a także mając na uwadze, co następuje:(1) Stworzenie warunków prawnych, które umożliwią przedsiębiorstwom dostosowanie działalności w zakresie produkcji i dystrybucji ponad granicami krajowymi oraz zapewnią im większy wybór i większe możliwości, przyczynia się do osiągnięcia celów Unii określonych w art. 3 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej. Jednolity system ochrony patentowej na rynku wewnętrznym lub co najmniej na znacznej jego części powinien stanowić jeden z instrumentów prawnych, jakie mają do swojej dyspozycji przedsiębiorstwa.
(2) Zgodnie z art. 118 akapit pierwszy Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) środki, jakie mają być podjęte w ramach ustanawiania i funkcjonowania rynku wewnętrznego obejmują utworzenie jednolitego systemu ochrony patentowej w Unii i scentralizowanych na poziomie Unii systemów zezwoleń, koordynacji i nadzoru.
(3) Dnia 10 marca 2011 r. Rada przyjęła decyzję 2011/167/UE upoważniającą Belgię, Bułgarię, Republikę Czeską, Danię, Niemcy, Estonię, Irlandię, Grecję, Francję, Cypr, Łotwę, Litwę, Luksemburg, Węgry, Maltę, Niderlandy, Austrię, Polskę, Portugalię, Rumunię, Słowenię, Słowację, Finlandię, Szwecję i Zjednoczone Królestwo (zwane dalej "uczestniczącymi państwami członkowskimi") do podjęcia wzmocnionej współpracy w dziedzinie tworzenia jednolitego systemu ochrony patentowej.
(4) Jednolita ochrona patentowa będzie sprzyjać postępowi naukowo-technicznemu i funkcjonowaniu rynku wewnętrznego poprzez ułatwienie dostępu do systemu patentowego, obniżenie jego kosztów i zapewnienie jego bezpieczeństwa pod względem prawnym. Poprawi ona również poziom ochrony patentowej poprzez umożliwienie uzyskania jednolitej ochrony patentowej na terytorium uczestniczących państw członkowskich oraz wyeliminuje koszty i komplikacje, które napotykają przedsiębiorstwa w całej Unii. Jednolita ochrona patentowa powinna być dostępna dla właścicieli patentu europejskiego zarówno z uczestniczących państw członkowskich, jak i z innych państw, bez względu na ich przynależność państwową, miejsce zamieszkania lub siedzibę czy miejsce prowadzenia działalności.
(5) Konwencja o udzielaniu patentów europejskich z dnia 5 października 1973 r., zmieniona dnia 17 grudnia 1991 r. i dnia 29 listopada 2000 r. (zwana dalej "konwencją o patencie europejskim") ustanowiła Europejską Organizację Patentową i powierzyła jej zadanie udzielania patentów europejskich. To zadanie wykonuje Europejski Urząd Patentowy. Patentowi europejskiemu udzielonemu przez Europejski Urząd Patentowy należy, na wniosek właściciela patentu, nadać na mocy niniejszego rozporządzenia jednolity skutek w uczestniczących państwach członkowskich. Patent taki zwany jest dalej "patentem europejskim o jednolitym skutku".
(6) Zgodnie z częścią IX konwencji o patencie europejskim, grupa umawiających się państw konwencji o patencie europejskim może postanowić, że patenty europejskie udzielone w odniesieniu do tych państw mają jednolity charakter. Niniejsze rozporządzenie stanowi porozumienie szczególne w rozumieniu art. 142 konwencji o patencie europejskim, regionalny układ patentowy w rozumieniu art. 45 ust. 1 Układu o współpracy patentowej z dnia 19 czerwca 1970 r., ostatnio zmienionego dnia 3 lutego 2001 r., oraz porozumienie szczególne w rozumieniu art. 19 Konwencji paryskiej o ochronie własności przemysłowej, podpisanej w Paryżu dnia 20 marca 1883 r. i ostatnio zmienionej dnia 28 września 1979 r.
(7) Jednolity system ochrony patentowej powinien zostać osiągnięty poprzez nadanie jednolitego skutku patentom europejskim na etapie po udzieleniu patentu na mocy niniejszego rozporządzenia i w odniesieniu do wszystkich uczestniczących państw członkowskich. Główną cechą patentu europejskiego o jednolitym skutku powinien być jego jednolity charakter, tj. zapewnienie jednolitej ochrony i taki sam skutek we wszystkich uczestniczących państwach członkowskich. W konsekwencji patent europejski o jednolitym skutku powinien być ograniczany, przenoszony lub unieważniany lub powinien wygasać tylko w odniesieniu do wszystkich uczestniczących państw członkowskich. Powinna istnieć możliwość udzielenia licencji na patent europejski o jednolitym skutku w odniesieniu do wszystkich lub części terytoriów uczestniczących państw członkowskich. W celu zapewnienia jednolitego zakresu przedmiotowego ochrony wynikającej z jednolitej ochrony patentowej, jednolity skutek powinny mieć tylko patenty europejskie udzielone w odniesieniu do wszystkich uczestniczących państw członkowskich z tym samym zestawem zastrzeżeń. Ponadto jednolity skutek nadawany patentowi europejskiemu powinien mieć charakter pomocniczy i powinno się uznać, że skutek ten nie powstał w zakresie, w jakim podstawowy patent europejski został unieważniony lub ograniczony.
(8) Zgodnie z ogólnymi zasadami prawa patentowego i art. 64 ust. 1 konwencji o patencie europejskim, jednolita ochrona patentowa powinna mieć moc wsteczną w uczestniczących państwach członkowskich od dnia opublikowania w Europejskim Biuletynie Patentowym wzmianki o udzieleniu patentu europejskiego. W przypadku gdy zaczyna obowiązywać jednolita ochrona patentowa, uczestniczące państwa członkowskie powinny zapewnić, aby patent europejski nie był uznawany na ich terytorium za obowiązujący jako patent krajowy, w celu uniknięcia ewentualnego powielenia ochrony patentowej.
(9) Patent europejski o jednolitym skutku powinien przyznawać swojemu właścicielowi prawo do uniemożliwienia jakiejkolwiek osobie trzeciej popełnienia czynów, przed którymi patent zapewnia ochronę. Należy to zapewnić przez utworzenie Jednolitego Sądu Patentowego. W sprawach nieobjętych niniejszym rozporządzeniem ani rozporządzeniem Rady (UE) nr 1260/2012 z dnia 17 grudnia 2012 r. wprowadzającym wzmocnioną współpracę w dziedzinie tworzenia jednolitego systemu ochrony patentowej w odniesieniu do mających zastosowanie ustaleń dotyczących tłumaczeń(3), zastosowanie powinny mieć postanowienia konwencji o patencie europejskim, Porozumienia w sprawie Jednolitego Sądu Patentowego łącznie z jego postanowieniami określającymi zakres tego prawa i jego ograniczenia, oraz prawo krajowe, w tym przepisy prawa prywatnego międzynarodowego.
(10) Licencje przymusowe dotyczące patentów europejskich o jednolitym skutku powinny podlegać prawodawstwu uczestniczących państw członkowskich w odniesieniu do ich odnośnych terytoriów.
(11) W swoim sprawozdaniu dotyczącym funkcjonowania niniejszego rozporządzenia Komisja powinna dokonać oceny funkcjonowania obowiązujących ograniczeń i, w miarę potrzeby, przedstawić odpowiednie wnioski, uwzględniając wkład systemu ochrony patentowej w innowacje i postęp techniczny, uzasadnione interesy osób trzecich i nadrzędne interesy społeczeństwa. Porozumienie w sprawie Jednolitego Sądu Patentowego nie uniemożliwia Unii Europejskiej wykonywania jej uprawnień w tej dziedzinie.
(12) Zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, zasada wyczerpania praw powinna być stosowana także do patentów europejskich o jednolitym skutku. Dlatego też prawa wynikające z patentu europejskiego o jednolitym skutku nie powinny rozciągać się na działania dotyczące produktu chronionego danym patentem, podejmowane w uczestniczących państwach członkowskich po wprowadzeniu produktu do obrotu w Unii przez właściciela patentu.
(13) Zasady dotyczące odszkodowań powinny być uregulowane w prawodawstwach uczestniczących państw członkowskich, a zwłaszcza w przepisach wdrażających art. 13 dyrektywy 2004/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie egzekwowania praw własności intelektualnej(4).
(14) Jako przedmiot własności, patent europejski o jednolitym skutku powinien być traktowany w całości i we wszystkich uczestniczących państwach członkowskich jako patent krajowy danego uczestniczącego państwa członkowskiego, ustalonego zgodnie z określonymi kryteriami, takimi jak miejsce zamieszkania lub siedziba zgłaszającego, jego główne miejsce prowadzenia działalności lub jego miejsce prowadzenia działalności.
(15) W celu promowania i ułatwiania gospodarczego wykorzystania wynalazku chronionego patentem europejskim o jednolitym skutku, właściciel tego patentu powinien mieć możliwość zgłoszenia gotowości udzielenia licencji na ten patent w zamian za odpowiednie wynagrodzenie. W tym celu właściciel patentu powinien mieć możliwość złożenia w Europejskim Urzędzie Patentowym oświadczenia o gotowości udzielenia licencji w zamian za odpowiednie wynagrodzenie. W takim przypadku właścicielowi patentu powinna przysługiwać niższa stawka opłat za utrzymanie patentu w mocy, od momentu otrzymania takiego oświadczenia przez Europejski Urząd Patentowy.
(16) Grupa państw członkowskich, która korzysta z postanowień części IX konwencji o patencie europejskim, może powierzyć zadania Europejskiemu Urzędowi Patentowemu i ustanowić komisję specjalną Rady Administracyjnej Europejskiej Organizacji Patentowej (zwaną dalej "komisją specjalną").
(17) Uczestniczące państwa członkowskie powinny powierzyć Europejskiemu Urzędowi Patentowemu określone zadania administracyjne związane z patentami europejskimi o jednolitym skutku, w szczególności w odniesieniu do zarządzania wnioskami o rejestrację jednolitego skutku, rejestracji jednolitego skutku oraz wszelkich ograniczeń, licencji, przeniesień, unieważnień lub wygaśnięć patentów europejskich o jednolitym skutku, pobierania i podziału opłat za utrzymanie patentu w mocy, publikacji tłumaczeń do celów informacyjnych w okresie przejściowym oraz zarządzania systemem zwrotu kosztów tłumaczeń poniesionych przez podmioty dokonujące europejskich zgłoszeń patentowych w języku niebędącym jednym z języków urzędowych Europejskiego Urzędu Patentowego.
(18) W ramach komisji specjalnej uczestniczące państwa członkowskie powinny zapewnić zarządzanie działaniami związanymi z zadaniami powierzonymi Europejskiemu Urzędowi Patentowemu przez uczestniczące państwa członkowskie i nadzór nad tymi działaniami, zapewnić, by wnioski o rejestrację jednolitego skutku były składane w Europejskim Urzędzie Patentowym w terminie jednego miesiąca od dnia opublikowania w Europejskim Biuletynie Patentowym wzmianki o udzieleniu patentu europejskiego oraz zapewnić, by wnioski te były składane w języku postępowania przed Europejskim Urzędem Patentowym wraz tłumaczeniem wymaganym - w okresie przejściowym - w rozporządzeniu (UE) nr 1260/2012. Uczestniczące państwa członkowskie powinny również zapewnić ustalenie - zgodnie z zasadami głosowania przewidzianymi w art. 35 ust. 2 konwencji o patencie europejskim - wysokości opłat za utrzymanie patentu w mocy i udziału w podziale opłat za utrzymanie patentu w mocy zgodnie z kryteriami określonymi w niniejszym rozporządzeniu.
(19) Właściciele patentów powinni wnosić jedną opłatę roczną za utrzymanie w mocy patentu europejskiego o jednolitym skutku. Opłaty za utrzymanie patentu w mocy powinny być naliczane progresywnie przez cały czas trwania ochrony patentowej i, wraz z opłatami pobieranymi przez Europejską Organizację Patentową na etapie poprzedzającym udzielenie patentu, powinny pokrywać wszystkie koszty związane z udzieleniem patentu europejskiego i zarządzaniem jednolitą ochroną patentową. Wysokość opłat za utrzymanie patentu w mocy powinna być ustalona na poziomie ułatwiającym innowacyjność i sprzyjającym konkurencyjności przedsiębiorstw europejskich, z uwzględnieniem sytuacji szczególnych podmiotów takich jak małe i średnie przedsiębiorstwa, na przykład poprzez obniżone stawki opłat. Wysokość opłat za utrzymanie patentu w mocy powinna także odzwierciedlać wielkość rynku objętego patentem i być zbliżona do poziomu krajowych opłat za utrzymanie w mocy przeciętnego patentu europejskiego uzyskującego skutek w uczestniczących państwach członkowskich w czasie, kiedy po raz pierwszy ustalono wysokość opłat za utrzymanie patentów w mocy.
(20) Odpowiednia wysokość i sposób podziału opłat za utrzymanie patentu w mocy powinny być ustalone w celu zapewnienia pełnego pokrycia wszystkich kosztów zadań związanych z jednolitą ochroną patentową, powierzonych Europejskiemu Urzędowi Patentowemu, ze środków uzyskanych z tytułu patentów europejskich o jednolitym skutku, a także zapewnienia zrównoważonego budżetu Europejskiej Organizacji Patentowej dzięki przychodom z opłat za utrzymanie patentu w mocy oraz opłatom uiszczanym na rzecz tej organizacji na etapie poprzedzającym udzielenie patentu.
(21) Opłaty za utrzymanie patentu w mocy powinny być wnoszone do Europejskiej Organizacji Patentowej. Europejski Urząd Patentowy powinien zatrzymać kwotę potrzebną do pokrycia wydatków powstałych przy wykonywaniu przez niego zadań związanych z jednolitą ochroną patentową zgodnie z art. 146 konwencji o patencie europejskim. Pozostała kwota powinna zostać podzielona między uczestniczące państwa członkowskie i wykorzystana do celów związanych z patentami. Udział w podziale opłat powinien zostać ustalony na podstawie uczciwych, sprawiedliwych i istotnych kryteriów, mianowicie na podstawie poziomu aktywności patentowej i wielkości rynku oraz powinien on gwarantować, że każde uczestniczące państwo członkowskie otrzyma pewną minimalną kwotę, w celu zachowania równowagi i stabilnego funkcjonowania systemu. Podział powinien zapewniać rekompensatę za używanie języka urzędowego innego niż jeden z języków urzędowych Europejskiego Urzędu Patentowego, za nieproporcjonalnie niski poziom aktywności patentowej ustalony zgodnie z europejską tablicą wyników innowacyjności lub za względnie niedawne uzyskanie członkostwa Europejskiej Organizacji Patentowej.
(22) Wzmocnione partnerstwo między Europejskim Urzędem Patentowym a centralnymi urzędami ds. własności przemysłowej w państwach członkowskich powinno umożliwić Europejskiemu Urzędowi Patentowemu regularne wykorzystywanie, w stosownych przypadkach, wyników poszukiwań prowadzonych przez centralne urzędy ds. własności przemysłowej w związku z krajowymi zgłoszeniami patentowymi, których pierwszeństwo zastrzega się następnie w europejskim zgłoszeniu patentowym. Wszystkie centralne urzędy ds. własności przemysłowej, w tym te, które nie prowadzą poszukiwań w trakcie procedury udzielania patentu krajowego, mogą odgrywać istotną rolę w ramach wzmocnionego partnerstwa, m.in. poprzez zapewnienie porady i wsparcia podmiotom mogącym potencjalnie dokonywać zgłoszeń patentowych, w szczególności małym i średnim przedsiębiorstwom, poprzez przyjmowanie zgłoszeń, przekazywanie zgłoszeń do Europejskiego Urzędu Patentowego oraz upowszechnianie informacji patentowej.
(23) Niniejsze rozporządzenie jest uzupełnione rozporządzeniem (UE) nr 1260/2012 przyjętym przez Radę zgodnie z art. 118 akapit drugi TFUE.
(24) Jurysdykcja w zakresie patentów europejskich o jednolitym skutku powinna zostać ustanowiona i uregulowana w akcie prawnym ustanawiającym jednolity system rozstrzygania sporów patentowych mający zastosowanie do patentów europejskich i patentów europejskich o jednolitym skutku.
(25) Powołanie Jednolitego Sądu Patentowego rozpatrującego sprawy związane z patentem europejskim o jednolitym skutku ma zasadnicze znaczenie dla zapewnienia prawidłowego funkcjonowania tego patentu, spójności orzecznictwa i większej pewności prawa oraz opłacalności dla właścicieli patentu. W związku z tym ogromne znaczenie ma ratyfikowanie przez uczestniczące państwa członkowskie Porozumienia w sprawie Jednolitego Sądu Patentowego zgodnie z ich krajowymi procedurami konstytucyjnymi i parlamentarnymi oraz podjęcie koniecznych kroków umożliwiających temu sądowi jak najszybsze rozpoczęcie działalności.
(26) Niniejsze rozporządzenie powinno pozostać bez uszczerbku dla prawa uczestniczących państw członkowskich do udzielania patentów krajowych i nie powinno zastępować przepisów uczestniczących państw członkowskich dotyczących patentów. Podmiotom dokonującym zgłoszenia patentowego należy pozostawić swobodę wystąpienia o patent krajowy, patent europejski o jednolitym skutku, patent europejski obowiązujący w jednym lub większej liczbie umawiających się państw konwencji o patencie europejskim albo o patent europejski o jednolitym skutku uznawany dodatkowo w jednym lub większej liczbie umawiających się państw konwencji o patencie europejskim niebędących uczestniczącymi państwami członkowskimi.
(27) Ponieważ cel niniejszego rozporządzenia, tj. utworzenie jednolitego systemu ochrony patentowej, nie może zostać w wystarczający sposób osiągnięty przez państwa członkowskie, a ze względu na rozmiary i skutki niniejszego rozporządzenia możliwe jest jego lepsze osiągnięcie na poziomie Unii, Unia może podjąć działania, w stosownych przypadkach w drodze wzmocnionej współpracy, zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności, określoną w tym artykule, niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tego celu,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
