a także mając na uwadze, co następuje:(1) Szósty wspólnotowy program działań w zakresie środowiska naturalnego, przyjęty na mocy decyzji nr 1600/2002/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 lipca 2002 r. 4 , stwierdza konieczność redukcji zanieczyszczeń do poziomów, które minimalizują skutki ich szkodliwego działania na zdrowie ludzkie, ze szczególnym uwzględnieniem populacji wrażliwych oraz środowiska jako całości, potrzebę poprawy monitorowania i oceny jakości powietrza, w tym również depozycji zanieczyszczeń, a także potrzebę informowania społeczeństwa.
(2) Mając na względzie ochronę zdrowia ludzkiego i środowiska jako całości, szczególnie ważna jest walka z emisjami zanieczyszczeń u źródła oraz identyfikacja i wdrażanie na szczeblu lokalnym, krajowym i wspólnotowym najskuteczniejszych środków mających na celu redukcję emisji. Z tego względu powinno się zapobiegać lub ograniczać emisję szkodliwych zanieczyszczeń powietrza oraz ustanowić właściwe cele dotyczące jakości powietrza, z uwzględnieniem odpowiednich norm, wytycznych i programów Światowej Organizacji Zdrowia.
(3) Dyrektywa Rady 96/62/WE z dnia 27 września 1996 r. w sprawie oceny i zarządzania jakością otaczającego powietrza 5 , dyrektywa Rady 1999/30/WE z dnia 22 kwietnia 1999 r. odnosząca się do wartości dopuszczalnych dla dwutlenku siarki, dwutlenku azotu i tlenków azotu oraz pyłu i ołowiu w otaczającym powietrzu 6 , dyrektywa 2000/69/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 listopada 2000 r. dotycząca wartości dopuszczalnych benzenu i tlenku węgla w otaczającym powietrzu 7 , dyrektywa 2002/3/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 lutego 2002 r. odnosząca się do ozonu w otaczającym powietrzu 8 oraz decyzja Rady 97/101/WE z dnia 27 stycznia 1997 r. ustanawiająca system wzajemnej wymiany informacji i danych pochodzących z sieci i poszczególnych stacji dokonujących pomiarów zanieczyszczeń otaczającego powietrza w państwach członkowskich 9 powinny zostać w istotny sposób zmienione w celu uwzględnienia najnowszych osiągnięć naukowych w tym zakresie oraz w dziedzinie ochrony zdrowia, a także doświadczeń państw członkowskich. Dla zapewnienia przejrzystości, prostoty i efektywności administracyjnej wskazane jest zatem zastąpienie powyższych pięciu aktów prawnych jedną dyrektywą i, w stosownych przypadkach, przepisami wykonawczymi.
(4) Gdy zgromadzone zostanie wystarczające doświadczenie związane z wdrożeniem dyrektywy 2004/107/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 grudnia 2004 r. w sprawie arsenu, kadmu, rtęci, niklu i wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych w otaczającym powietrzu 10 , można będzie rozważyć połączenie jej przepisów z przepisami niniejszej dyrektywy.
(5) Ocena jakości powietrza powinna być wykonywana zgodnie ze wspólnym podejściem w oparciu o wspólne kryteria oceny. Oceniając jakość powietrza, powinno się wziąć pod uwagę wielkość populacji i ekosystemów narażonych na działanie zanieczyszczonego powietrza. Wskazany jest zatem podział terytorium każdego z państw członkowskich na strefy lub aglomeracje, biorąc pod uwagę gęstość zaludnienia.
(6) Tam, gdzie to możliwe, powinno się stosować techniki modelowania, aby umożliwić interpretację danych punktowych z uwzględnieniem geograficznego rozkładu stężeń. Mogłoby to służyć za podstawę do obliczania wspólnego stopnia narażenia ludności mieszkającej na danym obszarze.
(7) W celu zapewnienia odpowiedniej reprezentatywności i porównywalności danych dotyczących jakości powietrza w obrębie całej Wspólnoty istotne znaczenie ma zastosowanie do oceny jakości powietrza znormalizowanych technik pomiaru i wspólnych kryteriów zarówno w odniesieniu do liczby, jak i rozmieszczenia stacji pomiarowych. Do celów oceny jakości powietrza można zastosować metody inne niż pomiary i dlatego konieczne jest określenie kryteriów stosowania i wymaganego stopnia dokładności takich metod.
(8) Dla lepszego zrozumienia wpływu drobnego pyłu zawieszonego i opracowania odpowiedniej polityki w tym zakresie należy przeprowadzić szczegółowe pomiary tego zanieczyszczenia na stacjach monitoringu tła pozamiejskiego. Pomiary te powinny być przeprowadzane zgodnie z programem współpracy w zakresie monitoringu i oceny przenoszenia na dalekie odległości zanieczyszczeń powietrza w Europie (EMEP) ustanowionym na mocy Konwencji z 1979 roku w sprawie transgranicznego zanieczyszczania powietrza na dalekie odległości zatwierdzonej decyzją Rady 81/462/EWG z dnia 11 czerwca 1981 r. 11 .
(9) Należy utrzymać jakość powietrza tam, gdzie już jest ona dobra, lub ją poprawić. W przypadku gdy cele dotyczące jakości powietrza ustalone w niniejszej dyrektywie nie są osiągane, państwa członkowskie powinny podjąć działania w celu dotrzymania wartości dopuszczalnych i poziomów krytycznych oraz, w miarę możliwości, dotrzymania wartości docelowych i osiągnięcia celów długoterminowych.
(10) Poza obszarami miejskimi niezwykle istotne jest zagrożenie dla roślinności i naturalnych ekosystemów będące wynikiem zanieczyszczenia powietrza. Z tego powodu ocena tego typu zagrożeń i dotrzymanie poziomów krytycznych ustanowionych w celu ochrony roślin powinny się skupić na obszarach oddalonych od terenów zabudowanych.
(11) Drobny pył zawieszony (PM2,5) odpowiada w znacznym stopniu za negatywny wpływ na zdrowie ludzkie. Ponadto do tej pory nie określono progu, poniżej którego PM2,5 nie stanowiłby zagrożenia. Z tego powodu zanieczyszczenie to należy potraktować odmiennie niż pozostałe zanieczyszczenia powietrza. Celem takiego podejścia jest ogólna redukcja stężenia tego zanieczyszczenia na poziomie tła miejskiego i zapewnienie dużej części populacji korzyści wynikających z poprawy jakości powietrza. Jednak dla zapewnienia minimalnego stopnia ochrony zdrowia podejście to należy połączyć z wyznaczeniem wartości dopuszczalnej, którą w pierwszej fazie poprzedzi wartość docelowa.
(12) Obowiązujące wartości docelowe i wartości celów długoterminowych, mające zapewnić skuteczną ochronę przed szkodliwym wpływem ozonu na zdrowie ludzkie, roślinność i ekosystemy, powinny pozostać niezmienione. W celu ochrony, odpowiednio, całej ludności i populacji wrażliwych przed krótkotrwałym narażeniem na działanie ozonu o podwyższonym stężeniu, dla ozonu należy ustalić próg ostrzegawczy i próg informowania. Progi te powinny uruchamiać proces informowania ludności o zagrożeniach związanych z narażeniem i o wdrażaniu, w stosownych przypadkach, działań krótkoterminowych mających na celu obniżenie poziomu zanieczyszczenia powietrza ozonem w przypadku przekroczenia progu ostrzegawczego.
(13) Ozon jest zanieczyszczeniem o charakterze transgranicznym powstającym w atmosferze w wyniku emisji zanieczyszczeń pierwotnych, których dotyczy dyrektywa 2001/81/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2001 r. w sprawie krajowych poziomów emisji dla niektórych rodzajów zanieczyszczenia powietrza 12 . Postępy w osiągnięciu celów dotyczących jakości powietrza oraz celów długoterminowych dla ozonu, ustalone w niniejszej dyrektywie, powinny zostać określone na podstawie celów i pułapów emisji ustanowionych w dyrektywie 2001/81/WE oraz, w stosownych przypadkach, poprzez wprowadzenie w życie planów ochrony powietrza, zgodnie z przepisami niniejszej dyrektywy.
(14) Stałe pomiary powinny być obowiązkowe w strefach, gdzie przekroczone zostały cele długoterminowe dla ozonu lub progi oszacowania dotyczące innych rodzajów zanieczyszczeń. Informacje będące wynikiem stałych pomiarów mogą być uzupełniane technikami modelowania lub pomiarami wskaźnikowymi dla umożliwienia interpretacji danych punktowych, biorąc pod uwagę geograficzny rozkład stężeń. Zastosowanie uzupełniających metod oceny powinno również umożliwić ograniczenie minimalnej wymaganej liczby stałych punktów pomiarowych.
(15) Emisja zanieczyszczeń z naturalnych źródeł może podlegać ocenie, jednak nie można jej kontrolować. Z tego względu w przypadku gdy zanieczyszczenia powietrza pochodzące ze źródeł naturalnych mogą być określone z wystarczającą pewnością oraz gdy stany przekroczeń wynikają całkowicie lub częściowo z zanieczyszczeń pochodzących ze źródeł naturalnych, mogą one, na warunkach określonych w niniejszej dyrektywie, być pominięte podczas oceny zgodności z wartościami dopuszczalnymi dla jakości powietrza. Udział w przekroczeniach wartości dopuszczalnych dla pyłu zawieszonego PM10, wynikający z posypywania dróg piaskiem lub solą w okresie zimowym, również może być pominięty podczas oceny dotrzymania wartości dopuszczalnych jakości powietrza, pod warunkiem że podjęto odpowiednie środki w celu obniżenia stężeń pyłu zawieszonego PM10.
(16) Strefy i aglomeracje o szczególnie trudnych warunkach powinny mieć możliwość przedłużenia terminu, w jakim należy zapewnić zgodność z wartościami dopuszczalnymi dotyczącymi jakości powietrza w przypadkach, gdy pomimo zastosowania odpowiednich środków mających na celu redukcję zanieczyszczenia, w określonych strefach lub aglomeracjach istnieją poważne problemy z dotrzymaniem wartości dopuszczalnych. Każdemu przesunięciu terminu dotyczącemu danej strefy lub aglomeracji powinien towarzyszyć szczegółowy plan - podlegający ocenie przez Komisję - zapewnienia zgodności przed upływem zmienionego terminu. Dostępność niezbędnych środków wspólnotowych, odzwierciedlających cele wybrane w ramach strategii tematycznej dotyczącej zanieczyszczenia powietrza i odnoszące się do zmniejszenia emisji u źródła, będzie istotna dla skutecznego ograniczenia emisji w terminie określonym w niniejszej dyrektywie dla zapewnienia zgodności z wartościami dopuszczalnymi i powinna zostać uwzględniona przy ocenie wniosków o przedłużenie terminu, w jakim należy zapewnić zgodność z wartościami dopuszczalnymi.
(17) Konieczne środki wspólnotowe służące zmniejszeniu emisji zanieczyszczeń u źródła, a szczególnie środki służące poprawie skuteczności prawodawstwa wspólnotowego w zakresie emisji przemysłowych, zmniejszeniu emisji spalin z silników pojazdów ciężkich, dalszemu ograniczeniu dozwolonych krajowych poziomów emisji głównych zanieczyszczeń i emisji związanych z tankowaniem samochodów na stacjach benzynowych, a także redukcji zawartości siarki w paliwach (w tym w paliwach okrętowych) powinny być właściwie zbadane przez wszystkie zainteresowane instytucje w sposób priorytetowy.
(18) Plany ochrony powietrza powinny być opracowane dla stref i aglomeracji, w których stężenie zanieczyszczeń w powietrzu przekracza odpowiednie wartości docelowe lub wartości dopuszczalne podwyższone - w stosownych przypadkach - o tymczasowe marginesy tolerancji. Zanieczyszczenia powietrza są emitowane przez wiele źródeł i rodzajów działalności. Dla zapewnienia spójności pomiędzy różnymi politykami wyżej wymienione plany ochrony powietrza powinny być - w miarę możliwości - zbieżne i powiązane z planami i programami przygotowanymi w związku z dyrektywą 2001/80/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2001 r. w sprawie ograniczenia emisji niektórych zanieczyszczeń do powietrza z dużych obiektów energetycznego spalania 13 , dyrektywą 2001/81/WE oraz dyrektywą 2002/49/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 czerwca 2002 r. odnoszącą się do oceny i zarządzania poziomem hałasu w środowisku 14 . Uwzględnione zostaną również w pełni cele dotyczące jakości otaczającego powietrza określone w niniejszej dyrektywie w przypadkach, gdy zezwolenia na działalność przemysłową wydaje się na mocy dyrektywy 2008/1/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 stycznia 2008 r. dotyczącej zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom i ich kontroli 15 .
(19) Należy opracować plany działania określające, jakie środki krótkoterminowe mają być zastosowane w przypadku zagrożenia przekroczenia jednego lub kilku progów alarmowych w celu obniżenia czasu jego trwania. W przypadku gdy zagrożenie dotyczy co najmniej jednej wartości dopuszczalnej lub wartości docelowej, państwa członkowskie mogą, w stosownych przypadkach, sporządzić plany działań krótkoterminowych. W odniesieniu do ozonu takie plany działań krótkoterminowych powinny uwzględniać przepisy decyzji Komisji 2004/279/WE z dnia 19 marca 2004 r. dotyczącej wskazówek do wprowadzania w życie dyrektywy 2002/3/WE Parlamentu Europejskiego i Rady odnoszącej się do ozonu w otaczającym powietrzu 16 .
(20) Państwa członkowskie powinny dokonać wzajemnych konsultacji, jeżeli w następstwie wystąpienia znacznego zanieczyszczenia powstałego w innym państwie członkowskim, poziom zanieczyszczenia przekracza lub stwarza prawdopodobieństwo przekroczenia odpowiednich celów dotyczących jakości powietrza powiększonych - w stosownych przypadkach - o margines tolerancji lub, zależnie od okoliczności, przekroczenia progu alarmowego. Transgraniczny charakter substancji zanieczyszczających, takich jak ozon i pył zawieszony, może wymagać koordynacji między sąsiadującymi państwami członkowskimi przy sporządzaniu i realizacji planów ochrony jakości powietrza i planów działań krótkoterminowych oraz przy informowaniu ludności. W stosownych przypadkach państwa członkowskie powinny dążyć do współpracy z państwami trzecimi, kładąc szczególny nacisk na wczesne angażowanie krajów kandydujących.
(21) Zarówno państwa członkowskie, jak i Komisja muszą gromadzić, wymieniać i rozpowszechniać informacje na temat jakości powietrza w celu lepszego rozumienia możliwych konsekwencji zanieczyszczenia powietrza i opracowania odpowiedniej polityki. Aktualne informacje dotyczące stężeń wszystkich zanieczyszczeń w powietrzu podlegających uregulowaniom powinny być także łatwo dostępne dla społeczeństwa.
(22) W celu ułatwienia korzystania z informacji dotyczących jakości powietrza oraz ich porównywania dane powinny być udostępniane Komisji w formie znormalizowanej.
(23) Konieczne jest dostosowanie procedur przekazywania danych, oceny i sprawozdawczości dotyczącej jakości powietrza w celu wykorzystania środków elektronicznych i Internetu jako głównych narzędzi udostępniania informacji oraz dla zapewnienia spójności tych procedur z dyrektywą 2007/2/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 marca 2007 r. ustanawiającą infrastrukturę informacji przestrzennej we Wspólnocie Europejskiej (INSPIRE) 17 .
(24) Wskazane jest stworzenie możliwości dostosowania kryteriów i metod oceny jakości powietrza do postępu naukowo-technicznego oraz dostosowania do niego rodzaju przekazywanych informacji.
(25) Jako że cele niniejszej dyrektywy z uwagi na transgraniczny charakter zanieczyszczeń powietrza nie mogą zostać w sposób wystarczający osiągnięte przez państwa członkowskie, natomiast możliwe jest ich lepsze osiągnięcie na poziomie Wspólnoty, Wspólnota może przyjąć środki zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsza dyrektywa nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tych celów.
(26) Państwa członkowskie powinny ustanowić zasady dotyczące kar nakładanych w przypadku naruszenia przepisów niniejszej dyrektywy i zapewnić ich wykonanie. Przewidziane kary powinny być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające.
(27) Niektóre przepisy aktów uchylonych przez niniejszą dyrektywę powinny pozostać w mocy w celu zapewnienia ciągłości obowiązujących wartości dopuszczalnych w zakresie jakości powietrza dla dwutlenku azotu aż do ich zastąpienia z dniem 1 stycznia 2010 r., ciągłości przepisów dotyczących sprawozdawczości w zakresie jakości powietrza aż do momentu przyjęcia nowych środków wykonawczych oraz ciągłości zobowiązań w zakresie wstępnej oceny jakości powietrza zgodnie z wymogami dyrektywy 2004/107/WE.
(28) Obowiązek transpozycji niniejszej dyrektywy do prawa krajowego powinien ograniczyć się tylko do tych przepisów, które stanowią istotną zmianę w stosunku do poprzednich dyrektyw.
(29) Zgodnie z pkt 34 Porozumienia międzyinstytucjonalnego w sprawie lepszego stanowienia prawa 18 zachęca się państwa członkowskie do sporządzania, dla ich własnych celów i w interesie Wspólnoty, własnych tabel, które w możliwie najszerszym zakresie odzwierciedlają korelacje pomiędzy niniejszą dyrektywą a środkami transpozycji, oraz do podawania ich do wiadomości publicznej.
(30) Niniejsza dyrektywa nie narusza praw podstawowych i jest zgodna z zasadami uznanymi w szczególności w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej. W szczególności niniejsza dyrektywa ma na celu promowanie zintegrowania z politykami Unii wysokiego poziomu ochrony środowiska i poprawy jego jakości, zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju, o czym mowa w art. 37 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej.
(31) Środki niezbędne do wykonania niniejszej dyrektywy powinny zostać przyjęte zgodnie z decyzją Rady 1999/468/WE z dnia 28 czerwca 1999 r. ustanawiającą warunki wykonywania uprawnień wykonawczych przyznanych Komisji 19 .
(32) Komisja powinna zostać uprawniona do zmiany załączników I-VI, załączników VIII-X i załącznika XV. Z uwagi na fakt, że środki te są środkami o ogólnym zasięgu i mają na celu zmianę innych niż istotne elementów niniejszej dyrektywy, powinny być one przyjęte zgodnie z procedurą regulacyjną połączoną z kontrolą ustanowioną w art. 5a decyzji 1999/468/WE.
(33) Klauzula transpozycji wymaga, aby państwa członkowskie zapewniły ustanowienie stacji pomiarów tła miejskiego na tyle wcześnie, aby możliwe było określenie wskaźnika średniego narażenia w celu zagwarantowania spełnienia wymogów związanych z oceną krajowego celu redukcji narażenia oraz z obliczeniem wskaźnika średniego narażenia,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ:
1 Dz.U. L 195 z 18.8.2006, s. 84.
2 Dz.U. L 206 z 29.8.2006, s. 1.
3 Stanowisko Parlamentu Europejskiego z dnia 26 września 2006 r. (Dz.U. C 306 E z 15.12.2006, s. 102), wspólne stanowisko Rady z dnia 25 czerwca 2007 r. (Dz.U. C 236 E z 6.11.2007, s. 1) oraz stanowisko Parlamentu Europejskiego z dnia 11 grudnia 2007 r. Decyzja Rady z dnia 14 kwietnia 2008 r.
4 Dz.U. L 242 z 10.9.2002, s. 1.
5 Dz.U. L 296 z 21.11.1996, s. 55. Dyrektywa zmieniona rozporządzeniem (WE) nr 1882/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady (Dz.U. L 284 z 31.10.2003, s. 1).
6 Dz.U. L 163 z 29.6.1999, s. 41. Dyrektywa zmieniona decyzją Komisji 2001/744/WE (Dz.U. L 278 z 23.10.2001, s. 35).
7 Dz.U. L 313 z 13.12.2000, s. 12.
8 Dz.U. L 67 z 9.3.2002, s. 14.
9 Dz.U. L 35 z 5.2.1997, s. 14. Decyzja zmieniona decyzją Komisji 2001/752/WE (Dz.U. L 282 z 26.10.2001, s. 69).
10 Dz.U. L 23 z 26.1.2005, s. 3.
11 Dz.U. L 171 z 27.6.1981, s. 11.
12 Dz.U. L 309 z 27.11.2001, s. 22. Dyrektywa ostatnio zmieniona dyrektywą Rady 2006/105/EC (Dz.U. L 363 z 20.12.2006, s. 368).
13 Dz.U. L 309 z 27.11.2001, s. 1. Dyrektywa ostatnio zmieniona dyrektywą Rady 2006/105/WE.
14 Dz.U. L 189 z 18.7.2002, s. 12.
15 Dz.U. L 24 z 29.1.2008, s. 8.
16 Dz.U. L 87 z 25.3.2004, s. 50.
17 Dz.U. L 108 z 25.4.2007, s. 1.
18 Dz.U. C 321 z 31.12.2003, s. 1.
19 Dz.U. L 184 z 17.7.1999, s. 23. Decyzja zmieniona decyzją 2006/512/WE (Dz.U. L 200 z 22.7.2006, s. 11).
20 Dyrektywa Rady z dnia 30 listopada 1989 r. dotycząca minimalnych wymagań w dziedzinie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w miejscu pracy (Dz.U. L 393 z 30.12.1989, s. 1). Dyrektywa zmieniona dyrektywą 2007/30/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (Dz.U. L 165 z 27.6.2007, s. 21).
21 Załącznik I zmieniony przez art. 2 dyrektywy nr (UE) 2015/1480 z dnia 28 sierpnia 2015 r. (Dz.U.UE.L.2015.226.4) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 18 września 2015 r.
22 Załącznik III zmieniony przez art. 2 dyrektywy nr (UE) 2015/1480 z dnia 28 sierpnia 2015 r. (Dz.U.UE.L.2015.226.4) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 18 września 2015 r.
23 Załącznik VI zmieniony przez art. 2 dyrektywy nr (UE) 2015/1480 z dnia 28 sierpnia 2015 r. (Dz.U.UE.L.2015.226.4) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 18 września 2015 r.
24 Dz.U. L 334 z 30.11.2006, s. 1.
25 Załącznik IX zmieniony przez art. 2 dyrektywy nr (UE) 2015/1480 z dnia 28 sierpnia 2015 r. (Dz.U.UE.L.2015.226.4) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 18 września 2015 r.
26 Dz.U. L 76 z 6.4.1970, s. 1. Dyrektywa ostatnio zmieniona dyrektywą 2006/96/WE (Dz.U. L 363 z 20.12.2006, s. 81).
27 Dz.U. L 365 z 31.12.1994, s. 24. Dyrektywa zmieniona rozporządzeniem (WE) nr 1882/2003 (Dz.U. L 284 z 31.10.2003, s. 1).
28 Dz.U. L 24 z 29.1.2008, s. 8.
31 Dz.U. L 85 z 29.3.1999, s. 1. Dyrektywa ostatnio zmieniona dyrektywą 2004/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (Dz.U. L 143 z 30.4.2004, s. 87).
32 Dz.U. L 121 z 11.5.1999, s. 13. Dyrektywa ostatnio zmieniona dyrektywą 2005/33/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (Dz.U. L 191 z 22.7.2005, s. 59).
33 Dz.U. L 332 z 28.12.2000, s. 91.
34 Dz.U. L 143 z 30.4.2004, s. 87.
35 Dz.U. L 191 z 22.7.2005, s. 59.
36 Dz.U. L 275 z 20.10.2005, s. 1. Dyrektywa ostatnio zmieniona rozporządzeniem (WE) nr 715/2007 (Dz.U. L 171 z 29.6.2007, s. 1).
37 Dz.U. L 114 z 27.4.2006, s. 64.