PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczególności jego art. 137 ust. 2 akapity drugi i trzeci,
uwzględniając wniosek Komisji(1),
uwzględniając opinię Komitetu Ekonomiczno-Społecznego(2),
uwzględniając opinię Komitetu Regionów(3),
stanowiąc zgodnie z procedurą ustanowioną w art. 251 Traktatu(4), w świetle wspólnego projektu zatwierdzonego przez Komitet Pojednawczy w dniu 18 września 2001 r.,
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) Zgodnie z art. 2 Traktatu, Wspólnota przyjmuje, jako część swych zadań wspieranie wysokiego poziomu zatrudnienia, ochronę socjalną i podnoszenie standardu życia oraz jakości życia w całej Wspólnocie, jak również spójności gospodarczej i społecznej.
(2) Zgodnie z art. 136 Traktatu, Wspólnota i Państwa Członkowskie, uwzględniając podstawowe zasady polityczne, takie jak określone w Europejskiej Karcie Społecznej podpisanej w Turynie w dniu 18 października 1961 r., poprawionej Karcie Społecznej Rady Europy (1996), w szczególności jej art. 30 w sprawie prawa do ochrony przed ubóstwem i wyłączeniem społecznym i w 1989 r. Wspólnotową Kartę Socjalnych Praw Podstawowych Pracowników oraz uwzględniając również prawa i zasady uznane przez Kartę Praw Podstawowych Unii Europejskiej(5) wspólnie ogłoszoną przez Parlament Europejski, Radę i Komisję w dniu 7 grudnia 2000 r., mają za cel zwalczanie wyłączenia społecznego.
(3) W swym zaleceniu 92/441/EWG(6), Rada zaleca, by Państwa Członkowskie uznawały podstawowe prawo osoby do wystarczających środków i pomocy społecznej, tak by mogła żyć w sposób nie naruszający ludzkiej godności. W zaleceniu 92/442/EWG(7), Rada zaleca, by Państwa Członkowskie zagwarantowały poziom środków niezbędny do zachowania ludzkiej godności. W swych konkluzjach z dnia 17 grudnia 1999 r.(8), Rada zobowiązuje się do wspierania społecznej integracji, jako jednego z celów modernizacji i udoskonalenia systemów ochrony socjalnej.
(4) Parlament Europejski, Komitet Ekonomiczno-Społeczny i Komitet Regionów wywierają presję na Wspólnotę, by wzmocnić jej udział w wysiłkach Państw Członkowskich, zmierzających do zapobiegania i zwalczania wyłączenia społecznego.
(5) Komunikat Komisji z dnia 1 marca 2000 r., "Budowa Europy łączącej", opisuje wyzwanie, jakim jest społeczne wyłączenie i ubóstwo oraz odpowiedź na nie w istniejącej polityce Państw Członkowskich i Wspólnoty oraz proponuje, by na tej podstawie nadać nowe tempo współpracy Unii Europejskiej w tym względzie.
(6) Rada Europejska obradująca w Lizbonie w dniach 23 i 24 marca 2000 r. włączyła, jako istotną część ogólnej strategii Unii, wspieranie społecznej integracji dla osiągnięcia strategicznego celu na następną dekadę, budowania najbardziej konkurencyjnej w świecie gospodarki, opartej na szybko rozwijającej się wiedzy, zdolnej do trwałego wzrostu gospodarczego z coraz większą ilością coraz lepszych miejsc pracy i większą społeczną spójnością.
(7) Na tym samym spotkaniu Rada Europejska, stwierdzając, iż jest nie do zaakceptowania, aby znaczna ilość ludzi w Unii żyła poniżej granicy ubóstwa i w wyłączeniu społecznym, uznała za niezbędne podjęcie zdecydowanych kroków w celu zwalczania ubóstwa poprzez ustanowienie odpowiednich celów. Cele te zostały uzgodnione przez Radę Europejską obradującą w Nicei w dniach 7, 8 i 9 grudnia 2000 r.
(8) Rada Europejska obradująca w Lizbonie uznała następnie, iż społeczeństwo nowej wiedzy oferuje potencjał pozwalający zredukować społeczne wyłączenie zarówno poprzez tworzenie ekonomicznych warunków zwiększenia dobrobytu dzięki wyższemu poziomowi wzrostu i zatrudnienia, oraz otwarcie nowych sposobów udziału w społeczeństwie. Równocześnie pociąga ono za sobą ryzyko pogłębienia luki, między tymi, którzy mają dostęp do nowej wiedzy a tymi, którzy są wyłączeni. Oznacza to, iż polityka powinna być ukierunkowana na unikanie tego ryzyka i maksymalizację nowego potencjału, ponieważ najlepszym zabezpieczeniem przed wyłączeniem społecznym jest praca.
(9) Na tym samym spotkaniu Rada Europejska następnie uzgodniła, iż polityka zwalczania wyłączenia społecznego powinna opierać się na otwartej formule koordynacji łączącej krajowe plany działań ze wspólnotową inicjatywą współpracy.
(10) Inicjatywa Komisji, na którą składa się wniosek w sprawie wieloletniego programu działań zaplanowanego w celu wspierania współpracy między Państwami Członkowskimi powinna zmierzać do pogłębiania wiedzy, rozwijania wymiany informacji i najlepszych praktyk oraz oceny doświadczeń w celu zwiększenia efektywności i skuteczności polityki zwalczania wyłączenia społecznego.
(11) Sporządzenie zharmonizowanych przeglądów i analiz, przygotowanie wspólnie uzgodnionych jakościowych i ilościowych wskaźników, zapewni podstawę rozwoju otwartej metody koordynacji.
(12) Walka z wyłączeniem społecznym i ubóstwem wymaga ułatwienia udziału w zatrudnianiu jakościowym i dostępu dla wszystkich do środków, praw, towarów i usług.
(13) Środki w celu zwalczania wyłączenia społecznego powinny być ukierunkowane na wspieranie każdego w jego możliwościach utrzymania, poprzez pracę zarobkową lub w inny sposób, co umożliwi jego integrację ze społeczeństwem.
(14) Komitet Ochrony Socjalnej, ustanowiony decyzją Rady 2000/436/WE(9) w celu zwiększenia współpracy między Państwami Członkowskimi w zakresie polityki ochrony socjalnej, przyczynia się do rozwoju i systematycznej kontynuacji działań dla usprawnienia ochrony socjalnej i wspierania społecznej integracji zgodnie z konkluzjami Prezydencji Rady Europejskiej ze spotkania w Lizbonie w dniach 23 i 24 marca 2000 r. i w Feira w dniach 19 i 20 czerwca 2000 r.
(15) Wiele organizacji pozarządowych różnego szczebla (lokalne, regionalne, krajowe i europejskie) mają doświadczenie i specjalizują się w dziedzinie walki z wyłączeniem społecznym, a także w działaniach na poziomie europejskim, jako rzecznicy ludzi narażonych na wyłączenie społeczne. Władze lokalne i regionalne również mają doświadczenie i wiedzę w tym zakresie. Organizacje pozarządowe, partnerzy społeczni, władze lokalne i regionalne mogą więc przyczynić się do zrozumienia zróżnicowanych form i skutków wyłączenia społecznego na poziomie europejskim oraz do zapewnienia, by projekt i realizacja programu, a także kontynuacja działań uwzględniały doświadczenia ludzi narażonych na wyłączenie społeczne.
(16) Środki niezbędne do realizacji niniejszej decyzji powinny być przyjęte zgodnie z decyzją Rady 1999/468/WE z dnia 28 czerwca 1999 r. ustanawiającą warunki wykonywania uprawnień wykonawczych przyznanych Komisji(10).
(17) Aby lepiej wykorzystać wartość dodaną działań Wspólnoty niezbędne jest, żeby Komisja, we współpracy z Państwami Członkowskimi, zapewniła na wszystkich poziomach, spójność i komplementarność działań podejmowanych w ramach niniejszej decyzji, jak również wszelkich innych stosownych instrumentów, polityki i działań Wspólnoty szczególnie tych w ramach funduszy strukturalnych.
(18) Szczególnej uwagi wymaga wyłączenie społeczne z uwzględnieniem przyszłego rozszerzenia Unii.
(19) Porozumienie o Europejskim Obszarze Gospodarczym (Porozumienie EOG) przewiduje szerszą współpracę w zakresie zagadnień społecznych między Wspólnotą Europejską i Państwami Członkowskimi, z jednej strony, oraz państwami Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) uczestniczących w Europejskim Obszarze Gospodarczym (Państwa EFTA/EOG), z drugiej strony. Należy ustanowić przepis umożliwiający uczestnictwo w tym programie ubiegających się o przyjęcie do Unii krajów Europy Środkowej i Wschodniej, zgodnie z warunkami ustanowionymi w układach europejskich, protokołach dodatkowych i decyzjach odpowiednich Rad Stowarzyszenia, oraz Cypru, Malty i Turcji, finansowane w oparciu o dodatkowo przyznane środki zgodnie z procedurami, które zostaną uzgodnione z tymi państwami.
(20) W wykonaniu niniejszego programu szczególnie szczególny udział stanowią dokonania innych organizacji międzynarodowych, w szczególności Organizacji Narodów Zjednoczonych, Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju, Międzynarodowej Organizacji Pracy i Rady Europy.
(21) Niniejsza decyzja ustanawia, na cały okres trwania programu, ramy finansowe stanowiące dla władz budżetowych najważniejszy punkt odniesienia podczas corocznej procedury budżetowej, w rozumieniu pkt 33 Porozumienia Międzyinstytucjonalnego z dnia 6 maja 1999 r. między Parlamentem Europejskim, Radą oraz Komisją w sprawie dyscypliny budżetowej i poprawy procedury budżetowej(11). Kwota ram finansowych proponowanych w programie jest zgodna z bieżącą perspektywą finansową.
(22) Płeć jest zasadniczą przekrojową kwestią, która ma wielki wpływ na skutki i przyczyny wyłączenia społecznego. Ponadto, na mocy art. 2 i 3 Traktatu, zniesienie nierówności i wspieranie równości między mężczyznami i kobietami, jest częścią zadań przydzielonych Wspólnocie i powinna być celem we wszystkich jej działaniach.
(23) Istotne jest monitorowanie i ocena realizacji programu celem upewnienia się, czy osiąga on zamierzone cele.
(24) Jako że cele proponowanych działań dotyczących udziału Wspólnoty w zwalczaniu wyłączenia społecznego nie mogą być osiągane przez Państwa Członkowskie w sposób wystarczający z przyczyn wymagających istnienia wielostronnych partnerstw, transnarodowej wymiany informacji i upowszechniania w skali całej Wspólnoty dobrej praktyki, a w związku z tym mogą być lepiej realizowane na poziomie Wspólnoty z uwagi na skalę i efekty proponowanych działań, Wspólnota może przyjąć środki zgodne z zasadą pomocniczości, jak określono w art. 5 Traktatu. Zgodnie z zasadą proporcjonalności, jak określono w tym artykule, niniejsza decyzja nie może wykraczać poza to, co jest niezbędne do osiągnięcia tych celów,
PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:
Sporządzono w Brukseli, dnia 7 grudnia 2001 r.
W imieniu Parlamentu Europejskiego |
W imieniu Rady |
N. FONTAINE |
I. DURANT |
Przewodniczący |
Przewodniczący |
______
(1) Dz.U. C 337 E z 28.11.2000, str. 130 oraz Dz.U. C 96 E z 27.3.2001, str. 229.
(2) Dz.U. C 14 z 16.1.2001, str. 69.
(3) Dz.U. C 144 z 16.5.2001, str. 52.
(4) Opinia Parlamentu Europejskiego z dnia 16 listopada 2000 r. (Dz.U. C 223 z 8.8.2001, str. 284), wspólne stanowisko Rady z dnia 12 lutego 2001 r. (Dz.U. C 93 z 23.3.2001, str. 11) i decyzja Parlamentu Europejskiego z dnia 17 maja 2001 r. decyzja Parlamentu Europejskiego z dnia 15 listopada 2001 r. i decyzja Rady z dnia 21 listopada 2001 r.
(5) Dz.U. C 364 z 18.12.2000, str. 1.
(6) Dz.U. L 245 z 26.8.1992, str. 46.
(7) Dz.U. L 245 z 26.8.1992, str. 49.
(8) Dz.U. C 8 z 12.1.2000, str. 7.
(9) Dz.U. L 172 z 12.7.2000, str. 26.
(10) Dz.U. L 184 z 17.7.1999, str. 23.
(11) Dz.U. C 172 z 18.6.1999, str. 1.