a także mając na uwadze, co następuje:(1) Jak najszybsze ukończenie tworzenia w pełni funkcjonującego i wzajemnie połączonego wewnętrznego rynku energii ma zasadnicze znaczenie dla osiągnięcia celów, jakimi są utrzymanie bezpieczeństwa dostaw energii, zwiększenie konkurencyjności i zapewnienie wszystkim konsumentom możliwości nabywania energii po przystępnych cenach. Dobrze funkcjonujący rynek wewnętrzny energii elektrycznej powinien zapewniać producentom właściwe zachęty do inwestowania w nowe moce wytwórcze, w tym w energię elektryczną pochodzącą z odnawialnych źródeł energii, ze szczególnym uwzględnieniem państw członkowskich i regionów o najmniejszej liczbie połączeń międzysystemowych w obrębie unijnego rynku energii. Dobrze funkcjonujący rynek powinien również zapewniać konsumentom odpowiednie środki wspierające bardziej wydajne zużycie energii, czego warunkiem wstępnym jest bezpieczeństwo dostaw energii.
(2) Bezpieczeństwo dostaw energii stanowi jeden z zasadniczych elementów bezpieczeństwa publicznego i w związku z tym jest ściśle związane ze sprawnym funkcjonowaniem rynku wewnętrznego energii elektrycznej oraz z integracją pozostających w izolacji rynków energii elektrycznej państw członkowskich. Energię elektryczną można dostarczać obywatelom Unii wyłącznie za pośrednictwem sieci. Funkcjonujące rynki energii elektrycznej oraz, w szczególności, sieci i inne aktywa związane z dostawami energii elektrycznej są istotne dla bezpieczeństwa publicznego, konkurencyjności gospodarczej oraz dobrobytu obywateli Unii.
(3) W rozporządzeniu (WE) nr 714/2009 ustanowiono niedyskryminujące przepisy dotyczące warunków dostępu do sieci w odniesieniu do transgranicznej wymiany energii elektrycznej oraz, w szczególności, ustanowiono przepisy dotyczące alokacji zdolności przesyłowych oraz zarządzania ograniczeniami przesyłowymi w odniesieniu do połączeń wzajemnych i systemów przesyłowych mających wpływ na transgraniczne przepływy energii elektrycznej. W celu stworzenia prawdziwie zintegrowanego rynku energii elektrycznej należy opracować skuteczne instrumenty zabezpieczające, które będą mogli stosować wytwórcy, odbiorcy i sprzedawcy detaliczni w celu zmniejszenia przyszłego ryzyka cenowego w obszarze, na którym działają, obejmujące ujednolicenie obowiązujących przepisów dotyczących aukcji w odniesieniu do długoterminowej alokacji zdolności przesyłowych.
(4) Operatorzy systemów przesyłowych (zwani dalej "OSP") powinni koordynować przynajmniej na poziomie regionalnym wyznaczanie długoterminowych zdolności przesyłowych dla przedziałów czasowych rynku roku następnego i rynku miesiąca następnego w celu zapewnienia rzetelnego wyliczenia zdolności przesyłowych oraz udostępnienia na rynku optymalnych zdolności przesyłowych. Aby to osiągnąć, OSP powinni ustanowić wspólny model sieci obejmujący wszystkie dane niezbędne do wyznaczenia długoterminowych zdolności przesyłowych, z uwzględnieniem stopnia niepewności, jakim charakteryzują się długoterminowe przedziały czasowe. Podejście oparte na skoordynowanych zdolnościach przesyłowych netto (ang. coordinated net transmission capacity based approach, "podejście NTC") należy stosować do wyznaczania i alokacji długoterminowych międzyobszarowych zdolności przesyłowych. Podejście oparte na przepływach fizycznych (ang. flow-based approach, "podejście FBA") mogłoby być stosowane w przypadkach, w których zdolności przesyłowe między obszarami rynkowymi są wysoce współzależne, a podejście to jest uzasadnione ze względu na efektywność ekonomiczną.
(5) Ujednolicenie przepisów dotyczących długoterminowej alokacji międzyobszarowych zdolności przesyłowych wymaga ustanowienia i korzystania z jednej wspólnej platformy alokacji na szczeblu europejskim. Taka centralna platforma powinna zostać opracowana przez wszystkich OSP w celu ułatwienia alokacji długoterminowych praw przesyłowych dla uczestników rynku i powinna umożliwiać przeniesienie długoterminowych praw przesyłowych z jednego kwalifikującego się uczestnika rynku na innego.
(6) Aby umożliwić przejrzystą i niedyskryminującą alokację długoterminowych praw przesyłowych, na wspólnej platformie alokacji należy publikować wszystkie istotne informacje na temat aukcji przed jej rozpoczęciem. Przepisy dotyczące nominacji powinny zawierać szczegółowe informacje na temat procedury nominacji w odniesieniu do fizycznych praw przesyłowych, w tym wymagania, terminy, zamknięcia bramki rynku oraz kryteria uprawniające do wymiany między uczestnikami rynku.
(7) Posiadacze długoterminowych praw przesyłowych powinni mieć prawo zwrócenia OSP swoich długoterminowych praw przesyłowych, aby umożliwić ponowną alokację tych praw w kolejnej rundzie długoterminowej alokacji zdolności przesyłowych. W zamian za zwrot długoterminowych praw przesyłowych ich posiadacze mogą otrzymać zapłatę. Ponadto uczestnicy rynku powinni mieć prawo do przeniesienia lub wykupu już zaalokowanych długoterminowych praw przesyłowych. Uczestnicy rynku powinni powiadamiać OSP o takich przeniesieniach lub wykupie oraz o swoich kontrahentach, w tym biorących udział w tych transakcjach uczestnikach rynku i o OSP, których to dotyczy.
(8) Ważne jest, by obciążenia administracyjne i koszty związane z uczestnictwem we wspólnej platformie alokacji pozostawały na rozsądnym poziomie, zwłaszcza jeśli chodzi o ujednolicenie ram umów zawieranych z uczestnikami rynku.
(9) Przy uzgadnianiu warunków umów dotyczących długoterminowych praw przesyłowych stosuje się obecnie na terytorium Unii wiele różnych przepisów regulujących alokację. OSP powinni opracować ujednolicony na szczeblu unijnym regulamin alokacji w zakresie fizycznych praw przesyłowych, finansowych praw przesyłowych jako opcji (zwanych dalej "FinPP typu opcja") oraz finansowych praw przesyłowych jako zobowiązań (zwanych dalej "FinPP typu zobowiązanie").
(10) Taki ujednolicony regulamin alokacji powinien zawierać przynajmniej opis procesu/procedury alokacji długoterminowych praw przesyłowych, w tym minimalne wymogi dotyczące uczestnictwa, kwestie finansowe, rodzaj produktów oferowanych na aukcjach typu explicit, zasady nominacji, przepisy dotyczące ograniczeń i rekompensat, przepisy, których przestrzegać muszą uczestnicy rynku w przypadku przenoszenia swoich długoterminowych praw przesyłowych, zasadę "wykorzystaj albo sprzedaj" oraz przepisy dotyczące siły wyższej i odpowiedzialności. W ujednoliconym regulaminie alokacji należy również określić zobowiązania umowne, których muszą przestrzegać uczestnicy rynku.
(11) W rozporządzeniu Komisji (UE) 2015/1222 2 ustanowiono termin gwarantowania praw przesyłowych na rynku dnia następnego i związany z tym system rekompensat w przypadku ograniczenia długoterminowych praw przesyłowych po upływie takiego terminu. Podobnie w przypadku ograniczenia długoterminowych praw przesyłowych przed upływem terminu gwarantowania praw przesyłowych na rynku dnia następnego posiadacz długoterminowych praw przesyłowych powinien otrzymać od OSP zwrot kosztów lub rekompensatę.
(12) Można wprowadzić limity kwot rekompensat wypłacanych posiadaczom długoterminowych praw przesyłowych, które zostały ograniczone przed upływem terminu gwarantowania praw przesyłowych na rynku dnia następnego, uwzględniając płynność danych rynków i możliwość dostosowania swoich pozycji kontraktowych przez uczestników rynku.
(13) Zgodnie z art. 8 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 713/2009 3 jeżeli właściwe krajowe organy regulacyjne nie są w stanie osiągnąć porozumienia w sprawie wspólnych warunków dostępu lub metodologii, decyzję w tych kwestiach regulacyjnych powinna podjąć Agencja ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki ("Agencja").
(14) W celu przyjęcia w przejrzysty i partycypacyjny sposób skutecznych przepisów określonych z zachowaniem zasady równowagi i proporcjonalności niniejsze rozporządzenie zostało opracowane w ścisłej współpracy z Agencją, europejską siecią operatorów systemów przesyłowych energii elektrycznej (ENTSO energii elektrycznej) i zainteresowanymi stronami. Zgodnie z art. 18 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 714/2009 Komisja będzie konsultować się z Agencją, ENTSO energii elektrycznej oraz innymi zainteresowanymi stronami, zanim zaproponuje jakiekolwiek zmiany do niniejszego rozporządzenia.
(15) Niniejsze rozporządzenie stanowi uzupełnienie załącznika I do rozporządzenia (WE) nr 714/2009 zgodnie z zasadami określonymi w art. 16 tegoż rozporządzenia.
(16) Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Komitetu, o którym mowa w art. 23 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 714/2009,
PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE: