(notyfikowana jako dokument nr C(2008) 2257)(Jedynie tekst w języku francuskim jest autentyczny) (Tekst mający znaczenie dla EOG)
(2008/738/WE)
(Dz.U.UE L z dnia 18 września 2008 r.)
KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH,
uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczególności jego art. 88 ust. 2 akapit pierwszy,
po zaproszeniu zainteresowanych stron do przedstawienia uwag, zgodnie z wymienionym artykułem(1),
a także mając na uwadze, co następuje:
1. PROCEDURA
(1) Dnia 24 kwietnia 2007 r. Francja poinformowała Komisję o swoim zamiarze uruchomienia programu pomocy mającego na celu dotowanie przedsiębiorstw sektora przetwórstwa i obrotu produktami rybołówstwa i akwakultury. W ramach wstępnego badania przewidzianego w art. 4 rozporządzenia Rady (WE) nr 659/1999 z dnia 22 marca 1999 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania art. 93 Traktatu WE(2), w dniu 7 czerwca 2007 r. zwrócono się do Francji z wnioskiem o udzielenie dodatkowych informacji, a w szczególności o udzielenie wyjaśnień dotyczących beneficjentów pomocy oraz podstawy prawnej tego programu pomocy. Władze francuskie udzieliły odpowiedzi w dniu 11 lipca 2007 r. Komisja zwróciła się do nich z nowym wnioskiem o udzielenie dodatkowych informacji, na który Francja odpowiedziała w dniu 26 października 2007 r.
(2) Na podstawie będących w jej posiadaniu informacji Komisja oceniła, że zgłoszony program pomocy budzi wątpliwości co do swojej zgodności ze wspólnym rynkiem. W dniu 16 stycznia 2008 r. poinformowała ona Francję o swojej decyzji o wszczęciu formalnego postępowania wyjaśniającego przewidzianego w art. 88 ust. 2 Traktatu oraz w art. 6 rozporządzenia (WE) nr 659/1999.
(3) Decyzja Komisji o wszczęciu formalnego postępowania wyjaśniającego została opublikowana w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej(3). Komisja zwróciła się do zainteresowanych stron o przedłożenie uwag dotyczących odnośnych środków w terminie jednego miesiąca.
(4) Francja przekazała swoje uwagi w formie noty wyjaśniającej w piśmie z dnia 18 lutego 2008 r. Komisja nie otrzymała żadnych innych uwag od zainteresowanych stron.
2. OPIS
(5) Według informacji znajdujących się w zawiadomieniu przedmiotowy program pomocy ma na celu dotowanie wyłącznie z krajowych funduszy publicznych przedsiębiorstw sektora przetwórstwa i obrotu produktami rybołówstwa i akwakultury.
(6) Celem programu jest przyznawanie pomocy przedsiębiorstwom innym niż małe i średnie, aby umożliwić tym przedsiębiorstwom korzystanie z takiej samej pomocy, z jakiej mogą korzystać małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) w ramach rozporządzenia Rady (WE) nr 1198/2006 z dnia 27 lipca 2006 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Rybackiego(4).
(7) Pomoc byłaby finansowana z funduszu interwencji strategicznej przemysłu rolno-spożywczego (FISIAA). Ten utworzony przez władze francuskie fundusz działa na zasadzie wpisu pozycji do budżetu państwa, zarządzanie którą podlega ministerstwu rolnictwa i rybołówstwa. Wszystkie przedsiębiorstwa sektora przetwórstwa i obrotu produktami wymienionymi w załączniku I do Traktatu mogą korzystać z dotacji przyznawanych przez FISIAA. Wobec tego w grę wchodzą zarówno przedsiębiorstwa sektora rolnictwa, jak i przedsiębiorstwa sektora rybołówstwa i akwakultury. Przewiduje się, że w roku 2007 pomoc będzie zarezerwowana jedynie dla przedsiębiorstw zatrudniających ponad 750 pracowników bądź dla tych, w których obrót wynosi ponad 200 mln EUR. Z wyjaśnień przekazanych przez Francję wydaje się prawdopodobne, że ten priorytet zostanie utrzymany w odniesieniu do pomocy przyznawanej po roku 2007. Hipotezę tę potwierdza tekst nowego przetargu na opracowanie projektu ogłoszonego w grudniu 2007 (zob. motyw 0).
(8) Zawiadomieniu towarzyszy przetarg na opracowanie projektu ogłoszony w dniu 2 marca 2007 r., mający na celu wybranie projektów odpowiadających celom FISIAA. Według władz francuskich ten przetarg na opracowanie projektu dotyczy jedynie przedsiębiorstw sektora rolnictwa, a dokumentacja przetargowa opisuje tylko "przykładowe" warunki, na jakich przyznawana byłaby pomoc dla przedsiębiorstw sektora rybołówstwa i akwakultury.
(9) Nowy przetarg na opracowanie projektu został ogłoszony w dniu 17 grudnia 2007 r. w odniesieniu do projektów, które mogą być wybrane na rok 2008. Ten przetarg na opracowanie projektu nie wymienia wyraźnie przedsiębiorstw sektora przetwórstwa i obrotu produktami rybołówstwa i akwakultury, ale czyni odniesienie do wszystkich produktów znajdujących się w załączniku I do Traktatu (zatem łącznie z produktami rybołówstwa i akwakultury). Wymienia on również nowe zasady kwalifikowalności do wsparcia z Europejskiego Funduszu Rybackiego (EFR).
(10) Komisja zapoznała się z tym nowym przetargiem, zamieszczonym na stronie internetowej francuskiego ministerstwa rolnictwa i rybołówstwa(5), dopiero po podjęciu decyzji o wszczęciu formalnego postępowania wyjaśniającego. Ten nowy przetarg na opracowanie projektu nie został wspomniany w odpowiedzi władz francuskich z dnia 18 lutego 2008 r. Ograniczają się one do stwierdzenia, że "opóźnianie zgody uniemożliwiło już zakładom przetwórczym udział w przetargu FISIIA na opracowanie projektu z roku 2007 (ogłoszonego w dniu 2 marca 2007 r., ale notyfikowanego w dniu 24 kwietnia 2007 r.)".
(11) Zdaniem władz francuskich obecną rolę FISIIA określa jego zakres interwencji, to znaczy program pomocy mający zastosowanie do przedsiębiorstw sektora rolnictwa, zarejestrowany pod numerem 553/2003 i zatwierdzony decyzją Komisji z dnia 28 lipca 2004 r.(6). Zawiadomienie o programie pomocy stanowiącym przedmiot niniejszej decyzji ma zatem na celu poszerzenie tego zakresu interwencji o przedsiębiorstwa sektora rybołówstwa i akwakultury.
(12) Budżet przewidziany dla FISIIA wynosi 13 mln EUR na rok 2007 w odniesieniu do wszystkich sektorów objętych pomocą (z jednej strony rolnictwa, a z drugiej rybłówstwa i akwakultury). Jeśli kwota ta jest dostępna dla wszystkich przedsiębiorstw działających w tych dwóch sektorach, to zdaniem władz francuskich niemożliwe jest, aby przewidzieć, jaka jej część rzeczywiście trafi do przedsiębiorstw sektora rybołówstwa i akwakultury.
(13) Co do wydatków, które mogą być pokryte przez dotację, przetarg na opracowanie projektu zaznacza, że celem FISIIA jest wspieranie projektów przedsiębiorstw mogących łączyć ze sobą inwestycje materialne i niematerialne o "charakterze silnie strukturalnym" i/lub "wzmocnionej pozycji rynkowej", oraz/lub o "charakterze innowacyjnym". Potencjalnie kwalifikują się wszystkie inwestycje przyczyniające się do wprowadzenia procesu składowania, pakowania, przetwórstwa i/lub obrotu. Na inwestycje te mogą w szczególności składać się koszty z tytułu nabycia nowego materiału, lub nabycia i zagospodarowaniu nieruchomości związanych z projektem, koszty personelu związanego z projektem, bądź też świadczenia niematerialne, takie jak licencje, badania, doradztwo. Wielkość pomocy ze strony FISIAA nie przekroczy 15 % wydatków kwalifikowalnych w odniesieniu do inwestycji materialnych, ani 100.000 EUR w odniesieniu do inwestycji niematerialnych.
3. POWODY WSZCZĘCIA POSTĘPOWANIA
(14) Celem tego programu pomocy jest przyznanie pomocy przedsiębiorstwom innym niż małe i średnie, aby mogły one skorzystać, wyłącznie z funduszy krajowych, z takiej samej pomocy z jakiej mogą korzystać MŚP w ramach rozporządzenia (WE) nr 1198/2006. Pomoc byłaby finansowana przez FISIAA.
(15) Ocena tego programu pomocy zgodnie z wytycznymi przewidzianymi dla oceny pomocy państwa przeznaczonej dla sektora rybołówstwa i akwakultury(7) (dalej zwanymi "wytycznymi") odbywa się na podstawie kryteriów ustalonych w rozporządzeniu (WE) nr 1198/2006. Zatem środki kwalifikujące się do wsparcia EFR w dziedzinie przetwórstwa i obrotu produktami rybołówstwa i akwakultury dotyczą tylko MŚP, podczas gdy niniejszy program pomocy dotyczy w szczególności przedsiębiorstw innych niż MŚP.
(16) W związku z tym Komisja oceniła, że zgodność tej pomocy ze wspólnym rynkiem budzi wątpliwości.
4. UWAGI FRANCJI I ZAINTERESOWANYCH STRON
(17) Francja przytacza dwa argumenty potwierdzające zgodność ze wspólnym rynkiem przyznania przez FISIAA pomocy przedsiębiorstwom zajmującym się przetwórstwem i obrotem produktami rybołówstwa i akwakultury.
(18) W pierwszej kolejności Francja ponawia uwagę sformułowaną w swojej odpowiedzi z dnia 26 października 2007 r., że w sytuacji gdy zakłady przetwórcze sektora rybołówstwa czy sektora rolnictwa często prowadzą ten sam typ działalności, Komisja nie stwierdziła, żeby pomoc dużym przedsiębiorstwom z sektora rolno-spożywczego niosła ze sobą ryzyko zniekształcenia konkurencji, i stworzyła państwom członkowskim możliwość przyznania im pomocy państwa.
(19) Ponadto Francja zażądała, aby Komisja wyjaśniła, dlaczego jej zdaniem z tytułu Instrumentu Finansowego Orientacji Rybołówstwa (IFOR) można było w latach 2007 i 2008 przyznawać pomoc dużym przedsiębiorstwom, podczas gdy taka sama pomoc, tyle że z funduszy wyłącznie krajowych, nie mogła być przyznawana.
5. OCENA
(20) Komisja zwraca przede wszystkim uwagę, że przetarg FISIAA na opracowanie projektu na rok 2007 został ogłoszony w dniu 2 marca 2007 r., z terminem odpowiedzi ustalonym na dzień 2 maja 2007 r., podczas gdy władze francuskie powiadomiły Komisję o swoim zamiarze otwarcia tego przetargu dla przedsiębiorstw sektora rybołówstwa i akwakultury dopiero w dniu 24 kwietnia 2007 r. Innymi słowy, przetarg na opracowanie projektu został ogłoszony, zanim Komisja zapoznała się z programem pomocy dla przedsiębiorstw zajmujących się przetwórstwem i obrotem produktów rybołówstwa i akwakultury i a fortiori zanim mogła ona wypowiedzieć się co do zgodności takiego programu ze wspólnym rynkiem. Z tego powodu Komisja najpierw zapytała Francję, czy dokument załączony do wysłanego przez nią zawiadomienia (to znaczy tekst przetargu na opracowanie projektu z dnia 2 marca 2007 r.) odnosił się tylko do przedsiębiorstw sektora rolnictwa, co Francja potwierdziła w swoim piśmie z dnia 11 lipca 2007 r. ("Pierwszy przetarg na opracowanie projektu został ograniczony do przedsiębiorstw sektora rolno-spożywczego. [...] Zatem przetarg FISIAA na opracowanie projektu obejmie przedsiębiorstwa zajmujące się przetwórstwem i obrotem produktów rybołówstwa i akwakultury, tylko jeśli niniejszy program pomocy zostanie zatwierdzony"). W innym przypadku program pomocy zostałby zakwalifikowany jako pomoc nielegalna (niezgłoszona) w rozumieniu art. 1 lit. f) rozporządzenia (WE) nr 659/1999.
(21) Podobne pytanie pojawia się w odniesieniu do nowego przetargu ogłoszonego w dniu 17 grudnia 2007 r., o którym Komisja dowiedziała się dopiero po wszczęciu formalnego postępowania wyjaśniającego (zob. motyw 0). Sformułowania użyte w tym nowym przetargu na opracowanie projektu zostały dokładnie zasięgnięte z przetargu na opracowanie projektu z roku 2007, i nie wymienia on wyraźnie przedsiębiorstw zajmujących się przetwórstwem i obrotem produktów rybołówstwa i akwakultury, ale tak jak poprzedni przetarg na opracowanie projektu odsyła, z jednej strony, do załącznika I do Traktatu (obejmującego produkty rybołówstwa i akwakultury), a z drugiej strony do rozporządzenia (WE) nr 1198/2006.
(22) Zatem Komisja przypomina, że zatwierdzenie programu pomocy państwa nie odbywa się w sposób automatyczny oraz że państwo członkowskie nie może przesądzać o decyzji Komisji, dopóki ocena programu pomocy nie zostanie zakończona. Z tego powodu Komisja nie może zgodzić się ze stwierdzeniem, według którego "opóźnianie zatwierdzenia (przedmiotowego programu) uniemożliwiło już zakładom przetwórczym sektora rybołówstwa i akwakultury udział w przetargu FISIIA na opracowanie projektu w roku 2007". Nie może ona również zaakceptować tego, że drugi przetarg na opracowanie projektu został ogłoszony bez szczególnego wyłączenia możliwości skorzystania przez przedsiębiorstwa sektora rybołówstwa z dotacji FISIIA w roku 2008, lub przynajmniej bez wskazania, że możliwość ta była uwarunkowana wcześniejszym zatwierdzeniem przez Komisję.
(23) Zgodnie z art. 87 ust. 1 Traktatu "wszelka pomoc przyznawana przez państwo członkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, która zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów, jest niezgodna ze wspólnym rynkiem w zakresie, w jakim wpływa na wymianę handlową między państwami członkowskimi".
(24) Przedmiotowa pomoc, na którą składają się dotacje finansowane przez budżet krajowy (zob. motyw 0), stanowi zatem pomoc przyznawaną przez państwo.
(25) Decyzja o przyznawaniu tych dotacji podejmowana jest na poziomie krajowym, po wybraniu przez służby ministerstwa rolnictwa i rybołówstwa projektów przedstawionych w ramach przetargu na opracowanie projektu, z czego wynika, że za podjęcie decyzji o pomocy odpowiedzialne jest państwo.
(26) Zgłoszone środki mogą naruszać wymianę handlową między państwami członkowskimi i grożą zakłóceniem konkurencji, popierając produkcję krajową produktów przetworzonych, pochodzących z rybołówstwa, ze szkodą dla produkcji z innych państw członkowskich.
(27) W związku z tym pomoc stanowiąca przedmiot niniejszej decyzji stanowi pomoc państwa w rozumieniu art. 87 ust. 1 Traktatu.
(28) Zważywszy, że chodzi o pomoc w sektorze rybołówstwa i akwakultury, musi ona być analizowana w świetle wytycznych. W istocie pkt 5.3 wytycznych stanowi, że od dnia 1 kwietnia 2008 r. mają one zastosowanie do "każdej pomocy państwa zgłoszonej lub zastosowanej po tej dacie". Mając na uwadze, że władze francuskie podkreśliły, że czekały na zatwierdzenie ze strony Komisji umożliwiające przedsiębiorstwom sektora rybołówstwa i akwakultury skorzystanie z tego programu pomocy, Komisja uważa, że nie został on wprowadzony i wobec tego należy analizować go w świetle wytycznych.
(29) Wytyczne odsyłają w pkt 3.2 do kryteriów ustalonych w rozporządzeniu (WE) nr 1198/2006. W związku z tym w świetle wspomnianego rozporządzenia należy zbadać zgodność przedmiotowego programu pomocy ze wspólnym rynkiem.
(30) Komisja zauważa, że środki kwalifikujące się do wsparcia z EFR w dziedzinie przetwórstwa i obrotu na mocy rozporządzenia (WE) nr 1198/2006 odnoszą się wyłącznie do MŚP. W związku z tym Komisja uważa, że program pomocy stanowiący przedmiot niniejszej decyzji, który skierowany jest do przedsiębiorstw innych niż MŚP, nie spełnia kryteriów interwencji EFR.
(31) Władze francuskie nie kwestionują tej analizy, ponieważ wskazują one, że "drugi przetarg na opracowanie projektu był skierowany do dużych przedsiębiorstw sektora przetwórstwa i obrotu produktami rybołówstwa, to znaczy do przedsiębiorstw zatrudniających ponad 750 pracowników bądź do tych, w których obrót wynosi ponad 200 mln EUR, jako że te przedsiębiorstwa nie są objęte wsparciem z EFR, jak w przypadku zakładów przetwórstwa produktów rolnych. [...] Władze francuskie są w pełni świadome, że lektura wytycznych z roku 2004 dotyczących rybołówstwa i akwakultury, połączona z lekturą art. 104 rozporządzenia (WE) nr 1198/2006 dotyczącego Europejskiego Funduszu Rybackiego, skłaniają Komisję do wniosku, że duże przedsiębiorstwa nie mogą korzystać z pomocy publicznej".
(32) Tak więc Francja uzasadnia przedmiotowy program pomocy troską o zrównanie sytuacji przedsiębiorstw sektora rybołówstwa i akwakultury w kwestii przyznawania pomocy publicznej z sytuacją przedsiębiorstw sektora rolnictwa, dla których zatwierdzono podobny program pomocy w roku 2004. Jednakże mając na uwadze, że chodzi o program pomocy skierowany do sektora rybołówstwa i akwakultury, w odniesieniu do którego przyjęto szczególne wytyczne, Komisja nie może zaakceptować faktu, że istnieje program pomocy o takim samym charakterze, który został zatwierdzony w odniesieniu do innego sektora działalności. Ponadto Komisja przypomina, że program mający zastosowanie do przedsiębiorstw sektora rolnictwa został w drodze odstępstwa przedłużony do dnia 31 grudnia 2008 r. zgodnie z pkt 196 wytycznych Wspólnoty na lata 2007-2013, dotyczących pomocy państwa dla sektora rolnictwa i leśnictwa(8). Zatem w tym przypadku chodzi o rodzaj nowego programu pomocy mającego zastosowanie do przedsiębiorstw sektora rybołówstwa i akwakultury. Powinien on wobec tego zostać zbadany w świetle przepisów mających zastosowanie do tego sektora, a nie poprzez analogię do programu istniejącego w innym sektorze działalności i zatwierdzonego na podstawie przepisów różniących się od tych, które i akwakultury. W związku z tym argument ten nie może zostać przyjęty.
(33) Tym samym pomoc podobna do pomocy dużym przedsiębiorstwom, która może zostać uzgodniona w latach 2007 i 2008 w ramach IFOR, nie może być uwzględniona przy uzasadnianiu wprowadzenia nowego, wyłącznie krajowego programu pomocy na rzecz tych przedsiębiorstw (zob. motyw 0. W istocie przepisy dotyczące zarządzania programami interwencji strukturalnej oraz pomocy przyznawanej w tym kontekście, jak również przepisy dotyczące pomocy państwa, są wzajemnie niezależne, z wyjątkiem szczególnego odesłania (jak w przypadku wytycznych odsyłających do kryteriów ustalonych w rozporządzeniu (WE) nr 1198/2006). W związku z tym okoliczność, że z racji związanych wyłącznie z koniecznością wykonania budżetu pomoc może być jeszcze przyznana z tytułu programowania IFOR na lata 1999-2006, nie ma wpływu na przepisy stosujące się do niniejszego programu pomocy.
6. WNIOSKI
(34) Na podstawie analizy rozwiniętej w części 6 należy stwierdzić, że program pomocy przyznawanej przez FISIIA przedsiębiorstwom sektora rybołówstwa i akwakultury, zgłoszony przez Francję w dniu 24 kwietnia 2007 r., jest niezgodny ze wspólnym rynkiem,
PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:
Sporządzono w Brukseli, dnia 4 czerwca 2008 r.
|
W imieniu Komisji |
|
Joe BORG |
|
Członek Komisji |
______
(1) Dz.U. C 61 z 6.3.2008, s. 8.
(2) Dz.U. L 83 z 27.3.1999, s. 1.
(3) Zob. przypis 1.
(4) Dz.U. L 223 z 15.8.2006, s. 1.
(5)http://agriculture.gouv.fr/sections/presse/communiques/2eme-appel-projets-pour
(6) Dz.U. C 214 z 1.9.2005, s. 4.
(7) Dz.U. C 84 z 3.4.2008, s. 10.
(8) Dz.U. C 319 z 27.12.2006, s. 1.
