RADA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH,uwzględniając Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Gospodarczą, w szczególności jego art. 57 ust. 2,
uwzględniając wniosek Komisji (1),
uwzględniając opinię Parlamentu Europejskiego (2),
uwzględniając opinię Komitetu Ekonomiczno-Społecznego (3),
a także mając na uwadze, co następuje:
niniejsza dyrektywa stanowi zasadniczy instrument do urzeczywistnienia rynku wewnętrznego, kurs ustalony przez Jednolity Akt Europejski i określony w formie harmonogramu w Białej Księdze Komisji z punktu widzenia zarówno prawa przedsiębiorczości, jak i swobody świadczenia usług finansowych w zakresie przedsiębiorstw inwestycyjnych;
w celu ochrony inwestorów i stabilności systemu finansowego przedsiębiorstwa świadczące usługi inwestycyjne objęte niniejszą dyrektywą muszą uzyskać zezwolenie w swoich Państwach Członkowskich pochodzenia;
przyjęte podejście zakłada dokonanie jedynie zasadniczej harmonizacji w zakresie niezbędnym i dostatecznym, aby zapewnić wzajemne uznawanie zezwoleń i systemów nadzoru ostrożnościowego, co umożliwi udzielanie jednego zezwolenia ważnego w całej Wspólnocie oraz zastosowanie zasady nadzoru sprawowanego przez Państwo Członkowskie pochodzenia; na mocy wzajemnego uznawania przedsiębiorstwa inwestycyjne posiadające zezwolenie udzielone w swoich Państwach Członkowskich pochodzenia mogą wykonywać w całej Wspólnocie każdą lub wszystkie spośród usług objętych niniejszą dyrektywą, na które uzyskały zezwolenie w całej Wspólnocie przez zakładanie oddziałów lub korzystając ze swobody świadczenia usług;
zasady wzajemnego uznawania i nadzoru w Państwie Członkowskim pochodzenia wymagają, aby właściwe władze Państwa Członkowskiego odmówiły udzielenia zezwolenia lub cofnęły zezwolenie w przypadku gdy takie czynniki, jak treść programu działalności, rozmieszczenie geograficzne lub faktycznie prowadzona działalność wyraźnie wskazują, że przedsiębiorstwo inwestycyjne wybrało system prawny danego Państwa Członkowskiego w celu uniknięcia bardziej wymagających standardów obowiązujących w innym Państwie Członkowskim, w którym przedsiębiorstwo to zamierza prowadzić lub już prowadzi większą część swojej działalności; zważywszy, iż do celów niniejszej dyrektywy przedsiębiorstwo inwestycyjne będące osobą prawną musi uzyskać zezwolenie w Państwie Członkowskim, w którym posiada ona swoją siedzibę; zważywszy, iż przedsiębiorstwo inwestycyjne niebędące osobą prawną musi uzyskać zezwolenie w tym Państwie Członkowskim, w którym ma ona swoją główną siedzibę; zważywszy ponadto, iż Państwa Członkowskie muszą wymagać, aby główna siedziba danego przedsiębiorstwa inwestycyjnego zawsze znajdowała się w Państwie Członkowskim pochodzenia i faktycznie tam działała;
dla ochrony inwestorów niezbędne jest zapewnienie nadzoru wewnętrznego każdego przedsiębiorstwa, bądź przez zarządzanie dwuosobowe, bądź, w przypadku gdy nie jest to wymagane przez niniejszą dyrektywę, przez inne mechanizmy zapewniające równoważny rezultat;
w celu zagwarantowania uczciwej konkurencji należy zapewnić, aby przedsiębiorstwa inwestycyjne niebędące instytucjami kredytowymi dysponowały tą samą co one wolnością zakładania oddziałów i świadczenia usług ponadgranicznych, zgodnie z przepisami drugiej dyrektywy Rady (89/646/EWG) z dnia 15 grudnia 1989 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do podejmowania oraz prowadzenia działalności przez instytucje kredytowe(4);
przedsiębiorstwo inwestycyjne nie powinno móc powoływać się na niniejszą dyrektywę celem przeprowadzania kasowych lub terminowych transakcji walutowych innych niż usługi związane ze świadczeniem usług inwestycyjnych; dlatego wykorzystanie oddziału wyłącznie do takich transakcji walutowych stanowiłoby nadużycie mechanizmu niniejszej dyrektywy;
przedsiębiorstwo inwestycyjne posiadające zezwolenie w swoim Państwie Członkowskim pochodzenia może prowadzić działalność w całej Wspólnocie wszelkimi środkami, które uznaje za stosowne; w tym celu może ona, o ile uzna to za niezbędne, zatrudnić własnych agentów przyjmujących i przekazujących zlecenia na rachunek przedsiębiorstwa oraz jej pełną i bezwarunkową odpowiedzialność; w tych okolicznościach taka działalność agentów musi być uważana za działalność przedsiębiorstwa, ponadto niniejsza dyrektywa nie stanowi przeszkody dla Państwa Członkowskiego pochodzenia w poddawaniu statusu takich agentów szczególnym wymaganiom; w przypadku przedsiębiorstwa inwestycyjnego prowadzącego działalność transgraniczną przyjmujące Państwo Członkowskie ma obowiązek traktowania działalności tych agentów jak działalność samego przedsiębiorstwa; ponadto sprzedaż bezpośrednia zbywalnych papierów wartościowych nie powinna być objęta niniejszą dyrektywą, a uregulowanie tego zagadnienia powinno pozostać kwestią regulowaną przez przepisy prawa krajowego;
"zbywalne papiery wartościowe" oznaczają te rodzaje papierów wartościowych, które są zazwyczaj przedmiotem obrotu na rynku kapitałowym, takie jak rządowe papiery wartościowe, akcje w spółkach, przenoszalne papiery wartościowe dające prawo do nabywania akcji przez subskrypcję lub zamianę, kwity depozytowe, obligacje emitowane w serii, indeksowe gwarancje subskrypcyjne i papiery wartościowe dające prawo do nabywania takich obligacji drogą subskrypcji;
"instrumenty rynku pieniężnego" oznaczają te rodzaje instrumentów, które są zazwyczaj przedmiotem obrotu na rynku pieniężnym, takie jak krótkookresowe obligacje Skarbu Państwa, świadectwa depozytowe i komercyjne papiery wartościowe;
zawarte w niniejszej dyrektywie bardzo szerokie definicje zbywalnych papierów wartościowych i instrumentów rynku pieniężnego obowiązują wyłącznie do celów niniejszej dyrektywy, a zatem w żaden sposób nie narusza różnych definicji instrumentów finansowych stosowanych w ustawodawstwie krajowym do innych celów, takich jak opodatkowanie; ponadto definicja zbywalnych papierów wartościowych obejmuje wyłącznie instrumenty przenoszalne; zatem niniejsza definicja ta nie obejmuje udziałów i innych równoważnych papierów wartościowych emitowanych przez takie instytucje jak towarzystwa budowlane czy towarzystwa przemysłowo-oszczędnościowe, tytułu własność których nie można w praktyce przenosić, chyba że drogą odkupu przez emitenta;
"instrument równoważny finansowemu kontraktowi typu futures" oznacza kontrakt rozliczany poprzez płatność gotówkową wyliczoną przez odwołanie się do wahań stopy procentowej lub kursu walutowego, wartości któregokolwiek instrumentu, wymienionego w Załączniku sekcja B, lub indeksu takich instrumentów;
do celów niniejszej dyrektywy działalność polegająca na przyjmowaniu lub przekazywaniu zleceń obejmuje również kojarzenie dwóch lub więcej inwestorów, które doprowadza do zawarcia transakcji pomiędzy tymi inwestorami;
żaden przepis niniejszej dyrektywy nie narusza przepisów wspólnotowych lub, w przypadku braku takich przepisów, przepisów prawa krajowego regulujące publiczne oferty sprzedaży instrumentów objętych niniejszą dyrektywą; to samo dotyczy wprowadzania do obrotu i rozprowadzania takich instrumentów;
bez uszczerbku dla środków niezbędnych do wzmocnienia Europejskiego Systemu Walutowego Państwa Członkowskie zachowują pełną odpowiedzialność za stosowanie własnych środków polityki pieniężnej;
niezbędne jest wyłączenie z zakresu niniejszej dyrektywy zakładów ubezpieczeniowych, których działalność podlega właściwemu monitorowaniu przez właściwe władze nadzoru ostrożnościowego i jest koordynowana na poziomie wspólnotowym, jak również przedsiębiorstwa prowadzące działalność reasekuracyjną i retrocesyjną;
niniejszą dyrektywą nie powinny być objęte przedsiębiorstwa, które nie świadczą usług na rzecz osób trzecich, lecz których działalność polega na świadczeniu usług inwestycyjnych wyłącznie dla swoich przedsiębiorstw dominujących lub dla przedsiębiorstw zależnych, bądź też dla innych przedsiębiorstw zależnych przedsiębiorstw dominujących;
celem niniejszej dyrektywy jest objęcie jej przepisami przedsiębiorstw, których zwykłą działalnością jest profesjonalne świadczenie wobec osób trzecich usług inwestycyjnych; zakres dyrektywy nie powinien zatem obejmować osób prowadzących inną działalność zawodową (np. adwokatów, radców prawnych), które świadczą usługi inwestycyjne jedynie okazjonalnie przy okazji prowadzenia właściwej działalności zawodowej, pod warunkiem że działalność taka jest regulowana, a stosowne przepisy nie zakazują im okazjonalnego świadczenia usług inwestycyjnych; z tego samego powodu niezbędne jest również wyłączenie z zakresu niniejszej dyrektywy osób świadczących usługi inwestycyjne jedynie dla producentów lub użytkowników towarów w stopniu niezbędnym dla prowadzenia transakcji takimi towarami w przypadkach, gdy transakcje takie stanowią główną działalność tych osób;
niniejszą dyrektywą nie powinny być objęte przedsiębiorstwa, które świadczą usługi inwestycyjne polegające wyłącznie na administrowaniu programami pracowniczych udziałów kapitałowych, a zatem nie świadczą usług inwestycyjnych na rzecz osób trzecich;
niezbędne jest wyłączenie z zakresu niniejszej dyrektywy banków centralnych i innych organów pełniących podobne funkcje, jak również organów publicznych, którym powierzono zarządzanie długiem publicznym lub które uczestniczą w takim zarządzaniu, w tym lokując środki pochodzące z tego długu; w szczególności wyłączenie takie nie obejmuje podmiotów, które są częściowo lub całkowicie własnością państwa, a których rola ma charakter handlowy lub wiąże się z nabywaniem pakietów akcji;
niezbędne jest wyłączenie z zakresu niniejszej dyrektywy wszelkich przedsiębiorstw lub osób, których działalność polega jedynie na przyjmowaniu zleceń i ich przekazywaniu określonym kontrahentom, a które nie przechowują środków finansowych lub papierów wartościowych należących do klientów; zatem przedsiębiorstwa te lub osoby nie będą zatem korzystać z prawa przedsiębiorczości i swobody świadczenia usług zgodnie z warunkami określonymi w niniejszej dyrektywie, lecz w przypadku gdy zamierzają działać w innym Państwie Członkowskim, podlegać będą odpowiednim przepisom przyjętym przez to państwo;
niezbędne jest wyłączenie z zakresu niniejszej dyrektywy przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania bez względu na to, czy ich działalność jest koordynowana na poziomie wspólnotowym, oraz wyłączenie depozytariuszy lub osób zarządzających takimi przedsiębiorstwami, gdyż podlegają one szczególnym zasadom bezpośrednio przystosowanym do ich działalności;
w przypadku gdy stowarzyszenia utworzone przez fundusze emerytalne Państwa Członkowskiego celem umożliwienia zarządzania swoimi aktywami nie świadczą usług inwestycyjnych wobec osób trzecich oraz w przypadku gdy fundusze emerytalne są objęte kontrolą władz, którym powierzono monitorowanie zakładów ubezpieczeniowych, nie wydaje się niezbędne, aby stowarzyszenia te podlegały warunkom podejmowania i prowadzenia działalności nałożonym niniejszą dyrektywą;
dyrektywa niniejsza nie powinna mieć zastosowania do "agenti di cambio" określonej przez prawo włoskie, gdyż podmioty te należą do kategorii instytucji, których zezwolenia nie zostaną odnowione, ich działalność ogranicza się do terytorium jednego państwa i działalność ta nie niesie ze sobą ryzyka zakłócenia konkurencji;
prawa przyznane przedsiębiorstwom inwestycyjnym niniejszą dyrektywą są bez uszczerbku dla praw Państw Członkowskich, banków centralnych oraz innych organów krajowych pełniących podobne funkcje do wyboru swoich kontrahentów na podstawie kryteriów obiektywnych i niedyskryminacyjnych;
odpowiedzialność za nadzorowanie stabilności finansowej przedsiębiorstwa inwestycyjnego spoczywać będzie na właściwych władzach jej Państwa Członkowskiego pochodzenia na mocy dyrektywy Rady 93/6/EWG z dnia 15 marca 1993 r. w sprawie adekwatności kapitałowej przedsiębiorstw inwestycyjnych i instytucji kredytowych (5), która koordynuje zasady stosowane do ryzyka rynkowego;
z zasady Państwo Członkowskie pochodzenia może ustanowić reguły bardziej rygorystyczne od tych ustanowionych w niniejszej dyrektywie, w szczególności dotyczące warunków zezwalania, wymagań ostrożnościowych oraz zasad sprawozdawczości i przejrzystości;
prowadzenie działalności nieobjętych niniejszą dyrektywą podlega ogólnym postanowieniom Traktatu dotyczącym prawa przedsiębiorczości i swobody świadczenia usług;
do celu ochrony inwestorów, własności inwestorów i innych podobnych praw dotyczących papierów wartościowych oraz ich praw dotyczących środków finansowych powierzonych przedsiębiorstwu powinny w szczególności być chronione przez wyodrębnienie tych pozycji od papierów i środków własnych przedsiębiorstwa; zasada ta jednakże nie stanowi przeszkody dla przedsiębiorstwa w prowadzeniu działalności w swoim imieniu, lecz na rzecz inwestora, jeśli wymaga tego sam charakter transakcji, a inwestor wyraża na to zgodę, np. wypożyczenia akcji;
procedury udzielania zezwoleń oddziałom przedsiębiorstw inwestycyjnych posiadających zezwolenia przyznane w państwach trzecich będą nadal miały zastosowanie do takich przedsiębiorstw; oddziały te nie będą korzystać ze swobody świadczenia usług zgodnie z art. 59 akapit drugi Traktatu ani też z prawa przedsiębiorczości w Państwach Członkowskich poza tymi, w których jednostki takie są już ustanowione; jednakże wnioski o udzielenie zezwolenia przedsiębiorstwom zależnym lub o zgodę na nabywanie pakietów akcji składane przez przedsiębiorstwa, których działalność reguluje ustawodawstwo państw trzecich, podlegają procedurze mającej zapewnić, aby wspólnotowe przedsiębiorstwa inwestycyjne były traktowane w danych państwach trzecich na zasadzie wzajemności;
zezwolenia udzielone przedsiębiorstwom inwestycyjnym przez właściwe władze na mocy niniejszej dyrektywy będą miały zastosowanie w całej Wspólnocie, a nie tylko, jak dotąd, w poszczególnych państwach, a istniejące klauzule o wzajemności traktowania nie będą odtąd miały żadnego skutku; potrzebna jest zatem elastyczna procedura umożliwiająca ocenę wzajemności traktowania w skali całej Wspólnoty; celem niniejszej procedury nie jest zamykanie dostępu do rynków finansowych Wspólnoty, lecz, przeciwnie, zwiększenie liberalizacji globalnych rynków finansowych w państwach trzecich, gdyż Wspólnota zamierza pozostawić swoje rynki finansowe otwarte dla reszty świata; w tym celu niniejsza dyrektywa ustanawia procedury prowadzenia negocjacji z państwami trzecimi, a także wprowadza możliwość podejmowania w ostateczności środków powodujących zawieszenie przyjmowania nowych wniosków o udzielenie zezwolenia i ograniczenie nowych zezwoleń;
jednym z celów niniejszej dyrektywy jest ochrona inwestorów; zatem właściwe jest uwzględnianie różnych potrzeb ochrony odmiennych kategorii inwestorów oraz uwzględnianie zróżnicowanego poziomu ich wiedzy fachowej;
Państwa Członkowskie muszą zapewnić, aby nie było żadnych przeszkód w prowadzeniu działalności objętej wzajemnym uznawaniem w taki sam sposób, jak w Państwie Członkowskim pochodzenia, o ile działalność ta nie narusza obowiązujących w przyjmującym Państwie Członkowskim ustaw i przepisów wykonawczych chroniących interes publiczny;
Państwo Członkowskie nie może ograniczać prawa inwestorów, zwykle zamieszkałych lub mających siedzibę w tym Państwie Członkowskim, do korzystania z wszelkich usług inwestycyjnych świadczonych przez przedsiębiorstwo inwestycyjne objęte niniejszą dyrektywą, położone poza tym Państwem Członkowskim i działające poza tym państwem;
w niektórych Państwach Członkowskich czynności w zakresie rozrachunków i rozliczeń mogą być wykonywane przez organy oddzielone od rynków, na których dokonywane są transakcje; zatem wszelkie odniesienia w niniejszej dyrektywie do dostępu do regulowanych rynków i uczestnictwa w nich należy odczytywać jako dotyczące również dostępu do organów wykonujących czynności w zakresie rozliczeń i rozrachunków dla rynków regulowanych oraz uczestnictwa w takich organach;
każde Państwo Członkowskie musi zapewnić na swoim terytorium niedyskryminacyjne traktowanie wszystkich przedsiębiorstw inwestycyjnych posiadających zezwolenie udzielone w jakimkolwiek Państwie Członkowskim, a także wszystkich instrumentów finansowych notowanych na regulowanych rynkach Państw Członkowskich; wszystkie przedsiębiorstwa inwestycyjne muszą mieć te same szanse uczestniczenia w rynkach regulowanych lub dostępu do nich; niezależnie od sposobu, w jaki są obecnie zorganizowane transakcje w Państwach Członkowskich, istotne jest zniesienie, bez uszczerbku dla warunków nałożonych na mocy niniejszej dyrektywy, technicznych i prawnych ograniczeń dostępu do rynków regulowanych w ramach niniejszej dyrektywy;
niektóre Państwa Członkowskie zezwalają instytucjom kredytowym jedynie na pośrednie uczestnictwo w ich rynkach regulowanych, przez utworzenie wyspecjalizowanych przedsiębiorstw zależnych; stworzona dla instytucji kredytowych przez niniejszą dyrektywę możliwość bezpośredniego uczestniczenia w rynkach regulowanych bez konieczności ustanawiania wyspecjalizowanych przedsiębiorstw zależnych stanowi istotną reformę dla tych Państw Członkowskich, a wszystkie jej konsekwencje winny podlegać ponownej ocenie w świetle rozwoju rynków finansowych; z uwagi na te czynniki sprawozdanie, które Komisja przedstawi Radzie w tej sprawie najpóźniej do dnia 31 grudnia 1998 r., będzie musiało uwzględnić wszystkie czynniki, niezbędne dla Rady do przeprowadzenia ponownej oceny konsekwencji dla wspomnianych Państw Członkowskich, w szczególności niebezpieczeństwo konfliktów interesów, jak również poziom ochrony zapewnionej inwestorom;
jest wyjątkowo istotne, aby harmonizacja systemów kompensacyjnych weszła w życie tego samego dnia co niniejsza dyrektywa; ponadto do dnia wejścia w życie dyrektywy dotyczącej harmonizacji systemów gwarancyjnych przyjmujące Państwa Członkowskie będą mogły nakazać stosowanie swoich systemów gwarancyjnych przedsiębiorstwom inwestycyjnym, w tym instytucjom kredytowym posiadającym zezwolenia udzielone przez inne Państwa Członkowskie, w przypadku gdy w Państwach Członkowskich pochodzenia tych przedsiębiorstw nie istnieją systemy gwarancyjne lub w przypadku gdy ich systemy nie zapewniają równorzędnych poziomów ochrony;
struktura rynków regulowanych musi nadal podlegać prawu krajowemu, bez tworzenia przy tym przeszkód dla liberalizacji dostępu do rynków regulowanych przyjmujących Państw Członkowskich dla przedsiębiorstw inwestycyjnych posiadających zezwolenie na świadczenie określonych usług w ich Państwach Członkowskich pochodzenia; zgodnie z tą zasadą ustawodawstwo Republiki Federalnej Niemiec i ustawodawstwo Niderlandów reguluje działalność odpowiednio Kursmaklera i hoekmannena tak, aby zapewnić, że nie będą oni wykonywali swoich funkcji równolegle z innymi funkcjami; należy zaznaczyć, że Kursmakler i hoekmannen nie mogą świadczyć usług w innych Państwach Członkowskich; nikt, bez względu na jego Państwo Członkowskie pochodzenia, nie może twierdzić, że prowadzi działalność Kursmaklera lub hoekmana, nie podlegając tym samym zasadom niezgodności wynikającym ze statusu Kursmaklera czy hoekmana;
należy zaznaczyć, że niniejsza dyrektywa nie narusza środków przewidzianych w dyrektywie Rady 79/279/EWG z dnia 5 marca 1979 r. koordynującej warunki dopuszczania papierów wartościowych do publicznego obrotu na oficjalnych giełdach (6);
stabilność oraz prawidłowe funkcjonowanie systemu finansowego oraz ochrona inwestorów wymagają, aby przyjmujące Państwo Członkowskie miało zarówno prawo, jak i obowiązek zapobiegania i penalizowania działań podejmowanych na swoim terytorium przez przedsiębiorstwa inwestycyjne, niezgodnych z zasadami postępowania lub innymi przepisami ustawowymi lub wykonawczymi przyjętymi w tym państwie w interesie dobra publicznego, jak również prawo i obowiązek podejmowania działań w nagłych przypadkach; ponadto przy realizacji swoich obowiązków właściwe władze przyjmującego Państwa Członkowskiego muszą mieć zapewnioną najściślejszą współpracę z właściwymi władzami Państwa Członkowskiego pochodzenia, w szczególności w odniesieniu do działalności prowadzonej w ramach swobody świadczenia usług; właściwe władze Państwa Członkowskiego pochodzenia, aby móc skutecznie sprawować swoje funkcje nadzoru ostrożnościowego, mają prawo otrzymywać informacje od właściwych władz przyjmującego Państwa Członkowskiego o wszelkich środkach w postaci nakładania kar lub ograniczania działalności podjętych przez to państwo wobec przedsiębiorstw inwestycyjnych posiadających zezwolenie udzielone w danym Państwie Członkowskim pochodzenia; w tym celu musi być zapewniona współpraca między właściwymi władzami Państw Członkowskich przyjmujących i pochodzenia;
z uwagi na podwójny cel ochrony inwestorów i zapewnienia sprawnego funkcjonowania rynków zbywalnych papierów wartościowych niezbędne jest zapewnienie przejrzystości transakcji i stosowania zasad ustanowionych do tego celu w niniejszej dyrektywie zarówno do przedsiębiorstw inwestycyjnych, jak i do instytucji kredytowych, gdy instytucje te działają na rynku;
analizowanie problemów powstających w dziedzinach objętych dyrektywami Rady dotyczącymi usług inwestycyjnych i papierów wartościowych w zakresie zarówno stosowania istniejących środków, jak i możliwości ściślejszej koordynacji w przyszłości, wymaga współpracy między władzami krajowymi a Komisją w ramach komitetu; ustanowienie takiego komitetu nie wyklucza innych form współpracy w tej dziedzinie pomiędzy władzami nadzorczymi;
od czasu do czasu techniczne zmiany szczegółowych zasad ustanowionych w niniejszej dyrektywie mogą być niezbędne, aby uwzględnić nowe zjawiska w sektorze usług inwestycyjnych; Komisja wprowadzi takie zmiany, które będą niezbędne, po skierowaniu sprawy do rozpatrzenia przez komitet, który zostanie utworzony do spraw rynków papierów wartościowych,
PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ:
Sporządzono w Brukseli, dnia 10 maja 1993 r.
|
W imieniu Rady |
|
N. HELVEG PETERSEN |
|
Przewodniczący |
_______
(1) Dz.U. C 43 z 22.2.1989, str. 7; oraz Dz.U. C 42 z 22.2.1990, str. 7.
(2) Dz.U. C 304 z 4.12.1989, str. 39; oraz Dz.U. C 115 z 26.4.1993.
(3) Dz.U. C 298 z 27.11.1988, str. 6.
(4) Dz.U. L 386 z 30.12.1989, str. 1. Dyrektywa zmieniona ostatnio dyrektywą 92/30/EWG (Dz.U. L 110 z 28.4.1992, str. 52).
(5) Dz.U. L 141/27 z 11.6.1993, str. 1.
(6) Dz.U. L 66 z 16.3.1979, str. 21. Dyrektywa ostatnio zmieniona Aktem Przystąpienia Hiszpanii i Portugalii.
(7) Dz.U. L 322 z 17.12.1977, str. 30. Dyrektywa ostatnio zmmieniona dyrektywą 89/646/EWG (Dz.U. L 386 z 30.12.1989, str. 1).
(8) Dz.U. L 348 z 17.12.1988, str. 62.
(9) Dz.U. L 193 z 18.7.1983, str. 1. Dyrektywa ostatnio zmieniona dyrektywą 90/605/EWG (Dz.U. L 317 z 16.11.1990, str. 60).
(10) Dz.U. L 193 z 18.7.1983, str. 1. Dyrektywa ostatnio zmieniona dyrektywą 90/605/EWG (Dz.U. L 317 z 16.11.1990, str. 60).
(11) Dz.U. L 228 z 16.8.1973, str. 3. Dyrektywa ostatnio zmieniona dyrektywą 90/619/EWG (Dz.U. L 330 z 29.11.1990, str. 50).
(12) Dz.U. L 63 z 13.3.1979, str. 1. Dyrektywa ostatnio zmieniona dyrektywą 90/618/EWG (Dz.U. L 330 z 29.11.1990, str. 44).
(13) Dz.U. 56 z 4.4.1964, str. 878/64.
(14) Dz.U. L 26 z 30.1.1977, str. 1. Dyrektywa ostatnio zmieniona Aktem Przystąpienia Hiszpanii i Portugalii.
(15) Dz.U. L 375 z 31.12.1985, str. 3. Dyrektywa ostatnio zmieniona dyrektywą 88/220/EWG (Dz.U. L 100 z 19.4.1988, str. 31).
(16) Dz.U. L 126 z 12.5.1984, str. 20.
(17) Dz.U. L 222 z 14.8.1978, str. 11. Dyrektywa ostatnio zmieniona dyrektywą 90/605/EWG (Dz.U. L 317 z 16.11.1990, str. 60).
(18) Dz.U. L 197 z 18.7.1987, str. 33.