uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 178, art. 209 ust. 1, art. 212 ust. 2 oraz art. 349,
uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,
po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,
uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego 1 ,
uwzględniając opinię Komitetu Regionów 2 ,
stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą 3 ,
(1) Art. 176 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) stanowi, że Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR) ma na celu przyczynianie się do korygowania podstawowych dysproporcji regionalnych w Unii. Zgodnie z tym artykułem oraz z art. 174 akapity drugi i trzeci TFUE, EFRR ma przyczyniać się do zmniejszania dysproporcji w poziomach rozwoju różnych regionów oraz zacofania regionów najmniej uprzywilejowanych, wśród których szczególną uwagę należy zwrócić na niektóre kategorie regionów, w tym ze szczególnym uwzględnieniem regionów transgranicznych.
(2) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1060 4 określa przepisy wspólne dla EFRR i niektórych innych funduszy, a rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1058 5 określa przepisy dotyczące celów szczegółowych i zakresu wsparcia z EFRR. Konieczne jest również przyjęcie przepisów szczegółowych dotyczących celu "Europejska współpraca terytorialna" (Interreg), w przypadku którego państwo lub państwa członkowskie i ich regiony oraz, w stosownych przypadkach, kraje partnerskie i państwa trzecie współpracują ponad granicami w odniesieniu do skutecznego programowania, w tym przepisów dotyczących pomocy technicznej, monitorowania, ewaluacji, komunikacji, kwalifikowalności, zarządzania i kontroli oraz zarządzania finansowego.
(3) Promowanie Interreg jest jednym z głównych priorytetów unijnej polityki spójności. Wsparcie dla małych i średnich przedsiębiorstw na pokrycie kosztów ponoszonych w projektach w ramach europejskiej współpracy terytorialnej (EWT) jest już objęte wyłączeniem grupowym na podstawie rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 6 , a przepisy szczególne dotyczące pomocy regionalnej na inwestycje dokonywane przez przedsiębiorstwa dowolnej wielkości są też zawarte w sekcji tego rozporządzenia dotyczącej pomocy regionalnej oraz w wytycznych Komisji w sprawie regionalnej pomocy państwa na lata 2014-2020. Uwzględniając doświadczenia zdobyte w ciągu 30 lat, oraz biorąc pod uwagę, z jednej strony, niską wartość finansową projektów i niskie prawdopodobieństwo negatywnego wpływu na handel i konkurencję, a z drugiej strony, wysoką wartość dodaną wnoszoną przez istniejące programy na rzecz spójności terytorialnej w Europie, oczekuje się, że zakres zasad pomocy państwa w odniesieniu do publicznego finansowania projektów w ramach EWT zostanie doprecyzowany za pomocą przyszłych zmian rozporządzenia (UE) nr 651/2014, czego efektem będzie zwolnienie w istotnym stopniu z obowiązku uprzedniego zgłoszenia w przypadku publicznego finansowania projektów Interreg, a także znaczne ułatwienie wdrażania tych projektów.
(4) W celu wspierania harmonijnego rozwoju terytorium Unii na różnych poziomach, EFRR powinien wspierać współpracę transgraniczną, współpracę transnarodową, współpracę międzyregionalną oraz współpracę regionów najbardziej oddalonych w ramach celu Interreg. W toku tego procesu należy wziąć pod uwagę zasady partnerstwa i wielopoziomowego zarządzania, zapewniając jednocześnie, aby skala partnerstwa w ramach danego programu pozostała efektywna.
(5) Odzwierciedlając znaczenie przeciwdziałania zmianom klimatu zgodnie z zobowiązaniami Unii na rzecz realizacji porozumienia paryskiego przyjętego na mocy Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu oraz na rzecz realizacji celów Organizacji Narodów Zjednoczonych dotyczących zrównoważonego rozwoju, Fundusze będą przyczyniać się do uwzględnienia działań w dziedzinie klimatu i do osiągnięcia celu ogólnego zakładającego, że 30 % wydatków budżetowych UE zostanie przeznaczonych na wspieranie celów klimatycznych. W tym kontekście Fundusze powinny wspierać działania, które są prowadzone z poszanowaniem norm w zakresie klimatu i środowiska i które nie czyniłyby poważnych szkód dla celów środowiskowych w rozumieniu art. 17 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/852 7 .
(6) W ramach komponentu obejmującego współpracę transgraniczną należy dążyć do przezwyciężania wspólnych wyzwań wspólnie zidentyfikowanych w regionach przygranicznych oraz do zrealizowania niewykorzystanego potencjału wzrostu w obszarach przygranicznych, na co wskazano w komunikacie Komisji z dnia 20 września 2017 r. zatytułowanym "Zwiększanie wzrostu gospodarczego i spójności w regionach przygranicznych UE" (zwanym dalej "komunikatem w sprawie regionów przygranicznych"). W związku tym jako obszary objęte programem do celów współpracy transgranicznej należy określić te regiony i obszary położone na granicy lub oddzielone morzem o nie więcej niż 150 km, między którymi mogą rzeczywiście zachodzić interakcje transgraniczne lub na których można zidentyfikować obszary funkcjonalne, bez uszczerbku dla ewentualnych dostosowań koniecznych w celu zapewnienia spójności i ciągłości obszarów objętych programami współpracy.
(7) Komponent obejmujący współpracę transgraniczną powinien również uwzględniać współpracę pomiędzy co najmniej jednym państwem członkowskim lub jego regionami a co najmniej jednym państwem lub regionem lub innym terytorium poza Unią. Dzięki objęciu wewnętrznej i zewnętrznej współpracy transgranicznej zakresem niniejszego rozporządzenia powinno nastąpić znaczne uproszczenie i usprawnienie mających zastosowanie przepisów dla instytucji programu w państwach członkowskich oraz dla instytucji partnerskich i beneficjentów poza Unią w porównaniu z okresem programowania 2014-2020.
(8) Komponent obejmujący współpracę transnarodową powinien służyć intensyfikacji współpracy za pomocą działań sprzyjających zintegrowanemu rozwojowi terytorialnemu, powiązanych z priorytetami Unii, z pełnym poszanowaniem zasady pomocniczości. Współpraca transnarodowa powinna obejmować większe terytoria w kontynentalnej części Unii i wokół basenów morskich przy zachowaniu maksymalnej elastyczności w celu zapewnienia spójności i ciągłości programów współpracy, w tym wcześniejszej zewnętrznej morskiej współpracy transgranicznej na gruncie szerszych ram współpracy morskiej, w szczególności poprzez określenie zasięgu terytorialnego, celów szczegółowych takiej współpracy, wymogów dotyczących partnerstwa projektowego oraz możliwości tworzenia podprogramów i specjalnych komitetów sterujących.
(9) W oparciu o doświadczenia wyniesione ze współpracy transgranicznej i transnarodowej w okresie programowania 2014-2020 w regionach najbardziej oddalonych, gdzie połączenie obu komponentów w ramach jednego programu na każdy obszar współpracy nie przyniosło dostatecznego uproszczenia dla instytucji programu i jego beneficjentów, należy ustanowić specjalny komponent obejmujący regiony najbardziej oddalone, aby umożliwić tym regionom współpracę z sąsiednimi krajami i terytoriami w jak najbardziej skuteczny i prosty sposób. W ramach tego komponentu można by ogłaszać nabory wniosków w celu uzyskania finansowania łączonego w ramach EFRR, Instrumentu Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej (ISWMR) ustanowionego rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/947 8 i decyzji o stowarzyszeniu zamorskim ustanowionej decyzją Rady 2013/755/UE 9 , za pośrednictwem trybów zarządzania, które zostaną uzgodnione między uczestniczącymi państwami członkowskimi i regionami oraz państwami trzecimi.
(10) W oparciu o doświadczenia w zakresie programów współpracy międzyregionalnej w ramach Interreg komponent obejmujący współpracę międzyregionalną powinien skupiać się na zwiększaniu skuteczności polityki spójności za pomocą czterech programów szczegółowych: programu umożliwiającego wymianę doświadczeń, innowacyjnych podejść i budowania zdolności z naciskiem na cele polityki i cel specyficzny Interreg "Lepsze zarządzanie współpracą" w odniesieniu do określania, rozpowszechniania i transferu dobrych praktyk do polityk rozwoju regionalnego, w tym do programów w ramach celu "Inwestycje na rzecz zatrudnienia i wzrostu"; programu ukierunkowanego na wymianę doświadczeń i budowanie zdolności w odniesieniu do identyfikacji, transferu i kapitalizacji dobrych praktyk w zakresie zintegrowanego i zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich, z uwzględnieniem powiązań między obszarami miejskimi i wiejskimi, w tym wsparcia na rzecz działań opracowanych w ramach art. 11 rozporządzenia (UE) 2021/1058, uzupełniającego inicjatywę określoną w art. 12 tego rozporządzenia i skoordynowanego z tą inicjatywą; programu na rzecz wymiany doświadczeń, innowacyjnych podejść i budowania zdolności z myślą o harmonizacji i uproszczeniu wdrażania programów Interreg, harmonizacji i uproszczeniu działań w zakresie współpracy, o których mowa w art. 22 ust. 3 lit. d) ppkt (vi) rozporządzenia (UE) 2021/1060 oraz o wspieraniu ustanawiania, funkcjonowania i wykorzystywania europejskich ugrupowań współpracy terytorialnej ("EUWT"), które już zostały lub które mają zostać utworzone na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1082/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady 10 , a także strategii makroregionalnych; oraz programu na rzecz doskonalenia analizy trendów rozwojowych. Te cztery programy w ramach komponentu obejmującego współpracę międzyregionalną powinny dotyczyć całej Unii i być również otwarte na udział państw trzecich.
(11) Należy ustanowić wspólne obiektywne kryteria wyznaczania kwalifikujących się regionów i obszarów. W tym celu identyfikację kwalifikujących się regionów i obszarów na poziomie Unii należy oprzeć na wspólnym systemie klasyfikacji regionów ustanowionym rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1059/2003 11 .
(12) Należy nadal wspierać lub, stosownie do sytuacji, ustanawiać współpracę we wszystkich jej wymiarach z państwami trzecimi sąsiadującymi z Unią, gdyż taka współpraca jest ważnym narzędziem polityki rozwoju regionalnego i powinna przynieść korzyści regionom państw członkowskich graniczącym z państwami trzecimi. W tym celu EFRR i unijne instrumenty finansowania zewnętrznego, Instrument Pomocy Przedakcesyjnej (IPA III) ustanowiony rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ustanowienia Instrumentu Pomocy Przedakcesyjnej (IPA III) (zwanego dalej "rozporządzeniem w sprawie IPA III"), ISWMR i decyzja o stowarzyszeniu zamorskim, powinny zapewniać wsparcie na rzecz programów w ramach współpracy transgranicznej, współpracy transnarodowej, współpracy międzyregionalnej i współpracy regionów najbardziej oddalonych. Wsparcie z EFRR oraz z unijnych instrumentów finansowania zewnętrznego powinno opierać się na zasadzie wzajemności i proporcjonalności. Jednakże w odniesieniu do środków IPA III przeznaczonych na współpracę transgraniczną ("IPA III - współpraca transgraniczna") i do środków ISWMR przeznaczonych na współpracę transgraniczną dla obszaru geograficznego w ramach polityki sąsiedztwa ("ISWMR - współpraca transgraniczna") wsparcie z EFRR powinno zostać uzupełnione co najmniej równoważnymi kwotami w ramach IPA III - współpraca transgraniczna i w ramach ISWMR - współpraca transgraniczna, z zastrzeżeniem maksymalnej kwoty określonej w odpowiednim akcie prawnym.
(13) Pomoc w ramach IPA III ma skupiać się przede wszystkim na wspieraniu beneficjentów IPA III we wzmacnianiu instytucji demokratycznych oraz praworządności, w reformowaniu sądownictwa i administracji publicznej, w zapewnianiu poszanowania praw podstawowych oraz propagowaniu równouprawnienia płci, tolerancji, włączenia społecznego i niedyskryminacji, jak również rozwoju regionalnego i lokalnego. Pomoc w ramach IPA III ma nadal wspierać wysiłki beneficjentów IPA III na rzecz zacieśniania regionalnej, makroregionalnej i transgranicznej współpracy, jak również stymulowania rozwoju terytorialnego, w tym poprzez realizowanie unijnych strategii makroregionalnych. Ponadto pomoc w ramach IPA III ma obejmować kwestie bezpieczeństwa, migracji i zarządzania granicami, zapewnianie dostępu do ochrony międzynarodowej, dzielenie się odpowiednimi informacjami, wzmocnienie kontroli granic i prowadzenie wspólnych wysiłków w walce z migracją nieuregulowaną i przemytem migrantów.
(14) W odniesieniu do wsparcia z ISWMR Unia powinna rozwijać szczególne stosunki z krajami sąsiadującymi, dążąc do utworzenia przestrzeni dobrobytu i dobrego sąsiedztwa, opartej na wartościach Unii i charakteryzującej się bliskimi i pokojowymi stosunkami opartymi na współpracy. Niniejsze rozporządzenie powinno zatem wspierać wewnętrzne i zewnętrzne aspekty odpowiednich strategii makroregionalnych. Inicjatywy te mają strategiczne znaczenie i zapewniają ważne ramy polityki ukierunkowanej na zacieśnienie stosunków z krajami partnerskimi oraz między tymi krajami, w oparciu o zasady wzajemnej rozliczalności, współodpowiedzialności i poczucia obowiązku.
(15) Istotne jest, by zachować rolę Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych, określoną w decyzji Rady 2010/427/UE 12 , i rolę Komisji w przygotowywaniu programowania strategicznego i programów Interreg wspieranych z EFRR i ISWMR.
(16) W świetle szczególnej sytuacji unijnych regionów najbardziej oddalonych niezbędne jest przyjęcie środków dotyczących poprawy warunków, na jakich regiony te mogą uzyskać dostęp do funduszy strukturalnych. W konsekwencji niektóre przepisy niniejszego rozporządzenia powinny zostać dostosowane do specyfiki unijnych regionów najbardziej oddalonych w celu uproszczenia i promowania ich współpracy z krajami i terytoriami zamorskimi (KTZ) oraz państwami trzecimi, przy jednoczesnym uwzględnieniu komunikatu Komisji z dnia 24 października 2017 r. zatytułowanego "Silniejsze i odnowione partnerstwo strategiczne z regionami najbardziej oddalonymi UE". Powinna istnieć możliwość prowadzenia tej współpracy w ścisłym partnerstwie z organizacjami integracji i współpracy regionalnej.
(17) Niniejsze rozporządzenie powinno ustanawiać możliwość uczestnictwa KTZ w programach Interreg. Należy uwzględnić specyfikę i wyzwania KTZ w celu ułatwienia im skutecznego dostępu i uczestnictwa.
(18) Należy określić zasoby alokowane na poszczególne komponenty Interreg, w tym udział każdego państwa członkowskiego w całkowitych kwotach przeznaczonych na współpracę transgraniczną, współpracę transnarodową, współpracę regionów najbardziej oddalonych oraz margines elastyczności między tymi komponentami do dyspozycji państw członkowskich.
(19) Na potrzeby jak najbardziej efektywnego wykorzystania wsparcia z EFRR i unijnych instrumentów finansowania zewnętrznego należy stworzyć mechanizm umożliwiający zwrot takiego wsparcia, w przypadku gdy nie można przyjąć programów współpracy zewnętrznej lub istnieje konieczność ich przerwania, także wtedy gdy obejmują one państwa trzecie, które nie otrzymują wsparcia z żadnego unijnego instrumentu finansowania. Celem tego mechanizmu powinno być osiągnięcie optymalnego funkcjonowania programów oraz jak największej koordynacji między tymi instrumentami.
(20) EFRR powinien w ramach Interreg przyczyniać się do realizacji celów szczegółowych objętych celami polityki spójności. Wykaz celów szczegółowych w ramach poszczególnych celów polityki powinien być jednak dostosowany do szczególnych potrzeb Interreg, aby umożliwić interwencje podobne to tych podejmowanych w ramach EFS, zgodnie z art. 4 ust. 1 lit. a)-l) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1057 13 za pomocą wspólnych działań w ramach programów Interreg.
(21) W kontekście wyjątkowych i szczególnych okoliczności na wyspie Irlandii, mając na względzie wsparcie współpracy Północ-Południe na podstawie porozumienia wielkopiątkowego, program transgraniczny PEACE PLUS ma kontynuować prace prowadzone w ramach poprzednich programów między hrabstwami granicznymi Irlandii i Irlandii Północnej oraz korzystać z wyników tych prac. Z uwagi na jego znaczenie praktyczne należy zapewnić, by w przypadku gdy program ten działa na rzecz pokoju i pojednania, EFRR przyczyniał się w tych regionach także do propagowania stabilności i współpracy społecznej, gospodarczej i regionalnej, w szczególności poprzez działania propagujące spójność między społecznościami. Zważywszy na specyfikę tego programu, powinien być on zarządzany w sposób zintegrowany, przy czym wkład Zjednoczonego Królestwa należy uwzględnić w tym programie jako zewnętrzne dochody przeznaczone na określony cel. Ponadto niektóre przepisy dotyczące wyboru operacji w niniejszym rozporządzeniu nie powinny mieć zastosowania do tego programu w odniesieniu do operacji na rzecz pokoju i pojednania.
(22) W niniejszym rozporządzeniu należy dodać dwa cele specyficzne Interreg: cel służący wspieraniu wzmocnienia zdolności instytucjonalnych, wzmocnienia współpracy prawnej i administracyjnej - w szczególności gdy występuje powiązanie z wdrażaniem komunikatu w sprawie regionów przygranicznych - intensyfikacji współpracy między obywatelami i instytucjami oraz opracowaniu i koordynacji strategii makroregionalnych i strategii na rzecz basenu morskiego, budowy wzajemnego zaufania, w szczególności poprzez wspieranie działań ułatwiających kontakty międzyludzkie, oraz drugi cel służący podejmowaniu działań w reakcji na kwestie współpracy w zakresie ochrony, bezpieczeństwa, zarządzania przejściami granicznymi i migracji.
(23) W celu zmaksymalizowania wpływu Interreg zasadnicza część wsparcia unijnego powinna się koncentrować na ograniczonej liczbie celów polityki. Należy wzmocnić synergię i komplementarność między komponentami Interreg.
(24) W porównaniu do przepisów określonych w rozporządzeniu (UE) 2021/1060 przepisy dotyczące przygotowywania, zatwierdzania i zmiany programów Interreg, jak również przepisy dotyczące rozwoju terytorialnego, wyboru operacji, monitorowania i ewaluacji, instytucji programu, audytu operacji oraz przejrzystości i komunikacji należy dostosować do specyfiki programów Interreg. Te przepisy szczegółowe powinny być proste i jasne, aby uniknąć przeregulowania i dodatkowych obciążeń administracyjnych dla państw członkowskich i beneficjentów.
(25) Należy nadal stosować przepisy dotyczące kryteriów pozwalających na uznanie operacji za rzeczywiście wspólne i służące współpracy, dotyczące partnerstwa w ramach operacji Interreg i obowiązków partnera wiodącego, określone dla okresu programowania 2014-2020. Partnerzy w ramach Interreg powinni współpracować w zakresie rozwoju i wdrażania, jak również kadr lub finansowania lub obu tych elementów, a w ramach współpracy regionów najbardziej oddalonych - w zakresie dwu spośród tych czterech wymiarów współpracy, ponieważ połączenie wsparcia z EFRR i unijnych instrumentów finansowania zewnętrznego powinno być prostsze zarówno na poziomie programów, jak i operacji.
(26) W ramach programów współpracy transgranicznej projekty oparte na kontaktach międzyludzkich i projekty o małej skali są ważnym i skutecznym narzędziem o dużej europejskiej wartości dodanej służącym usuwaniu przeszkód na granicach i przeszkód transgranicznych, wspieraniu kontaktów między lokalnymi mieszkańcami oraz integrowaniu regionów przygranicznych i ich obywateli. Projekty te uzyskują obecnie wsparcie z funduszy małych projektów lub podobnych instrumentów, choć nigdy nie obejmowały ich przepisy szczegółowe, dlatego też konieczne jest doprecyzowanie przepisów dotyczących tych funduszy. Aby zachować wartość dodaną i zalety projektów opartych na kontaktach międzyludzkich i projektów o małej skali, także w odniesieniu do rozwoju lokalnego i regionalnego, oraz aby uprościć zarządzanie finansowaniem małych projektów przez ostatecznych odbiorców, którzy często nie mają doświadczenia w występowaniu o fundusze unijne, stosowanie uproszczonych metod rozliczania kosztów oraz kwot ryczałtowych powinno się stać obowiązkowe poniżej określonego progu.
(27) Ze względu na udział więcej niż jednego państwa członkowskiego i związane z tym wyższe koszty administracyjne, między innymi w zakresie regionalnych punktów kontaktowych, znanych również jako "anteny", które są ważnymi punktami kontaktowymi dla wnioskodawców i wykonawców projektów, a tym samym pełnią funkcję bezpośredniego łącznika ze wspólnymi sekretariatami lub odpowiednimi instytucjami, ale w szczególności także w zakresie kontroli i tłumaczeń, pułap wydatków na pomoc techniczną powinien być wyższy niż pułap takich wydatków w ramach celu "Inwestycje na rzecz zatrudnienia i wzrostu". W celu kompensacji wyższych kosztów administracyjnych należy zachęcać państwa członkowskie do zmniejszania, w miarę możliwości, obciążeń administracyjnych związanych z wdrażaniem wspólnych projektów. Ponadto programy Interreg z ograniczonym wsparciem unijnym lub programy Interreg w zakresie zewnętrznej współpracy transgranicznej powinny otrzymać pewną minimalną kwotę na pomoc techniczną, aby zapewnić wystarczające finansowanie skutecznych działań w zakresie pomocy technicznej, w tym dla regionalnych oddziałów wspólnych sekretariatów i punktów kontaktowych utworzonych w celu zbliżenia się do potencjalnych beneficjentów i partnerów.
(28) Zgodnie z pkt 22 i 23 Porozumienia międzyinstytucjonalnego z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa 14 niniejsze rozporządzenie powinno być przedmiotem ewaluacji na podstawie informacji zgromadzonych zgodnie ze szczególnymi wymogami dotyczącymi monitorowania, przy czym należy unikać obciążeń administracyjnych, w szczególności dla państw członkowskich, a także nadmiernej regulacji. Wymogi te powinny, w stosownych przypadkach, obejmować mierzalne wskaźniki stanowiące podstawę ewaluacji efektów finansowania w praktyce.
(29) W oparciu o doświadczenia wyniesione z okresu programowania 2014-2020 należy w dalszym ciągu stosować system wprowadzający jasną hierarchię zasad kwalifikowalności wydatków przy jednoczesnym utrzymaniu reguły, zgodnie z którą zasady kwalifikowalności wydatków mają być ustalane na poziomie Unii oraz dla programu Interreg jako całości, w celu uniknięcia wszelkich możliwych sprzeczności lub niespójności między różnymi rozporządzeniami oraz między prawem Unii a prawem krajowym. Przyjmowanie w poszczególnych państwach członkowskich dodatkowych przepisów, które miałyby zastosowanie wyłącznie do beneficjentów w tym państwie członkowskim, należy ograniczyć do niezbędnego minimum. Do niniejszego rozporządzenia należy w szczególności włączyć rozporządzenie delegowane Komisji (UE) nr 481/2014 15 przyjęte dla okresu programowania 2014-2020.
(30) Należy zachęcać państwa członkowskie do powierzania EUWT funkcji instytucji zarządzającej lub do nakładania na takie ugrupowanie - podobnie jak ma to miejsce w przypadku innych transgranicznych podmiotów prawnych - odpowiedzialności za zarządzanie podprogramem, zintegrowaną inwestycją terytorialną lub co najmniej jednym funduszem małych projektów, lub działanie jako jedyny partner. W tym kontekście na podstawie przepisów jednego z państw uczestniczących należy ustanowić transgraniczny podmiot prawny, obejmujący euroregiony, posiadający osobowość prawną; należy również zezwolić na udział władz regionalnych i lokalnych ze wszystkich państw uczestniczących.
(31) Aby kontynuować łańcuch płatności ustanowiony dla okresu programowania 2014-2020, mianowicie z Komisji do partnera wiodącego poprzez instytucję certyfikującą, należy nadal stosować ten łańcuch płatności w ramach zadań w zakresie księgowania wydatków. Wsparcie unijne należy wypłacać partnerowi wiodącemu, o ile nie oznaczałoby to podwójnych opłat za przeliczenie na euro i z powrotem na inną walutę lub odwrotnie między partnerem wiodącym i pozostałymi partnerami. Jeżeli nie przewidziano inaczej, partner wiodący powinien zapewnić, by pozostali partnerzy otrzymali łączną kwotę wkładu z odpowiedniego funduszu Unii w całości oraz w terminie uzgodnionym przez wszystkich partnerów i zgodnie z tą samą procedurą, którą stosuje się w odniesieniu do partnera wiodącego.
(32) Zgodnie z art. 63 ust. 9 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2018/1046 16 (zwanego dalej "rozporządzeniem finansowym") przepisy sektorowe mają uwzględniać potrzeby programów Interreg, w szczególności w odniesieniu do funkcji audytu. Przepisy dotyczące rocznej opinii audytowej, rocznego sprawozdania z kontroli oraz przepisy dotyczące audytów operacji powinny być zatem uproszczone i dostosowane do tych programów, które obejmują więcej niż jedno państwo członkowskie.
(33) Należy ustanowić jasny łańcuch odpowiedzialności finansowej w odniesieniu do odzyskiwania środków w przypadku nieprawidłowości - od jedynego partnera lub innych partnerów za pośrednictwem partnera wiodącego i instytucji zarządzającej do Komisji. Należy wprowadzić przepisy dotyczące odpowiedzialności państw członkowskich, państw trzecich, krajów partnerskich lub KTZ, w przypadku gdy nie udaje się odzyskać środków od jedynego partnera lub innych partnerów lub partnera wiodącego, co oznacza, że państwo członkowskie refunduje środki instytucji zarządzającej. W konsekwencji w ramach programów Interreg nie ma marginesu na nieściągalne należności na poziomie beneficjentów. Niezbędne jest jednak doprecyzowanie przepisów dotyczących sytuacji, w której państwo członkowskie, państwo trzecie, kraj partnerski lub KTZ nie refundowałyby środków instytucji zarządzającej. Należy również doprecyzować obowiązki partnera wiodącego w odniesieniu do odzyskiwania środków.
(34) Aby stosować w dużej mierze wspólny zbiór przepisów zarówno w uczestniczących państwach członkowskich, jak i w państwach trzecich, krajach partnerskich lub KTZ, niniejsze rozporządzenie powinno mieć także zastosowanie do uczestnictwa państw trzecich, krajów partnerskich lub KTZ, chyba że w konkretnym rozdziale niniejszego rozporządzenia określono przepisy szczegółowe. Instytucje programu Interreg mogą mieć odpowiedniki w porównywalnych instytucjach państw trzecich, krajów partnerskich lub KTZ. Punktem wyjścia dla kwalifikowalności wydatków powinno być podpisanie umowy w sprawie finansowania przez odpowiednie państwo trzecie, kraj partnerski lub KTZ. Zamówienia w przypadku beneficjentów w państwie trzecim, kraju partnerskim lub KTZ powinny być zgodne z przepisami dotyczącymi zewnętrznych zamówień przewidzianymi w rozporządzeniu finansowym. Należy określić procedury zawierania umów w sprawie finansowania z każdym z państw trzecich, krajów partnerskich lub KTZ, jak również umów między instytucją zarządzającą a każdym państwem trzecim, krajem partnerskim lub KTZ w odniesieniu do wsparcia z unijnego instrumentu finansowania zewnętrznego lub w przypadku przesunięcia do programu Interreg dodatkowego wkładu, innego niż krajowe współfinansowanie, z państwa trzeciego, kraju partnerskiego lub KTZ.
(35) Chociaż programy Interreg z udziałem państw trzecich, krajów partnerskich lub KTZ należy wdrażać w ramach zarządzania dzielonego, powinna być możliwa współpraca regionów najbardziej oddalonych w ramach zarządzania pośredniego. Należy określić szczegółowe przepisy dotyczące sposobu wdrażania tych programów w całości lub w części w ramach zarządzania pośredniego.
(36) Należy uprościć procedury w oparciu o doświadczenia wyniesione z okresu programowania 2014-2020 dotyczące dużych projektów infrastrukturalnych w ramach programów współpracy transgranicznej w zakresie Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa ustanowionego rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 232/2014 17 . Komisja powinna jednak zachować pewne prawa dotyczące wyboru takich projektów.
(37) W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonywania niniejszego rozporządzenia należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze do celów przyjmowania i zmieniania wykazów obszarów objętych programem Interreg, które mają otrzymać wsparcie oraz wykazu całkowitych kwot wsparcia unijnego na każdy z programów Interreg. Ponadto należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze do przyjmowania dokumentów dotyczących strategii wieloletnich dla programów Interreg otrzymujących wsparcie z unijnego instrumentu finansowania zewnętrznego. Uprawnienia ta powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 18 . Mimo że akty te mają charakter ogólny, należy stosować procedurę doradczą, z uwagi na to, iż służą one jedynie wdrażaniu przepisów w wymiarze technicznym. W odpowiednim przypadku dokumenty dotyczące strategii wieloletnich dla programów Interreg otrzymujących wsparcie z unijnego instrumentu finansowania zewnętrznego powinny również uwzględniać procedurę określoną w rozporządzeniu w sprawie IPA III oraz w rozporządzeniu (EU) 2021/947.
(38) W celu zapewnienia jednolitych warunków zatwierdzania programów Interreg i ich zmian, należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze. W stosownych przypadkach programy Interreg w zakresie zewnętrznej współpracy transgranicznej powinny jednak przestrzegać procedur komitetowych ustanowionych w rozporządzeniu w sprawie IPA III i w rozporządzeniu (UE) 2021/947 w odniesieniu do pierwszej decyzji zatwierdzającej te programy.
(39) W celu uzupełnienia lub zmiany niektórych innych niż istotne elementów niniejszego rozporządzenia Komisji należy przekazać uprawnienia do przyjmowania aktów zgodnie z art. 290 TFUE w odniesieniu do zmiany załącznika. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertów, oraz aby konsultacje te prowadzone były zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa. W szczególności, aby zapewnić Parlamentowi Europejskiemu i Radzie udział na równych zasadach w przygotowaniu aktów delegowanych, instytucje te otrzymują wszelkie dokumenty w tym samym czasie co eksperci państw członkowskich, a eksperci tych instytucji mogą systematycznie brać udział w posiedzeniach grup eksperckich Komisji zajmujących się przygotowaniem aktów delegowanych.
(40) Ze względu na przyjęcie niniejszego rozporządzenia po rozpoczęciu okresu programowania, mając na uwadze potrzebę wdrażania Interreg w sposób skoordynowany i zharmonizowany, oraz w celu umożliwienia jego szybkiego wdrożenia, niniejsze rozporządzenie powinno wejść w życie następnego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
(41) Ponieważ cel niniejszego rozporządzenia, a mianowicie promowanie współpracy między państwami członkowskimi i między państwami członkowskimi a państwami trzecimi, krajami partnerskimi lub KTZ, nie może być w wystarczającym stopniu osiągnięty przez państwa członkowskie, natomiast ze względu na rozmiary lub skutki możliwe jest lepsze jego osiągnięcie na poziomie Unii, Unia może przyjąć środki zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tego celu,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
SPIS TRESCI
ROZDZIAŁ I PRZEPISY OGÓLNE
SEKCJA I PRZEDMIOT, ZAKRES STOSOWANIA I KOMPONENTY INTERREG
Artykuł 1 Przedmiot i zakres stosowania
Artykuł 2 Definicje
Artykuł 3 Komponenty Interreg
SEKCJA II ZASIĘG GEOGRAFICZNY
Artykuł 4 Zasięg geograficzny współpracy transgranicznej
Artykuł 5 Zasięg geograficzny współpracy transnarodowej
Artykuł 6 Zasięg geograficzny współpracy międzyregionalnej
Artykuł 7 Zasieg geograficzny współpracy regionów najbardziej oddalonych
Artykuł 8 Wykaz obszarów objętych programem Interreg, które mają otrzymać wsparcie
SEKCJA III ZASOBY I STOPY DOFINANSOWANIA
Artykuł 9 Zasoby EFRR na programy Interreg
Artykuł 10 Przepisy międzyfunduszowe
Artykuł 11 Wykaz zasobów programu Interreg
Artykuł 12 Zwrot zasobów i przerwanie
Artykuł 13 Stopy dofinansowania
ROZDZIAŁ II CELE SPECYFICZNE INTERREG I KONCENTRACJA TEMATYCZNA
Artykuł 14 Cele specyficzne Interreg
Artykuł 15 Koncentracja tematyczna
ROZDZIAŁ III PROGRAMOWANIE
SEKCJA I PRZYGOTOWYWANIE, ZATWIERDZANIE I ZMIANA PROGRAMÓW INTERREG
Artykuł 16 Przygotowywanie i przedkładanie programów Interreg
Artykuł 17 Treść programów Interreg
Artykuł 18 Zatwierdzanie programów Interreg
Artykuł 19 Zmiany programów Interreg
SEKCJA II ROZWÓJ TERYTORIALNY
Artykuł 20 Zintegrowany rozwój terytorialny
Artykuł 21 Rozwój lokalny kierowany przez społeczność
SEKCJA III OPERACJE I FUNDUSZE MAŁYCH PROJEKTÓW
Artykuł 22 Wybór operacji Interreg
Artykuł 23 Partnerstwo w ramach operacji Interreg
Artykuł 24 Wsparcie dla projektów o ograniczonej wartości finansowej
Artykuł 25 Fundusze małych projektów
Artykuł 26 Zadania partnera wiodącego
SEKCJA IV POMOC TECHNICZNA
Artykuł 27 Pomoc techniczna
ROZDZIAŁ IV MONITOROWANIE, EWALUACJA I KOMUNIKACJA
SEKCJA I MONITOROWANIE
Artykuł 28 Komitet monitorujący
Artykuł 29 Skład komitetu monitorującego
Artykuł 30 Funkcje komitetu monitorującego
Artykuł 31 Przegląd
Artykuł 32 Przekazywanie danych
Artykuł 33 Końcowe sprawozdanie z wykonania
Artykuł 34 Wskaźniki dla programów Interreg
SEKCJA II EWALUACJA I KOMUNIKACJA
Artykuł 35 Ewaluacja podczas okresu programowania
Artykuł 36 Obowiązki instytucji zarządzających i partnerów w odniesieniu do przejrzystości i komunikacji
ROZDZIAŁ V KWALIFIKOWALNOŚĆ
Artykuł 37 Zasady kwalifikowalności wydatków
Artykuł 38 Przepisy ogólne dotyczące kwalifikowalności kategorii kosztów
Artykuł 39 Koszty personelu
Artykuł 40 Koszty biurowe i administracyjne
Artykuł 41 Koszty podróży i zakwaterowania
Artykuł 42 Koszty ekspertów zewnętrznych i koszty usług zewnętrznych
Artykuł 43 Koszty wyposażenia
Artykuł 44 Koszty infrastruktury i robót
ROZDZIAŁ VI Instytucje programu Interreg, zarządzanie, kontrola i audyt
Artykuł 45 Instytucje programu Interreg
Artykuł 46 Funkcje instytucji zarządzającej
Artykuł 47 Zadania w zakresie księgowania wydatków
Artykuł 48 Funkcje instytucji audytowej
Artykuł 49 Audyt operacji
ROZDZIAŁ VII ZARZĄDZANIE FINANSOWE
Artykuł 50 Zobowiązania budżetowe
Artykuł 51 Płatności i płatności zaliczkowe
Artykuł 52 Odzyskiwanie środków
ROZDZIAŁ VIII UDZIAŁ PAŃSTW TRZECICH LUB KRAJÓW PARTNERSKICH, KTZ LUB ORGANIZACJI INTEGRACJI ORAZ WSPÓŁPRACY REGIONALNEJ W PROGRAMACH INTERREG W RAMACH ZARZĄDZANIA DZIELONEGO
Artykuł 53 Przepisy mające zastosowanie
Artykuł 54 Instytucje programu Interreg i ich funkcje
Artykuł 55 Metody zarządzania
Artykuł 56 Kwalifikowalność
Artykuł 57 Duże projekty infrastrukturalne
Artykuł 58 Zamówienia
Artykuł 59 Zawieranie umów w sprawie finansowania w ramach zarządzania dzielonego
Artykuł 60 Wkład państwa trzeciego, kraju partnerskiego lub KTZ inny niż współfinansowanie
ROZDZIAŁ IX PRZEPISY SZCZEGÓŁOWE DOTYCZĄCE ZARZĄDZANIA POŚREDNIEGO
Artykuł 61 Współpraca regionów najbardziej oddalonych
ROZDZIAŁ X PRZEPISY KOŃCOWE
Artykuł 62 Wykonywanie przekazanych uprawnień
Artykuł 63 Procedura komitetowa
Artykuł 64 Przepisy przejściowe
Artykuł 65 Wejście w życie
ZAŁĄCZNIK Wzór formularza na potrzeby programów Interreg
Mapa Mapa obszaru objętego programem
Aneks 1 Wkład Unii w oparciu o stawki jednostkowe, kwoty ryczałtowe i stawki ryczałtowe
Aneks 2 Wkład Unii w oparciu o finansowanie niepowiązane z kosztami
Aneks 3 Wykaz planowanych operacji o znaczeniu strategicznym wraz z harmonogramem
W imieniu Parlamentu Europejskiego | W imieniu Rady |
D.M. SASSOLI | A.P. ZACARIAS |
Przewodniczący | Przewodniczący |
Podczas ostatniego posiedzenia Sejmu, ku zaskoczeniu zarówno przedsiębiorców, jak i części posłów koalicji rządzącej, Lewica w ostatniej chwili „dorzuciła” do ustawy o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom poprawki zaostrzające kary za naruszanie przepisów prawa pracy - m.in. umożliwiające orzeczenie kary ograniczenia wolności. Jednocześnie zignorowano postulaty organizacji pracodawców, mimo wcześniejszych zapewnień rządu o ich poparciu.
27.02.2025Już nie 30 tys. zł, a 50 tys. zł ma grozić maksymalnie pracodawcy, który zawrze umowę cywilnoprawną, choć powinien - umowę o pracę. Podobnie temu, który nie wypłaca w terminie wynagrodzenia za pracę lub innego świadczenia przysługującego pracownikowi albo uprawnionemu do tego świadczenia członkowi jego rodziny. A jeśli nie wypłaca przez okres co najmniej 3 miesięcy, to kara ma wynieść nawet 60 tys. złotych - zdecydował Sejm, przyjmując poprawkę Lewicy, zmieniającą Kodeks pracy w... ustawie dotyczącej cudzoziemców.
25.02.2025500 zł zarobi członek obwodowej komisji wyborczej w wyborach Prezydenta RP, 600 zł - zastępca przewodniczącego, a 700 zł przewodniczący komisji wyborczej – wynika z uchwały Państwowej Komisji Wyborczej. Jeżeli odbędzie się ponownie głosowanie, zryczałtowana dieta wyniesie 75 proc. wysokości diety w pierwszej turze. Termin zgłaszania kandydatów na członków obwodowych komisji wyborczych mija 18 kwietnia
20.01.20251 stycznia 2025 r. weszły w życie liczne zmiany podatkowe, m.in. nowe definicje budynku i budowli w podatku od nieruchomości, JPK CIT, globalny podatek wyrównawczy, PIT kasowy, zwolnienie z VAT dla małych firm w innych krajach UE. Dla przedsiębiorców oznacza to często nowe obowiązki sprawozdawcze i zmiany w systemach finansowo-księgowych. Firmy muszą też co do zasady przeprowadzić weryfikację nieruchomości pod kątem nowych przepisów.
02.01.2025W 2025 roku minimalne wynagrodzenie za pracę wzrośnie tylko raz. Obniżeniu ulegnie natomiast minimalna podstawa wymiaru składki zdrowotnej płaconej przez przedsiębiorców. Grozi nam za to podwyżka podatku od nieruchomości. Wzrosną wynagrodzenia nauczycieli, a prawnicy zaczną lepiej zarabiać na urzędówkach. Wchodzą w życie zmiany dotyczące segregacji odpadów i e-doręczeń. To jednak nie koniec zmian, jakie czekają nas w Nowym Roku.
31.12.20241 stycznia 2025 r. zacznie obowiązywać nowa Polska Klasyfikacja Działalności – PKD 2025. Jej ostateczny kształt poznaliśmy dopiero w tygodniu przedświątecznym, gdy opracowywany od miesięcy projekt został przekazany do podpisu premiera. Chociaż jeszcze przez dwa lata równolegle obowiązywać będzie stara PKD 2007, niektórzy już dziś powinni zainteresować się zmianami.
31.12.2024Identyfikator: | Dz.U.UE.L.2021.231.94 |
Rodzaj: | Rozporządzenie |
Tytuł: | Rozporządzenie 2021/1059 w sprawie przepisów szczegółowych dotyczących celu Europejska współpraca terytorialna (Interreg) wspieranego w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz instrumentów finansowania zewnętrznego |
Data aktu: | 24/06/2021 |
Data ogłoszenia: | 30/06/2021 |
Data wejścia w życie: | 01/07/2021 |