a także mając na uwadze, co następuje:(1) Wspólnota postawiła sobie za cel utrzymanie i rozwój obszaru wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, w którym zapewniony jest swobodny przepływ osób. W celu stopniowego tworzenia takiego obszaru Wspólnota powinna między innymi przyjąć środki w dziedzinie współpracy sądowej w transgranicznych sprawach cywilnych, wymagane dla właściwego funkcjonowania rynku wewnętrznego.
(2) Zgodnie z art. 65 lit. c) Traktatu środki te obejmują usuwanie przeszkód w prawidłowym przebiegu postępowań cywilnych - w razie potrzeby poprzez propagowanie zgodności przepisów postępowania cywilnego, które mają zastosowanie w państwach członkowskich.
(3) Podczas szczytu w Tampere w dniach 15-16 października 1999 r. Rada Europejska wezwała Radę i Komisję do przygotowania nowego prawodawstwa dotyczącego zagadnień mających zasadnicze znaczenie dla sprawnej współpracy sądowej oraz dla łatwiejszego dostępu do wymiaru sprawiedliwości, a w szczególności nawiązała w tym kontekście do nakazów zapłaty.
(4) W dniu 30 listopada 2000 r. Rada przyjęła wspólny program Komisji i Rady w zakresie środków wdrażania zasady wzajemnego uznawania orzeczeń w sprawach cywilnych i handlowych 3 . Program przewiduje możliwość stworzenia określonego, jednolitego lub zharmonizowanego postępowania pozwalającego na uzyskanie na obszarze Wspólnoty orzeczenia sądowego w określonych dziedzinach, w tym w zakresie roszczeń bezspornych. Kwestię tę podjęto w Programie Haskim, przyjętym przez Radę Europejską w dniu 5 listopada 2004 r., i wezwano w nim do szybkiego podjęcia prac nad europejskim nakazem zapłaty.
(5) W dniu 20 grudnia 2002 r. Komisja przyjęła Zieloną Księgę dotyczącą postępowania w sprawie europejskiego nakazu zapłaty oraz środków na rzecz uproszczenia i przyspieszenia postępowań w sprawie drobnych roszczeń. Księga ta zainicjowała konsultacje w sprawie ewentualnych celów i cech jednolitej lub zharmonizowanej europejskiej procedury dochodzenia roszczeń bezspornych.
(6) Szybkie i skuteczne odzyskiwanie zaległych długów, co do których nie ma sporów prawnych, ma dla podmiotów gospodarczych w Unii Europejskiej szczególne znaczenie, gdyż opóźnienia w płatnościach stanowią jeden z głównych powodów niewypłacalności, zagrażającej istnieniu zwłaszcza małych i średnich przedsiębiorstw, i prowadzą do utraty dużej liczby miejsc pracy.
(7) Wszystkie państwa członkowskie próbują rozwiązać problem dochodzenia należności z tytułu roszczeń bezspornych, przy czym większość państw czyni to poprzez stworzenie uproszczonego postępowania w sprawie nakazu zapłaty, istnieją jednak znaczne różnice zarówno co do treści przepisów krajowych, jak i co do skuteczności postępowań krajowych. Ponadto obecnie istniejące procedury często są niedopuszczalne lub niewykonalne w sprawach transgranicznych.
(8) Wynikające z tego utrudnienia w dostępie do skutecznego wymiaru sprawiedliwości w sprawach transgranicznych oraz zakłócenia konkurencji na rynku wewnętrznym spowodowane brakiem równowagi w funkcjonowaniu instrumentów procesowych dostępnych wierzycielom w różnych państwach członkowskich sprawiają, że konieczne jest przyjęcie przepisów wspólnotowych gwarantujących równe zasady traktowania wierzycieli i dłużników w całej Unii Europejskiej.
(9) Celem niniejszego rozporządzenia jest uproszczenie, przyspieszenie oraz ograniczenie kosztów procesów sądowych w sprawach transgranicznych dotyczących bezspornych roszczeń pieniężnych, poprzez ustanowienie postępowania w sprawie europejskiego nakazu zapłaty oraz umożliwienie swobodnego przepływu europejskich nakazów zapłaty na obszarze wszystkich państw członkowskich poprzez ustanowienie minimalnych standardów, których zachowanie zwalnia z konieczności wszczynania jakichkolwiek postępowań pośrednich w państwie członkowskim wykonania przed uznaniem i wykonaniem nakazu.
(10) Postępowanie ustanowione na mocy niniejszego rozporządzenia powinno stanowić dodatkowy i fakultatywny środek dla powoda, który zachowuje możliwość skorzystania z postępowania przewidzianego w prawie krajowym. W związku z tym niniejsze rozporządzenie nie zastępuje ani nie harmonizuje istniejących mechanizmów dochodzenia roszczeń bezspornych na mocy prawa krajowego.
(11) Postępowanie w sprawie europejskiego nakazu zapłaty powinno opierać się w możliwie największym stopniu na wykorzystaniu standardowych formularzy w korespondencji pomiędzy sądem i stronami w celu ułatwienia prowadzenia postępowania i umożliwienia wykorzystania automatycznego przetwarzania danych.
(12) Podejmując decyzję o tym, które sądy mają być właściwe w sprawach wydawania europejskiego nakazu zapłaty, państwa członkowskie powinny należycie uwzględnić potrzebę zapewnienia dostępu do wymiaru sprawiedliwości.
(13) W pozwie o wydanie europejskiego nakazu zapłaty powód powinien być zobowiązany do przedstawienia informacji pozwalających jednoznacznie określić i uzasadnić jego roszczenie, tak aby pozwany mógł w oparciu o pełne informacje zdecydować, czy kwestionuje roszczenie, czy też uznaje je za bezsporne.
(14) W związku z tym powód powinien być zobowiązany do zamieszczenia opisu dowodów na poparcie roszczenia. W tym celu formularz pozwu powinien zawierać możliwie wyczerpujący wykaz rodzajów dowodów zazwyczaj przedstawianych na poparcie roszczeń pieniężnych.
(15) Wniesienie pozwu o wydanie europejskiego nakazu zapłaty powinno obejmować obowiązek uiszczenia należnych opłat sądowych.
(16) Sąd powinien badać pozew, w tym kwestię właściwości sądu i opis dowodów, na podstawie informacji podanych w formularzu. Dzięki temu sąd mógłby wstępnie ocenić zasadność roszczenia i, między innymi, wyeliminować roszczenia w sposób oczywisty nieuzasadnione lub niedopuszczalne. Możliwe powinno być przeprowadzanie badania pozwu przez osobę inną niż sędzia.
(17) Od odrzucenia pozwu nie powinno przysługiwać odwołanie. Nie wyklucza to jednak możliwości weryfikacji orzeczenia o odrzuceniu pozwu przez sąd tej samej instancji zgodnie z prawem krajowym.
(18) Europejski nakaz zapłaty powinien zawierać pouczenie, że pozwany ma możliwość zapłacenia kwoty zasądzonej powodowi lub, w terminie 30 dni, wniesienia sprzeciwu, jeżeli chce zakwestionować roszczenie. Oprócz wyczerpujących informacji dotyczących roszczenia dostarczonych przez powoda, pozwany powinien otrzymać pouczenie o skutkach prawnych europejskiego nakazu zapłaty, a w szczególności o skutkach niewniesienia sprzeciwu.
(19) Z uwagi na różnice w przepisach postępowania cywilnego w państwach członkowskich, w szczególności dotyczących doręczeń, zachodzi konieczność szczegółowego i dokładnego określenia minimalnych standardów, jakie powinny obowiązywać w ramach postępowania w sprawie europejskiego nakazu zapłaty. W szczególności, w zakresie zachowania tych standardów, sposoby doręczeń oparte na fikcji prawnej nie powinny być uznane za wystarczające w przypadku doręczania europejskiego nakazu zapłaty.
(20) Wszystkie sposoby doręczenia wymienione w art. 13 i 14 cechuje całkowita pewność (art. 13) albo bardzo wysokie prawdopodobieństwo (art. 14), że doręczany dokument dotarł do adresata.
(21) Osobiste doręczenie niektórym osobom innym niż pozwany, zgodnie z art. 14 ust. 1 lit. a) i b) powinno być uznane za spełniające wymagania tych przepisów jedynie wtedy, gdy osoby te rzeczywiście przyjęły/otrzymały europejski nakaz zapłaty.
(22) Artykuł 15 powinien mieć zastosowanie do sytuacji, w których pozwany nie może samodzielnie występować przed sądem - jak w przypadku osoby prawnej - i w których ma on przedstawiciela ustawowego, jak również do sytuacji, w których pozwany udzielił innej osobie, w szczególności prawnikowi, pełnomocnictwa do reprezentowania go w danym postępowaniu sądowym.
(23) Pozwany może wnieść sprzeciw, korzystając z formularza określonego w niniejszym rozporządzeniu. Sąd powinien jednak wziąć pod uwagę sprzeciw wniesiony w każdej innej formie pisemnej, o ile został on wyrażony w jasny sposób.
(24) Sprzeciw wniesiony w terminie powinien zakończyć postępowanie w sprawie europejskiego nakazu zapłaty i powinien prowadzić do automatycznego przekazania sprawy do zwykłego postępowania cywilnego, chyba że powód wyraźnie zażądał zakończenia postępowania w takim przypadku. Do celów niniejszego rozporządzenia pojęcie "zwykłego postępowania cywilnego" nie powinno być interpretowane wyłącznie w rozumieniu prawa krajowego.
(25) Po upływie terminu do wniesienia sprzeciwu, w pewnych wyjątkowych przypadkach pozwany powinien być uprawniony do złożenia wniosku o ponowne zbadanie europejskiego nakazu zapłaty. Takie ponowne zbadanie nie powinno oznaczać, że pozwany uzyskuje ponowną możliwość zakwestionowania roszczenia. Podczas ponownego badania zasadność roszczenia nie powinna być oceniana w zakresie szerszym niż to wynika z wyjątkowych okoliczności, na które powołuje się pozwany. Inne wyjątkowe okoliczności mogą obejmować przypadki, gdy europejski nakaz zapłaty opiera się na nieprawdziwych informacjach zawartych w pozwie.
(26) Opłaty sądowe, o których mowa w art. 25, nie powinny obejmować na przykład wynagrodzeń prawników lub kosztów doręczeń dokumentów przez podmiot inny niż sąd.
(27) Europejski nakaz zapłaty, który został wydany w jednym państwie członkowskim i który stał się wykonalny, do celów jego wykonania powinien być traktowany tak jakby został wydany w państwie członkowskim, w którym wnioskuje się o jego wykonanie. Wzajemne zaufanie do wymiaru sprawiedliwości w państwach członkowskich uzasadnia przyjęcie przez sąd jednego państwa członkowskiego, że spełnione zostały wszystkie przesłanki wydania europejskiego nakazu zapłaty i że nakaz powinien być wykonalny we wszystkich pozostałych państwach członkowskich, bez badania przez sąd w państwie członkowskim, w którym nakaz ma zostać wykonany, zachowania minimalnych standardów proceduralnych. Z zastrzeżeniem przepisów niniejszego rozporządzenia, w szczególności minimalnych standardów określonych w art. 22 ust. 1 i 2 oraz art. 23, procedury wykonania europejskiego nakazu zapłaty powinny nadal podlegać prawu krajowemu.
(28) Do celów obliczania terminów zastosowanie powinno mieć rozporządzenie Rady (EWG, Euratom) nr 1182/71 z dnia 3 czerwca 1971 r. określające zasady mające zastosowanie do okresów, dat i terminów 4 . Pozwany powinien być o tym pouczony oraz poinformowany, że uwzględniane są dni wolne od pracy w państwie członkowskim, w którym położony jest sąd, który wydał europejski nakaz zapłaty.
(29) Ponieważ cel niniejszego rozporządzenia, a mianowicie ustanowienie jednolitego szybkiego i skutecznego mechanizmu dochodzenia bezspornych roszczeń pieniężnych w całej Unii Europejskiej, nie może zostać dostatecznie zrealizowany przez państwa członkowskie, natomiast - ze względu na zakres i skutki rozporządzenia - może zostać lepiej zrealizowany na szczeblu wspólnotowym, Wspólnota może podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości, wyrażoną w art. 5 Traktatu. Zgodnie z zasadą proporcjonalności, zawartą w tym artykule, niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tego celu.
(30) Środki niezbędne do wdrożenia niniejszego rozporządzenia powinny zostać przyjęte zgodnie z decyzją Rady 1999/468/WE z dnia 28 czerwca 1999 r. ustanawiającą warunki wykonywania uprawnień wykonawczych przyznanych Komisji 5 .
(31) Zjednoczone Królestwo i Irlandia, zgodnie z art. 3 Protokołu w sprawie stanowiska Zjednoczonego Królestwa i Irlandii załączonego do Traktatu o Unii Europejskiej i Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, poinformowały, że pragną uczestniczyć w przyjęciu i stosowaniu niniejszego rozporządzenia.
(32) Dania, zgodnie z art. 1 i 2 Protokołu w sprawie stanowiska Danii załączonego do Traktatu o Unii Europejskiej oraz Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, nie uczestniczy w przyjęciu niniejszego rozporządzenia, nie jest nim związana ani nie uczestniczy w jego stosowaniu,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
1 Dz.U. C 221 z 8.9.2005, str. 77.
2 Opinia Parlamentu Europejskiego z dnia 13 grudnia 2005 r. (dotychczas nieopublikowana w Dzienniku Urzędowym), wspólne stanowisko Rady z dnia 30 czerwca 2006 r. (dotychczas nieopublikowane w Dzienniku Urzędowym) oraz stanowisko Parlamentu Europejskiego z dnia 25 października 2006 r. Decyzja Rady z dnia 11 grudnia 2006 r.
3 Dz.U. C 12 z 15.1.2001, str. 1.
4 Dz.U. L 124 z 8.6.1971, str. 1.
5 Dz.U. L 184 z 17.7.1999, str. 23. Decyzja zmieniona decyzją 2006/512/WE (Dz.U. L 200 z 22.7.2006, str. 11).
6 Dz.U. L 12 z 16.1.2001, str. 1. Rozporządzenie ostatnio zmienione rozporządzeniem Komisji (WE) nr 2245/2004 (Dz.U. L 381 z 28.12.2004, str. 10).
7 Art. 7 ust. 4 zmieniony przez art. 2 pkt 1 rozporządzenia nr (UE) 2015/2421 z dnia 16 grudnia 2015 r. (Dz.U.UE.L.2015.341.1) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 14 lipca 2017 r.
8 Dz.U. L 13 z 19.1.2000, str. 12.
9 Art. 17 zmieniony przez art. 2 pkt 2 rozporządzenia nr (UE) 2015/2421 z dnia 16 grudnia 2015 r. (Dz.U.UE.L.2015.341.1) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 14 lipca 2017 r.
10 Art. 25 ust. 1 zmieniony przez art. 2 pkt 3 rozporządzenia nr (UE) 2015/2421 z dnia 16 grudnia 2015 r. (Dz.U.UE.L.2015.341.1) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 14 lipca 2017 r.
11 Dz.U. L 160 z 30.6.2000, str. 37.
12 Dz.U. L 174 z 27.6.2001, str. 25.
13 Art. 30 zmieniony przez art. 2 pkt 4 rozporządzenia nr (UE) 2015/2421 z dnia 16 grudnia 2015 r. (Dz.U.UE.L.2015.341.1) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 14 lipca 2017 r.
14 Art. 31 zmieniony przez art. 2 pkt 5 rozporządzenia nr (UE) 2015/2421 z dnia 16 grudnia 2015 r. (Dz.U.UE.L.2015.341.1) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 14 lipca 2017 r.
15 Załącznik I:- zmieniony przez art. 1 rozporządzenia Komisji nr 936/2012 z dnia 4 października 2012 r. (Dz.U.UE.L.12.283.1) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 23 października 2012 r.
- zmieniony przez art. 1 ust. 1 lit. k) rozporządzenia Rady nr 517/2013 z dnia 13 maja 2013 r. (Dz.U.UE.L.13.158.1) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 lipca 2013 r. Zmiany nie zostały naniesione na tekst.
- zmieniony przez art. 1 rozporządzenia nr (UE) 2017/1260 z dnia 19 czerwca 2017 r. (Dz.U.UE.L.2017.182.20) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 14 lipca 2017 r.
16 Załącznik II:- zmieniony przez art. 1 rozporządzenia Komisji nr 936/2012 z dnia 4 października 2012 r. (Dz.U.UE.L.12.283.1) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 23 października 2012 r.
- zmieniony przez art. 1 ust. 1 lit. k) rozporządzenia Rady nr 517/2013 z dnia 13 maja 2013 r. (Dz.U.UE.L.13.158.1) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 lipca 2013 r. Zmiany nie zostały naniesione na tekst.
17 Załącznik III zmieniony przez art. 1 rozporządzenia Komisji nr 936/2012 z dnia 4 października 2012 r. (Dz.U.UE.L.12.283.1) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 23 października 2012 r.
18 Załącznik IV zmieniony przez art. 1 rozporządzenia Komisji nr 936/2012 z dnia 4 października 2012 r. (Dz.U.UE.L.12.283.1) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 23 października 2012 r.
19 Załącznik V:- zmieniony przez sprostowanie z dnia 9 marca 2007 r. (Dz.U.UE.L.07.70.490).
- zmieniony przez art. 1 rozporządzenia Komisji nr 936/2012 z dnia 4 października 2012 r. (Dz.U.UE.L.12.283.1) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 23 października 2012 r.
- zmieniony przez art. 1 ust. 1 lit. k) rozporządzenia Rady nr 517/2013 z dnia 13 maja 2013 r. (Dz.U.UE.L.13.158.1) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 lipca 2013 r. Zmiany nie zostały naniesione na tekst.
20 Załącznik VI zmieniony przez art. 1 rozporządzenia Komisji nr 936/2012 z dnia 4 października 2012 r. (Dz.U.UE.L.12.283.1) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 23 października 2012 r.
21 Załącznik VII zmieniony przez art. 1 rozporządzenia Komisji nr 936/2012 z dnia 4 października 2012 r. (Dz.U.UE.L.12.283.1) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 23 października 2012 r.