Umowa przejściowa ustanawiająca ramy Umowy o partnerstwie gospodarczym między państwami Afryki Wschodniej i Południowej, z jednej strony, a Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi, z drugiej strony. Grand Baie.2009.08.29.

UMOWA PRZEJŚCIOWA

ustanawiająca ramy Umowy o partnerstwie gospodarczym między państwami Afryki Wschodniej i Południowej, z jednej strony, a Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi, z drugiej strony

ZWIĄZEK KOMORÓW

REPUBLIKA MADAGASKARU

REPUBLIKA MAURITIUSU

REPUBLIKA SESZELI

REPUBLIKA ZAMBII

REPUBLIKA ZIMBABWE

zwane dalej "Państwami AWP"

z jednej strony oraz

KRÓLESTWO BELGII,

REPUBLIKA BUŁGARII,

REPUBLIKA CZESKA,

KRÓLESTWO DANII,

REPUBLIKA FEDERALNA NIEMIEC,

REPUBLIKA ESTOŃSKA,

IRLANDIA,

REPUBLIKA GRECKA,

KRÓLESTWO HISZPANII,

REPUBLIKA FRANCUSKA,

REPUBLIKA WŁOSKA,

REPUBLIKA CYPRYJSKA,

REPUBLIKA ŁOTEWSKA,

REPUBLIKA LITEWSKA,

WIELKIE KSIĘSTWO LUKSEMBURGA,

REPUBLIKA WĘGIERSKA,

MALTA,

KRÓLESTWO NIDERLANDÓW,

REPUBLIKA AUSTRII,

RZECZPOSPOLITA POLSKA,

REPUBLIKA PORTUGALSKA,

RUMUNIA,

REPUBLIKA SŁOWENII,

REPUBLIKA SŁOWACKA,

REPUBLIKA FINLANDII,

KRÓLESTWO SZWECJI,

ZJEDNOCZONE KRÓLESTWO WIELKIEJ BRYTANII I IRLANDII PÓŁNOCNEJ,

oraz

WSPÓLNOTA EUROPEJSKA,

zwane dalej "Stroną WE",

z drugiej strony,

wspólnie zwane dalej "Stronami",

PREAMBUŁA

Państwa Afryki, Karaibów i Pacyfiku (AKP) z regionu Afryki Wschodniej i Południowej (AWP), wchodzące w skład grupy AWP i jej poszczególne państwa członkowskie, z jednej strony, oraz Wspólnota Europejska (WE) i jej państwa członkowskie, z drugiej strony;

UWZGLĘDNIAJĄC Umowę o partnerstwie między członkami grupy państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku, z jednej strony, a WE i jej państwami członkowskimi, z drugiej strony, podpisaną w dniu 23 czerwca 2000 r. (zwaną dalej "umową z Kotonu"), Traktat ustanawiający Wspólny Rynek Afryki Wschodniej i Południowej (COMESA) podpisany w dniu 5 listopada 1993 r., Traktat ustanawiający Południowoafrykańską Wspólnotę Rozwoju (SADC) podpisany w dniu 17 sierpnia 1992 r. oraz jego protokół w sprawie handlu, Traktat ustanawiający Wspólnotę Wschodnioafrykańską (EAC) podpisany w dniu 30 listopada 1999 r. oraz Akt założycielski Unii Afrykańskiej przyjęty i podpisany w dniu 11 lipca 2002 r.;

UWZGLĘDNIAJĄC Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską;

MAJĄC RÓWNIEŻ NA UWADZE decyzję ósmego szczytu organu COMESA skupiającego szefów państw lub rządów, który odbył się w Chartumie w Sudanie w dniu 17 marca 2003 r. i dotyczył określenia składu AWP do celów negocjacji umowy o partnerstwie gospodarczym ("EPA") z Unią Europejską (UE);

ZWAŻYWSZY, że Państwa AWP oraz WE i jej państwa członkowskie są zgodne co do tego, że ich współpraca w dziedzinie handlu i gospodarki ma na celu przyczynienie się do płynnej i stopniowej integracji Państw AWP z gospodarką światową, z należytym uwzględnieniem ich wyborów politycznych, poziomów i priorytetów rozwoju, promując w ten sposób ich zrównoważony rozwój oraz przyczyniając się do eliminacji ubóstwa w Państwach AWP;

POTWIERDZAJĄC ich zobowiązanie do wspomagania oraz przyspieszania rozwoju gospodarczego, kulturalnego i społecznego Państw AWP w celu przyczynienia się do pokoju i bezpieczeństwa oraz do promowania stabilnego i demokratycznego otoczenia politycznego, które sprzyja zrównoważonemu krajowemu i regionalnemu rozwojowi;

POTWIERDZAJĄC, że EPA jest zgodna z celami i zasadami umowy z Kotonu, w szczególności z postanowieniami jej części III, tytuł II;

POTWIERDZAJĄC, że EPA jest instrumentem rozwoju promującym zrównoważony wzrost, prowadzącym do zwiększania produkcji w Państwach AWP i ich potencjału w zakresie podaży, wspierającym transformację strukturalną gospodarek AWP oraz ich dywersyfikację i konkurencyjność, a także prowadzącym do rozwoju handlu, inwestycji, technologii i tworzenia miejsc pracy w Państwach AWP;

PRZYPOMINAJĄC o zobowiązaniach wspólnoty międzynarodowej dotyczących osiągnięcia milenijnych celów rozwoju zawartych w deklaracji ONZ z września 2000 r.;

POTWIERDZAJĄC, że postęp w zakresie realizacji agendy rozwoju wymaga prawdziwej współpracy międzynarodowej oraz pełnej realizacji uzgodnionych zobowiązań podjętych na konferencjach w Rio, Pekinie, Kopenhadze, Kairze i Monterrey, a także określonych odpowiednio w programach działania na rzecz krajów najsłabiej rozwiniętych, krajów rozwijających się bez dostępu do morza oraz małych rozwijających się państw wyspiarskich;

MAJĄC NA UWADZE prawa i obowiązki członków Światowej Organizacji Handlu (WTO), znaczenie, jakie przywiązują oni do zasad i przepisów regulujących handel międzynarodowy oraz potrzebę przejrzystego, przewidywalnego, otwartego i uczciwego wielostronnego systemu handlowego;

PRZYPOMINAJĄC potrzebę zapewnienia szczególnego wsparcia dla integracji regionalnej oraz zagwarantowania szczególnego i zróżnicowanego traktowania wszystkich Państw AWP, utrzymania szczególnego traktowania najsłabiej rozwiniętych Państw AWP oraz należytego uwzględnienia wrażliwości małych gospodarek, krajów bez dostępu do morza, państw wyspiarskich, przybrzeżnych i zagrożonych suszami oraz Państw AWP nękanych konfliktami;

ŚWIADOME, że poprawa standardu życia w Państwach AWP wymaga znacznych inwestycji;

POWOŁUJĄC SIĘ na zobowiązania Stron w ramach WTO;

UZGODNIŁY, CO NASTĘPUJE:

ROZDZIAŁ  I

POSTANOWIENIA OGÓLNE

Artykuł  1

Zakres umowy przejściowej

Niniejsza umowa przejściowa ustanawia ramy Umowy o partnerstwie gospodarczym ("EPA").

Artykuł  2

Główne cele EPA

Celami Umowy o partnerstwie gospodarczym są:

a) przyczynianie się do ograniczenia i ostatecznego wyeliminowania ubóstwa poprzez ustanowienie wzmocnionego i strategicznego partnerstwa w dziedzinie handlu i rozwoju spójnego z celem zrównoważonego rozwoju, milenijnymi celami rozwoju i umową z Kotonu;

b) promocja integracji regionalnej, współpracy gospodarczej i dobrych rządów w regionie AWP;

c) wspieranie stopniowej integracji regionu AWP z gospodarką światową, zgodnie z jego wyborami politycznymi i priorytetami rozwoju;

d) wspieranie transformacji strukturalnej gospodarek AWP oraz ich dywersyfikacji, włącznie ze zwiększaniem wartości dodanej;

e) wzmacnianie potencjału regionu AWP w zakresie polityki handlowej i zagadnień związanych z handlem;

f) ustanowienie i wdrożenie skutecznych, przewidywalnych i przejrzystych ram prawnych w zakresie handlu i inwestycji w regionie AWP, i stworzenie w ten sposób warunków dla wzrostu inwestycji i rozwoju sektora prywatnego, a także zwiększenie potencjału w zakresie podaży, konkurencyjności i wzrostu gospodarczego; oraz

g) wzmacnianie istniejących więzi pomiędzy Stronami na zasadzie solidarności i obopólnego interesu. W tym celu, zgodnie ze zobowiązaniami wynikającymi z WTO, umowa przyczynia się do zacieśnienia stosunków handlowych i gospodarczych, wspiera nową dynamikę handlu pomiędzy Stronami poprzez stopniową, asymetryczną liberalizację handlu pomiędzy nimi oraz wzmacnia, rozszerza i pogłębia współpracę we wszystkich obszarach związanych z handlem i inwestycjami.

Artykuł  3

Cele szczególne niniejszej umowy

1. Zgodnie z art. 34 i 35 umowy z Kotonu, celami niniejszej umowy są:

a) sporządzenie umowy zgodnej z art. XXIV Układu ogólnego w sprawie taryf celnych i handlu z 1994 r. ("GATT 1994");

b) ustanowienie - na podstawie przedłożonych wcześniej wniosków - ram, zakresu i zasad dalszych negocjacji w sprawie handlu towarami, w tym reguł pochodzenia, instrumentów ochrony handlu, współpracy celnej i ułatwiania handlu, środków sanitarnych i fitosanitarnych, technicznych barier w handlu; oraz

c) ustanowienie ram i zakresu potencjalnych negocjacji dotyczących innych kwestii, w tym handlu usługami, spraw związanych z handlem, jak określono w umowie z Kotonu, oraz wszelkich innych zagadnień będących przedmiotem zainteresowania obu Stron.

2. Strony zobowiązują się do zakończenia negocjacji w celu zawarcia pełnej EPA nie później niż dnia 31 grudnia 2008 r., w tym również negocjacji obejmujących kwestie wymienione w ust. 1 lit. b) i c) zgodnie z uzgodnioną wspólną mapą drogową przyjętą przez Strony w dniu 7 lutego 2004 r.

Artykuł  4

Zasady

Zasady niniejszej umowy, na podstawie których prowadzone są dalsze negocjacje między Stronami, zmierzające do sporządzenia pełnej EPA, są następujące:

a) rozwój dorobku umowy z Kotonu;

b) wzmocnienie integracji regionalnej w AWP;

c) asymetria w liberalizacji handlu i w stosowaniu środków związanych z handlem oraz instrumentów ochrony handlu;

d) szczególne i zróżnicowane traktowanie najsłabiej rozwiniętych krajów AWP oraz uwzględnienie wrażliwości krajów małych bez dostępu do morza oraz krajów wyspiarskich, obejmujące poziom i tempo liberalizacji handlu;

e) zapewnienie elastyczności umożliwiającej Państwu AWP, które jest zdolne do takiego działania, rozpoczęcie liberalizacji zgodnie z wcześniejszym terminem i harmonogramem;

f) uwzględnienie stosowania postanowień dotyczących współpracy na rzecz rozwoju, w taki sposób, aby najsłabiej rozwinięte kraje AWP niebędące w stanie przystąpić do oferty taryfowej mogły skorzystać ze wszystkich aspektów niniejszej umowy, zwłaszcza współpracy w dziedzinie gospodarki i rozwoju przewidzianej w umowie przejściowej;

g) umożliwienie najsłabiej rozwiniętym krajom AWP, które nie przedłożyły jeszcze ofert obniżek ceł, podjęcia takich działań po podpisaniu niniejszej umowy przejściowej na takich samych lub elastycznych warunkach oraz pełnego skorzystania z jej postanowień;

h) zezwolenie Państwom AWP na utrzymanie preferencji regionalnych pomiędzy nimi oraz z innymi krajami i regionami afrykańskimi, bez obowiązku rozszerzenia ich na WE.

ROZDZIAŁ  II

SYSTEM HANDLU TOWARAMI

TYTUŁ  I

Postanowienia ogólne

Artykuł  5

Cele

Celami współpracy w dziedzinie handlu są:

a) zapewnienie towarom pochodzącym z Państw AWP dostępu do rynku Strony WE na zasadzie całkowitego zwolnienia z ceł i kontyngentów, w bezpiecznym, długim i przewidywalnym okresie;

b) promowanie handlu pomiędzy Stronami oraz przyspieszenie wzrostu napędzanego wywozem, aby umożliwić integrację krajów AWP z gospodarką światową;

c) postępująca i stopniowa liberalizacja rynku towarów w AWP na warunkach określonych w niniejszej umowie; oraz

d) utrzymanie i poprawa warunków dostępu do rynku w celu zapewnienia polepszenia sytuacji Państw AWP, a nie jej pogorszenia.

Artykuł  6

Zakres stosowania

1. Wyłącznie Państwa AWP-sygnatariusze wymienione w załączniku II przyjmują zobowiązania w ramach niniejszego rozdziału.

2. Zobowiązania Strony WE w ramach niniejszego rozdziału mają zastosowanie jedynie do towarów pochodzących z Państw AWP-sygnatariuszy wymienionych w załączniku II.

3. Do celów niniejszego rozdziału oraz decyzji przyjętych na mocy niniejszego rozdziału, jakiekolwiek odniesienie do Państw AWP-sygnatariuszy lub do towarów pochodzących z Państw AWP-sygnatariuszy obejmuje wyłącznie Państwa AWP-sygnatariuszy wymienione w załączniku II.

4. Jeżeli Państwo AWP-sygnatariusz niewymienione w załączniku II pragnie przystąpić do postanowień rozdziału II, informuje ono o swoim zamiarze Komitet EPA. Komitet EPA ma uprawnienia do zmiany załącznika II.

5. Komitet EPA może podjąć decyzję w sprawie wszelkich przejściowych środków lub zmian, które mogłyby okazać się konieczne w celu ułatwienia włączenia takich Państw AWP-sygnatariuszy do załącznika II.

TYTUŁ  II

Swobodny przepływ towarów

Artykuł  7

Cła

Do celów zniesienia ceł na przywóz, cło obejmuje każde cło lub wszelkiego rodzaju opłatę nałożoną na przywóz lub związaną z przywozem towarów, w tym wszelkiego rodzaju podatki wyrównawcze lub opłaty dodatkowe związane z takim przywozem, lecz nie obejmuje:

a) opłat równoważnych podatkom wewnętrznym, pobieranych od towarów przywożonych i produkowanych lokalnie, zgodnych z postanowieniami art. 18;

b) ceł antydumpingowych lub wyrównawczych stosowanych zgodnie z postanowieniami art. 19 oraz środków ochronnych stosowanych zgodnie z art. 21; oraz

c) opłat lub innych należności pobieranych zgodnie z postanowieniami art. 10.

Artykuł  8

Klasyfikacja towarów

Klasyfikacja towarów w handlu objętym niniejszą umową jest spójna z odpowiednią nomenklaturą taryfową każdej ze Stron, zgodnie ze zharmonizowanym systemem oznaczania i kodowania towarów ("HS"). Państwa AWPsygantariusze będą stosować nomenklaturę COMESA.

Artykuł  9

Cło podstawowe

Dla każdego produktu podstawową stawką celną, na podstawie której dokonywane mają być kolejne obniżki, jest stawka wskazana w taryfie celnej każdej ze Stron.

Artykuł  10

Opłaty i inne należności

Wysokość opłat i innych należności, o których mowa w art. 7 lit. c), ograniczona jest do zbliżonych kosztów świadczonych usług; opłaty i inne należności nie stanowią pośredniej ochrony produktów krajowych lub opodatkowania przywozu dla celów fiskalnych. Są one ustalane na podstawie stawek specyficznych. Opłaty i należności związane z handlem nie są nakładane w przypadku usług konsularnych.

Artykuł  11

Cła na produkty pochodzące z państw AWP

Produkty pochodzące z Państw AWP są zwolnione z ceł w przywozie do Strony WE, zgodnie z warunkami określonymi w załączniku I.

Artykuł  12

Cła na produkty pochodzące ze Strony WE

1. Cła na przywóz produktów pochodzących ze Strony WE są zmniejszane lub znoszone zgodnie z harmonogramem liberalizacji ceł w załączniku II, który zawiera taryfy celne każdego z Państw AWP-sygnatariuszy lub grupy Państw AWP-sygnatariuszy.

2. Strony mogą dokonać przeglądu harmonogramu liberalizacji ceł w załączniku II w celu jego harmonizacji i uwzględnienia procesów integracji regionalnej.

3. Każdy nowy harmonogram liberalizacji ceł na przywóz produktów pochodzących ze Strony WE, przedłożony po rozpoczęciu procesu ratyfikacji niniejszej umowy, może zostać dołączony do niniejszej umowy w załączniku II na mocy decyzji Komitetu EPA.

Artykuł  13

Reguły pochodzenia

Do celów niniejszego rozdziału "pochodzący" oznacza kwalifikujący się według reguł pochodzenia określonych w protokole 1 do niniejszej umowy. Do celów pełnej EPA i w okresie między wejściem w życie niniejszej umowy a wejściem w życie pełnej EPA, Strony dokonują przeglądu postanowień tego protokołu w celu jego dalszego uproszczenia. W przeglądzie takim Strony uwzględniają potrzeby Państw AWP w zakresie rozwoju, a także rozwój technologii, procesów produkcyjnych oraz wszelkie inne czynniki, w tym aktualnie przeprowadzane reformy reguł pochodzenia, które mogą wymagać zmian postanowień tego protokołu. Wszelkie takie zmiany dokonywane są w drodze decyzji Komitetu EPA.

Artykuł  14

Status quo

Strony zgadzają się, z zastrzeżeniem postanowień art. 12, nie podnosić stosowanych przez siebie ceł na produkty przywożone z terytorium drugiej Strony.

Artykuł  15

Cła i podatki nakładane na wywóz

1. O ile nie postanowiono inaczej w załączniku III oraz podczas obowiązywania niniejszej umowy, Strony nie wprowadzają żadnych nowych ceł ani podatków związanych z wywozem towarów do innej Strony, które przekraczają cła i podatki nałożone na produkty podobne przeznaczone do sprzedaży wewnętrznej.

2. Komitet EPA może zbadać wniosek Państwa AWP-sygnatariusza dotyczący przeglądu towarów wymienionych w załączniku III.

Artykuł  16

Korzystniejsze traktowanie wynikające z porozumień o wolnym handlu

1. W odniesieniu do spraw objętych niniejszym rozdziałem, Strona WE przyznaje państwom AWPsygnatariuszom wszelkie korzystniejsze traktowanie stosowane w wyniku zawarcia przez Stronę WE umowy o wolnym handlu ze stronami trzecimi po podpisaniu niniejszej umowy.

2. W odniesieniu do spraw objętych niniejszym rozdziałem Państwa AWP-sygnatariusze przyznają Stronie WE wszelkie korzystniejsze traktowanie stosowane w wyniku zawarcia przez Państwa AWP-sygnatariuszy umowy o wolnym handlu z jakąkolwiek znaczącą gospodarką handlową po podpisaniu niniejszej umowy.

3. Postanowień niniejszego rozdziału nie należy interpretować jako zobowiązania Stron do wzajemnego rozszerzenia jakiegokolwiek preferencyjnego traktowania, mającego zastosowanie w wyniku członkostwa jednej ze Stron w umowie o wolnym handlu ze stronami trzecimi w dniu podpisania niniejszej umowy.

4. Postanowień ust. 2 nie stosuje się do porozumień handlowych między Państwami AWP-sygnatariuszami z innymi krajami i regionami afrykańskimi.

5. Do celów niniejszego artykułu "umowa o wolnym handlu" oznacza umowę znacznie liberalizującą handel i znoszącą lub znacznie zmniejszającą dyskryminację między jej Stronami, poprzez zniesienie istniejących środków dyskryminacyjnych lub zakaz wprowadzania nowych środków dyskryminacyjnych lub środków bardziej dyskryminacyjnych, z chwilą wejścia w życie niniejszej umowy albo w rozsądnych ramach czasowych.

6. Do celów niniejszego artykułu "znacząca gospodarka handlowa" oznacza każdy kraj rozwinięty lub jakikolwiek kraj, którego udział w światowym wywozie towarów przekraczał 1 % w roku poprzedzającym wejście w życie umowy o wolnym handlu, o której mowa w ust. 2, lub każdą grupę krajów działających indywidualnie, wspólnie lub w ramach umowy o wolnym handlu, której wspólny udział w światowym wywozie towarów przekraczał 1,5 % w roku poprzedzającym wejście w życie umowy o wolnym handlu, o której mowa w ust. 2⁽¹⁾.

TYTUŁ  III

Środki pozataryfowe

Artykuł  17

Zakaz ograniczeń ilościowych

O ile nie postanowiono inaczej w załącznikach I i II do niniejszej umowy, z chwilą jej wejścia w życie między Stronami zniesione zostają wszelkie zakazy lub ograniczenia przywozowe, wywozowe lub dotyczące sprzedaży na wywóz inne niż cła, podatki, opłaty i inne należności przewidziane w art. 7, niezależnie od tego, czy wprowadzone są w ramach kontyngentów, pozwoleń na przywóz lub na wywóz lub innych środków. Nie wprowadza się żadnych nowych środków tego rodzaju.

Artykuł  18

Traktowanie narodowe podatków i uregulowań wewnętrznych

1. Przywożone produkty pochodzące z jednej ze Stron nie podlegają, w sposób bezpośredni lub pośredni, podatkom wewnętrznym lub wszelkiego rodzaju innym opłatom wewnętrznym poza tymi, jakie się stosuje, bezpośrednio lub pośrednio, do podobnych produktów krajowych. Ponadto Strony nie stosują w inny sposób podatków wewnętrznych lub innych opłat wewnętrznych dla ochrony produkcji krajowej.

2. Przywożone produkty pochodzące z jednej ze Stron są traktowane w sposób nie mniej uprzywilejowany, niż podobne produkty krajowe w odniesieniu do wszystkich przepisów ustawowych i wykonawczych oraz wymogów mających wpływ na ich sprzedaż wewnętrzną, oferty sprzedaży, zakup, transport, dystrybucję lub wykorzystanie. Postanowienia niniejszego ustępu nie wykluczają stosowania zróżnicowanych wewnętrznych opłat transportowych, których podstawą jest wyłącznie działalność gospodarcza polegająca na używaniu środków transportu, a nie pochodzenie produktu.

3. Żadna ze Stron nie wprowadza i nie utrzymuje wewnętrznych regulacji ilościowych dotyczących mieszania, przetwarzania lub wykorzystywania produktów w ustalonych ilościach lub proporcjach, które wymagają, bezpośrednio lub pośrednio, aby określona ilość lub proporcja produktu będącego przedmiotem regulacji musiała zostać dostarczona ze źródeł krajowych. Ponadto żadna ze Stron nie stosuje w inny sposób wewnętrznych regulacji ilościowych dla ochrony produkcji krajowej.

4. Postanowienia niniejszego artykułu nie wykluczają wypłaty subsydiów wyłącznie producentom krajowym, w tym wypłat dla producentów krajowych, pochodzących z wpływów z wewnętrznych podatków lub opłat stosowanych zgodnie z postanowieniami niniejszego artykułu, oraz subsydiów w formie rządowych zakupów produktów krajowych.

5. Postanowień niniejszego artykułu nie stosuje się do przepisów ustawowych i wykonawczych, procedur lub praktyk regulujących zamówienia publiczne.

6. Komitet EPA może podjąć decyzję o zezwoleniu Państwu AWPsygnatariuszowi na odstępstwo od postanowień niniejszego artykułu, aby promować rozwój produkcji krajowej oraz chronić powstający przemysł. W tym zakresie uwzględnione zostaną potrzeby Państw AWP-sygnatariuszy dotyczące rozwoju oraz, w szczególności, konkretne potrzeby i obawy najsłabiej rozwiniętych krajów AWP.

7. Wykaz tymczasowych odstępstw znajduje się w załączniku III. Takie odstępstwa przyznawane są zainteresowanym Państwom AWPsygnatariuszom na okresy ustalone w wymienionym załączniku.

TYTUŁ  IV

Instrumenty ochrony handlu

Artykuł  19

Środki antydumpingowe i wyrównawcze

1. Z zastrzeżeniem postanowień niniejszego artykułu, żadne z postanowień niniejszej umowy nie stanowi przeszkody dla wprowadzenia przez Stronę WE lub Państwa AWP-sygnatariuszy, indywidualnie lub zbiorowo, środków antydumpingowych lub wyrównawczych zgodnie z odpowiednimi porozumieniami WTO. Do celów niniejszego artykułu pochodzenie produktów ustala się zgodnie z niepreferencyjnymi regułami pochodzenia obowiązującymi na terytorium Stron.

2. Przed nałożeniem na produkty przywożone z Państw AWP-sygnatariuszy ostatecznych ceł antydumpingowych lub wyrównawczych, Strona WE rozważa możliwość wprowadzenia konstruktywnych rozwiązań przewidzianych w odpowiednich porozumieniach WTO.

3. W przypadku gdy środki antydumpingowe lub wyrównawcze zostały nałożone przez władze regionalne w imieniu jednego lub większej liczby Państw AWP-sygnatariuszy, istnieje tylko jedna instytucja kontroli sądowej, właściwa także w sprawach odwoławczych.

4. W przypadku gdy środki antydumpingowe lub wyrównawcze mogą być nałożone na poziomie regionalnym lub subregionalnym oraz na poziomie krajowym, Strony zapewniają, aby takie środki nie były stosowane jednocześnie względem tego samego produktu przez władze regionalne lub subregionalne, z jednej strony, oraz władze krajowe, z drugiej strony.

5. Przed wszczęciem każdego dochodzenia Strona WE powiadamia państwa AWP-sygnatariuszy dokonujące wywozu o otrzymaniu właściwie udokumentowanej skargi.

6. Postanowienia niniejszego artykułu stosuje się do wszystkich dochodzeń wszczętych po wejściu w życie niniejszej umowy.

7. Postanowienia niniejszego artykułu nie podlegają postanowieniom niniejszej umowy dotyczącym rozstrzygania sporów.

Artykuł  20

Wielostronne środki ochronne

1. Z zastrzeżeniem postanowień niniejszego artykułu, żadne z postanowień niniejszej Umowy nie stanowi przeszkody dla podjęcia przez Państwa AWP-sygnatariuszy oraz Stronę WE środków zgodnie z art. XIX GATT 1994, Porozumieniem WTO w sprawie środków ochronnych i art. 5 Porozumienia WTO w sprawie rolnictwa. Do celów niniejszego artykułu pochodzenie produktów ustala się zgodnie z niepreferencyjnymi regułami pochodzenia obowiązującymi na terytorium Stron.

2. Niezależnie od ust. 1, w świetle celów ogólnych niniejszej umowy w zakresie rozwoju oraz niewielkiego rozmiaru gospodarek Państw AWP, Strona WE wyklucza przywóz z jakiegokolwiek Państwa AWP ze stosowania jakichkolwiek środków podejmowanych zgodnie z art. XIX GATT 1994, Porozumieniem WTO w sprawie środków ochronnych i art. 5 Porozumienia WTO w sprawie rolnictwa.

3. Postanowienia ust. 2 obowiązują przez okres pięciu lat od daty wejścia w życie niniejszej umowy. Nie później niż 120 dni przed końcem tego okresu Komitet EPA dokonuje przeglądu funkcjonowania tych postanowień w świetle potrzeb Państw AWP w zakresie rozwoju, w celu ustalenia, czy przedłużyć ich stosowanie na kolejny okres.

4. Postanowienia ust. 1 nie podlegają postanowieniom niniejszej umowy dotyczącym rozstrzygania sporów.

Artykuł  21

Dwustronne środki ochronne

1. Po zbadaniu innych możliwych rozwiązań Strona może zastosować środki ochronne o ograniczonym czasie obowiązywania, które stanowią odstępstwo od postanowień art. 11, 12 i 17, na warunkach i zgodnie z procedurami określonymi w niniejszym artykule.

2. Środki ochronne, o których mowa w ust. 1, mogą być wprowadzone w przypadku gdy przywóz produktu pochodzącego z jednej Strony na terytorium drugiej Strony odbywa się w tak zwiększonych ilościach i na takich warunkach, że powoduje on lub może powodować:

a) poważną szkodę dla krajowego przemysłu produktów podobnych lub bezpośrednio konkurujących na terytorium Strony dokonującej przywozu; lub

b) zakłócenia w sektorze gospodarczym, szczególnie jeżeli zakłócenia te stwarzają poważne problemy społeczne lub trudności, które mogą spowodować znaczne pogorszenie sytuacji gospodarczej Strony dokonującej przywozu; lub

c) zakłócenia na rynkach podobnych lub bezpośrednio konkurujących produktów rolnych⁽²⁾ albo w mechanizmach regulacji tych rynków.

3. Środki ochronne, o których mowa w niniejszym artykule nie przekraczają poziomu niezbędnego dla naprawienia lub uniknięcia poważnej szkody lub zakłóceń, jak określono w ust. 2 i 5 lit. b). Środki ochronne Strony dokonującej przywozu mogą obejmować wyłącznie jedno lub kilka z następujących działań:

a) zawieszenie dalszego obniżania stawki cła przywozowego dla danego produktu, jak przewidziano w niniejszej umowie;

b) zwiększenie ceł dla danego produktu do poziomu nieprzekraczającego cła stosowanego dla innych członków WTO; oraz

c) wprowadzenie kontyngentów taryfowych na dany produkt.

4. Bez uszczerbku dla postanowień ust. 1, 2 i 3, w przypadku gdy przywóz jakiegokolwiek produktu pochodzącego z przynajmniej jednego Państwa AWP-sygnatariusza lub podgrup odbywa się w tak zwiększonych ilościach i na takich warunkach, że w przypadku jednego lub kilku najbardziej oddalonych regionów Strony WE powoduje on lub może powodować jedną z sytuacji, o których mowa w ust. 2, Strona WE może wprowadzić środki nadzoru lub środki ochronne ograniczone do danego regionu lub regionów, zgodnie z procedurami określonymi w ust. 6-9.

5.

a) Bez uszczerbku dla postanowień ust. 1, 2 i 3, w przypadku gdy przywóz jakiegokolwiek produktu pochodzącego ze Strony WE odbywa się w tak zwiększonych ilościach i na takich warunkach, że w przypadku jednego Państwa AWP-sygnatariusza powoduje on lub może powodować jedną z sytuacji, o których mowa w ust. 2, dane Państwo AWP-sygnatariusz może wprowadzić środki nadzoru lub środki ochronne ograniczone do jego terytorium, zgodnie z procedurami określonymi w ust. 6-9.

b) Państwo AWP-sygnatariusz może wprowadzić środki ochronne w przypadku gdy przywóz produktu pochodzącego ze Strony WE na jego terytorium odbywa się na skutek obniżenia ceł, w tak zwiększonych ilościach i na takich warunkach, że powoduje on lub może powodować zakłócenia w funkcjonowaniu powstającego przemysłu produktów podobnych lub bezpośrednio konkurujących. Takie postanowienie ma zastosowanie wyłącznie przez okres dziesięciu lat, w przypadku krajów niebędących najsłabiej rozwiniętymi, lub przez okres piętnastu lat, w przypadku krajów najsłabiej rozwiniętych, od daty wejścia w życie niniejszej umowy. Środki muszą być podjęte zgodnie z procedurami określonymi w ust. 6-9.

6.

a) Środki ochronne, o których mowa w niniejszym artykule, utrzymywane są wyłącznie przez okres niezbędny dla uniknięcia lub naprawienia poważnej szkody lub zakłóceń, jak określono w ust. 2, 4 i 5.

b) Środki ochronne, o których mowa w niniejszym artykule, nie są stosowane przez okres dłuższy niż dwa lata. W przypadku gdy nadal występują okoliczności uzasadniające stosowanie środków ochronnych, środki takie mogą zostać przedłużone o kolejny okres nieprzekraczający dwóch lat. W przypadku gdy Państwa AWP-sygnatariusze lub Państwo AWP-sygnatariusz stosują środek ochronny, lub w przypadku gdy Strona WE stosuje środek ograniczony do terytorium jednego lub kilku ze swoich najbardziej oddalonych regionów, środki takie mogą być stosowane przez okres nieprzekraczający czterech lat, a w przypadku gdy nadal występują okoliczności uzasadniające stosowanie środków ochronnych, może on zostać przedłużony o kolejny okres nieprzekraczający czterech lat.

c) Środki ochronne, o których mowa w niniejszym artykule, stosowane przez okres dłuższy niż jeden rok zawierają wyraźne elementy prowadzące do stopniowego ich zniesienia, najpóźniej z końcem wyznaczonego terminu.

d) Żadnych środków ochronnych, o których mowa w niniejszym artykule, nie stosuje się do przywozu produktu, do którego taki środek stosowano wcześniej, przez okres co najmniej roku, licząc od dnia wygaśnięcia jego stosowania.

7. W celu wdrożenia powyższych ustępów stosuje się następujące postanowienia:

a) w przypadku gdy zdaniem Strony występuje jedna z okoliczności określonych w ust. 2, 4 i 5, niezwłocznie przekazuje ona sprawę do rozpatrzenia Komitetowi EPA;

b) Komitet EPA może formułować zalecenia w celu zaradzenia zaistniałym okolicznościom. Jeżeli Komitet EPA nie wydał zaleceń w celu zaradzenia zaistniałej sytuacji lub jeżeli zadowalające rozwiązanie nie zostało znalezione w ciągu 30 dni od powiadomienia tego Komitetu, wówczas Strona dokonująca przywozu może podjąć odpowiednie środki w celu zaradzenia sytuacji, zgodnie z postanowieniami niniejszego artykułu;

c) przed podjęciem jakichkolwiek środków przewidzianych w niniejszym artykule lub w przypadkach, do których stosuje się ust. 8 niniejszego artykułu, Strona WE lub zainteresowane Państwo AWP-sygnatariusz dostarcza Komitetowi EPA, możliwie jak najszybciej, wszelkie informacje przydatne do pełnej analizy sytuacji, w celu znalezienia rozwiązania możliwego do przyjęcia przez zainteresowane Strony;

d) w wyborze środków ochronnych zgodnie z niniejszym artykułem pierwszeństwo należy przyznać tym, które w najmniejszym stopniu zakłócają funkcjonowanie niniejszej umowy;

e) wszelkie środki ochronne podjęte na podstawie niniejszego artykułu są niezwłocznie zgłaszane Komitetowi EPA i są przedmiotem okresowych konsultacji w ramach tego Komitetu, w szczególności w celu ustalenia harmonogramu ich zniesienia, gdy tylko okoliczności na to pozwalają.

8. W przypadku gdy wyjątkowe okoliczności wymagają podjęcia natychmiastowych działań, zainteresowana Strona dokonująca przywozu, w zależności od przypadku Strona WE lub Państwo AWP-sygnatariusz, może tymczasowo podjąć środki przewidziane w ust. 3, 4 lub 5, nawet jeżeli nie są spełnione wymogi określone w ust. 7. Takie działanie może zostać podjęte na maksymalny okres 180 dni, w przypadku gdy środki są wprowadzane przez Stronę WE oraz na maksymalny okres 200 dni, w przypadku gdy środki są wprowadzane przez Państwa AWP lub Państwo AWP-sygnatariusza lub w przypadku gdy środki Strony WE ograniczone są do jednego lub większej ilości regionów najbardziej oddalonych. Okres stosowania każdego takiego tymczasowego środka liczony jest jako część okresu początkowego i przedłużenia, o którym mowa w ust. 6. Przy wprowadzaniu takich środków tymczasowych należy uwzględnić interesy wszystkich zainteresowanych Stron. Zainteresowana Strona dokonująca przywozu zawiadamia drugą zainteresowaną Stronę i niezwłocznie przekazuje sprawę do rozpatrzenia Komitetowi EPA.

9. Jeżeli Strona dokonująca przywozu stosuje w odniesieniu do przywozu danego produktu procedurę administracyjną mającą na celu szybkie dostarczenie informacji na temat trendów w zakresie przepływów handlowych mogących powodować problemy, o których mowa w niniejszym artykule, niezwłocznie informuje o tym Komitet EPA.

10. Strony nie będą powoływały się na Porozumienie WTO w celu uniemożliwienia wprowadzenia przez jedną ze Stron środków ochronnych zgodnych z postanowieniami niniejszego artykułu.

TYTUŁ  V

Postanowienia administracyjne

Artykuł  22

Szczególne postanowienia dotyczące współpracy administracyjnej

1. Strony uzgadniają, że współpraca administracyjna jest niezbędna do wdrażania i kontroli traktowania preferencyjnego przyznanego na mocy niniejszego rozdziału i podkreślają swoje zobowiązanie do zwalczania nieprawidłowości i nadużyć finansowych w sprawach celnych i związanych z cłami.

2. W przypadku gdy Strona stwierdziła na podstawie obiektywnych informacji brak współpracy administracyjnej lub nieprawidłowości lub nadużycia finansowe, Strona ta może tymczasowo zawiesić odpowiednie traktowanie preferencyjne danego produktu lub produktów zgodnie z niniejszym artykułem.

3. Do celów niniejszego artykułu brak współpracy administracyjnej oznacza między innymi:

a) powtarzające się przypadki niedopełnienia obowiązku weryfikacji statusu pochodzenia danego produktu lub produktów;

b) powtarzające się przypadki odmowy lub nieuzasadnionego opóźnienia w przeprowadzaniu późniejszych weryfikacji dowodów pochodzenia lub przekazywaniu ich wyników;

c) powtarzające się przypadki odmowy lub nieuzasadnionego opóźnienia w wydawaniu zezwolenia na przeprowadzenie misji współpracy administracyjnej w celu weryfikacji autentyczności dokumentów lub dokładności informacji istotnych dla przyznania odnośnego traktowania preferencyjnego.

4. Do celów niniejszego artykułu ustalenie istnienia nieprawidłowości lub nadużyć finansowych może mieć miejsce, między innymi, w przypadku gdy nastąpił gwałtowny, nie w pełni uzasadniony, wzrost wielkości przywozu towarów, przekraczający tradycyjny poziom produkcji i zdolności wywozowych drugiej Strony, związane z posiadaniem obiektywnych informacji dotyczących nieprawidłowości lub nadużyć finansowych.

5. Zastosowanie zawieszenia czasowego podlega następującym warunkom:

a) Strona, która na podstawie obiektywnych informacji stwierdziła brak współpracy administracyjnej lub nieprawidłowości lub nadużycia finansowe, powiadamia o tym Komitet EPA bez zbędnej zwłoki, przekazując jednocześnie obiektywne informacje, oraz, w celu znalezienia rozwiązania zadowalającego obie Strony, rozpoczyna konsultacje w ramach Komitetu EPA na podstawie wszystkich stosownych informacji i obiektywnych ustaleń;

b) w przypadku gdy Strony rozpoczęły konsultacje, o których mowa powyżej, w ramach Komitetu EPA i nie osiągnęły zadowalającego rozwiązania w ciągu 3 miesięcy od przekazania powiadomienia, Strona zainteresowana może tymczasowo zawiesić odpowiednie traktowanie preferencyjne danego produktu lub produktów. Informację o tymczasowym zawieszeniu podaje się do wiadomości Komitetu EPA bez zbędnej zwłoki;

c) tymczasowe zawieszenia na mocy niniejszego artykułu jest ograniczone do środków niezbędnych do ochrony interesów finansowych zainteresowanej Strony. Nie przekraczają one okresu sześciu miesięcy, który może zostać przedłużony. Informację o tymczasowych zawieszeniach podaje się do wiadomości Komitetu EPA niezwłocznie po ich wprowadzeniu. Stanowią one przedmiot okresowych konsultacji w ramach Komitetu EPA, w szczególności w celu zniesienia tych tymczasowych zawieszeń gdy tylko ustaną warunki, które przyczyniły się do ich zastosowania.

6. Równocześnie z powiadomieniem Komitetu EPA zgodnie z ust. 5 lit. a) niniejszego artykułu, zainteresowana Strona powinna opublikować zawiadomienie dla importerów w swoim dzienniku urzędowym. Zawiadomienie skierowane do importerów powinno zawierać informację, że w odniesieniu do danego produktu, na podstawie obiektywnych informacji stwierdzono brak współpracy administracyjnej lub istnienie nieprawidłowości lub nadużyć finansowych.

Artykuł  23

Usuwanie błędów administracyjnych

W przypadku popełnienia przez właściwe organy błędu we właściwym zarządzaniu systemem preferencyjnym dotyczącym wywozu, a zwłaszcza w stosowaniu postanowień protokołu 1 dotyczącym definicji pojęcia "produkty pochodzące" i metod współpracy administracyjnej, w przypadku gdy błąd ten wywiera skutki w zakresie ceł przywozowych, Strona, której dotyczą takie skutki, może zwrócić się do Komitetu EPA o zbadanie możliwości podjęcia wszelkich możliwych działań w celu rozwiązania takiego problemu.

Artykuł  24

Ustalanie wartości celnej

1. Art. VII GATT 1994 oraz porozumienie w sprawie wykonania artykułu VII GATT 1994 określają zasady dotyczące ustalania wartości celnej stosowane do wymiany handlowej między Stronami.

2. Strony współpracują w celu wypracowania wspólnego stanowiska w sprawach dotyczących ustalania wartości celnej.

ROZDZIAŁ  III

RYBOŁÓWSTWO

TYTUŁ  I

Postanowienia ogólne

Artykuł  25

1. Strony uznają, że rybołówstwo należy do kluczowych zasobów gospodarczych regionu AWP, jest znaczącym elementem gospodarek Państw AWP-sygnatariuszy i posiada znaczny potencjał z punktu widzenia regionalnego rozwoju gospodarczego oraz zmniejszania ubóstwa. Jest ono także ważnym źródłem żywności oraz obrotów dewizowych.

2. Strony uznają ponadto, że zasoby rybackie są przedmiotem szczególnego zainteresowania zarówno Strony WE, jak i Państw AWP-sygnatariuszy oraz zgadzają się współpracować, w ich obopólnym interesie, na rzecz zrównoważonego rozwoju sektora rybołówstwa i zarządzania nim, uwzględniając skutki gospodarcze, środowiskowe i społeczne.

3. Strony zgadzają się, że właściwa strategia promująca wzrost gospodarczy w sektorze rybołówstwa i zwiększająca jego wkład w gospodarkę AWP, przy uwzględnieniu jej długoterminowej stabilności, polega na podnoszeniu wartości dodanej działań w ramach tego sektora.

Artykuł  26

Cele

Celami współpracy w dziedzinie rybołówstwa są:

a) promocja zrównoważonego rozwoju sektora rybołówstwa i zarządzania nim;

b) promocja i rozwój handlu regionalnego i międzynarodowego przy zastosowaniu najlepszych praktyk;

c) stworzenie dla Państw AWP odpowiedniego otoczenia, łącznie z infrastrukturą i rozwojem potencjału, umożliwiającego im sprostanie rygorystycznym wymogom rynkowym dotyczącym zarówno rybołówstwa przemysłowego, jak i łodziowego rybołówstwa przybrzeżnego;

d) wspieranie polityk krajowych i regionalnych zmierzających ku podwyższeniu produktywności i konkurencyjności sektora rybołówstwa; oraz

e) tworzenie powiązań między innymi sektorami gospodarki.

Artykuł  27

Zakres

Współpraca w zakresie handlu w sektorze rybołówstwa i rozwoju tego sektora obejmuje rybołówstwo morskie, śródlądowe i akwakulturę.

Artykuł  28

Zasady

1. Zasady współpracy w dziedzinie rybołówstwa obejmują:

a) wsparcie rozwoju i wzmocnienia integracji regionalnej;

b) zachowanie dorobku umowy z Kotonu;

c) zapewnienie szczególnego i zróżnicowanego traktowania;

d) potrzebę uwzględnienia najlepszych dostępnych informacji naukowych przy ocenie zasobów i zarządzaniu nimi;

e) funkcjonowanie systemu monitorującego skutki środowiskowe, gospodarcze i społeczne na teytorium Stron;

f) zgodność z istniejącym prawem krajowym i odpowiednimi instrumentami międzynarodowymi, w tym z Konwencją Narodów Zjednoczonych o prawie morza (UNCLOS), porozumieniami regionalnymi i subregionalnym; oraz

g) ochronę szczególnych potrzeb tradycyjnego łodziowego rybołówstwa przybrzeżnego/rybołówstwa na własne potrzeby i przyznawanie im pierwszeństwa.

2. Wytyczne te powinny przyczyniać się do zrównoważonego i odpowiedzialnego rozwoju życia na lądzie, zasobów morskich, akwakultury oraz zoptymalizowania korzyści płynących z tego sektora dla obecnych i przyszłych pokoleń, poprzez zwiększone inwestycje, rozwój potencjału i lepszy dostęp do rynku.

Artykuł  29

Dostęp preferencyjny

Strony współpracują w celu zapewniania, aby wsparcie finansowe i wsparcie innego rodzaju były przeznaczone na poprawę konkurencyjności i potencjału produkcyjnego zakładów przetwórczych, dywersyfikację przemysłu rybnego oraz poprawę infrastruktury portowej.

TYTUŁ  II

Rybołówstwo morskie

Artykuł  30

Zakres

W zakres niniejszego tytułu wchodzi wykorzystywanie morskich zasobów rybackich, zachowanie ich i zarządzanie nimi w celu zoptymalizowania korzyści płynących z rybołówstwa dla regionu AWP poprzez rozwój potencjału inwestycyjnego i lepszy dostęp do rynku.

Artykuł  31

Cele

Celami współpracy są:

a) wzmocnienie współpracy w celu zapewnienia zrównoważonej eksploatacji zasobów rybackich i zarządzania nimi jako trwałego fundamentu integracji regionalnej, biorąc pod uwagę gatunki międzystrefowe i migrujące, dzielone między państwa wyspiarskie i przybrzeżne oraz uwzględniając fakt, że żadne z Państw AWP nie jest w stanie samo zapewnić zrównoważonego rozwoju zasobów;

b) zapewnienie bardziej sprawiedliwego podziału korzyści płynących z sektora rybołówstwa;

c) zapewnienie skutecznego monitorowania, kontroli i nadzoru (MCS), niezbędnego dla zwalczania nielegalnej, nieobjętej sprawozdawczością i nieuregulowanej działalności połowowej; oraz

d) promowanie efektywnego wykorzystania i ochrony żywych zasobów morskich oraz zarządzania nimi w wyłącznej strefie ekonomicznej (WSE) i na wodach, gdzie państwa AWP posiadają jurysdykcję opartą na instrumentach międzynarodowych, w tym UNCLOS, mając na uwadze obopólne korzyści społeczne i gospodarcze Państw AWP i Strony WE.

Artykuł  32

Obszary współpracy

1. Aby cele współpracy w dziedzinie rybołówstwa morskiego zostały osiągnięte w ramach opisanych zasad, współpraca będzie obejmowała zarządzanie rybołówstwem i zagadnienia ochrony, zarządzanie statkami i porozumienia dotyczące okresu po połowach, środki finansowe i handlowe, rozwój rybołówstwa i produktów rybołówstwa oraz akwakultury morskiej.

2. Strona WE przyczyni się do zmobilizowania zasobów w celu zacieśniania współpracy w określonych dziedzinach na poziomie krajowym i regionalnym, łącznie ze wspieraniem rozwoju potencjału na poziomie regionalnym. Ponadto Strona WE wnosi wkład w środki opisane w sekcji dotyczącej środków finansowych i handlowych oraz w rozwój specjalnej infrastruktury dla rybołówstwa i akwakultury morskiej.

a) Zarządzanie rybołówstwem i zagadnienia ochrony

1. W celu uniknięcia albo odwrócenia niepożądanych skutków, takich jak nadmierna zdolność połowowa i nadmierna eksploatacja łowisk, a także niepożądanego wpływu na ekosystem i tradycyjne łodziowe rybołówstwo przybrzeżne, przy ustalaniu poziomów zrównoważonych połowów, zdolności połowowej i innych strategii zarządzania stosuje się zasadę ostrożności.

2. W celu ochrony swoich wód terytorialnych i zapewnienia zrównoważonego rozwoju tradycyjnego łodziowego rybołówstwa przybrzeżnego, każde z Państw AWP może podjąć odpowiednie środki, w tym ograniczenia sezonowe i ograniczenia dotyczące narzędzi połowowych.

3. Strony będą wspierały członkostwo wszystkich zainteresowanych państw w IOTC (Komisja ds. Tuńczyka na Oceanie Indyjskim) i innych odpowiednich organizacjach rybołówstwa. Państwa te powinny koordynować ze Stroną WE działania w celu zapewnienia zarządzania wszystkimi gatunkami ryb i ich ochrony, łącznie z tuńczykiem i zasobami podobnymi do tuńczyka, oraz ułatwiać odpowiednie badania naukowe.

4. W przypadku gdy z punktu widzenia właściwej krajowej instytucji zarządzającej brak jest wystarczających dowodów naukowych do określenia limitów i poziomów docelowych zrównoważonych połowów w wyłącznej strefie ekonomicznej AWP, obie Strony, w porozumieniu z właściwą instytucją krajową i IOTC, a także, w stosownych przypadkach, z innymi regionalnymi organizacjami rybołówstwa, wspierają takie badania naukowe.

5. Strony zgadzają się podjąć właściwe środki w przypadku, gdy wynikiem wzrostu nakładów są poziomy połowów przekraczające zrównoważony poziom docelowy, ustanowiony przez właściwą instytucję krajową.

6. W celu ochrony międzystrefowych i daleko migrujących stad ryb i zarządzania nimi Strona WE oraz Państwa AWP zapewniają przestrzeganie przez statki podnoszące ich banderę odpowiednich krajowych, regionalnych i subregionalnych środków z zakresu zarządzania rybołówstwem oraz odpowiednich krajowych przepisów ustawowych i wykonawczych.

b) Zarządzanie statkami i porozumienia dotyczące okresu po połowach

1. Porozumienia w zakresie zarządzania stadkami i okresu po połowach wynikające z IOTC i wszelkich innych odpowiednich regionalnych organizacji rybołówstwa zostaną poddane obserwacji. Państwa AWP i Strona WE ustanawiają minimalne zasady i warunki dotyczące monitorowania, kontroli i nadzoru statków rybackich Strony WE pływających po wodach Państw AWP, obejmujące następujące kwestie:

(i) dla wszystkich Państw AWP zostanie wprowadzony system monitorowania statków (VMS); wszystkie państwa AWP będą używały zgodnego VMS. Strona WE udzieli Państwom AWP nieposiadającym VMS wsparcia w jego wprowadzeniu;

(ii) poza obowiązkowym zgodnym systemem VMS wszystkie Państwa AWP w porozumieniu ze Stroną WE opracują mechanizmy zapewniające skuteczne monitorowanie, kontrolę i nadzór (MCS); Strona WE wesprze Państwa AWP w stworzeniu i wdrożeniu takiego uzgodnionego systemu;

(iii) Strony mają prawo umieszczenia obserwatorów na wodach krajowych lub międzynarodowych, w ramach wyraźnie określonych procedur dotyczących umieszczania obserwatorów. Obserwatorzy opłacani są przez rządy krajowe, lecz wszystkie koszty ponoszone na pokładzie mają być pokrywane przez właściciela statku. Strona WE wniesie wkład w koszty szkolenia obserwatorów;

(iv) wspólne systemy sprawozdawczości dotyczącej działalności połowowej zostaną opracowane i będą stosowane w całym regionie zgodnie z minimalnymi warunkami ustanowionymi w zakresie sprawozdawczości;

(v) wyładunek lub przeładunek połowów dokonywany przez wszystkie statki w ramach Państwa AWP następuje w portach lub na obszarze portów zewnętrznych. Przeładunek na morzu jest niedozwolony, z wyjątkiem sytuacji, w których zastosowanie mają specjalne warunki przewidziane przez odpowiednią regionalną organizację zarządzania rybołówstwem (RFMO). Obie Strony współpracują w celu zmodernizowania infrastruktury wyładunku lub przeładunku w portach Państw AWP, w tym możliwości rozwoju produktów rybnych;

(vi) wszystkie statki starają się korzystać z infrastruktury Państw AWP oraz zobowiązują się do korzystania z lokalnych dostaw;

(vii) sprawozdawczość w zakresie odrzutów jest obowiązkowa. Należy unikać odrzutów poprzez stosowanie selektywnych metod połowowych, zgodnie z zasadami IOTC i regułami odpowiednich regionalnych organizacji rybołówstwa. W miarę możliwości przyłowy zostają sprowadzone na brzeg.

2. Strony zgadzają się współpracować na rzecz rozwoju i realizacji krajowych/regionalnych programów szkoleniowych dla obywateli AWP w celu umożliwienia ich efektywnego udziału w przemyśle rybnym. W przypadku wynegocjowania przez Stronę WE dwustronnej umowy dotyczącej rybołówstwa, należy wspierać zatrudnianie obywateli AWP. Do praw marynarzy zaokrętowanych na statkach Wspólnoty stosuje się deklarację Międzynarodowej Organizacji Pracy (MON) w sprawie podstawowych zasad i praw w pracy.

3. Obie Strony podejmują skoordynowane działania zmierzające do poprawy środków zapobiegania, zniechęcania i wyeliminowania nielegalnej, nieuregulowanej i nieobjętej sprawozdawczością działalności połowowej i podejmują w tym celu odpowiednie środki. Statki połowowe prowadzące nielegalną, nieuregulowaną i nieobjętą sprawozdawczością działalność połowową powinny być ścigane i nie powinny mieć możliwości prowadzenia ponownych połowów na wodach AWP, chyba że wcześniejsza zgoda została otrzymana od państwa bandery i zainteresowanych Państw AWP jak i, w stosownych przypadkach, od zainteresowanej RFMO.

c) Środki finansowe i handlowe oraz zagadnienia dotyczące rozwoju

Strony zobowiązują się współpracować w promowaniu tworzenia wspólnych przedsiębiorstw zajmujących się rybołówstwem, przetwórstwem ryb, usługami portowymi, wzmocnieniem potencjału produkcyjnego, poprawą konkurencyjności rybołówstwa i pokrewnych gałęzi przemysłu i usług, dalszym przetwarzaniem, rozwojem i poprawą infrastruktury portowej, dywersyfikacją rybołówstwa w celu objęcia gatunków innych niż tuńczyk, które są niedostatecznie eksploatowane lub nieeksploatowane.

TYTUŁ  III

Rybołówstwo śródlądowe i rozwój akwakultury

Artykuł  33

Zakres

Zakresem niniejszego tytułu objęte jest rybołówstwo śródlądowe, rozwój wybrzeża i akwakultury w regionie AWP w odniesieniu do rozwoju potencjału, transferu technologii, standardów sanitarnych i fitosanitarnych (SPS), inwestycji i ich finansowania, ochrony środowiska oraz ram prawnych i regulacyjnych.

Artykuł  34

Cele

Celami współpracy w dziedzinie rybołówstwa śródlądowego i rozwoju akwakultury będzie promocja zrównoważonej eksploatacji zasobów rybołówstwa śródlądowego, wsparcie produkcji w zakresie akwakultury, usunięcie ograniczeń związanych z podażą, poprawa jakości ryb i produktów rybnych w celu spełnienia standardów SPS obowiązujących na rynku WE, poprawa dostępu do rynku WE, zaradzenie wewnątrzregionalnym barierom w handlu, przyciągnięcie kapitału i inwestycji w omawianym sektorze, tworzenie potencjału i wsparcie dostępu do pomocy finansowej dla inwestorów prywatnych w zakresie rybołówstwa śródlądowego i rozwoju akwakultury.

Artykuł  35

Obszary współpracy

1. Obszary współpracy obejmują wkład Strony WE w następujące kwestie:

a) Tworzenie potencjału i rozwój rynku eksportowego poprzez:

(i) tworzenie potencjału produkcji przemysłowej i rzemieślniczej, przetwórstwo i dywersyfikacja produktów przyczyniające się do wzmocnienia konkurencyjności regionalnego rybołówstwa śródlądowego i akwakultury. Można to osiągnąć przykładowo przez utworzenie ośrodków badawczo-rozwojowych, zajmujących się rozwojem akwakultury, mając na uwadze gospodarstwa rybackie prowadzące działalność komercyjną;

(ii) tworzenie potencjału zarządzania siecią rynków eksportowych, łącznie z wprowadzeniem i zarządzaniem systemami certyfikacji dla specjalnych linii produktów oraz promocja rynku, zwiększanie wartości dodanej i redukcja strat w produktach rybnych po zakończeniu połowów;

(iii) wzrost potencjału w regionie, przykładowo - poprzez poprawę funkcjonowania właściwych instytucji, stowarzyszeń przedsiębiorstw handlowych i rybaków, w celu uczestnictwa w handlu w sektorze rybołówstwa ze Stroną WE i programach szkoleniowych dotyczących rozwoju produktu i oznaczania marką.

b) Infrastruktura

(i) rozwój i poprawa infrastruktury w zakresie rybołówstwa śródlądowego i akwakultury;

(ii) poprawa dostępu do finansowania infrastruktury, w tym wszystkich rodzajów wyposażenia.

c) Technologia

(i) przyczynianie się do rozwoju zdolności technicznych, w tym wartości dodanej promocji technologii, na przykład poprzez transfer technologii w zakresie rybołówstwa ze Strony WE do krajów AWP;

(ii) poprawa zdolności zarządzania rybołówstwem w regionie, na przykład poprzez badania i systemy gromadzenia danych oraz poprzez wkład w odpowiednie technologie zarządzania w czasie połowów i po ich zakończeniu.

d) Ramy prawne i regulacyjne

(i) wspieranie rozwoju regulacji z zakresu rybołówstwa śródlądowego i akwakultury oraz systemów monitorowania, kontroli i nadzoru;

(ii) wspieranie Państw AWP w rozwoju odpowiednich instrumentów prawnych i regulacyjnych dotyczących praw własności intelektualnej oraz we wzmacnianiu potencjału odnoszącego się do wdrażania tych instrumentów w handlu międzynarodowym;

(iii) oznakowanie ekologiczne i ochrona własności intelektualnej.

e) Inwestycje i finansowanie

(i) wspieranie wspólnych przedsiębiorstw i innych form wspólnych inwestycji pomiędzy zainteresowanymi stronami w Państwach AWP i Stronie WE, na przykład w celu stworzenia sposobów określania inwestorów w działaniach wspólnych przedsiębiorstw w rybołówstwie śródlądowym i akwakulturze;

(ii) wkład w zapewnianie dostępu do instrumentów kredytowych przeznaczonych na rozwój małych i średnich przedsiębiorstw oraz rybołówstwa śródlądowego na skalę przemysłową.

f) Działania społeczno-gospodarcze i działania mające na celu zmniejszenie ubóstwa

(i) Strony udzielają wsparcia rybołówstwa na małą i średnią skalę, przetwórcom i przedsiębiorcom handlowym w zakresie rybołówstwa poprzez rozwijanie zdolności Państw AWP do uczestnictwa w handlu ze Stroną WE;

(ii) wspieranie uczestnictwa grup o mniejszym znaczeniu w przemyśle rybnym, na przykład poprzez promocję równego traktowania kobiet i mężczyzn w rybołówstwie oraz wzmacnianie zdolności kobiet prowadzących przedsiębiorstwa handlowe, a także innych grup znajdujących się w niekorzystnym położeniu i dysponujących możliwościami podjęcia działalności w zakresie rybołówstwa, mając na uwadze zrównoważony rozwój społeczno-gospodarczy.

2. Obie Strony wnoszą wkład w działania zapewniające, aby handel rybami wspierał ochronę środowiska, zabezpieczał przed eksploatacją łowisk i zapewniał utrzymanie bioróżnorodności oraz ostrożne wprowadzanie gatunków egzotycznych do akwakultury (wprowadzenie gatunków egzotycznych tylko do zarządzanych/zamkniętych przestrzeni w porozumieniu ze wszystkimi zainteresowanymi krajami sąsiedzkimi).

ROZDZIAŁ  IV

WSPÓŁPRACA GOSPODARCZA I WSPÓŁPRACA NA RZECZ ROZWOJU

TYTUŁ  I

Postanowienia ogólne

Artykuł  36

Postanowienia ogólne

1. Strony zgadzają się uwzględnić potrzeby w zakresie rozwoju Państw AWP w celu promowania zrównoważonego rozwoju w regionie AWP, podwyższenia produkcji i potencjału podaży zainteresowanych państw, pobudzenia transformacji strukturalnej oraz konkurencyjności ich gospodarek, a także zwiększenia ich dywersyfikacji i wartości dodanej oraz wzmocnienia integracji regionalnej.

2. Strony zobowiązują się do współpracy w celu ułatwienia wykonania niniejszej umowy i do promowania integracji regionalnej oraz strategii na rzecz rozwoju. Strony zgadzają się, że podstawą współpracy będzie Strategia Współpracy na rzecz Rozwoju AWP oraz wspólnie uzgodniona Struktura Rozwoju. Wskazana struktura znajduje się w załączniku IV do niniejszej umowy. Strategia Współpracy na rzecz Rozwoju AWP i Struktura Rozwoju będą regularnie poddawane przeglądowi zgodnie z postanowieniami rozdziału VI - Unikanie i rozstrzyganie sporów, postanowienia instytucjonalne, ogólne i końcowe. Współpraca ta będzie mierzona za pomocą wspólnie uzgodnionych wskaźników, które zostaną opracowane, przyjęte i załączone do niniejszej umowy. Przyjmie ona formę finansowego i niefinansowego wsparcia na rzecz regionów AWP.

3. W związku z powyższym finansowanie dotyczące współpracy na rzecz rozwoju między regionem AWP a Stroną WE, wspierające wykonanie niniejszej umowy, odbywa się zgodnie z zasadami i odpowiednimi procedurami przewidzianymi w umowie z Kotonu, w szczególności procedurami programowania Europejskiego Funduszu Rozwoju w ramach kolejnych ram finansowania UE w okresie obowiązywania niniejszej umowy, oraz w ramach odpowiednich instrumentów finansowanych z budżetu ogólnego UE. W tym kontekście Strony uzgadniają, mając na uwadze nowe wyzwania wynikające ze wzmocnionej integracji regionalnej i konkurencji na rynkach globalnych, że wspieranie wdrożenia EPA stanowi jeden z priorytetów.

4. Obie Strony współpracują, aby zgromadzić zasoby uzupełniające ramy finansowe UE, pochodzące od państw członkowskich UE i innych donatorów, w szczególności poprzez rozszerzenie zobowiązań dotyczących pomocy na rzecz wymiany handlowej i odnoszące się przede wszystkim do wsparcia EPA i kosztów dostosowania. Proponowane programy/projekty finansowania zostaną wspólnie wypracowane na podstawie struktury rozwoju szczegółowo skalkulowanej pod względem kosztowym.

5. Należy zapewnić wystarczające zasoby w przewidywalnych, terminowych i trwałych ramach, w tym poprzez dotacje i kredyty preferencyjne, na podstawie Struktury Rozwoju. WE przyczyni się do realizacji tych działań zgodnie ze swoimi międzynarodowymi zobowiązaniami dotyczącymi zwiększania oficjalnej pomocy rozwojowej. Strony zgadzają się monitorować i koordynować wykorzystanie tych zasobów.

6. Zgodnie z Deklaracją paryską w sprawie skuteczności pomocy Strony zgadzają się wykorzystać i wspierać, w stosownych przypadkach, dostępne na poziomie krajowym lub regionalnym mechanizmy przekazywania, fundusze lub udogodnienia służące kierowaniu zasobami i koordynowaniu nimi w celu wdrożenia EPA. W tym zakresie Strony wspierają utworzenie funduszu EPA, który będzie ukierunkowywał zasoby związane z EPA. Strony uzgadniają również, że wszelkie formy przekazywania pomocy dotyczącej ich współpracy w ramach niniejszej umowy są zgodne z wytycznymi Deklaracji paryskiej w sprawie skuteczności pomocy.

7. Kwestie związane z handlem, które mają mają być przedmiotem pełnej EPA, są objęte współpracą na rzecz rozwoju zgodnie z niniejszym artykułem, z uwzględnieniem ustaleń Deklaracji paryskiej w sprawie skuteczności pomocy.

8. Strony zgadzają się, że monitorowanie EPA na podstawie uzgodnionych wskaźników będzie musiało objąć wszystkie aspekty EPA, włącznie z rezultatami na poziomie krajowym oraz na poziomie integracji regionalnej i strategii na rzecz rozwoju, a także skuteczności uzgodnień instytucjonalnych i ich wyników w osiąganiu celów skuteczności pomocy, włącznie z zapewnieniem przewidywalności zasobów.

9. Strony zgadzają się, że - bez uszczerbku dla postanowień art. 95 ust. 4 umowy z Kotonu - przewidziany w tej umowie proces przeglądu będzie stanowić okazję dla Stron do oceny osiągnięć, przeszkód i przyszłych działań w zakresie ich strategii współpracy na rzecz rozwoju, jak przewidziano w umowie.

Artykuł  37

Cele

1. Współpraca gospodarcza i na rzecz rozwoju ma na celu zwiększanie konkurencyjności gospodarek AWP, wzmacnianie potencjału podaży oraz ułatwianie Państwom AWP-sygnatariuszom sprawnego wdrażania EPA.

2. Współpraca gospodarcza i na rzecz rozwoju ma na celu strukturalną transformację gospodarek AWP poprzez wprowadzenie trwałej, konkurencyjnej i zdywersyfikowanej podstawy gospodarczej w Państwach AWP za pośrednictwem wzmocnienia produkcji, dystrybucji, transportu, marketingu, potencjału handlowego Państw AWP, zdolności do przyciągania inwestycji oraz polityki i regulacji Państw AWP w dziedzinie handlu i inwestycji oraz pogłębienia integracji regionalnej.

Artykuł  38

Zakres

1. Strony wyznaczają cele rozwoju odnoszące się do EPA, które mają szczególny związek z regionem AWP, i są konieczne dla pomyślnej integracji regionalnej w obszarach i sektorach, o których mowa w niniejszym artykule.

2. Obszary, których dotyczy współpraca, to:

a) integracja i współpraca regionalna zmierzające ku zapewnieniu transregionalnej koordynacji we wszystkich sektorach;

b) polityka i regulacje w dziedzinie handlu mające na celu udzielenie pomocy Państwom AWP w skutecznym uczestnictwie w negocjacjach handlowych, we wdrażaniu między innymi konwencji związanych z handlem międzynarodowym, przepisów prawa dotyczących handlu oraz reform regulacyjnych;

c) rozwój handlu obejmujący zwłaszcza rozwój przedsiębiorstw oraz działań mających na celu poprawę systemów zarządzania informacjami, zacieśnianie partnerstwa i powiązań, tworzenie wspólnych przedsiębiorstw oraz wymianę informacji i doświadczeń, ułatwianie dostępu do kredytów i finansowania inwestycji, promocję handlu i rozwój rynku, wsparcie instytucjonalne, a także promocję handlu usługami, włącznie z usługami finansowymi;

d) infrastruktura związana z handlem, w tym transport, energia i zasoby wodne;

e) tworzenie mocy produkcyjnych w odpowiednich sektorach gospodarki AWP;

f) badania i rozwój, transfer innowacji i technologii;

g) koszty dostosowania związane z handlem, które obejmują koszty restrukturyzacji i społeczne wynikające ze zmniejszenia produkcji przez przedsiębiorstwa w sektorach narażonych na konkurencję z zewnątrz oraz utratę dochodów podatkowych spowodowaną obniżeniem stawek celnych;

h) działania na rzecz równouprawnienia płci;

i) wzmocnienie roli społeczności lokalnych wiążące się z rozwojem społecznym i kulturowym; oraz

j) uwzględnienie kwestii ochrony środowiska w ramach dziedziny handlu i rozwoju.

3. Współpraca obejmuje w szczególności następujące sektory:

a) rozwój sektora prywatnego, w szczególności rozwój przemysłowy, mikroprzedsiębiorstwa, małe i średnie przedsiębiorstwa, górnictwo i kopalnictwo oraz turystyka;

b) rozwój infrastruktury, zwłaszcza w zakresie sektorów transportu, energii oraz technologii informacji i komunikacji;

c) zasoby naturalne i środowisko, w tym zasoby wodne, i bioróżnorodność;

d) rolnictwo;

e) rybołówstwo;

f) usługi obejmujące turystykę; oraz

g) kwestie związane z handlem, zwłaszcza inwestycje, konkurencja, prawa własności intelektualnej, normy, ułatwienia w handlu oraz statystyki.

TYTUŁ  II

Rozwój sektora prywatnego

Artykuł  39

Zakres i cele

1. Strony uznają znaczenie współpracy w celu rozwoju sektora prywatnego w regionach AWP, jako głównego czynnika przyczyniającego się do dobrobytu, w celu stworzenia odpowiedniego otoczenia sprzyjającego inwestycjom i wzrostowi gospodarczemu. Wspólnotowe wsparcie i współpraca uwzględniają strukturę gospodarczą Państw AWP oraz ich priorytety we wzmacnianiu mocy produkcyjnych i wartości dodanej oraz stosowanie funkcji produkcji, marketingu, dystrybucji i transportu w celu poprawy możliwości w zakresie podaży oraz konkurencyjności.

2. Zakres współpracy dotyczący rozwoju sektora prywatnego obejmie, między innymi wzmocnienie inwestycji, rozwoju przemysłowego i konkurencyjności, rozwój mikroprzedsiębiorstw, a także małych i średnich przedsiębiorstw, rozwój górnictwa, kopalnictwa, turystyki oraz innych produkcyjnych sektorów, które są bezpośrednio i pośrednio objęte niniejszą umową.

Artykuł  40

Inwestycje

1. Strony uznają znaczenie inwestycji. W dziedzinie tej wytyczono następujące cele:

a) tworzenie warunków dla zrównoważonego i sprawiedliwego rozwoju gospodarczego AWP poprzez inwestycje, włącznie z bezpośrednimi inwestycjami zagranicznymi (inwestycje od podstaw lub portfelowe), transfer technologii, rozwijanie zdolności oraz wsparcie instytucjonalne udzielane przez Stronę WE;

b) zacieśnianie współpracy z instytucjami i organizacjami pośredniczącymi zajmującymi się promocją inwestycji w WE, włącznie z Centrum Rozwoju Przedsiębiorczości, i AWP między innymi poprzez nawiązywanie dialogu biznesowego, współpracy i partnerstwa;

c) wspieranie, za pośrednictwem odpowiednich instrumentów, promocja i przyciąganie inwestycji w regionie AWP, włącznie z utworzeniem ram dla finansowania i pomocy na rzecz programów wspierania rozwoju gospodarczego w AWP;

d) wzmacnianie i tworzenie zdolności w zakresie prywatnych instytucji zajmujących się rozwojem, takich jak agencje promocji inwestycji, izby handlowe, stowarzyszenia i organizacje rozwoju lokalnego w poszczególnych Państwach AWP i w całym regionie, aby umożliwić rozwój dynamicznego i prężnego sektora prywatnego; oraz

e) rozwój ram prawnych sprzyjających inwestycjom obu Stron, w celu promowania i ochrony inwestycji, oraz działania na rzecz harmonizacji i uproszczenia procedur i praktyk administracyjnych.

Obszary współpracy

2. Z zastrzeżeniem postanowień art. 36, Strony zgadzają się współpracować, w tym poprzez ułatwianie wsparcia, w następujących dziedzinach:

a) wspieranie polityk i strategii w zakresie inwestycji, aby sprzyjać tworzeniu i utrzymywaniu przewidywalnego i bezpiecznego klimatu inwestycyjnego;

b) wspieranie i popieranie reform polityki, rozwój zasobów ludzkich, rozwijanie zdolności instytucjonalnych lub innych form wsparcia instytucjonalnego w celu wzmocnienia potencjału sektora prywatnego oraz pośredników niefinansowych, ułatwianie i promowanie inwestycji oraz działania sprzyjające konkurencyjności;

c) sprzyjanie partnerstwu sektora prywatnego i wspólnym przedsiębiorstwom UE-AWP w celu promowania inwestycji, finansowania kapitału venture dotyczącego inwestycji od podstaw i transferu technologii;

d) wspieranie działań Państw AWP w celu zdobywania finansowania, ze szczególnym uwzględnieniem finansowania prywatnego, inwestycji infrastrukturalnych oraz dochodów generujących infrastrukturę o zasadniczym znaczeniu dla sektora prywatnego, włącznie z małymi i średnimi przedsiębiorstwami;

e) wspieranie rozwoju zdolności regulacyjnych;

f) poprawa dostępu instrumentów finansowania inwestycji przedsiębiorstw AWP w UE, takich jak Europejski Bank Inwestycyjny (EBI);

g) ustanowienie instrumentów finansowych dostosowanych do MŚP w regionie AWP;

h) zapewnienie szerszej dostępności i większego wykorzystania ubezpieczenia od ryzyka jako mechanizmu łagodzącego ryzyko i podnoszącego bezpieczeństwo inwestora w Państwach AWP; oraz

i) oferowanie gwarancji i udzielanie pomocy poprzez fundusze gwarancyjne obejmujące ryzyko od uprawnionych inwestycji.

Artykuł  41

Rozwój przemysłowy i konkurencyjność

1. Strony uznają znaczenie współpracy w zakresie rozwoju przemysłowego i konkurencyjności. W dziedzinie tej wytyczono następujące cele:

a) ułatwienie tworzenia, rozwoju, restrukturyzacji i modernizacji przemysłu Państw AWP-sygnatariuszy przy równoczesnym wzmacnianiu ich konkurencyjności oraz samowystarczalności i zrównoważonego wzrostu, z uwzględnieniem ochrony środowiska, zrównoważonego rozwoju i potencjału gospodarczego; oraz

b) stworzenie otoczenia sprzyjającego rozwojowi przedsiębiorstw prywatnych w celu stymulowania wzrostu i dywersyfikacji produkcji przemysłowej.

Obszary współpracy

2. Z zastrzeżeniem postanowień art. 36, Strony zgadzają się współpracować, w tym poprzez ułatwianie wsparcia, w następujących dziedzinach:

a) promocja rozwoju działalności w obszarach przetwarzania, marketingu, dystrybucji i transportu produktów;

b) transfer technologii, wiedzy oraz badania i rozwój;

c) wsparcie instytucji finansowych w Państwach AWP oraz rozwój rynku kapitałowego w celu ułatwienia sektorowi prywatnemu dostępu do kapitału krótko- i długoterminowego;

d) rozwój zdolności w zakresie sektora prywatnego i publicznego;

e) wspieranie partnerstwa AWP-UE oraz powiązań i wspólnych przedsiębiorstw między podmiotami gospodarczymi; oraz

f) promocja i wzmacnianie innowacji, dywersyfikacji, jakości oraz rozwoju produktów przynoszących wartość dodaną.

Artykuł  42

Mikroprzedsiębiorstwa, małe i średnie przedsiębiorstwa

1. Strony uznają znaczenie współpracy w sektorze MMŚP. W dziedzinie tej wytyczono następujące cele:

a) promocja otoczenia sprzyjającego rozwojowi MMŚP oraz przyciąganiu inwestycji w tym sektorze; oraz

b) wspieranie MMŚP w celu dostosowania do liberalizacji handlu.

Obszary współpracy

2. Z zastrzeżeniem postanowień art. 36, Strony zgadzają się współpracować, w tym poprzez ułatwianie wsparcia, w następujących dziedzinach:

a) rozwój zdolności i wsparcie instytucjonalne;

b) transfer i rozwój technologii, innowacje, wymiana informacji oraz sieci i marketing;

c) rozwój baz danych MMŚP;

d) dostęp do finansowania;

e) wspieranie partnerstwa AWP-UE oraz powiązań i wspólnych przedsiębiorstw między podmiotami gospodarczymi;

f) promocja handlu i inwestycji;

g) wzmacnianie łańcuchów wartości;

h) promocja dywersyfikacji i wartości dodanej.

Artykuł  43

Górnictwo i kopalnictwo

1. Strony uznają znaczenie współpracy na rzecz rozwoju i zarządzania w sektorze górnictwa i kopalnictwa. W dziedzinie tej wytyczono następujące cele:

a) zapewnienie otoczenia sprzyjającego przyciąganiu inwestycji do tego sektora;

b) promocja wartości dodanej i technologii przyjaznych dla środowiska w procesie produkcji górniczej; oraz

c) zapewnienie uczestnictwa wspólnot lokalnych.

Obszary współpracy

2. Z zastrzeżeniem postanowień art. 36, Strony zgadzają się współpracować, w tym poprzez ułatwianie wsparcia, w następujących dziedzinach:

a) rozwój zdolności i wsparcie instytucjonalne w zakresie poszukiwania, wydobywania i wprowadzania do obrotu minerałów;

b) wymiana informacji;

c) wspieranie partnerstwa AWP-UE oraz powiązań i wspólnych przedsiębiorstw między podmiotami gospodarczymi;

d) poprawa norm ochrony zdrowia i bezpieczeństwa w przemyśle górniczym;

e) transfer technologii, wiedzy, innowacji oraz badania i rozwój; oraz

f) podjęcie działań dotyczących problemu uzależnienia od wywozu minerałów.

Artykuł  44

Rozwój turystyki

1. Strony uznają znaczenie współpracy w zakresie rozwoju turystyki. W dziedzinie tej wytyczono następujące cele:

a) rozwijanie i wzmacnianie konkurencyjnego przemysłu turystycznego przyczyniającego się do wzrostu i potencjału gospodarczego, zatrudnienia oraz obrotów dewizowych;

b) wzmacnianie powiązań między turystyką i innymi sektorami gospodarki; oraz

c) ochrona i promocja atrakcji turystycznych związanych z historią, kulturą i naturą, przy jednoczesnym poszanowaniu integralności i interesów wspólnot lokalnych, w szczególności na obszarach wiejskich.

Obszary współpracy

2. Z zastrzeżeniem postanowień art. 36, Strony zgadzają się współpracować, w tym poprzez ułatwianie wsparcia, w następujących dziedzinach:

a) nawiązanie strategicznej współpracy łączącej interesy wspólnot publicznych, prywatnych i lokalnych w celu zapewnienia zrównoważonego wzrostu turystyki;

b) promowanie partnerstwa, wymiana know-how i wspólne działania w obszarach takich jak rozwój produktów, rynków i ekoturystyka;

c) rozwijanie zdolności w zakresie zasobów ludzkich, poprawa standardów usług oraz struktur instytucjonalnych; oraz

d) współpraca regionalna w dziedzinie promocji turystyki.

TYTUŁ  III

Infrastruktura

Artykuł  45

Zakres i cele

1. Strony uznają znaczenie współpracy na rzecz rozwoju i zarządzania w dziedzinie infrastruktury, jako środka służącego przezwyciężeniu ograniczeń związanych z podażą oraz wzmocnieniu integracji regionalnej.

2. Wspólnotowe wsparcie i współpraca na rzecz rozwoju infrastruktury uwzględniają priorytetowe obszary rozwoju, zgodnie z programami rozwoju regionalnego i krajowego poszczególnych Państw AWP.

3. Zakres współpracy w obszarze infrastruktury obejmie rozwój infrastruktury fizycznej, zwłaszcza w zakresie sektorów transportu, energii, technologii informacji i komunikacji.

Artykuł  46

Transport

1. Strony uznają znaczenie współpracy w zakresie rozwoju i zarządzania w sektorze transportu. W dziedzinie tej wytyczono następujące cele:

a) zrównoważony rozwój, restrukturyzacja, odnowa i modernizacja systemów transportu regionalnego AWP;

b) poprawa przepływu osób i towarów oraz zapewnienie lepszego dostępu do rynków za pośrednictwem transportu drogowego, lotniczego, morskiego, śródlądowego i kolejowego.

Obszary współpracy

2. Z zastrzeżeniem postanowień art. 36, Strony zgadzają się współpracować, w tym poprzez ułatwianie wsparcia, w następujących dziedzinach:

a) poprawa zarządzania systemami transportu;

b) poprawa i rozwój stanu infrastruktury na wszystkich poziomach, w tym rozwój sieci infrastruktury intermodalnej;

c) rozwijanie zdolności w zakresie zasobów ludzkich, poprawa standardów usług oraz struktur instytucjonalnych;

d) transfer i rozwój technologii, innowacje, wymiana informacji oraz sieci i marketing;

e) wspieranie partnerstwa AWP-UE oraz powiązań i wspólnych przedsiębiorstw między podmiotami gospodarczymi;

f) poprawa bezpieczeństwa i niezawodności sektora transportowego, w tym zarządzanie niebezpiecznymi towarami oraz podejmowanie działań w sytuacjach kryzysowych; oraz

g) wsparcie rozwoju polityki transportu regionalnego.

Artykuł  47

Energia

1. Strony uznają znaczenie współpracy w sektorze energetycznym, jako motoru zapewniającego wsparcie dla konkurencyjności gospodarek AWP na poziomie regionalnym i globalnym. W dziedzinie tej wytyczono następujące cele:

a) poprawa dostępu Państw AWP do nowoczesnych, efektywnych, niezawodnych, różnorodnych, zrównoważonych i odnawialnych źródeł czystej energii po konkurencyjnych cenach;

b) wzmocnienie potencjału w zakresie produkcji, dystrybucji i zarządzania energią na poziomie krajowym i regionalnym; oraz

c) promocja współpracy regionalnej w sektorze energetycznym.

Obszary współpracy

2. Z zastrzeżeniem postanowień art. 36, Strony zgadzają się współpracować, w tym poprzez ułatwianie wsparcia, w następujących dziedzinach:

a) wzmocnienie potencjału produkcji i dystrybucji w zakresie istniejących źródeł energii, w szczególności energii wodnej, naftowej i biomasy;

b) rozszerzenie i dywersyfikacja koszyka energetycznego w celu uwzględnienia innych potencjalnych źródeł energii, które są akceptowane pod względem społecznym i środowiskowym oraz zmniejszają zależność od ropy naftowej;

c) wsparcie rozwoju infrastruktury energetycznej, włącznie na obszarach wiejskich;

d) wsparcie rozwoju odpowiednich reform prawa i polityki w dziedzinie energii, w tym komercjalizacja i prywatyzacja;

e) promocja współpracy i powiązań regionalnych w zakresie produkcji i dystrybucji energii;

f) rozwijanie zdolności w zakresie zasobów ludzkich, poprawa zarządzania, standardów usług oraz struktur instytucjonalnych;

g) działania na rzecz utworzenia otoczenia sprzyjającego przyciąganiu inwestycji do sektora;

h) transfer i rozwój technologii, badania i rozwój, innowacje, wymiana informacji oraz rozwój baz danych i sieci;

i) wspieranie partnerstwa AWP-UE oraz powiązań i wspólnych przedsiębiorstw między podmiotami gospodarczymi.

Artykuł  48

Technologie informacji i komunikacji (TIK)

1. Strony uznają znaczenie współpracy na rzecz rozwoju TIK, będącego kluczowym sektorem dla nowoczesnego społeczeństwa oraz sprzyjającego konkurencyjności i innowacjom, a także dokonaniu sprawnego przejścia w kierunku społeczeństwa informacyjnego. Celem w tej dziedzinie jest rozwój sektora TIK oraz promocja jego wkładu w inne sektory społeczno-gospodarcze.

Obszary współpracy

2. Z zastrzeżeniem postanowień art. 36, Strony zgadzają się współpracować, w tym poprzez ułatwianie wsparcia, w następujących dziedzinach:

a) ułatwianie kontaktów na poziomie krajowym, regionalnym i globalnym;

b) rozpowszechnianie nowych technologii informacji i komunikacji;

c) wspieranie rozwoju ram prawnych i regulacyjnych w zakresie TIK;

d) transfer, rozwój i zastosowanie technologii, badania i rozwój, innowacje, wymiana informacji oraz sieci i marketing;

e) rozwijanie zdolności w zakresie zasobów ludzkich, poprawa standardów usług oraz struktur instytucjonalnych;

f) wspieranie i ułatwianie partnerstwa AWP-UE oraz powiązań i wspólnych przedsiębiorstw między podmiotami gospodarczymi;

g) promowanie i wspieranie rozwoju segmentów rynku dotyczących usług wspomaganych przez TIK.

TYTUŁ  IV

Zasoby naturalne i środowisko

Artykuł  49

Zakres i cele

1. Strony uznają znaczenie współpracy w zakresie zrównoważonego zarządzania zasobami naturalnymi i ochrony środowiska. Współpraca w tej dziedzinie uwzględnia zróżnicowane potrzeby Państw AWP w kontekście transgranicznym.

2. Zakres współpracy dotyczącej zasobów naturalnych i środowiska będzie obejmował walory przyrodnicze, w tym zasoby wodne, środowisko, łącznie z różnorodnością biologiczną oraz wzmocnienie związków między handlem a środowiskiem. Zakres współpracy obejmie także wsparcie dla wykonania porozumień, konwencji i umów międzynarodowych z dziedziny środowiska naturalnego.

Artykuł  50

Zasoby wodne

1. Strony uznają znaczenie współpracy w zakresie rozwoju zasobów wodnych (w tym nawadniania, energii wodnej i zaopatrywania w wodę) dla poprawy warunków życia ich mieszkańców. W dziedzinie tej wyznaczono następujące cele:

a) zrównoważony rozwój i zarządzanie zasobami wodnymi w regionie;

b) współpraca regionalna w zakresie zrównoważonego wykorzystywania transgranicznych zasobów wodnych.

Obszary współpracy

2. Z zastrzeżeniem postanowień art. 36, Strony zgadzają się współpracować, w tym poprzez ułatwianie wsparcia, w następujących dziedzinach:

a) rozwój infrastruktury w zakresie zasobów wodnych w regionie;

b) wspieranie rozwoju ram prawnych i regulacyjnych;

c) promowanie zintegrowanego zarządzania wodą;

d) rozwijanie zdolności w zakresie zasobów ludzkich, poprawa standardów usług, zarządzanie wodą oraz struktury instytucjonalne;

e) wspieranie i ułatwianie partnerstwa UE-AWP, powiązań, regionalnych partnerstw w dziedzinie zasobów wodnych i wspólnych przedsiębiorstw między podmiotami gospodarczymi;

f) rozwój, transfer i zastosowanie technologii, badania i rozwój, innowacje, wymiana informacji oraz tworzenie sieci;

g) kontrola zanieczyszczenia wody, oczyszczanie i konserwacja, oczyszczanie ścieków i usługi sanitarne; oraz

h) promowanie zrównoważonych systemów nawadniania.

Artykuł  51

Środowisko

1. Strony uznają znaczenie współpracy w zakresie ochrony środowiska i zrównoważonego nim zarządzania oraz realizacji polityki w zakresie ochrony środowiska związanej z handlem. W dziedzinie tej wyznaczono następujące cele:

a) ochrona, przywrócenie i zachowanie środowiska i bioróżnorodności: flory, fauny i genetycznych zasobów bakteryjnych, w tych ich ekosystemów;

b) rozwój nowych gałęzi przemysłu w AWP związanych ze środowiskiem; oraz

c) zredukowanie degradacji środowiska, z uwzględnieniem kwestii czystego powietrza i pustynnienia.

Obszary współpracy

2. Z zastrzeżeniem postanowień art. 36, Strony zgadzają się współpracować, w tym poprzez ułatwianie wsparcia, w następujących dziedzinach:

a) wsparcie w zakresie wykonania porozumień, konwencji i traktatów międzynarodowych z dziedziny środowiska;

b) wzmocnienie i promowanie zrównoważonych systemów zarządzania ochroną środowiska;

c) zrównoważone wykorzystywanie bioróżnorodności, zasobów leśnych i dzikiej fauny;

d) wzmocnienie ram instytucjonalnych i prawnych oraz możliwości w zakresie rozwijania, wdrażania i egzekwowania przepisów ustawowych i wykonawczych, standardów i polityki w zakresie środowiska oraz zarządzania nimi;

e) rozwój możliwości w zakresie zasobów ludzkich i struktur instytucjonalnych w celu utrzymania zgodności w wymogami w zakresie środowiska i bioróżnorodności;

f) wspieranie i ułatwianie partnerstw UE-AWP, powiązań i wspólnych przedsiębiorstw między podmiotami gospodarczymi;

g) łagodzenie katastrof naturalnych, zapobieganie katastrofom środowiskowym oraz zmniejszeniu bioróżnorodności;

h) rozwój i dostosowanie, transfer i zastosowanie technologii, badania i rozwój, innowacje;

i) ochrona i zarządzanie zasobami przybrzeżnymi i morskimi oraz krajowymi i rodzimymi dzikimi zasobami biologicznymi;

j) wspieranie rozwoju alternatywnych i przyjaznych środowisku działalności i sposobów zaspokajania podstawowych potrzeb;

k) wspieranie produkcji i ułatwianie handlu towarami i usługami, dla których istotne jest oznakowanie ekologiczne;

l) wymiana informacji dotyczących produktów i związanych z nimi wymogów w odniesieniu do procesu produkcyjnego, transportu, wprowadzania do obrotu i oznakowania oraz tworzenie sieci w tym zakresie;

m) wspieranie rozwoju infrastruktury dotyczącej produktów przyjaznych środowisku;

n) integracja społeczności lokalnych w zarządzanie bioróżnorodnością, zasobami leśnymi i dzikiej fauny;

o) zarządzanie odpadami i likwidacja odpadów przemysłowych i toksycznych; oraz

p) zrównoważone zarządzanie lasami i podobne mechanizmy.

Artykuł  52

Zobowiązania finansowe

1. Strona WE udostępnia AWP pomoc finansową w celu przyczynienia się do realizacji programów i projektów rozwijanych w ramach obszarów współpracy określonych w niniejszej umowie i odpowiednich rozdziałach oraz w ramach szczegółowej Struktury Rozwoju.

2. Strony zgadzają się opracować odpowiednie wspólne porozumienia instytucjonalne w celu skutecznego monitorowania realizacji współpracy na rzecz rozwoju w ramach niniejszej umowy. Takie porozumienia obejmują powołanie wspólnego komitetu ds. rozwoju.

3. Strony zgadzają się, że porozumienia instytucjonalne będą miały charakter elastyczny z uwagi na dopasowanie do pojawiających się potrzeb krajowych i regionalnych.

ROZDZIAŁ  V

OBSZARY OBJĘTE PRZYSZŁYMI NEGOCJACJAMI

Artykuł  53

Klauzula rendezvous

Biorąc za podstawę umowę z Kotonu oraz uwzględniając postępy poczynione w negocjowaniu pełnej EPA, Strony zgadzają się kontynuować negocjacje w następujących obszarach zgodnie z art. 3 w celu zawarcia pełnej i całościowej EPA obejmującej następujące dziedziny:

a) ułatwienia celne i handlowe;

b) pozostałe kwestie związane z handlem i dostępem do rynku, w tym reguły pochodzenia i inne powiązane zagadnienia oraz środki ochrony handlu, włącznie z regionami najbardziej oddalonymi;

c) techniczne bariery w handlu i środki sanitarne i fitosanitarne;

d) handel usługami;

e) zagadnienia związane z handlem:

(i) polityka konkurencji;

(ii) inwestycje i rozwój sektora prywatnego;

(iii) handel, środowisko i zrównoważony rozwój;

(iv) prawa własności intelektualnej;

(v) przejrzystość zamówień publicznych;

f) rolnictwo;

g) płatności bieżące i przepływ kapitału;

h) zagadnienia dotyczące rozwoju;

i) współpraca i dialog dotyczące dobrego zarządzania w dziedzinie podatków i sądownictwa;

j) rozbudowany system rozstrzygania sporów i porozumienia instytucjonalne; oraz

k) wszystkie pozostałe dziedziny, jakie Strony uznają za niezbędne, w tym konsultacje w ramach art. 12 umowy z Kotonu.

ROZDZIAŁ  VI

UNIKANIE I ROZSTRZYGANIE SPORÓW, POSTANOWIENIA INSTYTUCJONALNE, OGÓLNE I KOŃCOWE

TYTUŁ  I

Unikanie i rozstrzyganie sporów

Artykuł  54

Konsultacje

1. Strony dokładają wszelkich starań, aby rozwiązać wszelkie spory dotyczące wykładni i stosowania niniejszej umowy, poprzez podejmowanie konsultacji prowadzonych w dobrej wierze, zmierzających do osiągnięcia uzgodnionych rozwiązań.

2. Strona występuje o przeprowadzenie konsultacji w drodze pisemnego wniosku przesłanego drugiej Stronie, z określeniem danego środka oraz postanowień umowy, z którymi, w opinii Strony, środek ten jest sprzeczny.

3. Konsultacje przeprowadza się w ciągu 40 dni od daty złożenia wniosku. Konsultacje uznaje się za zakończone w terminie 60 dni od daty złożenia wniosku, chyba że obie Strony postanawiają je kontynuować. Konsultacje są poufne.

4. Konsultacje dotyczące nagłych przypadków, w tym tych dotyczących towarów nietrwałych lub sezonowych, przeprowadza się w terminie 15 dni od daty złożenia wniosku i uznaje się za zakończone w terminie 30 dni od daty złożenia wniosku.

Artykuł  55

Rozstrzyganie sporów

1. Jeżeli konsultacje nie doprowadzą do rozstrzygnięcia sporu w terminie 60 lub 30 dni, o których mowa w art. 54, każda ze Stron może wystąpić z żądaniem rozstrzygnięcia sporu w drodze arbitrażu. W tym celu każda ze Stron wyznacza arbitra w terminie 30 dni od złożenia wniosku o arbitraż poprzez złożenie zawiadomienia drugiej Stronie i Komitetowi EPA. We wniosku o arbitraż wskazuje się dany środek i postanowienia umowy, z którym, w opinii Strony skarżącej, środek ten jest sprzeczny. W przypadku niewypełnienia tego obowiązku każda ze Stron może zwrócić się do Sekretarza Generalnego Stałego Trybunału Arbitrażowego o wyznaczenie drugiego arbitra.

2. W ciągu 30 dni tych dwoje arbitrów wyznacza trzeciego arbitra. W przypadku niewypełnienia tego obowiązku każda ze Stron może zwrócić się do Sekretarza Generalnego Stałego Trybunału Arbitrażowego o wyznaczenie trzeciego arbitra.

3. Jeżeli arbitrzy nie postanowią inaczej, stosowana jest procedura ustanowiona w regulaminie arbitrażu dobrowolnego Stałego Trybunału Arbitrażowego dla organizacji międzynarodowych i państw. Arbitrzy podejmują decyzję większością głosów w terminie 90 dni, a w sprawach pilnych starają się podjąć decyzję w terminie 60 dni.

4. Każda ze Stron sporu zobowiązana jest podjąć środki konieczne dla wykonania decyzji arbitrów.

5. Niezależnie od postanowień ust. 1, procedura określona w art. 98 umowy z Kotonu ma zastosowanie w przypadku sporów dotyczących współpracy finansowej na rzecz rozwoju przewidzianej w umowie z Kotonu.

TYTUŁ  II

Wyjątki ogólne

Artykuł  56

Ogólna klauzula wyjątkowa

Pod warunkiem, że środki takie nie są stosowane w sposób stanowiący arbitralną lub nieuzasadnioną dyskryminację pomiędzy Stronami, w których panują podobne warunki, lub ukrytego ograniczenia handlu międzynarodowego, żadne z postanowień niniejszej umowy nie jest interpretowane jako przeszkoda utrudniająca przyjęcie lub egzekwowanie przez Stronę WE, Państwa AWP lub Państwo AWP-sygnatariusza środków:

a) niezbędnych dla ochrony moralności publicznej lub utrzymania porządku publicznego i bezpieczeństwa publicznego;

b) niezbędnych dla ochrony życia lub zdrowia ludzi, zwierząt lub roślin;

c) niezbędnych dla zapewnienia przestrzegania ustaw lub przepisów wykonawczych, które nie są sprzeczne z postanowieniami niniejszej umowy, łącznie z tymi dotyczącymi:

(i) zapobiegania działaniom o charakterze oszukańczym i podstępnym lub postępowania ze skutkami niewykonania umów;

(ii) ochrony życia prywatnego osób w zakresie przetwarzania i rozpowszechniania danych osobowych oraz ochrony poufności ich osobistych akt i rachunków;

(iii) bezpieczeństwa;

(iv) egzekwowania prawa celnego; lub

(v) ochrony praw własności intelektualnej;

d) dotyczących przywozu lub wywozu złota lub srebra;

e) niezbędnych dla ochrony narodowych dóbr kultury o wartości artystycznej, historycznej lub archeologicznej;

f) dotyczących zachowania ograniczonych zasobów naturalnych, o ile środki te wprowadzane są w powiązaniu z ograniczeniami dotyczącymi krajowej produkcji lub konsumpcji towarów, krajowych dostaw lub konsumpcji usług oraz inwestorów krajowych;

g) odnoszących się do produktów pracy więźniów; lub

h) istotnych z punktu widzenia nabywania lub dystrybucji produktów w przypadku ogólnego lub lokalnego braku dostaw, pod warunkiem że wszelkie takie środki są zgodne z zasadą, iż wszystkie strony są uprawnione do równego podziału dostaw międzynarodowych takich produktów oraz że wszelkie takie środki, które są niezgodne z innymi postanowieniami niniejszej umowy zostaną uchylone z momentem ustania okoliczności będących podstawą ich stosowania.

Artykuł  57

Wyjątki ze względów bezpieczeństwa

1. Żadne z postanowień niniejszej umowy nie jest interpretowane jako:

a) wymagające od Strony WE lub Państwa AWP-sygnatariusza dostarczenia wszelkich informacji, których ujawnienie uważa się za sprzeczne z podstawowymi interesami bezpieczeństwa;

b) uniemożliwiające Stronie WE lub Państwu AWP-sygnatariuszowi przeprowadzenie jakiegokolwiek działania uznanego za niezbędne dla ochrony jego podstawowych interesów bezpieczeństwa:

(i) odnoszącego się do materiałów rozszczepialnych i materiałów do syntezy jądrowej lub materiałów służących do ich uzyskania;

(ii) odnoszącego się do działalności gospodarczej prowadzonej bezpośrednio lub pośrednio dla celów dostaw dla sił zbrojnych lub ich zaopatrzenia;

(iii) związanego z produkcją broni, amunicji i materiałów wojskowych lub handlem nimi;

(iv) odnoszącego się do zamówień rządowych niezbędnych dla bezpieczeństwa narodowego lub dla celów obronności kraju; lub

(v) podjętego w czasie wojny lub w obliczu innego zagrożenia w stosunkach międzynarodowych;

c) uniemożliwiające Stronie WE lub Państwu AWP-sygnatariuszowi podjęcie jakiegokolwiek działania w celu wywiązania się z obowiązków, jakie na siebie przyjęło, aby zapewnić utrzymanie pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego.

2. Strony informują się, w możliwie najszerszym zakresie, o środkach stosowanych na mocy ust. 1 lit. b) i c) oraz o ich wygaśnięciu.

Artykuł  58

Opodatkowanie

1. Żadne z postanowień niniejszej umowy lub innych uzgodnień przyjętych na mocy niniejszej Umowy nie jest interpretowane jako przeszkoda utrudniająca Stronie WE lub Państwu AWPsygnatariuszowi, przy stosowaniu odpowiednich przepisów własnego ustawodawstwa podatkowego, zróżnicowane traktowanie podatników znajdujących się w odmiennej sytuacji, w szczególności pod względem ich miejsca zamieszkania lub miejsca, gdzie inwestują swój kapitał.

2. Żadne z postanowień niniejszej umowy lub innych uzgodnień przyjętych na mocy niniejszej umowy, nie jest interpretowane jako przeszkoda utrudniająca wprowadzenie lub egzekwowanie przez Strony jakiegokolwiek środka mającego na celu zapobieganie unikaniu lub uchylaniu się od płacenia podatków wynikających z postanowień umów o unikaniu podwójnego opodatkowywania lub innych porozumień podatkowych, lub krajowego ustawodawstwa podatkowego.

3. Żadne z postanowień niniejszej umowy nie ma wpływu na prawa i obowiązki Strony WE lub Państwa AWP-sygnatariusza wynikające z jakiejkolwiek konwencji podatkowej. W przypadku niezgodności pomiędzy niniejszą umową a taką konwencją pierwszeństwo w zakresie dotyczącym niezgodności mają postanowienia konwencji.

TYTUŁ  III

Postanowienia instytucjonalne, ogólne i końcowe

Artykuł  59

Stosunek pomiędzy niniejszą umową a pełną EPA

W przypadku braku spójności między pełną EPA a niniejszą umową przejściową pierwszeństwo ma pełna EPA w zakresie, w jakim występuje taka niespójność.

Artykuł  60

Najbardziej oddalone regiony Wspólnoty Europejskiej

1. Uwzględniając bliskość geograficzną najbardziej oddalonych regionów Wspólnoty Europejskiej i Państw AWP oraz w celu wzmocnienia gospodarczych i społecznych powiązań pomiędzy tymi regionami a Państwami AWP, Strony dokładają wszelkich starań, by ułatwić współpracę we wszystkich obszarach objętych niniejszą umową oraz by ułatwić handel towarami i usługami, promować inwestycje i wspierać połączenia transportowe i komunikacyjne pomiędzy najbardziej oddalonymi regionami i Państwami AWP.

2. Do osiągnięcia celów wymienionych w ust. 1 dąży się również, jeżeli jest to możliwe, poprzez wspieranie wspólnego uczestnictwa AWP i najbardziej oddalonych regionów w programach ramowych i szczególnych WE w obszarach objętych niniejszą umową.

3. Strona WE dokłada wszelkich starań, aby zapewnić koordynację pomiędzy różnymi instrumentami finansowymi polityki spójności i rozwoju Wspólnoty Europejskiej w celu wspierania współpracy pomiędzy Państwami AWP i najbardziej oddalonymi regionami WE w obszarach objętych niniejszą umową.

4. Żadne z postanowień niniejszej umowy nie uniemożliwia Stronie WE stosowania istniejących środków związanych z sytuacją gospodarczą i społeczną najbardziej oddalonego regionu zgodnie z art. 299 ust. 2 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską.

Artykuł  61

Określenie Stron i wypełnienie zobowiązań

1. Stronami umawiającymi się niniejszej umowy są Związek Komorów, Republika Madagaskaru, Republika Mauritiusu, Republika Seszeli, Republika Zambii i Republika Zimbabwe, zwane dalej "Państwami AWP", z jednej strony, oraz WE lub jej państwa członkowskie albo WE i jej państwa członkowskie w ich właściwych obszarach kompetencji określonych w Traktacie ustanawiającym Wspólnotę Europejską, zwane dalej "Stroną WE", z drugiej strony, w odniesieniu do których niniejsza umowa weszła w życie lub jest stosowana tymczasowo.

2. Do celów niniejszej umowy, jeżeli wyraźnie nie postanowiono inaczej, państwa partnerskie AWP zgadzają się działać wspólnie. Określenie "Państwo AWP-sygnatariusz" stosowane jest w przypadkach, gdy przewiduje się indywidualne działanie lub wymaga się go do korzystania z praw bądź wypełniania zobowiązań w ramach niniejszej umowy.

3. Strony lub Państwo AWP-sygnatariusz/Państwa AWP-sygnatariusze, w zależności od przypadku, przyjmują wszelkie ogólne lub szczególne środki wymagane w celu wypełnienia ich zobowiązań w ramach niniejszej umowy oraz zapewniają zgodność z celami określonymi w niniejszej umowie.

4. Państwo AWP-sygnatariusz, które nie podlega prawom i obowiązkom określonym w rozdziale II, podlega jednak prawom i obowiązkom wynikającym z innych rozdziałów niniejszej umowy.

Artykuł  62

Wejście w życie, wypowiedzenie i okres obowiązywania

1. Niniejsza umowa zostaje podpisana, ratyfikowana lub zatwierdzana zgodnie z mającymi zastosowanie przepisami konstytucyjnymi lub wewnętrznymi oraz procedurami odpowiednich Stron.

2. Niniejsza umowa wchodzi w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po złożeniu ostatniego dokumentu ratyfikacyjnego, przyjęcia lub zatwierdzenia.

3. Zawiadomienie o ratyfikacji, przyjęciu lub zatwierdzeniu jest przesyłane do Sekretariatu Generalnego Rady Unii Europejskiej oraz do Sekretariatu Generalnego Wspólnego Rynku Afryki Wschodniej i Południowej, będących depozytariuszami niniejszej umowy.

4. Do czasu wejścia w życie niniejszej umowy Strona WE i Państwa AWP-sygnatariusze zgadzają się stosować postanowienia niniejszej umowy, które wchodzą w zakres ich odpowiednich kompetencji ("stosowanie tymczasowe"). Może to nastąpić przez tymczasowe stosowanie, tam, gdzie jest to możliwe, albo przez ratyfikację umowy.

5. Depozytariusz jest powiadamiany o tymczasowym stosowaniu umowy. Niniejszą umowę stosuje się tymczasowo przez dziesięć dni po otrzymaniu ostatniego powiadomienia o tymczasowym stosowaniu od Wspólnoty Europejskiej lub powiadomienia o ratyfikowaniu lub tymczasowym stosowaniu od wszystkich Państw AWP-sygnatariuszy, wymienionych w załączniku II.

6. Niezależnie od postanowień ust. 2 i 4, Strona WE i Państwa AWP-sygnatariusze mogą jednostronnie podjąć kroki w celu stosowania umowy, przed jej tymczasowym stosowaniem, w zakresie, w jakim jest to wykonalne.

7. Strona WE lub Państwo AWP-sygnatariusz/Państwa AWP-sygnatariusze mogą powiadomić na piśmie drugą Stronę o zamiarze wypowiedzenia niniejszej umowy.

8. Wypowiedzenie staje się skuteczne po upływie jednego miesiąca od daty powiadomienia złożonego drugiej Stronie.

9. Niniejsza umowa pozostaje w mocy do czasu wejścia w życie pełnej EPA.

Artykuł  63

Terytorialny zakres stosowania

Niniejsza umowa ma zastosowanie, z jednej strony, do terytoriów, na których stosuje się Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską i zgodnie z warunkami określonymi w tym Traktacie oraz, z drugiej strony, do terytoriów Państw AWP-sygnatariuszy. Odniesienie w niniejszej umowie do "terytorium" jest rozumiane w ten sposób.

Artykuł  64

Komitet EPA

1. Niniejszym ustanawia się Komitet EPA.

2. Komitet EPA jest odpowiedzialny za zarządzanie wszystkimi sprawami objętymi niniejszą umową, w tym za rozwój współpracy, jak postanowiono w art. 36, oraz za wykonanie wszystkich zadań, o których mowa w niniejszej umowie.

3. Komitet EPA składa się z przedstawicieli Stron. Każda ze Stron ustala organizację swoich przedstawicieli.

4. Komitet EPA przyjmuje swój regulamin w ciągu trzech miesięcy od wejścia w życie umowy przejściowej.

Artykuł  65

Stosunek do innych umów

1. Żadne z postanowień niniejszej umowy nie jest interpretowane w sposób uniemożliwiający podjęcie środków uznanych za właściwe, jak przewiduje art. 11b, 96 i 97 umowy z Kotonu i zgodnie z procedurami określonymi w tych artykułach.

2. Z wyjątkiem postanowień dotyczących współpracy na rzecz rozwoju, w przypadku wszelkich niezgodności pomiędzy postanowieniami niniejszej umowy a postanowieniami tytułu II części 3 umowy z Kotonu, pierwszeństwo mają postanowienia niniejszej umowy.

3. Strony są świadome faktu, że niektóre z Państw AWP-sygnatariuszy nie są członkami WTO. W związku z tym odesłania w niniejszej umowie do umów WTO (w tym do zawartych w nich definicji) oraz organów WTO lub komitetów nie są interpretowane jako nakładające na Państwo AWP-sygnatariusza, niebędące członkiem WTO, jakiekolwiek obowiązki wynikające z porozumień WTO lub decyzji takich organów lub komitetów, z wyjątkiem obowiązków wyraźnie przyjętych przez takie Państwo AWP-sygnatariusza w ramach niniejszej umowy. Dlatego w przypadku niezgodności pomiędzy postanowieniami porozumień WTO lub decyzjami organów WTO lub komitetów z postanowieniami niniejszej umowy, w przypadku Państw AWP-sygnatariuszy, niebędących członkami WTO, pierwszeństwo mają zawsze postanowienia niniejszej umowy.

4. Strony zgadzają się, że żadne z postanowień niniejszej umowy nie wymaga od nich lub Państw AWP-sygnatariuszy działania w sposób niezgodny z ich zobowiązaniami wobec WTO.

Artykuł  66

Przystąpienie

1. Każde z następujących Państw AWP, a mianowicie Republika Dżibuti, Państwo Erytrea, Federalna Demokratyczna Republika Etiopii, Republika Malawi, Republika Sudanu, może przystąpić do niniejszej umowy za porozumieniem Stron. W odniesieniu do państwa przystępującego niniejsza umowa wchodzi w życie zgodnie z obowiązującymi procedurami Strony WE, Państw AWP oraz kraju przystępującego. Strona WE dokłada wszelkich starań, aby niniejsza umowa miała zastosowanie do kraju przystępującego tak szybko, jak to możliwe.

2. Każdy wniosek dotyczący przystąpienia do niniejszej umowy złożony przez państwo z regionu AWP niewymienione w ust. 1 zostaje przedstawiony Komitetowi EPA do rozpatrzenia.

3. Komitet EPA może ustanowić warunki i specjalne postanowienia dotyczące przystąpienia państwa, o którym mowa w ust. 2.

4. Niniejsza umowa wchodzi w życie w odniesieniu do państwa przystępującego w dniu złożenia jego dokumentu przystąpienia.

Artykuł  67

Przystąpienie nowych państw członkowskich do Unii Europejskiej

1. Komitet EPA jest informowany o każdym wniosku złożonym przez państwo trzecie chcące zostać członkiem UE. Podczas negocjacji UE z państwem ubiegającym się o członkostwo Strona WE przekazuje państwom partnerskim AWP wszelkie istotne informacje, natomiast państwa partnerskie EAC przedstawiają Stronie WE swoje uwagi, tak aby ta mogła je w pełni uwzględnić. Państwa AWP są powiadamiane przez Stronę WE o każdym przystąpieniu nowego państwa do UE.

2. Każde nowe państwo członkowskie UE staje się stroną niniejszej umowy z dniem przystąpienia do UE, w drodze klauzuli zawartej w Akcie Przystąpienia. Jeśli Akt Przystąpienia do UE nie przewiduje takiego automatycznego przystąpienia państwa członkowskiego do niniejszej umowy, zainteresowane państwo członkowskie UE przystępuje do niej, składając Akt Przystąpienia u dwóch sygnatariuszy, którzy przesyłają jego uwierzytelniony odpis państwom partnerskim AWP.

3. Strony dokonują przeglądu skutków przystąpienia nowych państw członkowskich UE w odniesieniu do niniejszej umowy. Komitet EPA może zdecydować o podjęciu wszelkich środków przejściowych lub środków wprowadzających zmiany, które mogą okazać się konieczne.

Artykuł  68

Zmiany

1. Wszelkie zmiany niniejszej umowy są przyjmowane przez Komitet EPA i wchodzą w życie po ich ratyfikacji.

2. Komitet EPA wprowadza wszelkie środki przejściowe, które mogą być konieczne dla zmienionych postanowień do czasu wejścia ich w życie.

Artykuł  69 ¹

Teksty autentyczne

Niniejszą umowę sporządzono w dwóch egzemplarzach w każdym z następujących języków: angielskim, bułgarskim, chorwackim, czeskim, duńskim, estońskim, fińskim, francuskim, greckim, hiszpańskim, litewskim, łotewskim, maltańskim, niderlandzkim, niemieckim, polskim, portugalskim, słowackim, słoweńskim, szwedzkim, rumuńskim, węgierskim i włoskim, przy czym każdy z tych tekstów jest tak samo autentyczny.

Artykuł  70

Załączniki

Załączniki i protokoły do niniejszej umowy stanowią jej integralną część i mogą być poddane przeglądowi oraz zmieniane przez Komitet EPA.

Съставено в Гранд Бей на двадесет и девети август две хиляди и девета година.

Hecho en Grand Baie a veintinueve de agosto de dos mil nueve.

V Grand Baie dne dvacátého devátého srpna dva tisíce devět.

Udfærdiget i Grand Baie, den niogtyvende august to tusinde og ni.

Geschehen zu Grand Baie am neunundzwanzigsten August zweitausendneun.

Sõlmitud Grand Baies, kahe tuhande üheksanda aasta augusti kahekümne üheksandal päeval.

Έγινε στην Grand Baie, στις είκοσι εννέα Αυγούστου δύο χιλιάδες εννιά.

Done at Grand Baie on the twenty-ninth day of August in the year two thousand and nine.

Fait à Grand Baie, le vingt-neuf août deux mille neuf.

Fatto a Grand Baie, addì ventinove agosto duemilanove.

Grand Baie, divi tūkstoši devītā gada divdesmit devītajā augustā.

Priimta Grand Baie du tūkstančiai devintų metų rugpjūčio dvidešimt devintą dieną.

Kelt Grand Baie-ben, a 2009. év augusztus hónapjának huszonkilencedik napján.

Magħmul fi Grand Baie fid-disgħa u għoxrin jum ta’ Awwissu fis-sena elfejn u disgħa.

Gedaan te Grand Baie, op de negenentwintigste dag van augustus in het jaar tweeduizend negen.

Sporządzono w Grand Baie dnia dwudziestego dziewiątego sierpnia dwa tysiące dziewiątego roku.

Feito em Grand Baie aos vinte e nove de Agosto de dois mil e nove.

Încheiat la Grand Baie, la douăzeci ș i nouă august două mii nouă.

V Grand Baie dvadsiateho deviateho augusta dvetisícdeväť.

V Grand Baieju, devetinvajsetega avgusta dvatisočdevet.

Tehty Grand Baiessa kahdentenakymmenentenäyhdeksäntenä päivänä elokuuta vuonna kaksituhattayhdeksän.

Som skedde i Grand Baie den tjugonionde augusti år tjugohundranio.

Pour l’Union des Comores

(podpis pominięto)

Pour la République de Madagascar

(podpis pominięto)

For the Republic of Mauritius

(podpis pominięto)

Pour la République des Seychelles

(podpis pominięto)

For the Republic of Zambia

(podpis pominięto)

For the Republic of Zimbabwe

(podpis pominięto)

За Европейската общност

Por la Comunidad Europea

Za Evropské společenství

For Det Europæiske Fællesskab

Für die Europäische Gemeinschaft

Euroopa Ühenduse nimel

Για την Ευρωπαϊκή Κοινότητα

For the European Community

Pour la Communauté européenne

Per la Comunità europea

Eiropas Kopienas vārdā

Europos bendrijos vardu

az Európai Közösség részéről

Għall-Komunità Ewropea

Voor de Europese Gemeenschap

W imieniu Wspólnoty Europejskiej

Pela Comunidade Europeia

Pentru Comunitatea Europeană

Za Európske spoločenstvo

za Evropsko skupnost

Euroopan yhteisön puolesta

På Europeiska gemenskapens vägnar

(podpisy pominięto)

______

⁽¹⁾ Do celów takich obliczeń wykorzystuje się oficjalne dane WTO na temat eksporterów wiodących w światowym handlu towarami (z wyłączeniem handlu wewnątrzunijnego).

⁽²⁾ Do celów niniejszego artykułu produkty rolne oznaczają produkty objęte załącznikiem I do Porozumienia WTO w sprawie rolnictwa.

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK  I 

CŁA NA PRODUKTY POCHODZĄCE Z PAŃSTW AWP

1. Bez uszczerbku dla postanowień ust. 2, 4, 5, 6 i 7, z chwilą wejścia w życie niniejszej umowy całkowicie znosi się cła Strony WE (zwane dalej "cłami WE") na wszystkie produkty z działów 1-97 zharmonizowanego systemu, z wyjątkiem jego działu 93 pochodzące z Państwa AWP. W odniesieniu do produktów objętych działem 93, Strona WE nadal stosuje stawkę cła obowiązującą względem krajów objętych klauzulą najwyższego uprzywilejowania (KNU). Do celów informacyjnych tabela ceł WE stosowana do produktów pochodzących z państwa AWP znajduje się w niniejszym załączniku.

2. Od dnia 1 stycznia 2010 r. znosi się cła WE na produkty pochodzące z Państw AWP objęte pozycją taryfową 1006, z wyjątkiem ceł WE na produkty z podpozycji 1006 10 10, które zostają zniesione z chwilą wejścia w życie niniejszej umowy.

3. Strona WE i Państwa AWP-sygnatariusze uzgadniają, że postanowienia protokołu 3 umowy z Kotonu (zwanego dalej "protokołem w sprawie cukru") są nadal stosowane do dnia 30 września 2009 r. oraz że po tym dniu protokół w sprawie cukru nie będzie już między nimi obowiązywał. Do celów art. 4 ust. 1 protokołu w sprawie cukru, okres dostaw 2008/9 będzie trwał od 1 lipca 2008 r. do 30 września 2009 r. Cenę gwarantowaną w okresie od 1 lipca do 30 września 2009 r. ustala się w wyniku negocjacji przewidzianych w art. 5 ust. 4.

4. Od dnia 1 października 2009 r. zostają zniesione cła WE na produkty pochodzące z Państwa AWP, objęte pozycją taryfową 1701. Do czasu całkowitego zniesienia ceł WE i niezależnie od przyznania kontyngentów taryfowych o zerowej stawce cła, określonych w protokole w sprawie cukru, otwiera się kontyngent taryfowy w wysokości 75 000 ton o zerowej stawce celnej na rok gospodarczy⁽¹⁾ 2008/2009 dla produktów objętych podpozycją 1701, w ekwiwalencie białego cukru, pochodzących z Państw AWP. Nie przyznaje się pozwolenia na przywóz w odniesieniu do produktów, których przywóz następuje w ramach tego dodatkowego kontyngentu taryfowego, chyba że importer podejmie się zakupu takich produktów po cenie nie niższej niż ceny gwarantowane ustalone dla cukru przywożonego do WE zgodnie z protokołem w sprawie cukru.

5.

a) Strona WE może, w okresie od 1 października 2009 r. do 30 września 2015 r. nałożyć cło stosowane w stosunku do krajów objętych klauzulą najwyższego uprzywilejowania na produkty pochodzące z AWP objęte pozycją taryfową 1701 [cukier] przywożone w ilościach przekraczających następujące poziomy wyrażone w ekwiwalencie białego cukru, które mogą prowadzić do zakłóceń na rynku cukru w WE:

(i) 3,5 mln ton w roku gospodarczym takich produktów pochodzących z państw należących do grupy państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku (państwa AKP), sygnatariuszy umowy z Kotonu; oraz

(ii) 1,38 mln ton w roku gospodarczym 2009/2010 takich produktów pochodzących z państw AKP, które nie są uznawane przez Narody Zjednoczone za kraje najsłabiej rozwinięte. Wielkość 1,38 mln ton zostanie zwiększona do 1,45 mln ton w roku gospodarczym 2010/2011 i do 1,6 mln ton w czterech kolejnych latach gospodarczych.

b) Przywóz produktów objętych pozycją taryfową 1701 pochodzących z jakiegokolwiek Państwa AWP, które jest uznawane przez Narody Zjednoczone za jeden z krajów najsłabiej rozwiniętych, nie podlega postanowieniom ust. 5 lit. a). Przywóz taki podlega jednak postanowieniom art. 21 (klauzula ochronna)⁽²⁾.

c) Nałożenie cła stosowanego w stosunku do krajów objętych klauzulą najwyższego uprzywilejowania ustaje z końcem roku gospodarczego, w którym zostało ono wprowadzone.

d) Komitet EPA jest niezwłocznie powiadamiany o wszelkich środkach zastosowanych zgodnie z niniejszym ustępem; środki te są przedmiotem okresowych konsultacji w ramach tego organu.

6. Od dnia 1 października 2015 r. do celów stosowania postanowień art. 21 (klauzula ochronna) uznaje się, iż zakłócenia na rynkach produktów objętych pozycją taryfową 1701 występują w sytuacji, gdy cena białego cukru na rynku Wspólnoty Europejskiej utrzymuje się przez dwa kolejne miesiące poniżej poziomu 80 % ceny białego cukru z poprzedniego roku gospodarczego na rynku Wspólnoty Europejskiej.

7. Od dnia 1 stycznia 2008 r. do dnia 30 września 2015 r. produkty objęte pozycjami taryfowymi 1704 90 99, 1806 10 30, 1806 10 90, 2106 90 59 i 2106 90 98 podlegają specjalnemu mechanizmowi nadzoru w celu zapewnienia, że uzgodnienia przewidziane w ust. 4 i 5 nie są obchodzone. W przypadku łącznego wzrostu wielkości przywozu takich produktów pochodzących z AWP o ponad 20 % w okresie 12 kolejnych miesięcy w porównaniu ze średnią roczną wielkością przywozu w trzech poprzednich okresach dwunastomiesięcznych, Strona WE analizuje strukturę handlu, zasadność gospodarczą przywozu i zawartość cukru w przywożonych towarach, oraz, jeżeli stwierdzi, że taki przywóz jest wykorzystywany do obejścia uzgodnień przewidzianych w ust. 4 i 5, może zawiesić traktowanie preferencyjne i wprowadzić specyficzne cło KNU stosowane do przywozu zgodnie ze wspólną taryfą celną Wspólnoty Europejskiej dla produktów objętych pozycjami taryfowymi 1704 90 99, 1806 10 30, 1806 10 90, 2106 90 59 i 2106 90 98 pochodzących z Państw AWP. Postanowienia ust. 5 lit. b), c) i d) stosuje się do działań podjętych na podstawie niniejszego ustępu z uwzględnieniem niezbędnych zmian.

8. W okresie od dnia 1 października 2009 r. do dnia 30 września 2012 r. w odniesieniu do produktów objętych pozycją taryfową 1701 nie przyznaje się preferencyjnego pozwolenia na przywóz, chyba że importer podejmie się zakupu takich produktów po cenie nie niższej niż 90 % ceny referencyjnej ustalonej przez Stronę WE dla danego roku gospodarczego. Strony są świadome, że w momencie podpisania niniejszej umowy cena referencyjna jest określona w rozporządzeniu (WE) nr 318/2006.

9. Ust. 1, 3 i 4 nie mają zastosowania do produktów objętych pozycją taryfową 1701 pochodzących z Państw AWP oraz dopuszczonych do swobodnego obrotu we francuskich departamentach zamorskich. Postanowienie to stosuje się przez okres 10 lat. Okres ten zostaje przedłużony na kolejny okres 10 lat, chyba że Strony postanowią inaczej.

______

⁽¹⁾ Do celów ust. 4, 5, 6 i 7 "rok gospodarczy" oznacza okres od dnia 1 października do dnia 30 września.

⁽²⁾ W tym celu i w drodze odstępstwa od art. 21 dane państwo uznawane przez Narody Zjednoczone za jeden z krajów najsłabiej rozwiniętych może podlegać środkom ochronnym.

ZAŁĄCZNIK  II 

WYKAZ PAŃSTW AWP, KTÓRE PRZYJĘŁY ZOBOWIĄZANIA NA MOCY ROZDZIAŁU II ORAZ CŁA NA PRODUKTY POCHODZĄCE Z PAŃSTW UE PRZYWOŻONE DO PAŃSTW AWP-SYGNATARIUSZY

Państwami AWP, o których mowa w art. 6 ust. 1, są:

Związek Komorów

Republika Madagaskaru

Republika Mauritiusu

Republika Seszeli

Republika Zambii

Republika Zimbabwe

grafika

grafika

grafika

grafika

grafika

ZAŁĄCZNIK  III 

WYJĄTKI DLA PAŃSTW AWP DOTYCZĄCE CEŁ, PODATKÓW OD WYWOZU, TRAKTOWANIA NARODOWEGO W ZAKRESIE PODATKÓW I UREGULOWAŃ WEWNĘTRZNYCH

i) wyjątki dotyczące traktowania narodowego w zakresie podatków i uregulowań wewnętrznych

A. Seszele: Kontrole cen dotyczące przywozu, jak przewidziano w ustawie o podatku od handlu z 1992 r. ("Trades Tax Act of 1992") - czas trwania wyjątku - 10 lat

B: Zimbabwe: Brak

C: Mauritius: Brak

D: Madagaskar: Brak

E: Komory: Brak

F: Zambia: Brak

ii) wyjątki dotyczące ceł, podatków od wywozu:

A: Seszele: Brak

B: Zimbabwe: Brak

C: Mauritius: Brak

D: Madagaskar: Brak

E: Komory: Brak

F: Zambia: Cła wywozowe na następujące pozycje taryfowe, jak przewidziano w dniu 30 września 2008 r. zgodnie z Ninth schedule (Section 72A), Export Tariff, Amendment Act 2008, Customs and Excise Act Chapter 322 of the Law of Zambia (Dziewiąta taryfa (sekcja 72A), stawki wywozowe, akt zmieniający z 2008 r., prawo o cłach i akcyzie z 2008 r., rozdział 322 prawa Zambii)

Kod HS	Stawka celna	Opis produktu
1207 20 00	15 %	Nasiona bawełny
5201 00 00	15 %	Bawełna, niezgrzeblona ani nieczesana
2603 00 00	15 %	Rudy i koncentraty miedzi
7204		Odpady i złom żeliwa i stali; wlewki do przetopienia z żeliwa lub stali
7204 10 00	25 % lub 80 000 (osiemdziesiąt tysięcy kwach) za tonę, w zależności od tego, która z tych wartości jest większa	Odpady i złom żeliwny
7204 21 00	25 % lub 80 000 (osiemdziesiąt tysięcy kwach) za tonę, w zależności od tego, która z tych wartości jest większa	- Odpady i złom ze stali stopowej: - Ze stali nierdzewnej
7204 29 00	25 % lub 80 000 (osiemdziesiąt tysięcy kwach) za tonę, w zależności od tego, która z tych wartości jest większa	- Odpady i złom ze stali stopowej: Pozostałe
7204 30 00	25 % lub 80 000 (osiemdziesiąt tysięcy kwach) za tonę, w zależności od tego, która z tych wartości jest większa	Odpady i złom z ocynowanego żeliwa lub stali
7204 41 00	25 % lub 80 000 (osiemdziesiąt tysięcy kwach) za tonę, w zależności od tego, która z tych wartości jest większa	Pozostałe odpady i złom - Wióry z toczenia, wiórkowania, dłutowania, frezowania, piłowania, pilnikowania, okrawania i tłoczenia, nawet w wiązkach
7204 49 00	25 % lub 80 000 (osiemdziesiąt tysięcy kwach) za tonę, w zależności od tego, która z tych wartości jest większa	Pozostałe odpady i złom - Pozostałe
7204 50 00	25 % lub 80 000 (osiemdziesiąt tysięcy kwach) za tonę, w zależności od tego, która z tych wartości jest większa	Pozostałe odpady i złom - Wlewki do przetopu
7401 00 00	15 %	Kamienie miedziowe; miedź cementacyjna (miedź wytrącona)
7402 00 00	15 %	Miedź nierafinowana; anody miedziane do rafinacji elektrolitycznej
7404 00 00	25 % lub 1 000 000 (milion kwach) za tonę, w zależności od tego, która z tych wartości jest większa	Odpady miedzi i złom
7602 00 00	25 % or 1 000 000 (milion kwach) za tonę, w zależności od tego, która z tych wartości jest większa	Odpady aluminium i złom
7902 00 00	25 % or 1 000 000 (milion kwach) za tonę, w zależności od tego, która z tych wartości jest większa	Odpady cynku i złom

ZAŁĄCZNIK  IV 

STRUKTURA ROZWOJU

Główne obszary	Cele i działania przykładowe
1. Rozwój infrastruktury	Poprawa potrzeb istniejących i priorytetowych w zakresie infrastruktury. Rozwój nowej infrastruktury, w szczególności infrastruktury dzielonej. Zapewnienie finansowania z odpowiednich źródeł
a. Energia	Podniesienie zdolności regionów w zakresie generowania energii, siatek regionalnych, dystrybucji i przekazywania.
	Działaniami mogą być:
	(i) Dodatkowe możliwości generowania energii, infrastruktura przekazywania i dystrybucji oraz siatki mające na celu ułatwienie handlu energią na poziomie regionalnym
	(ii) Badania i rozwój alternatywnych pod względem środowiskowym, zrównoważonych źródeł energii, innowacja i transfer technologii, w tym poprawa efektywności energetycznej i redukcja kosztów
	(iii) Ramy prawne i regulacyjne dotyczące utworzenia/wzmocnienia i harmonizacji regionalnych i krajowych instytucji energetycznych w celu zapewnienia ram dla transgranicznego handlu energią
	(iv) Rozwijanie zdolności i opracowywanie instrumentów w celu zmobilizowania środków na cele inwestycyjne
b. Transport (drogi, linie kolejowe, drogi powietrzne i wodne)	Poprawa połączeń krajowych i regionalnych w celu ułatwienia regionalnej integracji w zakresie przemieszczania się ludzi, przepływu towarów i usług oraz lepszego dostępu do rynków
	Działaniami mogą być:
	(i) Budowa, modernizacja, naprawa oraz podnoszenie standardów transportu krajowego i regionalnego, korytarzy komunikacyjnych i portów oraz infrastruktury związanej z transportem
	(ii) Badania i rozwój odpowiednich i przystępnych cenowo materiałów budowlanych; standardy w dziedzinie usług; transport intermodalny, systemy tranzytowe oraz transfer technologii
	(iii) Utworzenie, wzmocnienie i reforma krajowych oraz określonych regionalnych instytucji prowadzących badania, szkolenia, dialog polityczny i świadczących usługi
	(iv) Poprawa procedur egzekwowania prawa oraz podjęcie reform politycznych, prawnych i regulacyjnych w zakresie transportu, w tym działania polityczne ułatwiające partnerstwo UE-AWP, powiązania i wspólne przedsiębiorstwa
	(v) Liberalizacja przewozów lotniczych, zapewnienie wspólnych systemów zarządzania i instytucji
	(vi) Opracowanie instrumentów przyciągających/mobilizujących środki na cele inwestycyjne
c. Telekomunikacja	Wzmocnienie sieci telekomunikacyjnych, w szczególności poprawa infrastruktury TIK w celu wzmocnienia konkurencyjności, innowacji i płynnego przejścia do społeczeństwa informacyjnego
	Działaniami mogą być:
	(i) Rozwój i harmonizacja polityki w dziedzinie TIK oraz wspólne korzystanie z infrastruktury, reformy ram oraz systemów prawnych i regulacyjnych
	(ii) Rozwijanie możliwości w zakresie rozwoju zasobów ludzkich; standardy w zakresie usług służące ułatwianiu handlu, transakcji gospodarczych; usługi wspomagane przez TIK, w szczególności dla młodych specjalistów oraz reformy instytucjonalne mające na celu stworzenia zintegrowanego elektronicznego systemu informacji
	(iii) Rozwój podstaw infrastruktury TIK poprzez partnerstwa UE-AWP, innowacje i wspólne przedsiębiorstwa dla połączeń regionalnych oraz w celu ułatwienia wspólnego korzystania z infrastruktury w sektorze publicznym i prywatnym
	(iv) Opracowanie instrumentów ułatwiających partnerstwa UE-AWP, innowacje i wspólne przedsiębiorstwa w celu zmobilizowania zasobów inwestycyjnych oraz ułatwienia inwestycji sektora prywatnego w infrastrukturę TIK
d. Dostawa wody w celach produkcji	Rozwijanie infrastruktury wodociągowej dla wykorzystania wody, systemów zarządzania oczyszczaniem i usuwaniem odpadów oraz zrównoważonego wykorzystania transgranicznych zasobów wodnych dla celów produkcyjnych
	Działaniami mogą być:
	(i) Budowa zbiorników wodnych, infrastruktura nawadniania i infrastruktura wodno-elektryczna oraz promowanie zrównoważonych systemów nawadniania, programów kontroli zanieczyszczenia, powtórnego używania i recyklingu odpadów
	(ii) Budowa zlewni wody oraz tworzenie miejsc magazynowania wody na obszarach wiejskich i miejskich
	(iii) Pomoc techniczna w zakresie programów wymiany oraz rozwijania możliwości zarządzania wodą, standardów usług oraz partnerstw regionalnych w zakresie zasobów wodnych
	(iv) Ułatwianie partnerstw UE-AWP, innowacji oraz tworzenia wspólnych przedsiębiorstw między podmiotami gospodarczymi i w ramach inicjatywy "Woda dla życia".
	(v) Utworzenie regionalnych ośrodków badawczych oraz innych ośrodków doskonałości w zakresie badań i rozwoju
2. Sektory produkcyjne	Zwiększenie konkurencyjności w zakresie sektorów produkcyjnych w dziedzinie przetwarzania (wartość dodana), marketingu oraz dystrybucji produktów i usług
a) Rolnictwo i zwierzęta gospodarskie	Promowanie rolnictwa zrównoważonego, poprawa produkcji, produkcyjności oraz dywersyfikacji, rozwijanie przemysłu rolnego, handlu oraz zapewnienie bezpieczeństwa żywności
	Działaniami mogą być:
	(i) Rozwój zharmonizowanych polityk regionalnych, ram prawnych i regulacyjnych, norm i gwarancji jakości, instrumentów poświadczania jakości zgodnych z normami międzynarodowymi oraz rozwijanie zdolności w zakresie zrównoważonych systemów produkcyjnych
	(ii) Budowa i poprawa urządzeń i infrastruktury nawadniania, infrastruktury rolniczej łączącej obszary produkcyjne z rynkami, sieci chłodni oraz powiązanej infrastruktury
	(iii) Promowanie badań i rozwoju w dziedzinie rolnictwa/zwierząt gospodarskich oraz ich realizacja; uwzględnianie problematyki płci w dostępie do czynników produkcji; wzmocnienie łańcuchów wartości i transferu technologii
	(iv) Rozwój specjalnych systemów ubezpieczenia pojazdów oraz instrumentów dostępu do środków finansowych
	(v) Utworzenie i wzmocnienie instytucji w celu promowania sposobów postępowania z chorobami, realizowania krajowych i transgranicznych programów kontroli chorób oraz utworzenie krajowych i regionalnych systemów wczesnego ostrzegania oraz ośrodków doskonałości dla pracowników sektora rolnego
b) Rybołówstwo	Promocja i zapewnienie zrównoważonego wykorzystywania zasobów rybackich, w tym rozwój hodowli ryb oraz wymogi dotyczące rynkowych norm technicznych
	Działaniami mogą być:
	(i) Wzmocnienie instytucjonalne dotyczące rozwoju standardów oraz rozwijanie odpowiednich zdolności i programów zapewnienia jakości w celu spełnienia rynkowych wymogów technicznych zgodnie z normami międzynarodowymi
	(ii) Wspieranie aktualizowania polityki, reformy systemów prawnych i regulacyjnych, rozwój instytucjonalny oraz reformy w celu spełnienia standardów międzynarodowych
	(iii) Rozwijanie zdolności w zakresie produkcji rybnej, produktywności, bezpieczeństwa i higieny żywności, marketingu, rozwoju akwakultury, technologii przeładunku stosowanych po połowach w odniesieniu do rybaków działających na szeroką skalę oraz zajmujących się łodziowym rybołówstwem przybrzeżnym Rozwijanie możliwości dla urzędników sektora publicznego działających w dziedzinie rybołówstwa
	(iv) Badania i rozwój w zakresie oceny i konserwacji zasobów ryb, programy w zakresie monitorowania, kontroli i nadzoru dla zrównoważonego wykorzystywania zasobów rybackich, rozwój i poprawa infrastruktury dla rybołówstwa śródlądowego i akwakultury; łańcuchy rynków eksportowych; rozwój produktów, różnorodność i oznaczanie marką.
	(v) Wspieranie i ułatwianie uczestnictwa sektora prywatnego w tworzeniu sieci chłodni
	(vi) Opracowywanie polityk i instrumentów w celu ułatwienia partnerstw UE-AWP, innowacji, wspólnych przedsiębiorstw; odpowiednie programy finansowania dla rybaków działających na szeroką skalę oraz w ramach MŚP
c) Górnictwo	Podjęcie działań dotyczących krajów uzależnionych od gospodarki minerałami, zapewnienie górnictwa zrównoważonego z punktu widzenia ochrony środowiska, poprawa sytuacji inwestycyjnej w celu ułatwienia udziału sektora prywatnego oraz ochrony górników działających na małą skalę i praw wspólnoty górniczej
	Działaniami mogą być:
	(i) Opracowywanie polityk i ram regulacyjnych mających na celu promowanie partnerstw UE-AWP, powiązań i wspólnych przedsiębiorstw w zakresie transferu technologii
	(ii) Rozwijanie zdolności i wsparcie instytucjonalne w zakresie odkrywania, wydobywania, marketingu i wymiany informacji; badania i rozwój, wartość dodana i dywersyfikacja produktu; promocja standardów w zakresie zdrowia i bezpieczeństwa
	(iii) Wsparcie dla programów zapewniających uczestnictwo wspólnot lokalnych oraz ochronę górników działających na małą skalę i praw wspólnoty górniczej
	(iv) Wymiana informacji dotyczącej górnictwa i zasobów mineralnych oraz nauk o ziemi, aby pomóc w odkryciu złóż i inwestowaniu w nie oraz wsparcie dla instytucji i przedsiębiorstw w celu dostosowania w procesach produkcji górniczej technologii przyjaznych środowisku
	(v) Pomoc techniczna w celu wzbogacania minerałów i zdolności produkcyjnych, w szczególności wsparcie wartości dodanej i opracowanie programów szkoleniowych na temat wytwarzania biżuterii i przemysłu jubilerskiego Utworzenie regionalnych ośrodków kształcenia podyplomowego w zakresie prawa dotyczącego minerałów i administracji, gospodarki minerałami i zasobami oraz zarządzania przedsiębiorstwem
	(vi) Rozwijanie polityki i mechanizmów zarządzania problemem państw uzależnionych od wywozu minerałów
d) Usługi	Rozwijanie usług i poprawa już istniejących, w tym jakości, dostępu i konkurencyjności. Ułatwianie handlu usługami
	Działaniami mogą być:
	(i) Ramy polityczne i prawne wspierające handel usługami w regionie
	(ii) Wzmocnienie wspólnego korzystania z infrastruktury TIK oraz rozwijanie możliwości w zakresie usług wspomaganych przez TIK
	(iii) Naprawa i modernizacja infrastruktury instytucjonalnej oraz tworzenie instytucji w celu koordynacji handlu usługami w sektorze prywatnym
	(iv) Wspieranie prowadzenia badań nad liberalizacją selektywną oraz wspieranie poważnych reform finansowych; dywersyfikacja instrumentów finansowych.
	(v) Wspieranie ośrodków doskonałości w zakresie szkoleń z jakości kierownictwa, zarządzania i przedsiębiorczości; tworzenie ośrodków szkoleniowych dla usługodawców i wzmacnianie instytucji statystycznych. Szkolenia z polityki monetarnej i sektora finansowego.
	(vi) Modelowanie makroekonometryczne w sektorze usług.
e) Turystyka	Zrównoważony rozwój konkurencyjnego przemysłu turystycznego na poziomie krajowym i regionalnym, powiązanego z innymi sektorami gospodarki, przy jednoczesnym zachowaniu, ochronie i promocji naturalnej, historycznej i kulturalnej całości oraz interesów społeczności lokalnych
	Działaniami mogą być:
	(i) Rozwój zrównoważonych, zharmonizowanych polityk w zakresie turystyki, łączących wspólnoty publiczne, prywatne i lokalne
	(ii) Wspólne opracowanie i promocja różnorodnych produktów turystyki w partnerstwie ze wspólnotami lokalnymi
	(iii) Wsparcie dla sektora publicznego/prywatnego w rozwijaniu infrastruktury w zakresie turystyki na obszarach ze znacznymi możliwościami rozwoju
	(iv) Utworzenie regionalnych ośrodków doskonałości w zakresie turystyki zajmujących się szkoleniem z zakresu kierownictwa, zarządzania i przedsiębiorczości oraz wsparciem uczestnictwa w międzynarodowych targach i wystawach promujących turystykę
	(v) Rozwijanie zdolności w zakresie zasobów ludzkich, poprawa standardów usług oraz struktur instytucjonalnych
f) Produkcja (przemysł)	Stworzenie otoczenia sprzyjającego inwestycjom wspomaganego przez dodatkowy potencjał i ramy instytucjonalne
	Działaniami mogą być:
	(i) Reformy polityczne, prawne i regulacyjne, możliwości i strategie w celu stworzenia i zachowania przewidywalnego i pewnego klimatu inwestycyjnego wspierającego integrację regionalną i globalizację
	(ii) Wsparcie rozwoju odpowiednich instrumentów, instytucji i organizacji pośredniczących w celu promowania inwestycji, partnerstw UE-AWP w sektorze publicznym/prywatnym, dostępu do środków finansowych, w szczególności dostępu do instytucji finansowych WE oraz funduszy inwestycyjnych. Wspieranie badań i rozwoju w instytucjach badawczych
	(iii) Rozwijanie, wzmacnianie krajowych oraz znanych regionalnych ośrodków doskonałości w zakresie rozwoju zasobów ludzkich, szkoleń zawodowych; wzmocnienie zdolności instytucjonalnej agencji promujących inwestycje, stowarzyszeń przedsiębiorców oraz izb handlowych
	(iv) Rozwijanie zdolności w zakresie usług wspierających przedsiębiorstwa w sektorze MŚP w rozwoju produktu/projektów modernizacji sektora produkcji; rozwój przedsiębiorczości; marketing, rozwój technologii innowacyjnych. Technologie zwiększenia produktywności w sektorze przedsiębiorstw dużych i MŚP
	(v) Wsparcie promowania rozwoju działań w zakresie przetwarzania, marketingu, dystrybucji i transportu oraz promowania programów w zakresie produktywności, wartości dodanej i harmonizacji krajowych/regionalnych standardów SQMT (Standardization, Quality Assurance, Metrology and Testing).
	(vi) Wspieranie rozwijania/dostosowania/udoskonalania środowiskowych fabryk ochronnych zajmujących się gospodarką ścieków przemysłowych, stosowanie technologii produkcyjnych niezanieczyszczających powietrza i przyjaznych środowisku
g) Równość płci	Promocja przedsiębiorczości wśród kobiet poprzez ukierunkowane działania
	Działaniami mogą być:
	(i) Programy wsparcia poprawiające dostęp kobiet do wszystkich zasobów, w szczególności tych dotyczących handlu i rozwoju
	(ii) Promowanie przedsiębiorczości wśród kobiet w celu ułatwienia uczestnictwa w rynkach regionalnych i globalnych
3. Integracja regionalna	Wzmocnienie i pogłębienie integracji regionalnej
a) Regionalna integracja gospodarcza	Rozwój rynków regionalnych, harmonizacja polityk, wzmocnienie administracji i polityki fiskalnej, stabilność makroekonomiczna, ułatwianie handlu, harmonizacja standardów, egzekwowanie i arbitraż, ułatwianie przepływu osób, towarów i usług oraz kapitału; utworzenie regionalnych instytucji i struktur oraz inwestowanie w nie
	Działaniami mogą być:
	(i) Wsparcie rozwoju i harmonizacji handlu regionalnego/inwestycji/polityk fiskalnych i finansowych oraz ram regulacyjnych zgodnych z zasadami, instrumentami i standardami WTO
	(ii) Ułatwianie handlu usługami, zakładania przedsiębiorstw i przemieszczania się towarów, usług, kapitału i osób oraz wsparcie pełnego wykorzystania możliwości transgranicznych, poprawa koordynacji, współpracy, komunikacji, w tym wsparcie handlu elektronicznego
	(iii) Wsparcie tworzenia/wzmocnienia instytucji regulacyjnych w dziedzinie egzekwowania prawa i arbitrażu oraz wsparcie zmian i rozwoju prawa handlowego w odpowiedzi na zawierane umowy handlowe oraz nowe produkty/usługi. Wsparcie badań i rozwoju, w szczególności ośrodków doskonałości.
	(iv) Harmonizacja w zakresie metod statystycznych gromadzenia, analizy i interpretacji danych oraz wsparcie zwiększenia możliwości w zakresie zasobów ludzkich
	(v) Wsparcie budżetowe sukcesywnej liberalizacji połączonej z integracją regionalną. Rozwój infrastruktury i instrumentów mobilizujących zasoby w zakresie handlu i inwestycji.
	(vi) Wsparcie tworzenia zasobów ludzkich i instytucjonalnych oraz wzmocnienie odpowiedniego zarządzania instytucjonalnego w celu ułatwienia sprawnego wdrożenia administracji celnej oraz procedur stosowanych w odpowiedzi na pojawiające się wymogi bezpieczeństwa
b) Zarządzanie programami transgranicznymi	Ułatwianie przepływu ludzi, towarów i usług oraz kapitału. Pełne wykorzystanie możliwości transgranicznych, poprawa koordynacji, współpracy i komunikacji pomiędzy krajami AWP
	Działaniami mogą być:
	(i) Skoordynowane podejście do zarządzania regionalnego/kontynentalnego programami transgranicznymi, w tym, między innymi, kontrola chorób i zarządzanie środowiskiem naturalnym
	(ii) Wsparcie udzielane programom ułatwiającym swobodny przepływ ludzi, towarów i usług oraz kapitału, a także wsparcie dla utworzenia lub wzmocnienia regionalnych/kontynentalnych instytucji koordynujących programy transgraniczne
	(iii) Wzmocnienie ram regulacyjnych dla programów transgranicznych
c) Zarządzanie środowiskiem i zasobami naturalnymi	Ochrona środowiska i wzmocnienie zachowania różnorodności biologicznej, różnorodności genetycznej, ochrona i zrównoważone wykorzystanie zasobów naturalnych; ułatwianie i zachęcanie do zrównoważonego wykorzystania wspólnych zasobów naturalnych, uwzględniając związek pomiędzy handlem a środowiskiem
	Działaniami mogą być:
	(i) Pomoc techniczna w zakresie wdrożenia wytycznych z Bonn oraz ułatwienia udziału w umowach międzynarodowych, konwencjach i traktatach z zakresu ochrony środowiska oraz wsparcie programów informacyjnych dla stron zainteresowanych i tworzenia partnerstw Promowanie wspólnych przedsiębiorstw, partnerstw i związków między AWP a instytucjami i przedsiębiorstwami UE
	(ii) Wsparcie dla wzmocnienia polityki w zakresie ochrony środowiska, strategii, prawodawstwa, administracji i zarządzania zasobami oraz zrównoważonego rozwoju oraz zdolności instytucjonalnych w celu egzekwowania prawodawstwa, standardów i programów z dziedziny ochrony środowiska, aby zaangażować społeczności w zarządzanie zasobami naturalnymi
	(iii) Wsparcie rozwoju infrastruktury i transferu technologii, wsparcie kontroli zanieczyszczenia, oczyszczania i konserwacji wody, gospodarki odpadami stałymi i gospodarki ściekowej, oczyszczania ścieków i usług sanitarnych; likwidacja odpadów przemysłowych i toksycznych. Pomoc techniczna w zakresie badań i rozwoju, zarządzanie i rozwijanie zdolności w zakresie standardów środowiskowych
	(iv) Wsparcie łagodzenia katastrof naturalnych, zapobieganie katastrofom środowiskowym oraz zmniejszeniu różnorodności biologicznej
	(v) Promocja i ochrona miejscowej/tradycyjnej wiedzy związanej z zasobami biologicznymi i ekosystemami
d) Pokój, stabilność i bezpieczeństwo w regionie	Promocja i wzmocnienie regionalnych inicjatyw w zakresie pokoju i bezpieczeństwa
	Działaniami mogą być:
	(i) Rozwijanie możliwości podmiotów mogących zapobiec konfliktom (sektor publiczny, siły bezpieczeństwa, społeczeństwo obywatelskie oraz politycy)
	(ii) Promocja odpowiednich mechanizmów wczesnego ostrzegania i odpowiednich mechanizmów zarządzania konfliktami i ich rozwiązywania
	(iii) Wsparcie dla instytucji będących podstawą pokoju i bezpieczeństwa (media, społeczeństwo obywatelskie i opinia publiczna)
	(iv) Wzmocnienie możliwości utrzymania pokoju
e) Rozwój kultury	Promowanie i ochrona kultury, dziedzictwa i lokalnej wiedzy tradycyjnej oraz praktyk w zakresie rozwoju
	Działaniami mogą być:
	(i) Rozwój i promowanie przemysłu kulturalnego i poprawa dostępu do rynku produktów lokalnych
4. Polityka i regulacje w dziedzinie handlu	Wzmocnienie biznesu i wsparcie rozwoju przedsiębiorczości
a) Wsparcie regionalnych umów i negocjacji handlowych	Analiza i funkcjonowanie wielostronnych umów handlowych i finansowanie. Wzmocnienie partnerstw w regionie oraz między regionem a WE
	Działaniami mogą być:
	(i) Wsparcie wzmocnienia możliwości analitycznych w zakresie kształtowania polityki i negocjacji oraz wsparcie wykonania umów regionalnych i międzynarodowych
	(ii) Programy informacyjne dla stron zainteresowanych, regionalne/wielostronne umowy handlowe, w tym istniejące mechanizmy finansujące
	(iii) Wzmocnienie partnerstwa regionalnego i poprawa negocjacji na poziomie krajowym i regionalnym
b) Ułatwienia w handlu	Poprawa skuteczności, zarządzania i porozumień w zakresie sprawnego tranzytu. Wsparcie handlu/inwestycji ułatwiających działanie organizacji/instytucji oraz utworzenie funduszy gwarancyjnych i kapitału ryzyka
	Działaniami mogą być:
	(i) Tworzenie polityk regionalnych oraz możliwości instytucjonalnych w celu ułatwienia handlu regionalnego w TRI (Trade related issues), ochrona konsumenta
	(ii) Wdrożenie porozumień dotyczących jednorazowej kontroli granicznej i w stosownych przypadkach pobieranie ceł w pierwszym porcie wjazdu, w tym poprawa możliwości portowych we współpracy z sektorem prywatnym w celu świadczenia usług dobrej jakości
	(iii) Zgodność i egzekwowanie uznanych międzynarodowo standardów, regulacji technicznych oraz uproszczenie ROO (Rules of origin) i mechanizmów ochronnych prostego stosowania
	(iv) Wdrożenie technologii (skanery, komputeryzacja) w celu skutecznego świadczenia usług i wzmocnionych możliwości w zakresie handlu/inwestycji ułatwiających działanie organizacji i instytucji oraz usługi wspierających przedsiębiorczość
	(v) Utworzenie funduszy gwarancyjnych oraz kapitału ryzyka dla wspólnot przedsiębiorstw
c) Mechanizmy rozwiązywania sporów	Utworzenie nowych oraz wzmocnienie istniejących krajowych i regionalnych mechanizmów rozwiązywania sporów. Krajowe i międzynarodowe uznawanie decyzji zapadłych w wyniku arbitrażu
	Działaniami mogą być:
	(i) Utworzenie/wzmocnienie instytucji arbitrażowych oraz mechanizmów ochrony
	(ii) Szkolenia i rozwijanie możliwości dla prawników zajmujących się handlem w celu interpretacji i egzekwowania regulacji handlowych oraz rozwiązywania wynikających stąd sporów
	(iii) Rozpowszechnianie międzynarodowych porozumień/konwencji/traktatów w celu ułatwienia wykonywania obowiązków o wymiarze międzynarodowym oraz uznawanie decyzji zapadłych w wyniku arbitrażu
	(iv) Przyczynianie się do poszerzania wiedzy stron zainteresowanych na temat mechanizmów rozwiązywania sporów
d) Ramy prawne i regulacyjne	Wspieranie wzmocnienia pewności prawnej oraz legalności inwestycji prywatnych. Harmonizacja w zakresie prawa handlowego. Rozwijanie i przyjęcie regulacji z zakresu zatrudnienia. Ułatwianie i ochrona inwestycji zagranicznych. Ochrona praw konsumenta i praw własności intelektualnej, w tym folkloru i wiedzy tradycyjnej
	Działaniami mogą być:
	(i) Rozpowszechnianie międzynarodowych porozumień/konwencji/traktatów w celu wzmocnienia pewności prawnej i inwestycji prywatnych
	(ii) Wspieranie tworzenia potencjału w zakresie rozwoju ram prawnych odpowiadających porozumieniom w sprawie handlu i inwestycji oraz wspieranie uaktualniania i rozwoju regulacji z zakresu prawa handlowego oraz poszerzania wiedzy na temat ram prawnych i regulacyjnych
5. Rozwój handlu	Poprawa i zachęcanie do tworzenia klimatu sprzyjającego przedsiębiorczości oraz dostęp do usług związanych z przedsiębiorczością
a) Otoczenie biznesu	Wspieranie polityki rozwoju (przepisów ustawowych i wykonawczych sprzyjających przedsiębiorczości). Ułatwianie usuwania barier w handlu
	Działaniami mogą być:
	(i) Przegląd przepisów prawnych z zakresu przedsiębiorczości i handlu
	(ii) Wzmocnienie potencjału agencji egzekwujących prawo i personelu w celu ograniczenia barier w handlu
b) Usługi i instytucje wspierające przedsiębiorczość	Utworzenie mechanizmów zachęcających do tworzenia partnerstw publiczno-prywatnych i partnerstw wspólnotowo-prywatnych Rozwój i wzmocnienie instytucji/organizacji pośredniczących. Rozwój i wzmocnienie systemów zarządzania informacją. Wzmocnienie badań i rozwoju zdolności
	Działaniami mogą być:
	(i) Rozwój zdolności i rozwój instytucji w celu umocnienia sektora publicznego/prywatnego oraz partnerstw społeczności lokalnych oraz podział korzyści płynących z handlu i zrównoważonego wykorzystywania zasobów naturalnych
	(ii) Rozwój odpowiednich instytucji/organizacji finansowych i pośredniczących dla usług wspierających handel oraz wzmocnienie sieciowych systemów zarządzania informacjami w celu ułatwienia handlu
	(iii) Wzmocnienie zdolności w zakresie badań oraz instytucji pomocnych przy podejmowaniu decyzji z zakresu przedsiębiorczości
c) Dostęp do finansowania handlu	Tworzenie, promowanie i wzmocnienie instytucji finansowych. Ułatwianie i poprawa dostępu do finansowania. Rozwój finansowania innowacyjnego
	Działaniami mogą być:
	(i) Tworzenie, promowanie i wzmocnienie instytucji finansowych oraz pogłębianie reform finansowych jako pomoc w mobilizowaniu zasobów w zakresie handlu i inwestycji
	(ii) Tworzenie instrumentów skierowanych do przedsiębiorstw w celu dostępu do zasobów handlowych/inwestycyjnych oraz mechanizmów finansowania innowacyjnego
d) Promocja handlu i rozwój rynku w sektorze produkcji i usług	Rozwój i wzmocnienie instytucji i przedsiębiorstw Działaniami mogą być:
	(i) Tworzenie/wzmocnienie, restrukturyzacja i komercjalizacja agencji handlowych/inwestycyjnych
	(ii) Rozwój przedsiębiorczości
	(iii) Rozwój możliwości podmiotów świadczących usługi biznesowe
e) Rozwój sektora prywatnego	Wsparcie w szczególności rozwoju przemysłu, MŚP, górnictwa, minerałów i turystyki Identyfikacja i wsparcie odpowiednio prywatyzacji/komercjalizacji
	Działaniami mogą być:
	(i) Wzmacnianie możliwości instytucji biznesowych w sektorze publicznym i prywatnym i społeczeństwie obywatelskim
	(ii) Wzmacnianie i ułatwianie dostępu do informacji handlowych, tworzenie sieci i dzielenie się informacjami oraz szkolenia profesjonalistów na temat ułatwień w handlu, promowania eksportu i badań na rynku itp.
	(iii) Rozwój ułatwień i instytucji dla uczestnictwa w sektorze prywatnym
	(iv) Ułatwienia w zakresie dostosowań nowych technologii, w szczególności dla mikroprzedsiębiorstw i MŚP
6. Koszty dostosowania	Łagodzenie strat dochodów fiskalnych i dostosowanie kosztów ekonomicznych
a) Restrukturyzacja przemysłu, handel, polityki i wsparcie dla usług socjalnych	Zapewnienie konkurencyjności i zgodności polityk. Zapewnienie wsparcia dla rozwoju sektora socjalnego, usług socjalnych i rozwoju zasobów ludzkich, jak i edukacji
	Działaniami mogą być:
	(i) Restrukturyzacja sektora przemysłowego i przyjęcie polityki gospodarczej w zakresie konkurencyjności i różnorodności w nowych sektorach gospodarki
	(ii) Przeszkolenie zwalnianych pracowników w celu zdobycia nowych kwalifikacji przydatnych dla zrestrukturyzowanego przemysłu i nowego sektora gospodarki
b) Utrata dochodów podatkowych	Wsparcie makroekonomiczne w celu złagodzenia utraty dochodów, ochrona podstawowych sektorów usług, tj. zdrowie i edukacja, zapewnienie interwencji dla krajów importerów żywności netto
	Działaniami mogą być:
	(i) Zapewnienie zasobów na wypadek utraty dochodów spowodowanej znoszeniem ceł, pogłębianiem integracji regionalnej oraz negatywnym wpływem BOP (Balance of payments)
	(ii) Zapewnienie sieci zabezpieczeń dla rozwoju sektora socjalnego, usługi socjalne, rozwój zasobów ludzkich i krajów będących importerami netto żywności
c) Spłaty zadłużenia	Zamiana długu w szczególności dla krajów nie uznanych za kraje najsłabiej rozwinięte, które nie korzystały z HIPC (Heavily Indebted Poor Countries)
7. Instytucje	Wspieranie tworzenia potencjału w zakresie promowania handlu i inwestycji w celu zapewnienia skutecznego wykonania umów EPA oraz reform regionalnych poprzez krajowy, regionalny i międzynarodowy sektor prywatny
	Działaniami mogą być:
	(i) Ukierunkowanie działań realizowanych dotychczas w zakresie porozumień instytucjonalnych przygotowujących EPA na monitorowanie zobowiązań związanych z EPA
	(ii) Wzmocnienie partnerstw na poziomie krajowym i regionalnym

PROTOKÓŁ 1  ²  

Dotyczący definicji pojęcia "produkty pochodzące" oraz metod współpracy administracyjnej

grafika

Załącznik  I

UWAGI WPROWADZAJĄCE DO WYKAZU W ZAŁĄCZNIKU II

grafika

Załącznik  II

Wykaz procesów obróbki lub przetwarzania, którym należy poddać materiały niepochodzące, aby wytworzony produkt mógł uzyskać status pochodzenia

grafika

Załącznik  II(a)

Odstępstwa od wykazu procesów obróbki lub przetwarzania, którym należy poddać materiały niepochodzące, aby wytworzony produkt mógł uzyskać status pochodzenia, zgodnie z art. 7 ust. 2

grafika

Załącznik  III

Formularz świadectwa przewozowego

grafika

Załącznik  IV

Deklaracja na fakturze

grafika

Załącznik  VA

Deklaracja dostawcy dotycząca produktów posiadających preferencyjny status pochodzenia

grafika

Załącznik  VB

Deklaracja dostawcy dotycząca produktów nieposiadających preferencyjnego statusu pochodzenia

grafika

Załącznik  VI

Świadectwo informacyjne

grafika

Załącznik  VII

Formularz wniosku o odstępstwo

grafika

Załącznik  VIII

Sąsiadujące kraje rozwijające się

grafika

Załącznik  IX

Kraje i terytoria zamorskie

grafika

Załącznik  X

Produkty, do których po dniu 1 października 2015 r. stosuje się postanowienia o kumulacji, o których mowa w art. 3 i 4, oraz do których nie stosuje się przepisów art. 5

grafika

Załącznik  XI

Inne państwa AKP

grafika

Załącznik  XII

Produkty pochodzące z Republiki Południowej Afryki wyłączone z kumulacji, o której mowa w art. 4

grafika

Załącznik  XIII

Produkty pochodzące z Republiki Południowej Afryki, w przypadku których postanowienia o kumulacji z art. 4 mają zastosowanie po dniu 31 grudnia 2009 r.

grafika

WSPÓLNA DEKLARACJA

dotycząca Księstwa Andory

1. Produkty pochodzące z Księstwa Andory, objęte działami 25 do 97 systemu zharmowanizowanego, są uznawane przez państwa AWP za pochodzące ze Wspólnoty w rozumieniu niniejszej umowy.

2. Protokół 1 stosuje się odpowiednio na potrzeby określania statusu pochodzenia wyżej wymienionych produktów.

WSPÓLNA DEKLARACJA

dotycząca Republiki San Marino

1. Produkty pochodzące z Republiki San Marino są uznawane przez państwa AWP za pochodzące ze Wspólnoty w rozumieniu niniejszej umowy.

2. Protokół 1 stosuje się odpowiednio na potrzeby określania statusu pochodzenia wyżej wymienionych produktów.

PROTOKÓŁ 2 

Wzajemna pomoc administracyjna w sprawach celnych

Artykuł  1

Definicje

Do celów niniejszego protokołu:

a) "towary" oznaczają towary objęte zakresem Zharmonizowanego Systemu, niezależnie od zakresu niniejszej umowy o partnerstwie gospodarczym zawartej między państwami Unii Europejskiej i państwami AWP-sygnatariuszami;

b) "prawodawstwo celne" oznacza wszelkie przepisy ustawowe lub wykonawcze obowiązujące na terytoriach Stron, regulujące przywóz, wywóz i tranzyt towarów oraz poddawanie ich jakimkolwiek innym systemom lub procedurom celnym, łącznie ze środkami zakazu, ograniczenia i kontroli;

c) "organ występujący z wnioskiem" oznacza właściwy organ administracyjny, wyznaczony w tym celu przez Strony, występujący z wnioskiem o pomoc na podstawie niniejszego protokołu;

d) "organ, do którego kierowany jest wniosek" oznacza właściwy organ administracyjny, wyznaczony w tym celu przez Strony oraz otrzymujący wniosek o pomoc na podstawie niniejszego protokołu;

e) "dane osobowe" oznaczają wszelkie informacje dotyczące określonej lub możliwej do określenia osoby fizycznej;

f) "działanie naruszające prawodawstwo celne" oznacza wszelkie naruszenie lub próbę naruszenia prawodawstwa celnego.

Artykuł  2

Zakres

1. Strony pomagają sobie wzajemnie w zakresie swoich uprawnień, w sposób i na warunkach ustanowionych w niniejszym protokole, w celu zapewnienia prawidłowego stosowania prawodawstwa celnego, w szczególności przez zapobieganie, wykrywanie i zwalczanie działań naruszających to prawodawstwo.

2. Pomoc w sprawach celnych, przewidziana w niniejszym protokole, stosuje się do wszelkich organów celnych Stron, które są właściwe pod względem stosowania niniejszego protokołu. Pomoc ta pozostaje bez uszczerbku dla zasad regulujących wzajemną pomoc w sprawach karnych. Nie obejmuje ona również informacji uzyskanych zgodnie z uprawnieniami wykonywanymi na wniosek organu sądowego, chyba że organ zezwala na przekazywanie takich informacji.

3. Niniejszy protokół nie obejmuje pomocy w zakresie odzyskiwania ceł, podatków lub grzywien.

Artykuł  3

Pomoc na wniosek

1. Na prośbę organu występującego z wnioskiem organ, do którego kierowany jest wniosek, dostarcza wszelkich stosownych informacji umożliwiających właściwe stosowanie prawodawstwa celnego, łącznie z informacjami dotyczącymi ujawnionych lub planowanych działań, które stanowią lub mogłyby stanowić naruszenie prawodawstwa celnego.

2. Na prośbę organu występującego z wnioskiem organ, do którego kierowany jest wniosek, informuje go:

a) czy towary przywiezione na terytorium jednej ze Stron zostały właściwie wywiezione z terytorium drugiej Strony, określając, w miarę potrzeb, procedurę celną zastosowaną do danych towarów;

b) czy towary przywiezione na terytorium jednej ze Stron zostały właściwie wywiezione z terytorium drugiej Strony, określając, w miarę potrzeb, procedurę celną zastosowaną do danych towarów.

3. Na prośbę organu występującego z wnioskiem organ, do którego kierowany jest wniosek, podejmuje, w ramach obowiązujących go przepisów ustawowych i wykonawczych, środki niezbędne do zapewnienia specjalnego nadzoru dotyczącego:

a) osób fizycznych lub prawnych, wobec których istnieją uzasadnione podstawy, by przypuszczać, że uczestniczą one lub uczestniczyły w działaniach naruszających prawodawstwo celne;

b) miejsc, w których są lub mogą być gromadzone zapasy towarów w taki sposób, że istnieją uzasadnione podstawy, by przypuszczać, że towary te są lub mają być wykorzystywane do działań naruszających prawodawstwo celne;

c) towarów, które są lub mogą być transportowane w taki sposób, że istnieją uzasadnione podstawy, by przypuszczać, że towary te są lub mają być wykorzystywane do działań naruszających prawodawstwo celne; oraz

d) środków transportu, które są lub mogą być wykorzystywane w taki sposób, że istnieją uzasadnione podstawy, by przypuszczać, że są lub mają być wykorzystywane do działań naruszających prawodawstwo celne.

Artykuł  4

Pomoc z własnej inicjatywy

Strony pomagają sobie wzajemnie, z własnej inicjatywy i zgodnie ze swoimi przepisami ustawowymi lub wykonawczymi, jeżeli uznają to za niezbędne w celu prawidłowego stosowania prawodawstwa celnego, w szczególności poprzez dostarczanie uzyskanych informacji odnoszących się do:

a) działań, które są lub wydają się sprzeczne z prawodawstwem celnym i które mogą zainteresować drugą Stronę;

b) nowych środków lub metod wykorzystywanych do prowadzenia działań naruszających prawodawstwo celne;

c) towarów, o których wiadomo, że są przedmiotem działań naruszających prawodawstwo celne;

d) osób fizycznych lub prawnych, wobec których istnieją uzasadnione podstawy, by przypuszczać, że uczestniczą lub uczestniczyły w działaniach naruszających prawodawstwo celne; oraz

e) środków transportu, wobec których istnieje uzasadnione przypuszczenie że były, są lub mogą być wykorzystane w działaniach naruszających prawodawstwo celne.

Artykuł  5

Dostarczanie i powiadamianie

1. Na prośbę organu występującego z wnioskiem organ, do którego kierowany jest wniosek, zgodnie z obowiązującymi go przepisami ustawowymi lub wykonawczymi, podejmuje wszelkie niezbędne działania w celu:

a) dostarczenia adresatowi przebywającemu lub mającemu siedzibę na terytorium, na którym działa organ, do którego kierowany jest wniosek, wszelkich dokumentów wydanych przez organ występujący z wnioskiem i objętych zakresem niniejszego protokołu, oraz, w stosownych przypadkach;

b) powiadomienia adresata przebywającego lub mającego siedzibę na terytorium, na którym działa organ, do którego kierowany jest wniosek, wszelkich decyzji wydanych przez organ występujący z wnioskiem i wchodzących w zakres niniejszego protokołu.

2. Wnioski o przekazanie dokumentów lub powiadomienie o decyzjach składa się pisemnie w języku urzędowym organu, do którego kierowany jest wniosek, lub w języku akceptowanym przez ten organ.

Artykuł  6

Forma i treść wniosków o pomoc

1. Wnioski składane na podstawie niniejszego protokołu sporządza się w formie pisemnej. Do wniosków dołącza się dokumenty niezbędne do zapewnienia zgodności z wnioskiem. Z uwagi na pilny charakter sprawy istnieje możliwość przyjęcia wniosków w formie ustnej, lecz muszą być one niezwłocznie potwierdzone w formie pisemnej. Wnioski mogą być także złożone w formie elektronicznej.

2. Wnioski składane zgodnie z ust. 1 zawierają następujące informacje:

a) nazwa organu występującego z wnioskiem;

b) środek, którego dotyczy wniosek;

c) przedmiot i powód wystąpienia z wnioskiem;

d) przepisy ustawowe lub wykonawcze oraz pozostałe kwestie prawne mające związek z wnioskiem;

e) możliwie dokładne i pełne informacje na temat osób fizycznych lub prawnych, których dotyczy dochodzenie; oraz

f) streszczenie istotnych faktów oraz już przeprowadzonych postępowań.

3. Wnioski składane są w języku urzędowym organu, do którego kierowany jest wniosek, lub w języku akceptowanym przez ten organ. Wymóg ten nie ma zastosowania do dokumentów towarzyszących wnioskowi, określonych w ust. 1.

4. Jeśli dany wniosek nie spełnia powyższych wymogów formalnych, można domagać się jego poprawienia lub uzupełnienia; jednocześnie można zastosować środki ostrożności.

Artykuł  7

Rozpatrzenie wniosków

1. W celu rozpatrzenia wniosku o pomoc organ, do którego kierowany jest wniosek, podejmuje czynności w granicach swoich kompetencji i w ramach dostępnych środków tak, jakby działał na własny rachunek lub na wniosek innych organów tej samej Strony, w drodze dostarczania informacji już posiadanych, prowadzenia właściwych postępowań lub organizowania warunków ich przeprowadzenia. To postanowienie stosuje się także do wszelkich innych organów, którym wniosek został przekazany przez organ, do którego kierowany jest wniosek, jeżeli ten ostatni nie może działać samodzielnie.

2. Wnioski o pomoc są rozpatrywane zgodnie z przepisami ustawowymi lub wykonawczymi Strony, do której kierowany jest wniosek.

3. Należycie upoważnieni urzędnicy Strony mogą za zgodą drugiej Strony zainteresowanej i na podstawie warunków ustanowionych przez nią:

a) przebywać w biurach organów, do których kierowany jest wniosek, lub innych organów, zgodnie z ust. 1, celem uzyskania informacji o działaniach stanowiących lub mogących stanowić naruszenie prawodawstwa celnego, których organ występujący z wnioskiem potrzebuje do celów niniejszego protokołu;

b) uczestniczyć w postępowaniach prowadzonych na terytorium drugiej Strony.

Artykuł  8

Forma przekazywania informacji

1. Organ, do którego kierowany jest wniosek, przekazuje organowi występującemu z wnioskiem, w formie pisemnej, wyniki postępowań wraz ze wszystkimi odnośnymi dokumentami, uwierzytelnionymi odpisami lub innymi pozycjami.

2. Informacje przewidziane w ust. 1 na żądanie mogą być przekazane w formie elektronicznej.

3. Oryginały dokumentów przekazuje się tylko na wniosek jednej ze Stron, w przypadku gdy uwierzytelnione odpisy okażą się niewystarczające. Oryginały dokumentów zwraca się w możliwie najkrótszym czasie.

Artykuł  9

Wyjątki od obowiązku udzielenia pomocy

1. Można odmówić udzielenia pomocy lub uzależnić jej udzielenie od spełnienia pewnych warunków lub wymogów, w przypadkach gdy jedna Strona uzna, że udzielenie pomocy w ramach niniejszego protokołu:

a) może grozić naruszeniem suwerenności państwa AWP-sygnatariusza lub państwa członkowskiego Wspólnoty Europejskiej, do którego skierowano wniosek o pomoc na mocy niniejszego protokołu; lub

b) może grozić naruszeniem porządku publicznego, bezpieczeństwa lub innych zasadniczych interesów, w szczególności w przypadkach określonych w art. 10 ust. 2; lub

c) naruszałoby tajemnice przemysłowe, handlowe bądź zawodowe.

2. Organ, do którego kierowany jest wniosek, może odroczyć udzielenie pomocy, jeżeli kolidowałoby to z trwającym dochodzeniem, śledztwem lub postępowaniem. W takim wypadku organ, do którego kierowany jest wniosek, konsultuje się z organem występującym z wnioskiem, aby ustalić, czy pomocy można udzielić z zachowaniem warunków i zasad wymaganych przez organ, do którego kierowany jest wniosek.

3. W przypadku gdy organ występujący z wnioskiem składa wniosek o udzielenie pomocy, której sam nie byłby w stanie udzielić, gdyby został o to poproszony, powinien zwrócić na ten fakt uwagę w swoim wniosku. Decyzja co do sposobu rozpatrzenia takiego wniosku należy do organu, do którego kierowany jest wniosek.

4. W przypadkach, o których mowa w ust. 1 i 2, decyzja organu, do którego kierowany jest wniosek, oraz jej uzasadnienie muszą być niezwłocznie przekazane organowi występującemu z wnioskiem.

Artykuł  10

Wymiana informacji i poufność

1. Informacje przekazane w dowolnej formie zgodnie z niniejszym protokołem mają charakter poufny lub zastrzeżony, w zależności od zasad mających zastosowanie dla każdej ze Stron. Informacje te objęte są obowiązkiem zachowania tajemnicy urzędowej i korzystają z ochrony rozszerzonej na podobne informacje na podstawie odpowiednich przepisów prawnych Strony, która je otrzymała oraz odpowiednich przepisów mających zastosowanie do organów Wspólnoty Europejskiej.

2. Dane osobowe mogą być wymieniane tylko w przypadku, gdy Strona, która może je otrzymać, podejmuje się ochrony takich danych w stopniu co najmniej odpowiadającym stopniowi ochrony obowiązującemu na terytorium Strony, która ma je dostarczyć. W tym celu Strony przekazują sobie wzajemnie informacje o obowiązujących zasadach, łącznie, jeżeli to konieczne, z przepisami obowiązującymi w państwach członkowskich Wspólnoty Europejskiej.

3. Wykorzystanie informacji uzyskanych na mocy niniejszego protokołu w postępowaniu sądowym lub administracyjnym dotyczącym działań naruszających prawodawstwo celne uznaje się za służące osiągnięciu celów niniejszego protokołu. Dlatego Strony mogą, w swoich aktach dowodowych, sprawozdaniach i zeznaniach, jak również w postępowaniach i sprawach sądowych, wykorzystać jako dowód uzyskane informacje i zbadane przez siebie dokumenty, zgodnie z postanowieniami niniejszego protokołu. Właściwy organ, który dostarczył te informacje lub udostępnił dokumenty, jest zawiadamiany o wykorzystaniu ich w ten sposób.

4. Uzyskane informacje wykorzystuje się wyłącznie do celów niniejszego protokołu. Jeżeli jedna ze Stron pragnie wykorzystać te informacje do innych celów, musi wcześniej uzyskać na to pisemną zgodę organu, który je dostarczył. Wykorzystanie informacji w ten sposób podlega wówczas ograniczeniom nałożonym przez ten organ.

Artykuł  11

Biegli i świadkowie

Urzędnik reprezentujący organ, do którego kierowany jest wniosek, może zostać upoważniony do stawienia się, w ramach przyznanego upoważnienia, jako biegły lub świadek podczas postępowania sądowego lub administracyjnego w sprawach objętych niniejszym protokołem oraz przedstawiania potrzebnych w tym celu przedmiotów, dokumentów lub ich uwierzytelnionych odpisów, jeżeli jest to konieczne dla postępowania. Wniosek o stawienie się musi wskazywać, przed jakim organem sądowym lub administracyjnym urzędnik musi się stawić, w jakiej sprawie oraz z jakiego tytułu lub w jakim charakterze urzędnik ten będzie przesłuchiwany.

Artykuł  12

Wydatki związane z udzieleniem pomocy

Strony odstępują od wzajemnych roszczeń dotyczących zwrotu wydatków poniesionych w związku z realizacją postanowień niniejszego protokołu, z wyjątkiem, odpowiednio, wydatków poniesionych na rzecz biegłych i świadków oraz tłumaczy ustnych i pisemnych niebędących pracownikami administracji publicznej.

Artykuł  13

Wdrożenie

1. Wdrożenie niniejszego protokołu powierza się z jednej strony organom celnym państw AWP-sygnatariuszy, a z drugiej strony właściwym służbom Komisji Wspólnot Europejskich i organom celnym państw członkowskich. Decydują one w sprawach związanych ze wszystkimi środkami praktycznymi i uzgodnieniami niezbędnymi do stosowania niniejszego protokołu, z uwzględnieniem obowiązujących przepisów, zwłaszcza w dziedzinie ochrony danych.

2. Strony konsultują się wzajemnie, a następnie na bieżąco przekazują sobie informacje na temat szczegółowych zasad wykonawczych przyjętych zgodnie z postanowieniami niniejszego protokołu.

Artykuł  14

Zmiany

Strony mogą zalecić właściwym organom zmiany, które ich zdaniem powinny być wprowadzone do niniejszego protokołu.

Artykuł  15

Postanowienia końcowe

1. Niniejszy protokół uzupełnia wszelkie umowy z zakresu wzajemnej pomocy administracyjnej, które zostały zawarte lub mogą być zawarte między Stronami, a nie utrudnia ich stosowanie ani nie wyklucza udzielenia bardziej wzmożonej wzajemnej pomocy na podstawie tych umów.

2. Postanowienia niniejszego protokołu nie wpływają na zobowiązania Stron wynikające z jakiejkolwiek innej umowy lub konwencji międzynarodowej.

3. Postanowienia niniejszego protokołu nie mają wpływu na przepisy Wspólnoty Europejskiej regulujące przekazywanie między właściwymi służbami Komisji Wspólnot Europejskich i organami celnymi państw członkowskich Wspólnoty Europejskiej wszelkich informacji otrzymanych na podstawie niniejszego protokołu, które mogłyby być przedmiotem zainteresowania Wspólnoty Europejskiej.

4. Niezależnie od postanowień ust. 1, postanowienia zawarte w niniejszym protokole mają pierwszeństwo przed postanowieniami wszelkich dwustronnych umów o wzajemnej pomocy, które zostały lub mogą zostać zawarte między poszczególnymi państwami członkowskimi Wspólnoty Europejskiej a jakimkolwiek państwem AWP-sygnatariuszem, o ile postanowienia tych umów okażą się niezgodne z postanowieniami zawartymi w niniejszym protokole.

5. W sprawach związanych ze stosowaniem niniejszego protokołu Strony konsultują się wzajemnie w celu rozstrzygnięcia sprawy w ramach Komitetu EPA.

AKT KOŃCOWY

Przedstawiciele:

ZWIĄZKU KOMORÓW

REPUBLIKI MADAGASKARU

REPUBLIKI MAURITIUSU

REPUBLIKI SESZELI

REPUBLIKI ZAMBII

REPUBLIKI ZIMBABWE

zwanych dalej "Państwami AWP"

z jednej strony oraz

KRÓLESTWA BELGII,

REPUBLIKI BUŁGARII,

REPUBLIKI CZESKIEJ,

KRÓLESTWA DANII,

REPUBLIKI FEDERALNEJ NIEMIEC,

REPUBLIKI ESTOŃSKIEJ,

IRLANDII,

REPUBLIKI GRECKIEJ,

KRÓLESTWA HISZPANII,

REPUBLIKI FRANCUSKIEJ,

REPUBLIKI WŁOSKIEJ,

REPUBLIKI CYPRYJSKIEJ,

REPUBLIKI ŁOTEWSKIEJ,

REPUBLIKI LITEWSKIEJ,

WIELKIEGO KSIĘSTWA LUKSEMBURGA,

REPUBLIKI WĘGIERSKIEJ,

MALTY,

KRÓLESTWA NIDERLANDÓW,

REPUBLIKI AUSTRII,

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ,

REPUBLIKI PORTUGALSKIEJ,

RUMUNII,

REPUBLIKI SŁOWENII,

REPUBLIKI SŁOWACKIEJ,

REPUBLIKI FINLANDII,

KRÓLESTWA SZWECJI,

ZJEDNOCZONEGO KRÓLESTWA WIELKIEJ BRYTANII I IRLANDII PÓŁNOCNEJ,

oraz

WSPÓLNOTY EUROPEJSKIEJ,

zwanych dalej "Stroną WE",

z drugiej strony,

podczas spotkania w Grand Baie, Mauritius, w dniu dwudziestego dziewiątego sierpnia dwa tysiące dziewiątego roku w celu podpisania Umowy przejściowej ustanawiającej ramy Umowy o partnerstwie gospodarczym między państwami Afryki Wschodniej i Południowej, z jednej strony, a Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi, z drugiej strony, wraz z podpisaniem umowy:

– przyjęli następujące załączniki, protokoły i wspólne deklaracje:

ZAŁĄCZNIK I: Cła na produkty pochodzące z Państw AWP

ZAŁĄCZNIK II: Wykaz Państw AWP, które przyjęły zobowiązania na mocy rozdziału II i cła na produkty pochodzące z państw UE przywożone do Państw AWP-sygnatariuszy

ZAŁĄCZNIK III: Wyjątki dla Państw AWP dotyczące ceł, podatków od wywozu, traktowania narodowego w zakresie podatków i uregulowań wewnętrznych

ZAŁĄCZNIK IV: Struktura rozwoju

PROTOKÓŁ 1: Dotyczący definicji pojęcia "produkty pochodzące" oraz metod współpracy administracyjnej oraz załączniki do niego

PROTOKÓŁ 2: Wzajemna pomoc administracyjna w sprawach celnych

W DOWÓD CZEGO niżej podpisani pełnomocnicy podpisali niniejszy Akt końcowy.

WSPÓLNA DEKLARACJA DOTYCZĄCA KSIĘSTWA ANDORY

1. Produkty pochodzące z Księstwa Andory, objęte działami 25 do 97 zharmowanizowanego systemu, są uznawane przez Państwa AWP za pochodzące ze Wspólnoty Europejskiej w rozumieniu niniejszej umowy.

2. Protokół 1 stosuje się odpowiednio dla potrzeb określania statusu pochodzenia wyżej wymienionych produktów.

WSPÓLNA DEKLARACJA DOTYCZĄCA REPUBLIKI SAN MARINO

1. Produkty pochodzące z Republiki San Marino są uznawane przez Państwa AWP za pochodzące ze Wspólnoty Europejskiej w rozumieniu niniejszej umowy.

2. Protokół 1 stosuje się odpowiednio dla potrzeb określania statusu pochodzenia wyżej wymienionych produktów.

WSPÓLNA DEKLARACJA DOTYCZĄCA KWOT POŁOWOWYCH DLA TUŃCZYKA

Niniejsza wspólna deklaracja zawiera wyjaśnienia na temat stosowania w 2009 r. art. 42 ust. 8 protokołu 1 do Umowy przejściowej ustanawiającej ramy Umowy o partnerstwie gospodarczym (zwanej dalej "umową") dotyczącego definicji pojęcia "produkty pochodzące" oraz metod współpracy administracyjnej, w którym przewidziano automatyczne odstępstwo dotyczące tuńczyka konserwowanego w ramach rocznego kontyngentu wynoszącego 8 000 ton i polędwicy z tuńczyka w ramach rocznego kontyngentu wynoszącego 2 000 ton.

Strony przyjmują do wiadomości, że odstępstwa dotyczące tuńczyka przetworzonego przyznane zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1528/2007 są wdrażane w ramach wcześniejszego tymczasowego stosowania automatycznego odstępstwa objętego umową zgodnie z art. 62 ust. 6. W związku z powyższym Strony odnotowują, że ogólny roczny kontyngent wynoszący 8 000 ton tuńczyka konserwowanego i 2 000 ton polędwicy z tuńczyka będzie przestrzegany w 2009 r. jako połączenie odstępstw przyznanych zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE) nr 1528/2007 oraz automatycznego odstępstwa objętego umową.

W tym celu Strony stwierdzają, iż po okresie tymczasowego stosowania umowy ogólny roczny kontyngent w ramach automatycznego odstępstwa w 2009 r. zostanie zmniejszony o łączną ilość faktycznie wykorzystaną między 1 stycznia 2009 r. a datą tymczasowego stosowania umowy w odniesieniu do Państw AWP korzystających z odstępstw przyznanych zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1528/2007. Aby ułatwić wykonanie tego ustalenia, informacje o wskazanych ilościach zostaną przekazane WE w terminie 60 dni po dacie tymczasowego stosowania umowy w odniesieniu do Państw AWP korzystających z takich odstępstw.

Dostosowane kontyngenty w ramach automatycznego odstępstwa w 2009 r. zostaną wdrożone decyzją Komitetu Współpracy Celnej przewidzianego w art. 41 protokołu 1 do umowy dotyczącego definicji pojęcia "produkty pochodzące" oraz metod współpracy administracyjnej.

Съставено в Гранд Бей на двадесет и девети август две хиляди и девета година.

Hecho en Grand Baie a veintinueve de agosto de dos mil nueve.

V Grand Baie dne dvacátého devátého srpna dva tisíce devět.

Udfærdiget i Grand Baie, den niogtyvende august to tusinde og ni.

Geschehen zu Grand Baie am neunundzwanzigsten August zweitausendneun.

Sõlmitud Grand Baies, kahe tuhande üheksanda aasta augusti kahekümne üheksandal päeval.

'Εγινε στην Grand Baie, στις είκοσι εννέα Αυγούστου δύο χιλιάδες εννιά.

Done at Grand Baie on the twenty-ninth day of August in the year two thousand and nine.

Fait à Grand Baie, le vingt-neuf août deux mille neuf.

Fatto a Grand Baie, addì ventinove agosto duemilanove.

Grand Baie, divi tūkstoši devītā gada divdesmit devītajā augustā.

Priimta Grand Baie tūkstančiai devintų metų rugpjūčio dvidešimt devintą dieną.

Kelt Grand Baie-ben, a 2009. év augusztus hónapjának huszonkilencedik napján.

Magħmul fi Grand Baie fid-disgħa u għoxrin jum ta' Awwissu fis-sena elfejn u disgħa.

Gedaan te Grand Baie, op de negenentwintigste dag van augustus in het jaar tweeduizend negen.

Sporządzono w Grand Baie dnia dwudziestego dziewiątego sierpnia dwa tysiące dziewiątego roku.

Feito em Grand Baie aos vinte e nove de Agosto de dois mil e nove.

Încheiat la Grand Baie, la douăzeci ș i nouă august două mii nouă.

V Grand Baie dvadsiateho deviateho augusta dvetisícdeväť.

V Grand Baieju, devetinvajsetega avgusta dvatisočdevet.

Tehty Grand Baiessa kahdentenakymmenentenäyhdeksäntenä päivänä elokuuta vuonna kaksituhattayhdeksän.

Som skedde i Grand Baie den tjugonionde augusti år tjugohundranio.

Pour l’Union des Comores

(podpis pominięto)

Pour la République de Madagascar

(podpis pominięto)

For the Republic of Mauritius

(podpis pominięto)

Pour la République des Seychelles

(podpis pominięto)

For the Republic of Zambia

(podpis pominięto)

For the Republic of Zimbabwe

(podpis pominięto)

За Европейската общност

Por la Comunidad Europea

Za Evropské společenství

For Det Europæiske Fællesskab

Für die Europäische Gemeinschaft

Euroopa Ühenduse nimel

Για την Ευρωπαϊκή Κοινότητα

For the European Community

Pour la Communauté européenne

Per la Comunità europea

Eiropas Kopienas vārdā

Europos bendrijos vardu

az Európai Közösség részéről

Għall-Komunità Ewropea

Voor de Europese Gemeenschap

W imieniu Wspólnoty Europejskiej

Pela Comunidade Europeia

Pentru Comunitatea Europeană

Za Európske spoločenstvo

za Evropsko skupnost

Euroopan yhteisön puolesta

På Europeiska gemenskapens vägnar

(podpisy pominięto)

1 Art. 69 zmieniony przez art. 2 pkt 1 decyzji nr 1/2017 (2018/1144) z dnia 3 października 2017 r. (Dz.U.UE.L.2018.207.65) zmieniającej nin. umowę międzynarodową z dniem 3 października 2017 r.

2 Protokół 1:

- zmieniony przez art. 1 decyzji nr 2012/787/UE z dnia 29 listopada 2012 r. (Dz.U.UE.L.12.347.38) wprowadzającej odstępstwo od jego stosowania z dniem 1 stycznia 2013 r.

- zmieniony przez art. 1 decyzji nr 2013/449/UE z dnia 7 sierpnia 2013 r (Dz.U.UE.L.2013.240.36) wprowadzającej odstępstwo od jego stosowania z dniem 1 kwietnia 2013 r.

- zmieniony przez art. 1 decyzji nr 2/2017 (2017/1924) z dnia 2 października 2017 r. (Dz.U.UE.L.2017.271.47) wprowadzającej odstępstwo od jego stosowania z dniem 2 października 2017 r.

- zmieniony przez art. 1 decyzji nr 1/2017 (2017/1923) z dnia 2 października 2017 r. (Dz.U.UE.L.2017.271.44) wprowadzającej odstępstwo od jego stosowania z dniem 1 stycznia 2018 r.

- zmieniony przez art. 1 decyzji nr 1/2019 (2019/167) z dnia 14 stycznia 2019 r. (Dz.U.UE.L.2019.32.32) wprowadzającej odstępstwo od jego stosowania z dniem 14 stycznia 2019 r.

- zmieniony przez art. 1 decyzji nr 1/2020 (2020/425) z dnia 14 stycznia 2020 r. (Dz.U.UE.L.2020.93.1) zmieniającej nin. umowę międzynarodową z dniem 31 marca 2020 r.

- zmieniony przez art. 1 decyzji nr 1/2020 (2020/656) z dnia 5 maja 2020 r. (Dz.U.UE.L.2020.152.21) wprowadzającej odstępstwo od jego stosowania z dniem 5 maja 2020 r.

- zmieniony przez art. 1 decyzji nr 1/2021 z dnia 2 sierpnia 2021 r. (Dz.U.UE.L.2021.287.13) wprowadzającej odstępstwo od jego stosowania z dniem 2 sierpnia 2021 r.

- zmieniony przez art. 1 decyzji nr 1/2022 z dnia 19 października 2022 r. (Dz.U.UE.L.2022.295.52) wprowadzającej odstępstwo od jego stosowania z dniem 1 stycznia 2023 r.

• Identyfikator: Dz.U.UE.L.2012.111.2
• Rodzaj: Umowa międzynarodowa
• Tytuł: Umowa przejściowa ustanawiająca ramy Umowy o partnerstwie gospodarczym między państwami Afryki Wschodniej i Południowej, z jednej strony, a Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi, z drugiej strony. Grand Baie.2009.08.29.
• Data aktu: 29/08/2009
• Data ogłoszenia: 24/04/2012
• Data wejścia w życie: 07/02/2019