Porozumienie w sprawie subsydiów i środków wyrównawczych. Marakesz.1994.04.15.

POROZUMIENIE

W SPRAWIE SUBSYDIÓW I ŚRODKÓW WYRÓWNAWCZYCH

CZŁONKOWIE NINIEJSZYM UZGADNIAJĄ, CO NASTĘPUJE:

CZĘŚĆ  I

POSTANOWIENIA OGÓLNE

Artykuł  1

Definicja subsydium

1.1. Dla celów niniejszego Porozumienia przyjmuje się, że subsydium będzie uznane za istniejące, jeżeli:

a) 1) występuje finansowy wkład rządu lub jakiejkolwiek instytucji publicznej na terytorium Członka (zwanej dalej "rządem"), tzn. gdy:

i) działalność rządu obejmuje bezpośredni przepływ środków (np. darowizny, pożyczki, wkłady kapitałowe), potencjalny przepływ środków lub transfer zobowiązań (np. gwarancje kredytowe);

ii) należne dochody rządowe są zaniechane lub niepobierane (np. zachęty fiskalne takie jak ulgi podatkowe)⁽¹⁾;

iii) rząd dostarcza dobra lub usługi inne niż w postaci ogólnej infrastruktury lub nabywa dobra;

iv) rząd dokonuje wpłat do funduszy celowych lub wyznacza albo upoważnia prywatny podmiot do prowadzenia jednej lub wielu funkcji opisanych powyżej w punktach od i) do iii), które normalnie byłyby powierzone instytucjom rządowym i które w praktyce nie różnią się faktycznie od praktyk zwyczajowo prowadzonych przez rządy;

lub

2) występuje jakakolwiek inna forma wspierania dochodu lub ceny w rozumieniu artykułu XVI GATT 1994;

i

b) udzielana jest z tego tytułu korzyść.

1.2 Subsydium określone w ustępie 1 będzie podlegało postanowieniom części II lub też postanowieniom części III lub V niniejszego Porozumienia tylko wówczas, gdy jest ono specyficzne w rozumieniu postanowień artykułu 2.

Artykuł  2

Specyficzność

2.1. W celu ustalenia czy subsydium zdefiniowane w ustępie 1 artykułu 1 jest specyficzne dla danego przedsiębiorstwa, branży, grupy przedsiębiorstwa lub gałęzi przemysłu (zwanych dalej "pewnymi przedsiębiorstwami") w ramach właściwości prawnej władzy stosującej subsydium, stosowane będą następujące kryteria:

a) jeżeli władza przyznająca subsydium lub przepisy prawne na podstawie których ona funkcjonuje, w sposób wyraźny ograniczają dostęp do subsydiów dla pewnych przedsiębiorstw, to takie subsydium jest specyficzne;

b) jeżeli władza przyznająca subsydium lub przepisy prawne, na podstawie których ona funkcjonuje, ustalają obiektywne kryteria lub warunki⁽²⁾ określające dostępność subsydium i jego wysokość, to specyficzność nie występuje, pod warunkiem że dostępność jest automatyczna, a kryteria i warunki są ściśle przestrzegane. Kryteria lub warunki muszą być jasno zapisane w ustawie, przepisie, lub innym oficjalnym dokumencie tak, aby możliwa była ich weryfikacja;

c) jeżeli, mimo jakichkolwiek pozorów niespecyficzności wynikającej ze stosowania zasad określonych w ustępach a) i b) istnieją powody by sądzić, że subsydium w rzeczywistości może być specyficzne, to mogą zostać uwzględnione inne czynniki. Czynniki te są następujące: wykorzystywanie programu subsydiów przez ograniczoną liczbę pewnych przedsiębiorstw, wykorzystywanie subsydiów w przeważającym stopniu przez pewne przedsiębiorstwa, przyznawanie nieproporcjonalnych dużych subsydiów pewnym przedsiębiorstwom, jak również stopień uznaniowości stosowanej przez władze, przyznające subsydium przy podejmowaniu decyzji o ich udzielaniu⁽³⁾.

Przy stosowaniu postanowień tego ustępu będzie brany pod uwagę zakres zróżnicowania działalności gospodarczej w ramach właściwości prawnej władzy stosującej subsydia oraz długość okresu, w którym funkcjonował program subsydiowania.

2.2. Subsydium przyznawane tylko pewnym przedsiębiorstwom zlokalizowanym w określonym regionie geograficznym, w ramach właściwości prawnej władzy stosującej subsydium, będzie uważane za specyficzne. Rozumie się, że ustalanie lub zmiana poziomu powszechnie stosowanych stawek podatkowych wprowadzonych przez wszystkie upoważnione do tego szczeble administracji publicznej nie będzie traktowane jako specyficzne subsydium w rozumieniu niniejszego Porozumienia.

2.3. Każde subsydium podlegające postanowieniom artykułu 3 będzie uważane za specyficzne.

2.4. Każde orzeczenie specyficzności subsydium zgodnie z postanowieniami niniejszego artykułu będzie jasno uzasadnione na podstawie pozytywnego dowodu.

CZĘŚĆ  II

ZAKAZANE SUBSYDIA

Artykuł  3

Zakaz

3.1. Wyjąwszy ustalenia zawarte w Porozumieniu o rolnictwie, następujące subsydia, w rozumieniu artykułu 1, będą zakazane:

a) subsydia uzależnione prawnie lub faktycznie, wyłącznie lub jako jeden z kilku innych warunków⁽⁴⁾, od działalności wywozowej łącznie z warunkami przedstawionymi w załączniku I⁽⁵⁾;

b) subsydia uzależnione, wyłącznie lub jako jeden z kilku innych warunków, od preferencji dla towarów w stosunku do przywożonych.

3.2. Członkowie nie będą przyznawać ani utrzymywać subsydiów wymienionych w ustępie 1.

Artykuł  4

Środki zaradcze

4.1. Jeżeli Członek ma powody by sądzić, że zakazane subsydium jest przyznawane lub utrzymywane przez innego Członka, może on wystąpić o konsultacje z tym innym Członkiem.

4.2. Wniosek o konsultacje zgodnie z ustępem 1 będzie zawierać przedstawienie dostępnego dowodu istnienia i charakteru kwestionowanego subsydium.

4.3. Po otrzymaniu wniosku o konsultacje zgodnie z ustępem 1, Członek, o którym sądzi się, że przyznaje lub utrzymuje dane subsydium, podejmie możliwie najszybciej takie konsultacje. Celem tych konsultacji będzie wyjaśnienie faktów sprawy i osiągnięcie wzajemnie zadowalającego rozwiązania.

4.4. Jeżeli w ciągu trzydziestu dni⁽⁶⁾ od daty wystąpienia o konsultacje nie uda się osiągnąć wzajemne zadowalającego rozwiązania, to jakikolwiek Członek będący stroną takich konsultacji może skierować sprawę do Organu Rozstrzygania Sporów ("DSB") w celu niezwłocznego powołania panelu, chyba że DSB zdecyduje jednogłośnie by nie ustanawiać panelu.

4.5. Po utworzeniu, panel może wnioskować o pomoc ze strony Stałej Grupy Ekspertów⁽⁷⁾ (zwana dalej w niniejszym Porozumieniu "PGE") w celu ustalenia, czy kwestionowany środek stanowi zakazane subsydium. PGE, jeżeli otrzyma taki wniosek, winna bezzwłocznie dokonać przeglądu dowodów dotyczących istnienia i charakteru danego środka i stworzyć Członkowi przyznającemu lub utrzymującemu środek możliwość wykazania, że kwestionowany środek nie jest zakazanym subsydium. PGE przedstawi swoje wnioski panelowi w terminie przez panel określonym. Wnioski PGE, czy kwestionowany środek stanowi zakazane subsydium będą przyjęte przez panel bez zmian.

4.6. Panel przedstawi swój końcowy raport Członkom - stronom sporu. Raport ten będzie rozesłany wszystkim Członkom w ciągu 90 dni od daty powołania panelu i ustaleniu jego mandatu.

4.7. W przypadku stwierdzenia, że kwestionowany środek jest zakazanym subsydium, panel zaleci, by subsydiujący Członek bezzwłocznie zaprzestał stosowania tego subsydium. W tym celu panel określi w swym zaleceniu termin, w którym Członek musi wycofać stosowanie środka.

4.8. W ciągu 30 dni od udostępnienia raportu panelu wszystkim Członkom, raport będzie przyjęty przez DSB, chyba że jedna ze stron sporu oficjalnie notyfikuje DSB o swej decyzji złożenia odwołania lub też DSB zdecyduje jednogłośnie, by nie przyjmować raportu.

4.9. Jeżeli złożono odwołanie od raportu panelu, to Organ Apelacyjny wyda swą decyzję w ciągu 30 dni od daty, w której strona sporu formalnie notyfikowała zamiar złożenia odwołania. Jeżeli Organ Apelacyjny uzna, że nie może przedstawić raportu w ciągu 30 dni, to poinformuje on pisemnie DSB o przyczynach opóźnienia i prawdopodobnym terminie, w którym raport zostanie przedstawiony. W żadnym przypadku takie postępowanie nie będzie przekraczało 60 dni. Raport Organu Apelacyjnego będzie przyjęty przez DSB i bezwarunkowo zaakceptowany przez strony spory chyba że DSB zadecyduje jednogłośnie, w ciągu 20 dni od daty udostępnienia raportu Członkom⁽⁸⁾, by nie przyjmować raportu Organu Apelacyjnego.

4.10. W przypadku gdy zalecenie DSB nie jest zrealizowane w wyznaczonym przez panel terminie, liczonym od momentu przyjęcia raportu panelu lub raportu Organu Apelacyjnego, to DSB upoważni stronę składającą skargę do pojęcia odpowiednich⁽⁹⁾ środków zaradczych, chyba że DSB zdecyduje jednogłośnie o odrzuceniu wniosku.

4.11. W przypadku gdy strona sporu prosi o arbitraż na podstawie ustępu 6 artykułu 22 Porozumienia o rozstrzyganiu sporów ("DSU"), to arbiter ustali, czy środki zaradcze są właściwe⁽⁹⁾.

4.12. Dla celów postępowań spornych prowadzonych na podstawie niniejszego artykułu, okresy stosowane zgodnie z DSU dla takich postępowań spornych będą o połowę krótsze od tam wskazanych, z wyjątkiem okresów szczegółowo określonych w niniejszym artykule.

CZĘŚĆ  III

SUBSYDIA PODLEGAJĄCE SANKCJOM

Artykuł  5

Niekorzystne skutki

Żaden Członek nie powinien powodować, poprzez stosowanie jakiegokolwiek subsydium opisanego w ustępie 1 i 2 artykułu 1, niekorzystnych skutków dla interesów innych Członków, tzn.:

a) szkody dla krajowego przemysłu innego Członka⁽¹⁰⁾;

b) zniweczenia lub naruszenia korzyści dla innego Członka wynikających bezpośrednio lub pośrednio z GATT 1994, zwłaszcza korzyści wynikających ze związanych koncesji udzielonych w ramach artykułu II GATT 1994⁽¹¹⁾.

c) poważnego uszczerbku dla inwestorów innego Członka⁽¹²⁾.

Artykuł niniejszy nie dotyczy subsydiów stosowanych wobec artykułów rolnych stosownie do artykułu 13 Porozumienia o rolnictwie.

Artykuł  6

Poważny uszczerbek

6.1. Poważny uszczerbek interesów w rozumieniu ustępu c) artykułu 5 będzie uważany za istniejący w przypadku:

a) poziomu całego subwencjonowania ad valorem⁽¹³⁾ danego towaru przekraczającego 5 procent⁽¹⁴⁾;

b) stosowania subsydium dla pokrycia strat eksploatacyjnych danego przemysłu;

c) stosowania subsydium dla pokrycia strat eksploatacyjnych danego przedsiębiorstwa, z wyjątkiem jednorazowych, niepowtarzalnych środków, które nie mogą być ponownie udzielone i które są przyznane głównie w celu zyskania czasu na znalezienie długoterminowych rozwiązań i uniknięcia ostrych problemów społecznych;

d) bezpośredniego anulowania zadłużenia, tzn. umarzania zadłużenia wobec skarbu państwa lub przyznania bezzwrotnych dotacji dla pokrycia spłat długu⁽¹⁵⁾.

6.2. Niezależnie od postanowień ustępu 1, poważny uszczerbek interesów nie będzie stwierdzany, jeżeli Członek stosujący subsydia wykaże, że kwestionowane subsydium nie doprowadziło do żadnego ze skutków wymienionych w poniższym ustępie 3.

6.3. Poważny uszczerbek interesów w rozumieniu ustępu c) artykułu 5 może mieć miejsce w każdym przypadku, gdy występuje jedna lub kilka z następujących sytuacji:

a) efektem subsydium jest wsparcie z rynku lub utrudnienie przywozu podobnego produktu innego Członka na rynku Członka stosującego subsydium;

b) efektem subsydium jest wsparcie z rynku lub utrudnienie wywozu podobnego produktu innego Członka na rynku krajów trzecich;

c) efektem subsydium jest znaczące podcinanie ceny przez subsydiowane produkty w porównaniu do cen produktów podobnych innego Członka na tym samym rynku lub znaczące zaniżenie ceny albo sprzedaż ze stratą na tym samym rynku;

d) efektem subsydium jest wzrost udziału w rynku światowym Członka stosującego subsydium w odniesieniu do określonego subsydiowanego surowca lub produktu podstawowego⁽¹⁶⁾, w porównaniu do średniego udziału w okresie poprzednich 3 lat, przy czym taki wzrost udziału wykazuje trwałą tendencję w okresie, w którym przyznawano subsydium.

6.4. Dla celów ustępu 3b), wyparcie lub utrudnienie wywozu dotyczy każdego przypadku gdy, zgodnie z postanowieniami ustępu 7, wykazano, że nastąpiła zmiana względnych udziałów w rynku na niekorzyść nie subsydiowanego podobnego produktu (w ciągu odpowiednio reprezentatywnego okresu, wystarczającego do wykazania tendencji w rozwoju rynku danego produktu, a który w normalnych okolicznościach będzie wynosił przynajmniej jeden rok). "Zmiana względnych udziałów w rynku" będzie oznaczać jedną z następujących sytuacji: a) ma miejsce wzrost udziału w rynku subsydiowanego produktu; b) udział w rynku subsydiowanego produktu nie zmienia się w warunkach, w których przy niewystępowaniu subsydium, udział zmniejszałby się; c) udział w rynku subsydiowanego produktu zmniejsza się, ale w tempie mniejszym niż tempo, które występowałoby przy braku subsydium.

6.5. Dla celów ustępu 3c), podcinanie cen obejmuje każdą sytuację, w której zostanie ono wskazane wobec Komitetu poprzez porównanie cen produktów subsydiowanych z cenami podobnych niesubsydiowanych produktów dostarczanych na ten sam rynek. Porównanie takie będzie dokonane na tym samym szczeblu handlu i w porównalnym czasie z odpowiednim uwzględnieniem każdego innego czynnika mające wpływ na cenę. Jeżeli jednak takie bezpośrednie porównanie nie jest możliwe, występowanie podcinania cen może być wykazane na podstawie jednostkowej wartości wywozu.

6.6. Każdy Członek, na którego rynku wystąpił domniemany poważny uszczerbek, stosownie do postanowień ustępu 3 Załącznika V, udostępni stronom sporu wyniesionego w trybie artykułu 7 i panelowi ustanowionemu zgodnie z ustępem 4 artykułu 7, całość odpowiedniej informacji, jaka może być uzyskana w sprawie zmian udziałów w rynku stron sporu jak również w odniesieniu do cen produktów objętych sporem.

6.7. Wyparcie z rynku lub utrudnienie w handlu powodujące poważny uszczerbek nie będą miały miejsca w rozumieniu ustępu 3, gdy w danym okresie występuje jakakolwiek z następujących okoliczności⁽¹⁷⁾:

a) zakaz lub ograniczenie dotyczące wywozu podobnego produktu przez Członka wnoszącego skargę, lub przywozu z kraju wnoszącego skargę na rynek kraju trzeciego;

b) rząd kraju importera utrzymujący monopol w handlu lub handel państwowy w danym produkcie podejmuje decyzję zastąpienia, z powodów niehandlowych, przywozu z kraju Członka wnoszącego skargę, przywozem z innego kraju lub krajów;

c) występują klęski żywiołowe, strajki, zakłócenia transportu lub inne działania siły wyższej, w sposób istotny wpływające na produkcję, jakość, ilość lub ceny produktów przeznaczonych na wywóz Członka wnoszącego skargę;

d) istnieją porozumienia ograniczające wielkość wywozu Członka wnoszącego skargę;

e) następuje dobrowolne zmniejszenie dostępności produktów przeznaczonych na wywóz w kraju składającym skargę (obejmujące, między innymi, sytuację, w której firmy Członka wnoszącego skargę autonomicznie dokonują realokacji wywozu danego produktu na nowe rynki);

f) eksporter nie jest w stanie sprostać normom technicznym lub innym wymogom przepisów kraju importera.

6.8. Przy braku okoliczności omówionych w ustępie 7 występowanie poważnego uszczerbku powinno być stwierdzone na podstawie informacji dostarczonej panelowi lub uzyskanej przez panel łącznie z informacją przedstawioną zgodnie z postanowieniami załącznika V.

6.9. Niniejszy artykuł nie odnosi się do subsydiów utrzymywanych wobec produktów rolnych stosownie do artykułu 13 Porozumienia o rolnictwie.

Artykuł  7

Środki zaradcze

7.1. Z wyjątkiem postanowień artykułu 13 Porozumienia o rolnictwie, jeżeli członek ma powody, by sądzić, że jakiekolwiek subsydium, o którym mowa w artykule 1, przyznane lub utrzymywane przez innego Członka, powoduje powstania szkody dla jego krajowego przemysłu, niweczy lub narusza korzyści, lub też stanowi poważny uszczerbek, taki Członek może wnioskować o konsultacje z tym innym Członkiem.

7.2. Wniosek o konsultacje stosownie do ustępu 1 będzie zawierać stwierdzenie posiadanego dowodu dotyczącego: a) istnienia i charakteru kwestionowanego subsydium; b) szkody spowodowanej dla krajowego przemysłu, albo zniweczenia lub naruszenia korzyści albo poważnego uszczerbku dla interesów⁽¹⁸⁾ Członka występującego o konsultacje.

7.3. Po otrzymaniu wniosku o konsultacje w myśl ustępu 1, Członek, o którym sądzi się, że przyznaje lub utrzymuje subsydium, podejmie możliwie najszybciej takie konsultacje. Celem konsultacji będzie zbadanie faktów zaistniałej sytuacji i osiągnięcie wzajemnie akceptowanego rozwiązania.

7.4. Jeżeli w ciągu 60 dni⁽¹⁹⁾ konsultacje nie doprowadzą do wzajemnie akceptowanego rozwiązania, to każdy Członek uczestniczący w takich konsultacjach może skierować sprawę do DSB w celu powołania panelu chyba że DSB zadecyduje jednogłośnie, by nie powoływać panelu. Skład panelu i jego mandat będą określone w ciągu 15 dni od daty powołania.

7.5. Panel dokona przeglądu sprawy i przedstawi ostateczny raport stronom sporu. Raport będzie udostępniony wszystkim Członkom w ciągu 120 dni od daty ustalenia składu i mandatu panelu.

7.6. W ciągu 30 dni od udostępnienia wszystkim Członkom raportu panelu, raport ten będzie przyjęty przez DSB⁽²⁰⁾, chyba że jedna ze stron sporu formalnie powiadomi DSB o swej decyzji złożenia odwołania lub też DSB zdecyduje jednogłośnie, by nie przyjmować raportu.

7.7. Jeżeli wniesiono odwołanie od raportu panelu, to Organ Apelacyjny przedstawi swą decyzję w ciągu 60 dni od daty formalnego notyfikowania przez stronę intencji wniesienia odwołania. Jeżeli Organ Apelacyjny uzna, że nie może przedstawić raportu w ciągu 60 dni, to poinformuje on pisemnie DSB o przyczynach opóźnienia i prawdopodobnym terminie, w którym raport zostanie przedstawiony. W żadnym przypadku takie postępowanie nie może przekraczać 90 dni. Raport dotyczący odwołania będzie przyjęty przez DSB i bezwarunkowo zaakceptowany przez strony sporu, chyba że DSB zadecyduje jednogłośnie, w ciągu 20 dni od daty udostępnienia raportu Członkom⁽²⁰⁾, by nie przyjmować raportu dotyczącego odwołania.

7.8. Jeżeli raport panelu lub Organu Apelacyjnego jest przyjęty i ustalono w nim, że jakiekolwiek subsydium spowodowało niekorzystne skutki dla interesów innego Członka w rozumieniu artykułu 5, to Członek przyznający lub utrzymujący takie subsydium podejmie odpowiednie kroki w celu usunięcia niekorzystnych skutków lub zaniechania stosowania subsydium.

7.9. W przypadku gdy Członek nie podjął odpowiednich kroków w celu usunięcia niekorzystnych skutków lub zaniechania stosowania subsydium w okresie sześciu miesięcy od daty przyjęcia przez DSB raportu panelu lub raportu Organu Apelacyjnego i w przypadku braku porozumienia na temat rekompensaty, to DSB upoważni stronę składającą skargę do podjęcia środków zaradczych, współmiernych do zakresu i charakteru ustalonych niekorzystnych skutków chyba że DSB zdecyduje jednogłośnie o odrzuceniu wniosku.

7.10. Jeżeli strona sporu wystąpi o arbitraż na podstawie ustępu 6 artykułu 22 DSU, arbiter ustali, czy środki zaradcze są współmierne do zakresu i charakteru ustalonych niekorzystnych skutków.

CZĘŚĆ  IV

SUBSYDIA NIEWYWOŁUJĄCE SANKCJI

Artykuł  8

Identyfikacja subsydiów niewywołujących sankcji

8.1. Następujące subsydia będą uważane za niewywołujące sankcji⁽²¹⁾:

a) subsydia, które nie są specyficzne w rozumieniu artykułu 2;

b) subsydia, które są specyficzne w rozumieniu artykułu 2, lecz które spełniają wszystkie warunki wymienione w ustępach 2a), 2b) lub 2c) poniżej.

8.2. Niezależnie od postanowień części III i V następujące subsydia nie będą wywoływać sankcji:

a) wsparcie dla prac badawczych prowadzony przez firmy, wyższe uczelnie lub jednostki badawcze na podstawie kontraktu z firmami jeżeli⁽²²⁾,⁽²³⁾,⁽²⁴⁾ wsparcie⁽²⁵⁾ nie stanowi więcej niż 76 procent badań przemysłowych⁽²⁶⁾ lub 50 procent kosztów przedsprzedażnego rozwoju produktu⁽²⁷⁾,⁽²⁸⁾; i przy założeniu, że wsparcie to jest ograniczone wyłącznie do:

i) kosztów osobowych (pracownicy naukowi, technicy i pozostały personel pomocniczy, zatrudniony wyłącznie przy pracach badawczych);

ii) kosztów aparatury, wyposażenia, terenu i budynków używanych wyłącznie i stale (z wyjątkiem, gdy są one udostępniane na zasadach komercyjnych) dla prowadzenia działalności badawczej;

iii) kosztów konsultacji i analogicznych usług wykorzystywanych wyłącznie do działalności badawczej, łącznie z zewnętrznymi zakupami badań, wiedzy technicznej, patentów itd.;

iv) dodatkowych kosztów ogólnych, ponoszonych bezpośrednio wskutek prowadzenia działalności badawczej;

v) innych kosztów bieżących (takich jak koszty materiałów, dostaw i podobne) ponoszonych bezpośrednio wskutek prowadzenia działalności badawczej;

b) pomoc dla regionów upośledzonych na terytorium Członka w ramach ogólnych zasad rozwoju regionalnego⁽²⁹⁾ i niespecyficzna (w rozumieniu artykułu 2) w ramach kwalifikujących się regionów, z zastrzeżeniem, że:

i) każdy upośledzony region musi być jasno oznaczonym, zwartym obszarem geograficznym o dającej się określić tożsamości gospodarczej i administracyjnej;

ii) taki region jest uznany za upośledzony na podstawie neutralnych i obiektywnych kryteriów⁽³⁰⁾, wskazujących na to, że trudności wynikają z okoliczności niemających tylko doraźnego charakteru; takie kryteria muszą być jasno wymienione w ustawie, przepisie lub innym dostępnym dokumencie oficjalnym tak, aby były one dostępne do zweryfikowania;

iii) kryteria będą obejmować miary rozwoju gospodarczego, które zostaną oparte na przynajmniej jednym z następujących czynników:

– albo dochodzie na głowę, albo dochodzie gospodarstwa domowego na głowę, lub też PKB na głowę, który nie może być wyższy niż 85 procent średniej dla danego terytorium;

– stopie bezrobocia, która musi wynosić przynajmniej 110 procent średniej stopy dla danego terytorium;

mierzonych w okresie trzyletnim; miara taka może być jednak miarą składaną, zawierającą również inne czynniki;

c) pomoc w adaptacji istniejących instalacji⁽³¹⁾ do nowych wymogów ochrony środowiska, określonych przez ustawy albo przepisy, które nakładają zwiększone ograniczenia i ciężary finansowe na firmy pod warunkiem że pomoc ta:

i) jest jednorazowym, niepowtarzalnym środkiem; i

ii) jest ograniczona do 20 procent kosztów adaptacji; i

iii) nie pokrywa kosztów wymiany i uruchomienia wspieranych inwestycji które muszą być całkowicie poniesione przez firmy; i

iv) jest bezpośrednio związania i proporcjonalna do planowanej przez firmę redukcji uciążliwości i zanieczyszczeń oraz nie pokrywa jakichkolwiek możliwych do osiągnięcia oszczędności w kosztach produkcji; i

v) jest dostępna wszystkim firmom, które mogą zastosować nowe urządzenia albo procesy technologiczne.

8.3. Program subsydiowania, wobec którego przywołuje się postanowienia ustępu 2, będzie notyfikowany przed jego wdrożeniem Komitetowi zgodnie z postanowieniami części VII. Każda taka notyfikacja będzie wystarczająco precyzyjna, by inni Członkowie mogli ocenić zgodność programu z warunkami i kryteriami dla takich programów przewidzianymi w ustępie 2. Członkowie będą także dostarczać Komitetowi coroczne aktualizacje takich notyfikacji, obejmujące zwłaszcza informacje na temat globalnego poziomu wydatków w ramach każdego programu i na temat jakichkolwiek zmian programu. Inni Członkowie będą mieli prawo występowania o informacje na temat poszczególnych przypadków stosowania subsydiów w ramach notyfikowanych programów⁽³²⁾.

8.4. Na wniosek Członka Sekretariat dokona przeglądu notyfikacji sporządzonej stosownie do ustępu 3 i, jeśli jest to konieczne, może zwrócić się do Członka stosującego subsydium o dodatkową informację na temat notyfikowanego poddanego przeglądowi programu. Sekretariat przedstawi wyniki przeglądu Komitetowi. Komitet, na wniosek, niezwłocznie dokona przeglądu wniosku Sekretariatu (lub, gdy nie wnioskowano o przegląd przez Sekretariat, zbada samą notyfikację) w celu orzeczenia, czy warunki i kryteria ustępu 2 nie zostały spełnione. Procedura przewidziana w tym ustępie zostanie zakończona najpóźniej do czasu pierwszego regularnego posiedzenia Komitetu następującego po notyfikowaniu programu subsydiowania, pod warunkiem upływu co najmniej dwóch miesięcy między złożeniem takiej notyfikacji, a regularnym posiedzeniem Komitetu. Procedura przeglądu opisana w tym ustępie będzie również, na wniosek, stosowana przy poważnych modyfikacjach programu notyfikowanych w corocznych aktualizacjach, o których mowa w ustępie 3.

8.5. Na wniosek Członka, orzeczenie Komitetu, o którym mowa w ustępie 4, lub niepodjęcie takiego orzeczenia przez Komitet, jak również naruszenie w indywidualnych przypadkach warunków określonych w notyfikowanym programie, zostaną skierowane do arbitrażu, którego decyzja będzie wiążąca. Organ arbitrażowy przedstawi swoje wnioski Członkom w ciągu 120 dni od daty przekazania mu sprawy. Jeżeli nie przewidziano inaczej w niniejszym ustępie, to do arbitrażu prowadzonego stosownie do niniejszego ustępu ma zastosowanie DSU.

Artykuł  9

Konsultacje i dozwolone środki zaradcze

9.1. Jeżeli, w czasie stosowania programu, o którym mowa w ustępie 2 artykułu 8 i pomimo, że program ten jest zgodny z kryteriami sformułowanymi w tym ustępie, jakiś Członek ma powody, by sądzić, że program ten spowodował poważne niekorzystne skutki dla krajowego przemysłu tego Członka mogące wywołać trudną do naprawienia szkodę, to taki Członek może wnioskować o konsultacje z Członkiem udzielającym lub utrzymującym subsydium.

9.2. Po przedstawieniu wniosku o konsultacje w myśl ustępu 1, Członek przyznający lub utrzymujący kwestionowany program subsydiowania przystąpi jak najszybciej do konsultacji. celem tych konsultacji będzie wyjaśnienie faktów dotyczących danej sytuacji oraz osiągnięcia wzajemnie akceptowalnego rozwiązania.

9.3. Jeżeli wzajemnie akceptowalne rozwiązanie nie zostało osiągnięte w wyniku konsultacji przeprowadzonych stosownie do ustępu 2 w ciągu 60 dni od daty przedstawienia wniosku o konsultacje, to Członek, który wystąpił o konsultacje może przekazać sprawę Komitetowi.

9.4. Jeżeli sprawa jest przekazana Komitetowi, to Komitet natychmiast zbada fakty w danej sprawie oraz dowody skutków, o których mowa w ustępie 1. Jeżeli Komitet orzeknie, że skutki takie występują, to może zalecić Członkowi stosującemu subsydium taką zmianę programu, która wyeliminuje te skutki. Komitet przedstawi wnioski w ciągu 120 dni od daty przekazania mu sprawy zgodnie z ustępem 3. W przypadku gdy zalecenie nie zostanie wykonane w ciągu sześciu miesięcy Komitet upoważni Członka składającego wniosek do podjęcia środków zaradczych współmiernych do charakteru i zakresu skutków, których istnienie zostało ustalone.

CZĘŚĆ  V

ŚRODKI WYRÓWNAWCZE

Artykuł  10

Stosowanie artykułu VI GATT 1994⁽³³⁾

Członkowie podejmą wszystkie niezbędne kroki w celu zapewnienia, by nałożenie cła wyrównawczego⁽³⁴⁾ na jakikolwiek produkt pochodzący z terytorium jakiegokolwiek Członka i przywożony na terytorium innego Członka było zgodne z postanowieniami artykułu VI GATT 1994 i warunkami niniejszego Porozumienia. Cła wyrównawcze mogą być nakładane wyłącznie w następstwie dochodzenia wszczętego⁽³⁵⁾ i prowadzonego zgodnie z postanowieniami niniejszego Porozumienia oraz Porozumienia o rolnictwie.

Artykuł  11

Wszczęcie i prowadzenie dochodzenia

11.1. Z zastrzeżeniem ustępu 6, dochodzenie w celu ustalenia istnienia, skali oraz skutków jakiegokolwiek domniemanego subsydium będzie wszczynane na podstawie pisemnego wniosku przedstawionego przez przemysł krajowy lub w jego imieniu.

11.2. Wniosek, o którym mowa w ustępie 1, będzie zawierać wystarczające dowody istnienia: a) subsydium - jeżeli to możliwe - jego wysokości, b) szkody w rozumieniu artykułu VI GATT 1994 interpretowanego przez niniejsze Porozumienie oraz c) związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy subsydiowanym przywozem a rzekomą szkodą. Zwykły zarzut, niepoparty odpowiednimi dowodami nie może być uznany za wystarczający do spełnienia wymogów niniejszego ustępu. Wniosek będzie zawierać takie następujące informacje, jakie mogą być w rozsądnym stopniu dostępne składającemu wniosek:

i) identyfikację wnioskodawcy i określenie przez wnioskodawcę wielkości i wartości produkcji krajowej produktu podobnego. W przypadku gdy pisemny wniosek jest złożony w imieniu przemysłu krajowego, wniosek będzie wskazywać przemysł, w imieniu którego został złożony w formie listy wszystkich znanych producentów krajowych produktu podobnego (bądź stowarzyszeń producentów krajowych produktu podobnego) oraz, w miarę możliwości, opis wielkości i wartości produkcji krajowej produktu podobnego przypadającej na tych producentów;

ii) pełny opis rzekomo subsydiowanego produktu, nazwę kraju, bądź krajów pochodzenia lub wywozu, identyfikację każdego znanego eksportera, bądź producenta zagranicznego oraz listę znanych importerów kwestionowanego produktu;

iii) dowody dotyczące istnienia, skali i charakteru kwestionowanego subsydium;

iv) dowody, że rzekoma materialna szkoda dla krajowego przemysłu jest wywołana subsydiowanym przywozem poprzez skutki subsydium; dowód ten obejmuje informację na temat kształtowania się wolumenu rzekomo subsydiowanego przywozu, skutków tego przywozu dla cen podobnego produktu na rynku krajowym i wynikającego stąd wpływu tego przywozu na przemysł krajowy, wyrażającego się w postaci odpowiednich czynników i wskaźników mających wpływ na przemysł krajowy takich, jak wymienione w ustępie 2 i 4 artykułu 15.

11.3. Władze dokonają przeglądu poprawności i adekwatności dowodów zawartych we wniosku w celu określenia czy dowody są wystarczające, aby uzasadnić wszczęcie dochodzenia.

11.4. Dochodzenie nie będzie wszczynane stosownie do ustępu 1, o ile władze nie stwierdzą na podstawie badania stopnia poparcia lub sprzeciwu co do wniosku wyrażonego⁽³⁶⁾ przez producentów krajowych produktu podobnego, że wniosek został złożony przez przemysł krajowy lub w jego imieniu⁽³⁷⁾. Wniosek będzie uznany za złożony "przez przemysł krajowy lub w jego imieniu", jeśli jest popierany przez producentów krajowych, których łączna produkcja stanowi ponad 50 procent produkcji ogółem produktu podobnego wytwarzanego przez tę część przemysłu krajowego, która wyraża poparcie, bądź sprzeciw wobec wniosku. Jednakże żadne dochodzenie nie zostanie wszczęte jeśli na producentów krajowych wyraźnie popierających wniosek przypada mniej niż 25 procent całości produkcji produktu podobnego wytwarzanego przez przemysł krajowy.

11.5. Władze będą unikały nadawania publicznego rozgłosu wnioskowi o wszczęcie dochodzenia, chyba że podjęta została decyzja o wszczęciu dochodzenia.

11.6. Jeśli w szczególnych okolicznościach kompetentne władze podejmą decyzję wszczęcia dochodzenia nie otrzymawszy pisemnego wniosku złożonego przez przemysł krajowy lub w jego imieniu o wszczęcie takiego dochodzenia, to podejmą one tę procedurę tylko jeśli posiadają wystarczające dowody istnienia subsydium, szkody i związku przyczynowego, jak w ustępie 2, aby uzasadnić wszczęcie dochodzenia.

11.7. Dowody zarówno subsydium jak i szkody będą rozważane równocześnie a) przy podejmowaniu decyzji o wszczęciu lub nie wszczynaniu dochodzenia, b) w trakcie dochodzenia poczynając od daty nie późniejszej niż najwcześniejszy termin, w jakim można zastosować tymczasowe środki zgodnie z postanowieniami niniejszego Porozumienia.

11.8. W przypadku gdy produkty nie są przywożone bezpośrednio z kraju pochodzenia, ale są wywożone do kraju importera z kraju pełniącego funkcję pośrednika, postanowienia niniejszego Porozumienia mają pełne zastosowanie, a taka transakcja lub transakcje będą traktowane dla celów niniejszego Porozumienia, jako następujące między krajem pochodzenia i krajem przywozu.

11.9. Wniosek, o którym mowa w ustępie 1, będzie odrzucony, a dochodzenie umorzone niezwłocznie, gdy odpowiednie władze ustalą, że nie ma wystarczających dowodów albo subsydiowania albo szkody, uzasadniających dalsze prowadzenie sprawy. Niezwłoczne umorzenie sprawy nastąpi w przypadkach, gdy kwota subsydium jest znikoma lub gdy wolumen subsydiowanego przywozu, rzeczywistego bądź potencjalnego, lub szkoda są nieznaczne. Dla celów niniejszego ustępu kwota subsydium będzie uważana za znikomą, jeżeli subsydium, jest mniejsze niż 1 procent ad valorem.

11.10. Dochodzenie nie może zakłócać procedury odprawy celnej.

11.11. Dochodzenia, z wyjątkiem szczególnych okoliczności, będą zakończone w przeciągu jednego roku, lecz w żadnym przypadku nie później niż w ciągu 18 miesięcy od daty ich wszczęcia.

Artykuł  12

Dowody

12.1. Zainteresowani Członkowie i wszystkie strony zainteresowane dochodzeniem w sprawie nałożenia cła wyrównawczego otrzymają powiadomienie o tym, jakie informacje są wymagane przez władze oraz uzyskają szerokie możliwości zaprezentowania w formie pisemnej wszystkich dowodów, które uznają za istotne dla danego dochodzenia.

12.1.1. Eksporterzy, zagraniczni producenci lub zainteresowani Członkowie otrzymujący kwestionariusz stosowany przy dochodzeniu w sprawie nałożenia cła wyrównawczego będą mieli co najmniej 30 dni na odpowiedź⁽³⁸⁾. Wnioski o przedłużenie 30-dniowego terminu udzielenia odpowiedzi na kwestionariusz będą należycie rozważone i w uzasadnionych sytuacjach takie przedłużenie powinno być udzielone ilekroć jest to praktycznie możliwe.

12.1.2. Z zastrzeżeniem wymogu ochrony poufnych informacji, dowody przedstawione na piśmie przez jednego zainteresowanego Członka lub zainteresowaną stronę będą niezwłocznie udostępnione innym zainteresowanym Członkom lub stronom uczestniczącym w dochodzeniu.

12.1.3. Zaraz po wszczęciu dochodzenia władze przekażą znanym sobie eksporterom⁽³⁹⁾ i władzom Członka wywożącego tekst pisemnego wniosku otrzymanego zgodnie z ustępem 1 artykułu 11, udostępniając go też, na wniosek, innym zainteresowanym stronom zaangażowanym w sprawę. Należyta uwaga zostanie zwrócona na ochronę informacji poufnej tak, jak to przewidziano w ustępie 4.

12.2. Zainteresowani Członkowie i zainteresowane strony będą również mieć prawo, po przedstawieniu uzasadnienia, do przedłożenia informacji ustnie. Gdy taka informacja jest przedstawiana ustnie, od zainteresowanych Członków i zainteresowanych stron będzie następnie wymagane jej pisemne streszczenie. Jakakolwiek decyzja władz badających sprawę może być oparta tylko na takiej informacji i argumentacji, które zostały zawarte w pisemnej dokumentacji władz badających sprawę i były dostępne zainteresowanym Członkom i zainteresowanym stronom uczestniczącym w dochodzeniu z zachowaniem zasady ochrony informacji poufnej.

12.3. Władze będą, gdy to jest tylko praktycznie możliwe, dawać we właściwym czasie wszystkim zainteresowanym Członkom i zainteresowanym stronom możliwość zapoznania się z całością informacji mającej znaczenie dla prezentacji ich argumentów, nie poufnej w rozumieniu ustępie 4 i wykorzystywanej przez władze w dochodzeniu w sprawie nałożenia cła wyrównawczego, oraz możliwość przygotowania wystąpień na podstawie tej informacji.

12.4. Wszelka informacja o charakterze poufnym (np. dlatego, że jej ujawnienie dawałoby istotne korzyści konkurentowi lub też dlatego, że jej ujawnienie miałoby istotne niekorzystne skutki dla osoby udzielającej informacji lub osoby od której ta osoba uzyskała taką informację), lub która jest dostarczona z klauzulą poufności przez strony dochodzenia będzie, przy stosownym uzasadnieniu, traktowana przez władze jako poufna. Informacja taka nie zostanie ujawniona bez wyraźnego zezwolenia strony, która ją dostarczyła⁽⁴⁰⁾.

12.4.1. Władze będą wymagały od zainteresowanych Członków lub stron składających poufną informację, dostarczenia jej niepoufnych streszczeń. Streszczenie takie będą na tyle szczegółowe, aby umożliwić rozsądne zrozumienie istoty dostarczanej informacji poufnej. W wyjątkowych przypadkach, tacy Członkowie lub strony mogą stwierdzić, że informacja poufna nie nadaje się do streszczenia. W tych wyjątkowych przypadkach konieczne jest złożenie oświadczenia wyjaśniającego powody niemożności dokonania streszczenia.

12.4.2. Jeżeli władze stwierdzą, że prośba o poufność nie jest uzasadniona, a strona dostarczająca informacji nie chce zgodzić się na jej publiczne ujawnienie, ani zezwolić na jej ujawnienie w formie uogólnionej, bądź w formie streszczenia, władze mogą nie brać pod uwagę takiej informacji, chyba że zostaną przekonane na podstawie odpowiednich źródeł o poprawności tej informacji.⁽⁴¹⁾

12.5. Z wyjątkiem sytuacji określonych w ustępie 7, władze w trakcie dochodzenia satysfakcjonująco upewnią się co do poprawności informacji złożonych przez zainteresowanych Członków lub strony, a będących podstawą ich ustaleń.

12.6. Władze prowadzące dochodzenie mogą je prowadzić w miarę potrzeby na terytorium innego Członka, pod warunkiem że notyfikują swój zamiar w odpowiednim czasie danemu Członkowi, a ten ostatni nie sprzeciwi się takiemu dochodzeniu. Ponadto, władze prowadzące dochodzenie mogą je prowadzić w siedzibie firmy i badać jej dokumenty jeżeli: a) firma wyrazi na to zgodę i b) dany Członek zostanie o tym notyfikowany i nie wyrazi sprzeciwu. Procedury opisane w Załączniku VI będą mieć również zastosowanie do dochodzeń prowadzonych w siedzibie firmy. Z zastrzeżeniem wymogu ochrony informacji poufnej, władze udostępnią rezultaty jakichkolwiek takich dochodzeń lub też ujawnią ich wyniki, zgodnie z ustępem 8, firmom, których one dotyczą i mogą udostępnić te rezultaty wnioskodawcom.

12.7. W przypadkach, gdy jakikolwiek zainteresowany Członek lub zainteresowana strona odmówi dostępu do informacji lub w inny sposób nie dostarczy koniecznej informacji w rozsądnym terminie lub w sposób wyraźny utrudnia dochodzenie, to wówczas wstępne lub ostateczne orzeczenia potwierdzające lub odrzu cające, mogą być dokonane na podstawie dostępnych faktów.

12.8. Przed dokonaniem ostatecznego orzeczenia, władze poinformują wszystkich zainteresowanych Członków i zainteresowane strony o istotnych faktach wziętych pod uwagę, jako podstawa decyzji o tym, czy zastosować ostateczne środki. Takie ujawnienie powinno nastąpić dostatecznie wcześnie, by umożliwić stronom obronę ich interesów.

12.9. Dla celów niniejszego Porozumienia pojęcie "zainteresowane strony" będzie obejmować:

i) eksportera lub zagranicznego producenta lub importera produktu objętego dochodzeniem, lub stowarzyszenie zawodowe lub gospodarcze, w których większość stanowią członkowie będący producentami, eksporterami lub importerami danego produktu; oraz

ii) producenta podobnego produktu w kraju przywożącym lub stowarzyszenie zawodowe lub gospodarcze, z których większość członków produkuje podobny produkt w kraju Członka przywożącego.

Lista powyższa nie wyklucza, by Członkowie dopuścili strony, krajowe lub zagraniczne, inne niż wspomniane wyżej, do włączenia ich w charakterze zainteresowanych stron.

12.10. Władze stworzą przemysłowym użytkownikom produktu objętego dochodzeniem i reprezentatywnym organizacjom konsumenckim, gdy produkt jest powszechnie sprzedawany w sieci detalicznej, możliwość złożenia informacji mających znaczenie dla dochodzenia, dotyczących faktu subsydiowania, szkody i związku przyczynowego między nimi.

12.11. Władze uwzględniają w należyty sposób wszelkie trudności, jakich mogą doznać zainteresowane strony, w szczególności małe firmy, przy dostarczaniu wymaganych informacji i zapewnią wszelką możliwą pomoc.

12.12. Procedury przedstawione powyżej nie mają na celu powstrzymania władz jakiegokolwiek Członka przed szybkim działaniem w zakresie wszczęcia dochodzenia, podjęcia tymczasowych i ostatecznych orzeczeń potwierdzających lub odrzucających lub przed zastosowaniem tymczasowych lub ostatecznych środków zgodnie z odpowiednimi postanowieniami niniejszego Porozumienia.

Artykuł  13

Konsultacje

13.1. Możliwie najwcześniej po przejęciu wniosku na podstawie artykułu 11 o wszczęcie dochodzenia, a w każdym razie przed wszczęciem dochodzenia, Członkowie, których produkty mogą być przedmiotem takiego dochodzenia, zostaną zaproszeni na konsultacje w celu wyjaśnienia sytuacji odnośnie do spraw opisanych w ustępie 2 artykułu 11 i osiągnięcia wspólnie uzgodnionego rozwiązania.

13.2. Ponadto, w czasie trwania dochodzenia, Członkowie, których produkty są przedmiotem dochodzenia, będą mieć stosowne możliwości kontynuowania konsultacji w celu wyjaśnienia faktycznej sytuacji i osiągnięcia wspólnie uzgodnionego rozwiązania⁽⁴²⁾.

13.3. Nie ograniczając obowiązku stworzenia stosownych możliwości konsultacji, postanowienie dotyczące konsultacji nie mają na celu powstrzymana władz Członka przed szybkim wszczęciem dochodzenia, sformułowaniem wstępnych i ostatecznych orzeczeń, potwierdzających lub odrzucających lub też zastosowaniem tymczasowych lub ostatecznych środków, zgodnie z postanowieniami niniejszego Porozumienia.

13.4. Członek, który zamierza wszcząć jakiekolwiek dochodzenie, lub który prowadzi takie dochodzenie umożliwi, na wniosek, Członkowi lub Członkom, których produkty są przedmiotem dochodzenia, dostęp do niepoufnych dowodów, łącznie z niepoufnym streszczeniem poufnych danych wykorzystanych do wszczęcia i prowadzenia dochodzenia.

Artykuł  14

Obliczanie wielkości subsydium w kategoriach korzyści dla jego odbiorcy

Dla potrzeb części V, jakakolwiek metoda stosowana przez władze prowadzące dochodzenie w celu wyliczenia korzyści przyznanych jego odbiorcy w rozumieniu ustępu 1 artykuł 1 będzie określona w krajowym ustawodawstwie lub w przepisach wykonawczych danego Członka, a jej zastosowanie do każdego poszczególnego przypadku będzie przejrzyste i odpowiednio wyjaśnione. Ponadto, każda taka metoda będzie zgodna z następującymi wytycznymi:

a) dostarczanie przez rząd wkładów kapitałowych nie będzie uważane za przyznanie korzyści chyba że taka decyzja inwestycyjna może być traktowana jako niezgodna z normalną praktyką inwestycyjną (w tym dotyczącą lokowania kapitału spekulacyjnego) prywatnych inwestorów na terytorium danego Członka;

b) pożyczka udzielona przez rząd nie będzie uważana za przyznanie korzyści chyba że występuje różnica pomiędzy kwotą, jaką firma otrzymująca pożyczkę płaci za pożyczkę rządową, a kwotą, jaką ta firma zapłaciłaby za porównywalną pożyczkę, jaką firma mogłaby faktycznie uzyskać na rynku na warunkach komercyjnych. W tym przypadku korzyścią będzie różnica pomiędzy tymi dwoma kwotami;

c) rządowa gwarancja kredytowa nie będzie uważana za przyznanie korzyści chyba że występuje różnica pomiędzy kwotą, jaką firma otrzymująca gwarancję płaci za pożyczkę gwarantowaną przez rząd, a kwotą, jaką firma ta płaciłaby za porównywalną pożyczkę na warunkach komercyjnych przy braku gwarancji rządowej. W tym przypadku korzyścią będzie różnica pomiędzy tymi dwoma kwotami skorygowana o wszelkie różnice w opłatach;

d) dostarczenie towarów lub usług lub zakup towarów przez rząd nie będą uważane za przyznanie korzyści, chyba że dostarczenie następuje w zamian za mniej niż odpowiednie wynagrodzenie, lub zakup jest dokonywany w zamian za wynagrodzenie większe niż odpowiednie. Właściwość wynagrodzenia będzie ustalana w stosunku do dominujących warunków rynku danego towaru czy usługi w kraju, w którym się je dostarcza lub zakupuje (z uwzględnieniem ceny, jakości, dostępności, możliwości sprzedaży, kosztów transportu oraz innych warunków zakupu lub sprzedaży).

Artykuł  15

Orzeczenie szkody⁽⁴³⁾

15.1. Orzeczenie szkody dla potrzeb artykułu VI GATT 1994 będzie oparte na pozytywnych dowodach i będzie uwzględniać obiektywne zbadanie zarówno: a) wielkości subsydiowanego przywozu i skutku subsydiowanego przywozu dla cen produktów podobnych⁽⁴⁴⁾ na rynku krajowym oraz b) wynikającego stąd wpływu tego przywozu na producentów krajowych takich produktów.

15.2. W kwestii wielkości subsydiowanego przywozu, władze prowadzące dochodzenie rozważą, czy nastąpił znaczący wzrost subsydiowanego przywozu, albo w wyrażeniu względnym, albo w stosunku do produkcji lub konsumpcji Członka przywożącego. W odniesieniu do skutków subsydiowanego przywozu dla cen, władze prowadzące dochodzenie rozważą, czy wystąpiło podcięcie cen przez subsydiowany przywóz w stosunku do cen podobnych produktów przywożącego Członka lub czy skutkiem takiego przywozu jest znaczny spadek cen, albo też zapobieżenie znacznej podwyżce cen, która inaczej miałaby miejsce. Żaden pojedynczy czynnik spośród wymienionych, ani kilka z nich, niekoniecznie musi stanowić decydującą wskazówkę.

15.3. W przypadku gdy przedmiotem równoczesnego dochodzenia w sprawie cła wyrównawczego jest produkt pochodzący z więcej niż jednego kraju, władze prowadzące dochodzenie mogą oceniać łącznie skutki takiego przywozu tylko wtedy, gdy ustalą, że a) wielkość subsydium ustalonego w stosunku do przywozu z każdego kraju jest więcej niż znikoma w myśl definicji z ustępu 9 artykułu 11 oraz, że wielkość przywozu z każdego kraju nie jest nieznaczna, i b) łączna ocena skutków przywozu jest stosowana w świetle warunków konkurencji pomiędzy przywożonymi produktami oraz warunków konkurencji pomiędzy produktami przywożonymi, a podobnymi produktami krajowymi.

15.4. Badanie wpływu subsydiowanego przywozu na dany przemysł krajowy będzie obejmować ocenę wszystkich istotnych dla spraw czynników ekonomicznych i wskaźników mających wpływ na kondycję przemysłu, łącznie z rzeczywistym i potencjalnym spadkiem produkcji, sprzedaży, udziału w rynku, zysków, produktywności, dochodów z inwestycji lub stopnia wykorzystania mocy wytwórczych; czynników wpływających na ceny krajowe; faktycznych i potencjalnych negatywnych skutków dla płynności finansowej, zapasów, zatrudnienia, płac, stopy wzrostu, zdolności do pozyskiwania kapitałów i inwestycji, oraz, w przypadku rolnictwa, wzrostu ciężaru z tytułu rządowych programów wsparcia. Przytoczona tu lista nie jest wyczerpująca, ani też żaden pojedynczy czynnik spośród wymienionych, lub kilka z nich, niekoniecznie musi stanowić decydującą wskazówkę.

15.5. Konieczne jest wykazanie, że subsydiowany przywóz, poprzez skutki subsydiów⁽⁴⁵⁾, wywołuje szkodę w rozumieniu niniejszego Porozumienia. Wykazanie związku przyczynowego między subsydiowanym przywozem, a szkodą dla przemysłu krajowego będzie oparte na analizie wszystkich istotnych dowodów będących w posiadaniu władz. Władze zbadają również wszelkie znane im czynniki, inne niż subsydiowany przywóz, które w tym samym czasie wywołują szkodę dla krajowego przemysłu, a szkoda wywołana przez te inne czynniki nie może być przypisana subsydiowanemu przywozowi. Czynniki, które mogą być istotne w tym względzie, obejmują m.in. wielkość i ceny niesubsydiowanego przywozu danego produktu, spadek popytu lub zmiany w strukturze konsumpcji, restrykcyjne praktyki handlowe obcych i krajowych producentów, konkurencja między nimi, rozwój technologii, działalność wywozowa i produktywność krajowego przemysłu.

15.6. Skutki subsydiowanego przywozu będą oceniane w odniesieniu do krajowego przemysłu podobnego produktu, jeśli dostępne statystyki pozwalają na odrębną identyfikację takiej produkcji na podstawie takich kryteriów, jak proces wytwórczy, sprzedaże dokonywane przez producentów i ich zyski. Jeśli taka odrębna identyfikacja produkcji nie jest możliwa, skutki subsydiowanego przywozu będą oceniane na podstawie zbadania produkcji możliwie najwęższej grupy lub asortymentu produktów, obejmujących produkty podobne, dla których niezbędna informacja może być dostarczona.

15.7. Orzeczenie zagrożenia szkodą materialną będzie oparte na faktach, a nie jedynie na domniemaniach, przypuszczeniach, czy niewielkim prawdopodobieństwie. Zmiana warunków, która wywołałaby sytuację, w której subsydium spowodowałoby szkodę musi być dokładnie przewidywalna i nieuchronna. Orzekając istnienie zagrożenia materialną szkodą władze prowadzące dochodzenie winnym między innymi, uwzględniać takie czynniki, jak:

i) charakter danego subsydium lub subsydiów i prawdopodobne skutki handlowe, które mogą stąd wynikać;

ii) znacząca stopa wzrostu subsydiowanego przywozu na rynek krajowy wskazująca na prawdopodobieństwo istotnego wzrostu przywozu;

iii) dostatecznie duże wolne moce produkcyjne eksportera lub ich bezpośredni i istotny wzrost, wskazujące na prawdopodobieństwo istotnego wzrostu subsydiowanego wywozu na rynek Członka przywożącego przy uwzględnieniu dostępności innych rynków wywozu, które mogłyby zaabsorbować dodatkowy wywóz;

iv) czy przywóz następuje po cenach, które będą miały znaczący skutek w postaci obniżenia cen krajowych lub hamowania ich wzrostu i które mogłyby prawdopodobnie spowodować zwiększenie popytu na dalszy przywóz; i

v) zapasy danego produktu objętego dochodzeniem.

Żaden z tych czynników traktowany oddzielnie nie musi koniecznie dostarczać decydującej wskazówki, ale całość czynników musi prowadzić do wniosku, że dalszy wzrost subsydiowania wywozu jest nieuchronny oraz, że powstałaby szkoda materialna, jeżeli nie podejmie się działań ochronnych.

15.8. W przypadkach, kiedy występuje zagrożenie szkodą przez subsydiowany przywóz, stosowanie środków wyrównawczych będzie rozważane i decyzje będą podejmowane ze szczególną starannością.

Artykuł  16

Definicja przemysłu krajowego

16.1. Dla celów niniejszego Porozumienia, z wyjątkiem postanowień zawartych w ustępie 2, pojęcie "przemysł krajowy" będzie interpretowane jako obejmujące ogół producentów krajowych podobnego produktu lub tych spośród nich, których łączna produkcja danego towaru stanowi dużą część całkowitej produkcji krajowej tego towaru - z wyjątkiem sytuacji, w której producenci są powiązani⁽⁴⁶⁾ z eksporterami lub importerami lub sami są importerami rzekomo subsydiowanego produktu lub produktu podobnego z innych krajów, w której to sytuacji "przemysł krajowy" może być interpretowany jako dotyczący pozostałych producentów.

16.2. W wyjątkowych okolicznościach, terytorium Członka można podzielić pod względem danej produkcji na dwa lub więcej konkurencyjnych rynków, a producenci na każdym rynku mogą być traktowani jako oddzielny przemysł jeżeli a) producenci w ramach takiego rynku sprzedają całą lub prawie całą swą produkcję danego produktu na danym rynku, oraz b) popyt na danym rynku nie jest w znaczącym stopniu zaspokajany przez producentów znajdujących się gdzie indziej na tym terytorium. W takich okolicznościach można ustalić istnienie szkody nawet wtedy, gdy duża część produkcji krajowej nie doznaje szkody z zastrzeżeniem, że przywóz subsydiowanych produktów jest skoncentrowany na danym izolowanym rynku oraz, że subsydiowany przywóz wywołuje szkodę wytwórcom całej lub prawie całej produkcji na danym rynku.

16.3. Jeżeli przemysł krajowy interpretowano jako odnoszący się do producentów na danym obszarze, to znaczy na rynku tak, jak to zdefiniowano w ustępie 2, to cła wyrównawcze będą nakładane tylko na dane produkty przeznaczone do finalnej konsumpcji na danym obszarze. Jeżeli ustawy kraju importera nie zezwalają na nakładanie ceł wyrównawczych w ten sposób, Członek przywożący może nałożyć cła wyrównawcze bez ograniczeń jedynie wtedy, gdy a) eksporterom dano sposobność zaprzestania wywozu na dany obszar po cenach subsydiowanych lub w inny sposób złożenia zobowiązań zgodnie z artykułu 18, lecz nie podjęli oni szybko odpowiednich zobowiązań w tym względzie i b) cła takie nie mogą być nakładane wyłącznie na produkty konkretnych producentów zaopatrujących dany obszar.

16.4. Jeżeli dwa lub więcej krajów osiągnęło, w myśl postanowień ustępu 8a) artykułu XXIV GATT 1994, taki poziom integracji, że wykazują cechy jednego łącznego rynku, wówczas przemysł na całym zintegrowanym obszarze będzie traktowany, jako przemysł krajowy, o którym mowa w ustępach 1 i 2.

16.5. Postanowienia ustępu 6 artykułu 15 będą miały zastosowanie do niniejszego artykułu.

Artykuł  17

Środki tymczasowe

17.1. Środki tymczasowe mogą być zastosowane tylko wówczas, gdy:

a) wszczęto dochodzenie zgodnie z artykułem 11, zostało to publicznie obwieszczone, a zainteresowanym Członkom i zainteresowanym stronom dano odpowiednie możliwości przedstawienia informacji i zgłoszenia uwag;

b) dokonano wstępnego potwierdzającego orzeczenia, że subsydium istnieje i że wystąpiła szkoda dla krajowego przemysłu w wyniku subsydiowanego wywozu; oraz

c) odpowiednie władze uznają takie środki za konieczne dla zapobieżenia powstaniu szkody w trakcie dochodzenia.

17.2. Środki tymczasowe mogą przybrać formę wstępnych ceł wyrównawczych zagwarantowanych poręczeniem gotówkowym lub wekslem gwarancyjnym w wysokości równej tymczasowo wyliczonej wielkości subsydium.

17.3. Środki tymczasowe nie będą zastosowane wcześniej niż po upływie 60 dni od daty wszczęcia dochodzenia.

17.4. Środki tymczasowe będą ograniczone do możliwie najkrótszego okresu, nieprzekraczającego czterech miesięcy.

17.5. Przy stosowaniu środków tymczasowych będą stosowane odpowiednie postanowienia artykułu 19.

Artykuł  18

Zobowiązania

18.1. Postępowanie może⁽⁴⁷⁾ zostać zawieszone lub umorzone bez nakładania środków tymczasowych lub ceł wyrównawczych po złożeniu zadowalających zobowiązań dobrowolnych, w których:

a) rząd Członka wywożącego zgadza się na usunięcie lub ograniczenie subsydium lub też na podjęcie innych środków dotyczących jego skutków; lub

b) eksporter zgadza się na taką rewizję swych cen, by dać władzom prowadzącym dochodzenie satysfakcjonującą pewność, że szkodliwe efekty subsydium zostaną usunięte. Wzrost cen w ramach tych zobowiązań nie będzie większy niż jest to niezbędne dla wyeliminowania wielkości subsydium. Jest pożądane, aby wzrost cen był mniejszy niż wysokość subsydium, jeżeli taki wzrost byłby wystarczający do usunięcia szkody dla przemysłu krajowego.

18.2. Nie będzie się dążyć do uzyskiwania zobowiązań, ani ich przyjmować dopóki władze Członka przywożącego nie dokonały wstępnego potwierdzającego orzeczenia faktu subsydiowania i szkody wywołanej przez takie subsydiowanie oraz dopóki, w przypadku zobowiązań składanych przez eksporterów, nie otrzymają na to zgody ze strony Członka eksportera.

18.3. Oferowane zobowiązania nie muszą być przyjęte, jeżeli władze przywożącego Członka oceniają, że zobowiązania takie są niewykonalne, np. gdy liczba faktycznych i potencjalnych eksporterów jest zbyt duża lub z innych powodów, wliczając w to względy ogólnej polityki handlowej. W takim przypadku i jeśli to jest praktycznie możliwe, władze przedstawią eksporterowi powody uznania zobowiązania za niewłaściwe i w miarę możliwości dadzą eksporterowi sposobność złożenia uwag na temat swojej decyzji.

18.4. Jeżeli zobowiązanie zostało przyjęte, to dochodzenie w sprawie subsydium i szkody będzie mimo wszystko doprowadzone do końca, jeśli życzy sobie tego wywożący Członek lub jeśli tak zadecyduje przywożący Członek. W takim przypadku odrzucające orzeczenie subsydiowania i szkody pociąga za sobą automatyczne wygaśnięcie zobowiązania chyba że takie orzeczenie wynika w dużym stopniu z istnienia zobowiązania. W takich przypadkach odpowiednie władze mogą wymagać utrzymania zobowiązania przez rozsądny okres zgodnie z postanowieniami niniejszego Porozumienia. W przypadku orzeczenia potwierdzającego subsydium i szkody, zobowiązanie będzie kontynuowane zgodnie z jego warunkami i postanowieniami niniejszego Porozumienia.

18.5. Władze przywożącego Członka mogą sugerować podejmowanie zobowiązań cenowych, ale żaden eksporter nie będzie zmuszany do przyjęcia takich zobowiązań. Fakt, że rządy czy eksporterzy nie oferują takich zobowiązań lub nie akceptują sugestii ich podjęcia, nie będzie w żaden sposób wpływać na rozpatrywanie sprawy. Władze mają jednak pełną swobodę stwierdzenia, że zagrożenie szkodą jest bardziej prawdopodobne, gdy subsydiowany przywóz jest kontynuowany.

18.6. Władze przywożącego Członka mogą domagać się od każdego rządu lub eksportera, od których przyjęto zobowiązanie, by dostarczyli okresowo informacje istotne do oceny wypełniania zobowiązania i pozwalali na weryfikację odpowiednich danych. W przypadku naruszenia zobowiązania władze przywożącego Członka są uprawnione, w trybie niniejszego Porozumienia i zgodnie z jego postanowieniami, do podjęcia szybkich działań, które mogą polegać na natychmiastowym zastosowaniu środków tymczasowych na podstawie najlepszej dostępnej informacji. W takich przypadkach ostateczne cła mogą zostać nałożone zgodnie z niniejszym Porozumieniem na produkty wprowadzone do konsumpcji nie wcześniej niż 90 dni przed zastosowaniem takich środków tymczasowych, z zastrzeżeniem, że takie wsteczne nałożenie nie będzie dotyczyć przywozu dokonanego przed naruszeniem zobowiązania.

Artykuł  19

Nałożenie i pobór ceł wyrównawczych

19.1. Jeśli, po podjęciu należytych wysiłków dla zakończenia konsultacji, Członek dokona ostatecznego orzeczenia istnienia subsydium i jego wysokości oraz stwierdzi, że subsydiowany przywóz powoduje szkodę poprzez skutki subsydium, może on nałożyć cło wyrównawcze zgodnie z postanowieniami niniejszego artykułu, chyba że subsydium bądź subsydia zostaną zniesione.

19.2. Decyzja o tym, czy nałożyć cła wyrównawcze w przypadkach, gdy wszystkie wymogi konieczne do nałożenia zostały spełnione i o tym, czy wielkość ceł wyrównawczych powinna odpowiadać pełnej kwocie subsydium, czy mniejszej, są decyzjami przynależnymi władzom przywożącego Członka. Jest pożądane, by nakładanie ceł było dozwolone na terytorium wszystkich Członków, by cło było mniejsze niż całkowita kwota subsydium, jeżeli takie mniejsze cło jest odpowiednie do usunięcia szkody dla krajowego przemysłu i by ustanowić procedury pozwalające odpowiednim władzom należycie rozpatrzyć stanowisko zainteresowanych krajowych stron⁽⁴⁸⁾, których interesy mogłyby zostać dotknięte wskutek nałożenia ceł wyrównawczych.

19.3. Jeżeli cło wyrównawcze jest nałożone na jakikolwiek produkt, będzie ono pobierane w każdym przypadku w odpowiedniej wysokości w sposób niedyskryminacyjny wobec przywozu tego produktu ze wszystkich źródeł, wobec których stwierdzono subsydiowanie i powodowanie szkody z wyjątkiem przywozu pochodzącego ze źródeł, które zarzuciły wszelkie kwestionowane subsydia lub z tych, których zobowiązania zostały przyjęte na mocy niniejszego Porozumienia. Każdy eksporter, którego wywóz jest objęty ostatecznym cłem wyrównawczym, ale który nie był objęty dochodzeniem z przyczyn innych niż odmowa współpracy, będzie uprawniony do przyspieszonego przeglądu w celu niezwłocznego określenia przez władze prowadzące dochodzenie indywidualnej stawki cła wyrównawczego dla tego eksportera.

19.4. Cło wyrównawcze nie będzie nakładane⁽⁴⁹⁾ na żaden przywożony produkt w wysokości przewyższającej kwotę stwierdzonego subsydium liczoną jako subsydium na jednostkę subsydiowanego i wywożonego produktu.

Artykuł  20

Stosowanie wstecz

20.1. Środki tymczasowe i wyrównawcze będą stosowane tylko wobec produktów wchodzących do konsumpcji po wejściu w życie, odpowiednio, decyzji podjętej zgodnie z ustępem 1 artykułu 17 oraz ustępem 1 artykułu 19 z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w niniejszym artykule.

20.2. Jeżeli przyjęto ostateczne orzeczenie stwierdzające istnienie szkody (lecz nie jej groźby lub faktycznego zagrożenia opóźnieniami w tworzeniu określonego przemysłu) lub jeżeli orzeczono groźbę szkody, gdy skutki subsydiowanego przywozu, przy braku środków tymczasowych, prowadziłyby do orzeczenia szkody, to cła wyrównawcze mogą być nakładane wstecz na okres, w którym stosowane były środki tymczasowe, jeżeli takowe były użyte.

20.3. Jeżeli ostateczne cło wyrównawcze jest większe niż kwota gwarantowana poręczeniem gotówkowym lub wekslem gwarancyjnym, różnica nie będzie pobierana. Jeżeli ostateczne cło jest niższe od kwoty poręczenia gotówkowego lub weksla gwarancyjnego, nadwyżka zostanie zwrócona lub weksel zwolniony bez zwłoki.

20.4. Z zastrzeżeniem ustępu 2, ilekroć dokonywane jest orzeczenie groźby szkody lub faktycznego opóźnienia (lecz szkoda jeszcze nie powstała) ostateczne cło wyrównawcze może być nałożone tylko od daty orzeczenia groźby szkody lub faktycznego opóźnienia, a wszelkie poręczenia gotówkowe pobrane w okresie stosowania środków tymczasowych będą zwracane, zaś wszelkie weksle gwarancyjne zwalniane bez zwłoki.

20.5. Gdy ostateczne orzeczenie jest odrzucające, to wszelkie poręczenia gotówkowe pobrane w okresie stosowania środków tymczasowych będą zwracane zaś wszelkie weksle gwarancyjne zwalniane bez zwłoki.

20.6. W krytycznych okolicznościach, gdy w odniesieniu do kwestionowanego, subsydiowanego produktu władze stwierdzą, że szkoda, która jest trudna do naprawienia, jest spowodowana przez masowy przywóz produktu dokonywany w stosunkowo krótkim okresie, korzystającego z subsydiów udzielanych niezgodnie z postanowieniami GATT 1994 oraz niniejszego Porozumienia i gdy uznaje się za konieczne wsteczne nałożenie ceł wyrównawczych na taki przywóz w celu zapobieżenia ponowieniu takiej szkody, to ostateczne cła wyrównawcze mogą być nałożone na przywóz, który wszedł do konsumpcji nie wcześniej niż 90 dni przed datą zastosowania środków tymczasowych.

Artykuł  21

Okres stosowania oraz przegląd ceł wyrównawczych i zobowiązań

21.1. Cło wyrównawcze będzie utrzymywane w mocy tylko tak długo i w takim zakresie, jak jest to konieczne dla przeciwdziałania subsydiowaniu, które powoduje szkodę.

21.2. Stosownie do potrzeb, władze będą dokonywać przeglądu potrzeb dalszego utrzymywania nałożonego cła albo z własnej inicjatywy albo też - jeżeli upłynął rozsądny okres od nałożenia ostatecznego cła - na wniosek jakiejkolwiek zainteresowanej strony, która przedstawi stosowne informacje uzasadniające potrzebę przeglądu. Zainteresowane strony będą miały prawo występowania do władz z wnioskiem albo o zbadanie, czy dalsze utrzymywanie nałożonego cła jest konieczne dla zrównoważenia subsydiowania albo czy istnieje prawdopodobieństwo trwania albo ponownego wystąpienia szkody w przypadku wyeliminowania lub zmiany ceł. Jeżeli, w wyniku przeglądu dokonanego z tym ustępem władze stwierdzą, że dalsze utrzymywanie cła nie jest wymagane, stosowanie takiego cła zostanie natychmiast zaprzestane.

21.3. Niezależnie od postanowień ustępów 1 i 2, wszelkie ostateczne cło wyrównawcze wygaśnie nie później niż pięć lat od daty jego nałożenia (lub od daty ostatniego przeglądu zgodnego z ustępem 2, jeżeli taki przegląd obejmował zarówno subsydium, jak i szkodę lub przeglądu zgodnego z niniejszym ustępem), chyba że władze stwierdzą w trakcie przeglądu rozpoczętego przed tą datą, a podjętego z własnej inicjatywy lub w wyniku wniosku zgłoszonego dostatecznie wcześnie i należycie uzasadnionego ze strony lub w imieniu krajowego przemysłu, że wygaśnięcie cła prowadziłoby prawdopodobnie do kontynuacji lub ponownego wystąpienia subsydium i szkody⁽⁵⁰⁾. Cło może pozostawać w mocy w oczekiwaniu na wynik takiego przeglądu.

21.4. Postanowienia artykułu 12 dotyczące dowodów i procedury będą miały zastosowanie do jakiegokolwiek przeglądu dokonywanego na mocy niniejszego artykułu. Wszelkie takie przeglądy będą przeprowadzone szybki i będą normalnie zakończone w okresie 12 miesięcy od daty zapoczątkowania przeglądu.

21.5. Postanowienia niniejszego artykułu będą stosowane, mutatis mutandis, do zobowiązań podjętych na mocy artykułu 18.

Artykuł  22

Obwieszczenie i wyjaśnianie orzeczeń

22.1. Gdy władze są przekonane o istnieniu wystarczających dowodów uzasadniających wszczęcie dochodzenia w myśl artykułu 11, powiadomią o tym Członka lub Członków, których produkty są przedmiotem takiego badania, oraz inne strony znane władzom przeprowadzającym dochodzenie, jako zainteresowane sprawą i dokonają stosownego obwieszczenia.

22.2. Obwieszczenie wszczęcia dochodzenia będzie zawierało, lub też przekazywało w inny sposób poprzez odesłanie do odrębnego raportu⁽⁵¹⁾, właściwą informację dotyczącą:

i) nazwy kraju lub krajów wywożących oraz produktu, którego sprawa dotyczy;

ii) daty wszczęcia dochodzenia;

iii) opisu praktyki lub praktyk subwencyjnych będących przedmiotem dochodzenia;

iv) streszczenie opisu czynników, na których oparty jest zarzut szkody;

v) adres, na jaki należy kierować wystąpienia zainteresowanych Członków i zainteresowanych stron; oraz

vi) terminy w jakich zainteresowani Członkowie i zainteresowane strony mogą przedstawić swe stanowiska.

22.3. Obwieszczeniu podlegają wszelkie wstępne i ostateczne ustalenia, zarówno potwierdzające, jak i odrzucające, wszelkie decyzje o przyjęciu zobowiązań zgodnie z artykułem 18, wygaśnięcie takiego zobowiązania, oraz zakończenia stosowania ostatecznego cła wyrównawczego. Każde takie obwieszczenie będzie przekazało, bezpośrednio lub poprzez odesłanie do odrębnego raportu, wystarczająco szczegółowe informacje o stwierdzeniach i wnioskach osiągniętych w odniesieniu do wszystkich aspektów faktycznych i prawnych uznanych za istotne przez władze prowadzące dochodzenie. Wszelkie takie obwieszczenia i raporty będą kierowane do Członka lub Członków, których produkty są przedmiotem takiego orzeczenia lub zobowiązania, oraz do innych stron znanych jako zainteresowane sprawą.

22.4. Obwieszczenie o nałożeniu środków tymczasowych będzie zawierać, bezpośrednio lub poprzez odesłanie do odrębnego raportu, wystarczająco szczegółowe wyjaśnienia wstępnego orzeczenia istnienia subsydium oraz szkody i będzie nawiązywać do aspektów faktycznych i prawnych, które spowodowały przyjęcie lub odrzucenie określonych argumentów. Takie obwieszczenie lub raport, przy odpowiednim uwzględnieniu potrzeby ochrony informacji poufnej, będzie zawierać w szczególności:

i) nazwy dostawców lub, tam gdzie jest to niewykonalne, nazwy zaangażowanych krajów, z których dostawy pochodzą;

ii) opis produktu, wystarczający dla potrzeb celnych;

iii) ustaloną kwotę subsydium oraz podstawę, na jakiej stwierdzono istnienie subsydium;

iv) względy istotne dla orzeczenia szkody zgodnie z artykułem 15;

v) główne powody uzasadniające orzeczenia.

22.5. Obwieszczenie o zakończeniu lub zawieszeniu dochodzenia w przypadku potwierdzającego orzeczenia przewidującego nałożenie cła ostatecznego lub przyjęcia zobowiązania będzie zawierać lub przekazywać w inny sposób poprzez odesłanie do odrębnych raportów wszelkie istotne informacje mające znaczenie dla danej sprawy, a dotyczące kwestii prawnych i merytorycznych, wraz ze wskazaniem powodów nałożenia środków ostatecznych lub przyjęcia zobowiązania przy właściwym uwzględnieniu wymogu ochrony informacji poufnej. W szczególności, obwieszczenie lub raport będą zawierać informację wskazaną w ustępie 4, jak również powody przyjęcia lub odrzucenia odpowiednich argumentów lub roszczeń przedstawionych przez zainteresowanych Członków i przez eksporterów i importerów.

22.6. Obwieszczenie o umorzeniu lub zawieszeniu dochodzenia w następstwie przyjęcia zobowiązania zgodnie z artykułem 18 będzie zawierać, bezpośrednio lub przekazywać w inny sposób poprzez odesłanie do odrębnego raportu, nie poufną część zobowiązania.

22.7. Postanowienia niniejszego artykułu będą miały zastosowanie, mutatis mutandis, do rozpoczynania i kończenia przeglądów zgodnych z artykułem 21 oraz do decyzji z artykułu 20 o zastosowaniu ceł ze skutkiem wstecznym.

Artykuł  23

Rewizja

Każdy Członek, którego ustawodawstwo krajowe zawiera postanowienia dotyczące wyrównawczych środków celnych, będzie utrzymywać sądownicze, arbitrażowe lub administracyjne trybunał lub procedury dla celów, miedzy innymi, szybkiej rewizji działań administracyjnych dotyczących ostatecznych orzeczeń oraz przeglądów orzeczeń w rozumieniu artykułu 21. Takie trybunały i procedury będą niezależne od władz odpowiedzialnych za dane orzeczenie lub przegląd i zapewnią dostęp do takiej rewizji wszystkim zainteresowanym stronom, które uczestniczyły w postępowaniach administracyjnych oraz są bezpośrednio i indywidualnie dotknięte takimi działaniami administracyjnymi.

CZĘŚĆ  VI

INSTYTUCJE

Artykuł  24

Komitet do spraw Subsydiów i Środków Wyrównawczych oraz organy pomocnicze

1. Ustanawia się niniejszym Komitet do spraw Subsydiów i Środków Wyrównawczych złożony z przedstawicieli Członków. Komitet wybierze swego Przewodniczącego i bywany nie rzadziej niż dwa razy w roku lub inaczej, na mocy stosownych postanowień niniejszego Porozumienia na wniosek któregokolwiek Członka. Komitet będzie spełniać funkcje przypisane mu przez niniejsze Porozumienie lub przez Członków i będzie stwarzać Członkom możliwość konsultowania się w jakiejkolwiek sprawie związanej z funkcjonowaniem tego Porozumienia lub popieraniem jego celów. Sekretariat WTO będzie działać jako sekretariat Komitetu.

24.2. Komitet może powoływać organy pomocnicze stosownie do potrzeb.

24.3. Komitet powoła Stałą Grupę Ekspertów złożoną z pięciu niezależnych osób posiadających wysokie kwalifikacje w dziedzinie subsydiów i stosunków handlowych. Eksperci będą wybierani przez Komitet, a co roku jeden z nich będzie podlegał rotacji. Do PGE można zwracać się o udzielenie pomocy panelowi, jak to przewidziano w ustępie 5 artykułu 4. Komitet może również wystąpić o doradczą opinię w sprawie istnienia i charakteru jakiegokolwiek subsydium.

24.4. PGE może być konsultowana przez każdego Członka i udzielać doradczych opinii w sprawie charakteru jakiegokolwiek subsydium, które jest proponowane do wprowadzenia lub jest utrzymywane przez tego Członka. Taka opinia doradcza będzie poufna i nie może być przywołana w trakcie postępowania przewidzianego artykułem 7.

24.5. Przy wypełnianiu swych funkcji, Komitet i ciała pomocnicze mogą zasięgnąć konsultacji lub informacji z dowolnego źródła, które uznają za stosowne. Zanim jednak Komitet lub ciało pomocnicze zasięgnie informacji ze źródła będącego w jurysdykcji Członka, poinformuje o tym tego Członka.

CZĘŚĆ  VII

NOTYFIKACJE I NADZÓR

Artykuł  25

Notyfikacje

25.1. Członkowie uzgadniają, że niezależnie od postanowień ustępu 1 artykułu XVI GATT 1994, notyfikacje subsydiów będą przedstawiane przez nich nie później niż 30 czerwca każdego roku i będą zgodne z postanowieniami ustępów od 2 do 6.

25.2. Członkowie będą notyfikować jakiekolwiek subsydium w rozumieniu ustępu 1 artykułu 1, które jest specyficzne w rozumieniu artykułu 2, udzielane lub utrzymywane na ich terytorium.

25.3. Treść notyfikacji winna być wystarczająco konkretna, by umożliwić innym Członkom ocenę skutków handlowych i zrozumienie sposobu działania notyfikowanych programów subsydiowania. W związku z tym i niezależnie od treści i formy kwestionariusza na temat subsydiów⁽⁵²⁾, Członkowie zapewniają, by ich notyfikacje zawierały następujące informacje:

i) forma subsydium (dotacja, pożyczka, ulga podatkowa itp.);

ii) subsydium na jednostkę, lub w przypadkach, gdy to nie jest możliwe, ogólną sumę roczną przewidzianą w budżecie na to subsydium (wskazując, o ile to możliwe, średnie subsydium na jednostkę w roku poprzednim);

iii) przesłanki polityczne albo cel subsydium;

iv) okres stosowania subsydium albo inne terminy z nim związane;

v) dane statystyczne pozwalające na ocenę skutków handlowych subsydium.

25.4. Jeżeli konkretne punkty wskazane w ustępie 3 nie zostały omówione w notyfikacji, to wyjaśnienie tego faktu zostanie przedstawione w tejże notyfikacji.

25.5. Jeżeli subsydia są przyznawane na rzecz konkretnych produktów lub sektorów, to notyfikacje powinny być sporządzone według produktów lub sektorów.

25.6. Członkowie, którzy uznają, że na ich terytorium nie stosuje się środków wymagających notyfikacji zgodnie z ustępu 1 artykułu XVI GATT 1994 i z niniejszym Porozumieniem, poinformują o tym sekretariat WTO na piśmie.

25.7. Członkowie uznają, że notyfikacja określonego środka nie przesądza ani o jego statusie prawnym w świetle GATT 1994 i niniejszego Porozumienia, ani też o jego skutkach na mocy niniejszego Porozumienia, ani też o charakterze samego środka.

25.8. Jakikolwiek Członek może w każdej chwili złożyć pisemny wniosek o informacje, co do istoty i zakresu jakiegokolwiek subsydium przyznanego lub utrzymywanego przez innego Członka (w tym subsydium wspomnianego w części IV) lub o wyjaśnienie powodów, dla których konkretny środek został uznany za nie objęty obowiązkiem notyfikacji.

25.9. Członkowie, do których wystąpiono z takim wnioskiem, udostępnią taką informację tak szybko, jak to tylko możliwe i w wyczerpujący sposób oraz będą gotowi udzielić dodatkowych informacji wnioskującemu o to Członkowi. W szczególności dostarczą one wystarczających szczegółów aby umożliwić innemu Członkowi ocenę zgodności ich postępowania z warunkami niniejszego Porozumienia. Jakikolwiek Członek, który uzna, że taka informacja nie została dostarczona, może zwrócić się z tą sprawą do Komitet.

25.10. Jakikolwiek zainteresowany Członek, który uzna, że jakikolwiek środek stosowany przez innego Członka, a mający skutki subsydium, nie został notyfikowany zgodnie z postanowieniami ustępu 1 artykułu XVI GATT 1994 oraz niniejszego artykułu, może zwrócić się z tą sprawą do innego Członka. Jeżeli rzekome subsydium nie zostanie następnie pilnie notyfikowane, to taki Członek może sam wnieść sprawę rzekomego subsydium do Komitetu.

25.11. Członkowie bezzwłocznie będą zgłaszać do Komitetu wszystkie wstępne lub ostateczne działania podejmowane w zakresie ceł wyrównawczych. Takie sprawozdania będą dostępne w Sekretariacie WTO do wglądu przez innych Członków. Członkowie będą również przekazywać w okresach półrocznych sprawozdania o działaniach podjętych w dziedzinie ceł wyrównawczych w ciągu poprzednich sześciu miesięcy. Raporty półroczne będą składane w uzgodnionej, znormalizowanej formie.

25.12. Każdy Członek będzie notyfikować Komitetowi a) która z jego władz jest kompetentna wszczynać i prowadzić dochodzenie, o którym mowa w artykule 11, oraz b) procedury krajowe dotyczące wszczynania i prowadzenia takich dochodzeń.

Artykuł  26

Nadzór

26.1. Komitet będzie badać na specjalnych sesjach odbywanych co trzy lata nowe i pełne notyfikacje złożone zgodnie z ustępem 1 artykuł XVI GATT 1994 oraz ustępem 1 artykuł 25 niniejszego Porozumienia. Notyfikacje złożone w latach między posiedzeniami (uaktualnienia notyfikacji) będą badane na każdym regularnym posiedzeniu Komitetu.

26.2. Komitet będzie badać sprawozdania złożone zgodnie z ustępem 11 artykułu 25 na każdym regularnym posiedzeniu Komitetu.

CZĘŚĆ  VIII

CZŁONKOWIE - KRAJE ROZWIJAJĄCE SIĘ

Artykuł  27

Specjalne i wyróżniające traktowanie Członków - krajów rozwijających się

27.1. Członkowie uznają, że subsydia mogą odgrywać ważną rolę w programach rozwoju gospodarczego Członków - krajów rozwijających się.

27.2. Zakaz z ustępu 1a) artykułu 3 nie będzie stosować się do:

a) Członków - krajów rozwijających się, o których mowa w załączniku VII;

b) innych Członków - krajów rozwijających się przez okres ośmiu lat od daty wejścia w życie Porozumienia WTO pod warunkiem zastosowania się do postanowień ustępu 4.

27.3. Zakaz z ustępu 1b) artykułu 3 nie będzie mieć zastosowania do krajów rozwijających się przez okres pięciu lat i do krajów najmniej rozwiniętych przez okres ośmiu lat od daty wejścia w życie Porozumienia WTO.

27.4. Każdy Członek - kraj rozwijający się wspomniany w ustępie 2b) stopniowo wyeliminuje swoje subsydia wywozowe w ciągu ośmiu lat, najlepiej w sposób progresywny. Jednakże Członek - kraj rozwijający się nie podniesie poziomu swoich subsydiów wywozowych⁽⁵³⁾ i wyeliminuje je w okresie krótszym niż przewidziany w niniejszym ustępie, jeżeli stosowanie takich subsydiów wywozowych jest niezgodne z jego potrzebami rozwojowymi. Jeżeli Członek - kraj rozwijający się uzna za konieczne stosowanie takich subsydiów przez okres dłuższy niż osiem lat, to podejmie on - nie później niż na rok przed wygaśnięciem tego okresu - konsultacje z Komitetem, który określi, czy przedłużenie tego okresu jest uzasadnione przy uwzględnieniu wszystkich stosownych potrzeb gospodarczych, finansowych i rozwojowych danego Członka -kraju rozwijającego się. Jeżeli Komitet stwierdzi, że przedłożenie jest uzasadnione, zainteresowany Członek - kraj rozwijający się będzie przeprowadzał coroczne konsultacje z Komitetem w celu określenia potrzeby utrzymywania subsydium. Jeżeli Komitet nie stwierdzi takiej potrzeby, Członek - kraj rozwijający się wyeliminuje pozostałe subsydia wywozowe w ciągu dwóch lat od zakończenia ostatniego okresu, na który posiadał upoważnienie.

27.5. Członek - kraj rozwijający się, który osiągnął konkurencyjność wywozową w odniesieniu do jednego lub więcej produktów, wyeliminuje swoje subsydia wywozowe dla tego produktu lub produktów w ciągu dwóch lat. Jednakże dla Członka - kraju rozwijającego się, o którym mowa w załączniku VII, a który osiągnął konkurencyjność wywozową w jednym lub kilku produktach, subsydia wywozowe zostaną stopniowo wyeliminowane w okresie ośmiu lat.

27.6. Konkurencyjność wywozowa danego produktu istnieje, gdy udział wywozu Członka - kraju rozwijającego się osiągnął przynajmniej 3,25 procent handlu światowego tym produktem w ciągu dwóch kolejnych lat kalendarzowych. Uznanie istnienia konkurencyjności wywozowej będzie następowało albo a) na podstawie notyfikacji Członka - kraju rozwijającego o osiągnięciu konkurencyjności wywozowej, albo b) na podstawie obliczeń dokonanych przez Sekretariat na wniosek jakiegokolwiek Członka. Dla celów niniejszego ustępu, produkt jest zdefiniowany na szczeblu podziału nomenklatury HS. Komitet dokona przeglądu funkcjonowania niniejszego postanowienia pięć lat po wejściu w życie Porozumienia WTO.

27.7. Postanowienia artykułu 4 nie będą stosować się do Członka - kraju rozwijającego się w przypadku subsydiów wywozowych zgodnych z postanowieniami ustępów od 2 do 5. W takim przypadku mają zastosowanie odnośne postanowienia artykułu 7.

27.8. Nie będzie przyjmować się domniemania w rozumieniu ustępu 1 artykułu 6, że subsydium udzielane przez Członka - kraj rozwijający się powoduje poważny uszczerbek w rozumieniu niniejszego Porozumienia. Taki poważny uszczerbek, jakiego przywołanie wynika z postanowień ustępu 9, zostanie wykazany poprzez przedstawienie pozytywnych dowodów zgodnie z postanowieniami ustępu od 3 do 8 artykuł 6.

27.9. W odniesieniu do subsydiów podlegających sankcjom, a udzielanych lub utrzymywanych przez Członka - kraj rozwijający się, innych niż omawiane w ustępie 1 artykułu 6, nie można podjąć działania lub upoważnić do działania z tytułu artykułu 7 niniejszego Porozumienia, chyba że stwierdzono, że wynikiem takiego subsydium jest zniweczenie lub naruszenie koncesji celnych lub innych zobowiązań wynikających z GATT 1994 poprzez wyparcie lub utrudnienie przywozu podobnego produktu innego Członka na rynku subsydiującego Członka - kraju rozwijającego się lub gdy ma miejsce szkoda dla przemysłu krajowego na rynku Członka przywożącego.

27.10. Wszelkie dochodzenie w zakresie ceł wyrównawczych w odniesieniu do produktu pochodzącego od Członka - kraju rozwijającego się zostanie umorzone, gdy tylko zainteresowane władze stwierdzą, że:

a) ogólny poziom subsydiów przyznawanych na rzecz tego produktu nie przekracza 2 procent jego wartości obliczonej na bazie jednostkowej; lub

b) wielkość subsydiowanego przywozu stanowi mniej niż 4 procent ogółu przywozu podobnego produktu przez Członka przywożącego chyba że przywóz od Członków - krajów rozwijających się, których indywidualne udziały są mniejsze niż 4 procent, łącznie stanowi więcej niż 9 procent przywozu ogółem podobnego produktu przez Członka - importera.

27.11. Dla tych Członków - krajów rozwijających się, do których odnosi się działanie ustępu 2b) artykuł 27 i którzy wyeliminowali subsydia wywozowe przed upływem okresu ośmiu lat od daty wejścia w życie Porozumienia WTO i dla tych Członków - krajów rozwijających się wymienionych w Załączniku VII, wskaźnik w ustępie 10a) będzie wynosić 3 procent zamiast 2 procent. Postanowienie to będzie stosowane od daty notyfikacji Komitetowi wyeliminowania subsydiów wywozowych i tak długo, jak długo subsydia wywozowe nie są przyznawane przez notyfikującego Członka - kraj rozwijający się. Postanowienie to wygaśnie 8 lat po dacie wejścia w życie Porozumienia WTO.

27.12. Postanowienia ustępu 10 i 11 będą stosowane przy jakimkolwiek orzekaniu wielkości nieznacznej, o której mowa w ustępie 3 artykułu 15 niniejszego Porozumienia.

27.13. Postanowienia części III nie będą miały zastosowania do bezpośredniego umorzenia długów, subsydiów na pokrycie kosztów społecznych udzielanych w jakiejkolwiek postaci łącznie z rezygnacją z dochodów publicznych i innym transferem zobowiązań jeżeli takie subsydia udzielane są w ramach i na cele programu prywatyzacji Członka - kraju rozwijającego się, pod warunkiem że zarówno program ten, jak i subsydia mają ograniczony okres i są notyfikowane Komitetowi oraz że program ten doprowadzi do prywatyzacji danego przedsiębiorstwa.

27.14. Na wniosek zainteresowanego Członka, Komitet dokona przeglądu określonej praktyki subsydiowania wywozu przez Członka - kraj rozwijający się dla zbadania jej zgodności z jego potrzebami rozwojowymi.

27.15. Na wniosek Członka - kraju rozwijającego się, Komitet podejmie przegląd określonego środka wyrównawczego dla zbadania jego zgodności z postanowieniami ustępów 10 i 11 w zakresie, w jakim mają one zastosowanie do danego Członka - kraju rozwijającego się.

CZĘŚĆ  IX

POSTANOWIENIA PRZEJŚCIOWE

Artykuł  28

Istniejące programy

28.1. Programy subsydiowania, które zostały ustanowione na terytorium jakiegokolwiek Członka przed podpisaniem Porozumienia WTO przez tego Członka i które są niezgodne z postanowieniami niniejszego Porozumienia zostaną:

a) notyfikowane Komitetowi nie później niż w ciągu 90 dni po wejściu w życie Porozumienia WTO dla tego Członka; i

b) doprowadzone do zgodności z postanowieniami niniejszego Porozumienia w ciągu trzech lat od daty wejścia w życie Porozumienia WTO dla takiego Członka i do tego czasu nie będą podlegały części II.

28.2. Żaden Członek nie będzie rozszerzał zakresu takiego programu, ani też taki program nie będzie wznawiany po jego zakończeniu.

Artykuł  29

Transformacja do gospodarki rynkowej

29.1. Członkowie w procesie transformacji z gospodarki centralnie planowanej do gospodarki rynkowej opartej na wolnej przedsiębiorczości mogą stosować programy i środki konieczne dla takiej transformacji.

29.2. W odniesieniu do takich Członków, programy subsydiowania mieszczące się w ramach artykułu 3 i notyfikowane zgodnie z ustępem 3 zostaną stopniowo zlikwidowane lub doprowadzone do zgodności z artykułem 3 w okresie siedmiu lat od daty wejścia w życie Porozumienia o WTO. W takim przypadku artykuł 4 nie będzie stosowany. Ponadto w ciągu tego samego okresu:

a) programy subsydiowania, mieszczące się w ramach ustępu 1d) artykułu 6 nie będą podlegać sankcjom w rozumieniu artykułu 7;

b) w stosunku do pozostałych subsydiów podlegających sankcjom mają zastosowanie postanowienia ustępu 9 artykułu 27.

29.3. Programy subsydiowania mieszczące się w ramach artykułu 3 będą notyfikowane Komitetowi w najwcześniejszym do wykonania terminie po wejściu w życie Porozumienia WTO. Dalsze notyfikacje takich subsydiów mogą być dokonywane w okresie do dwóch lat od daty wejścia w życie Porozumienia WTO.

29.4. W wyjątkowych okolicznościach Członkowie, o których mowa w ustępie 1 mogą uzyskać zgodę Komitetu na odejście od swych notyfikowanych programów oraz środków i ich terminów jeżeli takie odejścia są uważane za konieczne dla procesu transformacji.

CZĘŚĆ  X

ROZSTRZYGANIE SPORÓW

Artykuł  30

Postanowienia artykułów XXII i XXIII GATT 1994 tak, jak zostały rozwinięte i zinterpretowane w Uzgodnieniu o rozstrzyganiu sporów, będą miały zastosowanie do konsultacji i rozstrzygania sporów zgodnie z niniejszym Porozumieniem, chyba że w niniejszym Porozumieniu postanowiono inaczej.

CZĘŚĆ  XI

POSTANOWIENIA KOŃCOWE

Artykuł  31

Stosowanie tymczasowe

Postanowienia ustępu 1 artykułu 6 oraz postanowienia artykułu 8 i artykułu 9 będą miały zastosowanie przez okres pięciu lat poczynając od daty wejścia w życie Porozumienia WTO. Nie później niż na 180 dni przed końcem tego okresu, Komitet dokona przeglądu działania tych postanowień dla ustalenia, czy przedłużać ich stosowanie w obecnej lub zmienionej postaci.

Artykuł  32

Inne postanowienia końcowe

32.1. Żadna konkretna akcja przeciwko subsydium innego Członka nie może być podjęta inaczej niż zgodnie z postanowieniami GATT 1994 tak, jak są one interpretowane niniejszym Porozumieniem⁽⁵⁴⁾.

32.2. Bez uzyskania zgody pozostałych Członków, nie mogą być zgłaszane zastrzeżenia wobec któregokolwiek z postanowień niniejszego Porozumienia.

32.3. Z zastrzeżeniem ustępu 4, postanowienia niniejszego Porozumienia będą miały zastosowanie wobec dochodzeń i przeglądów istniejących środków wszczętych w wyniku wniosków złożonych z datą lub po dacie wejścia w życie Porozumienia WTO w odniesieniu do Członka.

32.4. Dla celów ustępu 3 artykułu 21 istniejące środki wyrównawcze będą uważane za nałożone z datą nie późniejszą niż data wejścia w życie Porozumienia WTO dla Członka, z wyjątkiem przypadków, w których obowiązujące przepisy wewnętrzne Członka działające z tą datą zawierały już klauzulę w rodzaju tej, jaką przewidziano w tym ustępie.

32.5. Każdy Członek podejmie wszelkie konieczne kroki zarówno o charakterze ogólnym, jak i szczególnym, aby zapewnić, nie później niż w dniu wejścia dla niego w życie Porozumienia WTO, zgodność jego ustaw, przepisów i procedur administracyjnych z postanowieniami niniejszego Porozumienia w zakresie, w jakim mogą one dotyczyć tego Członka.

32.6. Każdy Członek poinformuje Komitet o wszelkich zmianach w ustawodawstwie i przepisach mających znaczenie dla niniejszego Porozumienia oraz stosowania takiego ustawodawstwa i przepisów.

32.7. Komitet będzie dokonywać corocznie przeglądów wykonywania i działania niniejszego Porozumienia biorąc pod uwagę jego cele. Komitet będzie corocznie informować Radę do spraw Handlu Towarami o wydarzeniach, jakie miały miejsce w okresie objętym takimi przeglądami.

32.8. Załączniki do niniejszego Porozumienia stanowią jego integralną część.

______

⁽¹⁾ Zgodnie z postanowieniami artykułu XVI GATT 1994 (nota wyjaśniająca do artykułu XVI) oraz z postanowieniami zawartymi w załącznikach od I do III niniejszego Porozumienia, zwolnienie produktu będącego przedmiotem wywozu, z cła lub podatków obciążających podobny produkt przeznaczony na rynek krajowy, lub zwrot takiego cła lub podatku w wysokości nieprzekraczającej rzeczywistych obciążeń nie jest traktowane jako subsydium.

⁽²⁾ Obiektywne kryteria i warunki używane tutaj oznaczają kryteria i warunki neutralne, niefaworyzujące pewnych przedsiębiorstw w stosunku do innych, mające z natury charakter ekonomiczny i stosowane według kryteriów horyzontalnych, takich jak liczba zatrudnionych lub wielkość przedsiębiorstwa.

⁽³⁾ W tym przypadku będzie brana w szczególności pod uwagę informacja na temat częstotliwości, z jaką przyznawano bądź odrzucano prośby o subsydium, oraz powody takich decyzji.

⁽⁴⁾ Ta norma jest spełniona, gdy fakty wskazują, iż przyznanie subsydium, które prawnie nie jest zależne od wyników wywozu, jest w rzeczywistości uzależnione od obecnego lub przewidywanego wywozu lub dochodów z wywozu. Sam fakt, że subsydium jest przyznawane przedsiębiorstwom wywożącym nie będzie tylko z tego powodu traktowany jako subsydium wywozowe w rozumieniu niniejszego postanowienia.

⁽⁵⁾ Środki, o których mowa w załączniku I, jako niestanowiące subsydiów wywozowych nie będą zakazane tym lub innymi postanowieniami niniejszego Porozumienia.

⁽⁶⁾ Wszelkie terminy wymienione w tym artykule mogą być przedłużone za wspólną zgodą stron.

⁽⁷⁾ Ustanowiona zgodnie z artykułem 24.

⁽⁸⁾ Jeżeli posiedzenie DSB nie jest zaplanowane w tym okresie, to posiedzenie takie zostanie w tym celu zwołane.

⁽⁹⁾ Określenie to nie oznacza pozwolenia na stosowanie niewspółmiernych środków zaradczych w świetle faktu, iż subsydia objęte tymi postanowieniami są zakazane.

⁽¹⁰⁾ Pojęcie "szkoda dla krajowego przemysłu" jest używane tutaj w takim samym sensie, w jakim używane jest w części V.

⁽¹¹⁾ Pojęcie "zniweczenie lub naruszenie korzyści" jest używane w niniejszym Porozumieniu w takim samym jak w odpowiednich postanowieniach GATT 1994, a fakt zniweczenia lub naruszenia korzyści będzie ustalany zgodnie z praktyką stosowania tych postanowień.

⁽¹²⁾ Pojęcie "poważny uszczerbek dla interesów innego Członka" jest używane w niniejszym Porozumieniu w takim samym sensie jak w ustępie 1 artykułu XVI GATT 1994 i obejmuje groźbę poważnego uszczerbku.

⁽¹³⁾ Ogólny poziom subsydiowania ad valorem będzie wyliczony zgodnie z postanowieniami załącznika IV.

⁽¹⁴⁾ Ponieważ przewiduje się, że samoloty cywilne zostaną objęte specjalnymi regułami wielostronnymi, próg ustalony w niniejszym punkcie nie dotyczy samolotów cywilnych.

⁽¹⁵⁾ Członkowie uznają, że w przypadku gdy finansowanie programu dotyczącego samolotów cywilnych uwarunkowane wielkością sprzedaży (royalty based payaments) nie jest całkowicie spłacone z powodu spadku sprzedaży poniżej przewidywanego poziomu, to sam fakt nie stanowi poważnego zagrożenia w rozumieniu niniejszego punktu.

⁽¹⁶⁾ Jeżeli nie zostaną ustalone w trybie wielostronnym inne specyficzne zasady handlu dla pewnych dóbr, czy produktów lub surowców.

⁽¹⁷⁾ Fakt, że niektóre okoliczności zostały wskazane w niniejszym ustępie nie nadaje im, jako taki, żadnego statusu prawnego, ani w kategoriach GATT 1994, ani niniejszego Porozumienia. Takie okoliczności nie mogą być sporadyczne, izolowane lub w inny sposób mało znaczące.

⁽¹⁸⁾ W przypadku gdy wniosek dotyczy subsydium uważanego za powodujące poważny uszczerbek w rozumieniu ustępu 1 artykułu 6, dostępne dowody poważnego uszczerbku mogą zostać ograniczone do dostępnych dowodów wskazujących, czy warunki z ustępu 1 artykułu 6 zostały lub nie zostały spełnione.

⁽¹⁹⁾ Wszelkie terminy zapisane w niniejszym artykule mogą być przedłużone za wspólną zgodą.

⁽²⁰⁾ Jeżeli posiedzenie DSB nie jest zaplanowane w tym okresie, to takie posiedzenie zostanie zwołane tylko w tym celu.

⁽²¹⁾ Uznaje się, że pomoc rządowa służąca różnym celom jest szeroko stosowana przez Członków, a sam fakt, że pomoc taka może nie kwalifikować się do środków nie wywołujących sankcji w rozumieniu postanowień niniejszego artykułu nie ogranicza, jako taki, zdolności Członków do stosowania takiej pomocy.

⁽²²⁾ Ponieważ przewiduje się, że samoloty cywilne zostaną objęte specjalnymi regułami wielostronnymi, próg ustalony w postanowieniu niniejszego ustępu nie dotyczy tego produktu.

⁽²³⁾ Nie później niż po upływie 18 miesięcy od wejścia w życie Porozumienia WTO Komitet do spraw Subsydiów i Środków Wyrównawczych przewidziany artykułem 24 (zwany w niniejszym Porozumieniu "Komitetem") dokona przeglądu działania postanowień ustępu 2a) w celu dokonania niezbędnych korekt służących poprawie działania tych postanowień. Rozważając możliwe korekty, Komitet starannie zweryfikuje definicje kategorii sformułowanych w tym ustępie w świetle doświadczeń Członków w prowadzeniu programów badawczych i prac odpowiednich instytucji międzynarodowych.

⁽²⁴⁾ Postanowienie niniejszego Porozumienia nie stosują się do badań podstawowych prowadzonych niezależnie przez wyższe uczelnie i ośrodki badawcze. Pojęcie "badania podstawowe" oznacza poszerzenie ogólnej wiedzy naukowej i technicznej niezwiązane z celami przemysłowymi lub handlowymi.

⁽²⁵⁾ Dopuszczalne poziomy pomocy niewywołującej sankcji omawiane w niniejszym punkcie będą ustalone w odniesieniu do całkowitych kosztów związanych z indywidualnym projektem i poniesionych w czasie jego trwania.

⁽²⁶⁾ Pojęcie "badania przemysłowe" oznacza planowe poszukiwania lub krytyczne badania służące do odkrywania nowej wiedzy, która może być użyteczna przy wytwarzaniu nowych produktów, procesów lub usług lub też przy znaczącym doskonaleniu istniejących produktów, procesów lub usług.

⁽²⁷⁾ Pojęcie "przedsprzedażny rozwój produktu" oznacza przełożenie badań przemysłowych na plany, założenia projektowe lub projekty nowych, zmodyfikowanych lub usprawnionych produktów, procesów lub usług przeznaczonych do sprzedaży lub użytkowania, łącznie ze stworzeniem prototypu nie przydatnego do komercyjnego użytku. Pojęcie to może również obejmować sformułowanie alternatywnej koncepcji produktu, procesu lub usługi, oraz pierwotne doświadczenia i projekty pilotażowe, przy założeniu, że te same projekty nie mogą być przekształcone lub użyte dla celów przemysłowych lub handlowych. Pojęcie to nie obejmuje rutynowych lub okresowych zmian istniejących produktów, linii produkcyjnych, procesów przetwórczych, usług i innych bieżących operacji, nawet jeżeli takie zmiany mogą doprowadzić do usprawnień.

⁽²⁸⁾ W przypadku programów, które obejmują badania przemysłowe i przedsprzedaży rozwój produktu, dopuszczalny poziom wsparcia niepodlegającego sankcjom nie będzie przekraczać średniej arytmetycznej dopuszczalnych poziomów pomocy niepowodującej sankcji, a dotyczącej dwóch wspomnianych wyżej kategorii, obliczonej na podstawie wszystkich tak uprawnionych kosztów wskazanych pod literami i) do v) tego punktu.

⁽²⁹⁾ "Ogólne zasady rozwoju regionalnego" oznaczają, że regionalne programy subsydiowania stanowią część wewnętrznie spójnej i ogólnie stosowanej polityki rozwoju regionalnego oraz, że subsydia na rozwój regionalny nie są przyznawane pojedynczym punktom geograficznym niemającym wpływu lub prawie niemającym wpływu na rozwój całego regionu.

⁽³⁰⁾ "Neutralne i obiektywne kryteria" oznaczają kryteria, które nie faworyzują pewnych regionów ponad to, co jest właściwe w celu zniesienia lub zmniejszenia różnic regionalnych w ramach polityki rozwoju regionalnego. Mając to na celu regionalne programy subsydiowania będą zawierać maksymalne pułapy wielkości wsparcia, które może być przyznane na rzecz każdego subsydiowanego projektu. Pułapy te muszą być zróżnicowane stosownie do zróżnicowanego poziomu rozwoju regionów, którym udziela się wsparcia oraz muszą być wyrażone w kategoriach kosztów inwestycji lub kosztów stworzenia miejsc pracy. W ramach tych pułapów rozdział pomocy musi być dostatecznie szeroki i równy, by unikać nadmiernego wykorzystywania subsydiów przez pewne przedsiębiorstwa lub przyznawania im nieproporcjonalnie dużych kwot subsydiów, o czym była mowa w artykule 2.

⁽³¹⁾ Istniejące "instalacje" oznacza urządzenia, które są użytkowane co najmniej przez dwa lata przed wprowadzeniem nowych przepisów służących ochronie środowiska.

⁽³²⁾ Uznaje się, że z tego przepisu notyfikacyjnego nie wynikają żadne wymagania dostarczenia informacji poufnej, w tym poufnej informacji o charakterze gospodarczym.

⁽³³⁾ Postanowienia części II i III mogą być przywołane równocześnie z postanowieniami części V. Jednakże w odniesieniu do skutków poszczególnego subsydium na rynku krajowym Członka - importera, można stosować tylko jedną formę środków zaradczych (albo cła wyrównawcze, jeżeli spełnione zostały wymogi określone w części C, albo środka zaradczego przewidzianego artykułami 4 lub 7). Postanowienia części III i V nie będą przywoływane wobec środków uważanych za niewywołujące sankcji w myśl postanowień części IV. Jednakże środki określone w ustępie 1a) artykułu 3 mogą być badane w celu ustalenia, czy są one specyficzne w rozumieniu artykułu 2. Ponadto, w przypadku subsydium, o którym mowa w ustępie 2 artykułu 8, udzielonego w związku z programem, którego nie notyfikowano zgodnie z ustępem 3 artykułu 8, mogą być zastosowane postanowienia części III lub V, lecz takie subsydium będzie traktowane jako niepodlegające sankcjom, jeśli zostanie stwierdzona jego zgodność z normami określonymi w ustępie 2 artykułu 8.

⁽³⁴⁾ Termin "cło wyrównawcze" będzie rozumiane jako specjalne cło nakładane w celu zrównoważenia jakiegokolwiek subsydium przyznawanego bezpośrednio lub pośrednio na rzecz wytwarzania, produkcji lub wywozu jakiegokolwiek towaru zgodnie z ustępem 3 artykułu VI GATT 1994.

⁽³⁵⁾ Termin "wszczęcie" używane dalej oznacza działanie proceduralne, poprzez które Członek rozpoczyna postępowanie przewidziane w artykule 11.

⁽³⁶⁾ W przypadku rozdrobnionego przemysłu obejmującego wyjątkowo dużą liczbę producentów, władze mogą określić poparcie i sprzeciw wykorzystując statystycznie poprawne techniki losowe.

⁽³⁷⁾ Członkowie są świadomi, że na terytorium niektórych Członków pracownicy przedsiębiorstw krajowych wytwarzających towary podobne, bądź przedstawiciele tych pracowników mogą złożyć lub popierać wniosek o wszczęcie postępowania na mocy ustępu 1.

⁽³⁸⁾ Jako reguła generalna, upływ terminu dla eksportera będzie liczony od dnia otrzymania kwestionariusza, który w tym celu będzie uważany za dostarczony w ciągu tygodnia od dnia wysłania do respondenta lub przekazania odpowiednim przedstawicielom dyplomatycznym Członka eksportera, lub w przypadku samodzielnego terytorium Członka WTO, oficjalnym przedstawicielom terytorium wywożącego.

⁽³⁹⁾ Należy przyjąć, iż w przypadku gdy liczba zaangażowanych eksporterów jest szczególnie wysoka, pełny tekst wniosku powinien być przekazany jedynie władzom Członka eksportera lub stosownym stowarzyszeniom handlowym, które wtedy przekażą kopie zainteresowanym eksporterom.

⁽⁴⁰⁾ Członkowie są świadomi, że na terytorium niektórych Członków może być wymagane ujawnienie informacji chronionej ze ściśle określonym zakresem jej ochrony.

⁽⁴¹⁾ Członkowie uzgadniają, że wnioski o poufność informacji nie mogą być arbitralnie odrzucone. Członkowie uzgadniają również, iż władze prowadzące postępowanie mogą wnioskować o zdjęcie klauzuli poufności ograniczone do informacji istotnej dla danego postępowania.

⁽⁴²⁾ W związku z postanowieniami niniejszego ustępu jest szczególnie ważna, by nie przyjmować potwierdzającego orzeczenia wstępnego lub ostatecznego przed stworzeniem możliwości przeprowadzenia konsultacji. Takie konsultacje mogą ustalić podstawę do dochodzenia w trybie postanowień części II, III lub X.

⁽⁴³⁾ Dla potrzeb niniejszego Porozumienia pojęcie "szkoda", o ile nie stwierdzono inaczej, oznacza szkodę materialną wyrządzoną przemysłowi krajowemu, groźbę szkody materialnej dla tego przemysłu, bądź faktyczne opóźnienie utworzenia takiego przemysłu i będzie interpretowane zgodnie z postanowieniami niniejszego artykułu.

⁽⁴⁴⁾ W niniejszym Porozumieniu pojęcie "produkt podobny" (like product, produit similaire) będzie interpretowane jako oznaczające produkt, który jest identyczny, to jest taki sam pod każdym względem jak produkt, którego sprawa dotyczy, lub też - w przypadku braku takiego produktu - inny produkt, który wprawdzie nie jest podobny pod każdym względem, ale ma charakter ściśle przypominający cechy produktu, którego sprawa dotyczy.

⁽⁴⁵⁾ Jak to zostało określone w ustępach 2 i 4.

⁽⁴⁶⁾ Dla potrzeb niniejszego ustępu, producenci będą uważani za powiązanych z eksporterami lub importerami tylko wówczas, gdy a) jeden z nich bezpośrednio lub pośrednio kontroluje drugiego, lub b) obydwaj są bezpośrednio lub pośrednio kontrolowani przez osobę trzecią lub c) kontrolują oni wspólnie, bezpośrednio lub pośrednio, osobę trzecią, z zastrzeżeniem, że istnieją podstawy, aby sądzić lub domniemywać, iż w efekcie takich związków dany producent zachowuje się inaczej niż producenci niepowiązani. Dla celów niniejszego ustępu osoba będzie uważana za kontrolującą drugą osobę tylko jeśli ta pierwsza jest posiada zdolność prawną lub faktyczną do ograniczania lub kierowania zachowaniem tej drugiej.

⁽⁴⁷⁾ Słowo "może" nie będzie interpretowane jako oznaczające zgodę na kontynuowanie postępowania równocześnie z wykonywaniem zobowiązań dobrowolnych, z wyjątkiem sytuacji przewidzianych w ustępie 4.

⁽⁴⁸⁾ Dla potrzeb niniejszego ustępu pojęcie "zainteresowane krajowe strony" będzie obejmować konsumentów i przemysłowych użytkowników przywożonego produktu będącego przedmiotem dochodzenia.

⁽⁴⁹⁾ W ramach niniejszego Porozumienia "nałożenie" będzie oznaczać ostateczny wymiar lub pobór cła lub podatku.

⁽⁵⁰⁾ Jeżeli kwota cła wyrównawczego jest określana wstecznie, to wnioski z ostatnio przeprowadzonego szacunku, iż cło nie będzie nakładane same w sobie nie wymagają od władz zakończenia stosowania ostatecznego cła.

⁽⁵¹⁾ Jeżeli władze dostarczają informacji i wyjaśnień z mocy niniejszego artykułu w formie oddzielnego raportu to zapewnią one, aby ten raport był powszechnie dostępny.

⁽⁵²⁾ Komitet powoła grupę roboczą w celu dokonania przeglądu treści i formy kwestionariusza zawartego w BISD 9S/193-194.

⁽⁵³⁾ Dla członka-kraju rozwijającego się niestosującego subsydiów wywozowych z datą wejścia w życie Porozumienia WTO, niniejszy ustęp będzie miał zastosowanie na podstawie poziomu subsydiów wywozowych udzielanych w 1986 roku.

⁽⁵⁴⁾ Niniejszy ustęp nie wyklucza stosowanego działania w oparciu o inne odnośne postanowienia GATT 1994, tam gdzie jest to właściwe.

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK  I

PRZYKŁADOWA LISTA SUBSYDIÓW WYWOZOWYCH

a) Świadczenie przez rządy bezpośrednich subsydiów na rzecz firmy lub gałęzi produkcji, zależnych od działalności wywozowej i jej wyników.

b) Systemy odpisów dewizowych lub inne podobne praktyki premiujące wywóz.

c) Krajowe opłaty frachtowe i taryfy przewozowe od towarów wywozowych, pobierane przez rządy lub stosowane z ich dyspozycji na warunkach korzystniejszych niż wobec ładunków krajowych.

d) Dostarczanie przez rządy lub ich agendy, bezpośrednio albo pośrednio z dyspozycji rządu, przywożonych bądź krajowych towarów albo usług w celu ich zastosowania w produkcji towarów wywozowych, na zasadach i warunkach korzystniejszych niż stosowane wobec podobnych lub bezpośrednio konkurencyjnych towarów bądź usług używanych w produkcji towarów przeznaczonych do użytku krajowego, jeżeli (w przypadku produktów) takie zasady lub warunki są korzystniejsze od dostępnych ich eksporterom na rynkach światowych na warunkach handlowych⁽¹⁾.

e) Pełne lub częściowe zwolnienie, umorzenie lub odroczenie podatków bezpośrednich⁽²⁾ lub płatności z tytułu ubezpieczeń pobranych albo należnych od przedsiębiorstw przemysłowych lub handlowych⁽³⁾, które jest bezpośrednio związane z wywozem.

f) Specjalne pomniejszenia podstawy opodatkowania bezpośredniego, związane z wywozem lub jego wynikami, większe niż w przypadku produkcji towarów do użytku krajowego.

g) Zwolnienie od podatków pośrednich⁽²⁾ lub ich umorzenie w odniesieniu do produkcji i dystrybucji towarów wywożonych, większe niż w przypadku podatków nakładanych na produkcję i dystrybucję podobnych towarów sprzedawanych na użytek krajowy.

h) Zwolnienie, umorzenie lub odroczenie skumulowanych podatków pośrednich⁽²⁾ pobranych we wcześniejszych fazach produkcji i obrotu od towarów i usług używanych do produkcji wywozowej, większe niż zwolnienie, zwrot lub odroczenie podobnych, uprzednio pobranych, skumulowanych podatków pośrednich od dóbr i usług użytych do produkcji podobnych towarów sprzedawanych na użytek krajowy; z zastrzeżeniem wszakże, że skumulowane, uprzednio pobrane podatki pośrednie od towarów wywożonych mogą podlegać zwolnieniu, zwrotowi lub odroczeniu, nawet jeżeli nie podlegają takiemu zwolnieniu, zwrotowi lub odroczeniu przy sprzedaży podobnych produktów na użytek krajowy, jeżeli skumulowane uprzednie podatki pośrednie są nakładane na składniki produkcji zużyte do wytwarzania wywożonego produktu (przy uwzględnieniu normalnej proporcji odpadów)⁽⁴⁾. Niniejszy punkt będzie interpretowany zgodnie z wytycznymi zawartymi w załączniku II, dotyczącymi zużycia składników produkcji w procesie wytwórczym.

i) Umarzanie lub zwrot opłat przywozowych⁽²⁾ ponad te, jakie są nakładane na przywożone składniki produkcji zużyte do wytworzenia wywożonego produktu (przy uwzględnieniu normalnej proporcji odpadów); z zastrzeżeniem wszakże, że w szczególnych przypadkach przedsiębiorstwo może stosować jako substytut pewną ilość składników pochodzenia krajowego, równych pod względem ilości, jakości i cech użytkowych produktom przywożonym, jeżeli zarówno przywóz jak i odpowiadające mu operacje wywozowe następują w rozsądnie bliskich terminach, nie przekraczających dwóch lat. Niniejszy punkt będzie interpretowany zgodnie z wytycznymi zawartymi w Załączniku II dotyczącymi zużycia składników produkcji w procesie wytwórczym oraz wytycznymi zawartymi w Załączniku III, odnoszącymi się do kwalifikowania potrąceń z tytułu substytucji jako subsydiów wywozowych.

j) Udzielanie przez rządy (lub specjalne instytucje pod kontrolą rządów) gwarancji kredytowych lub ubezpieczeń kredytów wywozowych ubezpieczeń lub gwarancji przeciwko wzrostowi kosztów towarów wywozowych albo ubezpieczeń od ryzyk kursowych, przy stosowaniu stawek ubezpieczeniowych, które nie wystarczają do pokrycia długoterminowych kosztów bieżących i strat związanych z takimi programami.

k) Udzielanie przez rządy (lub specjalne instytucje kontrolowane przez rządy albo działające z ich ramienia) kredytów wywozowych o stopach oprocentowania niższych od tych, które muszą one faktycznie płacić za tak zaangażowane środki (lub też musiałyby płacić, pożyczając na międzynarodowych rynkach kapitałowych w celu uzyskania funduszy na taki sam okres, w takiej samej walucie, oraz na takich samych warunkach jak kredyt wywozowy), bądź też pokrywanie przez nie w całości lub części kosztów poniesionych przez eksporterów albo instytucje finansowe na pozyskanie kredytów, o ile są one stosowane dla uzyskania materialnej korzyści w zakresie warunków kredytów wywozowych.

Jeżeli jednak Członek jest stroną międzynarodowego uzgodnienia dotyczącego oficjalnych kredytów wywozowych, do którego należy co najmniej 12 pierwotnych Członków niniejszego Porozumienia według stanu na dzień 1 stycznia 1979 (lub też stroną późniejszego pochodnego uzgodnienia przyjętego przez tych pierwotnych Członków), albo też jeśli Członek stosuje w praktyce postanowienia dotyczące stóp procentowych zawarte w danym uzgodnieniu, praktyka kredytów wywozowych, zgodna z tymi postanowieniami, nie będzie uznawana za subsydium wywozowe zakazane niniejszym Porozumieniem.

l) Wszelkie inne obciążenia środków publicznych stanowiące subsydium wywozowe w rozumieniu artykułu XVI GATT 1994.

______

⁽¹⁾ Pojęcie "na warunkach handlowych" oznacza, że wybór między produktem krajowym i przywożonym nie podlega ograniczeniom i jest zależny wyłącznie od przesłanek handlowych.

⁽²⁾ Dla potrzeb niniejszego Porozumienia:

pojęcie "podatki bezpośrednie" będzie oznaczało podatki od płac, zysków, odsetek, dzierżawy, dywidend i wszelkich innych form dochodów, jak również podatki od posiadania nieruchomości;

pojęcie "opłaty przywozowe" będzie oznaczało taryfy, cła i inne opłaty fiskalne nie wymienione gdzie indziej w tym przypisie, które są nakładane na towary przywożone;

pojęcie "podatki pośrednie" będzie oznaczało podatki od sprzedaży, akcyzowe, obrotowe, od wartości dodanej, franszyzy, opłaty stemplowe, podatki od przekazania własności, podatki od zapasów i majątku produkcyjnego, podatki graniczne i inne podatki nie będące podatkami bezpośrednimi i opłatami przywozowymi;

podatki pośrednie "uprzednio pobrane" są podatkami nakładanymi na produkty i usługi użyte bezpośrednio lub pośrednio do wytwarzania produktu;

"skumulowane" podatki pośrednie są wielofazowymi podatkami nakładanymi, gdy nie ma mechanizmu dla późniejszego stosowania ulg podatkowych, jeżeli dobra lub usługi podlegające opodatkowaniu w jednej fazie produkcji są używane w kolejnej fazie produkcji;

"umorzenie" obejmuje refundację lub ulgę podatkową;

"umorzenie lub zwrot" obejmuje całkowite lub częściowe zwolnienie lub odroczenie opłat przywozowych.

⁽³⁾ Członkowie uznają, że odroczenie podatku nie musi oznaczać subsydium wywozowego, jeżeli, na przykład, pobierane są właściwe odsetki. Członkowie potwierdzają zasadę, że ceny dóbr w transakcjach pomiędzy przedsiębiorstwami wywożącymi a zagranicznymi nabywcami będącymi pod ich kontrolą wspólną, powinny - dla celów podatkowych - być cenami, które byłyby wymagane pomiędzy niezależnymi przedsiębiorstwami dokonującymi transakcji na warunkach rynkowych. Każdy Członek może zwrócić uwagę innego Członka na praktyki administracyjne lub inne, które mogą być niezgodne z tą zasadą i w rezultacie mogą prowadzić do znacznych oszczędności w podatkach bezpośrednich od transakcji eksportowych. W takich okolicznościach, Członkowie będą zazwyczaj podejmować starania o rozstrzygnięcie rozbieżności między nimi przy zastosowaniu postanowień istniejących dwustronnych umów podatkowych lub innych właściwych mechanizmów międzynarodowych, z zachowaniem praw i obowiązków Członków wynikających z GATT 1994, łącznie z prawem do konsultacji ustanowionym w poprzednim zdaniu.

Punkt e) nie ma na celu ograniczenia jakiegokolwiek Członka w podejmowaniu środków mających na celu unikania podwójnego opodatkowania dochodów uzyskanych za granicą przez jego przedsiębiorstwa lub przedsiębiorstwa innego Członka.

⁽⁴⁾ Punkt h) nie dotyczy systemów podatku od wartości dodanej oraz stosowanych w ich miejsce granicznych podatków korekcyjnych; problem nadmiernego umorzenia podatków od wartości dodanej jest traktowany wyłącznie w punkcie g).

⁽⁵⁾ Dla potrzeb niniejszego Porozumienia:

pojęcie "produkty bezpośrednie" będzie oznaczało podatki od płac, zysków, odsetek, dzierżawy, dywidend i wszelkich innych form dochodu, jak również podatki od posiadania nieruchomości;

pojęcie "opłaty przewozowe" będzie oznaczało taryfy, cła i inne opłaty fiskalne nie wymienione gdzie indziej w tym przepisie, które są nakładane na towary przywożone;

pojęcie "podatki pośrednie" będzie oznaczało podatki od sprzedaży, akcyzowe, obrotowe, od wartości dodanej, franszyzy, opłaty stemplowe, podatki od przekazania własności, podatki od zapasów i majątku produkcyjnego, podatki graniczne i inne podatki nie będące podatkami bezpośrednimi i opłatami przywozowymi;

podatki pośrednie "uprzednio pobrane" są podatkami nakładanymi na produkty i usługi użyte bezpośrednio lub pośrednio do wytwarzania produktu;

"skumulowane" podatki pośrednie są wielofazowymi podatkami nakładanymi, gdy nie ma mechanizmu do późniejszego stosowania ulg podatkowych, jeżeli dobra lub usługi podlegające opodatkowaniu w jednej fazie produkcji są używane w kolejnej fazie produkcji;

"umorzenie" obejmuje refundację lub ulgę podatkową;

"umorzenie lub zwrot" obejmuje całkowite lub częściowe zwolnienie lub odroczenie opłat przywozowych.

ZAŁĄCZNIK  II

WSKAZÓWKI DOTYCZĄCE LICZENIA ZUŻYCIA SKŁADNIKÓW PROCESU PRODUKCJI(1)

I

1. Systemy ulg w podatkach pośrednich mogą dopuszczać zwolnienie, umorzenie lub odroczenie skumulowanych podatków pośrednich uprzednio nakładanych na składniki produkcji zużywane do wytwarzania wywożonego towaru (przy uwzględnieniu normalnej proporcji odpadów). Podobnie, systemy zwrotów mogą dopuszczać umorzenie lub zwrot opłat przywozowych obciążających składniki zużywane w produkcji towarów wywożonych (przy uwzględnieniu normalnej proporcji odpadów).

2. Przykładowa lista subsydiów wywozowych zamieszczona w załączniku I do niniejszego Porozumienia odwołuje się w punktach h) oraz i) do pojęcia "składników produkcji zużytych do wytworzenia wywożonego produktu". Stosownie do punktu h) systemy ulg w podatkach pośrednich mogą stanowić subsydium wywozowe w takim zakresie, w jakim skutkują one zwolnieniem, umorzeniem lub odroczeniem skumulowanych podatków pośrednich nakładanych we wcześniejszej fazie ponad kwotę takich podatków faktycznie nałożonych na składniki produkcji zużywane przy wytwarzaniu wywożonego towaru. Stosownie do punktu i) systemy zwrotów mogą stanowić subsydium wywozowe w takim zakresie, w jakim skutkują one umorzeniem lub zwrotem opłat przywozowych ponad kwotę takich opłat faktycznie nałożonych na składniki produkcji zużyte przy wytwarzaniu wywożonego produktu. Oba punkty stanowią, iż przy ustalaniu zużycia składników produkcji zużytych do wytworzenia wywożonego produktu musi zostać uwzględniona normalna proporcja odpadów. Punkt i) uwzględnia również substytucję, tam gdzie jest to właściwe.

II

Przy badaniu, w trakcie dochodzenia dotyczącego ceł wyrównawczych stosownie do niniejszego Porozumienia, czy składniki produkcji są zużywane do wytworzenia produktu wywożonego, władze prowadzące dochodzenie powinny działać jak następuje:

1. Jeżeli zarzuca się, że system ulg w podatkach pośrednich lub zwrotów opłat przywozowych stwarza subsydium w następstwie nadmiernej ulgi lub nadmiernego zwrotu podatków pośrednich albo opłat przywozowych od składników produkcji zużytych do wytwarzania produktu wywożonego, władze prowadzące dochodzenie powinny przede wszystkim stwierdzić, czy rząd Członka wywożącego ustanowił i stosuje system lub procedurę ustalania jakie składniki są zużywane do wytwarzania wywożonego produktu i w jakich ilościach, jeżeli stosowanie takiego systemu lub procedury zostanie stwierdzone, władze prowadzące winny zbadać taki system lub procedurę dla stwierdzenia, czy są one rozsądne, skuteczne dla realizacji założonych celów i oparte na powszechnie akceptowanych praktykach handlowych kraju eksportera. Władze prowadzące dochodzenie mogą uznać za konieczne przeprowadzenie, zgodnie z ustępem 6 artykułu 12, pewnych praktycznych testów w celu zweryfikowania informacji lub też upewnienia się co do faktycznego stosowania takiego systemu lub procedury.

2. Jeżeli taki system lub procedura nie istnieją, jeżeli nie są one rozsądne, albo jeżeli istnieją i są uznawane za rozsądne, lecz zostanie stwierdzone, że nie są stosowane w praktyce albo są stosowane nieskutecznie, wówczas potrzebne byłoby przeprowadzenie przez Członka wywożącego dalszego badania opartego na faktycznie zaangażowanych składnikach, w ramach ustalania czy nadmierne płatności miały miejsce. Jeżeli władze prowadzące dochodzenie uznają to za konieczne, dalsze badanie będzie prowadzone zgodnie z wymogami ustępu 1.

3. Władze prowadzące dochodzenie winny traktować składniki produkcji jako fizycznie zawarte w produkcie, jeżeli takie składniki są zużywane w procesie produkcji i są fizycznie obecne w wywożonym produkcie. Członkowie są świadomi tego, że składniki produkcji nie muszą być obecne w produkcie końcowym w takiej samej postaci, w jakiej weszły one do procesu wytwórczego.

4. Przy ustalaniu ilości określonego składnika zużytego do wytworzenia produktu wywożonego, należy uwzględnić "normatyw odpadów", przy czym takie odpady winny być traktowane jako zużyte do wytworzenia wywożonego produktu. Pojęcie "odpad" oznacza część danego składnika która nie spełnia niezależnej funkcji w procesie produkcji, nie jest zużyta w produkcji towaru wywożonego (np. z powodu niesprawności) i nie jest odzyskiwana, użytkowania lub odsprzedawana przez tego samego producenta.

5. Orzeczenie władz prowadzących dochodzenie czy wskazana wielkość odpadu jest "normalna", winno uwzględniać proces produkcyjny, przeciętną sprawność danego przemysłu w kraju wywożącym oraz inne stosowne czynniki techniczne. Władze prowadzące dochodzenie winny mieć przy tym na uwadze, jako ważną kwestię, czy władze Członka wywożącego rozsądnie wyliczyły wielkość odpadów, jeżeli zamierza się uwzględnić ją w uldze podatkowej albo umorzeniu.

______

⁽¹⁾ Składnikami zużywanymi w procesie produkcji są składniki fizyczne zawarte w wyrobie, energia, paliwa stałe i płynne używane w procesie produkcji oraz katalizatory, podlegające zużyciu w trakcie ich stosowania w celu uzyskania wywożonego produktu.

ZAŁĄCZNIK  III

WSKAZÓWKI DLA ORZEKANIA, CZY SYSTEMY ZWROTÓW Z TYTUŁU SUBSTYTUCJI SĄ SUBSYDIUM WYWOZOWYM

I

Systemy zwrotów mogą dopuszczać refundację lub zwrot opłat przywozowych nakładanych na składniki produkcji, które są zużywane w procesie produkcji innego produktu, przy czym wywóz tego innego produktu obejmuje krajowe składniki mające taką samą jakość i cechy charakterystyczne, jak te, które były substytutem składników przywożonych. Stosownie do punktu i) przykładowej listy subsydiów wywozowych zawartej w załączniku I, system takich zwrotów od substytutów może stanowić subsydium wywozowe w takim zakresie, w jakim prowadzi do nadmiernych zwrotów opłat przywozowych pierwotnie nałożonych na przywożone składniki produkcji, których dotyczy roszczenie zwrotu.

II

Badając, w ramach dochodzenia dotyczącego ceł wyrównawczych stosownie do niniejszego Porozumienia, system zwrotów od substytutów, władze prowadzące dochodzenie powinny działać jak następuje:

1. Punkt i) przykładowej listy subsydiów wywozowych stanowi, że przy wytwarzaniu produktu wywozowego, krajowe składniki produkcji mogą być traktowane jako substytut składników przywożonych, jeżeli takie składniki występują w tej samej ilości i jakości oraz mają taką samą charakterystykę, jak zastępowane składniki przywożone. Istotne jest istnienie systemu lub procedur weryfikacji, ponieważ pozwala to rządowi Członka wywożącego zapewnić i wykazać, że ilość składników, których dotyczy roszczenie zwrotu nie przekracza ilości podobnych produktów wywożonych w jakiejkolwiek postaci i że nie występują zwroty opłat przywozowych przekraczające te opłaty, które były pierwotnie nałożone na dane składniki przywożone.

2. Jeżeli zrzuca się, że system zwrotów od substytutów stwarza subsydium, władze prowadzące dochodzenie powinny przede wszystkim ustalić, czy rząd Członka wywożącego ustanowił i stosuje system lub procedurę weryfikacyjną. Jeżeli stosowanie takiego systemu lub procedury zostanie stwierdzone, władze prowadzące dochodzenie winny zbadać taki system lub procedurę dla stwierdzenia, czy są one rozsądne, skuteczne dla realizacji założonych celów i oparte na powszechnie akceptowanych praktykach handlowych kraju eksportera. Jeżeli taki system lub procedura spełniają takie kryteria i są efektywnie stosowane to należy przyjąć, że subsydium nie występuje. Władze prowadzące dochodzenie mogą uznać konieczność przeprowadzenia, zgodnie z ustępem 6 artykułu 12, pewnych praktycznych testów w celu zweryfikowania informacji lub też upewnienia się, że procedura weryfikacyjna jest skutecznie stosowana.

3. Jeżeli nie ma procedur weryfikacyjnych, albo nie są one rozsądnym albo też procedury takie są ustanowione i uznawane za rozsądne, ale zostanie stwierdzone, że nie są stosowane w praktyce albo są stosowane nieskutecznie, może to oznaczać istnienie subsydium. W takich przypadkach potrzebne byłoby przeprowadzenie przez Członka wywożącego dalszego badania opartego na faktycznych transakcjach, w celu ustalenia czy nadmierne płatności miały miejsce. Dalsze badanie, jakie władze prowadzące dochodzenie mogą uznać za konieczne, byłoby prowadzone zgodnie z wymogami ustępu 2.

4. Istnienie przepisu o zwrotach od substytutów, w ramach którego eksporterzy mają prawo wyboru określonych dostaw przywozowych, których dotyczy roszczenie zwrotu, nie powinno samo w sobie być traktowane jako okoliczność stwarzająca subsydium.

5. Jeżeli rządy wypłacają oprocentowanie od wszelkich kwot refundowanych w ramach systemu zwrotów, wówczas powstaje domniemanie nadmiernego zwrotu opłat przywozowych w rozumieniu punktu i), w wysokości oprocentowania faktycznie udzielonego lub należnego.

ZAŁĄCZNIK  IV

KALKULACJA CAŁKOWITEGO SUBSYDIUM AD VALOREM [Ustęp 1a) ARTYKUŁU 6](1)

1. Wszelka kalkulacja kwoty subsydium dla celów ustępu 1a) artykułu 6 będzie sporządzana w kategoriach kosztów ponoszonych przez subsydiujący rząd.

2. Z wyjątkiem postanowień ustępów 3 do 5, przy ustalaniu, czy ogólna stopa subwencjonowania przekracza 5 procent wartości produktu, wartość produktu będzie liczona jako łączna wartość sprzedaży uzyskanej przez firmę⁽²⁾ pobierającą subsydium w okresie ostatnich dwunastu miesięcy, dla których dostępne są dane dotyczące sprzedaży, poprzedzającym okres, w którym subsydium zostało udzielone⁽³⁾.

3. Jeżeli subsydium jest powiązane z produkcją lub sprzedażą określonego produktu, wartość tego produktu będzie liczona jako łączna wartość sprzedaży tego produktu przez firmę pobierającą subsydium w okresie ostatnich dwunastu miesięcy, dla których dostępne są dane dotyczące sprzedaży, poprzedzającym okres, w którym subsydium zostało udzielone.

4. Jeżeli firma pobierająca subsydium jest w okresie rozruchu, domniemanie poważnego uszczerbku powstanie wówczas, gdy całkowita stopa subwencjonowania będzie przekraczała 15 procent ogólnych zainwestowanych środków. Dla celów niniejszego ustępu okres rozruchu nie będzie przekraczać pierwszego roku produkcji⁽⁴⁾.

5. Jeżeli firma pobierająca subsydium jest zlokalizowana w kraju o gospodarce inflacyjnej, wartość produktu będzie liczona jako łączna wartość sprzedaży dokonywanych przez firmę pobierającą subsydium (lub jako łączna wartość sprzedaży określonego produktu, jeżeli subsydium jest z nim związane) w poprzednim roku kalendarzowym, przy skorygowaniu o wskaźnik inflacji występującej w okresie dwunastu miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym następuje udzielenie subsydium.

6. Przy określaniu łącznej stopy subwencjonowania w danym roku, subsydia udzielone z różnych tytułów i przez różne władze na terytorium Członka, będą liczone łącznie.

7. Subsydia udzielone przed wejściem w życie Porozumienia WTO będą uwzględniane w łącznej stopie subwencjonowania, jeżeli korzyści z nich wynikające dotyczą przyszłej produkcji.

8. Subsydia, które nie podlegają sankcjom z tytułu odpowiednich postanowień niniejszego Porozumienia nie będą włączane do kalkulacji kwoty subsydium dla celów ustępu 1a) artykułu 6.

______

⁽¹⁾ Członkowie winni się porozumieć, stosownie do konieczności, co do spraw, które nie są wyszczególnione w niniejszym Załączniku, lub które wymagają dalszych wyjaśnień dla potrzeb ustępu 1 artykułu 6.

⁽²⁾ Firma pobierająca subsydium jest firmą na terytorium Członka udzielającego subsydium.

⁽³⁾ W przypadku subsydiów związanych z opodatkowaniem, wartość produktu będzie liczona jako łączna wartość sprzedaży dokonywanych przez firmę pobierającą subsydium w roku podatkowym, w którym powstała korzyść związana z opodatkowaniem.

⁽⁴⁾ Sytuacje określone jako rozruch produkcji obejmują przypadki, w których zaangażowano środki finansowe na cele rozwoju produktu lub budowy urządzeń do wytwarzania produktów korzystających z subsydiowania, nawet jeżeli produkcja nie została jeszcze rozpoczęta.

ZAŁĄCZNIK  V

PROCEDURY SPORZĄDZANIA INFORMACJI DOTYCZĄCYCH POWAŻNEGO USZCZERBKU

1. Każdy Członek będzie współdziałać w sporządzaniu dowodów, jakie mają być badane przez panel w ramach procedury, o której mowa w ustępach od 4 do 6 artykułu 7. Strony sporu i każdy Członek będący zainteresowaną stroną trzecią, powiadomią DSB, niezwłocznie po przywołaniu postanowień ustępu 4 artykułu 7, o instytucjach odpowiedzialnych za stosowanie tych postanowień na ich terytorium, oraz o właściwym trybie postępowania w celu spełnienia prośby o informację.

2. W przypadkach, gdy sprawy są skierowane do DSB z powołaniem się na ustęp 4 artykułu 7, DSB, jeśli zostanie o to poproszony, podejmie starania, by uzyskać od rządu subsydiującego Członka takie informacje, jakie są niezbędne dla ustalenia faktu istnienia i kwoty subsydium, wartości całkowitych sprzedaży dokonywanych przez subsydiowane firmy, jak również informacje nieodzowne dla analizy negatywnych skutków wywołanych przez subsydiowany produkt⁽¹⁾. Ten proces może obejmować, stosownie do potrzeby, kierowanie zapytań do rządu subsydiującego członka i Członka wnoszącego skargę, w celu zebrania informacji, jak również dla wyjaśnienia i rozwinięcia informacji dostępnej stronom sporu poprzez procedurę notyfikacyjną ustanowioną w części VII⁽²⁾.

3. W przypadku wystąpienia skutków na rynkach krajów trzecich, strona sporu może zbierać informacje, w tym drogą zapytań kierowanych do rządu takiego kraju trzeciego, niezbędne dla analizy niekorzystnych skutków a niedostępne w normalnym trybie od Członka wnoszącego skargę lub Członka stosującego subsydium. Ten przepis winien być stosowany w taki sposób, aby nie stwarzać nadmiernego obciążenia dla Członka - kraju trzeciego. W szczególności od takiego Członka nie będzie się oczekiwać dokonania specjalnie dla tego celu analizy rynku lub cen. Oczekiwana w tym trybie informacja będzie informacją już dostępną, bądź też łatwo dostępną dla danego Członka (np. najnowsze dane statystyczne, które zostały już zebrane przez odpowiednie służby statystyczne, lecz nie były jeszcze opublikowane, dane celne dotyczące przywozu oraz deklarowanych wartości odpowiednich produktów itp.). Jeśli jednak Członek będący stroną sporu podejmie szczegółową analizę rynku na koszt własny, władze Członka - kraju trzeciego będą ułatwiały wykonanie wynikających stąd zadań stojących przed osobą lub firmą prowadzącą taką analizę, a taka osoba lub firma uzyska dostęp do wszelkiej informacji, która nie jest zazwyczaj traktowana przez rząd jako poufna.

4. DSB wyznaczy przedstawiciela, którego zadaniem będzie ułatwienie procesu zbierania informacji. Jedynym celem tego przedstawiciela będzie zapewnienie przygotowania, we właściwym czasie, informacji niezbędnej dla ułatwienia szybkiego rozpoznania sporu na forum wielostronnym. W szczególności, przedstawiciel ten może proponować sposoby najbardziej sprawnego pozyskania informacji i nakłaniać strony do współpracy.

5. Proces zbierania informacji opisany powyżej w ustępach od 2 do 4 będzie zakończony w ciągu 60 dni od daty wniesienia sprawy do DSB zgodnie z ustępem 4 artykułu 7. Informacja uzyskana w tym trybie zostanie przedstawiona panelowi powołanemu przez DSB zgodnie z postanowieniami części X. Informacja ta winna obejmować, między innymi, dane dotyczące kwoty przedmiotowego subsydium (oraz, tam gdzie jest to właściwe, wartości łącznych sprzedaży dokonywanych przez subsydiowane firmy), cen subsydiowanych produktów, cen niesubsydiowanych produktów, cen innych dostawców na dany rynek, zmian w podaży subsydiowanego produktu na dany rynek oraz zmian udziałów w rynku. Informacja ta winna też obejmować materiał dowodowy przedstawiony w celu odparcia zarzutu, oraz wszelką dodatkową informację, jaką panel uzna za właściwą dla powzięcia swych wniosków.

6. Jeżeli członek subsydiujący albo Członek - kraj trzeci nie współpracuje w procesie zbierania informacji, Członek wnoszący skargę przedstawi swoje wywody dotyczące poważnego uszczerbku, oparte na dostępnych mu dowodach, łącznie z faktami i okolicznościami dotyczącymi braku współpracy ze strony Członka subsydiującego albo Członka - kraju trzeciego. Jeżeli informacja jest niedostępna wskutek braku współpracy Członka subsydiującego albo Członka - kraju trzeciego, panel może uzupełnić dokumentację sprawy w koniecznym zakresie, opierając się na najlepszej dostępnej mu informacji.

7. Przyjmując swe ustalenia, panel powinien wyciągać negatywne wnioski z faktów braku współpracy którejkolwiek strony zaangażowanej w procesie zbierania informacji.

8. Przy orzekaniu o kierowaniu się albo najlepszą dostępną informacją albo wnioskami negatywnymi wynikającymi z braku współpracy, panel weźmie pod uwagę opinię przedstawiciela DSB wyznaczonego zgodnie z ustępem 4, co do zasadności wszelkich próśb o informacje oraz co do starań podejmowanych przez strony celem sprawnego i terminowego zaspokojenia tych próśb.

9. W procesie zbierania informacji nic nie będzie ograniczać zdolności panelu do poszukiwania takiej dodatkowej informacji, jaką uzna on za istotną dla właściwego rozstrzygnięcia sporu, a jaka nie została w wystarczającym stopniu pozyskana lub rozwinięta w trakcie procesu. Panel zazwyczaj nie powinien jednak występować o dodatkową informację celem uzupełnienia materiału dowodowego, jeżeli taka informacja wspierałaby stanowisko jednej ze stron, a brak takiej informacji w dokumentacji sprawy wynika z niezasadnego braku współdziałania tej strony w procesie zbierania informacji.

______

⁽¹⁾ W przypadku gdy istnienie poważnego uszczerbku musi być dowiedzione.

⁽²⁾ W procesie gromadzenia informacji przez DSB uwzględniona będzie potrzeba ochrony informacji, która jest ze swej istoty poufna lub jest dostarczona w trybie poufnym przez jakiegokolwiek Członka zaangażowanego w tym procesie.

ZAŁĄCZNIK  VI

PROCEDURY WIZYTACJI LOKALNEJ W MYŚL USTĘPU 8 ARTYKUŁU 12

1. Po wszczęciu dochodzenia, władze Członka wywożącego i firmy znane jako zainteresowane powinny zostać powiadomione o zamiarze przeprowadzenia wizytacji lokalnej.

2. Jeśli, w wyjątkowych okolicznościach, do zespołu prowadzącego dochodzenie zamierza się włączyć ekspertów nierządowych, o zamiarze tym należy poinformować władze i firmy Członka wywożącego. Tacy eksperci nierządowi powinni podlegać skutecznym sankcjom za naruszenie wymogu poufności.

3. Zwyczajową praktyką powinno być uzyskanie wyraźnej zgody zainteresowanych firm Członka wywożącego, przed ostatecznym ustaleniem wizytacji.

4. Po otrzymaniu zgody zainteresowanych firm, władze prowadzące dochodzenie powinny powiadomić władze Członka wywożącego o nazwach i adresach firm, jakie mają być wizytowane oraz o uzgodnionych terminach wizytacji.

5. Firmy, które mają być wizytowane będą o tym powiadomione z odpowiednim wyprzedzeniem.

6. Wizytacje mające na celu wyjaśnienie kwestionariusza powinny mieć miejsce tylko na wniosek firmy wywożącej. W przypadku takiego wniosku władze prowadzące dochodzenie mogą postawić się do dyspozycji firmy. Taka wizytacja będzie mogła mieć miejsce tylko wtedy, gdy: a) władze Członka przywożącego powiadomią o niej przedstawicieli rządu danego Członka, oraz b) ci ostatni nie sprzeciwią się tej wizytacji.

7. Ponieważ głównym celem wizytacji lokalnej jest weryfikacja dostarczonych informacji lub pozyskanie dalszych szczegółów, powinna ona być przeprowadzona po uzyskaniu odpowiedzi na kwestionariusz, chyba że firma wyrazi zgodę na wcześniejszą wizytację, a rząd Członka wywożącego został poinformowany przez władze prowadzące dochodzenie o oczekiwanej wizytacji i nie wyraził sprzeciwu; ponadto zwyczajową praktyką winno być powiadomienie przed taką wizytacją zainteresowanych firm o ogólnym charakterze informacji jakie mają być weryfikowane oraz o wszelkich dalszych informacjach jakich dostarczenie jest potrzebne, aczkolwiek nie wyklucza to możliwości zwracania się do dalsze szczegóły w trakcie wizytacji, w świetle uzyskanych informacji.

8. Odpowiedzi na prośby o informacje i zapytania przedstawione przez władze lub firmy Członków wywożących oraz istotne dla powodzenia wizytacji lokalnej, powinny być udzielone przed wizytacją ilekroć jest to możliwe.

ZAŁĄCZNIK  VII

CZŁONKOWIE - KRAJE ROZWIJAJĄCE SIĘ, O KTÓRYCH MOWA W USTĘPIE 2A) ARTYKUŁU 27

Członkami - krajami rozwijającymi się, niepodlegającymi postanowieniom ustępu 1a) artykułu 3 zgodnie z ustępem 2a) artykułu 27 są:

a) Kraje najmniej rozwinięte, zakwalifikowane w tym charakterze przez Narody Zjednoczone i będące Członkami WTO.

b) Każdy z następujących krajów rozwijających się, który jest Członkiem WTO będzie podlegał postanowieniom stosowanym wobec innych Członków - krajów rozwijających się zgodnie z ustępem 2b) artykułu 27 gdy PKB na mieszkańca osiągnie 1.000 dolarów rocznie⁽¹⁾: Boliwia, Kamerun, Kongo, Wybrzeże Kości Słoniowej, Republika Dominikany, Egipt, Ghana, Gwatemala, Gujana, Indie, Indonezja, Kenia, Maroko, Nikaragua, Nigeria, Pakistan, Filipiny, Senegal, Sri Lanka i Zimbabwe.

______

⁽¹⁾ Włączenie Członka - kraju rozwijającego się na listę w punkcie b) jest oparte na najnowszych danych statystycznych Banku Światowego dotyczących PKB na głowę.

• Identyfikator: Dz.U.UE.L.1994.336.156
• Rodzaj: Umowa międzynarodowa
• Tytuł: Porozumienie w sprawie subsydiów i środków wyrównawczych. Marakesz.1994.04.15.
• Data aktu: 15/04/1994
• Data ogłoszenia: 23/12/1994
• Data wejścia w życie: 01/07/1995, 01/01/1995