uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej ("Traktat"), w szczególności jego art. 108 ust. 4,
uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 994/98 z dnia 7 maja 1998 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do niektórych kategorii horyzontalnej pomocy państwa 1 , w szczególności jego art. 1 ust. 1 lit. a) i b),
po opublikowaniu projektu niniejszego rozporządzenia zgodnie z art. 6 i art. 8 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 994/98,
po konsultacji z Komitetem Doradczym ds. Pomocy Państwa,
(1) Jeżeli finansowanie przez państwo spełnia kryteria określone w art. 107 ust. 1 Traktatu, stanowi pomoc państwa i na mocy jego art. 108 ust. 3 należy je zgłosić Komisji. Na mocy art. 109 Traktatu, Rada może jednak określić rodzaje pomocy, które są zwolnione z tego obowiązku zgłoszenia. Zgodnie z art. 108 ust. 4 Traktatu Komisja może przyjąć rozporządzenia dotyczące tych kategorii pomocy. Rozporządzenie (WE) nr 994/98 upoważnia Komisję do uznania, zgodnie z art. 109 Traktatu, że niektóre kategorie pomocy można wyłączyć z wymogu zgłoszenia ustanowionego w art. 108 ust. 3 Traktatu. Na podstawie tego rozporządzenia Komisja przyjęła rozporządzenie Komisji (WE) nr 1857/2006, które stosuje się do dnia 30 czerwca 2014 r. 2 .
(2) W dniu 22 lipca 2013 r. rozporządzenie (WE) nr 994/98 zmieniono rozporządzeniem Rady (UE) nr 733/2013 3 , aby upoważnić Komisję do rozszerzenia wyłączeń grupowych na nowe kategorie pomocy, w odniesieniu do których można określić jasne warunki zgodności. Te nowe kategorie pomocy w sektorach rolnym i leśnym powinny obejmować: pomoc służącą zachowaniu dziedzictwa, pomoc na rzecz wyrównania szkód spowodowanych przez klęski żywiołowe oraz pomoc na rzecz leśnictwa, które pod pewnymi warunkami mogą być wyłączone z wymogu zgłoszenia ustanowionego w art. 108 ust. 3 Traktatu.
(3) Artykuł 42 Traktatu przewiduje, że przepisy dotyczące konkurencji mają zastosowanie do wytwarzania produktów rolnych i obrotu nimi jedynie w zakresie określonym przez Parlament Europejski i Radę. Artykuł 211 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013 4 stanowi, że poza określonymi wyjątkami zasady pomocy państwa mają zastosowanie do pomocy na rzecz wytwarzania produktów rolnych i obrotu nimi. Artykuł 211 ust. 2 rozporządzenia (UE) nr 1308/2013 stanowi, że przepisy dotyczące pomocy państwa nie mają zastosowania do płatności dokonywanych przez państwa członkowskie na środki przewidziane w tym rozporządzeniu, które są częściowo lub w całości finansowane przez Unię, ani do środków objętych art. 213-218 tego rozporządzenia. Zasady pomocy państwa nie mają też zastosowania do płatności dokonywanych przez państwa członkowskie na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1305-/2013 5 ani do dodatkowego finansowania krajowego należącego do zakresu art. 42 Traktatu. Aby tego rodzaju płatności mające stanowić dodatkowe finansowanie krajowe objęte zakresem art. 42 Traktatu mogły zostać zatwierdzone przez Komisję w ramach programu rozwoju obszarów wiejskich danego państwa członkowskiego, muszą one spełniać kryteria rozporządzenia (UE) nr 1305/2013. Zasady pomocy państwa mają jednak zastosowanie zarówno do części współfinansowanej z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW), jak i do dodatkowego krajowego finansowania środków pozostających poza zakresem art. 42 Traktatu.
(4) Zważywszy, że skutki gospodarcze pomocy są niezależne od tego, czy jest ona częściowo finansowana przez Unię czy też nie i czy jest finansowana przez samo państwo członkowskie, należy utrzymać spójność między polityką Komisji w zakresie kontroli pomocy państwa a wsparciem udzielanym w ramach unijnej wspólnej polityki rolnej i polityki rozwoju obszarów wiejskich.
(5) Zakres niniejszego rozporządzenia powinien zatem zostać dostosowany do zakresu rozporządzenia (UE) nr 1305-/2013, w szczególności w zakresie pomocy na rzecz sektora leśnego i pomocy na rzecz mikroprzedsiębiorstw i małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) działających na obszarach wiejskich. Niniejsze rozporządzenie powinno mieć zastosowanie do środków pomocy na rzecz leśnictwa i MŚP działających na obszarach wiejskich, pozostających poza zakresem art. 42 Traktatu a objętych rozporządzeniem (UE) nr 1305/2013 jedynie w przypadkach, w których takie środki są włączone do programów rozwoju obszarów wiejskich i są współfinansowane z EFRROW. Z drugiej strony niniejsze rozporządzenie nie powinno mieć zastosowania do pomocy dla przedsiębiorstw na obszarach wiejskich, przeznaczonej na działalność leżącą poza zakresem art. 42 Traktatu ani dla sektora leśnego, jeśli pomoc ta nie ma bezpośredniego związku z programami rozwoju obszarów wiejskich i nie jest współfinansowana z EFRROW. Powinna ponadto istnieć możliwość przyznawania pomocy na transfer wiedzy i działania informacyjne w sektorze leśnym oraz pomocy na usługi doradcze w sektorze leśnym poza programami rozwoju obszarów wiejskich finansowanymi w całości przez państwa członkowskie, o ile spełnią one odpowiednie warunki zgodności określone w niniejszym rozporządzeniu.
(6) Państwa członkowskie, które są zobowiązane do uzyskania zgody zarówno na współfinansowaną część, jak i na dodatkowe finansowanie krajowych programów rozwoju obszarów wiejskich, powinny mieć możliwość korzystania z procedury uproszczonej, zgodnie z art. 81 ust. 1 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013. W tym kontekście pomoc taka powinna być wyłączona z wymogu zgłoszenia ustanowionego w art. 108 ust. 3 Traktatu, pod warunkiem że jest zgodna z odpowiednimi warunkami zgodności określonymi w niniejszym rozporządzeniu.
(7) Komunikatem Komisji z dnia 8 maja 2012 r. dla Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów - Unowocześnienie unijnej polityki w dziedzinie pomocy państwa (SAM) 6 , Komisja zainicjowała szeroko zakrojony przegląd przepisów dotyczących pomocy państwa. Główne cele tej modernizacji to: (i) osiągnięcie trwałego, inteligentnego i sprzyjającego włączeniu społecznemu wzrostu gospodarczego na konkurencyjnym rynku wewnętrznym, przyczyniającego się jednocześnie do postępu działań państw członkowskich na rzecz bardziej efektywnego wykorzystania finansów publicznych; (ii) skupienie działań Komisji w ramach kontroli ex ante na sprawach mających największy wpływ na rynek wewnętrzny, przy jednoczesnym wzmocnieniu współpracy państw członkowskich w zakresie egzekwowania reguł pomocy państwa; oraz (iii) uproszczenie reguł i umożliwienie szybszego podejmowania lepiej uzasadnionych i opartych na solidnych przesłankach ekonomicznych decyzji, wspólne podejście i jasno sformułowane obowiązki.
(8) Niniejsze rozporządzenie powinno umożliwić lepsze określenie priorytetów dla czynności w zakresie egzekwowania przepisów dotyczących pomocy państwa oraz dalsze ich uproszczenie i powinno zwiększyć przejrzystość i skuteczność oceny i kontroli zgodności z zasadami pomocy państwa na szczeblu krajowym i europejskim, jednocześnie uwzględniając instytucjonalny podział kompetencji między Komisję a państwa członkowskie. Zgodnie z zasadą proporcjonalności niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tych celów.
(9) Komisja zastosowała art. 107 i 108 Traktatu do MŚP prowadzących działalność w sektorze wytwarzania, przetwarzania i wprowadzania do obrotu produktów rolnych w licznych przypadkach, w szczególności w kontekście wdrażania rozporządzenia (WE) nr 1857/2006, rozporządzenia Komisji (WE) nr 800/2008 7 oraz wytycznych Wspólnoty w sprawie pomocy państwa w sektorze rolnym i leśnym na lata 2007-2013 8 . W rezultacie Komisja zdobyła znaczne doświadczenie w tej dziedzinie. Doświadczenie Komisji pozwoliło jej lepiej określić warunki, na których pewne kategorie pomocy można uznać za zgodne z rynkiem wewnętrznym, i rozszerzyć zakres wyłączeń blokowych oraz zwiększyć przejrzystość i usprawnić monitorowanie, zapewniając jednocześnie właściwą ocenę dużych programów pod kątem ich wpływu na konkurencję na rynku wewnętrznym.
(10) Ogólne warunki stosowania niniejszego rozporządzenia należy określić w oparciu o zestaw wspólnych zasad zapewniających, by pomoc służyła celowi leżącemu we wspólnym interesie, miała wyraźny efekt zachęty, była właściwa i proporcjonalna, była przyznawana z zachowaniem pełnej przejrzystości oraz podlegała mechanizmom kontroli i regularnej oceny, a także by nie zakłócała warunków wymiany handlowej w stopniu sprzecznym ze wspólnym interesem.
(11) Pomoc, która spełnia wszystkie warunki - zarówno ogólne, jak i szczegółowe - ustanowione w niniejszym rozporządzeniu w odniesieniu do odpowiednich kategorii pomocy, powinna być wyłączona z wymogu zgłoszenia ustanowionego w art. 108 ust. 3 Traktatu. W celu zapewnienia skutecznego nadzoru i uproszczenia procedur administracyjnych, ale bez osłabienia monitorowania przez Komisję wyłączona pomoc (programy pomocy i indywidualne środki pomocy) powinna zawierać wyraźne odniesienie do niniejszego rozporządzenia.
(12) Pomoc państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 Traktatu, nie objęta niniejszym rozporządzeniem, nadal podlega wymogowi zgłoszenia ustanowionemu w art. 108 ust. 3 Traktatu. Niniejsze rozporządzenie nie ogranicza możliwości zgłaszania przez państwa członkowskie pomocy, której cele odpowiadają celom objętym jego zakresem.
(13) Ponieważ duże programy mają potencjalnie większy wpływ na wymianę handlową i konkurencję, programy pomocy, których roczny budżet w ramach pomocy państwa przekracza próg wyrażony w formie wartości bezwzględnej, powinny, co do zasady, być poddawane ocenie pomocy państwa. Ocena powinna służyć weryfikacji realizacji przyjętych założeń i spełnienia warunków leżących u podstaw zgodności programu, jak również weryfikacji skuteczności środka pomocy w świetle jej uprzednio zdefiniowanych celów i wskaźników ogólnych i szczegółowych oraz wpływu danego programu na konkurencję i wymianę handlową. By zapewnić równe traktowanie, ocena pomocy państwa powinna być przeprowadzana według planu oceny zatwierdzonego przez Komisję. Wprawdzie taki plan należy zazwyczaj sporządzać w momencie opracowywania programu i zatwierdzać na czas, tak aby program mógł wejść w życie, to nie w każdym przypadku jest to możliwe. Dlatego aby nie opóźnić wejścia w życie, niniejsze rozporządzenie będzie miało zastosowanie do takich programów przez okres nie dłuższy niż sześć miesięcy. Komisja może zdecydować o przedłużeniu tego okresu po zatwierdzeniu planu oceny. W tym celu plan oceny należy zgłosić Komisji w terminie 20 dni roboczych od daty wejścia w życie programu. Komisja może również w drodze wyjątku uznać, że ocena nie jest konieczna zważywszy na specyfikę przypadku. Komisja powinna uzyskać od państwa członkowskiego niezbędne informacje, które umożliwią jej dokonanie ewaluacji planu oceny oraz wystąpić o dodatkowe informacje bez zbędnej zwłoki, umożliwiając państwu członkowskiemu uzupełnienie brakujących informacji, potrzebnych Komisji do podjęcia decyzji. Z uwagi na nowatorski charakter tego procesu w ciągu sześciu miesięcy od daty zatwierdzenia planu oceny Komisja przekaże w odrębnym dokumencie szczegółowe wskazówki na temat obowiązującej procedury oraz odpowiedni szablon, za pomocą którego przedkładane będą plany oceny. Zmiany w programach podlegających ocenie, inne niż modyfikacje, które nie mogą wpływać na zgodność programu pomocy na podstawie niniejszego rozporządzenia lub nie mogą w sposób istotny wpływać na treść zatwierdzonego planu oceny, należy oceniać z uwzględnieniem wyników takiej oceny oraz wyłączyć z zakresu niniejszego rozporządzenia. Zmian o charakterze czysto formalnym, zmian administracyjnych lub dokonanych w ramach środków współfinansowanych przez UE nie należy z zasady traktować jako zmian istotnie wpływających na treść zatwierdzonego planu oceny.
(14) Niniejsze rozporządzenie nie powinno mieć zastosowania do pomocy uwarunkowanej pierwszeństwem użycia produktów krajowych w stosunku do produktów przywożonych ani do pomocy na działalność związaną z wywozem. Nie powinno mieć ono zwłaszcza zastosowania do pomocy na tworzenie i funkcjonowanie sieci dystrybucyjnej w innym państwie członkowskim lub państwie trzecim. Pomoc na pokrycie kosztów uczestnictwa w targach bądź kosztów badań lub usług doradczych potrzebnych do wprowadzenia nowego lub już istniejącego produktu na nowy rynek w innym państwie członkowskim lub w państwie trzecim zasadniczo nie powinna stanowić pomocy na działalność związaną z wywozem.
(15) Komisja powinna zadbać o to, aby zatwierdzona pomoc nie wpływała niekorzystnie na warunki wymiany handlowej w stopniu sprzecznym z interesem ogólnym. Pomoc na rzecz beneficjenta, na którym ciąży obowiązek zwrotu pomocy wynikający z wcześniejszej decyzji Komisji uznającej pomoc za niezgodną z prawem oraz z rynkiem wewnętrznym, należy więc wyłączyć z zakresu stosowania niniejszego rozporządzenia z wyjątkiem pomocy mającej na celu wynagrodzenie szkód spowodowanych niektórymi klęskami żywiołowymi.
(16) Pomoc przyznawana przedsiębiorstwom znajdującym się w trudnej sytuacji powinna być wyłączona z zakresu niniejszego rozporządzenia, ponieważ pomoc taka powinna być poddawana ocenie pod kątem zgodności z wytycznymi dotyczącymi pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw 9 lub z zastępującymi je wytycznymi, w celu uniknięcia przypadków obchodzenia wspomnianych wytycznych, z wyjątkiem, pod pewnymi warunkami, pomocy przyznanej w celu wyrównania szkód spowodowanych przez klęski żywiołowe, niekorzystne zjawiska klimatyczne porównywalne do klęsk żywiołowych, choroby zwierząt lub szkodniki roślin, pomoc na naprawę szkód w lasach spowodowanych pożarami, klęskami żywiołowymi, niekorzystnymi zjawiskami klimatycznymi, szkodnikami, chorobami, katastrofami oraz zjawiskami związanymi ze zmianą klimatu, jak określono w niniejszym rozporządzeniu. Ponadto, w celu zapewnienia ochrony zdrowia publicznego oraz przy uwzględnieniu sytuacji nadzwyczajnej, nie należy, pod pewnymi warunkami, wprowadzać kryteriów rozróżniających dotyczących sytuacji gospodarczej przedsiębiorstwa w odniesieniu do pomocy na wyrównanie kosztów zwalczania chorób zwierząt oraz pomocy na usuwanie i zniszczenie padłych zwierząt gospodarskich. Aby zagwarantować pewność prawa, należy ustanowić jasne kryteria, które nie wymagają przeprowadzania oceny wszystkich szczegółowych aspektów sytuacji przedsiębiorstwa w celu określenia, czy do celów niniejszego rozporządzenia dane przedsiębiorstwo należy uznać za przedsiębiorstwo znajdujące się w trudnej sytuacji.
(17) Jeżeli pomoc państwa lub warunki z nią związane, w tym model finansowania środka, kiedy stanowi on jego nieodłączny element, wiążą się nierozerwalnie z naruszeniem przepisów Unii, pomoc nie może zostać uznana za zgodną z rynkiem wewnętrznym. Niniejsze rozporządzenie nie powinno mieć zastosowania do pomocy, która nierozerwalnie wiąże się z naruszeniem unijnych przepisów.
(18) Egzekwowanie przepisów dotyczących pomocy państwa zależy w dużym stopniu od współpracy z państwami członkowskimi. Państwa członkowskie powinny zatem podejmować wszelkie środki konieczne do zapewnienia zgodności z niniejszym rozporządzeniem, w tym zgodności indywidualnych środków pomocy przyznanych w ramach programów objętych wyłączeniem grupowym.
(19) Ze względu na znaczące ryzyko niekorzystnego wpływu na warunki wymiany handlowej, duże kwoty pomocy udzielonej indywidualnie lub łącznie powinny być oceniane przez Komisję w momencie dokonywania zgłoszenia. Dla niektórych kategorii pomocy inwestycyjnej objętych zakresem niniejszego rozporządzenia należy więc określić progi maksymalnych kwot pomocy na poziomie uzależnionym od kategorii pomocy i jej prawdopodobnego wpływu na warunki wymiany handlowej. Każda pomoc przekraczająca takie progi powinna nadal podlegać wymogowi zgłoszenia ustanowionemu w art. 108 ust. 3 Traktatu. Progów określonych w niniejszym rozporządzeniu nie należy obchodzić poprzez sztuczne dzielenie programów pomocy lub projektów pomocy, np. na kilka programów pomocy lub projektów o podobnych cechach, celach lub beneficjentach. Innych kategorii pomocy, w zakresie w jakim spełniają one warunki zgodności oraz nie przekraczają maksymalnej intensywności pomocy lub maksymalnych kwot pomocy określonych w niniejszym rozporządzeniu, nie należy uznawać za niosące duże ryzyko niekorzystnego wpływu na warunki wymiany handlowej.
(20) W trosce o przejrzystość, równe traktowanie i możliwość skutecznego monitorowania niniejsze rozporządzenie powinno mieć zastosowanie jedynie do pomocy, w przypadku której można dokładnie obliczyć z wyprzedzeniem ekwiwalent dotacji brutto bez konieczności przeprowadzania oceny ryzyka (pomoc przejrzysta).
(21) W przypadku niektórych szczególnych instrumentów pomocy, takich jak pożyczki, gwarancje, środki podatkowe oraz, w szczególności, zaliczki zwrotne, niniejsze rozporządzenie powinno określać warunki, na których można je uznać za przejrzyste. Pomoc w formie gwarancji należy uznać za przejrzystą, jeżeli ekwiwalent dotacji brutto obliczono na podstawie bezpiecznych stawek określonych w odniesieniu do danego rodzaju przedsiębiorstwa. Na przykład w odniesieniu do MŚP w obwieszczeniu Komisji w sprawie zastosowania art. 87 i 88 Traktatu WE do pomocy państwa w formie gwarancji 10 określono wysokości rocznych stawek, powyżej których gwarancje państwa zostaną uznane za niestanowiące pomocy. Pomoc należy uznać za przejrzystą również, jeżeli przed wdrożeniem środka metoda używana do obliczenia intensywności pomocy w formie gwarancji państwa została zgłoszona Komisji i zatwierdzona przez nią zgodnie z zawiadomieniem Komisji w sprawie zastosowania art. 87 i 88 Traktatu WE do pomocy państwa w formie gwarancji. Do celów niniejszego rozporządzenia pomocy w formie środków finansowania ryzyka i zastrzyków kapitałowych nie należy uważać za przejrzystą.
(22) Pomoc, która w innych okolicznościach wchodziłaby w zakres niniejszego rozporządzenia, ale nie jest przejrzysta, należy w każdym przypadku zgłaszać Komisji. Zgłoszenia nieprzejrzystych środków pomocy powinny być oceniane przez Komisję w szczególności w świetle kryteriów określonych w wytycznych Unii w sprawie pomocy państwa sektorach rolnym i leśnym na lata 2014-2020 11 lub w innych odpowiednich zasadach ramowych, wytycznych, komunikatach i zawiadomieniach.
(23) Aby mieć pewność, że pomoc jest niezbędna i zachęca do dalszego rozwoju działalności lub projektów, niniejsze rozporządzenie nie powinno mieć zastosowania do pomocy na działalność lub projekty, które beneficjent podjąłby lub realizował również bez tej pomocy. Żadna pomoc na działalność już podjętą lub projekty już realizowane przez beneficjenta nie powinna być przyznawana z mocą wsteczną. Pomoc powinna być zwolniona z wymogu zgłoszenia przewidzianego w art. 108 ust. 3 Traktatu zgodnie z niniejszym rozporządzeniem jedynie w przypadkach, gdy dana działalność lub prace nad wspomaganym projektem mają się rozpocząć po złożeniu przez beneficjenta pisemnego wniosku o przyznanie pomocy.
(24) W przypadku jakiejkolwiek pomocy ad hoc objętej niniejszym rozporządzeniem, przyznanej dużemu przedsiębiorstwu państwo członkowskie, oprócz uwzględnienia warunków dotyczących efektu zachęty obowiązujących w przypadku MŚP, powinno również zapewnić, aby beneficjent sporządził, w formie dokumentu wewnętrznego, analizę wykonalności projektu lub działań objętych pomocą w przypadku otrzymania pomocy oraz bez niej. Państwo członkowskie powinno sprawdzić także, czy wspomniany dokument potwierdza istotne zwiększenie zakresu projektu lub działania, istotne zwiększenie całkowitej kwoty, jaką beneficjent przeznacza na projekt lub działanie objęte pomocą, lub też znaczące przyspieszenie realizacji przedmiotowego projektu lub działania. Dowód na występowanie efektu zachęty powinien też stanowić fakt, że w przypadku braku pomocy dany projekt inwestycyjny lub działanie nie zostałyby zrealizowane jako takie na danym obszarze wiejskim.
(25) Automatyczne programy pomocy w formie korzyści podatkowych powinny nadal podlegać szczególnemu warunkowi dotyczącemu efektu zachęty, jako że pomoc związana z tymi programami pomocy jest przyznawana w ramach innych procedur niż w przypadku pozostałych kategorii pomocy. Ten szczególny warunek oznacza, że te programy pomocy powinny być przyjmowane przed rozpoczęciem działań lub prac związanych ze wspieranym projektem lub wspieraną działalnością. Warunek ten nie ma jednak zastosowania w przypadku kolejnych wersji programu pomocy fiskalnej pod warunkiem że dana działalność była już objęta poprzednimi programami pomocy w formie korzyści podatkowych. Zasadniczym momentem oceny efektu zachęty takich programów jest moment określenia środka podatkowego w ramach pierwszego programu pomocy, który jest następnie zastępowany kolejnymi wersjami programu.
(26) W odniesieniu do: pomocy na scalanie gruntów, pomocy na działania promocyjne w formie publikacji mających na celu podniesienie świadomości szerokiego grona odbiorców na temat produktów rolnych, pomocy na wyrównanie szkód spowodowanych przez niekorzystne zjawiska klimatyczne porównywalne do klęsk żywiołowych, pomocy mającej na celu wyrównanie kosztów zwalczania chorób zwierząt oraz szkodników roślin i strat spowodowanych przez te choroby zwierząt lub szkodniki roślin, pomocy na pokrycie kosztów związanych z usuwaniem i zniszczeniem padłych zwierząt gospodarskich, pomocy na badania i rozwój, pomocy na wyrównanie szkód spowodowanych klęskami żywiołowymi i pomocy na inwestycje na rzecz zachowania dziedzictwa kulturalnego i naturalnego w gospodarstwach rolnych, jeżeli zostały spełnione szczególne warunki ustanowione w niniejszym rozporządzeniu, wymóg występowania efektu zachęty nie powinien mieć zastosowania lub należy założyć, że został spełniony.
(27) Aby pomoc była proporcjonalna i ograniczona do niezbędnej kwoty, należy w miarę możliwości określić maksymalne kwoty pomocy w postaci poziomów intensywności pomocy w stosunku do zestawu kosztów kwalifikowalnych. Aby zapewnić proporcjonalność pomocy w przypadku, kiedy nie można ustalić maksymalnej intensywności pomocy, ponieważ nie można wyodrębnić koszów kwalifikowalnych, lub w celu udostępnienia prostszych instrumentów w odniesieniu do małych kwot, należy określić maksymalne kwoty pomocy wyrażone w wartościach nominalnych. Intensywność pomocy i maksymalne kwoty pomocy powinny zostać ustalone, zgodnie z doświadczeniem Komisji, na poziomie, który ogranicza do minimum zakłócenia konkurencji we wspieranym sektorze, a który równocześnie odpowiednio uwzględnienia cel ułatwiania rozwoju działalności gospodarczej beneficjentów w sektorze rolnym, na obszarach wiejskich i w sektorze leśnym. W celu zapewnienia zgodności ze środkami na rzecz rozwoju obszarów wiejskich finansowanymi przez Unię pułapy te należy zharmonizować z pułapami określonymi w rozporządzeniu (UE) nr 1305/2013, w zakresie, w jakim jest to zgodne z zasadami pomocy państwa.
(28) Przy obliczaniu intensywności pomocy należy uwzględniać wyłącznie koszty kwalifikowalne. Rozporządzenie nie powinno wyłączać pomocy, która przekracza odpowiednią intensywność pomocy w wyniku uwzględnienia kosztów niekwalifikowalnych. Wyodrębnienie kosztów kwalifikowalnych powinno być poparte jasną, szczegółową i aktualną dokumentacją. Do obliczeń należy zawsze stosować kwoty przed potrąceniem podatków lub innych opłat. Wartość pomocy płatnej w kilku ratach powinna być dyskontowana do jej wartości w dniu przyznania pomocy. Także wartość kosztów kwalifikowalnych powinna być dyskontowana do ich wartości w dniu przyznania pomocy. Jako stopę procentową stosowaną do dyskontowania oraz stopę procentową stosowaną do obliczania kwoty pomocy w przypadku pomocy udzielanej w innej formie niż dotacja należy stosować odpowiednio stopę dyskontową oraz stopę referencyjną mającą zastosowanie w dniu przyznania pomocy zgodnie z komunikatem Komisji w sprawie zmiany metody ustalania stóp referencyjnych i dyskontowych 12 . W przypadku gdy pomoc przyznawana jest w formie innej niż dotacja, kwotę pomocy należy wyrażać jako ekwiwalent dotacji brutto. W przypadku, kiedy pomoc przyznaje się w postaci korzyści podatkowych, raty pomocy powinny być dyskontowane na podstawie stóp dyskontowych obowiązujących w dniach, w których poszczególne korzyści podatkowe stają się skuteczne. Należy propagować stosowanie pomocy w formie zaliczek zwrotnych, gdyż takie instrumenty podziału ryzyka sprzyjają zwiększeniu efektu zachęty. Dlatego też należy wprowadzić przepis stanowiący, że w przypadku udzielenia pomocy w formie zaliczek zwrotnych można zwiększyć obowiązujące pułapy intensywności pomocy ustanowione w niniejszym rozporządzeniu.
(29) W przypadku korzyści podatkowych dotyczących podatków należnych w przyszłości obowiązująca stopa dyskontowa oraz dokładna wysokość rat pomocy mogą nie być znane z wyprzedzeniem. W takich przypadkach państwa członkowskie powinny z góry określić pułap zdyskontowanej wartości pomocy, przestrzegając obowiązującego poziomu intensywności pomocy. Następnie, kiedy znana już jest kwota pomocy danej raty na dany dzień, można przeprowadzić dyskontowanie na podstawie stopy dyskontowej mającej wówczas zastosowanie. Ogólną kwotę ustalonego pułapu należy pomniejszyć o zdyskontowaną wartość każdej raty pomocy (kwota ograniczona pułapem).
(30) Aby ustalić, czy przestrzegane są progi pomocy indywidualnej powodujące obowiązek zgłoszenia oraz maksymalne pułapy intensywności pomocy lub maksymalne kwoty pomocy określone w niniejszym rozporządzeniu, należy uwzględnić łączną kwotę pomocy państwa na wspieraną działalność lub projekt. Niniejsze rozporządzenie powinno również określać, w jakich okolicznościach możliwe jest kumulowanie pomocy różnych kategorii. Dopuszczone jest kumulowanie pomocy wyłączonej z wymogu zgłoszenia na mocy niniejszego rozporządzenia oraz wszelkiej innej, zgodnej z rynkiem wewnętrznym pomocy wyłączonej na mocy innego rozporządzenia lub zatwierdzonej przez Komisję, o ile takie środki pomocy dotyczą różnych, możliwych do wyodrębnienia kosztów kwalifikowalnych. W przypadku gdy różne źródła pomocy dotyczą tych samych - pokrywających się częściowo lub w całości - możliwych do wyodrębnienia kosztów kwalifikowalnych, kumulacja powinna być dopuszczalna do wysokości najwyższego poziomu intensywności pomocy lub kwoty pomocy mającej zastosowanie w odniesieniu do tejże pomocy na mocy niniejszego rozporządzenia. Niniejsze rozporządzenie powinno również określać specjalne reguły dotyczące kumulacji pomocy - z możliwymi do wyodrębnienia kosztami kwalifikowalnymi lub bez nich - oraz kumulacji z pomocą de minimis. Pomoc de minimis nie jest zazwyczaj przyznawana na szczególne możliwe do wyodrębnienia koszty kwalifikowalne ani nie jest z takimi kosztami związana. W takich przypadkach należy zapewnić możliwość swobodnej kumulacji pomocy de minimis z pomocą państwa wyłączoną na mocy niniejszego rozporządzenia. Natomiast w przypadkach, gdy pomoc de minimis przyznawana jest na te same identyfikowalne koszty kwalifikowane co pomoc państwa wyłączona na mocy niniejszego rozporządzenia, kumulacja powinna być dozwolona jedynie do wysokości maksymalnej intensywności pomocy, jak określono w rozdziale III niniejszego rozporządzenia.
(31) Finansowanie unijne zarządzane centralnie przez instytucje, agencje, wspólne przedsiębiorstwa lub inne organy unijne, które nie jest bezpośrednio ani pośrednio kontrolowane przez państwa członkowskie, nie stanowi pomocy państwa. W przypadku łączenia takiego finansowania unijnego z pomocą państwa, do określenia, czy przestrzegane są progi powodujące obowiązek zgłoszenia i maksymalne intensywności pomocy, należy uwzględniać wyłącznie pomoc państwa, pod warunkiem że łączna kwota finansowania publicznego przyznanego w odniesieniu do tych samych kosztów kwalifikowalnych nie przekracza najkorzystniejszej stopy finansowania określonej w odpowiednich przepisach prawa Unii.
(32) Zważywszy na fakt, że pomoc państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 Traktatu jest, co do zasady, zakazana, ważne jest, aby wszystkie strony mogły sprawdzić, czy pomoc została przyznana zgodnie z obowiązującymi przepisami. Przejrzystość pomocy państwa jest zatem niezbędna do właściwego stosowania postanowień Traktatu i prowadzi do zwiększenia zgodności z zasadami i odpowiedzialności, umożliwia wzajemną ocenę oraz efektywniejsze wykorzystanie wydatków publicznych. Aby zapewnić przejrzystość, państwa członkowskie powinny być zobowiązane do utworzenia kompleksowych regionalnych i krajowych stron internetowych dotyczących pomocy państwa, zawierających informacje zbiorcze na temat każdego środka pomocy wyłączonego na mocy niniejszego rozporządzenia. Spełnienie tego obowiązku powinno być warunkiem zgodności pomocy indywidualnej z rynkiem wewnętrznym. Zgodnie ze standardową praktyką w zakresie publikowania informacji w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/37/UE 13 , należy używać standardowego formatu, który pozwala na wyszukiwanie, pobieranie i łatwe publikowanie informacji w internecie. Linki do stron internetowych wszystkich państw członkowskich dotyczących pomocy państwa powinny być publikowane na stronie internetowej Komisji. Zgodnie z art. 3 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 994/98 zmienionego rozporządzeniem (UE) nr 733/2013 informacje zbiorcze na temat poszczególnych środków pomocy wyłączonych na mocy niniejszego rozporządzenia powinny być publikowane na stronie internetowej Komisji.
(33) W odniesieniu do publikowania informacji o przyznaniu pomocy indywidualnej należy ustanowić progi, powyżej których publikację można - uwzględniając zakres pomocy - uznać za proporcjonalną. Na podstawie oceny programów pomocy inwestycyjnej w podstawowym sektorze rolnym o najwyższych rocznych wydatkach zgłoszonych w ramach sprawozdania rocznego za rok 2013, które można uznać za bardziej szkodliwe niż inne kategorie pomocy, Komisja ustaliła, że średnia kwota pomocy na beneficjenta wyniosła 59.596 EUR. W celu ograniczenia obciążeń administracyjnych nakładanych na państwa członkowskie próg do celów publikacji informacji o przyznaniu pomocy indywidualnej producentom podstawowych produktów rolnych należy zatem ustanowić na poziomie 60.000 EUR. Biorąc pod uwagę, że przetwarzanie produktów rolnych i wprowadzanie do obrotu produktów rolnych są podobne do przetwarzania i wprowadzania do obrotu produktów przemysłowych, należy odpowiednio dostosować progi do celów publikacji informacji o przyznaniu pomocy indywidualnej na rzecz beneficjentów w tych podsektorach, jak również w sektorze leśnym oraz w odniesieniu do działań, które nie są objęte zakresem art. 42 Traktatu, do progów ustanowionych w rozporządzeniu Komisji nr 651/2014 14 .
(34) W celu zagwarantowania skutecznego monitorowania należy zgodnie z art. 3 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 994-/98 ustanowić standardowy format, w którym państwa członkowskie powinny dostarczać Komisji zestawienie informacji, w każdym przypadku, kiedy zgodnie z niniejszym rozporządzeniem wdrażany jest program pomocy lub przyznawany jest indywidualny środek pomocy poza jakimkolwiek programem pomocy. Należy ponadto, zgodnie z art. 5 rozporządzenia Komisji (WE) nr 794/2004 15 i art. 3 ust. 4 rozporządzenia (WE) nr 994/98, ustanowić przepisy dotyczące dorocznych sprawozdań, które państwa członkowskie mają przedkładać Komisji w sprawie pomocy wyłączonej z wymogu zgłoszenia ustanowionego w art. 108 ust. 3 Traktatu zgodnie z warunkami określonymi w niniejszym rozporządzeniu, w tym szczególnych wymogów dla niektórych kategorii pomocy.
(35) Biorąc pod uwagę powszechną dostępność niezbędnej technologii, zestawienia informacji oraz sprawozdania roczne powinny mieć formę elektroniczną i być przekazywane Komisji za pośrednictwem jej systemów elektronicznych.
(36) Zgodnie z art. 3 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 994/98 należy ponadto ustanowić przepisy dotyczące dokumentacji, którą państwa członkowskie powinny prowadzić w odniesieniu do pomocy wyłączonej na mocy niniejszego rozporządzenia z obowiązku zgłoszenia ustanowionego w art. 108 ust. 3 Traktatu, w świetle okresu przedawnienia określonego w art. 15 rozporządzenia Rady (WE) nr 659/1999 16 .
(37) Do wzmocnienia skuteczności warunków zgodności określonych w niniejszym rozporządzeniu, w przypadku nieprzestrzegania tych wymogów Komisja powinna mieć możliwość do wycofania przywileju wyłączenia blokowego w odniesieniu do przyszłych środków pomocy. W przypadkach gdy niezgodność z niniejszym rozporządzeniem dotyczy tylko ograniczonej grupy środków lub określonych organów, Komisja powinna mieć możliwość ograniczenia wycofania przywileju wyłączenia blokowego do niektórych rodzajów pomocy, niektórych beneficjentów lub środków pomocy przyjmowanych przez niektóre organy. Takie ukierunkowane wycofanie powinno stanowić proporcjonalny środek naprawczy bezpośrednio związany ze stwierdzonymi niezgodnościami z niniejszym rozporządzeniem. W przypadku niespełnienia warunków zgodności określonych w rozdziałach I i III, przyznana pomoc nie jest objęta niniejszym rozporządzeniem, w związku z czym stanowi pomoc niezgodną z prawem, którą Komisja zbada w ramach odpowiedniej procedury, jak określono w rozporządzeniu (WE) nr 659-/1999. W przypadku niespełnienia warunków określonych w rozdziale II, przywilej wyłączenia blokowego w odniesieniu do przyszłych środków zostaje wycofany bez względu na fakt, że w przeszłości środki zgodne z wymogami tego rozporządzenia podlegały wyłączeniu blokowemu.
(38) Uwzględniając art. 107 ust. 3 lit. c) Traktatu, pomoc nie powinna skutkować wyłącznie ciągłą lub okresową obniżką kosztów operacyjnych, które zwyczajnie beneficjent musiałby ponosić i powinna być proporcjonalna do trudności, jakie należy pokonać w celu zapewnienia korzyści społecznoekonomicznych uznawanych za leżące w interesie Unii. Należy uznać, że jednostronne środki pomocy państwa, których celem jest jedynie poprawa sytuacji finansowej producentów, a które w żaden sposób nie przyczyniają się do rozwoju sektora - w szczególności pomoc przydzielaną wyłącznie w oparciu o cenę, ilość, jednostkę produkcji lub jednostkę środków produkcji - stanowią pomoc operacyjną niezgodną z rynkiem wewnętrznym. Ponadto przyznanie takiej pomocy w sektorze rolnym prawdopodobnie kolidowałoby z mechanizmami wspólnej organizacji rynków. Z tego względu właściwe jest ograniczenie zakresu niniejszego rozporządzenia do niektórych rodzajów pomocy.
(39) Małe i średnie przedsiębiorstwa odgrywają decydującą rolę w tworzeniu miejsc pracy, a w ujęciu bardziej ogólnym są również czynnikiem stabilności społecznej i rozwoju gospodarczego. Rozwój MŚP mogą jednak ograniczać niedoskonałości rynku, powodujące pewne typowe problemy. MŚP mają często trudności z uzyskaniem kapitału lub kredytów z uwagi na niechęć niektórych rynków finansowych do podejmowania ryzyka oraz ograniczone zabezpieczenia, jakie te MŚP mogą zaoferować. Ograniczone zasoby mogą im również ograniczyć dostęp do informacji dotyczących w szczególności nowych technologii i potencjalnych rynków. Aby ułatwić rozwój działalności gospodarczej MŚP, niniejsze rozporządzenie powinno zatem wyłączyć niektóre rodzaje pomocy na rzecz MŚP z wymogu zgłoszenia ustanowionego w art. 108 ust. 3 Traktatu.
(40) Aby wyeliminować różnice, które mogłyby spowodować zakłócenia konkurencji, oraz aby ułatwić koordynację różnych krajowych i unijnych inicjatyw dotyczących MŚP, a także ze względu na przejrzystość administracyjną i pewność prawną, definicja MŚP stosowana na potrzeby niniejszego rozporządzenia powinna opierać się na definicjach określonych w zaleceniu Komisji 2003/361/WE 17 .
(41) Aby zagwarantować spójność z polityką rozwoju obszarów wiejskich oraz doprowadzić do uproszczenia przepisów w oparciu o doświadczenie zdobyte przez Komisję w ramach stosowania rozporządzeń (WE) nr 1857/2006 i nr 800/2008, z wymogu zgłoszenia ustanowionego w art. 108 ust. 3 Traktatu należy wyłączyć różne kategorie pomocy na rzecz MŚP zajmujących się produkcją podstawową produktów rolnych, ich przetwarzaniem i wprowadzaniem do obrotu.
(42) Te kategorie pomocy powinny obejmować w szczególności pomoc inwestycyjną (np. inwestycje w rzeczowe aktywa trwałe oraz wartości niematerialne i prawne lub przenoszenie budynków rolniczych), pomoc na rozpoczynanie działalności gospodarczej oraz na wykorzystanie możliwości biznesowych (np. pomoc dla młodych rolników, małych gospodarstw i grup producentów, a także na udział w systemach jakości), pomoc mającą ułatwić rozwój przedsiębiorstwa (np. przekazywanie wiedzy i działania informacyjne, usługi doradcze i promocja, usługi zastępowania rolników), pomoc na zarządzanie ryzykiem i zarządzanie kryzysowe (np. na wyrównanie strat spowodowanych przez niekorzystne zjawiska klimatyczne porównywalne do klęsk żywiołowych, na pokrycie kosztów zapobiegania chorobom zwierząt oraz szkodnikom roślin i zwalczania ich oraz pomoc na opłacenie składek ubezpieczeniowych), jak również pomoc dla sektora produkcji zwierzęcej służącą realizacji wspólnych celów publicznych, takich jak zachowanie jakości genetycznej oraz ochrona zdrowia zwierząt i zdrowia publicznego. Pomoc ta powinna w szczególności być przeznaczona na podnoszenie konkurencyjności oraz rentowności całego sektora rolnego.
(43) Na mocy niniejszego rozporządzenia z wymogu zgłoszenia ustanowionego w art. 108 ust. 3 Traktatu należy zwolnić ponadto inne rodzaje pomocy na rzecz MŚP prowadzących działalność na obszarach wiejskich. W tym kontekście oraz aby zagwarantować spójność środków na rzecz rozwoju obszarów wiejskich współfinansowanych w ramach EFRROW ze środkami finansowanymi z dodatkowych środków krajowych, niniejsze rozporządzenie powinno w najszerszym możliwym stopniu gwarantować pełną spójność z przepisami ustanowionymi w rozporządzeniu (UE) nr 1305/2013 oraz w aktach delegowanych i wykonawczych przyjętych na jego podstawie.
(44) Inne kategorie pomocy, takie jak: pomoc na badania i rozwój w sektorach rolnym i leśnym, pomoc na wyrównanie szkód spowodowanych przez klęski żywiołowe w sektorze rolnym, pomoc na inwestycje na rzecz zachowania dziedzictwa kulturowego i naturalnego znajdującego się w gospodarstwach rolnych i pomoc na rzecz leśnictwa przyznawana zarówno MŚP jak i dużym przedsiębiorstwom, powinny być wyłączone z wymogu zgłoszenia ustanowionego w art. 108 ust. 3 Traktatu. W szczególności, w odniesieniu do pomocy na rzecz leśnictwa oraz aby zagwarantować spójność środków na rzecz rozwoju obszarów wiejskich współfinansowanych w ramach EFRROW ze środkami finansowanymi z dodatkowych środków krajowych lub środków finansowanych wyłącznie w ramach pomocy państwa, niniejsze rozporządzenie powinno w najszerszym możliwym stopniu gwarantować pełną spójność z przepisami ustanowionymi w rozporządzeniu (UE) nr 1305/2013 oraz z aktami delegowanymi i wykonawczymi.
(45) Wyłączyć z wymogu zgłoszenia ustanowionego w art. 108 ust. 3 Traktatu zgodnie z warunkami ustanowionymi w rozporządzeniu (UE) nr 651/2014 można również pomoc przyznaną MŚP zajmującym się produkcją podstawową produktów rolnych, ich przetwarzaniem i wprowadzaniem do obrotu, pomoc na badania i rozwój, pomoc na rzecz sektora leśnego lub pomoc dla MŚP prowadzących działalność na obszarach wiejskich na działalność leżącą poza zakresem art. 42 Traktatu. Jeżeli państwa członkowskie uznają to za właściwsze, mogą też alternatywnie zdecydować o przyznaniu pomocy należącej do wyżej wymienionych kategorii zgodnie z warunkami określonymi w rozporządzeniu (UE) nr 651/2014. W szczególności państwo członkowskie może zdecydować o przyznaniu MŚP prowadzącym działalność w zakresie produkcji podstawowej produktów rolnych: regionalnej pomocy operacyjnej w celu wyrównania dodatkowych kosztów innych niż koszty transportu w regionach najbardziej oddalonych, pomocy na usługi doradcze na rzecz MŚP, pomocy na finansowanie ryzyka, pomocy na badania i rozwój, pomocy na innowację na rzecz MŚP, pomocy na ochronę środowiska, szkolenia, i pomocy dla pracowników znajdujących się w trudnej sytuacji zgodnie z warunkami określonymi w rozporządzeniu (UE) nr 651/2014. W tym kontekście i w celu wyjaśnienia relacji między zakresem stosowania niniejszego rozporządzeniem a zakresem stosowania rozporządzenia (UE) nr 651/2014, należy zwrócić uwagę na fakt, że cele, kategorie pomocy oraz warunki jej udzielania w obu rozporządzeniach są odmienne, chociaż pomoc może być adresowana do tych samych kategorii beneficjentów.
(46) Aby poprawić wyniki gospodarcze i środowiskowe oraz wydajność MŚP prowadzących działalność w sektorze rolniczym, zapewnić infrastrukturę potrzebną dla rozwoju rolnictwa oraz wspierać niedochodowe inwestycje potrzebne do osiągnięcia celów środowiskowych, należy zapewnić pomoc na inwestycje w rzeczowe aktywa trwałe oraz wartości niematerialne i prawne przyczyniające się do realizacji tych celów. Inwestycje te powinny być zgodne z przepisami Unii oraz przepisami prawa krajowego danego państwa członkowskiego w zakresie ochrony środowiska. Ponadto - w odniesieniu do inwestycji wymagających przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/92/UE 18 - pomoc powinna być obwarowana wymogiem, by ocenę taką przeprowadzono, zaś zezwolenie na realizację odnośnego projektu inwestycyjnego wydano przed datą przyznania pomocy indywidualnej.
(47) Ze względu na ryzyko zakłóceń konkurencji wynikające z ukierunkowanej pomocy inwestycyjnej w sektorze produkcji podstawowej produktów rolnych, pomoc inwestycyjna wyłączona na mocy niniejszego rozporządzenia z wymogu zgłoszenia ustanowionego w art. 108 ust. 3 Traktatu nie powinna ograniczać się do określonego produktu rolnego. Warunek ten nie powinien stanowić przeszkody dla wyłączenia przez państwa członkowskie niektórych produktów rolnych z zakresu danej pomocy, szczególnie, w przypadkach gdy nie można znaleźć normalnych rynków zbytu. Dodatkowo pomoc na niektóre rodzaje inwestycji powinna z definicji nie kwalifikować się do wyłączenia na mocy niniejszego rozporządzenia z wymogu zgłoszenia ustanowionego w art. 108 ust. 3 Traktatu.
(48) Aby odpowiednio wyważyć potrzebę zminimalizowania zakłóceń konkurencji oraz wspierania wydajnego wykorzystywania energii i zasobów, niniejsze rozporządzenie powinno przewidzieć, że w przypadkach inwestycji w gospodarstwach rolnych związanych z produkcją podstawową produktów rolnych pomocy można udzielać jedynie na inwestycje powiązane z wytwarzaniem w gospodarstwach biopaliw lub energii ze źródeł odnawialnych i to wyłącznie w przypadkach, gdy produkcja taka nie przekracza średniego rocznego zużycia paliwa lub energii w danym gospodarstwie. W takich przypadkach pomoc na biopaliwa powinna być objęta niniejszym rozporządzeniem tylko w takim zakresie, w jakim jest ona przyznawana na zrównoważone biopaliwa zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/28/WE 19 .
(49) Aby zachęcić do przechodzenia na produkcję bardziej zaawansowanych form biopaliw, jak przewidziano w horyzontalnych zasadach pomocy państwa w sprawie energii i ochrony środowiska, pomoc na rzecz biopaliw produkowanych z roślin spożywczych powinna być wyłączona z zakresu niniejszego rozporządzenia.
(50) Aby zachęcać młodych rolników do podejmowania działalności oraz wspierać rozwój małych gospodarstw, których działalność jest potencjalnie gospodarczo rentowna, pomoc na rozpoczęcie działalności należy wyłączyć z wymogu zgłoszenia ustanowionego w art. 108 ust. 3 Traktatu. Aby zagwarantować rentowność nowo podejmowanej działalności rolniczej, pomoc tę należy uzależnić od przedłożenia biznes planu. Pomoc na rozpoczęcie działalności powinna obejmować jedynie początkowy okres istnienia przedsiębiorstwa i nie może stawać się pomocą operacyjną.
(51) Aby pomóc sektorowi rolnemu we wspólnym podejmowaniu wyzwań związanych ze zwiększoną konkurencją i konsolidacją rynków niższego szczebla w zakresie wprowadzenia do obrotu produktów rolnych, w tym na rynkach lokalnych, należy zachęcać do tworzenia grup i organizacji producentów. Dlatego z wymogu zgłoszenia ustanowionego w art. 108 ust. 3 Traktatu należy wyłączyć pomoc na rozpoczęcie działalności przez grupy i organizacje producentów. Z pomocy tej powinny korzystać jedynie grupy i organizacje producentów, które można zakwalifikować jako MŚP. Aby zagwarantować, że grupy i organizacje producentów staną się podmiotami rentownymi, warunkiem oficjalnego uznania grup producentów przez państwa członkowskie powinno być przedłożenie właściwym organom biznes planu. W celu uniknięcia udzielania pomocy operacyjnej i aby utrzymać efekt zachęty maksymalny czas trwania pomocy należy ograniczyć do pięciu lat.
(52) Aby zwiększyć możliwości rynkowe oraz uzyskać wartość dodaną dla danych produktów rolnych, należy również zachęcać MŚP do udziału w unijnych i krajowych systemach jakości; dlatego pomoc na udział w systemach jakości należy wyłączyć z wymogu zgłoszenia ustanowionego w art. 108 ust. 3 Traktatu. Z uwagi na fakt, że w momencie przystępowania do takich systemów jakości i w pierwszych latach udziału w nich dodatkowe koszty i obowiązki, którymi MŚP są obciążone w związku z tym udziałem, nie są w pełni rekompensowane przez rynek, bezpośrednia pomoc dla beneficjenta powinna być ograniczona do przystępowania do takich programów i obejmować okres nie dłuższy niż pięć lat. Ponadto pomoc w postaci dotowanych usług powinna być przyznawana na pokrycie kosztów obowiązkowych środków kontroli w odniesieniu do systemów jakości lub na pokrycie kosztów działań w zakresie badań rynkowych lub przygotowania wniosku o uznanie unijnego systemu jakości.
(53) Aby zwiększyć konkurencyjność i efektywność wykorzystania zasobów, a także by poprawić efektywność środowiskową, zrównoważone zarządzanie i ogólne wyniki MŚP, należy wyłączyć z wymogu zgłoszenia ustanowionego w art. 108 ust. 3 Traktatu pomoc na przekazywanie wiedzy, działania informacyjne, jak również na usługi doradcze dla gospodarstw i środki promocyjne.
(54) Odpowiednie zarządzanie ryzykiem i zarządzanie kryzysowe mają kluczowe znaczenie dla trwałego i konkurencyjnego sektora rolniczego. Produkcja podstawowa produktów rolnych jest narażona na szczególne zagrożenia oraz kryzysy żywiołowe, klimatyczne i sanitarne. Dlatego pomoc na zarządzanie ryzykiem i zarządzanie kryzysowe oraz pomoc na sektor produkcji zwierzęcej powinna przysługiwać jedynie MŚP zajmującym się produkcją podstawową produktów rolnych. Pomoc państwa na wyrównanie szkód spowodowanych przez niekorzystne zjawiska klimatyczne porównywalne do klęsk żywiołowych, na zwalczanie chorób zwierząt i szkodników roślin oraz pomoc z tytułu składek ubezpieczeniowych powinna ograniczać się do pomocy beneficjentom, którzy borykają się ze szczególnymi trudnościami, mimo że podjęli racjonalne wysiłki w celu zminimalizowania danego ryzyka. Pomoc państwa nie powinna zachęcać beneficjentów do podejmowania zbędnego ryzyka. Konsekwencje nieroztropnych wyborów metod produkcji lub produktów powinny ponosić same MŚP zajmujące się produkcją podstawową produktów rolnych.
(55) Komisja w licznych przypadkach zastosowała art. 107 i 108 Traktatu do pomocy na rzecz zachowania dziedzictwa naturalnego i kulturowego, w szczególności w kontekście wdrażania wytycznych Wspólnoty w sprawie pomocy państwa w sektorze rolnym i leśnym na lata 2007-2013 oraz rozporządzenia (WE) nr 1857/2006. W okresie 2007-2013 pomoc inwestycyjna na zachowanie tradycyjnych krajobrazów i budynków na rzecz MŚP była wyłączona z wymogu zgłoszenia na mocy rozporządzenia (WE) nr 1857/2006, podczas gdy pomoc inwestycyjna na zachowanie tradycyjnych krajobrazów i budynków na rzecz dużych przedsiębiorstw podlegała obowiązkowi zgłoszenia i zatwierdzeniu przez Komisję zgodnie z wytycznymi Wspólnoty w sprawie pomocy państwa w sektorze rolnym i leśnym na lata 2007-2013. W wymienionym okresie Komisja oceniła ponad 87 środków pomocy inwestycyjnej na zachowanie tradycyjnych krajobrazów i budynków znajdujących się w gospodarstwach rolnych. Projekty na rzecz zachowania dziedzictwa, nawet realizowane przez duże przedsiębiorstwa, z reguły nie powodują żadnych znaczących zakłóceń konkurencji. Dlatego też Komisja powinna skorzystać z kompetencji przyznanych jej rozporządzeniem (WE) nr 994/98 w odniesieniu do pomocy na rzecz zachowania dziedzictwa naturalnego i kulturowego.
(56) Aby pomoc na rzecz zachowania dziedzictwa kulturowego i naturalnego mogła być wyłączona z wymogu zgłoszenia na mocy niniejszego rozporządzenia, powinna ona być przyznawana na inwestycje w rzeczowe aktywa trwałe lub prace remontowo-budowlane zmierzające do zachowania dziedzictwa kulturowego lub naturalnego. Elementy dziedzictwa kulturowego lub naturalnego powinny znajdować się na terenie gospodarstwa rolnego beneficjenta i powinny być oficjalnie uznane za dziedzictwo przez właściwy organ danego państwa członkowskiego. Ponieważ przewidziany w niniejszym rozporządzeniu próg powodujący obowiązek zgłoszenia w odniesieniu do przedmiotowej pomocy wynosi 500.000 EUR na jeden projekt inwestycyjny, co w wytycznych Unii Europejskiej w sprawie pomocy państwa w sektorach rolnym i leśnym oraz na obszarach wiejskich na lata 2014- 2020 uznaje się za małą infrastrukturę, w ramach niniejszego rozporządzenia należy dopuścić intensywność pomocy do 100 % kosztów kwalifikowalnych.
(57) Sytuacje kryzysowe wywołane klęskami żywiołowymi wymagają szybkiego działania ze strony organów przyznających pomoc. Dlatego ważne jest zagwarantowanie sprawnej realizacji przewidzianych środków pomocy. Komisja zastosowała art. 107 i 108 Traktatu w dużej liczbie decyzji dotyczących odszkodowań za szkody wywołane przez klęski żywiołowe w sektorze rolnym. Już w wytycznych Wspólnoty w sprawie pomocy państwa w sektorze rolnym i leśnym na lata 2007-2013 przewidziano możliwość zezwalania na programy pomocy służące wyrównaniu szkód spowodowanych klęskami żywiołowymi. W latach 2007-2012, w zastosowaniu wytycznych Wspólnoty w sprawie pomocy państwa w sektorze rolnym i leśnym na lata 2007-2013, Komisja zatwierdziła ponad 25 środków pomocy dotyczących odszkodowań za spowodowane przez klęski żywiołowe szkody w sektorze rolnym. Doświadczenia Komisji wykazały, że skuteczność tego typu środków zależy od ich szybkiego wdrożenia. W związku z tym należy uprościć procedurę zgłaszania takich środków pomocy. Ponadto ze względu na ich odszkodowawczy charakter i jasne kryteria zgodności z rynkiem wewnętrznym przedmiotowe środki nie powodują znaczącego zakłócenia konkurencji na rynku wewnętrznym. Dlatego też Komisja powinna skorzystać z kompetencji przyznanych jej rozporządzeniem (WE) nr 994/98 w odniesieniu do pomocy na wyrównanie szkód spowodowanych przez klęski żywiołowe w sektorze rolnictwa.
(58) Możliwość skorzystania z pomocy służącej wyrównaniu szkód spowodowanych klęskami żywiołowymi powinny mieć zatem przedsiębiorstwa z całego sektora rolnego i powinna być ona przyznawana zarówno MŚP, jak i dużym przedsiębiorstwom. Warunki wyłączenia pomocy na wyrównanie szkód spowodowanych przez klęski żywiołowe są zgodne z ustalonymi praktykami oraz wiążą się z formalnym uznaniem przez organy państw członkowskich danego zdarzenia za klęskę żywiołową i istnieniem bezpośredniego związku przyczynowego między klęską żywiołową a szkodami poniesionymi przez beneficjenta. Powinny one również gwarantować zapobieganie nadmiernej kompensacji. W szczególności państwa członkowskie powinny unikać nadmiernej kompensacji spowodowanej połączeniem pomocy tego rodzaju z innymi odszkodowaniami, które beneficjenci otrzymali, w tym wypłatami w ramach systemów ubezpieczeń.
(59) Pomoc na badania i rozwój powinna przyczyniać się do trwałego wzrostu gospodarczego oraz podnosić konkurencyjność. W oparciu o doświadczenie Komisji w stosowaniu wytycznych Wspólnoty w sprawie pomocy państwa w sektorze rolnym i leśnym na lata 2007-2013, wspólnotowych zasad ramowych dotyczących pomocy państwa na działalność badawczą, rozwojową i innowacyjną 20 oraz rozporządzenia (WE) nr 800/2008 w zakresie pomocy na rzecz wspierania badań i rozwoju w sektorach rolnym i leśnym, należy wyłączyć z wymogu zgłoszenia ustanowionego w art. 108 ust. 3 Traktatu pomoc przeznaczoną na badania i rozwój, która spełnia warunki ustanowione w niniejszym rozporządzeniu. Ponieważ wspieranie badań i rozwoju jest istotnym celem leżącym we wspólnymi interesie, niniejsze rozporządzenie powinno wprowadzić wymóg, by projekt badawczy służył interesom wszystkich przedsiębiorstw prowadzących działalność w danym sektorze lub podsektorze rolnym lub leśnym. Informacje o projekcie badawczym i jego wynikach powinny być powszechnie udostępniane w internecie. Wyniki badań powinny ponadto być nieodpłatnie udostępniane zainteresowanym przedsiębiorstwom.
(60) Leśnictwo stanowi integralny element rozwoju obszarów wiejskich. Komisja zastosowała art. 107 i 108 Traktatu do przedsiębiorstw prowadzących działalność w sektorze leśnym w wielu decyzjach, w szczególności w kontekście wdrażania wytycznych Wspólnoty w sprawie pomocy państwa w sektorze rolnym i leśnym na lata 2007- 2013. W latach 2007-2012 Komisja zatwierdziła zgodnie z tymi wytycznymi 140 środków pomocy na rzecz sektora leśnego. W świetle znacznego doświadczenia Komisji w stosowaniu tych wytycznych w odniesieniu do przedsiębiorstw prowadzących działalność w sektorze leśnym, w celu uproszczenia procedur - przy równoczesnym zapewnieniu skutecznego nadzoru i monitorowania ze strony Komisji - Komisja powinna skorzystać z uprawnień przyznanych jej na mocy rozporządzenia (WE) nr 994/98 w odniesieniu do pomocy w sektorze leśnym. Jak wynika z doświadczeń Komisji, pomoc przyznana w sektorze leśnym na środki stanowiące elementy programów rozwoju obszarów wiejskich, czy to współfinansowana z EFRROW, czy przyznana jako dodatkowe finansowanie krajowe takich współfinansowanych środków, nie zakłóca znacząco konkurencji na rynku wewnętrznym. Ponadto mimo, że pomoc na transfer wiedzy w sektorze leśnym oraz pomoc na usługi doradcze w sektorze leśnym jest przyznawana poza programami rozwoju obszarów wiejskich, nie powoduje ona znaczących zakłóceń konkurencji na rynku wewnętrznym. W niniejszym rozporządzeniu należy określić jasne warunki dotyczące zgodności tych środków z rynkiem wewnętrznym. Warunki te powinny być w największym możliwym zakresie zgodne z zasadami określonymi w rozporządzeniu (UE) nr 1305/2013 oraz w aktach delegowanych i wykonawczych przyjętych na podstawie wymienionego rozporządzenia.
(61) Te kategorie pomocy powinny obejmować w szczególności: pomoc na zalesianie i tworzenie terenów zalesionych, pomoc na systemy rolno-leśne, pomoc na zapobieganie pożarom lasów oraz na odtwarzanie lasów zniszczonych wskutek pożarów, pomoc związaną ze szkodnikami roślin, niekorzystnymi zjawiskami klimatycznymi oraz katastrofami, pomoc na inwestycje zwiększające odporność i wartość środowiskową ekosystemów leśnych, pomoc na niwelowanie niedogodności związanych z obszarami leśnymi Natura 2000 zgodnie z definicjami w art. 3 dyrektywy Rady 92/43/EWG 21 i w art. 3 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/147/WE 22 , pomoc na usługi leśno-środowiskowe oraz klimatyczne, jak również na zachowanie lasów, pomoc na przekazywanie wiedzy i działania informacyjne, pomoc na usługi doradcze, pomoc na inwestycje infrastrukturalne oraz pomoc na inwestycje w nowe technologie leśne oraz pozyskiwanie, przetwarzanie i wprowadzanie do obrotu produktów leśnych. Udzielając pomocy na rzecz sektora leśnego należy dążyć do uniknięcia zakłóceń konkurencji, a sama pomoc powinna być neutralna z perspektywy rynku.
(62) Aby zagwarantować zgodność z rozporządzeniem (UE) nr 1305/2013 oraz doprowadzić do uproszczenia przepisów o zatwierdzaniu pomocy państwa w zakresie współfinansowanej części oraz dodatkowego finansowania programów rozwoju obszarów wiejskich, środki na rzecz sektora leśnego wyłączone z wymogu zgłoszenia ustanowionego w art. 108 ust. 3 Traktatu na mocy niniejszego rozporządzenia powinny być identyczne z bazowymi środkami na rzecz rozwoju obszarów wiejskich a wyłączona pomoc powinna być przyznawana wyłącznie na mocy programu rozwoju obszarów wiejskich danego państwa członkowskiego i zgodnie z tym programem. Poziomy intensywności pomocy i koszty kwalifikowalne powinny jednak też być zgodne z ogólnymi zasadami Unii dotyczącymi pomocy państwa i zasadami pomocy państwa mającymi zastosowanie do sektora rolnego. W związku z tym, koszty takie jak kapitał obrotowy, który ma charakter dodatkowy i jest związany z nowymi inwestycjami, nie powinny kwalifikować się do pomocy na podstawie niniejszego rozporządzenia. Zgodnie z odpowiednimi programami rozwoju obszarów wiejskich zatwierdzonymi przez Komisję operacje inwestycyjne objęte środkami na rzecz leśnictwa mogą również obejmować jednorazowe zabiegi leśnicze niezbędne do przygotowania inwestycji w przypadku, gdy pozwala na to cel w zakresie rozwoju obszarów wiejskich. Powinna istnieć możliwość przyznawania pomocy na transfer wiedzy, pomocy na usługi doradcze i pomocy na scalanie gruntów leśnych niezależnie od tego, czy jest ona włączona do krajowego programu rozwoju obszarów wiejskich.
(63) Dywersyfikacja gospodarcza i tworzenie nowych rodzajów działalności gospodarczej mają kluczowe znaczenie dla rozwoju i konkurencyjności obszarów wiejskich a w szczególności dla MŚP, które stanowią fundament gospodarki wiejskiej w Unii. Rozporządzenie (UE) nr 1305/2013 przewiduje środki na rzecz rozwoju działalności pozarolniczej na obszarach wiejskich służące zwiększaniu zatrudnienia, tworzeniu wysokiej jakości miejsc pracy na obszarach wiejskich, utrzymaniu już istniejących miejsc pracy, ograniczeniu sezonowych wahań zatrudnienia, rozwoju sektorów nierolniczych poza sektorem rolnym i przetwórstwem spożywczym, sprzyjając jednocześnie integracji przedsiębiorstw i powstawaniu lokalnych powiązań między sektorami.
(64) Aby zagwarantować spójność z rozporządzeniem (UE) nr 1305/2013 oraz doprowadzić do uproszczenia przepisów dotyczących zezwoleń na udzielenie pomocy państwa w zakresie współfinansowanej części i dodatkowego finansowania krajowego programów rozwoju obszarów wiejskich, niniejsze rozporządzenie powinno wyłączyć różne kategorie pomocy na rzecz MŚP działających na obszarach wiejskich z wymogu zgłoszenia ustanowionego w art. 108 ust. 3 Traktatu. Te kategorie pomocy powinny obejmować w szczególności: pomoc na inwestycje związane z przetwarzaniem produktów rolnych na produkty nierolnicze lub z produkcją bawełny, pomoc dla nowych podmiotów na rozpoczynanie działalności pozarolniczej, pomoc na usługi doradcze, pomoc na przekazywanie wiedzy i działania informacyjne, pomoc na przystępowanie rolników do systemów jakości w zakresie bawełny i środków spożywczych oraz na promocję środków spożywczych. Aby pomoc mogła zostać wyłączona z wymogu zgłoszenia ustanowionego w art. 108 ust. 3 Traktatu, na mocy niniejszego rozporządzenia powinna ona być identyczna z bazowymi środkami na rzecz rozwoju obszarów wiejskich; wyłączona pomoc powinna być przyznawana wyłącznie na podstawie programu rozwoju obszarów wiejskich danego państwa członkowskiego i być z nim zgodna. Jednakże poziomy intensywności pomocy i koszty kwalifikowalne powinny też być zgodne z ogólnymi zasadami Unii dotyczącymi pomocy państwa i horyzontalnymi przepisami dotyczącymi pomocy państwa. W związku z tym, koszty takie jak kapitał obrotowy, który ma charakter dodatkowy i jest związany z nowymi inwestycjami, nie powinny kwalifikować się do pomocy na podstawie niniejszego rozporządzenia.
(65) Jeżeli chodzi o pomoc na inwestycje związane z przetwarzaniem produktów rolnych na produkty nierolne należy sprecyzować, że inwestycje związane z wytwarzaniem w gospodarstwach biopaliw lub energii ze źródeł odnawialnych nie powinny kwalifikować się do pomocy na podstawie niniejszego rozporządzenia. Do tego rodzaju inwestycji należy co do zasady stosować horyzontalne zasady pomocy państwa w sprawie energii i ochrony środowiska.
(66) W przypadku kilku kategorii pomocy, takich jak: a) pomoc na pokrycie kosztów działalności w zakresie badań rynkowych, koncepcji i projektowania produktu i na przygotowanie wniosków o uznanie systemów zapewniania jakości; b) pomoc na pokrycie kosztów obowiązkowych środków kontroli w odniesieniu do systemów jakości; c) pomoc na przekazywanie wiedzy i działania informacyjne; d) pomoc na usługi doradcze; e) pomoc na usługi zastępowania rolników; f) pomoc na działania promocyjne; g) pomoc na wyrównanie kosztów zapobiegania chorobom zwierząt i szkodnikom roślin oraz zwalczania ich oraz h) pomoc dla sektora produkcji zwierzęcej - pomoc przyznawana jest ostatecznym beneficjentom pośrednio, w naturze, w formie subsydiowanych usług. W takich przypadkach pomoc powinna być wypłacana podmiotom świadczącym dane usługi. Przy wyborze usługodawcy w procedurze selekcji należy wziąć pod uwagę odpowiednie odnośne przepisy dotyczące zamówień publicznych i zasady przejrzystości, otwartości i niedyskryminacji.
(67) W świetle doświadczenia Komisji w tej dziedzinie z zasady niezbędne są okresowe przeglądy polityki w zakresie pomocy państwa. Dlatego też okres stosowania niniejszego rozporządzenia powinien być ograniczony. Należy zatem ustanowić przepisy przejściowe, w tym przepisy w sprawie okresu dostosowawczego po zakończeniu okresu obowiązywania niniejszego rozporządzenia w odniesieniu do programów pomocy objętych wyłączeniem. Zasady te powinny dać państwom członkowskim czas na dostosowanie się do ewentualnych nowych zasad,
PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
SPIS TREŚCI
ROZDZIAŁ I PRZEPISY WSPÓLNE
ROZDZIAŁ II WYMOGI PROCEDURALNE
ROZDZIAŁ III KATEGORIE POMOCY
Sekcja 1 Pomoc na rzecz MŚP zajmujących się produkcją podstawową produktów rolnych, ich przetwarzaniem i wprowadzaniem do obrotu
Sekcja 2 Pomoc na inwestycje na rzecz zachowania dziedzictwa kulturowego i naturalnego znajdującego się w gospodarstwach rolnych
Sekcja 3 Pomoc na wyrównanie szkód spowodowanych przez klęski żywiołowe w sektorze rolnym
Sekcja 4 Pomoc na badania i rozwój w sektorach rolnym i leśnym
Sekcja 5 Pomoc na rzecz leśnictwa
Sekcja 6 Środki pomocy na rzecz MŚP na obszarach wiejskich, współfinansowane z EFFROW lub przyznane jako dodatkowe finansowanie krajowe takich współfinansowanych środków
ROZDZIAŁ IV PRZEPISY PRZEJŚCIOWE I KOŃCOWE
W imieniu Komisji | |
José Manuel BARROSO | |
Przewodniczący |
500 zł zarobi członek obwodowej komisji wyborczej w wyborach Prezydenta RP, 600 zł - zastępca przewodniczącego, a 700 zł przewodniczący komisji wyborczej – wynika z uchwały Państwowej Komisji Wyborczej. Jeżeli odbędzie się ponownie głosowanie, zryczałtowana dieta wyniesie 75 proc. wysokości diety w pierwszej turze. Termin zgłaszania kandydatów na członków obwodowych komisji wyborczych mija 18 kwietnia
20.01.20251 stycznia 2025 r. weszły w życie liczne zmiany podatkowe, m.in. nowe definicje budynku i budowli w podatku od nieruchomości, JPK CIT, globalny podatek wyrównawczy, PIT kasowy, zwolnienie z VAT dla małych firm w innych krajach UE. Dla przedsiębiorców oznacza to często nowe obowiązki sprawozdawcze i zmiany w systemach finansowo-księgowych. Firmy muszą też co do zasady przeprowadzić weryfikację nieruchomości pod kątem nowych przepisów.
02.01.2025W 2025 roku minimalne wynagrodzenie za pracę wzrośnie tylko raz. Obniżeniu ulegnie natomiast minimalna podstawa wymiaru składki zdrowotnej płaconej przez przedsiębiorców. Grozi nam za to podwyżka podatku od nieruchomości. Wzrosną wynagrodzenia nauczycieli, a prawnicy zaczną lepiej zarabiać na urzędówkach. Wchodzą w życie zmiany dotyczące segregacji odpadów i e-doręczeń. To jednak nie koniec zmian, jakie czekają nas w Nowym Roku.
31.12.20241 stycznia 2025 r. zacznie obowiązywać nowa Polska Klasyfikacja Działalności – PKD 2025. Jej ostateczny kształt poznaliśmy dopiero w tygodniu przedświątecznym, gdy opracowywany od miesięcy projekt został przekazany do podpisu premiera. Chociaż jeszcze przez dwa lata równolegle obowiązywać będzie stara PKD 2007, niektórzy już dziś powinni zainteresować się zmianami.
31.12.2024Dodatek dopełniający do renty socjalnej dla niektórych osób z niepełnosprawnościami, nowa grupa uprawniona do świadczenia wspierającego i koniec przedłużonych orzeczeń o niepełnosprawności w marcu - to tylko niektóre ważniejsze zmiany w prawie, które czekają osoby z niepełnosprawnościami w 2025 roku. Drugą część zmian opublikowaliśmy 31 grudnia.
28.12.2024Prezydent Andrzej Duda powiedział w czwartek, że ubolewa, że w sprawie ustawy o Wigilii wolnej od pracy nie przeprowadzono wcześniej konsultacji z prawdziwego zdarzenia. Jak dodał, jego stosunek do ustawy "uległ niejakiemu zawieszeniu". Wyraził ubolewanie nad tym, że pomimo wprowadzenia wolnej Wigilii, trzy niedziele poprzedzające święto mają być dniami pracującymi. Ustawa czeka na podpis prezydenta.
12.12.2024Identyfikator: | Dz.U.UE.L.2014.193.1 |
Rodzaj: | Rozporządzenie |
Tytuł: | Rozporządzenie 702/2014 uznające niektóre kategorie pomocy w sektorach rolnym i leśnym oraz na obszarach wiejskich za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej |
Data aktu: | 25/06/2014 |
Data ogłoszenia: | 01/07/2014 |
Data wejścia w życie: | 01/07/2014 |