Rozporządzenie 2020/1783 w sprawie współpracy między sądami państw członkowskich przy przeprowadzaniu dowodów w sprawach cywilnych lub handlowych (przeprowadzanie dowodów) (wersja przekształcona)

ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) 2020/1783

z dnia 25 listopada 2020 r.

w sprawie współpracy między sądami państw członkowskich przy przeprowadzaniu dowodów w sprawach cywilnych lub handlowych (przeprowadzanie dowodów) (wersja przekształcona)

PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 81 ust. 2,

uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,

po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,

uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego ¹ ,

po konsultacji z Komitetem Regionów,

stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą ² ,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Rozporządzenie Rady (WE) nr 1206/2001 ³  było w przeszłości zmieniane. Ze względu na konieczność dokonania dalszych znaczących zmian i w celu zapewnienia jasności rozporządzenie to powinno zostać przekształcone.

(2) Unia postawiła sobie za cel utrzymanie i rozwój unijnej przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, a w jej obrębie zapewnienie swobodnego przepływu osób. W celu stworzenia takiej przestrzeni Unia ma przyjmować, wśród innych środków, środki z zakresu współpracy sądowej w sprawach cywilnych, niezbędne do prawidłowego funkcjonowania rynku wewnętrznego.

(3) W celu zapewnienia prawidłowego funkcjonowania rynku wewnętrznego i rozwoju przestrzeni sprawiedliwości w sprawach cywilnych w Unii konieczne jest dalsze usprawnienie i przyspieszenie współpracy między sądami różnych państw członkowskich w zakresie przeprowadzania dowodów. Niniejsze rozporządzenie ma na celu poprawę skuteczności i przyspieszenie postępowań sądowych w wyniku uproszczenia i usprawnienia mechanizmów współpracy w zakresie przeprowadzania dowodów w postępowaniach o charakterze transgranicznym, a jednocześnie ma przyczyniać się do zmniejszenia opóźnień i kosztów w odniesieniu do osób fizycznych i przedsiębiorstw. Zapewnienie większej pewności prawa oraz uproszczenie, usprawnienie i cyfryzacja postępowań będzie zachęcać osoby fizyczne i przedsiębiorstwa do dokonywania transakcji transgranicznych, pobudzając tym samym wymianę handlową w Unii, a w konsekwencji poprawiając funkcjonowanie rynku wewnętrznego.

(4) W niniejszym rozporządzeniu ustanowione zostały przepisy dotyczące współpracy między sądami różnych państw członkowskich w zakresie przeprowadzania dowodów w sprawach cywilnych lub handlowych.

(5) Do celów niniejszego rozporządzenia pod pojęciem "sąd" należy również rozumieć organy sprawujące funkcje sądowe, działające na podstawie przekazania uprawnień przez organ sądowy lub działające pod kontrolą organu sądowego, które zgodnie z prawem krajowym są właściwe do przeprowadzania dowodów do celów postępowań sądowych w sprawach cywilnych lub handlowych. Obejmuje to w szczególności organy, które są uznawane za sądy na mocy innych unijnych aktów prawnych, takich jak rozporządzenie Rady (UE) 2019/1111 ⁴  i rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1215/2012 ⁵  oraz (UE) nr 650/2012 ⁶ .

(6) W celu zapewnienia jak najwyższego stopnia jasności i pewności prawa wnioski o przeprowadzenie dowodów powinny być przekazywane na formularzu wypełnionym w języku państwa członkowskiego sądu wezwanego lub w innym języku, którego użycie zostało dopuszczone przez to państwo członkowskie. Z tych samych względów formularze powinny być stosowane, w miarę możliwości, do późniejszego przekazywania informacji między odpowiednimi sądami.

(7) Aby zapewnić szybkie przekazywanie wniosków i zawiadomień między państwami członkowskimi na potrzeby przeprowadzania dowodów, należy korzystać z wszelkich odpowiednich nowoczesnych technologii porozumiewania się. Z tego powodu, co do zasady, wszelkie przekazywanie informacji i wymiana dokumentów powinny być prowadzone za pośrednictwem bezpiecznego i niezawodnego zdecentralizowanego systemu informatycznego składającego się z krajowych systemów informatycznych, które są połączone i technicznie interoperacyjne, na przykład - z zastrzeżeniem dalszego postępu technologicznego - w oparciu o e-CODEX. W związku z tym należy utworzyć zdecentralizowany system informatyczny służący do wymiany danych na podstawie niniejszego rozporządzenia. Zdecentralizowany charakter tego systemu informatycznego umożliwiałby wymianę danych wyłącznie między jednym państwem członkowskim a innym państwem członkowskim, bez udziału w takiej wymianie jakiejkolwiek instytucji Unii.

(8) Z zastrzeżeniem ewentualnego przyszłego postępu technologicznego, bezpiecznego zdecentralizowanego systemu informatycznego i jego elementów nie należy rozumieć jako stanowiących koniecznie kwalifikowaną usługę rejestrowanego doręczenia elektronicznego, zdefiniowaną w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 910/2014 ⁷ .

(9) Komisja powinna być odpowiedzialna za utworzenie, utrzymanie i przyszły rozwój oprogramowania wzorcowego, które państwa członkowskie powinny móc wykorzystywać zamiast krajowego systemu informatycznego zgodnie z zasadą uwzględniania ochrony danych w fazie projektowania i zasadą domyślnej ochrony danych. Komisja powinna zaprojektować, rozwijać i utrzymywać oprogramowanie wzorcowe zgodnie z wymogami i zasadami dotyczącymi ochrony danych, które określono w rozporządzeniach Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1725 ⁸  i (UE) 2016/679 ⁹ , w szczególności zasadą uwzględniania ochrony danych w fazie projektowania i zasadą domyślnej ochrony danych. Oprogramowanie wzorcowe powinno również zawierać odpowiednie środki techniczne i zapewniać możliwość stosowania środków organizacyjnych niezbędnych do zapewnienia poziomu bezpieczeństwa i interoperacyjności, który jest odpowiedni do wymiany informacji w zakresie przeprowadzania dowodów.

(10) W odniesieniu do elementów zdecentralizowanego systemu informatycznego, za które odpowiada Unia, podmiot zarządzający powinien dysponować wystarczającymi zasobami, aby zapewnić prawidłowe funkcjonowanie tego systemu.

(11) Organ lub organy właściwe na mocy prawa krajowego powinny być odpowiedzialne jako administratorzy w rozumieniu rozporządzenia (UE) 2016/679 w odniesieniu do przetwarzania danych osobowych, którego dokonują na podstawie niniejszego rozporządzenia do celów przekazywania wniosków i innych zawiadomień między państwami członkowskimi.

(12) Przekazanie za pośrednictwem zdecentralizowanego systemu informatycznego może się okazać niemożliwe ze względu na zakłócenia działania tego systemu lub charakter dowodu, na przykład w przypadku przekazywania DNA lub próbek krwi. Inne środki porozumiewania się mogłyby być także bardziej odpowiednie w wyjątkowych okolicznościach, na przykład w sytuacji, w której nadanie postaci elektronicznej obszernej dokumentacji stanowiłoby nieproporcjonalne obciążenie administracyjne dla właściwych organów lub gdy oryginał dokumentu w wersji papierowej jest konieczny do oceny jego autentyczności. Jeżeli nie korzysta się ze zdecentralizowanego systemu informatycznego, przekazanie powinno się odbywać z wykorzystaniem najbardziej odpowiednich środków alternatywnych. Takie środki alternatywne powinny obejmować, między innymi, przekazanie w możliwie najszybszy i bezpieczny sposób z wykorzystaniem innych bezpiecznych środków elektronicznych lub drogą pocztową.

(13) Aby zwiększyć zakres transgranicznego przekazywania dokumentów drogą elektroniczną za pośrednictwem zdecentralizowanego systemu informatycznego, dokumentom takim nie powinno się odmawiać skutków prawnych ani nie powinny być one uznawane za niedopuszczalne jako dowody w postępowaniach wyłącznie z tego powodu, że mają postać elektroniczną. Zasada ta nie powinna jednak naruszać oceny skutków prawnych takich dokumentów lub dopuszczalności takich dokumentów jako dowody zgodnie z prawem krajowym. Nie powinna ona także naruszać prawa krajowego w zakresie konwersji dokumentów.

(14) Niniejsze rozporządzenie nie powinno naruszać możliwości wymiany informacji przez organy w ramach systemów ustanowionych na mocy innych instrumentów unijnych, takich jak rozporządzenie (UE) 2019/1111 lub rozporządzenie Rady (WE) nr 4/2009 ¹⁰ , nawet jeżeli informacje te mają wartość dowodową, a zatem wybór najbardziej odpowiedniej metody takiej wymiany należy pozostawić organowi wnioskującemu.

(15) Wnioski o przeprowadzenie dowodów powinny być wykonane szybko. Jeżeli wniosek nie może być wykonany w terminie 90 dni od jego wpływu do sądu wezwanego, sąd wezwany powinien zawiadomić o tym sąd wzywający, podając powody, które stoją na przeszkodzie szybkiemu wykonaniu wniosku.

(16) W celu zapewnienia skuteczności niniejszego rozporządzenia okoliczności, w których można odmówić wykonania wniosku o przeprowadzenie dowodu, powinny być ograniczone do ściśle określonych wyjątkowych sytuacji.

(17) Sąd wezwany powinien wykonać wniosek o przeprowadzenie dowodu zgodnie ze swoim prawem krajowym.

(18) Strony postępowania i ich przedstawiciele, jeżeli zostali ustanowieni, powinni móc być obecni przy przeprowadzaniu dowodu, jeżeli jest to przewidziane w prawie państwa członkowskiego sądu wzywającego, aby móc śledzić tok postępowania w porównywalny sposób, tak jak w przypadku przeprowadzania dowodu w państwie członkowskim sądu wzywającego. Powinni mieć oni także prawo składania wniosków o udział w przeprowadzaniu dowodu, aby móc aktywniej uczestniczyć w przeprowadzaniu dowodu. Warunki ich udziału powinny jednak zostać ustalone przez sąd wezwany zgodnie z prawem krajowym tego sądu.

(19) Przedstawiciele sądu wzywającego powinni móc być obecni przy przeprowadzaniu dowodu, jeżeli jest to zgodne z prawem państwa członkowskiego sądu wzywającego, aby mieć lepszą możliwość oceny dowodów. Powinni mieć oni także prawo składania wniosków o udział w przeprowadzaniu dowodów, przy zachowaniu warunków ustalonych przez sąd wezwany zgodnie z jego prawem krajowym, aby móc aktywniej uczestniczyć w przeprowadzaniu dowodu.

(20) W celu ułatwienia przeprowadzania dowodów sąd państwa członkowskiego powinien mieć możliwość, zgodnie z jego prawem krajowym, przeprowadzenia dowodu bezpośrednio w innym państwie członkowskim, jeżeli wyrazi ono zgodę na wniosek o bezpośrednie przeprowadzenie dowodu, przy czym zachowane muszą być warunki ustalone przez jednostkę centralną lub inny właściwy organ wezwanego państwa członkowskiego.

(21) Obecnie potencjał nowoczesnych technologii porozumiewania się, na przykład wideokonferencji, które mogą znacząco upraszczać i przyspieszać przeprowadzanie dowodów, nie jest w pełni wykorzystywany. W przypadku gdy należy przeprowadzić dowód z przesłuchania osoby, takiej jak świadek, strona postępowania lub biegły, która znajduje się w innym państwie członkowskim, sąd wzywający powinien przeprowadzić ten dowód bezpośrednio z wykorzystaniem wideokonferencji lub innych technologii porozumiewania się na odległość, jeżeli sąd dysponuje taką technologią i uzna wykorzystanie tej technologii za odpowiednie ze względu na szczególne okoliczności danej sprawy i uczciwe prowadzenie postępowania. Wideokonferencje można również wykorzystywać do przesłuchiwania dzieci zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2019/1111. Jednak w przypadku gdy organ centralny lub właściwy organ wezwanego państwa członkowskiego uzna niektóre warunki za niezbędne, bezpośrednie przeprowadzanie dowodu powinno się odbywać zgodnie z tymi warunkami i zgodnie z prawem tego państwa członkowskiego. Jednostka centralna lub właściwy organ wezwanego państwa członkowskiego powinny mieć możliwość odmówienia bezpośredniego przeprowadzenia dowodu, całkowicie lub częściowo, jeżeli takie bezpośrednie przeprowadzenie dowodu jest sprzeczne z podstawowymi zasadami prawa tego państwa członkowskiego.

(22) W przypadku gdy należy przeprowadzić dowód z przesłuchania osoby z wykorzystaniem wideokonferencji lub innego rodzaju technologii porozumiewania się na odległość, należy udzielić sądowi wzywającemu, na jego żądanie, pomocy w znalezieniu tłumacza ustnego, w tym w znalezieniu tłumacza przysięgłego, jeżeli tego wyraźnie zażądano.

(23) Sąd, przed którym toczy się postępowanie, powinien udzielić stronom i ich pełnomocnikom wskazówek dotyczących procedury przedstawiania dokumentów lub innych materiałów, w przypadku gdy przesłuchanie jest przeprowadzane z wykorzystaniem wideokonferencji lub innych odpowiednich technologii porozumiewania się na odległość.

(24) W celu ułatwienia przeprowadzania dowodów przez przedstawicieli dyplomatycznych lub urzędników konsularnych, takie osoby powinny mieć możliwość przeprowadzenia dowodu na terytorium innego państwa członkowskiego i na obszarze, na którym są one akredytowane, bez konieczności składania uprzedniego wniosku w tej sprawie, w drodze przesłuchania obywateli reprezentowanego przez nie państwa członkowskiego, bez użycia środków przymusu, w związku z postępowaniami toczącymi się przed sądami reprezentowanego przez nie państwa członkowskiego. Jednak każde z państw członkowskich powinno samodzielnie decydować o tym, czy jego przedstawiciele dyplomatyczni lub urzędnicy konsularni mają prawo przeprowadzić dowód w ramach pełnionych przez siebie funkcji.

(25) Przeprowadzanie dowodów przez przedstawicieli dyplomatycznych lub urzędników konsularnych powinno odbywać się na terenie placówki dyplomatycznej lub konsulatu, z wyjątkiem wyjątkowych okoliczności. Takie okoliczności mogą obejmować sytuacje, kiedy osoba, która ma zostać przesłuchana, nie może przybyć na teren placówki dyplomatycznej lub konsulatu z powodu poważnej choroby.

(26) Wykonanie wniosku o przeprowadzenie dowodu zgodnie z niniejszym rozporządzeniem nie powinno być podstawą żądania zwrotu opłat lub kosztów. Jeżeli jednak sąd wezwany żąda takiego zwrotu, wówczas wynagrodzenia biegłych i tłumaczy ustnych, jak również koszty wynikające z wykonania wniosku w szczególnej procedurze przewidzianej w prawie krajowym lub z wykorzystaniem technologii porozumiewania się na odległość nie powinny być ponoszone przez ten sąd. W takim przypadku sąd wzywający powinien podjąć niezbędne środki, aby zapewnić niezwłoczny zwrot. W przypadku gdy wymagana jest opinia biegłego, sąd wezwany powinien mieć możliwość, przed wykonaniem wniosku, zwrócenia się do sądu wzywającego o odpowiednią kaucję lub zaliczkę na poczet kosztów.

(27) W celu aktualizowania formularzy zawartych w załączniku I do niniejszego rozporządzenia lub wprowadzania do nich zmian technicznych należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjmowania aktów zgodnie z art. 290 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w odniesieniu do zmian tego załącznika. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertów, oraz aby konsultacje te prowadzone były zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa ¹¹ . W szczególności, aby zapewnić Parlamentowi Europejskiemu i Radzie udział na równych zasadach w przygotowaniu aktów delegowanych, instytucje te otrzymują wszelkie dokumenty w tym samym czasie co eksperci państw członkowskich, a eksperci tych instytucji mogą systematycznie brać udział w posiedzeniach grup eksperckich Komisji zajmujących się przygotowaniem aktów delegowanych.

(28) W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonywania niniejszego rozporządzenia, należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze. Uprawnienia te powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 ¹² .

(29) Niniejsze rozporządzenie powinno mieć pierwszeństwo przed postanowieniami dwu- lub wielostronnych umów lub porozumień zawartych przez państwa członkowskie, które mają ten sam zakres stosowania co niniejsze rozporządzenie. Niniejsze rozporządzenie nie stanowi przeszkody dla stosowania lub zawierania przez państwa członkowskie umów lub porozumień mających na celu dalsze ułatwienie współpracy w zakresie przeprowadzania dowodów, pod warunkiem że takie umowy lub porozumienia będą zgodne z niniejszym rozporządzeniem.

(30) Istotne jest zapewnienie skutecznych środków pozyskiwania, zabezpieczania i przedstawiania dowodów oraz poszanowanie prawa do obrony i ochrona tajemnicy informacji. W tym kontekście należy zachęcać do korzystania z nowoczesnej technologii.

(31) Procedury pozyskiwania, zabezpieczania i przedstawiania dowodów powinny zapewniać ochronę praw procesowych, a także prywatności i integralności oraz zachowanie w tajemnicy danych osobowych, zgodnie z prawem unijnym i krajowym.

(32) Ważne jest, aby zapewnić stosowanie niniejszego rozporządzenia zgodnie z unijnym prawem o ochronie danych oraz aby przy stosowaniu niniejszego rozporządzenia przestrzegano ochrony prywatności zapisanej w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej. Ważne jest również zapewnienie, aby przetwarzanie danych osobowych na podstawie niniejszego rozporządzenia odbywało się zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2016/679, dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2002/58/WE ¹³ , jak również rozporządzeniem (UE) 2018/1725. Dane osobowe należy przetwarzać na podstawie niniejszego rozporządzenia wyłącznie do określonych w nim celów szczególnych.

(33) Zgodnie z pkt 22 i 23 Porozumienia międzyinstytucjonalnego z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa Komisja powinna przeprowadzić ewaluację niniejszego rozporządzenia na podstawie informacji zebranych dzięki szczególnym mechanizmom w zakresie monitorowania, aby ocenić faktyczne skutki niniejszego rozporządzenia oraz potrzebę podjęcia dalszych działań. W przypadku gdy państwa członkowskie zbierają dane na temat liczby przekazanych wniosków i wykonanych wniosków oraz liczby spraw, w przypadku których przekazanie odbyło się za pośrednictwem innych środków niż zdecentralizowany system informatyczny, powinny przekazać Komisji takie dane do celów monitorowania. Oprogramowanie wzorcowe opracowane przez Komisję jako system back-end powinno w zaprogramowany sposób zbierać dane niezbędne do celów monitorowania, a dane takie należy przekazywać Komisji. Jeżeli państwa członkowskie postanowią korzystać z krajowych systemów informatycznych zamiast oprogramowania wzorcowego opracowanego przez Komisję, systemy takie mogą być wyposażone w funkcję zaprogramowanego zbierania tych danych i, w takim przypadku dane te należy przekazywać Komisji.

(34) Ponieważ cele niniejszego rozporządzenia nie mogą zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast możliwe jest ich lepsze osiągnięcie na poziomie Unii poprzez utworzenie uproszczonych ram prawnych zapewniających bezpośrednie, skuteczne i szybkie przekazywanie wniosków i zawiadomień dotyczących przeprowadzania dowodów, Unia może podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tych celów.

(35) Zgodnie z art. 42 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2018/1725 skonsultowano się z Europejskim Inspektorem Ochrony Danych, który wydał opinię dnia 13 września 2019 r. ¹⁴

(36) Aby zwiększyć dostępność i czytelność przepisów, należy uchylić rozporządzenie (WE) nr 1206/2001 i zastąpić je niniejszym rozporządzeniem.

(37) Zgodnie z art. 3 i art. 4a ust. 1 Protokołu nr 21 w sprawie stanowiska Zjednoczonego Królestwa i Irlandii w odniesieniu do przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, załączonego do Traktatu o Unii Europejskiej i Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, Irlandia powiadomiła o chęci uczestniczenia w przyjęciu i stosowaniu niniejszego rozporządzenia.

(38) Zgodnie z art. 1 i 2 Protokołu nr 22 w sprawie stanowiska Danii, załączonego do Traktatu o Unii Europejskiej i Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, Dania nie uczestniczy w przyjęciu niniejszego rozporządzenia i nie jest nim związana ani go nie stosuje,

PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

ROZDZIAŁ  I

PRZEPISY OGÓLNE

Artykuł  1

Zakres stosowania

1. Niniejsze rozporządzenie stosuje się w sprawach cywilnych lub handlowych, w przypadku których sąd państwa członkowskiego, zgodnie z prawem tego państwa członkowskiego, występuje z wnioskiem o:

a) przeprowadzenie dowodu do właściwego sądu innego państwa członkowskiego; lub

b) przeprowadzenie dowodu bezpośrednio w innym państwie członkowskim.

2. Nie można występować z wnioskiem w celu uzyskania dowodu, który nie jest przeznaczony do wykorzystania w postępowaniu sądowym, które już zostało wszczęte lub które ma zostać wszczęte.

Artykuł  2

Definicje

Do celów niniejszego rozporządzenia stosuje się następujące definicje:

1) "sąd" oznacza sądy i inne organy w państwach członkowskich, o których informacja została przekazana Komisji zgodnie z art. 31 ust. 3, sprawujące funkcje sądowe, działające na podstawie przekazania uprawnień przez organ sądowy lub działające pod kontrolą organu sądowego, które są właściwe zgodnie z prawem krajowym do przeprowadzania dowodów do celów postępowań sądowych w sprawach cywilnych lub handlowych;

2) "zdecentralizowany system informatyczny" oznacza sieć krajowych systemów informatycznych i interoperacyjnych punktów dostępu, za których działanie i za zarządzanie którymi odpowiada indywidualnie każde państwo członkowskie, która to sieć umożliwia bezpieczną i niezawodną transgraniczną wymianę informacji między krajowymi systemami informatycznymi.

Artykuł  3

Bezpośrednie przesyłanie między sądami

1. Wnioski, o których mowa w art. 1 ust. 1 lit. a), przesyłane są przez sąd, przed którym postępowanie zostało wszczęte lub ma zostać wszczęte (zwany dalej "sądem wzywającym"), bezpośrednio do właściwego sądu innego państwa członkowskiego (zwanego dalej "sądem wezwanym") w celu przeprowadzenia dowodu.

2. Każde państwo członkowskie sporządza wykaz sądów właściwych do przeprowadzania dowodów zgodnie z niniejszym rozporządzeniem. W wykazie tym należy także wskazać właściwość miejscową oraz, w stosownych przypadkach, właściwość szczególną tych sądów.

Artykuł  4

Jednostka centralna

1. Każde państwo członkowskie wyznacza jednostkę centralną, która jest odpowiedzialna za:

a) udzielanie informacji sądom;

b) poszukiwanie rozwiązań w przypadku jakichkolwiek trudności, które mogą pojawić się w związku z wnioskiem;

c) przekazywanie wniosku - w wyjątkowych przypadkach, na wniosek sądu wzywającego -właściwemu sądowi.

2. Państwa członkowskie o strukturze federalnej, państwa członkowskie, w których obowiązuje kilka systemów prawnych, i państwa członkowskie, w których znajdują się autonomiczne jednostki terytorialne, mogą wyznaczyć kilka jednostek centralnych.

3. Każde państwo członkowskie wyznacza również jednostkę centralną, o której mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, lub jeden lub więcej właściwych organów odpowiedzialnych za rozpatrywanie wniosków złożonych na podstawie art. 19.

ROZDZIAŁ  II

PRZEKAZYWANIE I WYKONYWANIE WNIOSKÓW

SEKCJA  1

Przekazywanie wniosków

Artykuł  5

Forma i treść wniosków

1. Wnioski składa się przy użyciu zawartego w załączniku I formularza A lub, w stosownych przypadkach, formularza L. Każdy wniosek zawiera następujące dane:

a) sąd wzywający oraz, w stosownych przypadkach, sąd wezwany;

b) imiona i nazwiska oraz adresy stron postępowania oraz ich przedstawicieli, jeżeli zostali ustanowieni;

c) rodzaj i przedmiot sprawy oraz zwięzłe przedstawienie stanu faktycznego;

d) opis wnioskowanego dowodu, który ma zostać przeprowadzony;

e) w przypadku wniosku o przesłuchanie osoby:

– imię i nazwisko oraz adres osoby, która ma zostać przesłuchana,

– pytania, które mają zostać zadane osobie, która ma zostać przesłuchana, lub fakty, na okoliczność których ma ona zostać przesłuchana,

– w stosownych przypadkach, wskazanie na prawo odmowy zeznań zgodnie z prawem państwa członkowskiego sądu wzywającego,

– wymogi dotyczące przesłuchania z przyrzeczeniem lub zapewnieniem z mocą przyrzeczenia oraz formę, jaką należy zastosować w przypadku takiego przyrzeczenia lub zapewnienia,

– w stosownych przypadkach, wszelkie inne informacje, które sąd wzywający uważa za niezbędne;

f) w przypadku wniosku o przeprowadzenie dowodów innych niż wymienione w lit. e), dokumenty lub inne przedmioty, które mają zostać sprawdzone lub zbadane;

g) w stosownych przypadkach, wnioski przewidziane w art. 12 ust. 3 lub 4 oraz art. 13 lub 14, oraz wszelkie informacje niezbędne do ich zastosowania.

2. Wniosek i wszelkie załączone do niego dokumenty są zwolnione z wymogu legalizacji lub innych równoważnych formalności.

3. Do dokumentów, których załączenie sąd wzywający uważa za niezbędne do wykonania wniosku, należy dołączyć tłumaczenie tych dokumentów na język, w którym sporządzony został wniosek.

Artykuł  6

Język

Wnioski oraz zawiadomienia na podstawie niniejszego rozporządzenia sporządza się w języku urzędowym wezwanego państwa członkowskiego lub, jeżeli w tym państwie członkowskim jest kilka języków urzędowych, w języku urzędowym lub w jednym z języków urzędowych miejsca, w którym ma zostać przeprowadzony dowód, którego dotyczy wniosek, lub w innym języku, którego użycie zostało wskazane przez to państwo członkowskie jako dopuszczalne.

Każde państwo członkowskie przekazuje Komisji informację o tym, w jakich językach urzędowych Unii, innych niż jego własne, można wypełnić formularze określone w załączniku I.

Artykuł  7

Przekazywanie wniosków i innych zawiadomień

1. Wnioski i zawiadomienia na podstawie niniejszego rozporządzenia przekazuje się za pośrednictwem bezpiecznego i niezawodnego zdecentralizowanego systemu informatycznego z należytym poszanowaniem podstawowych praw i wolności. Ten zdecentralizowany system informatyczny opiera się na rozwiązaniu interoperacyjnym, takim jak e-CODEX.

2. Do wniosków i zawiadomień przekazywanych za pośrednictwem zdecentralizowanego systemu informatycznego stosuje się ogólne ramy prawne dotyczące korzystania z kwalifikowanych usług zaufania określone w rozporządzeniu (UE) nr 910/2014.

3. W przypadku gdy wnioski i zawiadomienia, o których mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, wymagają użycia pieczęci lub podpisu własnoręcznego albo zawierają pieczęć lub podpis własnoręczny, można zamiast nich użyć kwalifikowanych pieczęci elektronicznych lub kwalifikowanych podpisów elektronicznych w rozumieniu rozporządzenia (UE) nr 910/2014.

4. W przypadku gdy przekazanie zgodnie z ust. 1 nie jest możliwe ze względu na zakłócenia działania zdecentralizowanego systemu informatycznego lub charakter danego dowodu, lub ze względu na wystąpienie wyjątkowych okoliczności, przekazanie odbywa się z wykorzystaniem najszybszych i najbardziej odpowiednich środków alternatywnych, z uwzględnieniem potrzeby zapewnienia niezawodności i bezpieczeństwa.

Artykuł  8

Skutki prawne dokumentów elektronicznych

Dokumentom przekazywanym za pośrednictwem zdecentralizowanego systemu informatycznego nie można odmawiać skutków prawnych ani nie można ich uznawać za niedopuszczalne jako dowody w postępowaniu wyłącznie z tego powodu, że mają postać elektroniczną.

SEKCJA  2

Odbiór wniosków

Artykuł  9

Odbiór wniosków

1. W terminie siedmiu dni od wpływu wniosku właściwy sąd wezwany przesyła sądowi wzywającemu potwierdzenie odbioru przy użyciu formularza B zawartego w załączniku I. W przypadku gdy wniosek nie spełnia warunków określonych w art. 6 i 7, sąd wezwany umieszcza odpowiednią adnotację na potwierdzeniu odbioru.

2. W przypadku gdy sąd wezwany nie jest właściwy do wykonania wniosku złożonego przy użyciu formularza A zawartego w załączniku I, który spełnia warunki określone w art. 6, sąd ten przekazuje wniosek do właściwego sądu swojego państwa członkowskiego i zawiadamia o tym sąd wzywający przy użyciu formularza C zawartego w załączniku I.

Artykuł  10

Niekompletne wnioski

1. Jeżeli wniosek nie może zostać wykonany, ponieważ nie zawiera wszystkich niezbędnych informacji, o których mowa w art. 5, sąd wezwany niezwłocznie zawiadamia o tym sąd wzywający, nie później jednak niż w terminie 30 dni od wpływu wniosku, przy użyciu formularza D zawartego w załączniku I, oraz zwraca się do sądu wezwanego o przesłanie brakujących informacji, określając brakujące informacje w sposób możliwie najbardziej dokładny.

2. Jeżeli wniosek nie może zostać wykonany, ponieważ zwrócono się o kaucję lub zaliczkę zgodnie z art. 22 ust. 3, sąd wezwany niezwłocznie zawiadamia o tym sąd wzywający, nie później jednak niż w terminie 30 dni od wpływu wniosku, przy użyciu formularza D zawartego w załączniku I, oraz informuje sąd wzywający, w jaki sposób ma zostać złożona kaucja lub uiszczona zaliczka. Sąd wezwany niezwłocznie potwierdza otrzymanie kaucji lub zaliczki, nie później jednak niż w terminie 10 dni od otrzymania kaucji lub zaliczki, przy użyciu formularza E zawartego w załączniku I.

Artykuł  11

Uzupełnienie wniosku

1. Jeżeli sąd wezwany umieścił na potwierdzeniu odbioru adnotację zgodnie z art. 9 ust. 1, zgodnie z którą wniosek nie spełnia warunków określonych w art. 6 i 7, lub zawiadomił zgodnie z art. 10 sąd wzywający, że wniosek nie może zostać wykonany, ponieważ nie zawiera wszystkich niezbędnych informacji, o których mowa w art. 5, termin określony w art. 12 rozpoczyna bieg od wpływu do sądu wezwanego prawidłowo wypełnionego wniosku.

2. W przypadku gdy sąd wezwany zwrócił się o kaucję lub zaliczkę zgodnie z art. 22 ust. 3, termin określony w art. 12 rozpoczyna bieg od złożenia kaucji lub wpłacenia zaliczki.

SEKCJA  3

Przeprowadzanie dowodu przez sąd wezwany

Artykuł  12

Przepisy ogólne dotyczące wykonania wniosku

1. Sąd wezwany wykonuje wniosek niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 90 dni od wpływu wniosku.

2. Sąd wezwany wykonuje wniosek zgodnie ze swoim prawem krajowym.

3. Sąd wzywający może wezwać, przy użyciu formularza A zawartego w załączniku I, do wykonania wniosku w szczególnej procedurze, którą przewiduje jego prawo krajowe. Sąd wezwany wykonuje wniosek w szczególnej procedurze, chyba że byłoby to niezgodne z jego prawem krajowym lub sąd wezwany nie może tego uczynić z powodu poważnych trudności praktycznych. Jeżeli sąd wezwany nie zastosował się do wezwania do wykonania wniosku w szczególnej procedurze z jednego z tych powodów, zawiadamia o tym sąd wzywający przy użyciu formularza H zawartego w załączniku I.

4. Sąd wzywający może zwrócić się do sądu wezwanego o przeprowadzenie dowodu z wykorzystaniem określonej technologii porozumiewania się, w szczególności z wykorzystaniem wideokonferencji lub telekonferencji.

Sąd wezwany korzysta z technologii porozumiewania się określonej zgodnie z akapitem pierwszym, chyba że byłoby to niezgodne z jego prawem krajowym lub sąd wezwany nie może tego uczynić z powodu poważnych trudności praktycznych.

Jeżeli sąd wezwany nie korzysta z określonej technologii porozumiewania się z jednego z tych powodów, zawiadamia o tym sąd wzywający przy użyciu formularza H zawartego w załączniku I.

Jeżeli sąd wzywający lub sąd wezwany nie dysponują technologią porozumiewania się, o której mowa w akapicie pierwszym, sądy te mogą udostępniać sobie takie technologie porozumiewania się na podstawie porozumienia.

Artykuł  13

Przeprowadzanie dowodu w obecności i przy udziale stron

1. Jeżeli prawo państwa członkowskiego sądu wzywającego tak stanowi, strony i ich przedstawiciele, jeżeli zostali ustanowieni, mają prawo być obecni przy przeprowadzaniu dowodu przez sąd wezwany.

2. Sąd wzywający zawiadamia w swoim wniosku sąd wezwany, przy użyciu formularza A zawartego w załączniku I, że strony i ich przedstawiciele, jeżeli zostali ustanowieni, będą obecni przy przeprowadzaniu dowodu oraz, w stosownych przypadkach, że wystąpiono z wnioskiem o ich udział. Zawiadomienie takie może zostać również przekazane w dowolnym odpowiednim czasie.

3. Jeżeli wystąpiono z wnioskiem o udział w przeprowadzaniu dowodu stron i ich przedstawicieli, jeżeli zostali ustanowieni, sąd wezwany określa warunki ich udziału zgodnie z art. 12.

4. Sąd wezwany zawiadamia strony i ich przedstawicieli, jeżeli zostali ustanowieni, przy użyciu formularza I zawartego w załączniku I, o terminie i miejscu przeprowadzania dowodu oraz, w stosownych przypadkach, o warunkach ich udziału w przeprowadzaniu dowodu.

5. Ust. 1-4 nie naruszają możliwości sądu wezwanego zobowiązania strony i ich przedstawicieli, jeżeli zostali ustanowieni, do obecności przy przeprowadzaniu dowodu lub udziału w nim, jeżeli prawo jego państwa członkowskiego tak stanowi.

Artykuł  14

Przeprowadzanie dowodu w obecności i przy udziale przedstawicieli sądu wzywającego

1. Jeżeli jest to zgodne z prawem państwa członkowskiego sądu wzywającego, przedstawiciele sądu wzywającego mają prawo być obecni przy przeprowadzaniu dowodu przez sąd wezwany.

2. Do celów niniejszego artykułu pojęcie "przedstawiciel" obejmuje sędziów wyznaczonych przez sąd wzywający zgodnie z jego prawem krajowym. Sąd wzywający może wyznaczyć także inne osoby, na przykład biegłego, zgodnie ze swoim prawem krajowym.

3. Sąd wzywający zawiadamia w swoim wniosku sąd wezwany, przy użyciu formularza A zawartego w załączniku I, że jego przedstawiciele będą obecni przy przeprowadzaniu dowodu oraz, w stosownych przypadkach, że wystąpiono z wnioskiem o ich udział. Zawiadomienie takie może zostać również przekazane w dowolnym odpowiednim czasie.

4. Jeżeli wystąpiono z wnioskiem o udział przedstawicieli sądu wzywającego w przeprowadzaniu dowodu, sąd wezwany określa warunki ich udziału zgodnie z art. 12.

5. Sąd wezwany zawiadamia sąd wzywający, przy użyciu formularza I zawartego w załączniku I, o terminie i miejscu przeprowadzania dowodu oraz, w stosownych przypadkach, o warunkach udziału jego przedstawicieli w przeprowadzaniu dowodu.

Artykuł  15

Środki przymusu

Jeżeli jest to niezbędne, sąd wezwany stosuje przy wykonywaniu wniosku odpowiednie środki przymusu w przypadkach i w zakresie określonych przez prawo państwa członkowskiego sądu wezwanego w odniesieniu do wykonania złożonego w tym samym celu wniosku organu krajowego lub strony uczestniczącej w postępowaniu.

Artykuł  16

Odmowa wykonania wniosku

1. Nie wykonuje się wniosku o przesłuchanie osoby, jeżeli osoba ta powoła się na prawo odmowy zeznań lub jeżeli obowiązuje w stosunku do niej zakaz zeznań:

a) zgodnie z prawem państwa członkowskiego sądu wezwanego; lub

b) zgodnie z prawem państwa członkowskiego sądu wzywającego, a prawo takie lub zakaz zostały wskazane we wniosku lub, w razie potrzeby, zostały potwierdzone przez sąd wzywający z jego własnej inicjatywy.

2. Można odmówić wykonania wniosku z innych powodów niż wskazane w ust. 1, tylko wtedy jeżeli zachodzi co najmniej jeden z następujących powodów:

a) wniosek nie jest objęty zakresem stosowania niniejszego rozporządzenia;

b) wykonanie wniosku nie należy do zakresu działania sądów zgodnie z prawem państwa członkowskiego sądu wezwanego;

c) sąd wzywający nie zastosował się do wezwania sądu wezwanego o uzupełnienie wniosku o przeprowadzenie dowodu zgodnie z art. 10 w terminie 30 dni od takiego wezwania; lub

d) kaucja lub zaliczka, o które zwrócono się zgodnie z art. 22 ust. 3, nie zostały złożone lub uiszczone w terminie 60 dni od odpowiedniego żądania sądu wezwanego.

3. Sąd wezwany nie może odmówić wykonania wniosku wyłącznie z tego powodu, że zgodnie z jego prawem krajowym inny sąd tego państwa członkowskiego jest wyłącznie właściwy w danej sprawie lub prawo tego państwa członkowskiego nie przewiduje drogi sądowej w danej sprawie.

4. W przypadku odmowy wykonania wniosku z jednego z powodów, o których mowa w ust. 2, sąd wezwany zawiadamia o tym sąd wzywający w terminie 60 dni od wpływu wniosku do sądu wezwanego, przy użyciu formularza K zawartego w załączniku I.

Artykuł  17

Zawiadomienie o opóźnieniach

Jeżeli sąd wezwany nie jest w stanie wykonać wniosku w terminie 90 dni od wpływu tego wniosku, zawiadamia o tym sąd wzywający przy użyciu formularza J zawartego w załączniku I. W przypadku takiego zawiadomienia, sąd wezwany podaje powody opóźnienia, jak również szacunkowy czas, jaki w jego ocenie będzie potrzebny do wykonania wniosku.

Artykuł  18

Procedura po wykonaniu wniosku

Sąd wezwany niezwłocznie przekazuje sądowi wzywającemu dokumenty potwierdzające wykonanie wniosku oraz, w stosownych przypadkach, zwraca dokumenty, które otrzymał od sądu wzywającego. Do dokumentów tych należy załączyć potwierdzenie wykonania przy użyciu formularza K zawartego w załączniku I.

SEKCJA  4

Bezpośrednie przeprowadzanie dowodu przez sąd wzywający i przeprowadzanie dowodu przez przedstawicieli dyplomatycznych lub urzędników konsularnych

Artykuł  19

Bezpośrednie przeprowadzanie dowodu przez sąd wzywający

1. Jeżeli sąd występuje z wnioskiem o przeprowadzenie dowodu bezpośrednio w innym państwie członkowskim, przekazuje wniosek jednostce centralnej lub właściwemu organowi tego państwa członkowskiego przy użyciu formularza L zawartego w załączniku I.

2. Bezpośrednie przeprowadzenie dowodu jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy może nastąpić dobrowolnie i bez użycia środków przymusu.

Jeżeli bezpośrednie przeprowadzenie dowodu wymaga przesłuchania osoby, sąd wzywający informuje tę osobę, że przeprowadzenie dowodu jest dobrowolne.

3. Bezpośredniego przeprowadzenia dowodu dokonuje sędzia lub jakakolwiek inna osoba, na przykład biegły, wyznaczeni zgodnie z prawem państwa członkowskiego sądu wzywającego.

4. Jednostka centralna lub właściwy organ wezwanego państwa członkowskiego zawiadamiają sąd wzywający w terminie 30 dni od wpływu wniosku o bezpośrednie przeprowadzenie dowodu, przy użyciu formularza M zawartego w załączniku I, o wyrażeniu zgody na wniosek oraz, w razie potrzeby, informują sąd wzywający o warunkach, na jakich ma nastąpić bezpośrednie przeprowadzenie dowodu zgodnie z prawem ich państwa członkowskiego.

Jednostka centralna lub właściwy organ mogą wyznaczyć sąd swojego państwa członkowskiego, który ma uczestniczyć w bezpośrednim przeprowadzeniu dowodu w celu zapewnienia prawidłowego stosowania niniejszego artykułu i spełnienia warunków, na jakich ma nastąpić bezpośrednie przeprowadzenie dowodu.

5. W przypadku gdy sąd wzywający nie otrzyma w terminie 30 dni od potwierdzenia odbioru wniosku o bezpośrednie przeprowadzenie dowodu zawiadomienia o wyrażeniu zgody na wniosek, może wysłać przypomnienie do jednostki centralnej lub właściwego organu wezwanego państwa członkowskiego. Jeżeli sąd wzywający nie otrzyma odpowiedzi w terminie 15 dni od potwierdzenia odbioru przypomnienia, uznaje się, że zgoda na wniosek o bezpośrednie przeprowadzenie dowodu została wyrażona. Jednak w nadzwyczajnych okolicznościach, w których jednostka centralna lub właściwy organ nie mogły odnieść się do wniosku w terminie następującym po otrzymaniu przypomnienia, wyjątkowo, po upływie tego terminu, nadal można, w dowolnym momencie, powołać się na powody odmowy bezpośredniego przeprowadzenia dowodu, aż do faktycznego bezpośredniego przeprowadzenia dowodu.

6. Jednostka centralna lub właściwy organ wezwanego państwa członkowskiego mogą wyznaczyć sąd swojego państwa członkowskiego do udzielenia praktycznej pomocy w bezpośrednim przeprowadzeniu dowodu.

7. Jednostka centralna lub właściwy organ wezwanego państwa członkowskiego mogą odmówić bezpośredniego przeprowadzenia dowodu, tylko jeżeli:

a) nie jest on objęty zakresem stosowania niniejszego rozporządzenia;

b) nie zawiera on wszystkich niezbędnych informacji, o których mowa w art. 5; lub

c) bezpośrednie przeprowadzenie dowodu, którego dotyczy wniosek, jest sprzeczne z podstawowymi zasadami prawa ich państwa członkowskiego.

8. Z zastrzeżeniem warunków określonych zgodnie z ust. 4 sąd wzywający dokonuje bezpośredniego przeprowadzenia dowodu zgodnie z prawem swojego państwa członkowskiego.

Artykuł  20

Bezpośrednie przeprowadzanie dowodu za pośrednictwem wideokonferencji lub innych technologii porozumiewania się na odległość

1. W przypadku gdy należy przeprowadzić dowód z przesłuchania osoby znajdującej się w innym państwie członkowskim i sąd wystąpi z wnioskiem o bezpośrednie przeprowadzenie dowodu zgodnie z art. 19, sąd ten przeprowadza dowód z wykorzystaniem wideokonferencji lub innych technologii porozumiewania się na odległość, pod warunkiem że sąd dysponuje taką technologią i jeżeli sąd uzna w świetle okoliczności danej sprawy, że skorzystanie z takiej technologii jest odpowiednie.

2. Wniosek o bezpośrednie przeprowadzenie dowodu z wykorzystaniem wideokonferencji lub innych technologii porozumiewania się na odległość składa się przy użyciu formularza N zawartego w załączniku I. Sąd wzywający i jednostka centralna lub właściwy organ wezwanego państwa członkowskiego, lub sąd wyznaczony do udzielenia praktycznej pomocy w bezpośrednim przeprowadzeniu dowodu dokonują praktycznych uzgodnień dotyczących tego przesłuchania.

Sąd wzywający, na wniosek, otrzymuje w razie potrzeby pomoc w znalezieniu tłumacza ustnego.

Artykuł  21

Przeprowadzanie dowodu przez przedstawicieli dyplomatycznych lub urzędników konsularnych

Państwa członkowskie mogą ustanowić w swoim prawie krajowym możliwość zwrócenia się przez swoje sądy do swoich przedstawicieli dyplomatycznych lub urzędników konsularnych na terytorium innego państwa członkowskiego i na obszarze, na którym są oni akredytowani, o przeprowadzenie dowodu na terenie placówki dyplomatycznej lub konsulatu, z wyjątkiem wyjątkowych okoliczności, bez konieczności składania uprzedniego wniosku w tej sprawie, w drodze przesłuchania, dobrowolnie i bez użycia środków przymusu, obywateli reprezentowanego przez nich państwa członkowskiego w związku z postępowaniami toczącymi się przed sądami reprezentowanego przez nich państwa członkowskiego. Wezwany przedstawiciel dyplomatyczny lub urzędnik konsularny wykonuje wniosek zgodnie z prawem swojego państwa członkowskiego.

SEKCJA  5

Koszty

Artykuł  22

Koszty

1. Nie można żądać zwrotu opłat lub kosztów za wykonanie wniosku o przeprowadzenie dowodu zgodnie z art. 12.

2. W drodze odstępstwa od ust. 1 sąd wezwany może zażądać zwrotu podatków lub kosztów. Jeżeli sąd wezwany wystąpi z takim żądaniem, sąd wzywający zapewnia niezwłoczny zwrot:

– wynagrodzeń biegłych i tłumaczy ustnych, oraz

– kosztów wynikających ze stosowania art. 12 ust. 3 i 4.

Obowiązek poniesienia przez strony takich wynagrodzeń oraz kosztów podlega prawu państwa członkowskiego sądu wzywającego.

3. Jeżeli wymagana jest opinia biegłego, sąd wezwany może, przed wykonaniem wniosku o przeprowadzenie dowodu, zwrócić się do sądu wzywającego o odpowiednią kaucję lub zaliczkę na poczet przewidywanych kosztów opinii biegłego. We wszystkich innych przypadkach wykonanie wniosku o przeprowadzenie dowodu nie może być uzależnione od złożenia kaucji lub uiszczenia zaliczki.

Kaucję lub zaliczkę składają lub uiszczają strony, jeżeli prawo państwa członkowskiego sądu wzywającego tak stanowi.

ROZDZIAŁ  III

PRZEPISY KOŃCOWE

Artykuł  23

Podręcznik i zmiana załącznika I

1. Komisja sporządza i regularnie aktualizuje podręcznik, który zawiera informacje przekazane przez państwa członkowskie zgodnie z art. 31, a także umowy i porozumienia pozostające w mocy zgodnie z art. 29 ust. 3. Komisja udostępnia podręcznik w formie elektronicznej, w szczególności za pośrednictwem Europejskiej Sieci Sądowej w sprawach cywilnych i handlowych oraz na europejskim portalu "e-Sprawiedliwość".

2. Komisja jest uprawniona do przyjmowania aktów delegowanych zgodnie z art. 24 w celu dokonywania zmian załącznika I, aby aktualizować zawarte w nim formularze lub wprowadzać w nich zmiany techniczne.

Artykuł  24

Wykonywanie przekazanych uprawnień

1. Powierzenie Komisji uprawnień do przyjmowania aktów delegowanych podlega warunkom określonym w niniejszym artykule.

2. Uprawnienia do przyjmowania aktów delegowanych, o których mowa w art. 23 ust. 2, powierza się Komisji na okres pięciu lat od dnia 22 grudnia 2020 r. Komisja sporządza sprawozdanie dotyczące przekazania uprawnień nie później niż dziewięć miesięcy przed końcem okresu pięciu lat. Przekazanie uprawnień zostaje automatycznie przedłużone na takie same okresy, chyba że Parlament Europejski lub Rada sprzeciwią się takiemu przedłużeniu nie później niż trzy miesiące przed końcem każdego okresu.

3. Przekazanie uprawnień, o którym mowa w art. 23 ust. 2, może zostać w dowolnym momencie odwołane przez Parlament Europejski lub przez Radę. Decyzja o odwołaniu kończy przekazanie określonych w niej uprawnień. Decyzja o odwołaniu staje się skuteczna od następnego dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej lub w późniejszym terminie określonym w tej decyzji. Nie wpływa ona na ważność jakichkolwiek już obowiązujących aktów delegowanych.

4. Przed przyjęciem aktu delegowanego Komisja konsultuje się z ekspertami wyznaczonymi przez każde państwo członkowskie zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa.

5. Niezwłocznie po przyjęciu aktu delegowanego Komisja przekazuje go równocześnie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.

6. Akt delegowany przyjęty na podstawie art. 23 ust. 2 wchodzi w życie tylko wówczas, gdy ani Parlament Europejski, ani Rada nie wyraziły sprzeciwu w terminie dwóch miesięcy od przekazania tego aktu Parlamentowi Europejskiemu i Radzie lub gdy, przed upływem tego terminu, zarówno Parlament Europejski, jak i Rada poinformowały Komisję, że nie wniosą sprzeciwu. Termin ten przedłuża się o dwa miesiące z inicjatywy Parlamentu Europejskiego lub Rady.

Artykuł  25

Przyjmowanie aktów wykonawczych przez Komisję

1. Komisja przyjmuje akty wykonawcze ustanawiające zdecentralizowany system informatyczny, w których określa:

a) specyfikację techniczną określającą metody komunikacji elektronicznej na potrzeby zdecentralizowanego systemu informatycznego;

b) specyfikacje techniczne protokołów komunikacyjnych;

c) cele w zakresie bezpieczeństwa informacji oraz odpowiednie środki techniczne zapewniające minimalne normy bezpieczeństwa przetwarzania i przesyłania informacji w ramach zdecentralizowanego systemu informatycznego;

d) minimalne cele związane z dostępnością i ewentualne związane z tym wymogi techniczne dotyczące usług zapewnianych przez zdecentralizowany system informatyczny;

e) ustanowienie komitetu sterującego składającego się z przedstawicieli państw członkowskich w celu zapewnienia działania i utrzymania zdecentralizowanego systemu informatycznego z myślą o osiągnięciu celów niniejszego rozporządzenia.

2. Akty wykonawcze, o których mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, przyjmuje się do dnia 23 marca 2022 r. zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 26 ust. 2.

Artykuł  26

Procedura komitetowa

1. Komisja jest wspierana przez komitet. Komitet ten jest komitetem w rozumieniu rozporządzenia (UE) nr 182/2011.

2. W przypadku odesłania do niniejszego ustępu stosuje się art. 5 rozporządzenia (UE) nr 182/2011.

Artykuł  27

Oprogramowanie wzorcowe

1. Komisja jest odpowiedzialna za utworzenie, utrzymanie i przyszły rozwój oprogramowania wzorcowego, które państwa członkowskie mogą wykorzystywać jako system back-end zamiast krajowego systemu informatycznego. Utworzenie, utrzymanie i przyszły rozwój oprogramowania wzorcowego finansowane są z budżetu ogólnego Unii.

2. Komisja zapewnia, utrzymuje i wspiera bezpłatne wykorzystywanie elementów oprogramowania stanowiących podstawę punktów dostępu.

Artykuł  28

Koszty związane ze zdecentralizowanym systemem informatycznym

1. Każde państwo członkowskie ponosi koszty instalacji, działania i utrzymania swoich punktów dostępu, które łączą krajowe systemy informatyczne w ramach zdecentralizowanego systemu informatycznego.

2. Każde państwo członkowskie ponosi koszty utworzenia i dostosowania swoich krajowych systemów informatycznych, tak aby zapewnić ich interoperacyjność z punktami dostępu, oraz ponosi koszty związane z zarządzaniem tymi systemami, ich działaniem i utrzymaniem.

3. Ust. 1 i 2 nie naruszają możliwości państw członkowskich ubiegania się o dotacje na wspieranie działań, o których mowa w tych ustępach, w ramach unijnych programów finansowych.

Artykuł  29

Stosunek do umów lub porozumień między państwami członkowskimi

1. W stosunkach między państwami członkowskimi, które są stronami dwu- lub wielostronnych umów lub porozumień zawartych przez państwa członkowskie, w szczególności Konwencji haskiej z dnia 1 marca 1954 r. dotyczącej procedury cywilnej i Konwencji haskiej z dnia 18 marca 1970 r. o przeprowadzaniu dowodów za granicą w sprawach cywilnych lub handlowych, niniejsze rozporządzenie ma, w odniesieniu do spraw, do których się stosuje, pierwszeństwo przed innymi postanowieniami zawartymi w tych umowach lub porozumieniach.

2. Niniejsze rozporządzenie nie stanowi przeszkody dla stosowania lub zawierania przez państwa członkowskie umów lub porozumień w celu dalszego ułatwiania przeprowadzania dowodów, pod warunkiem że te umowy lub porozumienia są zgodne z niniejszym rozporządzeniem.

3. Państwa członkowskie przesyłają Komisji:

a) kopie umów lub porozumień, o których mowa w ust. 2, zawartych między państwami członkowskimi oraz projekty takich umów lub porozumień, które zamierzają zawrzeć; oraz

b) wypowiedzenie lub zmianę tych umów lub porozumień.

Artykuł  30

Ochrona przekazywanych informacji

1. Przetwarzanie danych osobowych na podstawie niniejszego rozporządzenia, w tym wymiana lub przekazywanie danych osobowych przez właściwe organy, odbywa się zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2016/679.

Wymiana lub przekazywanie informacji przez właściwe organy na poziomie Unii odbywa się zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2018/1725.

Dane osobowe, które nie są istotne w kontekście rozpatrywania indywidualnej sprawy, są natychmiast usuwane.

2. Organ lub organy właściwe zgodnie z prawem krajowym uznaje się za administratorów w rozumieniu rozporządzenia (UE) 2016/679 w odniesieniu do przetwarzania danych osobowych na podstawie niniejszego rozporządzenia.

3. Niezależnie od ust. 1 i 2 informacje przekazywane na podstawie niniejszego rozporządzenia są wykorzystywane przez sąd wezwany wyłącznie w celu, w jakim zostały przekazane.

4. Sądy wezwane zapewniają zachowanie takich informacji w tajemnicy zgodnie ze swoim prawem krajowym.

5. Ust. 3 i 4 nie mają wpływu na przepisy prawa krajowego przyznające osobom, których dotyczą dane, prawo do informacji na temat sposobu wykorzystywania danych przekazanych na podstawie niniejszego rozporządzenia.

6. Niniejsze rozporządzenie nie narusza dyrektywy 2002/58/WE.

Artykuł  31

Przekazywanie informacji

1. Państwa członkowskie przekazują Komisji następujące informacje:

a) wykaz sporządzony zgodnie z art. 3 ust. 2 wskazujący właściwość miejscową oraz, w stosownych przypadkach, właściwość szczególną sądów;

b) nazwy i adresy jednostek centralnych i właściwych organów wyznaczonych zgodnie z art. 4 ust. 3, ze wskazaniem ich właściwości miejscowej;

c) środki techniczne, jakimi dysponują sądy wskazane w wykazie sporządzonym zgodnie z art. 3 ust. 2, dla celów odbioru wniosków;

d) języki, których użycie jest dopuszczalne na potrzeby wniosków, o których mowa w art. 6.

2. Państwa członkowskie informują Komisję o wszelkich późniejszych zmianach informacji, o których mowa w ust. 1.

3. Każde państwo członkowskie przekazuje Komisji informacje dotyczące danych innych organów, które są właściwe do przeprowadzania dowodów do celów postępowań sądowych w sprawach cywilnych lub handlowych. Państwa członkowskie informują Komisję o wszelkich późniejszych zmianach tych informacji.

4. Państwa członkowskie mogą powiadomić Komisję, że są w stanie korzystać ze zdecentralizowanego systemu informatycznego wcześniej niż jest to wymagane na podstawie niniejszego rozporządzenia. Komisja udostępnia takie informacje drogą elektroniczną, w szczególności za pośrednictwem europejskiego portalu "e-Sprawiedliwość".

Artykuł  32

Monitorowanie

1. Do dnia 2 lipca 2023 r. Komisja ustanawia szczegółowy program monitorowania wyniku, skutków i oddziaływania niniejszego rozporządzenia.

2. W programie monitorowania wskazuje się działania, które mają zostać podjęte przez Komisję i przez państwa członkowskie w celu monitorowania wyników, skutków i oddziaływania niniejszego rozporządzenia. Określa się w nim, kiedy dane, o których mowa w ust. 3, mają zostać zebrane po raz pierwszy, co ma nastąpić najpóźniej dnia 2 lipca 2026 r., a następnie w jakich odstępach czasu mają być zbierane te dane.

3. Państwa członkowskie przekazują Komisji następujące dane, o ile są one dostępne, niezbędne do celów monitorowania:

a) liczbę wniosków o przeprowadzenie dowodu przekazanych zgodnie z, odpowiednio, art. 7 ust. 1 i art. 19 ust. 1;

b) liczbę wniosków o przeprowadzenie dowodu wykonanych zgodnie z, odpowiednio, art. 12 i art. 19 ust. 8;

c) liczbę spraw, w przypadku których wniosek o przeprowadzenie dowodu został przekazany z wykorzystaniem innych środków niż za pośrednictwem zdecentralizowanego systemu informatycznego zgodnie z art. 7 ust. 4.

4. Oprogramowanie wzorcowe i krajowy system back-end, jeżeli jest wyposażony w taką funkcję, w zaprogramowany sposób zbierają dane, o których mowa w ust. 3 lit. a) i b), i regularnie przekazują je Komisji.

Artykuł  33

Ewaluacja

1. Nie później niż pięć lat od dnia rozpoczęcia stosowania art. 7 zgodnie z art. 35 ust. 3 Komisja dokonuje ewaluacji niniejszego rozporządzenia i przedstawia Parlamentowi Europejskiemu, Radzie i Europejskiemu Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu sprawozdanie zawierające jej główne ustalenia, do którego dołącza, w stosownym przypadku, wniosek ustawodawczy.

2. Państwa członkowskie przekazują Komisji informacje niezbędne do przygotowania sprawozdania, o którym mowa w ust. 1.

Artykuł  34

Uchylenie

1. Rozporządzenie (WE) nr 1206/2001 traci moc z dniem rozpoczęcia stosowania niniejszego rozporządzenia, z wyjątkiem art. 6 rozporządzenia (WE) nr 1206/2001, który traci moc z dniem rozpoczęcia stosowania art. 7, o którym mowa w art. 35 ust. 3 niniejszego rozporządzenia.

2. Odesłania do uchylonego rozporządzenia odczytuje się jako odesłania do niniejszego rozporządzenia, zgodnie z tabelą korelacji znajdującą się w załączniku III.

Artykuł  35

Wejście w życie i stosowanie

1. Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie stosuje się od dnia 1 lipca 2022 r.

2. Art. 31 ust. 3 stosuje się od dnia 23 marca 2022 r.

3. Art. 7 stosuje się od pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie okresu trzech lat od dnia wejścia w życiu aktów wykonawczych, o których mowa w art. 25.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane w państwach członkowskich zgodnie z Traktatami.

Sporządzono w Brukseli dnia 25 listopada 2020 r.

W imieniu Rady	W imieniu Parlamentu Europejskiego
M. ROTH	D.M. SASSOLI
Przewodniczący	Przewodniczący

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK  I  ¹⁵  

grafika

ZAŁĄCZNIK  II

UCHYLONE ROZPORZĄDZENIE I WYKAZ JEGO KOLEJNYCH ZMIAN

grafika

ZAŁĄCZNIK  III

TABELA KORELACJI

grafika

1 Dz.U. C 62 z 15.2.2019, s. 56.

2 Stanowisko Parlamentu Europejskiego z dnia 13 lutego 2019 r. (dotychczas nieopublikowane w Dzienniku Urzędowym) i stanowisko Rady w pierwszym czytaniu z dnia 4 listopada 2020 r. (dotychczas nieopublikowane w Dzienniku Urzędowym). Stanowisko Parlamentu Europejskiego z dnia 23 listopada 2020 r. (dotychczas nieopublikowane w Dzienniku Urzędowym).

3 Rozporządzenie Rady (WE) nr 1206/2001 z dnia 28 maja 2001 r. w sprawie współpracy między sądami państw członkowskich przy przeprowadzaniu dowodów w sprawach cywilnych lub handlowych (Dz.U. L 174 z 27.6.2001, s. 1).

4 Rozporządzenie Rady (UE) 2019/1111 z dnia 25 czerwca 2019 r. w sprawie jurysdykcji, uznawania i wykonywania orzeczeń w sprawach małżeńskich i w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej oraz w sprawie uprowadzenia dziecka za granicę (Dz. U. L 178 z 2.7.2019, s. 1).

5 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1215/2012 z dnia 12 grudnia 2012 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych (Dz.U. L 351 z 20.12.2012, s. 1).

6 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 650/2012 z dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń, przyjmowania i wykonywania dokumentów urzędowych dotyczących dziedziczenia oraz w sprawie ustanowienia europejskiego poświadczenia spadkowego (Dz.U. L 201 z 27.7.2012, s. 107).

7 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 910/2014 z dnia 23 lipca 2014 r. w sprawie identyfikacji elektronicznej i usług zaufania w odniesieniu do transakcji elektronicznych na rynku wewnętrznym oraz uchylające dyrektywę 1999/93/WE (Dz.U. L 257 z 28.8.2014, s. 73).

8 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1725 z dnia 23 października 2018 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych przez instytucje, organy i jednostki organizacyjne Unii i swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia rozporządzenia (WE) nr 45/2001 i decyzji nr 1247/2002/WE (Dz.U. L 295 z 21.11.2018, s. 39).

9 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz.U. L 119 z 4.5.2016, s. 1).

10 Rozporządzenie Rady (WE) nr 4/2009 z dnia 18 grudnia 2008 r. w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń oraz współpracy w zakresie zobowiązań alimentacyjnych (Dz.U. L 7 z 10.1.2009, s. 1).

11 Dz.U. L 123 z 12.5.2016, s. 1.

12 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 z dnia 16 lutego 2011 r. ustanawiające przepisy i zasady ogólne dotyczące trybu kontroli przez państwa członkowskie wykonywania uprawnień wykonawczych przez Komisję (Dz.U. L 55 z 28.2.2011, s. 13).

13 Dyrektywa 2002/58/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 lipca 2002 r. dotycząca przetwarzania danych osobowych i ochrony prywatności w sektorze łączności elektronicznej (dyrektywa o prywatności i łączności elektronicznej) (Dz.U. L 201 z 31.7.2002, s. 37).

14 Dz.U. C 370 z 31.10.2019, s. 24.

15 Załącznik I:

- zmieniony przez sprostowanie z dnia 26 października 2023 r. (Dz.U.UE.L.2023.90050) zmieniające nin. rozporządzenie z dniem 22 grudnia 2020 r. Zmiany nie zostały naniesione na tekst.

- zmieniony przez sprostowanie z dnia 7 marca 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.90158) zmieniające nin. rozporządzenie z dniem 22 grudnia 2020 r. Zmiany nie zostały naniesione na tekst.

• Identyfikator: Dz.U.UE.L.2020.405.1
• Rodzaj: Rozporządzenie
• Tytuł: Rozporządzenie 2020/1783 w sprawie współpracy między sądami państw członkowskich przy przeprowadzaniu dowodów w sprawach cywilnych lub handlowych (przeprowadzanie dowodów) (wersja przekształcona)
• Data aktu: 25/11/2020
• Data ogłoszenia: 02/12/2020
• Data wejścia w życie: 23/03/2022, 22/12/2020, 01/07/2022, 01/01/1970