uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczególności jego art. 47 ust. 2 zdanie pierwsze i trzecie,
uwzględniając wniosek Komisji,
uwzględniając opinię Komitetu Ekonomiczno-Społecznego (1),
stanowiąc zgodnie z procedurą określoną w art. 251 Traktatu (2),
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) Dyrektywa Rady 73/183/EWG z dnia 28 czerwca 1973 r. w sprawie zniesienia ograniczeń w swobodzie przedsiębiorczości i swobodzie świadczenia usług w zakresie działalności na własny rachunek banków i innych instytucji finansowych (3), pierwsza dyrektywa Rady 77/780/EWG z dnia 12 grudnia 1977 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje kredytowe (4), dyrektywa Rady 89/299/EWG z dnia 17 kwietnia 1989 r. w sprawie funduszy własnych instytucji kredytowych (5), druga dyrektywa Rady 89/646/EWG z dnia 15 grudnia 1989 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do podejmowania oraz prowadzenia działalności przez instytucje kredytowe, zmieniająca dyrektywę 77/780/EWG (6), dyrektywa Rady 89/647/EWG z dnia 18 grudnia 1989 r. w sprawie wskaźnika wypłacalności instytucji kredytowych (7), dyrektywa Rady 92/30/EWG z dnia 6 kwietnia 1992 r. w sprawie nadzoru skonsolidowanego nad instytucjami kredytowymi (8) oraz dyrektywa Rady 92/121/EWG z dnia 21 grudnia 1992 r. w sprawie nadzoru i kontroli wysokiego ryzyka ponoszonego przez instytucje kredytowe (9) były kilka razy zmieniane w istotny sposób. Aby zapewnić przejrzystość i spójność wspomnianych dyrektyw, powinny one zostać skodyfikowane i połączone w jeden tekst.
(2) Na mocy Traktatu zabroniona jest wszelka dyskryminacja w odniesieniu do przedsiębiorczości i świadczenia usług, oparta albo na przynależności państwowej, albo na fakcie, że przedsiębiorstwo nie ma siedziby w Państwie Członkowskim świadczenia usług.
(3) W celu ułatwienia podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje kredytowe zachodzi potrzeba usunięcia stwarzających największe przeszkody różnic w ustawodawstwach Państw Członkowskich dotyczących zasad, którym podlegają te instytucje.
(4) W sektorze instytucji kredytowych, z punktu widzenia zarówno swobody przedsiębiorczości, jak i swobody świadczenia usług finansowych, niniejsza dyrektywa stanowi zasadniczy instrument dla urzeczywistnienia rynku wewnętrznego - który to kierunek działania został ustalony w Jednolitym Akcie Europejskim i został określony w formie harmonogramu w Białej Księdze Komisji.
(5) Do celów zarówno ochrony oszczędności, jak i stworzenia równych warunków konkurencji między instytucjami kredytowymi, środki służące koordynacji działalności tych instytucji muszą mieć zastosowanie do nich wszystkich. Należy jednak odpowiednio uwzględnić, tam gdzie ma to zastosowanie, obiektywne różnice w statutach tych instytucji i w odpowiednich celach tych instytucji, przewidzianych w ustawodawstwach krajowych.
(6) Dlatego też zakres wspomnianych środków powinien być jak najszerszy, obejmując wszystkie instytucje, których działalność polega na przyjmowaniu od ludności środków podlegających zwrotowi zarówno w postaci depozytów, jak i w innej postaci, na przykład poprzez ciągłą emisję obligacji i innych porównywalnych papierów wartościowych, oraz udzielaniu kredytów na własny rachunek. Należy uwzględnić konieczność stosowania wyjątków w przypadku niektórych instytucji kredytowych, do których przepisy niniejszej dyrektywy nie mogą mieć zastosowania. Przepisy niniejszej dyrektywy nie naruszają możliwości stosowania ustawodwawstw krajowych, które wymagają od instytucji kredytowych specjalnych zezwoleń dodatkowych na prowadzenie określonych rodzajów działalności czy też podejmowanie określonych czynności.
(7) Przyjęte podejście zakłada dokonanie jedynie zasadniczej harmonizacji w zakresie niezbędnym i dostatecznym, aby zapewnić wzajemne uznawanie zezwoleń i systemów nadzoru ostrożnościowego, co umożliwia udzielenie jednolitego zezwolenia uznawanego w całej Wspólnocie oraz stosowanie zasady, iż nadzór ostrożnościowy sprawowany jest przez Państwo Członkowskie pochodzenia. Dlatego też wymóg opracowania programu działalności należy rozumieć jedynie jako czynnik umożliwiający właściwym władzom podjęcie decyzji na podstawie informacji bardziej precyzyjnych, przy zastosowaniu kryteriów obiektywnych. Jednakże dopuszcza się pewien stopień elastyczności w odniesieniu do wymogów dotyczących formy prawnej instytucji kredytowych i ochrony nazw związanych z bankowością.
(8) Zachodzi konieczność wprowadzenia równoważnych wymogów finansowych dla instytucji kredytowych w celu zapewnienia podobnej ochrony dla oszczędzających i sprawiedliwych warunków konkurencji między porównywalnymi grupami instytucji kredytowych. Do czasu dalszej koordynacji powinny być sformułowane odpowiednie wskaźniki bilansowe umożliwiające śledzenie, w ramach współpracy między władzami krajowymi i zgodnie z metodami standardowymi, sytuacji instytucji kredytowych porównywalnego rodzaju. Takie postępowanie powinno spowodować stopniowe zbliżenie systemów współczynników ustalonych i stosowanych przez Państwa Członkowskie. Należy jednak odróżnić współczynniki mające zapewnić bezpieczne zarządzanie instytucjami kredytowymi od tych, które zostały ustalone do celów polityki gospodarczej i pieniężnej.
(9) Zasady wzajemnego uznawania i nadzoru w rodzimym Państwie Członkowskim wymagają, aby właściwe władze Państwa Członkowskiego odmówiły udzielenia zezwolenia lub cofnęły zezwolenie w przypadku, gdy takie czynniki jak treść programu działalności, rozmieszczenie geograficzne lub faktycznie prowadzona działalność wyraźnie wskazują, że instytucja kredytowa wybrała system prawny danego Państwa Członkowskiego w celu uniknięcia bardziej wymagających norm obowiązujących w innym Państwie Członkowskim, w którym instytucja ta zamierza prowadzić lub już prowadzi większą część swojej działalności. Instytucja kredytowa będąca osobą prawną musi uzyskać zezwolenie w Państwie Członkowskim, w którym ma ona swoją siedzibę statutową. Instytucja kredytowa niebędąca osobą prawną musi uzyskać zezwolenie w tym Państwie Członkowskim, w którym ma ona siedzibę zarządu. Ponadto Państwa Członkowskie muszą wymagać, aby siedziba zarządu instytucji kredytowej zawsze znajdowała się w jej rodzimym Państwie Członkowskim i faktycznie tam działała.
(10) Właściwe władze nie powinny udzielić zezwolenia lub przedłużyć zezwolenia instytucji kredytowej wówczas, gdy skuteczne wykonywanie ich funkcji nadzorczych może zostać uniemożliwione przez bliskie powiązania, które istnieją między tą instytucją i innymi osobami fizycznymi lub prawnymi. Instytucje kredytowe posiadające już zezwolenia muszą również spełnić wymogi właściwych władz w tym zakresie. Definicja "bliskich powiązań" zawarta w niniejszej dyrektywie ustanawia kryteria minimalne. Nie stanowi to przeszkody dla Państw Członkowskich w stosowaniu tej definicji również w sytuacjach innych niż te, które definicja ta przewiduje. Sam fakt nabycia znacznego udziału w kapitale spółki nie stanowi o powstaniu udziału kapitałowego w rozumieniu "bliskich powiązań", jeśli ten pakiet akcji został nabyty wyłącznie jako lokata tymczasowa, która nie pozwala wywierać wpływu na strukturę lub politykę finansową danej instytucji.
(11) Powyższa wzmianka o skutecznym wykonywaniu funkcji nadzorczych przez władze nadzorcze obejmuje również nadzór skonsolidowany, który musi być sprawowany nad instytucją kredytową w przypadkach przewidzianych przepisami prawa wspólnotowego. W takich przypadkach władze, do których wpływa wniosek o udzielenie zezwolenia, muszą być w stanie wskazać władze właściwe w zakresie sprawowania nadzoru skonsolidowanego nad daną instytucją kredytową.
(12) Państwo Członkowskie pochodzenia może również wprowadzać przepisy surowsze od przepisów ustanowionych w art. 5 ust. 1 akapit pierwszy i ust. 2 oraz art. 7, 16, 30, 51 i 65 dla instytucji, które uzyskały zezwolenie od właściwych władz tego państwa.
(13) Zniesienie wymogu uzyskania zezwolenia w odniesieniu do oddziałów wspólnotowych instytucji kredytowych pociąga za sobą konieczność zniesienia wymogu posiadania przez oddział wydzielonego kapitału.
(14) Wybrane podejście, dzięki zasadzie wzajemnego uznawania, umożliwia instytucjom kredytowym posiadającym zezwolenie udzielone w rodzimym Państwie Członkowskim prowadzenie w całej Wspólnocie któregokolwiek lub wszystkich rodzajów działalności wymienionych w załączniku I, przez zakładanie oddziałów lub świadczenie usług. Prowadzenie innych rodzajów działalności, niewymienionych w załączniku I, objęte jest prawem przedsiębiorczości i swobodą świadczenia usług na mocy przepisów ogólnych Traktatu.
(15) Właściwym jest jednakże rozszerzanie zakresu zasady wzajemnego uznawania na rodzaje działalności wymienione w załączniku I, gdy są one prowadzone przez instytucje finansowe będące przedsiębiorstwami zależnymi instytucji kredytowych, pod warunkiem jednak, że owe przedsiębiorstwa zależne objęte są skonsolidowanym nadzorem przedsiębiorstw dominujących i spełniają pewne ściśle określone warunki.
(16) W związku z realizacją prawa przedsiębiorczości i swobody świadczenia usług, przyjmujące Państwo Członkowskie może wymagać zgodności ze szczególnymi przepisami krajowych ustaw lub rozporządzeń od instytucji nieposiadających zezwolenia na prowadzenie działalności instytucji kredytowej w swoich rodzimych Państwach Członkowskich i w odniesieniu do rodzajów działalności nie wymienionych w załączniku I, pod warunkiem że, z jednej strony, takie przepisy są zgodne z prawem wspólnotowym, a celem ich jest ochrona dobra publicznego, a z drugiej strony takie instytucje lub rodzaje działalności nie podlegają równoważnym przepisom w ramach ustaw lub rozporządzeń w ich rodzimych Państw Członkowskich.
(17) Państwa Członkowskie muszą zapewnić, iż nie ma żadnych przeszkód w prowadzeniu działalności objętej wzajemnym uznawaniem w taki sam sposób, jak w rodzimym Państwie Członkowskim, o ile działalność ta nie narusza przepisów prawnych chroniących dobro publiczne w przyjmującym Państwie Członkowskim.
(18) Istnieje konieczny związek między przedmiotem niniejszej dyrektywy i liberalizacją przepływu kapitału, wprowadzaną przez inne przepisy legislacji wspólnotowej. W każdym przypadku posunięcia dotyczące liberalizacji usług bankowych muszą być zharmonizowane z posunięciami liberalizującymi przepływ kapitału.
(19) Zasady określające status i działanie oddziałów instytucji kredytowych mających siedzibę zarządu poza Wspólnotą powinny być analogiczne we wszystkich Państwach Członkowskich. Jest obecnie rzeczą ważną, aby określić, że takie zasady nie mogą być bardziej korzystne od tych, które są ustalone dla oddziałów instytucji z innego Państwa Członkowskiego. Należy ustalić, że Wspólnota może zawierać umowy z państwami trzecimi, przewidujące stosowanie zasad, które zapewniają takim oddziałom takie samo traktowanie na całym obszarze Wspólnoty, z uwzględnieniem zasady wzajemności. Oddziały instytucji kredytowych posiadających zezwolenie uzyskane w państwach trzecich nie korzystają ze swobody świadczenia usług zgodnie z art. 49 ust. 2 Traktatu, ani też ze swobody przedsiębiorczości w Państwach Członkowskich poza tymi, w których jednostki takie już założyły. Jednak wnioski o udzielenie zezwolenia przedsiębiorstwom zależnym lub wnioski o zgodę na nabywanie pakietów akcji składane przez przedsiębiorstwo podlegające prawom państw trzecich podlegają procedurze mającej zapewnić, że wspólnotowe instytucje kredytowe są traktowane w tych państwach trzecich na zasadzie wzajemności.
(20) Zezwolenia przyznane instytucjom kredytowym przez właściwe władze na mocy niniejszej dyrektywy mają zastosowanie w całej Wspólnocie, a nie tylko, jak dotąd, w poszczególnych państwach. Istniejące klauzule o wzajemności traktowania nie mają zatem żadnego skutku. W związku z tym potrzebna jest elastyczna procedura umożliwiająca ocenę wzajemności traktowania w skali całej Wspólnoty. Celem takiej procedury nie jest zamykanie dostępu do rynków finansowych Wspólnoty, lecz, przeciwnie, zwiększenie liberalizacji globalnych rynków finansowych w innych państwach trzecich, gdyż Wspólnota zamierza pozostawić swoje rynki finansowe otwarte dla reszty świata. W tym celu niniejsza dyrektywa ustanawia zasady prowadzenia negocjacji z państwami trzecimi, a także wprowadza możliwość, w ostateczności, podejmowania środków powodujących zawieszenie przyjmowania nowych wniosków o udzielenie zezwolenia lub ograniczenie zakresu nowych zezwoleń.
(21) Pożądane jest osiągnięcie porozumienia, na zasadzie wzajemności, między Wspólnotą i państwami trzecimi w sprawie umożliwienia w praktyce wykonywania skonsolidowanego nadzoru na możliwie najszerszym obszarze geograficznym.
(22) Obowiązek nadzorowania stabilności finansowej instytucji kredytowej, w szczególności jej wypłacalności, ciąży na właściwych władzach Państwa Członkowskiego pochodzenia. Właściwe władze przyjmującego Państwa Członkowskiego zachowają obowiązek nadzorowania płynności i polityki pieniężnej. Nadzór nad ryzykiem rynkowym musi być przedmiotem bliskiej współpracy między właściwymi władzami przyjmujących Państw Członkowskich oraz rodzimych Państw Członkowskich.
(23) Sprawne działanie wewnętrznego rynku bankowego wymaga nie tylko odpowiednich przepisów prawnych, ale również ścisłej i regularnej współpracy między właściwymi władzami Państw Członkowskich. Najbardziej właściwym forum do rozpatrywania problemów dotyczących poszczególnych instytucji kredytowych pozostaje "groupe de contact" (grupa kontaktowa), składająca się z przedstawicieli poszczególnych władz nadzoru bankowego. Grupa ta jest odpowiednim organem do wzajemnej wymiany informacji określonej w art. 28 niniejszej dyrektywy.
(24) Procedura wzajemnego przekazywania informacji w żadnym wypadku nie zastępuje współpracy dwustronnej ustanowionej w art. 28. Właściwe władze przyjmujących Państw Członkowskich, nie tracąc swoich uprawnień do sprawowania właściwej kontroli, mogą w dalszym ciągu prowadzić, z własnej inicjatywy w sytuacjach nagłej potrzeby albo z inicjatywy właściwych władz rodzimych Państw Członkowskich - weryfikację działalności instytucji kredytowych założonych na ich terytoriach w zakresie przestrzegania przez te instytucje odpowiednich ustaw oraz zasad zdrowych procedur administracyjnych i rachunkowości, jak również stosowania adekwatnych mechanizmów kontroli wewnętrznej.
(25) Właściwym jest, aby umożliwić wymianę informacji między właściwymi władzami i innymi władzami lub organami, które z racji swojej funkcji przyczyniają się do wzmacniania stabilności systemu finansowego. W celuzachowania poufnego charakteru przekazywanych informacji lista adresatów musi pozostawać ściśle ograniczona.
(26) Niektóre zachowania, takie jak nadużycia finansowe oraz przestępstwa popełnione w związku z wykorzystaniem informacji poufnych, mogą wpłynąć na stabilność systemu finansowego, w tym również na rzetelność jego funkcjonowania, nawet wówczas, gdy zachowania te dotyczą instytucji innych niż kredytowe.
(27) Konieczne jest określenie warunków, na jakich wyżej wspomniana wymiana informacji będzie dozwolona.
(28) Gdy zostało ustalone, że informacje mogą być ujawnione wyłącznie za wyraźną zgodą właściwych władz, mogą one w stosownych przypadkach uzależnić swoją zgodę od spełnienia rygorystycznych warunków.
(29) Należy również zezwolić na wymianę informacji między, z jednej strony, właściwymi władzami i, z drugiej strony, bankami centralnymi i innymi organami pełniącymi podobną funkcję w zakresie ich uprawnień jako władz monetarnych, jak również, gdy jest to stosowne, innymi władzami publicznymi odpowiedzialnymi za nadzór nad systemami płatniczymi.
(30) W celu wzmocnienia nadzoru nad instytucjami kredytowymi oraz ochrony klientów instytucji kredytowych należy postanowić, że biegły rewident musi być zobowiązany do niezwłocznego powiadomienia właściwych władz w każdym przypadku przewidzianym niniejszą dyrektywą, gdy w trakcie wykonywania swoich zadań wejdzie w posiadanie informacji o niektórych stanach faktycznych, które mogą mieć poważne konsekwencje dla sytuacji finansowej instytucji kredytowej lub dla funkcjonowania służb administracji i rachunkowości takiej instytucji. Uwzględniając powyższy cel, jest rzeczą pożądaną, aby Państwa Członkowskie określiły, że taki obowiązek dotyczy również wszystkich okoliczności, w których biegły rewident stwierdza takie stany faktyczne podczas wykonywania swoich zadań w jednostce blisko powiązanej z instytucją kredytową. Sam obowiązek biegłych rewidentów, aby w stosownych przypadkach powiadomić właściwe władze o niektórych stanach faktycznych i decyzjach dotyczących instytucji kredytowej, stwierdzonych podczas wykonywania zadań w podmiocie niefinansowym, nie zmienia charakteru ich zadań w takim podmiocie ani też wymaganego sposobu wykonywania tych zadań.
(31) Wspólne normy podstawowe w zakresie funduszy własnych instytucji kredytowych stanowią kluczowy czynnik w tworzeniu wewnętrznego rynku bankowego, gdyż fundusze własne służą zapewnieniu ciągłości działania instytucji kredytowych oraz ochronie oszczędności. Harmonizacja norm w tej dziedzinie wzmacnia nadzór nad instytucjami kredytowymi i przyczynia się do dalszej koordynacji w sektorze bankowym.
(32) Takie normy muszą stosować się do wszystkich instytucji kredytowych, które uzyskały zezwolenie we Wspólnocie.
(33) Fundusze własne instytucji kredytowych mogą służyć do pokrycia strat, które nie są wyrównane dostateczną kwotą zysku. Fundusze własne służą właściwym władzom również jako istotny miernik, w szczególności przy ocenie wypłacalności instytucji kredytowych, a także dla innych celów ostrożnościowych.
(34) Instytucje kredytowe działające na wewnętrznym rynku bankowym konkurują bezpośrednio ze sobą, a zatem definicje i normy dotyczące ich funduszy własnych muszą być równoważne. W tym celu kryteria stosowane przy ustaleniu składników funduszy własnych nie mogą być określone tylko przez Państwa Członkowskie. Przyjęcie wspólnych norm podstawowych w tym zakresie służyć będzie najlepszym interesom Wspólnoty, gdyż zapobiegnie zniekształceniu konkurencji i wzmocni wspólnotowy system bankowy.
(35) Definicja funduszy własnych ustanowiona w niniejszej dyrektywie określa maksymalny zakres składników tych funduszy i maksymalne kwoty pewnych pozycji zaliczonych do tych funduszy, natomiast uznaniu każdego Państwa Członkowskiego pozostawia się prawo stosowania wszystkich bądź niektórych tylko z tych pozycji, jak też stosowania niższych górnych granic tych kwot.
(36) Niniejsza dyrektywa określa kryteria zakwalifikowania niektórych pozycji do funduszy własnych, jednak Państwa Członkowskie zachowują prawo do stosowania przepisów bardziej wymagających.
(37) Na etapie wstępnym przyjęto szerokie definicje wspólnych norm podstawowych, aby objąć wszystkie pozycje, które wchodzą w skład funduszy własnych w poszczególnych Państwach Członkowskich.
(38) W zależności od charakteru pozycji wchodzących w skład funduszy własnych, niniejsza dyrektywa rozróżnia, z jednej strony, pozycje funduszy własnych podstawowych, a z drugiej strony pozycje stanowiące fundusze własne uzupełniające.
(39) W celu odzwierciedlenia faktu, że pozycje stanowiące fundusze własne uzupełniające mają inny charakter od pozycji stanowiących fundusze własne podstawowe, kwota funduszy uzupełniających zaliczona do funduszy własnych nie może przewyższać kwoty funduszy podstawowych. Ponadto kwota niektórych pozycji zakwalifikowanych do funduszy własnych uzupełniających nie może przewyższać połowy funduszy własnych podstawowych.
(40) Aby zapobiec zniekształceniu konkurencji, publiczne instytucje kredytowe nie mogą zaliczać do swoich funduszy własnych gwarancji otrzymanych od Państw Członkowskich lub władz lokalnych.
(41) W każdym przypadku, gdy w trakcie sprawowania nadzoru zaistnieje konieczność wyliczenia skonsolidowanych funduszy własnych grupy instytucji kredytowych, takie wyliczenie zostanie przeprowadzone zgodnie z przepisami niniejszej dyrektywy.
(42) Szczegółowe techniki rachunkowości stosowane przy wyliczaniu funduszy własnych i współczynnika wypłacalności oraz przy ocenie wysokiego ryzyka muszą uwzględniać przepisy dyrektywy Rady 86/635/EWG z dnia 8 grudnia 1986 r. w sprawie rocznych i skonsolidowanych sprawozdań finansowych banków i innych instytucji finansowych (10), która zawiera pewne modyfikacje przepisów dyrektywy Rady 83/349/EWG z dnia 13 czerwca 1983 r., wydanej na podstawie art. 44 ust. 2 lit. g) Traktatu, w sprawie skonsolidowanych sprawozdań finansowych (11).
(43) Przepisy dotyczące funduszy własnych stanowią część szerszych wysiłków międzynarodowych zmierzających do zbliżenia, w państwach o istotnym znaczeniu, obowiązujących przepisów w zakresie adekwatności funduszy własnych.
(44) Komisja sporządza odpowiednie sprawozdanie oraz okresowo bada przepisy dotyczące funduszy własnych, celem ich uściślenia, aby w ten sposób doprowadzić do większej zbieżności w zakresie wspólnej definicji funduszy własnych. Taka zbieżność pozwoli dostosować do siebie fundusze własne wspólnotowych instytucji kredytowych.
(45) Przepisy dotyczące współczynników wypłacalności są wynikiem prac prowadzonych przez Komitet Doradczy ds. bankowości, któremu powierzono obowiązek przygotowania dla Komisji propozycji zmierzających do koordynacji współczynników stosowanych w Państwach Członkowskich.
(46) Ustanowienie odpowiedniego współczynnika wypłacalności odgrywa kluczową rolę w nadzorowaniu instytucji kredytowych.
(47) Współczynnik, który przypisuje aktywom i pozycjom pozabilansowym wagi według stopnia ryzyka kredytowego, stanowi szczególnie przydatny miernik wypłacalności.
(48) Opracowanie wspólnych norm w zakresie funduszy własnych w stosunku do aktywów i pozycji pozabilansowych narażonych na ryzyko kredytowe stanowi zatem zasadniczy aspekt harmonizacji niezbędnej do urzeczywistnienia zasady wzajemnego uznawania rozwiązań nadzorczych a zatem do zakończenia procesu tworzenia wewnętrznego rynku bankowego.
(49) W tym kontekście przepisy w sprawie współczynnika wypłacalności należy rozpatrywać w połączeniu z innymi właściwymi instrumentami także służącymi harmonizacji podstawowych rozwiązań w zakresie nadzoru nad instytucjami kredytowymi.
(50) Na wewnętrznym rynku bankowym instytucje muszą bezpośrednio konkurować ze sobą, a przyjęcie wspólnych norm wypłacalności w postaci minimalnej wysokości wymaganego współczynnika zapobiega zniekształceniu konkurencji i wzmacnia wspólnotowy system bankowy.
(51) Niniejsza dyrektywa przewiduje nadanie zróżnicowanych wag ryzyka gwarancjom udzielonym przez różne instytucje finansowe. Komisja zobowiązuje się zatem zbadać, czy dyrektywa w całości powoduje znaczące zniekształcenie konkurencji między instytucjami kredytowymi i zakładami ubezpieczeń, a w świetle wyników tych badań rozważy zasadność podjęcia środków naprawczych.
(52) Załącznik III określa sposób traktowania pozycji pozabilansowych dla wyliczenia wymogów kapitałowych instytucji kredytowych. W celu zapewnienia sprawnego funkcjonowania rynku wewnętrznego, w szczególności w celu zapewnienia jednakowych warunków działania dla wszystkich przedsiębiorstw, Państwa Członkowskie mają obowiązek dążenia do jednolitej oceny umów kompensowania przez właściwe władze. Załącznik III uwzględnia wyniki prac międzynarodowego forum nadzorców bankowych nad nadzorczym uznawaniem kompensowania dwustronnego, w tym w szczególności nad możliwością wyliczania wymogów w zakresie funduszy własnych dla określonych transakcji w stosunku do kwoty netto, a nie brutto, pod warunkiem istnienia prawnie obowiązujących umów zapewniających ograniczenie ryzyka kredytowego do kwoty netto. Dla instytucji kredytowych prowadzących działalność międzynarodową oraz grup instytucji kredytowych w szerokim kręgu państw trzecich, które konkurują ze wspólnotowymi instytucjami kredytowymi, zasady przyjęte na szerszym forum międzynarodowym przyniosą udoskonalone podejście nadzorcze do pozagiełdowych instrumentów pochodnych. W wyniku tego udoskonalenia obowiązkowe wymogi kapitałowe stają się bardziej stosowne, gdyż uwzględniają efekt umów kompensowania uznanych przez władze nadzorcze w postaci ograniczenia potencjalnego ryzyka kredytowego w przyszłości. Rozliczanie pozagiełdowych instrumentów pochodnych przez izby rozliczeniowe pełniące funkcję centralnego kontrahenta odgrywa istotną rolę w niektórych Państwach Członkowskich. Jest rzeczą właściwą, aby w ostrożnym traktowaniu ryzyka kredytowego uznać korzyści płynące z takiego mechanizmu rozliczeń w postaci ograniczenia ryzyka kredytowego i związanego z nim ryzyka systemowego. Niezbędne jest pełne zabezpieczenie obecnych i przyszłych potencjalnych zaangażowań powstających z rozliczonych umów o pozagiełdowych instrumentach pochodnych oraz wyeliminowanie ryzyka wzrostu zaangażowań izby rozliczeniowej ponad wartość rynkową zaksięgowanych zabezpieczeń w celu przyznania na okres przejściowy rozliczonym pozagiełdowym instrumentom pochodnym traktowania ostrożnościowego takiego samego jak w przypadku giełdowych instrumentów pochodnych. Właściwe władze muszą upewnić się co do odpowiedniej wysokości wymaganych depozytów gwarancyjnych wstępnych i uzupełniających, a także co do adekwatnej jakości i poziomu ochrony wynikającej z przyjętych zabezpieczeń. W przypadku instytucji kredytowych zarejestrowanych w Państwach Członkowskich załącznik III stwarza podobną możliwość uznawania umów kompensowania dwustronnego przez właściwe władze, tym samym zapewniając tym instytucjom równe warunki konkurencji. Zasady te są dobrze wyważone i właściwe pod względem dalszego wzmocnienia środków nadzorczych stosowanych wobec instytucji kredytowych. Właściwe władze Państw Członkowskich powinny zapewnić, że dodatkowe obciążenia kapitałowe wyliczane są na podstawie kwot referencyjnych efektywnych, a nie pozornych.
(53) Minimalny poziom współczynnika przewidziany niniejszą dyrektywą umacnia kapitał instytucji kredytowych Wspólnoty. Poziom 8 % został przyjęty w wyniku statystycznych badań wymogów kapitałowych obowiązujących na początku 1988 r.
(54) Należy zharmonizować najważniejsze przepisy dotyczące nadzoru instytucji kredytowych. Państwa Członkowskie powinny jednak nadal mieć możliwość przyjęcia przepisów bardziej rygorystycznych niż te, które są przewidziane niniejszą dyrektywą.
(55) Monitorowanie i kontrola kredytów instytucji kredytowej stanowią integralną część nadzoru sprawowanego nad tą instytucją. Nadmierna koncentracja zaangażowań wobec pojedynczego klienta lub grupy powiązanych ze sobą klientów może zrodzić niedopuszczalne ryzyko poniesienia straty. Taką sytuację można uznać za zagrażającą wypłacalności instytucji kredytowej.
(56) Instytucje kredytowe działające na wewnętrznym rynku bankowym konkurują bezpośrednio ze sobą, a zatem wymogi w zakresie monitorowania muszą być równoważne w całej Wspólnocie. W tym celu kryteria stosowane dla określenia wysokiego ryzyka muszą być ujęte w prawnie wiążących przepisach na poziomie wspólnotowym i nie mogą być pozostawione całkowicie uznaniu Państw Członkowskich. Przyjęcie wspólnych przepisów w tym zakresie będzie zatem najlepiej służyć interesom Wspólnoty, ponieważ zapobiegnie różnicom w warunkach konkurencji, wzmacniając jednocześnie system bankowy Wspólnoty.
(57) Przepisy w sprawie współczynnika wypłacalności obejmują wykaz ryzyka kredytowego, jakim mogą być obciążone instytucje kredytowe. Wykaz ten należy wykorzystać również dla zdefiniowania ryzyka w celu stosowania ograniczeń wysokiego ryzyka. Z zasady nie jest jednakże właściwe odniesienie się w tym kontekście do wagi lub stopni ryzyka ustalonych we wspomnianych przepisach. Wspomniane wagi i stopnie ryzyka zostały przygotowane, aby określić ogólny wymóg dotyczący wypłacalności w celu pokrycia ryzyka kredytowego poniesionego przez instytucje kredytowe. W kontekście regulacji w zakresie wysokiego ryzyka celem jest ograniczenie maksymalnej straty, na jaką instytucja kredytowa jest narażona z tytułu współpracy z pojedynczym klientem bądź też z grupą powiązanych ze sobą klientów. Właściwe jest zatem przyjęcie rozsądnego podejścia, według którego ogólną zasadą jest uwzględnienie nominalnej wartości ryzyka, bez stosowania żadnych wag lub stopni ryzyka.
(58) Gdy instytucja kredytowa posiada ryzyko wobec przedsiębiorstwa dominującego bądź też wobec innych instytucji, będących przedsiębiorstwami zależnymi tego przedsiębiorstwa dominującego, należy zachować szczególną ostrożność. Zarządzanie ryzykiem wynikającym z zaangażowań instytucji kredytowych musi być prowadzone w sposób w pełni autonomiczny, zgodnie z zasadami bezpiecznej praktyki bankowej, nie kierując się żadnymi innymi względami poza tymi zasadami. Przepisy niniejszej dyrektywy wprowadzają wymóg, że w przypadkach, gdy istnieje prawdopodobieństwo, że osoby posiadające bezpośrednio lub pośrednio udział kapitałowy w kapitale instytucji kredytowej wywierają niekorzystny wpływ na stabilne i ostrożne zarządzanie tą instytucją, właściwe władze zastosują właściwe środki celem położenia kresu takiej sytuacji. W odniesieniu do wysokiego ryzyka należy ustanowić także oddzielne normy dotyczące zaangażowań instytucji kredytowej wobec własnej grupy kapitałowej, przy czym w takich przypadkach uzasadnione są ograniczenia bardziej rygorystyczne aniżeli w przypadku innych zaangażowań. Nie ma jednak konieczności stosowania ograniczeń bardziej rygorystycznych, jeśli przedsiębiorstwo dominujące jest finansową spółką holdingową lub instytucją kredytową, lub wówczas, gdy inne przedsiębiorstwa zależne są instytucjami kredytowymi lub finansowymi, lub przedsiębiorstwami świadczącymi pomocnicze usługi bankowe, pod warunkiem że wszystkie te jednostki są objęte skonsolidowanym nadzorem nad instytucją kredytową. W takich przypadkach monitorowanie grupy przedsiębiorstw w ujęciu skonsolidowanym pozwala na odpowiedni poziom nadzoru, a nakładanie bardziej surowych norm limitów zaangażowań nie jest wymagane. Przy takim podejściu grupy bankowe otrzymają również zachętę do kształtowania swoich struktur organizacyjnych w sposób pozwalający na monitorowanie w ujęciu skonsolidowanym, co jest rzeczą pożądaną, gdyż umożliwia to bardziej wyczerpujący zakres monitorowania.
(59) Aby był skuteczny, nadzór skonsolidowany musi obejmować wszystkie grupy bankowe, w tym również te, w których przedsiębiorstwo dominujące nie jest instytucją kredytową. Właściwe władze muszą dysponować instrumentami prawnymi niezbędnymi do wykonywania takiego nadzoru.
(60) W przypadku spółek holdingowych o profilu mieszanym, w których przedsiębiorstwo dominujące kontroluje przynajmniej jedno przedsiębiorstwo zależne będące instytucją kredytową, właściwe władze muszą mieć możliwość oceny sytuacji finansowej instytucji kredytowej wchodzącej w skład takiej grupy. Do czasu dalszej koordynacji Państwa Członkowskie mogą ustalić odpowiednie metody konsolidacji do osiągnięcia celów niniejszej dyrektywy. Właściwe władze muszą przynajmniej dysponować możliwościami uzyskania od wszystkich przedsiębiorstw grupy informacji niezbędnych do wykonywania swoich funkcji. W przypadku grup kapitałowych składających się z przedsiębiorstw prowadzących różne rodzaje działalności finansowej musi zostać ustanowiona współpraca między władzami odpowiedzialnymi za nadzór nad różnymi sektorami rynku finansowego.
(61) Ponadto Państwa Członkowskie mogą odmówić udzielenia zezwolenia lub cofnąć udzielone zezwolenie bankowe w przypadku pewnych struktur grupowych uznanych za nieodpowiednie do celów prowadzenia działalności bankowej, w szczególności wówczas, gdy nie ma możliwości skutecznego nadzoru nad takimi strukturami. Właściwe władze posiadają w tym zakresie uprawnienia określone w art. 7 ust. 1 akapit pierwszy, art. 7 ust. 2, art. 14 ust. 1 lit. c) oraz art. 16 niniejszej dyrektywy, za pomocą których mogą zapewnić stabilne i ostrożne zarządzanie instytucjami kredytowymi.
(62) Państwa Członkowskie mogą również stosować właściwe techniki nadzorcze wobec grup o strukturze nieobjętej niniejszą dyrektywą. Jeśli struktury takie staną się zjawiskiem powszechnym, niniejsza dyrektywa powinna być rozszerzona, aby objąć również i takie struktury.
(63) Skonsolidowany nadzór musi obejmować wszystkie rodzaje działalności wymienione w załączniku I. Należy zatem objąć skonsolidowanym nadzorem wszystkie przedsiębiorstwa, które przede wszystkim prowadzą te rodzaje działalności. Stąd istnieje konieczność rozszerzenia definicji instytucji finansowych, aby objęła ona te rodzaje działalności.
(64) Dyrektywa 86/635/EWG wraz z dyrektywą 83/349/EWG ustanowiły zasady konsolidacji mające zastosowanie do skonsolidowanych sprawozdań finansowych ogłaszanych przez instytucje kredytowe. W związku z tym możliwe jest bardziej precyzyjne określenie metod nadzoru ostrożnościowego stosowanych na zasadzie skonsolidowanej.
(65) Skonsolidowany nadzór nad instytucjami kredytowymi musi być ukierunkowany w szczególności na ochronę interesów deponentów tych instytucji oraz na zapewnienie stabilności systemu finansowego.
(66) Badanie problemów związanych z zagadnieniami objętymi niniejszą dyrektywą oraz innymi dyrektywami w zakresie działalności instytucji kredytowych wymaga współpracy między właściwymi władzami i Komisją w ramach Komitetu Doradczego ds. Bankowości, w szczególności w celu zacieśniania koordynacji. Komitet Doradczy ds. Bankowości właściwych władz Państw Członkowskich nie wyklucza innych form współpracy między władzami nadzorującymi podejmowanie i wykonywanie działalności instytucji kredytowych, w szczególności współpracy w ramach "groupe de contact" (grupy kontaktowej), składającej się z przedstawicieli władz nadzoru bankowego.
(67) Od czasu do czasu może być konieczne wprowadzenie modyfikacji technicznych do szczegółowych zasad niniejszej dyrektywy celem uwzględnienia nowych rozwiązań w sektorze bankowym. Komisja wprowadza odpowiednio niezbędne modyfikacje po zasięgnięciu opinii Komitetu Doradczego ds. Bankowości w granicach uprawnień wykonawczych nadanych Komisji przez Traktat. Środki niezbędne dla wykonania niniejszej dyrektywy powinny być przyjmowane zgodnie z decyzją Rady 1999/468/WE z dnia 28 czerwca 1999 r., ustanawiającą warunki wykonywania uprawnień wykonawczych przyznanych Komisji (12).
(68) Artykuł 36 ust. 1 niniejszej dyrektywy zezwala na traktowanie zobowiązań solidarnych kredytobiorców instytucji kredytowych zorganizowanych w formie spółdzielni lub funduszy jako pozycji funduszy własnych na mocy art. 34 ust. 2 pkt 7. Rząd duński wyraził duże zainteresowanie przekształceniem w spółki akcyjne kilku tamtejszych hipotecznych instytucji kredytowych utworzonych w formie spółdzielni lub funduszy. W celu ułatwienia lub umożliwienia takiego przekształcenia wymagane jest tymczasowe odstępstwo, zezwalające tym instytucjom na zaliczanie części otrzymanych zobowiązań solidarnych do funduszy własnych. To tymczasowe odstępstwo nie powinna wpłynąć ujemnie na konkurencję między instytucjami kredytowymi.
(69) Nadanie wagi 20 % posiadanym przez instytucje kredytowe obligacjom hipotecznym może zachwiać krajowym rynkiem finansowym, na którym takie instrumenty odgrywają rolę pierwszoplanową. W tej sytuacji wprowadzono tymczasowy przepis dotyczący zastosowania wagi ryzyka 10 %. Rynek zabezpieczeń rozwija się dynamicznie. Dlatego też pożądane jest, aby Komisja razem z Państwami Członkowskimi zbadała podejście ostrożnościowe do papierów wartościowych zabezpieczonych wierzytelnościami i przedłożyła do dnia 22 czerwca 1999 r. propozycje mające na celu dostosowanie obowiązujących ustawodawstw celem sprecyzowania właściwego podejścia ostrożnościowego do papierów wartościowych zabezpieczonych wierzytelnościami. Właściwe władze mogą zezwolić na stosowanie do dnia 31 grudnia 2006 r. wagi ryzyka w wysokości 50 % w stosunku do należności zabezpieczonych hipotekami ustanowionymi na budynkach biurowych lub wielofunkcyjnych nieruchomościach handlowo-usługowych. Nieruchomość obciążona hipoteką musi podlegać rygorystycznym kryteriom oceny i regularnym wycenom, aby uwzględnić zmiany zachodzące na rynku nieruchomości. Nieruchomości powinny być użytkowane przez właściciela bądź też przez niego wynajmowane. Kredyty developerskie są wyłączone z tej wagi ryzyka w wysokości 50 %.
(70) W celu zapewnienia zharmonizowanego stosowania przepisów dotyczących wysokiego ryzyka należy umożliwić Państwom Członkowskim zachowanie dwuetapowego procesu stosowania nowych limitów. W przypadku mniejszych instytucji kredytowych uzasadniony może być dłuższy okres przejściowy, gdyż zbyt szybkie wprowadzenie normy w wysokości 25 % mogłoby zbyt gwałtownie ograniczyć ich działalność kredytową.
(71) Ponadto harmonizacja dokonuje się również w zakresie warunków reorganizacji i likwidacji instytucji kredytowych.
(72) Harmonizacji muszą podlegać także rozwiązania niezbędne do nadzorowania ryzyka płynności.
(73) Niniejsza dyrektywa nie może zmieniać zobowiązań Państw Członkowskich dotyczących terminów transpozycji określonych w części B załącznika V,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ:
W imieniu Parlamentu Europejskiego | W imieniu Rady |
N. FONTAINE | J. GAMA |
Przewodniczący | Przewodniczący |
_______
(1) Dz.U. C 157 z 25.5.1998, str. 13.
(2) Opinia Parlamentu Europejskiego z dnia 18 stycznia 2000 r. (dotychczas nieopublikowana w Dzienniku Urzędowym) oraz decyzja Rady z dnia 13 marca 2000 r. (dotychczas nieopublikowana w Dzienniku Urzędowym).
(3) Dz.U. L 194 z 16.7.1973, str. 1.
(4) Dz.U. L 322 z 17.12.1977, str. 30. Dyrektywa ostatnio zmieniona dyrektywą 98/33/WE (Dz.U. L 204 z 21.7.1998, str. 29).
(5) Dz.U. L 124 z 5.5.1989, str. 16. Dyrektywa ostatnio zmieniona dyrektywą 92/30/WE (Dz.U. L 110 z 28.4.1992, str. 52).
(6) Dz.U. L 386 z 30.12.1989, str. 1. Dyrektywa ostatnio zmieniona dyrektywą 95/26/WE (Dz.U. L 168 z 18.7.1995, str. 7).
(7) Dz.U. L 386 z 30.12.1989, str. 14. Dyrektywa ostatnio zmieniona dyrektywą 98/33/WE.
(8) Dz.U. L 110 z 28.4.1992, str. 52.
(9) Dz.U. L 29 z 5.2.1993, str. 1. Dyrektywa ostatnio zmieniona Aktem Przystąpienia z 1994 r.
(10) Dz.U. L 372 z 31.12.1986, str. 1.
(11) Dz.U. L J 193 z 18.7.1983, str. 1. Dyrektywa ostatnio zmieniona dyrektywą 90/605/EWG (Dz.U. L 317 z 16.11.1990, str. 60).
(12) Dz.U. L 184 z 17.7.1999, str. 23.
(13) Dz.U. L 275 z 27.10.2000, str. 39.
(14) Dz.U. L 35 z 11.2.2003.
(15) Dyrektywa Rady 88/627/EWG z dnia 12 grudnia 1988 r. w sprawie informacji, które są ogłaszane w chwili nabycia lub zbycia dużego pakietu akcji spółki kapitałowej Dz.U. L 348 z 17.12.1988, str. 62).
(16) Ósma dyrektywa Rady (84/253/EWG) z dnia 10 kwietnia 1984 r., wydana na podstawie art. 44 ust. 2 lit. g) Traktatu w sprawie zatwierdzania osób odpowiedzialnych za dokonywanie ustawowych kontroli dokumentów rachunkowych (Dz.U. L 126 z 12.5.1984, str. 20).
(17) Czwarta dyrektywa Rady (78/660/EWG) z dnia 25 lipca 1978 r., wydana na podstawie art. 44 ust. 2 lit. g) Traktatu w sprawie rocznych sprawozdań finansowych niektórych rodzajów spółek (Dz.U. L 222 z 14.8.1978, str. 11). Dyrektywa ostatnio zmieniona dyrektywą 1999/60/WE (Dz.U. L 62 z 26.6.1999, str. 65).
(18)Dyrektywa Rady 85/611/EWG z dnia 20 grudnia 1985 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) (Dz.U. L 375 z 31.12.1985, str. 3). Dyrektywa ostatnio zmieniona dyrektywą 95/26/WE (Dz.U. L 168 z 18.7.1995, str. 7).
(19)Dyrektywa Rady 93/22/EWG z dnia 10 maja 1993 r. w sprawie usług inwestycyjnych w zakresie papierów wartościowych (Dz.U. L 141 z 11.6.1993, str. 27). Dyrektywa ostatnio zmieniona dyrektywą 97/9/WE (Dz.U. L 84 z 26.3.1997, str. 22).
(20) Dz.U. L 3 z 7.1.2004, str. 36
ZAŁĄCZNIKI
- dodany przez art. 29 pkt 11 dyrektywy nr 2002/87/WE z dnia 16 grudnia 2002 r. w sprawie dodatkowego nadzoru nad instytucjami kredytowymi, zakładami ubezpieczeń oraz przedsiębiorstwami inwestycyjnymi konglomeratu finansowego i zmieniającej dyrektywy Rady 73/239/EWG, 79/267/EWG, 92/49/EWG, 92/96/EWG, 93/6/EWG i 93/22/EWG oraz dyrektywy 98/78/WE i 2000/12/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (Dz.U.UE.L.03.35.1) z dniem 11 lutego 2003 r.
- zmieniony przez art. 3 pkt 11 dyrektywy nr 2005/1/WE z dnia 9 marca 2005 r. (Dz.U.UE.L.05.79.9) zmieniającej nin. dyrektywę z dniem 13 kwietnia 2005 r.
Podczas ostatniego posiedzenia Sejmu, ku zaskoczeniu zarówno przedsiębiorców, jak i części posłów koalicji rządzącej, Lewica w ostatniej chwili „dorzuciła” do ustawy o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom poprawki zaostrzające kary za naruszanie przepisów prawa pracy - m.in. umożliwiające orzeczenie kary ograniczenia wolności. Jednocześnie zignorowano postulaty organizacji pracodawców, mimo wcześniejszych zapewnień rządu o ich poparciu.
27.02.2025Już nie 30 tys. zł, a 50 tys. zł ma grozić maksymalnie pracodawcy, który zawrze umowę cywilnoprawną, choć powinien - umowę o pracę. Podobnie temu, który nie wypłaca w terminie wynagrodzenia za pracę lub innego świadczenia przysługującego pracownikowi albo uprawnionemu do tego świadczenia członkowi jego rodziny. A jeśli nie wypłaca przez okres co najmniej 3 miesięcy, to kara ma wynieść nawet 60 tys. złotych - zdecydował Sejm, przyjmując poprawkę Lewicy, zmieniającą Kodeks pracy w... ustawie dotyczącej cudzoziemców.
25.02.2025500 zł zarobi członek obwodowej komisji wyborczej w wyborach Prezydenta RP, 600 zł - zastępca przewodniczącego, a 700 zł przewodniczący komisji wyborczej – wynika z uchwały Państwowej Komisji Wyborczej. Jeżeli odbędzie się ponownie głosowanie, zryczałtowana dieta wyniesie 75 proc. wysokości diety w pierwszej turze. Termin zgłaszania kandydatów na członków obwodowych komisji wyborczych mija 18 kwietnia
20.01.20251 stycznia 2025 r. weszły w życie liczne zmiany podatkowe, m.in. nowe definicje budynku i budowli w podatku od nieruchomości, JPK CIT, globalny podatek wyrównawczy, PIT kasowy, zwolnienie z VAT dla małych firm w innych krajach UE. Dla przedsiębiorców oznacza to często nowe obowiązki sprawozdawcze i zmiany w systemach finansowo-księgowych. Firmy muszą też co do zasady przeprowadzić weryfikację nieruchomości pod kątem nowych przepisów.
02.01.2025W 2025 roku minimalne wynagrodzenie za pracę wzrośnie tylko raz. Obniżeniu ulegnie natomiast minimalna podstawa wymiaru składki zdrowotnej płaconej przez przedsiębiorców. Grozi nam za to podwyżka podatku od nieruchomości. Wzrosną wynagrodzenia nauczycieli, a prawnicy zaczną lepiej zarabiać na urzędówkach. Wchodzą w życie zmiany dotyczące segregacji odpadów i e-doręczeń. To jednak nie koniec zmian, jakie czekają nas w Nowym Roku.
31.12.20241 stycznia 2025 r. zacznie obowiązywać nowa Polska Klasyfikacja Działalności – PKD 2025. Jej ostateczny kształt poznaliśmy dopiero w tygodniu przedświątecznym, gdy opracowywany od miesięcy projekt został przekazany do podpisu premiera. Chociaż jeszcze przez dwa lata równolegle obowiązywać będzie stara PKD 2007, niektórzy już dziś powinni zainteresować się zmianami.
31.12.2024Identyfikator: | Dz.U.UE.L.2000.126.1 |
Rodzaj: | Dyrektywa |
Tytuł: | Dyrektywa 2000/12/WE odnosząca się do podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje kredytowe |
Data aktu: | 20/03/2000 |
Data ogłoszenia: | 26/05/2000 |
Data wejścia w życie: | 15/06/2000, 01/05/2004 |