a także mając na uwadze, co następuje:(1) W rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 98/2013 3 ustanowiono zharmonizowane przepisy dotyczące udostępniania, wprowadzania, posiadania i używania substancji lub mieszanin, które mogą być użyte do nielegalnego wytwarzania materiałów wybuchowych, w celu ograniczenia ich dostępności dla ogółu społeczeństwa, oraz przepisy zapewniające odpowiednie zgłaszanie podejrzanych transakcji w ramach całego łańcucha dostaw.
(2) Rozporządzenie (UE) nr 98/2013 przyczyniło się wprawdzie do zmniejszenia zagrożenia stwarzanego przez prekursory materiałów wybuchowych w Unii, należy jednak zaostrzyć system kontroli prekursorów, które mogą być stosowane do wytwarzania domowym sposobem materiałów wybuchowych. Zważywszy na liczbę niezbędnych zmian, należy w celu zapewnienia jasności zastąpić rozporządzenie (UE) nr 98/2013.
(3) Rozporządzenie (UE) nr 98/2013 ograniczyło dostęp do prekursorów materiałów wybuchowych i ich stosowanie przez przeciętnych użytkowników. Niezależnie od tego ograniczenia państwa członkowskie miały jednak możliwość podjęcia decyzji o przyznaniu przeciętnym użytkownikom dostępu do tych substancji poprzez system pozwoleń i rejestracji. Ograniczenia i kontrole prekursorów materiałów wybuchowych w państwach członkowskich były w związku z tym różne i mogły stwarzać bariery w handlu wewnątrz Unii, utrudniając tym samym funkcjonowanie rynku wewnętrznego. Ponadto obowiązujące ograniczenia i kontrole nie zapewniły wystarczającego poziomu bezpieczeństwa publicznego, ponieważ nie uniemożliwiały one w wystarczającym stopniu przestępcom nabywania prekursorów materiałów wybuchowych. Zagrożenie stwarzane przez materiały wybuchowe wytwarzane domowym sposobem jest w dalszym ciągu wysokie i stale się zmienia.
(4) Należy zatem jeszcze bardziej zaostrzyć i zharmonizować system zapobiegania nielegalnemu wytwarzaniu materiałów wybuchowych w związku ze zmieniającymi się zagrożeniami dla bezpieczeństwa publicznego spowodowanymi terroryzmem i innymi poważnymi działaniami przestępczymi. Takie zaostrzenie i harmonizacja powinny również zapewnić swobodny przepływ prekursorów materiałów wybuchowych na rynku wewnętrznym oraz promować konkurencję pomiędzy podmiotami gospodarczymi i zachęcać je do innowacji, np. poprzez stworzenie warunków dla opracowywania bezpieczniejszych substancji chemicznych zastępujących prekursory materiałów wybuchowych.
(5) Do kryteriów określania tego, które środki powinny mieć zastosowanie do których prekursorów materiałów wybuchowych, należą poziom zagrożenia związanego z danym prekursorem materiałów wybuchowych, wielkość obrotu danym prekursorem materiałów wybuchowych oraz możliwość określenia poziomu stężenia, poniżej którego prekursor materiałów wybuchowych mógłby być nadal stosowany do zgodnych z prawem celów, dla których jest udostępniany, czyniąc znacznie mniej prawdopodobnym stosowanie tego prekursora do nielegalnego wytwarzania materiałów wybuchowych.
(6) Nie powinno być dopuszczalne nabywanie, wprowadzanie, posiadanie ani stosowanie przez przeciętnych użytkowników niektórych prekursorów materiałów wybuchowych w stężeniach przekraczających określone wartości graniczne wyrażone jako wartość procentowa masy [m/m]. Powinno być jednak dopuszczalne nabywanie, wprowadzanie, posiadanie lub stosowanie przez przeciętnych użytkowników niektórych prekursorów materiałów wybuchowych w stężeniach przekraczających te wartości graniczne, do celów zgodnych z prawem, o ile posiadają oni stosowne pozwolenie. W przypadku gdy wnioskodawca jest osobą prawną, właściwy organ państwa członkowskiego powinien uwzględnić informacje na temat tej osoby prawnej oraz każdej innej osoby, działającej indywidualnie albo jako część organu danej osoby prawnej i zajmującej ważną pozycję w strukturze tej osoby prawnej, w oparciu o prawo do reprezentowania tej osoby prawnej, upoważnienie do podejmowania decyzji w imieniu tej osoby prawnej lub upoważnienie do sprawowania kontroli w ramach tej osoby prawnej.
(7) W przypadku niektórych prekursorów materiałów wybuchowych podlegających ograniczeniom w stężeniach przekraczających określone w niniejszym rozporządzeniu wartości graniczne nie istnieje zgodne z prawem stosowanie przez przeciętnych użytkowników. W związku z tym należy zaprzestać wydawania pozwoleń na chloran potasu, nadchloran potasu, chloran sodu i nadchloran sodu. Wydawanie pozwoleń powinno być dopuszczalne tylko w przypadku ograniczonej liczby prekursorów materiałów wybuchowych podlegających ograniczeniom, w przypadku których istnieje zgodne z prawem stosowanie przez przeciętnych użytkowników. Takie pozwolenia powinny być ograniczone do stężeń nieprzekraczających górnej wartości granicznej przewidzianej w niniejszym rozporządzeniu. Powyżej tej górnej wartości granicznej ryzyko związane z nielegalnym wytwarzaniem materiałów wybuchowych przeważa nad pomijalnym zgodnym z prawem stosowaniem tych prekursorów materiałów wybuchowych przez przeciętnych użytkowników, zważywszy na fakt, że to samo działanie można uzyskać, korzystając z substancji zastępczych lub niższych stężeń. W niniejszym rozporządzeniu należy również określić, jakie okoliczności powinny być co najmniej brane pod uwagę przez właściwe organy przy rozpatrywaniu wniosku o wydanie pozwolenia. Wraz ze wzorem pozwolenia określonym w załączniku III powinno to ułatwić uznawanie pozwoleń wydanych przez inne państwa członkowskie.
(8) Wzajemne uznawanie pozwoleń wydanych przez inne państwa członkowskie powinno być możliwe na zasadzie dwustronnej lub wielostronnej w celu osiągnięcia celów jednolitego rynku.
(9) W celu stosowania ograniczeń i kontroli przewidzianych w niniejszym rozporządzeniu podmioty gospodarcze sprzedające produkty użytkownikom zawodowym lub przeciętnym użytkownikom, którzy posiadają pozwolenie, powinny móc opierać się na informacjach udostępnionych na wcześniejszym etapie łańcucha dostaw. Każdy podmiot gospodarczy w łańcuchu dostaw powinien zatem informować odbiorcę prekursorów materiałów wybuchowych podlegających regulacji, że udostępnianie, wprowadzanie, posiadanie lub stosowanie tych prekursorów materiałów wybuchowych przez przeciętnych użytkowników podlega niniejszemu rozporządzeniu, na przykład poprzez dołączenie odpowiedniej etykiety do opakowania lub sprawdzenie, czy odpowiednia etykieta została dołączona do opakowania, lub poprzez zawarcie tej informacji w karcie charakterystyki sporządzonej zgodnie z załącznikiem II do rozporządzenia (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady 4 .
(10) Różnica między podmiotem gospodarczym a użytkownikiem zawodowym polega na tym, że podmioty gospodarcze udostępniają innej osobie prekursor materiałów wybuchowych, natomiast użytkownicy zawodowi nabywają lub wprowadzają prekursor materiałów wybuchowych jedynie na swój własny użytek. Podmioty gospodarcze sprzedające produkty użytkownikom zawodowym, innym podmiotom gospodarczym lub przeciętnym użytkownikom, którzy posiadają pozwolenie, powinny upewnić się, czy ich pracownicy zajmujący się sprzedażą prekursorów materiałów wybuchowych wiedzą, które z udostępnianych przez nich produktów zawierają prekursory materiałów wybuchowych, czemu służyć może na przykład uwzględnianie informacji, że dany produkt zawiera prekursor materiałów wybuchowych, w kodzie kreskowym produktu.
(11) Rozróżnienie między użytkownikami zawodowymi, w przypadku których powinno być możliwe udostępnianie prekursorów materiałów wybuchowych podlegających ograniczeniom, a przeciętnymi użytkownikami, w przypadku których nie powinno być możliwe ich udostępnianie, zależy od tego, czy dana osoba zamierza stosować dany prekursor materiałów wybuchowych do celów związanych z działalnością handlową, gospodarczą lub zawodową tej osoby, w tym działalnością leśną, sadowniczą i rolniczą, prowadzoną w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu i niekoniecznie w zależności od wielkości gruntów, na których ta działalność jest prowadzona. Podmioty gospodarcze nie powinny zatem udostępniać prekursorów materiałów wybuchowych podlegających ograniczeniom osobom fizycznym lub prawnym prowadzącym działalność zawodową w dziedzinach, w których określone prekursory materiałów wybuchowych podlegających ograniczeniom nie są zwykle stosowane do celów zawodowych, ani osobom fizycznym lub prawnym prowadzącym działalność niezwiązaną z żadnymi celami zawodowymi.
(12) Pracownicy podmiotów gospodarczych, którzy zajmują się udostępnianiem prekursorów materiałów wybuchowych, powinni podlegać tym samym przepisom niniejszego rozporządzenia, które mają zastosowanie do przeciętnych użytkowników, jeżeli stosują oni prekursory materiałów wybuchowych prywatnie.
(13) Podmioty gospodarcze powinny przechowywać dane dotyczące transakcji, aby w znacznym stopniu pomagać organom w zapobieganiu poważnym przestępstwom popełnianym za pomocą materiałów wybuchowych wytwarzanych domowym sposobem, ich wykrywaniu, prowadzeniu postępowań przygotowawczych w ich sprawie i ich ściganiu, a także w sprawdzaniu zgodności z niniejszym rozporządzeniem. Z tych względów zasadnicze znaczenie ma identyfikacja wszystkich podmiotów w łańcuchu dostaw oraz wszystkich nabywców, bez względu na to, czy są nimi przeciętni użytkownicy, użytkownicy zawodowi czy podmioty gospodarcze. Jako że do nielegalnego wytwarzania i stosowania materiałów wybuchowych wytwarzanych domowym sposobem może dojść dopiero po upływie znacznego czasu po sprzedaży prekursora materiałów wybuchowych, dane dotyczące transakcji powinny być przechowywane tak długo jak jest to niezbędne, proporcjonalne i odpowiednie, aby ułatwiać prowadzenie postępowań przygotowawczych, uwzględniając średnią częstotliwość inspekcji.
(14) Niniejsze rozporządzenie powinno się stosować również do podmiotów gospodarczych prowadzących działalność w internecie, w tym do tych, które prowadzą działalność na internetowych platformach handlu elektronicznego. Podmioty gospodarcze prowadzące działalność w internecie powinny zatem również przeszkolić swoich pracowników i powinny również dysponować odpowiednimi procedurami wykrywania podejrzanych transakcji. Ponadto powinny one udostępniać prekursory materiałów wybuchowych podlegające ograniczeniom przeciętnym użytkownikom tylko w tych państwach członkowskich, które utrzymują lub ustanawiają system pozwoleń zgodny z niniejszym rozporządzeniem, i dopiero po sprawdzeniu, czy dany przeciętny użytkownik posiada ważne pozwolenie. Po sprawdzeniu tożsamości potencjalnego nabywcy, na przykład poprzez mechanizmy przewidziane w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 910/2014 5 , podmiot gospodarczy powinien sprawdzić, czy wydane pozwolenie obejmuje zamierzaną transakcję, na przykład poprzez sprawdzenie pozwolenia w momencie dostawy prekursora materiałów wybuchowych lub, za zgodą potencjalnego nabywcy, poprzez kontakt z właściwym organem państwa członkowskiego, które wydało pozwolenie. Podmioty gospodarcze prowadzące działalność w internecie powinny również, podobnie jak te prowadzące działalność poza internetem, domagać się od użytkowników zawodowych deklaracji na temat stosowania końcowego.
(15) Internetowe platformy handlu elektronicznego działają jedynie jako pośrednicy między podmiotami gospodarczymi z jednej strony a przeciętnymi użytkownikami, użytkownikami zawodowymi lub innymi podmiotami gospodarczymi, z drugiej strony. Dlatego też internetowe platformy handlu elektronicznego nie powinny wchodzić w zakres definicji podmiotu gospodarczego i nie należy od nich wymagać przeszkolenia pracowników zajmujących się sprzedażą prekursorów materiałów wybuchowych podlegających ograniczeniom w zakresie obowiązków wynikających z niniejszego rozporządzenia ani sprawdzania tożsamości oraz, w stosownych przypadkach, pozwolenia potencjalnych nabywców, ani domagania się informacji od potencjalnych nabywców. Biorąc jednak pod uwagę centralną rolę, jaką internetowe platformy handlu elektronicznego odgrywają w transakcjach w internecie, w tym w odniesieniu do sprzedaży prekursorów materiałów wybuchowych podlegających regulacji, powinny one informować, w jasny i skuteczny sposób, swoich użytkowników, którzy za pośrednictwem ich usług zamierzają udostępniać prekursory materiałów wybuchowych podlegające regulacji, o obowiązkach wynikających z niniejszego rozporządzenia. Ponadto internetowe platformy handlu elektronicznego powinny wprowadzić środki pomagające zapewnić, aby ich użytkownicy wykonywali swoje własne obowiązki dotyczące sprawdzania, na przykład zapewniając narzędzia ułatwiające sprawdzanie pozwoleń. Biorąc pod uwagę rosnące znaczenie internetowych platform handlu elektronicznego dla wszelkiego rodzaju podaży i znaczenie tego kanału nabycia, w tym dla celów terrorystycznych, internetowe platformy handlu elektronicznego powinny podlegać tym samym obowiązkom w zakresie wykrywania i zgłaszania jak podmioty gospodarcze, przy czym procedury wykrywania podejrzanych transakcji powinny być odpowiednio dostosowane do specyficznego środowiska internetowego.
(16) Obowiązki nałożone na internetowe platformy handlu elektronicznego na podstawie niniejszego rozporządzenia nie powinny być równoznaczne z ogólnym obowiązkiem monitorowania. Niniejsze rozporządzenie powinno określać wyłącznie szczególne obowiązki internetowych platform handlu elektronicznego dotyczące wykrywania i zgłaszania podejrzanych transakcji, do których dochodzi na ich stronach lub z wykorzystaniem ich usług informatycznych. Internetowe platformy handlu elektronicznego nie powinny być odpowiedzialne, na podstawie niniejszego rozporządzenia, za transakcje, które nie zostały wykryte, pomimo że internetowe platformy handlu elektronicznego ustanowił odpowiednie, rozsądne i proporcjonalne procedury służące wykrywaniu takich podejrzanych transakcji.
(17) Niniejsze rozporządzenie zobowiązuje podmioty gospodarcze do zgłaszania podejrzanych transakcji, bez względu na to, czy potencjalny nabywca jest przeciętnym użytkownikiem, użytkownikiem zawodowym czy podmiotem gospodarczym. Obowiązki dotyczące prekursorów materiałów wybuchowych podlegających regulacji, w tym obowiązek zgłaszania podejrzanych transakcji, powinny mieć zastosowanie w przypadku wszystkich substancji wymienionych w załącznikach I i II, bez względu na ich stężenie. Niemniej jednak produkty, które zawierają prekursory materiałów wybuchowych w zaledwie niewielkim stopniu i w tak złożonych mieszaninach, że ekstrakcja prekursora materiału wybuchowego jest technicznie niezwykle trudna, powinny być wyłączone z zakresu stosowania niniejszego rozporządzenia.
(18) Aby poprawić stosowanie niniejszego rozporządzenia, zarówno podmioty gospodarcze, jak i organy publiczne powinny zapewnić odpowiednie szkolenia w zakresie obowiązków wynikających z niniejszego rozporządzenia. Państwa członkowskie powinny powołać organy kontroli, organizować regularne kampanie informacyjne, dostosowane do specyfiki poszczególnych różnych sektorów, oraz prowadzić stały dialog z podmiotami gospodarczymi na wszystkich etapach łańcucha dostaw, w tym z podmiotami gospodarczymi działającymi w internecie.
(19) Wybór substancji stosowanych przez przestępców do nielegalnego wytwarzania materiałów wybuchowych może się szybko zmieniać. Należy zatem zapewnić możliwość obejmowania obowiązkiem zgłaszania przewidzianym w niniejszym rozporządzeniu - w razie konieczności w trybie pilnym - dodatkowych substancji. Aby uwzględniać potencjalne tendencje w zakresie niezgodnego z przeznaczeniem stosowania substancji jako prekursorów materiałów wybuchowych, należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjmowania aktów zgodnie z art. 290 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w odniesieniu do zmiany niniejszego rozporządzenia poprzez modyfikację wartości granicznych, powyżej których określone substancje, które podlegają ograniczeniom na podstawie niniejszego rozporządzenia, nie mogą być udostępniane przeciętnym użytkownikom, oraz umieszczania w wykazie dodatkowych substancji, które mają zostać objęte obowiązkiem zgłaszania podejrzanych transakcji. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertów, oraz aby konsultacje te prowadzone były zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa 6 . W szczególności, aby zapewnić Parlamentowi Europejskiemu i Radzie udział na równych zasadach w przygotowaniu aktów delegowanych, instytucje te otrzymują wszelkie dokumenty w tym samym czasie co eksperci państw członkowskich, a eksperci tych instytucji mogą systematycznie brać udział w posiedzeniach grup eksperckich Komisji zajmujących się przygotowaniem aktów delegowanych.
(20) Aby uwzględnić substancje jeszcze niewymienione w załącznikach I lub II, ale co do których jedno z państw członkowskich znajduje uzasadnione powody, aby sądzić, że mogłyby one być stosowane do nielegalnego wytwarzania materiałów wybuchowych, należy wprowadzić klauzulę ochronną przewidującą odpowiednią procedurę unijną. Ponadto z uwagi na szczególne zagrożenia, które są przedmiotem niniejszego rozporządzenia, należy zezwolić państwom członkowskim, w pewnych okolicznościach, na przyjmowanie środków ochronnych, w tym w odniesieniu do substancji już objętych środkami na mocy niniejszego rozporządzenia. Co więcej, należy zezwolić państwom członkowskim na utrzymanie środków krajowych, o których poinformowały lub powiadomiły już one Komisję zgodnie z art. 13 rozporządzenia (UE) nr 98/2013.
(21) Ramy regulacyjne zostałyby uproszczone poprzez włączenie do niniejszego rozporządzenia odpowiednich ograniczeń z rozporządzenia (WE) nr 1907/2006 związanych z bezpieczeństwem i dotyczących udostępniania azotanu amonu. W związku z tym należy odpowiednio zmienić załącznik XVII do rozporządzenia (WE) nr 1907/2006.
(22) Niniejsze rozporządzenie wymaga przetwarzania danych osobowych, a następnie ich ujawniania osobom trzecim w przypadku podejrzanych transakcji. Takie przetwarzanie i ujawnianie oznacza ingerencję w podstawowe prawo do poszanowania życia prywatnego oraz prawo do ochrony danych osobowych. Należy zatem zapewnić odpowiednią ochronę podstawowego prawa do ochrony danych osobowych osobom fizycznym, których dane osobowe są przetwarzane w ramach stosowania niniejszego rozporządzenia. Przetwarzanie danych osobowych w ramach niniejszego rozporządzenia podlega przepisom rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 7 . Przetwarzanie danych osobowych w związku z udzielaniem pozwoleń i zgłaszaniem podejrzanych transakcji powinno zatem odbywać się zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2016/679, z uwzględnieniem ogólnych zasad ochrony danych, takich jak zgodność z prawem, rzetelność i przejrzystość, ograniczenie celu, minimalizacja danych, prawidłowość, ograniczenie przechowywania, integralność i poufność oraz wymóg okazania należytego poszanowania dla praw osób, których dane dotyczą.
(23) Komisja powinna przeprowadzić ocenę niniejszego rozporządzenia na podstawie kryterium efektywności, skuteczności, przydatności, spójności i wartości dodanej UE. Taka ocena powinna zapewnić podstawę oceny skutków ewentualnych dalszych środków. Informacje powinny być zbierane regularnie w celu oceny niniejszego rozporządzenia.
(24) Ponieważ cel niniejszego rozporządzenia, a mianowicie ograniczenie dostępu dla przeciętnych użytkowników do prekursorów materiałów wybuchowych, nie może zostać osiągnięty w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast ze względu na rozmiary i skutki tego ograniczenia możliwe jest jego lepsze osiągnięcie na poziomie Unii, może ona podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tego celu.
(25) Należy uchylić rozporządzenie (UE) nr 98/2013,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE: