a także mając na uwadze, co następuje:(1) W dyrektywie 2005/36/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 września 2005 r. w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych 3 skonsolidowano system wzajemnego uznawania, który początkowo opierał się na 15 dyrektywach. Przewidziano w nim automatyczne uznawanie dla ograniczonej liczby zawodów w oparciu o zharmonizowane minimalne wymogi w zakresie kształcenia (zawody sektorowe), ogólny system uznawania dokumentów potwierdzających posiadanie kwalifikacji i automatyczne uznawanie doświadczenia zawodowego. W dyrektywie 2005/36/WE ustanowiono również nowy system swobodnego świadczenia usług. Należy zauważyć, że pochodzący z państwa trzeciego członkowie rodziny obywateli Unii są objęci równym traktowaniem zgodnie z dyrektywą 2004/38/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie prawa obywateli Unii i członków ich rodzin do swobodnego przemieszczania się i pobytu na terytorium państw członkowskich 4 . Obywatele państw trzecich mogą być również objęci równym traktowaniem w odniesieniu do uznawania dyplomów, świadectw i innych dokumentów potwierdzających posiadanie kwalifikacji zawodowych według odpowiednich procedur krajowych, zgodnie ze szczególnymi aktami prawnymi Unii, takimi jak akty dotyczące długoterminowego pobytu, uchodźców, posiadaczy niebieskiej karty i naukowców.
(2) W swoim komunikacie z dnia 27 października 2010 r. zatytułowanym "Akt o jednolitym rynku: Dwanaście dźwigni na rzecz pobudzenia wzrostu gospodarczego i wzmocnienia zaufania - Wspólnie na rzecz nowego wzrostu gospodarczego" Komisja wskazała na konieczność unowocześnienia prawa Unii w tym obszarze. W dniu 23 października 2011 r. Rada Europejska w swoich konkluzjach poparła takie unowocześnienie i wezwała Parlament Europejski i Radę do osiągnięcia porozumienia politycznego w sprawie przeglądu dyrektywy 2005/36/WE do końca 2012 r. W swojej rezolucji z dnia 15 listopada 2011 r. w sprawie egzekwowania dyrektywy w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych (2005/36/WE) 5 Parlament Europejski również wezwał Komisję do przedstawienia odpowiedniego wniosku. W sprawozdaniu na temat obywatelstwa UE za rok 2010 z dnia 27 października 2010 r. zatytułowanym "Usuwanie przeszkód w zakresie praw obywatelskich UE" podkreślono konieczność zmniejszenia obciążenia administracyjnego wiążącego się z uznawaniem kwalifikacji zawodowych.
(3) Notariusze powołani na mocy urzędowego aktu organów publicznych powinni być wyłączeni z zakresu stosowania dyrektywy 2005/36/WE ze względu na szczególne i różniące się od siebie systemy dotyczące dostępu do zawodu i jego wykonywania mające do nich zastosowanie w poszczególnych państwach członkowskich.
(4) Europejska legitymacja zawodowa miałaby wartość dodaną, służąc wzmocnieniu rynku wewnętrznego oraz wspieraniu swobodnego przepływu specjalistów przy równoczesnym zapewnieniu bardziej efektywnego i przejrzystego uznawania kwalifikacji zawodowych. W szczególności legitymacja ta byłaby przydatna do ułatwienia czasowej mobilności i uznawania kwalifikacji w ramach systemu automatycznego uznawania kwalifikacji, a także do promowania uproszczonego procesu uznawania kwalifikacji w ramach systemu ogólnego. Celem europejskiej legitymacji zawodowej jest uproszczenie procesu uznawania kwalifikacji oraz zapewnienie efektywności w zakresie kosztów i funkcjonowania, co przyniesie korzyści specjalistom i właściwym organom. Wprowadzenie europejskiej legitymacji zawodowej powinno odbywać się z uwzględnieniem opinii danej grupy zawodowej i być poprzedzone oceną przydatności dla danego zawodu oraz oceną skutków dla państw członkowskich. W razie potrzeby ocena ta powinna być prowadzona wspólnie z państwami członkowskimi. Europejska legitymacja zawodowa powinna być wydawana na wniosek specjalisty oraz po przedstawieniu niezbędnych dokumentów i przeprowadzeniu związanych z nimi procedur w zakresie weryfikacji przez właściwe organy. W przypadku gdy europejska legitymacja zawodowa jest wydawana na użytek stałego prowadzenia działalności zawodowej, powinna stanowić decyzję w sprawie uznania kwalifikacji i być traktowana jak wszelkie inne decyzje w sprawie uznania kwalifikacji na mocy dyrektywy 2005/36/WE. Powinna ona raczej uzupełniać niż zastępować wszelkie wymogi rejestracyjne związane z dostępem do określonego zawodu. Nie ma potrzeby wprowadzenia europejskiej legitymacji zawodowej w zawodach prawniczych, w przypadku których legitymacje zawodowe są już stosowane w ramach systemu przewidzianego w dyrektywie Rady 77/249/EWG z dnia 22 marca 1977 r. mającej na celu ułatwienie skutecznego korzystania przez prawników ze swobody świadczenia usług 6 i w dyrektywie 98/5/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 lutego 1998 r. mającej na celu ułatwienie stałego wykonywania zawodu prawnika w państwie członkowskim innym niż państwo uzyskania kwalifikacji zawodowych 7 .
(5) Funkcjonowanie europejskiej legitymacji zawodowej należy wesprzeć systemem wymiany informacji na rynku wewnętrznym (IMI), ustanowionym rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1024/2012 8 . Legitymacja i system IMI powinny wzmocnić synergię i zaufanie wśród właściwych organów, jednocześnie eliminując powielanie pracy administracyjnej i procedur uznawania kwalifikacji prowadzonych przez właściwe organy oraz zapewniając specjalistom większą przejrzystość i pewność.
(6) Procesowi ubiegania się o europejską legitymację zawodową i wydawania jej należy nadać przejrzystą strukturę i należy uwzględnić w nim gwarancje i związane z nimi prawa wnioskodawców do odwołania się. W aktach wykonawczych należy określić wymogi dotyczące tłumaczeń oraz metody uiszczania przez wnioskodawców wszelkich należnych opłat, tak aby nie dochodziło do zakłócenia lub zaburzenia schematów postępowania w systemie IMI i do opóźnień w rozpatrywaniu wniosków. Ustalenie wysokości opłat leży w gestii państw członkowskich. Państwa członkowskie powinny jednak powiadomić Komisję o wysokości ustalonych opłat. Europejska legitymacja zawodowa i związane z nią schematy postępowania w ramach systemu IMI powinny zapewnić integralność, autentyczność i poufność przechowywanych danych oraz uniemożliwiać bezprawny i niedozwolony dostęp do przechowywanych informacji.
(7) Dyrektywa 2005/36/WE ma zastosowanie wyłącznie do specjalistów, którzy chcą wykonywać ten sam zawód w innym państwie członkowskim. W niektórych przypadkach w przyjmującym państwie członkowskim dane czynności stanowią część zawodu o większym zakresie czynności niż w rodzimym państwie członkowskim. Jeżeli różnice w obszarach czynności są na tyle duże, że konieczne byłoby odbycie przez specjalistę pełnego programu kształcenia i szkolenia w celu uzupełnienia braków, na żądanie specjalisty, przyjmujące państwo członkowskie, w tych szczególnych okolicznościach, powinno udzielić dostępu częściowego do zawodu. Jeżeli jednak występują nadrzędne względy interesu ogólnego, określone przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w jego orzecznictwie związanym z art. 49 i 56 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), potencjalnie podlegającym dalszej ewolucji, państwo członkowskie powinno mieć możliwość odmówienia udzielenia dostępu częściowego. Może to w szczególności dotyczyć zawodów medycznych, jeżeli mają one wpływ na zdrowie publiczne lub bezpieczeństwo pacjentów. Przyznanie częściowego dostępu powinno pozostawać bez uszczerbku dla prawa partnerów społecznych do samoorganizacji.
(8) W interesie ochrony lokalnych konsumentów w przyjmującym państwie członkowskim tymczasowe i okazjonalne świadczenie usług w państwach członkowskich powinno podlegać zabezpieczeniom, w szczególności wymogowi posiadania co najmniej rocznego doświadczenia zawodowego w ciągu ostatnich dziesięciu lat poprzedzających świadczenie usług, jeżeli dany zawód nie jest regulowany w rodzimym państwie członkowskim. W przypadku działalności sezonowych państwa członkowskie powinny mieć możliwość prowadzenia kontroli w celu sprawdzenia tymczasowego i okazjonalnego charakteru usług świadczonych na ich terytorium. W tym celu przyjmujące państwo członkowskie powinno mieć możliwość zażądania, raz w roku, informacji o usługach faktycznie świadczonych na ich terytorium, w przypadkach gdy takie informacje nie zostały wcześniej dobrowolnie przekazane przez usługodawcę.
(9) W dyrektywie 2005/36/WE umożliwia się państwom członkowskim sprawdzanie kwalifikacji zawodowych usługodawcy przed rozpoczęciem świadczenia przez niego usług w przypadku zawodów regulowanych mających wpływ na zdrowie lub bezpieczeństwo publiczne. Spowodowało to niepewność prawa, ponieważ właściwemu organowi pozostawiono swobodę decyzji w sprawie konieczności przeprowadzenia tego rodzaju kontroli wstępnej. W celu zapewnienia pewności prawa specjaliści powinni od początku wiedzieć, czy konieczne jest przeprowadzenie wstępnego sprawdzenia kwalifikacji zawodowych i kiedy mogą spodziewać się decyzji. W każdym przypadku warunki takiego wstępnego sprawdzenia kwalifikacji zawodowych w ramach swobody świadczenia usług nie powinny być bardziej rygorystyczne niż na podstawie przepisów dotyczących stałego prowadzenia działalności zawodowej. W przypadku zawodów regulowanych, które mają wpływ na zdrowie lub bezpieczeństwo publiczne, dyrektywa 2005/36/WE powinna pozostawać bez uszczerbku dla możliwości nałożenia przez państwa członkowskie obowiązku ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej zawodowej zgodnie z przepisami obowiązującymi na mocy dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/24/UE z dnia 9 marca 2011 r. w sprawie stosowania praw pacjentów w transgranicznej opiece zdrowotnej 9 oraz dyrektywy 2006/123/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. dotyczącej usług na rynku wewnętrznym 10 .
(10) Systemy kształcenia zawodowego i szkoleń zawodowych okazały się przydatnym narzędziem zapewniającym zatrudnienie ludzi młodych i umożliwiającym płynne przechodzenia od etapu kształcenia do etapu pracy zawodowej. Przegląd dyrektywy 2005/36/WE powinien zatem w pełni uwzględniać ich specyfikę.
(11) W celu stosowania mechanizmu uznawania w ramach systemu ogólnego konieczne jest zgrupowanie różnych krajowych programów kształcenia i szkolenia na różnych poziomach. Poziomy te są określone jedynie w związku z funkcjonowaniem systemu ogólnego i nie powinny mieć wpływu ani na krajowe struktury kształcenia i szkolenia, ani na uprawnienia państw członkowskich w tej dziedzinie, w tym na politykę krajową w zakresie wdrażania europejskich ram kwalifikacji. Europejskie ramy kwalifikacji są narzędziem mającym służyć propagowaniu przejrzystości i porównywalności kwalifikacji zawodowych oraz mogą stanowić przydatne dodatkowe źródło informacji dla właściwych organów oceniających kwalifikacje zawodowe wydane w innych państwach członkowskich. W wyniku procesu bolońskiego instytucje szkolnictwa wyższego dostosowały strukturę swych programów do dwustopniowego systemu studiów licencjackich i magisterskich. Aby zapewnić spójność pięciu poziomów określonych w dyrektywie 2005/36/WE z tą nową strukturą stopni, dyplom licencjacki powinien być sklasyfikowany na poziomie d, a dyplom magisterski - na poziomie e. Pięć poziomów ustalonych na potrzeby funkcjonowania systemu ogólnego co do zasady nie powinno być nadal stosowanych jako kryterium służące wyłączaniu obywateli Unii z zakresu stosowania dyrektywy 2005/36/WE, jeżeli byłoby to sprzeczne z zasadą uczenia się przez całe życie.
(12) Wnioski o uznanie kwalifikacji składane przez specjalistów pochodzących z państw członkowskich, w których dany zawód nie jest regulowany, i posiadających roczne doświadczenie zawodowe powinny być traktowane w ten sam sposób jak wnioski składane przez specjalistów pochodzących z państw członkowskich, w których dany zawód jest zawodem regulowanym. Ich kwalifikacje zawodowe powinny być porównywane z kwalifikacjami zawodowymi wymaganymi w przyjmującym państwie członkowskim w oparciu o poziomy kwalifikacji zawodowych określone w dyrektywie 2005/36/WE. W razie istotnych różnic właściwy organ powinien mieć możliwość nałożenia środków wyrównawczych. Wszelkie mechanizmy sprawdzania wiedzy teoretycznej i umiejętności praktycznych, które mogą być wymagane w celu uzyskania dostępu do danego zawodu jako środki wyrównawcze, powinny stanowić gwarancję zasad przejrzystości i bezstronności oraz być zgodne z tymi zasadami.
(13) W przypadku braku harmonizacji minimalnych wymogów w zakresie kształcenia wymaganego do dostępu do zawodów objętych systemem ogólnym przyjmujące państwo członkowskie powinno nadal mieć możliwość wprowadzenia środka wyrównawczego. Wszelkie takie środki powinny być proporcjonalne i uwzględniać w szczególności wiedzę, umiejętności i kompetencje - oficjalnie poświadczone w tym celu przez właściwą instytucję - wynikające z zyskanego przez wnioskodawcę doświadczenia zawodowego lub uzyskane przez niego w ramach uczenia się przez całe życie. Decyzję o nałożeniu środka wyrównawczego należy odpowiednio uzasadnić, aby wnioskodawca miał lepszy obraz swojej sytuacji i aby mógł ubiegać się o przeprowadzenie przez sąd krajowy kontroli sądowej na podstawie dyrektywy 2005/36/WE.
(14) Wyniki przeglądu dyrektywy 2005/36/WE wskazują na konieczność aktualizacji i doprecyzowania, z zapewnieniem większej elastyczności, wykazu rodzajów działalności przemysłowej, handlowej i rzemieślniczej zamieszczonego w załączniku IV, przy jednoczesnym utrzymaniu w odniesieniu do tych rodzajów działalności systemu automatycznego uznawania kwalifikacji na podstawie doświadczenia zawodowego. Obecnie podstawą załącznika IV jest Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Rodzajów Działalności (ISIC) z 1958 r., która nie odzwierciedla już obecnej struktury rodzajów działalności. Od 1958 r. kilkakrotnie przeprowadzano przegląd klasyfikacji ISIC. W związku z tym Komisja powinna mieć możliwość dostosowania załącznika IV w celu zachowania systemu automatycznego uznawania kwalifikacji w nienaruszonym stanie.
(15) Ustawiczny rozwój zawodowy przyczynia się do bezpiecznego i efektywnego wykonywania zawodu przez specjalistów, którzy korzystają z automatycznego uznawania kwalifikacji zawodowych. Ważne jest, aby zachęcać do dalszego wzmocnienia ustawicznego rozwoju zawodowego w przypadku tych zawodów. Państwa członkowskie powinny w szczególności wspierać ustawiczny rozwój zawodowy lekarzy, lekarzy specjalistów, lekarzy ogólnych, pielęgniarek odpowiedzialnych za opiekę ogólną, dentystów, wyspecjalizowanych dentystów, lekarzy weterynarii, położnych, farmaceutów i architektów. Środki przyjęte przez państwa członkowskie w celu wspierania ustawicznego rozwoju zawodowego w przypadku tych zawodów powinny być podawane do wiadomości Komisji, a państwa członkowskie powinny prowadzić wymianę najlepszych praktyk w tej dziedzinie. Ustawiczny rozwój zawodowy powinien obejmować zmiany techniczne, naukowe, regulacyjne i etyczne oraz stanowić dla specjalistów motywację do uczenia się przez całe życie w ich zawodzie.
(16) System automatycznego uznawania kwalifikacji w oparciu o zharmonizowane minimalne wymogi w zakresie kształcenia zależy od terminowego powiadamiania przez państwa członkowskie o nowych lub zmienionych dokumentach potwierdzających posiadanie kwalifikacji i od ich publikacji przez Komisję. W przeciwnym razie osoby posiadające takie kwalifikacje nie mają żadnych gwarancji, że mogą korzystać z automatycznego uznawania kwalifikacji. W celu zwiększenia przejrzystości i ułatwienia badania nowo zgłoszonych tytułów państwa członkowskie powinny przekazywać informacje o czasie trwania i treści programów kształcenia, przy czym muszą one być zgodne z minimalnymi wymogami w zakresie kształcenia określonymi w dyrektywie 2005/36/WE.
(17) Już teraz w znacznej większości instytucji szkolnictwa wyższego w Unii stosuje się punkty w ramach europejskiego systemu transferu i akumulacji punktów (ECTS); stosowanie tych punktów jest coraz powszechniejsze również w programach kształcenia prowadzących do uzyskania kwalifikacji wymaganych do wykonywania zawodu regulowanego. Konieczne jest zatem uwzględnienie możliwości wyrażenia czasu trwania danego programu również w ECTS. Ta możliwość nie powinna mieć wpływu na inne wymogi w zakresie automatycznego uznawania kwalifikacji. Jeden punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom nauki, przy czym aby ukończyć jeden rok akademicki, zazwyczaj konieczne jest uzyskanie 60 punktów.
(18) Dla zapewnienia wysokiego poziomu zdrowia publicznego i bezpieczeństwa pacjentów w Unii oraz w celu aktualizacji dyrektywy 2005/36/WE konieczna jest modyfikacja kryteriów stosowanych przy określaniu podstawowego kształcenia medycznego, tak aby warunki dotyczące minimalnej liczby lat i godzin obowiązywały łącznie. Celem tej modyfikacji jest niedopuszczenie do obniżenia wymogów dotyczących kształcenia w przypadku podstawowego kształcenia medycznego.
(19) W celu zwiększenia mobilności lekarzy specjalistów, którzy po uzyskaniu kwalifikacji lekarza specjalisty podjęli inne kształcenie specjalistyczne, należy zezwolić państwom członkowskim na udzielanie zwolnień z określonych elementów tego kształcenia specjalistycznego, jeżeli takie elementy kształcenia zostały już zaliczone w trakcie poprzedniego programu kształcenia lekarzy specjalistów w jednym z państw członkowskich. Należy zezwolić państwom członkowskim na udzielanie, w określonych granicach, takich zwolnień w przypadku specjalności medycznych objętych systemem automatycznego uznawania kwalifikacji.
(20) W zawodzie pielęgniarki w ostatnich trzydziestu latach zaszły znaczne zmiany: podstawowa opieka zdrowotna, stosowanie bardziej złożonych terapii oraz nieustanny rozwój technologii skutkują większą odpowiedzialnością pielęgniarek/pielęgniarzy. Kształcenie pielęgniarskie, którego organizacja nadal różni się w zależności od tradycji krajowych, powinno dawać bardziej zdecydowaną i opartą na wynikach pewność, że dana osoba zdobyła w okresie kształcenia określoną wiedzę i umiejętności oraz jest w stanie wykorzystywać co najmniej określone kompetencje w celu prowadzenia działalności odpowiadającej danemu zawodowi.
(21) Aby położne były dobrze przygotowane do wypełniania złożonych zadań w opiece zdrowotnej, należących do zakresu ich działalności, osoby uczące się położnictwa powinny przed podjęciem nauki zawodu zdobyć solidne wykształcenie ogólne. W związku z tym należy zaostrzyć warunki dopuszczenia do kształcenia w zakresie położnictwa, określając je jako ukończenie 12 lat kształcenia ogólnego lub zdanie egzaminu o równoważnym poziomie; nie dotyczy to osób, które już posiadają kwalifikacje do wykonywania zawodu pielęgniarki odpowiedzialnej za opiekę ogólną. Kształcenie w zakresie położnictwa powinno dawać większą pewność, że dana osoba zdobyła określoną wiedzę i umiejętności konieczne do wykonywania czynności położnej, o których mowa w dyrektywie 2005/36/WE.
(22) W celu uproszczenia systemu automatycznego uznawania specjalności medycznych i lekarsko-dentystycznych specjalności te powinny zostać objęte zakresem stosowania dyrektywy 2005/36/WE, jeżeli występują one w przynajmniej dwóch piątych państw członkowskich.
(23) Wiele państw członkowskich postanowiło zezwolić na dostęp do wszelkiego rodzaju działalności w dziedzinie farmacji i prowadzenie tej działalności na podstawie uznawania kwalifikacji do wykonywania zawodu farmaceuty nabytych w innym państwie członkowskim po wejściu w życie dyrektywy 2005/36/WE. Takie uznawanie kwalifikacji zawodowych nabytych w innym państwie członkowskim nie powinno jednak uniemożliwiać państwu członkowskiemu utrzymania w mocy niedyskryminujących przepisów regulujących geograficzne rozmieszczenie aptek na jego terytorium, ponieważ dyrektywa 2005/36/WE nie obejmuje koordynacji takich przepisów. Jednakże wszelkie odstępstwa od automatycznego uznawania kwalifikacji, nadal niezbędne dla państwa członkowskiego, nie powinny wykluczać farmaceutów, którzy już mają uznane kwalifikacje w państwie członkowskim stosującym takie odstępstwo oraz już legalnie i faktycznie wykonują zawód farmaceuty przez pewien okres na terytorium tego państwa członkowskiego.
(24) Funkcjonowanie systemu automatycznego uznawania kwalifikacji zależy od zaufania co do wymogów w zakresie kształcenia, które leżą u podstaw kwalifikacji specjalistów. Ważne jest zatem, aby minimalne wymogi w zakresie kształcenia architektów odzwierciedlały nowe zmiany w kształceniu architektów, w szczególności pod względem uznanej konieczności uzupełnienia kształcenia na poziomie wyższym doświadczeniem zawodowym pod nadzorem wykwalifikowanych architektów. Jednocześnie minimalne wymogi w zakresie kształcenia powinny być wystarczająco elastyczne, aby uniknąć nadmiernego ograniczania możliwości państw członkowskich w zakresie organizacji własnych systemów kształcenia.
(25) W ramach dyrektywy 2005/36/WE należy wspierać, poprzez wprowadzenie wspólnych zasad kształcenia, nadanie bardziej automatycznego charakteru uznawaniu kwalifikacji zawodowych w odniesieniu do tych zawodów, które nie są obecnie nim objęte. Należy przy tym uwzględnić uprawnienia państw członkowskich do decydowania o kwalifikacjach zawodowych niezbędnych do wykonywania zawodów na ich terytorium, jak również o zakresie i organizacji ich systemów kształcenia i szkolenia. Wspólne zasady kształcenia powinny mieć postać wspólnych ram kształcenia opartych na wspólnym zasobie wiedzy, umiejętności i kompetencji lub wspólnych testów kształcenia. Należy umożliwić, aby wspólne ramy kształcenia obejmowały również specjalności, których obecnie nie dotyczy automatyczne uznawanie kwalifikacji na mocy dyrektywy 2005/36/WE, związane z zawodami, które są objęte tytułem III rozdział III i w których zakres wchodzą zarezerwowane dla nich, jasno określone konkretne czynności. Wspólne ramy kształcenia w przypadku takich specjalności, w szczególności specjalności medycznych, powinny zapewniać ochronę zdrowia publicznego i bezpieczeństwa pacjentów na wysokim poziomie. Państwa członkowskie powinny automatycznie uznawać kwalifikacje zawodowe uzyskane na podstawie wspólnych ram kształcenia. Organizacje zawodowe reprezentatywne na szczeblu Unii oraz, w pewnych okolicznościach, krajowe organizacje zawodowe lub właściwe organy powinny mieć możliwość przedstawiania Komisji sugestii co do wspólnych zasad kształcenia, aby umożliwić dokonywanie, wspólnie z krajowymi koordynatorami, oceny ewentualnego wpływu takich zasad na krajowe systemy kształcenia i szkolenia, a także na krajowe przepisy określające zasady dostępu do zawodów regulowanych.
(26) Dyrektywa 2005/36/WE przewiduje już obowiązek posiadania przez specjalistów niezbędnych umiejętności językowych. W ramach przeglądu stosowania tego obowiązku wykazano, że istnieje konieczność wyjaśnienia roli właściwych organów i pracodawców, w szczególności w celu lepszego zapewnienia bezpieczeństwa pacjentów. Właściwe organy powinny mieć możliwość sprawdzenia znajomości języka po uznaniu kwalifikacji zawodowych. W przypadku zawodów, które mają wpływ na bezpieczeństwo pacjentów, ważne jest w szczególności, aby to sprawdzenie znajomości języka zgodnie z dyrektywą 2005/36/WE przeprowadzano, zanim specjalista rozpocznie wykonywanie zawodu w przyjmującym państwie członkowskim. Sprawdzenie znajomości języka powinno jednak być rozsądne i konieczne do wykonywania danego zawodu i nie powinno mieć na celu wykluczenia specjalistów pochodzących z innych państw członkowskich z rynku pracy w przyjmującym państwie członkowskim. Aby zapewnić przestrzeganie zasady proporcjonalności oraz z myślą o zwiększeniu mobilności specjalistów w Unii, sprawdzenie przeprowadzane przez właściwy organ lub pod jego nadzorem powinno ograniczać się do znajomości jednego języka urzędowego w przyjmującym państwie członkowskim lub jednego języka administracyjnego w przyjmującym państwie członkowskim, pod warunkiem że jest on również językiem urzędowym Unii. Nie powinno to uniemożliwiać państwu członkowskiemu zachęcania specjalistów do opanowania innego języka na późniejszym etapie, jeżeli jest to konieczne do wykonywania zawodu. Również pracodawcy powinni nadal odgrywać ważną rolę w zapewnianiu znajomości języków niezbędnej do wykonywania czynności zawodowych w podlegających im miejscach pracy.
(27) Krajowe przepisy dotyczące dostępu do zawodów regulowanych nie powinny utrudniać mobilności młodych absolwentów. Dlatego jeżeli absolwent odbędzie praktyki zawodowe w innym państwie członkowskim, praktyki te powinny być uznawane, gdy absolwent ubiega się o dostęp do zawodu regulowanego w rodzimym państwie członkowskim. Uznawanie praktyk zawodowych odbytych w innym państwie członkowskim powinno opierać się na jasnym pisemnym opisie celów szkoleniowych i powierzonych zadań, które określa opiekun praktykanta w przyjmującym państwie członkowskim. Praktyki zawodowe odbyte w państwach trzecich powinny być uwzględniane przez państwa członkowskie przy rozpatrywaniu wniosku o dostęp do zawodu regulowanego.
(28) W dyrektywie 2005/36/WE wprowadzono system krajowych ośrodków informacji. Ze względu na wejście w życie dyrektywy 2006/123/WE oraz ustanowienie w tej dyrektywie pojedynczych punktów kontaktowych istnieje ryzyko powielania działań. Krajowe ośrodki informacji ustanowione dyrektywą 2005/36/WE powinny zatem zostać przekształcone w ośrodki wsparcia, których działania powinny polegać na udzielaniu porad i wsparcia obywatelom, w tym porad bezpośrednich, w celu zapewnienia codziennego stosowania zasad rynku wewnętrznego na szczeblu krajowym w skomplikowanych indywidualnych sprawach dotyczących obywateli. W stosownych przypadkach ośrodki wsparcia pełniłyby funkcję łącznika z właściwymi organami i ośrodkami wsparcia innych państw członkowskich. Co się tyczy europejskiej legitymacji zawodowej, państwa członkowskie powinny mieć swobodę decydowania, czy ośrodki wsparcia mają działać w charakterze właściwego organu w rodzimym państwie członkowskim, czy też pomagać właściwemu organowi w obsłudze wniosków o europejską legitymacją zawodową i w rozpatrywaniu indywidualnej dokumentacji wnioskodawcy stworzonej w systemie IMI (dokumentacji w systemie IMI). W kontekście swobody świadczenia usług, jeżeli dany zawód nie jest regulowany w rodzimym państwie członkowskim, ośrodki wsparcia mogą też uczestniczyć w wymianie informacji przewidzianej na użytek współpracy administracyjnej.
(29) Niniejsza dyrektywa przyczynia się do zapewnienia wysokiego poziomu ochrony zdrowia i ochrony konsumentów. W dyrektywie 2005/36/WE przewidziano już szczegółowe obowiązki państw członkowskich w zakresie wymiany informacji. Obowiązki te należy rozszerzyć. W przyszłości państwa członkowskie powinny nie tylko reagować na wnioski o udzielenie informacji, ale również ich właściwe organy powinny być uprawnione w granicach swoich kompetencji do tego, by z własnej inicjatywy ostrzegać właściwe organy innych państw członkowskich o specjalistach, którzy utracili prawo do wykonywania zawodu. Niezbędny jest szczególny mechanizm ostrzegania w odniesieniu do pracowników służby zdrowia na podstawie dyrektywy 2005/36/WE. Powinno mieć to zastosowanie również do lekarzy weterynarii, a także do specjalistów prowadzących działalność związaną z edukacją osób małoletnich, w tym do specjalistów pracujących w sektorze opieki nad dziećmi i wczesnej edukacji. Obowiązek wysyłania ostrzeżenia powinien obowiązywać wyłącznie państwa członkowskie, w których takie zawody są regulowane. Należy ostrzec wszystkie państwa członkowskie, jeżeli w wyniku postępowania dyscyplinarnego lub wyroku skazującego specjalista traci prawo do wykonywania, nawet tymczasowo, czynności zawodowych w jednym z państw członkowskich. Ostrzeżenie powinno zawierać wszelkie dostępne szczegółowe informacje dotyczące określonego lub nieokreślonego czasu, przez jaki obowiązuje ograniczenie lub zakaz. Ostrzeżenie to należy aktywować przy zastosowaniu systemu IMI niezależnie od tego, czy dany specjalista skorzystał z któregokolwiek prawa na podstawie dyrektywy 2005/36/WE lub od tego, czy złożył wniosek o uznanie jego kwalifikacji zawodowych poprzez wydanie europejskiej legitymacji zawodowej lub przy zastosowaniu którejkolwiek innej metody przewidzianej w tej dyrektywie. Procedura ostrzegania powinna być zgodna z prawem Unii w zakresie ochrony danych osobowych oraz praw podstawowych. Procedury ostrzegania nie powinny być tworzone w celu zastąpienia lub zmiany jakichkolwiek ustaleń między państwami członkowskimi w zakresie współpracy w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych. Od właściwych organów na mocy dyrektywy 2005/36/WE nie należy wymagać przyczyniania się do takiej współpracy w drodze ostrzeżeń przewidzianych w tej dyrektywie.
(30) Jedną z głównych trudności, z jakimi musi się zmierzyć obywatel zainteresowany pracą w innym państwie członkowskim, jest złożoność i niepewność procedur administracyjnych, których musi przestrzegać. W dyrektywie 2006/123/WE zobowiązano już państwa członkowskie do zapewniania łatwego dostępu do informacji i umożliwienia dopełniania procedur za pośrednictwem pojedynczych punktów kontaktowych. Obywatele ubiegający się o uznanie kwalifikacji zawodowych na podstawie dyrektywy 2005/36/WE mogą już teraz korzystać z pojedynczych punktów kontaktowych, jeżeli są objęci zakresem stosowania dyrektywy 2006/123/WE. Zakresem stosowania dyrektywy 2006/123/WE nie są jednak objęte osoby poszukujące pracy i pracownicy służby zdrowia, a dostępne informacje mają ograniczony zakres. Konieczne jest zatem - z punktu widzenia użytkowników - sprecyzowanie tych informacji oraz zapewnienie, aby takie informacje były łatwo dostępne. Ważne jest również, aby państwa członkowskie nie tylko ponosiły odpowiedzialność na szczeblu krajowym, ale również współpracowały ze sobą i z Komisją w celu zapewnienia, aby specjaliści w całej Unii posiadali łatwy dostęp do przyjaznych dla użytkownika, wielojęzycznych informacji oraz mieli możliwość łatwego dopełnienia procedur za pośrednictwem pojedynczych punktów kontaktowych lub odpowiednich właściwych organów. Należy udostępniać odpowiednie łącza na innych stronach internetowych, takich jak portal Twoja Europa.
(31) W celu uzupełnienia lub zmiany określonych elementów innych niż istotne dyrektywy 2005/36/WE należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjęcia aktów zgodnie z art. 290 TFUE w odniesieniu do aktualizacji wiedzy i umiejętności, o których mowa w art. 21 ust. 6, aktualizacji załącznika I, aktualizacji i uściślenia rodzajów działalności wymienionych w załączniku IV, dostosowania pkt 5.1.1-5.1.4, 5.2.2, 5.3.2, 5.3.3, 5.4.2, 5.5.2, 5.6.2 i 5.7.1 załącznika V, dostosowania minimalnych okresów kształcenia specjalistów w zakresie medycyny i stomatologii, włączenia do pkt 5.1.3 załącznika V nowych specjalności medycznych, zmian w wykazie zawartym w pkt 5.2.1, 5.3.1, 5.4.1, 5.5.1 i 5.6.1 załącznika V, włączenia do pkt 5.3.3 załącznika V nowych specjalności dentystycznych, określenia warunków stosowania wspólnych ram kształcenia oraz określenia warunków stosowania wspólnych testów kształcenia. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertów. Przygotowując i opracowując akty delegowane, Komisja powinna zapewnić jednoczesne, terminowe i odpowiednie przekazywanie stosownych dokumentów Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.
(32) W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonywania dyrektywy 2005/36/WE należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze. Uprawnienia te powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 z dnia 16 lutego 2011 r. ustanawiającym przepisy i zasady ogólne dotyczące trybu kontroli przez państwa członkowskie wykonywania uprawnień wykonawczych przez Komisję 11 .
(33) Ze względu na techniczny charakter tych aktów wykonawczych należy stosować procedurę sprawdzającą do przyjmowania aktów wykonawczych dotyczących wprowadzenia europejskiej legitymacji zawodowej dla określonych zawodów, formatu europejskiej legitymacji zawodowej, rozpatrywania wniosków pisemnych, tłumaczeń, które wnioskodawca musi dostarczyć w celu udokumentowania wniosku o europejską legitymację zawodową, szczegółowych informacji dotyczących dokumentów wymaganych na mocy dyrektywy 2005/36/WE w celu złożenia kompletnego wniosku, procedur dotyczących dokonywania i inkasowania opłat za tę legitymację, zasad określających w odniesieniu do danego zawodu jak, kiedy i w przypadku których dokumentów właściwe władze mogą wymagać poświadczonych kopii, specyfikacji technicznych i środków niezbędnych do zapewnienia integralności, poufności i dokładności informacji zapisanych na europejskiej legitymacji zawodowej i znajdujących się w dokumentacji w systemie IMI, warunków i procedur wydawania europejskiej legitymacji zawodowej, przepisów dotyczących warunków dostępu do dokumentacji w systemie IMI, środków technicznych i procedur w zakresie weryfikacji autentyczności i ważności europejskiej legitymacji zawodowej oraz stosowania mechanizmu ostrzegania.
(34) Komisja powinna w drodze aktów wykonawczych oraz, z uwagi na ich specyfikę, nie stosując rozporządzenia (UE) nr 182/2011, podjąć decyzje o odrzuceniu proponowanej aktualizacji załącznika I, gdy warunki określone w dyrektywie 2005/36/WE nie są spełnione, zwrócić się do danego państwa członkowskiego o powstrzymanie się od stosowania odstępstwa dotyczącego wyboru między stażem adaptacyjnym a testem umiejętności, gdy odstępstwo jest niewłaściwe lub niezgodne z prawem Unii, odrzucić proponowane zmiany w pkt 5.1.1-5.1.4, 5.2.2, 5.3.2, 5.3.3, 5.4.2, 5.5.2, 5.6.2 lub 5.7.1 załącznika V, gdy warunki określone w dyrektywie 2005/36/WE nie są spełnione, przedstawić wykaz krajowych kwalifikacji zawodowych i krajowych tytułów zawodowych objętych automatycznym uznawaniem we wspólnych ramach kształcenia, przedstawić wykaz państw członkowskich, w których organizuje się wspólne testy kształcenia, częstotliwość ich przeprowadzania w roku kalendarzowym i inne ustalenia niezbędne do organizacji wspólnych testów kształcenia oraz umożliwić danemu państwu członkowskiemu wprowadzenie odstępstwa od stosownych przepisów dyrektywy 2005/36/WE na czas określony.
(35) W następstwie pozytywnego doświadczenia z wzajemnej oceny na podstawie dyrektywy 2006/123/WE należy zawrzeć w dyrektywie 2005/36/WE podobny system oceny. Państwa członkowskie powinny zgłosić zawody, które są w nich regulowane, i powody ich uregulowania, a także powinny wspólnie omawiać swoje spostrzeżenia. Taki system przyczyniłby się do uzyskania większej przejrzystości na rynku usług specjalistycznych.
(36) Komisja powinna w odpowiednim terminie ocenić system uznawania kwalifikacji mający zastosowanie do dokumentów potwierdzających kwalifikacje do wykonywania zawodu pielęgniarki odpowiedzialnej za opiekę ogólną wydawanych w Rumunii. Taka ocena powinna opierać się na wynikach specjalnego programu podwyższania kwalifikacji, który Rumunia powinna wprowadzić zgodnie z krajowymi przepisami ustawowymi, wykonawczymi i administracyjnymi oraz w odniesieniu do którego powinna kontaktować się z innymi państwami członkowskimi i Komisją. Celem takiego specjalnego programu podwyższania kwalifikacji powinno być umożliwienie jego uczestnikom podwyższenia kwalifikacji zawodowych w celu spełnienia minimalnych wymogów w zakresie kształcenia określonych w dyrektywie 2005/36/WE.
(37) Ponieważ cele niniejszej dyrektywy, a mianowicie racjonalizacja, uproszczenie i usprawnienie zasad w zakresie uznawania kwalifikacji zawodowych, nie mogą zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, gdyż nieuchronnie spowodowałoby to stosowanie różnych wymogów i systemów proceduralnych, zwiększając złożoność przepisów regulacyjnych i powodując nieuzasadnione przeszkody dla mobilności specjalistów, oraz ponieważ, przez wzgląd na spójność, przejrzystość i zgodność, możliwe jest lepsze osiągnięcie tych celów na poziomie Unii, Unia może przyjąć środki zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsza dyrektywa nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tych celów.
(38) Zgodnie ze wspólną deklaracją polityczną państw członkowskich i Komisji z dnia 28 września 2011 r. dotyczącą dokumentów wyjaśniających 12 państwa członkowskie zobowiązały się do złożenia, w uzasadnionych przypadkach, wraz z powiadomieniem o środkach transpozycji, jednego lub więcej dokumentów wyjaśniających związki miedzy elementami dyrektywy a odpowiadającymi im częściami krajowych instrumentów transpozycyjnych. W odniesieniu do niniejszej dyrektywy ustawodawca uznaje, że przekazanie takich dokumentów jest uzasadnione.
(39) Zgodnie z art. 28 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 45/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2000 r. o ochronie osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych przez instytucje i organy wspólnotowe i o swobodnym przepływie takich danych 13 skonsultowano się z Europejskim Inspektorem Ochrony Danych, który w dniu 8 marca 2012 r. wydal opinię 14 .
(40) Należy zatem odpowiednio zmienić dyrektywę 2005/36/WE i rozporządzenie (UE) nr 1024/2012,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ:
