a także mając na uwadze, co następuje:(1) W dyrektywie 2002/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 grudnia 2002 r. w sprawie dodatkowego nadzoru nad instytucjami kredytowymi, zakładami ubezpieczeń oraz przedsiębiorstwami inwestycyjnymi konglomeratu finansowego(3) przyznaje się właściwym organom sektora finansowego dodatkowe uprawnienia i narzędzia w zakresie nadzoru nad grupami złożonymi z wielu podmiotów objętych regulacją, które prowadzą działalność w różnych sektorach rynków finansowych. Grupy takie (konglomeraty finansowe) są narażone na ryzyko (ryzyko grupowe), które obejmuje: ryzyko "zarażenia", które polega na rozprzestrzenianiu się ryzyka od jednego końca struktury grupy do drugiego; koncentrację ryzyka, w przypadku której ten sam rodzaj ryzyka występuje w różnych częściach grupy w tym samym czasie; złożoność zarządzania wieloma różnymi podmiotami prawnymi; potencjalne konflikty interesów; a także problemy związane z przypisywaniem ustawowego kapitału do wszystkich podmiotów grupy objętych regulacją, które stanowią część konglomeratu finansowego, przez co unika się wielokrotnego wykorzystywania kapitału. Konglomeraty finansowe powinny zatem podlegać dodatkowemu nadzorowi, oprócz nadzoru indywidualnego, w sposób skonsolidowany lub na poziomie grupy, bez powielania czynności nadzoru lub wywierania na grupę wpływu, niezależnie od struktury prawnej grupy.
(2) Należy zapewnić spójność pomiędzy celami dyrektywy 2002/87/WE, z jednej strony, i dyrektyw Rady 73/239/EWG(4) i 92/49/EWG(5) oraz dyrektyw 98/78/WE(6), 2002/83/WE(7), 2004/39/WE(8), 2005/68/WE(9), 2006/48/WE(10), 2006/49/WE(11) i 2009/65/WE(12), 2009/138/WE(13) i 2011/61/UE(14) Parlamentu Europejskiego i Rady, z drugiej strony, aby umożliwić odpowiedni dodatkowy nadzór nad zakładami ubezpieczeń i grupami bankowymi, w tym również w przypadku, gdy są one częścią finansowej struktury holdingowej o działalności mieszanej.
(3) Konieczna jest identyfikacja konglomeratów finansowych w całej Unii według stopnia, w jakim są narażone na ryzyko grupowe, w oparciu o wspólne wytyczne, które mają zostać wydane przez Europejski Urząd Nadzoru (Europejski Urząd Nadzoru Bankowego) ustanowiony na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1093/2010(15) (EUNB), przez Europejski Urząd Nadzoru (Europejski Urząd Nadzoru nad Ubezpieczeniami i Pracowniczymi Programami Emerytalnymi) ustanowiony na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1094/2010(16) (EUNUiPPE) oraz przez Europejski Urząd Nadzoru (Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych) ustanowiony na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1095/2010(17) (EUNGiPW), zgodnie z art. 56 rozporządzenia (UE) nr 1093/2010, rozporządzenia (UE) nr 1094/2010 i rozporządzenia (UE) nr 1095/2010, poprzez Wspólny Komitet Europejskich Organów Nadzoru ("Wspólny Komitet"). Ważne jest również, aby stosowanie wymogów dotyczących zwalniania ze stosowania dodatkowego nadzoru opierało się na ryzyku zgodnie z tymi wytycznymi. Ma to szczególne znaczenie w przypadku większych konglomeratów finansowych prowadzących działalność na skalę międzynarodową.
(4) Kompleksowe i odpowiednie monitorowanie ryzyka grupowego w dużych, złożonych, prowadzących działalność na skalę międzynarodową konglomeratach finansowych, a także nadzór nad polityką kapitałową prowadzoną w skali takich grup są możliwe tylko wtedy, gdy właściwe organy gromadzą informacje nadzorcze i planują środki nadzoru, wykraczając poza krajowy zakres swoich uprawnień. Konieczne jest zatem, aby właściwe organy koordynowały działania w zakresie dodatkowego nadzoru nad konglomeratami finansowymi prowadzącymi działalność na skalę międzynarodową w gronie właściwych organów, które uznaje się za najbardziej odpowiednie do sprawowania dodatkowego nadzoru nad danym konglomeratem finansowym. Kolegium stosownych właściwych organów dla danego konglomeratu finansowego powinno stanowić odzwierciedlenie uzupełniającego charakteru dyrektywy 2002/87/WE i jako takie nie powinno powielać lub zastępować działań istniejących kolegiów dla podgrupy bankowej i podgrupy ubezpieczeniowej w ramach tych konglomeratów finansowych, lecz raczej powinno zapewnić wartość dodaną w stosunku do nich. Kolegium dla konglomeratu finansowego powinno powstawać jedynie w przypadku, gdy nie istnieje kolegium sektorowe dla sektora bankowego ani dla sektora ubezpieczeniowego.
(5) W celu zapewnienia odpowiedniego nadzoru regulacyjnego konieczne jest, aby struktura prawna oraz struktura zarządzania i struktura organizacyjna, z uwzględnieniem wszystkich podmiotów objętych regulacją, podmiotów nieobjętych regulacją oraz istotnych oddziałów banków, zakładów ubezpieczeń i konglomeratów finansowych prowadzących działalność transgraniczną, była monitorowana odpowiednio przez EUNB, EUNUiPPE i EUNGiPW (zwane dalej razem "Europejskimi Urzędami Nadzoru") oraz Wspólny Komitet, w zależności od przypadku, oraz aby informacje te były udostępniane stosownym właściwym organom.
(6) W celu zapewnienia skutecznego dodatkowego nadzoru nad podmiotami konglomeratu finansowego objętymi regulacją, a w szczególności w przypadku, gdy siedziba zarządu jednego z jego podmiotów zależnych znajduje się w państwie trzecim, przedsiębiorstwa, do których niniejsza dyrektywa ma zastosowanie, powinny obejmować wszelkie przedsiębiorstwa, w szczególności wszelkie instytucje kredytowe, które mają swoją siedzibę w państwie trzecim i które wymagałyby zezwolenia, gdyby ich siedziba mieściła się w Unii.
(7) Dodatkowy nadzór nad dużymi, złożonymi, prowadzącymi działalność na skalę międzynarodową konglomeratami finansowymi wymaga koordynacji w całej Unii, aby mógł przyczynić się do stabilności międzynarodowego rynku usług finansowych. W tym celu właściwe organy muszą uzgodnić podejścia w zakresie nadzoru, które mają być stosowane do takich konglomeratów finansowych. Europejskie Urzędy Nadzoru powinny wydać, zgodnie z art. 56 rozporządzenia (UE) nr 1093/2011, rozporządzenia (UE) nr 1094/2010 oraz rozporządzenia (UE) nr 1095/2010 wspólne wytyczne dotyczące takich wspólnych podejść w zakresie nadzoru, zapewniając tym samym kompleksowe ostrożnościowe ramy dla narzędzi i uprawnień nadzorczych dostępnych w dyrektywach bankowych, ubezpieczeniowych, dotyczących papierów wartościowych oraz konglomeratów finansowych. Wytyczne przewidziane w dyrektywie 2002/87/WE powinny odzwierciedlać uzupełniający charakter nadzoru na jej podstawie oraz stanowić uzupełnienie nadzoru sektorowego przewidzianego w dyrektywach 73/239/EWG, 92/49/EWG, 98/78/WE, 2002/83/WE, 2004/39/WE, 2006/48/WE, 2006/49/WE, 2009/138/WE oraz 2011/61/UE.
(8) Istnieje rzeczywista potrzeba monitorowania i kontrolowania potencjalnego ryzyka grupowego, wynikającego z posiadania udziałów kapitałowych w innych przedsiębiorstwach, na które narażony jest konglomerat finansowy. W przypadkach, w których szczegółowe uprawnienia nadzorcze przewidziane w dyrektywie 2002/87/WE okazują się niewystarczające, organy nadzoru powinny opracować alternatywne metody w celu odniesienia się do tego ryzyka i jego odpowiedniego uwzględnienia, najlepiej w ramach prac prowadzonych przez Europejskie Urzędy Nadzoru poprzez Wspólny Komitet. Jeżeli udział kapitałowy stanowi jedyny element identyfikacji konglomeratu finansowego, organy nadzoru powinny mieć możliwość dokonania oceny, czy grupa jest narażona na ryzyko grupowe, i w stosownych przypadkach odstąpić od dodatkowego nadzoru.
(9) Podczas obecnego kryzysu organy nadzoru pozostały bez uprawnień w odniesieniu do niektórych struktur grupowych, ponieważ systemy przewidziane w stosownych dyrektywach zmuszały je do wyboru pomiędzy nadzorem sektorowym a nadzorem dodatkowym. W kontekście prac grupy G-20 dotyczących konglomeratów finansowych należy przeprowadzić całościowy przegląd dyrektywy 2002/87/WE, lecz jednocześnie należy jak najszybciej zapewnić niezbędne uprawnienia nadzorcze.
(10) Należy zapewnić zgodność między celami dyrektywy 2002/87/WE i dyrektywy 98/78/WE. Należy zatem zmienić dyrektywę 98/78/WE w celu zdefiniowania finansowych spółek holdingowych o działalności mieszanej i objęcia jej zakresem tej dyrektywy. W celu zapewnienia spójnego i terminowego nadzoru należy zmienić dyrektywę 98/78/WE, niezależnie od zbliżającego się rozpoczęcia stosowania dyrektywy 2009/138/WE, która powinna zostać zmieniona w tym samym celu.
(11) O ile testy warunków skrajnych powinny być prowadzone systematycznie dla podgrup bankowych i ubezpieczeniowych konglomeratu finansowego, to do koordynatora wyznaczonego zgodnie z dyrektywą 2002/87/WE należy podjęcie decyzji o adekwatności, parametrach i czasie prowadzenia testu warunków skrajnych dla całości danego konglomeratu finansowego. W odniesieniu do ogólnounijnych testów warunków skrajnych prowadzonych przez Europejskie Urzędy Nadzoru w całej Unii w kontekście sektorowym, Wspólny Komitet powinien mieć za zadanie zapewnienie, aby takie testy warunków skrajnych były przeprowadzane w sposób spójny we wszystkich sektorach. Z tych względów Europejskie Urzędy Nadzoru, poprzez Wspólny Komitet, powinny mieć możliwość opracowania dodatkowych parametrów dla ogólnounijnych testów warunków skrajnych, uwzględniających specyficzne ryzyko grupy, które występuje zwykle w przypadku konglomeratów finansowych, oraz powinny mieć możliwość opublikowania wyników tych testów w przypadku, gdy pozwalają na to przepisy sektorowe. Doświadczenia poprzednich ogólnounijnych testów warunków skrajnych powinny zostać wzięte pod uwagę. Testy warunków skrajnych powinny uwzględniać na przykład zagrożenie płynności i wypłacalności konglomeratów finansowych.
(12) Komisja powinna dalej opracowywać spójny i rozstrzygający system nadzoru nad konglomeratami finansowymi. Zbliżający się całkowity przegląd dyrektywy 2002/87/WE powinien objąć podmioty nieobjęte regulacją, w szczególności spółki celowe, oraz powinien rozwinąć oparte na ryzyku zastosowanie odstępstw, z których mogą korzystać organy nadzoru przy określaniu konglomeratu finansowego, ograniczając jednocześnie stosowanie takich odstępstw. Uwzględniając dyrektywy sektorowe, przegląd powinien również uwzględniać istotne pod względem systemowym konglomeraty finansowe, których wielkość, system wzajemnych połączeń lub złożoność sprawiają, że są one szczególnie narażone. Takie konglomeraty powinny być identyfikowane analogicznie do zmieniających się standardów Rady Stabilności Finansowej oraz Bazylejskiego Komitetu Nadzoru Bankowego. Komisja powinna rozważyć przedstawienie propozycji działań regulacyjnych w tej dziedzinie.
(13) Należy zapewnić spójność między celami dyrektywy 2002/87/WE i dyrektywy 2006/48/WE. W tym celu należy zmienić dyrektywę 2006/48/WE w celu zdefiniowania finansowych spółek holdingowych o działalności mieszanej i objęcia jej zakresem tej dyrektywy.
(14) Przywrócenie dostępności uprawnień na szczeblu spółki holdingowej o działalności mieszanej oznacza, że niektóre przepisy dyrektyw 98/78/WE, 2002/87/WE, 2006/48/WE lub 2009/138/WE mają zastosowanie na tym szczeblu równocześnie. Przepisy te mogą być równoważne, szczególnie w odniesieniu do elementów jakościowych procesów przeglądu nadzorczego. W dyrektywach 98/78/WE, 2002/87/WE, 2006/48/WE i 2009/138/WE występują, na przykład, identyczne wymogi dotyczące kompetencji i reputacji osób zarządzających spółkami holdingowymi. Aby uniknąć nakładania się na siebie tych przepisów i zapewnić skuteczność nadzoru na najwyższym szczeblu, organy nadzoru powinny móc stosować określony przepis tylko raz, działając jednocześnie zgodnie z równoważnym przepisem we wszystkich innych mających zastosowanie dyrektywach. W przypadku gdy przepisy nie mają identycznego brzmienia, należy uznać je za równoważne, jeśli są merytorycznie podobne, w szczególności w odniesieniu do nadzoru opartego na ryzyku. Oceniając równoważność przepisów, organy nadzoru powinny sprawdzić, w ramach kolegium, czy - w odniesieniu do każdej z mających zastosowanie dyrektyw - zakres stosowania został odzwierciedlony, a cele osiągnięte, bez jednoczesnego obniżania poziomu standardów nadzoru. Należy umożliwić dokonywanie zmian w ocenach równoważności przy okazji wprowadzania zmian w ramach i praktykach nadzorczych. Oceny równoważności powinny być zatem przedmiotem otwartego, podlegającego zmianom procesu. Proces ten powinien umożliwiać stosowanie indywidualnych rozwiązań w poszczególnych przypadkach, tak aby wszystkie istotne cechy danej grupy zostały uwzględniane. Aby zapewnić spójność ram nadzoru dla danej grupy oraz uzyskać równe warunki dla wszystkich konglomeratów finansowych w Unii, niezbędna jest odpowiednia współpraca w zakresie nadzoru. W tym celu Europejskie Urzędy Nadzoru - poprzez Wspólny Komitet - powinny opracować wytyczne mające na celu konwergencję ocen równoważności i prowadzić prace zmierzające do przyjęcia wiążących norm technicznych.
(15) W celu poprawy dodatkowego nadzoru jednostek finansowych w konglomeracie finansowym należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjęcia aktów zgodnie z art. 290 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) w odniesieniu do dostosowań technicznych, które mają być dokonane w dyrektywie 2002/87/WE w odniesieniu do definicji, dostosowywania terminologii i metod obliczeń określonych w tej dyrektywie. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertów. Przygotowując i opracowując akty delegowane, Komisja powinna zapewnić jednoczesne, terminowe i odpowiednie przekazywanie stosownych dokumentów Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.
(16) Ponieważ cel niniejszej dyrektywy, a mianowicie poprawa dodatkowego nadzoru nad jednostkami finansowymi konglomeratu finansowego, nie może zostać osiągnięty w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast ze względu na rozmiary i skutki niniejszej dyrektywy możliwe jest lepsze jego osiągnięcie na poziomie Unii, Unia może przyjąć środki zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsza dyrektywa nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tego celu.
(17) Należy zatem zmienić dyrektywy 98/78/WE, 2002/87/WE, 2006/48/WE i 2009/138/WE,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ:
Sporządzono w Strasburgu dnia 16 listopada 2011 r.
W imieniu Parlamentu Europejskiego |
W imieniu Rady |
J. BUZEK |
W. SZCZUKA |
Przewodniczący |
Przewodniczący |
______(1) Dz.U. C 62 z 26.2.2011, s. 1.
(2) Stanowisko Parlamentu Europejskiego z dnia 5 lipca 2011 r. (dotychczas nieopublikowane w Dzienniku Urzędowym) oraz decyzja Rady z dnia 8 listopada 2011 r.
(3) Dz.U. L 35 z 11.2.2003, s. 1.
(4) Pierwsza dyrektywa Rady 73/239/EWG z dnia 24 lipca 1973 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do podejmowania i prowadzenia działalności w dziedzinie ubezpieczeń bezpośrednich innych niż ubezpieczenia na życie (Dz.U. L 228 z 16.8.1973, s. 3).
(5)Dyrektywa Rady 92/49/EWG z dnia 18 czerwca 1992 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do ubezpieczeń bezpośrednich innych niż ubezpieczenia na życie (trzecia dyrektywa w sprawie ubezpieczeń innych niż ubezpieczenia na życie) (Dz.U. L 228 z 11.8.1992, s. 1).
(6)Dyrektywa 98/78/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 października 1998 r. w sprawie dodatkowego nadzoru nad zakładami ubezpieczeń i zakładami reasekuracji w grupach ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych (Dz.U. L 330 z 5.12.1998, s. 1.).
(7)Dyrektywa 2002/83/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 listopada 2002 r. dotycząca ubezpieczeń na życie (Dz.U. L 345 z 19.12.2002, s. 1).
(8)Dyrektywa 2004/39/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie rynków instrumentów finansowych (Dz.U. L 145 z 30.4.2004, s. 1).
(9)Dyrektywa 2005/68/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 listopada 2005 r. w sprawie reasekuracji (Dz.U. L 323 z 9.12.2005, s. 1).
(10)Dyrektywa 2006/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 czerwca 2006 r. odnosząca się do podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje kredytowe (Dz.U. L 177 z 30.6.2006, s. 1).
(11)Dyrektywa 2006/49/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 czerwca 2006 r. w sprawie adekwatności kapitałowej firm inwestycyjnych i instytucji kredytowych (Dz.U. L 177 z 30.6.2006, s. 201).
(12)Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) (Dz.U. L 302 z 17.11.2009, s. 32).
(13)Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/138/WE z dnia 25 listopada 2009 r. w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Wypłacalność II) (Dz.U L 335 z 17.12.2009. s. 1).
(14)Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/61/UE z dnia 8 czerwca 2011 r. w sprawie zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (Dz.U L 174 z 1.7.2011, s. 1).
(15) Dz.U. L 331 z 15.12.2010, s. 12.
(16) Dz.U. L 331 z 15.12.2010, s. 48.
(17) Dz.U. L 331 z 15.12.2010, s. 84.