Rozporządzenie 2021/1408 zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1881/2006 w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów alkaloidów tropanowych w niektórych środkach spożywczych

ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) 2021/1408
z dnia 27 sierpnia 2021 r.
zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1881/2006 w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów alkaloidów tropanowych w niektórych środkach spożywczych
(Tekst mający znaczenie dla EOG)

KOMISJA EUROPEJSKA,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

uwzględniając rozporządzenie Rady (EWG) nr 315/93 z dnia 8 lutego 1993 r. ustanawiające procedury Wspólnoty w odniesieniu do substancji skażających w żywności 1 , w szczególności jego art. 2 ust. 3,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1881/2006 2  ustanawia najwyższe dopuszczalne poziomy niektórych zanieczyszczeń, w tym alkaloidów tropanowych, w środkach spożywczych.

(2) Atropina jest mieszaniną racemiczną (-)-hioscyjaminy i (+)-hioscyjaminy, z których tylko enancjomer (-)-hioscyja- miny wykazuje działanie antycholinergiczne. Ze względów analitycznych nie zawsze możliwe jest rozróżnienie enancjomerów hioscyjaminy. Ponieważ jednak synteza alkaloidów tropanowych w roślinach prowadzi do powstania (-)-hioscyjaminy i (-)-skopolaminy, a nie (+)-hioscyjaminy i (+)-skopolaminy, wyniki analizy atropiny i skopolaminy w żywności pochodzenia roślinnego odzwierciedlają występowanie odpowiednio (-)-hioscyjaminy i (-)-skopolaminy.

(3) Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności ("Urząd") przyjął w 2013 r. opinię dotyczącą alkaloidów tropano- wych w żywności i paszy 3 . Urząd ustalił grupową ostrą dawkę referencyjną ("ARfD") wynoszącą 0,016 μg/kg masy ciała wyrażoną jako suma (-)-hioscyjaminy i (-)-skopolaminy, przyjmując założenie równoważnej siły działania. Urząd stwierdził, że - w oparciu o dostępne informacje, które są niepełne - narażenie z dietą w przypadku małych dzieci może znacznie przekraczać grupową ARfD. W związku z tym podkreślono potrzebę lepszej charakterystyki występowania alkaloidów tropanowych w żywności i paszy, zarówno w sposób naturalny, jak i w charakterze zanieczyszczenia, oraz zalecono zestawianie danych analitycznych dotyczących występowania alkaloidów tropano- wych w zbożach i roślinach oleistych.

(4) 4  Uwzględniając wnioski z opinii, rozporządzeniem Komisji (UE) 2016/239 5  ustanowiono najwyższe dopuszczalne poziomy atropiny i skopolaminy w produktach zbożowych przetworzonych oraz żywności dla niemowląt i małych dzieci, zawierających proso, sorgo, grykę lub ich produkty pochodne.

(5) Urząd opublikował zaproszenie do składania wniosków w celu zbadania stężenia alkaloidów tropanowych w szerokiej gamie roślinnych produktów spożywczych w różnych regionach Unii zgodnie z zaleceniem zawartym w opinii z 2013 r. Ustalenia z dochodzenia opublikowano w dniu 8 grudnia 2016 r. 6 .

(6) W dniu 5 lutego 2018 r. Urząd opublikował sprawozdanie naukowe na temat oceny ostrego narażenia z dietą na alkaloidy tropanowe w populacji europejskiej i uwzględnił w nim nowe dane dotyczące występowania 7 . W przypadku niektórych szacunków dotyczących ostrego narażenia ARfD została przekroczona dla niektórych grup populacji. Oznacza to, że obecność alkaloidów tropanowych, w szczególności atropiny i skopolaminy, stanowi zagrożenie dla zdrowia.

(7) 8  Należy zatem ustalić najwyższe dopuszczalne poziomy tych alkaloidów tropanowych dla środków spożywczych, w których stwierdzono wysokie stężenie tych alkaloidów i które w znacznym stopniu przyczyniają się do narażenia ludności, mianowicie niektórych zbóż, produktów z nich otrzymanych i herbatek ziołowych. W szczególności w odniesieniu do zbóż i produktów zbożowych dobre praktyki rolnicze i techniki zbiorów minimalizują ryzyko zanieczyszczenia upraw nasionami gatunków zawierających alkaloidy tropanowe, takimi jak Datura stramonium. W przypadku zanieczyszczenia nasiona te można oddzielić od niektórych zbóż poprzez sortowanie i czyszczenie. Nie można ich jednak łatwo usunąć z sorgo, prosa, kukurydzy i gryki. Biorąc pod uwagę, że najwyższe dopuszczalne poziomy dla tych środków spożywczych są wyższe niż poziomy określone dla środków spożywczych przeznaczonych dla niemowląt i małych dzieci, dla każdego rodzaju tych środków spożywczych można ustalić najwyższy dopuszczalny poziom w odniesieniu do sumy atropiny i skopolaminy.

(8) Ponadto najnowsze dane z monitorowania wskazują, że produkty zbożowe przetworzone oraz żywność dla niemowląt i małych dzieci, zawierające kukurydzę lub produkty pochodne kukurydzy mogą być również zanieczyszczone alkaloidami tropanowymi. W związku z tym należy rozszerzyć na tę żywność obowiązujące najwyższe dopuszczalne poziomy dla produktów zbożowych przetworzonych oraz żywności dla niemowląt i małych dzieci.

(9) Należy zatem odpowiednio zmienić rozporządzenie (WE) nr 1881/2006.

(10) Biorąc pod uwagę, że dobre praktyki rolnicze i techniki zbioru zostały wprowadzone lub wdrożone dopiero niedawno, oraz aby umożliwić podmiotom prowadzącym przedsiębiorstwa spożywcze dostosowanie się do nowych wymogów określonych w niniejszym rozporządzeniu, przy jednoczesnym zapewnieniu ochrony wrażliwych grup populacji, w odniesieniu do żywności innej niż żywność dla niemowląt i małych dzieci zawierająca kukurydzę należy ustanowić rozsądny termin rozpoczęcia stosowania najwyższych dopuszczalnych poziomów oraz okres przejściowy w odniesieniu do wszystkich środków spożywczych, które zostały zgodnie z prawem wprowadzone do obrotu przed datą rozpoczęcia jego stosowania.

(11) Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Stałego Komitetu ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł  1

W załączniku do rozporządzenia (WE) nr 1881/2006 wprowadza się zmiany zgodnie z załącznikiem do niniejszego rozporządzenia.

Artykuł  2

Produkty zbożowe przetworzone oraz żywność dla niemowląt i małych dzieci, zawierające kukurydzę lub jej produkty pochodne, legalnie wprowadzone do obrotu przed wejściem w życie niniejszego rozporządzenia, mogą pozostać w obrocie do upływu ich daty minimalnej trwałości lub terminu ich przydatności do spożycia.

Środki spożywcze wymienione w pkt 8.2.2-8.2.9 załącznika do niniejszego rozporządzenia, które zostały zgodnie z prawem wprowadzone do obrotu przed dniem 1 września 2022 r., mogą być nadal wprowadzane do obrotu do upływu ich daty minimalnej trwałości lub terminu ich przydatności do spożycia.

Artykuł  3

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.
Sporządzono w Brukseli dnia 27 sierpnia 2021 r.
W imieniu Komisji
Ursula VON DER LEYEN
Przewodnicząca

ZAŁĄCZNIK 9  

W sekcji 8 załącznika do rozporządzenia (WE) nr 1881/2006 pozycja 8.2 otrzymuje brzmienie:
Środki spożywcze (1) Najwyższy dopuszczalny poziom (μg/kg)
"8.2. Alkaloidy tropanowe (*)
Atropina Skopolamina
8.2.1. Produkty zbożowe przetworzone oraz żywność dla niemowląt i małych dzieci, zawierające proso, sorgo, grykę, kukurydzę lub ich produkty pochodne (3)(29) 1,0 1,0
Suma atropiny i skopolaminy
8.2.2. Proso i sorgo, nieprzetworzone (18) 5,0 począwszy od dnia 1 września 2022 r.
8.2.3. Nieprzetworzona kukurydza (18) z wyjątkiem

- nieprzetworzonej kukurydzy przeznaczonej do mielenia na mokro

(37) oraz

- nieprzetworzonej kukurydzy do prażenia

15 począwszy od dnia 1 września

2022 r.

8.2.4. Gryka, nieprzetworzona (18) 10 począwszy od dnia 1 września

2022 r.

8.2.5. Kukurydza do prażenia

Proso, sorgo i kukurydza wprowadzane do obrotu z przeznaczeniem dla konsumenta końcowego

Produkty mielenia prosa, sorgo i kukurydzy

5,0 począwszy od dnia 1 września 2022 r.
8.2.6. Gryka wprowadzana do obrotu z przeznaczeniem dla konsumenta końcowego

Produkty mielenia gryki

10 począwszy od dnia 1 września

2022 r.

8.2.7. Herbatki ziołowe (produkt suszony) z wyjątkiem herbatek ziołowych, o których mowa w pkt 8.2.8 25 począwszy od dnia 1 września

2022 r.

8.2.8. Herbatki ziołowe (produkt suszony) z nasion anyżu 50 począwszy od dnia 1 września

2022 r.

8.2.9. Herbatki ziołowe (płynne) 0,20 począwszy od dnia 1 września 2022 r.
(*) Alkaloidy tropanowe, o których mowa, to atropina i skopolamina.".
1 Dz.U. L 37 z 13.2.1993, s. 1.
2 Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1881/2006 z dnia 19 grudnia 2006 r. ustalające najwyższe dopuszczalne poziomy niektórych zanieczyszczeń w środkach spożywczych (Dz.U. L 364 z 20.12.2006, s. 5).
3 "Scientific Opinion on tropane alkaloids in food and feed" (Opinia naukowa dotycząca obecności alkaloidów tropanowych w żywności i paszach). Dziennik EFSA 2013;11(10):3386 [113 s.]. doi:10.2903/j.efsa.2013.3386.
4 Motyw 4 zmieniony przez sprostowanie z dnia 22 grudnia 2021 r. (Dz.U.UE.L.2021.458.539) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 19 września 2021 r.
5 Rozporządzenie Komisji (UE) 2016/239 z dnia 19 lutego 2016 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1881/2006 w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów alkaloidów tropanowych w niektórych produktach zbożowych dla niemowląt i małych dzieci (Dz.U. L 45 z 20.2.2016, s. 3).
6 Mulder, PPJ., De Nijs, M., Castellari, M., Hortos, M., MacDonald, S., Crews, C., Hajslova, J. i Stranska, M., 2016 r. "Occurrence of tropane alkaloids in food'" (Występowanie alkaloidów tropanowych w żywności). Publikacja dodatkowa EFSA 2016:EN-1140, [200 s.]. doi:10.2903/sp.efsa.2016.EN-1140.
7 Arcella, D., Altieri, A., Horváth, Zs, 2018. "Scientific report on human acute exposure assessment to tropane" (Sprawozdanie naukowe z oceny ostrego narażenia ludzi na alkaloidy tropanowe). Dziennik EFSA 2018;16(2):5160 [29 s.]. doi:10.2903/j.efsa.2018.5160.
8 Motyw 7 zmieniony przez sprostowanie z dnia 22 grudnia 2021 r. (Dz.U.UE.L.2021.458.539) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 19 września 2021 r.
9 Załącznik zmieniony przez sprostowanie z dnia 22 grudnia 2021 r. (Dz.U.UE.L.2021.458.539) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 19 września 2021 r.

Zmiany w prawie

Centralna e-Rejestracja: Start systemu od 1 stycznia 2026 r.

Od 1 stycznia 2026 r. zacznie obowiązywać ustawa wprowadzająca Centralną e-Rejestrację. Zakłada ona, że od przyszłego roku podmioty lecznicze obowiązkowo dołączą do systemu m.in. w zakresie umawiania wizyt u kardiologa oraz badań profilaktycznych. Planowany start rejestracji na wszystkie świadczenia planowany jest na 2029 r. Kolejne świadczenia i możliwości w zakresie zapisywania się do lekarzy specjalistów będą wchodzić w życie stopniowo.

Inga Stawicka 22.12.2025
Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.UE.L.2021.304.1

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Rozporządzenie 2021/1408 zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1881/2006 w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów alkaloidów tropanowych w niektórych środkach spożywczych
Data aktu: 27/08/2021
Data ogłoszenia: 30/08/2021
Data wejścia w życie: 19/09/2021