a także mając na uwadze, co następuje:(1) Zgodnie z art. 122 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) Rada, na wniosek Komisji, może postanowić, w duchu solidarności między państwami członkowskimi, o środkach, które pozwolą zaradzić sytuacji społeczno-gospodarczej, jaka wystąpiła w związku z pandemią COVID-19.
(2) Art. 122 ust. 2 TFUE przewiduje, że Rada może przyznać pomoc finansową Unii państwu członkowskiemu, które ma trudności lub jest istotnie zagrożone poważnymi trudnościami z racji zdarzeń nadzwyczajnych pozostających poza jego kontrolą.
(3) Koronawirus zespołu ostrej niewydolności oddechowej 2 (SARS-CoV-2), który powoduje chorobę koronawirusową nazwaną przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) COVID-19, to nowy szczep koronawirusa, który nie został wcześniej stwierdzony u człowieka. Globalna epidemia tej choroby szybko postępuje i została uznana przez WHO za pandemię. Od początku wybuchu pandemii COVID-19 w Unii do dnia 30 marca 2020 r. państwa członkowskie zgłosiły 334 396 przypadków zakażenia oraz 22 209 zgonów.
(4) Państwa członkowskie wdrożyły nadzwyczajne środki, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się pandemii COVID-19 oraz ograniczyć jej skutki. Prawdopodobieństwo dalszych zakażeń COVID-19 w Unii uznaje się za wysokie. Oprócz skutków dla zdrowia publicznego, w tym dużej liczby zgonów, pandemia COVID-19 miała rozległy niszczący wpływ na systemy gospodarcze państw członkowskich, wywołała zakłócenia społeczne i doprowadziła do zwiększenia wydatków publicznych w coraz większej liczbie państw członkowskich.
(5) Ta wyjątkowa sytuacja, która pozostaje poza kontrolą państw członkowskich i która wyłączyła znaczną część ludności z aktywności zawodowej, doprowadziła do nagłego i znacznego wzrostu wydatków publicznych państw członkowskich na mechanizmy zmniejszonego wymiaru czasu pracy dla pracowników i podobne środki, w szczególności dla osób samozatrudnionych, a także wydatków na niektóre środki ochrony zdrowia, w szczególności w miejscu pracy. Aby utrzymać zdecydowane ukierunkowanie instrumentu przewidzianego w niniejszym rozporządzeniu, a przez to jego skuteczność, środki ochrony zdrowia dla celów tego instrumentu mogą obejmować środki służące ograniczeniu ryzyka zawodowego oraz zapewnieniu w miejscu pracy ochrony pracownikom i osobom samozatrudnionym, a w stosownych przypadkach niektóre inne środki ochrony zdrowia. Konieczne jest wsparcie wysiłków państw członkowskich podejmowanych, aby sprostać nagłemu i znacznemu wzrostowi wydatków publicznych, do czasu opanowania pandemii COVID-19 oraz ograniczenia jej wpływu na ludność aktywną zawodowo.
(6) Stworzenie europejskiego instrumentu tymczasowego wsparcia w celu zmniejszenia zagrożeń związanych z bezrobociem w sytuacji nadzwyczajnej (SURE), jaka wystąpiła w związku z pandemią COVID-19 (zwanego dalej "instrumentem") powinno umożliwić Unii skoordynowaną, szybką i skuteczną reakcję na kryzys na rynku pracy, w duchu solidarności między państwami członkowskimi, co pozwoliłoby ograniczyć niekorzystny wpływ na zatrudnienie, jaki pandemia wywiera na osoby fizyczne i najbardziej dotknięte sektory gospodarki, oraz złagodzić bezpośrednie skutki tej wyjątkowej sytuacji dla wydatków publicznych państw członkowskich.
(7) Art. 220 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2018/1046 1 przewiduje, że pomoc finansowa Unii dla państw członkowskich może przyjmować formę pożyczki. Takie pożyczki powinny być przyznawane państwom członkowskim, w których wybuch pandemii COVID-19 doprowadził do nagłego i znacznego wzrostu - od dnia 1 lutego 2020 r. - faktycznych i ewentualnie również planowanych wydatków publicznych w związku ze środkami krajowymi. Data ta zapewnia równe traktowanie wszystkich państw członkowskich i umożliwia także objęcie instrumentem wzrostu ich faktycznych i ewentualnie również planowanych wydatków związanych ze skutkami pandemii dla rynków pracy państw członkowskich, niezależnie od tego, kiedy w danym państwie członkowskim wybuchła pandemia COVID-19. Środki krajowe, które w założeniu mają być zgodne ze stosownymi zasadami określonymi w prawach podstawowych, powinny być bezpośrednio związane z tworzeniem lub rozszerzaniem mechanizmów zmniejszonego wymiaru czasu pracy oraz podobnymi środkami, w tym środkami dla osób samozatrudnionych, a także z niektórymi środkami ochrony zdrowia. Mechanizmy zmniejszonego wymiaru czasu pracy to programy publiczne, które w pewnych okolicznościach umożliwiają przedsiębiorstwom mającym trudności gospodarcze czasowe skrócenie czasu pracy ich pracowników, którzy otrzymują publiczne wsparcie dochodu w odniesieniu do nieprzepracowanych godzin.
Podobne mechanizmy istnieją w celu zastąpienia dochodów osób samozatrudnionych. Państwo członkowskie występujące o pomoc finansową powinno przedstawić dowody potwierdzające nagły i znaczny wzrost faktycznych i ewentualnie również planowanych wydatków publicznych na mechanizmy zmniejszonego wymiaru czasu pracy lub na podobne środki. Jeżeli pomoc finansowa jest przyznawana na środki ochrony zdrowia, państwo członkowskie występujące o nią powinno także przedstawić dowody potwierdzające faktyczne lub planowane wydatki związane z odnośnymi środkami ochrony zdrowia.
(8) Aby zapewnić państwom członkowskim dotkniętym pandemią wystarczające środki finansowe na dogodnych warunkach, aby umożliwić im zminimalizowanie wpływu pandemii COVID-19 na rynek pracy, unijne operacje zaciągania i udzielania pożyczek w ramach instrumentu powinny mieć wystarczająco dużą skalę. Pomoc finansowa udzielana przez Unię w formie pożyczek powinna być więc finansowana na międzynarodowych rynkach kapitałowych.
(9) Wybuch pandemii COVID-19 miał rozległy niszczący wpływ na systemy gospodarcze każdego z państw członkowskich. W związku z tym wymaga wniesienia przez państwa członkowskie zbiorowych wkładów w formie gwarancji na pożyczki z budżetu Unii. Takie gwarancje są konieczne, aby umożliwić Unii udzielenie pożyczek w wystarczającej wysokości państwom członkowskim w celu wsparcia polityk dotyczących rynków pracy, które są najbardziej obciążone. W celu zapewnienia, aby zobowiązania warunkowe wynikające z takich pożyczek były zgodne z mającymi zastosowanie wieloletnimi ramami finansowymi (WRF) i pułapami zasobów własnych, gwarancje udzielane przez państwa członkowskie powinny być nieodwołalne, bezwarunkowe i uruchamiane na żądanie, a odporność systemu powinny też zwiększyć dodatkowe zabezpieczenia. Zgodnie z uzupełniającą rolą takich gwarancji oraz bez uszczerbku dla faktu, że są one nieodwołalne, bezwarunkowe i uruchamiane na żądanie, oczekuje się, że Komisja przed wezwaniem do uruchomienia gwarancji przez państwa członkowskie skorzysta z marginesu dostępnego w ramach pułapu zasobów własnych dla środków na płatności w zakresie, w jakim uzna to za zrównoważone, z uwzględnieniem między innymi zobowiązań warunkowych Unii ogółem, w tym w ramach instrumentu wsparcia bilansu płatniczego ustanowionego rozporządzeniem Rady (WE) nr 332/2002 2 . W ramach danego wezwania do uruchomienia gwarancji Komisja powinna poinformować państwa członkowskie o zakresie, w jakim dostępny margines został wykorzystany. Potrzeba zapewnienia gwarancji przez państwa członkowskie może zostać ponownie rozważona, jeśli osiągnięte zostałoby porozumienie w sprawie zmienionego pułapu zasobów własnych.
(10) Dodatkowe zabezpieczenia, mające na celu zwiększenie odporności systemu, powinny obejmować zachowawcze zarządzanie finansami, maksymalne zaangażowanie roczne oraz wystarczającą dywersyfikację portfela pożyczek.
(11) Pożyczki udzielone w ramach instrumentu powinny stanowić pomoc finansową w rozumieniu art. 220 rozporządzenia (UE, Euratom) 2018/1046. Zgodnie z art. 282 ust. 3 lit. g) tego rozporządzenia, art. 220 tego rozporządzenia będzie miał zastosowanie do pożyczek udzielonych w ramach instrumentu dopiero od dnia rozpoczęcia stosowania WRF na okres po 2020 r. Wymogi określone w art. 220 ust. 5 rozporządzenia (UE, Euratom) 2018/1046 powinny jednak mieć zastosowanie do operacji zaciągania i udzielania pożyczek w ramach instrumentu od daty wejścia w życie niniejszego rozporządzenia.
(12) W celu zapewnienia, aby zobowiązania warunkowe wynikające z pożyczek udzielonych w ramach instrumentu były zgodne z mającymi zastosowanie WRF oraz pułapami zasobów własnych, należy ustanowić normy ostrożnościowe, w tym możliwość przeniesienia pożyczek zaciągniętych w imieniu Unii.
(13) Biorąc pod uwagę ich szczególne skutki finansowe, podejmowanie decyzji o udzieleniu pomocy finansowej na mocy niniejszego rozporządzenia wymaga korzystania z uprawnień wykonawczych, które należy powierzyć Radzie. Podejmując decyzję o kwocie pożyczki, Rada, na wniosek Komisji, powinna rozważyć istniejące i przewidywane potrzeby państwa członkowskiego występującego o pożyczkę, a także wnioski o pomoc finansową na mocy niniejszego rozporządzenia, które już przedłożyły lub planują przedłożyć pozostałe państwa członkowskie, z uwzględnieniem zasad równego traktowania, solidarności, proporcjonalności i przejrzystości oraz w sposób zapewniający pełne poszanowanie kompetencji państw członkowskich.
(14) Art. 143 ust. 1 Umowy o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej 3 (zwanej dalej "umową o wystąpieniu") ogranicza odpowiedzialność Zjednoczonego Królestwa za przypadającą na nie część finansowych zobowiązań warunkowych Unii do tych finansowych zobowiązań warunkowych Unii, które wynikają z operacji finansowych podjętych przez Unię przed dniem wejścia w życie umowy o wystąpieniu. Wszelkie finansowe zobowiązania warunkowe Unii wynikające z pomocy finansowej na mocy niniejszego rozporządzenia byłyby późniejsze niż data wejścia w życie umowy o wystąpieniu. Zjednoczone Królestwo nie powinno więc uczestniczyć w pomocy finansowej na mocy niniejszego rozporządzenia.
(15) Ponieważ instrument ma charakter tymczasowy, aby móc odpowiedzieć na pandemię COVID-19, Komisja powinna co sześć miesięcy dokonywać oceny, czy nadal występują wyjątkowe okoliczności powodujące poważne zakłócenia gospodarcze w państwach członkowskich, oraz przekazywać Radzie stosowne informacje. Zgodnie z podstawą prawną niniejszego rozporządzenia, gdy skończy się nadzwyczajna sytuacja spowodowana pandemią COVID-19, nie należy udostępniać żadnej pomocy finansowej na mocy niniejszego rozporządzenia. W tym celu należy ograniczyć czas dostępności instrumentu. Rada powinna być uprawniona do przedłużenia, na wniosek Komisji, okresu dostępności instrumentu, jeśli nadal występują zdarzenia nadzwyczajne, które uzasadniają obowiązywanie niniejszego rozporządzenia.
(16) Europejski Bank Centralny wydał swoją opinię w dniu 8 maja 2020 r.
(17) Ze względu na skutki pandemii COVID-19 oraz konieczność zapewnienia szybkiej reakcji na jej skutki, niniejsze rozporządzenie powinno wejść w życie z dniem jego opublikowania w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej,
PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE: