uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 77 ust. 2 lit. b) i d) oraz art. 79 ust. 2 lit. c),
uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,
po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,
uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego 1 ,
uwzględniając opinię Komitetu Regionów 2 ,
stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą 3 ,
(1) Celem polityki Unii w dziedzinie zarządzania granicami zewnętrznymi jest opracowanie i wdrożenie europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami na poziomie krajowym i unijnym, będącego nieuniknioną konsekwencją swobody przepływu osób w obrębie Unii oraz podstawowym elementem przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości. Europejskie zintegrowane zarządzanie granicami ma kluczowe znaczenie dla usprawnienia zarządzania migracjami. Jego celem jest skuteczne zarządzanie przekraczaniem granic zewnętrznych oraz podjęcie wyzwań związanych z migracją i przeciwdziałanie potencjalnym przyszłym zagrożeniom na tych granicach, a tym samym przyczynienie się do zwalczania poważnych przestępstw o charakterze transgranicznym i zapewnienie wysokiego poziomu bezpieczeństwa wewnętrznego w Unii. Jednocześnie konieczne jest, aby podejmowane działania realizowane były przy pełnym poszanowaniu praw podstawowych oraz w sposób gwarantujący swobodny przepływ osób w Unii.
(2) Europejska Agencja Zarządzania Współpracą Operacyjną na Zewnętrznych Granicach Państw Członkowskich Unii Europejskiej została ustanowiona rozporządzeniem Rady (WE) nr 2007/2004 4 . Od rozpoczęcia swojego funkcjonowania w dniu 1 maja 2005 r. skutecznie wspierała ona państwa członkowskie we wdrażaniu operacyjnych aspektów zarządzania granicami zewnętrznymi za pomocą wspólnych operacji i szybkich interwencji na granicy, analizy ryzyka, wymiany informacji, stosunków z państwami trzecimi oraz powrotów osób powracających.
(3) Europejską Agencję Zarządzania Współpracą Operacyjną na Zewnętrznych Granicach Państw Członkowskich Unii Europejskiej przemianowano na Europejską Agencję Straży Granicznej i Przybrzeżnej ("Agencja"), powszechnie zwaną Frontex, a jej zadania zostały rozszerzone, z zachowaniem pełnej ciągłości we wszystkich działaniach i procedurach Agencji. Zasadniczymi zadaniami Agencji powinno być: ustanowienie strategii technicznej i operacyjnej w ramach wdrażania wieloletniego cyklu polityki strategicznej na rzecz europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami; nadzorowanie efektywnego funkcjonowania kontroli granicznej na granicach zewnętrznych; przeprowadzanie analiz ryzyka i ocen narażenia, udzielanie państwom członkowskim i państwom trzecim zwiększonej pomocy technicznej i operacyjnej poprzez wspólne operacje i szybkie interwencje na granicy; zapewnianie praktycznego wdrożenia środków w sytuacji wymagającej pilnego podjęcia działań na granicach zewnętrznych; udzielanie pomocy technicznej i operacyjnej w celu wsparcia akcji poszukiwania i ratowania osób znajdujących się w niebezpieczeństwie na morzu; a także organizowanie, koordynowanie i prowadzenie operacji powrotowych i interwencji powrotowych.
(4) Od początku kryzysu migracyjnego w 2015 r. Komisja podjęła ważne inicjatywy i zaproponowała szereg środków w celu wzmocnienia ochrony granic zewnętrznych i przywrócenia normalnego funkcjonowania strefy Schengen. W grudniu 2015 r. przedstawiono wniosek w sprawie znacznego rozszerzenia mandatu Europejskiej Agencji Zarządzania Współpracą Operacyjną na Zewnętrznych Granicach Państw Członkowskich Unii Europejskiej, który został szybko wynegocjowany w 2016 r. Wynegocjowane w ten sposób rozporządzenie, rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1625 5 , weszło w życie w dniu 6 października 2016 r.
(5) Unijne ramy w obszarach: kontroli granic zewnętrznych, powrotów, zwalczania przestępczości transgranicznej i azylu nadal wymagają jednak poprawy. W tym celu oraz w celu dalszego wspierania obecnych i przyszłych planowanych działań operacyjnych należy zreformować Europejską Straż Graniczną i Przybrzeżną poprzez udzielenie Agencji silniejszego mandatu, w szczególności poprzez wyposażenie jej w niezbędne zasoby w postaci stałej służby Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej (zwanej dalej "stałą służbą"). Stała służba stopniowo, lecz w krótkim czasie, powinna osiągnąć cel strategiczny w postaci personelu operacyjnego liczącego 10 000 członków zgodnie z załącznikiem I, posiadających, w stosownych przypadkach, uprawnienia wykonawcze, aby skutecznie wspierać państwa członkowskie w terenie w ich wysiłkach na rzecz ochrony granic zewnętrznych, walki z przestępczością transgraniczną i znacznego zwiększenia skuteczności i trwałego charakteru powrotów migrantów o nieuregulowanym statusie. Personel operacyjny liczący 10 000 członków stanowi maksymalne dostępne zasoby, które pozwolą na skuteczne reagowanie na istniejące i przyszłe potrzeby operacyjne w zakresie operacji granicznych i operacji powrotowych w Unii i w państwach trzecich, obejmujące także zasoby do szybkiego reagowania w obliczu przyszłych kryzysów.
(6) Komisja powinna dokonać przeglądu całkowitej liczby i składu stałej służby, w tym wielkości wkładów poszczególnych państw członkowskich do stałej służby, jak również jej szkoleń, wiedzy fachowej i profesjonalizmu. Do marca 2024 r. Komisja powinna przedłożyć, w razie potrzeby, odpowiednie wnioski w celu zmiany załączników I, II, III i IV. W przypadku nieprzedłożenia wniosku Komisja powinna podać tego powody.
(7) Wdrażanie niniejszego rozporządzenia, w szczególności utworzenie stałej służby, w tym po dokonaniu przeglądu przez Komisję, powinno podlegać wieloletnim ramom finansowym.
(8) W konkluzjach z dnia 28 czerwca 2018 r. Rada Europejska wezwała do dalszego wzmacniania wspierającej roli Agencji, w tym we współpracy z państwami trzecimi, przez zwiększenie zasobów i rozszerzenie mandatu, w celu zapewnienia skutecznej kontroli granic zewnętrznych i istotnego zintensyfikowania skutecznego powrotu migrantów o nieuregulowanym statusie.
(9) Należy skutecznie monitorować przekraczanie granic zewnętrznych, podjąć wyzwania związane z migracją i odpowiedzieć na potencjalne przyszłe zagrożenia na granicach zewnętrznych, zapewnić wysoki poziom bezpieczeństwa wewnętrznego w Unii, zagwarantować funkcjonowanie strefy Schengen oraz przestrzegać nadrzędnej zasady solidarności. Działaniom tym i celom powinno towarzyszyć proaktywne zarządzanie migracją, w tym niezbędne środki w państwach trzecich. W tym celu konieczne jest skonsolidowanie Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej oraz dalsze rozszerzenie mandatu Agencji.
(10) Wdrażając europejskie zintegrowane zarządzanie granicami, należy zapewnić spójność z innymi celami politycznymi.
(11) Europejskie zintegrowane zarządzanie granicami, oparte na czteropoziomowym modelu kontroli dostępu, obejmuje środki w państwach trzecich, na przykład w ramach wspólnej polityki wizowej, środki w sąsiadujących państwach trzecich, środki kontroli granicznej na granicach zewnętrznych, analizę ryzyka oraz środki w obrębie strefy Schengen i powroty.
(12) Europejskie zintegrowane zarządzanie granicami powinno być realizowane jako wspólny obowiązek Agencji oraz organów krajowych odpowiedzialnych za zarządzanie granicami, w tym straży przybrzeżnych w zakresie realizowanych przez nie operacji ochrony granic morskich i wszelkich innych zadań kontroli granicznej, jak również organów krajowych odpowiedzialnych za powroty. Chociaż to na państwach członkowskich nadal spoczywa główna odpowiedzialność za zarządzanie własnymi granicami zewnętrznymi w interesie swoim i wszystkich państw członkowskich oraz za wydawanie decyzji nakazujących powrót, Agencja powinna wspierać stosowanie środków unijnych związanych z zarządzaniem granicami zewnętrznymi i z powrotami poprzez wzmacnianie, ocenę i koordynację działań państw członkowskich wdrażających te środki. Działania Agencji powinny uzupełniać wysiłki państw członkowskich.
(12) W celu zapewnienia skutecznego wdrożenia europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami oraz zwiększenia skuteczności unijnej polityki w zakresie powrotów należy ustanowić Europejską Straż Graniczną i Przybrzeżną. Powinna ona zostać wyposażona w niezbędne środki finansowe oraz zasoby kadrowe i sprzętowe. Europejska Straż Graniczna i Przybrzeżna powinna składać się z Agencji oraz organów krajowych odpowiedzialnych za zarządzanie granicami, w tym straży przybrzeżnych w zakresie realizowanych przez nie zadań kontroli granicznej, jak również z organów krajowych odpowiedzialnych za powroty. Będzie się ona opierać na wspólnym wykorzystywaniu informacji, zasobów i systemów na poziomie krajowym oraz reakcji Agencji na poziomie Unii.
(14) Europejskie zintegrowane zarządzanie granicami nie wpływa na zakres odpowiednich kompetencji Komisji i państw członkowskich w obszarze ceł, w szczególności w odniesieniu do kontroli, zarządzania ryzykiem i wymiany informacji.
(15) Odpowiedzialność za opracowywanie strategii i prawa dotyczących kontroli granic zewnętrznych i powrotów, w tym za opracowanie wieloletniej polityki strategicznej w zakresie europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami, nadal spoczywa na instytucjach Unii. Należy zapewnić ścisłą koordynację działań między Agencją a tymi instytucjami.
(16) Skuteczne wdrożenie europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami przez Europejską Straż Graniczną i Przybrzeżną należy zapewnić poprzez wieloletni cykl polityki strategicznej. Cykl wieloletni powinien ustanowić zintegrowany, jednolity i ciągły proces udzielania wytycznych strategicznych skierowanych do wszystkich odpowiednich podmiotów na poziomie unijnym i krajowym w obszarze zarządzania granicami i powrotów, tak aby podmioty te mogły realizować europejskie zintegrowane zarządzanie granicami w sposób spójny. Powinien on również uwzględniać wszelkie istotne interakcje Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej z Komisją i innymi instytucjami, organami i jednostkami organizacyjnymi Unii oraz, w stosownych przypadkach, współpracę z innymi odpowiednimi partnerami, w tym z państwami trzecimi i osobami trzecimi.
(17) Europejskie zintegrowane zarządzanie granicami wymaga zintegrowanego planowania między państwami członkowskimi a Agencją w zakresie operacji granicznych i operacji powrotowych w celu przygotowania reakcji na wyzwania na granicach zewnętrznych, planowania awaryjnego oraz koordynacji długoterminowego rozwoju zdolności zarówno w zakresie rekrutacji i szkolenia, jak i nabywania i rozwoju wyposażenia.
(18) Agencja powinna opracowywać standardy techniczne wymiany informacji przewidzianej w niniejszym rozporządzeniu. Ponadto, w celu skutecznego wdrożenia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE)2016/399 6 , należy opracować wspólne minimalne standardy ochrony granic zewnętrznych. W tym celu Agencja powinna mieć możliwość przyczynienia się do opracowania wspólnych minimalnych standardów, zgodnie z odpowiednimi kompetencjami państw członkowskich i Komisji. Te wspólne minimalne standardy powinny być opracowywane z uwzględnieniem rodzaju granic, poziomów ryzyka przypisanych przez Agencję poszczególnym odcinkom granic zewnętrznych i innych czynników, takich jak szczególne uwarunkowania geograficzne. Przy opracowywaniu tych wspólnych minimalnych standardów należy uwzględnić ewentualne ograniczenia wynikające z prawa krajowego.
(19) Standardy techniczne dla systemów informacyjnych i aplikacji informatycznych powinny być dostosowane do standardów stosowanych przez Agencję Unii Europejskiej ds. Zarządzania Operacyjnego Wielkoskalowymi Systemami Informatycznymi w Przestrzeni Wolności, Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości (eu-LISA) w odniesieniu do innych systemów informatycznych w przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości.
(20) Wdrożenie niniejszego rozporządzenia nie wpływa na podział kompetencji między Unią i państwami członkowskimi ani na obowiązki państw członkowskich wynikające z Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawie morza, Międzynarodowej konwencji o bezpieczeństwie życia na morzu, Międzynarodowej konwencji o poszukiwaniu i ratownictwie morskim, Konwencji Narodów Zjednoczonych przeciwko międzynarodowej przestępczości zorganizowanej i uzupełniającego ją Protokołu przeciwko przemytowi migrantów drogą lądową, morską i powietrzną, Konwencji dotyczącej statusu uchodźców z 1951 r. i protokołu z 1967 r. do tej konwencji, Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, Konwencji ONZ dotyczącej statusu bezpaństwowców oraz innych odpowiednich instrumentów międzynarodowych.
(21) Wdrożenie niniejszego rozporządzenia nie wpływa na rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 656/2014 7 . Operacje morskie powinny być prowadzone w taki sposób, aby zapewnić we wszystkich przypadkach bezpieczeństwo osób przechwyconych lub uratowanych, bezpieczeństwo jednostek biorących udział w danej operacji morskiej oraz bezpieczeństwo osób trzecich.
(22) Agencja powinna realizować swoje zadania zgodnie z zasadą pomocniczości i nie naruszając zakresu odpowiedzialności państw członkowskich w odniesieniu do utrzymania porządku publicznego i ochrony bezpieczeństwa wewnętrznego.
(23) Agencja powinna realizować swoje zadania nie naruszając kompetencji państw członkowskich w dziedzinie obrony.
(24) Rozszerzenie zakresu zadań i kompetencji Agencji powinno iść w parze ze wzmocnieniem gwarancji praw podstawowych oraz zwiększeniem zakresu rozliczalności i odpowiedzialności, w szczególności w odniesieniu do wykonywania uprawnień wykonawczych przez personel statutowy.
(25) Dla skutecznej realizacji swoich zadań Agencja opiera się na współpracy z państwami członkowskimi. W tym kontekście ważne jest, aby Agencja i państwa członkowskie działały w dobrej wierze i prowadziły wymianę rzetelnych informacji w sposób terminowy. Żadne państwo członkowskie nie powinno być zobowiązane do udzielania informacji, których ujawnienie uznaje za sprzeczne z podstawowymi interesami swojego bezpieczeństwa.
(26) Państwa członkowskie - we własnym interesie oraz w interesie pozostałych państw członkowskich - powinny również przekazywać odpowiednie dane niezbędne do prowadzenia działań przez Agencję, w tym do celów znajomości sytuacji, analizy ryzyka, oceny narażenia i zintegrowanego planowania. Powinny one także zapewnić, by dane te były rzetelne, aktualne oraz aby były pozyskiwane i wprowadzane zgodnie z prawem. Jeżeli dane te zawierają dane osobowe, należy stosować w pełni prawo Unii w zakresie ochrony danych osobowych.
(27) Sieć komunikacyjna utworzona na mocy niniejszego rozporządzenia, powinna opierać się na sieci komunikacyjnej EUROSUR opracowanej w ramach rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1052/2013 8 , a także powinna ją zastępować. Sieć komunikacyjna utworzona na mocy niniejszego rozporządzenia powinna być wykorzystywana w przypadku wszystkich zabezpieczonych wymian informacji w ramach Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej. Należy zwiększyć poziom akredytacji tej sieci komunikacyjnej do poziomu CONFIDENTIEL UE/EU CONFIDENTIAL w celu poprawy poziomu zabezpieczenia informacji wymienianych między państwami członkowskimi oraz z Agencją.
(28) EUROSUR jest niezbędny Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej w celu zapewnienia ram wymiany informacji i współpracy operacyjnej między organami krajowymi państw członkowskich, a także z Agencją. EUROSUR zapewnia organom krajowym oraz Agencji infrastrukturę i narzędzia niezbędne do poprawy ich znajomości sytuacji oraz zwiększenia zdolności reagowania na granicach zewnętrznych do celów wykrywania i zwalczania nielegalnej imigracji i przestępczości transgranicznej oraz zapobiegania im, przyczyniając się tym samym do ratowania życia migrantów i zapewniania im ochrony.
(29) Państwa członkowskie powinny utworzyć krajowe ośrodki koordynacji w celu poprawy wymiany informacji i współpracy między państwami członkowskimi oraz z Agencją w zakresie ochrony granic oraz przeprowadzania odprawy granicznej. Do właściwego funkcjonowania EUROSUR-u konieczna jest współpraca wszystkich organów krajowych odpowiedzialnych na mocy prawa krajowego za ochronę granicy zewnętrznej za pośrednictwem krajowych ośrodków koordynacji.
(30) Rola krajowego ośrodka koordynacji w koordynacji i wymianie informacji między wszystkimi organami odpowiedzialnymi za kontrolę granic zewnętrznych na poziomie krajowym pozostaje bez uszczerbku dla kompetencji ustanowionych na poziomie krajowym w odniesieniu do planowania i wdrażania kontroli granicznej.
(31) Niniejsze rozporządzenie nie powinno utrudniać państwom członkowskim powierzania również ich krajowym ośrodkom koordynacji zadań związanych z koordynowaniem wymiany informacji i współpracy w zakresie innych elementów europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami.
(32) Jakość informacji wymienianych między państwami członkowskimi a Agencją oraz terminowość wymiany takich informacji są podstawowymi warunkami właściwego funkcjonowania europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami. W oparciu o sukces EUROSUR-u należy zapewnić tę jakość poprzez standaryzację, automatyzację wymiany informacji między sieciami i systemami, zabezpieczanie informacji oraz kontrolę jakości przekazywanych danych i informacji.
(33) Agencja powinna zapewniać niezbędną pomoc w opracowywaniu i wdrażaniu EUROSUR-u, w tym współdziałania systemów - w szczególności ustanawiając, utrzymując i koordynując EUROSUR.
(34) EUROSUR powinien zapewnić wyczerpujący obraz sytuacji nie tylko na granicach zewnętrznych, ale również w strefie Schengen i w strefie przedgranicznej. Powinien on obejmować ochronę granicy lądowej, morskiej i powietrznej oraz odprawę graniczną. Zapewnienie znajomości sytuacji w strefie Schengen nie powinno prowadzić do działań operacyjnych Agencji na wewnętrznych granicach państw członkowskich.
(35) Ochrona granicy powietrznej powinna być elementem zarządzania granicami, ponieważ zarówno loty komercyjne, jak i prywatne oraz zdalnie kierowane bezzałogowe systemy powietrzne są wykorzystywane do nielegalnych działań związanych z imigracją i przestępczością transgraniczną. Ochrona granicy powietrznej ma na celu wykrywanie i monitorowanie podejrzanych lotów, które przekraczają lub zamierzają przekroczyć granice zewnętrzne oraz przeprowadzanie powiązanej analizy ryzyka w celu uruchomienia zdolności reagowania przez właściwe organy Unii i państw członkowskich. W tym celu należy promować współpracę międzyagencyjną na poziomie unijnym między Agencją, menedżerem sieci Europejskiej Sieci Zarządzania Ruchem Lotniczym (EATMN) i Agencją Unii Europejskiej ds. Bezpieczeństwa Lotniczego (EASA). W stosownych przypadkach państwa członkowskie powinny mieć możliwość otrzymywania informacji na temat podejrzanych lotów zewnętrznych i reagowania na nie. Agencja powinna monitorować i wspierać działania badawczo-rozwojowe w tej dziedzinie.
(36) Zgłoszenia dotyczące zdarzeń związanych z niedozwolonym wtórnym przemieszczaniem się w ramach EURO-SUR-u przyczynią się do monitorowania przez Agencję ruchów migracyjnych do Unii i wewnątrz Unii do celów analizy ryzyka i znajomości sytuacji. Akt wykonawczy ustanawiający szczegóły warstw informacyjnych obrazów sytuacji oraz zasady tworzenia szczególnych obrazów sytuacji powinien doprecyzowywać rodzaje zgłoszeń, pozwalając w jak najlepszy sposób osiągnąć ten cel.
(37) Połączone usługi EUROSUR-u świadczone przez Agencję powinny opierać się na wspólnym stosowaniu narzędzi nadzoru i współpracy międzyagencyjnej na poziomie unijnym, w tym na świadczeniu usług programu Copernicus w zakresie bezpieczeństwa. Połączone usługi EUROSUR-u powinny zapewnić państwom członkowskim i Agencji usługi informacyjne o wartości dodanej związane z europejskim zintegrowanym zarządzaniem granicami. Zakres połączonych usług EUROSUR-u powinien zostać rozszerzony w celu wspierania odprawy granicznej, ochrony granicy powietrznej i monitorowania ruchów migracyjnych.
(38) Używanie do transportu małych i nienadających się do żeglugi morskiej łodzi sprawiło, że liczba migrantów, którzy utonęli w pobliżu morskich południowych granic zewnętrznych, gwałtownie wzrosła. EUROSUR powinien zdecydowanie poprawić operacyjną i techniczną zdolność Agencji i państw członkowskich do namierzania takich małych łodzi oraz do zwiększenia zdolności reagowania państw członkowskich, przyczyniając się tym samym do zmniejszenia liczby ofiar śmiertelnych wśród migrantów, w tym w ramach akcji poszukiwania i ratowania.
(39) W niniejszym rozporządzeniu uznaje się, że szlakami migracyjnymi przemieszczają się także osoby potrzebujące ochrony międzynarodowej.
(40) Agencja powinna sporządzać ogólne i ukierunkowane analizy ryzyka oparte na wspólnym zintegrowanym modelu analizy ryzyka, stosowanym przez samą Agencję i państwa członkowskie. Opierając się między innymi na informacjach przekazywanych przez państwa członkowskie, Agencja powinna przekazywać odpowiednie informacje odnoszące się do wszelkich aspektów mających znaczenie dla europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami, w szczególności do kontroli granicznej, powrotów, zjawiska niedozwolonego wtórnego przemieszczania się obywateli państw trzecich w obrębie Unii pod względem tendencji, liczebności i szlaków, zapobiegania przestępczości transgranicznej, w tym ułatwiania niedozwolonego przekraczania granicy, handlu ludźmi, terroryzmu oraz zagrożeń typu hybrydowego, a także do sytuacji w odpowiednich państwach trzecich, tak aby umożliwić wprowadzenie odpowiednich środków lub sprostać wykrytym zagrożeniom i ryzykom w celu usprawnienia zintegrowanego zarządzania granicami zewnętrznymi.
(41) Mając na uwadze działania Agencji na granicach zewnętrznych, powinna ona przyczyniać się do przeciwdziałania przestępczości transgranicznej, takiej jak przemyt migrantów, handel ludźmi oraz terroryzm, a także do jej wykrywania, jeżeli zaistnieją stosowne okoliczności do podjęcia działań przez Agencję oraz gdy uzyska ona stosowne informacje dzięki prowadzonym przez siebie działaniom. Agencja powinna koordynować swoje działania z Europolem jako agencją odpowiedzialną za wspieranie i zwiększanie skuteczności działań państw członkowskich oraz ich współpracy w zakresie zapobiegania i zwalczania poważnej przestępczości dotykającej co najmniej dwóch państw członkowskich. Wymiar transgraniczny charakteryzuje się tym, że przestępstwa są bezpośrednio powiązane z niedozwolonym przekraczaniem granic zewnętrznych, w tym w ramach handlu ludźmi lub przemytu migrantów. Zgodnie z dyrektywą Rady 2002/90/WE 9 państwa członkowskie mogą zdecydować o nienakładaniu sankcji w odniesieniu do zachowania, którego celem jest zapewnienie pomocy humanitarnej migrantom.
(42) W duchu wspólnej odpowiedzialności zadaniem Agencji powinno być regularne monitorowanie zarządzania granicami zewnętrznymi, w tym poszanowania praw podstawowych w ramach zarządzania granicami oraz działań związanych z powrotami podejmowanymi przez Agencję. Agencja powinna zapewnić odpowiednie i sprawne monitorowanie nie tylko za pomocą znajomości sytuacji i analizy ryzyka, ale również dzięki obecności w państwach członkowskich ekspertów będących członkami jej własnego personelu. Z tego względu Agencja powinna mieć możliwość wysyłania do państw członkowskich urzędników łącznikowych na pewien okres, w czasie którego składają oni sprawozdania dyrektorowi wykonawczemu. Sprawozdania urzędników łącznikowych powinny stanowić część oceny narażenia.
(43) Agencja powinna przeprowadzać ocenę narażenia w oparciu o obiektywne kryteria w celu oszacowania zdolności i gotowości państw członkowskich do stawienia czoła wyzwaniom pojawiającym się na ich granicach zewnętrznych oraz do wniesienia wkładu do stałej służby oraz rezerwy wyposażenia technicznego. Ocena narażenia powinna obejmować ocenę wyposażenia, infrastruktury, personelu, budżetu i zasobów finansowych państw członkowskich oraz ich planów awaryjnych w celu przeciwdziałania ewentualnym kryzysom na granicach zewnętrznych. Państwa członkowskie powinny podejmować środki w celu zaradzenia wszelkim niedociągnięciom stwierdzonym w tej ocenie. Dyrektor wykonawczy powinien określić środki do podjęcia i zalecić je danemu państwu członkowskiemu. Dyrektor wykonawczy powinien również wyznaczyć termin, w którym środki te powinny zostać podjęte i ściśle monitorować ich terminowe wdrożenie. Jeżeli niezbędne środki nie zostaną podjęte w wyznaczonym terminie, sprawa powinna zostać przekazana zarządowi w celu podjęcia dalszych decyzji.
(44) Jeżeli Agencja nie otrzyma rzetelnych i terminowych informacji niezbędnych do przeprowadzenia oceny narażenia, powinna ona mieć możliwość wzięcia tej okoliczności pod uwagę podczas przeprowadzania tej oceny narażenia, chyba że istnieją należycie uzasadnione powody do wstrzymania przekazania danych.
(45) Ocena narażenia oraz mechanizm oceny Schengen ustanowiony rozporządzeniem Rady (UE) nr 1053/2013 10 stanowią dwa uzupełniające się mechanizmy gwarantujące unijną kontrolę jakości właściwego funkcjonowania strefy Schengen oraz zapewniające stałą gotowość zarówno na poziomie unijnym, jak i krajowym do reagowania na wszelkie wyzwania na granicach zewnętrznych. Podczas gdy mechanizm oceny Schengen jest główną metodą oceny wdrażania i przestrzegania prawa Unii w państwach członkowskich, należy zmaksymalizować synergie między oceną zagrożenia a mechanizmem oceny Schengen w celu stworzenia lepszego obrazu sytuacji w zakresie funkcjonowania strefy Schengen, uniknięcia, w miarę możliwości, powielania wysiłków po stronie państw członkowskich oraz zapewnienia lepiej skoordynowanego wykorzystania odpowiednich unijnych instrumentów finansowych wspierających zarządzanie granicami zewnętrznymi. W tym celu należy wprowadzić regularną wymianę informacji między Agencją a Komisją na temat wyników osiąganych przez obydwa te mechanizmy.
(46) Biorąc pod uwagę, że państwa członkowskie określają odcinki granic, którym Agencja przypisuje poziomy ryzyka oraz że zdolności reagowania państw członkowskich i Agencji powinny być powiązane z tymi poziomami ryzyka, należy ustanowić czwarty poziom ryzyka - krytyczny poziom ryzyka - przypisywany tymczasowo odcinkowi granicy w przypadku, gdy strefa Schengen jest zagrożona i na którym Agencja powinna interweniować.
(47) Jeżeli wysoki lub krytyczny poziom ryzyka przypisuje się odcinkowi granicy morskiej ze względu na wzrost nielegalnej imigracji, zainteresowane państwa członkowskie powinny uwzględniać ten wzrost przy planowaniu i prowadzaniu akcji poszukiwania i ratowania, ponieważ taka sytuacja może spowodować wzrost wniosków o pomoc dla osób znajdujących się w niebezpieczeństwie na morzu.
(48) Agencja powinna organizować odpowiednią pomoc techniczną i operacyjną dla państw członkowskich, aby poprawić ich zdolność do realizacji spoczywających na nich obowiązków w zakresie kontroli granic zewnętrznych oraz stawienia czoła wyzwaniom na granicach zewnętrznych spowodowanym wzrostem liczby napływających migrantów o nieuregulowanym statusie lub przestępczością transgraniczną. Taka pomoc nie powinna naruszać kompetencji odpowiednich organów krajowych do wszczynania postępowań przygotowawczych w sprawach karnych. W tym zakresie Agencja powinna - z własnej inicjatywy i za zgodą zainteresowanego państwa członkowskiego albo na wniosek państwa członkowskiego - organizować i koordynować wspólne operacje dotyczące jednego lub większej liczby państw członkowskich, rozmieszczać zespoły zarządzania granicami, zespoły wspierające zarządzanie migracjami i zespoły powrotowe (zwane dalej łącznie "zespołami") ze stałej służby, a także niezbędne wyposażenie techniczne.
(49) W przypadkach wystąpienia szczególnych i wyjątkowo trudnych wyzwań na granicach zewnętrznych Agencja powinna - z własnej inicjatywy i za zgodą zainteresowanego państwa członkowskiego albo na wniosek państwa członkowskiego - organizować i koordynować szybkie interwencje na granicy oraz rozmieszczać zarówno zespoły ze stałej służby, jak i wyposażenie techniczne, w tym z rezerwy wyposażenia na potrzeby szybkiego reagowania. Rezerwa wyposażenia na potrzeby szybkiego reagowania powinna zawierać ograniczoną ilość wyposażenia niezbędną do ewentualnych szybkich interwencji na granicy. Szybkie interwencje na granicy powinny na określony czas zapewniać wzmocnienie w sytuacjach, gdy konieczna jest natychmiastowa reakcja, a taka właśnie interwencja stanowi skuteczną reakcję. W celu zapewnienia skuteczności takiej interwencji państwa członkowskie powinny udostępnić personel oddelegowywany przez nie do Agencji, zapewniany Agencji na potrzeby krótkoterminowego rozmieszczenia i rozmieszczany na potrzeby rezerwy szybkiego reagowania w celu utworzenia odpowiednich zespołów oraz dostarczyć niezbędne wyposażenie techniczne. Jeżeli personel do obsługi rozmieszczany wraz z wyposażeniem technicznym państwa członkowskiego pochodzi z tego państwa członkowskiego, powinien być on zaliczany na poczet wkładu tego państwa członkowskiego do stałej służby. Agencja oraz dane państwo członkowskie powinny uzgodnić plan operacyjny.
(50) W przypadkach, w których jedno z państw członkowskich stoi w obliczu szczególnych i wyjątkowo trudnych wyzwań związanych z migracją na konkretnych odcinkach swoich granic zewnętrznych, a wyzwania te charakteryzują się dużym napływem mieszanych ruchów migracyjnych, państwa członkowskie powinny móc liczyć na zwiększone wzmocnienie techniczne i operacyjne. Wzmocnienie to powinno być zapewniane na obszarach hotspotów przez zespoły wspierające zarządzanie migracjami. Zespoły te powinny się składać z członków personelu operacyjnego rozmieszczanego ze stałej służby oraz ekspertów z Europejskiego Urzędu Wsparcia w dziedzinie Azylu (EASO), Europolu i, w odpowiednim przypadku, Agencji Praw Podstawowych Unii Europejskiej, innych organów i jednostek organizacyjnych Unii oraz z państw członkowskich. Komisja powinna zapewnić niezbędną koordynację oceny potrzeb zgłoszonych przez państwa członkowskie. Agencja powinna pomagać Komisji w koordynacji między różnymi agencjami na miejscu. Komisja, we współpracy z przyjmującym państwem członkowskim i odpowiednimi agencjami Unii, powinna określić warunki współpracy na obszarach hotspotów. Komisja powinna zapewnić współpracę odpowiednich agencji w ramach ich odpowiednich mandatów i odpowiadać za koordynację działań zespołów wspierających zarządzanie migracją.
(51) Państwa członkowskie powinny zapewnić, aby wszelkie organy, do których mogą potencjalnie wpływać wnioski o udzielenie ochrony międzynarodowej, takie jak policja, straż graniczna, urzędy imigracyjne i personel ośrodków detencyjnych, uzyskiwały stosowne informacje. Państwa członkowskie powinny zapewnić także przeszkolenie personelu takich organów na niezbędnym poziomie, odpowiednim do wykonywanych zadań i pełnionych funkcji, a także przekazanie temu personelowi instrukcji dotyczących informowania wnioskodawców o miejscu i sposobie składania wniosków o udzielenie ochrony międzynarodowej oraz instrukcji, jak kierować osoby znajdujące się w szczególnie trudnej sytuacji do odpowiednich mechanizmów ukierunkowanej pomocy.
(52) W konkluzjach z dnia 28 czerwca 2018 r. Rada Europejska ponownie potwierdziła znaczenie polegania na kompleksowym podejściu do migracji i uznała, że migracja jest wyzwaniem nie tylko dla pojedynczych państw członkowskich, ale i dla całej Europy. W tym zakresie Rada Europejska podkreśliła znaczenie zapewniania przez Unię pełnego wsparcia, aby zapewnić prawidłowe zarządzanie ruchami migracyjnymi.
(53) Agencja oraz EASO powinny ściśle współpracować, by skutecznie podejmować wyzwania związane z migracją, które charakteryzują się dużym napływem mieszanych ruchów migracyjnych, zwłaszcza na granicach zewnętrznych. W szczególności Agencja i EASO powinny koordynować swoje działania i wspierać państwa członkowskie, aby ułatwiać procedury dotyczące ochrony międzynarodowej oraz procedurę powrotu w przypadku obywateli państw trzecich, których wnioski o udzielenie ochrony międzynarodowej zostały odrzucone. Agencja oraz EASO powinny również współpracować w ramach innych wspólnych działań operacyjnych, takich jak wspólna analiza ryzyka, zbieranie danych statystycznych, szkolenie i wspieranie państw członkowskich w zakresie planowania awaryjnego.
(54) Organy krajowe pełniące funkcje straży przybrzeżnej są odpowiedzialne za szerokie spektrum zadań, które mogą obejmować bezpieczeństwo na morzu, ochronę na morzu, działania poszukiwawcze i ratownicze na morzu, kontrolę granic morskich, kontrolę rybołówstwa morskiego, kontrolę celną na morzu, ogólne ściganie przestępstw na morzu i ochronę środowiska morskiego. Z tego względu Agencja, Europejska Agencja Kontroli Rybołówstwa (EFCA) oraz Europejska Agencja Bezpieczeństwa Morskiego (EMSA) powinny zacieśnić wzajemną współpracę, a także współpracę z organami krajowymi pełniącymi funkcje straży przybrzeżnej w celu poprawienia znajomości sytuacji na morzu oraz wspierania spójnych i oszczędnych działań. Synergia między poszczególnymi podmiotami działającymi na morzu powinna być zgodna z europejskim zintegrowanym zarządzaniem granicami i strategiami bezpieczeństwa morskiego.
(55) Na obszarach hotspotów państwa członkowskie powinny współpracować z odpowiednimi agencjami Unii, które powinny działać w ramach przyznanych im mandatów i uprawnień, pod kierownictwem Komisji. Komisja we współpracy z odpowiednimi agencjami Unii powinna zapewnić, by działania na obszarach hotspotów były zgodne z właściwym prawem Unii i prawami podstawowymi.
(56) W przypadku gdy jest to uzasadnione wynikami oceny narażenia lub analizy ryzyka lub gdy co najmniej jednemu odcinkowi granicy tymczasowo przypisano krytyczny poziom ryzyka, dyrektor wykonawczy Agencji powinien zalecić danemu państwu członkowskiemu zainicjowanie i przeprowadzenie wspólnych operacji lub szybkich interwencji na granicy.
(58) Jeżeli kontrola granic zewnętrznych staje się nieskuteczna do tego stopnia, że stwarza to ryzyko zagrożenia funkcjonowaniu strefy Schengen, ponieważ państwo członkowskie nie podejmuje niezbędnych środków zgodnie z oceną narażenia lub ponieważ państwo członkowskie stojące w obliczu szczególnych i wyjątkowo trudnych wyzwań na granicach zewnętrznych nie zwróciło się o wystarczające wsparcie ze strony Agencji lub nie wdraża tego wsparcia, jednolita, szybka i skuteczna reakcja powinna zostać podjęta na poziomie Unii. W celu ograniczenia ryzyka wystąpienia takich sytuacji i dla zapewnienia lepszej koordynacji na poziomie Unii Komisja powinna przedłożyć Radzie wniosek dotyczący decyzji określającej środki do wdrożenia przez Agencję i zobowiązującej dane państwo członkowskie do współpracy z Agencją przy wdrażaniu tych środków. Uprawnienia wykonawcze do przyjęcia takiej decyzji należy powierzyć Radzie z uwagi na potencjalnie wrażliwy z politycznego punktu widzenia charakter środków, które wymagają decyzji, a które mogą wpływać na krajowe uprawnienia wykonawcze i uprawnienia w zakresie egzekwowania prawa. Agencja powinna następnie określić działania do podjęcia w celu praktycznej realizacji środków określonych w decyzji Rady. Agencja powinna przygotować plan operacyjny wraz z danym państwem członkowskim. Dane państwo członkowskie powinno ułatwiać wykonanie decyzji Rady i wdrożenie planu operacyjnego poprzez wykonanie, między innymi, swoich obowiązków, o których mowa w niniejszym rozporządzeniu. Jeżeli państwo członkowskie nie wykona w ciągu 30 dni tej decyzji Rady i nie podejmie z Agencją współpracy dotyczącej wdrożenia środków zawartych w tej decyzji, Komisja powinna mieć możliwość zainicjowania przewidzianej w art. 29 rozporządzenia (UE) 2016/399 procedury szczególnej w celu zareagowania na wyjątkowe okoliczności zagrażające ogólnemu funkcjonowaniu obszaru bez wewnętrznej kontroli granicznej.
(58) Stała służba powinna składać się z czterech kategorii personelu operacyjnego, a mianowicie: personel statutowy, personel oddelegowany do Agencji przez państwa członkowskie na długi okres, personel zapewniany przez państwa członkowskie na potrzeby krótkoterminowych rozmieszczeń oraz personel wchodzący w skład rezerwy szybkiego reagowania do celów szybkich interwencji na granicy. W skład personelu operacyjnego wchodzą funkcjonariusze straży granicznej, eskorty powrotu, specjaliści ds. powrotów i inny właściwy personel. Stała służba powinna być rozmieszczana w ramach zespołów. Rzeczywista liczba personelu operacyjnego rozmieszczonego ze stałej służby powinna być uzależniona od potrzeb operacyjnych.
(59) Personel operacyjny rozmieszczany jako członkowie zespołów powinien posiadać wszystkie niezbędne uprawnienia do przeprowadzania kontroli granicznych oraz wykonywania zadań związanych z powrotami, w tym zadań wymagających uprawnień wykonawczych, zgodnie z właściwym prawem krajowym lub niniejszym rozporządzeniem. Jeżeli personel statutowy wykonuje uprawnienia wykonawcze, Agencja powinna być odpowiedzialna za wszelkie wyrządzone szkody.
(60) Państwa członkowskie powinny wnieść wkłady do stałej służby zgodnie z załącznikiem II w przypadku długoterminowego oddelegowania oraz zgodnie z załącznikiem III w przypadku krótkoterminowych rozmieszczeń. Indywidualne wkłady państw członkowskich powinny być ustalane na podstawie klucza podziału uzgodnionego w 2016 r. w rozporządzeniu (UE) 2016/1624 na potrzeby rezerwy szybkiego reagowania oraz określonego w załączniku I do tego rozporządzenia. Ten klucz podziału powinien zostać proporcjonalnie dostosowany do wielkości stałej służby. Wkłady te powinny również zostać ustalone w sposób proporcjonalny dla państw stowarzyszonych w ramach Schengen.
(61) Przy doborze liczby i profili członków personelu, które należy wskazać w decyzji zarządu, dyrektor wykonawczy powinien stosować zasady równego traktowania i proporcjonalności, w szczególności w odniesieniu do krajowych zdolności państw członkowskich.
(62) Dokładny czas krótkoterminowych rozmieszczeń ze stałej służby oraz udostępniania wyposażenia technicznego współfinansowanego w ramach działań szczegółowych Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego lub wszelkich innych przeznaczonych na ten cel środków unijnych powinien zostać uzgodniony przez każde państwo członkowskie i Agencję w drodze corocznych dwustronnych negocjacji, z uwzględnieniem zdolności i proporcjonalności. Zwracając się o wkłady krajowe do stałej służby, dyrektor wykonawczy powinien zasadniczo stosować zasady proporcjonalności i równego traktowania państw członkowskich, aby zapobiegać sytuacjom, które w znaczny sposób wpływałyby na możliwość realizacji zadań krajowych w jednym państwie członkowskim, poprzez wnioskowanie o rozmieszczenie rocznych wkładów tego państwa członkowskiego w ciągu jednego konkretnego okresu obejmującego cztery miesiące. Warunki te powinny przewidywać możliwość wywiązania się przez państwa członkowskie z ich obowiązków dotyczących okresów rozmieszczenia w okresach nienastępujących bezpośrednio po sobie. W odniesieniu do krótkoterminowych rozmieszczeń ze stałej służby państwa członkowskie powinny mieć również możliwość wykonania swoich obowiązków dotyczących krótkotrwałego rozmieszczenia w sposób kumulacyjny poprzez rozmieszczenie większej liczby personelu na krótsze okresy lub przez rozmieszczenie poszczególnych członków personelu na okres dłuższy niż 4 miesiące zgodnie z planem uzgodnionym w ramach corocznych dwustronnych negocjacji.
(63) Bez uszczerbku dla terminowego zakończenia planu operacyjnego dotyczącego operacji na morzu, Agencja powinna jak najwcześniej przekazać uczestniczącym państwom członkowskim szczegółowe informacje dotyczące właściwej jurysdykcji i prawa właściwego, w szczególności w odniesieniu do prerogatyw dowódców statków i statków powietrznych, warunków użycia siły oraz nakładania restrykcji lub środków polegających na pozbawieniu wolności.
(64) Długotrwały rozwój zasobów kadrowych w celu zapewnienia wkładów państw członkowskich do stałej służby powinien być wspierany za pośrednictwem systemu wsparcia finansowego. W tym celu należy upoważnić Agencję do korzystania z możliwości przyznawania dotacji państwom członkowskim bez konieczności wystosowywania zaproszeń do składania wniosków w ramach finansowania niepowiązanego z kosztami, z zastrzeżeniem spełnienia warunków określonych w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2018/1046 11 . Wsparcie finansowe powinno umożliwiać państwom członkowskim zatrudnianie i szkolenie dodatkowego personelu w celu zapewnienia mu niezbędnej elastyczności koniecznej do zapewnienia obowiązkowych wkładów do stałej służby. W systemie wsparcia finansowego należy uwzględnić czas konieczny do przeprowadzenia rekrutacji i szkolenia, dlatego też system ten powinien opierać się na zasadzie n+2. Dedykowany system finansowania powinien pomóc osiągnąć właściwą równowagę między ryzykiem wystąpienia nieprawidłowości i nadużyć finansowych a kosztami kontroli. W niniejszym rozporządzeniu określono kluczowe warunki przyznania wsparcia finansowego, tj. konieczność przeprowadzenia rekrutacji i szkolenia odpowiedniej liczby funkcjonariuszy straży granicznej lub innych specjalistów, która to liczba odpowiada liczbie funkcjonariuszy delegowanych na długi okres do Agencji lub konieczność skutecznego rozmieszczenia funkcjonariuszy w trakcie działań operacyjnych Agencji na okres co najmniej 4 kolejnych lub niekolejnych miesięcy lub, na zasadzie proporcjonalności rozmieszczania, na okres krótszy niż 4 kolejne lub niekolejne miesiące. Biorąc pod uwagę brak odpowiednich i porównywalnych danych na temat rzeczywistych kosztów w poszczególnych państwach członkowskich, opracowanie planu finansowego w oparciu o koszty byłoby zadaniem nadmiernie złożonym i nie odpowiadałoby potrzebie prostego, szybkiego, wydajnego i skutecznego planu finansowego. W celu ustalenia wysokości kwoty takiego finansowania dla różnych państw członkowskich należy wykorzystać jako kwotę referencyjną roczne wynagrodzenie pracownika kontraktowego instytucji Unii z grupy funkcyjnej III, grupa zaszeregowania 8, stopień 1, dostosowane przy pomocy współczynnika korekty dla każdego państwa członkowskiego zgodnie z zasadą należytego zarządzania finansami oraz w duchu równego traktowania. Podczas wdrażania tego wsparcia finansowego Agencja oraz państwa członkowskie powinny zapewniać zgodność z zasadami współfinansowania i zakazu podwójnego finansowania.
(65) W celu złagodzenia ewentualnego wpływu na krajowe służby w związku z zatrudnianiem personelu statutowego do stałej służby należy zapewnić wsparcie odpowiednim służbom państw członkowskich, aby pokryć koszty inwestycji szkoleniowych dla nowych członków personelu zastępujących odchodzących członków personelu.
(66) W związku z rozmieszczaniem stałej służby na terytorium państw trzecich Agencja powinna rozwinąć zdolności w ramach własnych struktur dowodzenia i kontroli oraz procedury zapewniające odpowiedzialność cywilną i karną członków zespołów.
(67) Aby umożliwić skuteczne rozmieszczenia ze stałej służby począwszy od dnia 1 stycznia 2021 r., należy jak najszybciej przyjąć i wykonać określone decyzje oraz podjąć i wprowadzić środki wykonawcze. W związku z tym Agencja, wraz z państwami członkowskimi i Komisją, powinna zaangażować się w opracowanie takich środków wykonawczych i decyzji w celu przyjęcia ich przez zarząd. Taki proces przygotowawczy powinien obejmować odpowiednią procedurę zatrudniania przez Agencję i państwa członkowskie, o której mowa w niniejszym rozporządzeniu.
(68) Jednakże aby zapewnić ciągłość wsparcia na rzecz działań operacyjnych organizowanych przez Agencję, wszystkie rozmieszczenia, w tym w ramach rezerwy szybkiego reagowania, które mają mieć miejsce do dnia 31 grudnia 2020 r., należy zaplanować i zrealizować zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2016/1624 oraz zgodnie z corocznymi dwustronnymi negocjacjami przeprowadzonymi w 2019 r. W tym celu odpowiednie przepisy tego rozporządzenia należy uchylić ze skutkiem dopiero od dnia 1 stycznia 2021 r.
(69) Personel Agencji powinien składać się z personelu wykonującego zadania powierzone Agencji w siedzibie Agencji albo w ramach stałej służby. Członkowie personelu statutowego stałej służby powinni być rozmieszczani przede wszystkim w charakterze członków zespołów. Powinno być możliwe zatrudnienie jedynie ograniczonej i jednoznacznie określonej liczby personelu statutowego w celu wykonywania zadań pomocniczych, w szczególności w siedzibie, na potrzeby tworzenia stałej służby.
(70) Aby rozwiązać problem utrzymujących się braków w dobrowolnym łączeniu zasobów wyposażenia technicznego z państw członkowskich, szczególnie w przypadku aktywów wielkoskalowych, Agencja powinna dysponować własnym niezbędnym wyposażeniem rozmieszczanym w ramach wspólnych operacji, szybkich interwencji na granicy lub dowolnych innych działań operacyjnych. Państwa członkowskie powinny zatwierdzić te aktywa jako pozostające w służbie rządowej. Chociaż od 2011 r. Agencja ma prawną możliwość nabywania lub brania w najem lub dzierżawę własnego wyposażenia technicznego, to jednak możliwość tę znacznie ogranicza brak zasobów budżetowych.
(71) W związku z tym, aby sprostać poziomowi ambicji leżącemu u podstaw utworzenia stałej służby, Komisja przeznaczyła znaczną pulę środków finansowych w wieloletnich ramach finansowych na lata 2021-2027 w celu umożliwienia Agencji nabywania, utrzymania i eksploatacji niezbędnych zasobów powietrznych, morskich i lądowych stosownie do jej potrzeb operacyjnych. O ile nabywanie niezbędnych zasobów może stanowić długotrwały proces, szczególnie w przypadku zasobów wielkoskalowych, docelowo wyposażenie własne Agencji powinno stanowić podstawę rozmieszczania operacyjnego, a wkłady państw członkowskich powinny być dodatkowe, wymagane w wyjątkowych okolicznościach. Wyposażenie Agencji powinno być w znacznej mierze obsługiwane przez personel techniczny Agencji wchodzący w skład stałej służby. Aby zapewnić skuteczne wykorzystanie proponowanych zasobów finansowych, nabywanie niezbędnego wyposażenia powinno opierać się na wieloletniej strategii, ustalonej przez zarząd na jak najwcześniejszym etapie. Należy zapewnić ciągłość działalności Agencji za pośrednictwem przyszłych wieloletnich ram finansowych oraz utrzymać kompleksowe europejskie zintegrowane zarządzanie granicami.
(72) Wdrażając niniejsze rozporządzenie, Agencja oraz państwa członkowskie powinny jak najlepiej wykorzystywać - zarówno na poziomie unijnym, jak i krajowym - istniejące zdolności w zakresie zasobów kadrowych i wyposażenia technicznego.
(73) Długoterminowy rozwój nowych zdolności w ramach Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej powinien być skoordynowany między państwami członkowskimi i Agencją zgodnie z wieloletnim cyklem polityki strategicznej w zakresie europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami, z uwzględnieniem długiego czasu trwania niektórych procesów. Obejmują one zatrudnianie i szkolenie nowych funkcjonariuszy straży granicznej, którzy w ramach swojej ścieżki rozwoju zawodowego mogliby służyć zarówno w państwach członkowskich, jak i w ramach stałej służbie, nabywanie, konserwacja i usuwanie wyposażania, w przypadku których to działań należy poszukiwać możliwości interoperacyjności i korzyści skali, a także rozwój nowego wyposażenia i związanych z nim technologii, w tym za pomocą badań naukowych.
(74) Plan działania w zakresie zdolności powinien być zbieżny z planami państw członkowskich dotyczącymi rozwoju zdolności oraz wieloletnimi planami dotyczącymi zasobów Agencji w celu optymalizacji inwestycji długoterminowych, by w jak najlepszy sposób chronić granice zewnętrzne.
(75) Biorąc pod uwagę rozszerzony mandat Agencji, utworzenie stałej służby oraz jej wzmocnioną obecność w terenie na granicach zewnętrznych, a także jej zwiększone zaangażowanie w dziedzinie powrotów, Agencja powinna mieć możliwość utworzenia biur antenowych w pobliżu miejsc, w których prowadzi znaczące działania operacyjne, na czas trwania tych działań, aby pełniły rolę pośredników między Agencją a przyjmującym państwem członkowskim, aby wykonywały zadania związane z koordynacją, logistyką i wsparciem oraz aby ułatwiały współpracę między Agencją a przyjmującym państwem członkowskim.
(76) Z uwagi na fakt, iż współpraca międzyagencyjna jest częścią europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami, Agencja powinna ściśle współpracować z wszystkimi odpowiednimi organami i jednostkami organizacyjnymi Unii, w szczególności z Europolem i EASO. Taka współpraca powinna odbywać się na poziomie siedziby głównej, na obszarach operacyjnych oraz, w stosownych przypadkach, na poziomie biur antenowych.
(77) Agencja i państwa członkowskie, w szczególności ich akademie szkoleniowe, powinny ściśle ze sobą współpracować w odniesieniu do szkolenia stałej służby, przy jednoczesnym zapewnieniu harmonizacji programów szkoleniowych i wspierania wspólnych wartości zapisanych w traktatach. Po uzyskaniu zgody zarządu Agencja powinna mieć możliwość utworzenia ośrodka szkoleniowego w celu ułatwienia włączenia w jeszcze większym stopniu wspólnej kultury europejskiej do prowadzonych szkoleń.
(78) Agencja powinna dalej rozwijać wspólne podstawowe programy szkoleń i odpowiednie narzędzia szkoleniowe na potrzeby zarządzania granicami i powrotów, obejmujące także specjalne szkolenia w zakresie ochrony osób wymagających szczególnego traktowania, w tym dzieci. Powinna ona również oferować dodatkowe szkolenia i seminaria związane z zadaniami zintegrowanego zarządzania granicami, w tym przeznaczone dla funkcjonariuszy właściwych organów krajowych. Agencja powinna zapewniać członkom stałej służby specjalistyczne szkolenia odpowiednie do rodzaju wykonywanych przez nich zadań i przyznanych im uprawnień. Obejmuje to szkolenia w zakresie odpowiednich przepisów prawa Unii i prawa międzynarodowego oraz praw podstawowych. Agencja powinna być upoważniona do organizacji we współpracy z państwami członkowskimi i państwami trzecimi działań szkoleniowych na ich terytoriach.
(79) Powrót obywateli państw trzecich, którzy nie spełniają lub przestali spełniać warunki wjazdu, pobytu lub zamieszkania na terytorium państw członkowskich, zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/115/WE 12 , stanowi zasadniczy element kompleksowych działań na rzecz zwalczania nielegalnej imigracji oraz ważną kwestię leżącą w istotnym interesie publicznym.
(80) Agencja powinna zwiększyć pomoc udzielaną państwom członkowskim w zakresie powrotu obywateli państw trzecich, bez uszczerbku dla unijnej polityki w zakresie powrotów i zgodnie z dyrektywą 2008/115/WE. W szczególności Agencja powinna koordynować i organizować operacje powrotowe z jednego lub większej liczby państw członkowskich oraz organizować i przeprowadzać interwencje powrotowe, aby usprawnić systemy powrotów w państwach członkowskich wymagających zwiększonej pomocy technicznej i operacyjnej w wykonywaniu ich zobowiązań do powrotu obywateli państw trzecich zgodnie z tą dyrektywą.
(81) Agencja powinna - przy pełnym poszanowaniu praw podstawowych oraz bez uszczerbku dla odpowiedzialności państw członkowskich za wydawanie decyzji nakazujących powrót - udzielać państwom członkowskim pomocy technicznej i operacyjnej w procesie powrotu, w tym w identyfikacji obywateli państw trzecich oraz innych działaniach państw członkowskich poprzedzających powrót i związanych z powrotami. Agencja powinna ponadto wspierać państwa członkowskie w uzyskiwaniu dokumentów podróży do celów powrotu we współpracy z władzami odpowiednich państw trzecich.
(82) Za zgodą zainteresowanego państwa członkowskiego Agencja powinna zezwolić Europejskiemu Komitetowi do spraw zapobiegania torturom oraz nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu albo karaniu Rady Europy na inspekcje miejsc, w których prowadzi operacje powrotowe, w ramach mechanizmu monitorowania ustanowionego przez członków Rady Europy na mocy Europejskiej konwencji o zapobieganiu torturom oraz nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu albo karaniu.
(83) Wsparcie udzielane państwom członkowskim w realizowaniu procedur powrotowych powinno obejmować przekazywanie informacji praktycznych o państwach trzecich będących państwami powrotów, istotnych z punktu widzenia wdrażania niniejszego rozporządzenia, takich jak dane kontaktowe i inne informacje logistyczne niezbędne do sprawnego i godnego przebiegu operacji powrotowych. Wsparcie powinno obejmować również obsługę i utrzymanie platformy wymiany danych i informacji niezbędnych Agencji do udzielania pomocy technicznej i operacyjnej zgodnie z niniejszym rozporządzeniem. Platforma ta powinna posiadać infrastrukturę komunikacyjną umożliwiającą automatyczne przekazywanie danych statystycznych przez systemy zarządzania powrotami państw członkowskich.
(84) Ewentualne istnienie umowy między państwem członkowskim a państwem trzecim nie zwalnia Agencji ani państw członkowskich z ich obowiązków ani odpowiedzialności wynikających z prawa Unii lub prawa międzynarodowego, w szczególności przestrzegania zasady non-refoulement, zakazu tortur i nieludzkiego lub poniżającego traktowania.
(85) Państwa członkowskie powinny mieć możliwość współpracy na poziomie operacyjnym z innymi państwami członkowskimi lub państwami trzecimi na granicach zewnętrznych, w tym w odniesieniu do operacji wojskowych w celu ścigania przestępstw, w zakresie, w jakim współpraca ta jest zgodna z działaniami Agencji.
(86) Agencja powinna poprawić wymianę informacji oraz współpracę z innymi organami i jednostkami organizacyjnymi Unii, takimi jak Europol, EASO, EMSA, Centrum Satelitarne Unii Europejskiej, EASA i menedżer sieci EATMN, aby w jak najlepszy sposób wykorzystać informacje, zdolności oraz systemy, które są już dostępne na poziomie europejskim, takie jak program Copernicus - unijny program obserwacji i monitorowania Ziemi.
(87) Ważnym elementem europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami jest współpraca z państwami trzecimi. Powinna ona służyć propagowaniu europejskich standardów w obszarze zarządzania granicami i powrotów, wymianie informacji i analizie ryzyka, a także ułatwianiu wdrażania metod usprawniających powroty oraz wspierania państw trzecich w dziedzinie zarządzania granicami i migracji, w tym poprzez rozmieszczanie stałej służby, jeżeli takie wsparcie jest wymagane, by chronić granice zewnętrzne, oraz w skutecznym zarządzaniu unijną polityką migracyjną.
(88) W przypadku gdy Komisja zaleca, aby Rada upoważniła ją do negocjowania umowy o statusie z państwem trzecim, Komisja powinna ocenić sytuację w zakresie praw podstawowych odnoszącą się do obszarów objętych umową o statusie w tym państwie trzecim i powinna poinformować o tym Parlament Europejski.
(89) Współpraca z państwami trzecimi powinna się odbywać w ramach zewnętrznych działań Unii oraz zgodnie z zasadami i celami określonymi w art. 21 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE). Komisja powinna zapewniać spójność między europejskim zintegrowanym zarządzaniem granicami a innymi politykami unijnymi w dziedzinie działań zewnętrznych Unii, a w szczególności wspólną polityką bezpieczeństwa i obrony. Komisję powinien wspierać Wysoki Przedstawiciel Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa. Taka współpraca powinna mieć miejsce w szczególności w przypadku działań Agencji prowadzonych na terytorium państw trzecich lub działań, w które zaangażowani są funkcjonariusze państw trzecich w takich obszarach, jak analiza ryzyka, planowanie i prowadzenie operacji, szkolenia, wymiana informacji i współpraca.
(90) W celu zapewnienia, by informacje zawarte w EUROSUR-ze były możliwie jak najbardziej kompletne i aktualne, w szczególności w odniesieniu do sytuacji w państwach trzecich, Agencja powinna współpracować z organami państw trzecich w ramach dwustronnych i wielostronnych umów między państwami członkowskimi i państwami trzecimi, w tym w ramach sieci regionalnych, albo za pomocą porozumień roboczych zawartych między Agencją a odpowiednimi organami państw trzecich. W tym celu Europejska Służba Działań Zewnętrznych oraz delegatury i biura Unii powinny dostarczać wszelkich informacji, które mogą mieć znaczenie dla EUROSUR-u.
(91) Niniejsze rozporządzenie zawiera przepisy dotyczące współpracy z państwami trzecimi, ponieważ dobrze zorganizowana i stała wymiana informacji oraz współpraca z takimi państwami, w tym między innymi z sąsiadującymi państwami trzecimi, stanowią kluczowe czynniki umożliwiające osiągnięcie celów europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami. Konieczne jest, by wszelka wymiana informacji i wszelka współpraca między państwami członkowskimi i państwami trzecimi odbywała się w pełnej zgodności z prawami podstawowymi.
(92) Pomoc dla państw trzecich powinna uzupełniać wsparcie Agencji dla państw członkowskich w stosowaniu środków unijnych dotyczących wdrażania europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami.
(93) Umowy dwustronne i wielostronne zawarte przez państwa członkowskie z państwami trzecimi w obszarach objętych europejskim zintegrowanym zarządzaniem granicami mogą zawierać informacje szczególnie chronione dotyczące bezpieczeństwa. Jeżeli informacje te są przekazywane Komisji powinny one być przetwarzane przez nią zgodnie z obowiązującymi przepisami bezpieczeństwa.
(94) Aby uzyskać kompleksowy obraz sytuacji oraz przeprowadzić kompleksową analizę ryzyka obejmującą strefę przedgraniczną, Agencja oraz krajowe ośrodki koordynacji powinny zbierać informacje i współpracować z urzędnikami łącznikowymi ds. imigracji wysłanymi do państw trzecich przez państwa członkowskie, Komisję, Agencję lub inne organy i jednostki organizacyjne Unii.
(95) System FADO (fałszywe i autentyczne dokumenty on-line) ustanowiono na mocy wspólnego działania Rady 98/700/WSiSW 13 w Sekretariacie Generalnym Rady, zapewniając organom państw członkowskich dostęp do informacji dotyczących każdej wykrytej nowej metody fałszowania oraz informacji dotyczących autentycznych dokumentów znajdujących się w obrocie.
(96) W konkluzjach z dnia 27 marca 2017 r. Rada stwierdziła, że zarządzanie systemem FADO jest przestarzałe oraz że konieczna jest zmiana podstawy prawnej tego systemu, aby nadal spełniał on wymogi polityk wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych. Rada zauważyła również, że można w tym zakresie wykorzystać synergie, korzystając z wiedzy eksperckiej Agencji w zakresie przestępstw przeciwko wiarygodności dokumentów oraz z prac, które Agencja prowadzi już w tej dziedzinie. Zamierzane jest zatem przejęcie przez Agencję od Sekretariatu Generalnego Rady Unii Europejskiej kwestii administracyjnych, jak również kwestii operacyjnego i technicznego zarządzania systemem FADO po przyjęciu przez Parlament Europejski i Radę odpowiedniego aktu prawnego w sprawie systemu FADO, zastępującego wspólne działanie 98/700/WSiSW.
(97) Przed przyjęciem odpowiedniego aktu prawnego dotyczącego systemu FADO wskazane jest zapewnienie, aby system FADO był w pełni operacyjny do czasu skutecznego przeprowadzenia transferu i przeniesienia istniejących danych do nowego systemu. Własność istniejących danych zostanie wtedy przeniesiona na Agencję.
(98) Wszelkie przetwarzanie danych osobowych przez Agencję w ramach niniejszego rozporządzenia powinno odbywać się zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1725 14 .
(99) Wszelkie przetwarzanie danych osobowych przez państwa członkowskie w ramach niniejszego rozporządzenia powinno odbywać się zgodnie z, odpowiednio, rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 15 lub z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/680 16 .
(100) W kontekście powrotu obywatele państw trzecich często nie posiadają żadnych dokumentów identyfikacyjnych i nie współpracują przy ustalaniu swojej tożsamości, zatajając informacje lub podając nieprawidłowe dane osobowe. Biorąc pod uwagę szczególną polityczną potrzebę zapewnienia wydajności procedur powrotu, konieczne jest, aby Agencja mogła ograniczyć niektóre prawa osób, których dane dotyczą, w celu zapobiegania sytuacjom, w których nadużywanie takich praw utrudnia prawidłowe wdrażanie procedur powrotu i skuteczne wykonanie decyzji nakazujących powrót przez państwa członkowskie lub uniemożliwia Agencji skuteczne wykonywanie jej zadań. W szczególności korzystanie z prawa do ograniczenia przetwarzania mogłoby znacząco opóźnić i utrudnić przeprowadzanie operacji powrotowych. W niektórych przypadkach prawo dostępu obywateli państw trzecich mogłoby ponadto zagrozić operacji powrotowej, zwiększając ryzyko ucieczki, jeżeli obywatel państwa trzeciego dowiedziałby się, że Agencja przetwarza jego dane w kontekście planowanej operacji powrotowej. Prawo do sprostowania mogłoby zwiększać ryzyko, że dany obywatel państwa trzeciego będzie wprowadzał organy w błąd, podając nieprawidłowe dane. Aby umożliwić Agencji ograniczenie niektórych praw osób, których dane dotyczą, Agencja powinna mieć możliwość przyjęcia wewnętrznych przepisów dotyczących takich ograniczeń.
(101) W celu właściwej realizacji zadań Agencji w zakresie powrotów, w tym poprzez wspieranie państw członkowskich w prawidłowym wdrażaniu procedur powrotu i skutecznym wykonywaniu decyzji nakazujących powrót, a także w celu ułatwienia operacji powrotowych, Agencja może być zmuszona do przekazywania danych osobowych osób powracających państwom trzecim. Państwa trzecie będące państwami powrotu często nie podlegają decyzjom stwierdzającym odpowiedni stopień ochrony, przyjętym przez Komisję na podstawie art. 45 rozporządzenia (UE) 2016/679 lub na podstawie art. 36 dyrektywy (UE) 2016/680 i często nie zawarły one lub nie zamierzają zawrzeć umowy o readmisji z Unią ani nie przewidują w inny sposób odpowiednich zabezpieczeń w rozumieniu art. 48 rozporządzenia (UE) 2018/1725 lub w rozumieniu przepisów krajowych transponujących art. 37 dyrektywy (UE) 2016/680. Pomimo szeroko zakrojonych wysiłków Unii w dziedzinie współpracy z głównymi państwami pochodzenia nielegalnie przebywających obywateli państw trzecich podlegających zobowiązaniu do powrotu zapewnienie systematycznego wykonywania przez te państwa trzecie obowiązku readmisji własnych obywateli ustanowionego na mocy prawa międzynarodowego nie zawsze jest jednak możliwe. Umowy o readmisji zawarte lub negocjowane przez Unię lub państwa członkowskie, przewidujące odpowiednie zabezpieczenia danych osobowych, obejmują ograniczoną liczbę takich państw trzecich. W sytuacji gdy takie umowy jeszcze nie istnieją, Agencja powinna przekazywać dane osobowe w celu ułatwienia unijnych operacji powrotowych, jeżeli spełnione są warunki określone w art. 50 ust. 1 lit. d) rozporządzenia (UE) 2018/1725.
(102) Wszelkie przekazywanie danych osobowych przez państwa członkowskie do państw trzecich powinno odbywać się zgodnie z, odpowiednio, rozporządzeniem (UE) 2016/679 i dyrektywą (UE) 2016/680. W przypadku braku umów o readmisji, w ramach wyjątku od wymogu przyjęcia decyzji stwierdzających odpowiedni stopień ochrony lub przewidzenia odpowiednich zabezpieczeń, państwa członkowskie powinny mieć możliwość przekazywania danych osobowych organom państw trzecich do celów realizacji unijnej polityki w zakresie powrotów. Powinna istnieć możliwość zastosowania wyjątku w szczególnych sytuacjach przewidzianych, odpowiednio, w art. 49 rozporządzenia (UE) 2016/679 i art. 38 dyrektywy 2016/680, z zastrzeżeniem warunków określonych w tych przepisach.
(103) Niniejsze rozporządzenie nie narusza praw podstawowych i zasad uznanych w art. 2 i 6 TUE i w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej (zwanej dalej "Kartą"), w szczególności poszanowania godności człowieka, prawa do życia, zakazu tortur i nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania, zakazu handlu ludźmi, prawa do wolności i bezpieczeństwa osobistego, prawa do ochrony danych osobowych, prawa do dostępu do dokumentów, prawa do azylu i ochrony w przypadkach usunięcia z terytorium państwa i wydalenia, zasady non-refoulement, niedyskryminacji ani praw dziecka.
(104) Na mocy niniejszego rozporządzenia powinno się ustanowić, we współpracy z urzędnikiem ds. praw podstawowych, mechanizm skargowy dla Agencji w celu zagwarantowania poszanowania praw podstawowych we wszystkich działaniach Agencji. Powinien to być mechanizm administracyjny, w którym urzędnik ds. praw podstawowych powinien być odpowiedzialny za rozpatrywanie skarg wpływających do Agencji zgodnie z prawem do dobrej administracji. Urzędnik ds. praw podstawowych powinien zbadać dopuszczalność skargi, zarejestrować dopuszczalne skargi, przekazać wszystkie zarejestrowane skargi do dyrektora wykonawczego, przekazać skargi dotyczące członków zespołów do ich rodzimego państwa członkowskiego oraz zarejestrować działania następcze Agencji lub tego państwa członkowskiego. Mechanizm powinien być skuteczny i powinien zapewniać podejmowanie właściwych działań następczych wskutek skarg. Mechanizm skargowy nie powinien wpływać na dostęp do administracyjnych i sądowych środków ochrony prawnej, a skorzystanie z niego nie powinno stanowić warunku skorzystania z takich środków. Postępowania w sprawach karnych powinny być prowadzone przez państwa członkowskie. W celu zwiększenia przejrzystości i rozliczalności Agencji powinna ona informować o mechanizmie skargowym w swoim sprawozdaniu rocznym. Sprawozdanie to powinno obejmować w szczególności liczbę otrzymanych skarg, rodzaje naruszeń praw podstawowych, informacje o danej operacji i, w miarę możliwości, o środkach następczych podjętych przez Agencję i państwa członkowskie. Urzędnik ds. praw podstawowych ma dostęp do wszystkich informacji dotyczących poszanowania praw podstawowych w odniesieniu do wszystkich działań Agencji. Urzędnik ds. praw podstawowych powinien dysponować zasobami i personelem niezbędnymi do skutecznego wykonywania wszystkich jego zadań zgodnie z niniejszym rozporządzeniem. Personel urzędnika ds. praw podstawowych powinien mieć umiejętności i staż pracy stosowne do rozszerzonych działań i uprawnień Agencji.
(105) Agencja powinna być niezależna w odniesieniu do kwestii technicznych i operacyjnych oraz posiadać autonomię prawną, administracyjną i finansową. W tym celu koniecznym i właściwym jest, aby Agencja była organem Unii posiadającym osobowość prawną i realizującym uprawnienia wykonawcze, które są jej przyzywane na mocy niniejszego rozporządzenia.
(106) Komisja i państwa członkowskie powinny być reprezentowane w zarządzie w celu sprawowania nadzoru nad funkcjonowaniem Agencji. Zarząd powinien, tam gdzie to możliwe, składać się z dyrektorów operacyjnych służb krajowych odpowiedzialnych za zarządzanie granicami lub ich przedstawicieli. Strony reprezentowane w zarządzie powinny podejmować wysiłki na rzecz ograniczenia zmian swoich przedstawicieli, tak aby
zapewnić ciągłość prac zarządu. Zarządowi należy powierzyć kompetencje niezbędne do ustanowienia budżetu Agencji, kontroli jego wykonania, przyjęcia odpowiednich zasad finansowych, ustanowienia przejrzystych roboczych procedur podejmowania decyzji przez Agencję oraz powoływania dyrektora wykonawczego oraz trzech zastępców dyrektora wykonawczego, z których każdemu należy powierzyć obowiązki w określonej dziedzinie kompetencji Agencji, takiej jak zarządzanie stałą służbą, nadzorowanie zadań Agencji w zakresie powrotów lub zarządzanie zaangażowaniem Agencji w wielkoskalowe systemy informatyczne. Agencją należy zarządzać i administrować z uwzględnieniem zasad wspólnego podejścia do zdecentralizowanych agencji Unii, przyjętego w dniu 19 lipca 2012 r. przez Parlament Europejski, Radę i Komisję.
(107) Ze względu na zaangażowanie Parlamentu Europejskiego w sprawy regulowane niniejszym rozporządzeniem przewodniczący zarządu powinien mieć możliwość zapraszania eksperta Parlamentu Europejskiego do udziału w posiedzeniach zarządu.
(108) Każdego roku zarząd powinien sporządzić jednolity dokument programowy. Przy sporządzaniu tego dokumentu zarząd powinien uwzględnić zalecenia międzyinstytucjonalnej grupy roboczej dotyczące zasobów agencji zdecentralizowanych.
(109) W celu zapewnienia autonomii Agencji powinno się jej przyznać odrębny budżet, którego dochody pochodzą w przeważającej części z wkładu Unii. Budżet Agencji powinien być przygotowywany zgodnie z zasadą budżetowania zadaniowego, z uwzględnieniem celów Agencji i oczekiwanych wyników jej zadań. Procedura budżetowa Unii powinna mieć zastosowanie w zakresie dotyczącym wkładu Unii i innych dotacji, którymi obciążany jest budżet ogólny Unii. Kontrola sprawozdań finansowych powinna być przeprowadzana przez Trybunał Obrachunkowy. W wyjątkowych przypadkach, gdy dostępne środki budżetowe uznaje się za niewystarczające, a procedura budżetowa nie pozwala właściwie reagować na szybkie zmiany sytuacji, Agencja powinna mieć możliwość otrzymywania dotacji z funduszy unijnych na realizację zadań.
(110) Dyrektor wykonawczy, w charakterze urzędnika zatwierdzającego, powinien regularnie dokonywać oceny ryzyka finansowego działań Agencji i podejmować niezbędne środki łagodzące zgodnie z ramami finansowymi mającymi zastosowanie do Agencji, a także odpowiednio informować zarząd.
(111) Oczekuje się, że w najbliższych latach Agencja będzie musiała stawić czoła licznym wyzwaniom dotyczącym zaspokojenia wyjątkowych potrzeb w zakresie zatrudniania i zatrzymywania wykwalifikowanego personelu z możliwie najszerszego obszaru geograficznego.
(113) W ramach wspólnej odpowiedzialności Agencja powinna wymagać, aby zatrudniany przez nią personel, w szczególności personel statutowy stałej służby, w tym personel statutowy rozmieszczony w ramach działań operacyjnych, posiadał taki sam poziom przeszkolenia, wiedzy specjalistycznej i profesjonalizmu jak personel oddelegowany lub zatrudniony przez państwa członkowskie. W związku z tym Agencja powinna dokonywać weryfikacji i oceny, czy postępowanie jej personelu statutowego realizującego działania operacyjne w zakresie kontroli granicznych i powrotów jest odpowiednie.
(113) Do Agencji należy stosować w sposób nieograniczony rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 883/2013 17 ; powinna ona przystąpić do Porozumienia międzyinstytucjonalnego z dnia 25 maja 1999 r. między Parlamentem Europejskim, Radą Unii Europejskiej i Komisją Wspólnot Europejskich dotyczącego dochodzeń wewnętrznych prowadzonych przez Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) 18 .
(114) Zgodnie z rozporządzeniem Rady (UE) 2017/1939 19 , Prokuratura Europejska powinna mieć możliwość prowadzenia postępowań przygotowawczych oraz wnoszenia i popierania oskarżeń w sprawie nadużyć finansowych i innych przestępstw naruszających interesy finansowe Unii, zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1371 20 .
(115) Do Agencji należy stosować rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1049/2001 21 . Agencja powinna prowadzić działalność w możliwie najbardziej przejrzysty sposób, który nie utrudnia osiągania celu jej operacji. Agencja powinna podawać do wiadomości publicznej informacje dotyczące wszystkich swoich działań. Powinna ona także zapewnić szybkie przekazywanie społeczeństwu i wszystkim zainteresowanym stronom informacji odnoszących się do jej pracy.
(116) Agencja powinna również przedkładać Parlamentowi Europejskiemu, Radzie i Komisji jak najpełniejsze sprawozdania ze swoich działań.
(117) Komisja powinna przeprowadzić ocenę niniejszego rozporządzenia. Ocena ta powinna uwzględniać, między innymi, kwestię atrakcyjności Agencji jako pracodawcy w odniesieniu do zatrudniania personelu statutowego w kontekście zapewnienia wysokiego poziomu kandydatów i równowagi geograficznej.
(118) Zewnętrzne granice, o których mowa w niniejszym rozporządzeniu, to granice, do których stosuje się przepisy tytułu II rozporządzenia (UE) 2016/399; należą do nich granice zewnętrzne państw strefy Schengen zgodnie z Protokołem nr 19 w sprawie dorobku Schengen włączonego w ramy Unii Europejskiej, załączonym do TUE oraz do Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE).
(119) W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonania niniejszego rozporządzenia należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze. Uprawnienia te powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 22 .
(120) Ponieważ cele niniejszego rozporządzenia, mianowicie opracowanie i wdrożenie systemu zintegrowanego zarządzania granicami zewnętrznymi w celu zapewnienia właściwego funkcjonowania strefy Schengen, nie mogą zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez państwa członkowskie działające w sposób nieskoordynowany, natomiast - z uwagi na brak kontroli na granicach wewnętrznych, znaczne wyzwania związane z migracją na granicach zewnętrznych oraz konieczność skutecznego monitorowania przekraczania tych granic i przyczynienia się do zapewnienia wysokiego poziomu bezpieczeństwa wewnętrznego w Unii - możliwe jest lepsze ich osiągnięcie na poziomie Unii, może ona podjąć działania, zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 TUE. Zgodnie z zasadą proporcjonalności, określoną w tym artykule, niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tych celów.
(121) W odniesieniu do Islandii i Norwegii niniejsze rozporządzenie stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen w rozumieniu Umowy zawartej przez Radę Unii Europejskiej i Republikę Islandii oraz Królestwo Norwegii dotyczącej włączenia tych dwóch państw we wprowadzanie w życie, stosowanie i rozwój dorobku Schengen 23 , które wchodzą w zakres obszaru, o którym mowa w art. 1 lit. A decyzji Rady 1999/437/WE 24 . Porozumienie między Wspólnotą Europejską a Republiką Islandii i Królestwem Norwegii w sprawie warunków uczestnictwa tych państw w Europejskiej Agencji Zarządzania Współpracą Operacyjną na Zewnętrznych Granicach Państw Członkowskich Unii Europejskiej 25 obejmuje uregulowania dotyczące udziału tych państw w pracach Agencji, w tym postanowienia dotyczące ich udziału finansowego i osobowego.
(122) W odniesieniu do Szwajcarii niniejsze rozporządzenie stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen w rozumieniu Umowy między Unią Europejską, Wspólnotą Europejską i Konfederacją Szwajcarską dotyczącej włączenia tego państwa we wprowadzanie w życie, stosowanie i rozwój dorobku Schengen 26 , które wchodzą w zakres obszaru, o którym mowa w art. 1 pkt A decyzji 1999/437/WE w związku z art. 3 decyzji Rady 2008/146/WE 27 .
(123) W odniesieniu do Liechtensteinu niniejsze rozporządzenie stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen w rozumieniu Protokołu między Unią Europejską, Wspólnotą Europejską, Konfederacją Szwajcarską i Księstwem Liechtensteinu o przystąpieniu Księstwa Liechtensteinu do Umowy między Unią Europejską, Wspólnotą Europejską i Konfederacją Szwajcarską dotyczącej włączenia Konfederacji Szwajcarskiej we wprowadzanie w życie, stosowanie i rozwój dorobku Schengen 28 , które wchodzą w zakres obszaru, o którym mowa w art. 1 pkt A decyzji 1999/437/WE w związku z art. 3 decyzji Rady 2011/350/UE 29 .
(124) Porozumienie między Wspólnotą Europejską, z jednej strony, a Konfederacją Szwajcarską i Księstwem Liechtensteinu, z drugiej strony, w sprawie warunków uczestnictwa tych państw w działaniach Europejskiej Agencji Zarządzania Współpracą Operacyjną na Zewnętrznych Granicach Państw Członkowskich Unii Europejskiej 30 obejmuje uregulowania dotyczące udziału tych państw w pracach Agencji, w tym postanowienia dotyczące ich udziału finansowego i osobowego.
(125) Zgodnie z art. 1 i 2 Protokołu nr 22 w sprawie stanowiska Danii, załączonego do TUE i do TFUE, Dania nie uczestniczy w przyjęciu niniejszego rozporządzenia i nie jest nim związana ani go nie stosuje. Ponieważ niniejsze rozporządzenie stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen, zgodnie z art. 4 tego protokołu Dania podejmuje w terminie sześciu miesięcy po przyjęciu przez Radę niniejszego rozporządzenia decyzję, czy dokona jego transpozycji do swego prawa krajowego.
(126) Niniejsze rozporządzenie stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen, które nie mają zastosowania do Zjednoczonego Królestwa zgodnie z decyzją Rady 2000/365/WE 31 ; Zjednoczone Królestwo nie uczestniczy zatem w przyjęciu niniejszego rozporządzenia i nie jest nim związane ani go nie stosuje.
(127) Niniejsze rozporządzenie stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen, które nie mają zastosowania do Irlandii zgodnie z decyzją Rady 2002/192/WE 32 ; Irlandia nie uczestniczy w związku z tym w przyjęciu niniejszego rozporządzenia i nie jest nim związana ani go nie stosuje.
(128) Agencja powinna ułatwiać organizację szczególnych działań, umożliwiających państwom członkowskim skorzystanie z wiedzy fachowej oraz infrastruktury, które Irlandia i Zjednoczone Królestwo byłyby skłonne zaoferować na warunkach, o których zarząd zadecyduje w odniesieniu do każdego indywidualnego przypadku. W tym celu przedstawiciele Irlandii mogą zostać zaproszeni do uczestnictwa w posiedzeniach zarządu w celu umożliwienia im pełnego udziału w przygotowaniu takich szczególnych działań. Przedstawiciele Zjednoczonego Królestwa mogą być zapraszani do udziału w posiedzeniach zarządu do dnia, w którym Traktaty przestają mieć zastosowanie do Zjednoczonego Królestwa zgodnie z art. 50 ust. 3 TUE.
(129) Pomimo że Zjednoczone Królestwo nie uczestniczy w niniejszym rozporządzeniu, przyznano mu, ze względu na jego status jako państwa członkowskiego, możliwość współpracy z Europejską Strażą Graniczną i Przybrzeżną. W związku z notyfikacją przez Zjednoczone Królestwo zamiaru wystąpienia z Unii zgodnie z art. 50 TUE szczególne ustalenia dotyczące współpracy operacyjnej ze Zjednoczonym Królestwem na podstawie niniejszego rozporządzenia powinny mieć zastosowanie do dnia, w którym Traktaty przestaną mieć zastosowanie do Zjednoczonego Królestwa zgodnie z art. 50 ust. 3 TUE lub pod warunkiem wejścia w życie umowy o wystąpieniu zawartej ze Zjednoczonym Królestwem na podstawie art. 50 TUE, regulującej takie szczególne ustalenia.
(130) Między Królestwem Hiszpanii a Zjednoczonym Królestwem istnieje spór o wytyczenie granic Gibraltaru.
(131) Zawieszenie stosowania niniejszego rozporządzenia do granic Gibraltaru nie oznacza zmiany stanowisk zainteresowanych państw w tej sprawie.
(132) Zgodnie z art. 28 ust. 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 45/2001 33 w dniu 7 listopada 2018 r. zasięgnięto opinii Europejskiego Inspektora Ochrony Danych, który wydał opinię w dniu 30 listopada 2018 r.
(133) Celem niniejszego rozporządzenia jest zmiana i rozszerzenie przepisów rozporządzeń (UE) 2016/1624 i (UE) nr 1052/2013. Z uwagi na dużą liczbę i istotny charakter proponowanych zmian należy dla zachowania przejrzystości uchylić te akty prawne,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
| W imieniu Parlamentu Europejskiego | W imieniu Rady |
| D. M. SASSOLI | T. TUPPURAINEN |
| Przewodniczący | Przewodniczący |
Senat nie zgodził się w czwartek na zniesienie obowiązku zawierania umów o pracę z cudzoziemcami będącymi pracownikami tymczasowymi przez agencje pracy tymczasowej, ale umożliwił agencjom zawieranie umów cywilnoprawnych. Senatorowie zdecydowali natomiast o skreśleniu przepisu podnoszącego kary grzywny dla pracodawców przewidziane w kodeksie pracy. W głosowaniu przepadła też poprawka Lewicy podnosząca z 2 tys. zł do 10 tys. zł kary grzywny, jakie w postępowaniu mandatowym może nałożyć Państwowa Inspekcja Pracy.
13.03.2025
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej nie zgodziło się na usunięcie z ustawy o zatrudnianiu cudzoziemców przepisu podnoszącego w kodeksie pracy kary dla pracodawców. Senacka Komisja Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej zaakceptowała we wtorek jedynie poprawki Biura Legislacyjnego Senatu do tej ustawy. Nie można jednak wykluczyć, że na posiedzeniu Senatu inni senatorowie przejmą poprawki zgłaszane przez stronę pracodawców.
11.03.2025
Podczas ostatniego posiedzenia Sejmu, ku zaskoczeniu zarówno przedsiębiorców, jak i części posłów koalicji rządzącej, Lewica w ostatniej chwili „dorzuciła” do ustawy o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom poprawki zaostrzające kary za naruszanie przepisów prawa pracy - m.in. umożliwiające orzeczenie kary ograniczenia wolności. Jednocześnie zignorowano postulaty organizacji pracodawców, mimo wcześniejszych zapewnień rządu o ich poparciu.
27.02.2025
Już nie 30 tys. zł, a 50 tys. zł ma grozić maksymalnie pracodawcy, który zawrze umowę cywilnoprawną, choć powinien - umowę o pracę. Podobnie temu, który nie wypłaca w terminie wynagrodzenia za pracę lub innego świadczenia przysługującego pracownikowi albo uprawnionemu do tego świadczenia członkowi jego rodziny. A jeśli nie wypłaca przez okres co najmniej 3 miesięcy, to kara ma wynieść nawet 60 tys. złotych - zdecydował Sejm, przyjmując poprawkę Lewicy, zmieniającą Kodeks pracy w... ustawie dotyczącej cudzoziemców.
25.02.2025
500 zł zarobi członek obwodowej komisji wyborczej w wyborach Prezydenta RP, 600 zł - zastępca przewodniczącego, a 700 zł przewodniczący komisji wyborczej – wynika z uchwały Państwowej Komisji Wyborczej. Jeżeli odbędzie się ponownie głosowanie, zryczałtowana dieta wyniesie 75 proc. wysokości diety w pierwszej turze. Termin zgłaszania kandydatów na członków obwodowych komisji wyborczych mija 18 kwietnia
20.01.2025
1 stycznia 2025 r. weszły w życie liczne zmiany podatkowe, m.in. nowe definicje budynku i budowli w podatku od nieruchomości, JPK CIT, globalny podatek wyrównawczy, PIT kasowy, zwolnienie z VAT dla małych firm w innych krajach UE. Dla przedsiębiorców oznacza to często nowe obowiązki sprawozdawcze i zmiany w systemach finansowo-księgowych. Firmy muszą też co do zasady przeprowadzić weryfikację nieruchomości pod kątem nowych przepisów.
02.01.2025| Identyfikator: | Dz.U.UE.L.2019.295.1 |
| Rodzaj: | Rozporządzenie |
| Tytuł: | Rozporządzenie 2019/1896 w sprawie Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej oraz uchylenia rozporządzeń (UE) nr 1052/2013 i (UE) 2016/1624 |
| Data aktu: | 13/11/2019 |
| Data ogłoszenia: | 14/11/2019 |
| Data wejścia w życie: | 04/12/2019, 01/01/1970 |