a także mając na uwadze, co następuje:(1) Dyrektywa 2001/83/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 6 listopada 2001 r. w sprawie wspólnotowego kodeksu odnoszącego się do produktów leczniczych stosowanych u ludzi(4), skodyfikowała i ujednoliciła, pod względem przejrzystości i racjonalizacji, w jednym tekście teksty aktów prawodawstwa wspólnotowego w sprawie produktów leczniczych stosowanych u ludzi.
(2) Dotychczas przyjęte prawodawstwo wspólnotowe przyczyniło się w znacznym stopniu do osiągnięcia celu swobodnego i bezpiecznego przepływu produktów leczniczych stosowanych u ludzi oraz do zniesienia barier w handlu takimi produktami. Jednakże w świetle nabytego doświadczenia, stało się oczywistym, że niezbędne są nowe środki w celu zniesienia pozostałych barier w swobodnym przepływie.
(3) Dlatego w celu wspierania funkcjonowania rynku wewnętrznego konieczne jest dostosowanie krajowych przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych różniących się w odniesieniu podstawowych zasad, mając na uwadze wysoki poziom ochrony zdrowia ludzkiego.
(4) Głównym celem ustanowienia jakichkolwiek regulacji w sprawie produkcji i dystrybucji produktów leczniczych stosowanych u ludzi powinna być ochrona zdrowia publicznego. Jednakże ten cel powinien zostać osiągnięty za pomocą środków, które nie będą utrudniać rozwoju przemysłu i obrotu produktami leczniczymi we Wspólnocie.
(5) Przepis art. 71 rozporządzenia Rady (EWG) nr 2309/93 z dnia 22 lipca 1993 r. ustanawiającego wspólnotowe procedury wydawania pozwoleń dla produktów leczniczych stosowanych u ludzi i do celów weterynaryjnych i nadzoru nad nimi oraz ustanawiające Europejską Agencję ds. Oceny Produktów Leczniczych(5) stanowił, że w okresie sześciu lat od wejścia w życie rozporządzenia, Komisja jest zobowiązana do opublikowania ogólnego sprawozdania dotyczącego nabytych doświadczeń wynikających ze stosowania procedur pozwolenia na dopuszczenie do obrotu ustanowionych w tym rozporządzeniu oraz w innych przepisach prawa wspólnotowego.
(6) W świetle sprawozdania Komisji dotyczącego nabytych doświadczeń, została dowiedziona konieczność poprawy funkcjonowania procedur przyznawania pozwoleń na dopuszczenie do obrotu produktów leczniczych we Wspólnocie.
(7) W szczególności w następstwie postępu naukowego i technicznego, definicjom i zakresowi dyrektywy 2001/83/WE powinna zostać nadana przejrzystość w celu osiągnięcia wysokich standardów jakości, bezpieczeństwa oraz skuteczności produktów leczniczych stosowanych u ludzi. W celu uwzględnienia zarówno rozwoju nowych terapii, jak i wzrastającej liczby tak zwanych produktów "o właściwościach granicznych", tj. właściwościach pomiędzy sektorem produktów leczniczych a innymi sektorami, definicja pojęcia "produkt leczniczy" powinna zostać zmieniona w taki sposób, aby unikać jakichkolwiek wątpliwości co do zakresu stosowania aktów prawnych w przypadku gdy produkt, przy założeniu pełnego objęcia zakresem definicji pojęcia produkt leczniczy, może również być objęty zakresem definicji pojęć innych produktów regulowanych. Taka definicja produktu leczniczego powinna określać rodzaj oddziaływania produktu leczniczego na funkcje fizjologiczne. Takie wyliczenie rodzajów oddziaływania również umożliwi objęcie zakresem pojęcia takich produktów leczniczych jak terapia genowa, produkty radiofarmaceutyczne oraz niektóre produkty lecznicze do celów stosowania miejscowego. Ponadto, uwzględniając cechy charakterystyczne prawodawstwa farmaceutycznego, należy ustanowić odpowiednie przepisy wykonawcze. Uwzględniając ten sam cel polegający na osiągnięciu jasności sytuacji, w przypadku gdy dany produkt jest objęty zakresem definicji pojęcia produktu leczniczego, jednakże mógłby jednocześnie być objęty zakresem definicji pojęcia innych produktów regulowanych, konieczne jest, w przypadku powstania wątpliwości oraz w celu zapewnienia pewności prawa, wyraźne określenie przepisów jakich należy przestrzegać. W przypadku gdy produkt w sposób jasny jest objęty zakresem definicji pojęcia innych kategorii produktów, w szczególności takich kategorii produktów, jak żywność, dodatki do żywności, wyroby medyczne, biocydy lub kosmetyki, niniejsza dyrektywa nie znajduje zastosowania. Jest także właściwe wzmocnienie spójności terminologii prawodawstwa farmaceutycznego.
(8) W każdym przypadku, gdy proponowana jest zmiana zakresu procedury scentralizowanej, nie powinno być możliwości wyboru procedury wzajemnego uznawania lub procedury zdecentralizowanej w odniesieniu do sierocych produktów leczniczych oraz produktów leczniczych zawierających nowe substancje czynne, oraz w stosunku do których wskazaniem terapeutycznym jest leczenie zespołu nabytego braku odporności, nowotworu, zaburzeń neurozwyrodnieniowych lub cukrzycy. Cztery lata od dnia wejścia w życie rozporządzenia (WE) nr 726/2004(6), nie powinno być możliwym dokonanie wyboru procedury wzajemnego uznania albo procedury zdecentralizowanej w odniesieniu do produktów leczniczych zawierających substancje czynne oraz w odniesieniu do których wskazaniem leczniczym jest leczenie chorób systemu odpornościowego oraz innych zaburzeń systemu odpornościowego oraz chorób wirusowych.
(9) Z drugiej strony, w przypadku oryginalnych produktów leczniczych spośród których w odniesieniu do referencyjnego produktu leczniczego przyznano na podstawie procedury zdecentralizowanej pozwolenie na dopuszczenie do obrotu, wnioskodawcom występującym o pozwolenie na dopuszczenie do obrotu powinna być zapewniona, na określonych warunkach, możliwość wyboru jednej spośród dwóch procedur. Podobnie, procedura wzajemnego uznawania lub procedura zdecentralizowana powinny być dostępne do wyboru w odniesieniu do produktów leczniczych będących innowacją w leczeniu lub które stanowią korzyść dla społeczeństwa lub pacjentów.
(10) W celu poprawy dostępności produktów leczniczych, w szczególności na mniejszych rynkach, w przypadkach, gdy wnioskodawca nie występuje o pozwolenie na dopuszczenie do obrotu produktu leczniczego w ramach procedury wzajemnego uznawania w danym Państwie Członkowskim, powinno być umożliwione w stosunku do tego Państwa Członkowskiego, z powodów uzasadnionych względami ochrony zdrowia publicznego, dopuszczanie do wprowadzania do obrotu produktu leczniczego.
(11) Ocena funkcjonowania procedur przyznawania pozwolenia na dopuszczenie do obrotu ujawniła potrzebę dokonania przeglądu procedur, w szczególności procedury wzajemnego uznawania, w celu poprawy możliwości współpracy między Państwami Członkowskimi. Taki proces współpracy powinien być sformalizowany poprzez powołanie grupy koordynacyjnej na potrzeby tej procedury oraz w drodze określenia jej działania, tak aby rozpatrywać spory w ramach poddanej przeglądowi procedury zdecentralizowanej.
(12) W stosunku do odniesień, doświadczenia nabyte ujawniają potrzebę ustanowienia właściwej procedury, w szczególności w przypadku odniesień odnoszących się do całej klasy terapeutycznej lub do wszystkich produktów leczniczych zawierających tę samą substancję czynną.
(13) Zachodzi potrzeba określenia wymogów etycznych dyrektywy 2001/20/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 4 kwietnia 2001 r. w sprawie zbliżania przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych Państw Członkowskich, odnoszących się do wdrożenia zasady dobrej praktyki klinicznej w prowadzeniu badań klinicznych produktów leczniczych przeznaczonych do stosowania przez człowieka(7), które znalazłyby zastosowanie w odniesieniu do produktów leczniczych dopuszczonych we Wspólnocie. W szczególności, w odniesieniu do prowadzonych poza Wspólnotą badań klinicznych produktów leczniczych, które mają zostać dopuszczone we Wspólnocie, przy okazji badania wniosku o przyznanie pozwolenia, powinno być sprawdzane, czy badania zostały przeprowadzone zgodnie z zasadami dobrej praktyki klinicznej oraz wymogami etycznymi równoważnymi przepisom niniejszej dyrektywy.
(14) Z uwagi na fakt, że oryginalne gotowe środki lecznicze obejmują przeważającą część rynku produktów leczniczych, w świetle nabytego doświadczenia powinien być ułatwiony dostęp do rynku wspólnotowego takich oryginalnych gotowych środków leczniczych. Ponadto, okres ochrony danych dotyczących badań przedklinicznych oraz badań klinicznych powinien zostać zharmonizowany.
(15) Biologiczne produkty lecznicze podobne do odpowiedników oryginalnych produktów leczniczych zwykle nie spełniają wszystkich warunków, aby mogły zostać uznane za oryginalne produkty lecznicze, czego główną przyczyną są cechy charakterystyczne procesu wytwarzania, rodzaj używanych surowców, cechy molekularne oraz sposoby działania terapeutycznego. W przypadku gdy biologiczny produkt leczniczy nie spełnia wszystkich warunków, aby być uznanym za generyczny produkt leczniczy, powinny być dostarczone wyniki właściwych badań w celu wypełnienia wymogów odnoszących się do bezpieczeństwa (badania przedkliniczne) lub skuteczności (badania kliniczne).
(16) Kryteria jakości, bezpieczeństwa i skuteczności powinny umożliwić osiągnięcie równowagi ryzyka i korzyści wszystkich produktów leczniczych, które zostaną poddane ocenie zarówno przy wprowadzeniu do obrotu oraz przy każdej innej okazji, przy której właściwe władze uznają to za właściwe. W związku z powyższym, konieczne jest zharmonizowanie oraz ustanowienie kryteriów dla odmowy, zawieszenia i unieważnienia pozwolenia na dopuszczenie do obrotu.
(17) Pozwolenie na dopuszczenie do obrotu powinno być odnawiane raz na pięć lat od przyznania. Dlatego też, pozwolenie na dopuszczenie do obrotu powinno zwykle mieć nieograniczony okres ważności. Ponadto, jakiekolwiek pozwolenie, które nie było stosowane przez trzy kolejne lata, to jest takie, które nie skutkowało wprowadzeniem do obrotu jakiegokolwiek produktu leczniczego w zainteresowanym Państwie Członkowskim w tym okresie, powinno być uznane za nieważne w celu, w szczególności, uniknięcia administracyjnego obciążenia polegającego na utrzymywaniu w mocy takich pozwoleń. Jednakże wyłączenie od tej zasady powinno znaleźć zastosowanie w okolicznościach uzasadnionych względami ochrony zdrowia publicznego.
(18) Wpływ na środowisko naturalne powinien być oceniany w odniesieniu do poszczególnych przypadków oraz powinny zostać ustanowione przepisy szczególne mające na celu ograniczenie takiego wpływu. W jakimkolwiek przypadku wpływ na środowisko naturalne nie powinien stanowić kryterium odmowy przyznania pozwolenia na dopuszczenie do obrotu.
(19) Jakość produktów leczniczych stosowanych u ludzi, wytwarzanych i dopuszczonych we Wspólnocie, powinna być zagwarantowana poprzez wprowadzenie wymogu, aby substancje czynne będące składnikami produktu leczniczego były zgodne z zasadami dobrej praktyki wytwarzania w odniesieniu do tych produktów leczniczych. Okazało się niezbędne wprowadzenie zaostrzenia przepisów wspólnotowych w sprawie inspekcji oraz ustanowienie wspólnotowego rejestru wyników przeprowadzonych inspekcji.
(20) Nadzór nad bezpieczeństwem farmakoterapii oraz, w ogólności, nadzór rynku, a także sankcje w przypadku stwierdzenia naruszenia przepisów powinny być bardziej rygorystyczne. W sferze nadzoru nad bezpieczeństwem farmakoterapii należy uwzględnić środki oferowane przez nowe technologie informacyjne w celu poprawy współpracy między Państwami Członkowskimi.
(21) Jako czynnik wpływający na właściwe stosowanie produktów leczniczych, w celu uwzględnienia nabytych doświadczeń, powinny zostać przyjęte przepisy dotyczące opakowań zbiorczych.
(22) Środki niezbędne do wykonania niniejszej dyrektywy przyjmuje się zgodnie z decyzją Rady 1999/468/WE z dnia 28 czerwca 1999 r. ustanawiającą warunki wykonywania uprawnień wykonawczych przyznanych Komisji(8).
(23) Dyrektywa 2001/83/WE powinna zostać odpowiednio zmieniona,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ:
______(1) Dz.U. C 75 E z 26.3.2002, str. 216 oraz Dz.U. C... (dotychczas nieopublikowany w Dzienniku Urzędowym).
(2) Dz.U. C 61 z 14.3.2003, str. 1.
(3) Opinia Parlamentu Europejskiego z dnia 23 października 2002 r. (Dz.U. C 300 E z 11.12.2003, str. 353), wspólne stanowisko Rady z dnia 29 września 2003 r. (Dz.U. C 297 E z 9.12.2003, str. 41), opinia Parlamentu Europejskiego z dnia 17 grudnia 2003 r. (dotychczas nieopublikowana w Dzienniku Urzędowym) oraz decyzja Rady z dnia 11 marca 2004 r.
(4) Dz.U. L 311 z 28.11.2001, str. 67. Dyrektywa ostatnio zmieniona dyrektywą Komisji 2003/63/WE (Dz.U. L 159 z 27.6.2003, str. 46).
(5) Dz.U. L 214 z 21.8.1993, str. 1. Rozporządzenie uchylone rozporządzeniem (WE) nr 726/2004 (patrz: Dz.U. L 136/34 z 30.4.2004, str. 1).
(6) Dz.U. L 136 z 30.4.2004, str. 1.
(7) Dz.U. L 121 z 1.5.2001, str. 34.
(8) Dz.U. L 184 z 17.7.1999, str. 23.