a także mając na uwadze, co następuje:(1) Rozporządzenie Rady (WE) nr 377/2004 2 zostało znacząco zmienione. Ze względu na konieczność wprowadzenia dalszych zmian i w celu zapewnienia jasności rozporządzenie to powinno zostać przekształcone.
(2) Znaczny wzrost przepływów migracyjnych w 2015 i 2016 r. spowodował duże obciążenie systemów migracyjnych, azylowych i zarządzania granicami. Stanowi to wyzwanie dla Unii i państw członkowskich, świadcząc o potrzebie wzmocnienia polityki Unii w obszarze migracji z myślą o wypracowaniu skoordynowanej i skutecznej odpowiedzi ze strony Europy.
(3) Celem unijnej polityki w dziedzinie migracji jest zastąpienie nieuregulowanych i niekontrolowanych przepływów migracyjnych przez bezpieczne i dobrze zarządzane drogi dzięki kompleksowemu podejściu mającemu na celu zapewnienie na wszystkich etapach skutecznego zarządzania przepływami migracyjnymi zgodnie z Tytułem V Rozdział 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE).
(4) Przestrzeganie praw człowieka jest podstawową zasadą Unii. Unia z zaangażowaniem chroni prawa człowieka i podstawowe wolności wszystkich migrantów, niezależnie od ich statusu migracyjnego, w pełnej zgodności z prawem międzynarodowym. W związku z tym środki podejmowane przez urzędników łącznikowych ds. imigracji przy wdrażaniu niniejszego rozporządzenia, w szczególności w przypadkach dotyczących osób wymagających szczególnego traktowania, powinny być zgodne z prawami podstawowymi, zgodnie z mającym zastosowanie prawem międzynarodowym i unijnym, w tym z art. 2 i 6 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE) oraz z Kartą praw podstawowych Unii Europejskiej.
(5) Aby zapewnić skuteczne wprowadzenie w życie wszystkich aspektów unijnej polityki imigracyjnej, należy prowadzić spójny dialog i współpracę z najważniejszymi państwami trzecimi pochodzenia i tranzytu migrantów i osób ubiegających się o ochronę międzynarodową. Współpraca taka, zgodnie z kompleksowym podejściem określonym w Europejskim programie w zakresie migracji, powinna zapewniać lepsze zarządzanie imigracją, w tym wyjazdami i powrotami, wspierać zdolność do gromadzenia i rozpowszechniania informacji, w tym na temat dostępu osób ubiegających się do ochrony międzynarodowej oraz, w stosownych przypadkach i w miarę możliwości, na temat reintegracji, a także zapobiegać nielegalnej imigracji, przemytowi migrantów i handlowi ludźmi oraz zwalczać je.
(6) Narzędzia ochrony obejmują środki zawarte w Globalnym podejściu do kwestii migracji i mobilności. Strategie legalnej imigracji i kanały między Unią a państwami trzecimi powinny obejmować także migrację zarobkową, wizy dla studentów i łączenie rodzin, bez uszczerbku dla krajowych kompetencji państw członkowskich.
(7) W kontekście rosnącego zapotrzebowania na analizy i informacje stanowiące podstawę polityki i działań operacyjnych opartych na dowodach, niezbędne jest zapewnienie, aby znajomość tematu i wiedza urzędników łącznikowych ds. imigracji przyczyniała się w pełni do stworzenia kompleksowego obrazu sytuacji w państwach trzecich.
(8) Informacje na temat składu przepływów migracyjnych powinny, w stosownych przypadkach i w miarę możliwości, zawierać informacje dotyczące deklarowanego przez migrantów wieku, struktury płci oraz rodziny oraz dotyczące małoletnich bez opieki.
(9) Oddelegowanie obecnych europejskich urzędników łącznikowych ds. migracji do najważniejszych krajów trzecich pochodzenia i tranzytu, do czego wezwano w konkluzjach ze specjalnego posiedzenia szefów państw i rządów w dniu 23 kwietnia 2015 r., stanowiło pierwszy krok w kierunku ściślejszej współpracy z państwami trzecimi w kwestiach związanych z migracją oraz lepszej współpracy z urzędnikami łącznikowymi ds. imigracji oddelegowanymi przez państwa członkowskie. W oparciu o te doświadczenia powinny zostać przewidziane długoterminowe oddelegowania urzędników łącznikowych ds. imigracji przez Komisję do państw trzecich w celu wspierania opracowywania i wdrażania unijnych działań w dziedzinie migracji oraz maksymalizacji ich wpływu na migrację.
(10) Celem niniejszego rozporządzenia jest zapewnienie lepszej koordynacji i optymalnego korzystania z sieci urzędników łącznikowych oddelegowanych do państw trzecich przez właściwe ograny państw członkowskich, w tym, w stosownych przypadkach, przez organy ścigania, a także przez Komisję i agencje unijne, aby skuteczniej realizować priorytety Unii w zakresie zapobiegania i zwalczania nielegalnej imigracji i związanej z nią przestępczości transgranicznej, takiej jak przemyt migrantów i handel ludźmi, w zakresie ułatwiania godnego i skutecznego powrotu, readmisji i reintegracji, przyczyniania się do zintegrowanego zarządzania granicami zewnętrznymi Unii, a także wspierania zarządzania legalną imigracją, w tym w dziedzinie ochrony międzynarodowej, przesiedleń i poprzedzających wyjazd środków integracyjnych podejmowanych przez państwa członkowskie i Unię. Koordynacja taka powinna odbywać się w pełnym poszanowaniu istniejącej struktury dowodzenia i podległości służbowej między urzędnikami łącznikowymi ds. imigracji i ich odpowiednimi organami delegującymi, jak również wśród samych urzędników łącznikowych ds. imigracji.
(11) W oparciu o doświadczenia ze stosowania rozporządzenia (WE) nr 377/2004 niniejsze rozporządzenie ma na celu zapewnienie, aby urzędnicy łącznikowi ds. imigracji przyczyniali się do funkcjonowania europejskiej sieci urzędników łącznikowych ds. imigracji, przede wszystkim poprzez ustanowienie mechanizmu, za pomocą którego państwa członkowskie, Komisja i agencje unijne będą mogły bardziej systematycznie koordynować zadania i funkcje swoich urzędników łącznikowych oddelegowanych do państw trzecich.
(12) Biorąc pod uwagę fakt, że urzędnicy łącznikowi zajmujący się kwestiami związanymi z migracją są oddelegowywani przez różne właściwe organy oraz że ich uprawnienia i zadania mogą się pokrywać, należy podjąć wysiłki w celu wzmocnienia współpracy między urzędnikami łącznikowymi działającymi w tym samym państwie trzecim lub regionie. Jeżeli urzędnicy łącznikowi ds. imigracji są oddelegowywani przez Komisję lub agencje unijne do misji dyplomatycznych Unii w państwie trzecim, powinni oni ułatwiać i wspierać sieć urzędników łącznikowych ds. imigracji w tym państwie trzecim. W stosownych przypadkach sieci takie można rozszerzyć na urzędników łącznikowych oddelegowanych przez państwa inne niż państwa członkowskie.
(13) Ustanowienie solidnego mechanizmu, który zapewnia lepszą koordynację i współpracę wszystkich urzędników łącznikowych zajmujących się w ramach swoich obowiązków kwestiami dotyczącymi imigracji, jest niezbędne do zmniejszenia luk informacyjnych, ograniczenia do minimum powielania działań oraz do maksymalnego zwiększenia zdolności operacyjnych i skuteczności. Rada Sterująca powinna zapewnić wytyczne zgodne z priorytetami polityki Unii - przy uwzględnieniu stosunków zewnętrznych Unii - oraz powinna otrzymać niezbędne uprawnienia, w szczególności w zakresie przyjmowania dwuletnich programów prac sieci urzędników łącznikowych ds. imigracji, ustalania powierzanych urzędnikom łącznikowym ds. imigracji odpowiednich doraźnych działań w zależności od priorytetów i nowych potrzeb, które nie zostały uwzględnione w dwuletnim programie prac oraz przydzielania zasobów na uzgodnione działania, a także powinna ponosić odpowiedzialność za ich realizację. Zadania Rady Sterującej ani koordynatorów sieci urzędników łącznikowych ds. imigracji nie powinny naruszać kompetencji organów delegujących w odniesieniu do przydzielania zadań ich odpowiednim urzędnikom łącznikowym ds. imigracji. Wykonując swoje zadania, Rada Sterująca powinna uwzględniać różnorodność sieci urzędników łącznikowych ds. imigracji, a także stanowiska państw członkowskich, które są najbardziej zainteresowane stosunkami z poszczególnymi państwami trzecimi.
(14) Rada Sterująca powinna ustanowić i regularnie aktualizować wykaz urzędników łącznikowych ds. imigracji oddelegowanych do państw trzecich. Wykaz powinien zawierać informacje dotyczące lokalizacji, struktury i działalności różnych sieci, w tym dane kontaktowe oraz krótki opis obowiązków urzędników łącznikowych ds. imigracji.
(15) Należy propagować wspólne oddelegowania urzędników łącznikowych w celu wzmocnienia współpracy operacyjnej i wymiany informacji między państwami członkowskimi, jak również w celu zaspokojenia potrzeb na poziomie Unii określonych przez Radę Sterującą. Wspólne oddelegowanie dokonywane przez co najmniej dwa państwa członkowskie powinno być dofinansowane ze środków unijnych, w celu zachęcenia do podejmowania takich działań i zapewnienia wartości dodanej wszystkim państwom członkowskim.
(16) Należy przyjąć postanowienia szczególne dotyczące szerszych unijnych działań na rzecz budowania zdolności urzędników łącznikowych ds. imigracji. Takie budowanie zdolności powinno obejmować opracowanie - we współpracy z odpowiednimi agencjami unijnymi - wspólnych podstawowych programów nauczania i kursów szkoleniowych organizowanych przed oddelegowaniem, w tym dotyczących praw podstawowych, oraz wzmocnienie zdolności operacyjnej sieci urzędników łącznikowych ds. imigracji. Takie programy powinny być nieobowiązkowe i uzupełniać krajowe programy ustanowione przez organy delegujące.
(17) Sieci urzędników łącznikowych ds. imigracji powinny unikać powielania działań agencji unijnych i innych unijnych instrumentów i struktur, w tym pracy grup w ramach lokalnej współpracy w ramach układu z Schengen, oraz powinny wnieść wartość dodaną do tego, co już te agencje unijne i inne unijne instrumenty i struktury osiągają w zakresie gromadzenia i wymiany informacji w dziedzinie migracji, w szczególności poprzez skupienie się na aspektach operacyjnych. Te sieci powinny działać w charakterze pośredników i dostawców informacji z państw trzecich w celu wspierania agencji unijnych w ich funkcji i zadaniach, w szczególności w przypadkach, gdy agencje unijne nie nawiązały jeszcze współpracy z państwami trzecimi. W tym celu należy zacieśnić współpracę między sieciami urzędników łącznikowych ds. imigracji i odpowiednimi agencjami unijnymi. Urzędnicy łącznikowi ds. imigracji powinni być zawsze świadomi faktu, że ich działania mogą mieć skutki dla działalności lub reputacji lokalnych i regionalnych sieci urzędników łącznikowych ds. imigracji. Powinni oni postępować odpowiednio w trakcie wykonywania swoich zadań.
(18) Organy państwa członkowskiego powinny zapewnić, aby - w stosownych przypadkach i zgodnie z prawem Unii i prawem krajowym - informacje otrzymywane przez urzędników łącznikowych oddelegowanych do innych państw członkowskich oraz strategiczne i operacyjne produkty analizy agencji unijnych dotyczące nielegalnej imigracji, godnych i skutecznych powrotów i reintegracji, przestępczości transgranicznej, ochrony międzynarodowej i przesiedleń faktycznie docierały do urzędników łącznikowych ds. imigracji w państwach trzecich oraz aby informacje dostarczane przez urzędników łącznikowych ds. imigracji były przekazywane odpowiednim agencjom unijnym; w szczególności Europejskiej Agencji Straży Granicznej i Przybrzeżnej, Agencji Unii Europejskiej ds. współpracy i Szkolenia w Dziedzinie Egzekwowania Prawa (Europolowi) i Europejskiemu Urzędowi Wsparcia w dziedzinie Azylu (EASO) - w zakresie ich odpowiednich ram prawnych.
(19) Aby zapewnić jak najskuteczniejsze wykorzystanie informacji gromadzonych przez sieci urzędników łącznikowych ds. imigracji, informacje takie powinny być dostępne za pośrednictwem bezpiecznej internetowej platformy wymiany informacji, zgodnie z obowiązującymi przepisami o ochronie danych.
(20) Informacje gromadzone przez urzędników łącznikowych ds. imigracji powinny wspierać wdrażanie technicznych i operacyjnych aspektów europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami, o którym mowa w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1624 3 , oraz przyczyniać się do tworzenia i obsługi krajowych systemów nadzorowania granic zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1052/2013 4 .
(21) Powinno być możliwe wykorzystanie zasobów dostępnych na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 515/2014 5 w celu wspierania działalności europejskiej sieci urzędników łącznikowych ds. imigracji, jak również w celu dokonywania przez państwa członkowskie wspólnych oddelegowań urzędników łącznikowych ds. imigracji.
(22) Przetwarzanie danych osobowych, w tym ich przekazywanie przez państwa członkowskie w ramach niniejszego rozporządzenia powinno odbywać się zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 6 . Przy przetwarzaniu danych osobowych Komisja i agencje unijne powinny stosować rozporządzenie (UE) 2018/1725 Parlamentu Europejskiego i Rady 7 .
(23) Przetwarzanie danych osobowych w ramach niniejszego rozporządzenia powinno być prowadzone w celu udzielania pomocy w powrocie obywateli państw trzecich, ułatwiania przesiedlania osób potrzebujących ochrony międzynarodowej oraz wprowadzania w życie unijnych i krajowych środków w zakresie przyjmowania w celu dopuszczenia legalnej migracji oraz w celu zapobiegania nielegalnej imigracji, przemytowi migrantów i handlowi ludźmi oraz zwalczania tych zjawisk. Niezbędne są zatem ramy prawne, w których uznaje się rolę urzędników łącznikowych ds. imigracji w tym kontekście.
(24) Urzędnicy łącznikowi ds. imigracji muszą przetwarzać dane osobowe w celu ułatwienia właściwego wdrażania procedur powrotu, skutecznego egzekwowania decyzji nakazujących powrót oraz, w stosownych przypadkach i w miarę możliwości, reintegracji. W odniesieniu do państw trzecich powrotu często nie wydano decyzji stwierdzających odpowiedni stopień ochrony przyjętych przez Komisję na podstawie art. 45 rozporządzenia (UE) 2016/679, często państwa te nie zawarły ani nie zamierzają zawrzeć z Unią umowy o readmisji, ani nie zapewniają one w inny sposób odpowiednich zabezpieczeń w rozumieniu art. 46 rozporządzenia (UE) 2016/679. Pomimo szeroko zakrojonych wysiłków Unii we współpracy z głównymi państwami pochodzenia nielegalnie przebywających obywateli państw trzecich podlegających obowiązkowi powrotu, nie zawsze możliwe jest zapewnienie, by takie państwa trzecie systematycznie wypełniały zobowiązanie ustanowione na mocy prawa międzynarodowego do readmisji własnych obywateli. Z tego względu umowy o readmisji zawarte lub negocjowane przez Unię lub państwa członkowskie i przewidujące odpowiednie zabezpieczenia w odniesieniu do przekazywania danych państwom trzecim zgodnie z art. 46 rozporządzenia (UE) 2016/679 obejmują ograniczoną liczbę takich państw trzecich. W sytuacji, w której takie umowy nie istnieją, urzędnicy łącznikowi ds. imigracji powinni przekazywać dane osobowe na potrzeby realizacji operacji powrotowych Unii zgodnie z warunkami określonymi w art. 49 rozporządzenia (UE) 2016/679.
(25) W drodze wyjątku od wymogu przyjęcia decyzji stwierdzającej odpowiedni stopień ochrony lub odpowiednich zabezpieczeń powinno być dopuszczone przekazywanie danych osobowych organom państwa trzeciego na podstawie niniejszego rozporządzenia w celu wdrażania unijnej polityki powrotowej. Powinno być zatem możliwe, aby urzędnicy łącznikowi ds. imigracji korzystali z odstępstwa określonego w art. 49 ust. 1 lit. d) rozporządzenia (UE) 2016/679, z zastrzeżeniem warunków określonych w tym artykule, do celów niniejszego rozporządzenia, a mianowicie godnego i skutecznego powrotu obywateli państw trzecich, którzy nie spełniają warunków wjazdu, pobytu lub zamieszkania w państwach członkowskich lub przestali je spełniać, zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/115/WE 8 .
(26) W interesie zainteresowanych osób, urzędnicy łącznikowi ds. imigracji powinni mieć możliwość przetwarzania danych osobowych osób wymagających międzynarodowej ochrony podlegających przesiedleniom oraz osób pragnących legalnie migrować do Unii, w celu potwierdzenia ich tożsamości i obywatelstwa. Urzędnicy łącznikowi ds. imigracji działają w kontekście, w którym uzyskują istotne informacje na temat działalności organizacji przestępczych zamieszanych w przemyt migrantów i handel ludźmi. W związku z tym powinni oni również mieć możliwość wymiany danych osobowych przetwarzanych w trakcie pełnienia obowiązków z organami ścigania i w ramach sieci urzędników łącznikowych ds. imigracji, pod warunkiem że dane osobowe, o których mowa, są niezbędne zarówno do zapobiegania i zwalczania nieregularnej migracji, jak i do zapobiegania, prowadzenia dochodzeń, wykrywania i ścigania w zakresie przemytu migrantów lub handlu ludźmi.
(27) Cele niniejszego rozporządzenia zakładają optymalizację korzystania z sieci urzędników łącznikowych ds. imigracji oddelegowanych przez państwa członkowskie, Komisję i agencje unijne do państw trzecich w celu skuteczniejszego wdrażania unijnych priorytetów w poszanowaniu kompetencji krajowych państw członkowskich. Takie unijne priorytety obejmują zapewnianie skuteczniejszego zarządzania migracją z myślą o zastąpieniu nieuregulowanych przepływów bezpiecznymi i dobrze zarządzanymi drogami dzięki wszechstronnemu podejściu uwzględniającemu wszystkie aspekty imigracji, w tym zapobieganie przemytowi migrantów, handlowi ludźmi i nielegalnej imigracji oraz zwalczanie tych zjawisk. Dalsze unijne priorytety to ułatwianie godnego i skutecznego powrotu, readmisji i reintegracji, przyczynianie się do zintegrowanego zarządzania granicami zewnętrznymi Unii oraz wspieranie zarządzania legalną imigracją lub programami ochrony międzynarodowej Ponieważ cel niniejszego rozporządzenia nie może zostać osiągnięty w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast ze względu na duże rozmiary i ich skutki na obszarze całej Unii możliwe jest jego lepsze osiągnięcie na poziomie Unii, może ona podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 TUE. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tego celu.
(28) W odniesieniu do Islandii i Norwegii, niniejsze rozporządzenie stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen w rozumieniu Układu zawartego przez Radę Unii Europejskiej i Republikę Islandii oraz Królestwo Norwegii dotyczącego włączenia tych dwóch państw we wprowadzanie w życie, stosowanie i rozwój dorobku Schengen 9 , który dotyczy obszarów, o których mowa w art. 1 pkt A i E decyzji Rady 1999/437/WE 10 .
(29) W odniesieniu do Szwajcarii niniejsze rozporządzenie stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen w rozumieniu Umowy między Unią Europejską, Wspólnotą Europejską a Konfederacją Szwajcarską w sprawie włączenia Konfederacji Szwajcarskiej we wprowadzanie w życie, stosowanie i rozwój dorobku Schengen 11 , które wchodzą w zakres obszaru, o którym mowa w art. 1 pkt A i E decyzji 1999/437/WE w związku z art. 3 decyzji Rady 2008/149/WSiSW 12 .
(30) W odniesieniu do Liechtensteinu niniejsze rozporządzenie stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen w rozumieniu Protokołu między Unią Europejską, Wspólnotą Europejską, Konfederacją Szwajcarską i Księstwem Liechtensteinu o przystąpieniu Księstwa Liechtensteinu do Umowy między Unią Europejską, Wspólnotą Europejską i Konfederacją Szwajcarską dotyczącej włączenia Konfederacji Szwajcarskiej we wprowadzanie w życie, stosowanie i rozwój dorobku Schengen 13 , które wchodzą w zakres obszaru, o którym mowa w art. 1 pkt A i E decyzji 1999/437/WE w związku z art. 3 decyzji Rady 2011/350/UE 14 .
(31) Zgodnie z art. 1 i 2 Protokołu nr 22 w sprawie stanowiska Danii, dołączonego do TUE oraz do TFUE, Dania nie uczestniczy w przyjęciu niniejszego rozporządzenia i nie jest nim związana, ani nie podlega jego stosowaniu. Przyjmując, że niniejsze rozporządzenie oparte jest na dorobku Schengen, Dania, zgodnie z art. 4 tego Protokołu, w terminie sześciu miesięcy po podjęciu przez Radę decyzji w sprawie niniejszego rozporządzenia, podejmie decyzję, czy dokona jego transpozycji do swego prawa krajowego.
(32) W dniu 1 października 2018 r., zgodnie z art. 5 ust. 2 Protokołu nr 19 w sprawie dorobku Schengen włączonego w ramy Unii Europejskiej, załączonego do TUE i do TFUE, Zjednoczone Królestwo powiadomiło Radę o tym, że nie chce uczestniczyć w przyjęciu niniejszego rozporządzenia. Zgodnie z art. 5 ust. 3 wspomnianego Protokołu w dniu 31 stycznia 2019 r. Komisja przedstawiła wniosek dotyczący decyzji Rady w sprawie notyfikacji przez Zjednoczone Królestwo chęci zaprzestania stosowania niektórych przepisów dorobku Schengen zawartych w rozporządzeniu (WE) nr 377/2004. Na tej podstawie dnia 18 lutego 2019 r. 15 Rada podjęła decyzję, że od dnia wejścia w życie niniejszego rozporządzenia decyzja Rady 2000/365/WE 16 i pkt 6 załącznika I do decyzji Rady 2004/926/WE 17 przestają mieć zastosowanie do Zjednoczonego Królestwa w odniesieniu do rozporządzenia (WE) nr 377/2004 oraz dalszych zmian do tego rozporządzenia.
(33) Niniejsze rozporządzenie ma zastosowanie do Irlandii zgodnie z art. 5 ust. 1 Protokołu nr 19 oraz art. 6 ust. 2 decyzji Rady 2002/192/WE 18 .
(34) Uczestnictwo Irlandii w niniejszym rozporządzeniu, zgodnie z art. 6 ust. 2 decyzji 2002/192/WE, związane jest z obowiązkami Unii w zakresie wprowadzenia środków rozwijających przepisy dorobku Schengen mające na celu zwalczanie organizowania nielegalnej imigracji, w których uczestniczy Irlandia.
(35) Niniejsze rozporządzenie jest aktem stanowiącym rozwinięcie dorobku Schengen lub w inny sposób z nim związanym w rozumieniu, odpowiednio, art. 3 ust. 1 Aktu przystąpienia z 2003 r., art. 4 ust. 1 Aktu przystąpienia z 2005 r. i art. 4 ust. 1 Aktu przystąpienia z 2011 r.,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
