a także mając na uwadze, co następuje:(1) W rozporządzeniu (WE) nr 998/2003 ustanawia się wymogi dotyczące zdrowia zwierząt stosowane do przemieszczania zwierząt domowych o charakterze niehandlowym. W rozporządzeniu określa się zwłaszcza przepisy stosowane do przemieszczania o charakterze niehandlowym psów, kotów i fretek do państw członkowskich oraz przewiduje się, w stosownych przypadkach, zdrowotne środki zapobiegawcze, które mają być przyjęte w drodze aktów delegowanych w celu zapewnienia kontroli chorób innych niż wścieklizna, które mogą rozprzestrzeniać się w wyniku przemieszczania tych zwierząt. Środki te mają być naukowo uzasadnione i proporcjonalne do ryzyka rozprzestrzenienia się tych chorób w wyniku takiego przemieszczania.
(2) Ponadto w rozporządzeniu (WE) nr 998/2003 przewiduje się, że zwierzęta domowe muszą posiadać paszport wystawiony przez lekarza weterynarii upoważnionego przez właściwy organ, zaświadczający, w stosownych przypadkach, że w stosunku do tych zwierząt zastosowano zdrowotne środki zapobiegawcze dotyczące chorób innych niż wścieklizna.
(3) Bąblowica wielojamowa jest chorobą pasożytniczą wywoływaną przez tasiemca Echinococcus multilocularis. W Europie, na obszarach występowania choroby, typowy łańcuch zakażenia pasożytem obejmuje dzikie zwierzęta mięsożerne, będące żywicielami ostatecznymi, oraz kilka gatunków ssaków, a mianowicie małych gryzoni, będących żywicielami pośrednimi. Zostają one zarażone poprzez spożycie jaj rozprzestrzenionych w środowisku wraz z odchodami żywicieli.
(4) Mimo że ma to drugorzędne znaczenie dla trwałości cyklu rozwojowego pasożyta na terenach endemicznych, psy mogą zostać zarażone poprzez spożycie zarażonego gryzonia. Jako potencjalny żywiciel ostateczny oraz ze względu na bliski kontakt z ludźmi psy mogą być źródłem zarażenia u ludzi, jak również źródłem skażenia środowiska, łącznie z obszarami wolnymi od pasożyta posiadającymi bariery naturalne. Nie zanotowano, aby fretki były żywicielami ostatecznymi, a według obecnej wiedzy wątpliwy jest udział kotów w łańcuchu zakażenia.
(5) W przypadku zarażenia ludzi jako przypadkowych żywicieli pośrednich przez larwalną postać tasiemca po długim okresie inkubacji obserwuje się poważne kliniczne i patologiczne objawy choroby, a u nieleczonych lub nieprawidłowo leczonych pacjentów umieralność może wynieść ponad 90 %. Rosnący współczynnik zachorowalności dzikich zwierząt, a jednocześnie ludzi, w niektórych częściach Europy stanowi poważny problem dla organów zdrowia publicznego w wielu państwach członkowskich.
(6) Podczas gdy zarażenie Echinococcus multilocularis u zwierząt występuje na półkuli północnej, łącznie ze środkową i północną częścią Europy, Azji i Ameryki Północnej, na niektórych obszarach Unii Europejskiej nigdy nie zanotowano zarażenia domowych i dzikich zwierząt będących żywicielami ostatecznymi, mimo prowadzonego nadzoru dzikich zwierząt oraz nieograniczonego dostępu psów do tych obszarów.
(7) Transgraniczne przemieszczanie zarażonych dzikich zwierząt zostało uznane przez Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) w jego opinii naukowej w sprawie oceny ryzyka wprowadzenia bąblowicy do Zjednoczonego Królestwa, Irlandii, Szwecji, na Maltę i do Finlandii na skutek rezygnacji z krajowych przepisów(2) za główną potencjalną drogę przenoszenia pasożyta Echinococcus multilocularis, zwłaszcza na obszarach, gdzie brak jest skutecznych barier fizycznych, jak na przykład otwarte morza. EFSA uważa, że epidemiologiczna rola psów na terenach endemicznych ma ograniczone znaczenie dla cyklu rozwojowego pasożyta.
(8) EFSA jest jednak zdania, że ryzyko rozwinięcia się łańcucha zakażenia pasożytem Echinococcus multilocularis występującego u odpowiednich dzikich żywicieli pośrednich i ostatecznych na obszarach uprzednio wolnych od tego pasożyta jest większe niż nieznaczne, biorąc pod uwagę, że pasożyt jest wprowadzany poprzez przemieszczanie zarażonych psów wydalających jaja tasiemca.
(9) Według EFSA ryzyko wprowadzenia pasożyta Echinococcus multilocularis na obszary uprzednio od niego wolne może zostać ograniczone poprzez leczenie psów z terenów endemicznych. Aby zapobiec ponownemu zarażeniu, takie leczenie należy zastosować jak najszybciej przed wprowadzeniem na obszary wolne od pasożyta. Jednakże, aby zapobiec wydalaniu do środowiska jaj będących źródłem zarażenia, na obszarze wolnym od pasożyta, niezbędne jest zachowanie po leczeniu minimalnego okresu wynoszącego 24 godziny.
(10) Aby zapewnić skuteczność kontroli zarażenia Echinococcus multilocularis u psów, produktom leczniczym należy wcześniej przyznać pozwolenie na dopuszczenie do obrotu zgodnie z dyrektywą 2001/82/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 6 listopada 2001 r. w sprawie wspólnotowego kodeksu odnoszącego się do weterynaryjnych produktów leczniczych(3) lub rozporządzeniem (WE) nr 726/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. ustanawiającym wspólnotowe procedury wydawania pozwoleń dla produktów leczniczych stosowanych u ludzi i do celów weterynaryjnych i nadzoru nad nimi oraz ustanawiającym Europejską Agencję Leków(4), albo takie produkty powinny zostać zatwierdzone przez właściwy organ lub otrzymać licencję tego właściwego organu państwa trzeciego, z którego pochodzi zwierzę.
(11) Artykuł 16 rozporządzenia (WE) nr 998/2003 stanowi, że Finlandia, Irlandia, Malta, Szwecja i Zjednoczone Królestwo, w odniesieniu do bąblowicy, mogą uzależnić wprowadzanie zwierząt domowych na ich terytorium od zapewnienia zgodności ze specjalnymi przepisami obowiązującymi w dniu wejścia w życie tego rozporządzenia. Ponieważ art. 16 tego rozporządzenia obowiązuje jedynie do dnia 31 grudnia 2011 r., należy przyjąć środki przed tą datą, aby zapewnić ciągłość ochrony państw członkowskich wymienionych w tym artykule, które twierdzą, że są wolne od pasożyta w wyniku stosowania przepisów krajowych.
(12) Doświadczenie wskazuje, że przedział czasowy na leczenie wynoszący od 24 do 48 godzin wymagany przez niektóre państwa członkowskie w ramach krajowych przepisów zgodnie z art. 16 rozporządzenia (WE) nr 998/2003 może być uciążliwy, a nawet nierealny dla właścicieli zwierząt domowych, zwłaszcza jeżeli leczenie musi zostać przeprowadzone w soboty, niedziele lub dni wolne od pracy lub jeżeli wyjazd po leczeniu zostaje opóźniony z przyczyn niezależnych od właściciela.
(13) Biorąc pod uwagę doświadczenie niektórych państw członkowskich, które dopuszczają dłuższy przedział czasowy na leczenie w ramach krajowych przepisów zgodnie z art. 16 rozporządzenia (WE) nr 998/2003 i pozostały wolne od pasożyta, rozsądne przedłużenie przedziału czasowego do okresu między 24 a 120 godzin nie powinno znacząco podnieść ryzyka ponownego zarażenia pasożytem Echinococcus multilocularis u leczonych psów z terenów endemicznych.
(14) Zdrowotne środki zapobiegawcze w celu kontroli zarażenia Echinococcus multilocularis u psów powinny polegać zatem na udokumentowanemu podaniu przez lekarza weterynarii skutecznego dopuszczonego lub licencjonowanego produktu leczniczego, który gwarantuje wyeliminowanie na czas jelitowych postaci pasożyta Echinococcus multilocularis.
(15) Leczenie powinno być udokumentowane w odpowiedniej sekcji paszportu, jak ustanowiono w decyzji Komisji 2003/803/WE z dnia 26 listopada 2003 r. ustanawiającej wzór paszportu do celu wewnątrzwspólnotowego przemieszczania psów, kotów i fretek(5) lub w postaci świadectwa zdrowia, jak ustanowiono w decyzji Komisji 2004/824/WE z dnia 1 grudnia 2004 r. ustanawiającej wzorcowe świadectwo zdrowia dla przemieszczania o charakterze niehandlowym psów, kotów i fretek z państw trzecich do Wspólnoty(6).
(16) Uwzględniając fakt, że zdrowotne środki zapobiegawcze są uciążliwe, powinny one być stosowane proporcjonalnie do ryzyka rozprzestrzeniania się zarażenia Echinococcus multilocularis w wyniku przemieszczania o charakterze niehandlowym psów domowych. Z tego względu właściwe jest ograniczenie takiego ryzyka poprzez stosowanie zdrowotnych środków zapobiegawczych, o których mowa w niniejszym rozporządzeniu, do przemieszczania o charakterze niehandlowym psów wprowadzanych na terytoria państw członkowskich lub ich części, gdzie nie zanotowano zarażenia, a mianowicie do państw członkowskich wymienionych w załączniku I część A do niniejszego rozporządzenia.
(17) Ponadto przez ściśle określony czas należy stosować zdrowotne środki zapobiegawcze w celu zapobiegania ponownemu wprowadzeniu pasożyta Echinococcus multilocularis do państw członkowskich lub ich części o niskiej częstości występowania tego pasożyta, gdzie wdrażany jest obowiązkowy program jego zwalczania u dzikich żywicieli ostatecznych, a mianowicie do państw członkowskich wymienionych w załączniku I część B do niniejszego rozporządzenia.
(18) W dyrektywie Rady 92/65/EWG z dnia 13 lipca 1992 r. ustanawiającej warunki zdrowia zwierząt regulujące handel i przywóz do Wspólnoty zwierząt, nasienia, komórek jajowych i zarodków nieobjętych warunkami zdrowia zwierząt ustanowionymi w szczególnych zasadach Wspólnoty określonych w załączniku A pkt I do dyrektywy 90/425/EWG(7) ustanowiono między innymi przepisy dotyczące zdrowia zwierząt w odniesieniu do handlu psami i ich przywozu z państw trzecich. Wymogi zdrowotne określone w art. 10 i 16 tej dyrektywy odnoszą się do rozporządzenia (WE) nr 998/2003. Z tego względu dla zachowania spójności ustawodawstwa unijnego właściwe jest, aby programy zwalczania zarażenia Echinococcus multilocularis u dzikich żywicieli ostatecznych zostały przygotowane i przedstawione Komisji, z uwzględnieniem zwłaszcza elementów wymienionych w art. 14 ust. 1 dyrektywy 92/65/EWG.
(19) Ponieważ przemieszczanie psów z obszarów wolnych od pasożyta Echinococcus multilocularis stanowi nieznaczne ryzyko rozprzestrzeniania się choroby, zdrowotne środki zapobiegawcze nie powinny być wymagane w przypadku psów pochodzących z państw członkowskich lub ich części wymienionych w załączniku I część A do niniejszego rozporządzenia.
(20) Od stycznia 2011 r. Szwecja zanotowała przypadki zarażenia Echinococcus multilocularis u zwierząt dzikich, natomiast Irlandia, Finlandia i Zjednoczone Królestwo przedstawiły Komisji wyniki nadzoru dotyczącego występowania pasożyta Echinococcus multilocularis u dzikich żywicieli ostatecznych, które potwierdzają ich twierdzenie o braku pasożyta w ich odpowiednich ekosystemach.
(21) Malta przedstawiła dowody, że zwierzęta dzikie, które mogłyby być żywicielem ostatecznym, nie występują na wyspie, nigdy nie zanotowano pasożyta Echinococcus multilocularis u rodzimych zwierząt domowych będących żywicielami ostatecznymi oraz że środowisko nie jest przyjazne dla rozwoju znacznej populacji zwierząt będących potencjalnymi żywicielami pośrednimi.
(22) Z informacji przedstawionych przez Irlandię, Maltę, Finlandię i Zjednoczone Królestwo jasno wynika, że całe terytoria tych państw członkowskich spełniają jeden z warunków umieszczenia ich w załączniku I część A do niniejszego rozporządzenia. Państwom tym należy zatem zezwolić na stosowanie zdrowotnych środków zapobiegawczych, o których mowa w niniejszym rozporządzeniu, począwszy od dnia 1 stycznia 2012 r., kiedy to wygasa środek tymczasowy, o którym mowa w art. 16 rozporządzenia (WE) nr 998/2003.
(23) Zgodnie z opinią EFSA z 2006 r. wydalanie jaj będących źródłem zarażenia pasożytem Echinococcus multilocularis rozpoczyna się nie wcześniej niż 28 dni po spożyciu zarażonego żywiciela pośredniego. W niniejszym rozporządzeniu należy zatem ustanowić warunki przyznania derogacji w przypadku psów przebywających przez mniej niż 28 dni po zastosowaniu zdrowotnych środków zapobiegawczych na terytoriach państw członkowskich lub ich części wymienionych w załączniku I do niniejszego rozporządzenia, ponieważ takie psy nie stanowią ryzyka wprowadzenia tego pasożyta,
PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
