Decyzja 2020/787 przedłużająca okres przejściowy dotyczący nabywania gruntów rolnych w Chorwacji

DECYZJA KOMISJI (UE) 2020/787
z dnia 16 czerwca 2020 r.
przedłużająca okres przejściowy dotyczący nabywania gruntów rolnych w Chorwacji
(Tekst mający znaczenie dla EOG)

KOMISJA EUROPEJSKA,

uwzględniając traktat o przystąpieniu Republiki Chorwacji do Unii Europejskiej,

uwzględniając Akt przystąpienia Republiki Chorwacji, w szczególności rozdział 3 załącznika V do tego aktu,

uwzględniając wniosek przedłożony przez Chorwację,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Akt przystąpienia z 2011 r. stanowi, że Chorwacja może utrzymać w mocy - przez okres siedmiu lat od dnia przystąpienia, upływający w dniu 30 czerwca 2020 r. - ograniczenia dotyczące nabywania gruntów rolnych przez obywateli innego państwa członkowskiego, przez obywateli państw będących stronami porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym (EOG) oraz przez osoby prawne utworzone zgodnie z przepisami innego państwa członkowskiego lub państwa EOG. Jest to tymczasowy wyjątek od zasady swobodnego przepływu kapitału gwarantowanej w art. 63-66 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Przedmiotowy okres przejściowy może zostać przedłużony tylko raz, najwyżej o trzy lata.

(2) Główną przesłanką dla okresu przejściowego przyznanego w momencie przystąpienia Chorwacji do Unii Europejskiej była potrzeba chronienia warunków społecznoekonomicznych prowadzenia działalności rolniczej po wprowadzeniu jednolitego rynku i przejściu na zasady wspólnej polityki rolnej w Chorwacji. W szczególności okres przejściowy miał na celu uspokojenie obaw związanych z ewentualnym wpływem liberalizacji nabywania gruntów rolnych na sektor rolny. Obawy te wynikały ze znacznych różnic w cenach gruntów i sile nabywczej rolników w Chorwacji w porównaniu z Austrią, Belgią, Danią, Finlandią, Francją, Grecją, Hiszpanią, Irlandią, Luksemburgiem, Niderlandami, Niemcami, Portugalią, Szwecją, Włochami i Zjednoczonym Królestwem (zwanymi dalej "UE-15") 1 . Okres przejściowy miał również na celu: (i) ułatwienie procesu zwrotu i prywatyzacji gruntów rolnych; (ii) usprawnienie rejestrów gruntów i katastru oraz uregulowanie praw własności; oraz (iii) rozminowanie gruntów rolnych. W sprawozdaniu z dnia 8 maja 2017 r. w sprawie "Przeglądu środków przejściowych dotyczących nabywania nieruchomości rolnych przewidzianych w traktacie o przystąpieniu Chorwacji do UE z 2011 r." (zwanym dalej "przeglądem śródokresowym") Komisja podkreśliła wagę ukończenia realizacji wspomnianych celów przed upływem przewidzianego okresu przejściowego 2 .

(3) Dnia 15 listopada 2019 r. Chorwacja złożyła wniosek o przedłużenie okresu przejściowego dotyczącego nabywania gruntów rolnych o trzy lata.

(4) Według danych dostępnych dla Eurostatu ceny gruntów rolnych w Chorwacji należą do najniższych w Unii Europejskiej. Nie oczekiwano pełnego wyrównania cen gruntów rolnych ani też nie postrzegano go jako niezbędnego warunku zakończenia okresu przejściowego. Niemniej widoczne różnice w cenach gruntów rolnych między Chorwacją a niemal wszystkimi krajami UE-15 są na tyle znaczące, że mogą one nadal stanowić przeszkodę dla płynnego przejścia do równowagi cenowej.

(5) Z danych Eurostatu wynika również, że między Chorwacją a prawie wszystkimi pozostałymi państwami członkowskimi, w szczególności UE-15 nadal utrzymują się różnice w poziomie PKB na mieszkańca według standardów siły nabywczej. Tym samym obecne ceny gruntów rolnych są wysokie w stosunku do wskaźników siły nabywczej w Chorwacji.

(6) Według badania struktury gospodarstw rolnych z 2016 r. 3  struktura własności gruntów w Chorwacji charakteryzuje się przewagą małych gospodarstw rodzinnych i rozdrobnionych gospodarstw rolnych. W porównaniu z przeciętnym rolnikiem w Unii Europejskiej przeciętny chorwacki rolnik uprawia o 30 % mniejszą powierzchnię gruntów rolnych, hoduje jedynie połowę dużych jednostek przeliczeniowych inwentarza i wytwarza o 56 % niższą standardową produkcję. Proces konsolidacji tych małych gospodarstw jest nadal w toku. Rozdrobnienie gospodarstw rolnych jest jednym z głównych czynników ograniczających rozwój rolnictwa w Chorwacji.

(7) Niższa wydajność chorwackich rolników w porównaniu z innymi europejskimi rolnikami ma negatywny wpływ na konkurencyjność tych pierwszych. W porównaniu ze średnią wydajnością rolnictwa w Unii Europejskiej wydajność rolnictwa Republiki Chorwacji w 2018 r. jest niższa o 70,2 %. Władze chorwackie twierdzą, że na europejskim jednolitym rynku chorwackie rolnictwo nie jest wystarczająco konkurencyjne.

(8) Ponadto w swoim wniosku o przedłużenie władze chorwackie podkreślają, że potrzeba więcej czasu na pełne wdrożenie niektórych projektów, po zakończeniu których łatwiejsze powinno być nabywanie gruntów rolnych, w tym projektów takich jak: (i) prywatyzacja i zwrot gruntów; (ii) uregulowanie praw własności; (iii) uporządkowanie danych zawartych w rejestrze gruntów i katastrze; oraz (iv) kontynuowanie odminowywania gruntów rolnych, co do których istnieje podejrzenie, że nadal mogą być zaminowane.

(9) W tej sytuacji można przewidzieć - zgodnie ze stanowiskiem władz chorwackich - że zniesienie istniejących ograniczeń z dniem 1 lipca 2020 r. miałoby znaczący wpływ na ceny gruntów na wszystkich obszarach geograficznych Chorwacji. W związku z tym nie skorzystano z możliwości ograniczenia przedłużenia okresu przejściowego do wybranych obszarów geograficznych, znajdujących się w szczególnie trudnej sytuacji. W perspektywie krótko- i średnioterminowej bardzo prawdopodobny byłby wzrost cen gruntów rolnych, który byłby niekorzystny dla strukturalnej transformacji chorwackiego rolnictwa, w tym transformacji małych gospodarstw w średnie gospodarstwa rolne. Dlatego też istnieje niebezpieczeństwo wystąpienia poważnych zakłóceń na chorwackim rynku gruntów rolnych wraz z wygaśnięciem okresu przejściowego.

(10) Należy zatem zezwolić na przedłużenie okresu przejściowego, o którym mowa w rozdziale 3 załącznika V do Aktu przystąpienia z 2011 r., o trzy lata.

(11) Aby w pełni przygotować rynek na liberalizację, niezwykle ważne jest, by - nawet w niekorzystnych warunkach gospodarczych - wspierać poprawę jakości rolnictwa w Chorwacji z wykorzystaniem szeregu różnych działań. Działania te zostały już podkreślone w przeglądzie śródokresowym i obejmują: (i) zakończenie reformy rolnej; oraz (ii) zwrot i prywatyzację gruntów rolnych w okresie przejściowym.

(12) Zważywszy, że otwarty i jednolity rynek był zawsze istotny dla dobrobytu całej Europy, napływ kapitału zagranicznego na chorwacki rynek gruntów rolnych mógłby przynieść ze sobą także potencjalne korzyści dla tego rynku. Jak podkreślono w przeglądzie śródokresowym, inwestycje zagraniczne w sektorze rolnym mogą również mieć istotny długoterminowy wkład w zapewnienie kapitału i wiedzy oraz w funkcjonowanie rynków gruntów i wydajność produkcji rolnej. Stopniowe rozluźnianie ograniczeń dotyczących praw własności dla obcokrajowców i zagranicznych podmiotów jeszcze w trakcie obowiązywania okresu przejściowego pomogłoby przygotować rynek na pełną liberalizację.

(13) W trosce o pewność prawa i w celu zapobieżenia zaistnieniu próżni prawnej w chorwackim systemie prawnym wraz z wygaśnięciem bieżącego okresu przejściowego niniejsza decyzja powinna wejść w życie z dniem jej publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej,

PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:

Artykuł  1

Okres przejściowy dotyczący nabywania gruntów rolnych w Chorwacji, o którym mowa w rozdziale 3 załącznika V do

Aktu przystąpienia z 2011 r., przedłuża się do dnia 30 czerwca 2023 r.

Artykuł  2

Niniejsza decyzja wchodzi w życie z dniem jej opublikowania w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Sporządzono w Brukseli dnia 16 czerwca 2020 r.
W imieniu Komisji
Ursula VON DER LEYEN
Przewodnicząca
1 Sprawozdanie Komisji dla Rady z dnia 8 maja 2017 r. "Przegląd środków przejściowych dotyczących nabywania nieruchomości rolnych przewidzianych w traktacie o przystąpieniu Chorwacji do UE z 2011 r.", COM(2017) 217.
2 Idem.
3 Aby zapoznać się z badaniem struktury gospodarstw rolnych, zob. https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?tit-le=Glossary:FSS.

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.UE.L.2020.192.1

Rodzaj: Decyzja
Tytuł: Decyzja 2020/787 przedłużająca okres przejściowy dotyczący nabywania gruntów rolnych w Chorwacji
Data aktu: 16/06/2020
Data ogłoszenia: 17/06/2020
Data wejścia w życie: 17/06/2020