimi rodzajami niepełnosprawności, jak przewidziano w dyrektywie (UE) 2016/2102, w tym dostępne w narodowych językach migowych; sugeruje zaangażowanie w ten proces organizacji reprezentujących osoby z niepełnosprawnościami;
31. w odniesieniu do innych uwag towarzyszących decyzji w sprawie absolutorium, które mają charakter przekrojowy, odsyła do swojej rezolucji z dnia 29 kwietnia 2021 r. 2 w sprawie wyników, zarządzania finansami i kontroli agencji.
