(przedstawiona na mocy art. 287 ust. 4 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE))w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenia (UE) nr 1316/2013 oraz (UE) 2015/1017 i towarzyszącej oceny przeprowadzonej przez Komisję na mocy art. 18 ust. 2 rozporządzenia (UE) 2015/1017
EFIS: wstępny wniosek do dalszego opracowania i rozwinięcia
(2016/C 465/01)
(Dz.U.UE C z dnia 13 grudnia 2016 r.)
SPIS TREŚCI
I. WSTĘP
Zakres i termin sformułowania opinii przez Trybunał
Wniosek
Ocena gwarancji
Opinia Trybunału
II. UWAGI TRYBUNAŁU NA TEMAT PROPONOWANYCH GŁÓWNYCH ZMIAN
Podstawa dowodowa wniosku jest ograniczona
Jest zbyt wcześnie, by proponować zwiększenie gwarancji budżetowej UE
Wniosek i ocena gwarancji nie są zgodne z zasadami lepszego stanowienia prawa
Proponowane zasilenie funduszu gwarancyjnego odpowiada uaktualnionym oszacowaniem spodziewanych strat
Ryzyko związane z EFIS jest wyolbrzymione
We wniosku szeroko zdefiniowano kwestię dodatkowości
W obliczeniach efektu mnożnikowego zakłada się brak inwestycji bez udziału EFIS
Istnieje możliwość sprecyzowania i usprawnienia szeregu aspektów zarządzania EFIS oraz zwiększenia jego przejrzystośc
Przepisy dotyczące działalności wykluczonej oraz jurysdykcji niechętnych do współpracy
Istnieje powszechnie uznana potrzeba przeciwdziałania nierównowadze geograficznej i koncentracji sektorowej
Wyjaśnienie stosowania zasad pomocy państwa w odniesieniu do projektów łączących finansowanie z EFIS i funduszy strukturalnych
Uznana potrzeba bardziej czytelnego i sprawniejszego zarządzania
Wybór działań wspieranych w ramach EFIS powinien być bardziej przejrzysty
ZAŁĄCZNIK I: STRUKTURA ZARZĄDZANIA EFIS
ZAŁĄCZNIK II: SKRÓTY I ODNIESIENIA
TRYBUNAŁ OBRACHUNKOWY UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktat o Unii Europejskiej (TUE), w szczególności jego art. 13 ust. 2 i art. 17 ust. 1,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 172, 173, art. 175 akapit trzeci, art. 182 ust. 1, art. 287 ust. 4, art. 317-319, art. 322 ust. 1,
uwzględniając Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Energii Atomowej (TEWEA), w szczególności jego art. 106a,
uwzględniając wniosek dotyczący rozporządzenia 1 Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenia (UE) nr 1316/2013 2 oraz (UE) 2015/1017 3 w odniesieniu do przedłużenia okresu obowiązywania Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych oraz wprowadzenia usprawnień technicznych dla tego Funduszu oraz Europejskiego Centrum Doradztwa Inwestycyjnego, a także towarzyszącą wnioskowi ocenę przeprowadzoną przez Komisję 4 ,
uwzględniając rozporządzenie (UE) 2015/1017, w szczególności art. 18 ust. 2,
uwzględniając opinię nr 4/2015 5 ,
uwzględniając wniosek Parlamentu Europejskiego z dnia 19 października 2016 r.,
PRZYJMUJE NASTĘPUJĄCĄ OPINIĘ:
1 COM(2016) 597 final z dnia 14 września 2016 r.
2 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1316/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. ustanawiające instrument "Łącząc Europę", zmieniające rozporządzenie (UE) nr 913/2010 oraz uchylające rozporządzenia (WE) nr 680/2007 i (WE) nr 67/2010 (Dz.U. L 348 z 20.12.2013, s. 129).
3 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/1017 z dnia 25 czerwca 2015 r. w sprawie Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych, Europejskiego Centrum Doradztwa Inwestycyjnego i Europejskiego Portalu Projektów Inwestycyjnych oraz zmieniające rozporządzenia (UE) nr 1291/2013 i (UE) nr 1316/2013 - Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych (Dz.U. L 169 z 1.7.2015, s. 1) (nazywane dalej "rozporządzeniem w sprawie EFIS").
4 SWD(2016) 297 final/2 z dnia 22 września 2016 r. i SWD(2016) 298 final z dnia 14 września 2016 r.
5 Dz.U. C 121 z 15.4.2015, s. 1.
6 SWD(2016) 297 final/2.
7 Zgodnie z art. 18 ust. 2 rozporządzenia w sprawie EFIS Komisja była zobowiązana do przeprowadzenia oceny wykorzystania gwarancji oraz przedłożenia jej Parlamentowi Europejskiemu i Radzie do dnia 5 stycznia 2017 r. wraz z opinią Trybunału Obrachunkowego.
8 Decyzja wykonawcza Komisji 2014/99/UE (Dz.U. L 50 z 20.2.2014, s. 22).
9 Przypis 10 do SWD(2016) 297 final/2, s. 7.
10 Art. 5 i 6 rozporządzenia w sprawie EFIS.
11 EBI, "Evaluation of the functioning of the European Fund of Strategic Investments (EFSI)" [Ocena funkcjonowania Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFIS)], wrzesień 2016 r. (nazywana dalej "oceną EBI").
13 Art. 1 ust. 5 wniosku zmieniający art. 9 ust. 3 rozporządzenia w sprawie EFIS.
14 Art. 1 ust. 1 i art. 1 ust. 7 wniosku zmieniające odpowiednio art. 4 ust. 2 i art. 11 ust. 1 rozporządzenia w sprawie EFIS.
15 Art. 1 ust. 10 wniosku skreślający art. 18 ust. 7 rozporządzenia w sprawie EFIS.
16 Art. 1 ust. 7 wniosku zmieniający art. 11 ust. 1 rozporządzenia w sprawie EFIS.
18 SWD(2015) 299 final z dnia 14 września 2016 r., s. 24.
19 Poziom środków finansowych przyznanych na rzecz tego instrumentu może wzrosnąć do 8,5 mld euro dzięki wkładom z EFRR i EFRROW na poziomie UE (art. 39 rozporządzenia w sprawie wspólnych przepisów).
20 W odniesieniu do samych MŚP instrument może zapewnić nieograniczone gwarancje dla portfeli długu lub może umożliwić finansowanie działań za pośrednictwem sekurytyzacji.
21 Mechanizm InnovFin SMEG (instrument gwarancyjny dla MŚP w programie "Horyzont 2020"), który korzysta ze wzmocnienia EFIS w ramach SMEW, to jeden z elementów, na które przypada ryzyko w inicjatywie na rzecz MŚP.
22 Ocena EBI, tabela 2, s. 5.
23 W segmencie IIW gwarancja UE została ograniczona do 13,5 mld euro (11 mld euro jako element pierwszej straty dla portfela długu i 2,5 mld na działania typu kapitałowego) oraz 2,5 mld euro z zasobów własnych EBI na inwestycje o równym stopniu uprzywilejowania w obrębie działań kapitałowych.
24 Ponadto w półrocznym sprawozdaniu operacyjnym na temat EFIS na dzień sprawozdawczy 30 czerwca 2016 r. EBI przewiduje, że komitet inwestycyjny zatwierdzi stosowanie gwarancji UE w odniesieniu do finansowania działań IIW dla kolejnych 14,5 mld euro do dnia 30 czerwca 2017 r.
25 W segmencie SMEW przydzielono 1,25 mld euro gwarancji UE na rozszerzenie działań objętych gwarancjami w ramach instrumentu LGF w programie COSME (instrumentu gwarancji kredytowych w Programie na rzecz konkurencyjności przedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw) oraz InnovFin SMEG, a także 1,25 mld euro na portfel kapitałowy. Gwarancja w wysokości 1,25 mld euro na portfel kapitałowy SMEW zacznie być stosowana w drugiej połowie 2016 r. w odniesieniu do nowo opracowanego produktu kapitałowego SMEW. Dodatkowo EBI przeznaczył 2,5 mld euro z zasobów własnych na zasoby kapitału podwyższonego ryzyka powierzone w ramach mandatu dla EFI.
26 Półroczne sprawozdanie operacyjne na temat EFIS na dzień sprawozdawczy 30 czerwca 2016 r.
27 Komisja szacuje, że EFI wykorzysta gwarancję UE udzieloną na portfel długu w segmencie SMEW do końca 2017 r. (SWD(2016) 297 final/2, s. 17).
28 Początkowo na rozszerzenie instrumentu LGF w programie COSME i instrumentu InnovFin SMEG przyznano 1,25 mld euro gwarancji UE.
29 Art. 7 ust. 3 umowy zmieniającej w sprawie zarządzania Europejskim Funduszem na rzecz Inwestycji Strategicznych oraz w sprawie udzielenia gwarancji UE (nazywanej dalej "zmienioną umową w sprawie EFIS").
30 Program Unii Europejskiej na rzecz zatrudnienia i innowacji społecznych (EaSI).
31 Art. 1 ust. 5 wniosku zmieniający art. 9 ust. 3 rozporządzenia w sprawie EFIS.
32 Sekcja 1 załącznika do wniosku zmieniającego sekcję 2 załącznika II do rozporządzenia w sprawie EFIS.
33 Ocena EBI, rys. 9, s. 30.
34 Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego oraz Komitetu Regionów: "Program UE - Lepsze wyniki dzięki lepszemu stanowieniu prawa" (COM(2015) 215 final z dnia 19 maja 2015 r.).
36 W szczególnym przypadku komunikatów politycznych wymóg przeprowadzenia oceny skutków (oraz zakres analizy) będzie zależał zasadniczo od zakresu zamierzeń i poziomu planowanego zobowiązania, a także od stopnia, w jakim wiąże ono Komisję. Komunikaty, których przedmiotem jest ogłoszenie, na przykład, ambitnych przedsięwzięć (powiedzmy dziesięcioletniej strategii osiągania pewnych celów w zakresie ochrony środowiska), najprawdopodobniej będą wymagały oceny, ponieważ skutki takiego przedsięwzięcia mogą być znaczące i są w większości możliwe do określenia już na takim ogólnym etapie tworzenia strategii politycznej. (http://ec.europa.eu/ smart-regulation/guidelines/tool_5_en.htm).
38 Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego oraz Komitetu Regionów: "Europa znów inwestuje - Wnioski z realizacji planu inwestycyjnego dla Europy" (COM(2016) 359 final z dnia 1 czerwca 2016 r.).
39 Rada kierownicza EFIS zorganizowała pierwsze konsultacje zainteresowanych stron w dniu 7 września 2016 r. z udziałem ponad 30 uczestników (społeczeństwa obywatelskiego, ośrodków analitycznych oraz stowarzyszeń sektora prywatnego i bankowego). Zorganizowano dyskusje panelowe na takie tematy jak wdrażanie EFIS w ramach IIW i SMEW oraz orientacja strategiczna EFIS.
40 Opinia nr 4/2015, pkt 10.
41 Art. 18 ust. 2 rozporządzenia w sprawie EFIS.
42 Ocena EBI, sekcja 1.3, s. 3.
43 Streszczenie oceny EBI.
44 COM(2016) 597 final z dnia 14 września 2016 r., s. 6.
46 Art. 12 rozporządzenia w sprawie EFIS.
47 W dniu 21 stycznia 2016 r. Komisja przyjęła decyzję C(2016) 165 zatwierdzającą wytyczne dotyczące zarządzania aktywami funduszu gwarancyjnego.
48 COM(2015) 10 final z dnia 13 stycznia 2015 r., s. 5.
49 Kwota ta została przesunięta z linii budżetowych instrumentu "Łącząc Europę" (790 mln euro), programu "Horyzont 2020" (70 mln euro) i ITER (490 mln euro).
50 SWD(2016) 297 final/2, s. 17.
51 Art. 1 ust. 8 wniosku zmieniający art. 12 ust. 5 rozporządzenia w sprawie EFIS.
52 SWD(2016) 297 final/2, tabela 4, s. 19.
53 Operacyjny plan działań EBI na lata 2015-2017.
54 W dniu 31 grudnia 2012 r. państwa członkowskie zatwierdziły zwiększenie kapitału wpłaconego o 10 mld euro, by umożliwić EBI zapewnienie dodatkowych długoterminowych kredytów do wysokości 60 mld euro na rentowne gospodarczo projekty: W latach 2013-2015, w wyniku zwiększenia kapitału, zwiększył się wolumen kredytów udzielanych przez EBI z 51 mld euro w 2012 r. do ponad 70 mld euro rocznie.
55 Działania specjalne określają art. 16 regulaminu EBI oraz wytyczne polityki ryzyka kredytowego EBI; działania te obejmują (i) działania kredytowe i gwarancyjne o stopniu ryzyka kredytowego D lub niższym; (ii) działania kapitałowe i typu kapitałowego. Działania specjalne obejmują działania EBI na własne ryzyko (wyższe ryzyko) oraz działania objęte mechanizmem ograniczania ryzyka kredytowego portfela (podziału ryzyka) w odniesieniu do istniejących instrumentów (np. mechanizmu finansowania opartego na podziale ryzyka, instrumentu "Łącząc Europę" itd.) oraz EFIS.
56 Sprawozdanie finansowe EBI za 2015 r., s. 10.
57 Operacyjny plan działań EBI na lata 2016-2018, s. 14.
58 Ocena EBI, s. 23.
59 Ocena EBI, s. 16.
60 Art. 1 ust. 4 wniosku zmieniający art. 7 ust. 12 rozporządzenia w sprawie EFIS.
61 Art. 1 ust. 2 wniosku zmieniający art. 5 ust. 1 rozporządzenia w sprawie EFIS.
62 OECD, "Methodologies to measure amounts mobilised from the private sector by official development finance interventions" [Metody pomiaru kwot uruchomionych w sektorze prywatnym przez oficjalne interwencje finansowe na rzecz rozwoju] DCD/DAC/STAT(2015) 8, 24 lutego 2015 r.
64 Art. 223 zasad stosowania rozporządzenia finansowego.
65 Sprawozdanie specjalne nr 19/2016, pkt 70.
66 Art. 1 ust. 12 wniosku zastępujący art. 22 ust. 1 rozporządzenia w sprawie EFIS.
67 Załącznik II do rozporządzania w sprawie EFIS, sekcja 8.
69 Harmonogram II zmienionej umowy w sprawie EFIS.
70 Ocena EBI, sekcje 2.2 i 2.3.
71 Finansowanie z EFIS koncentruje się w 92 % w UE-15, a tylko 8 % dotyczy UE-13.
72 46 % finansowania z EFIS przyznano na sektor energetyczny a 19 % na sektor transportu.
73 Zjednoczone Królestwo (29 % lub 1 369 mln euro), Włochy (24 % lub 1 152 mln euro) i Hiszpania (10 % lub 470 mln euro).
74 Włochy (15 % lub 903 mln euro), Francja (11 % lub 623 mln euro), Niemcy (10 % lub 586 mln euro) i Zjednoczone Królestwo (8 % lub 488 mln euro).
75 Ocena EBI, sekcja 2.2, s. 7.
76 E. Rubio "Investment in Europe: making the best of the Juncker plan" [Inwestycje w Europie: jak najlepiej wykorzystać plan Junckera], Instytut Jacquesa Delorsa, Paryż, Berlin, 2016 r., s. 49-50.
77 Art. 1 ust. 9 wniosku zmieniający art. 14 rozporządzenia w sprawie EFIS.
78 Art. 1 ust. 5 wniosku zmieniający art. 9 rozporządzenia w sprawie EFIS.
79 Nota informacyjna KE "Plan inwestycyjny dla Europy - pytania i odpowiedzi" z dnia 20 lipca 2015 r.
81 ABER, FIBER i GBER (zob. załącznik II).
82 Art. 7 rozporządzenia w sprawie EFIS.
83 Motyw 29 rozporządzenia w sprawie EFIS.
84 Ocena EBI, s. 26-27.
85 Który przewodniczy komitetowi inwestycyjnemu.
86 Ocena EBI, s. 26.
87 Art. 7 ust. 9 rozporządzenia w sprawie EFIS oraz art. 5 ust. 12 zmienionej umowy w sprawie EFIS.
88 Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2015/1558 z dnia 22 lipca 2015 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/1017 poprzez ustanowienie tabeli wskaźników do celów stosowania gwarancji UE (Dz.U. L 244 z 19.9.2015, s. 20).
89 Art. 7 ust. 12 rozporządzenia w sprawie EFIS.
90 Art. 1 ust. 4 wniosku zmieniający art. 7 rozporządzenia w sprawie EFIS.
91 Art. 19 regulaminu EBI.
92 Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 28 kwietnia 2016 r. w sprawie rocznego sprawozdania Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI) za rok 2014 (2015/2127(INI)).
94 Załącznik II do rozporządzenia w sprawie EFIS, sekcja 5.
95 Art. 1 ust. 4 wniosku zmieniający art. 7 ust. 12 rozporządzenia w sprawie EFIS.
96 Art. 1 ust. 14 wniosku zmieniający załącznik II do rozporządzenia w sprawie EFIS.