RADA UNII EUROPEJSKIEJ,uwzględniając Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Energii Atomowej, w szczególności jego art. 31 akapit 2 i art. 32,
uwzględniając wniosek Komisji, opracowany po uzyskaniu opinii grupy osób wyznaczonych przez Komitet ds. Badań Naukowych i Technicznych spośród ekspertów naukowych w Państwach Członkowskich, zgodnie z postanowieniami art. 31 Traktatu,
po konsultacji z Europejskim Komitetem Ekonomiczno-Społecznym,
uwzględniając opinię Parlamentu Europejskiego(1),
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) Artykuł 30 Traktatu wymaga ustanowienia podstawowych standardów ochrony zdrowia pracowników i ogółu społeczeństwa we Wspólnocie zagrożonych promieniowaniem jonizującym.
(2) Dyrektywa Rady 96/29/Euratom z dnia 13 maja 1996 r. ustanawiającą podstawowe normy bezpieczeństwa w zakresie ochrony zdrowia pracowników i ogółu społeczeństwa przed zagrożeniami wynikającymi z promieniowania jonizującego(2) jest kontynuacją szeregu dyrektyw ustanawiających podstawowe standardy bezpieczeństwa od roku 1959.
(3) Artykuł 4 ust. 1 lit. e) dyrektywy 96/29/Euratom wymaga uprzedniego zezwolenia do, między innymi, korzystania ze źródeł radioaktywnych do celów radiografii przemysłowej, przetwarzania produktów, celów naukowych lub narażania na promieniowanie ludzi do celów leczniczych. Należy rozszerzyć zakres stosowania tego wymogu do wszelkich praktyk wykorzystujących źródła wysoce radioaktywne w celu dalszego zmniejszenia ryzyka wystąpienia wypadków tego pochodzenia.
(4) Przed wydaniem takiego upoważnienia powinny istnieć stosowne ustalenia i przepisy dotyczące bezpiecznego zarządzania tymi źródłami.
(5) Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej (MAEA) wydaje przepisy dotyczące bezpiecznego transportu materiałów radioaktywnych określające limity radioaktywności, dla których istnieją przepisy, które stanowią podstawę do określenia źródeł wysoce radioaktywnych w ramach zastosowania niniejszej dyrektywy(3).
(6) W dyrektywie 96/29/Euratom wartości zwalniające były ustanowione do celów zgłaszania praktyk do odpowiednich organów. Wartości te były określone w tej dyrektywie na podstawie nieznacznego poziomu ryzyka. Jako że przepisy niniejszej dyrektywy nie powinny nakładać administracyjnych obciążeń na posiadaczy małych ilości źródła, które nie powodują pogorszenia zdrowia, definicja źródeł wysoce radioaktywnych nie ma zastosowania do wartości zwalniających, określonych dyrektywą 96/29/Euratom.
(7) Transport źródeł zamkniętych między Państwami Członkowskimi podlega procedurze ustanowionej na mocy rozporządzenia Rady (Euratom) nr 1493/93 z dnia 8 czerwca 1993 r. w sprawie przesyłania substancji radioaktywnych między Państwami Członkowskimi(4).
(8) Chociaż wymogi prawne wynikające z obowiązującego ustawodawstwa we Wspólnocie i na poziomie krajowym zapewniają podstawową opiekę, to źródła wysoce radioaktywne stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia ludzkiego i środowiska naturalnego, dlatego muszą być poddane ścisłej kontroli od momentu ich wyprodukowania do czasu, kiedy są umiejscowione w uznanym obiekcie na czas długotrwałego składowania bądź pozbycia się ich.
(9) By zapobiec wypadkom i obrażeniom o podłożu radiologicznym, istnieje konieczność wiedzy na temat lokalizacji źródła wysoce radioaktywnego. Powinno być ono również odnotowane i weryfikowane od momentu wyprodukowania lub przywiezienia źródła do Wspólnoty, do czasu, kiedy jest zlokalizowane w uznanym obiekcie na czas długotrwałego składowania bądź pozbycia się go lub wywiezione z terenu Wspólnoty. Zmiany dotyczące źródła, np. jego lokalizacja lub wykorzystywanie, powinny być także odnotowane i zgłoszone. Przeszkody natury fizycznej lub finansowej nie powinny stanowić bariery dla ponownego użycia, recyklingu lub zbytu takich źródeł, jeżeli nie są one używane w jakichkolwiek przewidywalnych okolicznościach.
(10) Przypadki niezamierzonego narażenia powinny być zgłaszane właściwym organom.
(11) Ze względu na transfery wysoce radioaktywnych źródeł we Wspólnocie konieczna jest harmonizacja kontroli i informacji dotyczących takich źródeł poprzez zastosowanie kryteriów minimalnych.
(12) Doświadczenie pokazuje, że pomimo istnienia właściwych ram regulacyjnych łatwo utracić kontrolę nad wysoce radioaktywnymi źródłami. Ponadto istnienie odpadów radioaktywnych wynikające z działań dokonanych w przeszłości wymaga podjęcia szczególnych inicjatyw.
(13) W związku z tym konieczna jest identyfikacja, znakowanie i odnotowywanie istnienia wszelkich źródeł wysoce radioaktywnych, jak również specjalne przeszkolenie i informowanie wszystkich, którzy są zaangażowani w działania związane z korzystaniem z tych źródeł. Jednak znakowanie istniejących źródeł wysoce radioaktywnych poprzez grawerowanie lub opieczętowanie przez osoby inne niż producent mogą być problematyczne i powinno się ich unikać. Zaleca się również zapewnienie właściwego przeszkolenia i informacji dla osób, które mogą przypadkiem zetknąć się z odpadami radioaktywnymi.
(14) Konieczne jest również zapewnienie odpowiednich środków obchodzenia się z wysoce radioaktywnymi odpadami do celów współpracy międzynarodowej, wymiany informacji na tym obszarze, inspekcji i w końcu po to, by powstały środki finansowe na wypadek, gdy początkowy właściciel nie może być zidentyfikowany lub, nawet jeśli zostanie zidentyfikowany, jest niewypłacalny.
(15) Państwa Członkowskie powinny ustanowić reguły w sprawie kar mających zastosowanie do naruszeń przepisów niniejszej dyrektywy oraz zapewnić, że są one wykonywane; kary takie powinny być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające,
PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ:
Sporządzono w Brukseli, dnia 22 grudnia 2003 r.
|
W imieniu Rady |
|
A. MATTEOLI |
|
Przewodniczący |
______
(1) Opinia z dnia 18 listopada 2003 r. (dotychczas niepublikowana w Dzienniku Urzędowym).
(2) Dz.U. L 159 z 29.6.1999, str. 1.
(3) Standardy Bezpieczeństwa IAEA nr TS-R-1 (ST, Wersja poprawiona), Wiedeń 2000.
(4) Dz.U. L 148 z 19.6.1993, str. 1.
ZAŁĄCZNIKI