a także mając na uwadze, co następuje:(1) Klasyczny pomór świń jest zakaźną chorobą wirusową dotykającą świnie utrzymywane i dzikie i może mieć poważny wpływ na odnośną populację zwierząt i rentowność hodowli, powodując zakłócenia w przemieszczaniu przesyłek tych zwierząt i pozyskanych od nich lub z nich produktów w Unii oraz w wywozie do państw trzecich. Rozprzestrzenianie się choroby może znacząco wpłynąć na wydajność sektora rolnego, zarówno ze względu na straty bezpośrednie, jak i pośrednie.
(2) W decyzji wykonawczej Komisji 2013/764/UE 2 ustanowiono środki kontroli w zakresie zdrowia zwierząt w odniesieniu do klasycznego pomoru świń w państwach członkowskich, a decyzję tę kilkukrotnie zmieniano w celu uwzględnienia przede wszystkim zmian sytuacji epidemiologicznej w Unii w odniesieniu do tej choroby. Decyzja ma zastosowanie do dnia 21 kwietnia 2021 r.
(3) W rozporządzeniu (UE) 2016/429 ustanowiono nowe ramy legislacyjne dotyczące zapobiegania chorobom przenoszącym się lub przenoszonym na zwierzęta lub na ludzi oraz ramy legislacyjne dotyczące zwalczania takich chorób. Klasyczny pomór świń jest wymieniony w art. 5 ust. 1 lit. a) ppkt (ii) tego rozporządzenia i podlega ustanowionym w nim przepisom dotyczącym zapobiegania chorobom i ich zwalczania. Ponadto w załączniku II do rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2018/1882 3 klasyczny pomór świń umieszczono w wykazie jako chorobę kategorii A, D i E dotykającą świniowate i pekariowate, natomiast rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2020/687 4 uzupełnia przepisy dotyczące zwalczania chorób kategorii A, B i C określone w rozporządzeniu (UE) 2016/429, w tym środki zwalczania chorób w odniesieniu do klasycznego pomoru świń. Te trzy akty prawne stosuje się od dnia 21 kwietnia 2021 r.
(4) Należy dostosować obecne unijne środki zwalczania klasycznego pomoru świń określone w decyzji wykonawczej 2013/764/UE do nowych ram prawnych dotyczących zdrowia zwierząt ustanowionych rozporządzeniem (UE) 2016/429. Konieczne jest również dostosowanie w możliwie największym stopniu przepisów unijnych do norm międzynarodowych, takich jak normy określone w rozdziale 15.2 "Zakażenie wirusem klasycznego pomoru świń" Kodeksu zdrowia zwierząt lądowych Światowej Organizacji Zdrowia Zwierząt 5 (kodeks OIE).
(5) Ogólna sytuacja w zakresie klasycznego pomoru świń w państwach członkowskich, w których występuje ta choroba, zarówno na poziomie epidemiologicznym, jak i na poziomie zarządzania ryzykiem stwarza stałe ryzyko ewentualnego dalszego rozprzestrzeniania się w Unii. Ogólne środki zwalczania chorób ustanowione w rozporządzeniu (UE) 2016/429 oraz w rozporządzeniu delegowanym (UE) 2020/687 nie obejmują wszystkich szczegółowych informacji i aspektów związanych z rozprzestrzenianiem się i sytuacją epidemiologiczną w odniesieniu do klasycznego pomoru świń. Należy zatem ustanowić na czas określony środki szczególne w zakresie zwalczania chorób na warunkach stosownych do sytuacji klasycznego pomoru świń w Unii w celu zapewnienia jednolitego wdrażania niezbędnych środków w Unii w każdym przypadku, gdy istnieje ryzyko rozprzestrzenienia się tej choroby.
(6) W rozporządzeniu (UE) 2016/429 zdefiniowano ognisko jako urzędowo potwierdzone wystąpienie choroby umieszczonej w wykazie lub nowo występującej choroby u co najmniej jednego zwierzęcia w danym zakładzie lub w innym miejscu, w którym są utrzymywane lub znajdują się zwierzęta. Przepisy ustanowione w niniejszym rozporządzeniu powinny uwzględniać to, czy ognisko klasycznego pomoru świń wystąpiło u dzikich czy u utrzymywanych świń.
(7) W niniejszym rozporządzeniu należy przewidzieć podejście oparte na regionalizacji, które powinno mieć zastosowanie oprócz środków zwalczania chorób określonych w rozporządzeniu delegowanym (UE) 2020/687. Niniejsze rozporządzenie powinno zawierać wykaz obszarów objętych ograniczeniami państw członkowskich, w których występuje klasyczny pomór świń, w celu utrzymania podejścia opartego na regionalizacji ustanowionego decyzją wykonawczą 2013/764/UE.
(8) Jeśli chodzi o ryzyko rozprzestrzenienia się klasycznego pomoru świń, przemieszczanie przesyłek świń i różnych towarów pochodzących od lub ze świń stwarza różne poziomy ryzyka. Zasadniczo przemieszczanie przesyłek utrzymywanych świń, materiału biologicznego i produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego ze świń z obszarów objętych ograniczeniami stwarza wyższy poziom ryzyka pod względem narażenia i konsekwencji niż przemieszczanie przesyłek produktów pochodzenia zwierzęcego, w tym w szczególności świeżego mięsa i produktów mięsnych. W związku z tym należy zakazać przemieszczania przesyłek utrzymywanych świń i różnych produktów wysokiego ryzyka pochodzących ze świń z obszarów objętych ograniczeniami wymienionych w załączniku I do niniejszego rozporządzenia w sposób proporcjonalny do występującego ryzyka i z uwzględnieniem przepisów określonych w rozporządzeniu delegowanym (UE) 2020/687 i rozporządzeniu delegowanym Komisji (UE) 2020/2154 6 .
(9) Przepisy ustanowione w rozporządzeniu delegowanym Komisji (UE) 2020/686 7 uzupełniają rozporządzenie (UE) 2016/429 w odniesieniu do zatwierdzania zakładów zajmujących się materiałem biologicznym, rejestrów zakładów zajmujących się materiałem biologicznym, które to rejestry mają być prowadzone przez właściwe organy, obowiązków w zakresie prowadzenia dokumentacji przez podmioty, wymagań w zakresie identyfikowalności i zdrowia zwierząt, a także wymagań w zakresie certyfikacji zdrowia zwierząt i powiadamiania dotyczących przemieszczania w obrębie terytorium Unii przesyłek zawierających materiał biologiczny niektórych utrzymywanych zwierząt lądowych, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się przenośnych chorób zwierząt w Unii za pośrednictwem tych produktów. Dlatego też przepisy określone w niniejszym rozporządzeniu powinny zawierać odesłania do rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2020/689 8 w odniesieniu do informacji, które muszą przechowywać właściwe organy zatwierdzonych zakładów zajmujących się materiałem biologicznym świń.
(10) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1069/2009 9 ustanawia przepisy w zakresie zdrowia zwierząt dla produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego w celu zapobieżenia ryzyku stwarzanemu przez te produkty uboczne dla zdrowia zwierząt oraz zminimalizowania tego ryzyka. Ponadto w rozporządzeniu Komisji (UE) nr 142/2011 10 ustanowiono niektóre przepisy dotyczące zdrowia zwierząt w odniesieniu do produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego objętych zakresem rozporządzenia (WE) nr 1069/2009, w tym przepisy dotyczące wymogów w zakresie certyfikacji w odniesieniu do przemieszczania przesyłek tych produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego w Unii. Te akty prawne nie obejmują wszystkich szczegółowych danych i aspektów związanych z ryzykiem rozprzestrzeniania się klasycznego pomoru świń za pośrednictwem produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego pozyskanych od lub ze świń utrzymywanych lub dzikich świń na obszarach objętych ograniczeniami wymienionych w załączniku I do niniejszego rozporządzenia. W niniejszym rozporządzeniu należy zatem ustanowić środki szczególne w zakresie zwalczania chorób w odniesieniu do produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego oraz przesyłek takich produktów z obszarów objętych ograniczeniami wymienionych w załączniku I do niniejszego rozporządzenia w celu zapewnienia jednolitego wdrażania niezbędnych środków w Unii w każdym przypadku, gdy istnieje ryzyko rozprzestrzenienia się tej choroby.
(11) Aby uniknąć niepotrzebnych zakłóceń w handlu, należy ustanowić pewne warunki i odstępstwa od zakazów przewidzianych w niniejszym rozporządzeniu. Odstępstwa te powinny również uwzględniać ogólne przepisy dotyczące zapobiegania chorobom zwierząt i zwalczania tych chorób określone w rozporządzeniu (UE) 2016/429 i w rozporządzeniu delegowanym (UE) 2020/687 oraz zasady kodeksu OIE w odniesieniu do środków zmniejszających ryzyko dotyczących klasycznego pomoru świń.
(12) Art. 143 rozporządzenia (UE) 2016/429 stanowi, że przemieszczaniu zwierząt, w tym utrzymywanych świń, towarzyszyć muszą świadectwa zdrowia zwierząt. Jeżeli odstępstwa od zakazu przemieszczania przesyłek utrzymywanych świń z obszarów objętych ograniczeniami wymienionych w załączniku I do niniejszego rozporządzenia mają zastosowanie do takich przesyłek przeznaczonych do przemieszczania wewnątrzunijnego, te świadectwa zdrowia zwierząt powinny zawierać odniesienie do niniejszego rozporządzenia, aby zapewnić, by zawierały właściwe i dokładne informacje dotyczące zdrowia zwierząt. Konieczne jest ograniczenie ryzyka wynikającego z przemieszczania przesyłek oraz przemieszczania na własny użytek świeżego mięsa, produktów mięsnych i wszelkich innych produktów pochodzenia zwierzęcego pozyskanych od lub z dzikich świń, ciał dzikich świń, które są przeznaczone do spożycia przez ludzi, oraz dzikich świń z obszarów objętych ograniczeniami wymienionych w załączniku I do niniejszego rozporządzenia w obrębie tego samego zainteresowanego państwa członkowskiego oraz do innych państw członkowskich. Ryzyko rozprzestrzeniania się choroby należy ograniczyć, zakazując przemieszczania tych produktów oraz przemieszczania dzikich świń przez podmioty, jak określono w art. 101 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2020/688 11 , w obrębie zainteresowanych państw członkowskich i do innych państw członkowskich.
(13) Art. 167 ust. 1 lit. b) rozporządzenia (UE) 2016/429 stanowi, że świadectwa zdrowia zwierząt wydane przez właściwy organ państwa członkowskiego pochodzenia muszą towarzyszyć przesyłkom produktów pochodzenia zwierzęcego, w tym produktów ze świń, które to produkty są dopuszczone do przemieszczania z obszaru objętego ograniczeniami ustanowionego zgodnie z art. 71 ust. 3 tego rozporządzenia, pod warunkiem zastosowania określonych środków zwalczania chorób. Jeżeli w niniejszym rozporządzeniu przewidziano odstępstwa od zakazów przemieszczania przesyłek produktów pochodzenia zwierzęcego z obszarów objętych ograniczeniami wymienionych w załączniku I do niniejszego rozporządzenia, towarzyszące świadectwa zdrowia zwierząt powinny zawierać odniesienie do niniejszego rozporządzenia, aby zapewnić przekazanie właściwych i dokładnych informacji dotyczących zdrowia zgodnie z rozporządzeniem delegowanym (UE) 2020/2154.
(14) Przemieszczanie przesyłek świeżego lub przetworzonego mięsa i produktów mięsnych, w tym osłonek, pozyskanych od lub ze świń utrzymywanych na obszarach objętych ograniczeniami wymienionych w załączniku I do niniejszego rozporządzenia lub utrzymywanych poza tymi obszarami objętymi ograniczeniami, lecz poddanych ubojowi na tych obszarach, powinno podlegać mniej rygorystycznym wymogom dotyczącym certyfikacji w celu uniknięcia niepotrzebnych i nadmiernie uciążliwych ograniczeń w handlu. Powinna istnieć możliwość zezwolenia na przemieszczanie tych przesyłek w obrębie terytorium tego samego państwa członkowskiego i do innych państw członkowskich na podstawie znaków jakości zdrowotnej lub znaków identyfikacyjnych stosowanych w zakładach, pod warunkiem że zakłady te wyznaczono zgodnie z przepisami określonymi w niniejszym rozporządzeniu. Właściwe organy powinny wyznaczać zakłady, jedynie w przypadku, gdy utrzymywane świnie lub pozyskane od nich lub z nich produkty, które kwalifikują się do przemieszczania poza takie obszary objęte ograniczeniami, są wyraźnie oddzielone od zwierząt i produktów, które nie kwalifikują się do takich przemieszczeń, na które udzielono zezwolenia.
(15) Ponadto w szczególnych sytuacjach świeże mięso utrzymywanych świń powinno być znakowane zgodnie z wymogami dotyczącymi znakowania świeżego mięsa z obszarów zapowietrzonych i zagrożonych określonymi w załączniku IX do rozporządzenia delegowanego (UE) 2020/687 lub świeże mięso i produkty mięsne, w tym osłonki, pochodzące od utrzymywanych świń powinny być oznakowane specjalnymi znakami. Tych specjalnych znaków nie należy mylić ze znakiem jakości zdrowotnej, o którym mowa w art. 48 rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2019/627 12 , ani ze znakiem identyfikacyjnym przewidzianym w art. 5 ust. 1 lit. b) rozporządzenia (WE) nr 853/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady 13 .
(16) Pewne środki zmniejszające ryzyko i wzmocnione środki bioasekuracji są konieczne, aby zapobiegać klasycznemu pomorowi świń i zwalczać go w zakładach, w których utrzymywane są świnie. Środki te należy określić w załączniku II do niniejszego rozporządzenia i powinny one obejmować zakłady podlegające odstępstwom dotyczącym przemieszczania przesyłek świń utrzymywanych na obszarach objętych ograniczeniami wymienionych w załączniku I do niniejszego rozporządzenia. Środki te powinny dotyczyć procedur i infrastruktury istniejących w zakładach, w których utrzymywane są świnie; powinny one również uwzględniać ryzyko przedostawania się zwierząt (innych niż utrzymywane świnie) do pomieszczeń i budynków. Ryzyko to jest wyższe w przypadku, gdy dzikie świnie wchodzą do pomieszczeń i budynków. W przypadku gdy w grę wchodzą inne gatunki (zwierzęta domowe lub szkodniki) pełniące funkcję skażonych przedmiotów, zagrożenie nadal występuje i również należy się nim zająć.
(17) Zgodnie z Umową o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej (umowa o wystąpieniu), w szczególności z art. 5 ust. 4 Protokołu w sprawie Irlandii/Irlandii Północnej w związku z załącznikiem 2 do tego protokołu, rozporządzenie (UE) 2016/429, jak również oparte na nim akty Komisji, mają zastosowanie do Zjednoczonego Królestwa i w Zjednoczonym Królestwie w odniesieniu do Irlandii Północnej po zakończeniu okresu przejściowego przewidzianego w umowie o wystąpieniu. W związku z tym odniesienia do państw członkowskich zawarte w niniejszym rozporządzeniu powinny obejmować Zjednoczone Królestwo w odniesieniu do Irlandii Północnej.
(18) Ponieważ rozporządzenie (UE) 2016/429 stosuje się ze skutkiem od dnia 21 kwietnia 2021 r., niniejsze rozporządzenie powinno być stosowane od trzeciego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w celu terminowego stosowania środków.
(19) Niniejsze rozporządzenie powinno być stosowane przez okres co najmniej pięciu lat, biorąc pod uwagę doświadczenie Unii w zwalczaniu klasycznego pomoru świń oraz obecną sytuację epidemiologiczną i środki zarządzania chorobami istniejące w odniesieniu do tej choroby w państwach członkowskich, których dotyczy ta choroba. Okres obowiązywania tych środków i obszarów objętych ograniczeniami wymienionych w załączniku I do niniejszego rozporządzenia powinien być monitorowany i poddawany przeglądowi w przypadku pojawienia się nowych elementów.
(20) Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Stałego Komitetu ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz,
PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE: