uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 114,
uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,
po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,
uwzględniając opinię Europejskiego Banku Centralnego 1 ,
uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego 2 ,
stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą 3 ,
(1) Prawdziwy rynek wewnętrzny usług finansowych ma decydujące znaczenie dla wzrostu gospodarczego i tworzenia miejsc pracy w Unii.
(2) Spójność, efektywność i przejrzystość rynku finansowego wymaga integralności rynku. Sprawne działanie rynków papierów wartościowych oraz zaufanie społeczne do rynków to warunki niezbędne do wzrostu gospodarczego i dobrobytu. Nadużycia na rynku mają negatywny wpływ na integralność rynków finansowych oraz zaufanie społeczne do papierów wartościowych i instrumentów pochodnych.
(3) W dyrektywie 2003/6/WE Parlamentu Europejskiego i Rady 4 uzupełniono i zaktualizowano unijne ramy prawne mające chronić integralność rynku. Jednak ze względu na zmiany legislacyjne, rynkowe i technologiczne, jakie zaszł y od czasu wejścia w życie tej dyrektywy, które przyniosły znaczne modyfikacje w otoczeniu finansowym, dyrektywę tę należy obecnie zastąpić. Nowy instrument ustawodawczy jest także potrzebny, aby zapewnić jednolite zasady i jasność kluczowych pojęć oraz jednolity zbiór przepisów, zgodnie z wnioskami ze sprawozdania z dnia 25 lutego 2009 r. sporządzonego przez grupę wysokiego szczebla ds. nadzoru finansowego w UE, pod przewodnictwem Jacquesa de Larosière'a ("grupa de Larosière'a").
(4) Potrzebne jest ustanowienie bardziej jednolitych i wyraźniejszych ram w celu zachowania integralności rynku, uniknięcia ewentualnego arbitrażu regulacyjnego, zapewnienia nieuchronności poniesienia odpowiedzialności w przypadku usiłowania manipulacji oraz zwiększenia pewności prawa i zmniejszenia złożoności przepisów regulacyjnych dla uczestników rynku. Niniejsze rozporządzenie ma w istotnej mierze przyczyniać się do właściwego funkcjonowania rynku wewnętrznego i dlatego też jego podstawą powinien być art. 114 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), tak jak jest to interpretowane zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
(5) W celu usunięcia pozostałych barier w handlu i znacznych zakłóceń konkurencji wynikających z rozbieżności między przepisami krajowymi oraz w celu zapobieżenia powstawaniu wszelkich dalszych wynikających stąd barier w handlu i znacznych zakłóceń konkurencji należy zatem przyjąć rozporządzenie ustanawiające bardziej jednolitą interpretację unijnych ram dotyczących nadużyć na rynku, jaśniej określającą zasady mające zastosowanie we wszystkich państwach członkowskich. Nadanie formy rozporządzenia wymogom dotyczącym zwalczania nadużyć na rynku zapewni bezpośrednie stosowanie tych wymogów. Powinno to zapewnić jednolite warunki, zapobiegając rozbieżnościom między wymogami krajowymi, jakie mogą wystąpić w wyniku transpozycji dyrektywy. Niniejsze rozporządzenie wymagać będzie przestrzegania tych samych zasad przez wszystkie osoby w całej Unii. Ograniczy ono także złożoność przepisów i koszty ich przestrzegania ponoszone przez przedsiębiorstwa, szczególnie przedsiębiorstwa prowadzące działalność transgraniczną, oraz przyczyni do wyeliminowania zakłóceń konkurencji.
(6) W komunikacie Komisji z dnia 25 czerwca 2008 r. w sprawie programu "Small Business Act" dla Europy wezwano Unię oraz państwa członkowskie do opracowania przepisów w celu ograniczenia obciążeń administracyjnych, dostosowania prawodawstwa do potrzeb emitentów działających na rynkach dla małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), a także ułatwienia dostępu tych emitentów do finansowania. Szereg przepisów dyrektywy 2003/6/WE nakłada na emitentów, szczególnie tych, których instrumenty finansowe dopuszczono do obrotu na rynkach rozwoju MŚP, obciążenia administracyjne, które powinny zostać ograniczone.
(7) Nadużycie na rynku to pojęcie obejmujące bezprawne zachowanie na rynkach finansowych, a do celów niniejszego rozporządzenia należy je rozumieć jako wykorzystywanie informacji poufnych, bezprawne ujawnianie informacji poufnych oraz manipulacje na rynku. Zachowanie takie uniemożliwia pełną i właściwą przejrzystość rynku, która stanowi warunek konieczny do umożliwienia wszystkim podmiotom gospodarczym obrotu na zintegrowanych rynkach finansowych.
(8) Zakres dyrektywy 2003/6/WE koncentruje się na instrumentach finansowych dopuszczonych do obrotu na rynku regulowanym lub instrumentach finansowych będących przedmiotem ubiegania się o dopuszczenie do obrotu na rynku regulowanym. W ostatnich latach jednak w coraz większym stopniu prowadzi się obrót instrumentami finansowymi na wielostronnych platformach obrotu (MTF). Istnieją również instrumenty finansowe będące przedmiotem obrotu jedynie na innych rodzajach zorganizowanych platform obrotu (OTF) oraz jedynie poza rynkiem regulowanym (OTC). Zakres niniejszego rozporządzenia powinien zatem obejmować wszelkie instrumenty finansowe będące w obrocie na rynku regulowanym, MTF lub OTF oraz wszelkie inne zachowania lub działania, które mogą mieć wpływ na taki instrument finansowy, niezależnie od tego, czy mają one miejsce w systemie obrotu. W przypadku niektórych rodzajów MTF, które - podobnie jak rynki regulowane - pomagają przedsiębiorstwom finansować działalność gospodarczą poprzez emisję akcji, zakaz nadużyć na rynku ma zastosowanie również w przypadku instrumentów finansowych będących przedmiotem ubiegania się o dopuszczenie do obrotu na takim rynku. Dlatego też zakres niniejszego rozporządzenia powinien obejmować instrumenty finansowe będące przedmiotem ubiegania się o dopuszczenie do obrotu na MTF. Powinno to poprawić ochronę inwestorów, zabezpieczyć integralność rynków oraz zapewnić, by nadużycia na rynku związane z tymi instrumentami były bezwzględnie zakazane.
(9) Dla celów przejrzystości operatorzy rynku regulowanego, MTF lub OTF powinni niezwłocznie przekazywać właściwemu organowi dane dotyczące instrumentów finansowych, które zostały dopuszczone do obrotu, które są przedmiotem ubiegania się o dopuszczenie do obrotu lub które są przedmiotem obrotu w systemie obrotu. Należy dokonać drugiego powiadomienia, kiedy dany instrument przestaje być dopuszczony do obrotu. Te obowiązki powinny mieć zastosowanie również do instrumentów finansowych będących przedmiotem ubiegania się o dopuszczenie do obrotu w ich systemie obrotu, oraz do instrumentów finansowych, które dopuszczono do obrotu przed wejściem w życie niniejszego rozporządzenia. Powiadomienia powinny być składane do Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (EUNGiPW) przez właściwe organy, a EUNGiPW powinien publikować wykaz wszystkich zgłoszonych instrumentów finansowych. Niniejsze rozporządzenie stosuje się do instrumentów finansowych niezależnie od tego, czy figurują one w wykazie publikowanym przez EUNGiPW.
(10) Niektóre instrumenty finansowe niebędące przedmiotem obrotu w systemie obrotu mogą być wykorzystywane do nadużyć na rynku. Obejmuje to instrumenty finansowe, których cena lub wartość zależy od instrumentów finansowych będących przedmiotem obrotu w systemie obrotu lub ma na nie wpływ lub których obrót ma wpływ na cenę lub wartość innych instrumentów finansowych będących przedmiotem obrotu w systemie obrotu. Przykładem sytuacji, w której instrumenty takie mogą być wykorzystane do celów nadużycia na rynku, są informacje poufne dotyczące akcji lub obligacji, które mogą być wykorzystane do zakupu instrumentów pochodnych od tych akcji lub obligacji, lub indeksu, którego wartość zależy od tych akcji lub obligacji. Jeżeli cena instrumentu finansowego jest wykorzystywana jako cena referencyjna, to instrument pochodny będący przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym może być wykorzystany do uzyskania korzyści z manipulowania cenami lub do manipulowania cenami instrumentu finansowego będącego przedmiotem obrotu w systemie obrotu. Inny przykład to planowana emisja kolejnej transzy papierów wartościowych, które w innej sytuacji nie byłyby objęte zakresem niniejszego rozporządzenia, lecz obrót tymi papierami wartościowymi może wpływać na cenę lub wartość papierów wartościowych notowanych na rynku regulowanym objętych zakresem niniejszego rozporządzenia. Niniejsze rozporządzenie obejmuje również sytuację, w której cena lub wartość instrumentu będącego przedmiotem obrotu w systemie obrotu zależy od instrumentu będącego przedmiotem obrotu OTC. Ta sama zasada powinna mieć zastosowanie do kontraktów towarowych na rynku kasowym, których cena bazuje na cenie instrumentu pochodnego, a także do zakupu kontraktów towarowych na rynku kasowym będących odniesieniem dla instrumentów finansowych.
(11) Obrót papierami wartościowymi lub instrumentami powiązanymi w celu stabilizacji papierów wartościowych lub obrót akcjami własnymi w ramach programów odkupu może być uzasadniony ze względów gospodarczych i należy go zatem w określonych okolicznościach wyłączyć z zakazu nadużyć na rynku, pod warunkiem że dane działania prowadzone są z zachowaniem niezbędnej przejrzystości i ujawniane są odpowiednie informacje dotyczące stabilizacji lub programu odkupu.
(12) Obrót akcjami własnymi w ramach programów odkupu i stabilizacji instrumentu finansowego, które nie zostały objęte wyłączeniami na mocy niniejszego rozporządzenia, nie powinien być jako taki uważany za stanowiący nadużycie na rynku.
(13) Państwa członkowskie, członkowie Europejskiego Systemu Banków Centralnych (ESBC), ministerstwa i inne agencje oraz spółki celowe jednego lub kilku państw członkowskich, a także Unia i niektóre inne organy publiczne lub osoby działające w ich imieniu nie powinny być ograniczane w prowadzeniu polityki pieniężnej, dewizowej lub zarządzania długiem publicznym, jeżeli ich działania są podejmowane w interesie publicznym i wyłącznie w celu prowadzenia wspomnianej polityki. Również transakcje, zlecenia ani zachowania Unii, spółki celowej jednego lub kilku państw członkowskich, Europejskiego Banku Inwestycyjnego, Europejskiego Instrumentu Stabilności Finansowej, Europejskiego Mechanizmu Stabilności lub międzynarodowej instytucji finansowej utworzonej przez przynajmniej dwa państwa członkowskie nie powinny być ograniczone w gromadzeniu funduszy i świadczeniu pomocy finansowej ich członkom. Takie wyłączenie z zakresu niniejszego rozporządzenia można zgodnie z niniejszym rozporządzeniem rozszerzyć na niektóre organy publiczne mające za zadanie zarządzanie długiem publicznym lub interweniujące w tym zarządzaniu, a także na banki centralne państw trzecich. Jednocześnie tych wyłączeń dotyczących polityki pieniężnej, dewizowej lub zarządzania długiem publicznym nie należy rozszerzać na przypadki, gdy te organy publiczne dokonują transakcji, składają zlecenia lub podejmują zachowania, inne niż służące realizacji wspomnianej polityki, lub gdy osoby pracujące dla tych organów dokonują transakcji, składają zlecenia lub podejmują zachowania na własny rachunek.
(14) Racjonalni inwestorzy opierają swoje decyzje inwestycyjne na informacjach, którymi już dysponują, tj. na informacjach dostępnych ex ante. Na pytanie, czy podejmując decyzję inwestycyjną, racjonalny inwestor prawdopodobnie wziąłby pod uwagę określoną informację, należy więc odpowiedzieć na podstawie informacji dostępnych ex ante. Ocena taka musi uwzględniać spodziewany wpływ informacji w świetle całokształtu powiązanej działalności emitenta, niezawodność źródła informacji oraz wszelkie inne zmienne rynkowe, które w danych okolicznościach mogą wpłynąć na instrumenty finansowe, powiązane kontrakty towarowe na rynku kasowym lub produkty sprzedawane na aukcjach na podstawie uprawnień do emisji.
(15) Informacje ex post mogą służyć do sprawdzenia przypuszczeń co do tego, czy informacje ex ante miały wpływ na cenę, nie mogą jednak służyć do podejmowania działań wobec osób, które wyciągnęły prawidłowe wnioski z dostępnych im informacji ex ante.
(16) Jeżeli informacja poufna dotyczy procesu, który przebiega etapowo, zarówno każdy etap tego procesu, jak i cały proces mogą stanowić informacje poufne. Etap pośredni w długotrwałym procesie może sam w sobie stanowić zbiór okoliczności lub wydarzenie zaistniałe lub co do którego - w oparciu o ogólną ocenę czynników występujących w danym czasie - można realnie oczekiwać, że zaistnieje lub wystąpi. Pojęcia tego nie należy jednak interpretować w ten sposób, że należy uwzględnić istotność wpływu tego zbioru okoliczności lub tego wydarzenia na ceny danych instrumentów finansowych. Etap pośredni powinien być uznany za informację poufną, jeżeli sam w sobie spełnia kryteria określone w niniejszym rozporządzeniu w odniesieniu do informacji poufnych.
(17) Informacja dotycząca wydarzenia lub zbioru okoliczności będących pośrednim etapem w długotrwałym procesie może dotyczyć na przykład stanu negocjacji w sprawie kontraktów, warunków wstępnie ustalonych podczas negocjacji w sprawie kontraktów, możliwości emisji instrumentów finansowych, warunków obrotu instrumentami finansowymi, wstępnych warunków emisji instrumentów finansowych lub rozważenia możliwości zakwalifikowania instrumentu finansowego do głównego indeksu lub skreślenia instrumentu finansowego z takiego indeksu.
(18) Pewność prawa dla uczestników rynku należy zagwarantować poprzez bliższe określenie dwóch elementów kluczowych dla definicji informacji poufnych, tj. precyzyjnego charakteru tych informacji oraz istotności ich potencjalnego wpływu na ceny instrumentów finansowych, powiązanych kontraktów towarowych na rynku kasowym lub produktów sprzedawanych na aukcjach na podstawie uprawnień do emisji. W przypadku instrumentów pochodnych opartych na produktach energetycznych sprzedawanych w obrocie hurtowym za informacje poufne należy uznać w szczególności informacje, których ujawnienie jest wymagane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1227/2011 5 .
(19) Celem niniejszego rozporządzenia nie jest wprowadzenie zakazu prowadzenia przez akcjonariuszy i kierownictwo rozmów o charakterze ogólnym na temat danego emitenta, dotyczących działalności i sytuacji na rynku. Tego typu stosunki mają zasadnicze znaczenie dla skutecznego funkcjonowania rynków i nie powinny być zakazane w drodze niniejszego rozporządzenia.
(20) 6 Rynki kasowe oraz powiązane rynki instrumentów pochodnych są ściśle współzależne i mają charakter globalny, zaś nadużycia na rynku mogą wystąpić na wszystkich rynkach oraz w różnych krajach, co może stwarzać istotne ryzyko systemowe. Jest tak zarówno w przypadku wykorzystywania informacji poufnych, jak i manipulacji na rynku. W szczególności informacja poufna z rynku kasowego może przynieść korzyść osobie zajmującej się obrotem na rynku finansowym. IInformacja poufna w odniesieniu do towarowego instrumentu pochodnego powinna być zdefiniowana jako informacja, która zarówno odpowiada ogólnej definicji informacji poufnej w odniesieniu do rynków finansowych, jak i jest objęta wymogiem podawania do wiadomości publicznej zgodnie z przepisami ustawowymi lub wykonawczymi na szczeblu unijnym lub krajowym, zasadami rynkowymi, kontraktami lub zwyczajami na odpowiednich rynkach towarowych instrumentów pochodnych lub na rynkach kasowych. Przykładem takich zasad jest w szczególności rozporządzenie (UE) nr 1227/2011 w odniesieniu do rynku energii oraz inicjatywa ws. bazy danych organizacji międzybranżowych (JODI) w odniesieniu do ropy naftowej. Informacja taka może być podstawą decyzji uczestników rynku o zawarciu transakcji na towarowych instrumentach pochodnych lub powiązanych kontraktach towarowych na rynku kasowym, dlatego też powinna stanowić informację poufną, którą należy udostępniać publicznie, jeżeli występuje prawdopodobieństwo, że będzie mieć istotny wpływ na ceny takich instrumentów pochodnych lub powiązanych kontraktów towarowych na rynku kasowym.
Ponadto strategie manipulacyjne można także rozszerzyć na rynki kasowe i rynki instrumentów pochodnych. Obrót instrumentami finansowymi, w tym towarowymi instrumentami pochodnymi, może służyć do manipulacji powiązanymi kontraktami towarowymi na rynku kasowym, a towarowe kontrakty na rynku kasowym mogą służyć do manipulacji powiązanymi instrumentami finansowymi. Zakaz manipulacji rynkowych powinien uwzględniać te współzależności. Rozszerzanie zakresu niniejszego rozporządzenia na zachowania, które nie dotyczą instrumentów finansowych, na przykład na obrót kontraktami towarowymi na rynku kasowym, które mają wpływ jedynie na rynek kasowy, jest jednak zarówno niezasadne, jak i niewykonalne. W konkretnym przypadku produktów energetycznych sprzedawanych w obrocie hurtowym właściwe organy powinny wziąć pod uwagę szczególne elementy definicji zawartych w rozporządzeniu (UE) nr 1227/2011, kiedy stosują zawarte w niniejszym rozporządzeniu definicje informacji poufnych, wykorzystywania informacji poufnych oraz manipulacji na rynku do instrumentów finansowych powiązanych z produktami energetycznymi sprzedawanymi w obrocie hurtowym.
(21) Zgodnie z dyrektywą 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady 7 Komisja, państwa członkowskie oraz inne oficjalnie wyznaczone organy są odpowiedzialne m.in. za techniczny aspekt wydawania uprawnień do emisji, ich bezpłatne przyznawanie kwalifikującym się sektorom przemysłu i nowym uczestnikom rynku, a ogólniej - za opracowywanie i wdrażanie unijnych ram polityki klimatycznej stanowiącej podstawę wydawania uprawnień do emisji nabywcom podlegającym unijnemu systemowi handlu uprawnieniami do emisji (EU ETS). Przy wykonywaniu tych obowiązków wspomniane organy publiczne mogą mieć dostęp m.in. do informacji niejawnych mających potencjalnie wpływ na kształtowanie się cen, a zgodnie z dyrektywą 2003/87/WE mogą być zobowiązane do wykonywania pewnych operacji rynkowych związanych z uprawnieniami do emisji. W konsekwencji klasyfikacji uprawnień do emisji jako instrumentów finansowych w ramach przeglądu dyrektywy 2004/39/WE Parlamentu Europejskiego i Rady 8 instrumenty te będą również objęte zakresem stosowania niniejszego rozporządzenia. W celu zachowania zdolności Komisji, państw członkowskich i innych oficjalnie wyznaczonych organów do opracowywania i wdrażania polityki klimatycznej Unii, działania tych organów publicznych powinny zostać wyłączone z zakresu stosowania niniejszego rozporządzenia, o ile są one podejmowane w interesie publicznym i bezpośrednio służą realizacji tej polityki oraz dotyczą uprawnień do emisji. Takie wyłączenie nie powinno mieć ujemnego wpływu na ogólną przejrzystość rynku, gdyż na tych organach publicznych spoczywa ustawowy obowiązek działania w sposób zapewniający zorganizowane, uczciwe i niedyskryminujące ujawnianie i dostęp do wszelkich nowych decyzji, zmian i danych, które mogą wpływać na ceny. Co więcej, w dyrektywie 2003/87/WE i przyjętych na jej podstawie środkach wykonawczych przewidziano zabezpieczenia uczciwego i niedyskryminującego ujawniania posiadanych przez organy publiczne szczegółowych informacji mogących mieć wpływ na ceny. Jednocześnie wyłączenie organów publicznych realizujących politykę klimatyczną Unii nie powinno dotyczyć przypadków, w których te organy publiczne prowadzą działania lub transakcje niesłużące realizacji polityki klimatycznej Unii lub gdy osoby pracujące dla tych organów prowadzą takie działania lub dokonują transakcji na własny rachunek.
(22) Zgodnie z art. 43 TFUE oraz do celów wdrożenia umów międzynarodowych zawartych na mocy TFUE Komisja, państwa członkowskie i inne oficjalnie wyznaczone organy są odpowiedzialne m.in. za realizację wspólnej polityki rolnej oraz wspólnej polityki rybołówstwa. Wykonując te zadania, wspomniane organy publiczne podejmują działania i przyjmują środki mające na celu zarządzanie rynkami rolnymi i połowami, w tym polegające na interwencjach publicznych, nakładaniu dodatkowych opłat celnych lub ich zawieszaniu. Ze względu na zakres stosowania niniejszego rozporządzenia niektóre jego przepisy mające zastosowanie do kontraktów towarowych na rynku kasowym, które mają lub mogą mieć wpływ na instrumenty finansowe, oraz do instrumentów finansowych, których wartość zależy od wartości kontraktów towarowych na rynku kasowym i które mają lub mogą mieć wpływ na kontrakty towarowe na rynku kasowym, należy zapewnić brak ograniczeń w działaniach Komisji, państw członkowskich i innych organów oficjalnie wyznaczonych do realizacji wspólnej polityki rolnej i wspólnej polityki rybołówstwa. W celu zachowania zdolności Komisji, państw członkowskich i innych oficjalnie wyznaczonych organów do opracowywania i realizacji wspólnej polityki rolnej i wspólnej polityki rybołówstwa działania tych organów publicznych powinny zostać wyłączone z zakresu stosowania niniejszego rozporządzenia, o ile są one podejmowane w interesie publicznym i wyłącznie w ramach realizacji tych polityk. Takie wyłączenie nie powinno mieć ujemnego wpływu na ogólną przejrzystość rynku, gdyż na tych organach publicznych spoczywa ustawowy obowiązek działania w sposób zapewniający zorganizowane, uczciwe i niedyskryminujące ujawnianie i dostęp do wszelkich nowych decyzji, zmian i danych, które mogą wpływać na ceny. Jednocześnie wyłączenie organów publicznych działających w ramach wspólnej polityki rolnej i wspólnej polityki rybołówstwa nie powinno dotyczyć przypadków, w których te organy publiczne prowadzą działania lub transakcje niesłużące realizacji wspólnej polityki rolnej i wspólnej polityki rybołówstwa lub gdy osoby pracujące dla tych organów prowadzą takie działania lub transakcje na własny rachunek.
(23) Podstawową cechą wykorzystywania informacji poufnych jest nieuczciwe uzyskiwanie korzyści z informacji poufnych ze szkodą dla osób trzecich niemających dostępu do takich informacji, co oznacza zagrożenie dla integralności rynków finansowych i dla zaufania inwestorów. W związku z tym zakaz wykorzystywania informacji poufnych powinien mieć zastosowanie, gdy osoba będąca w posiadaniu informacji poufnych nieuczciwie korzysta z przewagi płynącej z posiadania tych informacji, dokonując transakcji rynkowych w związku z tymi informacjami przez nabywanie lub zbywanie albo usiłowanie nabycia lub zbycia, anulowanie lub zmianę albo usiłowanie anulowania lub zmiany zlecenia nabycia lub zbycia, na własny rachunek lub na rzecz osoby trzeciej, pośrednio lub bezpośrednio, instrumentów finansowych, których dotyczą dane informacje. Wykorzystywanie informacji poufnych może również polegać na obrocie uprawnieniami do emisji i instrumentami pochodnymi oraz na składaniu ofert na aukcjach uprawnień do emisji lub innych produktów sprzedawanych na aukcjach na podstawie uprawnień do emisji, zgodnie z rozporządzeniem Komisji (UE) nr 1031/2010 9 .
(24) Jeżeli osoba prawna lub fizyczna będąca w posiadaniu informacji poufnych nabywa lub zbywa albo usiłuje nabyć lub zbyć, na własny rachunek lub na rzecz osoby trzeciej, pośrednio lub bezpośrednio, instrumenty finansowe, których dotyczą dane informacje, powinno istnieć domniemanie, że osoba ta wykorzystała te informacje. Domniemanie to nie narusza prawa do obrony. Pytanie, czy dana osoba naruszyła zakaz wykorzystywania informacji poufnych lub usiłowała wykorzystać informacje poufne, należy analizować w świetle celu niniejszego rozporządzenia, jakim jest ochrona integralności rynku finansowego i podnoszenie zaufania inwestorów, które z kolei opiera się na zapewnieniu inwestorom równych warunków działania i ochrony przed nadużywaniem informacji poufnych.
(25) Zlecenia złożone zanim dana osoba weszła w posiadanie informacji poufnych nie powinny być uznawane za wykorzystywanie informacji poufnych. Jednak od chwili wejścia tej osoby w posiadanie informacji poufnych powinno istnieć domniemanie, że wszelkie związane z tymi informacjami zmiany w zleceniach złożonych przed wejściem w posiadanie takich informacji, w tym anulowanie lub zmiana zlecenia albo usiłowanie anulowania lub zmiany zlecenia, stanowi wykorzystywanie informacji poufnych. Domniemanie to można jednakże obalić, jeżeli dana osoba wykaże, że nie skorzystała z informacji poufnych, zawierając transakcję.
(26) Wykorzystywanie informacji poufnych może polegać na nabywaniu lub zbywaniu instrumentu finansowego lub produktu sprzedawanego na aukcji na podstawie uprawnień do emisji lub na anulowaniu lub zmianie zlecenia albo na usiłowaniu nabycia lub zbycia instrumentu finansowego lub anulowania lub zmiany zlecenia przez osobę, która wie lub powinna wiedzieć, że dane informacje są informacjami poufnymi. Z tego względu właściwe organy powinny ocenić, co racjonalna osoba posiadająca przeciętną wiedzę wie lub powinna była wiedzieć w danych okolicznościach.
(27) Niniejsze rozporządzenie należy interpretować w sposób spójny ze środkami przyjętymi przez państwa członkowskie w celu ochrony interesów posiadaczy zbywalnych papierów wartościowych dających prawa głosu w spółce (lub mogących dawać takie prawa w wyniku wykonania praw lub konwersji), kiedy spółka ta jest przedmiotem publicznej oferty przejęcia lub każdej innej proponowanej zmiany kontroli. W szczególności niniejsze rozporządzenie należy interpretować w sposób spójny z przepisami ustawowymi, wykonawczymi i administracyjnymi przyjętymi w odniesieniu do ofert przejęcia, transakcji łączenia i innych transakcji mających wpływ na własność lub kontrolę nad spółkami, nadzorowanych przez organy nadzoru wyznaczone przez państwa członkowskie na mocy art. 4 dyrektywy 2004/25/WE Parlamentu Europejskiego i Rady 10 .
(28) Badań i szacunków sporządzonych na podstawie danych dostępnych publicznie nie należy uważać samych w sobie za informacje poufne, a sam fakt, iż dana transakcja jest przeprowadzana na podstawie badań czy szacunków, nie powinien być uznawany za wykorzystywanie informacji poufnych. Jednak na przykład w sytuacji, gdy publikacja lub rozpowszechnienie informacji jest rutynowo oczekiwane przez rynek i gdy taka publikacja lub takie rozpowszechnianie jest elementem procesu kształtowania cen instrumentów finansowych lub gdy informacje te przedstawiają opinie uznanego komentatora rynku lub instytucji, mogących mieć wpływ na ceny powiązanych instrumentów finansowych, informacje takie mogą stanowić informacje poufne. Podmioty rynkowe muszą zatem rozważyć zakres, w jakim dane informacje nie są dostępne publicznie, oraz potencjalny wpływ na instrumenty finansowe będące przedmiotem obrotu, zanim dane informacje zostaną opublikowane lub rozpowszechnione, by ustalić, czy obrót takimi instrumentami odbywałby się na podstawie informacji poufnych.
(29) Aby uniknąć nieumyślnego zakazywania uprawnionych form działalności finansowej, czyli takich, przy których nie dochodzi do nadużyć na rynku, należy uznać pewne zachowania za prawnie dopuszczalne. Może to obejmować na przykład uznanie roli animatorów rynku, którzy działając zgodnie z przepisami prawa, zapewniają płynność papierom wartościowym notowanym na danym rynku.
(30) 11 Sam fakt, że animatorzy rynku lub osoby upoważnione do działania jako kontrahenci ograniczają się do prowadzenia działalności gospodarczej, co do której prowadzenia posiadają uprawnienie, polegającej na kupnie lub sprzedaży instrumentów finansowych, albo też że osoby upoważnione do realizacji zleceń w imieniu osób trzecich posiadających informacje poufne ograniczają się do sumiennego wykonania, anulowania lub zmiany zlecenia, nie powinien być uznawany za wykorzystywanie informacji poufnych. Jednak ustanowiona w niniejszym rozporządzeniu ochrona animatorów rynku, podmiotów upoważnionych do działania w charakterze kontrahentów lub osób upoważnionych do wykonywania zleceń w imieniu osób trzecich posiadających informacje poufne nie obejmuje działań wyraźnie zakazanych na mocy niniejszego rozporządzenia, w tym na przykład praktyki znanej jako "frontrunning" (dokonywanie własnych transakcji na podstawie wiedzy o zleceniach klientów). W przypadku gdy osoby prawne zastosowały wszelkie racjonalne środki, by zapobiec wystąpieniu nadużycia na rynku, jednak zatrudnione przez nie osoby fizyczne popełniają nadużycie na rynku w imieniu osoby prawnej, nie należy tego uznać za nadużycie na rynku popełnione przez daną osobę prawną. Innym przykładem sytuacji, której nie należy uznać za wykorzystywanie informacji poufnych, są transakcje prowadzone w celu wywiązania się z wcześniejszego zobowiązania, które stało się wymagalne. Sam fakt posiadania dostępu do informacji poufnych dotyczących innej spółki i wykorzystywanie ich w kontekście publicznej oferty przejęcia w celu uzyskania kontroli nad tą spółką lub dążenia do połączenia się z tą spółką nie powinien sam w sobie być uznany za wykorzystywanie informacji poufnych.
(31) Ponieważ nabywanie lub zbywanie instrumentów finansowych koniecznie wymaga uprzedniej decyzji w sprawie nabycia lub zbycia, podjętej przez osobę dokonującą jednej z tych transakcji, sam fakt dokonania takiego nabycia lub zbycia nie powinien być uznawany za wykorzystania informacji poufnych. Działanie na podstawie własnych planów i strategii handlowych nie powinno być uznawane za wykorzystywanie informacji poufnych. Jednak żadna z tych osób prawnych lub fizycznych nie powinna być chroniona z racji wykonywanego zawodu; powinny być one chronione tylko pod warunkiem, że działają we właściwy i odpowiedni sposób, spełniając zarówno standardy oczekiwane w ich zawodzie, jak i określone w niniejszym rozporządzeniu, czyli ochrony integralności rynku i inwestorów. Można uznać, że nastąpiło naruszenie, jeżeli właściwy organ ustali, że do wspomnianych transakcji, zleceń lub zachowań doszło z nieuprawnionego powodu lub że dana osoba wykorzystała informacje poufne.
(32) 12 Badania rynku to interakcje między sprzedającym instrumenty finansowe a co najmniej jednym potencjalnym inwestorem przed ogłoszeniem transakcji, mające na celu ocenę zainteresowania potencjalnych inwestorów możliwą transakcją oraz ustalenie jej ceny, wielkości i struktury. Badania rynku mogą obejmować pierwszą lub wtórną ofertę danych papierów wartościowych i różnią się od zwykłego obrotu oraz uzgadniania stanowisk emitentów, dotychczasowych akcjonariuszy i potencjalnych nowych inwestorów. Mogą przynosić w szczególności korzyści, kiedy brak jest zaufania do rynku lub odpowiedniego wskaźnika referencyjnego lub kiedy rynki są niestabilne. W związku z tym możliwość prowadzenia badań rynku jest istotna dla właściwego funkcjonowania rynków finansowych, a badań rynku jako takich nie należy uznawać za nadużycie na rynku.
(33) Przykłady badań rynku obejmują sytuacje, w których przedsiębiorstwo sprzedające prowadziło z emitentem rozmowy na temat potencjalnej transakcji i postanowiło ocenić zainteresowanie potencjalnego inwestora, by określić warunki transakcji; kiedy emitent zamierza ogłosić finansowanie dłużne lub dodatkową emisję akcji i przedsiębiorstwo sprzedające kontaktuje się z kluczowymi inwestorami, podając im pełne brzmienie warunków transakcji, by uzyskać zobowiązanie finansowe do udziału w transakcji; kiedy strona sprzedająca dąży do sprzedaży znacznego pakietu papierów wartościowych w imieniu inwestora i chce ocenić potencjalne zainteresowanie innych potencjalnych inwestorów tymi papierami wartościowymi.
(34) Prowadzenie badań rynku może wymagać ujawnienia potencjalnym inwestorom informacji poufnych. Zazwyczaj możliwość osiągnięcia korzyści finansowych z obrotu w oparciu o informacje poufne przekazane w ramach badań rynku wystąpi tylko wtedy, gdy istnieje rynek instrumentu finansowego będącego przedmiotem badań rynku lub powiązanego instrumentu finansowego. Ze względu na harmonogram takich rozmów możliwe jest ujawnienie potencjalnemu inwestorowi informacji poufnych w czasie badań rynku już po tym, jak dany instrument finansowy zostanie dopuszczony do obrotu na rynku regulowanym lub zostanie wprowadzony do obrotu na MTF lub OTF. Przed zainicjowaniem badania rynku uczestnik rynku ujawniający informacje powinien ocenić, czy badanie to będzie się wiązać z ujawnieniem informacji poufnych.
(35) Informację poufną należy uznać za ujawnioną w sposób uprawniony, jeżeli zostaje ujawniona w normalnym trybie wykonywania czynności w ramach zatrudnienia, zawodu lub obowiązków danej osoby. Jeżeli badanie rynku pociąga za sobą ujawnienie informacji poufnych, ujawniającego uczestnika rynku uzna się za działającego w normalnym trybie wykonywania czynności w ramach zatrudnienia, zawodu lub obowiązków, jeżeli z chwilą ujawnienia informacji poinformuje on osobę, której ujawnia informacje, że może ona otrzymać informacje poufne, i uzyska od niej zgodę na jej otrzymanie, oraz poinformuje ją, że przepisy niniejszego rozporządzenia ograniczą jej możliwość dokonywania lub zlecania transakcji lub działania w oparciu o te informacje, że niezbędne jest podjęcie racjonalnych działań w celu bieżącej ochrony poufności informacji oraz że osoba ta musi poinformować ujawniającego uczestnika rynku o tożsamości wszystkich osób fizycznych i prawnych, którym informacje te są ujawniane w ramach opracowywania odpowiedzi na badanie rynku. Ujawniający uczestnik rynku powinien również wywiązać się z obowiązków, które zostaną określone szczegółowo w regulacyjnych standardach technicznych, dotyczących przechowywania danych dotyczących ujawnianych informacji. Nie powinno domniemywać się, że uczestnicy rynku nieprzestrzegający niniejszego rozporządzenia przy prowadzeniu badań rynku bezprawnie ujawnili informacje poufne, natomiast nie powinni oni mieć możliwości skorzystania z wyjątku przyznanego podmiotom, które postępowały zgodnie z tymi przepisami. Pytanie, czy naruszyli oni zakaz bezprawnego ujawniania informacji poufnych, należy analizować w świetle wszystkich stosownych przepisów niniejszego rozporządzenia, a wszyscy ujawniający uczestnicy rynku powinni, zanim zainicjują badania rynku, podlegać obowiązkowi odnotowania na piśmie, czy w ich ocenie dane badanie rynku pociągnie za sobą ujawnienie informacji poufnych.
(36) Potencjalni inwestorzy objęci badaniem rynku powinni z kolei ocenić, czy ujawnione im informacje stanowią informacje poufne uniemożliwiające im zawieranie transakcji na ich podstawie lub dalsze ujawnianie tych informacji. Potencjalni inwestorzy nadal podlegają zasadom dotyczącym wykorzystywania informacji poufnych i bezprawnego ujawniania informacji poufnych ustanowionym w niniejszym rozporządzeniu. W celu wsparcia potencjalnych inwestorów w tej ocenie oraz ustalenia, jakie działania powinni oni podjąć, by nie naruszyć niniejszego rozporządzenia, EUNGiPW powinien wydać wytyczne.
(37) W rozporządzeniu (UE) nr 1031/2010 przewidziano dwa równoległe systemy dotyczące nadużyć na rynku, mające zastosowanie do sprzedaży uprawnień do emisji na aukcji. Jednakże w wyniku sklasyfikowania uprawnień do emisji jako instrumentów finansowych niniejsze rozporządzenie powinno stanowić jednolity zbiór przepisów w zakresie środków zwalczania nadużyć na rynku, mających zastosowanie do całokształtu pierwotnego i wtórnego rynku uprawnień do emisji. Niniejsze rozporządzenie powinno mieć także zastosowanie do zachowań lub transakcji, w tym ofert, dotyczących sprzedaży na aukcji platformie aukcyjnej zatwierdzonej jako rynek regulowany uprawnień do emisji lub innych produktów sprzedawanych na aukcji na podstawie uprawnień do emisji, nawet gdy produkty sprzedawane na aukcji nie są instrumentami finansowymi, zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 1031/2010.
(38) W niniejszym rozporządzeniu należy przewidzieć środki dotyczące manipulacji na rynku pozwalające na dostosowanie do nowych form obrotu lub nowych strategii stanowiących potencjalne nadużycia. W celu odzwierciedlenia faktu, że obrót instrumentami finansowymi staje się coraz bardziej zautomatyzowany, pożądane jest, aby w definicji manipulacji na rynku podać przykłady konkretnych strategii stanowiących nadużycia, które mogą zostać przeprowadzone za pomocą wszelkich dostępnych środków obrotu, w tym transakcji algorytmicznych i handlu wysokiej częstotliwości. Podane przykłady nie mają być ani wyczerpujące, ani też nie mają sugerować, jakoby te same strategie zrealizowane przy użyciu innych środków nie stanowiły nadużyć.
(39) Zakazy nadużyć na rynku powinny również obejmować osoby współdziałające w popełnianiu nadużycia na rynku. Przykłady mogą obejmować m.in. pośredników opracowujących i rekomendujących strategię obrotu, której wynikiem ma być nadużycie na rynku, osoby zachęcające osobę posiadającą informacje poufne do ich bezprawnego ujawnienia lub osoby opracowujące oprogramowanie we współpracy z osobą zlecającą lub zawierającą transakcję na instrumentach finansowych w celu ułatwienia nadużycia na rynku.
(40) Aby zapewnić możliwość pociągnięcia do odpowiedzialności zarówno osoby prawnej, jak i wszystkich osób fizycznych biorących udział w podejmowaniu decyzji przez osobę prawną, należy uznać poszczególne krajowe mechanizmy prawne występujące w państwach członkowskich. Takie mechanizmy powinny być zbieżne z metodami przypisywania odpowiedzialności w prawie krajowym.
(41) Aby uzupełnić zakaz manipulacji na rynku, niniejsze rozporządzenie powinno obejmować zakaz usiłowania dokonywania manipulacji na rynku. Usiłowanie dokonania manipulacji na rynku należy odróżniać od zachowań, co do których istnieje prawdopodobieństwo, że doprowadzą do manipulacji na rynku, gdyż oba te działania są zakazane na mocy niniejszego rozporządzenia. Usiłowanie takie może obejmować sytuacje, w których dane działanie rozpoczęto, ale go nie dokończono, np. w wyniku niezadziałania technologii lub złożenia zlecenia transakcji, które nie zostało zrealizowane. Zakaz usiłowania dokonania manipulacji na rynku jest konieczny, by umożliwić właściwym organom nakładanie sankcji za takie usiłowanie.
(42) Bez uszczerbku dla celu niniejszego rozporządzenia i jego przepisów mających bezpośrednie zastosowanie osoba zawierająca transakcje lub składająca zlecenia, które można uznać za stanowiące manipulację na rynku, może być w stanie wykazać, że zawierając takie transakcje lub wydając takie zlecenia, kierowała się uprawnionymi powodami, oraz że te transakcje i zlecenia były zgodne z praktyką przyjętą na danym rynku. Istnienie przyjętej praktyki rynkowej może ustalić wyłącznie właściwy organ odpowiedzialny za nadzorowanie nadużyć na danym rynku. Praktyki przyjętej na danym rynku nie można uznać za mającą zastosowanie do innych rynków, chyba że organy właściwe dla takich innych rynków oficjalnie zaakceptowały tę praktykę. Nadal możliwe jest uznanie, że doszło do naruszenia, jeżeli właściwy organ ustali istnienie nieuprawnionego powodu wykonania tych transakcji lub złożenia tych zleceń.
(43) Niniejsze rozporządzenie powinno także wyjaśniać, iż manipulacja na rynku lub usiłowanie dokonania manipulacji na rynku dotyczącej instrumentu finansowego może przyjąć postać wykorzystywania powiązanych instrumentów finansowych, takich jak instrumenty pochodne będące w obrocie w innym systemie obrotu lub OTC.
(44) Cena wielu instrumentów finansowych jest ustalana na podstawie wskaźników referencyjnych. Faktyczna manipulacja lub usiłowanie manipulacji wskaźnikami referencyjnymi, w tym międzybankowymi stopami procentowymi, może mieć poważny wpływ na zaufanie do rynku i przynieść znaczne straty dla inwestorów lub rzeczywiste zakłócenia w gospodarce. W celu zachowania integralności rynków oraz zagwarantowania właściwym organom możliwości egzekwowania wyraźnego zakazu manipulowania wskaźnikami referencyjnymi konieczne jest zatem wprowadzenie przepisów szczegółowych dotyczących wskaźników referencyjnych. Przepisy te powinny obejmować wszystkie publikowane wskaźniki referencyjne, w tym wskaźniki dostępne w internecie zarówno nieodpłatnie, jak i za opłatą, takie jak wskaźniki referencyjne swapów ryzyka kredytowego (CDS) oraz indeksy indeksów. Należy uzupełnić ogólny zakaz manipulacji na rynku przez wprowadzenie zakazu manipulowania samym wskaźnikiem referencyjnym oraz przekazywania fałszywych lub wprowadzających w błąd informacji, dostarczania fałszywych lub wprowadzających w błąd danych lub podejmowania jakichkolwiek innych działań stanowiących manipulację obliczaniem wskaźnika referencyjnego, jeżeli obliczanie to zdefiniowano szeroko, by obejmowało ono otrzymywanie i ocenę wszystkich danych dotyczących obliczania danego wskaźnika referencyjnego, a w szczególności danych przetworzonych, również jeśli chodzi o metodologię opracowywania wskaźnika referencyjnego, jeżeli jest ona w całości lub w części oparta na algorytmach lub na ocenie. Wskazane przepisy uzupełniają rozporządzenie (UE) nr 1227/2011, zakazujące celowego dostarczania fałszywych informacji przedsiębiorstwom, które dokonują szacowania cen lub sporządzają sprawozdania rynkowe dotyczące produktów energetycznych sprzedawanych w obrocie hurtowym, co prowadzi do wprowadzenia w błąd uczestników rynku działających na podstawie takich szacunków cen lub sprawozdań rynkowych.
(45) Aby zapewnić jednolite warunki na rynku w systemach i platformach obrotu podlegających niniejszemu rozporządzeniu, od każdej osoby prowadzącej działalność na rynkach regulowanych, MTF i OTF powinno się wymagać ustanowienia i utrzymywania skutecznych rozwiązań, systemów i procedur mających na celu zapobieganie i wykrywanie manipulacji i praktyk stanowiących nadużycie.
(46) Manipulacja lub usiłowanie manipulacji instrumentami finansowymi może również polegać na składaniu zleceń, które mogą nie zostać zrealizowane. Ponadto instrumentem finansowym można manipulować przez działania wykonywane poza systemem obrotu. Osoby zawodowo pośredniczące w zawieraniu transakcji lub wykonywaniu zleceń powinny być zobowiązane do ustanowienia i utrzymywania skutecznych rozwiązań, systemów i procedur wykrywania i powiadamiania o podejrzanych transakcjach. Powinny one również powiadamiać o podejrzanych zleceniach i transakcjach mających miejsce poza systemem obrotu.
(47) Manipulacja lub usiłowanie manipulacji instrumentami finansowymi może również polegać na rozpowszechnianiu fałszywych lub wprowadzających w błąd informacji. Rozpowszechnianie fałszywych lub wprowadzających w błąd informacji może mieć istotny wpływ na ceny instrumentów finansowych w stosunkowo krótkim okresie. Może obejmować tworzenie ewidentnie fałszywych informacji, ale również umyślne pomijanie istotnych faktów, a także świadomie niedokładne podawanie informacji. Ten rodzaj manipulacji na rynku jest szczególnie szkodliwy dla inwestorów, ponieważ powoduje on, że opierają oni swoje decyzje inwestycyjne na nieprawdziwych lub nierzetelnych informacjach. Jest to szkodliwe także w stosunku do emitentów, ponieważ ogranicza to zaufanie wobec dostępnych na ich temat informacji. Brak zaufania do rynku może z kolei zagrozić możliwości emisji przez emitenta nowych instrumentów finansowych lub uzyskiwania kredytu od innych uczestników rynku w celu sfinansowania działalności. Informacje rozchodzą się bardzo szybko na rynku. W rezultacie szkody ponoszone przez inwestorów i emitentów mogą utrzymywać się stosunkowo długo, aż do momentu, gdy okaże się, że informacje są fałszywe lub wprowadzające w błąd, a emitent lub osoby odpowiedzialne za ich rozpowszechnianie będą mogły je skorygować. Konieczne jest zatem zakwalifikowanie rozpowszechniania informacji fałszywych lub wprowadzających w błąd, w tym pogłosek oraz fałszywych lub wprowadzających w błąd wiadomości, jako naruszeń niniejszego rozporządzenia. Nie należy więc pozwalać na to, aby osoby działające na rynkach finansowych swobodnie wyrażały informacje sprzeczne z ich własną opinią lub zdrowym rozsądkiem, co do których wiedzą lub powinny wiedzieć, że są one fałszywe lub wprowadzające w błąd, ze szkodą dla inwestorów i emitentów.
(48) Ze względu na coraz powszechniejsze korzystanie ze stron internetowych, blogów i mediów społecznościowych ważnym jest wskazanie, że rozpowszechnianie fałszywych lub wprowadzających w błąd informacji za pomocą internetu, w tym na stronach mediów społecznościowych lub anonimowych blogach, powinno być traktowane do celów niniejszego rozporządzenia jako równoważne takim działaniom prowadzonym za pośrednictwem bardziej tradycyjnych kanałów komunikacji.
(49) 13 Podanie do wiadomości publicznej informacji poufnych przez emitenta jest konieczne do zapobiegania wykorzystywaniu informacji poufnych oraz do zapewnienia niewprowadzania inwestorów w błąd. Należy więc wymagać od emitentów, aby jak najszybciej podawali oni do wiadomości publicznej informacje poufne. W szczególnych okolicznościach obowiązek ten może jednak szkodzić uzasadnionym interesom emitenta. W takich sytuacjach opóźnienie w podaniu do wiadomości publicznej informacji poufnej powinno być dozwolone, pod warunkiem że opóźnienie to prawdopodobnie nie wprowadzi opinii publicznej w błąd, zaś emitent jest w stanie zapewnić poufność danych informacji. Emitent ma obowiązek ujawnienia informacji poufnych wyłącznie wtedy, gdy instrumenty finansowe są przedmiotem ubiegania się o dopuszczenie do obrotu lub zostały dopuszczone do obrotu.
(50) Do celów stosowania wymogów dotyczących podawania informacji poufnych do wiadomości publicznej i opóźniania podawania takich informacji do wiadomości publicznej, co przewidziano w niniejszym rozporządzeniu, uzasadnione interesy mogą w szczególności odnosić się do następujących okoliczności, których katalog ma niewyczerpujący charakter:
a) toczące się negocjacje lub kwestie z nimi związane, jeżeli publiczne ujawnienie może prawdopodobnie wpłynąć na ich wynik lub normalny przebieg. W szczególności w sytuacji, gdy kondycja finansowa emitenta jest poważnie i bezpośrednio zagrożona, a nie mają zastosowania przepisy dotyczące upadłości, podanie informacji do wiadomości publicznej może zostać opóźnione na określony czas, jeżeli takie podanie do wiadomości publicznej mogłoby poważnie zagrozić interesom dotychczasowych i potencjalnych akcjonariuszy, utrudniając dokończenie określonych negocjacji mających zapewnić długoterminową poprawę sytuacji finansowej emitenta;
b) decyzje podejmowane lub umowy zawierane przez organ zarządzający emitenta, które wymagają zatwierdzenia przez inny organ emitenta, by stały się skuteczne, jeżeli organizacja emitenta przewiduje dualizm organów emitenta, pod warunkiem że podanie informacji do wiadomości publicznej przed takim zatwierdzeniem wraz z jednoczesnym poinformowaniem, że procedura zatwierdzania jest w toku, mogłoby zagrozić właściwej ocenie informacji przez opinię publiczną.
(51) Ponadto wymóg podania informacji poufnych do wiadomości publicznej powinien dotyczyć uczestników rynku uprawnień do emisji. Aby uniknąć wymagania od rynku zgłaszania informacji, które nie są użyteczne, oraz aby zachować efektywność kosztową przewidzianego środka, konieczne wydaje się ograniczenie wpływu regulacyjnego tego wymogu jedynie do tych operatorów EU ETS, od których - ze względu na ich wielkość i działalność - można racjonalnie oczekiwać, że mogą mieć istotny wpływ na ceny uprawnień do emisji, na produkty sprzedawane na aukcjach na podstawie uprawnień do emisji lub na powiązane z nimi pochodne instrumenty finansowe i oferty składane na aukcjach zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 1031/2010. Do celów stosowania tego wyłączenia Komisja powinna przyjąć środki ustanawiające wartości minimalne w drodze aktu delegowanego. Informacje wymagające ujawnienia powinny dotyczyć rzeczywistej działalności podmiotu ujawniającego tę informację, a nie jej planów i strategii obrotu uprawnieniami do emisji, produktów sprzedawanych na aukcjach na podstawie uprawnień do emisji lub powiązanych pochodnych instrumentów finansowych. Jeżeli uczestnicy rynku uprawnień do emisji spełniają już równoważne wymogi dotyczące podawania informacji poufnych do wiadomości publicznej, w szczególności zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 1227/2011, obowiązek podania do wiadomości publicznej informacji poufnych dotyczących uprawnień do emisji nie powinien powodować obowiązku podwójnego ujawniania informacji o zasadniczo takiej samej treści. W przypadku uczestników rynku uprawnień do emisji o zbiorczych emisjach lub nominalnej mocy cieplnej mniejszej lub równej ustalonej wartości minimalnej, skoro informacje o ich rzeczywistej działalności uznaje się za nieistotne z punktu widzenia ujawniania, należy również uznać, że nie mają one istotnego wpływu na ceny uprawnień do emisji, na produkty sprzedawane na aukcjach na podstawie uprawnień do emisji lub na powiązane z nimi pochodne instrumenty finansowe. Tacy uczestnicy rynku uprawnień do emisji powinni jednak być objęci zakazem wykorzystywania informacji poufnych w odniesieniu do wszelkich innych informacji, do których mają dostęp i które stanowią informacje poufne.
(52) 14 W celu ochrony interesu publicznego, zachowania stabilności systemu finansowego i uniknięcia na przykład przekształcenia się kryzysów płynności w instytucjach finansowych w kryzysy wypłacalności spowodowane gwałtownym wycofaniem funduszy stosowne może się okazać zezwolenie w wyjątkowych okolicznościach na opóźnienie ujawnienia informacji poufnych w przypadku instytucji kredytowych lub instytucji finansowych. Może to dotyczyć w szczególności informacji związanych z tymczasowymi trudnościami z płynnością, kiedy niezbędne jest uzyskanie wsparcia finansowego od banku centralnego, w tym awaryjnego wsparcia płynnościowego, jeżeli ujawnienie informacji miałoby konsekwencje systemowe. Opóźnienie to powinno być uzależnione od uzyskania przez emitenta zgody odpowiedniego właściwego organu, a przy tym musi być jasne, że szerszy interes publiczny i gospodarczy związany z opóźnieniem w ujawnieniu informacji poufnej przeważa nad interesem rynku związanym z otrzymaniem informacji, która jest przedmiotem opóźnienia.
(53) W odniesieniu do instytucji finansowych, w szczególności, gdy otrzymują one wsparcie finansowe z banku centralnego, w tym awaryjne wsparcie płynnościowe, oceny tego, czy informacje mają znaczenie systemowe oraz czy opóźnienie ujawnienia leży w interesie publicznym, powinien dokonać właściwy organ, w stosownym przypadku po zasięgnięciu opinii krajowego banku centralnego, organu sprawującego nadzór makroostrożnościowy lub dowolnego innego stosownego organu krajowego.
(54) Należy wyraźnie zakazać wykorzystywania lub usiłowania wykorzystywania informacji poufnych do prowadzenia obrotu na własny rachunek lub na rzecz strony trzeciej. Korzystanie z informacji poufnych może również polegać na obrocie uprawnieniami do emisji i instrumentami pochodnymi oraz na składaniu ofert na aukcjach uprawnień do emisji lub innych produktów sprzedawanych na aukcjach na podstawie uprawnień do emisji, zgodnie z rozporządzeniem Komisji (UE) nr 1031/2010, przez osoby, które wiedzą lub powinny wiedzieć, że posiadane przez nie informacje stanowią informacje poufne. Informacji o własnych planach i strategiach obrotu uczestnika rynku nie należy uważać za informacje poufne, chociaż informacje dotyczące planów i strategii obrotu strony trzeciej mogą stanowić informacje poufne.
(55) Wymóg podania do wiadomości publicznej informacji poufnych może być obciążeniem dla małych i średnich przedsiębiorstw, zgodnie z definicją zawartą w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE 15 , których instrumenty finansowe są dopuszczone do obrotu na rynkach rozwoju MŚP, ze względu na koszty monitorowania informacji znajdujących się w ich posiadaniu oraz zapewnienia doradztwa prawnego w zakresie tego, czy i kiedy informacje należy podać do wiadomości publicznej. Niemniej jednak szybkie ujawnienie informacji poufnych jest konieczne do zapewnienia zaufania inwestorów do tych emitentów. Dlatego też EUNGiPW powinien mieć możliwość wydania wytycznych pomagających emitentom wypełnić obowiązek podania do wiadomości publicznej informacji poufnych bez naruszania ochrony inwestorów.
(56) Chociaż listy osób mających dostęp do informacji poufnych stanowią dla organów regulacyjnych istotne narzędzie badania prawdopodobnych nadużyć na rynku, różnice pomiędzy państwami członkowskimi pod względem danych, które mają zostać włączone do tych list, nakładają na emitentów zbędne obciążenia administracyjne. Pola danych wymagane w listach osób mających dostęp do informacji poufnych powinny być więc jednolite w celu ograniczenia kosztów. Należy również informować osoby figurujące na listach osób mających dostęp do informacji poufnych o tym fakcie oraz związanych z tym konsekwencjach wynikających z niniejszego rozporządzenia oraz z dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/57/UE 16 . Wymóg prowadzenia i ciągłej aktualizacji list osób mających dostęp do informacji poufnych nakłada obciążenia administracyjne w szczególności na emitentów działających na rynkach rozwoju MŚP. Właściwe organy mogą w różny sposób skutecznie nadzorować nadużycia na rynku bez ciągłego dostępu do tych list, więc emitenci ci powinni być zwolnieni z tego obowiązku w celu ograniczenia kosztów administracyjnych, jakie nakłada na nich niniejsze rozporządzenie. Emitenci ci powinni jednak na żądanie dostarczać właściwym organom listę osób mających dostęp do informacji poufnych.
(57) Sporządzenie przez emitentów lub osoby działające w ich imieniu lub na ich rzecz list osób pracujących dla nich na podstawie umowy o pracę lub na innej podstawie i mających dostęp do informacji poufnych odnoszących się pośrednio lub bezpośrednio do emitenta to cenny środek ochrony integralności rynku. Takie listy mogą służyć emitentom lub takim osobom do kontroli przepływu informacji poufnych, a tym samym przyczynić się do wypełnienia obowiązków związanych z zachowaniem poufności. Ponadto takie listy mogą również być dla właściwych organów użytecznym narzędziem wskazywania wszelkich osób mających dostęp do informacji poufnych i ustalania daty, z którą uzyskały one ten dostęp. Dostęp osób figurujących na takiej liście do informacji poufnych dotyczących pośrednio lub bezpośrednio emitenta nie wpływa na zakazy określone w niniejszym rozporządzeniu.
(58) Większa przejrzystość transakcji prowadzonych przez osoby pełniące obowiązki zarządcze na poziomie emitenta oraz, w stosownych przypadkach, osoby blisko z nimi związane stanowi środek zapobiegający nadużyciom na rynku, zwłaszcza wykorzystywaniu informacji poufnych. Publikacja informacji o tych transakcjach, przynajmniej w konkretnych przypadkach, może również stanowić cenne źródło informacji dla inwestorów. Należy wyjaśnić, że obowiązek publikacji informacji o transakcjach dokonywanych przez kadrę kierowniczą obejmuje także zastawianie lub pożyczanie instrumentów finansowych, gdyż zastawianie akcji może mieć istotny, potencjalnie destabilizujący wpływ na przedsiębiorstwo w razie nagłego nieprzewidzianego zbycia. Wobec braku ujawnienia informacji rynek może nie być świadomy zaistnienia zwiększonego prawdopodobieństwa np. znacznej przyszłej zmiany w strukturze własności akcji, wzrostu podaży akcji na rynku lub utraty praw głosu w danym przedsiębiorstwie. Z tego powodu powiadamianie na mocy niniejszego rozporządzenia jest wymagane, jeżeli zastawianie papierów wartościowych jest elementem większej transakcji, w której członek kadry kierowniczej zastawia papiery wartościowe jako zabezpieczenie kredytu od strony trzeciej. Ponadto pełna i właściwa przejrzystość rynku jest niezbędnym warunkiem zaufania podmiotów rynkowych, a w szczególności akcjonariuszy danego przedsiębiorstwa. Należy również wyjaśnić, że obowiązek publikacji informacji o tych transakcjach dokonywanych przez kadrę kierowniczą obejmuje także transakcje wykonywane przez inne osoby działające w imieniu kadry kierowniczej. Aby zapewnić odpowiednią równowagę między poziomem przejrzystości a liczbą zgłoszeń kierowanych do właściwych organów i podawanych do wiadomości publicznej, w niniejszym rozporządzeniu należy wprowadzić progi, poniżej których powiadomienie o transakcjach nie jest wymagane.
(59) Powiadamianie o transakcjach prowadzonych na własny rachunek przez osoby pełniące obowiązki zarządcze lub przez osoby blisko z nimi związane jest nie tylko cenną informacją dla uczestników rynku, ale stanowi także dodatkowy sposób prowadzenia nadzoru nad rynkami przez właściwe organy. Obowiązek powiadamiania o transakcjach nie wpływa na zakazy określone w niniejszym rozporządzeniu.
(60) Powiadamianie o transakcjach powinno być zgodne z przepisami dotyczącymi przekazywania danych osobowych ustanowionymi w dyrektywie 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady 17 .
(61) 18 Osoby pełniące obowiązki zarządcze powinny być objęte zakazem dokonywania lub zlecania dokonania transakcji przed ogłoszeniem śródrocznego sprawozdania finansowego lub sprawozdania na koniec roku rozliczeniowego, które dany emitent ma obowiązek udostępnić publicznie zgodnie z przepisami systemu obrotu, w którym akcje emitenta są dopuszczone do obrotu, lub zgodnie z prawem krajowym, chyba że wystąpią szczególne i określone okoliczności uzasadniające udzielenie przez emitenta zgody osobie pełniącej obowiązki zarządcze na dokonywanie lub zlecanie dokonania transakcji. Jednak każda taka zgoda udzielona przez emitenta nie ma wpływu na zakazy określone w niniejszym rozporządzeniu.
(62) Zestaw skutecznych narzędzi, uprawnień i zasobów dla właściwych organów każdego z państw członkowskich gwarantuje skuteczność nadzoru. Dlatego też w niniejszym rozporządzeniu przewidziano w szczególności minimalny zestaw uprawnień nadzorczych i uprawnień do czynności wyjaśniających, jakie należy powierzyć właściwym organom państw członkowskich zgodnie z prawem krajowym. Jeżeli wymaga tego prawo krajowe, uprawnienia te powinny być wykonywane na podstawie wniosku do właściwych organów sądowych. Wykonując swoje uprawnienia zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, właściwe organy powinny działać obiektywnie i bezstronnie oraz zachować niezależność w procesie podejmowania decyzji.
(63) Podmioty rynkowe oraz wszystkie podmioty gospodarcze powinny również przyczyniać się do integralności rynku. W tym zakresie wyznaczenie jednego właściwego organu odpowiedzialnego za nadużycia na rynku nie powinno wykluczać współpracy między tym organem a podmiotami rynkowymi lub przekazania im obowiązków właściwego organu w celu zagwarantowania efektywnego nadzoru zgodności z postanowieniami niniejszego rozporządzenia. Jeżeli osoby opracowujące lub rozpowszechniające rekomendacje lub inne informacje, w których rekomendują lub sugerują strategię inwestycyjną w odniesieniu do przynajmniej jednego instrumentu finansowego, prowadzą również obrót takimi instrumentami na własny rachunek, właściwe organy powinny między innymi mieć możliwość wymagania lub żądania od takich osób wszelkich informacji niezbędnych do stwierdzenia, czy rekomendacje opracowane lub rozpowszechniane przez daną osobę są zgodne z niniejszym rozporządzeniem.
(64) W celu wykrywania przypadków wykorzystywania informacji poufnych i manipulacji na rynku właściwe organy muszą mieć, zgodnie z prawem krajowym, możliwość dostępu do pomieszczeń należących do osób fizycznych i prawnych w celu zajęcia dokumentacji. Dostęp do takich pomieszczeń jest konieczny, jeżeli wystąpi uzasadnione podejrzenie, że istnieją dokumenty i inne dane dotyczące sprawy będącej przedmiotem czynności wyjaśniających i mogące mieć znaczenie dla udowodnienia przypadku wykorzystania informacji poufnych lub nadużycia na rynku. Ponadto dostęp do takich pomieszczeń jest niezbędny, jeżeli osoba, od której zażądano już informacji, nie wykonała tego żądania, częściowo lub w całości, lub też jeżeli istnieją uzasadnione podstawy, aby sądzić, że w przypadku takiego żądania nie zostałoby ono wykonane lub że dokumenty lub informacje, których żądanie to dotyczy, zostałyby usunięte, zmienione lub zniszczone. Jeżeli zgodnie z ustawodawstwem krajowym niezbędne jest uprzednie zezwolenie organu sądowego danego państwa członkowskiego, dostęp do pomieszczeń powinien być umożliwiony po uprzednim uzyskaniu zezwolenia sądu.
(65) Istniejące nagrania rozmów telefonicznych i zapisy danych o ruchu firm inwestycyjnych, instytucji kredytowych i instytucji finansowych dokonujących transakcji i dokumentujących ich wykonanie oraz istniejące zapisy połączeń telefonicznych i danych o ruchu operatorów telekomunikacyjnych stanowią istotne, a niekiedy jedyne dowody przy wykrywaniu i udowadnianiu wykorzystywania informacji poufnych i manipulacji na rynku. Dzięki zapisom połączeń telefonicznych i danych o ruchu można zidentyfikować osobę odpowiedzialną za rozpowszechnienie fałszywych lub wprowadzających w błąd informacji lub ustalić, że dane osoby kontaktowały się w określonym czasie oraz że istnieje powiązanie między co najmniej dwiema osobami. Dlatego też właściwe organy powinny móc zażądać istniejących nagrań rozmów telefonicznych oraz zapisów komunikacji elektronicznej i danych o ruchu przechowywanych przez firmę inwestycyjną, instytucję kredytową lub instytucję finansową zgodnie z dyrektywą 2014/65/UE. Dostęp do zapisów danych i połączeń telefonicznych jest konieczny do uzyskania dowodów i poszlak dotyczących prawdopodobnego wykorzystania informacji poufnych lub manipulacji na rynku, a zatem do wykrywania nadużyć na rynku i nakładania sankcji za ich popełnianie. Aby wprowadzić równe warunki działania w Unii, jeśli chodzi o dostęp do istniejących zapisów połączeń telefonicznych i danych o ruchu operatorów telekomunikacyjnych lub istniejących nagrań rozmów telefonicznych i zapisów danych o ruchu przechowywanych przez firmę inwestycyjną, instytucję kredytową lub instytucję finansową, właściwe organy powinny móc zażądać, zgodnie z prawem krajowym, istniejących zapisów połączeń telefonicznych i danych o ruchu operatorów telekomunikacyjnych, na ile zezwala na to prawo krajowe, oraz istniejących nagrań rozmów telefonicznych i zapisów danych o ruchu przechowywanych przez firmę inwestycyjną, jeżeli istnieje uzasadnione podejrzenie, że takie zapisy dotyczące przedmiotu inspekcji lub czynności wyjaśniających mogą mieć znaczenie w udowodnieniu wykorzystania informacji poufnych lub manipulacji na rynku z naruszeniem niniejszego rozporządzenia. Dostęp do zapisów połączeń telefonicznych i danych o ruchu operatorów telekomunikacyjnych nie obejmuje dostępu do treści komunikacji głosowej prowadzonej przez telefon.
(66) Niniejsze rozporządzenie określa minimalny zbiór uprawnień, jakie powinny posiadać właściwe organy, jednak uprawnienia te należy wykonywać w ramach całościowego systemu prawa krajowego, gwarantującego poszanowanie praw podstawowych, w tym prawa do prywatności. W odniesieniu do wykonywania tych uprawnień, które może stanowić poważną ingerencję w prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego, miru domowego i komunikowania się, państwa członkowskie powinny dysponować wystarczającymi i skutecznymi zabezpieczeniami przed nadużyciami, np. w formie wymogu uzyskania w stosowanych przypadkach uprzedniej zgody organów sądowych danego państwa członkowskiego. Państwa członkowskie powinny dać właściwym organom możliwość wykonywania takich uprawnień naruszających prywatność w zakresie niezbędnym do właściwego przeprowadzenia czynności nadzorczych w poważnych przypadkach, w których nie istnieją równoważne środki pozwalające na uzyskanie takich samych rezultatów.
(67) Ponieważ nadużycia na rynku mogą mieć miejsce w różnych krajach i na różnych rynkach, od właściwych organów należy we wszystkich okolicznościach, oprócz wyjątkowych sytuacji, wymagać współpracy i wymiany informacji z innymi właściwymi organami i organami regulacyjnymi, a także z EUNGiPW, w szczególności w odniesieniu do działań wyjaśniających. Jeżeli właściwy organ jest przekonany, że nadużycia na rynku mają bądź miały miejsce w innym państwie członkowskim lub miały bądź mają wpływ na instrumenty finansowe będące przedmiotem obrotu w innym państwie członkowskim, powinien on powiadomić o tym fakcie właściwy organ i EUNGiPW. W przypadkach nadużyć na rynku o zasięgu transgranicznym EUNGiPW powinien móc koordynować czynności wyjaśniające, jeśli wnioskuje o to jeden z właściwych organów.
(68) Konieczne jest, aby właściwe organy posiadały niezbędne narzędzia do skutecznego międzyrynkowego nadzoru arkusza zleceń. Zgodnie z dyrektywą 2014/65/UE właściwe organy mogą zwracać się do innych właściwych organów i otrzymywać od nich dane dotyczące arkusza zleceń, mające pomóc w monitorowaniu i wykrywaniu transgranicznych manipulacji na rynku.
(69) Aby zapewnić wymianę informacji i współpracę z organami państw trzecich w zakresie skutecznego wdrażania niniejszego rozporządzenia, właściwe organy powinny dokonać ustaleń w zakresie współpracy ze swoimi odpowiednikami w państwach trzecich. Przekaz danych osobowych dokonywany na podstawie tych ustaleń powinien być zgodny z dyrektywą 95/46/WE oraz z rozporządzeniem (WE) nr 45/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady 19 .
(70) Wyraźne ramy wymogów ostrożnościowych i prowadzenia działalności w sektorze finansowym powinny być oparte o silne systemy nadzoru, czynności wyjaśniających i sankcji. W tym celu organy nadzorcze powinny zostać wyposażone w wystarczające uprawnienia do działania oraz powinny móc korzystać z systemów równych, nieuchronnych i odstraszających sankcji za wszelkie przewinienia finansowe, przy czym sankcje te powinny być skutecznie egzekwowane. Grupa de Larosière'a uznała jednak, że żaden z tych elementów obecnie nie istnieje. Przeglądu aktualnych uprawnień do nakładania sankcji oraz ich wykonywania w praktyce w celu wspierania zbieżności sankcji w całokształcie działań nadzorczych dokonano w komunikacie Komisji z dnia 8 grudnia 2010 r. zatytułowanym "Wzmocnienie systemów sankcji w branży usług finansowych".
(71) Dlatego też należy określić zbiór sankcji administracyjnych i innych środków administracyjnych w celu zapewnienia wspólnego podejścia w państwach członkowskich oraz wzmocnienia odstraszającego efektu tych środków. Właściwe organy powinny mieć możliwość wydania zakazu sprawowania funkcji zarządczych w firmach inwestycyjnych. Sankcje nakładane w poszczególnych przypadkach powinny być określane w razie potrzeby przy uwzględnieniu takich czynników, jak zwrot wszelkich wykrytych korzyści finansowych, waga naruszenia i czas jego trwania, wszelkie czynniki obciążające lub łagodzące, potrzeba, aby kary pieniężne miały efekt odstraszający, oraz, w stosownych przypadkach, obejmowały obniżenie wysokości kary pieniężnej w zamian za współpracę z właściwym organem. W szczególności rzeczywista wysokość administracyjnych kar pieniężnych nakładanych w określonych przypadkach może osiągnąć maksymalny poziom przewidziany w niniejszym rozporządzeniu lub wyższy poziom przewidziany w prawie krajowym za bardzo poważne naruszenia, natomiast kary pieniężne znacznie niższe od maksymalnego poziomu mogą być stosowane za mniej istotne naruszenia lub w przypadku ugody. Niniejsze rozporządzenie nie ogranicza możliwości wprowadzenia przez państwa członkowskie surowszych sankcji lub innych środków administracyjnych.
(72) Mimo że nic nie zabrania państwom członkowskim określania przepisów dotyczących sankcji administracyjnych i karnych za te same naruszenia, nie należy wymagać od państw członkowskich określania przepisów dotyczących sankcji administracyjnych za naruszenie niniejszego rozporządzenia, które podlegają już przepisom krajowego prawa karnego do dnia 3 lipca 2016 r. Zgodnie z prawem krajowym państwa członkowskie nie mają obowiązku nakładania zarówno sankcji administracyjnych, jak i karnych za to samo przestępstwo, mogą jednak to zrobić, jeżeli zezwala na to prawo krajowe. Jednak utrzymanie sankcji karnych zamiast sankcji administracyjnych za naruszenie niniejszego rozporządzenia lub dyrektywy 2014/57/UE nie powinno ograniczyć ani w inny sposób naruszyć zdolności właściwych organów do współpracy oraz dostępu i terminowej wymiany informacji z właściwymi organami w innych państwach członkowskich do celów niniejszego rozporządzenia, w tym po przekazaniu sprawy dotyczącej danych naruszeń do właściwych organów sądowych w celu przeprowadzenia postępowania karnego.
(73) Aby zapewnić odstraszający efekt podejmowanych przez właściwe organy decyzji w odniesieniu do społeczeństwa jako całości, decyzje te powinny być zasadniczo publikowane. Publikowanie decyzji jest również dla właściwych organów ważnym narzędziem informowania uczestników rynku o tym, jakie zachowania uważa się za naruszenie niniejszego rozporządzenia, oraz propagowania właściwych zachowań wśród uczestników rynku. Jeżeli publikacja taka wyrządza niewspółmierną szkodę zaangażowanym osobom, zagraża stabilności rynków finansowych lub prowadzonym czynnościom wyjaśniającym, właściwy organ powinien publikować informacje o sankcjach administracyjnych i innych środkach administracyjnych w sposób zanonimizowany, zgodnie z prawem krajowym, lub opóźnić publikację. Właściwe organy powinny mieć możliwość niepublikowania informacji o sankcjach administracyjnych i innych środkach administracyjnych, jeżeli publikacja informacji zanonimizowanych lub opóźnienie publikacji zostaną uznane za niewystarczające, by zapewnić uniknięcie zagrożenia dla stabilności rynków finansowych. Od właściwych organów nie powinno wymagać się również publikowania informacji o środkach, które są uznane za mniej istotne, jeżeli publikacja taka byłaby niewspółmierna.
(74) Osoby zgłaszające przypadki naruszenia mogą zwracać uwagę właściwych organów na nowe informacje, co pomaga tym organom w wykrywaniu przypadków wykorzystywania informacji poufnych i manipulacji na rynku oraz w nakładaniu za nie sankcji. Do zgłaszania przypadków naruszenia może jednak zniechęcać obawa przed odwetem lub brak zachęt. Zgłaszanie naruszeń niniejszego rozporządzenia jest niezbędne do zapewnienia właściwym organom możliwości wykrywania nadużyć na rynku i nakładania za nie sankcji. Środki dotyczące informowania o nieprawidłowościach są niezbędne do ułatwienia wykrywania nadużyć na rynku oraz do zapewnienia ochrony i poszanowania praw osób zgłaszających przypadki naruszeń oraz osób oskarżanych. Niniejsze rozporządzenie powinno więc zapewnić istnienie odpowiednich ustaleń, umożliwiających osobom informującym o nieprawidłowościach ostrzeganie właściwych organów o możliwych naruszeniach niniejszego rozporządzenia oraz chroniących te osoby przez odwetem. Państwa członkowskie powinny mieć możliwość wprowadzenia zachęt finansowych dla osób oferujących istotne informacje o potencjalnych naruszeniach niniejszego rozporządzenia. Osoby zgłaszające przypadki naruszenia powinny jednak być uprawnione do tych zachęt finansowych tylko wtedy, gdy ujawniają nowe informacje, co do których zgłoszenia nie są prawnie zobowiązane, oraz jeżeli informacje te skutkują nałożeniem sankcji za naruszenie niniejszego rozporządzenia. Państwa członkowskie powinny także zapewnić, aby wdrażane przez nie programy zgłaszania przypadków naruszenia obejmowały mechanizmy zapewniające odpowiednią ochronę osoby oskarżanej, w szczególności z uwzględnieniem jej prawa do ochrony danych osobowych, oraz procedury zapewniające prawo osoby oskarżanej do obrony oraz prawo do bycia wysłuchanym przed wydaniem decyzji dotyczącej takiej osoby, a także do skutecznego zaskarżenia do sądu decyzji jej dotyczącej.
(75) Z uwagi na fakt, że państwa członkowskie przyjęły przepisy wdrażające dyrektywę 2003/6/WE, a także ze względu na fakt, że przewidziane w niniejszym rozporządzeniu akty delegowane, regulacyjne standardy techniczne i wykonawcze standardy techniczne należy przyjąć, zanim możliwe będzie skuteczne stosowanie wprowadzanych ram prawnych, konieczne jest opóźnienie rozpoczęcia stosowania merytorycznych przepisów niniejszego rozporządzenia przez wystarczający okres.
(76) 20 Aby ułatwić płynne przejście do stosowania niniejszego rozporządzenia, praktyki rynkowe istniejące przed wejściem niniejszego rozporządzenia w życie i zatwierdzone przez właściwe organy zgodnie z dyrektywą Komisji (WE) 2004/72/WE 21 w celu stosowania art. 1 pkt 2 lit. a) dyrektywy 2003/6/WE mogą nadal mieć zastosowanie , pod warunkiem powiadomienia o nich EUNGiPW w wyznaczonym terminie, do czasu podjęcia przez właściwy organ decyzji dotyczącej dalszego stosowania tych praktyk zgodnie z niniejszym rozporządzeniem.
(77) Niniejsze rozporządzenie nie narusza praw podstawowych i jest zgodne z zasadami uznanymi w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej ("Karta"). W związku z tym niniejsze rozporządzenie powinno być interpretowane i stosowane zgodnie z tymi prawami i zasadami. W szczególności kiedy niniejsze rozporządzenie odnosi się do przepisów regulujących wolność prasy i wolność wypowiedzi w innych mediach oraz do przepisów lub kodeksów regulujących zawód dziennikarza, należy uwzględnić te wolności, jako gwarantowane w Unii i państwach członkowskich oraz uznane zgodnie z art. 11 Karty i z innymi stosownymi przepisami.
(78) Aby zwiększyć przejrzystość i lepiej informować o funkcjonowaniu systemów sankcji, właściwe organy powinny co roku przekazywać EUNGiPW zanonimizowane dane zbiorcze. Dane te powinny obejmować liczbę spraw rozpoczętych, prowadzonych i zakończonych w danym okresie.
(79) Dyrektywa 95/46/WE i rozporządzenie (WE) nr 45/2001 regulują przetwarzanie danych osobowych prowadzone przez EUNGiPW w ramach niniejszego rozporządzenia i pod nadzorem właściwych organów państw członkowskich, w szczególności niezależnych organów publicznych wyznaczonych przez państwa członkowskie. Wszelka wymiana lub przekaz informacji przez właściwe organy powinny być zgodne z zasadami przekazywania danych osobowych określonymi w dyrektywie 95/46/WE. Ponadto wszelka wymiana lub przekaz informacji przez EUNGiPW powinny być zgodne z zasadami przekazywania danych osobowych określonymi w rozporządzeniu (WE) nr 45/2001.
(80) Niniejsze rozporządzenie oraz przyjęte zgodnie z nim akty delegowane, akty wykonawcze, regulacyjne standardy techniczne, wykonawcze standardy techniczne i wytyczne nie naruszają stosowania unijnych zasad dotyczących konkurencji.
(81) W celu uszczegółowienia wymogów określonych w niniejszym rozporządzeniu należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjęcia aktów delegowanych zgodnie z art. 290 TFUE w odniesieniu do wyłączeń z zakresu niniejszego rozporządzenia niektórych organów publicznych i banków centralnych państw trzecich oraz niektórych wyznaczonych organów publicznych państw trzecich, które zawarły porozumienia z Unią w rozumieniu art. 25 dyrektywy 2003/87/WE; wskaźników zachowań manipulacyjnych wymienionych w załączniku I do niniejszego rozporządzenia; progów pozwalających na określenie, czy obowiązek podawania do wiadomości publicznej ma zastosowanie do uczestników rynku uprawnień do emisji; okoliczności, w których dozwolone jest dokonywanie lub zlecanie dokonania transakcji w okresie zamkniętym oraz rodzajów określonych transakcji dokonywanych przez osoby pełniące obowiązki zarządcze lub osoby blisko z nimi związane, które pociągałyby za sobą wymóg powiadomienia. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertów. Przygotowując i opracowując akty delegowane, Komisja powinna zapewnić jednoczesne, terminowe i odpowiednie przekazywanie stosownych dokumentów Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.
(82) W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonywania niniejszego rozporządzenia pod względem procedur zgłaszania przypadków naruszenia niniejszego rozporządzenia należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze do określenia procedur, w tym ustaleń dotyczących podejmowania działań następczych w stosunku do sprawozdań oraz środków ochrony osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę i środków ochrony danych osobowych. Uprawnienia te powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 22 .
(83) Standardy techniczne dotyczące usług finansowych powinny zapewnić w całej Unii jednolite warunki w zakresie spraw objętych niniejszym rozporządzeniem. Skuteczne i właściwe wydaje się powierzenie EUNGiPW, jako organowi dysponującemu wysokim poziomem wiedzy specjalistycznej, opracowania i przedkładania Komisji projektów regulacyjnych standardów technicznych i wykonawczych standardów technicznych, które nie wymagają podejmowania decyzji o charakterze politycznym.
(84) Komisja powinna mieć uprawnienie do przyjęcia - w drodze aktów delegowanych na podstawie art. 290 TFUE oraz zgodnie z art. 10-14 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1093/2010 23 - projektów regulacyjnych standardów technicznych opracowanych przez EUNGiPW w celu określenia treści powiadomień dokonywanych przez operatorów rynków regulowanych, MTF i OTF, a dotyczących instrumentów finansowych dopuszczonych do obrotu i będących przedmiotem obrotu lub będących przedmiotem ubiegania się o dopuszczenie do obrotu w ich systemie obrotu; sposobu oraz warunków sporządzania, publikowania i przechowywania wykazów tych instrumentów przez EUNGiPW; warunków, jakie muszą spełniać programy odkupu i środki stabilizacji, w tym warunków prowadzenia obrotu, ograniczeń czasowych i ograniczeń zakresu, obowiązków ujawniania i zgłaszania oraz warunków cenowych stabilizacji; w odniesieniu do procedur, rozwiązań i systemów dla systemu obrotu, mających na celu zapobieganie nadużyciom na rynku i wykrywanie ich, oraz systemów i wzorów, które mają być wykorzystywane w celu wykrywania i zgłaszania podejrzanych zleceń i transakcji; właściwych rozwiązań, procedur i wymogów przechowywania zapisów w procesie badań rynku; oraz pod względem ustaleń technicznych dotyczących kategorii osób, w celu obiektywnego przedstawiania informacji rekomendujących strategie inwestycyjne oraz w celu ujawniania określonych interesów lub wskazań konfliktów interesów. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertów.
(85) Komisję należy również upoważnić do przyjęcia - w drodze aktów wykonawczych na podstawie art. 291 TFUE i zgodnie z art. 15 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010 - wykonawczych standardów technicznych. EUNGiPW należy powierzyć zadanie opracowania projektów wykonawczych standardów technicznych celem przedłożenia ich Komisji w odniesieniu do podawania informacji poufnych do wiadomości publicznej, formatów list osób mających dostęp do informacji poufnych oraz form i procedur współpracy i wymiany informacji między właściwymi organami i między właściwymi organami a EUNGiPW.
(86) Ponieważ cel niniejszego rozporządzenia, a mianowicie zapobieganie nadużyciom na rynku w formie wykorzystywania informacji poufnych, bezprawnego ujawniania informacji poufnych i manipulacji na rynku, nie może zostać osiągnięty w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast ze względu na jego rozmiary i skutki możliwe jest jego lepsze osiągnięcie na poziomie Unii, może ona podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności, określoną w tym artykule, niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tego celu.
(87) Z uwagi na to, że przepisy dyrektywy 2003/6/WE przestały być istotne lub wystarczające, dyrektywę tę należy uchylić z dniem 3 lipca 2016 r. Wymogi i zakazy określone w niniejszym rozporządzeniu ściśle wiążą się z wymogami i zakazami określonymi w dyrektywie 2014/65/UE, powinny więc wejść w życie z dniem wejścia w życie tej dyrektywy.
(88) Właściwe stosowanie niniejszego rozporządzenia wymaga, by państwa członkowskie podjęły wszelkie niezbędne działania w celu zapewnienia zgodności swego prawa krajowego, do dnia 3 lipca 2016 r., z przepisami niniejszego rozporządzenia dotyczącymi właściwych organów i ich uprawnień, sankcji administracyjnych i innych środków administracyjnych, zgłaszania naruszeń i publikacji decyzji.
(89) Europejski Inspektor Ochrony Danych wydał opinię w dniu 10 lutego 2012 r. 24 ,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
W imieniu Parlamentu Europejskiego W imieniu Rady | |
M. SCHULZ D. KOURKOULAS | |
Przewodniczący Przewodniczący |
- zmieniony przez pkt 21 sprostowania z dnia 10 października 2018 r. (Dz.U.UE.L.2018.254.19) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 10 października 2018 r.
- zmieniony przez sprostowanie z dnia 3 listopada 2022 r. (Dz.U.UE.L.2022.283.15) zmieniające nin. rozporządzenie z dniem 2 lipca 2014 r.
- zmieniony przez pkt 24 sprostowania z dnia 10 października 2018 r. (Dz.U.UE.L.2018.254.19) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 10 października 2018 r.
- zmieniony przez art. 1 pkt 4 lit. b rozporządzenia nr 2115/2019 z dnia 27 listopada 2019 r. (Dz.U.UE.L.2019.320.1) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 2021 r.
- zmieniony przez art. 1 pkt 4 lit. b rozporządzenia nr 2115/2019 z dnia 27 listopada 2019 r. (Dz.U.UE.L.2019.320.1) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 2021 r.
- zmieniony przez art. 2 pkt 7 lit. a rozporządzenia nr 2024/2809 z dnia 23 października 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.2809) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 4 grudnia 2024 r.
- zmieniony przez art. 56 pkt 2 lit. a rozporządzenia nr (UE) 2016/1011 z dnia 8 czerwca 2016 r. (Dz.U.UE.L.2016.171.1) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 3 lipca 2016 r.
- zmieniony przez art. 1 pkt 6 rozporządzenia nr 2115/2019 z dnia 27 listopada 2019 r. (Dz.U.UE.L.2019.320.1) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 2021 r.
- zmieniony przez art. 2 pkt 16 lit. a rozporządzenia nr 2024/2809 z dnia 23 października 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.2809) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 4 grudnia 2024 r.
- zmieniony przez art. 56 pkt 2 lit. a rozporządzenia nr (UE) 2016/1011 z dnia 8 czerwca 2016 r. (Dz.U.UE.L.2016.171.1) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 3 lipca 2016 r.
- zmieniony przez art. 2 pkt 16 lit. a rozporządzenia nr 2024/2809 z dnia 23 października 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.2809) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 4 grudnia 2024 r.
- zmieniony przez art. 56 pkt 2 lit. b rozporządzenia nr (UE) 2016/1011 z dnia 8 czerwca 2016 r. (Dz.U.UE.L.2016.171.1) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 3 lipca 2016 r.
- zmieniony przez art. 2 pkt 16 lit. b rozporządzenia nr 2024/2809 z dnia 23 października 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.2809) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 4 grudnia 2024 r.
- zmieniony przez art. 56 pkt 3 rozporządzenia nr (UE) 2016/1011 z dnia 8 czerwca 2016 r. (Dz.U.UE.L.2016.171.1) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 3 lipca 2016 r.
- zmieniony przez art. 2 pkt 17 rozporządzenia nr 2024/2809 z dnia 23 października 2024 r. (Dz.U.UE.L.2024.2809) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 4 grudnia 2024 r.
Senat nie zgodził się w czwartek na zniesienie obowiązku zawierania umów o pracę z cudzoziemcami będącymi pracownikami tymczasowymi przez agencje pracy tymczasowej, ale umożliwił agencjom zawieranie umów cywilnoprawnych. Senatorowie zdecydowali natomiast o skreśleniu przepisu podnoszącego kary grzywny dla pracodawców przewidziane w kodeksie pracy. W głosowaniu przepadła też poprawka Lewicy podnosząca z 2 tys. zł do 10 tys. zł kary grzywny, jakie w postępowaniu mandatowym może nałożyć Państwowa Inspekcja Pracy.
13.03.2025Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej nie zgodziło się na usunięcie z ustawy o zatrudnianiu cudzoziemców przepisu podnoszącego w kodeksie pracy kary dla pracodawców. Senacka Komisja Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej zaakceptowała we wtorek jedynie poprawki Biura Legislacyjnego Senatu do tej ustawy. Nie można jednak wykluczyć, że na posiedzeniu Senatu inni senatorowie przejmą poprawki zgłaszane przez stronę pracodawców.
11.03.2025Podczas ostatniego posiedzenia Sejmu, ku zaskoczeniu zarówno przedsiębiorców, jak i części posłów koalicji rządzącej, Lewica w ostatniej chwili „dorzuciła” do ustawy o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom poprawki zaostrzające kary za naruszanie przepisów prawa pracy - m.in. umożliwiające orzeczenie kary ograniczenia wolności. Jednocześnie zignorowano postulaty organizacji pracodawców, mimo wcześniejszych zapewnień rządu o ich poparciu.
27.02.2025Już nie 30 tys. zł, a 50 tys. zł ma grozić maksymalnie pracodawcy, który zawrze umowę cywilnoprawną, choć powinien - umowę o pracę. Podobnie temu, który nie wypłaca w terminie wynagrodzenia za pracę lub innego świadczenia przysługującego pracownikowi albo uprawnionemu do tego świadczenia członkowi jego rodziny. A jeśli nie wypłaca przez okres co najmniej 3 miesięcy, to kara ma wynieść nawet 60 tys. złotych - zdecydował Sejm, przyjmując poprawkę Lewicy, zmieniającą Kodeks pracy w... ustawie dotyczącej cudzoziemców.
25.02.2025500 zł zarobi członek obwodowej komisji wyborczej w wyborach Prezydenta RP, 600 zł - zastępca przewodniczącego, a 700 zł przewodniczący komisji wyborczej – wynika z uchwały Państwowej Komisji Wyborczej. Jeżeli odbędzie się ponownie głosowanie, zryczałtowana dieta wyniesie 75 proc. wysokości diety w pierwszej turze. Termin zgłaszania kandydatów na członków obwodowych komisji wyborczych mija 18 kwietnia
20.01.20251 stycznia 2025 r. weszły w życie liczne zmiany podatkowe, m.in. nowe definicje budynku i budowli w podatku od nieruchomości, JPK CIT, globalny podatek wyrównawczy, PIT kasowy, zwolnienie z VAT dla małych firm w innych krajach UE. Dla przedsiębiorców oznacza to często nowe obowiązki sprawozdawcze i zmiany w systemach finansowo-księgowych. Firmy muszą też co do zasady przeprowadzić weryfikację nieruchomości pod kątem nowych przepisów.
02.01.2025Identyfikator: | Dz.U.UE.L.2014.173.1 |
Rodzaj: | Rozporządzenie |
Tytuł: | Rozporządzenie 596/2014 w sprawie nadużyć na rynku (rozporządzenie w sprawie nadużyć na rynku) oraz uchylające dyrektywę 2003/6/WE Parlamentu Europejskiego i Rady i dyrektywy Komisji 2003/124/WE, 2003/125/WE i 2004/72/WE |
Data aktu: | 16/04/2014 |
Data ogłoszenia: | 12/06/2014 |
Data wejścia w życie: | 03/07/2016, 02/07/2014 |