(Tekst mający znaczenie dla EOG)(Dz.U.UE L z dnia 5 grudnia 2000 r.)
KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH
uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską,
uwzględniając rozporządzenie Rady (EWG) nr 2821/71 z dnia 20 grudnia 1971 r. w sprawie stosowania art. 85 ust. 3 Traktatu do pewnych kategorii porozumień, decyzji i uzgodnionych praktyk(1), ostatnio zmienionego Aktem Przystąpienia Austrii, Finlandii i Szwecji, w szczególności art. 1 ust. 1 lit. b) niniejszego rozporządzenia,
uwzględniając projekt niniejszego rozporządzenia,(2)
uwzględniając opinię Komitetu Doradczego ds. Porozumień Ograniczających Konkurencję i Pozycji Dominującej,
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) Rozporządzenie (EWG) nr 2821/71 upoważnia Komisję do zastosowania art. 81 ust. 3 Traktatu (poprzednio art. 85 ust. 3) w formie rozporządzenia w sprawie niektórych kategorii porozumień, decyzji i praktyk uzgodnionych wchodzących w zakres zastosowania art. 81 ust. 1, mających na celu prowadzenie prac badawczo-rozwojowych nad produktami lub procesami, aż do etapu przemysłowego zastosowania oraz wykorzystywanie ich rezultatów, włączając w to postanowienia dotyczące prawa własności intelektualnej.
(2) Artykuł 163 ust. 2 Traktatu wzywa Wspólnotę do zachęcania przedsiębiorstw, włączając w to małe i średnie przedsiębiorstwa, w ich staraniach o wysoką jakość badań i rozwoju technologicznego oraz popiera ich wysiłki służące współpracy między nimi. Stosownie do decyzji Rady nr 1999/65/WE z dnia 22 grudnia 1998 r. dotyczącej reguł udziału przedsiębiorstw, ośrodków badawczych i uniwersytetów oraz upowszechniania wyników badań dla realizacji piątego programu ramowego Wspólnoty Europejskiej (1998-2002)(3) oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 996/1999(4) z dnia 11 maja 1999 r. w sprawie wykonania decyzji nr 1999/65//WE, pośrednie działania w zakresie badań i rozwoju technologicznego (BRT), wspierane na gruncie piątego programu ramowego Wspólnoty Europejskiej, powinny być realizowane wspólnie.
(3) Porozumienia dotyczące wspólnego wspierania realizacji prac badawczych lub wspólnego rozwoju rezultatów badań, aż do, ale z wyłączeniem etapu ich przemysłowego zastosowania, generalnie nie są objęte zakresem art. 81 ust. 1 Traktatu. W pewnych okolicznościach jednakże, gdy strony postanowią nie prowadzić innych badań i prac rozwojowych w tej samej dziedzinie, rezygnując tym samym z możliwości zdobycia przewagi konkurencyjnej nad innymi stronami, porozumienia takie mogą być objęte zakresem art. 81 ust. 1 i dlatego powinny być objęte zakresem niniejszego rozporządzenia.
(4) Na podstawie rozporządzenia (EWG) nr 2821/71, Komisja wydała rozporządzenie (EWG) nr 418/85 z dnia 19 grudnia 1984 r. w sprawie stosowania art. 85 ust. 3 Traktatu do kategorii porozumień o badaniach i rozwoju(5), ostatnio zmienione rozporządzeniem (WE) nr 2236/97(6). Rozporządzenie EWG nr 418/85 wygasa z dniem 31 grudnia 2000 r.
(5) Nowe rozporządzenie musi spełnić dwa wymogi - zapewnić skuteczna ochronę konkurencji oraz zagwarantować odpowiedni poziom ochrony prawnej dla przedsiębiorstw. Przy realizacji niniejszego celu, należy wziąć pod uwagę potrzebę maksymalnie możliwego uproszczenia nadzoru administracyjnego i ram prawnych. W celu stosowania art. 81 ust. 3 Traktatu można generalnie przyjąć, że poniżej pewnego poziomu siły rynku pozytywne rezultaty porozumień o badaniach i rozwoju przeważają nad ich negatywnym wpływem na konkurencję.
(6) Rozporządzenie (EWG) nr 2821/71 wymaga, ażeby rozporządzenie wyłączające określało kategorie porozumień, decyzji i praktyk uzgodnionych, do których ma ono zastosowanie, sprecyzowało ograniczenia lub klauzule, które mogą lub nie mogą występować w tych porozumieniach, decyzjach i praktykach uzgodnionych, oraz sprecyzowało klauzule, które muszą znajdować się w tych porozumieniach, decyzjach i praktykach uzgodnionych, lub inne warunki, które muszą być spełnione.
(7) Właściwe jest odchodzenie od podejścia polegającego na wyliczaniu wyłączonych postanowień i położenie większego nacisku na określenie grup porozumień, które są wyłączone do pewnego poziomu siły rynku i na określenie ograniczeń lub klauzul, które nie mogą występować w takich porozumieniach. Jest to zgodne z podejściem opartym na zasadach ekonomicznych, które bada wpływ porozumień na rynek właściwy.
(8) Dla zastosowania art. 81 ust. 3 w formie rozporządzenia nie jest konieczne określenie tych porozumień, które mogą wchodzić w zakres zastosowania art. 81 ust. 1. Przy indywidualnej ocenie porozumień na mocy art. 81 ust. 1 trzeba uwzględnić kilka czynników, w szczególności strukturę rynku właściwego.
(9) Przywilej wyłączenia grupowego powinien być ograniczony do tych porozumień, w przypadku, których można z wystarczającą pewnością założyć, że spełniają one warunki określone w art. 81 ust. 3.
(10) Współpraca dotycząca badań i rozwoju oraz wykorzystanie ich wyników generalnie promują postęp techniczny i gospodarczy, zwiększając upowszechnianie know-how między stronami oraz unikając powielania prac badawczo-rozwojowych, stymulując postęp poprzez wymianę uzupełniającej się know-how oraz racjonalizując wytwarzanie produktów lub stosowanie technologii wynikającej z prac badawczo-rozwojowych.
(11) Wspólne wykorzystywanie wyników może być uznane za naturalne następstwo wspólnych prac badawczo-rozwojowych. Może ono przybrać różne formy, takie jak produkcja, korzystanie z praw własności intelektualnej, które istotnie przyczyniają się do postępu technicznego lub gospodarczego, lub sprzedaży nowych produktów.
(12) Konsumenci mogą generalnie spodziewać się pewnych korzyści ze zwiększonej wielkości oraz skuteczności prac badawczo-rozwojowych, polegających na wprowadzeniu nowych lub ulepszonych produktów lub usług bądź na zmniejszeniu cen spowodowanym ulepszonymi technologiami.
(13) W celu osiągnięcia korzyści oraz wspólnych celów prac badawczo-rozwojowych przywilejem wynikającym z niniejszego rozporządzenia powinny być objęte także te postanowienia porozumień o badaniach i rozwoju, które nie stanowią głównego celu takich porozumień, ale są z nimi bezpośrednio związane i konieczne dla ich wdrażania.
(14) W celu uzasadnienia wyłączenia, wspólne wykorzystywanie powinno odnosić się do produktów lub technologii, dla których użycie wyników badań i rozwoju jest decydujące, a każda ze stron ma możliwość wykorzystania wszystkich wyników, jakie ją interesują. Jednakże jeśli w pracach badawczo-rozwojowych biorą udział instytucje akademickie, instytuty badawcze lub przedsiębiorstwa, które prowadzą prace badawczo-rozwojowe na zasadzie komercyjnego świadczenia usług, nie korzystając aktywnie z wyników prac, mogą one zgodzić się na wykorzystanie wyników prac badawczo-rozwojowych tylko do celów dalszych badań. Podobnie, niekonkurenci mogą zgodzić się na ograniczenie ich prawa do wykorzystania wyników w postaci zastosowania w jednej lub więcej sferach technicznych, aby ułatwić współpracę między stronami posiadającymi uzupełniające się umiejętności.
(15) Wyłączenie zapewnione na podstawie niniejszego rozporządzenia powinno być ograniczone do porozumień o badaniach i rozwoju, które nie dają przedsiębiorstwom możliwości wyeliminowania konkurencji w stosunku do istotnej części danych produktów lub usług. Konieczne jest wyjęcie spod wyłączeń grupowych porozumień pomiędzy konkurentami, których łączny udział rynkowy produktów lub usług, ulepszanych lub zastępowanych przez wyniki prac badawczo-rozwojowych, przekracza w chwili wejścia w życie porozumienia pewien poziom.
(16) W celu zagwarantowania utrzymania skutecznej konkurencji w czasie wspólnego wykorzystywania wyników należy wprowadzić przepis, w myśl którego wyłączenie grupowe przestaje być stosowane, jeśli łączny udział stron w rynku produktów objętych wspólnymi pracami badawczo-rozwojowymi staje się zbyt duży. Wyłączenie powinno być nadal stosowane, bez względu na udział rynkowy stron, przez pewien okres po rozpoczęciu wspólnego wykorzystywania wyników, aby poczekać na stabilizację ich udziałów rynkowych, zwłaszcza po wprowadzeniu na rynek całkowicie nowego produktu, oraz aby zagwarantować minimalny okres zwrotu poniesionych nakładów.
(17) Niniejsze rozporządzenie nie powinno wyłączać porozumień zawierających ograniczenia, które nie są niezbędne dla osiągnięcia wskazanych powyżej pozytywnych skutków. W zasadzie pewne poważne ograniczenia antykonkurencyjne, takie jak ograniczenie wolności stron w prowadzeniu prac badawczo-rozwojowych w sferze niezwiązanej z porozumieniem, ustalanie cen pobieranych od osób trzecich, ograniczenia produkcji lub sprzedaży, podział rynków lub klientów oraz ograniczenia skutecznej sprzedaży pasywnej produktów objętych umową na terytoriach zarezerwowanych dla innych stron, powinny być wyjęte spod przywileju wyłączenia grupowego ustanowionego niniejszym rozporządzeniem, bez względu na udział rynkowy przedsiębiorstw uczestniczących.
(18) Ograniczenie udziału rynkowego, bez wyłączenia pewnych porozumień, oraz warunki przewidziane przez niniejsze rozporządzenie zwykle zapewniają, że porozumienia, do których stosuje się wyłączenie grupowe, nie są w stanie umożliwić przedsiębiorstwom uczestniczącym eliminowania konkurencji co do istotnej części rozpatrywanych produktów i usług.
(19) W szczególnych przypadkach, w których porozumienia objęte niniejszym rozporządzeniem wywierają skutki niezgodne z art. 81 ust. 3 Traktatu, Komisja może wycofać przywilej wyłączenia grupowego.
(20) Porozumienia między przedsiębiorstwami niebędącymi konkurującymi wytwórcami produktów, które mogą być ulepszone lub zastąpione wynikami prac badawczo-rozwojowych, wykluczają zasady konkurencji w sferze prac badawczo-rozwojowych tylko w szczególnych okolicznościach. Dlatego właściwe jest umożliwienie takim porozumieniom korzystania z przywileju wyłączenia grupowego, bez względu na udział rynkowy, i skierowania takich wyjątkowych spraw na zasadzie wycofania tego przywileju. Natomiast tylko w szczególnych przypadkach należy cofnąć przywilej wyłączenia.
(21) Ze względu na to, że porozumienia o badaniach i rozwoju często mają charakter długoterminowy, szczególnie jeśli współpraca obejmuje wykorzystanie wyników, właściwe jest ustalenie okresu ważności rozporządzenia na 10 lat.
(22) Rozporządzenie pozostaje bez uszczerbku dla stosowania art. 82 Traktatu.
(23) Zgodnie z zasadą prymatu prawa wspólnotowego żaden środek podjęty w zastosowaniu krajowych ustaw dotyczących ochrony konkurencji nie może naruszać jednolitego stosowania wspólnotowych zasad konkurencji na obszarze Wspólnego Rynku lub pełnemu oddziaływaniu wszelkich środków podjętych w celu wykonania tych reguł, włączając w to niniejsze rozporządzenie.
PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich Państwach Członkowskich.
Sporządzono w Brukseli, dnia 29 listopada 2000 r.
|
W imieniu Komisji |
|
Mario MONTI |
|
Członek Komisji |
______
(1) Dz.U. L 285 z 29.12.1971, str. 46.
(2) Dz.U. C 118 z 27.4.2000, str. 3.
(3) Dz.U. L 26 z 1.2.1999, str. 46.
(4) Dz.U. L 122 z 12.5.1999, str. 9.
(5) Dz.U. L 53 z 22.2.1985, str. 5.
(6) Dz.U. L 306 z 11.11.1997, str. 12.