a także mając na uwadze, co następuje:(1) Unia postawiła sobie za cel utrzymanie i rozwój przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości.
(2) Współpraca wymiarów sprawiedliwości w sprawach karnych w Unii opiera się na zasadzie wzajemnego uznawania wyroków i orzeczeń sądowych, która to zasada jest - od czasu posiedzenia Rady Europejskiej w Tampere w dniach 15-16 października 1999 r. - powszechnie określana jako kamień węgielny współpracy wymiarów sprawiedliwości w sprawach karnych w Unii.
(3) Zabezpieczanie i konfiskata narzędzi służących do popełnienia przestępstwa i korzyści pochodzących z przestępstwa należą do najskuteczniejszych metod walki z przestępczością. Unii zależy na zapewnieniu skuteczniejszej identyfikacji, konfiskaty i ponownego wykorzystywania mienia pochodzącego z przestępstwa, zgodnie z dokumentem "Program sztokholmski - Otwarta i bezpieczna Europa dla dobra i ochrony obywateli" 2 .
(4) Ponieważ przestępczość ma często charakter transgraniczny zabezpieczanie i konfiskata narzędzi służących do popełnienia przestępstwa i korzyści pochodzących z przestępstwa wymaga skutecznej współpracy transgranicznej.
(5) Na obecne unijne ramy prawne w zakresie wzajemnego uznawania nakazów zabezpieczenia i nakazów konfiskaty składają się decyzje ramowe Rady 2003/577/WSiSW 3 i 2006/783/WSiSW 4 .
(6) Ze sprawozdań Komisji dotyczących wykonania decyzji ramowych 2003/577/WSiSW i 2006/783/WSiSW wynika, że obecny system wzajemnego uznawania nakazów zabezpieczenia i nakazów konfiskaty nie jest w pełni skuteczny. Wdrażanie i stosowanie tych decyzji ramowych w państwach członkowskich nie przebiegało spójnie, co doprowadziło do niedostatecznego wzajemnego uznawania oraz niewystarczająco optymalnej współpracy transgranicznej.
(7) Unijne ramy prawne w zakresie wzajemnego uznawania nakazów zabezpieczenia i nakazów konfiskaty nie zostały zaktualizowane po przyjęciu nowych aktów ustawodawczych na poziomie Unii i na poziomie krajowym. W szczególności, dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/42/UE 5 określa minimalne zasady dotyczące zabezpieczenia i konfiskaty mienia. Te minimalne zasady dotyczą konfiskaty narzędzi służących do popełnienia przestępstwa i korzyści pochodzących z przestępstwa, w tym w przypadkach choroby lub ucieczki podejrzanego lub oskarżonego, gdy postępowanie karne w związku z przestępstwem już zostało wszczęte, konfiskaty rozszerzonej oraz konfiskaty w stosunku do osób trzecich. Te minimalne zasady dotyczą również zabezpieczania mienia w celu ewentualnej późniejszej konfiskaty. Typy nakazów zabezpieczenia i nakazów konfiskaty objęte zakresem tej dyrektywy powinny być również włączone do ram prawnych w zakresie wzajemnego uznawania.
(8) Przyjmując dyrektywę 2014/42/UE, Parlament Europejski i Rada stwierdziły w oświadczeniu, że skuteczny system zabezpieczania i konfiskaty w Unii jest ściśle związany ze sprawnie działającym wzajemnym uznawaniem nakazów zabezpieczenia i nakazów konfiskaty. Uznając konieczność wprowadzenia w Unii kompleksowego systemu służącego zabezpieczaniu i konfiskacie narzędzi służących do popełnienia przestępstwa i korzyści pochodzących z przestępstwa, Parlament Europejski i Rada wezwały Komisję do przedstawienia wniosku ustawodawczego w sprawie wzajemnego uznawania nakazów zabezpieczenia i nakazów konfiskaty.
(9) W komunikacie z dnia 28 kwietnia 2015 r. zatytułowanym "Europejska agenda bezpieczeństwa" Komisja uznała, że współpraca sądowa w sprawach karnych opiera się na skutecznych instrumentach transgranicznych i że zasada wzajemnego uznawania orzeczeń sądowych stanowi kluczowy element systemu bezpieczeństwa. Komisja przypomniała również o potrzebie usprawnienia wzajemnego uznawania nakazów zamrożenia mienia i nakazów konfiskaty mienia.
(10) W komunikacie z dnia 2 lutego 2016 r. w sprawie planu działania na rzecz skuteczniejszego zwalczania finansowania terroryzmu Komisja podkreśliła potrzebę zadbania o to, by pozbawiać aktywów przestępców, którzy finansują terroryzm. Komisja uznała, że aby ukrócić przestępczość zorganizowaną finansującą terroryzm, konieczne jest pozbawienie tych przestępców dochodów pochodzących z przestępstw. Komisja stwierdziła, że w tym celu konieczne jest zapewnienie, by wszystkie typy nakazów zamrożenia mienia i nakazów konfiskaty mienia były egzekwowane w maksymalnym stopniu w całej Unii poprzez stosowanie zasady wzajemnego uznawania.
(11) Aby zapewnić skuteczne wzajemne uznawanie nakazów zabezpieczenia i nakazów konfiskaty, przepisy dotyczące uznawania i wykonywania tych nakazów należy ustanowić poprzez przyjęcie prawnie wiążącego i bezpośrednio stosowanego aktu Unii.
(12) Ważne jest, aby wzajemne uznawanie i wykonywanie nakazów zabezpieczenia i nakazów konfiskaty zostało ułatwione przez ustanowienie przepisów zobowiązujących państwo członkowskie do uznawania, bez dalszych formalności, nakazów zabezpieczenia i nakazów konfiskaty wydanych przez inne państwo członkowskie w ramach postępowania w sprawach karnych oraz do wykonywania tych nakazów na swoim terytorium.
(13) Niniejsze rozporządzenie powinno mieć zastosowanie do wszystkich nakazów zabezpieczenia i wszystkich nakazów konfiskaty wydanych w ramach postępowania w sprawach karnych. "Postępowanie w sprawach karnych" to autonomiczne pojęcie prawa Unii, będące przedmiotem wykładni Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, niezależnie od orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Pojęcie to obejmuje zatem wszystkie typy nakazów zabezpieczenia i nakazów konfiskaty wydanych w następstwie postępowania dotyczącego popełnienia przestępstwa, a nie tylko nakazy objęte dyrektywą 2014/42/UE. Obejmuje ono również inne typy nakazów wydanych bez prawomocnego wyroku skazującego. Jakkolwiek system prawny danego państwa członkowskiego może nie przewidywać takiego typu nakazu, to jednak to państwo członkowskie powinno być w stanie uznać i wykonać taki nakaz wydany przez inne państwo członkowskie. Postępowanie w sprawach karnych mogłoby także obejmować postępowanie przygotowawcze w sprawach karnych prowadzone przez policję i inne organy ścigania. Nakazy zabezpieczenia i nakazy konfiskaty wydane w ramach postępowań w sprawach cywilnych lub administracyjnych powinny być wyłączone z zakresu stosowania niniejszego rozporządzenia.
(14) Niniejsze rozporządzenie powinno obejmować nakazy zabezpieczenia i nakazy konfiskaty związane z przestępstwami objętymi zakresem stosowania dyrektywy 2014/42/UE, a także nakazy zabezpieczenia i nakazy zapłaty związane z innymi przestępstwami. Przestępstw objętych zakresem stosowania niniejszego rozporządzenia nie powinno się zatem ograniczać do szczególnie poważnych przestępstw o charakterze transgranicznym, jako że art. 82 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) nie wymaga takiego ograniczenia w odniesieniu do środków ustalających zasady i procedury zapewniające wzajemne uznawanie wyroków w sprawach karnych.
(15) Warunkiem wstępnym współpracy pomiędzy państwami członkowskimi opartej na zasadzie wzajemnego uznawania i na natychmiastowym wykonywaniu orzeczeń sądowych jest pewność, że orzeczenia podlegające uznaniu i wykonaniu będą zawsze wydawane z poszanowaniem zasad legalności, pomocniczości i proporcjonalności. Warunkiem wstępnym takiej współpracy jest również przestrzeganie praw osób, których dotyczy nakaz zabezpieczenia lub nakaz konfiskaty. Do takich osób, których dotyczy nakaz, a które mogą być zarówno osobami fizycznymi, jak i prawnymi, powinno się zaliczać osoby, wobec których wydano nakaz zabezpieczenia lub nakaz konfiskaty oraz osoby będące właścicielami mienia objętego danym nakazem, a także osoby trzecie, na których prawa względem tego mienia bezpośrednio wpłynął dany nakaz, w tym osoby trzecie działające w dobrej wierze. O tym, czy nakaz zabezpieczenia lub nakaz konfiskaty bezpośrednio wpłynęły na prawa tych osób trzecich, powinno się decydować zgodnie z prawem państwa wykonującego.
(16) Niniejsze rozporządzenie nie wpływa na obowiązek przestrzegania praw podstawowych i zasad prawa zapisanych w art. 6 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE).
(17) Niniejsze rozporządzenie nie narusza praw podstawowych i jest zgodne z zasadami uznanymi w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej (zwanej dalej "Kartą") i w Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (EKPC). Powyższe obejmuje zasadę zakazu wszelkiej dyskryminacji, m.in. ze względu na płeć, pochodzenie rasowe lub etniczne, religię, orientację seksualną, obywatelstwo, język, poglądy polityczne czy niepełnosprawność. Niniejsze rozporządzenie należy stosować z uwzględnieniem tych praw i zasad.
(18) Prawa procesowe określone w dyrektywach Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/64/UE 6 , 2012/13/UE 7 , 2013/48/UE 8 , (UE) 2016/343 9 , (UE) 2016/800 10 i (UE) 2016/1919 11 powinny mieć zastosowanie - w ramach zakresu stosowania tych dyrektyw - do postępowań karnych objętych zakresem stosowania niniejszego rozporządzenia w odniesieniu do państw członkowskich związanych tymi dyrektywami. W każdym przypadku gwarancje przewidziane w Karcie powinny mieć zastosowanie do wszystkich postępowań objętych zakresem stosowania niniejszego rozporządzenia. W szczególności podstawowe gwarancje dotyczące postępowania karnego określone w Karcie powinny mieć zastosowanie do postępowania w sprawach karnych, które nie jest postępowaniem karnym, ale które objęte jest zakresem stosowania niniejszego rozporządzenia.
(19) Jakkolwiek przepisy dotyczące przekazywania, uznawania i wykonywania nakazów zabezpieczenia i nakazów konfiskaty powinny zapewniać sprawny przebieg procesu odzyskiwania mienia pochodzącego z przestępstwa, należy jednak przy tym przestrzegać praw podstawowych.
(20) Rozstrzygając, czy wystąpiła podwójna odpowiedzialność karna, właściwy organ państwa wykonującego powinien rozpatrzyć, czy okoliczności faktyczne leżące u podstaw danego przestępstwa, wskazane w zaświadczeniu dotyczącym zabezpieczenia lub w zaświadczeniu dotyczącym konfiskaty przedłożonych przez właściwy organ państwa wydającego, jako takie także podlegałyby sankcji karnej w państwie wykonującym, gdyby zaszły w tym państwie w momencie podjęcia decyzji w sprawie uznania nakazu zabezpieczenia lub nakazu konfiskaty.
(21) Wydając nakaz zabezpieczenia lub nakaz konfiskaty, organ wydający powinien zapewnić przestrzeganie zasad konieczności i proporcjonalności. Zgodnie z niniejszym rozporządzeniem nakaz zabezpieczenia lub nakaz konfiskaty powinny zostać wydane i przekazane organowi wykonującemu w innym państwie członkowskim wyłącznie wtedy, gdy takie nakazy można by było wydać i wykorzystać w sprawie wyłącznie krajowej. Organ wydający powinien być odpowiedzialny za dokonywanie oceny konieczności i proporcjonalności takich nakazów w poszczególnych sprawach, ponieważ uznania i wykonania nakazów zabezpieczenia i nakazów konfiskaty nie można odmówić na podstawie innej niż podstawy przewidziane w niniejszym rozporządzeniu.
(22) W pewnych przypadkach nakazy zabezpieczenia mogą być wydawane przez organy niebędące sędzią, sądem lub prokuratorem, wyznaczone przez państwa wydające i uprawnione w sprawach karnych do wydawania lub wykonywania nakazów zabezpieczenia zgodnie z prawem krajowym. W takich wypadkach, przed przekazaniem nakazu zabezpieczenia organowi wykonującemu, nakaz ten powinien zostać zatwierdzony przez sędziego, sąd lub prokuratora.
(23) Państwa członkowskie powinny mieć możliwość złożenia oświadczenia, w którym stwierdzą, że w przypadku przekazywania im zaświadczenia dotyczącego zabezpieczenia lub zaświadczenia dotyczącego konfiskaty do celów uznania i wykonania nakazu zabezpieczenia lub nakazu konfiskaty organ wydający powinien przekazać wraz z tymi zaświadczeniami oryginalny nakaz zabezpieczenia lub oryginalny nakaz konfiskaty lub ich uwierzytelnione odpisy. Państwa członkowskie powinny poinformować Komisję o złożeniu lub wycofaniu takiego oświadczenia. Komisja powinna udostępnić takie informacje wszystkim państwom członkowskim oraz Europejskiej Sieci Sądowej, przewidzianej w decyzji Rady 2008/976/WSiSW 12 . Europejska Sieć Sądowa powinna udostępnić te informacje na stronie internetowej, o której mowa w tej decyzji.
(24) Organ wydający powinien przekazać zaświadczenie dotyczące zabezpieczenia lub zaświadczenie dotyczące konfiskaty, w stosownych przypadkach wraz z nakazem zabezpieczenia lub z nakazem konfiskaty bezpośrednio organowi wykonującemu albo, w stosownych przypadkach, organowi centralnemu państwa wykonującego w dowolny sposób pozwalający uzyskać pisemne potwierdzenie, pod warunkiem że sposób ten pozwala organowi wykonującemu ustalić autentyczność zaświadczenia lub nakazu, np. listem poleconym lub zabezpieczoną pocztą elektroniczną. Organ wydający powinien mieć możliwość skorzystania ze wszelkich odpowiednich kanałów lub sposobów przekazywania, w tym z zabezpieczonego systemu telekomunikacyjnego Europejskiej Sieci Sądowej, Eurojustu lub innych kanałów używanych przez organy wymiaru sprawiedliwości.
(25) W przypadku gdy organ wydający ma uzasadnione podstawy, aby przypuszczać, że osoba, wobec której wydano nakaz zabezpieczenia lub nakaz konfiskaty dotyczący kwoty pieniężnej, posiada mienie lub uzyskuje dochody w danym państwie członkowskim, organ ten powinien przekazać zaświadczenie dotyczące zabezpieczenia lub zaświadczenie dotyczące konfiskaty odnoszące się do tego nakazu temu państwu członkowskiemu. Na tej podstawie zaświadczenie może zostać przekazane, na przykład, państwu członkowskiemu, w którym osoba fizyczna, wobec której wydano nakaz, mieszka lub - jeżeli osoba ta nie ma stałego adresu - ma miejsce zwykłego pobytu. W przypadku gdy nakaz wydawany jest wobec osoby prawnej, zaświadczenie może zostać przekazane państwu członkowskiemu, w którym ta osoba prawna ma siedzibę.
(26) Z myślą o administracyjnym przekazywaniu i przyjmowaniu zaświadczeń dotyczących nakazów zabezpieczenia i nakazów konfiskaty państwa członkowskie powinny móc wyznaczyć co najmniej jeden organ centralny, jeżeli jest to konieczne z uwagi na strukturę ich wewnętrznych systemów prawnych. Takie organy centralne mogą także zapewniać wsparcie administracyjne, sprawować rolę koordynatora oraz pomagać w gromadzeniu danych statystycznych, tym samym ułatwiając i promując wzajemne uznawanie nakazów zabezpieczenia i nakazów konfiskaty.
(27) W przypadku gdy zaświadczenie dotyczące konfiskaty odnoszące się do nakazu konfiskaty dotyczącego kwoty pieniężnej zostaje przekazane do kilku państw wykonujących, państwo wydające powinno dążyć do uniknięcia sytuacji, w której konfiskata objęłaby więcej mienia, niż jest to konieczne, a całkowita kwota uzyskana w wyniku wykonania nakazu przekroczyłaby określoną w tym nakazie kwotę maksymalną. W tym celu organ wydający powinien m.in. wskazać w zaświadczeniu dotyczącym konfiskaty wartość mienia w każdym z państw wykonujących, jeżeli jest ona znana, tak aby organy wykonujące mogły ją uwzględnić; utrzymywać konieczne kontakty i dialog z organami wykonującymi w sprawie mienia, które ma zostać skonfiskowane; oraz natychmiast poinformować odpowiednie organy wykonujące, jeżeli uważa, że może zaistnieć ryzyko konfiskaty kwoty przekraczającej kwotę maksymalną. W stosownych przypadkach Eurojust może w zakresie swoich kompetencji sprawować rolę koordynatora, aby zapobiegać nadmiernej konfiskacie.
(28) Należy zachęcić państwa członkowskie do złożenia oświadczenia, w którym stwierdzą, że jako państwa wykonujące będą przyjmować zaświadczenia dotyczące zabezpieczenia lub zaświadczenia dotyczące konfiskaty w co najmniej jednym języku urzędowym Unii niebędącym ich językiem urzędowym.
(29) Organ wykonujący powinien uznawać nakazy zabezpieczenia i nakazy konfiskaty i podejmować środki konieczne do ich wykonania. Podjęcie decyzji w sprawie uznania i wykonania nakazu zabezpieczenia lub nakazu konfiskaty i wykonanie nakazu zabezpieczenia lub nakazu konfiskaty powinno nastąpić równie szybko i być traktowane tak samo priorytetowo jak w przypadku podobnych spraw krajowych. W celu zapewnienia szybkiego i skutecznego podejmowania decyzji w sprawie uznania nakazu zabezpieczenia lub nakazu konfiskaty oraz szybkiego i skutecznego wykonania tych nakazów należy wyznaczyć terminy, które powinny być obliczane zgodnie z rozporządzeniem Rady (EWG, Euratom) nr 1182/71 13 . W odniesieniu do nakazów zabezpieczenia, organ wykonujący powinien rozpocząć stosowanie konkretnych środków koniecznych do wykonania takich nakazów w terminie nieprzekraczającym 48 godzin od podjęcia decyzji w sprawie ich uznania i wykonania.
(30) Wykonując nakaz zabezpieczenia, organ wydający i organ wykonujący powinny należycie uwzględnić poufny charakter postępowania przygotowawczego. W szczególności organ wykonujący powinien zapewnić poufność faktów i treści zawartych w nakazie zabezpieczenia. Nie narusza to obowiązku informowania osób, których dotyczy nakaz, o wykonaniu nakazu zabezpieczenia zgodnie z niniejszym rozporządzeniem.
(31) Uznania i wykonania nakazu zabezpieczenia lub nakazu konfiskaty nie powinno się odmówić na podstawach innych niż podstawy przewidziane w niniejszym rozporządzeniu. Niniejsze rozporządzenie powinno zezwalać organom wykonującym na odmowę uznania lub wykonania nakazów konfiskaty ze względu na zasadę ne bis in idem, prawa osób, których dotyczy nakaz lub prawo do obecności na rozprawie.
(32) Niniejsze rozporządzenie powinno zezwalać organom wykonującym na odmowę uznania lub wykonania nakazów konfiskaty w sytuacjach, gdy osoba, wobec której wydano nakaz konfiskaty, nie stawiła się osobiście na rozprawie, w wyniku której wydano nakaz konfiskaty związany z prawomocnym wyrokiem skazującym. Ta podstawa odmowy uznania lub wykonania powinna mieć zastosowanie tylko do sytuacji, w których rozprawy skutkują wydaniem nakazów konfiskaty związanych z prawomocnym wyrokiem skazującym, a nie do sytuacji, w których postępowania skutkują wydaniem nakazów konfiskaty bez wyroku skazującego. Jednak, aby ta podstawa mogła mieć zastosowanie, powinno się odbyć co najmniej jedno posiedzenie. Podstawa ta nie może mieć zastosowania, jeżeli odnośne krajowe przepisy proceduralne nie przewidują posiedzenia. Takie krajowe przepisy powinny być zgodne z Kartą i EKPC, w szczególności w odniesieniu do prawa do rzetelnego procesu sądowego. Sytuacja taka ma na przykład miejsce, w przypadku gdy postępowania są prowadzone w sposób uproszczony, w całości lub w części, zgodnie z procedurą pisemną lub procedurą, w której nie jest przewidziane żadne posiedzenie.
(33) W wyjątkowych okolicznościach powinna istnieć możliwość odmowy uznania lub wykonania nakazu zabezpieczenia lub nakazu konfiskaty, w przypadku gdy ich uznanie lub wykonanie uniemożliwiłyby państwu wykonującemu zastosowanie jego przepisów konstytucyjnych dotyczących wolności prasy lub wolności wypowiedzi w innych mediach.
(34) Utworzenie przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości w Unii opiera się na wzajemnym zaufaniu i domniemaniu przestrzegania przez inne państwa członkowskie prawa Unii, a zwłaszcza praw podstawowych. Jednak w wyjątkowych sytuacjach, w przypadku gdy istnieją uzasadnione podstawy, aby przypuszczać - w oparciu o konkretne i obiektywne dowody - że wykonanie nakazu zabezpieczenia lub nakazu konfiskaty wiązałoby się - w szczególnych okolicznościach dotyczących danej sprawy - z ewidentnym naruszeniem jednego z właściwych praw podstawowych określonych w Karcie, organ wykonujący powinien mieć możliwość podjęcia decyzji o odmowie uznania i wykonania danego nakazu. Prawa podstawowe, które są w tym względzie właściwe, to w szczególności prawo do skutecznego środka prawnego, prawo dostępu do bezstronnego sądu i prawo do obrony. Prawo własności nie powinno, co do zasady, być właściwe, ponieważ zabezpieczanie i konfiskata mienia nieodzownie wiążą się z ingerencją w prawo własności danej osoby i ponieważ w prawie Unii, w tym w niniejszym rozporządzeniu, już przewidziano w tym względzie niezbędne gwarancje.
(35) Przed podjęciem decyzji o odmowie uznania lub wykonania nakazu zabezpieczenia lub nakazu konfiskaty w oparciu o jakąkolwiek z podstaw odmowy uznania lub wykonania organ wykonujący powinien skonsultować się z organem wydającym, aby uzyskać wszelkie niezbędne informacje dodatkowe.
(36) Rozpatrując skierowany przez organ wykonujący wniosek o ograniczenie okresu, na jaki należy zabezpieczyć dane mienie, organ wydający powinien uwzględnić wszystkie okoliczności sprawy, a w szczególności to, czy utrzymanie w mocy nakazu zabezpieczenia może spowodować nieuzasadnione szkody w państwie wykonującym. Zachęca się organ wykonujący, aby przed skierowaniem formalnego wniosku skonsultował się w tej kwestii z organem wydającym.
(37) Organ wydający powinien poinformować organ wykonujący, jeżeli organ państwa wydającego otrzymał kwotę pieniężną zapłaconą na poczet nakazu konfiskaty, przy czym zakłada się, że państwo wykonujące powinno zostać powiadomione tylko wtedy, gdy kwota zapłacona na poczet nakazu ma wpływ na pozostającą do zapłaty kwotę, która ma zostać skonfiskowana zgodnie z nakazem.
(38) Organ wykonujący powinien mieć możliwość odroczenia wykonania nakazu zabezpieczenia lub nakazu konfiskaty, w szczególności w przypadku gdy jego wykonanie mogłoby utrudnić toczące się postępowanie przygotowawcze w sprawach karnych. Gdy tylko ustaną okoliczności stanowiące podstawę odroczenia, organ wykonujący powinien podjąć środki konieczne do wykonania nakazu.
(39) Po wykonaniu nakazu zabezpieczenia i w następstwie decyzji w sprawie uznania i wykonania nakazu konfiskaty organ wykonujący powinien w możliwie największym zakresie poinformować osoby, których dotyczy nakaz i które są znane organowi, o wykonaniu nakazu lub o takiej decyzji. W tym celu organ wykonujący powinien podjąć wszelkie racjonalne działania, aby ustalić, kim są osoby, których dotyczy nakaz, sprawdzić, w jaki sposób można się z nimi skontaktować, oraz poinformować je o wykonaniu nakazu zabezpieczenia lub o decyzji w sprawie uznania i wykonania nakazu konfiskaty. Wykonując ten obowiązek, organ wykonujący może zwrócić się o pomoc do organu wydającego, na przykład wówczas gdy osoby, których dotyczy nakaz, najprawdopodobniej mieszkają w państwie wydającym. Wynikający z niniejszego rozporządzenia obowiązek organu wykonującego dotyczący przekazania informacji osobom, których dotyczy nakaz, nie narusza żadnych innych wynikających z prawa państwa wydającego obowiązków organu wydającego dotyczących przekazania informacji, na przykład o wydaniu nakazu zabezpieczenia lub o obowiązujących środkach zaskarżenia przewidzianych w prawie państwa wydającego.
(40) Jeżeli wykonanie nakazu zabezpieczenia lub nakazu konfiskaty jest niemożliwe, organ wydający powinien zostać niezwłocznie poinformowany. Brak możliwości wykonania nakazu może wynikać z faktu, że mienie zostało już skonfiskowane, zaginęło, zostało zniszczone albo nie znaleziono go w miejscu wskazanym przez organ wydający lub z powodu niewystarczająco dokładnego określenia lokalizacji mienia mimo konsultacji między organem wykonującym a organem wydającym. W takich okolicznościach organ wykonujący nie powinien być już dłużej zobowiązany do wykonania nakazu. Jednak jeżeli organ wykonujący otrzyma później informacje, które umożliwiają mu zlokalizowanie mienia, powinien mieć możliwość wykonania nakazu bez konieczności otrzymania nowego zaświadczenia zgodnie z niniejszym rozporządzeniem.
(41) W przypadku gdy prawo państwa wykonującego uniemożliwia zgodne z prawem wykonanie nakazu zabezpieczenia lub nakazu konfiskaty, organ wykonujący powinien skontaktować się z organem wydającym, aby omówić sytuację i znaleźć rozwiązanie. Takie rozwiązanie może polegać na wycofaniu nakazu przez organ wydający.
(42) Natychmiast po wykonaniu nakazu konfiskaty organ wykonujący powinien poinformować organ wydający o wynikach wykonania. Gdy jest to możliwe w praktyce, organ wykonujący powinien w tym samym czasie poinformować organ wydający także o mieniu lub kwocie pieniężnej, które zostały skonfiskowane, oraz podać inne szczegóły, które uzna za istotne.
(43) Wykonanie nakazu zabezpieczenia lub nakazu konfiskaty powinno podlegać prawu państwa wykonującego i tylko jego organy powinny być uprawnione do podjęcia decyzji w sprawie procedur wykonania. W stosownych przypadkach organ wydający i organ wykonujący powinny mieć możliwość zwrócenia się do Eurojustu lub Europejskiej Sieci Sądowej, by udzieliły one - w zakresie swoich kompetencji - pomocy w kwestiach związanych z wykonaniem nakazów zabezpieczenia i nakazów konfiskaty.
(44) Właściwe funkcjonowanie niniejszego rozporządzenia wymaga sprawnej komunikacji pomiędzy zaangażowanymi właściwymi organami krajowymi, w szczególności w przypadkach jednoczesnego wykonywania nakazu konfiskaty w kilku państwach członkowskich. Właściwe organy krajowe powinny zatem w razie konieczności konsultować się ze sobą bezpośrednio lub, w stosownych przypadkach, za pośrednictwem Eurojustu lub Europejskiej Sieci Sądowej.
(45) Prawa ofiar przestępstwa do otrzymania odszkodowania i zwrotu mienia powinny być przestrzegane również w przypadku spraw transgranicznych. W przepisach dotyczących rozporządzania zabezpieczonym albo skonfiskowanym mieniem należy priorytetowo traktować kwestię odszkodowania dla ofiar przestępstw i zwrotu mienia tym ofiarom. Pojęcie ofiary przestępstwa należy interpretować zgodnie z prawem państwa wydającego, które to prawo powinno również móc przewidywać, że do celów niniejszego rozporządzenia ofiarą przestępstwa może być także osoba prawna. Niniejsze rozporządzenie nie powinno naruszać przepisów w sprawie odszkodowań dla ofiar przestępstw i zwrotu mienia tym ofiarom w ramach postępowań krajowych.
(46) W przypadku gdy organ wykonujący zostaje poinformowany o decyzji, wydanej przez organ wydający lub inny właściwy organ w państwie wydającym, o zwrocie zabezpieczonego mienia ofierze przestępstwa, organ wykonujący powinien podjąć niezbędne środki zapewniające, by dane mienie zostało jak najszybciej zabezpieczone i zwrócone ofierze przestępstwa. Organ wykonujący powinien mieć możliwość przekazania mienia państwu wydającemu, tak aby państwo to mogło zwrócić je ofierze przestępstwa, lub przekazania tego mienia bezpośrednio ofierze przestępstwa, pod warunkiem że państwo wydające wyrazi na to zgodę. Obowiązek zwrotu zabezpieczonego mienia ofierze przestępstwa powinien być obwarowany następującymi warunkami: prawo ofiary przestępstwa do tego mienia nie może być przedmiotem sporu, co oznacza, że przyjęto, iż ofiara przestępstwa jest prawowitym właścicielem mienia i nie zgłoszono kwestionujących tego poważnych roszczeń; mienie nie może być niezbędne jako dowód w postępowaniu karnym prowadzonym w państwie wykonującym; oraz nie mogą być naruszane prawa osób, których dotyczy nakaz, w szczególności osób trzecich działających w dobrej wierze. Organ wykonujący powinien zwrócić zabezpieczone mienie ofierze przestępstwa wyłącznie, jeżeli warunki te zostały spełnione. W przypadku gdy organ wykonujący uważa, że warunki te nie zostały spełnione, powinien skonsultować się z organem wydającym, na przykład w celu wniesienia o dodatkowe informacje lub w celu omówienia sytuacji i znalezienia rozwiązania. Jeżeli nie można znaleźć rozwiązania, organ wykonujący powinien mieć możliwość podjęcia decyzji o niezwracaniu zabezpieczonego mienia ofierze przestępstwa.
(47) Każde państwo członkowskie powinno rozważyć ustanowienie krajowego scentralizowanego urzędu odpowiedzialnego za zarządzanie mieniem zabezpieczonym z myślą o ewentualnej późniejszej konfiskacie, a także za zarządzanie skonfiskowanym mieniem. Zabezpieczone i skonfiskowane mienie mogłoby być przeznaczane w pierwszej kolejności na projekty z zakresu ścigania przestępstw i zapobiegania przestępczości zorganizowanej, a także na inne projekty leżące w interesie publicznym i projekty o użyteczności społecznej.
(48) Każde państwo członkowskie powinno rozważyć ustanowienie krajowego funduszu, który będzie gwarantował odpowiednie odszkodowania dla ofiar przestępstw, takich jak rodziny funkcjonariuszy policji i urzędników publicznych, którzy podczas pełnienia obowiązków służbowych stracili życie lub odnieśli urazy prowadzące do trwałej niepełnosprawności. Państwa członkowskie mogłyby przeznaczyć na ten cel część skonfiskowanego mienia.
(49) Państwa członkowskie nie powinny mieć możliwości dochodzenia od siebie nawzajem zwrotu kosztów wynikających ze stosowania niniejszego rozporządzenia. Jeżeli jednak państwo wykonujące poniosło duże lub wyjątkowe koszty, na przykład dlatego że mienie było zabezpieczone przez dłuższy okres, organ wydający powinien rozważyć wszelkie propozycje organu wykonującego dotyczące podziału kosztów.
(50) W celu umożliwienia jak najszybszej reakcji w przyszłości na stwierdzone problemy dotyczące treści zaświadczeń określonych w załącznikach do niniejszego rozporządzenia, należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjmowania aktów zgodnie z art. 290 TFUE w odniesieniu do zmian tych zaświadczeń. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertów, oraz aby konsultacje te prowadzone były zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym z dnia 13 kwietnia 2016 r. 14 w sprawie lepszego stanowienia prawa. W szczególności, aby zapewnić Parlamentowi Europejskiemu i Radzie udział na równych zasadach w przygotowaniu aktów delegowanych, instytucje te otrzymują wszelkie dokumenty w tym samym czasie co eksperci państw członkowskich, a eksperci tych instytucji mogą systematycznie brać udział w posiedzeniach grup eksperckich Komisji zajmujących się przygotowywaniem aktów delegowanych.
(51) Ponieważ cel niniejszego rozporządzenia, czyli wzajemne uznawanie i wykonywanie nakazów zabezpieczenia i nakazów konfiskaty, nie może zostać osiągnięty w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast ze względu na skalę i skutki działania możliwe jest jego lepsze osiągnięcie na poziomie Unii, może ona podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 TUE. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tego celu.
(52) Przepisy decyzji ramowej 2003/577/WSiSW zostały już zastąpione dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2014/41/UE 15 , w zakresie zabezpieczania dowodów, w odniesieniu do państw członkowskich związanych tą dyrektywą. Przepisy decyzji ramowej 2003/577/WSiSW w zakresie zabezpieczania mienia należy zastąpić niniejszym rozporządzeniem między państwami członkowskimi, które są nim związane. Niniejsze rozporządzenie powinno również zastąpić decyzję ramową 2006/783/WSiSW między państwami członkowskimi, które są nim związane. Przepisy decyzji ramowej 2003/577/WSiSW w zakresie zabezpieczania mienia oraz przepisy decyzji ramowej 2006/783/WSiSW powinny zatem nadal mieć zastosowanie nie tylko między państwami członkowskimi, które nie są związane niniejszym rozporządzeniem, ale także między każdym państwem członkowskim, które nie jest związane niniejszym rozporządzeniem, a każdym państwem członkowskim, które jest nim związane.
(53) Forma prawna niniejszego aktu nie powinna stanowić precedensu względem przyszłych aktów prawnych Unii w dziedzinie wzajemnego uznawania wyroków i orzeczeń sądowych w sprawach karnych. Wyboru formy prawnej przyszłych aktów prawnych Unii należy dokonywać ostrożnie, analizując każdy przypadek indywidualnie i uwzględniając między innymi skuteczność aktu prawnego oraz zasady proporcjonalności i pomocniczości.
(54) Państwa członkowskie powinny zapewniać, aby zgodnie z decyzją Rady 2007/845/WSiSW 16 ich biura ds. odzyskiwania mienia współpracowały ze sobą w celu ułatwienia wykrywania i identyfikacji korzyści pochodzących z przestępstwa lub innego mienia związanego z przestępstwem, które może zostać przedmiotem nakazu zabezpieczenia lub nakazu konfiskaty.
(55) Zgodnie z art. 3 oraz art. 4a ust. 1 Protokołu nr 21 w sprawie stanowiska Zjednoczonego Królestwa i Irlandii w odniesieniu do przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, załączonego do TUE i do TFUE, Zjednoczone Królestwo powiadomiło o chęci uczestniczenia w przyjęciu i stosowaniu niniejszego rozporządzenia.
(56) Zgodnie z art. 1 i 2 oraz art. 4a ust. 1 Protokołu nr 21, bez uszczerbku dla art. 4 tego protokołu, Irlandia nie uczestniczy w przyjęciu niniejszego rozporządzenia i nie jest nim związana, ani go nie stosuje.
(57) Zgodnie z art. 1 i 2 Protokołu nr 22 w sprawie stanowiska Danii, załączonego do TUE i TFUE, Dania nie uczestniczy w przyjęciu niniejszego rozporządzenia i nie jest nim związana, ani go nie stosuje,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
