Przepisy ogólne
Ustawa określa zasady i tworzy podstawy rzetelnego, obiektywnego, profesjonalnego i niezależnego prowadzenia badań statystycznych, których wyniki mają charakter oficjalnych danych statystycznych, oraz ustala organizację i tryb prowadzenia tych badań i zakres związanych z nimi obowiązków.
Użyte w ustawie określenia oznaczają:
Statystyka publiczna zapewnia rzetelne, obiektywne i systematyczne informowanie społeczeństwa, organów państwa i administracji publicznej oraz podmiotów gospodarki narodowej o sytuacji ekonomicznej, demograficznej, społecznej oraz środowiska naturalnego.
Dane osobowe, o których mowa w art. 9 ust. 1 i art. 10 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz. Urz. UE L 119 z 04.05.2016, str. 1, z późn. zm.), zwanego dalej "rozporządzeniem 2016/679", nie mogą być zbierane na zasadzie obowiązku w badaniach statystycznych prowadzonych z udziałem osób fizycznych.
Dane jednostkowe identyfikowalne zebrane w badaniach statystycznych podlegają bezwzględnej ochronie. Dane te mogą być wykorzystywane wyłącznie do opracowań, zestawień i analiz statystycznych oraz do tworzenia przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego operatu do badań statystycznych; udostępnianie lub wykorzystywanie tych danych dla innych niż podane w ustawie celów jest zabronione (tajemnica statystyczna).
Służby statystyki publicznej są obowiązane zawiadamiać na piśmie lub przez ogłoszenie w sposób zwyczajowo przyjęty o celu, zakresie i sposobie przeprowadzenia spisu powszechnego oraz innego badania statystycznego z udziałem rachmistrzów spisowych i ankieterów statystycznych, o prawach i obowiązkach podmiotów wezwanych do przekazania danych lub udzielenia odpowiedzi, a także o gwarancjach poufności i zachowaniu tajemnicy statystycznej.
"Przyrzekam, że będę wykonywać swoje prace na rzecz statystyki publicznej z całą rzetelnością, zgodnie z etyką zawodową statystyka, a poznane w czasie ich wykonywania dane jednostkowe zachowam w tajemnicy wobec osób trzecich.".
Organizacja badań statystycznych statystyki publicznej
oraz dwóch ekspertów - po jednym z zakresu nauk społecznych i ekonomicznych.
- mając na celu zapewnienie przeprowadzenia badań o istotnym znaczeniu dla obserwacji procesów demograficznych, społecznych, gospodarczych i środowiska naturalnego, a w szczególności badań stałych pozwalających na obserwację ciągłą podstawowych dziedzin życia i występujących w nim zjawisk, badań cyklicznych, w tym spisów powszechnych, badań gwarantujących porównywalność wyników, w przypadku gdy dotyczą one zmiennych w czasie obiektów obserwacji statystycznej lub gdy zmianie ulega metodologia badania oraz badań koniecznych dla wykonania przyjętych przez Rzeczpospolitą Polską zobowiązań międzynarodowych.
(uchylony)
Współdziałanie Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z Prezesem Narodowego Banku Polskiego
Ujęcie w projekcie programu badań statystycznych statystyki publicznej badań statystycznych prowadzonych przez Narodowy Bank Polski następuje na wniosek Prezesa Narodowego Banku Polskiego skierowany do Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.
Służby statystyki publicznej
Służby statystyki publicznej stanowią Prezes Głównego Urzędu Statystycznego, podlegli mu dyrektorzy urzędów statystycznych, jednostki przez niego nadzorowane utworzone na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 1530, 1572 i 1717) oraz jednostki, o których mowa w art. 27.
Prezes Głównego Urzędu Statystycznego, wykonując zadania określone w ustawie, kieruje się zasadami niezależności zawodowej, bezstronności, rzetelności i odpowiedzialności za wysoką jakość statystyk krajowych i międzynarodowych, zgodnie z europejskim kodeksem praktyk statystycznych, o którym mowa w art. 11 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 223/2009 z dnia 11 marca 2009 r. w sprawie statystyki europejskiej oraz uchylającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE, Euratom) nr 1101/2008 w sprawie przekazywania do Urzędu Statystycznego Wspólnot Europejskich danych statystycznych objętych zasadą poufności, rozporządzenie Rady (WE) nr 322/97 w sprawie statystyk Wspólnoty oraz decyzję Rady 89/382/EWG, Euratom w sprawie ustanowienia Komitetu ds. Programów Statystycznych Wspólnot Europejskich (Dz. Urz. UE L 87 z 31.03.2009, str. 164), zwanego dalej "rozporządzeniem nr 223/2009".
Przy Prezesie Głównego Urzędu Statystycznego działa Naukowa Rada Statystyczna, jako organ opiniodawczo-doradczy w sprawach metodologii badań statystycznych; skład i tryb prac Naukowej Rady Statystycznej określa Prezes Głównego Urzędu Statystycznego, w drodze zarządzenia.
Prezes Głównego Urzędu Statystycznego może tworzyć jednostki obsługi statystyki publicznej i określa, w drodze zarządzenia, zakres ich zadań i organizację.
(uchylony)
Obowiązki statystyczne i dostęp do danych
Mikroprzedsiębiorca w rozumieniu art. 2 ust. 3 załącznika I do rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu (Dz. Urz. UE L 187 z 26.06.2014, str. 1) za rok kalendarzowy, w którym uzyskał wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej albo do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym, podlega obowiązkowi przekazywania informacji i danych statystycznych, o których mowa w art. 30 ust. 1 pkt 3, jeżeli obowiązek ich przekazywania wynika z umów i zobowiązań międzynarodowych lub przepisów prawa Unii Europejskiej.
(uchylony)
(uchylony)
(uchylony)
(uchylony)
(uchylony)
Przetwarzanie danych osobowych dla celów statystycznych
Dane osobowe od momentu ich zebrania bezpośrednio od respondentów albo z systemów informacyjnych administracji publicznej i rejestrów urzędowych lub niepublicznych systemów informacyjnych na potrzeby wykonywania zadań określonych w ustawie stają się danymi statystycznymi i objęte są tajemnicą statystyczną z wyłączeniem informacji zawartych w krajowym rejestrze urzędowym podmiotów gospodarki narodowej.
- w szczegółowym zakresie określonym w programie badań statystycznych statystyki publicznej.
(uchylony).
Przepisy art. 35a-35c, art. 35d ust. 1 i art. 35h stosuje się do innych organów i podmiotów prowadzących badania statystyczne, o których mowa w art. 20, w zakresie prowadzonych przez nie badań statystycznych.
Udostępnianie i przechowywanie informacji statystycznych
Prowadzący badania statystyczne statystyki publicznej obowiązani są ogłaszać, udostępniać i rozpowszechniać wynikowe informacje statystyczne z zachowaniem przepisów art. 10 i 14.
Wynikowe informacje statystyczne są:
Prezes Głównego Urzędu Statystycznego zapewnia przechowywanie zgromadzonych danych zgodnie z zasadami określonymi w art. 10, art. 35d i rozdziale 5a.
Operat do badań statystycznych
Standardy klasyfikacyjne i krajowe rejestry urzędowe
- w uzgodnionym zakresie, niezbędnym do wykonywania statutowych zadań tych organów lub instytucji.
Główny Urząd Statystyczny udostępnia zawarte w rejestrze podmiotów informacje, o których mowa w art. 45 ust. 1, na stronie internetowej Głównego Urzędu Statystycznego lub za pośrednictwem ePUAP.
Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, sposób i metodologię prowadzenia i aktualizacji rejestru podmiotów, wzory wniosków, ankiet i zaświadczeń, uwzględniając konieczność zapewnienia kompletności oraz aktualizacji danych gromadzonych w tym rejestrze.
Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady prowadzenia, stosowania i udostępniania rejestru terytorialnego oraz związane z tym obowiązki organów administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego.
W zakresie nieuregulowanym w niniejszej ustawie do ponownego wykorzystywania danych z krajowych rejestrów urzędowych stosuje się przepisy ustawy z dnia 11 sierpnia 2021 r. o otwartych danych i ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego (Dz. U. z 2023 r. poz. 1524)
Finansowanie statystyki publicznej
Działalność służb statystyki publicznej jest finansowana na zasadach określonych w przepisach o finansach publicznych.
Przepisy karne
Kto narusza tajemnicę statystyczną,
podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
Kto w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej wykorzystuje dane statystyczne, z którymi zapoznał się w związku z wykonywaniem pracy lub czynności na zlecenie prowadzącego badanie statystyczne statystyki publicznej,
podlega karze pozbawienia wolności do lat 5.
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
podlega grzywnie.
Kto wbrew obowiązkowi odmawia wykonania obowiązku statystycznego albo udzielenia informacji w spisie powszechnym lub innym badaniu statystycznym,
podlega grzywnie.
Kto wbrew obowiązkowi przekazuje dane statystyczne po upływie oznaczonego terminu,
podlega karze grzywny.
Orzekanie w sprawach o czyn wymieniony w art. 58 następuje na podstawie przepisów o postępowaniu w sprawach o wykroczenia.
Przepisy przejściowe i końcowe
Wprowadzone w trybie określonym ustawą powołaną w art. 60:
- stają się standardami klasyfikacyjnymi w rozumieniu art. 40 ust. 1 ustawy.
(uchylony)
(uchylony)
Prezes Głównego Urzędu Statystycznego zaktualizuje prowadzony rejestr terytorialny w zakresie informacji, o których mowa w art. 47 ust. 2 pkt 1-3 - w terminie do dnia 31 grudnia 1997 r. oraz uzupełni go o identyfikację adresową ulic, nieruchomości, budynków i mieszkań - w ramach prac przygotowawczych do najbliższego Narodowego Spisu Powszechnego, nie później niż do dnia 30 czerwca 1998 r.
Traci moc ustawa z dnia 26 lutego 1982 r. o statystyce państwowej (Dz. U. z 1989 r. poz. 221).
Ustawa wchodzi w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia 1 .
Senat nie zgodził się w czwartek na zniesienie obowiązku zawierania umów o pracę z cudzoziemcami będącymi pracownikami tymczasowymi przez agencje pracy tymczasowej, ale umożliwił agencjom zawieranie umów cywilnoprawnych. Senatorowie zdecydowali natomiast o skreśleniu przepisu podnoszącego kary grzywny dla pracodawców przewidziane w kodeksie pracy. W głosowaniu przepadła też poprawka Lewicy podnosząca z 2 tys. zł do 10 tys. zł kary grzywny, jakie w postępowaniu mandatowym może nałożyć Państwowa Inspekcja Pracy.
Grażyna J. Leśniak 13.03.2025Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej nie zgodziło się na usunięcie z ustawy o zatrudnianiu cudzoziemców przepisu podnoszącego w kodeksie pracy kary dla pracodawców. Senacka Komisja Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej zaakceptowała we wtorek jedynie poprawki Biura Legislacyjnego Senatu do tej ustawy. Nie można jednak wykluczyć, że na posiedzeniu Senatu inni senatorowie przejmą poprawki zgłaszane przez stronę pracodawców.
Grażyna J. Leśniak 11.03.2025Podczas ostatniego posiedzenia Sejmu, ku zaskoczeniu zarówno przedsiębiorców, jak i części posłów koalicji rządzącej, Lewica w ostatniej chwili „dorzuciła” do ustawy o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom poprawki zaostrzające kary za naruszanie przepisów prawa pracy - m.in. umożliwiające orzeczenie kary ograniczenia wolności. Jednocześnie zignorowano postulaty organizacji pracodawców, mimo wcześniejszych zapewnień rządu o ich poparciu.
Grażyna J. Leśniak 27.02.2025Już nie 30 tys. zł, a 50 tys. zł ma grozić maksymalnie pracodawcy, który zawrze umowę cywilnoprawną, choć powinien - umowę o pracę. Podobnie temu, który nie wypłaca w terminie wynagrodzenia za pracę lub innego świadczenia przysługującego pracownikowi albo uprawnionemu do tego świadczenia członkowi jego rodziny. A jeśli nie wypłaca przez okres co najmniej 3 miesięcy, to kara ma wynieść nawet 60 tys. złotych - zdecydował Sejm, przyjmując poprawkę Lewicy, zmieniającą Kodeks pracy w... ustawie dotyczącej cudzoziemców.
Grażyna J. Leśniak 25.02.2025500 zł zarobi członek obwodowej komisji wyborczej w wyborach Prezydenta RP, 600 zł - zastępca przewodniczącego, a 700 zł przewodniczący komisji wyborczej – wynika z uchwały Państwowej Komisji Wyborczej. Jeżeli odbędzie się ponownie głosowanie, zryczałtowana dieta wyniesie 75 proc. wysokości diety w pierwszej turze. Termin zgłaszania kandydatów na członków obwodowych komisji wyborczych mija 18 kwietnia
Robert Horbaczewski 20.01.20251 stycznia 2025 r. weszły w życie liczne zmiany podatkowe, m.in. nowe definicje budynku i budowli w podatku od nieruchomości, JPK CIT, globalny podatek wyrównawczy, PIT kasowy, zwolnienie z VAT dla małych firm w innych krajach UE. Dla przedsiębiorców oznacza to często nowe obowiązki sprawozdawcze i zmiany w systemach finansowo-księgowych. Firmy muszą też co do zasady przeprowadzić weryfikację nieruchomości pod kątem nowych przepisów.
Monika Pogroszewska 02.01.2025Identyfikator: | Dz.U.2024.1799 t.j. |
Rodzaj: | Ustawa |
Tytuł: | Statystyka publiczna. |
Data aktu: | 29/06/1995 |
Data ogłoszenia: | 06/12/2024 |
Data wejścia w życie: | 01/11/1995 |