pod adresem:
http://www.unece.org/trans/main/wp29/wp29wgs/wp29gen/wp29fdocstts.html
Regulamin nr 90 Europejskiej Komisji Gospodarczej Organizacji Narodów Zjednoczonych (EKG ONZ) - Jednolite przepisy dotyczące homologacji zamiennych zespołów okładzin hamulcowych, zamiennych okładzin hamulców bębnowych, zamiennych tarcz i zamiennych bębnów przeznaczonych do pojazdów o napędzie silnikowym i ich przyczep
(Dz.U.UE L z dnia 13 lipca 2012 r.)
Obejmujący wszystkie obowiązujące teksty, w tym:
serię poprawek 02 - Data wejścia w życie: 28 października 2011 r.
1. ZAKRES
1.1. Niniejszy regulamin stosuje się do podstawowych funkcji hamowania następujących części zamiennych(1):
1.1.1. zamiennych zespołów okładzin hamulcowych przeznaczonych do stosowania w hamulcach ciernych stanowiących część układu hamulcowego pojazdów kategorii M, N, L i O, które uzyskały homologację typu zgodnie z regulaminem nr 13, 13-H lub 78;
1.1.2. zamiennych okładzin hamulców bębnowych nitowanych do szczęki, przeznaczonych do montażu i stosowania w pojazdach kategorii M3, N2, N3, O3 lub O4, które uzyskały homologację typu zgodnie z regulaminem nr 13;
1.1.3. zamiennych zespołów okładzin hamulcowych stosowanych w odrębnych układach hamulca postojowego, niezależnych od układu hamulca głównego w pojeździe, podlegających wyłącznie wymaganiom technicznym określonym w załączniku 8 do niniejszego regulaminu;
1.1.4. zamiennych bębnów hamulcowych i tarcz hamulcowych przeznaczonych do stosowania w hamulcach ciernych stanowiących część układu hamulcowego pojazdów kategorii M, N i O, które uzyskały homologację typu zgodnie z regulaminem nr 13 lub regulaminem nr 13-H.
1.2. Oryginalne tarcze hamulcowe i bębny hamulcowe, zamontowane w procesie produkcji pojazdu oraz oryginalne tarcze zamienne i bębny zamienne przeznaczone do stosowania podczas czynności serwisowych w pojeździe nie są objęte przepisami niniejszego regulaminu.
1.3. Niniejszy regulamin nie ma zastosowania do "części specjalnych" zdefiniowanych w pkt 2.3.4.
2. DEFINICJE
2.1. Definicje ogólne:
2.1.1. "producent" oznacza podmiot, który może przyjąć techniczną odpowiedzialność za zespoły okładzin hamulcowych lub okładziny hamulców bębnowych lub bębny i tarcze hamulcowe i jest w stanie wykazać, że posiada środki niezbędne do osiągnięcia zgodności produkcji;
2.1.2. "część zamienna" oznacza typ zamiennego zespołu okładzin hamulcowych, typ zamiennej okładziny hamulca bębnowego, zamienną okładzinę hamulca bębnowego, zamienny bęben hamulcowy lub zamienną tarczę hamulcową;
2.1.3. "część oryginalna" oznacza oryginalną okładzinę hamulcową, oryginalny zespół okładzin hamulcowych, oryginalną okładzinę hamulca bębnowego, oryginalny bęben hamulcowy lub oryginalną tarczę hamulcową.
2.2. Definicje dotyczące homologacji typu zamiennego zespołu okładzin hamulcowych lub typu
zamiennej okładziny hamulca bębnowego lub zamiennej okładziny hamulca bębnowego:
2.2.1. "układ hamulcowy" ma znaczenie określone w pkt 2.3 regulaminu nr 13 lub w pkt 2.3 regulaminu nr 13-H; lub pkt 2.5 regulaminu nr 78;
2.2.2. "hamulec cierny" oznacza element układu hamulcowego, w którym powstają siły przeciwne do ruchu pojazdu, wynikające z tarcia między okładziną hamulcową a tarczą lub bębnem, które poruszają się względem siebie;
2.2.3. "zespół okładzin hamulcowych" oznacza element hamulca ciernego, który jest dociskany do tarczy lub bębna w celu wytworzenia siły tarcia;
2.2.3.1. "zespół szczęk hamulcowych" oznacza zespół okładzin hamulcowych hamulca bębnowego;
2.2.3.1.1. "szczęka" oznacza element zespołu szczęk hamulcowych, do którego przytwierdzona jest okładzina hamulcowa;
2.2.3.2. "klocek hamulcowy" oznacza zespół okładzin hamulcowych w hamulcu tarczowym;
2.2.3.2.1. "płytka nośna" oznacza element klocka hamulcowego, do którego przytwierdzona jest okładzina hamulcowa;
2.2.3.3. "okładzina hamulcowa" oznacza element z materiału ciernego o ostatecznych wymiarach i kształcie, umieszczany na klocku lub płytce nośnej;
2.2.3.4. "okładzina hamulca bębnowego" oznacza okładzinę hamulca przeznaczoną do hamulca bębnowego;
2.2.3.5. "materiał cierny" oznacza produkt będący wynikiem zastosowania określonego zestawu materiałów oraz procesów, które łącznie decydują o cechach okładziny hamulcowej;
2.2.4. "typ okładziny hamulcowej" oznacza kategorię okładzin hamulcowych nie różniących się pod względem cech materiału ciernego;
2.2.5. "typ zespołu okładzin hamulcowych" oznacza komplety na koło zespołów okładzin hamulcowych nie różniących się pod względem typu okładziny hamulcowej, wymiarów ani cech funkcjonalnych;
2.2.6. "typ okładziny hamulca bębnowego" oznacza komplety na koło okładzin hamulcowych, które po przymocowaniu do szczęk nie różnią się pod względem typu okładziny hamulcowej, wymiarów ani cech funkcjonalnych;
2.2.7. "oryginalna okładzina hamulcowa" oznacza typ okładziny hamulcowej wymieniony w dokumentacji homologacyjnej typu pojazdu, regulaminie nr 13, załącznik 2, pkt 8.1.1, regulaminie nr 13-H, załącznik 1, pkt 7.1(2) lub regulaminie nr 78, załącznik 1, pkt 5.4;
2.2.8. "oryginalny zespół okładzin hamulcowych" oznacza zespół okładzin hamulcowych zgodny z danymi załączonymi do dokumentacji homologacyjnej typu pojazdu;
2.2.9. "zamienny zespół okładzin hamulcowych" oznacza zespół okładzin hamulcowych typu homologowanego zgodnie z niniejszym regulaminem jako odpowiedni zamiennik oryginalnego zespołu okładzin hamulcowych;
2.2.10. "oryginalna okładzina hamulca bębnowego" oznacza okładzinę hamulca bębnowego zgodną z danymi załączonymi do dokumentacji homologacyjnej typu pojazdu;
2.2.11. "zamienna okładzina hamulca bębnowego" oznacza okładzinę hamulca bębnowego typu homologowanego zgodnie z niniejszym regulaminem jako odpowiedni zamiennik oryginalnej okładziny hamulca bębnowego, mocowany w jej miejsce do szczęki;
2.2.12. "zespół okładzin hamulca postojowego" oznacza klocek hamulcowy lub zespół szczęk hamulcowych stanowiący element układu hamulca postojowego, odrębnego i niezależnego od układu hamulca głównego;
2.3. Definicje dotyczące homologacji zamiennej tarczy hamulcowej lub zamiennego bębna hamul-
cowego:
2.3.1. "oryginalna tarcza hamulcowa lub bęben hamulcowy".
2.3.1.1. W przypadku pojazdów silnikowych tarcza hamulcowa lub bęben hamulcowy są objęte homologacją typu układu hamulcowego pojazdu zgodnie z regulaminem nr 13 lub 13-H.
2.3.1.2. W przypadku przyczep:
a) tarcza hamulcowa lub bęben hamulcowy są objęte homologacją typu układu hamulcowego pojazdu zgodnie z regulaminem nr 13;
b) tarcza hamulcowa lub bęben hamulcowy, stanowiące część hamulca, dla którego producent osi posiada sprawozdanie z badania zgodnie z załącznikiem 11 do regulaminu nr 13.
2.3.2. "kod identyfikacyjny" umożliwia identyfikację tarcz hamulcowych lub bębnów hamulcowych objętych homologacją układu hamulcowego zgodnie z regulaminami nr 13 i 13-H. Musi on zawierać co najmniej nazwę handlową producenta lub znak towarowy i numer identyfikacyjny.
Producent pojazdu musi dostarczyć na wniosek placówki technicznej lub organu udzielającego homologacji niezbędne informacje, łączące homologację typu układu hamulcowego z odpowiadającym jej kodem identyfikacyjnym.
2.3.3. Części zamienne:
2.3.3.1. "oryginalne zamienne tarcze hamulcowe i bębny hamulcowe": oryginalne tarcze hamulcowe lub bębny hamulcowe przeznaczone do stosowania podczas czynności serwisowych w pojeździe i posiadające kod identyfikacyjny określony w pkt 2.3.2 umieszczony w taki sposób, by był nieusuwalny i łatwy do odczytania;
2.3.3.2. "identyczna tarcza hamulcowa" oznacza zamienną tarczę hamulcową, która posiada dokładnie te same cechy chemiczne i fizyczne, co oryginalna tarcza hamulcowa, z wyjątkiem znaku producenta pojazdu, którego nie ma na takiej tarczy;
2.3.3.3. "identyczny bęben hamulcowy" oznacza zamienny bęben hamulcowy, który posiada dokładnie te same cechy chemiczne i fizyczne, co oryginalny bęben hamulcowy, z wyjątkiem znaku producenta pojazdu, którego nie ma na takim bębnie;
2.3.3.4. "równoważna tarcza hamulcowa" oznacza zamienną tarczę hamulcową, która jest identyczna w stosunku do oryginalnej tarczy hamulcowej pod względem wszystkim wymiarów, właściwości geometrycznych i podstawowej konstrukcji oraz jest wykonana z tej samej podgrupy materiałów, co oryginalna tarcza hamulcowa, zgodnie z pkt 5.3.3.2;
2.3.3.5. "równoważny bęben hamulcowy" oznacza zamienny bęben hamulcowy, który jest identyczny w stosunku do oryginalnego bębna hamulcowego pod względem wszystkim wymiarów, właściwości geometrycznych i podstawowej konstrukcji oraz jest wykonany z tej samej podgrupy materiałów, co oryginalny bęben hamulcowy, zgodnie z pkt 5.3.3.2;
2.3.3.6. "wymienna tarcza hamulcowa" oznacza zamienną tarczę hamulcową, która posiada te same wymiary powierzchni przylegania, co oryginalna tarcza hamulcowa, ale może różnić się od oryginalnej tarczy hamulcowej pod względem konstrukcji, składu materiału i właściwości mechanicznych;
2.3.3.7. "wymienny bęben hamulcowy" oznacza zamienny bęben hamulcowy, który posiada te same wymiary powierzchni przylegania, co oryginalny bęben hamulcowy, ale może różnić się od oryginalnego bębna hamulcowego pod względem konstrukcji, składu materiału i właściwości mechanicznych;
2.3.4. "specjalna tarcza hamulcowa lub bęben hamulcowy" oznacza zamienną tarczę hamulcową lub bęben hamulcowy nie ujęte w pkt 2.3.1-2.3.3;
2.3.5. "wymiary funkcjonalne": wszystkie pomiary istotne z punktu widzenia mocowania i funkcjonowania części układu hamulcowego (zob. pkt 5.3.7.1 i załącznik 10);
2.3.6. "typ tarczy hamulcowej/bębna hamulcowego": tarcze lub bębny hamulcowe posiadające tę samą podstawową konstrukcję i wykonane z materiałów tej samej grupy zgodnie z kryteriami klasyfikacji na podstawie odpowiednio pkt 5.3.5.1 lub 5.3.5.2;
2.3.7. "grupa badania": typ tarcz/bębnów hamulcowych posiadających te same cechy zgodnie z pkt 5.3.6;
2.3.8. "wariant": pojedyncza tarcza/bęben hamulcowy w ramach danej grupy badania;
2.3.9. "materiał": skład chemiczny i właściwości mechaniczne zgodnie z pkt 3.4.1.2;
2.3.10. "grupa materiałów": np. żeliwo szare, stal, aluminium itd;
2.3.11. "podgrupa materiałów": jedna z podgrup zdefiniowanych w pkt 5.3.3.2;
2.3.12. "grubość minimalna": grubość tarczy hamulcowej, przy której jej wymiana staje się konieczna;
2.3.13. "maksymalna średnica wewnętrzna": maksymalna średnica wewnętrzna bębna hamulcowego, przy której jego wymiana staje się konieczna.
3. WYSTĄPIENIE O HOMOLOGACJĘ
3.1. O udzielenie homologacji części zamiennej dla danego typu pojazdu występuje producent części zamiennej lub jego należycie upoważniony przedstawiciel.
3.2. Wystąpienie może być dokonane przez posiadacza homologacji typu pojazdu na podstawie regulaminu nr 13 lub 13-H lub 78 w odniesieniu do części zamiennej zgodnej z typem odnotowanym w dokumentacji homologacyjnej typu pojazdu.
3.3. W przypadku wystąpienia o homologację typu zamiennego zespołu okładzin hamulcowych lub typu zamiennej okładziny hamulca bębnowego lub zamiennej okładziny hamulca bębnowego:
3.3.1. do wystąpienia o homologację należy dołączyć, w trzech egzemplarzach, opis zamiennego
zespołu okładzin hamulcowych lub zamiennej okładziny hamulca bębnowego, w odniesieniu do pozycji wymienionych w załączniku 1 do niniejszego regulaminu, oraz następujące dane:
3.3.1.1. schematy ukazujące wymiary funkcjonalne zamiennego zespołu okładzin hamulcowych lub zamiennej okładziny hamulca bębnowego;
3.3.1.2. położenie w pojeździe zamiennego zespołu okładzin hamulcowych lub zamiennej okładziny hamulca bębnowego, których dotyczy wystąpienie o homologację.
3.3.2. Zespoły okładzin hamulcowych lub okładziny hamulców bębnowych typu, którego dotyczy wystąpienie o homologację, muszą być udostępnione w ilości wystarczającej, by możliwe było wykonanie badań homologacyjnych.
3.3.3. Występujący o homologację uzgadnia odpowiedni reprezentatywny (reprezentatywne) pojazd(-y) lub hamulec (hamulce) z placówką techniczną upoważnioną do wykonania badań homologacyjnych i udostępnia je tej placówce.
3.3.4. Przed udzieleniem homologacji typu właściwy organ sprawdza, czy istnieją zadowalające środki pozwalające zapewnić skuteczną kontrolę zgodności produkcji.
3.3.4.1. Występujący o homologację przedstawia wartości parametrów charakterystyki ciernej zgodnie z pkt 2.4.1 lub 3.4.1 części A załącznika 9 do niniejszego regulaminu.
3.4. W przypadku wystąpienia dotyczącego homologacji zamiennej tarczy hamulcowej lub zamien-
nego bębna hamulcowego:
3.4.1. do wystąpienia o homologację należy dołączyć, w trzech egzemplarzach, opis zamiennego
bębna hamulcowego lub zamiennej tarczy hamulcowej, w odniesieniu do pozycji wymienionych w załączniku 1B do niniejszego regulaminu, oraz następujące dane:
3.4.1.1. rysunki tarczy lub bębna przedstawiające wymiary elementów wspomnianych w pkt 5.3.7.1, wraz z tolerancjami i wszystkimi towarzyszącymi im akcesoriami:
a) umiejscowienie i charakter oznakowania zgodnie z pkt 6.2.2 - wymiary w mm;
b) waga w gramach;
c) materiał.
3.4.1.2. Opis części
Producent musi przedstawić opis części zawierający co najmniej następujące informacje:
a) producent części niepoddanej obróbce;
b) opis procesu produkcji części niepoddanej obróbce;
c) dowód na niezawodność procesu (np. brak pęknięć i wgłębień, wymiary);
d) skład materiału, w szczególności:
(i) skład chemiczny;
(ii) mikrostruktura;
(iii) właściwości mechaniczne:
a) twardość według Brinella zgodnie z ISO 6506-1:2005;
b) wytrzymałość na rozciąganie zgodnie z ISO 6892:1998;
e) ochrona przed korozją lub ochrona powierzchni;
f) opis sposobów wyważania, maksymalny dopuszczalny błąd wyważenia;
g) dopuszczalne zużycie (grubość minimalna w przypadku tarcz hamulcowych lub maksymalna średnica wewnętrzna w przypadku bębnów hamulcowych).
Występujący o homologację musi przedstawić informacje i specyfikacje określone w pkt 2.5 części B załącznika 9 do niniejszego regulaminu.
3.4.2. Zgodność produkcji
Przed udzieleniem homologacji typu właściwy organ sprawdza, czy istnieją zadowalające środki pozwalające zapewnić skuteczną kontrolę zgodności produkcji.
3.4.2.1. Występujący o homologację musi przedstawić dokumentację zgodnie z pkt 2 części B załącznika 9 do niniejszego regulaminu.
3.4.3. Liczba próbek i ich wykorzystanie
3.4.3.1. Należy przedłożyć minimalną liczbę próbek tarcz lub bębnów - o których homologację się występuje - podaną w poniższej tabeli.
W tabeli wskazano również zalecany sposób wykorzystania próbek.
| Pozycja | Kontrola/badanie | Numer próbki | Uwagi | |||||
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | |||
| 1 | Kontrola geometrii Pkt 5.3.3.1, 5.3.4.1 | x | x | x | x | x | x | |
| 2 | Kontrola materiału Pkt 5.3.3.2, 5.3.4.2 | x | x | |||||
| 3 | Kontrola przepisów dotyczących wyważenia: Pkt 5.3.7.2 | x | x | x | x | |||
| 4 | Kontrola oznakowania zużycia Pkt 5.3.7.3 | x | x | x | x | |||
| 5 |
Badanie nienaruszalności - zmęczenie cieplne Pkt 4.1.1 i 4.2.1 załącznika 11 oraz pkt 4.1.1 i 4.2.1 załącznika 12 |
x | x | |||||
| 6 |
Badanie nienaruszalności - duże obciążenie Pkt 4.1.2 i 4.2.2 załącznika 11 oraz pkt 4.1.2 i 4.2.2 załącznika 12 |
x | ||||||
| 7 | Badanie skuteczności hamulca głównego w pojeździe Pkt 2.2 załącznika 11, pkt 2.2 załącznika 12 | Para tarcz | Oś przednia lub tylna | |||||
| 8 | Badanie skuteczności hamulca postojowego w pojeździe Pkt 2.3 załącznika 11, pkt 2.3 załącznika 12 | Para tarcz | Jeśli ma zastosowanie | |||||
| 9 |
Badanie skuteczności hamulca głównego na stanowisku dynamometrycznym Pkt 3.3 załącznika 11, pkt 3.3 załącznika 12 |
x | Alternatywnie do badania w pojeździe | |||||
3.4.3.2. Do każdej tarczy i bębna, z wyjątkiem tych, które są wykorzystywane do kontroli geometrii i materiału, należy dołączyć odpowiednią liczbę właściwych zespołów okładzin hamulcowych homologowanych zgodnie z regulaminem nr 13, 13-H lub 90.
3.4.3.3. W przypadku gdy niezbędne jest porównanie z oryginalną tarczą hamulcową lub bębnem hamulcowym, należy dostarczyć, odpowiednio, zestaw oryginalnych tarcz hamulcowych lub oryginalnych bębnów hamulcowych na jedną oś.
3.4.3.4. W przypadku wystąpienia o homologację równoważnej zamiennej tarczy lub bębna należy dostarczyć dwie próbki oryginalnych tarcz hamulcowych lub bębnów hamulcowych bądź oryginalnych zamiennych tarcz hamulcowych lub bębnów hamulcowych do celów porównania wymiarów i materiału.
3.4.3.5. W przypadku wystąpienia o homologację wymiennej zamiennej tarczy lub bębna należy dostarczyć dwie próbki oryginalnych tarcz hamulcowych lub bębnów hamulcowych bądź oryginalnych zamiennych tarcz hamulcowych lub bębnów hamulcowych do celów porównania wymiarów.
4. HOMOLOGACJA
4.1. Homologacji części zamiennej udziela się w przypadku spełnienia przez część zamienną przedłożoną do homologacji zgodnie z niniejszym regulaminem wymogów zawartych w pkt 5 poniżej.
4.1.1. W przypadku zamiennych zespołów okładzin hamulcowych przeznaczonych do pojazdów kategorii L z kombinowanym układem hamulcowym w rozumieniu pkt 2.9 regulaminu nr 78, zakres homologacji musi być ograniczony do połączenia (połączeń) zespołu okładzin hamulcowych na osiach pojazdu, poddanego uprzednio badaniom zgodnie z załącznikiem 7 do niniejszego regulaminu.
4.2. Do każdej homologowanej części zamiennej przypisuje się numer homologacji składający się z czterech grup znaków:
4.2.1. dwie pierwsze cyfry takiego numeru (obecnie 02, co odpowiada serii poprawek 02 do regulaminu) oznaczają serię poprawek uwzględniających najbardziej aktualne ważniejsze zmiany techniczne w regulaminie w czasie udzielania homologacji;
4.2.2. kolejny pojedynczy znak oznacza kategorię części zamiennej:
A zamienny zespół okładzin hamulcowych
B zamienna okładzina hamulca bębnowego
C zamienna tarcza hamulcowa
D zamienny bęben hamulcowy
4.2.3. kolejne cztery cyfry oznaczają producenta i typ okładziny hamulcowej, typ tarczy i typ bębna.
Czterocyfrowa końcówka numeru oznacza:
a) szczękę lub płytkę nośną lub szczególny wymiar w przypadku okładzin hamulca bębnowego;
b) wariant w przypadku zamiennej tarczy lub zamiennego bębna.
Przykład:
4.3. Ta sama Umawiająca się Strona nie może przydzielić tego samego numeru innej części zamiennej. Ten sam numer homologacji typu może obejmować stosowanie odnośnej części zamiennej w kilku różnych typach pojazdów.
4.4. Powiadomienie o udzieleniu, rozszerzeniu, odmowie udzielenia homologacji, cofnięciu homologacji bądź ostatecznym zaniechaniu produkcji części zamiennej zgodnie z niniejszym regulaminem zostaje przekazane Stronom Porozumienia z 1958 r. stosującym niniejszy regulamin za pomocą formularza zgodnego ze wzorem zamieszczonym w załączniku 1 do niniejszego regulaminu.
4.5. Na każdej części zamiennej homologowanej na podstawie niniejszego regulaminu umieszcza się, w widocznym i łatwo dostępnym miejscu, międzynarodowy znak homologacji składający się z:
4.5.1. okręgu otaczającego literę "E", po której następuje numer wyróżniający państwo, które udzieliło homologacji(3);
4.5.2. numeru niniejszego regulaminu, po którym następuje litera "R", myślnik oraz numer homologacji po prawej stronie okręgu określonego w pkt 4.5.1.
4.6. Znak homologacji określony powyżej w pkt 4.5 musi być czytelny i nieusuwalny.
4.7. W załączniku 2 do niniejszego regulaminu zamieszczono przykłady znaku homologacji i danych homologacyjnych, o których mowa powyżej oraz poniżej w pkt 6.5.
5. WYMAGANIA I BADANIA
5.1. Wymagania ogólne
Część zamienna musi być tak skonstruowana i wykonana, by w przypadku zastosowania jej w miejsce oryginalnej części zamontowanej w pojeździe skuteczność hamowania takiego pojazdu odpowiadała skuteczności hamowania homologowanego typu pojazdu.
W szczególności:
a) część zamienna typu pojazdu homologowana przed wejściem w życie serii poprawek 09 do regulaminu nr 13 lub pierwotnej wersji regulaminu nr 13-H lub serii 01 poprawek do regulaminu nr 78, musi spełniać co najmniej wymagania określone w powyższych regulaminach;
b) część zamienna musi wykazywać w działaniu charakterystykę podobną do charakterystyki części oryginalnej, którą ma zastąpić;
c) część zamienna musi posiadać odpowiednie właściwości mechaniczne;
d) okładziny hamulcowe nie mogą zawierać azbestu;
e) zamienna tarcza hamulcowa lub zamienny bęben hamulcowy muszą wykazywać wystarczającą odporność na deformacje pod wpływem temperatury;
f) grubość minimalna tarczy hamulcowej nie może być mniejsza niż minimalna grubość oryginalnej tarczy hamulcowej podana przez producenta pojazdu;
g) maksymalna dopuszczalna średnica wewnętrzna bębna hamulcowego nie może być większa niż maksymalna dopuszczalna średnica wewnętrzna oryginalnego bębna hamulcowego podana przez producenta pojazdu.
5.1.1. Uznaje się, że zamienne zespoły okładzin hamulcowych lub zamienne okładziny hamulców bębnowych zgodne z typem określonym w dokumentacji homologacyjnej typu pojazdu na podstawie regulaminu nr 13 lub regulaminu nr 13-H lub regulaminu nr 78 spełniają wymagania pkt 5 niniejszego regulaminu.
5.1.2. Uznaje się, że zamienne tarcze lub zamienne bębny zgodne z kodem identyfikacyjnym określonym w dokumentacji homologacyjnej typu pojazdu na podstawie regulaminu nr 13 lub regulaminu nr 13-H spełniają wymagania pkt 5 niniejszego regulaminu.
5.2. Wymagania dotyczące homologacji typu zamiennego zespołu okładzin hamulcowych lub typu zamiennej okładziny hamulca bębnowego lub zamiennej okładziny hamulca bębnowego.
5.2.1. Wymagania w zakresie skuteczności
5.2.1.1. Zamienne zespoły okładzin hamulcowych przeznaczone do pojazdów kategorii M1, M2 i N1
Wymaga się, by co najmniej jeden komplet zamiennych zespołów okładzin hamulcowych, reprezentatywnych dla homologowanego typu okładziny, został zamontowany w co najmniej jednym pojeździe reprezentatywnym dla typu pojazdu, którego dotyczy wystąpienie o homologację, oraz poddany badaniu, zgodnie z przepisami załącznika 3, i by spełniał on wymagania określone w tymże załączniku. Reprezentatywny(-e) pojazd(-y) wybiera się z odnośnej serii z zastosowaniem analizy najgorszego przypadku(1). Do określenia czułości na prędkość i skuteczności hamowania "na zimno" stosuje się jedną z dwóch metod opisanych w załączniku 3.
5.2.1.2. Zamienne zespoły okładzin hamulcowych i zamienne okładziny hamulców bębnowych przeznaczone do pojazdów kategorii M3, N2 i N3
Wymaga się, by co najmniej jeden komplet zamiennych zespołów okładzin hamulcowych lub zamiennych okładzin hamulców bębnowych, reprezentatywnych dla homologowanego typu okładziny, został zamontowany w co najmniej jednym pojeździe lub hamulcu reprezentatywnym dla typu pojazdu, którego dotyczy wystąpienie o homologację, oraz poddany badaniu, zgodnie z przepisami załącznika 4, z zastosowaniem jednej z dwóch metod określonych w pkt 1 (badania pojazdów) lub pkt 2 (badanie na bezwładnościowym stanowisku dynamometrycznym), i by spełniał on wymagania określone w tymże załączniku. Reprezentatywny (reprezentatywne) pojazd(-y) lub hamulec (hamulce) wybiera się z właściwej serii z zastosowaniem analizy najgorszego przypadku(4).
5.2.1.3. Zamienne zespoły okładzin hamulcowych przeznaczone do pojazdów kategorii O1 i O2
Badania zamiennych zespołów okładzin hamulcowych wykonuje się zgodnie z przepisami załącznika 5. Badane zespoły muszą spełniać wymagania podane w tym załączniku.
5.2.1.4. Zamienne zespoły okładzin hamulcowych i zamienne okładziny hamulców bębnowych przeznaczone do pojazdów kategorii O3 i O4
Badania zamiennych zespołów okładzin hamulcowych i zamiennych okładzin hamulców bębnowych wykonuje się zgodnie z przepisami załącznika 6. Badane zespoły muszą spełniać wymagania podane w tym załączniku. W badaniach stosuje się jedną z trzech metod opisanych w regulaminie nr 13, załącznik 11, dodatek 2, pkt 3.
5.2.1.5. Zamienne zespoły okładzin hamulcowych przeznaczone do pojazdów kategorii L
Wymaga się, by co najmniej jeden komplet zamiennych zespołów okładzin hamulcowych, reprezentatywnych dla homologowanego typu okładziny, został zamontowany w co najmniej jednym pojeździe reprezentatywnym dla typu pojazdu, którego dotyczy wystąpienie o homologację, oraz poddany badaniu, zgodnie z przepisami załącznika 7, i by spełniał on wymagania określone w tymże załączniku. Reprezentatywny(-e) pojazd(-y) wybiera się z odnośnej serii z zastosowaniem analizy najgorszego przypadku(4).
5.2.2. Właściwości mechaniczne
5.2.2.1. Zamienne zespoły okładzin hamulcowych przeznaczone do pojazdów kategorii M1, M2, N1, O1, O2 i L
5.2.2.1.1. Zamienne zespoły okładzin hamulcowych typu, którego dotyczy wystąpienie o homologację, poddaje się badaniu wytrzymałości na ścinanie zgodnie z normą ISO 6312:1981 lub ISO 6312:2001.
Minimalna dopuszczalna wytrzymałość na ścinanie wynosi 250 N/cm2 dla klocków hamulcowych oraz 100 N/cm dla zespołów szczęk hamulcowych.
5.2.2.1.2. Zamienne zespoły okładzin hamulcowych typu, którego dotyczy wystąpienie o homologację, poddaje się badaniu ściśliwości zgodnie z normą ISO 6310:1981, ISO 6310:2001 lub ISO 6310:2009.
Wartości ściśliwości nie mogą przekraczać 2 % w temperaturze otoczenia i 5 % w temperaturze 400 °C w przypadku klocków hamulcowych oraz 2 % w temperaturze otoczenia i 4 % w temperaturze 200 °C w przypadku zespołów szczęk hamulcowych. Wymaganie powyższe nie dotyczy zespołów okładzin hamulca postojowego.
5.2.2.2. Zamienne zespoły okładzin hamulcowych i zamienne okładziny hamulców bębnowych przeznaczone do pojazdów kategorii M3, N2, N3, O3 i O4
5.2.2.2.1. Wytrzymałość na ścinanie
Badanie to stosuje się tylko do klocków hamulcowych hamulców tarczowych.
Zamienne zespoły okładzin hamulcowych typu, którego dotyczy wystąpienie o homologację, poddaje się badaniu wytrzymałości na ścinanie zgodnie z normą ISO 6312:1981 lub ISO 6312:2001. W celu dopasowania do możliwości stanowiska badawczego zespoły okładzin hamulcowych można podzielić na dwie lub trzy części.
Minimalna dopuszczalna wytrzymałość na ścinanie wynosi 250 N/cm2.
5.2.2.2.2. Ściśliwość
Zamienne zespoły okładzin hamulcowych i zamienne okładziny hamulców bębnowych typu, którego dotyczy wystąpienie o homologację, poddaje się badaniu ściśliwości zgodnie z normą ISO 6310:1981, ISO 6310:2001 lub ISO 6310:2009. Można użyć próbek płaskich zgodnych z wzorcem typu I.
Wartości ściśliwości nie mogą przekraczać 2 % w temperaturze otoczenia i 5 % w temperaturze 400 °C w przypadku klocków hamulcowych oraz 2 % w temperaturze otoczenia i 4 % w temperaturze 200 °C w przypadku zespołów szczęk hamulcowych i okładzin hamulców bębnowych.
5.2.2.2.3. Twardość materiału(5)
Niniejsze wymaganie stosuje się do zespołów okładzin hamulców bębnowych i okładzin hamulców bębnowych.
Zamienne zespoły okładzin hamulcowych lub zamienne okładziny hamulców bębnowych typu, którego dotyczy wystąpienie o homologację, poddaje się badaniu twardości zgodnie z normą ISO 2039-2:1987.
Twardość materiału ciernego przy powierzchni trącej musi być równa wartości średniej dla pięciu próbek okładzin pochodzących z różnych partii produkcji (o ile są one dostępne), wyliczonej z pięciu pomiarów dokonanych w różnych punktach poszczególnych okładzin hamulcowych.
5.3. Wymagania techniczne dotyczące homologacji zamiennej tarczy hamulcowej lub zamiennego bębna hamulcowego
Wszystkie części zamienne muszą być podzielone na 4 grupy:
a) oryginalna zamienna tarcza hamulcowa lub bęben hamulcowy;
b) identyczna tarcza hamulcowa lub bęben hamulcowy;
c) równoważna tarcza hamulcowa lub bęben hamulcowy;
d) wymienna tarcza hamulcowa lub bęben hamulcowy.
W zależności od przynależności do danej grupy, zamienna tarcza hamulcowa lub bęben hamulcowy musi przejść następujące badania:
| Badania skuteczności zgodnie z regulaminami nr 13/13-H (Typ 0, I, II itd.) | Badanie porównawcze z dynamicznymi właściwościami ciernymi części oryginalnej | Badania nienaruszalności (duże obciążenie i zmęczenie cieplne) | |
| Oryginalne części zamienne | Nie | Nie | Nie |
| Identyczne części | Nie | Nie | Nie |
| Równoważne części | Nie | Nie | Badanie na stanowisku dynamometrycznym |
| Wymienne części | Badanie pojazdu lub alternatywne badanie na stanowisku dynamometrycznym | Badanie pojazdu lub alternatywne badanie na stanowisku dynamometrycznym | Badanie na stanowisku dynamometrycznym |
Wymagania wobec badań dotyczące tarcz i bębnów hamulcowych do pojazdów kategorii M i N wyszczególniono w załączniku 11.
Wymagania wobec badań dotyczące tarcz i bębnów hamulcowych do pojazdów kategorii O wyszczególniono w załączniku 12.
5.3.1. Oryginalne zamienne tarcze hamulcowe lub bębny hamulcowe
5.3.1.1. Oryginalne zamienne tarcze hamulcowe lub bębny hamulcowe są wyłączone z zakresu niniejszego regulaminu, pod warunkiem że posiadają kod identyfikacyjny określony w pkt 2.3.2 umieszczony w taki sposób, by był nieusuwalny i łatwy do odczytania.
5.3.2. Identyczne tarcze hamulcowe lub bębny hamulcowe
5.3.2.1. Wnioskujący o udzielenie homologacji musi wykazać organowi udzielającemu homologacji, że dostarcza tarcze lub bębny hamulcowe producentowi pojazdu jako wyposażenie oryginalne pojazdów/osi/hamulców wspomnianych w pkt 4 załącznika 1B. W szczególności tarcze lub bębny hamulcowe muszą być produkowane z wykorzystaniem tych samych systemów produkcji i zapewnienia jakości oraz w tych samych warunkach, co w przypadku części oryginalnych, zgodnie z pkt 2.3.1.
5.3.2.2. Jako że identyczne tarcze lub bębny hamulcowe spełniają wszystkie te same wymagania, co części oryginalne, nie określono dla nich wymagań w zakresie badań.
5.3.3. Równoważne zamienne tarcze lub bębny
5.3.3.1. Wymagania w zakresie geometrii
Tarcze lub bębny hamulcowe muszą być identyczne jak oryginalne tarcze lub bębny hamulcowe w odniesieniu do wszystkich wymiarów, właściwości geometrycznych i podstawowej konstrukcji.
5.3.3.1.1. W przypadku tarcz należy przestrzegać następujących maksymalnych wartości:
| M1, N1, O1, O2 | M2, M3, N2, N3, O3, O4 | |
| Zmienność grubości | 0,015 mm | 0,030 mm |
| Zmienność grubości ścianki (tylko w przypadku tarcz wentylowanych) | 1,5 mm | 2,0 mm |
| Bicie boczne powierzchni ciernej | 0,050 mm(*) | 0,15 mm(*) |
| Tolerancja otworu ustalającego | H9 | H9 |
| Równoległość "profilu kapeluszowego" | 0,100 mm | 0,100 mm |
| Tolerancja płaskości powierzchni nośnej | 0,050 mm | 0,050 mm |
| Chropowatość powierzchni ciernej(**) | 3,2 μm | 3,2 μm |
|
(*) Nie dotyczy w przypadku tarczy pływającej. (**) Wartość Ra zgodnie z ISO 1302:2002. | ||
5.3.3.1.2. W przypadku bębnów należy przestrzegać następujących maksymalnych wartości:
| M1, N1, O1, O2 | M2, M3, N2, N3, O3, O4 | |
| Bicie promieniowe powierzchni ciernej | 0,050 mm | 0,100 mm |
| Tolerancja otworu ustalającego | H9 | H9 |
| Owalność | 0,040 mm | 0,150 mm |
| Tolerancja płaskości powierzchni nośnej | 0,050 mm | 0,050 mm |
| Chropowatość powierzchni ciernej(*) | 3,5 μm | 3,5 μm |
| (*) Wartość Ra zgodnie z ISO 1302:2002. | ||
5.3.3.2. Wymagania w zakresie materiałów i procesu metalurgicznego
Aby zamienna tarcza hamulcowa lub bęben hamulcowy mogły być uważane za "równoważne", muszą być wykonane z tej samej podgrupy materiałów, co oryginalna tarcza hamulcowa lub bęben hamulcowy. Zdefiniowano cztery podgrupy materiałów, z których wykonuje się części oryginalne.
| Norma badania |
Podgrupa 1 Żeliwo podstawowe DIN EN 1561 EN-GJL-200 |
Podgrupa 2 Żeliwo wysokowęglowe EN-GJL-150 |
Podgrupa 3 Materiał stopowy wysokowęglowy |
Podgrupa 4 Materiał niestopowy wysokowęglowy |
|
| Zawartość węgla (w proc.) | 3,20-3,60 | 3,60-3,90 | 3,55-3,90 | 3,60-3,90 | |
| Zawartość krzemu (w proc.) | 1,70-2,30 | 1,60-2,20 | 1,60-2,20 | 1,60-2,20 | |
| Zawartość manganu (w proc.) | Min. 0,40 | Min. 0,40 | Min. 0,40 | Min. 0,40 | |
| Zawartość chromu (w proc.) | Maks. 0,35 | Maks. 0,35 | 0,30-0,60 | Maks. 0,25 | |
| Zawartość miedzi (w proc.) | - | 0,30-0,70 | 0,30-0,70 | Maks. 0,40 | |
| Twardość HBW | ISO 6506-1:2005 | 190-248 | 160-210 | 180-230 | 160-200 |
| Wytrzymałość na rozciąganie (N/mm2) | ISO 6892:1998 | Min. 220 | Min. 160 | Min. 170 | Min. 150 |
5.3.3.3. Wymagania w zakresie skuteczności
Część musi przejść badania nienaruszalności pod kątem dużego obciążenia i zmęczenia cieplnego zgodnie z załącznikami 11 i 12.
5.3.4. Wymienne zamienne tarcze lub bębny
5.3.4.1. Wymagania w zakresie geometrii
Takie same jak wymagania podane w pkt 5.3.3.1.1 i 5.3.3.1.2 oraz te same wymiary powierzchni przylegania.
Wymienna zamienna tarcza lub bęben mogą różnić się od części oryginalnej pod względem takich właściwości konstrukcyjnych, jak:
a) typ i geometria wentylacji (w przypadku tarcz wentylowanych);
b) tarcza lub bęben o konstrukcji jednolitej lub zespolonej;
c) wykończenie powierzchni (np. otwory, nacięcia itp.).
5.3.4.2. Wymagania w zakresie skuteczności
Część musi przejść następujące badania skuteczności zgodnie z załącznikami 11 i 12:
a) badanie skuteczności zgodnie z regulaminem nr 13 lub 13-H;
b) badanie porównawcze z dynamicznymi właściwościami ciernymi części oryginalnej;
c) badania nienaruszalności pod kątem dużego obciążenia i zmęczenia cieplnego.
5.3.5. Typ
Tarcze hamulcowe lub bębny hamulcowe, które nie różnią się pod względem głównych cech wyszczególnionych poniżej, uznawane są za jeden typ w ramach jednego sprawozdania lub homologacji:
5.3.5.1. Kryteria typu dla tarcz hamulcowych
5.3.5.1.1. Podstawowa konstrukcja
a) bez wentylacji lub z wentylacją (np. niewentylowane, wentylowane);
b) rodzaj systemu wentylacji;
c) powierzchnia (np. bez nacięć lub otworów bądź z nimi);
d) piasta (ze zintegrowanym bębnem hamulca postojowego);
e) mocowanie (sztywne, półpływające, pływające itd.);
f) "kapelusz" (ze zintegrowanym bębnem hamulca postojowego lub bez niego).
5.3.5.1.2. Grupa materiałów
Wszystkie grupy materiałów (w tym ich odpowiednie podgrupy) uznawane są za oddzielny typ.
5.3.5.1.2.1. Żeliwo
5.3.5.1.2.2. Stal
5.3.5.1.2.3. Materiały zespolone
5.3.5.1.2.4. Konstrukcja wielomateriałowa 5.3.5.2. Kryteria typu dla bębnów hamulcowych
a) grupa materiałów (np. stal, żeliwo, materiał zespolony);
b) piasta (z piastą lub bez piasty);
c) konstrukcja zespolona.
5.3.6. Kryteria grupy badania (w obrębie tego samego typu)
Badanie w grupach badania jest możliwe w odniesieniu do części wymiennych tylko wtedy, gdy połączenie między obszarem mocowania a powierzchniami ciernymi tarczy ma ten sam ogólny kształt.
Co najmniej jeden wariant z każdej z grup badania wspomnianych poniżej podlega odpowiednim badaniom określonym w załącznikach 10, 11 lub 12. Wariant wybrany z grupy badania do badania części zamiennej to ten, który ma najwyższy współczynnik energii kinetycznej do masy bezpośrednio odpowiadającej jej części zamiennej:
gdzie:
vmax, i maksymalna prędkość konstrukcyjna pojazdu, w którym montowana jest część zamienna (w przypadku przyczep zakłada się, że vmax,i wynosi co najmniej 80 km/h)
m Masa badawcza jest zdefiniowana w załączniku 11, pkt 3.2.1.2 i załączniku 12, pkt 3.2.1.2
mczęść zamienna, i masa części zamiennej odpowiedniego pojazdu
5.3.6.1. Zamienne tarcze hamulcowe
5.3.6.1.1. Kryteria tworzenia grup badania w odniesieniu do zamiennych tarcz hamulcowych w pojazdach należących do kategorii M1, M2, N1, N2, O1 i O2
5.3.6.1.1.1. Grupa badania stosowana w badaniach wyszczególnionych w pkt 1-4 załącznika 11 lub załącznika 12
Do tej grupy badania należą wszystkie tarcze hamulcowe, w których średnica zewnętrzna tarczy nie różni się o więcej niż 6 mm, a grubość tarczy o więcej niż 4 mm.
5.3.6.1.1.2. W przypadku różnych materiałów w grupie materiałów należy dla każdego oddzielnego materiału dostarczyć dowód, że spełniono wymagania określone w załączniku 11 lub załączniku 12.
5.3.6.1.2. Kryteria tworzenia grup badania w odniesieniu do zamiennych tarcz hamulcowych w pojazdach należących do kategorii M3, N3, O3 i O4
5.3.6.1.2.1. Grupa badania stosowana w badaniach wyszczególnionych w pkt 1-4 załącznika 11 lub załącznika 12
Do tej grupy badania należą wszystkie tarcze hamulcowe, w których średnica zewnętrzna tarczy nie różni się o więcej niż 10 mm, a grubość tarczy o więcej niż 4 mm.
5.3.6.1.2.2. W przypadku różnych materiałów w grupie materiałów należy dla każdego oddzielnego materiału dostarczyć dowód, że spełniono wymagania określone w załączniku 11 lub załączniku 12.
5.3.6.2. Zamienne bębny hamulcowe
5.3.6.2.1. Kryteria tworzenia grup badania w odniesieniu do zamiennych bębnów hamulcowych w pojazdach należących do kategorii M1, M2, N1, N2, O1 i O2
5.3.6.2.1.1. Grupa badania stosowana w badaniach wyszczególnionych w pkt 1-4 załącznika 11 lub załącznika 12
Do tej grupy badania należą wszystkie bębny hamulcowe, w których średnica wewnętrzna bębna nie różni się o więcej niż 30 mm, a szerokość szczęki hamulca bębnowego nie różni się o więcej niż 10 mm.
5.3.6.2.1.2. W przypadku różnych materiałów w grupie materiałów należy dla każdego oddzielnego materiału dostarczyć dowód, że spełniono wymagania określone w załączniku 11 lub załączniku 12.
5.3.6.2.2. Kryteria tworzenia grup badania w odniesieniu do zamiennych bębnów hamulcowych w pojazdach należących do kategorii M3, N3, O3 i O4
5.3.6.2.2.1. Grupa badania stosowana w badaniach wyszczególnionych w pkt 1-4 załącznika 11 lub załącznika 12
Do tej grupy badania należą wszystkie bębny hamulcowe, w których średnica wewnętrzna bębna nie różni się o więcej niż 10 procent (w stosunku do najmniejszej wartości), a szerokość szczęki hamulca bębnowego nie różni się o więcej niż 40 mm.
5.3.6.2.2.2. W przypadku różnych materiałów w grupie materiałów należy dla każdego oddzielnego materiału dostarczyć dowód, że spełniono wymagania określone w załączniku 11 lub załączniku 12.
5.3.7. Zakres oceny w odniesieniu do zamiennych tarcz hamulcowych i zamiennych bębnów hamulcowych
5.3.7.1. Kontrola geometrii:
W porównaniu z częściami oryginalnymi, zamienne tarcze hamulcowe lub zamienne bębny hamulcowe sprawdza się pod względem następujących mających zastosowanie cech (zob. również załącznik 10):
a) średnica tarczy/bębna, w tym średnice powierzchni ciernej (w przypadku hamulca tarczowego ze zintegrowanym bębnem hamulca postojowego należy sprawdzić obydwie średnice);
b) grubość tarczy (oryginalne wymiary i wskazanie minimalnej dopuszczalnej grubości zużytej tarczy) - strona mocowania do zewnętrznej powierzchni ciernej;
c) grubość kołnierza mocującego;
d) rozstaw otworów/śrub ustalających;
e) liczba otworów/śrub ustalających;
f) średnica kołnierza mocującego;
g) sposób centrowania (np. centralny czop mocujący lub śruby/otwory ustalające);
h) w przypadku tarcz hamulcowych ze zintegrowanymi bębnami hamulca postojowego szerokość obszaru powierzchni ciernej i wszelkie rowki odprowadzające ciepło;
i) ponadto w przypadku wentylowanych tarcz hamulcowych:
(i) sposób wentylacji (wewnętrzna/zewnętrzna);
(ii) liczba elementów użebrowania i mocowania;
(iii) wymiary przewodu wentylacyjnego.
5.3.7.2. Przepisy dotyczące wyważenia
Przepisy dotyczące wyważenia w odniesieniu do zamiennych tarcz hamulcowych i zamiennych bębnów hamulcowych muszą odpowiadać przepisom, które odnoszą się do części oryginalnej.
5.3.7.3. Ocena stanu zużycia powierzchni ciernych
Ocena ta musi odpowiadać kryteriom producenta pojazdu.
5.3.7.4. Badania
Każda grupa badania (zob. 5.3.6) w ramach danego typu zamiennej tarczy hamulcowej lub zamiennego bębna hamulcowego (zob. 3.3.2) musi zostać poddana badaniu przez placówkę techniczną.
5.3.8. Sprawozdanie z przeprowadzonego badania
Należy sporządzić sprawozdanie z badania, którego treść będzie co najmniej odpowiadać treści określonej w załączniku 13 do niniejszego regulaminu.
6. OPAKOWANIE I OZNAKOWANIE
6.1. Wymagania w zakresie pakowania i znakowania dotyczące typu zamiennego zespołu okładzin hamulcowych lub typu zamiennej okładziny hamulca bębnowego lub zamiennej okładziny hamulca bębnowego.
6.1.1. Zamienne zespoły okładzin hamulcowych lub zamienne okładziny hamulców bębnowych zgodne z typem homologowanym na podstawie niniejszego regulaminu winny być sprzedawane w kompletach na oś.
6.1.2. Każdy komplet na oś musi być umieszczony w zaplombowanym opakowaniu o konstrukcji pozwalającej stwierdzić, czy opakowanie wcześniej otwierano.
6.1.3. Na każdym opakowaniu muszą być zamieszczone następujące informacje:
6.1.3.1. liczba zamiennych zespołów okładzin hamulcowych lub zamiennych okładzin hamulców bębnowych w opakowaniu;
6.1.3.2. nazwa producenta lub znak towarowy;
6.1.3.3. marka i typ zamiennych zespołów okładzin hamulcowych lub zamiennych okładzin hamulców bębnowych;
6.1.3.4. pojazdy/osie/hamulce, dla których zawartość jest homologowana;
6.1.3.5. znak homologacji.
6.1.4. Każde opakowanie musi zawierać instrukcję montażu sporządzoną w urzędowym języku EKG ONZ, uzupełnioną o odpowiadający jej tekst w języku państwa, w którym jest sprzedawane:
6.1.4.1. zawierającą szczególne odniesienie do części pomocniczych;
6.1.4.2. informującą, że w przypadku wymiany zamiennych zespołów okładzin hamulcowych lub zamiennych okładzin hamulca bębnowego należy wymienić cały komplet na oś;
6.1.4.3. w przypadku zamiennych okładzin hamulca bębnowego - zawierającą ogólną informację zwracającą uwagę na:
nienaruszalność konstrukcji szczęki, oparcia i osi obrotu;
brak odkształceń, deformacji i korozji szczęki;
typ i rozmiar nitu, jakiego należy użyć;
wymagane narzędzia oraz siły stosowane przy nitowaniu;
6.1.4.4. a także, w przypadku kombinowanych układów hamulcowych w rozumieniu pkt 2.9 regulaminu nr 78, zawierającą dodatkowe informacje na temat połączenia (połączeń) homologowanego zespołu okładzin hamulcowych.
6.1.5. Na każdym zamiennym zespole okładzin hamulcowych lub zamiennej okładzinie hamulca bębnowego musi być trwale umieszczony jeden zestaw danych homologacyjnych:
6.1.5.1. znak homologacji;
6.1.5.2. data produkcji (co najmniej miesiąc i rok) lub numer serii;
6.1.5.3. marka i typ okładziny hamulcowej.
6.2. Wymagania w zakresie pakowania i znakowania dotyczące zamiennych tarcz hamulcowych lub zamiennych bębnów hamulcowych.
6.2.1. Na każdej sprzedanej jednostce muszą znajdować się co najmniej następujące informacje:
6.2.1.1. numer części;
6.2.1.2. w przypadku pojazdów silnikowych:
marka, typ i nazwa handlowa pojazdu oraz oś, na której ma być zamontowana część, i okres produkcji pojazdu; jeśli okres produkcji nie jest łatwo dostępny, można podać odniesienie do numeru/kodu identyfikacyjnego części oryginalnej;
6.2.1.3. w przypadku przyczep stosuje się odniesienie do numeru/kodu identyfikacyjnego części oryginalnej;
6.2.1.4. każde opakowanie musi zawierać instrukcję montażu w języku państwa, w którym jest sprzedawane:
6.2.1.4.1. zawierającą szczególne odniesienie do części pomocniczych;
6.2.1.4.2. z podaniem informacji, że zamienne tarcze hamulcowe lub zamienne bębny hamulcowe powinny być wymieniane całymi zestawami na osie.
6.2.2. Oznakowanie
Każda tarcza hamulcowa lub bęben hamulcowy homologowane zgodnie z niniejszym regulaminem muszą posiadać trwałe oznaczenie zawierające co najmniej następujące informacje:
6.2.2.1. nazwa producenta lub znak towarowy;
6.2.2.2. numer homologacji;
6.2.2.3. informacje pozwalające na ustalenie przebiegu procesu produkcji (np. datę, numer partii, kod źródła);
6.2.2.4. minimalną grubość tarczy hamulcowej lub maksymalną dopuszczalną średnicę wewnętrzną bębna hamulcowego.
7. ZMIANY I ROZSZERZENIE HOMOLOGACJI CZĘŚCI ZAMIENNYCH
7.1. O każdej zmianie części zamiennej powiadamia się organ udzielający homologacji typu, który udzielił homologacji typu. Organ taki może wówczas:
7.1.1. uznać, że dokonane zmiany prawdopodobnie nie będą mieć znaczących skutków negatywnych i że w każdym wypadku część zamienna w dalszym ciągu spełnia wymagania; lub
7.1.2. zażądać dodatkowego sprawozdania z badań od placówki technicznej upoważnionej do ich przeprowadzenia.
7.2. Strony Porozumienia z 1958 r. stosujące niniejszy regulamin zawiadamia się o potwierdzeniu lub odmowie homologacji, załączając opis zmian, w trybie określonym w pkt 4.4 powyżej.
7.3. Właściwy organ udzielający rozszerzenia homologacji przydziela numer seryjny dla danego rozszerzenia oraz powiadamia pozostałe Strony Porozumienia z 1958 r. stosujące niniejszy regulamin, wykorzystując w tym celu formularz zawiadomienia zgodny ze wzorem w załączniku 1 do niniejszego regulaminu.
8. ZGODNOŚĆ PRODUKCJI
8.1. Części zamienne homologowane na podstawie niniejszego regulaminu muszą być produkowane w sposób zapewniający ich zgodność z homologowanym typem.
8.2. Uznaje się, że oryginalne części stanowiące przedmiot wystąpienia o homologację zgodnie z pkt 3.2, spełniają wymagania pkt 8.
8.3. W celu sprawdzenia, czy spełnione są wymagania określone w pkt 8.1, stosuje się odpowiednie kontrole produkcji. Obejmują one kontrolę surowców oraz zastosowanych części składowych.
8.4. Posiadacz homologacji zobowiązany jest w szczególności:
8.4.1. dopilnować, by dla każdego typu zamiennego zespołu okładzin hamulcowych lub typu zamiennej okładziny hamulców bębnowych wykonano co najmniej stosowne badania wymagane w pkt 5.2.2 i odpowiednie badania, zgodnie z załącznikiem 9 do niniejszego regulaminu, w sposób losowy i kontrolowany statystycznie, zgodnie z normalną procedurą zapewnienia jakości; w przypadku zespołów okładzin hamulca postojowego przeprowadza się wyłącznie badanie wytrzymałości na ścinanie, o którym mowa w pkt 5.2.2;
8.4.2. dopilnować, by dla każdej zamiennej tarczy lub bębna wykonano co najmniej badania określone w załączniku 9 do niniejszego regulaminu, w sposób losowy i kontrolowany statystycznie, zgodnie z normalną procedurą zapewnienia jakości;
8.4.3. zapewnić obecność procedur skutecznej kontroli jakości produktów;
8.4.4. posiadać dostęp do urządzeń kontrolnych niezbędnych do sprawdzenia zgodności każdego homologowanego typu;
8.4.5. prowadzić analizę wyników każdego typu badania na potrzeby weryfikacji i zapewnienia stałości cech produktu, uwzględniając przy tym odchylenia związane z przemysłowym charakterem produkcji;
8.4.6. zapewnić rejestrację danych dotyczących wyników badań oraz zadbać o dostępność załączonych dokumentów przez okres, który zostanie uzgodniony z organem administracji;
8.4.7. dopilnować, by w przypadku stwierdzenia niezgodności próbek lub badanych egzemplarzy z danym typem badania zostały pobrane kolejne próbki i przeprowadzone dalsze badania. Należy podjąć wszelkie niezbędne kroki w celu przywrócenia zgodności odpowiedniej produkcji.
8.5. Właściwy organ, który udzielił homologacji typu, może w dowolnym czasie sprawdzić metody kontroli zgodności stosowane w odniesieniu do każdej jednostki produkcyjnej.
8.5.1. Podczas każdej kontroli inspektor otrzymuje do wglądu rejestry badań oraz dokumentację nadzoru produkcji.
8.5.2. Inspektor może pobrać losowe próbki przeznaczone do zbadania w laboratorium producenta. Minimalną liczbę próbek można określić na podstawie wyników własnej weryfikacji producenta.
8.5.3. W przypadku stwierdzenia, że poziom jakości jest niezadowalający lub konieczne jest sprawdzenie ważności badań przeprowadzonych zgodnie z pkt 8.5.2, inspektor pobiera próbki do przesłania placówce technicznej, która wykonała badania homologacyjne typu.
8.5.4. Właściwy organ może przeprowadzić dowolne badania przewidziane w niniejszym regulaminie.
8.5.5. Kontroli z upoważnienia właściwego organu dokonuje się zwykle jeden raz w roku. W przypadku gdy w toku którejś z takich kontroli odnotowane zostaną wyniki negatywne, właściwy organ zobowiązany jest dopilnować, by podjęto wszelkie niezbędne kroki w celu jak najszybszego przywrócenia zgodności produkcji.
9. SANKCJE Z TYTUŁU NIEZGODNOŚCI PRODUKCJI
9.1. Homologacja udzielona w odniesieniu do typu zamiennego zespołu okładzin hamulcowych lub typu zamiennej okładziny hamulca bębnowego zgodnie z niniejszym regulaminem może zostać cofnięta w razie niespełnienia wymogów określonych w pkt 8.1 powyżej.
Homologacja udzielona w odniesieniu do typu zamiennego bębna hamulcowego lub typu zamiennej tarczy hamulcowej zgodnie z niniejszym regulaminem może zostać cofnięta w razie niespełnienia wymogów określonych w pkt 8.1 powyżej.
9.2. Jeżeli Strona Porozumienia stosująca niniejszy regulamin cofa uprzednio przez siebie udzieloną homologację, niezwłocznie powiadamia o tym fakcie, za pomocą formularza zawiadomienia zgodnego ze wzorem przedstawionym w załączniku 1A lub załączniku 1B do niniejszego regulaminu, pozostałe Umawiające się Strony stosujące niniejszy regulamin.
10. OSTATECZNE ZANIECHANIE PRODUKCJI
Jeżeli posiadacz homologacji zaprzestaje całkowicie produkcji części zamiennej homologowanej zgodnie z niniejszym regulaminem, powiadamia o tym fakcie organ, który udzielił homologacji. Po otrzymaniu stosownego zawiadomienia organ ten powiadamia następnie pozostałe Strony Porozumienia z 1958 r. stosujące niniejszy regulamin, wykorzystując w tym celu formularz zawiadomienia zgodny ze wzorem zamieszczonym w załącznikach 1A lub 1B do niniejszego regulaminu.
11. NAZWY I ADRESY UPOWAŻNIONYCH PLACÓWEK TECHNICZNYCH WYKONUJĄCYCH BADANIA HOMOLOGACYJNE ORAZ NAZWY I ADRESY ORGANÓW UDZIELAJĄCYCH HOMOLOGACJI TYPU
Strony Porozumienia z 1958 r. stosujące niniejszy regulamin zobowiązane są do przekazania Sekretariatowi Organizacji Narodów Zjednoczonych nazw i adresów placówek technicznych wykonujących badania homologacyjne oraz organów udzielających homologacji typu, którym należy przesłać wydane w innych państwach formularze poświadczające udzielenie lub odmowę udzielenia, rozszerzenie lub cofnięcie homologacji lub ostateczne zaniechanie produkcji.
12. PRZEPISY PRZEJŚCIOWE
12.1. Począwszy od daty wejścia w życie serii poprawek 02, Umawiające się Strony stosujące niniejszy regulamin nie mogą odmówić udzielenia homologacji na podstawie niniejszego regulaminu zmienionego serią poprawek 02.
12.2. Nawet po wejściu w życie serii poprawek 02 homologacje zespołu okładzin hamulcowych oraz okładziny hamulca bębnowego, udzielone zgodnie z serią poprawek 01 do regulaminu, pozostają ważne i Umawiające się Strony stosujące niniejszy regulamin nadal je akceptują i nie mogą odmówić rozszerzenia homologacji na podstawie serii poprawek 01 do niniejszego regulaminu.
12.3. Umawiające się Strony stosujące niniejszy regulamin w dalszym ciągu zezwalają na montaż lub stosowanie w eksploatowanym pojeździe zamiennego zespołu okładzin hamulcowych homologowanego zgodnie z niniejszym regulaminem w jego oryginalnym, niezmienionym kształcie.
(1) Regulamin nie ma zastosowania do ewentualnych dodatkowych funkcji części zamiennych, na przykład pomiarów prędkości w przypadku zintegrowania urządzeń mierzących prędkość lub kierowania kół w przypadku zintegrowanych piast.
(2) Jeżeli takie okładziny hamulcowe nie są dostępne na rynku, można zamiennie zastosować okładziny wymienione w pkt 8.2.
(3) Numery wyróżniające Umawiających się Stron Porozumienia z 1958 r. podano w załączniku 3 do ujednoliconej rezolucji w sprawie budowy pojazdów (R.E.3), dokument ECE/TRANS/WP.29/78/Rev.2/Amend.1.
(4) W analizie najgorszego przypadku należy wziąć pod uwagę (jako minimum) następujące cechy techniczne każdego pojazdu z odnośnej serii:
a) średnica tarczy hamulcowej;
b) grubość tarczy hamulcowej;
c) konstrukcja tarczy hamulcowej - pełna lub wentylowana;
d) średnica tłoka;
e) promień dynamiczny opony;
f) masa pojazdu;
g) masa osi i wielkość procentowa siły hamowania na oś; h) maksymalna prędkość pojazdu;
W sprawozdaniu z badań należy podać warunki badania.
(5) Badanie to wykonuje się z uwagi na wymagania w zakresie zgodności produkcji. Minimalne wartości i tolerancje należy uzgodnić z placówką techniczną.
SZCZEGÓLNE PROCEDURY DODATKOWE DOTYCZĄCE ZGODNOŚCI PRODUKCJI
Określenie charakterystyki ciernej w próbach na stanowisku badawczym
1. Wprowadzenie
Część A ma zastosowanie do zamiennych zespołów okładzin hamulcowych lub zamiennych okładzin hamulca bębnowego homologowanych na podstawie niniejszego regulaminu.
1.1. Próbki zamiennych zespołów okładzin hamulcowych bada się na stanowisku zdolnym do wytworzenia warunków badania i realizacji procedur badania opisanych w niniejszym załączniku.
1.2. Uzyskane wyniki poddaje się analizie w celu określenia charakterystyki ciernej badanych próbek.
1.3. Charakterystykę cierną badanych próbek porównuje się w celu oceny zgodności z wzorcem zarejestrowanym dla typu zamiennych zespołów okładzin hamulcowych.
2. Zamienne zespoły okładzin hamulcowych przeznaczone do pojazdów kategorii M1, M2, N1, O1, O2 i L
2.1. Aparatura badawcza
2.1.1. Stanowisko badawcze musi mieć konstrukcję umożliwiającą zamontowanie i uruchomienie na nim pełnowymiarowego hamulca podobnego do hamulców zamontowanych na osi pojazdu wykorzystywanej do badań homologacyjnych według pkt 5 niniejszego regulaminu.
2.1.2. Prędkość obrotowa tarczy lub bębna powinna wynosić 660 ± 10 obr./min(1) bez obciążenia i nie może spadać poniżej 600 obr./min pod pełnym obciążeniem.
2.1.3. Cykle badawcze i hamowania podczas cykli badawczych muszą dać się regulować i wykonywać automatycznie.
2.1.4. Rejestrowany jest wyjściowy moment obrotowy lub ciśnienie hamulcowe (metoda ze stałym momentem hamowania) oraz temperatura powierzchni roboczych.
2.1.5. Należy uwzględnić bezpośrednie chłodzenie hamulca powietrzem z wydajnością 600 ± 60 m3/h.
2.2. Procedura badania
2.2.1. Przygotowanie próbki
Procedura docierania przewidziana przez producenta musi być taka, by w przypadku klocków hamulcowych dla co najmniej 80 % powierzchni styku nie została przekroczona temperatura powierzchniowa 300 °C, a w przypadku szczęk prowadzących dla co najmniej 70 % powierzchni styku nie została przekroczona temperatura powierzchniowa 200 °C.
2.2.2. Program badania
Program badania obejmuje serię wykonywanych po kolei cykli hamowania. Na każdy taki cykl składa się X okresów obejmujących hamowanie trwające 5 sekund, po którym hamulec zostaje zwolniony i pozostaje w takim stanie przez 10 sekund.
Można stosować zamiennie dwie metody opisane poniżej.
2.2.2.1. Program badania ze stałym ciśnieniem 2.2.2.1.1. Klocki hamulcowe
Ciśnienie hydrauliczne p pod tłokiem (tłokami) zacisku hamulca jest stałe i wyraża je wzór:
Md = 150 Nm dla Ak ≤ 18,1 cm2
Md = 300 Nm dla Ak > 18,1 cm2
Ak = powierzchnia tłoka (tłoków) zacisku
rw = skuteczny promień tarczy
| Nr cyklu | Liczba hamowań X |
Początkowa temperatura tarczy hamulcowej (°C) |
Maksymalna temperatura tarczy hamulcowej (°C) |
Wymuszone chłodzenie |
| 1 | 1 × 10 | ≤ 60 | nieokreślona | nie |
| 2-6 | 5 × 10 | 100 | nieokreślona (350)(1) | nie |
| 7 | 1 × 10 | 100 | nieokreślona | tak |
| (1) W przypadku pojazdów kategorii L górna granica temperatury wynosi 350 °C. W razie konieczności należy odpowiednio zmniejszyć liczbę hamowań przypadających na cykl. W tym jednak przypadku liczbę cykli zwiększa się, tak by łączna liczba wszystkich hamowań była stała. | ||||
2.2.2.1.2. Zespoły szczęk hamulcowych
Średni nacisk na powierzchnię roboczą okładziny jest stały i wynosi 22 ± 6 N/cm2, obliczony dla nieruchomego hamulca bez samowzmocnienia.
| Nr cyklu | Liczba hamowań X |
Początkowa temperatura tarczy hamulcowej (°C) |
Maksymalna temperatura tarczy hamulcowej (°C) |
Wymuszone chłodzenie |
| 1 | 1 × 10 | ≤ 60 | 200 | tak |
| 2 | 1 × 10 | 100 | nieokreślona | nie |
| 3 | 1 × 10 | 100 | 200 | tak |
| 4 | 1 × 10 | 100 | nieokreślona | nie |
2.2.2.2. Program badania ze stałym momentem hamowania
Metodę tą stosuje się tylko do klocków hamulcowych. Moment hamowania jest stały z maksymalnym dopuszczalnym odchyleniem ± 5 % i dobrany tak, by gwarantował maksymalne temperatury tarczy hamulcowej podane w poniższej tabeli.
| Nr cyklu | Liczba hamowań X |
Początkowa temperatura tarczy hamulcowej (°C) |
Maksymalna temperatura tarczy hamulcowej (°C) |
Wymuszone chłodzenie |
| 1 | 1 × 5 | ≤ 60 | 300-350 (200-250)(1) | nie |
| 2-4 | 3 × 5 | 100 | 300-350 (200-250) | nie |
| 5 | 1 × 10 | 100 | 500-600 (300-350) | nie |
| 6-9 | 4 × 5 | 100 | 300-350 (200-250) | nie |
| 10 | 1 × 10 | 100 | 500-600 (300-350) | nie |
| 11-13 | 3 × 5 | 100 | 300-350 (200-250) | nie |
| 14 | 1 × 5 | ≤ 60 | 300-350 (200-250) | nie |
| (1) Wartości w nawiasach dotyczą pojazdów kategorii L. | ||||
2.3. Analiza wyników badania
Charakterystykę cierną określa się na podstawie wartości momentu hamowania zanotowanych w wybranych punktach programu badania. W przypadku gdy stały jest współczynnik hamowania (np. hamulec tarczowy), moment hamowania można przełożyć na współczynnik tarcia.
2.3.1. Klocki hamulcowe
2.3.1.1. Wartość praktycznego współczynnika tarcia (μ o) jest równa średniej z wartości zanotowanych podczas cykli 2-7 (metoda ze stałym ciśnieniem) lub podczas cykli 2-4, 6-9 i 11-13 (metoda ze stałym momentem hamowania), przy czym pomiary wykonywane są jedną sekundę po rozpoczęciu pierwszego hamowania w każdym cyklu.
2.3.1.2. Maksymalny współczynnik tarcia (μ max) to najwyższa wartość zanotowana podczas wszystkich cykli.
2.3.1.3. Minimalny współczynnik tarcia (μ min) to najniższa wartość zanotowana podczas wszystkich cykli.
2.3.2. Zespoły szczęk hamulcowych
2.3.2.1. Średni moment obrotowy (Mmean) to średnia minimalnej i maksymalnej wartości momentu hamowania zanotowanych podczas piątego hamowania w cyklu 1 i 3.
2.3.2.2. Moment hamowania "na gorąco" (Mhot) to minimalny moment hamowania uzyskany w cyklu 2 i 4. Jeżeli temperatura podczas tych cykli przekracza 300 °C, jako Mhot przyjmuje się wartość momentu hamowania przy temperaturze 300 °C.
2.4. Kryteria zatwierdzenia
2.4.1. Do każdego wystąpienia o homologację typu zespołu okładzin hamulcowych należy dołączyć:
2.4.1.1. wartości μ o, μ min, μ max dla klocków hamulcowych;
2.4.1.2. wartości Mmean i Mhot dla zespołów szczęk hamulcowych.
2.4.2. Podczas produkcji homologowanego typu zespołu okładzin hamulcowych badane próbki muszą wykazywać zgodność z wartościami zarejestrowanymi według pkt 2.4.1 niniejszego załącznika z następującymi tolerancjami:
2.4.2.1. dla klocków hamulców tarczowych:
μop ± 15 % zarejestrowanej wartości;
μ min ≥ zarejestrowanej wartości;
μ max ≤ zarejestrowanej wartości.
2.4.2.2. dla okładzin do hamulców bębnowych w układzie typu simplex: Mmean ± 20 % zarejestrowanej wartości;
Mhot ≥ zarejestrowanej wartości.
3. Zespoły okładzin hamulcowych i okładziny hamulców bębnowych przeznaczone do pojazdów kategorii M3, N2, N3, O3 i O4
3.1. Aparatura badawcza
3.1.1. Stanowisko musi posiadać hamulec tarczowy o ustalonym typie zacisku, średnicy siłownika wynoszącej 60 mm oraz tarczy o konstrukcji pełnej (tj. nie wentylowanej) o średnicy 278 ± 2 mm i grubości 12 mm ± 0,5 mm. Do płytki nośnej należy przymocować prostokątną płytkę z materiału ciernego o powierzchni 44 cm2 ± 0,5 cm2 i grubości co najmniej 6 mm.
3.1.2. Prędkość obrotowa tarczy musi wynosić 660 ± 10 obr./min bez obciążenia i nie może spadać poniżej 600 obr./min pod pełnym obciążeniem.
3.1.3. Średni nacisk na powierzchnię roboczą okładziny jest stały i wynosi 75 N/cm2 ± 10 N/cm2.
3.1.4. Cykle badawcze i hamowania podczas cykli badawczych muszą dać się regulować i wykonywać automatycznie.
3.1.5. Rejestrowany jest wyjściowy moment obrotowy i temperatura powierzchni roboczej.
3.1.6. Należy uwzględnić bezpośrednie chłodzenie hamulca powietrzem z wydajnością 600 ± 60 m3/h.
3.2. Procedura badania
3.2.1. Przygotowanie próbki
Procedura docierania przewidziana przez producenta musi być taka, by dla co najmniej 80 % powierzchni styku nie została przekroczona temperatura powierzchniowa 200 °C.
3.2.2. Program badania
Procedura badania obejmuje serię wykonywanych po kolei cykli hamowania. Na każdy taki cykl składa się X okresów obejmujących hamowanie trwające 5 sekund, po którym hamulec zostaje zwolniony i pozostaje w takim stanie przez 10 sekund.
| Nr cyklu | Liczba hamowań X |
Początkowa temperatura tarczy hamulcowej (°C) |
Wymuszone chłodzenie |
| 1 | 5 | 100 | tak |
| 2 | 5 | rosnąca ≤ 200 | nie |
| 3 | 5 | 200 | nie |
| 4 | 5 | rosnąca ≤ 300 | nie |
| 5 | 5 | 300 | nie |
| 6 | 3 | 250 | tak |
| 7 | 3 | 200 | tak |
| 8 | 3 | 150 | tak |
| 9 | 10 | 100 | tak |
| 10 | 5 | rosnąca ≤ 300 | nie |
| 11 | 5 | 300 | nie |
3.3. Analiza wyników badania
Charakterystykę cierną określa się na podstawie wartości momentu hamowania zanotowanych w wybranych cyklach w programie badania. Moment hamowania przekłada się na współczynnik tarcia μ.
Współczynnik μ dla każdego hamowania wyznacza się jako wartość średnią z 5-sekundowego hamowania.
3.3.1. Praktyczny współczynnik tarcia μ o 1 to wartość średnia współczynnika μ zarejestrowana dla hamowań w cyklu 1, a μ o2 to wartość średnia współczynnika μ zarejestrowana dla hamowań w cyklu 9.
3.3.2. Maksymalny współczynnik tarcia μ max to najwyższa wartość współczynnika μ zarejestrowana dla hamowań w cyklach od 1 do 11 włącznie.
3.3.3. Minimalny współczynnik tarcia μ min to najniższa wartość współczynnika μ zarejestrowana dla hamowań w cyklach od 1 do 11 włącznie.
3.4. Kryteria zatwierdzenia
3.4.1. Do każdego wystąpienia o homologację typu zamiennego zespołu okładzin hamulcowych lub typu zamiennej okładziny hamulca bębnowego należy dołączyć wartości współczynników μ o 1, μ o2, μmin i μ max.
3.4.2. Podczas produkcji homologowanego typu zamiennego zespołu okładzin hamulcowych lub typu zamiennej okładziny hamulca bębnowego badane próbki muszą wykazywać zgodność z wartościami zarejestrowanymi według pkt 3.4.1 niniejszego załącznika, z następującymi tolerancjami:
μ op1, μ o 2 ± 15 % zarejestrowanej wartości;
μ min ≥ zarejestrowanej wartości;
μ max ≤ zarejestrowanej wartości.
CZĘŚĆ B
Zgodność produkcji w przypadku tarcz i bębnów hamulcowych
1. Wprowadzenie
Część B ma zastosowanie do zamiennych tarcz i bębnów hamulcowych homologowanych na podstawie niniejszego regulaminu.
2. Wymagania
Zgodność produkcji należy wykazać w drodze rutynowej kontroli i przedstawienia dokumentacji następujących elementów:
2.1. składu chemicznego
2.2. mikrostruktury
Mikrostruktura musi posiadać charakterystykę zgodną z ISO 945-1:2006
a) opis składu podłoża;
b) opis kształtu, rozmieszczenia i wielkości grafitu.
2.3. Właściwości mechaniczne
a) wytrzymałość na rozciąganie mierzona zgodnie z ISO 6892:1998;
b) twardość według Brinella mierzona zgodnie z ISO 6506-1:2005.
W każdym przypadku pomiary muszą być przeprowadzone na próbkach pobranych z rzeczywistej tarczy lub bębna hamulcowego.
2.4. Właściwości geometryczne
Tarcze hamulcowe:
a) zmienność grubości;
b) krawędź powierzchni ciernej;
c) chropowatość powierzchni ciernej;
d) zmienność grubości ścianki (w przypadku wentylowanych tarcz hamulcowych).
Bębny hamulcowe:
a) owalność;
b) chropowatość powierzchni ciernej.
2.5. Kryteria zatwierdzenia
Z każdym wystąpieniem o homologację zamiennej tarczy hamulcowej lub zamiennego bębna hamulcowego należy przedłożyć specyfikację produkcyjną zawierającą:
a) skład chemiczny i jego dopuszczalny zakres lub, w stosownych przypadkach, maksymalną wartość, dla każdego pierwiastka;
b) opis mikrostruktury zgodny z pkt 2.2;
c) opis właściwości mechanicznych zgodny z pkt 2.3 i ich dopuszczalny zakres lub, w stosownych przypadkach, minimalne wartości.
W czasie rutynowej produkcji homologowanej zamiennej tarczy hamulcowej lub zamiennego bębna hamulcowego produkcja musi być zgodna z tymi zarejestrowanymi specyfikacjami.
W przypadku właściwości geometrycznych nie wolno przekraczać wartości wskazanych w pkt 5.3.3.1.1 w odniesieniu do tarcz hamulcowych i w pkt 5.3.3.1.2 w odniesieniu do bębnów hamulcowych.
2.6. Dokumentacja
Dokumentacja musi zawierać maksymalne i minimalne wartości dopuszczone przez producenta.
2.7. Częstotliwość badań
Pomiary opisane w niniejszym załączniku powinny być przeprowadzane dla każdej partii produkcji.
______
(1) W przypadku pojazdów kategorii L1 i L2 dopuszcza się mniejszą prędkość.
WYMAGANIA W ODNIESIENIU DO ZAMIENNYCH TARCZ HAMULCOWYCH LUB ZAMIENNYCH BĘBNÓW HAMULCOWYCH DO POJAZDÓW KATEGORII M I N
Badania wymagane w pkt 5.3 niniejszego regulaminu są wyszczególnione poniżej w zależności od kategorii pojazdu:
Tabela A11/1 A
Pojazdy kategorii M1, N1
| Badanie pojazdu | Alternatywne badanie na stanowisku dynamometrycznym | |
| Badanie skuteczności zgodnie z regulaminami nr 13/13-H | 2.2.1. Typ 0, z silnikiem odłączonym | 3.4.1. Typ 0 |
| 2.2.2. Typ 0, z silnikiem załączonym |
3.4.4. Symulacja badań hamulca przy silniku załączonym Prędkość i obciążenie analogiczne do pkt 2.2.2. |
|
| 2.2.3. Typ I | 3.4.2. Typ I | |
| 2.3. Układ hamulca postojowego (jeżeli jest stosowany) | - | |
| Badanie porównawcze z częścią oryginalną | 2.4. Badanie dynamicznych właściwości ciernych (badanie porównawcze przeprowadzane na poszczególnych osiach) | 3.5. Badanie dynamicznych właściwości ciernych (badanie porównawcze przeprowadzane na hamulcach poszczególnych kół) |
| Badania nienaruszalności | Nie stosuje się badania pojazdu, należy zastosować badanie na stanowisku dynamometrycznym |
4.1. Tarcze hamulcowe 4.1.1. Badanie tarczy hamulcowej na zmęczenie cieplne 4.1.2. Badanie tarczy hamulcowej przy wysokim obciążeniu 4.2. Bębny hamulcowe 4.2.1. Badanie bębna hamulcowego na zmęczenie cieplne 4.2.2. Badanie bębna hamulcowego przy wysokim obciążeniu |
W przypadku każdego typu tarczy i bębna wymagane jest przeprowadzenie badań typu 0 i typu I co najmniej jednej grupy badania (zob. definicję w pkt 5.3.6 niniejszego regulaminu) na pojeździe.
Tabela A11/1B
Pojazdy kategorii M2, M3, N2, N3
| Badanie pojazdu | Alternatywne badanie na stanowisku dynamometrycznym | |
| Badanie skuteczności zgodnie z regulaminem nr 13 | 2.2.1. Typ 0, z silnikiem odłączonym | 3.4.1. Typ 0 |
| 2.2.3. Typ I | 3.4.2. Typ I | |
| 2.2.4. Typ II | 3.4.3. Typ II | |
| 2.3. Układ hamulca postojowego (jeżeli wymagany) | - | |
| Badanie porównawcze z częścią oryginalną | 2.4. Badanie dynamicznych właściwości ciernych (badanie porównawcze przeprowadzane na poszczególnych osiach) | 3.5. Badanie dynamicznych właściwości ciernych (badanie porównawcze przeprowadzane na hamulcach poszczególnych kół) |
| Badania nienaruszalności | Nie stosuje się badania pojazdu, należy zastosować badanie na stanowisku dynamometrycznym |
4.1. Tarcze hamulcowe 4.1.1. Zmęczenie cieplne 4.1.2. Badanie przy wysokim obciążeniu 4.2. Bębny hamulcowe 4.2.1. Zmęczenie cieplne 4.2.2. Badanie przy wysokim obciążeniu |
2. Weryfikacja wymagań związanych z badaniem pojazdu
2.1. Badany pojazd
Pojazd reprezentatywny dla wybranej grupy badania (zob. definicja w pkt 5.3.6 niniejszego regulaminu) w odniesieniu do którego wystąpiono o homologację lub wykaz części dla zamiennej tarczy hamulcowej lub bębna hamulcowego musi być wyposażony w tę zamienną tarczę hamulcową lub bęben hamulcowy, a także urządzenia badawcze do badania hamulców zgodnie z wymaganiami regulaminu nr 13 lub 13-H.
Zamienną tarczę hamulcową lub bęben hamulcowy montuje się do danej osi wraz z odpowiadającą im okładziną hamulca, homologowaną zgodnie z regulaminem nr 13 lub 13-H lub 90 udostępnianą przez producenta pojazdu lub osi.
Jeżeli nie zostanie ustanowiona jednolita procedura przeprowadzania hamowania, badanie przeprowadza się po uzgodnieniu z placówką techniczną. Wszystkie badania wymienione poniżej należy przeprowadzić na dotartych hamulcach.
Tę samą procedurę docierania należy stosować do zamiennych i oryginalnych tarcz i bębnów hamulcowych.
2.2. Główny układ hamulcowy
2.2.1. Badania hamulca typu 0, silnik odłączony, pojazd obciążony
Badanie to przeprowadza się zgodnie z regulaminem nr 13, załącznik 4, pkt 1.4.2 lub regulaminem nr 13-H, załącznik 3, pkt 1.4.2.
2.2.2. Badania hamulca typu 0, silnik załączony, pojazd obciążony i nieobciążony
Badanie to przeprowadza się zgodnie z regulaminem nr 13, załącznik 4, pkt 1.4.3 (dodatkowe badanie zachowania pojazdu podczas hamowania przy dużej prędkości) lub regulaminem nr 13-H, załącznik 3, pkt 1.4.3.
2.2.3. Badania hamulca typu I
Badanie to przeprowadza się zgodnie z regulaminem nr 13, załącznik 4, pkt 1.5.1 lub regulaminem nr 13-H, załącznik 3, pkt 1.5.1.
Na koniec badania hamulca typu I należy zapewnić skuteczność hamowania "na gorąco" zgodnie z regulaminem nr 13, załącznik 4, pkt 1.5.3 lub regulaminem nr 13-H, załącznik 3, pkt 1.5.2.
2.2.4. Badania hamulca typu II
Badanie to przeprowadza się zgodnie z regulaminem nr 13, załącznik 4, pkt 1.6.
2.3. Badanie układu hamulca postojowego (jeżeli wymagane)
2.3.1. Jeżeli główny układ hamulcowy i układ hamulca postojowego wykorzystują wspólną powierzchnię cierną tarczy lub bębna, nie jest konieczne przeprowadzanie specjalnego badania układu hamulca postojowego. Przyjmuje się, że pozytywne przejście badania typu 0 pojazdu obciążonego oznacza spełnienie wymogów dotyczących układu hamulca postojowego.
2.3.2. Badanie statyczne na spadku o nachyleniu 18 %, pojazd obciążony
2.3.3. Pojazd musi spełniać wszystkie stosowne wymagania dla odnośnej kategorii pojazdu określone w regulaminie nr 13, załącznik 4, pkt 2.3 lub w regulaminie nr 13-H, załącznik 3, pkt 2.3.
2.4. Badanie dynamicznych właściwości ciernych (badanie porównawcze przeprowadzane na poszczególnych osiach)
Badany pojazd musi być obciążony, a hamowanie za każdym razem odbywa się przy odłączonym silniku na poziomej drodze.
Główny układ hamulcowy musi być wyposażony w urządzenie oddzielające hamulce kół przednich od hamulców kół tylnych, tak by można ich było zawsze użyć niezależnie.
Jeżeli homologacja lub sprawozdanie z badania części są wymagane w odniesieniu do zamiennej tarczy hamulcowej lub bębna hamulcowego dla hamulców kół przednich, przez cały czas badania nie mogą być uruchamiane hamulce kół tylnych.
Jeżeli homologacja lub sprawozdanie z badania części są wymagane w odniesieniu do zamiennej tarczy hamulcowej lub bębna hamulcowego dla hamulców kół tylnych, przez cały czas badania nie mogą być uruchamiane hamulce kół przednich.
2.4.1. Badanie porównawcze skuteczności przy zimnych hamulcach
Przy zimnych hamulcach porównuje się skuteczność zamiennej tarczy hamulcowej lub bębna hamulcowego ze skutecznością ich oryginalnych odpowiedników na podstawie wyników badania opisanego poniżej.
2.4.1.1. Stosując zamienną tarczę hamulcową lub bęben hamulcowy, wykonuje się po kolei co najmniej sześć hamowań, przy różnej, stopniowo rosnącej sile przyłożonej do mechanizmu sterowania hamulcem lub rosnącym ciśnieniu w przewodzie hamulcowym, aż do zablokowania kół lub do momentu uzyskania średniego pełnego opóźnienia hamowania równego 6 m/s2 (M1, M2, N1) lub 3,5 m/s2 (M3, N2, N3) lub do momentu uzyskania maksymalnej siły nacisku na pedał lub maksymalnego ciśnienia dopuszczalnych dla danej kategorii pojazdu, przy prędkości początkowej stosowanej w badaniu tarcz i bębnów hamulcowych osi przedniej lub tylnej zgodnej z poniższą tabelą.
Tabela A11/2.4.1.1.
| Kategoria pojazdu | Prędkość w badaniu w km/h | |
| Oś przednia | Oś tylna | |
| M1 | 70 | 45 |
| M2 | 50 | 40 |
| N1 | 65 | 50 |
| M3, N2, N3 | 45 | 45 |
Temperatura tarczy hamulcowej lub bębna hamulcowego na początku każdego hamowania musi wynosić ≤ 100 °C.
2.4.1.2. Badanie hamulca opisane w pkt 2.4.1.1 musi być również wykonane z zastosowaniem oryginalnej tarczy hamulcowej lub bębna hamulcowego.
2.4.1.3. Dynamiczne właściwości cierne zamiennej tarczy hamulcowej lub bębna hamulcowego można uznać za zbliżone do właściwości oryginalnej tarczy hamulcowej lub bębna hamulcowego, jeżeli wartości średniego pełnego opóźnienia hamowania przy takiej samej sile przyłożonej do mechanizmu sterowania hamulcem lub przy ciśnieniu roboczym o wartości leżącej w górnych 2/3 wygenerowanej krzywej nie odbiegają o więcej niż ± 10 % lub ± 0,4 m/s2 od wartości uzyskanych przy zastosowaniu oryginalnej tarczy hamulcowej lub bębna hamulcowego.
3. Badanie na bezwładnościowym stanowisku dynamometrycznym
3.1. Wyposażenie bezwładnościowego stanowiska dynamometrycznego
Do celów badania bezwładnościowe stanowisko dynamometryczne musi być wyposażone w oryginalny zacisk hamulcowy lub hamulec koła danego pojazdu lub pojazdów. Bezwładnościowe stanowisko dynamometryczne musi być wyposażone w układ ze stałym momentem hamowania i urządzenie zapewniające ciągłą rejestrację prędkości obrotowej, ciśnienia hamulcowego, liczby obrotów po rozpoczęciu hamowania, momentu hamowania, czasu hamowania oraz temperatury tarcz lub bębnów hamulcowych.
3.2. Warunki badania
3.2.1. Masa bezwładności bezwładnościowego stanowiska dynamometrycznego
Masę bezwładności bezwładnościowego stanowiska dynamometrycznego ustawia się możliwie dokładnie, z tolerancją ± 5 %, do teoretycznie wymaganej wartości odpowiadającej części całkowitej bezwładności pojazdu, która jest hamowana przez odpowiednie koło. Wzór do jej obliczenia jest następujący:
I = m rdyn2
gdzie:
I = bezwładność w ruchu obrotowym (kgm2);
rdyn = dynamiczny promień toczny opony (m);
m = masa badawcza (część masy maksymalnej pojazdu hamowanej przez odpowiednie koło) jak to zostało określone w niniejszym regulaminie.
3.2.1.1. Dynamiczny promień toczny
Przy obliczaniu masy bezwładności należy uwzględnić dynamiczny promień toczny (rdy) największej opony dopuszczonej do stosowania w danym pojeździe (lub na danej osi).
3.2.1.2. Masa badawcza
Masa badawcza do obliczenia masy bezwładności jest następująca:
a) Podczas badania tarcz i bębnów hamulcowych osi przedniej:
mveh = maksymalna dopuszczalna masa pojazdu
nfront = liczba osi przednich
b) Podczas badania tarcz i bębnów hamulcowych osi tylnej:
mveh = maksymalna dopuszczalna masa pojazdu
nrear = liczba osi tylnych
Tabela A11/3.2.1.2
| Kategoria pojazdu | Wartość procentowa masy m, jaką należy uwzględnić | |
| Wartości X (oś przednia) | Wartości Y (oś tylna) | |
| M1 | 77 | 32 |
| M2 | 69 | 44 |
| N1 | 66 | 39 |
| M3, N2, N3 | 55 | 55 |
3.2.2. Początkowa prędkość obrotowa na stanowisku dynamometrycznym odpowiada prędkości liniowej pojazdu przy 80 km/h (M1, N1) lub 60 km/h (M2, M3, N2, N3) określonej na podstawie średniej wartości dynamicznego promienia tocznego największej i najmniejszej opony o dopuszczonych rozmiarach.
3.2.3. Chłodzenie
Chłodzenie można stosować zgodnie z pkt 3.2.3.1 lub 3.2.3.2.
3.2.3.1. Badanie przeprowadzane z kompletnym kołem (obręcz i opona), zamontowanym na ruchomej części hamulca, tak jak w pojeździe (najgorszy przypadek).
W odniesieniu do badań typu I i II podczas przebiegów nagrzewających można stosować chłodzenie powietrzem, przy prędkości i kierunku przepływu powietrza odwzorowujących warunki rzeczywiste, przy czym prędkość przepływu powietrza wynosi vAir = 0,33v
gdzie:
v = prędkość pojazdu na początku hamowania.
W innych przypadkach nie ogranicza się stosowania powietrza chłodzącego.
Temperatura powietrza chłodzącego musi być równa temperaturze otoczenia.
3.2.3.2. Badanie przeprowadzane bez obręczy
W odniesieniu do badań typu I i II podczas przebiegów nagrzewających nie można stosować chłodzenia powietrzem.
W innych przypadkach nie ogranicza się stosowania powietrza chłodzącego.
3.2.4. Przygotowanie hamulca
3.2.4.1. Hamulce tarczowe
Badanie przeprowadza się przy użyciu nowej tarczy z nowymi zespołami okładzin hamulcowych, które posiadają homologację typu zgodnie z regulaminem nr 13, 13-H lub 90 (w takich warunkach jak przy zamontowaniu w pojeździe, tj. po usunięciu smaru ochronnego).
3.2.4.2. Hamulce bębnowe
Badanie przeprowadza się przy użyciu nowego bębna z nowymi zespołami okładzin, które posiadają homologację typu zgodnie z regulaminem nr 13, 13-H lub 90 (po usunięciu smaru ochronnego, jeżeli był stosowany).
Dozwolone jest poddanie okładzin obróbce w celu uzyskania dobrego styku powierzchni okładzin i bębna.
3.3. Alternatywne badanie skuteczności na stanowisku dynamometrycznym
Tabela A11/3.3
| 1a. |
W przypadku pojazdów kategorii M1, M2, N1 zob. procedura docierania zgodnie z załącznikiem 3, pkt 2.2.2.3 |
| 1b. |
W przypadku pojazdów kategorii M3, N2, N3 Procedura docierania: 100 (tarcza) lub 200 (bęben) hamowań Ti = 150 °C (tarcza) lub 100 °C (bęben) vi = 60 km/h dm = 1 i 2 m/s2 na przemian |
| 2. | Dynamiczne właściwości cierne, zob. pkt 3.5.1 niniejszego załącznika |
| 3. | Badanie hamulca typu 0, zob. pkt 3.4.1 niniejszego załącznika |
| 4. | Badanie hamulca typu I, zob. pkt 3.4.2 niniejszego załącznika |
| 5. |
Ponowne docieranie: 10 (tarcza) lub 20 (bęben) hamowań Ti = 150 °C (tarcza) lub 100 °C (bęben) vi = 60 km/h dm = 1 i 2 m/s2 na przemian |
| 6. | Badanie hamulca typu 0, zob. pkt 3.4.1 niniejszego załącznika |
| 7. | Symulacja badań hamulca przy silniku załączonym, zob. pkt 3.4.4 niniejszego załącznika |
| 8. | Ponowne docieranie: (jak nr 5) |
| 9. | Dynamiczne właściwości cierne, zob. pkt 3.5.1 niniejszego załącznika |
| 10. | Badanie hamulca typu II (jeżeli jest stosowane), zob. pkt 3.4.3 niniejszego załącznika |
| 11. |
Ponowne docieranie: (jak nr 5) Kroki 12-19 są fakultatywne (jeżeli aktywacja nie jest wystarczająca) |
| 12. | Badanie hamulca typu 0, zob. pkt 3.4.1 niniejszego załącznika |
| 13. | Badanie hamulca typu I, zob. pkt 3.4.2 niniejszego załącznika |
| 14. | Ponowne docieranie: (jak nr 5) |
| 15. | Dynamiczne właściwości cierne, zob. pkt 3.5.1 niniejszego załącznika |
| 16. | Symulacja badań hamulca przy silniku załączonym, zob. pkt 3.4.4 niniejszego załącznika |
| 17. | Ponowne docieranie: (jak nr 5) |
| 18. | Dynamiczne właściwości cierne, zob. pkt 3.5.1 niniejszego załącznika |
| 19. | Ponowne docieranie: (jak nr 5) |
3.4. Główny układ hamulcowy
3.4.1. Badania hamulca typu 0, pojazd obciążony
Badanie to przeprowadza się zgodnie z regulaminem nr 13, załącznik 4, pkt 1.4.2 lub regulaminem nr 13-H, załącznik 3, pkt 1.4.2.
3.4.2. Badania hamulca typu I
Badanie to przeprowadza się zgodnie z regulaminem nr 13, załącznik 4, pkt 1.5.1 lub regulaminem nr 13-H, załącznik 3, pkt 1.5.1.
Na koniec badania hamulca typu I należy zapewnić skuteczność hamowania "na gorąco" zgodnie z regulaminem nr 13, załącznik 4, pkt 1.5.3 lub regulaminem nr 13-H, załącznik 3, pkt 1.5.2.
3.4.3. Badania hamulca typu II
Badanie to przeprowadza się zgodnie z regulaminem nr 13, załącznik 4, pkt 1.6.
3.4.4. Symulacja badań hamulca przy silniku załączonym
Zamiast badania typu 0 przy silniku załączonym, do celów niniejszego regulaminu dopuszcza się przeprowadzenie badania symulującego warunki pojazdu obciążonego (zob. pkt 3.2 niniejszego załącznika) w warunkach określonych dla badania typu 0 przy silniku załączonym w regulaminie nr 13, załącznik 4, pkt 2.1.1 lub w regulaminie nr 13-H, załącznik 3, pkt 2.1.1.
3.5. Badanie dynamicznych właściwości ciernych (badanie porównawcze przeprowadzane na hamulcach poszczególnych kół)
Przy zimnych hamulcach porównuje się skuteczność zamiennej tarczy hamulcowej lub bębna hamulcowego ze skutecznością ich oryginalnych odpowiedników na podstawie wyników badania opisanego poniżej.
3.5.1. Stosując zamienną tarczę hamulcową lub bęben hamulcowy wykonuje się po kolei co najmniej sześć hamowań, przy różnej, stopniowo rosnącej sile przyłożonej do mechanizmu sterowania hamulcem lub rosnącym ciśnieniu, aż do momentu uzyskania średniego pełnego opóźnienia hamowania równego 6 m/s2 (M1, M2, N1) lub 5 m/s2 (M3, N2, N3). Przyłożona siła lub ciśnienie w przewodzie hamulcowym nie może przekroczyć maksymalnej dopuszczalnej przyłożonej siły lub ciśnienia w przewodzie hamulcowym, które są gwarantowane stale przez układ hamulcowy pojazdu (np. ciśnienia załączającego kompresor). Temperatura tarczy hamulcowej lub bębna hamulcowego na początku każdego hamowania musi wynosić ≤ 100 °C.
3.5.2. Badanie hamulca opisane w pkt 3.5.1 musi być również wykonane z zastosowaniem oryginalnej tarczy hamulcowej lub bębna hamulcowego.
3.5.3. Dynamiczne właściwości cierne zamiennej tarczy hamulcowej lub bębna hamulcowego na koniec procedury (krok 9 lub 18) można uznać za zbliżone do właściwości oryginalnej tarczy hamulcowej lub bębna hamulcowego, jeżeli wartości średniego pełnego opóźnienia hamowania przy takiej samej sile przyłożonej do mechanizmu sterowania hamulcem lub przy ciśnieniu roboczym o wartości leżącej w górnych 2/3 wygenerowanej krzywej nie odbiegają o więcej niż ± 8 % lub ± 0,4 m/s2 od wartości uzyskanych przy zastosowaniu oryginalnej tarczy hamulcowej lub bębna hamulcowego.
4. Badania nienaruszalności na bezwładnościowym stanowisku dynamometrycznym
Badania przeprowadza się zgodnie z pkt 4.1 (tarcze) lub 4.2 (bębny).
Wymagane jest jedno badanie na grupę badania, chyba że część zamienna ulegnie zniszczeniu lub uszkodzeniu przed osiągnięciem wymaganej liczby cykli (zob. pkt 4.1.1.1.3 lub 4.1.1.2.3 niniejszego załącznika).
Hamulec należy zamontować na stanowisku dynamometrycznym zgodnie z jego miejscem montażu w pojeździe (nie dotyczy to hamulców montowanych na sztywno lub za pomocą zwrotnicy).
Temperaturę tarczy hamulcowej lub bębna hamulcowego należy mierzyć możliwie blisko powierzchni tarcia. Pomiar temperatury należy zapisać, a metoda i punkt pomiarowy muszą być takie same dla wszystkich badań.
Jeżeli podczas hamowania lub między hamowaniami w jednym cyklu hamowania stosuje się chłodzenie powietrzem, prędkość przepływu powietrza przy hamulcu jest ograniczona do vair = 0,33 v
gdzie:
v = prędkość pojazdu na początku hamowania.
W innych przypadkach nie ogranicza się stosowania powietrza chłodzącego.
Temperatura powietrza chłodzącego musi być równa temperaturze otoczenia.
4.1. Tarcze hamulcowe
4.1.1. Badanie tarczy hamulcowej na zmęczenie cieplne
Badanie to przeprowadza się przy użyciu nowej tarczy, oryginalnego zacisku hamulcowego oraz nowych zespołów okładzin hamulcowych danego pojazdu lub pojazdów, które posiadają homologację typu zgodnie z regulaminem nr 13, 13-H lub 90 (w takich warunkach jak przy zamontowaniu w pojeździe, tj. po usunięciu smaru ochronnego).
Zużyte okładziny hamulców można w razie potrzeby wymienić podczas badania
4.1.1.1. Pojazdy kategorii M1, N1
4.1.1.1.1. Warunki badania (badanie tarczy hamulcowej na zmęczenie cieplne)
Masę bezwładności bezwładnościowego stanowiska dynamometrycznego wyznacza się zgodnie z wymogami określonymi w załączniku 11 pkt 3.2.1, 3.2.1.1 i 3.2.1.2.
Prędkość obrotowa na stanowisku dynamometrycznym odpowiada prędkości liniowej pojazdu określonej na podstawie średniej wartości dynamicznego promienia tocznego największej i najmniejszej opony dopuszczonej do stosowania w danym pojeździe.
4.1.1.1.2. Program badania (badanie tarczy hamulcowej na zmęczenie cieplne)
Przedstawione do badania okładziny hamulcowe mocuje się do odpowiednich hamulców i poddaje docieraniu zgodnie z procedurą opisaną w załączniku 3, pkt 1.1.2:
Tabela A11/4.1.1.1.2
| Kryterium badania | Badanie na zmęczenie cieplne |
| Kategorie pojazdu | M1, N1 |
| Rodzaj hamowania | Następujące po sobie hamowania |
| Okres obejmujący hamowanie (= ttotal) | 70 s |
| Liczba hamowań w cyklu | 2 |
| Moment hamowania odpowiadający opóźnieniu | 5,0 m/s2 |
| Łączna liczba cykli hamowania | 100 lub 150 (zob. pkt 4.1.1.1.3) |
| Hamowania | |
| od | vmax |
| do | 20 km/h |
| Temperatura początkowa podczas pierwszego hamowania w każdym cyklu | ≤ 100 °C |
gdzie:
vmax wartość vmax jakiej należy użyć w badaniu części zamiennej odpowiada pojazdowi o najwyższym stosunku energii kinetycznej do masy tarczy;
tbra rzeczywisty okres hamowania podczas używania hamulca;
tacc minimalny czas przyspieszenia odpowiadający mocy przyspieszania danego pojazdu;
trest okres spoczynku;
ttotal okres obejmujący hamowanie (tbra + tacc + trest).
4.1.1.1.3. Wynik badania (badanie tarczy hamulcowej na zmęczenie cieplne)
Wynik badania uznaje się za pozytywny, jeżeli ukończono co najmniej 150 cykli bez zniszczenia lub uszkodzenia.
Jeżeli ukończono mniej niż 150, ale ponad 100 cykli bez zniszczenia lub uszkodzenia, badanie należy powtórzyć na nowej części zamiennej. W takim przypadku wynik badania części jest pozytywny, jeżeli w obu badaniach ukończono ponad 100 cykli bez zniszczenia lub uszkodzenia.
Jeżeli ukończono mniej niż 100 cykli przed zniszczeniem lub uszkodzeniem, bada się część oryginalną i porównuje wyniki. Wynik badania uznaje się za pozytywny, jeżeli liczba cykli przed zniszczeniem lub uszkodzeniem nie jest niższa niż w przypadku części oryginalnej - 10 %.
Zniszczenie oznacza w tym kontekście:
a) pęknięcia promieniowe na powierzchni ciernej dłuższe niż 2/3 wysokości promieniowej powierzchni ciernej;
b) pęknięcia na powierzchni ciernej, które sięgają jej wewnętrznego lub zewnętrznego obwodu;
c) pęknięcie całkowite któregoś z pierścieni ciernych;
d) jakiekolwiek uszkodzenia strukturalne lub pęknięcia w dowolnym miejscu poza powierzchnią cierną.
4.1.1.2. Pojazdy kategorii M2, M3, N2 i N3
4.1.1.2.1. Warunki badania (badanie tarczy hamulcowej na zmęczenie cieplne)
4.1.1.2.1.1. Pojazdy o maksymalnej dopuszczalnej masie > 7,5 t
W ramach poniższego programu badania tarcze hamulcowe są badane jako części układu hamulcowego. Program ten nie odtwarza rzeczywistych warunków drogowych i należy go traktować wyłącznie jako badanie części. Parametry wyszczególnione poniżej w tabeli A11/4.1.1.2.1.1 dotyczą hamulców stosowanych obecnie zwykle w pojazdach o maksymalnej dopuszczalnej masie > 7,5 t.
Tabela A11/4.1.1.2.1.1
| Średnica zewnętrzna tarczy | Parametr badania | Parametr badania | Przykład wyposażenia |
| Masa badawcza m [kg] | rdyn [m] | "Rozmiar hamulca"/najmniejszy możliwy rozmiar obręczy | |
| 320-350 | 3 100 | 0,386 | 17,5" |
| 351-390 | 4 500 | 0,445 | 19,5" |
| 391-440 | 5 300 | 0,527 | 22,5" |
| > 440(*) | (*) | (*) | |
| (*) Występujący o homologację musi uzgodnić masę badawczą i dynamiczny promień toczny opony z placówką techniczną. | |||
Masę bezwładności bezwładnościowego stanowiska dynamometrycznego wyznacza się zgodnie z wymogami określonymi w załączniku 11 pkt 3.2.1 w połączeniu z parametrami określonymi w powyższej tabeli (masa badawcza i rdy).
Prędkość obrotowa na stanowisku dynamometrycznym odpowiada prędkości liniowej pojazdu zależnej od dynamicznych promieni tocznych opony określonych w tabeli A11/4.1.1.2.1.1.
4.1.1.2.1.2. Pojazdy o maksymalnej dopuszczalnej masie > 3,5 t i ≤ 7,5 t
Jeśli chodzi o pojazdy o maksymalnej dopuszczalnej masie > 3,5 t i ≤ 7,5 t, do których nie mają zastosowania parametry wymienione w tabeli A11/4.1.1.2.1.1, parametry badawcze wybiera się w taki sposób, aby objąć najgorszy możliwy scenariusz, który stanowił podstawę do określenia zakresu używania zamiennej tarczy hamulcowej (maksymalna dopuszczalna masa pojazdu, maksymalny rozmiar wyposażenia opony).
Masę bezwładności bezwładnościowego stanowiska dynamometrycznego wyznacza się zgodnie z wymogami określonymi w załączniku 11 pkt 3.2.1, 3.2.1.1 i 3.2.1.2.
Prędkość obrotowa na stanowisku dynamometrycznym odpowiada prędkości liniowej pojazdu określonej na podstawie średniej wartości dynamicznego promienia tocznego największej i najmniejszej opony dopuszczonej do stosowania w danym pojeździe.
4.1.1.2.2. Program badania (badanie tarczy hamulcowej na zmęczenie cieplne)
Tabela A11/4.1.1.2.2
| Procedura docierania |
100 hamowań Prędkość początkowa: 60 km/h Prędkość końcowa: 30 km/h dm = 1 m/s2 i 2 m/s2 na przemian Temperatura początkowa: ≤ 300 °C (począwszy od temperatury pokojowej) |
| 1. Hamowanie kondycjonowane | 10 hamowań od 60 do 30 km/h dm = 1 m/s2 i 2 m/s2 na przemian Temperatura początkowa: ≤ 250 °C |
| 2. Hamowanie przy dużej prędkości |
2 hamowania od 130 do 80 km/h dm 3 m/s2 Temperatura początkowa: ≤ 100 °C |
| 3. Hamowanie kondycjonowane | Zob. 1 etap badania |
| 4. Hamowanie przy dużej prędkości | Zob. 2 etap badania |
| 5. Hamowanie kondycjonowane | Zob. 1 etap badania |
| 6. Hamowanie ciągłe (1) | 5 hamowań przy stałej prędkości 85 km/h Moment obrotowy opóźnienia wynoszący 0,5 m/s2 Okres hamowania 60 s Temperatura początkowa: ≤ 80 °C |
| 7. Hamowanie kondycjonowane | Zob. 1 etap badania |
| 8. Hamowanie ciągłe (2) | 5 hamowań przy stałej prędkości 85 km/h Moment obrotowy opóźnienia wynoszący 1,0 m/s2 Okres hamowania 40 s Temperatura początkowa: ≤ 80 °C |
| 9. Powtórzyć etap badania 1-8 | 9 lub 14 razy (w zależności od przypadku) - zob. pkt 4.1.1.2.3 |
dm średnie opóźnienie w odniesieniu do odległości.
4.1.1.2.3. Wynik badania (badanie tarczy hamulcowej na zmęczenie cieplne)
Wynik badania uznaje się za pozytywny, jeżeli ukończono co najmniej 15 cykli bez zniszczenia lub uszkodzenia.
Jeżeli ukończono mniej niż 15, ale ponad 10 cykli bez zniszczenia lub uszkodzenia, badanie należy powtórzyć na nowej części zamiennej. W takim przypadku wynik badania części jest pozytywny, jeżeli w obu badaniach ukończono ponad 10 cykli bez zniszczenia lub uszkodzenia.
Jeżeli ukończono mniej niż 10 cykli przed zniszczeniem lub uszkodzeniem, bada się część oryginalną i porównuje wyniki. Wynik badania uznaje się za pozytywny, jeżeli liczba cykli przed zniszczeniem lub uszkodzeniem nie jest niższa niż w przypadku części oryginalnej.
Zniszczenie oznacza w tym kontekście:
a) pęknięcia promieniowe na powierzchni ciernej dłuższe niż 2/3 wysokości promieniowej płaszczyzny ciernej;
b) pęknięcia na powierzchni ciernej, które sięgają jej wewnętrznego lub zewnętrznego obwodu;
c) pęknięcie całkowite któregoś z pierścieni ciernych;
d) jakiekolwiek uszkodzenia strukturalne lub pęknięcia w dowolnym miejscu poza powierzchnią cierną.
4.1.2. Badanie tarczy hamulcowej przy wysokim obciążeniu
Badanie to przeprowadza się przy użyciu nowej tarczy, oryginalnego zacisku hamulcowego oraz nowych zespołów okładzin hamulcowych danego pojazdu lub pojazdów, które posiadają homologację typu zgodnie z regulaminem nr 13, 13-H lub 90 (w takich warunkach jak przy zamontowaniu w pojeździe, tj. po usunięciu smaru ochronnego).
Zużyte okładziny hamulców można w razie potrzeby wymienić podczas badania
4.1.2.1. Pojazdy kategorii M1, N1
4.1.2.1.1. Warunki badania (badanie tarczy hamulcowej przy wysokim obciążeniu) Zob. pkt 4.1.1.1.1 powyżej.
4.1.2.1.2. Program badania (badanie tarczy hamulcowej przy wysokim obciążeniu) Badanie musi być przeprowadzone zgodnie z następującą tabelą:
Tabela A11/4.1.2.1.2
| Kryterium badania | Badanie przy wysokim obciążeniu |
| Kategorie pojazdu | M1, N1 |
| Rodzaj hamowania | Pojedyncze hamowania |
| Liczba hamowań | 70 |
| Temperatura początkowa przy rozpoczęciu hamowania | ≤ 100 °C |
| Moment hamowania odpowiadający opóźnieniu | 10,0 m/s2 (natomiast ciśnienie hamulcowe p ≤ 16 000 kPa) |
| Hamowania | |
| od | vmax |
| do | 10 km/h |
gdzie:
vmax wartość vmax jakiej należy użyć w badaniu części zamiennej odpowiada pojazdowi o najwyższym stosunku energii kinetycznej do masy tarczy;
4.1.2.1.3. Wynik badania (badanie tarczy hamulcowej przy wysokim obciążeniu)
Wynik badania uznaje się za pozytywny, jeżeli ukończono co najmniej 70 hamowań bez zniszczenia lub uszkodzenia.
Jeżeli ukończono mniej niż 70 hamowań przed zniszczeniem lub uszkodzeniem, bada się część oryginalną i porównuje wyniki. Wynik badania uznaje się za pozytywny, jeżeli liczba cykli przed zniszczeniem lub uszkodzeniem nie jest niższa niż w przypadku części oryginalnej -10 %.
Zniszczenie oznacza w tym kontekście:
a) pęknięcia promieniowe na powierzchni ciernej dłuższe niż 2/3 wysokości promieniowej powierzchni ciernej;
b) pęknięcia na powierzchni ciernej, które sięgają jej wewnętrznego lub zewnętrznego obwodu;
c) pęknięcie całkowite któregoś z pierścieni ciernych;
d) jakiekolwiek uszkodzenia strukturalne lub pęknięcia w dowolnym miejscu poza powierzchnią cierną.
4.1.2.2. Pojazdy kategorii M2, M3, N2 i N3
4.1.2.2.1. Warunki badania (badanie tarczy hamulcowej przy wysokim obciążeniu) Zob. pkt 4.1.1.2.1 powyżej.
4.1.2.2.2. Program badania (badanie tarczy hamulcowej przy wysokim obciążeniu)
Wykonuje się 500 hamowań z prędkości 50 km/h do 10 km/h przy momencie hamowania wynoszącym 90 % maksymalnego momentu hamowania określonego przez występującego o homologację.
Temperatura początkowa: ≤ 200 °C
4.1.2.2.3. Wynik badania (badanie tarczy hamulcowej przy wysokim obciążeniu)
Wynik badania uznaje się za pozytywny, jeżeli po 500 hamowaniach na tarczy hamulcowej nie pojawiają się żadne ślady pęknięć.
4.2. Bębny hamulcowe
4.2.1. Badanie bębna hamulcowego na zmęczenie cieplne
Badanie przeprowadza się przy użyciu nowego bębna z nowymi zespołami okładzin, które posiadają homologację typu zgodnie z regulaminem nr 13, 13-H lub 90 (po usunięciu smaru ochronnego, jeżeli był stosowany).
Dozwolone jest poddanie okładzin obróbce w celu uzyskania dobrego styku powierzchni okładzin i bębna.
4.2.1.1. Pojazdy kategorii M1 i N1
4.2.1.1.1. Warunki badania (badanie bębna hamulcowego na zmęczenie cieplne)
Masę bezwładności bezwładnościowego stanowiska dynamometrycznego wyznacza się zgodnie z wymogami określonymi w załączniku 11 pkt 3.2.1, 3.2.1.1 i 3.2.1.2.
Prędkość obrotowa na stanowisku dynamometrycznym odpowiada prędkości liniowej pojazdu określonej na podstawie średniej wartości dynamicznego promienia tocznego największej i najmniejszej opony dopuszczonej do stosowania w danym pojeździe.
4.2.1.1.2. Program badania (badanie bębna hamulcowego na zmęczenie cieplne)
Wymagania dla bębnów hamulcowych w zakresie zmęczenia cieplnego są objęte badaniami przy wysokim obciążeniu w pkt 4.2.2.1.2.
4.2.1.1.3. Wynik badania (zmęczenie cieplne bębna hamulcowego) Zob. pkt 4.2.2.1.3.
4.2.1.2. Pojazdy kategorii M2, M3, N2, N3
4.2.1.2.1. Warunki badania (badanie bębna hamulcowego na zmęczenie cieplne)
4.2.1.2.1.1. Pojazdy o maksymalnej dopuszczalnej masie > 7,5 t
W ramach poniższego programu badania bębny hamulcowe są badane jako części układu hamulcowego. Program ten nie odtwarza rzeczywistych warunków drogowych i należy go traktować wyłącznie jako badanie części. Parametry wyszczególnione poniżej w tabeli A11/4.2.1.2.1.1 dotyczą hamulców stosowanych obecnie zwykle w pojazdach o maksymalnej dopuszczalnej masie > 7,5 t.
Tabela A11/4.2.1.2.1.1
| Średnica wewnętrzna bębna [mm] | Szerokość okładziny | Typowa średnica obręczy | |||||
| < 130 mm | 130-190 mm | > 190 mm | |||||
|
Masa badawcza [kg] |
Promień opony [m] |
Masa badawcza [kg] |
Promień opony [m] |
Masa badawcza [kg] |
Promień opony [m] |
||
| < 330 | 2 750 | 0,402 | 3 200 | 0,390 | 5 500 | 0,402 | 17,5" |
| 330-390 | (*) | (*) | 3 400 | 0,480 | 5 500 | 0,516 | 19,5" |
| 391-430 | 3 400 | 0,510 | 4 500 | 0,527 | 5 500 | 0,543 | 22,5" |
| > 430 | (*) | (*) | (*) | (*) | (*) | (*) | - |
| (*) Występujący o homologację musi uzgodnić masę badawczą i dynamiczny promień toczny opony z placówką techniczną. | |||||||
Masę bezwładności bezwładnościowego stanowiska dynamometrycznego wyznacza się zgodnie z wymogami określonymi w załączniku 11 pkt 3.2.1 w połączeniu z parametrami określonymi w powyższej tabeli (masa badawcza i rdy).
Prędkość obrotowa na stanowisku dynamometrycznym odpowiada prędkości liniowej pojazdu zależnej od dynamicznych promieni tocznych opony określonych w tabeli A11/4.2.1.2.1.1.
4.2.1.2.1.2. Pojazdy o maksymalnej dopuszczalnej masie > 3,5 t i ≤ 7,5 t
Jeśli chodzi o pojazdy o maksymalnej dopuszczalnej masie > 3,5 t i ≤ 7,5 t, do których nie mają zastosowania parametry wymienione w tabeli A11/4.1.1.2.1.1, parametry badawcze wybiera się w taki sposób, aby objąć najgorszy możliwy scenariusz, który stanowił podstawę do określenia zakresu używania zamiennego bębna hamulcowego (maksymalna dopuszczalna masa pojazdu, maksymalny rozmiar wyposażenia opony).
Masę bezwładności bezwładnościowego stanowiska dynamometrycznego wyznacza się zgodnie z wymogami określonymi w załączniku 11 pkt 3.2.1, 3.2.1.1 i 3.2.1.2.
Prędkość obrotowa na stanowisku dynamometrycznym odpowiada prędkości liniowej pojazdu określonej na podstawie średniej wartości dynamicznego promienia tocznego największej i najmniejszej opony dopuszczonej do stosowania w danym pojeździe.
4.2.1.2.2. Program badania (badanie bębna hamulcowego na zmęczenie cieplne)
Tabela A11/4.2.1.2.2.
| Kryterium badania | Badanie na zmęczenie cieplne |
| Rodzaj hamowania | Następujące po sobie hamowania |
| Liczba hamowań |
250 lub 300 (w zależności od przypadku) - zob. pkt 4.2.1.2.3 Uwaga: Badanie przerywa się po pojawieniu się pęknięcia całkowitego |
| Moment hamowania odpowiadający opóźnieniu | 3,0 m/s2 |
| Hamowania | |
| od | 130 |
| do | 80 km/h |
| Temperatura początkowa podczas każdego hamowania | ≤ 50 °C |
| Chłodzenie zgodnie z pkt 3.2.3 | Dopuszczone |
4.2.1.2.3. Wynik badania (zmęczenie cieplne bębna hamulcowego)
Wynik badania uznaje się za pozytywny, jeżeli ukończono co najmniej 300 hamowań bez zniszczenia lub uszkodzenia.
Jeżeli wykonano mniej niż 300, ale ponad 250 hamowań bez zniszczenia lub uszkodzenia, placówka techniczna musi powtórzyć badanie na nowej części zamiennej. W takim przypadku wynik badania części jest pozytywny, jeżeli w obu badaniach wykonano ponad 250 hamowań bez zniszczenia lub uszkodzenia.
Jeżeli wykonano mniej niż 250 hamowań przed zniszczeniem lub uszkodzeniem, bada się część oryginalną i porównuje wyniki - wynik badania uznaje się za pozytywny, jeżeli liczba cykli przed zniszczeniem lub uszkodzeniem nie jest niższa niż w przypadku części oryginalnej.
Zniszczenie oznacza w tym kontekście:
a) pęknięcia promieniowe na powierzchni ciernej dłuższe niż 2/3 szerokości promieniowej powierzchni ciernej;
b) pęknięcia na powierzchni ciernej, które sięgają zewnętrznej powierzchni osiowej bębna;
c) pęknięcie całkowite bębna;
d) jakiekolwiek uszkodzenia strukturalne lub pęknięcia w dowolnym miejscu poza powierzchnią cierną.
4.2.2. Badanie bębna hamulcowego przy wysokim obciążeniu
Badanie przy wysokim obciążeniu przeprowadza się na tych samych badanych próbkach stosując alternatywne badanie na stanowisku dynamometrycznym (zob. pkt 3.3 niniejszego załącznika).
4.2.2.1. Pojazdy kategorii M1 i N1
4.2.2.1.1. Warunki badania (badanie bębna hamulcowego przy wysokim obciążeniu) Zob. pkt 4.2.1.1.1 powyżej.
4.2.2.1.2. Program badania (badanie bębna hamulcowego przy wysokim obciążeniu)
Tabela A11/4.2.2.1.2
| Procedura docierania |
Wykonać 100 przyhamowań po kolei przy prędkości v1 = 80 km/h i v2 = 10 km/h oraz temperaturze początkowej ≤ 100 °C. Opóźnienie pierwszego hamowania jest stałe i wynosi 1,5 m/s2. Od drugiego do ostatniego hamowania nacisk jest stały i odpowiada średniemu naciskowi pierwszego hamowania. Docieranie należy kontynuować do osiągnięcia co najmniej 80 % kontaktu okładzin z bębnem. |
| Kryterium badania | Badanie bębna hamulcowego przy wysokim obciążeniu |
| Rodzaj hamowania | Pojedyncze hamowania |
| Liczba hamowań | 100 |
| Temperatura początkowa przy rozpoczęciu hamowania | ≤ 100 °C |
| Moment hamowania odpowiadający opóźnieniu |
10,0 m/s2 (natomiast ciśnienie hamulcowe p ≤ 16 000 kPa) |
|
Hamowania od do |
vmax 10 km/h |
vmax wartość vmax jakiej należy użyć w badaniu części zamiennej odpowiada pojazdowi o najwyższym stosunku energii kinetycznej do masy tarczy.
4.2.2.1.3. Wynik badania (badanie bębna hamulcowego przy wysokim obciążeniu)
Wynik badania uznaje się za pozytywny, jeżeli ukończono co najmniej 100 hamowań bez zniszczenia lub uszkodzenia.
Jeżeli wykonano mniej niż 100 hamowań przed zniszczeniem lub uszkodzeniem, bada się część oryginalną i porównuje wyniki. Wynik badania uznaje się za pozytywny, jeżeli liczba cykli przed zniszczeniem lub uszkodzeniem nie jest niższa niż w przypadku części oryginalnej - 10 %.
Zniszczenie oznacza w tym kontekście:
a) pęknięcia promieniowe na powierzchni ciernej dłuższe niż 2/3 szerokości promieniowej powierzchni ciernej;
b) pęknięcia na powierzchni ciernej, które sięgają zewnętrznej powierzchni osiowej bębna;
c) pęknięcie całkowite bębna;
d) jakiekolwiek uszkodzenia strukturalne lub pęknięcia w dowolnym miejscu poza powierzchnią cierną. 4.2.2.2. Pojazdy kategorii M2, M3, N2 i N3
4.2.2.2.1. Warunki badania (badanie bębna hamulcowego przy wysokim obciążeniu) Zob. pkt 4.2.1.2.1 powyżej.
4.2.2.2.2. Program badania (badanie bębna hamulcowego przy wysokim obciążeniu)
Tabela A11/4.2.2.2.2
| Kryterium badania | Badanie przy wysokim obciążeniu |
| Rodzaj hamowania | Hamowanie do prędkości mniejszej niż 5 km/h |
| Całkowita liczba hamowań | 150 |
| Temperatura początkowa bębna hamulcowego przy każdym hamowaniu | ≤ 100 °C |
|
Hamowania od do |
60 km/h ≤ 5 km/h |
| Moment hamowania odpowiadający opóźnieniu | 6 m/s2 |
| Chłodzenie (także niezgodne z pkt 3.2.3 niniejszego załącznika) | Dopuszczone |
4.2.2.2.3. Wynik badania (badanie bębna hamulcowego przy wysokim obciążeniu)
Wynik badania jest pozytywny, jeżeli na bębnie hamulcowym nie pojawiają się pęknięcia.
WYMAGANIA DOTYCZĄCE ZAMIENNYCH TARCZ LUB BĘBNÓW HAMULCOWYCH PRZEZNACZONYCH DO POJAZDÓW KATEGORII O
Badania wymagane w pkt 5.3 niniejszego regulaminu są wyszczególnione poniżej w zależności od kategorii pojazdu:
Tabela A12/1 A
Pojazdy kategorii O1, O2 i O3
| Badanie drogowe (trakcyjne) | Alternatywne badanie na stanowisku dynamometrycznym (Alternatywne do badania drogowego) |
| 2.2.1. Typ 0 | 3.4.1. Typ 0 |
| 2.2.2. Typ I | 3.4.2. Typ I |
| 2.3. Układ hamulca postojowego (jeżeli jest stosowany) | - |
| 2.4. Badanie dynamicznych właściwości ciernych (badanie porównawcze przeprowadzane na poszczególnych osiach) | 3.5. Badanie dynamicznych właściwości ciernych (badanie porównawcze przeprowadzane na poszczególnych osiach) |
Tabela A12/1B
Pojazdy kategorii O4
| Badanie drogowe (trakcyjne) | Alternatywne badanie na stanowisku dynamometrycznym (Alternatywne do badania drogowego) |
| 2.2.1. Typ 0 | 3.4.1. Typ 0 |
| 2.2.3. Typ III | 3.4.3. Typ III |
| 2.3. Układ hamulca postojowego (jeżeli jest stosowany) | - |
| 2.4. Badanie dynamicznych właściwości ciernych (badanie porównawcze przeprowadzane na poszczególnych osiach) | 3.5. Badanie dynamicznych właściwości ciernych (badanie porównawcze przeprowadzane na poszczególnych osiach) |
2. Weryfikacja wymagań związanych z badaniem pojazdu
2.1. Badany pojazd
Pojazd reprezentatywny dla wybranej grupy badania (zob. definicja w pkt 5.3.6 niniejszego regulaminu), w odniesieniu do którego wystąpiono o homologację lub sprawozdanie z badania części dla zamiennej tarczy hamulcowej lub bębna hamulcowego, musi być wyposażony w tę zamienną tarczę hamulcową lub bęben hamulcowy, a także urządzenia badawcze do badania hamulców zgodnie z wymaganiami regulaminu nr 13.
Zamienną tarczę hamulcową lub bęben hamulcowy montuje się do danej osi wraz z okładziną hamulca, homologowaną zgodnie z regulaminem nr 13 lub 90 udostępnianą przez producenta pojazdu lub osi. Jeżeli nie zostanie ustanowiona jednolita procedura przeprowadzania hamowania badanie przeprowadza się po uzgodnieniu z placówką techniczną. Wszystkie badania wymienione poniżej należy przeprowadzić na dotartych hamulcach. Tę samą procedurę docierania należy stosować do zamiennych i oryginalnych tarcz i bębnów hamulcowych.
2.2. Główny układ hamulcowy
2.2.1. Badania hamulca typu 0, pojazd obciążony
Badanie to przeprowadza się zgodnie z regulaminem nr 13, załącznik 4, pkt 1.4.4.
2.2.2. Badania hamulca typu I
Badanie to przeprowadza się zgodnie z regulaminem nr 13, załącznik 4, pkt 1.5.2.
Na koniec badania hamulca typu I należy zapewnić skuteczność hamowania "na gorąco" zgodnie z regulaminem nr 13, załącznik 4, pkt 1.5.3
2.2.3. Badania hamulca typu III
Badanie to przeprowadza się zgodnie z regulaminem nr 13, załącznik 4, pkt 1.7.
2.3. Układ hamulca postojowego (jeżeli jest stosowany)
2.3.1. Jeżeli główny układ hamulcowy i układ hamulca postojowego wykorzystują wspólną powierzchnię cierną tarczy lub bębna, nie jest konieczne przeprowadzanie specjalnego badania układu hamulca postojowego. Przyjmuje się, że pozytywne przejście badania typu 0 pojazdu obciążonego oznacza spełnienie wymogów dotyczących układu hamulca postojowego.
2.3.2. Badanie statyczne na spadku o nachyleniu 18 %, pojazd obciążony
2.3.3. Pojazd musi spełniać wszystkie stosowne wymagania dla odnośnej kategorii pojazdu określone w regulaminie nr 13, załącznik 4, pkt 2.3 i 3.2.
2.4. Badanie dynamicznych właściwości ciernych (badanie porównawcze przeprowadzane na poszczególnych osiach)
Badany pojazd musi być obciążony, a hamowanie odbywa się na poziomej drodze.
Główny układ hamulcowy musi być wyposażony w urządzenie oddzielające hamulce kół przednich od hamulców kół tylnych, tak by można ich było zawsze użyć niezależnie.
Jeżeli homologacja lub sprawozdanie z badania części są wymagane w odniesieniu do zamiennej tarczy hamulcowej lub bębna hamulcowego dla hamulców kół przednich, przez cały czas badania nie mogą być uruchamiane hamulce kół tylnych.
Jeżeli homologacja lub sprawozdanie z badania części są wymagane w odniesieniu do zamiennej tarczy hamulcowej lub bębna hamulcowego dla hamulców kół tylnych, przez cały czas badania nie mogą być uruchamiane hamulce kół przednich.
2.4.1. Badanie porównawcze skuteczności przy zimnych hamulcach
Przy zimnych hamulcach porównuje się skuteczność zamiennej tarczy hamulcowej lub bębna hamulcowego ze skutecznością ich oryginalnych odpowiedników na podstawie wyników badania opisanego poniżej.
2.4.1.1. Stosując zamienną tarczę hamulcową lub bęben hamulcowy, wykonuje się po kolei co najmniej sześć hamowań, przy różnej, stopniowo rosnącej sile przyłożonej do mechanizmu sterowania hamulcem lub rosnącym ciśnieniu, aż do zablokowania kół lub do momentu uzyskania średniego pełnego opóźnienia hamowania równego 3,5 m/s2 lub do momentu uzyskania maksymalnej siły nacisku na pedał dopuszczalnej dla danej kategorii pojazdu, przy prędkości początkowej stosowanej w badaniu wynoszącej 45 km/h.
Temperatura tarczy hamulcowej lub bębna hamulcowego na początku każdego hamowania wynosi ≤ 100 °C.
2.4.1.2. Badanie hamulca opisane w pkt 2.4.1.1 musi być również wykonane z zastosowaniem oryginalnej tarczy hamulcowej lub bębna hamulcowego.
2.4.1.3. Dynamiczne właściwości cierne zamiennej tarczy hamulcowej lub bębna hamulcowego można uznać za zbliżone do właściwości oryginalnej tarczy hamulcowej lub bębna hamulcowego, jeżeli wartości średniego pełnego opóźnienia hamowania przy takiej samej sile przyłożonej do mechanizmu sterowania hamulcem lub przy ciśnieniu roboczym o wartości leżącej w górnych 2/3 wygenerowanej krzywej nie odbiegają o więcej niż ± 10 % lub ± 0,4 m/s2 od wartości uzyskanych przy zastosowaniu oryginalnej tarczy hamulcowej lub bębna hamulcowego.
3. Badanie na bezwładnościowym stanowisku dynamometrycznym
3.1. Wyposażenie stanowiska dynamometrycznego
Do celów badania bezwładnościowe stanowisko dynamometryczne musi być wyposażone w oryginalny zacisk hamulcowy lub hamulec koła danego pojazdu. Bezwładnościowe stanowisko dynamometryczne musi być wyposażone w układ ze stałym momentem hamowania i urządzenie zapewniające stałą rejestrację prędkości obrotowej, ciśnienia hamulcowego, liczby obrotów po rozpoczęciu hamowania, momentu hamowania, czasu hamowania oraz temperatury bębna hamulcowego.
3.2. Warunki badania
3.2.1. Masa bezwładności bezwładnościowego stanowiska dynamometrycznego
Masę bezwładności bezwładnościowego stanowiska dynamometrycznego ustawia się możliwie dokładnie, z tolerancją ± 5 %, do teoretycznie wymaganej wartości odpowiadającej części całkowitej bezwładności pojazdu, która jest hamowana przez odpowiednie koło. Wzór do jej obliczenia jest następujący:
I = m rdyn2
gdzie:
I = bezwładność w ruchu obrotowym (kgm2);
rdyn = dynamiczny promień toczny opony (m);
m = masa badawcza (część masy maksymalnej pojazdu hamowanej przez odpowiednie koło) jak to zostało określone w niniejszym regulaminie.
3.2.1.1. Dynamiczny promień toczny
Przy obliczaniu masy bezwładności należy uwzględnić dynamiczny promień toczny (rdy) największej opony dopuszczonej do stosowania w danym pojeździe (lub na danej osi).
3.2.1.2. Masa badawcza
Masa badawcza do obliczenia masy bezwładności jest następująca:
mveh = maksymalna dopuszczalna masa pojazdu
n = liczba osi lub osi przednich lub tylnych w przypadku przyczepy samochodowej
3.2.2. Początkowa prędkość obrotowa na stanowisku dynamometrycznym odpowiada prędkości liniowej pojazdu przy 40 lub 60 km/h (w zależności od rodzaju badania) określonej na podstawie średniej wartości dynamicznego promienia tocznego największej i najmniejszej opony o dopuszczonych rozmiarach.
3.2.3. Chłodzenie
Chłodzenie można stosować zgodnie z pkt 3.2.3.1 lub 3.2.3.2.
3.2.3.1. Badanie przeprowadzane z kompletnym kołem zgodnie z regulaminem nr 13, załącznik 11, dodatek 2, pkt 3.2.2
W odniesieniu do badań typu I i III podczas przebiegów nagrzewających można stosować chłodzenie powietrzem, przy prędkości i kierunku przepływu powietrza odwzorowujących warunki rzeczywiste, przy czym prędkość przepływu powietrza wynosi
vAir = 0,33 v
gdzie:
v = prędkość pojazdu na początku hamowania.
W innych przypadkach nie ogranicza się stosowania powietrza chłodzącego.
Temperatura powietrza chłodzącego musi być równa temperaturze otoczenia.
3.2.3.2. Badanie wykonywane bez obręczy
W odniesieniu do badań typu I i III podczas przebiegów nagrzewających nie można stosować chłodzenia powietrzem.
W innych przypadkach nie ogranicza się stosowania powietrza chłodzącego.
3.2.4. Przygotowanie hamulca
3.2.4.1. Hamulce tarczowe
Badanie przeprowadza się przy użyciu nowej tarczy z nowymi zespołami okładzin hamulcowych, które posiadają homologację typu zgodnie z regulaminem nr 13 lub 90 (w takich warunkach jak przy zamontowaniu w pojeździe, tj. po usunięciu smaru ochronnego).
3.2.4.2. Hamulce bębnowe
Badanie przeprowadza się przy użyciu nowego bębna z nowymi zespołami okładzin, które posiadają homologację typu zgodnie z regulaminem nr 13 lub 90 (po usunięciu smaru ochronnego, jeżeli był stosowany).
Dozwolone jest poddanie okładzin obróbce w celu uzyskania dobrego styku powierzchni okładzin i bębna.
3.3. Alternatywne badanie skuteczności na stanowisku dynamometrycznym
Tabela A12/3.3.
| 1. |
Docieranie na zimno: 100 (tarcza) lub 200 (bęben) hamowań Ti = 150 °C (tarcza) lub 100 °C (bęben) vi = 60 km/h dm = 1 i 2 m/s2 na przemian |
| 2. | Dynamiczne właściwości cierne, zob. pkt 3.5.1 niniejszego załącznika |
| 3. |
Docieranie na gorąco: Wykonać 30 przyhamowań po kolei przy prędkości v1 = 60 km/h i v2 = 30 km/h i czasie cyklu wynoszącym 60 s oraz temperaturze początkowej hamulca ≤ 100 °C przy pierwszym przyhamowaniu. Opóźnienie pierwszego hamowania jest stałe i wynosi 3 m/s2. Od drugiego do ostatniego hamowania nacisk jest stały i odpowiada średniemu naciskowi pierwszego hamowania. |
| 4. |
Ponowne docieranie: 30 hamowań Ti = 150 °C (tarcza) lub 100 °C (bęben) vi = 60 km/h, dm = 1 i 2 m/s2 na przemian |
| 5. | Badanie hamulca typu 0, zob. pkt 3.4.1 niniejszego załącznika |
| 6. | Badanie hamulca typu I (w przypadku O2/O3), zob. pkt 3.4.2 niniejszego załącznika |
| 7. | Ponowne docieranie: (jak nr 4) |
| 8. | Badanie hamulca typu 0, zob. pkt 3.4.1 niniejszego załącznika |
| 9. | Badanie hamulca typu III (w przypadku O4), zob. pkt 3.4.3 niniejszego załącznika |
| 10. | Ponowne docieranie: (jak nr 4) |
3.4. Główny układ hamulcowy
3.4.1. Badania hamulca typu 0, pojazd obciążony
Badanie to przeprowadza się zgodnie z regulaminem nr 13, załącznik 4, pkt 1.4.4.
3.4.2. Badania hamulca typu I
Badanie to przeprowadza się zgodnie z regulaminem nr 13, załącznik 4, pkt 1.5.2.
Na koniec badania hamulca typu I należy zapewnić skuteczność hamowania "na gorąco" zgodnie z regulaminem nr 13, załącznik 4, pkt 1.5.3
3.4.3. Badania hamulca typu III
Badanie to przeprowadza się zgodnie z regulaminem nr 13, załącznik 4, pkt 1.7.
3.5. Badanie dynamicznych właściwości ciernych (badanie porównawcze przeprowadzane na hamulcach poszczególnych kół)
3.5.1. Badanie to przeprowadza się zgodnie z regulaminem nr 13, załącznik 19, pkt 4.4.3.1-4.4.3.4.
3.5.2. Badanie hamulca opisane w pkt 3.5.1 musi być również wykonane z zastosowaniem oryginalnej tarczy hamulcowej lub bębna hamulcowego.
3.5.3. Dynamiczne właściwości cierne zamiennej tarczy hamulcowej lub bębna hamulcowego na 2 etapie procedury można uznać za zbliżone do właściwości oryginalnej tarczy hamulcowej lub bębna hamulcowego, jeżeli wartości średniego pełnego opóźnienia hamowania przy takiej samej sile przyłożonej do mechanizmu sterowania hamulcem lub przy ciśnieniu roboczym o wartości leżącej w górnych 2/3 wygenerowanej krzywej nie odbiegają o więcej niż ± 8 % lub ± 0,4 m/s2 od wartości uzyskanych przy zastosowaniu oryginalnej tarczy hamulcowej lub bębna hamulcowego.
4. Badania nienaruszalności na bezwładnościowym stanowisku dynamometrycznym
Badania przeprowadza się zgodnie z pkt 4.1 (tarcze) lub 4.2 (bębny).
Wymagane jest jedno badanie na grupę badania, chyba że część zamienna ulegnie zniszczeniu lub uszkodzeniu przed osiągnięciem wymaganej liczby cykli (zob. pkt 4.1.1.1.3 lub 4.1.1.2.3 załącznika).
Hamulec należy zamontować na stanowisku dynamometrycznym zgodnie z jego miejscem montażu w pojeździe (nie dotyczy to hamulców montowanych na sztywno lub za pomocą zwrotnicy).
Temperaturę tarczy hamulcowej lub bębna hamulcowego należy mierzyć możliwie blisko powierzchni tarcia. Pomiar temperatury należy zapisać, a metoda i punkt pomiarowy muszą być takie same dla wszystkich badań.
Jeżeli podczas hamowania lub między hamowaniami w jednym cyklu hamowania stosuje się chłodzenie powietrzem, prędkość przepływu powietrza przy hamulcu jest ograniczona do
vair = 0,33 v
gdzie:
v = prędkość pojazdu na początku hamowania.
W innych przypadkach nie ogranicza się stosowania powietrza chłodzącego.
Temperatura powietrza chłodzącego musi być równa temperaturze otoczenia.
4.1. Tarcze hamulcowe
4.1.1. Badanie tarczy hamulcowej na zmęczenie cieplne
Badanie przeprowadza się przy użyciu nowej tarczy z nowymi zespołami okładzin hamulcowych, które posiadają homologację typu zgodnie z regulaminem nr 13 lub 90 (w takich warunkach jak przy zamontowaniu w pojeździe, tj. po usunięciu smaru ochronnego).
4.1.1.1. Pojazdy kategorii O1 i O2
4.1.1.1.1. Warunki badań (zmęczenie cieplne tarczy hamulcowej)
Masę bezwładności bezwładnościowego stanowiska dynamometrycznego wyznacza się zgodnie z wymogami określonymi w załączniku 12 pkt 3.2.1, 3.2.1.1 i 3.2.1.2.
Prędkość obrotowa na stanowisku dynamometrycznym odpowiada badawczej prędkości liniowej pojazdu określonej na podstawie średniej wartości dynamicznego promienia tocznego największej i najmniejszej opony dopuszczonej do stosowania w danym pojeździe.
4.1.1.1.2. Program badania (zmęczenie cieplne tarczy hamulcowej)
Tabela A12/4.1.1.1.2
| Kryterium badania | Badanie na zmęczenie cieplne |
| Kategorie pojazdu | O1, O2 |
| Rodzaj hamowania | Następujące po sobie hamowania |
| Okres obejmujący hamowanie (= ttotal) | 70 s |
| Liczba hamowań w cyklu | 2 |
| Moment hamowania odpowiadający opóźnieniu a [m/s2] | 5,0 |
| Łączna liczba cykli hamowania | 100 lub 150 (zob. pkt 4.1.1.1.3) |
|
Hamowania od do |
80 km/h 20 km/h |
| Temperatura początkowa podczas pierwszego hamowania w każdym cyklu | ≤ 100 °C |
vmax maksymalna prędkość konstrukcyjna (w zakresie stosowania);
tbra rzeczywisty okres hamowania podczas używania hamulca;
tacc minimalny czas przyspieszenia odpowiadający mocy przyspieszania danego pojazdu;
trest okres spoczynku;
ttotal okres obejmujący hamowanie (tbra + tacc + trest).
4.1.1.1.3. Wynik badania (badanie tarczy hamulcowej na zmęczenie cieplne)
Wynik badania uznaje się za pozytywny, jeżeli ukończono co najmniej 150 cykli bez zniszczenia lub uszkodzenia.
Jeżeli ukończono mniej niż 150, ale ponad 100 cykli bez zniszczenia lub uszkodzenia, badanie należy powtórzyć na nowej części zamiennej. W takim przypadku wynik badania części jest pozytywny, jeżeli w obu badaniach ukończono ponad 100 cykli bez zniszczenia lub uszkodzenia.
Jeżeli ukończono mniej niż 100 cykli przed zniszczeniem lub uszkodzeniem, bada się część oryginalną i porównuje wyniki. Wynik badania uznaje się za pozytywny, jeżeli liczba cykli przed zniszczeniem lub uszkodzeniem nie jest niższa niż w przypadku części oryginalnej -10 %.
Zniszczenie oznacza w tym kontekście:
a) pęknięcia promieniowe na powierzchni ciernej dłuższe niż 2/3 wysokości promieniowej powierzchni ciernej;
b) pęknięcia na powierzchni ciernej, które sięgają jej wewnętrznego lub zewnętrznego obwodu;
c) pęknięcie całkowite któregoś z pierścieni ciernych;
d) jakiekolwiek uszkodzenia strukturalne lub pęknięcia w dowolnym miejscu poza powierzchnią cierną.
4.1.1.2. Pojazdy kategorii O3 i O4
4.1.1.2.1. Warunki badania (badanie tarczy hamulcowej na zmęczenie cieplne)
4.1.1.2.1.1. Pojazdy o maksymalnej dopuszczalnej masie > 7,5 t
W ramach poniższego programu badania tarcze hamulcowe są badane jako części układu hamulcowego. Program ten nie odtwarza rzeczywistych warunków drogowych i należy go traktować wyłącznie jako badanie części. Parametry wyszczególnione poniżej w tabeli A12/4.1.1.2.1.1 dotyczą hamulców stosowanych obecnie zwykle w pojazdach o maksymalnej dopuszczalnej masie > 7,5 t.
Tabela A12/4.1.1.2.1.1.
| Średnica zewnętrzna tarczy | Parametr badania | Parametr badania | Przykład wyposażenia |
| Masa badawcza m [kg] | rdyn [m] | "Rozmiar hamulca"/najmniejszy możliwy rozmiar obręczy | |
| 320-350 | 3 100 | 0,386 | 17,5" |
| 351-390 | 4 500 | 0,445 | 19,5" |
| 391-440 | 5 300 | 0,527 | 22,5" |
| > 440(*) | (*) | (*) | - |
| (*) Występujący o homologację musi uzgodnić masę badawczą i dynamiczny promień toczny opony z placówką techniczną. | |||
Masę bezwładności bezwładnościowego stanowiska dynamometrycznego wyznacza się zgodnie z wymogami określonymi w załączniku 12 pkt 3.2.1 w połączeniu z parametrami określonymi w powyższej tabeli (masa badawcza i rdyn).
Prędkość obrotowa na stanowisku dynamometrycznym odpowiada prędkości liniowej pojazdu zależnej od dynamicznych promieni tocznych opony określonych w tabeli A12/4.1.1.2.1.1.
4.1.1.2.1.2. Pojazdy o maksymalnej dopuszczalnej masie > 3,5 t i ≤ 7,5 t
Jeśli chodzi o pojazdy o maksymalnej dopuszczalnej masie > 3,5 t i ≤ 7,5 t, do których nie mają zastosowania parametry wymienione w tabeli A12/4.1.1.2.1.1, parametry badawcze wybiera się w taki sposób, aby objąć najgorszy możliwy scenariusz, który stanowił podstawę do określenia zakresu używania zamiennej tarczy hamulcowej (maksymalna dopuszczalna masa pojazdu, maksymalny rozmiar wyposażenia opony).
Masę bezwładności bezwładnościowego stanowiska dynamometrycznego wyznacza się zgodnie z wymogami określonymi w załączniku 12 pkt 3.2.1, 3.2.1.1 i 3.2.1.2.
Prędkość obrotowa na stanowisku dynamometrycznym odpowiada prędkości liniowej pojazdu określonej na podstawie średniej wartości dynamicznego promienia tocznego największej i najmniejszej opony dopuszczonej do stosowania w danym pojeździe.
4.1.1.2.2. Program badania (badanie tarczy hamulcowej na zmęczenie cieplne)
Tabela A12/4.1.1.2.2.
| Procedura docierania |
100 hamowań Prędkość początkowa: 60 km/h prędkość końcowa: 30 km/h dm = 1 m/s2 i 2 m/s2 na przemian Temperatura początkowa: ≤ 300 °C (począwszy od temperatury pokojowej) |
| 1. Hamowanie kondycjonowane | 10 hamowań od 60 do 30 km/h dm = 1 m/s2 i 2 m/s2 na przemian Temperatura początkowa: ≤ 250 °C |
| 2. Hamowanie przy dużej prędkości |
2 hamowania od 130 do 80 km/h dm = 3 m/s2 Temperatura początkowa: ≤ 100 °C |
| 3. Hamowanie kondycjonowane | Zob. 1 etap badania |
| 4. Hamowanie przy dużej prędkości | Zob. 2 etap badania |
| 5. Hamowanie kondycjonowane | Zob. 1 etap badania |
| 6. Hamowanie ciągłe (1) |
5 hamowań przy stałej prędkości 85 km/h Moment obrotowy opóźnienia wynoszący 0,5 m/s2 Okres hamowania 60 s Temperatura początkowa: ≤ 80 °C |
| 7. Hamowanie kondycjonowane | Zob. 1 etap badania |
| 8. Hamowanie ciągłe (2) |
5 hamowań przy stałej prędkości 85 km/h Moment obrotowy opóźnienia wynoszący 1,0 m/s2 Okres hamowania 40 s Temperatura początkowa: ≤ 80 °C |
| 9. Powtórzyć etap badania 1-8 | 9 lub 14 razy (w zależności od przypadku) - zob. pkt 4.1.1.2.3 |
dm średnie opóźnienie w odniesieniu do odległości. 4.1.1.2.3. Wynik badania (badanie tarczy hamulcowej na zmęczenie cieplne)
Wynik badania uznaje się za pozytywny, jeżeli ukończono co najmniej 15 cykli bez zniszczenia lub uszkodzenia.
Jeżeli ukończono mniej niż 15, ale ponad 10 cykli bez zniszczenia lub uszkodzenia, badanie należy powtórzyć na nowej części zamiennej. W takim przypadku wynik badania części jest pozytywny, jeżeli w obu badaniach ukończono ponad 10 cykli bez zniszczenia lub uszkodzenia.
Jeżeli ukończono mniej niż 10 cykli przed zniszczeniem lub uszkodzeniem, bada się część oryginalną i porównuje wyniki. Wynik badania uznaje się za pozytywny, jeżeli liczba cykli przed zniszczeniem lub uszkodzeniem nie jest niższa niż w przypadku części oryginalnej.
Zniszczenie oznacza w tym kontekście:
a) pęknięcia promieniowe na powierzchni ciernej dłuższe niż 2/3 wysokości promieniowej powierzchni ciernej;
b) pęknięcia na powierzchni ciernej, które sięgają jej wewnętrznego lub zewnętrznego obwodu;
c) pęknięcie całkowite któregoś z pierścieni ciernych;
d) jakiekolwiek uszkodzenia strukturalne lub pęknięcia w dowolnym miejscu poza powierzchnią cierną.
4.1.2. Badanie tarczy hamulcowej przy wysokim obciążeniu
Badanie przy wysokim obciążeniu przeprowadza się na tych samych badanych próbkach stosując alternatywne badanie na stanowisku dynamometrycznym (zob. pkt 3.3 niniejszego załącznika).
4.1.2.1. Pojazdy kategorii O1 i O2 Nie dotyczy.
4.1.2.2. Pojazdy kategorii O3 i O4
4.1.2.2.1. Warunki badania (badanie tarczy hamulcowej przy wysokim obciążeniu) zob. pkt 4.1.1.2.1 powyżej.
4.1.2.2.2. Program badania (badanie tarczy hamulcowej przy wysokim obciążeniu)
Wykonuje się 500 hamowań z prędkości 50 km/h do 10 km/h przy momencie hamowania wynoszącym 90 % maksymalnego momentu hamowania określonego przez występującego o homologację.
Temperatura początkowa: ≤ 200 °C
4.1.2.2.3. Wynik badania (badanie tarczy hamulcowej przy wysokim obciążeniu)
Wynik badania uznaje się za pozytywny, jeżeli po 500 hamowaniach na tarczy hamulcowej nie pojawiają się żadne ślady pęknięć.
4.2. Bębny hamulcowe
4.2.1. Badanie bębna hamulcowego na zmęczenie cieplne
Badanie przeprowadza się przy użyciu nowego bębna z nowymi zespołami okładzin, które posiadają homologację typu zgodnie z regulaminem nr 13, 13-H lub 90 (po usunięciu smaru ochronnego, jeżeli był stosowany).
Dozwolone jest poddanie okładzin obróbce w celu uzyskania dobrego styku powierzchni okładzin i bębna.
4.2.1.1. Pojazdy kategorii O1 i O2
4.2.1.1.1. Warunki badania (badanie bębna hamulcowego na zmęczenie cieplne)
4.2.1.1.1.1. Pojazdy o maksymalnym dopuszczalnym obciążeniu osi ≤ 1 200 kg Nie dotyczy.
4.2.1.1.1.2. Pojazdy o maksymalnym dopuszczalnym obciążeniu osi > 1 200 kg
Masę bezwładności bezwładnościowego stanowiska dynamometrycznego wyznacza się zgodnie z wymogami określonymi w załączniku 12 pkt 3.2.1, 3.2.1.1 i 3.2.1.2.
Prędkość obrotowa na stanowisku dynamometrycznym odpowiada prędkości liniowej pojazdu określonej na podstawie średniej wartości dynamicznego promienia tocznego największej i najmniejszej opony dopuszczonej do stosowania w danym pojeździe.
4.2.1.1.2. Program badania (badanie bębna hamulcowego na zmęczenie cieplne)
Tabela A12/4.2.1.1.2
| Kryterium badania | Badanie na zmęczenie cieplne |
| Rodzaj hamowania | Następujące po sobie hamowania |
| Liczba hamowań |
250 lub 300 (w zależności od przypadku) - zob. pkt 4.2.1.1.3 Uwaga: Badanie przerywa się po pojawieniu się pęknięcia całkowitego |
| Moment hamowania odpowiadający opóźnieniu | 3,0 m/s2 |
|
Hamowania od do |
130 80 km/h |
| Temperatura początkowa podczas każdego hamowania | ≤ 50 °C |
| Chłodzenie zgodnie z pkt 3.2.3 | Dopuszczone |
4.2.1.1.3. Wynik badania (badanie bębna hamulcowego na zmęczenie cieplne)
Wynik badania uznaje się za pozytywny, jeżeli ukończono co najmniej 450 hamowań bez zniszczenia lub uszkodzenia.
Jeżeli wykonano mniej niż 450, ale ponad 300 hamowań bez zniszczenia lub uszkodzenia, placówka techniczna musi powtórzyć badanie na nowej części zamiennej. W takim przypadku wynik badania części jest pozytywny, jeżeli w obu badaniach wykonano ponad 300 hamowań bez zniszczenia lub uszkodzenia.
Jeżeli wykonano mniej niż 300 hamowań przed zniszczeniem lub uszkodzeniem, bada się część oryginalną i porównuje wyniki - wynik badania uznaje się za pozytywny, jeżeli liczba cykli przed zniszczeniem lub uszkodzeniem nie jest niższa niż w przypadku części oryginalnej.
Zniszczenie oznacza w tym kontekście:
a) pęknięcia promieniowe na powierzchni ciernej dłuższe niż 2/3 szerokości promieniowej powierzchni ciernej;
b) pęknięcia na powierzchni ciernej, które sięgają zewnętrznej powierzchni osiowej bębna;
c) pęknięcie całkowite bębna;
d) jakiekolwiek uszkodzenia strukturalne lub pęknięcia w dowolnym miejscu poza powierzchnią cierną.
4.2.1.2. Pojazdy kategorii O3 i O4
4.2.1.2.1. Warunki badania (badanie bębna hamulcowego na zmęczenie cieplne)
4.2.1.2.1.1. Pojazdy o maksymalnej dopuszczalnej masie > 7,5 t
W ramach poniższego programu badania bębny hamulcowe są badane jako części układu hamulcowego. Program ten nie odtwarza rzeczywistych warunków drogowych i należy go traktować wyłącznie jako badanie części. Parametry wyszczególnione poniżej w tabeli A12/4.2.1.2.1.1 dotyczą hamulców stosowanych obecnie zwykle w pojazdach o maksymalnej dopuszczalnej masie > 7,5 t.
Tabela A12/4.2.1.2.1.1.
|
Średnica wewnętrzna bębna [mm] |
Szerokość okładziny | Typowa średnica obręczy | |||||
| < 130 mm | 130 -190 mm | > 190 mm | |||||
|
Masa badawcza [kg] |
Promień opony [m] |
Masa badawcza [kg] |
Promień opony [m] |
Masa badawcza [kg] |
Promień opony [m] |
||
| < 330 | 2 750 | 0,402 | 3 200 | 0,390 | 5 500 | 0,402 | 17,5" |
| 330-390 | (*) | (*) | 3 400 | 0,480 | 5 500 | 0,516 | 19,5" |
| 391-430 | 3 400 | 0,510 | 4 500 | 0,527 | 5 500 | 0,543 | 22,5" |
| > 430 | (*) | (*) | (*) | (*) | (*) | (*) | - |
| (*) Występujący o homologację musi uzgodnić masę badawczą i dynamiczny promień toczny opony z placówką techniczną. | |||||||
Masę bezwładności bezwładnościowego stanowiska dynamometrycznego wyznacza się zgodnie z wymogami określonymi w załączniku 12 pkt 3.2.1 w połączeniu z parametrami określonymi w powyższej tabeli (masa badawcza i rdy).
Prędkość obrotowa na stanowisku dynamometrycznym odpowiada prędkości liniowej pojazdu zależnej od dynamicznych promieni tocznych opony określonych w tabeli A12/4.2.1.2.1.1.
4.2.1.2.1.2. Pojazdy o maksymalnej dopuszczalnej masie > 3,5 t i ≤ 7,5 t
Jeśli chodzi o pojazdy o maksymalnej dopuszczalnej masie > 3,5 t i ≤ 7,5 t, do których nie mają zastosowania parametry wymienione w tabeli A12/4.1.1.2.1.1, parametry badawcze wybiera się w taki sposób, aby objąć najgorszy możliwy scenariusz, który stanowił podstawę do określenia zakresu używania zamiennej tarczy hamulcowej (maksymalna dopuszczalna masa pojazdu, maksymalny rozmiar wyposażenia opony).
Masę bezwładności bezwładnościowego stanowiska dynamometrycznego wyznacza się zgodnie z wymogami określonymi w załączniku 12 pkt 3.2.1, 3.2.1.1 i 3.2.1.2.
Prędkość obrotowa na stanowisku dynamometrycznym odpowiada prędkości liniowej pojazdu określonej na podstawie średniej wartości dynamicznego promienia tocznego największej i najmniejszej opony dopuszczonej do stosowania w danym pojeździe.
4.2.1.2.2. Program badania (badanie bębna hamulcowego na zmęczenie cieplne)
Tabela A12/4.2.1.2.2
| Kryterium badania | Badanie na zmęczenie cieplne |
| Rodzaj hamowania | Następujące po sobie hamowania |
| Liczba hamowań |
250 lub 300 (w zależności od przypadku) -zob. pkt 4.2.1.2.3 Uwaga: Badanie przerywa się po pojawieniu się pęknięcia całkowitego |
| Moment hamowania odpowiadający opóźnieniu | 3,0 m/s2 |
|
Hamowania od do |
130 80 km/h |
| Temperatura początkowa podczas każdego hamowania | ≤ 50 °C |
| Chłodzenie zgodnie z pkt 3.2.3 | Dopuszczone |
4.2.1.2.3. Wynik badania (badanie bębna hamulcowego na zmęczenie cieplne)
Wynik badania uznaje się za pozytywny, jeżeli ukończono co najmniej 300 hamowań bez zniszczenia lub uszkodzenia.
Jeżeli wykonano mniej niż 300, ale ponad 250 hamowań bez zniszczenia lub uszkodzenia, placówka techniczna musi powtórzyć badanie na nowej części zamiennej. W takim przypadku wynik badania części jest pozytywny, jeżeli w obu badaniach wykonano ponad 250 hamowań bez zniszczenia lub uszkodzenia.
Jeżeli wykonano mniej niż 250 hamowań przed zniszczeniem lub uszkodzeniem, bada się część oryginalną i porównuje wyniki - wynik badania uznaje się za pozytywny, jeżeli liczba cykli przed zniszczeniem lub uszkodzeniem nie jest niższa niż w przypadku części oryginalnej.
Zniszczenie oznacza w tym kontekście:
a) pęknięcia promieniowe na powierzchni ciernej dłuższe niż 2/3 szerokości promieniowej powierzchni ciernej;
b) pęknięcia na powierzchni ciernej, które sięgają zewnętrznej powierzchni osiowej bębna;
c) pęknięcie całkowite bębna;
d) jakiekolwiek uszkodzenia strukturalne lub pęknięcia w dowolnym miejscu poza powierzchnią cierną. 4.2.2. Badanie bębna hamulcowego przy wysokim obciążeniu
Badanie przy wysokim obciążeniu przeprowadza się na tych samych badanych próbkach stosując alternatywne badanie na stanowisku dynamometrycznym (zob. pkt 3.3 niniejszego załącznika).
4.2.2.1. Pojazdy kategorii O1 i O2
4.2.2.1.1. Warunki badania (badanie bębna hamulcowego przy wysokim obciążeniu) Zob. pkt 4.2.1.1.1 powyżej.
4.2.2.1.2. Program badania (badanie bębna hamulcowego przy wysokim obciążeniu) zob. pkt 4.2.2.2.2 poniżej.
4.2.2.1.3. Wynik badania (badanie bębna hamulcowego przy wysokim obciążeniu) zob. pkt 4.2.2.2.3 poniżej.
4.2.2.2. Pojazdy kategorii O3 i O4
4.2.2.2.1. Warunki badania (badanie bębna hamulcowego przy wysokim obciążeniu) zob. pkt 4.2.1.2.1 powyżej.
4.2.2.2.2. Program badania (badanie bębna hamulcowego przy wysokim obciążeniu)
Tabela A12/4.2.2.2.2
| Kryterium badania | Badanie przy wysokim obciążeniu |
| Rodzaj hamowania | Hamowanie do zatrzymania |
| Całkowita liczba hamowań | 150 |
| Temperatura początkowa bębna hamulcowego podczas każdego hamowania | ≤ 100 °C |
|
Hamowania od do |
60 km/h 0 km/h |
| Moment hamowania odpowiadający opóźnieniu | 6 m/s2 |
| Chłodzenie (także niezgodne z pkt 3.2.3) | Dopuszczone |
4.2.2.2.3. Wynik badania (badanie bębna hamulcowego przy wysokim obciążeniu)
Wynik badania jest pozytywny, jeżeli na bębnie hamulcowym nie pojawiają się pęknięcia.
WZÓR FORMULARZA SPRAWOZDANIA Z BADANIA ZAMIENNEJ TARCZY HAMULCOWEJ LUB BĘBNA HAMULCOWEGO
1. Ogólny opis techniczny zamiennej tarczy hamulcowej lub bębna hamulcowego(1)
1.1. Występujący o homologację (nazwa i adres): .......................................................
1.2. Producent (nazwa i adres): ...............................................................................
1.3. Nazwa handlowa: ...........................................................................................
1.4. Kategoria zamiennej tarczy hamulcowej lub bębna hamulcowego: oryginalne/identyczne/równoważne/wymienne(1)
1.5. Typ tarczy/bębna(1): ...........................................................................................
1.6. Oznakowanie:
| Identyfikacja | Miejsce oznakowania | Sposób oznakowania | |
| Nazwa lub nazwa handlowa producenta: | |||
| Numer homologacji | E2-90R02 Cxxxx/yyyy | ||
|
xxxx => nr typu yyyy => nr wariantu |
|||
| Wskazanie identyfikowalności | |||
| Minimalna grubość (tarcza)/maksymalna średnica wewnętrzna (bęben)(1) |
1.7. Materiał
1.7.1. Grupa materiałów: ...........................................................................................
1.7.2. Podgrupa materiałów(2) ...........................................................................................
1.8. Odnośna seria
Należy podać co najmniej następujące informacje:
| Część | |||||||||
| Część zamienna | Część oryginalna | ||||||||
| Wariant | Numer części | Numer części | Kod identyfikacyjny | ||||||
| Pojazd silnikowy(2) | |||||||||
| Marka | Typ pojazdu | Nazwa handlowa | Maksymalna masa brutto | Prędkość maksymalna | Rok produkcji | ||||
| Oś w przypadku przyczepy(2) | |||||||||
| Marka | Typ osi | Nazwa handlowa | Maksymalne obciążenie osi |
Zakres promienia dynamicznego opony (największy/ najmniejszy) |
|||||
| Hamulec | |||||||||
| Umiejscowienie | Zacisk(2) | Wymiary | Typ konstrukcji | ||||||
| Przód | Tył | ||||||||
1.9. Informacje dodatkowe(2)
2. Grupy badania
2.1. Wymiary w danej grupie badania
2.1.1. Średnice zewnętrzne (tarcza)/wewnętrzne (bęben)(1): ...........................................
2.1.2. Grubość (tarcza)/szerokość szczęki (bęben)(1) .......................................................
2.2. Najwyższy stosunek energii kinetycznej w danej grupie badania zgodnie z pkt 5.3.6 regulaminu nr 90
2.3. Materiał tarczy/bębna(1) w danej grupie badania: ...........................................
3. Dane techniczne dotyczące badań w danej grupie badania
3.1. Badanie pojazdu
3.1.1. Dane dotyczące pojazdu badanego
3.1.1.1. Kategoria pojazdu: ...........................................................................................
3.1.1.2. Producent pojazdu: ...........................................................................................
3.1.1.3. Marka pojazdu: .......................................................................................................
3.1.1.4. Typ pojazdu i nazwa handlowa: ...............................................................................
3.1.1.5. Numer identyfikacyjny pojazdu: ...............................................................................
3.1.1.6. Homologacja typu pojazdu nr: ...............................................................................
3.1.1.7. Moc silnika pojazdu: ...........................................................................................
3.1.1.8. Prędkość:
Maksymalna prędkość pojazdu vmax: ...................................................................
3.1.1.9. Opony: ...................................................................................................................
3.1.1.10. Konfiguracja/układ obwodu hamulcowego: .......................................................
3.1.1.11. Masy badawcze
Oś 1: ...................................................................................................................
Oś 2: ...................................................................................................................
Oś ...: ...................................................................................................................
3.1.1.12. Hamulec:
3.1.1.12.1. Badana próbka tarczy hamulcowej/bębna hamulcowego(1):
Kod identyfikacyjny oryginalnej części zamiennej: ...........................................
Grupa badania: .......................................................................................................
Numer części: .......................................................................................................
Masa części zamiennej: ...........................................................................................
Średnica zewnętrzna tarczy/średnica wewnętrzna bębna(1): ...............................
Promień re, skuteczny: ...........................................................................................
Szerokość powierzchni ciernej: ...............................................................................
Grubość tarczy (nominalna)/średnica zewnętrzna bębna(1): ...............................
3.1.1.12.2. Zacisk hamulca/mechanizm bębna hamulcowego(1)
Producent: .......................................................................................................
Typ: ...................................................................................................................
Wariant: ...................................................................................................................
Numer części: .......................................................................................................
Metoda wykonania: ...........................................................................................
Maksymalny technicznie dopuszczalny moment obrotowy przy dźwigni hamulca Cmax,e (hamulec pneumatyczny)/ciśnienie w przewodzie hamulcowym (pmax,e) (hamulec hydrauliczny)(1): ...................................................................
Progowy moment obrotowy C0,e (hamulec pneumatyczny)/progowe ciśnienie w przewodzie hamulcowym (hamulec hydrauliczny)(1): ...........................................
Stosunek le/ee (hamulec pneumatyczny)/średnica tłoka(hamulec hydrauliczny)(1): ................................................... / .................................................
Maksymalny moment obrotowy hamulca: ......................................
3.1.1.12.3. Klocek hamulcowy/okładzina hamulcowa(1)
Producent: .......................................................................................................
Marka: ...................................................................................................................
Typ: ...................................................................................................................
Numer homologacji(2): ...........................................................................................
Identyfikacja (np. numer części): ...................................................................
Powierzchnia użyteczna: ...........................................................................................
3.1.2. Wyposażenie badawcze
3.1.2.1. Opóźnienie: .......................................................................................................
3.1.2.2. Ciśnienie: .......................................................................................................
3.1.2.3. Prędkość: ...................................................................................................................
3.1.2.4. Temperatura tarczy/bębna: ...............................................................................
3.1.3. Tor badawczy:
3.1.3.1. Lokalizacja: .......................................................................................................
3.1.3.2. Powierzchnia: .......................................................................................................
3.1.3.3. Warunki (np. suchy/mokry): ...............................................................................
3.2. Badanie na stanowisku dynamometrycznym
3.2.1. Dane dotyczące badania
3.2.1.1. Kategoria pojazdu: ...........................................................................................
3.2.1.2. Dynamiczny promień toczny
Dynamiczny promień toczny RIner do obliczenia bezwładności:
do celów pkt 3.2.1 załącznika 11/12 ...................................................................
Dynamiczny promień toczny Rveh do celów pkt 3.2.2 załącznika 11/12: ...............................................................................................................................
3.2.1.3. Masy i bezwładność
Maksymalna dopuszczalna masa pojazdu: .......................................................
Wartości X (oś przednia): ...............................................................................
Wartości Y (oś tylna): ...........................................................................................
Masa badawcza m: ...........................................................................................
Bezwładność badawcza IAdj: ...............................................................................
3.2.1.4. Chłodzenie .......................................................................................................
3.2.1.4.1. Prędkość powietrza chłodzącego podczas badania typu I, typu II lub typu III(1) ...............................................................................................................................
3.2.1.4.2. Prędkość powietrza chłodzącego w pozostałych przypadkach:
3.2.1.5. Prędkość
Prędkość maksymalna vmax: ...............................................................................
3.2.1.6. Urządzenie uruchamiające
Producent: .......................................................................................................
Marka: ...................................................................................................................
Typ: ...................................................................................................................
Wariant: ...................................................................................................................
Powierzchnia użyteczna (hamulec hydrauliczny)/wzór ThA (hamulec pneumatyczny)(1): ...........................................................................................
3.2.1.7. Hamulec
3.2.1.7.1. Badana próbka tarczy hamulcowej/bębna hamulcowego(1)
Kod identyfikacyjny oryginalnej części zamiennej: ...........................................
Grupa badania: .......................................................................................................
Numer części: .......................................................................................................
Masa części zamiennej: ...........................................................................................
Średnica zewnętrzna tarczy/średnica wewnętrzna bębna(1): ...............................
Promień re, skuteczny: ...........................................................................................
Szerokość powierzchni ciernej: ...............................................................................
Grubość tarczy (nominalna)/średnica zewnętrzna bębna(1): ...............................
3.2.1.7.2. Zacisk hamulca/mechanizm bębna hamulcowego(1)
Producent: .......................................................................................................
Typ: ...................................................................................................................
Wariant: ...................................................................................................................
Metoda wykonania: ...........................................................................................
Maksymalny technicznie dopuszczalny moment obrotowy przy dźwigni hamulca Cmax,e (hamulec pneumatyczny)/ciśnienie w przewodzie hamulcowym (pmax,e) (hamulec hydrauliczny)(1): ...................................................................
Progowy moment obrotowy C0,e (hamulec pneumatyczny)/progowe ciśnienie w przewodzie hamulcowym (hamulec hydrauliczny)(1): ...........................................
Stosunek le/ee (hamulec pneumatyczny)/średnica tłoka(hamulec hydrauliczny)(1): ..................................................... / ...............................................
Maksymalny moment obrotowy hamulca: .......................................................
Numer identyfikacyjny: ...........................................................................................
3.2.1.7.3. Klocek hamulcowy/okładzina hamulcowa(1)
Producent: .......................................................................................................
Marka: ...................................................................................................................
Typ: ...................................................................................................................
Numer homologacji(2): ...........................................................................................
Oznakowanie: .......................................................................................................
Szerokość be: .......................................................................................................
Grubość de: .......................................................................................................
Powierzchnia użyteczna: ...........................................................................................
Metoda zamocowania: ...........................................................................................
4. Zapis wyników badania
4.1. Kontrola geometrii: ...........................................................................................
Numer rysunku i wersja: ...........................................................................................
4.2. Kontrola materiału: ...................................................................
4.3. Kontrola w zakresie przepisów dotyczących wyważania: ...............................
4.4. Kontrola oznakowania zużycia: .........................................................
4.5. Badanie w pojeździe/alternatywne badanie na stanowisku dynamometrycznym(1):
4.5.1. Skuteczność hamowania
4.5.1.1. Skuteczność hamulca głównego w przypadku kategorii M, N(2)
|
0 odłączony(2) |
0 załączony |
I | |||
| Numer próbki | |||||
| Załącznik 11 pkt: | 2.2.1/3.4.1(1) | 2.2.2/3.4.4(1) | 2.2.3/3.4.2(1) | ||
| Prędkość w badaniu | |||||
| Początkowa | km/h | ||||
| Końcowa | km/h | ||||
| Ciśnienie w siłowniku hamulca pe | kPa | ||||
| Liczba hamowań | - | ||||
| Czas trwania cyklu hamowania | s | ||||
| Siła hamowania 0,5 Te | daN | ||||
|
Wskaźnik hamowania 0,5 Te/9,81 m (m = masa badawcza) |
- | ||||
| Skok siłownika hamulca se | mm | ||||
|
Progowy moment obrotowy przy dźwigni hamulca Ce C0,e |
Nm Nm |
||||
Bieg swobodny: .......................................................................................................
4.5.1.2. Skuteczność hamulca głównego w przypadku kategorii M2, M3, N2, N3(2)
| Typ badania | 0 | II | ||
| Numer próbki | ||||
| Załącznik 11 pkt: | 2.2.1/3.4.1(1) | 2.2.4/3.4.3(1) | ||
| Prędkość w badaniu | ||||
| Ciśnienie w siłowniku hamulca pe | kPa | |||
| Liczba hamowań | - | |||
| Czas trwania cyklu hamowania | s | |||
| Siła hamowania 0,5 Te | daN | |||
| Wskaźnik hamowania 0,5 Te/9,81 m (m = masa badawcza) | - | |||
| Skok siłownika hamulca se | mm | |||
|
Progowy moment obrotowy przy dźwigni hamulca Ce C0,e |
Nm Nm |
|||
Swobodny bieg: .......................................................................................................
4.5.1.3. Skuteczność hamulca głównego w przypadku kategorii O1, O2, O3(2)
| Typ badania | 0 | I | ||
| Numer próbki | ||||
| Załącznik 12 pkt: | 2.2.1/3.4.1(1) | 2.2.2/3.4.2(1) | ||
| Prędkość w badaniu | ||||
| Ciśnienie w siłowniku hamulca pe | kPa | |||
| Liczba hamowań | - | |||
| Czas trwania cyklu hamowania | s | |||
| Siła hamowania 0,5Te | daN | |||
| Wskaźnik hamowania 0,5Te/9,81 m (m = masa badawcza) | - | |||
| Skok siłownika hamulca se | mm | |||
|
Progowy moment obrotowy przy dźwigni hamulca Ce C0,e |
Nm Nm |
|||
Swobodny bieg: .......................................................................................................
4.5.1.4. Skuteczność hamulca głównego w przypadku kategorii O4(2)
| Typ badania | 0 | III | ||
| Numer próbki | ||||
| Załącznik 12 pkt: | 2.2.1/3.4.1(1) | 2.2.3/3.4.3(1) | ||
| Prędkość w badaniu | ||||
| Początkowa | km/h | |||
| Końcowa | km/h | |||
| Ciśnienie w siłowniku hamulca pe | kPa | |||
| Liczba hamowań | - | |||
| Czas trwania cyklu hamowania | s | |||
| Siła hamowania 0,5Te | daN | |||
| Wskaźnik hamowania 0,5Te/9,81 m (m = masa badawcza) | - | |||
| Skok siłownika hamulca se | mm | |||
|
Progowy moment obrotowy przy dźwigni hamulca Ce C0,e |
Nm Nm |
|||
Swobodny bieg: .......................................................................................................
4.5.1.5. Skuteczność hamulca postojowego(2): ...................................................................
4.5.1.6. Dynamiczne właściwości cierne Schemat: opóźnienie w zależności od ciśnienia
4.6. Badania nienaruszalności:
4.6.1. Badanie na zmęczenie cieplne:
| Nr próbki |
Liczba cykli bez zniszczenia zgodnie z załącznikiem 11 pkt 4.1.1.1.3/4.1.1.2.3/4.2.1.2.3 załącznikiem 12 pkt 4.1.1.1.3/4.1.1.2.3/4.2.1.1.3/4.2.1.2.3(1) |
4.6.2. Badanie przy wysokim obciążeniu:
| Nr próbki |
Liczba cykli bez zniszczenia zgodnie z załącznikiem 11 pkt 4.1.2.1.3/4.1.2.2.3/4.2.2.1.3/4.2.2.2.3 załącznikiem 12 pkt 4.1.2.2.3/4.2.2.1.3/4.2.2.2.3(1) |
5. Dokumentacja badania:
6. Dodatki
Załącznik ...................................................................................................................
7. Data badania: .......................................................................................................
8. Badanie to zostało wykonane i wyniki zapisane zgodnie z regulaminem nr 90 ostatnio zmienionym serią poprawek 02.
Upoważniona placówka techniczna prowadząca badanie
Podpisano: ........................................ Data: .......................................................
______
(1) Niepotrzebne skreślić.
(2) Jeżeli dotyczy.
Senat nie zgodził się w czwartek na zniesienie obowiązku zawierania umów o pracę z cudzoziemcami będącymi pracownikami tymczasowymi przez agencje pracy tymczasowej, ale umożliwił agencjom zawieranie umów cywilnoprawnych. Senatorowie zdecydowali natomiast o skreśleniu przepisu podnoszącego kary grzywny dla pracodawców przewidziane w kodeksie pracy. W głosowaniu przepadła też poprawka Lewicy podnosząca z 2 tys. zł do 10 tys. zł kary grzywny, jakie w postępowaniu mandatowym może nałożyć Państwowa Inspekcja Pracy.
13.03.2025
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej nie zgodziło się na usunięcie z ustawy o zatrudnianiu cudzoziemców przepisu podnoszącego w kodeksie pracy kary dla pracodawców. Senacka Komisja Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej zaakceptowała we wtorek jedynie poprawki Biura Legislacyjnego Senatu do tej ustawy. Nie można jednak wykluczyć, że na posiedzeniu Senatu inni senatorowie przejmą poprawki zgłaszane przez stronę pracodawców.
11.03.2025
Podczas ostatniego posiedzenia Sejmu, ku zaskoczeniu zarówno przedsiębiorców, jak i części posłów koalicji rządzącej, Lewica w ostatniej chwili „dorzuciła” do ustawy o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom poprawki zaostrzające kary za naruszanie przepisów prawa pracy - m.in. umożliwiające orzeczenie kary ograniczenia wolności. Jednocześnie zignorowano postulaty organizacji pracodawców, mimo wcześniejszych zapewnień rządu o ich poparciu.
27.02.2025
Już nie 30 tys. zł, a 50 tys. zł ma grozić maksymalnie pracodawcy, który zawrze umowę cywilnoprawną, choć powinien - umowę o pracę. Podobnie temu, który nie wypłaca w terminie wynagrodzenia za pracę lub innego świadczenia przysługującego pracownikowi albo uprawnionemu do tego świadczenia członkowi jego rodziny. A jeśli nie wypłaca przez okres co najmniej 3 miesięcy, to kara ma wynieść nawet 60 tys. złotych - zdecydował Sejm, przyjmując poprawkę Lewicy, zmieniającą Kodeks pracy w... ustawie dotyczącej cudzoziemców.
25.02.2025
500 zł zarobi członek obwodowej komisji wyborczej w wyborach Prezydenta RP, 600 zł - zastępca przewodniczącego, a 700 zł przewodniczący komisji wyborczej – wynika z uchwały Państwowej Komisji Wyborczej. Jeżeli odbędzie się ponownie głosowanie, zryczałtowana dieta wyniesie 75 proc. wysokości diety w pierwszej turze. Termin zgłaszania kandydatów na członków obwodowych komisji wyborczych mija 18 kwietnia
20.01.2025
1 stycznia 2025 r. weszły w życie liczne zmiany podatkowe, m.in. nowe definicje budynku i budowli w podatku od nieruchomości, JPK CIT, globalny podatek wyrównawczy, PIT kasowy, zwolnienie z VAT dla małych firm w innych krajach UE. Dla przedsiębiorców oznacza to często nowe obowiązki sprawozdawcze i zmiany w systemach finansowo-księgowych. Firmy muszą też co do zasady przeprowadzić weryfikację nieruchomości pod kątem nowych przepisów.
02.01.2025| Identyfikator: | Dz.U.UE.L.2012.185.24 |
| Rodzaj: | Umowa międzynarodowa |
| Tytuł: | Regulamin nr 90 Europejskiej Komisji Gospodarczej Organizacji Narodów Zjednoczonych (EKG ONZ) - Jednolite przepisy dotyczące homologacji zamiennych zespołów okładzin hamulcowych, zamiennych okładzin hamulców bębnowych, zamiennych tarcz i zamiennych bębnów przeznaczonych do pojazdów o napędzie silnikowym i ich przyczep. |
| Data aktu: | 13/07/2012 |
| Data ogłoszenia: | 13/07/2012 |
| Data wejścia w życie: | 24/03/1998 |