uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 114,
uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,
po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,
uwzględniając opinię Europejskiego Banku Centralnego 1 ,
uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego 2 ,
stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą 3 ,
(1) Kształtowanie się cen w przypadku wielu instrumentów finansowych i umów finansowych zależy od dokładności i rzetelności wskaźników referencyjnych. Poważne przypadki manipulacji wskaźnikami referencyjnymi stóp procentowych takimi jak LIBOR i EURIBOR, a także zarzuty, że doszło do manipulacji wskaźnikami referencyjnymi odnoszącymi się do energii i ropy oraz walutowymi wskaźnikami referencyjnymi, pokazują, że wskaźniki referencyjne mogą być przedmiotem konfliktu interesów. Korzystanie ze swobody uznania i słabe systemy zarządzania zwiększają podatność wskaźników referencyjnych na manipulację. Niedokładność i nierzetelność indeksów stosowanych jako wskaźniki referencyjne lub wątpliwości co do ich dokładności i rzetelności mogą podważyć zaufanie do rynku, narazić konsumentów i inwestorów na straty oraz zakłócić gospodarkę realną. W związku z tym niezbędne jest zapewnienie dokładności, solidności i rzetelności wskaźników referencyjnych i procesu ich wyznaczania.
(2) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE 4 zawiera pewne wymogi dotyczące wiarygodności wskaźników referencyjnych stosowanych do wyceny instrumentu finansowego notowanego na giełdzie. Dyrektywa 2003/71/WE Parlamentu Europejskiego i Rady 5 zawiera pewne wymogi dotyczące wskaźników referencyjnych stosowanych przez emitentów. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE 6 zawiera pewne wymogi dotyczące stosowania wskaźników referencyjnych przez przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS). Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1227/2011 7 zawiera pewne przepisy zakazujące manipulacji wskaźnikami referencyjnymi stosowanymi w odniesieniu do produktów energetycznych sprzedawanych w obrocie hurtowym. Te akty ustawodawcze obejmują jednak tylko niektóre aspekty określonych wskaźników referencyjnych i nie uwzględniają one wszystkich słabych stron procesu opracowywania wszystkich wskaźników referencyjnych, ani nie obejmują wszystkich zastosowań finansowych wskaźników referencyjnych w sektorze finansowym.
(3) Wskaźniki referencyjne mają kluczowe znaczenie dla kształtowania się cen w transakcjach transgranicznych, ułatwiając tym samym skuteczne funkcjonowanie rynku wewnętrznego w sytuacji różnorodności instrumentów finansowych i usług finansowych. Wiele wskaźników referencyjnych stosowanych jako stopy referencyjne w umowach finansowych, w szczególności w umowach o kredyt hipoteczny, jest opracowywanych w jednym państwie członkowskim, lecz stosowanych przez instytucje kredytowe i konsumentów w innym państwie członkowskim. Ponadto takie instytucje kredytowe często zabezpieczają swoje ryzyko lub uzyskują finansowanie na przyznanie tych umów finansowych na transgranicznym rynku międzybankowym. Tylko kilka państw członkowskich ustanowiło krajowe przepisy dotyczące wskaźników referencyjnych, ale ich odpowiednie ramy prawne dotyczące wskaźników referencyjnych wykazują już różnice w takich aspektach jak zakres stosowania. Ponadto Międzynarodowa Organizacja Komisji Papierów Wartościowych (IOSCO) przyjęła w dniu 17 lipca 2013 r. zasady dotyczące finansowych wskaźników referencyjnych ("zasady IOSCO dotyczące finansowych wskaźników referencyjnych"), a w dniu 5 października 2012 r. zasady dotyczące agencji zgłaszających ceny ropy naftowej ("zasady IOSCO dotyczące agencji zgłaszających ceny") (zwane dalej łącznie "zasadami IOSCO"), a ponieważ zasady te dopuszczają pewną elastyczność odnośnie do dokładnego zakresu ich stosowania i sposobu wdrożenia, prawdopodobne jest, że państwa członkowskie ustanowią na szczeblu krajowym przepisy, które będą w odmienny sposób wdrażać te zasady.
(4) Takie odmienne podejście spowodowałoby rozdrobnienie rynku wewnętrznego, gdyż administratorzy i użytkownicy wskaźników referencyjnych podlegaliby w poszczególnych państwach członkowskich różnym przepisom. Z tego powodu stosowanie wskaźników referencyjnych opracowanych w jednym państwie członkowskim mogłoby być utrudnione w innych państwach członkowskich. Wobec braku w Unii zharmonizowanych ram zapewniających dokładność i rzetelność wskaźników referencyjnych stosowanych w instrumentach finansowych i umowach finansowych lub do pomiaru wyników funduszy inwestycyjnych prawdopodobne jest, że różnice w przepisach przyjętych przez państwa członkowskie stworzą przeszkody dla niezakłóconego funkcjonowania rynku wewnętrznego w zakresie opracowywania wskaźników referencyjnych.
(5) Unijne przepisy dotyczące ochrony konsumentów nie regulują szczególnej kwestii, jaką jest udzielanie stosownych informacji o wskaźnikach referencyjnych w umowach finansowych. W związku ze skargami konsumentów i sporami związanymi ze stosowaniem wskaźników referencyjnych w szeregu państw członkowskich prawdopodobne jest przyjęcie na szczeblu krajowym - w wyniku uzasadnionej troski o interesy konsumentów - rozbieżnych środków, co mogłoby spowodować rozdrobnienie rynku wewnętrznego, gdyż odmienne poziomy ochrony konsumentów oznaczają odmienne warunki konkurencji.
(6) Aby zapewnić zatem prawidłowe funkcjonowanie rynku wewnętrznego i poprawić warunki jego funkcjonowania, w szczególności w odniesieniu do rynków finansowych, oraz aby zapewnić wysoki poziom ochrony konsumentów i inwestorów, należy na poziomie Unii określić ramy regulacyjne dotyczące wskaźników referencyjnych.
(7) Właściwe i niezbędne jest nadanie tym ramom formy rozporządzenia w celu zapewnienia, aby przepisy bezpośrednio nakładające obowiązki na osoby biorące udział w opracowywaniu wskaźników referencyjnych, przekazywaniu danych i stosowaniu wskaźników referencyjnych były stosowane w jednolity sposób w całej Unii. Ponieważ ramy prawne dotyczące opracowywania wskaźników referencyjnych z natury rzeczy obejmują środki służące określeniu dokładnych wymogów w odniesieniu do aspektów nierozerwalnie związanych z takim opracowywaniem, nawet drobne różnice w podejściu przyjętym w odniesieniu do jednego z tych aspektów mogą prowadzić do znacznych utrudnień w transgranicznym opracowywaniu wskaźników referencyjnych. W związku z tym wybór rozporządzenia jako instrumentu prawnego, który jest bezpośrednio stosowany, powinien ograniczyć możliwość przyjmowania rozbieżnych środków na szczeblu krajowym, a także powinien zapewnić jednolite podejście i zwiększenie pewności prawa oraz zapobiec powstawaniu znaczących utrudnień w transgranicznym opracowywaniu wskaźników referencyjnych.
(8) Zakres stosowania niniejszego rozporządzenia powinien być na tyle szeroki, aby umożliwiał stworzenie prewencyjnych ram prawnych. Opracowywanie wskaźników referencyjnych obejmuje korzystanie ze swobody uznania podczas ich wyznaczania i jest nierozerwalnie związane z pewnymi rodzajami konfliktu interesów, przez co istnieją możliwości manipulacji wskaźnikami referencyjnymi oraz zachęty do takiej manipulacji. Takie czynniki ryzyka są wspólne dla wszystkich wskaźników referencyjnych i powinny one zostać uwzględnione w stosownych wymogach dotyczących zarządzania i kontroli. Stopień ryzyka jest jednak zmienny, w związku z czym stosowane podejście powinno być dostosowane do konkretnych okoliczności. Ponieważ podatność wskaźnika referencyjnego na manipulację oraz jego znaczenie zmieniają się z biegiem czasu, ograniczenie zakresu stosowania rozporządzenia do indeksów, które aktualnie mają znaczenie lub są podatne na manipulację, nie uwzględniałoby ryzyka, które może się w przyszłości wiązać z poszczególnymi wskaźnikami referencyjnymi. W szczególności wskaźniki referencyjne, które aktualnie nie są powszechnie stosowane, mogą być stosowane częściej w przyszłości, wskutek czego nawet niewielka manipulacja mogłaby się okazać w ich przypadku znacząca w skutkach.
(9) Czynnikiem decydującym dla określenia zakresu stosowania niniejszego rozporządzenia powinno być to, czy wygenerowana wartość wskaźnika referencyjnego określa wartość instrumentu finansowego lub umowy finansowej bądź służy do pomiaru wyników funduszu inwestycyjnego. Zakres stosowania niniejszego rozporządzenia nie powinien zatem zależeć od charakteru danych wejściowych. Należy nim zatem objąć wskaźniki referencyjne obliczane na podstawie danych wejściowych o charakterze gospodarczym (np. kursów akcji) oraz liczb lub wartości o charakterze niegospodarczym (np. danych pogodowych). Ramy ustanowione w niniejszym rozporządzeniu powinny również uwzględniać istnienie dużej liczby wskaźników referencyjnych i różne ich oddziaływanie na stabilność finansową i gospodarkę realną. Niniejsze rozporządzenie powinno również określać współmierny sposób reagowania na ryzyko, jakie stwarzają poszczególne wskaźniki referencyjne. Niniejsze rozporządzenie powinno zatem obejmować wskaźniki referencyjne stosowane do wyceny instrumentów finansowych notowanych na giełdzie lub będących przedmiotem obrotu w ramach regulowanych systemów obrotu.
(10) Wielu konsumentów jest stronami umów finansowych, w szczególności umów o kredyt konsumencki zabezpieczony hipoteką, które stosują jako odniesienie wskaźniki referencyjne narażone na takie samo ryzyko. Niniejsze rozporządzenie powinno zatem obejmować umowy o kredyt zgodnie z definicją zawartą w dyrektywach Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE 8 i 2014/17/UE 9 .
(11) Wiele indeksów inwestycyjnych wiąże się z istotnymi konfliktami interesów i są one stosowane do pomiaru wyników funduszy takich jak UCITS. Niektóre z tych indeksów są publikowane, a inne są udostępniane - bezpłatnie lub za opłatą - ogółowi społeczeństwa lub jego części, a manipulacja nimi może mieć niekorzystne skutki dla inwestorów. Zakresem stosowania niniejszego rozporządzenia należy zatem objąć indeksy lub stopy referencyjne, które stosuje się do pomiaru wyników funduszu inwestycyjnego.
(12) Podmioty przekazujące dane wejściowe na potrzeby wskaźników referencyjnych mogą korzystać ze swobody uznania oraz mogą potencjalnie podlegać konfliktom interesów, a przez to potencjalnie stanowią źródło manipulacji. Przekazywanie danych na potrzeby wskaźnika referencyjnego jest dobrowolne. Jeżeli w ramach jakiejkolwiek inicjatywy wymaga się od podmiotów przekazujących dane istotnej zmiany ich modelu biznesowego, mogą one zaprzestać przekazywania danych. Jednakże w przypadku podmiotów, które są już objęte regulacją i nadzorem, nałożenie obowiązku wprowadzenia systemów właściwego zarządzania i kontroli nie oczekuje się powstania znacznych kosztów lub nieproporcjonalnego obciążenia administracyjnego. W niniejszym rozporządzeniu nałożono zatem pewne wymogi na podmioty nadzorowane przekazujące dane. W przypadku gdy wskaźnik referencyjny jest wyznaczany na podstawie łatwo dostępnych danych, źródła tych danych nie należy uważać za podmiot przekazujący dane.
(13) Finansowych wskaźników referencyjnych nie stosuje się jedynie do emitowania i tworzenia instrumentów finansowych i umów. Sektor finansowy również stosuje wskaźniki referencyjne do pomiaru wyników funduszy inwestycyjnych w celu śledzenia stopy zwrotu lub decydowania o umieszczeniu aktywów w portfelu lub też obliczania opłat za wyniki. Dany wskaźnik referencyjny może być stosowany bezpośrednio jako odniesienie dla instrumentów finansowych i umów finansowych lub do pomiaru wyników funduszy inwestycyjnych, lub pośrednio w zestawie wskaźników referencyjnych. W tym ostatnim przypadku ustalanie i przegląd wag, które mają być przypisane do różnych indeksów w obrębie zestawu wskaźników referencyjnych w celu określenia wypłat lub wartości instrumentu finansowego lub umowy finansowej lub do pomiaru wyników funduszu inwestycyjnego, również stanowi stosowanie, ponieważw przeciwieństwie do czynności związanych z opracowywaniem wskaźników referencyjnych czynności te nie obejmują korzystania ze swobody uznania. Posiadania instrumentów finansowych stosujących dany wskaźnik referencyjny jako odniesienie nie uważa się za stosowanie tego wskaźnika referencyjnego.
(14) Banki centralne już spełniają zasady, normy i procedury, które zapewniają prowadzenie przez nie działalności w sposób rzetelny i niezależny. Nie jest zatem niezbędne objęcie banków centralnych zakresem stosowania niniejszego rozporządzenia. W przypadku gdy banki centralne opracowują wskaźniki referencyjne, szczególnie gdy mają one służyć transakcjom, to na bankach ciąży odpowiedzialność za ustalenie odpowiednich procedur wewnętrznych w celu zapewnienia dokładności, rzetelności, wiarygodności i niezależności tych wskaźników referencyjnych, w szczególności w odniesieniu do przejrzystości zarządzania i przejrzystości metody dokonywania obliczeń.
(15) Ponadto organy publiczne, w tym krajowe agencje statystyczne, nie powinny podlegać niniejszemu rozporządzeniu, jeżeli przekazują one dane na potrzeby wskaźników referencyjnych wykorzystywanych do celów polityki publicznej, w tym środków z zakresu zatrudnienia, aktywności gospodarczej i inflacji, opracowują takie wskaźniki referencyjne lub kontrolują ich opracowywanie.
(16) Administratorem jest osoba fizyczna lub prawna sprawująca kontrolę nad opracowywaniem wskaźnika referencyjnego oraz, w szczególności, zarządzająca mechanizmami dotyczącymi wyznaczania wskaźnika referencyjnego, gromadząca i analizująca dane wejściowe, wyznaczająca wskaźnik referencyjny i publikująca go. Administrator powinien mieć możliwość zlecenia na zasadzie outsourcingu osobie trzeciej jednej lub większej liczby tych zadań, w tym obliczania lub publikacji wskaźnika referencyjnego lub realizacji innych właściwych usług lub zadań związanych z opracowywaniem wskaźnika referencyjnego. Jednakże osoba, która w ramach swojej pracy dziennikarskiej jedynie publikuje wskaźnik referencyjny lub odwołuje się do niego, ale nie sprawuje kontroli nad opracowywaniem tego wskaźnika referencyjnego, nie powinna podlegać wymogom nałożonym na mocy niniejszego rozporządzenia na administratorów.
(17) Indeks jest obliczany przy użyciu wzoru lub innej metody na podstawie wartości bazowych. Istnieje pewien stopień swobody uznania w zakresie tworzenia tego wzoru, dokonywaniu niezbędnych obliczeń i określaniu danych wejściowych, co stwarza ryzyko manipulacji. W związku z tym wszystkie wskaźniki referencyjne charakteryzujące się uznaniowością powinny być objęte zakresem stosowania niniejszego rozporządzenia.
(18) Jednak w przypadku gdy pojedyncza cena lub wartość jest stosowana jako odniesienie dla instrumentu finansowego (na przykład gdy cena pojedynczego papieru wartościowego jest ceną referencyjną dla opcji lub kontraktów terminowych typu future), nie ma obliczania, danych wejściowych ani swobody uznania. Z tego powodu ceny referencyjne oparte na pojedynczej cenie lub wartości nie powinny być uważane za wskaźniki referencyjne na potrzeby niniejszego rozporządzenia.
(19) Cen referencyjnych ani kursów rozliczeniowych określonych przez kontrahentów centralnych nie powinno się uważać za wskaźniki referencyjne, ponieważ stosuje się je do określenia rozliczeń, marży i zarządzania ryzykiem, i w związku z tym nie określają one kwoty przypadającej do zapłaty z tytułu instrumentu finansowego ani wartości instrumentu finansowego.
(20) Określanie stóp oprocentowania kredytów przez kredytodawców nie powinno być uważane za opracowywanie wskaźnika referencyjnego na potrzeby niniejszego rozporządzenia. Stopę oprocentowania określoną przez kredytodawcę ustala się w drodze wewnętrznej decyzji lub oblicza się jako spread lub marżę ponad indeks (np. EURIBOR). W pierwszym przypadku kredytodawca jest wyłączony z zakresu stosowania niniejszego rozporządzenia w odniesieniu do działalności w zakresie umów finansowych zawieranych przez tego kredytodawcę z własnymi klientami, a w drugim przypadku kredytodawcę uważa się jedynie za użytkownika wskaźnika referencyjnego.
(21) W celu zapewnienia rzetelności wskaźników referencyjnych na administratorach wskaźników referencyjnych powinien spoczywać wymóg wdrożenia odpowiednich rozwiązań w zakresie zarządzania, aby kontrolować konflikty interesów i chronić zaufanie do rzetelności wskaźników referencyjnych. Nawet w przypadku skutecznego zarządzania większość administratorów jest narażona na pewne konflikty interesów i mogłaby być zmuszona do dokonywania ocen i podejmowania decyzji, które wpływają na różne zainteresowane strony. Ważne jest zatem, by administratorzy posiadali jednostkę sprawującą w sposób niezależny nadzór nad wdrażaniem i skutecznością rozwiązań w zakresie zarządzania zapewniających skuteczny nadzór.
(22) Manipulowanie wskaźnikami referencyjnymi lub ich niewiarygodność mogą przynieść szkodę inwestorom i konsumentom. W niniejszym rozporządzeniu należy zatem określić ramy dotyczące przechowywania rejestrów przez administratorów i podmioty przekazujące dane, a także zapewniania przejrzystości w zakresie wskaźnika referencyjnego oraz metody, co ułatwia bardziej skuteczne i rzetelne rozpatrywanie ewentualnych roszczeń odszkodowawczych zgodnie z prawem krajowym lub unijnym.
(23) Audyt oraz skuteczne egzekwowanie przepisów niniejszego rozporządzenia wymagają następczej analizy i dowodów. Niniejsze rozporządzenie powinno zatem określać wymogi właściwego prowadzenia przez administratorów wskaźników referencyjnych rejestrów dotyczących obliczania wskaźnika referencyjnego przez wystarczająco długi okres. Realia, których pomiar jest celem wskaźnika referencyjnego, oraz otoczenie, w którym pomiar taki jest dokonywany, mogą zmieniać się w czasie. Niezbędne jest zatem okresowe przeprowadzanie przeglądu procesu i metody opracowywania wskaźników referencyjnych w celu zidentyfikowania ich wad i możliwych ulepszeń. Braki w opracowywaniu wskaźnika referencyjnego mogą mieć wpływ na wiele zainteresowanych podmiotów, które mogą pomóc w identyfikacji takich wad. Niniejsze rozporządzenie powinno zatem określić ramy wdrożenia przez administratorów wskaźników referencyjnych mechanizmu skargowego, aby umożliwić zainteresowanym podmiotom powiadamianie administratora wskaźnika referencyjnego o skargach oraz zapewnić obiektywną ocenę zasadności skargi przez administratora wskaźnika referencyjnego.
(24) Opracowywanie wskaźnika referencyjnego często obejmuje zlecanie na zasadzie outsourcingu ważnych zadań, takich jak obliczanie wskaźnika referencyjnego, gromadzenie danych wejściowych i rozpowszechnianie wskaźnika referencyjnego. W celu zapewnienia skuteczności rozwiązań w zakresie zarządzania należy zapewnić, aby takie zlecanie na zasadzie outsourcingu nie zwalniało administratorów wskaźników referencyjnych z żadnych obowiązków i odpowiedzialności oraz aby nie naruszało zdolności administratorów do wypełnienia tych obowiązków ani zdolności odpowiedniego właściwego organu do ich nadzorowania.
(25) Administrator wskaźnika referencyjnego jest głównym odbiorcą danych wejściowych i jest w stanie ocenić w sposób spójny rzetelność i dokładność tych danych. W związku z tym niniejsze rozporządzenie powinno zobowiązywać administratorów do podejmowania określonych środków, jeżeli uważają oni, że dane wejściowe nie są reprezentatywne dla rynku lub realiów gospodarczych, których pomiar jest celem wskaźnika referencyjnego, w tym środków mających na celu zmianę danych wejściowych, podmiotów przekazujących dane lub metody, a w przeciwnym razie - do zaprzestania opracowywania tego wskaźnika referencyjnego. Ponadto administrator powinien, w swoich ramach kontroli, ustanowić środki w celu monitorowania - o ile to wykonalne - danych wejściowych przed publikacją wskaźnika referencyjnego i walidacji danych wejściowych po ich publikacji, w tym porównywania tych danych, w stosownych przypadkach, z wzorcami historycznymi.
(26) Wszelka swoboda uznania, z jakiej można korzystać w ramach przekazywania danych wejściowych, stwarza możliwość manipulacji wskaźnikiem referencyjnym. Gdy dane wejściowe są danymi dotyczącymi transakcji, swoboda uznania jest mniejsza, a zatem możliwość manipulowania danymi jest ograniczona. Administratorzy wskaźników referencyjnych powinni zatem, co do zasady, stosować, tam gdzie jest to możliwe, rzeczywiste dane wejściowe dotyczące transakcji, ale mogą wykorzystywać również inne dane, jeżeli dane dotyczące transakcji nie są wystarczające do zapewnienia rzetelności i dokładności wskaźnika referencyjnego lub są do tego celu nieodpowiednie.
(27) Dokładność i wiarygodność wskaźnika referencyjnego przy pomiarze realiów gospodarczych, których pomiar jest celem tego wskaźnika referencyjnego, zależy od zastosowanej metody i danych wejściowych. Niezbędne jest zatem przyjęcie przejrzystej metody, która zapewnia wiarygodność i dokładność wskaźnika referencyjnego. Taka przejrzystość nie oznacza publikacji wzoru stosowanego do wyznaczania danego wskaźnika referencyjnego, lecz raczej ujawnianie elementów wystarczających do tego, aby zainteresowane podmioty mogły zrozumieć, w jaki sposób otrzymano wskaźnik referencyjny, oraz dokonać oceny jego reprezentatywności, adekwatności i przydatności do zamierzonego stosowania.
(28) Może zaistnieć konieczność zmiany metody w celu zapewnienia nieprzerwanej dokładności wskaźnika referencyjnego, niemniej jednak wszelkie zmiany metody mają wpływ na użytkowników wskaźnika referencyjnego i zainteresowane podmioty. W związku z tym niezbędne jest określenie procedur stosowanych przy dokonywaniu zmiany metody dotyczącej wskaźnika referencyjnego, w tym potrzeby konsultacji, tak aby użytkownicy i zainteresowane podmioty mogli podjąć niezbędne działania w świetle takich zmian lub poinformować administratora, jeżeli będą mieć wątpliwości co do tych zmian.
(29) Pracownicy administratora mogą stwierdzać ewentualne naruszenia niniejszego rozporządzenia lub ewentualne słabe strony, które mogą prowadzić do manipulacji lub próby manipulacji. Niniejsze rozporządzenie powinno zatem ustanowić ramy umożliwiające pracownikom powiadamianie w sposób poufny administratorów o ewentualnych naruszeniach niniejszego rozporządzenia.
(30) Rzetelność i dokładność wskaźników referencyjnych zależy od rzetelności i dokładności danych wejściowych przekazywanych przez podmioty przekazujące dane. Istotne jest, aby obowiązki podmiotów przekazujących dane dotyczące takich danych wejściowych zostały jasno określone, aby można było polegać na tym, że obowiązki te są przestrzegane, oraz aby obowiązki te były spójne z kontrolami i metodą administratora wskaźnika referencyjnego. Niezbędne jest zatem, aby administrator wskaźnika referencyjnego opracował kodeks postępowania w celu określenia takich wymogów oraz obowiązków podmiotu przekazującego dane w zakresie przekazywania danych wejściowych. Administrator powinien upewnić się, że podmioty przekazujące dane stosują się do kodeksu postępowania. Jeżeli podmioty przekazujące dane mają siedzibę lub miejsce zamieszkania w państwach trzecich, administrator powinien upewnić się o tym w możliwym zakresie.
(31) Podmioty przekazujące dane są potencjalnie podatne na konflikty interesów i mogą korzystać ze swobody uznania w zakresie określania danych wejściowych. Niezbędne jest więc, aby podmioty przekazujące dane podlegały rozwiązaniom w zakresie zarządzania w celu zapewnienia, aby konflikty te były zarządzane oraz aby dane wejściowe były dokładne, zgodne z wymogami administratora i mogły być poddawane walidacji.
(32) Wiele wskaźników referencyjnych jest wyznaczanych przez zastosowanie wzoru wykorzystującego dane wejściowe, które są przekazywane przez następujące podmioty: system obrotu, zatwierdzony podmiot publikujący, dostawca informacji skonsolidowanych, zatwierdzony mechanizm zgłaszania, giełda energii lub platforma do przeprowadzania aukcji uprawnień do emisji. W pewnych sytuacjach gromadzenie danych jest zlecone na zasadzie outsourcingu usługodawcy, który otrzymuje dane w całości i bezpośrednio od tych podmiotów. W tych przypadkach obowiązująca regulacja i nadzór zapewniają rzetelność i przejrzystość danych wejściowych oraz przewidują wymogi dotyczące zarządzania i procedury powiadamiania o naruszeniach. W związku z tym te wskaźniki referencyjne są mniej podatne na manipulację, podlegają niezależnej weryfikacji, zaś właściwi administratorzy są odpowiednio zwolnieni z niektórych obowiązków określonych w niniejszym rozporządzeniu.
(33) Różne rodzaje wskaźników referencyjnych i różne sektory wskaźników referencyjnych mają różne właściwości, słabe strony oraz wiąże się z nimi różne ryzyko. W niniejszym rozporządzeniu należy doprecyzować przepisy dotyczące niektórych sektorów i rodzajów wskaźników referencyjnych. Wskaźniki referencyjne stóp procentowych są wskaźnikami referencyjnymi, które odgrywają ważną rolę w realizacji polityki pieniężnej, i w związku z tym należy wprowadzić w niniejszym rozporządzeniu przepisy szczególne dotyczące takich wskaźników referencyjnych.
(34) Rynki towarowe posiadają wyjątkowe właściwości, które należy wziąć pod uwagę. Towarowe wskaźniki referencyjne są powszechnie stosowane i mogą wykazywać szczególne dla tego sektora właściwości, w związku z czym należy wprowadzić w niniejszym rozporządzeniu przepisy szczególne dotyczące takich wskaźników referencyjnych. Niektóre towarowe wskaźniki referencyjne są wyłączone z niniejszego rozporządzenia, niemniej jednak powinny one być zgodne z odpowiednimi zasadami IOSCO. Towarowe wskaźniki referencyjne mogą stać się kluczowe, ponieważ system nie ogranicza się do wskaźników referencyjnych opartych na danych pochodzących od podmiotów przekazujących dane, z których większość stanowią podmioty nadzorowane. Do kluczowych towarowych wskaźników referencyjnych objętych załącznikiem II nie stosuje się wymogów niniejszego rozporządzenia dotyczących obowiązkowego przekazywania danych i kolegiów.
(35) Zawodność kluczowych wskaźników referencyjnych może wpływać na integralność rynku, stabilność finansową, konsumentów, gospodarkę realną lub finansowanie gospodarstw domowych i przedsiębiorstw w państwach członkowskich. Ten potencjalnie destabilizujący wpływ zawodności kluczowych wskaźników referencyjnych może być odczuwalny w jednym lub więcej państwach członkowskich. Niezbędne jest zatem, by niniejsze rozporządzenie regulowało proces wyznaczania tych wskaźników referencyjnych, które należy uznać za kluczowe wskaźniki referencyjne, oraz aby zastosowanie znajdowały dodatkowe wymogi zapewniające rzetelność i solidność takich wskaźników referencyjnych.
(36) Kluczowe wskaźniki referencyjne mogą być wyznaczane za pomocą kryterium ilościowego lub kombinacji kryteriów ilościowych i jakościowych. Ponadto w przypadku gdy wskaźnik referencyjny nie osiąga odpowiedniego progu ilościowego, mógłby on pomimo to zostać uznany za kluczowy, jeżeli nie ma on lub ma niewiele rynkowych zastępczych wskaźników referencyjnych, a jego istnienie i dokładność jest istotna dla integralności rynku, stabilności finansowej lub ochrony konsumenta w co najmniej jednym państwie członkowskim oraz jeżeli wszystkie odpowiednie właściwe organy uzgodnią, że taki wskaźnik referencyjny powinien zostać uznany za kluczowy. W przypadku braku porozumienia między odpowiednimi właściwymi organami przesądzająca dla uznania takiego wskaźnika referencyjnego za kluczowy powinna być decyzja organu właściwego dla administratora. W takim przypadku Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA), ustanowiony w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1095/2010 10 , powinien mieć możliwość opublikowania opinii na temat oceny dokonanej przez organ właściwy dla administratora. Ponadto właściwy organ może również zakwalifikować wskaźnik referencyjny jako kluczowy wskaźnik referencyjny na podstawie określonych kryteriów jakościowych, jeżeli administrator i większość podmiotów przekazujących dane na potrzeby wskaźnika referencyjnego mają siedzibę lub miejsce zamieszkania w tym samym państwie członkowskim. Wszystkie kluczowe wskaźniki referencyjne powinny zostać umieszczone w ustanowionym przez Komisję w drodze aktu wykonawczego wykazie, który należy regularnie poddawać przeglądowi i aktualizować.
(37) Zaprzestanie administrowania kluczowym wskaźnikiem referencyjnym przez administratora może spowodować nieważność umów finansowych lub instrumentów finansowych, narazić konsumentów i inwestorów na straty oraz wpłynąć na stabilność finansową. Niezbędne jest zatem, by odpowiedni właściwy organ posiadał uprawnienie do zażądania obowiązkowego administrowania kluczowym wskaźnikiem referencyjnym, aby zachować istnienie danego wskaźnika referencyjnego. W przypadku postępowania upadłościowego wobec administratora wskaźnika referencyjnego właściwy organ powinien przedstawić do rozpatrzenia przez odpowiedni organ sądowy ocenę w zakresie tego, czy i w jaki sposób można powierzyć nowemu administratorowi kluczowy wskaźnik referencyjny lub zaprzestać jego opracowywania.
(38) Bez uszczerbku dla stosowania unijnego prawa konkurencji oraz zdolności państw członkowskich do podejmowania środków służących ułatwieniu jego przestrzegania, należy wprowadzić wymóg, zgodnie z którym administratorzy kluczowych wskaźników referencyjnych, w tym kluczowych towarowych wskaźników referencyjnych, powinni podejmować odpowiednie kroki w celu zapewnienia, by licencje i informacje dotyczące wskaźników referencyjnych były udostępniane wszystkim użytkownikom w sposób uczciwy, rozsądny, przejrzysty i niedyskryminujący.
(39) Podmioty przekazujące dane, które zaprzestają przekazywania danych wejściowych na potrzeby kluczowych wskaźników referencyjnych, mogą osłabić wiarygodność takich wskaźników referencyjnych, ponieważ takie zaprzestanie niekorzystnie wpłynęłoby na zdolność takich wskaźników referencyjnych do pomiaru danego rynku lub danych realiów gospodarczych. Należy zatem zapewnić, by odpowiedni właściwy organ posiadał uprawnienie do zażądania od podmiotów nadzorowanych obowiązkowego przekazywania danych na potrzeby kluczowych wskaźników referencyjnych, aby zachować wiarygodność przedmiotowych wskaźników referencyjnych. Obowiązkowe przekazywanie danych wejściowych nie ma na celu nałożenia na podmioty nadzorowane obowiązku zawierania transakcji lub zobowiązywania się do ich zawierania.
(40) Ze względu na istnienie wielu różnych rodzajów i rozmiarów wskaźników referencyjnych ważne jest wprowadzenie w niniejszym rozporządzeniu elementów proporcjonalności i unikanie nadmiernych obciążeń administracyjnych dla administratorów wskaźników referencyjnych, których zaprzestanie opracowywania stwarza mniejsze zagrożenie dla całego systemu finansowego. Z tego powodu, oprócz systemu dla kluczowych wskaźników referencyjnych, powinny zostać wprowadzone dwa odrębne systemy: jeden dla istotnych wskaźników referencyjnych i drugi dla pozaistotnych wskaźników referencyjnych.
(41) Administratorzy istotnych wskaźników referencyjnych powinni móc postanowić, że nie będą stosowali ograniczonej liczby szczegółowych wymogów niniejszego rozporządzenia. Właściwe organy powinny jednak zachować prawo zażądania stosowania tych wymogów na podstawie kryteriów określonych w niniejszym rozporządzeniu. Akty delegowane i akty wykonawcze mające zastosowanie do administratorów istotnych wskaźników referencyjnych powinny należycie uwzględniać zasadę proporcjonalności oraz dążyć do unikania obciążenia administracyjnego, jeżeli to możliwe.
(42) Administratorzy pozaistotnych wskaźników referencyjnych podlegają mniej szczegółowym zasadom, zgodnie z którymi administratorzy powinni mieć możliwość postanowienia, że nie będą stosowali niektórych wymogów niniejszego rozporządzenia. W takim przypadku dany administrator powinien wyjaśnić w oświadczeniu o zgodności, dlaczego jest to właściwe; oświadczenie o zgodności powinno zostać opublikowane i przekazane organowi właściwemu dla administratora. Ten właściwy organ powinien dokonywać przeglądu oświadczenia o zgodności i powinien mieć możliwość zwrócenia się o dodatkowe informacje lub o wprowadzenie zmian w celu zapewnienia zgodności z niniejszym rozporządzeniem. Chociaż pozaistotne wskaźniki referencyjne mogą być nadal podatne na manipulację, to mogą być one łatwiej zastąpione; z tego powodu przejrzystość dla użytkowników powinna być głównym narzędziem stosowanym w celu podejmowania przez uczestników rynku świadomych decyzji dotyczących wskaźników referencyjnych, które uważają za odpowiednie do stosowania. Z tego względu do administratorów pozaistotnych wskaźników referencyjnych nie powinno się stosować aktów delegowanych w tytule II.
(43) Aby użytkownicy wskaźników referencyjnych mogli dokonywać odpowiednich wyborów spośród wskaźników referencyjnych i rozumieć ryzyko z nimi związane, muszą wiedzieć, co dany wskaźnik referencyjny ma mierzyć, oraz znać jego podatność na manipulację. Administrator wskaźnika referencyjnego powinien więc opublikować oświadczenie dotyczące wskaźnika referencyjnego określające te elementy. W celu zapewnienia jednolitego stosowania oraz zadbania o to, by oświadczenia dotyczące wskaźnika referencyjnego miały rozsądną długość, ale równocześnie koncentrowały się na przedstawieniu kluczowych informacji potrzebnych użytkownikom w dostępny sposób, ESMA powinna doprecyzować treść oświadczenia dotyczącego wskaźnika referencyjnego, rozróżniając pomiędzy różnymi rodzajami i właściwościami wskaźników referencyjnych oraz ich administratorami.
(44) W niniejszym rozporządzeniu należy uwzględnić zasady IOSCO, które pełnią rolę międzynarodowego standardu dla wymogów regulacyjnych dotyczących wskaźników referencyjnych. Zasadą nadrzędną służąca zapewnieniu ochrony inwestorów powinno być, aby środki nadzoru i regulacji stosowane w państwie trzecim były równoważne środkom nadzoru i regulacji wskaźników referencyjnych stosowanym w Unii. Z tego powodu wskaźniki referencyjne opracowywane w państwie trzecim mogą być stosowane w Unii przez podmioty nadzorowane, jeżeli Komisja podjęła pozytywną decyzję co do równoważności systemu państwa trzeciego. W takich okolicznościach właściwe organy powinny zawrzeć porozumienia o współpracy z organami nadzoru w państwach trzecich. ESMA powinna koordynować opracowywanie takich porozumień o współpracy oraz wymianę między właściwymi organami informacji otrzymanych z państw trzecich. Jednakże w celu uniknięcia negatywnych skutków wynikających z ewentualnego nagłego zaprzestania stosowania w Unii wskaźników referencyjnych opracowywanych w państwie trzecim, niniejsze rozporządzenie przewiduje również pewne inne mechanizmy (a mianowicie uznanie i zatwierdzenie), zgodnie z którymi wskaźniki referencyjne z państw trzecich mogą być stosowane przez podmioty nadzorowane w Unii.
(45) Niniejsze rozporządzenie wprowadza proces uznawania administratorów mających siedzibę lub miejsce zamieszkania w państwie trzecim przez właściwy organ państwa członkowskiego odniesienia. Uznać należy administratorów spełniających wymogi niniejszego rozporządzenia. Uznając znaczenie zasad IOSCO jako globalnego standardu w zakresie opracowywania wskaźników referencyjnych, właściwy organ państwa członkowskiego odniesienia powinien mieć możliwość uznania administratorów, jeżeli stosują oni zasady IOSCO. W tym celu właściwe organy powinny ocenić stosowanie zasad IOSCO przez danego administratora i stwierdzić, czy takie stosowanie w przypadku danego administratora jest równoważne ze zgodnością z różnymi wymogami ustanowionymi w niniejszym rozporządzeniu, biorąc pod uwagę specyfikę systemu uznawania w porównaniu do systemu równoważności.
(46) Niniejsze rozporządzenie wprowadza również system zatwierdzania pozwalający, na określonych warunkach, administratorom lub podmiotom nadzorowanym mającym siedzibę lub miejsce zamieszkania w Unii na zatwierdzanie wskaźników referencyjnych opracowywanych w państwie trzecim, aby mogły być one stosowane w Unii. W tym celu właściwy organ powinien wziąć pod uwagę, czy w przypadku opracowywania wskaźnika referencyjnego, który ma zostać zatwierdzony, zgodność z zasadami IOSCO byłaby równoważna ze zgodnością z niniejszym rozporządzeniem, z uwzględnieniem specyfiki systemu zatwierdzania w porównaniu do systemu równoważności. Administrator lub podmiot nadzorowany, który zatwierdził dany wskaźnik referencyjny opracowywany w państwie trzecim, powinien ponosić pełną odpowiedzialność za takie zatwierdzone wskaźniki referencyjne i za spełnienie odpowiednich warunków, o których mowa w niniejszym rozporządzeniu.
(47) Wszyscy administratorzy wskaźników referencyjnych mają możliwość korzystania ze swobody uznania, potencjalnie podlegają konfliktom interesów oraz istnieje w ich przypadku ryzyko, że posiadane systemy zarządzania i kontroli są nieodpowiednie. Ze względu na to, że administratorzy kontrolują proces wyznaczania wskaźnika referencyjnego, nałożenie na nich wymogu uzyskania zezwolenia lub rejestracji oraz objęcie ich nadzorem stanowi najskuteczniejszy sposób zapewnienia rzetelności wskaźników referencyjnych.
(48) Niektórzy administratorzy powinni uzyskać zezwolenie od właściwego organu państwa członkowskiego, w którym dany administrator ma siedzibę lub miejsce zamieszkania, jak również powinni podlegać nadzorowi tego organu. Podmioty, które podlegają już nadzorowi i które opracowują finansowe wskaźniki referencyjne inne niż kluczowe, powinny być rejestrowane i nadzorowane przez właściwy organ na potrzeby niniejszego rozporządzenia. Podmioty, które opracowują wyłącznie indeksy uznawane za pozaistotne wskaźniki referencyjne, również powinny być rejestrowane przez właściwy organ. Zezwolenie i rejestracja powinny być odrębnymi procesami, przy czym zezwolenie wymaga rozszerzonej oceny wniosku administratora. Uzyskanie przez administratora zezwolenia lub jego rejestracja nie powinno mieć wpływu na nadzorowanie tego administratora przez odpowiednie właściwe organy. Ponadto należy wprowadzić system przejściowy, zgodnie z którym osoby opracowujące wskaźniki referencyjne, które nie są kluczowe i nie są powszechnie stosowane w co najmniej jednym państwie członkowskim, mogą zostać zarejestrowane w celu ułatwienia początkowego okresu stosowania niniejszego rozporządzenia. ESMA powinna prowadzić na poziomie Unii rejestr zawierający informacje o administratorach, którzy uzyskali zezwolenie lub zostali zarejestrowani, o wskaźnikach referencyjnych i administratorach opracowujących te wskaźniki referencyjne na podstawie pozytywnej decyzji wydanej w ramach systemu równoważności lub systemu uznawania, o administratorach unijnych lub podmiotach nadzorowanych, które zatwierdziły wskaźniki referencyjne z państwa trzeciego, oraz o takich zatwierdzonych wskaźnikach referencyjnych i ich administratorach mających siedzibę lub miejsce zamieszkania w państwie trzecim.
(49) W niektórych okolicznościach osoba opracowująca indeks może nie wiedzieć, że dany indeks stosuje się jako odniesienie dla instrumentu finansowego, umowy finansowej lub funduszu inwestycyjnego. Może tak się zdarzyć w szczególności wówczas, gdy użytkownicy i administrator wskaźnika referencyjnego mają siedzibę lub miejsce zamieszkania w różnych państwach członkowskich. Niezbędne jest zatem zwiększenie przejrzystości w zakresie tego, jaki konkretny wskaźnik referencyjny jest stosowany. Taką przejrzystość można osiągnąć dzięki poprawie zawartości prospektów emisyjnych lub kluczowych dokumentów informacyjnych wymaganych w prawie Unii oraz zawartości powiadomień wymaganych na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 596/2014 11 .
(50) Zestaw skutecznych narzędzi, uprawnień i zasobów, jakim dysponują właściwe organy państw członkowskich, zapewnia skuteczność nadzoru. Niniejsze rozporządzenie powinno zatem w szczególności określić minimalny zestaw uprawnień nadzorczych i uprawnień w zakresie prowadzenia postępowań wyjaśniających, jakie należy powierzyć właściwym organom państw członkowskich zgodnie z prawem krajowym. Korzystając ze swoich uprawnień wynikających z niniejszego rozporządzenia, właściwe organy i ESMA powinny działać obiektywnie i bezstronnie, a także powinny być niezależne w podejmowaniu decyzji.
(51) Na potrzeby wykrywania naruszeń niniejszego rozporządzenia niezbędne jest, aby właściwe organy miały, zgodnie z prawem krajowym, dostęp do pomieszczeń osób prawnych w celu zatrzymania dokumentów. Dostęp do takich pomieszczeń jest niezbędny, gdy istnieje uzasadnione podejrzenie, że istnieją dokumenty i inne dane związane z przedmiotem kontroli lub postępowania wyjaśniającego, które mogą być istotne dla udowodnienia naruszenia niniejszego rozporządzenia. Ponadto dostęp do takich pomieszczeń jest niezbędny w przypadku, gdy: osoba, od której zażądano informacji, nie spełniła tego żądania; lub gdy istnieją uzasadnione powody, aby sądzić, że w przypadku zażądania takich informacji, żądanie takie nie zostałoby spełnione, lub dokumenty lub informacje, których dotyczy żądanie udzielenia informacji, zostałyby usunięte, zniekształcone lub zniszczone. Jeżeli zgodnie z prawem krajowym potrzebne jest uprzednie pozwolenie organu sądowego danego państwa członkowskiego, dostęp do pomieszczeń może mieć miejsce dopiero po uzyskaniu takiego wcześniejszego pozwolenia.
(52) Istniejące nagrania rozmów telefonicznych i rejestry transmisji danych pochodzące od podmiotów nadzorowanych mogą stanowić kluczowy, a czasem jedyny, dowód, na podstawie którego można wykryć i udowodnić naruszenia niniejszego rozporządzenia, w szczególności zgodności z wymogami dotyczącymi zarządzania i kontroli. Tego rodzaju rejestry i nagrania mogą ułatwić weryfikację tożsamości osób odpowiedzialnych za dostarczanie danych wejściowych, osób odpowiedzialnych za ich zatwierdzenie, jak również ułatwić weryfikację, czy utrzymywane jest rozdzielenie organizacyjne pracowników. Właściwe organy powinny być zatem uprawnione do zażądania istniejących nagrań rozmów telefonicznych, rejestrów komunikacji elektronicznej i transmisji danych będących w posiadaniu podmiotów nadzorowanych w tych przypadkach, w których istnieje uzasadnione podejrzenie, że tego rodzaju nagrania lub rejestry związane z przedmiotem kontroli lub postępowania wyjaśniającego mogą być istotne dla udowodnienia naruszenia niniejszego rozporządzenia.
(53) W niniejszym rozporządzeniu przestrzegane są prawa podstawowe i zasady uznane w Traktacie o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) oraz Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej, w szczególności prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego, prawo do ochrony danych osobowych, wolność wypowiedzi i informacji, wolność prowadzenia działalności gospodarczej, prawo własności, prawo do ochrony konsumentów, prawo do skutecznego środka prawnego i prawo do obrony. W związku z tym niniejsze rozporządzenie powinno być interpretowane i stosowane zgodnie z tymi prawami i zasadami.
(54) Prawo do obrony osób, których dotyczy postępowanie, powinno być w pełni przestrzegane. Osobom, które są objęte postępowaniem, powinno się zapewnić w szczególności dostęp do ustaleń, na których podstawie właściwe organy podjęły decyzję, a także prawo do bycia wysłuchanym.
(55) Przejrzystość w odniesieniu do wskaźników referencyjnych jest niezbędna z uwagi na stabilność rynku finansowego oraz ochronę inwestorów. Wszelka wymiana lub przekazywanie informacji przez właściwe organy powinny być zgodne z zasadami przekazywania danych osobowych określonymi w dyrektywie 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady 12 . Wszelka wymiana lub przekazywanie informacji przez ESMA powinny odbywać się zgodnie z zasadami przekazywania danych osobowych określonymi w rozporządzeniu (WE) nr 45/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady 13 .
(56) Biorąc pod uwagę zasady określone w komunikacie Komisji z dnia 8 grudnia 2010 r. w sprawie wzmocnienia systemów sankcji w branży usług finansowych oraz akty prawne Unii przyjęte w następstwie tego komunikatu państwa członkowskie, w celu zapewnienia wspólnego podejścia i skutku odstraszającego, powinny ustanowić przepisy dotyczące sankcji administracyjnych i innych środków administracyjnych, w tym kar pieniężnych, stosowanych w przypadku naruszeń przepisów niniejszego rozporządzenia oraz powinny zapewnić ich wdrożenie. Takie sankcje administracyjne i inne środki administracyjne powinny być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające.
(57) Przy określaniu sankcji administracyjnych i innych środków administracyjnych stosowanych w określonych przypadkach należy uwzględnić, w stosownych przypadkach, takie czynniki jak zwrot wszelkich stwierdzonych korzyści finansowych, waga i czas trwania naruszenia, wszelkie okoliczności obciążające lub łagodzące, konieczność zapewnienia odstraszającego skutku administracyjnych kar pieniężnych oraz, w stosownych przypadkach, należy także przewidzieć możliwość złagodzenia sankcji w zamian za współpracę z właściwym organem. W szczególności rzeczywista wysokość administracyjnych kar pieniężnych nakładanych w określonych przypadkach powinna móc osiągnąć maksymalny poziom przewidziany w niniejszym rozporządzeniu lub wyższy poziom przewidziany w prawie krajowym za bardzo poważne naruszenia, natomiast administracyjne kary pieniężne znacznie niższe niż maksymalny poziom powinny móc być stosowane w przypadku mniej istotnych naruszeń lub w przypadku ugody. Właściwy organ powinien mieć możliwość nałożenia tymczasowego zakazu pełnienia funkcji zarządczych u administratorów wskaźników referencyjnych lub podmiotów przekazujących dane.
(58) Niniejsze rozporządzenie nie powinno ograniczać państwom członkowskim możliwości ustanowienia wyższych poziomów sankcji administracyjnych i powinno pozostawać bez uszczerbku dla jakichkolwiek przepisów prawa państw członkowskich dotyczących sankcji karnych.
(59) Chociaż żaden przepis nie uniemożliwia państwom członkowskim ustanawiania przepisów dotyczących sankcji administracyjnych i karnych za to samo naruszenie, państwa członkowskie nie powinny być zobowiązane do ustanawiania przepisów dotyczących sankcji administracyjnych za naruszenia niniejszego rozporządzenia w przypadku, gdy podlegają one krajowemu prawu karnemu. Zgodnie z prawem krajowym państwa członkowskie nie mają obowiązku nakładania zarówno sankcji administracyjnych, jak i karnych za ten sam czyn, powinny jednak móc to zrobić, jeżeli zezwala na to prawo krajowe. Jednakże utrzymanie sankcji karnych zamiast sankcji administracyjnych za naruszenia niniejszego rozporządzenia nie powinno ograniczać ani w żaden inny sposób naruszać zdolności właściwych organów do współpracy, udostępniania i wymiany informacji w terminowy sposób z właściwymi organami w innych państwach członkowskich na potrzeby niniejszego rozporządzenia, w tym po przekazaniu sprawy dotyczącej danych naruszeń do właściwych organów sądowych w ramach postępowania karnego.
(60) Niezbędne jest wzmocnienie przepisów w sprawie wymiany informacji między właściwymi organami oraz wzmocnienie zobowiązania do udzielania pomocy i współpracy między nimi. Z uwagi na rosnącą działalność transgraniczną właściwe organy powinny przekazywać sobie informacje istotne do pełnienia ich funkcji, tak aby zapewnić skuteczne egzekwowanie przepisów niniejszego rozporządzenia, w tym w sytuacjach gdy naruszenie lub podejrzenie naruszenia tych przepisów pozostaje w sferze zainteresowania organów co najmniej dwóch państw członkowskich. W ramach wymiany informacji konieczne jest ścisłe zachowanie tajemnicy służbowej w celu zapewnienia sprawnego przekazywania tych informacji oraz ochrony praw indywidualnych.
(61) Aby zapewnić odstraszający wpływ na społeczeństwo decyzji wydawanych przez właściwe organy w przedmiocie nałożenia sankcji administracyjnej lub innego środka administracyjnego, decyzje te powinny być publikowane. Publikowanie decyzji nakładających sankcję administracyjną lub inny środek administracyjny jest również ważnym narzędziem dla właściwych organów służącym informowaniu uczestników rynku o tym, jakie zachowania uważa się za naruszenie niniejszego rozporządzenia, oraz propagowania właściwych zachowań wśród uczestników rynku. Jeżeli taka publikacja grozi spowodowaniem nieproporcjonalnej szkody danym osobom albo zagraża stabilności rynków finansowych lub trwającemu postępowaniu wyjaśniającemu, właściwy organ powinien opublikować informacje o sankcji administracyjnej lub innym środku administracyjnym w formie zanonimizowanej lub wstrzymać publikację. Dodatkowo właściwe organy powinny mieć możliwość niepublikowania w ogóle decyzji nakładającej sankcje administracyjne lub inne środki administracyjne, jeżeli publikacja w formie zanonimizowanej lub wstrzymanie publikacji jest uważane za niewystarczające do utrzymania stabilności rynków finansowych. Właściwe organy nie są również zobowiązane do publikowania informacji o sankcjach administracyjnych lub innych środkach administracyjnych uznanych za mniej istotne, jeżeli ich publikacja byłaby nieproporcjonalna.
(62) Z kluczowymi wskaźnikami referencyjnymi mogą mieć do czynienia podmioty przekazujące dane, administratorzy i użytkownicy w więcej niż jednym państwie członkowskim. Zaprzestanie opracowywania takiego wskaźnika referencyjnego lub wszelkie zdarzenia, które mogłyby istotnie podważyć jego rzetelność, mogą zatem wywierać skutki w więcej niż jednym państwie członkowskim, co oznacza, że nadzór nad takim wskaźnikiem referencyjnym sprawowany tylko przez właściwy organ państwa członkowskiego, w którym znajduje się siedziba lub miejsce zamieszkania administratora tego wskaźnika referencyjnego, nie będzie efektywny i skuteczny pod względem eliminacji ryzyka, jakie stwarza ten kluczowy wskaźnik referencyjny. W takim przypadku aby zapewnić skuteczną wymianę informacji nadzorczych między właściwymi organami oraz koordynację ich działań i środków nadzorczych, należy stworzyć kolegia obejmujące właściwe organy i ESMA. Działalność kolegiów powinna przyczynić się do zharmonizowanego stosowania przepisów niniejszego rozporządzenia oraz do konwergencji praktyk nadzorczych. Organ właściwy dla administratora powinien ustanowić pisemne zasady dotyczące: wymiany informacji; procesu decyzyjnego, które mogłyby obejmować zasady dotyczące procedur głosowania; współpracy do celów środków dotyczących obowiązkowego przekazywania danych; oraz przypadków, w których właściwe organy powinny konsultować się ze sobą. Prawnie wiążąca mediacja prowadzona przez ESMA stanowi istotny element urzeczywistnienia koordynacji oraz osiągnięcia spójności nadzoru i konwergencji praktyk nadzorczych.
(63) Wskaźniki referencyjne mogą stanowić odniesienie dla długookresowych instrumentów finansowych i umów finansowych. W pewnych sytuacjach opracowywanie tego rodzaju wskaźników referencyjnych może nie być już dozwolone po wejściu w życie niniejszego rozporządzenia, gdyż posiadają one właściwości, które nie mogą zostać dostosowane w taki sposób, by spełnione były wymogi niniejszego rozporządzenia. Jednocześnie jednak zakaz dalszego opracowywania tego rodzaju wskaźników referencyjnych może prowadzić do zakończenia lub pozbawienia skuteczności instrumentów finansowych lub umów finansowych, a tym samym szkodzić inwestorom. Niezbędne jest zatem ustanowienie przepisu, który przez okres przejściowy umożliwi dalsze opracowywanie tego rodzaju wskaźników referencyjnych.
(64) W przypadkach, w których niniejsze rozporządzenie obejmuje lub może obejmować podmioty nadzorowane i rynki objęte zakresem stosowania rozporządzenia (UE) nr 1227/2011, ESMA powinna przeprowadzić konsultacje z Agencją ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki (ACER) w celu wykorzystania wiedzy fachowej ACER w zakresie rynków energii oraz w celu uniknięcia przypadków powielania regulacji.
(65) W celu doprecyzowania technicznych elementów niniejszego rozporządzenia należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjęcia aktów zgodnie z art. 290 TFUE w odniesieniu do: określenia elementów technicznych definicji; obliczania wartości nominalnej instrumentów finansowych, wartości nominalnej instrumentów pochodnych oraz wartości netto aktywów funduszy inwestycyjnych, które stosują wskaźnik referencyjny jako odniesienie, w celu stwierdzenia, czy wskaźnik referencyjny jest kluczowy; przeglądu metody stosowanej do obliczenia progu dla określenia kluczowych i istotnych wskaźników referencyjnych; ustalenia obiektywnych powodów zatwierdzenia wskaźnika referencyjnego lub rodziny wskaźników referencyjnych opracowywanych w państwie trzecim; ustalenia elementów, które należy poddać ocenie w celu stwierdzenia, czy zaprzestanie opracowywania lub zmiana istniejącego wskaźnika referencyjnego skutkowałoby w uzasadniony sposób wystąpieniem siły wyższej, pozbawieniem skuteczności lub innym naruszeniem warunków umowy finansowej lub instrumentu finansowego lub zasad funduszu inwestycyjnego, które stosują wskaźnik referencyjny jako odniesienie; oraz przedłużenia 24-miesięcznego okresu przewidzianego dla rejestracji zamiast zezwolenia w przypadku niektórych administratorów. Przyjmując te akty, Komisja powinna wziąć pod uwagę zmiany rynkowe lub postęp technologiczny, a także międzynarodową zbieżność praktyk nadzorczych odnoszących się do wskaźników referencyjnych, w szczególności prace IOSCO. Jest szczególnie istotne, aby Komisja przeprowadzała konsultacje w trakcie swoich prac przygotowawczych, w tym na szczeblu ekspertów, oraz aby konsultacje te prowadzone były zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym w sprawie lepszego stosowania prawa 14 z dnia 13 kwietnia 2016 r. W szczególności, aby zapewnić udział na równych zasadach Parlamentu Europejskiego i Rady w przygotowaniu aktów delegowanych, instytucje te otrzymują wszelkie dokumenty w tym samym czasie co eksperci państw członkowskich, a eksperci tych instytucji mogą systematycznie brać udział w posiedzeniach grup eksperckich Komisji zajmujących się przygotowaniem aktów delegowanych.
(66) Standardy techniczne powinny zapewniać spójną harmonizację wymogów dotyczących opracowywania i przekazywania danych na potrzeby indeksów stosowanych jako wskaźniki referencyjne oraz odpowiednią ochronę inwestorów i konsumentów w całej Unii. Skutecznym i właściwym krokiem byłoby powierzenie ESMA, jako organowi dysponującemu wysoce specjalistyczną wiedzą, zadania opracowania projektów regulacyjnych standardów technicznych, które nie przewidują decyzji politycznych, celem ich przedłożenia Komisji. Komisja powinna przyjąć opracowane przez ESMA projekty regulacyjnych standardów technicznych w drodze aktów delegowanych zgodnie z art. 290 TFUE oraz zgodnie z art. 10-14 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010 w odniesieniu do: procedur dotyczących jednostki nadzorczej oraz jej właściwości; tego, w jaki sposób zapewnić przydatność i weryfikowalność danych wejściowych, a także procedur nadzoru wewnętrznego i weryfikacji podmiotu przekazującego dane; informacji dostarczanych przez administratora na temat wskaźników referencyjnych i metod; elementów kodeksu postępowania; wymogów dotyczących systemów i kontroli; kryteriów, które właściwy organ powinien wziąć pod uwagę przy podejmowaniu decyzji co do tego, czy zastosować pewne wymagania dodatkowe; treści oświadczenia dotyczącego wskaźnika referencyjnego i przypadków, w których wymagana jest aktualizacja takiego oświadczenia; minimalnego zakresu porozumień o współpracy między właściwymi organami a ESMA; formy i treści wniosku o uznanie administratora z państwa trzeciego i przedstawienia informacji, które mają się znaleźć w takim wniosku; informacji, które należy zawrzeć we wniosku o udzielenie zezwolenia lub rejestrację.
(67) W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonywania niniejszego rozporządzenia należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze do sporządzania i dokonywania przeglądu wykazu organów publicznych w Unii, sporządzania i dokonywania przeglądu kluczowych wskaźników referencyjnych, określania równoważności ram prawnych, którym podlegają podmioty z państw trzecich opracowujące wskaźniki referencyjne, na potrzeby pełnej lub częściowej równoważności. Z uprawnień tych należy korzystać zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 15 .
(68) Komisja powinna być również uprawniona do przyjęcia opracowanych przez ESMA wykonawczych standardów technicznych ustanawiających wzory oświadczenia o zgodności, procedury i formy wymiany informacji między właściwymi organami i ESMA, w drodze aktów wykonawczych zgodnie z art. 291 TFUE oraz zgodnie z art. 15 rozporządzenia (UE) nr 1095/2010.
(69) Ponieważ cele niniejszego rozporządzenia, mianowicie ustanowienie jednolitego i skutecznego systemu w celu wyeliminowania słabych stron wskaźników referencyjnych, nie mogą zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez państwa członkowskie z uwagi na to, że całościowe skutki problemów związanych ze wskaźnikami referencyjnymi można w pełni postrzegać wyłącznie w kontekście Unii, ale ze względu na zakres i skutki niniejszego rozporządzenia możliwe jest ich lepsze osiągniecie na poziomie Unii, może ona przyjąć środki zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności, określoną w tym artykule, niniejsze rozporządzanie nie wykracza poza to, co jest niezbędne do osiągnięcia tych celów.
(70) Mając na uwadze pilną konieczność przywrócenia zaufania do wskaźników referencyjnych i promowania uczciwych i przejrzystych rynków finansowych, niniejsze rozporządzenie powinno wejść w życie w dniu następującym po dniu jego publikacji.
(71) Konsumenci mają możliwość zawierania umów finansowych, w szczególności umów o kredyt hipoteczny i umowy o kredyt konsumencki, które stosują wskaźnik referencyjne jako odniesienie, lecz nierówna siła przetargowa i zastosowanie standardowych warunków oznaczają, że konsumenci mogą mieć ograniczony wybór dotyczący stosowanego wskaźnika referencyjnego. Niezbędne jest więc zapewnienie, aby kredytodawcy lub pośrednicy kredytowi dostarczali konsumentom co najmniej odpowiednich informacji. Należy w tym celu odpowiednio zmienić dyrektywy 2008/48/WE i 2014/17/UE.
(72) Rozporządzenie (UE) nr 596/2014 wymaga, aby osoby pełniące obowiązki zarządcze oraz osoby blisko z nimi związane powiadamiały emitenta i właściwy organ o każdej transakcji dokonywanej na własny rachunek dotyczącej instrumentów finansowych, które są powiązane z akcjami lub instrumentami dłużnymi ich emitenta. Jednakże liczne instrumenty finansowe są powiązane z akcjami lub instrumentami dłużnymi danego emitenta. Takie instrumenty finansowe obejmują jednostki uczestnictwa w przedsiębiorstwach zbiorowego inwestowania, strukturyzowane produkty lub instrumenty finansowe z wbudowanym instrumentem pochodnym, które zapewniają ekspozycję na wyniki akcji lub instrumenty dłużne emitowane przez emitenta. Każda transakcja na takich instrumentach finansowych powyżej progu de minimis powinna zostać zgłoszona emitentowi i właściwemu organowi. Należy uczynić wyjątek w przypadku, gdy powiązany instrument finansowy zapewnia ekspozycję o wartości nie większej niż 20 % na akcje lub instrumenty dłużne emitenta lub gdy osoba pełniąca obowiązki zarządcze lub osoba blisko z nią związana nie znała i nie mogła znać składu portfela inwestycyjnego powiązanych instrumentów finansowych. Należy zatem zmienić rozporządzenie (UE) nr 596/2014,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
| W imieniu Parlamentu Europejskiego | W imieniu Rady |
| M. SCHULZ | A.G. KOENDERS |
| Przewodniczący | Przewodniczący |
- zmieniony przez art. 1 pkt 9 lit. b rozporządzenia nr 2019/2089 z dnia 27 listopada 2019 r. (Dz.U.UE.L.2019.317.17) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 10 grudnia 2019 r.
- zmieniony przez art. 1 pkt 9 rozporządzenia nr 2021/168 z dnia 10 lutego 2021 r. (Dz.U.UE.L.2021.49.6) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 13 lutego 2021 r.
- zmieniony przez art. 1 rozporządzenia nr 2023/2222 z dnia 14 lipca 2023 r. (Dz.U.UE.L.2023.2222) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 26 października 2023 r.
- dodany przez art. 1 pkt 10 rozporządzenia nr 2019/2089 z dnia 27 listopada 2019 r. (Dz.U.UE.L.2019.317.17) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 10 grudnia 2019 r.
- zmieniony przez art. 1 pkt 10 rozporządzenia nr 2021/168 z dnia 10 lutego 2021 r. (Dz.U.UE.L.2021.49.6) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 13 lutego 2021 r.
Senat nie zgodził się w czwartek na zniesienie obowiązku zawierania umów o pracę z cudzoziemcami będącymi pracownikami tymczasowymi przez agencje pracy tymczasowej, ale umożliwił agencjom zawieranie umów cywilnoprawnych. Senatorowie zdecydowali natomiast o skreśleniu przepisu podnoszącego kary grzywny dla pracodawców przewidziane w kodeksie pracy. W głosowaniu przepadła też poprawka Lewicy podnosząca z 2 tys. zł do 10 tys. zł kary grzywny, jakie w postępowaniu mandatowym może nałożyć Państwowa Inspekcja Pracy.
13.03.2025
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej nie zgodziło się na usunięcie z ustawy o zatrudnianiu cudzoziemców przepisu podnoszącego w kodeksie pracy kary dla pracodawców. Senacka Komisja Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej zaakceptowała we wtorek jedynie poprawki Biura Legislacyjnego Senatu do tej ustawy. Nie można jednak wykluczyć, że na posiedzeniu Senatu inni senatorowie przejmą poprawki zgłaszane przez stronę pracodawców.
11.03.2025
Podczas ostatniego posiedzenia Sejmu, ku zaskoczeniu zarówno przedsiębiorców, jak i części posłów koalicji rządzącej, Lewica w ostatniej chwili „dorzuciła” do ustawy o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom poprawki zaostrzające kary za naruszanie przepisów prawa pracy - m.in. umożliwiające orzeczenie kary ograniczenia wolności. Jednocześnie zignorowano postulaty organizacji pracodawców, mimo wcześniejszych zapewnień rządu o ich poparciu.
27.02.2025
Już nie 30 tys. zł, a 50 tys. zł ma grozić maksymalnie pracodawcy, który zawrze umowę cywilnoprawną, choć powinien - umowę o pracę. Podobnie temu, który nie wypłaca w terminie wynagrodzenia za pracę lub innego świadczenia przysługującego pracownikowi albo uprawnionemu do tego świadczenia członkowi jego rodziny. A jeśli nie wypłaca przez okres co najmniej 3 miesięcy, to kara ma wynieść nawet 60 tys. złotych - zdecydował Sejm, przyjmując poprawkę Lewicy, zmieniającą Kodeks pracy w... ustawie dotyczącej cudzoziemców.
25.02.2025
500 zł zarobi członek obwodowej komisji wyborczej w wyborach Prezydenta RP, 600 zł - zastępca przewodniczącego, a 700 zł przewodniczący komisji wyborczej – wynika z uchwały Państwowej Komisji Wyborczej. Jeżeli odbędzie się ponownie głosowanie, zryczałtowana dieta wyniesie 75 proc. wysokości diety w pierwszej turze. Termin zgłaszania kandydatów na członków obwodowych komisji wyborczych mija 18 kwietnia
20.01.2025
1 stycznia 2025 r. weszły w życie liczne zmiany podatkowe, m.in. nowe definicje budynku i budowli w podatku od nieruchomości, JPK CIT, globalny podatek wyrównawczy, PIT kasowy, zwolnienie z VAT dla małych firm w innych krajach UE. Dla przedsiębiorców oznacza to często nowe obowiązki sprawozdawcze i zmiany w systemach finansowo-księgowych. Firmy muszą też co do zasady przeprowadzić weryfikację nieruchomości pod kątem nowych przepisów.
02.01.2025| Identyfikator: | Dz.U.UE.L.2016.171.1 |
| Rodzaj: | Rozporządzenie |
| Tytuł: | Rozporządzenie 2016/1011 w sprawie indeksów stosowanych jako wskaźniki referencyjne w instrumentach finansowych i umowach finansowych lub do pomiaru wyników funduszy inwestycyjnych i zmieniające dyrektywy 2008/48/WE i 2014/17/UE oraz rozporządzenie (UE) nr 596/2014 |
| Data aktu: | 08/06/2016 |
| Data ogłoszenia: | 29/06/2016 |
| Data wejścia w życie: | 30/06/2016, 01/01/2018, 03/07/2016 |