ŚWIADOME niezastąpionych wartości środowiska morskiego obszaru Morza Bałtyckiego, jego wyjątkowych hydrograficznych i ekologicznych właściwości oraz wrażliwości jego żywych zasobów na zmiany zachodzące w środowisku;
MAJĄC NA UWADZE historyczne i aktualne gospodarcze, społeczne i kulturowe wartości obszaru Morza Bałtyckiego dla dobrobytu i rozwoju narodów tego regionu;
STWIERDZAJĄC z głęboką troską postępujące zanieczyszczenie obszaru Morza Bałtyckiego;
DEKLARUJĄC swoją zdecydowaną wolę zapewnienia ekologicznej odnowy Morza Bałtyckiego, umożliwiającej samoregenerację środowiska morskiego i zachowanie jego równowagi ekologicznej;
UZNAJĄC, że ochrona i polepszenie stanu środowiska morskiego obszaru Morza Bałtyckiego są zadaniami, których nie można skutecznie wykonać tylko wysiłkiem poszczególnych narodów, lecz poprzez ścisłą współpracę regionalną oraz inne odpowiednie środki międzynarodowe;
DOCENIAJĄC osiągnięcia w dziedzinie ochrony środowiska w ramach Konwencji o ochronie środowiska morskiego obszaru Morza Bałtyckiego z 1974 r., jak i rolę, jaką odgrywa Komisja Ochrony Środowiska Morskiego Bałtyku;
POWOŁUJĄC SIĘ na stosowne postanowienia i zasady Deklaracji Konferencji Sztokholmskiej w sprawie środowiska człowieka z 1972 r. i Aktu końcowego Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie z 1975 r. (KBWE);
PRAGNĄC usprawnić współpracę z kompetentnymi organizacjami regionalnymi, takimi jak Międzynarodowa Komisja Rybołówstwa Morza Bałtyckiego ustanowiona przez gdańską Konwencję o rybołówstwie i ochronie żywych zasobów w Morzu Bałtyckim i Bełtach z 1973 r.;
WITAJĄC z zadowoleniem Deklarację Morza Bałtyckiego przyjętą przez państwa bałtyckie oraz inne zainteresowane państwa, Europejską Wspólnotę Gospodarczą i współpracujące międzynarodowe instytucje finansowe, zebrane w Ronneby w 1990 r., oraz Wspólny Program Bałtycki, którego celem jest plan wspólnego działania na rzecz przywrócenia równowagi ekologicznej na obszarze Morza Bałtyckiego;
ŚWIADOME wagi otwartości w działaniu i świadomości społecznej, jak również działań organizacji pozarządowych na rzecz skutecznej ochrony obszaru Morza Bałtyckiego;
WITAJĄC z zadowoleniem lepsze możliwości ściślejszej współpracy stworzone przez rozwój wydarzeń politycznych w Europie w ostatnim okresie na bazie pokojowej współpracy i wzajemnego zrozumienia;
ZDECYDOWANE uwzględnić w nowej konwencji osiągnięcia międzynarodowej polityki na rzecz środowiska oraz prawa ochrony środowiska w celu rozszerzenia, wzmocnienia i unowocześnienia porządku prawnego dotyczącego ochrony środowiska morskiego obszaru Morza Bałtyckiego;
UZGODNIŁY, co następuje:
Obszar działania konwencji
Niniejsza konwencja ma zastosowanie do obszaru Morza Bałtyckiego. W rozumieniu niniejszej konwencji "obszar Morza Bałtyckiego" obejmuje Morze Bałtyckie właściwe oraz wejście na Morze Bałtyckie ograniczone równoleżnikiem 57º44,43' szerokości geograficznej północnej, przechodzącym przez Skaw w Skagerraku. Obejmuje on wody wewnętrzne, tj. w rozumieniu niniejszej konwencji wody po lądowej stronie linii podstawowych, od których mierzy się szerokość morza terytorialnego, aż do granicy lądowej zgodnie z tym, jak to zostało oznaczone przez Umawiające się Strony.
Umawiająca się Strona poinformuje depozytariusza w momencie złożenia dokumentu ratyfikacyjnego albo dokumentu zatwierdzenia lub przystąpienia o oznaczeniu swych wód wewnętrznych dla celów niniejszej konwencji.
Definicje
W rozumieniu niniejszej konwencji:
1) "zanieczyszczenie" oznacza wprowadzenie przez człowieka, bezpośrednio lub pośrednio do morza, łącznie z ujściami rzek, substancji lub energii, które mogą stwarzać zagrożenie dla zdrowia człowieka, niszczyć żywe zasoby i morskie ekosystemy, stwarzać utrudnienie w dozwolonym użytkowaniu morza łącznie z rybołówstwem, pogarszać jakość użytkowanej wody morskiej oraz prowadzić do zmniejszenia walorów rekreacyjnych morza;
2) "zanieczyszczenie ze źródeł lądowych" oznacza zanieczyszczenie morza przez wszystkie punktowe lub rozproszone źródła lądowe wprowadzone drogą wodną, powietrzną lub bezpośrednio z wybrzeża. Obejmuje ono zanieczyszczenie pochodzące z jakiegokolwiek rozmyślnego usunięcia dokonanego pod dnem morskim w miejscu posiadającym dostęp z wybrzeża przez tunel, rurociąg lub w inny sposób;
3) "statek" oznacza statek jakiegokolwiek typu pływający w środowisku morskim i obejmuje wodoloty, poduszkowce, statki podwodne, jednostki pływające oraz platformy nieruchome lub pływające;
4) a) "zatapianie" oznacza:
i) każde rozmyślne usunięcie do morza lub na dno morskie odpadów lub innych materiałów ze statków, z innych wykonanych przez człowieka konstrukcji na morzu albo ze statków powietrznych;
ii) każde rozmyślne usunięcie do morza statków lub innych wykonanych przez człowieka konstrukcji na morzu albo statków powietrznych;
b) "zatapianie" nie obejmuje:
i) usunięcia do morza odpadów lub innych materiałów związanych lub wynikających z normalnej eksploatacji statków, innych wykonanych przez człowieka konstrukcji na morzu albo statków powietrznych i ich wyposażenia, z wyjątkiem odpadów lub innych materiałów, dowożonych do lub przewożonych przez statki, inne wykonane przez człowieka konstrukcje na morzu albo statki powietrzne, używane do usuwania takich materiałów albo pozostałości pochodzących z oczyszczania tychże odpadów lub innych materiałów na takich statkach, konstrukcjach albo statkach powietrznych;
ii) umieszczania materiałów w innym celu niż jedynie ich usunięcie, pod warunkiem że takie umieszczenie nie jest sprzeczne z celami niniejszej konwencji;
5) "spalanie" oznacza rozmyślne palenie odpadów lub innych materiałów na morzu w celu ich termicznego zniszczenia. Działania związane z normalną eksploatacją statków lub innych wykonanych przez człowieka konstrukcji jest wyłączone z zakresu niniejszej definicji;
6) "olej" oznacza ropę naftową w każdej postaci, łącznie z surową ropą naftową, olejem paliwowym, szlamem, odpadami olejowymi oraz produktami rafinacji;
7) "substancja szkodliwa" oznacza każdą substancję, która wprowadzona do morza powoduje zanieczyszczenie;
8) "substancja niebezpieczna" oznacza każdą substancję szkodliwą, która w wyniku swych specyficznych właściwości jest trwała, toksyczna lub która się biologicznie akumuluje;
9) "przypadek zanieczyszczenia" oznacza zdarzenie lub szereg zdarzeń o wspólnej genezie, które powodują lub mogą powodować wylanie się oleju lub innych szkodliwych substancji i które stwarzają lub mogą stworzyć zagrożenie dla środowiska morskiego Morza Bałtyckiego lub linii brzegowej albo dla interesów jednej lub więcej Umawiających się Stron, które wymagają podjęcia działań ratunkowych lub innych natychmiastowych posunięć;
10) "regionalna organizacja integracji gospodarczej" oznacza każdą organizację utworzoną przez suwerenne państwa, której państwa członkowskie przekazały kompetencje w sprawach regulowanych niniejszą konwencją, w tym uprawnienia do zawierania umów międzynarodowych dotyczących tych spraw;
11) "komisja" oznacza Komisję Ochrony Środowiska Morskiego Bałtyku, o której mowa w artykule 19.
Podstawowe zasady i zobowiązania
Zastosowanie
Jednakże każda Umawiająca się Strona zapewni, przez podjęcie właściwych środków nieograniczających działania lub zdolności do działania takich statków lub statków powietrznych stanowiących jej własność lub przez nią eksploatowanych, aby działały one, tak dalece jak to jest możliwe i rozsądne, w sposób zgodny z niniejszą konwencją.
Substancje szkodliwe
Umawiające się Strony zobowiązują się zapobiegać i eliminować, zgodnie z postanowieniami niniejszej konwencji, zanieczyszczenia środowiska morskiego obszaru Morza Bałtyckiego powstałe w wyniku działania substancji szkodliwych ze wszystkich źródeł i w tym celu wprowadzać w życie procedury i środki przewidziane w załączniku I.
Zasady i zobowiązania dotyczące zanieczyszczania ze źródeł lądowych
Ocena oddziaływania na środowisko
Zapobieganie zanieczyszczaniu ze statków
Statki turystyczne
Umawiające się Strony, poza wprowadzeniem w życie tych postanowień niniejszej konwencji, które odpowiednio mogą być zastosowane do statków turystycznych, podejmą specjalne środki w celu zmniejszenia szkodliwych skutków działalności tych statków dla środowiska morskiego obszaru Morza Bałtyckiego. Środki te powinny między innymi dotyczyć zanieczyszczenia powietrza, hałasu i skutków hydrodynamicznych, jak i odpowiednich urządzeń do odbioru odpadów ze statków turystycznych.
Zakaz spalania
a) zarejestrowane na jej terytorium lub pływające pod jej banderą;
b) ładujące na jej terytorium lub na morzu terytorialnym materiały przeznaczone do spalenia; lub
c) mające przypuszczalnie dokonywać spalania na jej wodach wewnętrznych lub morzu terytorialnym.
Zapobieganie zatapianiu
a) zarejestrowane na jej terytorium lub pływające pod jej banderą;
b) ładujące na jej terytorium lub na morzu terytorialnym materiały przeznaczone do zatopienia; lub
c) mające przypuszczalnie dokonywać zatapiania na jej wodach wewnętrznych lub morzu terytorialnym.
Badanie i eksploatacja dna morskiego i jego podłoża
Powiadomienie i konsultacje dotyczące przypadków zanieczyszczeń
Współpraca w zwalczaniu zanieczyszczania morza
Umawiające się Strony podejmą, indywidualnie i wspólnie, zgodnie z postanowieniami załącznika VII, wszelkie właściwe środki w celu utrzymania odpowiedniej zdolności do działania i reagowania na przypadki zanieczyszczenia, aby wyeliminować lub zmniejszyć do minimum skutki tych przypadków dla środowiska morskiego obszaru Morza Bałtyckiego.
Ochrona przyrody i różnorodność biologiczna
Umawiające się Strony podejmą, indywidualnie i wspólnie, wszelkie właściwe środki w odniesieniu do obszaru Morza Bałtyckiego i jego przybrzeżnych ekosystemów, na które wpływ wywiera Morze Bałtyckie, w celu zachowania środowisk przyrodniczych i różnorodności biologicznej oraz ochrony procesów ekologicznych. Środki takie zostaną również podjęte w celu zapewnienia zrównoważonego wykorzystania zasobów naturalnych na obszarze Morza Bałtyckiego. W tym celu Umawiające się Strony będą dążyć do przyjęcia dalszych dokumentów zawierających odpowiednie wytyczne i kryteria.
Sprawozdania i wymiana informacji
a) prawnych, regulacyjnych i innych środków podjętych w celu realizacji postanowień niniejszej konwencji, jej załączników i przyjętych zaleceń;
b) skuteczności środków podjętych w celu realizacji postanowień, o których mowa w punkcie a) niniejszego ustępu; oraz
c) problemów powstałych w toku realizacji postanowień, o których mowa w punkcie a) niniejszego ustępu.
Informowanie ludności
a) wydane zezwolenia oraz warunki, jakim mają odpowiadać;
b) wyniki badań próbek wody i ścieków pobranych w celu kontroli i oceny, jak i wyniki sprawdzające zgodność jakości wody z normami oraz warunki zezwoleń; oraz
c) normy jakości wody.
Ochrona informacji
Komisja
W przypadku gdy przewodniczący nie może pełnić swej funkcji do końca kadencji, Umawiająca się Strona, do której należy przewodnictwo Komisji, mianuje jego następcę, który pozostanie na tym stanowisku do końca okresu przewodnictwa tej Umawiającej się Strony.
Obowiązki Komisji
a) stałe obserwowanie wykonywania postanowień niniejszej konwencji;
b) wydawanie zaleceń w sprawie środków dotyczących celów niniejszej konwencji,
c) dokonywanie przeglądu treści niniejszej konwencji wraz z załącznikami i zalecanie Umawiającym się Stronom takich poprawek do niniejszej konwencji oraz jej załączników, jakie mogą być niezbędne, łącznie ze zmianami w spisach substancji i materiałów, jak również przyjmowanie nowych załączników;
d) określanie kryteriów kontroli zanieczyszczenia, zadań zmierzających do redukcji zanieczyszczenia oraz zadań dotyczących środków, zwłaszcza tych, które są określone w załączniku III;
e) popieranie w ścisłej współpracy z właściwymi instytucjami
rządowymi, z uwzględnieniem punktu niniejszego artykułu,
podejmowania dodatkowych środków dla ochrony środowiska
morskiego obszaru Morza Bałtyckiego i w tym celu:
i) uzyskiwanie z dostępnych źródeł odpowiednich informacji naukowych, technologicznych i statystycznych oraz ich opracowywanie, uogólnianie i rozpowszechnianie; i
ii) popieranie badań naukowych i technologicznych; oraz
f) korzystanie, w razie potrzeby, z usług właściwych regionalnych i innych międzynarodowych organizacji w celu współpracy w badaniach naukowych i technologicznych, jak również z innych odpowiednich działań związanych z celami niniejszej konwencji.
Postanowienia administracyjne dotyczące komisji
Postanowienia finansowe dotyczące komisji
Prawo do głosowania
Współpraca naukowa i technologiczna
Odpowiedzialność za szkody
Umawiające się Strony zobowiązują się wspólnie opracować i przyjąć przepisy dotyczące odpowiedzialności za szkody wynikłe z działania lub zaniechania sprzecznego z niniejszą konwencją, włączając w to, między innymi, granice odpowiedzialności, kryteria i postępowanie przy ustalaniu odpowiedzialności oraz dostępne sposoby naprawiania szkód.
Rozstrzyganie sporów
Gwarancja niektórych wolności
Żadne postanowienie niniejszej konwencji nie może być interpretowane jako naruszenie wolności żeglugi, rybołówstwa, prowadzenia naukowych badań morza oraz dozwolonego korzystania z morza pełnego w inny sposób, jak również prawa nieszkodliwego przepływu przez morze terytorialne.
Status prawny załączników
Załączniki dołączone do niniejszej konwencji stanowią integralną część niniejszej konwencji.
Stosunek do innych konwencji
Postanowienia niniejszej konwencji nie powodują uszczerbku dla praw i obowiązków Umawiających się Stron, wynikających z istniejących lub przyszłych umów międzynarodowych popierających i rozwijających ogólne zasady prawa morza, na których niniejsza konwencja jest oparta, a w szczególności postanowienia dotyczące zapobiegania zanieczyszczaniu środowiska morskiego.
Konferencja w sprawie przeglądu konwencji lub poprawki do niej
Za zgodą Umawiających się Stron lub na wniosek komisji może być zwołana konferencja w celu dokonania generalnego przeglądu niniejszej konwencji lub poprawki do niej.
Poprawki do artykułów konwencji
Proponowana poprawka zostanie na wniosek Umawiającej się Strony rozpatrzona przez komisję. W takim przypadku ma zastosowanie artykuł 19 ustęp 4. Jeśli komisja przyjmie poprawkę, zastosowana zostanie procedura określona w ustępie 2 niniejszego artykułu.
Poprawki do załączników i przyjęcie załączników
Ustalony przez komisję okres będzie przedłużony o dodatkowy okres sześciu miesięcy i data wejścia w życie poprawki odpowiednio przesunięta, jeżeli w wyjątkowych przypadkach jakakolwiek Umawiająca się Strona przed upływem okresu ustalonego przez komisję poinformuje depozytariusza, że zamierza przyjąć poprawkę, lecz wymogi konstytucyjne dla tego przyjęcia nie zostały jeszcze spełnione.
Zastrzeżenia
Podpisanie
Niniejsza konwencja będzie otwarta do podpisania w Helsinkach od dnia 9 kwietnia 1992 r. do dnia 9 października 1992 r. przez państwa i przez Europejską Wspólnotę Gospodarczą uczestniczące w Konferencji Dyplomatycznej w sprawie Ochrony Środowiska Morskiego Obszaru Morza Bałtyckiego, która odbyła się w Helsinkach dnia 9 kwietnia 1992 r.
Ratyfikacja, zatwierdzenie i przystąpienie
Wejście w życie
Wystąpienie
Depozytariusz
Rząd Finlandii działający jako depozytariusz będzie:
a) powiadamiał wszystkie Umawiające się Strony i sekretarza wykonawczego o:
i) podpisaniu;
ii) złożeniu dokumentów ratyfikacyjnych, dokumentów zatwierdzenia lub przystąpienia;
iii) dacie wejścia w życie niniejszej konwencji;
iv) proponowanej lub zalecanej poprawce do jakiegokolwiek artykułu lub załącznika albo przyjęciu nowego załącznika, jak również o dacie, w której taka poprawka lub nowy załącznik wchodzi w życie;
v) jakiejkolwiek notyfikacji zgodnie z artykułami 31 i 32 i o dacie jej otrzymania;
vi) notyfikacji o wystąpieniu i o dacie, w której to wystąpienie jest skuteczne;
vii) jakimkolwiek innym akcie lub notyfikacji dotyczących niniejszej konwencji;
b) przesyłał uwierzytelnione kopie niniejszej konwencji przystępującym do niej państwom i regionalnym organizacjom integracji gospodarczej.
Sporządzono w Helsinkach dnia dziewiątego kwietnia tysiąc dziewięćset dziewięćdziesiątego drugiego roku w jednym oryginalnym egzemplarzu w języku angielskim, który zostanie złożony rządowi Finlandii. Rząd Finlandii prześle uwierzytelnione kopie niniejszej konwencji wszystkim jej sygnatariuszom.
W imieniu Czech i Republiki Słowackiej
W imieniu Królestwa Danii
W imieniu Republiki Estońskiej
W imieniu Republiki Finlandii
W imieniu Republiki Federalnej Niemiec
W imieniu Republiki Łotewskiej
W imieniu Republiki Litewskiej
W imieniu Królestwa Norwegii
W imieniu Rzeczpospolitej Polskiej
W imieniu Federacji Rosyjskiej
W imieniu Królestwa Szwecji
W imieniu Ukrainy
W imieniu Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej
ZAŁĄCZNIKI
SUBSTANCJE SZKODLIWE
ZASADY OGÓLNE
W celu spełnienia wymogów odpowiednich części niniejszej konwencji Umawiające się Strony będą stosować następującą procedurę identyfikacji i oceny szkodliwych substancji określonych w artykule 2 ustęp 7.
1.1. Kryteria podziału substancji
Identyfikacja i ocena substancji będzie dokonywana na podstawie specyficznych właściwości substancji, a mianowicie:
– trwałości,
– toksyczności lub innych szkodliwych właściwości,
– tendencji do bioakumulacji,
jak również tych cech, które mogą wywoływać zanieczyszczenie, takich jak:
– stosunek między zaobserwowanymi stężeniami a stężeniami, które nie dają obserwowalnych skutków,
– ryzyko eutrofizacji wywołane przez człowieka,
– skutki transgraniczne lub o dużym zasięgu,
– ryzyko niepożądanych zmian w ekosystemie morskim i nieodwracalność lub trwałość skutków,
– radioaktywność,
– poważne zakłócenia zbiorów żywności pochodzenia morskiego lub innych dozwolonych sposobów wykorzystania morza,
– sposób rozchodzenia się (tj. ilość, struktura wykorzystania i możliwość dotarcia do środowiska morskiego),
– udowodnione właściwości rakotwórcze, teratogenne i mutagenne w środowisku morskim lub w wyniku kontaktu z tym środowiskiem.
Właściwości te nie zawsze mają jednakowe znaczenie dla celów identyfikacji i oceny poszczególnych substancji lub grup substancji.
1.2. Priorytetowe grupy substancji szkodliwych
Umawiające się Strony podejmując środki zaradcze będą dawać priorytet następującym grupom substancji, które powszechnie uważa się za szkodliwe:
a) metale ciężkie i ich związki;
b) związki organochlorowcowe;
c) związki organiczne fosforu i cyny;
d) pestycydy, takie jak fungicydy, herbicydy, owadobójcze, myksomycydy oraz środki chemiczne używane do konserwacji drewna, pulpy celulozowej, celulozy, papieru, skór i tekstyliów;
e) oleje i węglowodory ropopochodne;
f) inne związki organiczne szczególnie szkodliwe dla środowiska morskiego;
g) związki azotu i fosforu;
h) substancje radioaktywne, łącznie z odpadami;
i) materiały trwałe, które mogą unosić się na powierzchni, pozostawać w zawieszeniu lub zatapiać się;
j) substancje, które poważnie wpływają na smak i/lub zapach produktów żywnościowych pochodzenia morskiego, a także na smak, zapach, kolor, przejrzystość lub inne właściwości wody.
SUBSTANCJE ZAKAZANE
2.1. Substancje zakazane do finalnego wykorzystania, z wyjątkiem lekarstw
DDT (1,1,1-trójchloro-2,2-bis-chlorofenyloetan) oraz jego pochodne DDE i DDD;
2.2. Substancje zakazane dla wszystkich rodzajów finalnego wykorzystania, z wyjątkiem istniejących urządzeń o systemach zamkniętych aż do końca okresu użytkowania albo dla celów badawczych, rozwojowych i analitycznych
a) PCB (dwufenyle polichlorowane);
b) PCT (terfenyle polichlorowane).
2.3. Substancje zakazane do niektórych zastosowań
Związki organocynowe w farbach przeciwporostowych dla statków wycieczkowych poniżej 25 m i dla sadzy siatkowych.
PESTYCYDY
numer CAS
Akrylonitryl 107131
Aldryna 309002
Aramit 140578
Związki kadmu -
Chlordan 57749
Chlordekon 143500
Chlordimeform 6164983
Chloroform 67663
1,2-Dibromoetan 106934
Dieldryna 60571
Endryna 72208
Kwas fluorooctowy i jego pochodne 7664393, 144490
Heptachlor 76448
Izobenzen 297789
Isodrin 465736
Kelevan 4234791
Związki ołowiu -
Związki rtęci -
Morfamkwat 4636833
Nitrofen 1836755
Pięciochlorofenol 87865
Terpeny polichlorowane 8001501
Kwintozen 82688
Związki selenu -
Trichlorofenoksyoctowy kwas (2,4,5-T) 93765
Toksafen 8001352
KRYTERIA STOSOWANIA NAJLEPSZEJ PRAKTYKI EKOLOGICZNEJ I NAJLEPSZEJ DOSTĘPNEJ TECHNOLOGII
1. Zgodnie z odpowiednimi częściami niniejszej konwencji Umawiające się Strony stosować będą kryteria najlepszej praktyki ekologicznej i najlepszej dostępnej technologii opisane poniżej.
2. W celu zapobiegania i eliminacji zanieczyszczania Umawiające się Strony wykorzystywać będą najlepszą praktykę ekologiczną dla wszystkich źródeł i najlepszą dostępną technologię dla źródeł punktowych, zmniejszając lub eliminując wprowadzanie zanieczyszczeń do wody i powietrza ze wszystkich źródeł poprzez przyjęcie strategii kontrolnych.
PRZEPIS 2: NAJLEPSZA PRAKTYKA EKOLOGICZNA
1. Wyrażenie "najlepsza praktyka ekologiczna" oznacza zastosowanie najwłaściwszej kombinacji środków. Przy wyborze ich dla przypadków indywidualnych powinno się co najmniej rozważyć stopniowe stosowanie następujących środków:
– zapewnienie ludności i użytkownikom dostępu do informacji i edukacji na temat skutków dla środowiska wyboru poszczególnych działań lub wyrobów, ich wykorzystania i końcowego pozbycia się,
– opracowanie i stosowanie kodeksów dobrej praktyki ekologicznej obejmujących wszystkie aspekty działań w okresie przydatności wyrobu do użycia,
– obowiązkowe etykiety informujące ludność i użytkowników o ryzyku dla środowiska związanym z danym wyrobem, jego wykorzystaniem i końcowym pozbyciem się,
– dostępność systemów gromadzenia i usuwania,
– oszczędzanie zasobów, w tym również energii,
– recyrkulacja, odzyskiwanie i ponowne użycie,
– unikanie wykorzystywania niebezpiecznych substancji i wyrobów oraz tworzenia niebezpiecznych odpadów,
– stosowanie instrumentów ekonomicznych do działań, wyrobów lub grup wyrobów i emisji,
– system wydawania licencji obejmujący zakres restrykcji lub zakaz.
2. Przy ustalaniu, w przypadkach ogólnych lub indywidualnych, jaka kombinacja środków stanowi najlepszą praktykę ekologiczną, szczególny nacisk należy położyć na:
– zasadę zapobiegania,
– ryzyko dla środowiska związane z wyrobem, jego produkcją, wykorzystaniem i końcowym pozbyciem się,
– unikanie lub zastąpienie przez mniej zanieczyszczające działania lub substancje,
– skalę użycia,
– potencjalne korzyści lub szkody dla środowiska materiałów lub działań zastępczych,
– postęp i zmiany w wiedzy naukowej i świadomości,
– limity czasu do wykonania,
– skutki społeczne i gospodarcze.
PRZEPIS 3: NAJLEPSZA DOSTĘPNA TECHNOLOGIA
1. Wyrażenie "najlepsza dostępna technologia" oznacza najnowszy etap rozwoju procesów, urządzeń lub metod działania, które wskazują na przydatność w praktyce danego środka służącego do ograniczenia zrzutów.
2. Przy ustalaniu, czy zespół procesów, urządzeń i metod działania stanowi najlepszą dostępną technologię, w przypadkach ogólnych i indywidualnych, szczególny nacisk należy położyć na:
– porównywalne procesy, urządzenia i metody działania, jakie ostatnio z powodzeniem wypróbowywano,
– postęp techniczny i zmiany w wiedzy naukowej i świadomości,
– gospodarcze możliwości wprowadzania takiej technologii,
– limity czasu dla zastosowania,
– charakter oraz wielkość tych emisji,
– technologie bezodpadowe/niskoodpadowe,
– zasadę zapobiegania.
PRZEPIS 4: PRZYSZŁY ROZWÓJ
Należy przyjąć, że "najlepsza praktyka ekologiczna" i "najlepsza dostępna technologia" będą się zmieniać wraz z upływem czasu w świetle postępu technologicznego, czynników gospodarczych i społecznych oraz zmian w wiedzy naukowej i świadomości.
KRYTERIA I ŚRODKI DOTYCZĄCE ZAPOBIEGANIA ZANIECZYSZCZANIU ZE ŹRÓDEŁ LĄDOWYCH
Zgodnie z odpowiednimi częściami niniejszej konwencji Umawiające się Strony stosować będą kryteria i środki wymienione w niniejszym załączniku w całej zlewni oraz uwzględniać będą najlepszą praktykę ekologiczną (NPE) i najlepszą dostępną technologię (NDT), które zostały opisane w załączniku II.
PRZEPIS 2: SPECYFICZNE WYMAGANIA
1. Komunalne wody ściekowe powinny być oczyszczane co najmniej biologicznie lub inną metodą równie skuteczną w celu redukcji znaczących parametrów. Znaczną redukcję należy wprowadzić dla biogenów.
2. Gospodarka wodna w zakładach przemysłowych powinna dążyć do wykorzystywania zamkniętych obiegów wodnych lub o wysokim stopniu cyrkulacji w celu uniknięcia wytwarzania wód ściekowych tam, gdzie jest to możliwe.
3. Przemysłowe wody ściekowe powinny być oddzielnie oczyszczone, zanim zostaną wymieszane z wodami rozcieńczającymi.
4. Wody ściekowe zawierające substancje niebezpieczne lub inne odpowiednie substancje nie powinny być oczyszczane wraz z innymi wodami ściekowymi, o ile nie osiągnie się odpowiedniego zredukowania ładunku zanieczyszczeń w porównaniu z oddzielnym oczyszczeniem każdego strumienia wód ściekowych. Polepszenie jakości wód ściekowych nie może prowadzić do znacznego zwiększenia ilości szkodliwego osadu kanalizacyjnego.
5. Wartości graniczne dla emisji, które zawierają substancje szkodliwe dla wody i powietrza, zostaną określone w specjalnych zezwoleniach.
6. Zakłady przemysłowe i inne źródła punktowe podłączone do miejskich oczyszczalni ścieków powinny stosować najlepszą dostępną technologię w celu uniknięcia substancji niebezpiecznych, których nie można unieszkodliwiać w miejskiej oczyszczalni ścieków lub które mogą szkodzić procesom w tych oczyszczalniach. Dodatkowo należy podjąć środki zgodnie z najlepszą praktyką ekologiczną.
7. Zanieczyszczeniu wynikającemu z hodowli ryb należy zapobiegać i eliminować je poprzez popieranie i wprowadzanie w życie najlepszej praktyki ekologicznej i najlepszej dostępnej technologii.
8. Zanieczyszczenie ze źródeł rozproszonych, łącznie z rolnictwem, eliminować należy poprzez popieranie i wprowadzanie w życie najlepszej praktyki ekologicznej.
9. Używane środki ochrony roślin będą zgodne z kryteriami ustalonymi przez komisję.
PRZEPIS 3: ZASADY WYDAWANIA ZEZWOLEŃ ZAKŁADOM PRZEMYSŁOWYM
Umawiające się Strony zobowiązują się stosować następujące zasady i procedury przy wydawaniu zezwoleń, o których mowa w artykule 6 ustęp 3 niniejszej konwencji:
1. Dyrekcja zakładu przemysłowego przekaże dane i informacje właściwemu organowi krajowemu na formularzu podania. Zaleca się, aby przed złożeniem podania do właściwego organu krajowego dyrekcja uzgodniła z tym organem, jakie dane muszą być zawarte w tym podaniu (porozumienie w sprawie zakresu wymaganych informacji i pomiarów).
Podania powinny zawierać co najmniej następujące dane i informacje:
Informacje ogólne
– nazwa, branża, lokalizacja i ilość zatrudnionych.
Aktualną sytuację i/lub planowane działania
– miejsce zrzutu i/lub emisji,
– rodzaj produkcji, wielkość produkcji i/lub przerobu,
– procesy produkcyjne,
– rodzaj i ilość surowców, środków i/lub półproduktów,
– ilość i jakość nieoczyszczonych wód ściekowych i surowego gazu ze wszystkich istotnych źródeł, (np. wody przemysłowe, wody chłodnicze,
– oczyszczanie wód ściekowych i surowego gazu z uwzględnieniem rodzaju procesu i efektywności oczyszczania wstępnego i/lub końcowego,
– oczyszczone wody ściekowe i surowy gaz z uwzględnieniem ilości i jakości u wyjścia z urządzeń oczyszczania wstępnego i/lub końcowego,
– ilość i jakość odpadów stałych i płynnych wytworzonych w trakcie procesu i oczyszczania wód ściekowych i surowego gazu,
– oczyszczanie odpadów stałych i płynnych,
– informacje dotyczące środków zapobiegania awariom oraz przypadkowym wypływom,
– obecny stan i możliwe oddziaływanie na środowisko.
Alternatywne działania i ich różne oddziaływania, dotyczące np. aspektów ekologicznych, gospodarczych, bezpieczeństwa, jeśli to konieczne
– inne możliwe procesy produkcyjne,
– inne możliwe surowce, środki i/lub półprodukty,
– inne możliwe technologie oczyszczania.
2. Właściwe organy krajowe będą oceniać obecny stan i potencjalny wpływ planowanych działań na środowisko.
3. Właściwy organ władzy krajowej wydaje zezwolenie po kompleksowej ocenie ze zwróceniem szczególnej uwagi na wyżej wymienione aspekty. Zezwolenie powinno określać co najmniej:
– charakterystykę wszystkich składników (np. wielkość produkcji), które wywierają wpływ na ilość i jakość zrzutu i/lub emisji,
– wartości graniczne dla ilości i jakości (ładunków i/lub koncentracji) bezpośrednich lub pośrednich zrzutów i emisji,
– instrukcje dotyczące:
– budowy i bezpieczeństwa,
– procesów produkcyjnych i/lub stosowanych w nich środków chemicznych,
– pracy i konserwacji urządzeń oczyszczających,
– odzysku materiałów i substancji oraz pozbycia się odpadów,
– rodzaju i zakresu kontroli dokonywanych przez producenta (samokontrola),
– środków, jakie należy podjąć w przypadku awarii i przypadkowych wypływów,
– metod analitycznych, jakie należy zastosować,
– terminarza działań modernizacyjnych, modernizacji sprzętu i badań dokonywanych przez producentów,
– terminarza składania sprawozdań sporządzanych przez producenta na temat środków kontroli i/lub samokontroli, modernizacji sprzętu i badań.
4. Właściwy organ krajowy lub niezależna instytucja upoważniona przez właściwy organ krajowy będzie:
– dokonywać inspekcji ilości i jakości zrzutów i/lub emisji poprzez pobieranie próbek i analizę,
– kontrolować wypełnianie wymogów potrzebnych do uzyskania zezwolenia,
– organizować monitoring różnych oddziaływań zrzutów wód ściekowych i emisji do atmosfery,
– dokonywać rewizji zezwoleń, kiedy zajdzie taka potrzeba.
ZAPOBIEGANIE ZANIECZYSZCZENIU ZE STATKÓW
Umawiające się Strony, w sprawach dotyczących ochrony obszaru Morza Bałtyckiego przed zanieczyszczeniem ze statków, będą współpracować:
a) w ramach Międzynarodowej Organizacji Morskiej, w szczególności w popieraniu rozwoju międzynarodowych przepisów, opartych między innymi na podstawowych zasadach i obowiązkach wynikających z niniejszej konwencji, które obejmują również popieranie korzystania z najlepszej dostępnej technologii i najlepszej praktyki ekologicznej określonych w załączniku II;
b) w skutecznym i harmonijnym wprowadzaniu w życie przepisów przyjętych przez Międzynarodową Organizację Morską.
PRZEPIS 2: POMOC W PRZEPROWADZANIU DOCHODZEŃ
Umawiające się Strony, bez uszczerbku dla postanowień artykułu 4 ustęp 3 niniejszej konwencji, jeśli zaistnieje taka potrzeba, będą udzielać sobie wzajemnie pomocy w prowadzeniu dochodzeń w sprawach naruszeń obowiązujących przepisów prawa dotyczących przeciwdziałania zanieczyszczeniom, które miały miejsce lub co do których istnieje podejrzenie, że wydarzyły się na obszarze Morza Bałtyckiego. Pomoc ta może obejmować, ale nie wyłącznie, inspekcję przez właściwe organy książek zapisów olejowych, książek zapisów ładunkowych, dzienników okrętowych, dzienników maszynowych oraz pobieranie próbek ropy naftowej dla celów identyfikacji analitycznej.
PRZEPIS 3: DEFINICJE
W rozumieniu niniejszego załącznika:
1) "administracja" oznacza rząd Umawiającej się Strony, pod której władzą statek jest eksploatowany. W odniesieniu do statku, który ma prawo pływać pod banderą danego państwa, Administracją jest rząd tego państwa. W odniesieniu do nieruchomych i pływających platform, wykorzystywanych do badań lub eksploatacji dna morskiego i jego podłoża, przyległych do wybrzeża, na których państwo nadbrzeżne wykonuje suwerenne prawa w celu badań i eksploatacji ich zasobów naturalnych, Administracją jest rząd państwa nadbrzeżnego;
2) a) "zrzut" w odniesieniu do substancji szkodliwych lub odpływów zawierających takie substancje oznacza każde, bez względu na przyczynę, wydostanie się poza statek i obejmuje każde wypłynięcie, usunięcie, rozlanie, przeciek, wypompowanie, emisję lub opróżnienie;
b) "zrzut" nie obejmuje:
i) zatapiania w rozumieniu Konwencji o zapobieganiu zanieczyszczeniu mórz przez zatapianie odpadów i innych substancji, sporządzonej w Londynie dnia 29 grudnia 1972 r.; lub
ii) wydostania się substancji szkodliwych powstających bezpośrednio w wyniku badań, eksploatacji i związanej z tym przeróbki na morzu zasobów mineralnych dna morskiego; lub
iii) wydostania się substancji szkodliwych stosowanych w dozwolonych badaniach naukowych prowadzonych w celu zwalczania lub kontroli zanieczyszczenia;
3) określenie "od najbliższego lądu" oznacza od linii podstawowej, od której wyznaczone jest morze terytorialne danego terytorium zgodnie z prawem międzynarodowym;
4) określenie "jurysdykcja" będzie interpretowane zgodnie z prawem międzynarodowym obowiązującym w czasie stosowania lub interpretacji niniejszego załącznika;
5) określenie "MARPOL 73/78" oznacza Międzynarodową Konwencję o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki z 1973 r., zmienioną Protokołem do niej z 1978 r.
PRZEPIS 4: STOSOWANIE ZAŁĄCZNIKÓW DO KONWENCJI MARPOL 73/78
Z zastrzeżeniem Przepisu 5 Umawiające się Strony stosować będą postanowienia załączników do Konwencji MARPOL 73/78.
PRZEPIS 5: ŚCIEKI
Umawiające się Strony będą stosować postanowienia ustępów od A do D oraz F i G niniejszego przepisu, dotyczących zrzutu ścieków ze statków podczas ich eksploatacji na obszarze Morza Bałtyckiego.
A. Definicje
Dla celów niniejszego przepisu:
1) "ścieki" oznaczają:
a) odprowadzanie substancji płynnych i wód odpadowych z wszelkiego rodzaju toalet, pisuarów i kanalizacyjnych kratek podłogowych;
b) odprowadzanie substancji płynnych z pomieszczeń medycznych (ambulatoriów, szpitali okrętowych itp.) przez umywalki, wanny i kanalizacyjne kratki podłogowe znajdujące się w takich pomieszczeniach;
c) odprowadzanie substancji płynnych z pomieszczeń, w których znajdują się żywe zwierzęta; lub
d) inne wody odpadowe, jeżeli są one zmieszane ze ściekami określonymi wyżej.
2) "zbiornik zatrzymujący" oznacza zbiornik używany do gromadzenia i przechowywania ścieków.
B. Zastosowanie
Postanowienia niniejszego przepisu mają zastosowanie do:
a) statków o pojemności brutto 200 ton i większej;
b) statków o pojemności brutto mniejszej niż 200 ton, które są uprawnione do przewozu więcej niż 10 osób;
c) statków, które nie mają określonej pojemności brutto i są uprawnione do przewozu więcej niż 10 osób.
C. Zrzut ścieków
1. Z zastrzeżeniem postanowień ustępu D niniejszego przepisu zabroniony jest zrzut ścieków do morza z wyjątkiem, gdy:
a) statek dokonuje zrzutu ścieków rozdrobnionych i odkażonych, stosując system zatwierdzony przez administrację i w odległości większej niż 4 mile morskie od najbliższego lądu, lub też ścieków, które nie są rozdrobnione i odkażone, w odległości większej niż 12 mil morskich od najbliższego lądu, pod warunkiem że w żadnym przypadku ścieki, które były przetrzymywane w zbiorniku zatrzymującym, nie będą usunięte jednorazowo w całości, lecz stopniowo, gdy statek jest w drodze i płynie z prędkością nie mniejszą niż 4 węzły; lub
b) statek posiada czynną oczyszczalnię ścieków zatwierdzoną przez administrację; i
i) wyniki testowe pracy tej oczyszczalni są podane w dokumencie znajdującym się na statku;
ii) ponadto odpływ z oczyszczalni nie wprowadza do otaczającej wody widocznych pływających ciał stałych ani też nie powoduje zmiany jej barwy.
2. Gdy ścieki zmieszane są z odpadami lub wodami odpadowymi, których zrzut podlega odmiennym wymaganiom, będą stosowane te wymagania, które są ostrzejsze.
D. Wyjątki
Ustęp C niniejszego przepisu nie ma zastosowania do:
a) zrzutu ze statku ścieków, niezbędnego do zapewnienia bezpieczeństwa statku i osób znajdujących się na jego pokładzie lub do ratowania życia na morzu; lub
b) zrzutu ścieków w wyniku uszkodzenia statku lub jego wyposażenia, jeżeli przed powstaniem uszkodzenia i po nim podjęte zostały wszelkie możliwe środki ostrożności w celu zapobieżenia zrzutowi lub jego zmniejszenia.
E. Urządzenia odbiorcze
1. Każda Umawiająca się Strona zobowiązuje się zapewnić zainstalowanie w swoich portach i przystaniach na obszarze Morza Bałtyckiego, wystarczających na potrzeby korzystających z nich statków, urządzeń do odbierania ścieków bez powodowania dla statków nadmiernej zwłoki.
2. W celu umożliwienia połączenia rurociągów urządzeń odbiorczych z rurociągami zrzutowymi ze statków obydwa rurociągi będą wyposażone w znormalizowane łączniki wyładunkowe, zgodnie z następującą tabelą:
Znormalizowane wymiary kołnierzy łączników wyładunkowych
Opis | Wymiar |
Średnica zewnętrzna | 210 mm |
Średnica wewnętrzna | Stosownie do średnicy zewnętrznej rury |
Średnica podziałowa sworzni | 170 mm |
Otwory w kołnierzu | 4 otwory o średnicy 18 mm, rozmieszczone równomiernie na średnicy podziałowej sworzni o powyższym wymiarze, wycięte do obwodu kołnierza. Szerokość wycięcia 18 mm |
Grubość kołnierza | 16 mm |
Sworznie i nakrętki: liczba i średnica | 4, każda o średnicy 16 mm i o odpowiedniej długości |
Kołnierz jest przeznaczony do rur o maksymalnej średnicy wewnętrznej 100 mm i będzie wykonany ze stali lub innego równorzędnego materiału mającego gładką powierzchnię. Kołnierz ten wraz z odpowiednią uszczelką będzie dostosowany do ciśnienia roboczego 6 kg/cm2.
Dla statków o głębokości zanurzenia 5 m lub mniejszej wewnętrzna średnica łącznika wyładunkowego może wynosić 38 mm.
F. Oględziny
1. Statki żeglugi międzynarodowej w rejsach na obszarze Morza Bałtyckiego będą poddawane oględzinom stosownie do poniższych wymogów:
a) wstępne oględziny, zanim statek zostanie oddany do eksploatacji lub zanim zostanie po raz pierwszy wydane świadectwo zgodnie z wymogami ustępu G niniejszego przepisu, obejmujące taki przegląd statku, który zapewnia, że:
i) jeżeli statek posiada oczyszczalnię ścieków, spełnia ona wymogi operacyjne oparte na normach i metodach testujących zaleconych przez komisję i zatwierdzonych przez administrację;
ii) jeżeli statek wyposażony jest w system rozdrabniania i odkażania ścieków, system ten spełnia wymogi operacyjne oparte na normach i metodach testujących zaleconych przez komisję i zatwierdzonych przez administrację;
iii) jeżeli statek wyposażony jest w zbiornik zatrzymujący, pojemność takiego zbiornika zaspokaja wymogi administracji, gdy zatrzymuje wszystkie ścieki, uwzględniając długość rejsu statku, ilość osób na pokładzie oraz inne istotne czynniki. Zbiornik zatrzymujący spełnia wymogi operacyjne oparte na normach i metodach testujących zaleconych przez komisję i zatwierdzonych przez administrację; oraz
iv) jeżeli statek jest wyposażony w rurociągi dla zrzutu ścieków do urządzeń odbierających, to rurociągi te powinny być wyposażone w standardowe połączenia nabrzeżne zgodnie z ustępem E, lub dla statków wykonujących określone zadania żeglugowe, wymiennie z innymi normami dopuszczonymi przez administrację, takimi jak złączki do szybkiego połączenia.
Oględziny powinny zapewniać to, że sprzęt, wyposażenie, układy i materiały będą w pełni odpowiadać właściwym wymogom niniejszego przepisu.
Administracja powinna uznawać "świadectwo typowego testu" dla oczyszczalni ścieków wystawione przez organy innych Umawiających się Stron;
b) okresowe przeglądy dokonywane tak często, jak to określi administracja, ale w odstępach nie przekraczających pięciu lat, które powinny być takie, aby zapewniały, by sprzęt, wyposażenie, układy i materiały odpowiadały w pełni właściwym wymogom niniejszego przepisu.
2. Przeglądy statków w ramach wykonywania postanowień niniejszego przepisu powinny być prowadzone przez funkcjonariuszy administracji. Administracja może jednak powierzyć przeglądy albo mianowanym w tym celu inspektorom, albo uznawanym przez siebie organizacjom. W każdym przypadku właściwa administracja w pełni gwarantuje kompleksowość i skuteczność przeglądów.
3. Po zakończeniu każdego przeglądu statku nie będą dokonywane bez zgody administracji znaczące zmiany w sprzęcie, wyposażeniu, układach lub materiałach objętych przeglądem bez zgody administracji, z wyjątkiem bezpośredniej wymiany takiego sprzętu lub wyposażenia.
G. Świadectwo
1. Po dokonaniu przeglądu zgodnie z postanowieniami ustępu F niniejszego przepisu, statkom zarejestrowanym do przewozu więcej niż 50 osób, obsługującym ruch międzynarodowy na obszarze Morza Bałtyckiego, wydane zostanie świadectwo zapobiegania zanieczyszczeniom ściekami.
2. Świadectwo takie będzie wydane przez administrację albo przez osobę lub organizację przez nią odpowiednio upoważnioną. W każdym przypadku administracja przyjmuje pełną odpowiedzialność za świadectwo.
3. Świadectwo zapobiegania zanieczyszczeniom ściekami sporządzone zostanie w formie zgodnej z wzorem zamieszczonym w dodatku do załącznika IV do Konwencji MARPOL 73/78. Jeśli świadectwo nie jest sporządzone w języku angielskim, tekst powinien zawierać tłumaczenie na język angielski.
4. Świadectwo zapobiegania zanieczyszczeniom ściekami będzie wydane na okres ustalony przez administrację, ale nie dłuższy niż pięć lat.
5. Świadectwo traci swą ważność, jeśli dokonane zostaną bez zgody administracji znaczące zmiany w wymaganym sprzęcie, wyposażeniu, układach lub materiałach, z wyjątkiem bezpośredniej wymiany takiego sprzętu czy wyposażenia.
WYJĄTKI OD OGÓLNEGO ZAKAZU ZATAPIANIA ODPADÓW I INNYCH MATERIAŁÓW NA OBSZARZE MORZA BAŁTYCKIEGO
Zgodnie z artykułem 11 ustęp 2 niniejszej konwencji zakaz zatapiania nie ma zastosowania do usuwania na morzu urobku z pogłębiania dna, pod warunkiem że:
a) zatapianie urobku z pogłębiania dna, który zawiera substancje szkodliwe określone w załączniku I, dozwolone jest tylko zgodnie z wytycznymi przyjętymi przez komisję; i
b) zatapianie przeprowadza się na podstawie specjalnego zezwolenia wydanego uprzednio przez odpowiedni organ krajowy albo
i) w obrębie wód wewnętrznych i morza terytorialnego Umawiającej się Strony, albo
ii) poza obszarem wód wewnętrznych i morza terytorialnego, kiedy to konieczne, po uprzednich konsultacjach z komisją.
Wydając takie zezwolenia Umawiająca się Strona będzie postępować zgodnie z postanowieniami przepisu 3 niniejszego załącznika.
PRZEPIS 2
1. Właściwy organ krajowy, o którym mowa w artykule 11 ustęp 2 niniejszej konwencji, będzie:
a) wydawać specjalne zezwolenia przewidziane w przepisie 1 niniejszego załącznika;
b) prowadzić rejestry rodzaju i ilości materiałów dopuszczonych do zatopienia, obejmujące miejsce, czas i sposób zatopienia;
c) zbierać dostępne informacje dotyczące rodzaju i ilości materiałów zatopionych na obszarze Morza Bałtyckiego ostatnio i do czasu wejścia w życie niniejszej konwencji, jeżeli zatopione materiały, o których mowa, mogłyby spowodować zakażenie wody lub organizmów na obszarze Morza Bałtyckiego, zostać wyłowione sprzętem rybackim lub spowodować szkodę w inny sposób, jak również zbierać informacje dotyczące miejsca, czasu i sposobu takiego zatapiania.
2. Właściwy organ krajowy będzie wydawać specjalne zezwolenia zgodnie z przepisem 1 niniejszego załącznika odnośnie do materiałów przewidzianych do zatopienia na obszarze Morza Bałtyckiego:
a) ładowanych na jego terytorium;
b) ładowanych na statek morski lub statek powietrzny zarejestrowany na jego terytorium lub pływający pod jego banderą, gdy ładunek odbywa się na terytorium państwa, które nie jest Umawiającą się Stroną niniejszej konwencji.
3. Każda Umawiająca się Strona będzie przekazywać komisji, a w miarę potrzeby innym Umawiającym się Stronom, informacje określone w punkcie 1c przepisu 2 niniejszego załącznika. Sposób przekazywania i rodzaj takich informacji zostanie określony przez komisję.
PRZEPIS 3
Wydając specjalne zezwolenia, zgodnie z przepisem 1 niniejszego załącznika, właściwy organ krajowy będzie brać pod uwagę:
a) ilość urobku z pogłębiania dna przeznaczonego do zatopienia;
b) zawartość szkodliwych substancji, o których mowa w załączniku I;
c) miejsce (np. współrzędne obszaru zatopienia, głębokość i odległość od brzegu) i jego położenie w stosunku do obszarów będących przedmiotem specjalnego zainteresowania (np. obszary rekreacyjne, obszary składania ikry, wylęgu i połowów ryb itp.);
d) cechy charakterystyczne wody, jeżeli zatapianie dokonywane jest poza obszarem morza terytorialnego, obejmujące:
i) właściwości hydrograficzne (np. temperatura, zasolenie, gęstość, profil);
ii) właściwości chemiczne (np. pH, tlen rozpuszczony, biogeny);
iii) właściwości biologiczne (np. produkcja pierwotna i fauna denna);
dane te powinny zawierać wystarczające informacje o średnich rocznych poziomach, a także o sezonowych wahaniach właściwości wymienionych w niniejszym ustępie; oraz
e) występowanie i skutki innego zatopienia, które mogło być dokonane na obszarze zatapiania.
PRZEPIS 4
Zgłoszenia dokonane zgodnie z artykułem 11 ustęp 5 niniejszej konwencji powinny zawierać informacje, które należy wpisać do formularza zgłoszenia ustalonego przez komisję.
ZAPOBIEGANIE ZANIECZYSZCZENIU Z DZIAŁALNOŚCI PRZYBRZEŻNEJ
W rozumieniu niniejszego załącznika:
1) "działalność przybrzeżna" oznacza poszukiwania i eksploatację ropy naftowej i gazu przez stałe lub pływające przybrzeżne instalacje i konstrukcje, a także wykonywaną na nich działalność;
2) "jednostka przybrzeżna" oznacza każdą stałą lub pływającą przybrzeżną instalację lub konstrukcję zaangażowaną w działalność poszukiwawczą, wydobywczą lub produkcyjną gazu lub ropy naftowej albo załadunek lub wyładunek ropy naftowej;
3) "poszukiwanie" obejmuje każdy rodzaj wierceń, z wyjątkiem badań sejsmicznych;
4) "eksploatacja" obejmuje wszelką produkcję, badanie otworu wiertniczego lub działalność stymulacyjną.
PRZEPIS 2: STOSOWANIE NAJLEPSZEJ DOSTĘPNEJ TECHNOLOGII I NAJLEPSZEJ PRAKTYKI EKOLOGICZNEJ
Umawiające się Strony zobowiązują się zapobiegać zanieczyszczeniu z działalności przybrzeżnej i eliminować takie zanieczyszczenie, stosując zasady najlepszej dostępnej technologii i najlepszej praktyki ekologicznej, określone w załączniku II.
PRZEPIS 3: OCENA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO I MONITORING
1. Przed wydaniem zezwolenia na działalność przybrzeżną należy dokonać oceny oddziaływania na środowisko. W przypadku eksploatacji, o której mowa w przepisie 5, wynik takiej oceny powinien zostać przesłany do komisji przed wydaniem zezwolenia na działalność przybrzeżną.
2. W związku z oceną oddziaływania na środowisko należy dokonać oceny środowiskowej wrażliwości obszaru morskiego wokół planowanego miejsca działalności przybrzeżnej, z uwzględnieniem następujących elementów:
a) znaczenia obszaru dla ptaków i ssaków morskich;
b) znaczenia obszaru jako miejsc połowów i tarlisk dla ryb i skorupiaków oraz dla hodowli;
c) rekreacyjnego znaczenia obszaru;
d) składu osadu określonego z uwzględnieniem takich właściwości, jak: ziarnistość, masa sucha, strata prażenia, całkowita zawartość węglowodorów, zawartość Ba, Cr, Pb, Cu, Hg i Cd;
e) ilości i różnorodności fauny dennej i zawartości wybranych węglowodorów alifatycznych i aromatycznych.
3. Aby monitorować dalsze skutki fazy eksploatacyjnej działalności przybrzeżnej, badania, przynajmniej te, o których mowa powyżej w punkcie d), należy przeprowadzać przed i po podjęciu działań.
4. Aby monitorować dalsze skutki fazy eksploatacyjnej działalności przybrzeżnej, badania, przynajmniej te, o których mowa powyżej w punktach d) i e), należy przeprowadzać przed podjęciem działań, w odstępach rocznych podczas działań i po ich zakończeniu.
PRZEPIS 4: ZRZUTY W FAZIE POSZUKIWAŃ
1. Użycie iłowych płuczek wiertniczych olejowych lub płuczek zawierających inne substancje szkodliwe należy ograniczyć do przypadków, kiedy jest to konieczne z powodów geologicznych, technicznych oraz bezpieczeństwa i jedynie po uzyskaniu uprzednio zezwolenia od właściwego organu krajowego. W takich przypadkach należy podjąć odpowiednie kroki i zapewnić właściwe instalacje w celu zapobieżenia zrzutom takich płuczek do środowiska morskiego.
2. Iłowe płuczki wiertnicze olejowe i rdzenie uzyskane przy użyciu iłowych płuczek wiertniczych olejowych nie powinny być zrzucane na obszarze Morza Bałtyckiego, lecz przewiezione na ląd w celu końcowego oczyszczenia lub pozbycia się w sposób dopuszczalny z ekologicznego punktu widzenia.
3. Zrzut iłowych płuczek wodnych i rdzeni będzie wymagał zezwolenia właściwego organu krajowego. Przed wydaniem takiego zezwolenia należy udowodnić, że zawartość płuczki wodnej wykazuje niską toksyczność.
4. Zrzut rdzeni powstałych w wyniku użycia wodnych płuczek iłowych nie będzie dozwolony w szczególnie wrażliwych częściach obszaru Morza Bałtyckiego, takich jak obszary zamknięte lub płytkie z ograniczoną wymianą wód oraz obszary, które charakteryzują się rzadkimi, cennymi i szczególnie wrażliwymi ekosystemami.
PRZEPIS 5: ZRZUTY W FAZIE EKSPLOATACYJNEJ
Poza postanowieniami załącznika IV następujące postanowienia będą miały zastosowanie do zrzutów:
a) wszystkie substancje chemiczne i materiały należy przewieźć na ląd; mogą być one zrzucone tylko w wyjątkowych przypadkach po uzyskaniu zezwolenia właściwego organu krajowego w każdym indywidualnym przypadku;
b) zrzut wody produkcyjnej i wody wypornościowej jest zabroniony, chyba że zostanie wykazane, że zawartość oleju w nich wynosi mniej niż 15 mg/l, mierząc metodami analitycznymi i pobieraniem próbek przyjętymi przez Komisję;
c) jeżeli zgodność z wartością graniczną nie może być uzyskana za pomocą najlepszej praktyki ekologicznej i najlepszej dostępnej technologii, właściwy organ krajowy może wymagać odpowiednich dodatkowych kroków w celu zapobieżenia ewentualnemu zanieczyszczeniu środowiska morskiego obszaru Morza Bałtyckiego i dopuścić, jeśli to będzie konieczne, wyższą wartość graniczną, która jednakże powinna być jak najniższa i w żadnym przypadku nie może przekraczać 40 mg/l; zawartość oleju powinna być mierzona tak, jak to przewidziano powyżej w punkcie b);
d) dozwolony zrzut nie może w żadnym razie doprowadzić do niemożliwych do przyjęcia skutków w środowisku morskim;
e) w celu pełnego wykorzystania przyszłych osiągnięć w technologii oczyszczania i produkcji, zezwolenia na zrzut będą podlegać regularnym przeglądom przez właściwy organ krajowy, a limity zrzutów będą odpowiednio korygowane.
PRZEPIS 6: PROCEDURA ZAWIADAMIANIA
Każda Umawiająca się Strona będzie wymagać, aby użytkownik lub każda inna osoba kierująca jednostką przybrzeżną składała zawiadomienia zgodnie z postanowieniami przepisu 5.1 załącznika VII do niniejszej konwencji.
PRZEPIS 7: PLANOWANIE NA WYPADEK ZAGROŻENIA
Każda jednostka przybrzeżna będzie posiadać plan na wypadek zagrożenia zanieczyszczeniem, zatwierdzony zgodnie z procedurą ustaloną przez właściwy organ krajowy. Plan taki powinien zawierać informacje dotyczące systemów alarmowania i łączności, organizacji środków zaradczych, listę przewidzianego sprzętu oraz opis środków, jakie należy podjąć w różnych rodzajach przypadków zanieczyszczenia.
PRZEPIS 8: NIEUŻYWANE JEDNOSTKI PRZYBRZEŻNE
Umawiające się Strony zapewnią, że jednostki przybrzeżne porzucone, nieużywane i zatopione w wyniku awarii zostaną całkowicie usunięte i sprowadzone na brzeg na odpowiedzialność właściciela, a nieużywane studnie wiertnicze zostaną zaczopowane.
PRZEPIS 9: WYMIANA INFORMACJI
Umawiające się Strony będą systematycznie wymieniać za pośrednictwem komisji informacje co do miejsca i charakteru wszelkiej zaplanowanej lub zakończonej działalności przybrzeżnej oraz co do charakteru i ilości zrzutów, jak również co do środków podejmowanych na wypadek zagrożenia.
REAGOWANIE NA PRZYPADKI ZANIECZYSZCZANIA
1. Umawiające się Strony zobowiązują się utrzymać gotowość do reagowania na przypadki zanieczyszczenia, zagrażające środowisku morskiemu obszaru Morza Bałtyckiego. Gotowość ta powinna obejmować odpowiedni sprzęt, statki i ludzi przygotowanych do działań zarówno na wodach przybrzeżnych, jak i na morzu pełnym.
2. a) Poza przypadkami, o których mowa w artykule 13, Umawiające się Strony będą także bezzwłocznie powiadamiać o tych przypadkach zanieczyszczenia, które zdarzyły się w ich regionie reagowania i które zagrażają lub mogą zagrażać interesom innych Umawiających się Stron.
b) W razie poważnych przypadków zanieczyszczenia będą również bezzwłocznie powiadomione inne Umawiające się Strony i komisja.
3. Umawiające się Strony zgadzają się, pod warunkiem że posiadają takie możliwości i dostęp do odpowiednich zasobów, współpracować w reagowaniu na przypadki zanieczyszczenia, o ile to będzie uzasadnione wagą takich przypadków.
4. Dodatkowo Umawiające się Strony podejmą inne środki, aby:
a) prowadzić regularną obserwację poza swoją linią brzegową; oraz
b) w inny sposób współpracować i wymieniać informacje z innymi Umawiającymi się Stronami, aby poprawić zdolność do reagowania na przypadki zanieczyszczenia.
PRZEPIS 2: PLANOWANIE NA WYPADEK ZAGROŻENIA
Każda Umawiająca się Strona opracuje krajowy plan na wypadek zagrożenia i we współpracy z innymi Umawiającymi się Stronami, w zależności od potrzeby, dwustronne i wielostronne plany wspólnego reagowania na przypadki zanieczyszczenia.
PRZEPIS 3: OBSERWACJA
1. Aby nie dopuścić do naruszenia istniejących przepisów dotyczących zapobiegania zanieczyszczeniu ze statków, Umawiające się Strony opracują i będą prowadzić indywidualnie lub we współpracy działalność obserwacyjną obejmującą obszar Morza Bałtyckiego w celu wykrywania i monitorowania oleju i innych substancji wprowadzonych do morza.
2. Umawiające się Strony podejmą odpowiednie środki w celu prowadzenia działalności obserwacyjnej, o której mowa w ustępie 1, wykorzystując między innymi obserwację z powietrza za pomocą systemów sensorycznych zdalnie kierowanych.
PRZEPIS 4: REGIONY REAGOWANIA
Umawiające się Strony uzgodnią, możliwie jak najszybciej, dwustronnie lub wielostronnie, porozumienia w sprawie tych regionów obszaru Morza Bałtyckiego, na których prowadzić będą działalność obserwacyjną i podejmować działania w razie poważnego przypadku zanieczyszczenia, który się wydarzył lub może się wydarzyć. Porozumienia takie nie mogą naruszać innych umów zawartych między Umawiającymi się Stronami, dotyczących tego samego przedmiotu. Sąsiadujące państwa zapewnią ujednolicenie różnych porozumień. Umawiające się Strony będą informować inne Umawiające się Strony i Komisję o takich porozumieniach.
PRZEPIS 5: PROCEDURA ZAWIADAMIANIA
1. a) Każda Umawiająca się Strona będzie wymagać od kapitanów lub innych osób odpowiedzialnych za statki pływające pod jej banderą, aby niezwłocznie meldowali o każdym wydarzeniu na ich statku, którego skutkiem jest zrzut lub prawdopodobny zrzut oleju lub innych szkodliwych substancji.
b) Meldunek taki powinien być przekazany najbliższemu państwu nadbrzeżnemu i sporządzony zgodnie z postanowieniami artykułu 8 i Protokołu I do Międzynarodowej konwencji dotyczącej zapobiegania zanieczyszczeniom ze statków z 1973 r., zmienionego Protokołem do niej z 1978 r. (MARPOL 73/78).
c) Umawiające się Strony będą żądać od kapitanów i innych osób odpowiedzialnych za statki i pilotów statków powietrznych, aby meldowali zgodnie z niniejszym systemem o zaobserwowanych na morzu znacznych rozlewach oleju lub innych szkodliwych substancji. Meldunki takie powinny, jak tylko jest to możliwe, zawierać następujące dane: czas, położenie, kierunek i siłę wiatru, stan morza, rodzaj i rozmiar oraz prawdopodobne źródło zauważonego rozlewu.
2. Postanowienia ustępu 1 b) mają także zastosowanie do zatopienia dokonanego na podstawie postanowień artykułu 11 ustęp 4 niniejszej konwencji.
PRZEPIS 6: ŚRODKI NA WYPADEK ZAGROŻENIA NA STATKACH
1. Każda Umawiająca się Strona będzie wymagać, aby statki uprawnione do pływania pod ich banderą miały na pokładzie plan na wypadek zagrożenia zanieczyszczeniem olejem, zgodnie z wymogami postanowień Konwencji MARPOL 73/78.
2. Każda Umawiająca się Strona będzie żądać od kapitanów statków pływających pod jej banderą lub, w odniesieniu do stałych i pływających platform działających pod jej jurysdykcją, od osób odpowiedzialnych za te platformy, aby dostarczyli, w razie przypadku zanieczyszczenia i na żądanie odpowiednich organów, takich szczegółowych informacji o statku i jego ładunku lub w odniesieniu do platformy o jej produkcji, które mają istotne znaczenie dla akcji podejmowanych w celu zapobiegania lub reagowania na zanieczyszczenie morza, oraz aby współpracowali z tymi organami.
PRZEPIS 7: ŚRODKI REAGOWANIA
1. Umawiająca się Strona, gdy wydarzy się przypadek zanieczyszczenia w jej regionie reagowania, dokona oceny zaistniałej sytuacji i podejmie odpowiednie działania w celu uniknięcia lub zmniejszenia skutków zanieczyszczenia.
2. a) Umawiające się Strony, z zastrzeżeniem przepisu punktu b), użyją środków mechanicznych w podejmowanych działaniach w przypadkach zanieczyszczenia.
b) Środki chemiczne mogą zostać użyte tylko w wyjątkowych przypadkach i po uzyskaniu w każdym indywidualnym przypadku zezwolenia właściwego organu krajowego.
3. Kiedy rozlew dryfuje lub może dryfować w kierunku regionu reagowania innej Umawiającej się Strony, Strona ta powinna być niezwłocznie powiadomiona o zaistniałej sytuacji oraz o podjętych działaniach.
PRZEPIS 8: POMOC
1. Zgodnie z postanowieniem ustępu 3 przepisu 1:
a) Umawiająca się Strona ma prawo zwrócić się do innej Umawiającej się Strony o pomoc w reagowaniu na przypadki zanieczyszczenia; oraz
b) Umawiające się Strony podejmą wszelkie wysiłki, aby takiej pomocy udzielić.
2. Umawiające się Strony podejmą niezbędne prawne lub administracyjne środki w celu ułatwienia:
a) przybycia, wykorzystania i wyjazdu ze swego terytorium statków i statków powietrznych oraz innych środków transportu zaangażowanych w reagowanie na przypadek zanieczyszczenia lub w przewożenie personelu, ładunków, materiałów i sprzętu niezbędnego do przeprowadzenia akcji; oraz
b) szybkiego wjazdu na swoje terytorium, poruszania się po nim i wyjazdu z tego terytorium personelu, ładunków, materiałów i sprzętu, o których mowa w punkcie a).
PRZEPIS 9: ZWROT KOSZTÓW ZA UDZIELENIE POMOCY
1. Umawiające się Strony ponoszą koszty udzielenia pomocy, o której mowa w przepisie 8, zgodnie z niniejszym przepisem.
2. a) Jeśli działanie zostało podjęte przez jedną Umawiającą się Stronę na wyraźne wezwanie innej Umawiającej się Strony, Strona wzywająca powinna zwrócić Stronie udzielającej pomocy koszty akcji podjętej przez tę Stronę. Jeśli prośba zostanie odwołana, Strona wzywająca powinna pokryć koszty, które poniosła lub na które naraziła się strona udzielająca pomocy.
b) Jeśli akcja została podjęta przez Umawiającą się Stronę z własnej inicjatywy, strona ta ponosi koszty swego działania.
c) Zasady sformułowane powyżej w punktach a) i b) mają zastosowanie, jeżeli zainteresowane Strony nie uzgodnią inaczej w każdym indywidualnym przypadku.
3. O ile nie zostanie uzgodnione inaczej, koszty akcji podjętej przez Umawiającą się Stronę na wezwanie innej Strony powinny być rzetelnie obliczone, zgodnie z prawem i aktualną praktyką Strony udzielającej pomocy, dotyczącą zwrotu takich kosztów.
4. Postanowienia niniejszego przepisu nie mogą być interpretowane jako naruszające w jakikolwiek sposób prawa Umawiających się Stron do uzyskania od stron trzecich zwrotu kosztów akcji, podjętych w celu zwalczania przypadków zanieczyszczenia, na podstawie innych mających zastosowanie postanowień i przepisów prawa międzynarodowego oraz przepisów krajowych i ponadnarodowych.
PRZEPIS 10: REGULARNA WSPÓŁPRACA
1. Każda Umawiająca się Strona dostarczy innym Umawiającym się Stronom oraz komisji informacje dotyczące:
a) swych rozwiązań organizacyjnych, mających na celu zwalczanie rozlewu na morzu oleju i innych szkodliwych substancji;
b) swych przepisów i innych spraw, które w sposób bezpośredni mają wpływ na gotowość i zdolność reagowania na zanieczyszczenia morza olejem i innymi szkodliwymi substancjami;
c) kompetentnego organu odpowiedzialnego za otrzymywanie i wysyłanie meldunków o zanieczyszczeniu morza olejem i innymi szkodliwymi substancjami;
d) kompetentnych organów odpowiedzialnych za sprawy dotyczące podejmowanych kroków w celu wzajemnej pomocy, przesyłania informacji i współpracy między Umawiającymi się Stronami zgodnie z niniejszym załącznikiem; oraz
e) działań podjętych zgodnie z przepisami 7 i 8 niniejszego załącznika.
2. Umawiające się Strony będą wymieniać informacje na temat programów badań i rozwoju, wyników dotyczących sposobów zwalczania zanieczyszczenia morza olejem i innymi szkodliwymi substancjami oraz doświadczeń w dziedzinie prowadzenia obserwacji takich zanieczyszczeń i reagowania na nie.
3. Umawiające się Strony będą regularnie organizować wspólne ćwiczenia operacji mających na celu zwalczanie zanieczyszczeń oraz ćwiczenia alarmowe.
4. Umawiające się Strony będą współpracować z Międzynarodową Organizacją Morską w sprawach dotyczących wprowadzania w życie i dalszego rozwoju międzynarodowej konwencji dotyczącej gotowości, reagowania i współpracy na wypadek zanieczyszczenia olejem.
PRZEPIS 11: PODRĘCZNIK HELCOMU DOTYCZĄCY ZWALCZANIA ZANIECZYSZCZEŃ
Umawiające się Strony zgadzają się stosować tak dalece, jak to jest praktycznie możliwe, zasady i reguły zawarte w podręczniku dotyczącym współpracy w zwalczaniu zanieczyszczenia środowiska morskiego, rozwijającym szczegółowo niniejszy załącznik i przyjętym przez komisję lub komitet wyznaczony w tym celu przez komisję.
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej nie zgodziło się na usunięcie z ustawy o zatrudnianiu cudzoziemców przepisu podnoszącego w kodeksie pracy kary dla pracodawców. Senacka Komisja Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej zaakceptowała we wtorek jedynie poprawki Biura Legislacyjnego Senatu do tej ustawy. Nie można jednak wykluczyć, że na posiedzeniu Senatu inni senatorowie przejmą poprawki zgłaszane przez stronę pracodawców.
Grażyna J. Leśniak 11.03.2025Podczas ostatniego posiedzenia Sejmu, ku zaskoczeniu zarówno przedsiębiorców, jak i części posłów koalicji rządzącej, Lewica w ostatniej chwili „dorzuciła” do ustawy o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom poprawki zaostrzające kary za naruszanie przepisów prawa pracy - m.in. umożliwiające orzeczenie kary ograniczenia wolności. Jednocześnie zignorowano postulaty organizacji pracodawców, mimo wcześniejszych zapewnień rządu o ich poparciu.
Grażyna J. Leśniak 27.02.2025Już nie 30 tys. zł, a 50 tys. zł ma grozić maksymalnie pracodawcy, który zawrze umowę cywilnoprawną, choć powinien - umowę o pracę. Podobnie temu, który nie wypłaca w terminie wynagrodzenia za pracę lub innego świadczenia przysługującego pracownikowi albo uprawnionemu do tego świadczenia członkowi jego rodziny. A jeśli nie wypłaca przez okres co najmniej 3 miesięcy, to kara ma wynieść nawet 60 tys. złotych - zdecydował Sejm, przyjmując poprawkę Lewicy, zmieniającą Kodeks pracy w... ustawie dotyczącej cudzoziemców.
Grażyna J. Leśniak 25.02.2025500 zł zarobi członek obwodowej komisji wyborczej w wyborach Prezydenta RP, 600 zł - zastępca przewodniczącego, a 700 zł przewodniczący komisji wyborczej – wynika z uchwały Państwowej Komisji Wyborczej. Jeżeli odbędzie się ponownie głosowanie, zryczałtowana dieta wyniesie 75 proc. wysokości diety w pierwszej turze. Termin zgłaszania kandydatów na członków obwodowych komisji wyborczych mija 18 kwietnia
Robert Horbaczewski 20.01.20251 stycznia 2025 r. weszły w życie liczne zmiany podatkowe, m.in. nowe definicje budynku i budowli w podatku od nieruchomości, JPK CIT, globalny podatek wyrównawczy, PIT kasowy, zwolnienie z VAT dla małych firm w innych krajach UE. Dla przedsiębiorców oznacza to często nowe obowiązki sprawozdawcze i zmiany w systemach finansowo-księgowych. Firmy muszą też co do zasady przeprowadzić weryfikację nieruchomości pod kątem nowych przepisów.
Monika Pogroszewska 02.01.2025W 2025 roku minimalne wynagrodzenie za pracę wzrośnie tylko raz. Obniżeniu ulegnie natomiast minimalna podstawa wymiaru składki zdrowotnej płaconej przez przedsiębiorców. Grozi nam za to podwyżka podatku od nieruchomości. Wzrosną wynagrodzenia nauczycieli, a prawnicy zaczną lepiej zarabiać na urzędówkach. Wchodzą w życie zmiany dotyczące segregacji odpadów i e-doręczeń. To jednak nie koniec zmian, jakie czekają nas w Nowym Roku.
Renata Krupa-Dąbrowska 31.12.2024Identyfikator: | Dz.U.UE.L.1994.73.20 |
Rodzaj: | Umowa międzynarodowa |
Tytuł: | Konwencja o ochronie środowiska morskiego obszaru Morza Bałtyckiego, 1992. Helsinki.1992.04.09. |
Data aktu: | 09/04/1992 |
Data ogłoszenia: | 16/03/1994 |
Data wejścia w życie: | 17/01/2000 |