uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczególności jego art. 175 ust. 1,
uwzględniając wniosek Komisji 1 ,
uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego 2 ,
po konsultacji z Komitetem Regionów,
stanowiąc zgodnie z procedurą ustanowioną w art. 251 Traktatu 3 , w świetle jednolitego tekstu zatwierdzonego przez Komitet Pojednawczy w dniu 10 marca 2004 r.,
(1) Obecnie we Wspólnocie znajduje się wiele zanieczyszczonych miejsc, stwarzających znaczące ryzyko dla zdrowia, a w ostatnich latach występował także gwałtowny zanik różnorodności biologicznej. Zaniechanie działania może doprowadzić do zwiększenia zanieczyszczeń i jeszcze większego zaniku różnorodności biologicznej w przyszłości. Zapobieganie, zaradzanie szkodom wyrządzonym środowisku naturalnemu, w takim zakresie, w jakim jest to możliwe, przyczynia się realizacji celów i zasad wspólnotowej polityki ochrony środowiska naturalnego określonej w Traktacie. Decyzje dotyczące zaradzenia szkodom powinny uwzględniać lokalne warunki.
(2) Zapobieganie i zaradzanie szkodom wyrządzonym środowisku naturalnemu powinno być realizowane poprzez popieranie reguły "zanieczyszczający płaci", wskazanej w Traktacie, oraz zgodnie z zasadą stałego rozwoju. Niniejsza dyrektywa powinna zatem opierać się na naczelnej zasadzie, w myśl której podmiot gospodarczy wyrządzający przez swoją działalność szkody w środowisku naturalnym lub powodujący bezpośrednie zagrożenie wystąpieniem takich szkód pozostaje finansowo za nie odpowiedzialny, w celu nakłonienia podmiotów gospodarczych do przyjęcia środków i opracowywania praktyk minimalizujących ryzyko wyrządzenia szkód środowisku naturalnemu oraz ograniczenia w ten sposób możliwości poniesienia finansowej odpowiedzialności za nie.
(3) Ponieważ cel niniejszej dyrektywy, a mianowicie ustanowienie wspólnych ram umożliwiających zapobieganie i zaradzenie szkodom wyrządzanym środowisku naturalnemu przy uzasadnionych kosztach społecznych, nie może zostać osiągnięty w wystarczającym stopniu przez Państwa Członkowskie, zaś może być to dokonane w lepszy sposób na poziomie Wspólnotowym z powodu zakresu niniejszej dyrektywy i jej następstw w odniesieniu do pozostałego prawodawstwa wspólnotowego, czyli dyrektywy Rady 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa 4 , dyrektywy Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory 5 oraz dyrektywy 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2000 r. ustawiającej ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej 6 , Wspólnota może przyjąć środki zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu. Zgodnie z zasadą proporcjonalności, określoną w tym artykule, niniejsza dyrektywa nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia wymienionego celu.
(4) Szkody wyrządzone środowisku naturalnemu obejmują również szkody w wodzie, na lądzie oraz w odniesieniu do chronionych gatunków i siedlisk przyrodniczych wyrządzone przez składniki przenoszone drogą powietrzną.
(5) Należy zdefiniować pojęcia służące jako narzędzie do właściwej interpretacji i stosowania systemu przewidzianego w niniejszej dyrektywie, zwłaszcza w stosunku do definicji szkód wyrządzonych środowisku naturalnemu. W przypadku gdy omawiane pojęcie pochodzi z innego odpowiedniego prawodawstwa wspólnotowego, należy używać tej samej definicji po to, aby posługiwać się wspólnymi kryteriami i wspierać jednolite ich stosowanie.
(6) Chronione gatunki i siedliska przyrodnicze można również zdefiniować poprzez odniesienie do gatunków i siedlisk chronionych na podstawie ustawodawstwa krajowego w sprawie ochrony przyrody. Niemniej jednak należy uwzględnić sytuacje, w których prawodawstwo wspólnotowe lub równoważne ustawodawstwo krajowe przewiduje pewne odstępstwa od poziomu ochrony środowiska, jaki jest zapewniany.
(7) Do celów oceny szkód dotyczących powierzchni ziemi, zdefiniowanych w niniejszej dyrektywie, pożądane jest wykorzystanie procedur oceny ryzyka w celu określenia prawdopodobnego zakresu negatywnego wpływu na zdrowie ludzi.
(8) Niniejsza dyrektywa powinna mieć zastosowanie do, w zakresie szkód wyrządzanych środowisku naturalnemu, do działalności zawodowej, która stanowi zagrożenie dla zdrowia ludzi lub środowiska. Należy zidentyfikować tę działalność, co do zasady, poprzez odniesienie do odpowiedniego prawodawstwa wspólnotowego, które przewiduje wymagania regulacyjne w stosunku do niektórych rodzajów działalności lub praktyk, co do których uznano, że stanowią one potencjalne lub rzeczywiste zagrożenie dla zdrowia ludzi lub środowiska.
(9) Niniejsza dyrektywa powinna mieć również zastosowanie, w zakresie szkód wyrządzanych w odniesieniu do gatunków chronionych i siedlisk przyrodniczych, do działalności zawodowej innej niż ta bezpośrednio lub pośrednio zidentyfikowana poprzez odniesienie do prawodawstwa wspólnotowego jako działalność stanowiąca rzeczywiste lub potencjalne zagrożenie dla zdrowia ludzi lub środowiska. W takich przypadkach podmiot gospodarczy podlega tylko niniejszej dyrektywie zawsze, gdy wynika to z jego winy lub zaniedbania.
(10) Należy wyraźnie uwzględnić Traktat Euratom i odpowiednie konwencje międzynarodowe oraz prawodawstwo wspólnotowe regulujące w bardziej wszechstronny oraz rygorystyczny sposób wykonywanie działalności podlegającej zakresowi zastosowania niniejszej dyrektywy. Niniejsza dyrektywa, która, określając uprawnienia właściwych władz nie przewiduje dodatkowych przepisów dotyczących kolizji ustaw, nie narusza zasad w sprawie międzynarodowej jurysdykcji sądów przewidzianych, między innymi, w rozporządzeniu Rady (WE) nr 44/2001 z dnia 22 grudnia 2000 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych 7 . Niniejsza dyrektywa nie powinna mieć zastosowania do działalności, której głównym celem jest służba na rzecz obrony narodowej lub bezpieczeństwa międzynarodowego.
(11) Niniejsza dyrektywa ma na celu zapobieganie i zaradzanie szkodom wyrządzonym środowisku naturalnemu, ale nie narusza praw do odszkodowania za tradycyjne szkody przyznane na mocy odpowiednich umów międzynarodowych regulujących odpowiedzialność cywilną.
(12) Duża liczba spośród Państw Członkowskich jest stroną umów międzynarodowych dotyczących odpowiedzialności cywilnej w stosunku do określonych dziedzin. Te Państwa Członkowskie powinny mieć możliwość pozostania ich stroną po wejściu w życie niniejszej dyrektywy, zaś pozostałe Państwa Członkowskie nie powinny utracić swobody przystępowania jako strona do tych umów.
(13) Nie wszystkie formy szkód wyrządzonych środowisku naturalnemu można naprawić za pomocą mechanizmu odpowiedzialności. Aby wspomniany mechanizm był skuteczny, musi być możliwość zidentyfikowania co najmniej jednego zanieczyszczającego, szkoda powinna być określona i wyrażona ilościowo, a pomiędzy szkodą i zidentyfikowanym(- i) zanieczyszczającym(-i) powinien być ustalony związek przyczynowy. W przypadku gdy nie jest możliwe powiązanie negatywnych skutków występujących w środowisku naturalnym z działaniami lub awariami określonych indywidualnych podmiotów, odpowiedzialność nie jest właściwym instrumentem, który można użyć w stosunku do zanieczyszczeń szerokiego zasięgu o charakterze rozproszonym.
(14) Niniejsza dyrektywa nie ma zastosowania w przypadku szkody osobistej, szkody wyrządzonej na mieniu prywatnym lub strat gospodarczych i nie narusza żadnych praw dotyczących tego typu szkód.
(15) Ponieważ zapobieganie i zaradzanie szkodom wyrządzonym środowisku naturalnemu jest zadaniem bezpośrednio przyczyniającym się do realizacji wspólnotowej polityki ochrony środowiska, władze publiczne powinny zapewnić właściwe wprowadzenie w życie i stosowanie systemu przewidzianego w niniejszej dyrektywie.
(16) Przywrócenie właściwego stanu środowiska naturalnego powinno odbywać się w skuteczny sposób, który zapewni osiągnięcie odpowiednich celów. W związku z tym należy określić wspólne ramy, których poprawne stosowanie będzie nadzorowane przez właściwe władze.
(17) Należy zapewnić odpowiedni przepis, który dotyczyłby sytuacji wystąpienia kilku przypadków wyrządzenia szkód w środowisku w taki sposób, że właściwe władze nie mogłyby podjąć środków zaradczych w tym samym czasie. W takim przypadku właściwe władze są uprawnione do podjęcia decyzji, którym szkodom wyrządzonym w środowisku należy zaradzić.
(18) Zgodnie z zasadą "zanieczyszczający płaci" podmiot gospodarczy powodujący szkody w środowisku naturalnym lub stwarzający bezpośrednie zagrożenie wystąpieniem takich szkód powinien, co do zasady, ponieść koszt niezbędnych środków zapobiegawczych i zaradczych. W przypadku gdy właściwe władze działają, samodzielnie lub za pośrednictwem strony trzeciej, w miejscu podmiotu gospodarczego, powinny one zagwarantować, że koszty przez nie poniesione zostaną zwrócone przez podmiot gospodarczy. Jest również właściwe, aby podmioty gospodarcze ostatecznie ponosiły koszty oceny szkód wyrządzonych środowisku naturalnemu oraz, w odpowiednim przypadku, oceny stwarzania bezpośredniego zagrożenia wystąpieniem takich szkód.
(19) Państwa Członkowskie mogą przewidzieć kalkulację kosztów administracyjnych, prawnych, egzekucji i innych kosztów ogólnych w oparciu o stawkę ryczałtową.
(20) Od podmiotu gospodarczego nie należy wymagać ponoszenia kosztów działań zapobiegawczych lub zaradczych podjętych na mocy niniejszej dyrektywy w sytuacjach, gdy wspomniana szkoda lub bezpośrednie zagrożenie jej wystąpieniem jest wynikiem pewnych zdarzeń znajdujących się poza kontrolą podmiotu gospodarczego. W sytuacjach, gdy wspomniana szkoda jest wynikiem emisji lub zdarzeń, na które wydano zezwolenie, lub gdy nie było wiadomo o potencjalnej możliwości wystąpienia szkody w momencie odbywania się emisji lub tego zdarzenia, Państwa Członkowskie mogą zezwolić, aby podmioty gospodarcze, które nie ponoszą winy za to zdarzenie lub nie są winne zaniedbania, nie ponosiły kosztu podjęcia środków zaradczych.
(21) Podmioty gospodarcze powinny ponieść koszty dotyczące środków zapobiegawczych, w przypadku gdy takie środki musiały zostać podjęte naturalnie w celu przestrzegania przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych regulujących ich działalność lub warunki pozwoleń lub uprawnień.
(22) Państwa Członkowskie mogą ustanowić przepisy krajowe obejmujące podział kosztów w przypadkach związków przyczynowych wielostronnych. Państwa Członkowskie mogą zwłaszcza uwzględnić szczególną sytuację użytkowników produktów, którzy nie mogliby ponosić takiej samej odpowiedzialności za szkody wyrządzone środowisku naturalnemu na takich samych warunkach, jak producenci tych produktów. W takim przypadku rozłożenie odpowiedzialności powinno być ustalone zgodnie z prawem krajowym.
(23) Właściwe władze powinny być uprawnione do zwrotu kosztów poniesionych na środki zapobiegawcze lub zaradcze przez podmiot gospodarczy w rozsądnym terminie od daty ukończenia realizacji środków.
(24) Konieczne jest zapewnienie skutecznych środków wprowadzania w życie i zapewniania stosowania, jednocześnie gwarantując odpowiednią ochronę uzasadnionych interesów odpowiednich podmiotów i innych zainteresowanych stron. Właściwe władze powinny odpowiadać za szczególne zadania wymagające pewnej dozy dowolności, a mianowicie zadania związane z oceną powagi szkód i wyborem środków zaradczych, które należy podjąć.
(25) Osoby, na które szkody wyrządzone środowisku naturalnemu miały lub mogły mieć niekorzystny wpływ, powinny być uprawnione do żądania od właściwych władz podjęcia działań. Ochrona środowiska naturalnego ma charakter rozproszony i poszczególne osoby nie zawsze działają lub nie mają możliwość działania w jej interesie. Organizacje pozarządowe wspierające ochronę środowiska naturalnego powinny zatem również mieć możliwość uczestnictwa we właściwy sposób w skutecznym wykonaniu niniejszej dyrektywy.
(26) Odpowiednie zainteresowane osoby fizyczne lub prawne powinny mieć dostęp do procedur przeglądu decyzji, działań podejmowanych przez właściwe władze lub przypadków zaniechania działań.
(27) Państwa Członkowskie powinny podjąć środki, które zachęcałyby podmioty gospodarcze do korzystania z odpowiednich ubezpieczeń lub innych form zabezpieczeń finansowych oraz do rozwijania instrumentów i rynków zabezpieczeń finansowych w celu zapewnienia skutecznej osłony dla zobowiązań finansowych wynikających z niniejszej dyrektywy.
(28) W przypadku gdy szkody wyrządzone środowisku naturalnemu dotykają lub mogą dotykać kilka Państw Członkowskich, te Państwa Członkowskie powinny współpracować w celu zapewnienia właściwych i efektywnych działań zapobiegawczych oraz zaradczych w odniesieniu do wszelkich szkód wyrządzonych środowisku naturalnemu. Państwa Członkowskie mogą żądać zwrotu kosztów za działania zapobiegawcze i zaradcze.
(29) Niniejsza dyrektywa nie powinna stanowić przeszkody dla Państw Członkowskich w utrzymywaniu lub ustanawianiu bardziej rygorystycznych przepisów w odniesieniu do zapobiegania i zaradzenia szkodom wyrządzanym środowisku naturalnemu; ani nie powinna ich powstrzymywać przed przyjęciem właściwych środków w odniesieniu do sytuacji, w której może wystąpić podwójny zwrot kosztów w wyniku równoległych działań podejmowanych przez właściwe władze na podstawie niniejszej dyrektywy oraz przez osobę, której mienie zostało dotknięte szkodami wyrządzonymi środowisku naturalnemu.
(30) Szkoda wyrządzona przed upływem nieprzekraczalnego terminu wykonania niniejszej dyrektywy nie powinna być objęta jej przepisami.
(31) Państwa Członkowskie powinny składać Komisji sprawozdania dotyczące doświadczeń, które zostały zebrane podczas stosowania niniejszej dyrektywy, tak aby umożliwić Komisji rozważenie konieczności wykonania przeglądu niniejszej dyrektywy, uwzględniając wpływ na stały rozwój i ryzyko, jakie stwarza dla środowiska naturalnego w przyszłości,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ:
W imieniu Parlamentu Europejskiego | W imieniu Komisji |
P. COX | D. ROCHE |
Przewodniczący | Przewodniczący |
- zmieniony przez art. 15 dyrektywy nr 2006/21/WE z dnia 15 marca 2006 r. w sprawie gospodarowania odpadami pochodzącymi z przemysłu wydobywczego oraz zmieniającej dyrektywę 2004/35/WE (Dz.U.UE.L.06.102.15) z dniem 1 maja 2006 r.
- zmieniony przez art. 34 dyrektywy nr 2009/31/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie geologicznego składowania dwutlenku węgla oraz zmieniającej dyrektywę Rady 85/337/EWG, dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2000/60/WE, 2001/80/WE, 2004/35/WE, 2006/12/WE, 2008/1/WE i rozporządzenie (WE) nr 1013/2006 (Dz.U.UE.L.09.140.114) z dniem 25 czerwca 2009 r.
Podczas ostatniego posiedzenia Sejmu, ku zaskoczeniu zarówno przedsiębiorców, jak i części posłów koalicji rządzącej, Lewica w ostatniej chwili „dorzuciła” do ustawy o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom poprawki zaostrzające kary za naruszanie przepisów prawa pracy - m.in. umożliwiające orzeczenie kary ograniczenia wolności. Jednocześnie zignorowano postulaty organizacji pracodawców, mimo wcześniejszych zapewnień rządu o ich poparciu.
27.02.2025Już nie 30 tys. zł, a 50 tys. zł ma grozić maksymalnie pracodawcy, który zawrze umowę cywilnoprawną, choć powinien - umowę o pracę. Podobnie temu, który nie wypłaca w terminie wynagrodzenia za pracę lub innego świadczenia przysługującego pracownikowi albo uprawnionemu do tego świadczenia członkowi jego rodziny. A jeśli nie wypłaca przez okres co najmniej 3 miesięcy, to kara ma wynieść nawet 60 tys. złotych - zdecydował Sejm, przyjmując poprawkę Lewicy, zmieniającą Kodeks pracy w... ustawie dotyczącej cudzoziemców.
25.02.2025500 zł zarobi członek obwodowej komisji wyborczej w wyborach Prezydenta RP, 600 zł - zastępca przewodniczącego, a 700 zł przewodniczący komisji wyborczej – wynika z uchwały Państwowej Komisji Wyborczej. Jeżeli odbędzie się ponownie głosowanie, zryczałtowana dieta wyniesie 75 proc. wysokości diety w pierwszej turze. Termin zgłaszania kandydatów na członków obwodowych komisji wyborczych mija 18 kwietnia
20.01.20251 stycznia 2025 r. weszły w życie liczne zmiany podatkowe, m.in. nowe definicje budynku i budowli w podatku od nieruchomości, JPK CIT, globalny podatek wyrównawczy, PIT kasowy, zwolnienie z VAT dla małych firm w innych krajach UE. Dla przedsiębiorców oznacza to często nowe obowiązki sprawozdawcze i zmiany w systemach finansowo-księgowych. Firmy muszą też co do zasady przeprowadzić weryfikację nieruchomości pod kątem nowych przepisów.
02.01.2025W 2025 roku minimalne wynagrodzenie za pracę wzrośnie tylko raz. Obniżeniu ulegnie natomiast minimalna podstawa wymiaru składki zdrowotnej płaconej przez przedsiębiorców. Grozi nam za to podwyżka podatku od nieruchomości. Wzrosną wynagrodzenia nauczycieli, a prawnicy zaczną lepiej zarabiać na urzędówkach. Wchodzą w życie zmiany dotyczące segregacji odpadów i e-doręczeń. To jednak nie koniec zmian, jakie czekają nas w Nowym Roku.
31.12.20241 stycznia 2025 r. zacznie obowiązywać nowa Polska Klasyfikacja Działalności – PKD 2025. Jej ostateczny kształt poznaliśmy dopiero w tygodniu przedświątecznym, gdy opracowywany od miesięcy projekt został przekazany do podpisu premiera. Chociaż jeszcze przez dwa lata równolegle obowiązywać będzie stara PKD 2007, niektórzy już dziś powinni zainteresować się zmianami.
31.12.2024Identyfikator: | Dz.U.UE.L.2004.143.56 |
Rodzaj: | Dyrektywa |
Tytuł: | Dyrektywa 2004/35/WE w sprawie odpowiedzialności za środowisko w odniesieniu do zapobiegania i zaradzania szkodom wyrządzonym środowisku naturalnemu |
Data aktu: | 21/04/2004 |
Data ogłoszenia: | 30/04/2004 |
Data wejścia w życie: | 30/04/2004, 01/05/2004 |