a także mając na uwadze, co następuje:(1) Przepływ brudnych pieniędzy w przekazach pieniężnych może szkodzić stabilności i wiarygodności sektora finansowego oraz stanowić zagrożenie dla rynku wewnętrznego. Terroryzm wstrząsa podwalinami naszego społeczeństwa. Działania przestępców i ich wspólników podejmowane bądź w celu ukrycia pochodzenia korzyści z przestępstwa, bądź przekazania pieniędzy na cele terrorystyczne mogą stanowić poważne zagrożenie dla solidności, uczciwości i stabilności systemu przekazów pieniężnych oraz dla zaufania do całego systemu finansowego.
(2) Jeśli na poziomie Wspólnoty nie zostaną przyjęte określone środki koordynujące, osoby zajmujące się praniem pieniędzy i finansowaniem terroryzmu mogą próbować wykorzystywać swobodę przepływu kapitału, która stanowi część zintegrowanego obszaru finansowego, aby ułatwić sobie prowadzenie działalności przestępczej. Z uwagi na skalę, działanie Wspólnoty powinno zapewnić jednolitą transpozycję zalecenia specjalnego VII o przekazach pieniężnych (zwanego dalej ZS VII) Grupy Specjalnej ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy (zwanej dalej FATF), utworzonej na szczycie G7 w Paryżu w 1989 r. w obrębie całej Unii Europejskiej, a w szczególności zapobiec dyskryminacji pomiędzy płatnościami krajowymi w danym państwie członkowskim a płatnościami transgranicznymi pomiędzy państwami członkowskimi. Nieskoordynowane działanie z zakresu transgranicznych przekazów pieniężnych, podejmowane przez państwa członkowskie na własną rękę, mogłoby mieć znaczący wpływ na sprawne funkcjonowanie systemów płatniczych na szczeblu UE i w związku z tym wyrządzić szkodę wewnętrznemu rynkowi usług finansowych.
(3) W obliczu ataków terrorystycznych w Stanach Zjednoczonych z dnia 11 września 2001 r. Rada Europejska na nadzwyczajnym szczycie w dniu 21 września 2001 r. podtrzymała stanowisko, że walka z terroryzmem stanowi kluczowy cel Unii Europejskiej. Rada Europejska zatwierdziła plan działania dotyczący wzmocnionej współpracy policyjnej i sądowej, tworzący międzynarodowe instrumenty prawne do zwalczania terroryzmu, zapobiegający finansowaniu terrorystów, zwiększający bezpieczeństwo w powietrzu i spójność pomiędzy wszystkimi właściwymi politykami. Rada Europejska dokonała przeglądu planu działania w następstwie ataków terrorystycznych z dnia 11 marca 2004 r. w Madrycie, który obecnie w szczególny sposób zajmuje się potrzebą zapewnienia, by ramy prawne stworzone przez Wspólnotę dla potrzeb zwalczania terroryzmu i poprawy współpracy sądowej były dostosowane do dziewięciu zaleceń specjalnych przeciwko finansowaniu terroryzmu, przyjętych przez FATF.
(4) Pragnąc uniemożliwić finansowanie terrorystów, przyjęto środki mające na celu zamrożenie funduszy i innych zasobów ekonomicznych określonych osób, grup i podmiotów, w tym rozporządzenie Rady (WE) nr 2580/2001 3 oraz rozporządzenie Rady (WE) nr 881/2002 4 . W tym samym celu podjęto środki zmierzające do zabezpieczenia systemu finansowego przed przesyłaniem funduszy i innych zasobów ekonomicznych dla celów terrorystycznych. Dyrektywa 2005/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady 5 zawiera liczne środki mające na celu zwalczanie nadużywania systemu finansowego do prania pieniędzy i finansowania terroryzmu. Środki te nie uniemożliwiają jednak w pełni terrorystom i innym przestępcom dostępu do systemów płatniczych służący przesuwaniu ich funduszy.
(5) W celu stworzenia spójnego podejścia w dziedzinie zwalczania prania pieniędzy i finansowania terroryzmu w kontekście międzynarodowym dalsze działania Wspólnoty winny uwzględniać rozwój wydarzeń na tym szczeblu, tj. dziewięć zaleceń specjalnych dotyczących finansowania terroryzmu przyjętych przez FATF, a w szczególności ZS VII oraz zmienione uwagi interpretacyjne w sprawie jego stosowania.
(6) Możliwość pełnego śledzenia przekazów pieniężnych może być niezwykle ważnym i cennym narzędziem do zapobiegania, ścigania i wykrywania prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu. Wskazane jest zatem, w celu zapewnienia przekazania informacji o zleceniodawcy w ciągu całego procesu realizacji płatności, aby przewidzieć system zobowiązujący dostawców usług płatniczych do umieszczania na przekazach pieniężnych dokładnych i istotnych informacji o zleceniodawcy.
(7) Przepisy niniejszego rozporządzenia obowiązują bez uszczerbku dla dyrektywy 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady 6 . Na przykład informacje zbierane i przechowywane do celów niniejszego rozporządzenia nie powinny być wykorzystywane w celach handlowych.
(8) Osoby, które dokonują jedynie konwersji dokumentów papierowych na dane w formie elektronicznej i działają na podstawie umowy z dostawcą usług płatniczych, nie są objęte zakresem stosowania niniejszego rozporządzenia; to samo dotyczy każdej osoby fizycznej lub prawnej, która jedynie dostarcza dostawcom usług płatniczych systemy informacyjne lub inne systemy wspierające przekazywanie funduszy, lub systemy rozliczeniowe i rozrachunkowe.
(9) W przypadku gdy występuje mniejsze ryzyko prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu związane z przekazami pieniężnymi, wskazane jest wyłączenie takich przekazów spod zakresu niniejszego rozporządzenia. Wyłączenia tego rodzaju obejmują karty kredytowe lub debetowe, wypłaty bankomatowe (ATM), bezpośrednie obciążenie rachunku, czeki rejestrowane w formie elektronicznej, jak również opłacanie zobowiązań podatkowych, kar i innych opłat, przekazy pieniężne, gdy oboje zleceniodawca i odbiorca są dostawcami usług płatniczych działającymi we własnym imieniu. Dodatkowo, w celu uwzględnienia specyfiki krajowych systemów płatniczych, państwa członkowskie mogą objąć wyłączeniem również elektroniczne płatności z rachunku bieżącego, pod warunkiem że zawsze istnieje możliwość prześledzenia wstecz drogi przekazu pieniężnego do zleceniodawcy. W przypadkach gdy państwa członkowskie zastosowały odstępstwo przewidziane dla pieniądza elektronicznego w dyrektywie 2005/60/WE, powinny one stosować je również w ramach niniejszego rozporządzenia, pod warunkiem że wartość transakcji nie przekracza 1.000 EUR.
(10) Wyłączenie dotyczące pieniądza elektronicznego, zdefiniowanego w dyrektywie 2000/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady 7 , ma zastosowanie do pieniądza elektronicznego niezależnie od tego, czy emitent takiego pieniądza korzysta z odstępstwa na mocy art. 8 tej dyrektywy.
(11) Aby sprawność systemów płatniczych nie uległa pogorszeniu, należy zróżnicować wymogi weryfikacji dla przekazów pieniężnych realizowanych z rachunku i przekazów pieniężnych realizowanych bez wykorzystania rachunku. W celu zrównoważenia ryzyka wymknięcia się transakcji poza oficjalny obieg wskutek stosowania zbyt surowych wymogów identyfikacyjnych wobec potencjalnych zagrożeń terrorystycznych spowodowanych przez niewielkie przekazy, w przypadku przekazów pieniężnych realizowanych bez wykorzystania rachunku, obowiązek weryfikacji, czy informacje o zleceniodawcy są precyzyjne, powinien być stosowany jedynie w przypadku indywidualnych przekazów pieniężnych przekraczających kwotę 1.000 EUR, bez uszczerbku dla zobowiązań wynikających z dyrektywy 2005/60/WE. W przypadku przekazów pieniężnych realizowanych z rachunku dostawcy usług płatniczych nie powinni być zobowiązani do weryfikowania informacji o zleceniodawcy przy każdym przekazie pieniężnym, jeżeli wykonane zostały zobowiązania wynikających z dyrektywy 2005/60/WE.
(12) W kontekście rozporządzenia (WE) nr 2560/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady 8 oraz komunikatu Komisji w sprawie nowych ram prawnych dla płatności na rynku wewnętrznym wystarczające jest umieszczenie na przekazie pieniężnym w obrębie Wspólnoty skróconych informacji o zleceniodawcy.
(13) Aby pozwolić organom odpowiedzialnym za zwalczanie procederu prania pieniędzy i finansowania terroryzmu w państwach trzecich na prześledzenie źródła finansowania dla tych celów, przekazom pieniężnym ze Wspólnoty poza Wspólnotę powinny towarzyszyć pełne informacje o zleceniodawcy. Dostęp tych organów do pełnych informacji o zleceniodawcy powinien być przyznany jedynie w celach zapobiegania, śledzenia i wykrywania prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu.
(14) W przypadku przekazów pieniężnych od pojedynczego zleceniodawcy dla kilku odbiorców wysyłanych w niedrogi sposób w postaci przekazów zbiorczych obejmujących przekazy indywidualne ze Wspólnoty poza Wspólnotę, takie przekazy indywidualne powinny zawierać jedynie numer rachunku bankowego zleceniodawcy lub jednoznaczny identyfikator, o ile przekaz zbiorczy zawiera pełne informacje o zleceniodawcy.
(15) Aby sprawdzić, czy wymagane informacje o zleceniodawcy są umieszczone na przekazach pieniężnych oraz pomóc w identyfikacji podejrzanych transakcji, dostawca usług płatniczych odbiorcy powinien dysponować skuteczną procedurą pozwalającą wykryć brak informacji o zleceniodawcy.
(16) Z uwagi na potencjalne zagrożenie, jakie stanowią anonimowe przekazy w kontekście finansowania terroryzmu, należy umożliwić dostawcy usług płatniczych odbiorcy unikania lub naprawienia takich sytuacji w chwili, gdy stwierdza on niekompletność informacji o zleceniodawcy. W tym zakresie należy pozwolić na elastyczność w odniesieniu do zakresu informacji o zleceniodawcy w zależności od stopnia ryzyka. Ponadto odpowiedzialność za prawidłowość i kompletność informacji o zleceniodawcy powinna spoczywać po stronie dostawcy usług płatniczych zleceniodawcy. W przypadku gdy dostawca usług płatniczych zleceniodawcy ma siedzibę poza obszarem Wspólnoty, w odniesieniu do transgranicznych relacji pomiędzy bankami korespondentami a tym dostawcą usług płatniczych stosować należy wzmocnione wymogi należytej staranności w stosunkach z klientami zgodnie z dyrektywą 2005/60/WE.
(17) Jeżeli właściwe organy krajowe udzielają wskazówek w zakresie obowiązku odrzucenia wszelkich przekazów od dostawcy usług płatniczych, który regularnie zaniedbuje przekazywanie wymaganych informacji o zleceniodawcy lub w zakresie obowiązku podjęcia decyzji, czy należy ograniczyć lub zerwać stosunki handlowe z takim dostawcą usług płatniczych, wskazówki te powinny opierać się m.in. na zbieżności najlepszych praktyk, a także uwzględniać fakt, że zmienione uwagi interpretacyjne FATF do ZS VII zezwalają krajom trzecim na ustalenie progu w wysokości 1.000 EUR lub 1.000 USD dla obowiązku przesyłania informacji o zleceniodawcy, bez uszczerbku dla obowiązku skutecznego zwalczania prania pieniędzy i finansowania terroryzmu.
(18) W każdym wypadku dostawca usług płatniczych odbiorcy powinien zachować szczególną czujność, w zależności od stopnia ryzyka, gdy zda sobie sprawę z braku lub niekompletności informacji o zleceniodawcy, oraz poinformować właściwe organy o podejrzanych transakcjach zgodnie z obowiązkiem przekazywania informacji określonym w dyrektywie 2005/60/WE oraz z krajowymi środkami wykonawczymi.
(19) Przepisy dotyczące przekazów pieniężnych, którym nie towarzyszą informacje o zleceniodawcy lub są one niekompletne, mają zastosowanie bez uszczerbku dla jakichkolwiek zobowiązań dostawców usług płatniczych do zawieszenia lub odrzucenia przekazów pieniężnych, które naruszają przepisy prawa cywilnego, administracyjnego lub karnego.
(20) Do czasu usunięcia ograniczeń technicznych, które mogą uniemożliwiać pośredniczącym dostawcom usług płatniczych wywiązanie się z obowiązku przekazania wszystkich otrzymanych informacji o zleceniodawcy, pośredniczący dostawcy usług płatniczych, o których mowa, powinni prowadzić dokumentację tych informacji. Wspomniane ograniczenia techniczne powinny zostać usunięte w chwili unowocześniania systemów płatniczych.
(21) Jako że w przypadku dochodzeń w sprawach karnych ustalanie wymaganych informacji lub zaangażowanych osób może trwać miesiące, a nawet lata od chwili pierwotnego przekazu pieniężnego, dostawcy usług płatniczych powinni zachowywać informacje o zleceniodawcy do celów zapobiegania, śledzenia i wykrywania prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu. Okres ten powinien być ograniczony.
(22) W celu umożliwienia szybkiego działania w zakresie zwalczania terroryzmu dostawcy usług płatniczych powinni niezwłocznie odpowiadać na wnioski o dostarczenie informacji o zleceniodawcy przedkładane przez organy odpowiedzialne za zwalczanie procederu prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu w państwach członkowskich, w których się znajdują.
(23) Liczba dni roboczych w państwie członkowskim dostawcy usług płatniczych zleceniodawcy określa liczbę dni przewidzianą na udzielenie odpowiedzi na wnioski o dostarczenie informacji o zleceniodawcach.
(24) Biorąc pod uwagę znaczenie, jakie ma zwalczanie prania pieniędzy i finansowania terroryzmu, państwa członkowskie powinny określić w ich prawie krajowym skuteczne, proporcjonalne i odstraszające kary za niestosowanie się niniejszego rozporządzenia.
(25) Działania niezbędne do wdrożenia niniejszego rozporządzenia powinny zostać przyjęte zgodnie z decyzją Rady 1999/468/WE z dnia 28 czerwca 1999 r. ustanawiającą warunki wykonywania uprawnień wykonawczych przyznanych Komisji 9 .
(26) Liczne państwa i terytoria, które nie są częścią terytorium Wspólnoty, łączy unia walutowa z państwem członkowskim, wchodzą w skład obszaru walutowego państwa członkowskiego albo podpisały konwencję walutową ze Wspólnotą Europejską reprezentowaną przez państwo członkowskie i działają w nich dostawcy usług płatniczych uczestniczący bezpośrednio lub pośrednio w systemach płatniczych i rozrachunkowych tego państwa członkowskiego. W celu uniknięcia znaczącego negatywnego wpływu na gospodarkę tych państw lub terytoriów, który mógłby wynikać ze stosowania niniejszego rozporządzenia w odniesieniu do przekazów pieniężnych pomiędzy zainteresowanymi państwami członkowskimi a tymi państwami lub terytoriami, wskazane jest przewidzenie możliwości traktowania takich przekazów pieniężnych jak przekazów pieniężnych w obrębie danego państwa członkowskiego.
(27) W celu wyeliminowania utrudnień dla datków na cele charytatywne państwa członkowskie powinny być upoważnione do wyłączenia dostawców usług płatniczych, mających siedzibę na ich terytorium, z obowiązku gromadzenia, weryfikowania, przechowywania i wysyłania informacji o zleceniodawcy przy przekazach pieniężnych, których maksymalna wysokość wynosi 150 EUR i które są realizowane na ich terytorium. W celu umożliwienia państwom członkowskim zagwarantowania, że wspomniane wyłączenie nie będzie nadużywane przez terrorystów jako przykrywka lub środek ułatwiający finansowanie ich działalności, opcja ta powinna być uzależniona od spełnienia przez organizacje o charakterze niedochodowym określonych warunków.
(28) Z uwagi na fakt, że cele niniejszego rozporządzenia nie mogą zostać osiągnięte w stopniu wystarczającym przez państwa członkowskie i w związku z tym mogą, z uwagi na rozmiary lub skutki działania, zostać lepiej osiągnięte na poziomie wspólnotowym, Wspólnota może przyjąć środki zgodnie z zasadą pomocniczości, o której mowa w art. 5 Traktatu. Zgodnie z określoną w tym artykule zasadą proporcjonalności niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest niezbędne do osiągnięcia wspomnianych celów.
(29) W celu ustanowienia spójnego podejścia w dziedzinie zwalczania procederu prania pieniędzy i finansowania terroryzmu główne przepisy niniejszego rozporządzenia powinny być stosowane od daty przyjęcia odpowiednich przepisów na poziomie międzynarodowym,
PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE: