Protokół do Europejskiej umowy w sprawie wymiany substancji leczniczych pochodzenia ludzkiego. Strasburg.1982.04.19.

PROTOKÓŁ DO EUROPEJSKIEJ UMOWY

w sprawie wymiany substancji leczniczych pochodzenia ludzkiego

CZĘŚĆ  I

PRZEPISY OGÓLNE

A. ETYKIETOWANIE

Etykietę wydrukowaną w języku angielskim i francuskim w oparciu o odpowiednie wzory znajdujące się w załącznikach 2-10 do Protokołu przykleja się do każdego pojemnika lub zestawu do podawania krwi.

B. PAKOWANIE I WYSYŁKA

Krew ludzką pełną należy wysyłać w pojemnikach, w których w czasie transportu utrzymuje się temperatura 4-6 °C.

Nie wymaga się spełnienia tego warunku dla związków pochodnych, określonych w Protokole.

C. PRODUKTY I APARATURA

Produkty i aparatura wymienione w części II niniejszego Protokołu mają być sterylne, niepalne i nietoksyczne.

Zaleca się dołączenie do każdej wysyłanej partii zestawu do podawania krwi i wymaganych rozpuszczalników.

D. BRAK ZWIĄZKÓW TOKSYCZNYCH W SPRZĘCIE Z TWORZYW SZTUCZNYCH UŻYWANYM DO TRANSFUZJI KRWI

Sprzęt do transfuzji krwi jest zgodny z przepisami wymienionymi w załączniku 11 do niniejszego Protokołu.

CZĘŚĆ  II

POSTANOWIENIA SZCZEGÓLNE

1. KREW LUDZKA PEŁNA

Jako krew ludzką pełną uznaje się krew zmieszaną z odpowiednim antykoagulantem po jej pobraniu od zdrowej osoby.

Nie pobiera się krwi od osoby, o której wiadomo, że:

a) choruje lub chorowała na kiłę; lub

b) u której badania próbki krwi na zarażenie kiłą dały wynik pozytywny; lub

c) która, w stopniu w jakim jest to możliwe do stwierdzenia na podstawie badania lekarskiego i historii chorób dziedzicznych w rodzinie tej osoby, nie jest wolna od chorób przenoszonych poprzez transfuzję krwi.

Krew pobiera się aseptycznie przez zamknięty system wyjałowionych rurek do sterylnego pojemnika, w którym przed jego sterylizacją umieszcza się roztwór atnykoagulantu. Stosowany sprzęt musi być wolny od pirogenów. Po zakończeniu pobierania natychmiast uszczelnia się pojemnik, ochładza go do temperatury 4-6 °C i nie otwierać, aż do momentu kiedy pobrana do niego krew ma być użyta.

Krew jest zbierana do roztworu cytrynianu o odczynie kwaśnym zawierającego cukier gronowy. Nie dodaje się żadnych substancji antyseptycznych lub bakteriostatycznych. Zawartość objętościowa roztworu przeciwkrzepliwego nie może przekraczać 220 ml na litr pełnej krwi ludzkiej, a stężenie hemoglobiny nie może być niższe niż 97 gram na litr.

Grupa krwi

Grupa krwi w systemie AB0 jest ustalana przez badanie zarówno cząstek jak i surowicy, zaś w systemie Rh przez badanie cząsteczek, z zastosowaniem oddzielnej próbki krwi dawcy. Jeśli istnieje norma krajowa lub też zalecana w skali krajowej technika dla oznaczania grup krwi, to należy ją stosować.

Termin czynnik Rh ujemny (Rh-) stosuje się jedynie w przypadkach wykazania na podstawie specjalnych testów braku obecności antygenów C, D, Du i E. Wszelka inna krew zostaje oznaczona jako posiadająca czynnik Rh dodatni (Rh+).

Wymianę krwi na mocy niniejszej Umowy należy stosować jedynie dla biorców odpowiedniej grupy systemu AB0.

Przechowywanie

Krew ludzka pełna jest gromadzona w sterylnym pojemniku, uszczelnionym, aby nie dopuścić do wprowadzenia mikroorganizmów i przechowywana w temperaturze 4-6 ° C, aż do chwili, w której zajdzie konieczność jej użycia. Wyjątek w tym przypadku stanowi każdy okres konieczny dla badania i transportu w wyższych temperaturach, ale taki okres nie może przekraczać 30 minut, a następnie krew zostaje niezwłocznie ponownie schłodzona do temperatury 4-6 °C.

Etykietowanie

Etykieta na pojemniku przedstawia wszystkie informacje uwidocznione na jej wzorze (załącznik 2). Grupę Rh oznacza się jako "dodatnią" lub "ujemną" bądź też w formie skrótowej, "PLUS" lub "MINUS".

1a. MASA ERYTROCYTARNA

Masa erytrocytarna jest to jednostka pełnej krwi ludzkiej, z której usunięto większość osocza.

Koncentrat ten zawiera większość erytrocytów jednostki, z której został przygotowany, a inne składniki komórki mogą być obecne lub częściowo usunięte.

Płynna treść masy erytrocytarnej składa się z resztkowego osocza lub z odpowiedniego izotonicznego, sztucznego roztworu wodnego dodanego po usunięciu osocza. Objętość erytrocytów powinna wynosić między 65-75 % łącznej objętości produktu, lecz w przypadku zastosowania większego stężenia erytrocytów należy wskazać na etykiecie przybliżoną objętość erytrocytów (hematokryt).

Wszystkie czynności wymagane dla preparatyki krwi są prowadzone w warunkach aseptycznych, a dekantacja w sterylnym systemie zamkniętym i jedynie przez kompresję. Nie dodaje się żadnych środków antyseptycznych lub bakteriostatycznych.

Grupa krwi i przechowywanie

tak jak dla krwi ludzkiej pełnej.

Etykietowanie

Etykieta na pojemniku przedstawia wszystkie informacje uwidocznione na jej wzorze (załącznik 2a). Grupę Rh oznacza się jako "dodatnią" lub "ujemną" bądź też w formie skrótowej, "PLUS" lub "MINUS". Jeśli został dodany sztuczny roztwór wodny to na etykiecie wskazuje się również jego zawartość objętościową i skład.

2. OSUSZONE OSOCZE LUDZKIE

Dla uzyskania osuszonego osocza stosuje się metodę osuszania supernatantów, których oddzielenie od pełnej krwi ludzkiej następuje przez wirowanie lub osiadanie.

W czasie przygotowania nie dodaje się żadnych środków antyseptycznych lub bakteriostatycznych lub też innych substancji. Osuszone ludzkie osocze otrzymywane jest metodą liofilizacji osocza lub też innymi metodami nie dopuszczającymi do zdenaturowania białka. Osuszony produkt jest łatwo rozpuszczalny w ilości wody równej objętości płynu, z którego przygotowano substancję. Stężenie białka w otrzymanym w ten sposób roztworze nie może być niższe niż 45 gram na litr i nie może wykazywać widocznych śladów produktów hemolizy. Miano hemaglutyniny nie może być większe niż 1: 32.

Osuszone osocze ludzkie przygotowane z jednego lub dwóch pobrań krwi

Wyłącza się partie krwi z pobrań wykazujących niebezpieczne poziomy niszczącej krwinki izolizyny (ustalone na podstawie próbek świeżej surowicy) lub wszelkich immunizowanych hemaglutynin. Jeśli osocze nie jest zebrane i zamrożone w ciągu 48 godzin od pobrania krwi, to sterylność każdej jednostki jest sprawdzana przez posiew nie mniej niż 10 ml.

Osuszone osocze ludzkie przygotowane z zasobu zebranego z więcej niż dwóch pobrań

Należy wyłączyć zasoby krwi wykazujące niebezpieczne poziomy immunizowanych hemaglutynin lub niszczącej krwinki izolizyny. Dla uniknięcia niewłaściwych skutków wywołanych produktami bakteryjnego rozwoju w osoczu nie stosuje się materiału z indywidualnego pobrania, o ile występuje jakikolwiek dowód skażenia bakteryjnego, zaś sterylność każdego zasobu jest sprawdzana przez posiew nie mniej niż 10 ml. Dla minimalizacji ryzyka przeniesienia wszczepiennego wirusowego zapalenia wątroby, osocze należy przygotować z zasobów zawierających nie więcej niż 12 pobrań lub też każdą inną metodą w porównywalny sposób zmniejszającą takie ryzyko.

Rozpuszczalność w wodzie

Dodaje się ilość wody równą objętościowej zawartości płynu, z którego przygotowano próbkę, substancja zostaje całkowicie rozpuszczona w ciągu 10 minut w temperaturze 15- 20 °C.

Identyfikacja

Rozpuszcza się określoną ilość produktu w objętości wody równej objętości płynu, z którego został przygotowany. Roztwór musi przejść następujące badania:

i) próby strąceniowe przy określonych surowicach odpornościowych, które muszą wykazać, że roztwór zawiera jedynie białka osocza ludzkiego;

ii) do 1 ml dodaje się odpowiednią ilość trombiny lub chlorku wapniowego, co powoduje krzepnięcie, które można przyśpieszyć przez inkubację w temperaturze 37 °C.

Utrata masy przy osuszaniu

Przy suszeniu nad pentatlenkiem fosforu pod ciśnieniem nie przekraczającym 0,02 mm słupka rtęci przez 24 godziny, osuszone osocze ludzkie nie może utracić więcej niż 0,5 % swojej wagi.

Sterylność

Produkt końcowy, po jego przywróceniu do pierwotnej postaci wykazuje sterylność po przebadaniu odpowiednią metodą bakteriologiczną.

Przechowywanie

Osuszone osocze ludzkie jest przechowywane w atmosferze azotu lub w próżni w wyjałowionym i odpowiednio uszczelnionym pojemniku dla zapobieżenia przenikaniu drobnoustrojów i w miarę możliwości wilgoci. Osocze to jest chronione przed światłem i przechowywane w temperaturze poniżej 20 °C.

Etykietowanie

Etykieta na pojemniku przedstawia wszystkie informacje uwidocznione na jej wzorze (załącznik 3).

3. ALBUMINA LUDZKA I FRAKCJA BIAŁKOWA LUDZKIEGO OSOCZA

Albumina ludzka i frakcja białkowa ludzkiego osocza są preparatami składnika białkowego stanowiącego około 60 % ogólnej masy białkowej w osoczu pełnej krwi ludzkiej.

Stosuje się metodę przygotowania pozwalającą na uzyskanie materiału spełniającego przedstawione tu wymogi. Niezależnie od suchego lub płynnego stanu produktu finalnego, preparat po dodaniu odpowiedniego środka stabilizującego musi być podgrzewany w stanie płynnym w ostatnim pojemniku w temperaturze 60 °C ± 0,5 °C przez 10 godzin, w celu inaktywowania czynnika wywołującego wirusowe zapalenia wątroby typu B. W czasie przygotowania nie dodaje się żadnych substancji bakteriostatycznych i antyseptycznych.

W preparatach albuminy ludzkiej, nie mniej niż 95 % obecnej masy białkowej stanowi albumina, zaś w preparatach frakcji białka ludzkiego osocza, albumina stanowi nie mniej niż 85 % masy białkowej. W obu preparatach znajduje się ponad 10 miligramów immunoglobuliny G na gram produktu.

W przypadku liofilizacji produktu finalnego, zawiera on nie mniej niż 950 miligramów białka na gram produktu.

W przypadku przygotowywania białkowej frakcji osocza w formie roztworu, jego łączne stężenie białka wynosi między 45-50 gramów na litr.

W przypadku przygotowywania ludzkiej albuminy w formie roztworu, jego łączne stężenie białka wynosi nie mniej niż 45 gram na litr.

Rozpuszczalność osuszonego produktu

Dodać wody do zalecanej objętości. Osuszony preparat musi być całkowicie rozpuszczalny.

Trwałość

Porównanie roztworów przed i po obróbce cieplnej nie wykazuje śladów znacznego skażenia białek w roztworze na podstawie pomiarów lepkości i mętności, ultrawirowania i elektroforezy. Po podgrzaniu do temperatury 57 °C i mieszaniu przez sześć godzin w mechanicznej wstrząsarce w tej temperaturze roztwór jest w znacznym stopniu wolny od dostrzegalnych cząstek.

Identyfikacja

i) Poprzez próby strąceniowe przy określonych surowicach odpornościowych, które muszą wykazać, że oba preparaty zawierają jedynie białka osocza ludzkiego.

ii) Poprzez elektroforezę z zastosowaniem metody poruszającej się granicy w możliwych do przyjęcia i odpowiednich warunkach. Próba musi wykazać, że frakcja białkowa mająca ruchliwość albuminowego składnika zwykłego osocza ludzkiego stanowi nie mniej niż 95 % masy białkowej w preparatach ludzkiej albuminy lub nie mniej niż 85 % masy białkowej w preparatach frakcji białkowej osocza ludzkiego.

Zawartość i stężenie sodu

Zawartość sodu w ubogiej w sól albuminie nie może przekraczać 0,61 milimoli na gram albuminy. W innych preparatach z albuminy ludzkiej i z frakcji białkowej ludzkiego osocza stężenie sodu nie może przekraczać 0,15 moli na litr roztworu lub przywróconego do pierwotnej płynnej postaci produktu osuszonego.

Stężenie potasu

Stężenie potasu frakcji białkowej osocza ludzkiego nie może przekraczać 2 milimoli na litr roztworu lub przywróconego do pierwotnej płynnej postaci produktu osuszonego.

Kwasowość

Liczba pH dla każdego preparatu wynosi 6,8 ± 0,2 podczas pomiaru w temperaturze 15- 25 °C w roztworze rozpuszczonym do poziomu stężenia białka wynoszącego 10 gramów na litr, za pomocą roztworu zawierającego 0,15 moli chlorku sodu na litr.

Utrata masy przy osuszaniu

Osuszane preparaty, przy suszeniu nad pentatlenkiem fosforu pod ciśnieniem nie przekraczającym 0,02 mm słupka rtęci przez 24 godziny, nie mogą utracić więcej niż 0,5 % swojej wagi.

Sterylność

Produkt końcowy wykazuje sterylność po przebadaniu odpowiednią metodą bakteriologiczną.

Przechowywanie

Osuszona albumina ludzka musi być przechowywana w atmosferze azotu lub w próżni, w wyjałowionym i odpowiednio uszczelnionym pojemniku dla zapobieżenia przenikaniu drobnoustrojów i w miarę możliwości wilgoci. Taka albumina jest chroniona przed światłem i przechowywane w temperaturze poniżej 20 °C.

Roztwory ludzkiej albuminy i frakcji białkowej osocza ludzkiego muszą być przechowywane w wyjałowionych i odpowiednio uszczelnionych pojemnikach dla zapobieżenia przenikaniu drobnoustrojów i w miarę możliwości wilgoci. Takie roztwory muszą być chronione przed światłem i przechowywane w temperaturze 4-6 °C.

Etykietowanie

Etykieta na pojemniku przedstawia wszystkie informacje uwidocznione na jej wzorze (załącznik 4). W przypadku roztworów, jako datę przygotowania uznaje się datę obróbki cieplnej w pojemniku końcowym.

4. NORMALNA IMMUNOGLOBULINA LUDZKA

Normalna immunoglobulina ludzka jest preparatem białek osocza przygotowanym z krwi ludzkiej pełnej, zawierającej przeciwciała zdrowych osób dorosłych. Materiał preparatu uzyskuje się z zasobu płynnego osocza ludzkiego dostarczanego przez nie mniej niż 1.000 dawców.

Należy stosować metodę przygotowania pozwalającą na uzyskanie materiału spełniającego przedstawione tu wymogi i zapobiegającą przenoszeniu przez produkt finalny wszczepiennego zapalenia wątroby. Ponadto, w wyniku stosowania tej metody przeciwciała w materiale wyjściowym występują w odpowiednim stężeniu w produkcie końcowym. Dowodem zadawalających pod tym względem wyników stosowanej procedury dla każdego preparatu końcowego jest miareczkowanie przeciwciał w materiale wyjściowym i w produkcie końcowym do przynajmniej jednego wirusa i jednej toksyny bakteryjnej. W stosowanej procedurze wybiera się takie przeciwciała, dla których są uznane metody miareczkowania.

W czasie przygotowania nie dodaje się żadnych substancji antyseptycznych lub bakteriostatycznych, można natomiast dodać do końcowego przygotowania odpowiedni środek konserwujący lub stabilizujący dla utrzymania sterylności bakteryjnej i stabilności produktu końcowego.

Produkt końcowy ma formę roztworu o stężeniu immunoglobuliny między 100-170 gramów na 1 litr.

Identyfikacja

i) Poprzez próby strąceniowe przy określonych surowicach odpornościowych, które muszą wykazać, że oba preparaty zawierają jedynie białka osocza ludzkiego.

ii) Poprzez elektroforezę z zastosowaniem metody poruszającej się granicy w możliwych do przyjęcia i odpowiednich warunkach. Próba musi wykazać, że nie mniej niż 90 % masy białkowej ma ruchliwość składnika gamma globulin zwykłego osocza ludzkiego.

Trwałość

Zarówno przed jak i po podgrzewaniu końcowego roztworu przez siedem dni w temperaturze 37 °C nie powinno być widocznych dowodów strącania się, bądź zmętnienia. Wskazanym jest również przeprowadzenie prób przy użyciu metody ultrawirowania dla ustalenia stopnia degradacji produktu na składniki o mniejszej masie cząsteczkowej. Należy stosować metody zatwierdzone przez krajowe organy kontroli.

Kwasowość

Liczba pH końcowego roztworu wynosi 6,8 ± 0,4 przy pomiarze w temperaturze 15-25 °C w roztworze rozpuszczonym do poziomu stężenia białka wynoszącego 10 gramów na litr, za pomocą roztworu zawierającego 0,15 moli chlorku sodu na litr.

Sterylność

Przebadanie produktu końcowego odpowiednią metodą bakteriologiczną wykazuje jego sterylność.

Przechowywanie

Roztwór ludzkiej immunoglobuliny musi być przechowywany w wyjałowionym i odpowiednio uszczelnionym pojemniku dla zapobieżenia przenikaniu drobnoustrojów, chronionym przed światłem i przechowywanym w temperaturze 4-6 °C.

Etykietowanie

Etykieta na pojemniku przedstawia wszystkie informacje uwidocznione na jej wzorze (załącznik 5). Jako datę przygotowania uznaje się datę napełnienia pojemnika końcowego.

5. SPECYFICZNE LUDZKIE IMMUNOGLOBULINY

Specyficzne immunoglobuliny ludzkie zawierają przeciwciała działające na określone czynniki wirusowe lub bakteryjne, a w związku z tym mogą być preparowane z zasobów o ograniczonej ilości pobrań.

Powyższe wymogi obejmują następujące specyficzne immunoglobuliny ludzkie:

– przeciwtężcową

– przeciwkrowiankową.

Mogą zostać opracowane inne specyficzne immunoglobuliny, a gdy zostaną w tym zakresie wprowadzone odpowiednie normy międzynarodowe, to należy dokonać oznaczenia tych produktów zgodnie z takimi normami, jak też oznaczenia ich siły wyrażonej w jednostkach międzynarodowych.

Przeciwkrowiankowa immunoglobulina ludzka zawiera nie mniej niż 500 IU na ml przeciwciała krowiankowego według ustalenia przez próbę neutralizacyjną na membranach kosmówki omoczniowej lub w hodowli tkankowej. Przeciwtężcowa immunoglobulina zawiera nie mniej niż 50 IU na ml antytoksyny tężcowej według ustalenia przez próbę neutralizacyjną na zwierzętach.

Specyficzne immunoglobuliny ludzkie muszą spełniać wymogi przedstawione w punkcie 4 - Normalna immunoglobulina ludzka.

W zależności od zawartości przeciwciał stężenie immunoglobuliny w roztworze końcowym może się wahać między 100-170 gram na litr.

Etykietowanie

Etykieta na pojemniku przedstawia wszystkie informacje uwidocznione na jej wzorze (załącznik 5). Ponadto określa siłę w jednostkach międzynarodowych według odpowiedniej normy międzynarodowej lub międzynarodowego wzorca preparatu.

6. SUSZONY FIBRYNOGEN LUDZKI

Suszony fibrynogen ludzki jest suchym preparatem zawierającym rozpuszczalny składnik płynnego osocza ludzkiego, który po dodaniu trombiny zostaje przekształcony na fibrynę. Należy stosować metodę przygotowania pozwalającą na uzyskanie materiału spełniającego przedstawione tu wymogi i zapobiegającą przenoszeniu przez produkt finalny wszczepiennego zapalenia wątroby. Zasoby osocza wykorzystywane w preparatoryce fibrynogenu powinny zawierać jak najmniej pobrań.

W czasie przygotowania nie dodaje się żadnych substancji antyseptycznych lub bakteriostatycznych. Produkt końcowy jest liofilizowany.

Rozpuszczalność

Do zalecanej objętości dodać wody; osuszony preparat musi być całkowicie rozpuszczalny. W ciągu 60 minut przywracania pierwotnej postaci nie zachodzi żadne strącanie roztworu.

Identyfikacja

i) Poprzez próby strąceniowe przy określonych surowicach odpornościowych, które muszą wykazać, że preparat zawiera jedynie białka osocza ludzkiego.

ii) Świeżo przywrócony do pierwotnej postaci produkt wykazuje właściwości krzepnięcia po dodaniu trombiny. Przy dodaniu trombiny do roztworu ludzkiego fibrynogenu o tym samym stężeniu jakie występuje w świeżym osoczu ludzkim krzepnięcie wystąpi w czasie najwyżej dwukrotnie dłuższym, niż czas krzepnięcia świeżego zwykłego osocza po dodaniu trombiny.

iii) Krzepnące białko. Nie mniej niż 50 % białka jest krzepliwe po dodaniu trombiny.

Utrata masy przy osuszaniu

Osuszane preparaty, przy suszeniu nad pentatlenkiem fosforu pod ciśnieniem nie przekraczającym 0,02 mm słupka rtęci przez 24 godzin, nie mogą utracić więcej niż 0,3 % swojej wagi.

Sterylność

Produkt końcowy po jego przywróceniu do stanu pierwotnego wykazuje sterylność przy badaniu odpowiednią metodą bakteriologiczną.

Przechowywanie

Fibrynogen ludzki przechowywany jest w atmosferze azotu lub w próżni w wyjałowionym i odpowiednio uszczelnionym pojemniku dla zapobieżenia przenikaniu drobnoustrojów i w miarę możliwości wilgoci. Preparat jest chroniony przed światłem i przechowywany w zalecanej temperaturze.

Etykietowanie

Etykieta na pojemniku przedstawia wszystkie informacje uwidocznione na jej wzorze (załącznik 6). Datą przygotowania jest data umieszczenia w roztworze końcowym przed liofilizacją.

7. OSUSZONY LUB ZAMROŻONY CZYNNIK VIII UKŁADU KRZEPNIĘCIA KRWI LUDZKIEJ

I. Wymogi dotyczące dawców

Dawcy muszą wykazywać dobry stan zdrowia, w szczególności muszą być wolni od jakichkolwiek chorób zakaźnych, zgodnie z kryteriami przyjętymi dla dawców w przypadku osuszonego osocza ludzkiego.

II. Wymogi dotyczące preparatów

Sterylność i nietoksyczność

Produkt końcowy musi być sterylny i wolny od pirogenu (czynnika gorączkotwórczego). W przypadku gdy przeprowadza się krioprecypitację w workach plastikowych, produkt nie może zawierać rozpuszczalnika organicznego lub innych substancji obcych obecnych w mieszaninie zamrażającej. Można zapobiec przenikaniu takich produktów przez ścianki plastykowego worka umieszczając go w drugim, nieprzepuszczalnym worku na cały okres zanurzenia. Ryzyko przerwania plastykowego worka w czasie przechowywania go w stanie zamrożenia, można zmniejszyć przez przechowywanie każdego worka w odpowiednim ochronnym pudełku.

Erytrocyty, leukocyty i płytki krwi

Proces odwirowywania należy przeprowadzać w taki sposób, aby wyeliminować utworzone składniki krwi jak najwcześniej i tak dokładnie jak jest to możliwie po jej pobraniu.

Rozpuszczalność

Dodanie wskazanej ilości właściwego rozpuszczalnika musi spowodować całkowite rozpuszczenie się suchego produktu w czasie poniżej 30 minut w temperaturze 37 °C. Mogą pozostać drobne i łatwe do oddzielenia agregaty fibrynogenu.

Trwałość

Preparat zakonserwowany w temperaturze 20 °C nie może wykazywać w ciągu trzech godzin od jego rozpuszczenia żadnych oznak strącania się.

Siła działania

Preparat przywrócony do pierwotnej postaci musi zawierać wskazane minimalne ilości czynnika VIII, przy czym jedna jednostka odpowiada sile działania 1 ml przeciętnego, normalnego świeżego osocza. Siła działania zostaje ustalona metodą zatwierdzoną przez właściwy organ krajowy.

Nieobecność nieregularnych przeciwciał, a jeśli preparat jest przeznaczony dla pacjentów z jakąkolwiek grupą krwi AB0, miano antyprzeciwciał A i antyprzeciwciał B nie przekraczające 32.

Identyfikacja

Próby strąceniowe przy określonych surowicach odpornościowych, które wykazują, że preparat zawiera jedynie białka osocza ludzkiego.

Utrata masy przy osuszaniu

Osuszane preparaty, przy suszeniu nad pentatlenkiem fosforu pod ciśnieniem nie przekraczającym 0,02 mm słupka rtęci przez 24 godziny nie mogą utracić więcej niż 1,5 % swojej wagi.

Przechowywanie

Czynnik układu krwi ludzkiej VIII przechowuje się w stanie głębokiego zamrożenia w temperaturze poniżej - 30 °C, zaś w stanie liofilizacji w temperaturze poniżej 5 °C i w zabezpieczeniu przed światłem. Osuszony preparat przechowuje się w atmosferze azotu lub w próżni w wyjałowionej fiolce szczelnie zakorkowanej, aby nie dopuścić żadnych mikroorganizmów i w miarę możliwości wilgotności. Przechowywanie w stanie zamrożenia nie może przekroczyć 6 miesięcy, w stanie osuszonym jednego roku, o ile nie przeprowadzono powtórnych badań preparatu w zakresie minimalnej wymaganej siły działania.

III. Etykietowanie

Etykieta na pojemniku przedstawia wszystkie informacje uwidocznione na jej wzorze (załącznik 7).

8. OSUSZONY CZYNNIK IX UKŁADU KRZEPNIĘCIA KRWI LUDZKIEJ

I. Wymogi dotyczące dawców

Dawcy muszą wykazywać dobry stan zdrowia, w szczególności muszą być wolni od jakichkolwiek chorób zakaźnych, zgodnie z kryteriami przyjętymi dla dawców w przypadku osuszonego ludzkiego osocza.

II. Wymogi dotyczące koncentratu

Sterylność i nietoksyczność

Produkt końcowy sprawdzony odpowiednimi metodami musi być sterylny, nie zawierać pirogenu, oraz nie pożądanych efektów zmniejszających napięcie naczyń lub wpływających na układ oddechowy. Próby na nieobecność efektów zmniejszających napięcie naczyń należy przeprowadzić na psach lub kotach.

Rozpuszczalność

Dodanie wskazanej ilości rozpuszczalnika musi spowodować całkowite rozpuszczenie się suchego produktu w czasie 10 minut w temperaturze 37 °C.

Działanie tromboplastyny i nieobecność wolnej trombiny

Czas powtórnego uwapnienia zwykłego osocza mierzony w temperaturze 37 °C w obecności równej zawartości objętościowej różnych rozcieńczeń przywróconego do pierwotnej, płynnej postaci produktu, nie może być krótszy niż 40 sekund. Przywrócony do pierwotnej postaci produkt, przy dodaniu do niego równej zawartości objętościowej fibrynogenu (3 g/l) nie może ulec koagulacji w ciągu sześciu godzin w temperaturze 37 °C.

Siła działania

Preparat przywrócony do pierwotnej postaci powinien zawierać wskazane minimalne ilości czynnika IX, przy czym jedna jednostka odpowiada sile działania 1 ml przeciętnego, normalnego świeżego osocza. Siła działania zostaje ustalona metodą zatwierdzoną przez odpowiednie władze krajowe.

Wydajność reakcji i stabilność in vivo

Zastosowana metoda przygotowania musi spowodować, że wstrzyknięcie dawki 50 jednostek na 1 kg masy ciała podane szybko dożylnie, z dozowaniem kilku partii materiału dla kilku pacjentów powoduje w ciągu 15 minut, w nieobecności specjalnego inhibitora i w warunkach podstawowych, przeciętny wzrost o nie mniej niż 300 jednostek na 1 litr osocza, oraz trwałość po 24 godzinach przeciętnego wzrostu o nie mniej niż 60 jednostek na 1 litr osocza.

Identyfikacja

Próby strąceniowe przy określonych surowicach odpornościowych, które muszą wykazać, że preparat zawiera jedynie białka osocza ludzkiego.

Utrata masy przy osuszaniu

Osuszane preparaty, przy suszeniu nad pentatlenkiem fosforu pod ciśnieniem nie przekraczającym 0,02 mm słupka rtęci przez 24 godziny, nie mogą utracić więcej niż 1,5 % swojej wagi.

Przechowywanie

Preparaty muszą być przechowywane w stanie suchym w temperaturze poniżej 5 °C. Okres przechowywania nie może przekroczyć dwóch lat, o ile nie przeprowadzono powtórnych testów siły działania preparatu.

III. Etykietowanie

Etykieta na pojemniku przedstawia wszystkie informacje uwidocznione na jej wzorze (załącznik 8).

ZAŁĄCZNIKI

..................................................

Notka Wydawnictwa Prawniczego "Lex"

Grafiki zostały zamieszczone wyłącznie w Internecie. Obejrzenie grafik podczas pracy z programem Lex wymaga dostępu do Internetu.

..................................................

ZAŁĄCZNIK  1

grafika

ZAŁĄCZNIK  2

grafika

ZAŁĄCZNIK  2a

grafika

ZAŁĄCZNIK  3

grafika

ZAŁĄCZNIK  4

grafika

ZAŁĄCZNIK  5

grafika

ZAŁĄCZNIK  6

grafika

ZAŁĄCZNIK  7

grafika

ZAŁĄCZNIK  8

grafika

ZAŁĄCZNIK  9

grafika

ZAŁĄCZNIK  10

grafika

ZAŁĄCZNIK  II

RADA EUROPY

EUROPEJSKA UMOWA W SPRAWIE WYMIANY SUBSANCJI LECZNICZYCH POCHODZENIA LUDZKIEGO

ZAPEWNIENIE STERYLNOŚCI SPRZĘTU DO PRZETACZANIA KRWI WYKONANEGO Z TWORZYW SZTUCZNYCH

I. PRÓBY CHEMICZNE

Próby są przeznaczone dla sprzętu do przetaczania krwi wykonanego z tworzyw sztucznych, który można podzielić na dwie zasadnicze kategorie:

1. pojemniki z tworzyw sztucznych dla zbierania, rozdzielania i przechowywania krwi i jej produktów;

2. zestawy z tworzyw sztucznych dla pobierania i podawania krwi.

Próby przeprowadza się na materiałach wyjałowionych przy użyciu metody stosowanej w końcowej sterylizacji sprzętu. Materiały obejmują:

1. tworzywa sztuczne do produkcji pojemników;

2. rurki używane w pojemnikach; oraz

3. zestawy do pobierania i podawania krwi.

Próby na pojemnikach przeprowadza się przed ich wypełnieniem roztworem środka przeciwkrzepliwego, jednakże o ile takie próby są przeprowadzane z pojemnikami, które były wypełnione przeciwkrzepliwym roztworem, to przy ocenie wyników prób pojemnika bierze się pod uwagę próby graniczne w sekcji III dotyczące samego roztworu przeciw krzepliwości krwi.

Wytwórca sprzętu do transfuzji ma obowiązek przedstawienia właściwym organom służby zdrowia wzorów formuł chemicznych, form użytkowych materiału z tworzyw sztucznych i innych materiałów użytych do wytwarzania sprzętu, źródła poszczególnych składników danego materiału (materiałów) i metody wytwarzania (lub też numery referencyjne związków chemicznych), szczegóły dotyczące wytwarzania sprzętu, charakterystykę spoiw i substancji dodawanych w procesie przetwarzania, jak też metody wyjaławiania. Niedopuszczalne są jakiekolwiek zmiany powyższych wymogów, bez uprzedniego wystąpienia do odpowiednich władz służby zdrowia i uzyskania ich zgody.

Każda partia surowca użytego w wytwarzaniu sprzętu do przetaczania krwi jest oznaczona numerem zarejestrowanym przez wytwórcę razem z numerami identyfikacyjnymi wszystkich partii sprzętu wytworzonych z tego materiału, jak również z wynikami wszystkich testów dotyczących tych partii.

Należy podjąć wszelkie praktyczne środki ostrożności dla zmniejszenia ryzyka dodatkowego skażenia w każdym etapie procesu wytwórczego.

A. Przygotowanie ekstraktu i próby ślepej

a) Cała przedstawiona poniżej próba wymaga 1.250 cm² tworzywa sztucznego (ogólna powierzchnia próbki po obu stronach, w formie arkusza o powierzchniach po 625 cm2). Próbkę - bez nadruków lub etykiet należy pociąć na kawałki o powierzchni nie większej niż 10 cm².

Dla przewodów rurowych, długość (L) oblicza się według następującego wzoru:

1250

L =------------

(3,14 D₁+D₂)

gdzie:

D₁ = średnica wewnętrzna w cm,

D₂ = średnica zewnętrzna w cm.

Przewody rurowe należy pociąć wzdłuż na części o długości około 10 cm. Do ekstrakcji używa się 10 ml wody na 50 cm² powierzchni materiału.

b) Kawałki folii z tworzywa sztucznego lub rurek umieszcza się w pojemniku ze szkła borokrzemianowego z 250 ml pozbawionej pirogenów wody destylowanej uzyskanej z wydajnego aparatu destylacyjnego mającego szklane powierzchnie skraplania i rurki zbiorcze ⁽¹⁾. Otwór pojemnika przykrywa się odwróconą zlewką, pojemnik podgrzewa się przez 30 min. w nasyconej parze wodnej w temperaturze 110 °C (autoklawowanie), a następnie szybko schładza do temperatury pokojowej i uzupełnia zawartość objętościową do 250 ml przez dodanie wolnej od pirogenów wody destylowanej. Lekkie zlepianie się próbek materiału z tworzywa sztucznego jest bez znaczenia.

Wrażliwy na ciepło materiał z tworzyw sztucznych można, zamiast podgrzewania w autoklawie podgrzać w temperaturze 70 °C przez 72 godziny.

Ślepą próbę preparatu przeprowadza się w podobny sposób z pominięciem tworzywa sztucznego.

B. Próby na ekstrakcie

1. Substancja utleniająca się

Do 20 ml ekstraktu w kolbie Erlenmeyera ze szkła borokrzemianowego dodać 20 ml roztworu 2 milimoli nadmanganianu potasu na litr i 1,0 ml 1 mola kwasu siarkowego na litr i przez trzy minuty gotować mieszaninę. Schłodzić szybko roztwór i dodać 0,1 g jodku potasu i pięć kropli roztworu krochmalu. Wymiareczkować roztworem zawierającym 10 milimoli tiosiarczynu sodu na litr. W tym samym czasie przeprowadzić ślepe miareczkowanie. Różnica w objętości tiosiarczynu użytego w dwóch miareczkowaniach nie przekracza 2,00 ml roztworu zawierającego 10 milimoli tiosiarczynu sodu na litr.

2. Chlorek

Ekstrakt spełnia wymogi odpowiedniej próby granicznej dla chlorku wynoszące nie więcej niż 11,2 μmola chlorku na litr.

3. Amoniak

Ekstrakt spełnia wymogi odpowiedniej próby granicznej dla amoniaku wynoszące nie więcej niż 120 μmola NH₃ na litr.

4. Kwas fosforowy - fosforan

Ekstrakt spełnia wymogi próby granicznej dla fosforanu.

Próba graniczna dla fosforanu

Odparować prawie do sucha 25 ml ekstraktu w kolbie Kjeldahla, schłodzić pozostałość dodać dwie krople kwasu siarkowego i 1 ml kwasu azotowego, podgrzać mieszaninę do momentu pojawienia się białych oparów, a następnie schłodzić. Dodać jedną kroplę kwasu chlorowego i lekko podgrzewać przez pół godziny, a następnie schłodzić pozostałość i dodać wody do 25 ml. Przelać 10 ml roztworu do 25 ml kolby miareczkowej, dodać 8 ml roztworu heptamolibdenianu amonu z kwasem siarkowym i 2 ml świeżo przygotowanego roztworu kwasu askorbinowego o stężeniu 100 g/l. Podgrzać w łaźni wodnej w 50 °C przez 30 minut, schłodzić i rozcieńczyć mieszaninę do 25 ml. Uzyskany zielony lub niebieski kolor roztworu nie jest bardziej intensywny niż kolor uzyskany przez potraktowanie w ten sam sposób 25 ml roztworu do próby ślepej.

5. Kwasowość lub zasadowość

10 ml ekstraktu nie zabarwia się na czerwono po dodaniu dwóch kropli roztworu fenoloftaneliny. Do uzyskania czerwonej barwy wystarczy nie więcej niż 0,4 ml roztworu zawierającego 10 milimoli wodorotlenku sodu na litr. Po usunięciu koloru przez dodanie 0,08 ml roztworu zawierającego 10 milimoli kwasu solnego na litr, dodanie pięciu kropli roztworu czerwieni metylowej daje czerwone lub pomarańczowo - czerwone zabarwienie.

6. Pozostałość z odparowania

Odparować do sucha 100 ml ekstraktu w kąpieli wodnej i osuszyć w temperaturze do 105 °C do stałej wagi. Waga pozostałości nie wynosi więcej niż 5,0 mg.

7. Klarowność i kolor

Ekstrakt oglądany przez grubość 5 cm jest klarowny i bezbarwny w porównaniu z próbą ślepą.

8. Smak i zapach

W porównaniu z próbą ślepą ekstrakt jest bezsmakowy i bezzapachowy.

9. Pierwiastki szczególne

Ekstrakt spełnia wymogi odpowiednich prób granicznych dla:

i) każdego z następujących pierwiastków: arsen, chrom, miedź, ołów, krzem, srebro i cyna, równoważnik 1 μg/g;

ii) kadm, równoważnik 0,1 μg/g.

10. Pozostałość przy prażeniu

1,0 g materiału z tworzywa sztucznego wyprażone do stałej wagi daje nie więcej niż 1 mg pozostałości.

11. Metale ciężkie

Rozpuścić pozostałość prażenia w minimalnej ilości roztworu 2 moli kwasu solnego na litr, w razie potrzeby podgrzewając. Przeprowadzić odpowiednią próbę graniczną dla metali ciężkich. Tworzywo sztuczne zgodne z wartością graniczną nie przekraczającą 5 mikrogramów na gram w przeliczeniu na Pb.

II. PRÓBY BIOLOGICZNE

1. Próbę nadmiernej toksyczności przeprowadza się przy początkowej ocenie formuł tworzyw sztucznych przeznaczonych do produkcji pojemników i zestawów do pobierania i podawania krwi, z zastosowaniem ekstraktu A, oraz przy każdej nowej partii materiałów z zatwierdzonych formuł, z zastosowaniem ekstraktu B stosując w obu przypadkach procedurę określoną w krajowej farmakopei, bądź też inna metodę zatwierdzoną przez krajowe organa kontroli. (Ekstrakty A i B są określone w uwagach zamieszczonych poniżej.)

2. Próbę na brak czynników gorączkotwórczych (pirogenów) przeprowadza się przy początkowej ocenie formuł tworzyw sztucznych przeznaczonych do produkcji pojemników i zestawów do pobierania i podawania krwi, z zastosowaniem ekstraktu A, oraz przy każdej nowej partii materiałów z zatwierdzonych formuł, z zastosowaniem ekstraktu C, oraz w rutynowej kontroli pojemników i zestawów do podawania i pobierania krwi, stosując w obu przypadkach procedurę określoną w krajowej farmakopei, bądź też inna metodę zatwierdzoną przez krajowe organa kontroli.

Zakres prób pirogenowych przy użyciu ekstraktu C określają krajowe organa kontroli (Ekstrakty A i C są określone w zamieszczonej poniżej uwadze.)

3. Próbę na efekt hemolityczny w układach buforowanych przeprowadza się przy początkowej ocenie formuł tworzyw sztucznych przeznaczonych do produkcji pojemników i zestawów do pobierania i podawania krwi, oraz przy każdej nowej partii materiałów z zatwierdzonych formuł, z zastosowaniem ekstraktu określonego w części I.. A powyżej. (Metoda i dopuszczalne granice są przedstawione w dodatku do niniejszego załącznika.)

4. Próbę przeżycia erytrocytów in vivo przeprowadza się przy początkowej ocenie formuł tworzyw sztucznych przeznaczonych do produkcji pojemników na krew. Przy jakiejkolwiek zmianie uzgodnionej formuły należy powtórzyć próbę. (Proponowane metody i dopuszczalne granice są przedstawione w dodatku do niniejszego załącznika.)

Uwaga:

Ekstrakt A

przygotowuje się przez dodanie do ekstraktu, przedstawionego w części I.. A powyżej, pozbawionego pirogenu chlorku sodu tak, aby otrzymać końcowe stężenie 9 gramów na litr.

Ekstrakt B:

Zestaw do transfuzji. Wypełnić zestaw do transfuzji, w miarę możliwości do pełna, wyjałowionym, pozbawionym pirogenu, zawierającym 9 gramów chlorku sodu na litr, zacisnąć dokładnie końce i całkowicie zanurzyć zestaw w wodzie przez jedną godzinę w temperaturze 85 °C.

Pojemnik z tworzywa sztucznego. Jeśli pojemnik był wypełniony przeciwkrzepliwym roztworem, należy go opróżnić i dwukrotnie przepłukać 250-ml częściami wyjałowionej pozbawionej pirogenów wody destylowanej o temperaturze 20 °C. Napełnić pojemnik 100 ml wyjałowionego, pozbawionego pirogenów roztworu zawierającego 9 gramów chlorku sodu na litr, szczelnie zamknąć i zanurzyć na jedną godzinę w pozycji horyzontalnej w wodzie o temperaturze 85 °C. Zebrać zawartość pojemnika.

Ekstrakt C:

Zestaw do transfuzji. Przepuścić 40-ml partie pozbawionego pirogenu roztworu chlorku sodu o stężeniu 9 gramów na litr, w temperaturze pokojowej, przez co najmniej 10 zestawów do transfuzji, z prędkością 10 ml na minutę i zgromadzić we wspólnym zbiorniku wycieki. Poddać próbie uzyskany roztwór.

Pojemnik z tworzywa sztucznego. Opróżnić i przepuścić 100-ml partie pozbawionego pirogenu roztworu chlorku sodu o stężeniu 9,0 gramów na litr, w temperaturze pokojowej, przez rurki zbiorcze nie mniej niż czterech pojemników z tworzyw sztucznych, pozostawić w pojemnikach przez 10 minut i zebrać wyciek drogą przepuszczenia przez rurki transferowe. Poddać próbie otrzymany roztwór.

Pojemnik z tworzywa sztucznego z substancją przeciwkrzepliwą (Patrz pozycja III)

III. WARUNKI WYMAGANE DLA PRZECIWKRZEPLIWYCH ROZTWORÓW W POJEMNIKACH Z TWORZYW SZTUCZNYCH

Każdy pojemnik zawiera ilości i sformułowania przeciwkrzepliwego roztworu wskazanego na nalepce informacyjnej dotyczącej ilości krwi do zebrania.

Roztwór przeciwkrzepliwy i/lub składniki stosowane w jego przygotowaniu spełnią warunki krajowej farmakopei danego państwa. Przeciwkrzepliwy roztwór spełnia wymogi krajowej farmakopei danego państwa w odniesieniu do wartości granicznych metali ciężkich, nieobecności substancji cząsteczkowych, braku toksyczności i pirogeniczności (tworzenia gorączki.)

______

⁽¹⁾ Jeśli tworzywo sztuczne zetknęło się z przeciwkrzepliwym roztworem, należy najpierw umieścić kawałki tego tworzywa w takim samym pojemniku z zimną wodą destylowaną (100 ml) i kilka razy wstrząsnąć. Jeszcze raz powtórzyć tą procedurę.

DODATEK 

LIMITY I METODY PRÓB BIOLOGICZNYCH

A. Próba nadmiernej toksyczności

(Patrz: pozycja II punkt 1 załącznika powyżej): wartości graniczne tak jak określone w krajowej farmakopei.

B. Próba na nieobecność pirogenów

(Patrz: pozycja II punkt 2 załącznika powyżej): wartości graniczne tak jak określone w krajowej farmakopei.

C. Próba na efekt hemolityczny w układach buforowych

(Patrz: pozycja II załącznika powyżej):

a) Limit:

Roztwór soli równoważny roztworowi zawierającemu 5,0 gramów NaCl na litr jeśli chodzi o osmotyczne działanie elektrolitu, nie daje wartości hemolizy powyżej 10 %, a roztwór soli 4,0 gramów na litr nie różni się o więcej niż 10 % wartości hemolizy od wartości wynikającej z odpowiedniej kontroli roztworu.

b) Metoda:

Z pierwotnego roztworu do hemolizy przygotowuje się 3 roztwory: 30 ml zapasowego roztworu buforowego oraz 10 ml wody (roztwór a_o), 30 ml zapasowego roztworu buforowego, i 20 ml wody (roztwór b_o) oraz 15 ml zapasowego roztworu buforowego oraz 85 ml wody (roztwór c_o).

Do każdej rurki centryfugi (1, 2 oraz 3) dodaje się 1,40 ml koncentratu. Do rurki 1 dodaje się 0,10 ml a_o, do rurki 2 dodaje się 0,10 ml b_o, a do rurkinr3 0,10 ml c_o Otrzymując roztwór soli odpowiadające roztworom zawierającym 5,0 (rurka 1), 4,0 (rurka 2), i 1,0 g. NaCl na litr (rurka 3) do osmotycznego działania elektrolitu. Do każdej rurki dodaje się 20μl świeżej, heparynizowanej ludzkiej krwi. Rurki wstawia się na 40 minut. do wody o temperaturze 30 °C (± 1 °C) Następnie przygotowuje się trzy roztwory zawierające 3,0 ml a_o oraz 12 ml wody(roztwór α1); 4,0 ml b_o oraz 11,0 ml wody (roztwór β₁); i 4,75 ml b_o oraz 10,25 ml wody (roztwór γ₁).

Do pierwszej rurki dodaje się 1,5 ml a₁, do drugiej 1,50 ml b₁, oraz do trzeciej 1,50 ml c₁. Zawartość rurek poddawana jest procedurze mieszania w centryfudze przez 5 minut z częstotliwością 2.000-25.000 cykli na minutę. Równocześnie, dla każdego koncentratu

przygotowuje się roztwory kontrolne w których ekstrakt jest

zamieniany na wodę:

E_exp×100

--------

E _100%

gdzie:

E _{100 %} = zanik dla roztworu zawierającego równoważnik 1,0 gramów soli na litr.

E_exp = zanik dla roztworu zawierającego odpowiednio równoważnik 4,0 i 5,0 gramów soli na litr.

Zapas buforowy dla hemolizy

90,0 g chlorku sodu, 13,7 g bezwodnego fosforanu disodu i 1,90 g bezwodnego jednosodowego ortofosforanu rozpuścić w wodzie destylowanej i uzupełnić do 1.000,0 ml.

D. Próba na przeżycie erytrocytów in vivo

(Patrz załącznik część II punkt 4 powyżej):

a) Limit:

Przynajmniej 70 % erytrocytów pełnej krwi ludzkiej z antykoagulantem

ACD, przechowywane przez 21 dni w temperaturze 4-6 °C, ma

przynajmniej 24 godzinny czas przeżycia po transfuzji. Można to

ustalić według jednej z proponowanych w literze b) poniżej metod.

b) Proponowane metody:

1. Metoda ISO/TC/76/WGD/3, dodatek E.

2. Ashby Technique - Ashby, W. The determination of the length of life of transfused blood corpuscules in man.

J. Exp. Med. 29: 267-82.1919.

Young, L. E., Platzer, R. F., and Rafferty, J. A. Differential agglutination of human erythrocytes.

J. Lab. Clin. Med. 32: 489-501, 1947.

3. The Gibson-Scheitlin method - Gibson, J. G. and Scheitlin, W. A. A method employing radio - active chromium for assaying the viability of human erythrocytes returned to the circulation after refrigerated storage.

J. Lab. Clin. Med. 46: 679-88, 1955.

4. The Strumia method - Strumia, M. M., Taylor, L., Sample A. B., Colwell, L. S. and Dugan, A. Uses and limitations of survival stu dies of erythrocytes tagged with Cr 51.

Blood 10: 429-40, 1955.

5. Cr⁵¹ - I¹²⁵ technique - Button, L. N., Gibson, J. G. and Walter, C. W. Simultaneous determination of the volume of red. cells and plasma for survival studies of stored blood.

Transfusion 5: 143-48,1965.

6. Recommended method for radioisotope red. cell survival studies Brit. J. Haemat. 21: 241, 1971.

Sporządzono w Strasburgu, dnia 19 kwietnia 1982 r.

	Franz ARASEK
	Sekretarz Generalny

Uwierzytelniony odpis zgodny z jedynym dokumentem oryginalnym w językach angielskim i francuskim zdeponowano w Archiwum Rady Europy.

Erik HARREMOES

Dyrektor Departamentu Prawnego Rady Europy

• Identyfikator: Dz.U.UE.L.1987.37.4
• Rodzaj: Umowa międzynarodowa
• Tytuł: Protokół do Europejskiej umowy w sprawie wymiany substancji leczniczych pochodzenia ludzkiego. Strasburg.1982.04.19.
• Data aktu: 19/04/1982
• Data ogłoszenia: 07/02/1987
• Data wejścia w życie: 01/04/1987